Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau

Sut mae damcaniaethau seicolegol yn cael eu cymhwyso mewn lleoliadau gofal?

• Mae angen i weithwyr gofal ddeall y damcaniaethau a allai egluro'r problemau hyn, a pha strategaeth y gellid ei defnyddio i helpu.

• Mae'n bosibl y bydd angen cymorth ar unigolion mewn gwahanol leoliadau gofal i ddelio â phroblemau cymdeithasol, seicolegol neu ddatblygiadol.


Beth yw'r lleoliadau gofal?

Day care

Meddyliwch am enghreifftiau o wahanol leoliadau gofal o dan y tri chategori isod.

• meithrinfa• cylch chwarae• sesiwn mam a'i phlentyn• gwarchodwr plant

• canolfan ddydd i unigolion sydd ag anableddau

• canolfan ddydd i unigolion oedrannus

• cartref preswyl• cartref nyrsio• tai gwarchod

Pa unigolion mae'r lleoliadau hyn yn gallu gofalu amdanynt?

PreswylPreswylCyn ysgol ac addysgolCyn ysgol ac addysgol Gofal dyddGofal dydd

• plant o'u genedigaeth nes cyrraedd oedran ysgol

• pobl ifanc ac oedolion• pobl hŷn sydd wedi

ymddeol

• plant anabl• pobl ifanc ac oedolion• pobl hŷn ag anghenion meddygol• pobl hŷn â phroblemau symud


Mae corynnod wedi'u cysylltuâ phrofiad ysgytiol mewnplentyndod e.e. brawd yn

gollwng corryn tegan mawr ar wyneb plentyn.

Seicdreiddio

Mae'r ymateb ofnus cyntaf arôl gweld corryn wedi'IAtgyfnerthu gan bobl

eraill (cyflyru)

Therapi ymddygiade.e. therapi llwyrfoddi neu

anghymell

Mabwysiadu damcaniaeth seicolegol

Module 3: Multi-disciplinary TeamsModule 10: Strategies associated with theories

Ymddygiadol(1 clic)

Seicodynamig(2 glic)

Mae dwy ddamcaniaeth isod a allai helpu i egluro ffobia corynnod. Cliciwch ar y disgrifiadau a'r strategaethau ar y dde i ddangos y lliw sy'n cyfateb i'r damcaniaethau.

Os gwelir bod problem gan unigolyn mewn lleoliad gofal, rhaid i weithiwr gofal benderfynu pa ddamcaniaeth sy'n egluro'r broblem orau a pha strategaeth neu driniaeth i'w defnyddio. Yn aml gellir egluro problem drwy fwy nag un ddamcaniaeth a'i thrin drwy fwy nag un strategaeth.


Dewis strategaeth briodolPa dri pheth sydd angen eu hystyried wrth ddewis strategaeth briodol ar gyfer unigolyn? Edrychwch ar y lluniau i'ch helpu.

Y lleoliad gofal Lefel yr hyfforddiant sydd ei hangen i ddefnyddio'r strategaeth

Oed yr unigolyn


Meistroli sgiliau iaith/lleferydd yn hwyr am ei oedran

Cuddiwch yr atebion

Lleoliadau cyn ysgol ac addysgol

Oedi wrth ddysgu sgiliau echddygol bras



Gorfywiogrwydd Gorfywiogrwydd

Bwlio/ymosodedd Bwlio/ymosodedd

Oedi wrth ddysgusgiliau echddygol manwl



Anhawster wrth gymdeithasu â phlant eraill



Problemau datblygiadol Problemau ymddygiadol/emosiynol

Gorfywiogrwydd

Bwlio/ymosodedd

Ystyriwch y problemau hyn a allai godi mewn plant cyn ysgol. Cliciwch ar y botymau saeth i'w didoli a'u rhoi o dan y ddau gategori isod.

Module 6: The impact of national policy and legislation

Problemau datblygiadol:•Oedi wrth ddysgu sgiliau echddygol bras – cropian, cerdded, etc.•Oedi wrth ddysgu sgiliau echddygol manwl – cydio, gwthio edau drwy nodwydd, etc.•Meistroli sgiliau iaith/ lleferydd yn hwyr am ei oedran.

