Module 5 ntr dm htn ckd final

ชนดา ปโชตการ

Nutritional Management in DM HTN and Diabetes Nephropathy

ผศ ดร. ชนดา ปโชตการ,PhD.,LD,MPH,CDT สมาคมผใหความรโรคเบาหวาน

สมาคมนกกาหนดอาหารแหงประเทศไทย


ก. ข.

ค. ง. เกลอแกง


ก. ข.

ค. ง.

ขนมปงขาว


ก. ข.

ค. ง.

นาตาลทไมเหมอนใคร?


ก. ข.

ค. ง.

เงาะ 4 ผล

ฝรง 1 ลก

แกวมงกร 1 ผล

กลวยหอม 1 ลก

ขอใดทรบประทานแลวใหปรมาณสารอาหารทตางกน


ก. ข.

ค. ง.

นามนราขาว นามนปาลม

นามนถวเหลอง นามนดอกทานตะวน นามนทไมเหมอนใคร


บคคลากรทเก ยวของในการดแล

ผท เปนโรคไตเรอรง

ผปวย

แพทย

พยาบาล

เภสชกร

นกกาหนดอาหาร/นกโภชนาการ/โภชนากร

ทมา: Jutamas Onnom

อสม เจาหนาท

สธ

นกกจกรรม/ นกกายภาพ

https://www.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.thumpermassager.com/blog/wp-content/uploads/2013/10/Total-brain-exercise-tips.jpg&imgrefurl=http://www.thumpermassager.com/blog/exercise-good-medicines-541/&docid=yvoDPi5-Xq24FM&tbnid=KKuKvNkEqijQOM:&w=1256&h=936&ei=66yoUom9DMSJrQes1YGQAw&ved=0CAIQxiAwAA&iact=c


องคความรทควรม

• •ความรพนฐานดานโภชนาการ / โภชน

บาบด

• •ความรพนฐานดานของโรค NCD • •ทกษะและเทคนคในการใหคาปรกษา


ลกษณะของทมทประสบความสาเรจในการดแลผปวยดานโภชนาการ

• ผปวยเปนจดศนยกลาง • ตระหนกความสาคญของการใหโภชนบาบด • มความรและทกษะในการใหคาปรกษาดาน

โภชนาการ • มการตดตามและประเมนภาวะโภชนาการอยาง

สมาเสมอ • มทกษะในการสอสาร • มการทางานแบบสหสาขาวชาชพซงตระหนกถง

บทบาทซงกนและกนในการดแลผปวยในดานอาหารและโภชนาการ


ตวชวด เปาหมาย 1. นาตาลในเลอด (มก./ดล.) - อดอาหาร 8 ชม 2.ไขมนในเลอด (มก./ดล.) - คอเลสเตอรอล (CHOL) - แอลดแอล (LDL) - เอชดแอล (HDL) - ไตรกลเซอไรด (TG) โ (

80 - 100

นอยกวา 200 นอยกวา 130 มากกวา 40 นอยกวา 150

120/80

18.5 - 22.9

เปาหมายผลการตรวจเลอด


WHO ไดแนะนาการบรโภคเพอลดปญหา โรคหลอดเลอด โรคมะเรง โรคอวน และโรคเบาหวาน ขอแนะนาคอ -- โปรตนรอยละ 10-15 ของพลงงาน =(8-12 ชต /วน) - ผกและผลไมวนละ 400 กรมขนไป =(ผก 4 ทพพ ผลไม 2 จานเลก) - เกลอ ไมเกนวนละ 5 กรม (2400 มก) = 4 ชช นาปลา -ออกกาลงกายโดยการเดนหรอกจกรรม = วนละ 1 ชวโมง http://ftp.fao.org/es/esn/nutririon/diet_prevention_disease.pdf

อาหารสขภาพ


WHO ไดแนะนาการบรโภคเพอลดปญหา โรคหลอดเลอด โรคมะเรง โรคอวน และโรคเบาหวาน ขอแนะนาคอ - จากดการบรโภคไขมนไมเกนรอยละ 15-30 ของพลงงาน =(6-8 ชช) - ไขมนอมตวนอยกวารอยละ 10 (กนเนอสตวไมตดมน) - คารโบไฮเดรตรอยละ 55-70 ของพลงงานทงวน =(2-3ทพพตอมอ) -การบรโภคนาตาลไมเกนรอยละ 10 ของคารโบไฮเดรต = (6ชช) http://ftp.fao.org/es/esn/nutririon/diet_prevention_disease.pdf

อาหารสขภาพ


Prevention of diet deficiency disease

การขาดสารอาหาร โรคเรอรง

ความไมสมดลจากการกน


• กนใหครบท ง 5 หมใหสมดลเหมาะสมตามวยใหไดปรมาณพลงงานและสารอาหารตามความตองการของรางกาย

• อาหารทบรโภคตองสะอาด หรอสารตองหามหรอสารเคมเปนอนตรายตางๆ

- ถานอยเกนไป โรคขาดสารอาหาร (diet deficiency disease)

- ถามากเกนไป โรคอวน โรคไมตดตอเร อรงตางๆ เชนโรคหวใจขาดเลอด (coronary vascular disease, CVD) ,โรคเบาหวาน (diabetes) ภาวะหลอดเลอดแดงแขงตว(Atherosclerosis) , โรคมะเรง (cancer) ,โรคตบ (liver disease)

การบรโภคอาหารทถกหลกโภชนาการ


ไขมนใน

เลอดสง

ความอวน

โรคหวใจ

ความดน

โลหตสง

เบาหวาน

เมตาบอลก ซนโดรม


เกณฑของ NCEP ATPIII ในการวนจฉย metabolic syndrome จะตองมความผดปกตอยางนอย 3 ขอใน 5 ขอตอไปน

1. อวนลงพง เสนรอบเอวมากกวา 90 ซม. หรอ 36 นว ในผชาย หรอ มากกวา 80 ซม. หรอ มากกวา 32 ในเพศหญง

2. ระดบไตรกลเซอไรดในเลอด มากกวาหรอเทากบ 150 มลลกรมตอเดซลตร


3. ระดบ HDL cholesterol นอยกวาหรอเทากบ 40 มลลกรมตอเดซลตรในผชาย และ นอยกวาหรอเทากบ 50 มลลกรมตอเดซลตรในผหญง

