MOBILEKIDS TRAFİK ATEŞBÖCEĞİ EĞİTİM PROGRAMI

5-8. Sınıflar

Copyright Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı Temmuz 2013

3

GÖNÜLLÜ VE PERSONEL KILAVUZU

MOBILEKIDS EĞİTİM PROGRAMI VE TRAFİK ATEŞBÖCEĞİ Trafik hepimiz için modern yaşamın en önemli öğelerinden biridir. İletişim ve ulaşımın bu kadar kolay ve gerekli hale geldiği çağımızda insanlar, eskiye oranla çok daha hareketli bir yaşam tarzı sürmektedir. Pek çok insan hayatının büyük bir bölümünü trafikte geçirmektedir. Dolayısıyla trafikte güvende olmak; kaliteli, sağlıklı ve uzun bir yaşamın en önemli boyutlarından biri haline gelmektedir.

Ancak Türkiye, trafik güvenliği konusuna ciddi sorunlarla karşı karşıya bulunmaktadır. Her yıl ara-larında çocukların da bulunduğu binlerce kişi trafik kazalarında yaşamlarını yitirmekte ve ciddi sakatlıklarla karşı karşıya kalmaktadır.

Bireylerde trafik kuralları, trafikte saygı ve sorumluluk ile ilgili tutum ve davranışları, kısacası trafik kültürünü oluşturmak için küçük yaşlardan itibaren ciddi bir trafik eğitiminin alınması ve güvenli trafik tutumlarının kazandırılması son derece önemlidir.

MobileKids Yol Güvenliği Girişimi, Daimler AG’nin 2001 yılından beri uluslararası düzeyde uyguladığı ve iyi sonuçlar aldığı bir trafik güvenliği projesidir. Türkiye’de de bu projeyi uygula-mak isteyen Mercedes Benz Türk ve TEGV’in yolları kesişmiş, bu işbirliği sayesinde MobileKids Trafik Ateşböceği kurulmuştur. Uluslararası MobileKids Trafik Güvenliği Eğitim Programı, Türkiye koşullarında ve Trafik Ateşböceğinde uygulanmak üzere uyarlanmıştır. Tematik bir Ateşböceği ve TEGV’in eğitim yaklaşımıyla yepyeni bir boyut kazanan programın, Türkiye’de trafik eğitimi ile ilgili önemli bir farkındalık yaratması ve çocukların bilinçlenmesine katkı sunması amaçlanmakta-dır.

MobileKids Trafik Ateşböceği Eğitim Programı, 2-8 sınıf düzeyindeki çocuklar için özel olarak tasarlanmış ve teknoloji tarafından desteklenen bir öğrenme ortamında gerçekleştirilen, yaratı-cı, yenilikçi, eğlenceli ve etkin bir öğrenme modeli sunmaktadır. Kış ve yaz etkinlik döneminde Ateşböceğinde uygulanmak üzere iki ayrı trafik eğitimi modülü hazırlanmıştır. Program; temel trafik kavramları, trafik güvenliği, trafik kuralları, trafik işaret ve levhaları, yaya ve yolcu güvenli-ği, trafikte saygı ve sorumluluk, zaman içinde trafik, yakın çevremizde trafik, trafikte ilk yardım ve trafikten sorumlu kurumlar konularında temel kavram, beceri ve tutumları kazandırmaya yönelik eğitimsel etkinliklerden oluşmaktadır.

4

PLANLAMAMobileKids Trafik Ateşböceği Eğitim Programı, toplamda 6 etkinlik saatini kapsayan bir program-dır. Planlamada esneklik ihtiyacı duyulabileceği düşünülerek 3’er saatlik 2 bölüm olarak planlan-mıştır.

1. Trafikte Kavramlar ve Kurallar (3 Saat)2. Çevremizdeki Trafik / Saygı ve Sorumluluklarımız (3 Saat)

Program, 6 saatlik tam bir blok olarak veya 3’er saatlik uygulamalar halinde planlanabilir. 6 saatlik program kapsamında 12 etkinlik, trafik giriş ve çıkış anketleri ile web tabanlı oyun ve uygulamalara yer verilmiştir.