Problemau ymddygiadol/emosiynol:•Gorfywiogrwydd•Bwlio/ymosodedd•Anhawster wrth gymdeithasu â phlant eraill



Atebion


Astudiaeth achos cyn ysgol (1)

Mae Harry yn bedair oed. Mae'n orfywiog a bydd yn rhedeg o gwmpas yn aml gan wrthod eistedd a gwneud unrhyw beth am gyfnod hir. Bydd yn cael stranciau ac mae'n ymosodol tuag at blant eraill yn y cylch chwarae.

Sut byddai'r dull Ymddygiadol yn egluro ei ymddygiad?

Pa strategaethau y gellid eu defnyddio?

Mae wedi dysgu ei ymddygiad o'i amgylchedd a gan y bobl o'i gwmpas.

• Addasu ymddygiad• Rhaglen atgyfnerthu â thalebau


Astudiaeth achos cyn ysgol (2)Mae Vicky yn dair blwydd a hanner oed ac wedi cael ei mabwysiadu'n ddiweddar. Mae ei sgiliau iaith fel y rhai sydd gan blentyn dwyflwydd . Mae ei sgiliau echddygol gwael yn achosi pryder hefyd.

Trafodwch sut y byddai strategaethau Gwybyddol yn gallu helpu i ddatblygu iaith a sgiliau echddygol Vicky.

Cofnodwch eich syniadau yma:Cofnodwch eich syniadau yma:

Dylai Vicky:•gael teganau sy'n addas i'w hoedran i helpu i ddatblygu ei sgiliau echddygol.•cael mynd i gylch chwarae i ryngweithio ag eraill a datblygu ei sgiliau iaith.•cael gwrando ar storïau o lyfrau lluniau fel ei bod yn gallu edrych ar y lluniau a gwrando ar y geiriau.


Lleoliadau gofal dyddMewn lleoliadau gofal dydd, gellid cael unigolion ag anableddau neu unigolion hŷn sydd â phroblemau fel diffyg hunanhyder neu hunan-barch isel. Allwch chi feddwl am bedair problem arall allai godi?

Iselder/gorbryder

Straen oherwydd problemau

teuluol

Diffyg hunanhyder/swildod

Problemau mewn lleoliadau gofal dydd

Anawsterau cyfathrebu

Hunan-barch isel

Diffyg sgiliau cymdeithasol

priodol

?


Astudiaeth achos gofal dyddMae Julia yn ferch yn ei harddegau sy'n byw gartref ond yn mynd i ganolfan gofal dydd. Mae'n anghwrtais wrth y staff ac yn gwneud hwyl am ben rhai o'r bobl eraill sy'n mynd i'r ganolfan.

Sut byddai'r dull Dysgu Cymdeithasol yn egluro ymddygiad Julia?

Pa strategaethau o'r dull Dysgu Cymdeithasol y gellid eu defnyddio?

Mae wedi dysgu ei hymddygiad o'i hamgylchedd a gan y bobl o'i chwmpas.

• hyfforddiant sgiliau cymdeithasol• modelu• therapi teulu


Canu er mwyn yr ymennyddNawr gwyliwch y clip fideo hwn am strategaeth lesol i bobl oedrannus sydd â dementia a'u gofalwyr.

• Sut bydd yr unigolion hyn yn teimlo weithiau pan fyddan nhw gartref?• Pa ddull seicolegol allai egluro'r teimladau hyn?

• Sut mae'r sesiwn canu hwn yn helpu pobl sydd â dementia a'u gofalwyr?

Cliciwch yma i weld rhai atebion enghreifftiol.