4. ความดนโลหตมากกวาหรอเทากบ 130/85 มลลเมตรปรอทหรอกนยาลดความดนอย

5. ระดบนาตาลขณะอดอาหาร มากกวาหรอเทากบ 100 มลลกรมตอเดซลตร


ผทมปจจยเสยง 3 ขอจะมอตราการเกดโรคหวใจเพมขน 2 เทา

ผทมปจจยเสยง 4 ขอจะมอตราเสยงตอการ

เกดโรคหวใจและหลอดเลอดสมองเพม 3

เทา และเกดโรคเบาหวานเพม 24 เทา


การควบคมระดบนาตาล

• เปาหมายทตองการคอกนใหระดบนาตาลขนชาๆ

และไมขนสง อาหารทสงผลตอการควบคมระดบ

นาตาลมดงน

– ปรมาณ นาตาล ขาว แปง

– ปรมาณใยอาหารทกน

– ปรมาณไขมนจากสตวทกน

– ความบอยครงในการกน


การควบคมระดบนาตาล

กนนาตาล ขาว แปงมาก นาตาลในเลอด

กนใยอาหารมาก นาตาลในเลอด

กนไขมนจากสตวมาก นาตาลในเลอด


จากอาหารสนาตาลในคนปกต

นาตาล

ในเลอด เนอเยอเอา

นาตาลไปใช

ไดพลงงาน

ทาใหรางกาย

ทางานไดตามปกต

อนซลน ทมา ศลยา คงสมบรณเวช

กน

นาตาล

ขาว แปง


จากอาหารสนาตาลในคนเบาหวาน

นาตาล

ในเลอด เนอเยอเอา

นาตาลไปใช

ไมได

นาตาลใน

เลอดสง

อนซลน ทมา ศลยา คงสมบรณเวช

กน

นาตาล

ขาว แปง


เวลาทใชในการเปลยนไปเปนนาตาลของ

อาหารชนดตางๆ ชนดอาหาร %ทเปลยนไป เวลาทใชในการ

เปลยนเปนนาตาล

นาตาล 100% 15 – 30นาท

ขาว แปง ผลไม 90-100% 30 - 90 นาท

เนอสตว นม ไข 58% 3 - 4 ชวโมง

ไขมน 10-30% หลายชวโมง


เปาหมายในการควบคมเบาหวาน การตรวจ ด ตองปรบปรง

นาตาลในเลอดขณะอดอาหาร(มก./ดล.) 80-120 >140

นาตาลในเลอดหลงอาหาร 2 ชม(มก./ดล.) 80-160 >180

นาตาล เฉลยสะสมHbA1c (%) <7 >8

โคเลสเตอรอลรวม (มก./ดล.) <200 >250

LDL- โคเลสเตอรอล(มก./ดล.)-ตวไมด <100 >130

HDL- โคเลสเตอรอล (มก./ดล.)-ตวด >45 <35

ไตรกลเซอไรด(มก./ดล.) <200 >400

ดชนมวลกาย (กก./ตารางเมตร) 20-25 >27

ความดนเลอด (มม.ปรอท) ≤130/85 >160/90


เปาหมายในการคมนาตาลในGDM


A1C ~ “นาตาลเฉลยสะสม”

American Diabetes Association

A1C eAG % mg/dL mmol/L 6 126 7.0 6.5 140 7.8 7 154 8.6 7.5 169 9.4 8 183 10.1 8.5 197 10.9 9 212 11.8 9.5 226 12.6 10 240 13.4 Formula: 28.7 x A1C - 46.7 - eAG


ปรมาณคารโบไฮเดรตในระดบแคลอรตางๆ

พลงงาน คารโบไฮเดรต (กรม) คารโบ (Choice/carb) (แคลอร)

1200 150 10

1500 190 12 1/2

1800 225 15

2000 250 16 1/2

2200 285 18 1/2

2400 300 20 ทมา: ศลยา คงสมบรณเวช


ไมควรกนนาตาลเกน (10%พลงงาน/วน)

1 ชอนชา = ขอนวหวแมมอ

กนนามนชนดดไมเกน 9 ชอนชาหรอ 3 ชอนโตะตอวน กนนาตาลไมเกน 6 ชอนชาหรอ 2 ชอนโตะตอวน

ทมา: ศลยา คงสมบรณเวช


นาตาลทพบในอาหาร

• นาตาลในผกผลไม

• นาตาลทราย

• นาตาลมะพราว

• นาตาลในนม


นาตาลจากเครองดม

ทมา: ฝายโภชนาการ ร.พ.พระมงกฎ

นาตาล 1 ชอนชาใหพลงงาน = 20 แคลอร


ปรมาณนาตาลในอาหารและเครองดม

ผลตภณฑ ปรมาณนาตาล (ชอนชา)

นมเปรยว (รสผลไมรวม) 27 กรม 2 ½

นมเปรยว(รสธรรมดา) 120 ซซ 3

นมเปรยว(รสสตอเบอรร) 120 ซซ 3

คอฟฟพลส 1 ซอง 20 กรม 3

กาแฟ 3 in one (26 กรม) 3

กองโภชนาการ กรมอนามยและ สถาบนโภชนาการ ม มหดล


ผลตภณฑ ปรมาณนาตาล (ชอนชา) นาขง 1 ซอง (18 กรม ) 3 ½ เครองดมชกาลง 100 ซซ 3 ½ กาแฟ 1 กระปอง 180 กรม 3 ½ นมถ วเหลอง250 ซซ 3 ½ โยเกรตผสมวนมะพราว 150 กรม 4 นมปรงแตงรสชอคโกแลต 200 ซซ 4 นาผลไม (รสสม) 240 ซซ 4 ½ โยเกรตผสมธญญาพช 150 กรม 4 ½



ผลตภณฑ ปรมาณนาตาล (ชอนชา) นาสม 25% ผสมวนมะพราว 400 ซซ 7 นาสม 1 กระปอง 325 ซซ 7 ½ นาอดลม 1 กระปอง325 ซซ 8 ชาเขยว 500 ซซ 12




ปรมาณนาตาลในขนม ชอขนม ปรมาณนาตาล

(กรม) (ชอนชา) ขนมเปยกปน 1 ชน 10 2 1/2

ขาวตมมดไสกลวย 1 ชน 11 2 3/4

ขาวเหนยวสงขยา 1 หอ 19 4 3/4

ขาวเหนยวหนาปลาแหง 1 หอ 22 5 1/2

ขนมทอดหยอด 1 ลก 5 1 1/4

ขนมเมดขนน 1 เมด 3 3/4

ขนมฝอยทอง 1 แพ 13 3 1/4



ควรเลอกรบประทานขนมชนดใดบางเลอกมา 3 ชนด 1. ลกชบ 2. กลวยไขเชอม 3. ขาวตมมด

4. ฟกทองนง 5. ถวเขยวตมนาตาล 6. ฝอยทอง 7. ทองหยบ


ควรเลอกรบประทานขนมชนดใดบางเลอกมา 3 ชนด 1. ลกชบ 4. ฟกทองนง 5. ถวเขยวตมนาตาล


ADI (mg/

kg body wt)

นาอดลม 1 กระปอง (mg)

จานวนนาอดลมทดมแลวเกดอนตราย(ADI for

60-kg person)

จานวนนาตาล

เทยมทกนแลวเปนอนตราย (mg)

จานวนนาตาล

เทยมทกนแลวเปน

อนตรายเปนซอง ADI for 60-kg

Acesulfame K 15 40 25 50 18

Aspartame 50 200 15 35 86

Saccharin 5 140 2 40 7.5

Sucralose 5 70 4.5 5 60

นาตาลเทยม


ควรจะกนอยางไร?