İÇERİK, UYGULAMA VE EĞİTİM MATERYALLERİ

Bir Öğrenme Ortamı Olarak MobileKids Trafik Ateşböceği: MobileKids Trafik Ateşböceği, eğitim içeriklerini gerçek yaşamla ilişkilendirmeye fırsat verecek şekilde tasarlanmıştır. Etkinlikler sırasında öğrenme mekânından olabildiğince yararlanmaya, etkinlikleri öğrenme ortamındaki görsellerle ilişkilendirmeye özen gösteriniz.

Gönüllü Kitabı: MobileKids Trafik Ateşböceği Eğitim Programı için, 2-4. sınıflar ve 5-8. sınıflar olmak üzere iki ayrı gönüllü kitabı ve eğitim materyalleri hazırlanmıştır. Programı uyguladığınız çocuk grubuna uygun gönüllü kitabını ve eğitim materyallerini kullanmaya özen gösteriniz.

5-8. sınıflar için ve kış etkinlik döneminde uygulanmak üzere hazırlanan bu Gönüllü Kitabı sırasıy-la aşağıdaki bölümlerden oluşmaktadır: • Personel ve Gönüllü Kılavuzu • 1.Bölüm: Trafikte Kavramlar ve Kurallar Etkinlikleri (3 saat) • 2.Bölüm: Çevremizdeki Trafik / Saygı ve Sorumluluklarımız Etkinlikleri (3 Saat) • Ekler

5

Sunumlar: Program kapsamında etkinliklere bağlı olarak kullanılacak sunumlar Ateşböceğinde-ki dizüstü bilgisayara yüklenmiştir. • Trafikte Kurallar Sunumu • Trafikte Saygı Sunumu • Trafiği Kimler Yönetiyor Sunumu • Taşıtların Hikayesi Sunumu • İlk Yardım Fotoğrafları Sunumu • Okula Giden Yollar SunumuSunumların bir kısmı animasyon içermektedir. Gerekli yerlerde ihtiyaç duyacağınız sunum notları-na Gönüllü Kitabı’nın sonundaki “Ekler” bölümünden ulaşabilirsiniz. Sunumların kullanılmasında Ateşböceği sorumlusu personelimiz size gerekli desteği verecektir.

Diğer Eğitim Materyalleri: Program kapsamında, Gönüllü Kitabı ve sunumların yanı sıra, Ateşböceğinin içindeki çeşitli görseller ve basılı eğitim materyalleri kullanılmaktadır: • Sarı Kartlar-Mavi Kartlar • Trafikte Kurallar Afişi • Trafikte Kurallar Çıkartmaları • Çocuklar Trafikte Broşürü • Trafik Panosu • Pano için Magnetli Kartlar • Moki’ye Mektup sayfası • Karanlık Kutu ve materyalleri

Ayrıca ihtiyaç duyacağınız tüm kırtasiye malzemeleri Ateşböceğinde bulunmaktadır. Etkinlik önce-si tüm materyalleri hazırladığınızdan emin olunuz. Bu konuda Ateşböceği sorumlusu personelimiz-den size gerekli desteği verecektir.

Ateşböceği Oyunları: Çocuk grubunuzu karşıladığınızda veya gerekli olduğunu hissettiğiniz farklı zamanlarda, -prog-ram ve etkinlikler için ayrılan süreyi dikkate alarak – çeşitli mekan oyunları uygulayabilirsiniz. Ateşböceği oyunlarına, Gönüllü Kitabı’nın sonundaki “Ekler” bölümünden ulaşabilirsiniz.

Tablet Bilgisayar Uygulamaları:MobileKids Trafik Ateşböceği, çocukların teknolojiyi kullanmalarına fırsat tanıyacak şekilde tasarlanmıştır. Çocuklar tablet bilgisayarlar ile, Gönüllü Kitabı’nda belirlenen plan dâhilinde web tabanlı trafik oyunlarını oynayabilecekler, böylece program kapsamında edindikleri kazanımları geliştirme imkanı bulabileceklerdir.

