Module 4

Een natie van immigranten

tijdbalk 2

I have a dream

1. Van Europese kolonie tot de VS

2. Land van belofte

3. Gelijke rechten voor iedereen?

vraagstelling 3

Welke bijdrage leverden nieuwkomers aan de politieke en economische

ontwikkeling van de VS?

1. Hoe ontwikkelde een kleine Engelse kolonie zich tot een zelfstandige natie?

2. Welke verschillen en tegenstellingen ontstonden er tussen de immigranten?

3. Wat betekenden de Amerikaanse waarden in de praktijk?

hoofdstuk 1 4

17de eeuw

• indianen

• 1607: Engelse kolonisten, Virginia– goud; tabak– slaven

• 1619: Hollanders, Nieuw-Nederland

• 1625: Nieuw-Amsterdam, tot 1664– kosmopolitisch

hoofdstuk 1 5

18de eeuw

• Schotse Ieren: frontier• Quakerstaat Pennsylvania: Duitsers• verzet tegen koning

– belastingen– eigen parlementsleden– protestants karakter

• 1776: VS onafhankelijk– federale grondwet

hoofdstuk 2 6

19de eeuw• Noorden: industrialisatie, kleine boeren• Zuiden: plantages met monocultures• 1861-1865: Burgeroorlog

– 1863: slaven op arbeidsmarkt– 1896: segregatie toegestaan

• rk + joodse immigratie:– hongersnood Ierland– NW-europa: dalend geboortecijfer– Russische pogroms– industriesteden: gettovorming

hoofdstuk 3 7

20ste eeuw• roaring twenties:

– massaproductie: arbeiders worden consumenten– tot 1929: beurscrisis, door overproductie

• Roosevelt: New Deal– productiebeperking– koopkrachtverhoging

• 1941-1945: oorlogsindustrie– zwarte zuid-noord-migratie

• burgerrechtenbeweging• Vietnam [zie Module 9]

Module 5

Politiek en staatsinrichting

in Nederland en in Europa

tijdbalk 9

Wie deelt de lakens uit?

1. Op weg naar een moderne parlementaire democratie

2. De afbrokkeling van het traditionele gezag

3. De overheid treedt terug

vraagstelling 10

Wat zijn de kenmerken van de Nederland-se parlementaire democratie en hoe

functioneerde deze in de 20ste eeuw?

1. Welke factoren zorgen ervoor dat de parlementaire democratie in Nederland goed kan functioneren?

2. Waardoor werd het regeren na de wederopbouwfase moeilijker?

3. Waardoor nam de rol van de overheid in de Nederlandse samenleving af?

Hoofdstuk 1/politieke partijen 11

politieke partijen

schoolstrijd:• ARP 1878 [/CHU 1908]• 1885 Liberale Unie• 1926 RKSPkiesrecht/sociale kwestie:• 1881 SDB [/1894 SDAP]• 1901 VDB [uit LU 1885]

Hoofdstuk 1/verzuiling 13

verzuiling

zuil prot. rk socialist. lib/alg

partij

vakbond

krant

radio

vrijetijd

school

gez.zorg

Hoofdstuk 2 14

De afbrokkeling van het traditionele gezag

1. wederopbouw• doorbraak• rooms-rode coalitie• verzorgingsstaat

2. ontzuiling en polarisatie• secularisering• nieuwe partijen: PSP, D66, PPR• Nacht van Schmelzer

3. subversieve gassen• provo• tweede feministische golf

Hoofdstuk 3 15

De overheid treedt terug

1. no nonsense• te dure verzorgingsstaat• privatisering• decentralisatie

2. harmoniemodel• paarse kabinetten• poldermodel

3. Europese Unie• democratisch gat