•ควรเลอกกนขาว แปงทมใยอาหารสง

ซงกคออาหารประเภท ธญพชทไมได

ขดสตางๆ เลอกขาวซอมมอแทนขาว

ขดขาว


ผก 3 ทพพ+ ผลไม = 15-20 ชนคา

ขาวกลอง + ถว = 7 ทพพ

ปรมาณใยอาหารทควรกน


กนผลไม 1 จานเลก = 8-10 ชนคา

•เลอกผลไมสสม /เหลอง วนละครง •เลอกผลไมทมรสเปรยว(มวตามนซสง) •เลอกตามฤดกาล


กนผลไมจานเลกตอมอ

7-8 ชนคา 7-8 ชนคา 1/2 ลก

3-4 ลก 3-4ลก 3-4 ลก

1 จานเลก =


Choosing of fruits and vegetables with various color and varieties help to ensure we are getting a variety of phytochemicals

เนนผกผลไม 5 ส


ดชนนาตาล (glycemic index)

เปนตวเลขบอกปรมาณนาตาลในเลอดท

เพ มข นหลงการรบประทานอาหารแตละชนด

เทยบกบการรบประทานนาตาลกลโคสใน

จานวนคารโบไฮเดรตทเทากน นาตาล

กลโคสมดชนนาตาลเทากบ 100%


ดชนนาตาล

• ดชนนาตาลตา = 0-55 • ดชนนาตาลปานกลาง = 56-69 • ดชนนาตาลตา = 70-100


ดชนนาตาลของอาหารไทยบางชนด

ชนดอาหาร ดชนนาตาล(%)

• กลโคส 100

• ขาวเหนยว 75

• ขาวจาว 71

• กวยเตยวเสนใหญ 54

• กวยเตยวเสนหม 53

• วนเสน (แปงปลอดโปรตน) 45

ทมาสรตน โคมนทร


ดชนนาตาลของผก

บรอคโคล = 10 กระหลาปล = 10 ผกกาดแกว = 10 เหด = 10 หวหอม = 10

พรกหยวก = 10 ถ วพแหง = 28 แครอท = 49 ถ วเมดเขยว = 48 ขาวโพด = 60 ฟกทอง = 75


คาดชนนาตาลในผลไม

• มะมวงเสวยดบ (28),

• ฝร ง (34) • สมสายนาผง (44) • ลาไย (44), • เงาะ (55),

แตงโมกนร (58), มะมวงนาดอกไมสก

(64), มะละกอ (65) สบปะรด (72)


ธงโภชนาการ

ขาว 8-12 ทพพ

ผลไม 3-5 สวน

เนอสตว 6-12 ชอนโตะ

ผก 4-6 ทพพ

นม 1-2 แกว

นามน นาตาลและ

เกลอ เลกนอย

การกนเพอปองกน


ปรามด เบาหวาน

ผก 4-5 ทพพ

ขาว แปง 4-5 ทพพ

ถว 1-2

การออกกาลงกาย

และควบคมนาหนก

ผลไม 4-5 สวน

นามนพช 3-4 ชอนชา

ถวตางๆ 1-2ทพพ ธญพช 1-2ทพพ

นา 5-6แกว

กนวนละเทาไร

เนอสตว ปลา ไข 2 สวน

วตามน

หลกเลยงอาหารทหวานจด ลดกนเนอแดงและเนย

คนไขไตตอง

ระวงผก

และผลไมทม

โพแทสเซยมสง

และอาจตอง

จากดเนอสตว

นมพรองมนเนย 1 แกว


ตกขาว = 1 ทพพหมอ


กนใหถกตองนะคะ

ไตจะไดเสอมชาลง

ทาอยางไร?ทจะชะลอการลางไต



โรคไตจากเบาหวาน • โรคเบาหวานเปนสาเหตหนงททาให

เกดโรคไตถาไมควบคมระดบนาตาลในเลอด

• หนวยกรองของเสยในไตจะถกทาลาย ทาใหมโปรตนหลดออกมาในปสสาวะ


ผปวยทเสยงทจะเปนโรคไต

1. เปนเบาหวานนานกวา 10 ป

2. มประวตครอบครวทเปนโรค

ไตวายจากเบาหวาน

3. ควบคมนาตาลในเลอดไมด


ผปวยทเสยงทจะเปนโรคไต

4. มความดนโลหตเพมขน

5. ตรวจพบประสาทตาเสอมจากเบาหวาน

6. ตรวจพบโปรตนในปสสาวะ


เบาหวานลงไต • หนาทไตทางานมากขน

• ปสสาวะมโปรตนบางครง

• ปสสาวะมโปรตนเลกนอย

• ปสสาวะมโปรตนมาก

• ไตวายเรอรง


0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30

อตราการกรอง (GFR, ml/min)

เวลาทเปนเบาหวาน (ป)

หนาทไตปกต

คมความดนโลหต คมอาหารเคม คมไขมนในเลอด

คมอาหารโปรตน

ลางไต เปลยนไต

ตรวจตา หวใจ หลอดเลอด

คมนาตาลในเลอด + ยา ACEI

ทมา:อดม ไกรฤทธชย


ระยะ

ของโรค 1 2 3 4

5 ไตเรอรงระยะสดทาย

เตรยมตวฟอกเลอด

การทางาน ของไตลดอยางมาก

เหลอตากวารอยละ 30

การทางาน ของไตลดบาง ประมาณครง

ไตผดปกตและมการทางาน ลดบาง

ไตเรมเสอมแตการทางานปกต

อตราการขจดของเสย ทไต มลลลตร/นาท > 90 60 – 89 30 – 59 15 – 29 < 15 < 10

ความชกใน ประชากร > 20 ป

64% 31% 4.3% 0.2%

0.2% ฟอกเลอดดวยเครองไตเทยม หรอ

ดวยวธลางไตทางชองทอง

ระยะตางๆ ของโรคไตเรอรง

โรคไตเรอรง (0.1%)

Stage 3 – 5 CKD = 4.5% x 40 M. = 2 ลานคน


การแบงโรคไตเรอรงออกเปนระยะตาง ๆ

ระยะ ความหมาย %การทางานทเหลออย

1 ไตเร มถกทาลายเลกนอย > 90

แตการทางานของไตยงปกตอย

2 ไตทางานลดลงเลกนอย 60-89

3a ไตทางานลดลงเลกนอยถงปานกลาง 45-59

3b ไตทางานลดลงเลกนอยถงปานกลาง 30-44

4 ไตทางานลดลงอยางมาก 15-29

5 ไตเรอรงระยะสดทาย <15 (หรอตองทาการลางไต)

NKF-K/DOQI, 2002


ไมอยากลางไตตองทาอยางไร

•ลดเคม

•ลดโปรตน

เอกหทย แซเตย นกกาหนดอาหาร สถาบนไตภภมราชนครนทร

http://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=food+cartoon&source=images&cd=&cad=rja&docid=EVMtTdPNH03xnM&tbnid=WrEhG0e-OJUFgM:&ved=0CAUQjRw&url=http://depositphotos.com/2699578/stock-photo-Cartoon-Male-Chef-Serving-Food-In-A-Sliver-Platter.html&ei=0yxBUYf4FazxiAfqr4DgCw&psig=AFQjCNEF_7njV5EdUqvvqTLWCzXvU1-P4Q&ust=1363312143074578


ปรมาณโปรตน กรม/ นาหนกตว 1 กก/วน

ระยะของการเปนโรคไตเรอรง

โปรตน 0.8-1.0 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน ผปวยโรคไตเรอรงระยะท 1-2

โปรตน 0.6-0.8 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน ผปวยโรคไตเรอรงระยะท 3

โปรตน 0.3-0.6 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน* ผปวยโรคไตเรอรงระยะท 3

โปรตน 0.6 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน ผปวยโรคไตเรอรงระยะท 4-5 โปรตน 0.3-04 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน* ผปวยโรคไตเรอรงระยะท 4-5

โปรตน 0.3-04 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน** ผปวยโรคไตเรอรงระยะท 5 โปรตน 1.0-1.5 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน ผปวยทรบการบบดทดแทนไต