MobileKids Türkiye İnternet Sitesi: http://tr.mobilekids.netMobile Kids Projesi kapsamında MobileKids Türkiye internet sitesi de faaliyete geçmiştir. Projeye ilişkin güncel bilgi ve haberlerin takip edilebileceği internet sitesinde yer alan “Çocuklar için” bölümünde trafik güvenliği konusunda çeşitli bilgi ve açıklamalar, web tabanlı çeşitli oyun ve uygulamalar yer almaktadır. Çocukları, eğitim programında edindikleri çeşitli kazanımları pekişti-rebilecekleri keyifli uygulamaların yer aldığı internet sitesine yönlendirmeye özen gösteriniz.

6

GÖNÜLLÜNÜN ROLÜMobileKids Trafik Ateşböceği Eğitim Programı’nı uygularken, aşağıda verilen ve rehber niteliğin-de olan bilgi ve açıklamalardan yararlanmanız önerilmektedir:

İletişim dostu bir ortam yaratın1 • Çocukların düzeyine uygun bir dil seçin: Çocuklarla iletişim kurarken kullandığınız dili, sözcükleri ve kurduğunuz cümleleri çocukların düzeyine uygun olarak ayarlayın • Ortamı eğlenceli kılın: Çocukla iletişiminizin en yoğun olduğu etkinlik ortamının herkes için eğlenceli ve rahat bir ortam olmasını sağlayın. Çocuklar kalabalık bir ortamda kendilerini ifade etmenin stresli değil rahat ve eğlenceli olduğunu bilsinler. • Çocuğa yönerge verirken ona ismiyle hitap edin: Bir çocukla diyalog kurmadan önce onun dikkatinin sizde olduğundan emin olun. Herhangi bir yönerge vermeden önce ismiyle seslenin ve tüm dikkatiyle sizi dinleyene dek bekleyin. • İletişim sırasında konuşurken onlara yeterince zaman verin: Çocukların düşünme ve düşündüklerini ifade etme, yani konuşma süreci yetişkinlere göre daha yavaş ilerler. Bu noktada sözlerini bölmeden veya tamamlamadan onlara düşünmek ve kendilerini ifade etmek için yeterli zamanı vermeye çalışın. • Çocuklardan beklediğiniz iletişim üslubu ve dili için onlara örnek olun: Çocuklar en kolay, çevrelerindeki yetişkinleri taklit ederek öğrenirler. Dili kullanma ve onları dinleme biçimlerimizi taklit ederler. • Motive edici sözlerle olumlu geribildirimler verin: Bir etkinlik veya uygulama sırasında çocuk bir gelişim veya başarı ortaya koyduğunda, onları olumlu geribildirimlerle motive edin.

Hazırlıklı olun ve eğitime bütüncül bir yaklaşım sergileyin: • Elinizdeki Gönüllü Kılavuzu’nu, sunumlar, görseller gibi diğer eğitim materyallerini inceleyin. Etkinliğe girmeden önce ihtiyacınız olan tüm materyalleri kontrol edin. • İhtiyaç duyduğunuz noktalarda (malzeme, ortam vs.) Ateşböceği sorumlusunu bilgilendirin ve destek talep edin. • Yönergeleri dikkatlice okuyun ve çocuklara rahatlıkla açıklayabileceğinizden emin olun. • Tüm etkinliklerde ve sunumlarda, içerikle paralel olarak duvarda yer alan görsellerle mutlaka bağlantı kurun ve çocukların incelemelerini sağlayın.

Etkinliği çocuklara açıklayın: • Çocuklardan sizi rahatlıkla görüp duyabilecekleri şekilde konumlanmalarını isteyin. Sizi dinlediklerinden emin olun. • Etkinliğin amacını ve yönergeleri aktarın. Oyun ve etkinlikleri anlatırken kendi sözcüklerinizi kullanın. Gerekiyorsa göstererek anlatın veya örnek verin. • Kuralları ve yönergeleri aktarırken açık ve anlaşılır olmaya özen gösterin. • Sormak istedikleri sorular varsa yanıtlayın.