Wrth wylio, meddyliwch am y cwestiynau canlynol:


http://dev15.illumina.co.uk/welsh-assembly/health-social-html/cym/downloads/module-11/modiwl11_fideo_atebion.doc

http://dev15.illumina.co.uk/welsh-assembly/health-social-html/cym/health-social/module11vidA.html

Lleoliadau preswyl

iselder/gorbryder

teimlo'n chwerw ar ôl colli annibyniaeth

diffyg hunanhyder/swildod

Problemau mewn lleoliadau preswyl

teimlo'n annigonol

ymddygiad obsesiynol/ffobiâu diflastod

Byddai rhai o'r problemau mewn lleoliadau gofal dydd yn gallu codi mewn lleoliadau preswyl hefyd, e.e. iselder, gorbryder a diffyg hunanhyder. Allwch chi feddwl am bum problem ychwanegol?

unigrwydd

profedigaeth

?

?


Astudiaeth achos lleoliad preswylMae Elizabeth yn wraig weddw 85 mlwydd oed. Ar ôl cwympo’n ddrwg nifer o weithiau yn ei chartref, cafodd ei pherswadio i werthu ei thŷ a symud i gartref preswyl. Mae'n anhapus iawn yno ac weithiau bydd yn ceisio dychwelyd i'w chartref. Dydy hi ddim yn cysgu'n dda ac mae hi’n cael hunllefau.

Trafodwch ddull seicolegol a allai helpu i egluro ymddygiad Elizabeth.

Pa strategaeth y gellid ei defnyddio i helpu Elizabeth i ymgartrefu yn y cartref preswyl?

Un enghraifft bosibl yw'r dull Dyneiddiol. Gallai fod â lefel isel o hunan-barch ar ôl symud i gartref preswyl ac am ei bod yn teimlo'n chwerw ar ôl colli ei hannibyniaeth.

Efallai y byddai therapi person-ganolog yn ei galluogi i siarad am ei theimladau am symud a'i helpu i gael ffyrdd i ymaddasu i'w hamgylchoedd newydd.


Therapi chwarae

Cuddiwch yr atebion

Dewis strategaeth

SeicdreiddioSeicdreiddio Seicdreiddio

Addasu ymddygiad Addasu ymddygiad

Therapi gwybyddol ymddygiadol


Rhaglen atgyfnerthu â thalebau



Therapi person-ganolog



Plentyn cyn ysgol Unigolyn oedrannus

Addasu ymddygiad


Dim ond ag unigolion neu grwpiau penodol y gellir defnyddio rhai strategaethau. Cliciwch ar y botymau saeth i ddidoli'r strategaethau isod a'u rhoi o dan benawdau'r ddau unigolyn.

Module 6: The impact of national policy and legislation

Plentyn cyn ysgol:• Addasu ymddygiad• Rhaglen atgyfnerthu

â thalebau• Therapi chwarae

Unigolyn oedrannus:• Therapi ymddygiadol

gwybyddol• Therapi person-ganolog• Seicdreiddio

Therapi chwarae Therapi chwarae

Atebion


Ymarferwyr cymwysedigPa rai o'r strategaethau hyn a fyddai'n cael eu defnyddio gan ymarferwyr cymwysedig yn unig?

SeicdreiddioTherapi person-ganolog

Cylchoedd cwrdd

Therapi teulu

Triniaethau cyffuriau

Addasu ymddygiad


Ymlacio

Hyfforddiant sgiliau cymdeithasol

Fully qualified practitioner


Rhestr wirio ar gyfer cymhwyso damcaniaethau

Mae angen i weithwyr gofal:• ddeall y gwahanol ddamcaniaethau.• gwybod pa ddamcaniaeth a allai egluro'r broblem orau.• deall y strategaethau sy'n gysylltiedig â phob dull seicolegol.

• gwybod sut y gellid defnyddio strategaeth benodol i helpu unigolyn.• gwybod pa strategaethau sy'n addas i'r lleoliad gofal ac i oedran yr

unigolyn.

• Deall manteision a chyfyngiadau pob strategaeth, yn gyffredinol ac ar gyfer yr unigolyn dan sylw.

Trafodwch beth mae angen i weithwyr gofal ei wneud i helpu unigolion yn y gwahanol leoliadau gofal.


Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau

Documents

Transcript of Modiwl 11: Strategaethau sy'n gysylltiedig â damcaniaethau