ปรมาณโปรตนทตองการในผปวยไตเรอรงระยะตางๆ

ทมา: สมาคมโรคไตแหงประเทศไทย 2553


การแนะนาอาหารในผปวย โรคไตเรอรงระยะท 1-2

• ควรเนนในเรองการ ควบคมความดนโลหตให นอยกวา 130-139/80-89 มลลเมตรปรอท

• ควบคมระดบนาตาลสะสมในเลอดHbA1c ไมให เกน 7%

• โดยลดการบรโภคเคม(2 กรม/วน) จากดปรมาณแปงและนาตาลรวมทงไขมนชนดอมตว และตรวจนาตาลกอนและหลงอาหารสองชวโมงอยางสมาเสมอ


การนบคารโบไฮเดรต

ตรวจนาตาลกอนและ หลงอาหารสองช วโมง

ควบคมนาตาล

ออกกาลงกาย


อะไรททาใหความดนสง ? • เกลอแร ชอ โซเดยม • พบใน เกลอ นาปลา เบเกอร • อาหารแปรรป เชน ปลาเคม อาหาร

กระปองไสกรอก • อาหารตากแหง


ในธรรมชาต ถาไมปรงอะไรเลยในอาหาร เราจะได โซเดยมประมาณ 800-1000 มลลกรม ทเหลอมาจากการปรงอาหาร โซเดยมพบได เกลอ เครองปรงรส เชน นาปลา อาหารเบเกอร(ผงฟ) อาหารกระปอง(สารกนบด)

จากดเกลอโซเดยม 2000 มก/วน


การปรบพฤตกรรม วธการ ประโยชนในการลด Systolic blood

pressure

ลดนาหนก ควบคม BMI 18.5-24.9 kg/m2 5-20 mmHg/นน ตวทลด 10 kg

ลด Na ไมใหเกนวนละ 100 mmol,Na 2.4 g ( เกลอแกง 6 กรม หรอ ประมาณ 1 ชอนชา)

2-8 mmHg

เพมผก ผลไม ลดไขมนอมดว

กนผก ผลไม และนมทมไขมนตา, ลดไขมนรวม และไขมนอมตว

8-14 mmHg

ออกกาลงกาย ออกกาลงกายแบบแอโรบคสมาเสมอ เชน เดนเรวๆ อยางนอยวนละ 30 นาท 4 วน/สปดาห

4-9 mmHg

ดม alcohol พอประมาณ

ผชาย No more than 2 drinks/day เบยร 720 ml, ไวน 300 ml วสก 90 ml/วน ผหญงหรอผท รปรางเลกใหลดขนาดของ alcohol ลงครงหนง

2-4 mmHg

ควบคมความดนโลหต DASH: Dietary Approaches to Stop HT


ปรมาณโซเดยม • เกลอ(โซเดยมคลอไรด)

– 1 ชอนชา (ช.ช) 5000มก = โซเดยม 2000 มก

– เกลอ มโซเดยม = 40%

• นาปลาและซอว 1ช.ช= โซเดยม 400 มก

• ซอสมะเขอเทศ 1 ช.ช = โซเดยม 55 มก

• ซอสหอยนางรม 1 ช.ช = โซเดยม 140-160 มก

• นาจมไก1 ช.ช = โซเดยม 67-76 มก

• บะหมก งสาเรจรป 60 กรม = โซเดยม 1,500 มก.

• โจกกงสาเรจรป 42 กรม = โซเดยม 1,000 มก.

• ***สรปใชนาปลาไดไมเกนวนละ 3- 4 ชอนชา***

ชนดา ปโชตการ สถาบนวโภชนาการ มหาวทยาลยมหดล 71

ปรมาณโซเดยมในไข

90 mg

440-590 mg

480 mg ไขตม 1 ฟอง (50 ก)

ไขเจยว 1 ฟอง

ไขเคม 1 ฟอง (50 ก)

ชนดา ปโชตการ 72

ปลาสลดทอด 1 ตว = นาปลา 2 ชอนชา

นอกเครองปรงแลวยงพบเคมในของหมกดอง เบเกอร ของตากแหง

ปลาสดมโซเดยมนอยมาก

ทมา: ยพา ชาญวกรย

http://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%87&source=images&cd=&cad=rja&docid=jPQmcXTT7vkxrM&tbnid=Mu8eUkHdghnueM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.learners.in.th/blogs/posts/478000&ei=AixBUc3TJMePiAfrtIHoCQ&psig=AFQjCNHq3kiR6nqTTXS87CNVIqLC3EoRGg&ust=1363311975763763

http://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%94&source=images&cd=&cad=rja&docid=BMRQhtTPP-u-ZM&tbnid=ugDrFfq-WGPyyM:&ved=0CAUQjRw&url=http://thaifishs.net/category/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%88%E0%B8%B7%E0%B8%94%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B9%83%E0%B8%95%E0%B9%89&ei=OHdKUYi1DqetiQeuv4G4Bg&bvm=bv.44158598,d.bmk&psig=AFQjCNGxBGqHC8ozW_OEHCPX1corntFjhg&ust=1363920947940615

ชนดา ปโชตการ 74

นาปลา 1 ชอนชา ปาทองโก 3-4 ค

เบเกอร อาหารสาเรจรป

=

ผงฟ

ทมา: ยพา ชาญวกรย

http://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=angle+cartoon&source=images&cd=&cad=rja&docid=5EhJhb9JQwVQgM&tbnid=5iSoEXKDNgMLtM:&ved=0CAUQjRw&url=http://shopping.aol.com/articles/2010/06/28/confessions-of-a-shopaholic/&ei=hBpBUf6IHoyaiAepm4DAAg&bvm=bv.43287494,d.bmk&psig=AFQjCNFyXgwm8Dbx3Fx9uVd-CToAbvA8sg&ust=1363307432524549

http://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=can+food+cartoon&source=images&cd=&cad=rja&docid=RjSMgl6n-05uXM&tbnid=0oQwL8R1tFeTiM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.fotolia.com/id/27448678&ei=gStBUb6uIKSOiAfQwIC4CQ&psig=AFQjCNEZV1zfg-ptgTzYBYPv2kvZxZzgwQ&ust=1363311847681333

http://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=%E0%B8%9C%E0%B8%87%E0%B8%9F%E0%B8%B9&source=images&cd=&cad=rja&docid=aqhaOGJtf0MsvM&tbnid=Yj1gseHGlV53FM:&ved=0CAUQjRw&url=http://bumblebee2531.wordpress.com/category/home-remedy/&ei=Y3lKUenKA-yTiAfdmIGQBA&psig=AFQjCNFn3WC7HzR9EUt7vfj75IRhjIMUlw&ust=1363921590398753


ควรเลอกรบประทานขนมกรบกรอบประเภทใด? ก. Snack jack

ข. Conne cheese

ค. Cereal mix

ง. แครกเกอร Luxury กลองเขยว


โซเดยม ?