1www.talkingpoint.org.uk

7

Etkinliklerde kolaylaştırıcı rol üstlenin: • Grup kurallarınızı çocuklarla birlikte belirleyin. Etkinlikler sırasında bir karışıklık veya bir • Etkinlik boyunca adımları ve kuralları hatırlatın. Karışıklık olduğunda veya bir çatışma yaşanırsa araya girip olumlu telkinlerle müdahale edin. • Heyecan ve hevesinizi çocuklara yansıtın, gerektiğinde etkinlik ve oyunlara katılın. • Etkinlikler boyunca çocukların tutum ve davranışlarını gözlemleyin. • Grup dinamiğine ve grubun ihtiyaçlarına duyarlı olun. • Grup tartışmalarına başlamadan önce çocukları oturmaları için davet edin. • Grup tartışmalarında sorularla çocukları yönlendirin. • Çocukların düşüncelerini onları yargılamadan dinleyin. • Çocukları düşünmeleri için zaman verin, konuşmaları için cesaretlendirin, ama asla zorlamayın. • Beden dilinizin çocuklara sözsüz mesajlar verdiğini unutmayın. • Çocukları kendilerini rahatlıkla ifade etmeleri için cesaretlendirin. • Her çocuğun konuşabildiğinden ve dinlendiğinden emin olun.

Etkinliği değerlendirmeyi unutmayın: • Çocukların geribildirimlerini alın: Neler hissettiklerini, nelerden hoşlandıklarını veya hoşlanmadıklarını anlatmalarına, duygu ve düşünceleriyle katılım sağlamalarına fırsat verin.

8

1. Bölüm

TRAFİKTEKİ KAVRAMLAR VE KURALLAR

SÜRE : 3 SAAT

KAZANIMLAR: • TEGV’in kuruluş hikayesini Suna Kıraç’ın ağzından dinler. • TEGV hakkındaki bazı önemli kavramlar ve terimler hakkında bilgi sahibi olur. • MobileKids Trafik Ateşböceği hakkında bilgi sahibi olur. • Trafik ile ilgili kavramları tanır. • Trafiğin öğelerini bilir. • Yaya olarak karşılaşabileceği trafikle ilgili unsurları fark eder. • Trafikte, yaya ve yolcu olarak karşılaşabileceği trafik işaretlerini bilir. • Yaya olarak, sokakta ve yaya kaldırımında uyulması gereken kuralları açıklar. • Araç içinde, binişlerde ve inişlerde dikkat edilmesi gereken kuralları söyler. • Karşıya geçişlerde dikkat edilmesi gereken kuralları açıklar. • Gece yürüyüşlerinde, sürücüler tarafından fark edilebilmek için gerekli güvenlik önlemlerini açıklar.

AKIŞ

Etkinlikler Süre Materyaller

1. Hoş Geldin Çalışma Kağıdı

15 Dakika Hoş Geldin Çalışma Kağıtları, kalemler

2. Trafik Ateşböceğine Hoş Geldin Etkinliği

25 Dakika Sarı Kartlar (Şifreler) ve Mavi Kartlar (Açıklamalar)

3. Trafik Sözlüğü Sunumu

15 Dakika Trafik Sözlüğü Sunumu ve Ekteki Sunum Notları

Ara 10 Dakika

4. Trafik Mahallesi 20 Dakika Trafik Panosu, İnsanlar-Taşıtlar-Levhalar Magnet Kartları

5. Trafikte Kurallar Sunumu

20 Dakika Trafikte Kurallar Sunumu ve Ekteki Sunum Notları

Ara 10 Dakika

6. Trafik İşaretleri ve Levhaları Etkinliği

20 Dakika Trafik İşaret ve Levha Kartları, Kırmızı ve Yeşil Küçük Toplar

7. Trafikte Görmek ve Görülmek

15 Dakika Karanlık Kutu ve materyalleri

8. Oyun Zamanı 20 Dakika Tablet Bilgisayarlar, internet

9

HAZIRLIKLAR • Bu etkinlik saatinde kullanacağınız materyallerin eksiksiz olduğundan emin olun. • Kullanacağınız sunumları ve sunum notlarını etkinlik öncesi kontrol edin. • Trafik Panosu üzerinde kullanacağınız, İnsanlar-Araçlar-İşaretler Magnet Kartlarını gruplandırarak kutularına yerleştirin ve kutuları kapatın. • Etkinlik öncesi, Ateş Böceği Sorumlusu ile birlikte okul ve çevresinde bulunan yollar (kavşak, ana yol, dönüş gibi), trafik işaret ve levhalarının fotoğraflarını çekerek, ‘Çevremizdeki Trafik İşaretleri’ sunumunu oluşturun.