โจกหม


ประเภท ขนาด/ปรมาณ ปรมาณโซเดยม(มลลกรม)

โจกหม 35 กรม/ 1ซอง 1000

2 ½ ชอนชา



ปลากระปอง



ปลากระปอง

155 กรม/1 กระปอง

640




บะหมก งสาเรจรป



บะหมก งสาเรจรป

60 กรม/1 หอ

1500

4 ชอนชา



มนฝร งทอด



มนฝร งทอด

60 กรม/ซอง

280

¾ ชอนชา



ปลาสวรรคอบ

http://www.google.co.th/url?sa=i&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=JORPo3MLl6OO7M&tbnid=hCcK9VReh_9ccM:&ved=0CAgQjRw4MA&url=http://shoppingonline.bigc.co.th/food-beverages/taro-fish-snack-spicy-flavoured-18-g.html&ei=UVokU5T5GcGxrgeOh4GACw&psig=AFQjCNG7M0hanNjAQhqstreMFpFCfDFFgw&ust=1394977745515464



ปลาสวรรคอบ


1000




ขาไก



ขาไก


600




แอปเปลอบกรอบ



แอปเปลอบกรอบ


0

= 0


การแนะนาการลดเคม • เปลยนพฤตกรรมในการปรงรส • ใชมะนาว พรก เครองเทศปรงอาหารแทนเกลอหรอ

นาปลา • ถาซออาหารกระปองตองอานสลากอาหารเพอด

ปรมาณสารอาหารเลอกทมเกลอตา • กนอาหารสด เชน เนอสตว ผก หรอผลไม แทนการ

รบประทานอาหารทผานขบวนการถนอมอาหาร • ไมเตมเกลอหรอนาปลาเพมในอาหารทปรงเสรจ


• อาหารตากแหง เชน ปลาเคม เนอเคม หอยเคม กงแหง ปลาแหง

• เนอสตวปรงรส ไดแก หมหยอง หมแผน กนเชยง • อาหารกงสาเรจรป เชน บะหมสาเรจรป โจกซอง ซป

ซอง • อาหารสาเรจรป เชน มนฝรงแผน อาหรกระปอง • เครองปรงรสทมเกลอมากเชน ซปกอน ผงปรงรส

ผงฟ • อาหารหมกดองเคม เชน กะป เตาหย ปลารา ไตปลา

ไขเคม ผกดอง ผลไมดอง

การแนะนาการลดเคม


เตมผกในตารบอาหาร


ใชเครองเทศตางๆ

พรก ตะไคร

กระเทยม ขง ขา

กระเพรา


วธเลอกกนอาหาร:เครองเคยง

94

กนอาหารไฟแดงค

กบผก ชวยควบคมความดน

กนแตอาหารไฟแดง

ความดนขนสง

กนอาหารไฟเขยว ความดนไมข น

แกงกะท นาพรก

นาพรก ผก ผก

ผก ผลไม

ทมา: ปรารถนา ตปนย


การอานฉลาก

อานฉลากโภชนาการ เลอกอาหารทมโซเดยมนอย นาตานอย ควรเลอกอาหารวางทโซเดยม < 100 มลลกรมตอหอ

ทมา: เอกหทย แซเตย


การอานฉลากโภชนาการ

แบบเกา

แบบใหม(GDA) (ฉลากหวาน

มน เคม) ทมา: เอกหทย แซเตย


ผปวยเปนโรคไตเรอรง ระยะท 3 หรอมากกวา

• ควรจากดปรมาณโปรตน(0.6-0.8 กรม/นนตว 1 กก/วน

• ตดตามปรมาณนาและเกลอแรโดยเฉพาะ ระดบโพแทสเซยม ฟอสฟอรสในเลอด

• ระดบของพลงงานควรจะประมาณ 35 กโลแคลอร /นาหนกตว 1 กก /วนใน ผปวยทอายนอยกวา 60 ป และ 30 กโลแคลอร ในผปวยทอายมากกวา 60 ป


เปาหมายในการจดการดานโภชนาการ

•ชะลอการเสอมของไต •ลดอาการยรเมย •ลดความผดปกตของขบวนการเมตาบอรกซม •รกษาสมดลยของ fluid และ electrolyte •ผปวยอยอยางมคณภาพชวต


จะจดอาหารไดอยางไร?

1. ประเมนความตองการโปรตนและพลงงานให เหมาะกบนาหนกตวและระยะของการเปนโรคไตเรอรง

2. วางแผนสดสวนอาหาร 5 หมตามความตองการ 3. ใหความรโดยการเอออานาจใหผปวย

(empowerment) 4. ตดตามและประเมน 5. ใหความรเพมเตม


การประเมน:นาหนกทควรเปน

การหา น.น ทนาจะเปนอยางงาย.และเมอคนไขบวม

ผชาย = สวนสง(ซม) - 100

ผหญง = (สวนสง(ซม) – 105

+ (3-5 ก.ก) ขนกบโครงสราง

ตวอยางผปวยเพศหญงสง 165ซ.ม. นาหนกทควรเปน ?

นาหนกทควรเปน = (165-105)

= 60 ก.ก.


เราหาสวนสงไดจากทไหนบาง?

1. จากบตรประชาชน 2. การวดโดยการกางแขน(arm span).

Arm span ทาการวดจาก sternal notch จนถงโคนนวทยาวทสดของแขนขางทถนด แลวคณดวย 2 Arm span ทาการวดจาก sternal notch จนถงโคนนวทยาวทสดของแขนขางทถนด แลวคณดวย 2 Arm span ทาการวดจาก sternal notch จนถงโคนนวทยาวทสดของแขนขางทถนด แลวคณดวย 2 Arm span ทาการวดจาก sternal notch จนถงโคนนวทยาวทสดของแขนขางทถนด แลวคณดวย 2

วดจากจดกงกลางยอดกระดกอกถงปลายโคนนวทยาวทสดขางทถนด


วธวดสวนสงโดยใชการวด ulna

วดได 28 ซม


การประมาณสวนสงโดยใช Ulna ความยาวUlna (ซม.)

ประมาณความสง(เมตร)

ผชาย อาย< 65

ผชาย อาย> 65

ผหญงอาย< 65

ผหญงอาย> 65

28.0 1.80 1.75 1.73 1.71

28.5 1.82 1.76 1.75 1.73

29.0 1.84 1.78 1.76 1.75

29.5 1.85 1.79 1.77 1.76

30.0 1.87 1.81 1.79 1.78

30.5 1.89 1.82 1.80 1.79

31.0 1.91 1.84 1.81 1.81

31.5 1.93 1.86 1.83 1.83

32.0 1.94 1.87 1.84 1.84

Source: Malnutrition Advisory Group. The "MUST" explanatory booklet. British Association for Parenteral and Enteral Nutrition. http://www.bapen.org.uk/the-must.htm1


การหาคา BMI อยางงาย

ถา MAC <23.5 cm BMI จะประมาณ < 20 กก/ม 2 บงบอกภาวะการขาดสารอาหาร ถา MAC > 32 cm BMI จะประมาณ > 30 กก/ม 2 บงบอกภาวะนาหนกเกน/อวน


1

การกาหนดโปรตนตามGuideline ของสมาคมโรคไต


ปรมาณโปรตน กรม/ นาหนกตว 1 กก/วน

ระยะของการเปนโรคไตเรอรง

โปรตน 0.8-1.0 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน ผปวยโรคไตเรอรงระยะท 1-2

โปรตน 0.6-0.8 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน ผปวยโรคไตเรอรงระยะท 3

โปรตน 0.3-0.6 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน* ผปวยโรคไตเรอรงระยะท 3

โปรตน 0.6 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน ผปวยโรคไตเรอรงระยะท 4-5 โปรตน 0.3-04 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน* ผปวยโรคไตเรอรงระยะท 4-5

โปรตน 0.3-04 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน** ผปวยโรคไตเรอรงระยะท 5 โปรตน 1.0-1.5 กรม/นาหนกตว 1 กก/วน ผปวยทรบการบบดทดแทนไต