1.HOŞ GELDİN ÇALIŞMA KÂĞIDI) 15 Dakika

! Gerekli Materyaller: Hoş Geldin Çalışma Kağıtları, kalemler • Programın ölçme-değerlendirme çalışmasının yapılacağı örneklemi oluşturacak çocuk sayısı Ateşböceği sorumlusuna bildirilmiştir. • Buna göre, etkinliklere başlamadan önce, ölçme-değerlendirme çalışması yapacağınız çocuk gruplarına Hoş Geldin Çalışma Kağıtlarını ve kalemleri dağıtın. • Çocukların verilen süre içinde çalışma kağıtlarını doldurmalarını sağlayın. • Çalışma kağıtlarını toplayıp Ateşböceği sorumlusuna teslim edin.

2.TRAFİK ATEŞBÖCEĞİNE HOŞ GELDİN ETKİNLİĞİ 25 Dakika

! Gerekli materyaller: Sarı Kartlar (Şifreler) ve Mavi Kartlar (Açıklamalar) (birer set)

Uygulama: • Çocuklara kendinizi tanıtın. Aşağıdaki soruları çocuklara yönelterek ilgi ve merak uyandırmaya çalışın. - Sizce burada neler olacak, neler yapacağız? - En çok dikkatinizi çeken ne oldu? - Etrafta ne görüyorsunuz? Neler var? - Dikkatinizi çeken, daha önce hiç görmediğiniz şeyler var mı?

• Projenin karakteri olan Moki’yi, tırdaki görsellerden yararlanarak çocuklara tanıtın. Uygulayacağınız etkinliklerle ilgili çocuklara, küçük ipuçları vererek onları meraklandırın.

• Ardından, çocuklara daha önce hiç mektup alıp almadıklarını sorarak etkinliğe giriş yapın. Elinizde bir mektup olduğunu ve bu mektubun Suna Abla’dan geldiğini söyleyin. “Acaba Suna Abla kim ve mektupta neler yazmış olabilir? Bunları merak ediyor musunuz? Hep birlikte öğrenelim mi?” diye sorarak çocukların heyecanlarını pekiştirin.

• Aşağıdaki açıklamaları yaparak çocuklarda heyecan ve merak uyandırın: “Şimdi size bu mektubu yüksek sesle okuyacağım. Ama dikkat edin, bu mektubun içinde bazı şifreler var. Ben mektubu okurken bu şifreli ifadelere geldiğimde sesimi yükselterek ve parmağımı şıklatarak size işaret vereceğim. O yüzden mektubu dikkatlice dinlemelisiniz. Şifreleri yakaladığınızda söylemeyin ve sessizce bekleyin.

10

Suna Abla’dan Mektup…

Merhaba çocuklar! Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı’na, kısa adıyla TEGV’e hoş geldiniz!Nasılsınız? Çok iyi olmanızı, her zaman çok mutlu olmanızı diliyorum. Adım Suna Kıraç, ama çocuklarım bana sadece Suna Abla der. Biliyor musunuz, sizler gibi yüz binlerce çocuğum var. Her biriniz çok özel, her biriniz çok değerlisiniz benim için.

Şimdi size bir hikâye anlatacağım. En büyük hayalimin nasıl gerçekleştiğini anlatan bir hikâye…

Her şey yıllar önce başladı. Güzel bir ailem, sevdiğim bir işim vardı. Yoğun çalışan, oldukça meşgul bir insandım. Ama oldum olası çocukları çok severim. O yıllarda da ülkemdeki tüm çocuk-ların mutlu olmasını, iyi eğitim almasını her şeyden çok istiyordum. Fakat ülkemizde yaşanan bazı sıkıntılar yüzünden devletin her çocuğa bu imkânları sağlaması zordu, bunu görebiliyordum.