ปรมาณโปรตนทตองการในผปวยไตเรอรงระยะตางๆ

ทมา: สมาคมโรคไตแหงประเทศไทย 2553


พลงงานทตองการ

• อาย > 60 ป = 30 kcal /นนตว 1 kg/day

• อาย < 60 ป = 35 kcal /นนตว 1 kg/day

• ถาอวน = 20-25 kcal /นนตว 1 kg/day

• ถาผอมมาก = 35-40 kcal /นนตว 1 kg/day

NKF-K/DOQI, 2002


ปรมาณโปรตนทควรไดรบ(คนปกต)

ตวอยาง • นาหนก 60 กโลกรม อาย 65 ป • โปรตนทควรกน = 0.8 กรมตอนาหนก

ตว 1 กโลกรม • ควรกนโปรตน 0.8 x 60 = 48 กรมตอ

วน • พลงงาน =60 X 30 =1800 แคลลอร


ปรมาณโปรตนทควรไดรบเมอไตเสอมระยะท 3

• นาหนก 70 กโลกรม • โปรตนทควรกน = 0.6-0.8 กรมตอ

นาหนกตว 1 กโลกรม • ควรกนโปรตน 0.6 x 60 = 36 กรมตอวน • พลงงาน =60 X 30 =1800 แคลลอร


อาหารทผปวยรายนควรไดรบ

• โปรตน 36-40 กรมตอวน 1800 แคลลอร 2 กรม sodium

• แปลเปนอาหารโรคไตเรอรงไดอยางไร?


หมอาหาร (โปรตน)

แบบแผนการบรโภค ปรมาณโปรตน (กรม/วน)

โปรตน/หนวย

พลงงานเฉลย

(แคลอร)

20 30 35 40 50 60

เนอสตว (1 ชต)

3.5 70 3 5 6 8 10 12

แปง (1 ทพพ)

2.0 70 3 4 ½ 5 4 5 6

แปงปลอด ( 1ทพพ)

- 70 2 2 2 3 1 1

ผก(1ทพพ) 1.0 25 3 3 3 3 4 5

ผลไม (1 จานเลก)

0.5 70 2 2 2 2 2 2

นาตาล (1 ชช)

- 20 6 6 6 6 6 6

นามน (1 ชช)

- 45 8 8 8 8 8 8


จางายๆโปรตนและพลงงานในอาหาร โปรตน พลงงานเฉลย

7 70

1

1/2

25

70

2 70


โปรตนและพลงงานในอาหาร

โปรตน พลงงาน

0 45

0 20

นามน 1 ชอนชา

นาตาล 1 ชอนชา


หมวดเนอสตว 2 ชอนโตะแลกอะไรได ให โปรตน 7 กรม พลงงาน 70 แคลอร

2 = ชอนโตะ 4-5 ตว 1 ตวเลก

ไขทงฟอง 1 ฟอง ไขขาว 2 ฟอง 4-5 ลก

กลองไมขดไฟ 1 กลองเลก

=

=

= =

=


กลมถวเมลดแหง • มโปรตนสงแตคณภาพตาและมปรมาณเกลอแร

ฟอสฟอรสสง

• ใหโปรตน 7 กรมพลงงาน 70 กโลแคลอร

เตาหเหลอง 1/2 แผน เตาหขาว 1/2 หลอด


1 ทพพ

1 ทพพ

1 แผน 1/2 กอน

1/2 ทพพ 4-6 แผน

หมวดขาวและแปง 1 ทพพแลกอะไรได โปรตน 2 กรม พลงงานเฉลย 70 แคลอร

= =

= =


ใหเลอกอาหารในจานเพอแทนการรบประทานไข 2 ฟอง

ง. ปลาท 1 ตวเลก และ กง 4 ตว

ก. เนอสตว 2 ชอนโตะ

ข. เนอสตว 3 ชอนโตะ

ค. ลกชน 4 ลก


ใหเลอกอาหารเพอทดแทนการรบประทานขาวเหนยว 2 ทพพ

ก. ขนมปง 1 แผน

ข. ขาวโพด ½ ฝก

ค. ขาว 2 ทพพ

ง. ขาว 3 ทพพ และ ขนมปง 1 แผน


แปงทมปรมาณ โปรตนตา 1 ทพพใหโปรตนนอย ใหพลงงาน = 70 แคลอร

•วนเสน

•แปงมน

•สาค

• เสนเซยงไฮ


1 ทพพ 1 ทพพ 1 ทพพ

1 ทพพ 1 ทพพ 1 ทพพ

หมวดผก 1 ทพพ ผกสก 1 สวน = 1กรมโปรตน พลงงาน 25แคลอร ผกดบ 2 ทพพ=ผกสก1 ทพพ

= =

= =


หมวดผลไม 1 จานเลก

7-8 ชนคา 7-8 ชนคา 1 ลก

3-4 ลก 4-5 ลก 3 -4ลก

ผลไม 1 สวน = 0.5 กรมโปรตน พลงงานเฉลย 70 แคลอร

= =

= =


ใหเลอกผลไมมา 4 สวน และใหบอกวาใหพลงงานเทาไร

คดเปนปรมาณคารโบไฮเดรตกกรม

ก. 260 kcal, 65 g

ข. 280 kcal, 60 g

ค. 300 kcal, 75 g

ง. 320 kcal, 80 g


หมวดไขมน - นามนพช นามนหม 1 ชอนชา

ไขมน 1 สวน - เนย, มาการน 1 ชอนชา

- สลดนาใส 1 ชอนชา

- สลดนาขน 1 ชอนโตะ

- ครมเทยม 2 ชอนชา

ไขมน 1 ชช. ใหพลงงาน 45 กโลแคลอร


นาตาล1 ชช= พลงงาน 20 แคลอร

ผทเปนเบาหวานใชนาตาลไดแตไมเกน 10%

ของพลงงานทไดรบใน1 วน(ประมาณ 6 ชช)


2 ชต 4 ชต 2 2

3ทพพ (3) 1 1 2 จานเลก (1) 1 1 3 ทพพ 1

แผนการบรโภค40 กรมโปรตน พลงงาน1600Cal

10 ชช 3 3 4

แปง

เนอสตว

ผก

ผลไม

แปงปลอด

ไขมน

หมอาหาร เชา กลางวน เยน

1 1

2 ชต

จานวนสวน

(โปรตน)

4ทพพ (8) 1

8 ชต(28) -

นาตาล* 6 ชช 2 2 2 *ถาไมเปนเบาหวาน ถาเปนเบาหวานใชแปงปลอดโปรตนแทน)


การใหความรและคาปรกษา ดานโภชนาการ

• อธบายหลกการและวตถประสงคของการใหโภชนบาบด

• อธบายวตถประสงคของการควบคมอาหาร และผลของอาหาร ตอภาวะโภชนาการ

• แนะนาใหผปวยปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารอยางคอยเปนคอยไป

• ใหความรแหลงอาหารทมโปรตน พลงงาน และสารอาหารแตละชนด


การใหความรและคาปรกษา ดานโภชนาการ

• แนะนาการหลกเลยงบรโภคอาหารทมโซเดยมสง

• แนะนาปรมาณอาหารและชนดอาหารทควรกนในแตละวน และใหตวอยางรายการอาหาร

• แนะนาใหหลกเลยงอาหารทมโพแทสเซยมและฟอสฟอรสสง เมอมระดบโพแทสเซยมและฟอสฟอรสในเลอดสง


สอการสอน Food Model

ทมา: สมาคมนกกาหนดอาหารแหงประเทศไทย


สอนเรองสดสวนอาหารโดยนกกาหนดอาหาร/ นกโภชนาการ/โภชนากร


แลวเรากน อะไรกนด ?

http://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=angel&source=images&cd=&cad=rja&docid=slfVdLKLJAvwoM&tbnid=atpg904V4dik4M:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.hdwallpapers.in/cute_angel_baby_girl-wallpapers.html&ei=brFAUYjZNPCZiQej0IGADA&bvm=bv.43287494,d.bmk&psig=AFQjCNHFEPTkkwlPgFhJLze0-9dQnE9XmA&ust=1363280562174271


ผลไม 1 จานเลก

1 2

4 3

1 แกว

สวนท 1 หมายถง ¼ ของจานเปนอาหารหมวดขาว แปง สวนท 2 หมายถง ¼ ของจานเปนอาหารหมวดเนอสตว และผลตภณฑจากเนอสตว สวนท 3และ4 หมายถง ½ ของจานเปนอาหารหมวดผก

การจดอาหารผปวยไตเรอรงอยางงาย

แบงจานอาหารขนาดมาตรฐาน 9 นวออกเปน 4 สวน


ฝาบาตรพระ = 9 นว

ทมา: ฝายโภชนาการ รพ. สงฆ


จดเมนตามทองถน


สวนท1 จดอาหารลงจานตามสวน

ผปวยควรไดรบพลงงานใหเพยงพอ เพอปองกน

โปรตนถกดงไปใชเปนพลงงานทาใหเกดภาวะขาด

อาหารได ควรบรโภคขาว แปงทมดชนนาตาลตา

อยางนอยมอละ 2 ทพพ หลกเลยงแปงทมสวนผสม

ของผงฟ เชน ขนมปง เบเกอร


ตกขาว = 1 ทพพหมอ

ฝายโภชนาการ รพ. พระมงกฏ


ใชแปงโปรตนตาในการเพมพลงงานแตไมเพมโปรตน 1 ทพพใหโปรตนนอย ใหพลงงาน = 70 แคลอร

• วนเสน • แปงมน • สาค • เสนเซยงไฮ


ตวอยางอาหารททาจากแปงโปรตนตา

สาค กวยเตยวเซยงไฮ

วนเสนผดไท ยาวนเสน


ขาวแปงทมฟอสฟอรสสง

• หมวดขาว แปง ขนมปง: • ขาวกลอง ขนมปงโฮลวด เบ

เกอร • ควรหลกเลยงเมอมระดบ

ฟอสฟอรสในเลอดสง


• สวนท 2 หมายถง ¼ ของจานเปนอาหารหมวดเนอสตวและผลตภณฑจากสตว

• เลอกกน ปลา เนอไก เนอหม ไขขาว โดยกน มอละ กชอนโตะ (ขนกบนนาหนกตว)และระยะของการเปนโรคไต

สวนท 2


• เพศหญง สง 155 เซนตเมตร เปนโรคไต

เรอรงทยงไมไดเขาสการบาบดทดแทนไต

จะกนเนอสตวและไขขาวไดวนละกชอนโตะ

ตองกนเนอสตวก ชอนโตะ


ปรมาณโปรตนทควรไดรบใน 1 วนของผทยงไมลางไต เปนชอนโตะ ตามชวงนาหนกตว นาหนกตว

(กโลกรม) โปรตนทควร

ไดรบ (กรมตอวน)

ปรมาณเนอสตวท รบประทาน (ชอนโตะตอ

วน)

40-50 30 6

51-60 35 7

ต งแต 60 ขนไป

40

8


ปรมาณเนอสตวท ควรกนใน 1 วน

6-8ชอนโตะตอวน


ปรมาณเนอสตว • ปรมาณเนอสตว 2 ชอนโตะ

= =

= =

ทมา:เอกหทย แซเตย สถาบนโรคไตภมราชนครนทร


แหลงโปรตนในทองถน


ปรมาณ EPA & DHA : เนอปลานาจดไทย

(% นาหนก/นาหนกของกรดไขมนทงหมด)

ปลานาจด EPA DHA

ปลาชอน 1.77 5.48

ปลาดกดาน 0.68 5.56

ปลานล 2.66 7.19

ปลาสลด 3.39 7.45

ปลากดเหลอง 1.44 7.54

ปลาหมอไทย 2.01 7.77

ปลาเนอออน 2.59 9.32

ปลากราย 2.54 13.55

ปรมาณ EPA & DHA : เนอปลาทะเลไทย

(% นาหนก/นาหนกของกรดไขมนทงหมด)

ปลาทะเล EPA DHA

ปลากะพงขาว 2.96 18.72

ปลาจาละเมดดา 3.23 19.35

ปลาตาเดยว 1.72 22.77

ปลาชอนทะเล 1.57 23.36

ปลากระพงแดง 1.97 23.80

ปลาทแขก 2.66 25.57

ปลาโอลาย 1.18 33.55

ปลาดาบลาว 1.02 36.28

ปลาในไทยทม นามนปลาโอเมกา-3


เนอสตวทมฟอสฟอรสสง

หมวดเนอสตว : ปลาซารดน ปลาทนา

ปลาดก ปลากระปอง ป หอย หอยเชลลชบเกลดขนมปง และทอด ( 4 - 6 ชน) กงชบเกลดขนมปงและทอด (10 - 11 ชน) แกะ ตบ หม เนอลกวว ผลตภณฑนม : นม นมชอคโกแลต ชอค

โกแลต พดดง เนย (สวส) โยเกรต


ทาอยางไรถาตองกนโปรตนตาแตแอลบลมนตา

• เพมพลงงานโดย เพมเมนจากแปงปลอด

•ดดแปลงเมนจากไขขาว

ชนดา ปโชตการ ฝายโภชนาการโรงพยาบาลพระนงเกลา

มหศจรรยไขขาว

www.thaidietetics.org


เมนไขขาว www.thaidietetics.org


ผงโรยขาวโปรตนสง (ไขขาว)

ทมา: จฑามาศ ออนนอม


อาหารเสรม

สตร high calories, low K, Na, Low Chol

ทมา ฝายโภชนาการโรงพยาบาลพระมงกฏเกลา



• สวนท 3 และ 4 หมายถง ½ ของจานเปนอาหาร หมวดผก • ควรเลอกกนผกสกมอละ 2 ทพพ • ควรเลอกกนผกสออนๆ เชน บวบเหลยม แตงกวา

(เอาเมลดออก) แตงราน ฟกเขยว หอมหวใหญ ผกกาดขาว พรกหวาน

• หลกเลยงการกนผกทมโพแทสเซยมสงเมอระดบโพแทสเซยมเกน 5.5 mg/dl เหดโคน ผกโขม

ชะอม หนอไมฝร ง มนเทศ มนฝร ง มะเขอเทศ บรอคโคล แครอทดบ

สวนท 3-4


หมวดผก = 1 ทพพสก=ผกดบ 2 ทพพ

ทมา: Sallaya Kongsomboonvech MA.,RD.