Ne kadar şanslıyım ki, benimle aynı hayali paylaşan pek çok dostum vardı ve bu konu hepimizi çok heyecanlandırıyordu. Saatlerce konuşuyor, coşkuyla fikirlerimizi paylaşıyorduk. Nihayet, çocuklar için ne yapabileceğimizi bulduk. Bir vakıf kuracaktık ve bu vakıf sayesinde ilköğretim çağındaki çocuklara eğitim desteği verecektik.

Hemen çalışmalara başladık. Pek çok insan, bağışları ve emekleriyle bize destek oldu. Böylece 23 Ocak 1995 tarihinde vakfımızı kurduk. Adını da eğitime gönül verenlerden esinlenerek Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı koyduk.

TEGV benim en büyük hayalimdi ve gerçekleşti. Bugün ülkemizin dört bir yanında yüz binlerce çocuğumuzun faydalandığı eğitim birimlerimiz var. Bugün okulunuzda bulunan Trafik Ateşböceği de bunlardan biri. Trafik Ateşböceği, TEGV ve Mercedes Benz Türk’ün işbirliği ile yapılan rengârenk bir gezici eğitim tırı. Burada trafik güvenliği konusunda çok güzel ve eğlenceli etkinlik-ler yapacaksınız. Trafik Ateşböceğinde sizi güler yüzleriyle karşılayan ağabey ve ablalarınızla tanıştınız mı? Her biri birer eğitim gönüllüsü. Gönüllü abla ve ağabeyleriniz Trafik Ateşböceğinde size olan sevgile-riyle, sizin için güzel şeyler yapmanın mutluluğuyla yanınızda olacaklar.

Trafik Ateşböceği sizin için geldi, burada sizi eğlenceli, öğretici, rengârenk ve yepyeni etkinlikler bekliyor. Sevgiyle ve mutlu kalın!

Suna Abla’nız

11

• Çocuklara şifreli sözcükleri yakalayıp yakalayamadıklarını sorun. Yakaladıkları sözcükleri söylemelerini isteyin. Her çocuğun en azından bir şifreyi aklında tutması yeterlidir. • Tahtaya “sarı kartlar” ve “mavi kartlar” şeklinde başlık atın ve aralarına bir çizgi çekerek iki sütun oluşturun. • Sarı kartları ve mavi kartları iki ayrı torbaya koyun. Çocukları sarı-mavi şeklinde saydırın ve iki gruba bölün. • Sarıları yanınıza çağırın ve sarı kartların olduğu torbadan birer kart seçmelerini isteyin. Ardından mavi kart torbasını alın, mavi çocukları yanınıza çağırın ve torbanın içinden birer kart çekmelerini isteyin. • Bütün çocuklara oturmalarını ve ellerindeki kartlarda yazanları dikkatle okuyup anlamalarını söyleyerek şu açıklamayı yapın: “Çocuklar, sarı kartlarda şifreli ifadeler, mavi kartlarda ise bu şifrelerin açıklamaları var. Önce mavi kartlardan başlayacağız.” • 1 numaralı mavi kartı elinde tutan çocuk, kartında yazan açıklamayı yüksek sesle arkadaşlarına okusun. Bu sırada tüm çocuklar, özellikle de sarı kartları olanlar açıklamayı dikkatle dinleyecek ve doğru şifreyi bulmaya çalışacaklar. • Doğru şifre elinde olan çocuktan elini kaldırıp şifreyi yüksek sesle okumasını isteyin. Doğru eşleşme sağlandığında iki çocuğun birlikte tahtaya gitmesini ve ellerindeki kartları tahtadaki uygun sütunlara karşılıklı yapıştırmasını sağlayın. • Şifreli ifade ve açıklamayı bir kez de siz yüksek sesle okuyun ve aşağıdaki açıklamalardan yararlanarak bilgilerin çocukların zihninde pekişmesini sağlayın:

12

SARI KARTLAR(Şifreler)

MAVİ KARTLAR(Açıklamalar)

TEGV 1. Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı

Bu noktada TEGV logosunu çocuklara gösterin ve aşağıdaki ifadeler-den yararlanarak sembole ilişkin bilgi verin:

“Her kurumun bir sembolü olur. Bazen küçük bir resim, bir harf veya buna benzer vurucu, akılda kalıcı bir sembol. Logonun ortasında sapsarı bir kalp şekli var. Bu şekil, altın kalpli gönüllülerimizin sevgi dolu kalplerini simgeler. Gönüllülerimizin altın kalplerinden yansı-yan ışık çocuklarımızın gözlerinde parlar. Bu ışık, çocuktan çocuğa geçerek, bütün ülkemizi bir güneş gibi ışıl ışıl aydınlatır.”