ผกพนบาน


ผกทมโพแทสเซยมตา

1 ทพพ


ผกทมโพแทสเซยมปานกลาง

1 ทพพ


ควรหลกเลยงอาหารทมโพแทสเซยมสง

เมอมระดบโพแทสเซยมในเลอดเกน 5 มก/ดล


• ควรเลอกผลไมวนละ 1-2 จานเลก

• 1จานเลก = ผลไม 8-10 ชนคาหรอผลไมขนาดกลาง 4 ผลหรอ ผลไมขนาดใหญ 1 ผล

• เลอกกนผลไมทมโพแทสเซยมตาและปานกลาง ไดแก ชมพ เงาะ สบปะรด มงคด องนเขยว

• ผลไมทมโพแทสเซยมสง ไดแก ทเรยน กลวย ลาไย นอยหนา ขนน มะเฟอง แคนตาลป และผลไมแหง

ผลไม


ผลไมและอาหารทมโพแทสเซยมสง


พลงงาน • แหลงของพลงงานสวนใหญมาจาการกน

ขาว แปงปลอดโปรตน นาตาลและนามน • พลงงานทผปวยควรจะไดรบข นอยกบ

ผปวยแตละราย • ควรไดรบพลงงานจากอาหารใหเพยงพอ

ในแตละวนเพอปองกนไมใหเกดภาวะกลามเนอลบ

• ชนดของไขมนสวนใหญ ควรเปนไขมนด(ไขมนไมอ มตว)

ชนดา ปโชตการ เซลไขมน ไขมน

ควบคมไขมน


นามนทควรใชในการประกอบอาหาร

• นามนปาลมไวทอด

• นามนราขาว นามนดอกทานตะวน นามน

ถ วเหลอง ใชสลบกนในการผด

• หลกเลยงไขมนทรานซ(เนยขาว)

ทมา: เชาวลต รตนกล


นา ผเปนโรคไตดมนาไดเทาไร? • ขนกบปรมาตรของปสสาวะทขบถายตอ

วน – วนละประมาณ 500-1,000 ซ.ซ. + ปรมาตร

ของปสสาวะทขบถายตอวน – แตถาปสสาวะไดนอยกวา 500 มลลลตร/

วน ควรจากดนาใหเหลอ 750-1,000 มลลลตร/วน


เครองดม

• หลกเลยง นมเปรยวพรอมดม ไอศกรม เนย หลกเลยงนาอดลมสเขม ชา กาแฟทมรสแกจด ชอคโกและเครองดมแอลกอฮอล

• ปรมาณ= ปรมาตรของปสสาวะ 24 ชม. + 500 cc

1 แกว

ชนดา ปโชตการ ทมา: ฝายโภชนาการ รพ. สงฆ


กนอาหารปลอดภย

อาหารสด อาหารพรอมปรง อาหารสาเรจรป

http://www.google.com/imgres?imgurl=http://us.123rf.com/400wm/400/400/sararoom/sararoom1211/sararoom121100047/16392811-illustratie-van-no-smoking-sign-cartoon.jpg&imgrefurl=http://nl.123rf.com/photo_16392811_illustratie-van-no-smoking-sign-cartoon.html&docid=7njAJp7ONaeENM&tbnid=EC3R9HUnC8W-OM&w=1200&h=1200&ei=vslAUe7iEcXXrQfy8YC4Ag&ved=0CAYQxiAwBA&iact=rics


2

1 6

1 1

6

อาหารจานสขภาพ

เครองปรง

เลขทควรจา =?

6 ชช นาตาล 6ชช นามน 1ชช เกลอ 3-4 ชชนาปลา

ผก ½ จาน ขาว ¼ จาน เนอสตว 4-6 ชต


การประเมนโดยใช EDA


ควรมการเยยมบานอยางสมาเสมอ

- ประเมนสมพนธภาพสมาชกในครอบครว

- ควรแนะนาการเตรยมสงแวดลอมใหเหมาะสมกบการปรบเปลยนพฤตกรรม

- หาแนวทางการแกไขปญหารวมกบผปวยและครอบครว เพอคณภาพชวตทดของผปวย

การเยยมบาน


การสงตอและสรางเขอขาย

• รพศ รพช รพสต อสม

รพท


ตวอยางแผนการใหความรแกผปวย เดอน ฉาย

วดทศน พยาบาล (30นาท) นกกาหนด

อาหาโภชนากร (30นาท)

เภสชกร (15นาท)

นกกายภาพบาบด (15นาท)

แพทย (15นาท)

0 • เชญผปวยเขากลมเพอคนหาปญหาและวางแผนการรกษา

• ใหผปวยทาแบบทดสอบกอนเรยนครงท 1

• ใหความรเรอง “การวนจฉยและรกษาโรคไตเรอรง”

โดยใชแผนพบชดท 1

ใหความร เกยวกบอาหารสาหรบผปวยโรคไตเรอรง

ใหความร เกยวกบยาสาหร

บผปวยโรคไตเรอรง

ใหคาแนะนาออกกาลงกายสราง

ความแขงแรง

ดวยยางยด ทาท 1 และ 2

แจงผลการ

วนจฉย และให

การรกษา

สถาบนไตภมราชนครนทร




อาหาร/โภชนากร (30นาท)


นกกายภาพบาบด

(15นาท)


1 เรอง “วธการรกษาผปวยโรคไตเรอรงกอนการบาบดทดแทนไต”

• เชญผปวยเขากลมเพอตดตามปญหาและวางแผนการรกษา

• ใหผปวยทาแบบทดสอบกอนเรยนครงท 2

• ใหความรเรอง “แบบแผนอาหารสาหรบผปวยโรคไตเรอรง”

โดยใชแผนพบชดท 2

ใหความร เรองการจดสวนอาหารและการ

จดบนทกรายการอาหาร

ใหความร เกยวก

บวธการอานฉลากยาและการใช ยาให

ถกตอง

ให คาแนะนาออกกาลงกายสรางความแขงแร

ง ดวยยางยดทาท 1 และ

2

แจงผลการตรวจทาง

หองปฏบตการและให

การรกษา

สถาบนไตภมราชนครนทร




อาหารโภชนากร (30นาท)


นกกายภาพบา

บด (15นาท)


3 • เชญผปวยเขากลมเพอตดตามปญหาและวางแผนการรกษา

• อภปรายขอมลจากการเยยมบานเดอนท 2

• ใหผปวยทาแบบทดสอบกอนเรยนคร งท 3

• ใหความรเรอง “การควบคมความดนโลหตใหเหมาะสมชวยชะลอไตเสอม” โดยใชแผนพบชดท 3

สาธตวธการปรงอาหารทม ปรมาณ

เกลอโซเดยมตา

ไขมนตา

ใหความร เร อง “ยาลดความดนโลหตทชวยชะลอการเสอมของไต

ใหคาแนะนาออกกาลงกายสรางความแขงแรง

ดวยยางยดทาท 3, 4 และ 5

แจงผลการตรวจทางหองปฏบตการและใหการรกษา


สรป

• การดแลโภชนาการในผท เปนเบาหวานทมภาวะไตเรอรงตองประกอบดวยสหสาขาวชาชพททางานสมพนธกน ทราบหนาทและบทบาทของกนและกนและรวมกนทางานเปนทม

• ใหความรและคาปรกษาดานโภชนบาบดทถกตองและเหมาะสมและสอดคลองกบวถชวตของผปวย จะชวยชะลอการเสอมของไตในผปวยโรคไตเรอรง

ชนดา ปโชตการ © Copyright Fresenius Kabi AG

Websites: www.raktai.org

www.nephrochula.com

www.nephrothai.org

www.thaidietetics.org

http://www.raktai.org/


ความคงอยของสงทเรยนรภายหลง 24 ชวโมง

นาความรไปสอนผอน / ใชทนท ฟงบรรยาย

อาน ฝกปฏบต

เขากลมอภปราย สาธต

สอ / โสต

5

10

20

30 50

75

90

The National Training Laboratories of Bethel, Maine

Module 5 ntr dm htn ckd final

Healthcare

Transcript of Module 5 ntr dm htn ckd final