Suna Kıraç 2. Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı’nın kurulmasına öncülük eden kişi

Hayal 3. Zihinde tasarlanan, canlandırılan, gerçekleşmesi özlenen şey

İlköğretim çağındaki çocuklar 4. TEGV’in eğitim desteği verdiği çocuk grubu

23 Ocak 1995 5. TEGV’in kurulduğu tarih

Trafik Ateşböceği 6. TEGV ve Mercedes Benz Türk işbirliğinde kurulan gezici eğitim tırı

Bu noktada MobileKids Trafik Ateşböceği ile ilgili aşağıdaki ifadeler-den yararlanarak bilgi verin:

İçinde bulunduğumuz Ateşböceğinin ismi MobileKids Trafik Ateşbö-ceği. MobileKids Trafik Ateşböceğinde sizleri kahramanımız Moki karşılıyor. Mobile Kids Trafik Ateşböceğinde trafik güvenliği konu-sunda rengârenk oyunlar ve ilgi çekici etkinlikler sizleri bekliyor. Burada geçireceğiniz eğlenceli saatlerde sizlere Moki eşlik edecek. MobileKids Trafik Ateşböceği, Mercedes Benz ve Türkiye Eğitim Gö-nüllüleri Vakfı’nın işbirliğiyle kuruldu. Tüm çocuklar etkinliklerimizden yararlanana dek MobileKids Trafik Ateşböceği okulunuzda olacak.

Çocuklar, Trafik Ateşböceğini bizimle birlikte size ulaştıran Merce-des Benz Türk’ün sembolü, bir yıldız. Yollarda gördüğünüz ve bu yıldızı taşıyan büyük otobüsler ve kamyonlar, ülkemizde Mercedes-Benz Türk’ün iki büyük fabrikasında üretiliyor. Bu güzel otobüsler şehirde bir yere giderken veya ailenizle seyahate çıktığınızda sizi güven içinde taşıyor. Kamyonlar da lazım olan her şeyi bize taşıyıp getiriyor. İçinde bulunduğumuz Trafik Ateşböceğini de böyle yıldızlı bir kamyon getirdi buraya.

Gönüllü 8. Maddi hiçbir karşılık beklemeden emeğini, bilgisini, zamanını ve tecrübesini toplum yararına sunan kişiler

Çocuklara, “TEGV’de binlerce gönüllü abla ve ağabey çalışıyor. Ateşböceğinde de gönüllü abla ve ağabeylerle birlikte çok güzel etkinlikler yapacaksınız,” açıklamasını yaptıktan sonra gönüllülüğün birçok çeşidi olduğunu söyleyin. Çevreyi korumak adına gönüllü olarak ağaç diken insanlar olduğundan, yardıma muhtaç ülkelere gıda ve sağlık yardımı yapmak için giden gönüllülerden, gönüllü doktorlardan örnek verebilirsiniz.

13

3. TRAFİK SÖZLÜĞÜ SUNUMU 15 Dakika

! Gerekli materyaller: Trafik Sözlüğü Sunumu ve Ekteki Sunum Notları

Uygulama: • Sunumda, kavramlarla ilgili görsellerin isimlerini önce çocukların hızlı bir şekilde tahmin etmesini isteyin. • Hemen ardından, metinleri göstererek doğrulayın. • Kavramların tanımları ile ilgili çocukların soruları olursa ya da bilmedikleri kavramlar olur ise, sunum notlarından yararlanabilirsiniz. • Sunumda yer alan kavramlara, duvarlardaki görsellerden de örnekler verin ya da çocukların örnek vermelerini isteyin. • Çocuklara trafiğin tanımını aşağıdaki şekilde yapın. Karayolu üzerinde, insanların, hayvanların ve araçların hareketleri trafiği oluşturur. Trafiğin en önemli parçası, insanlardır. Trafikte insanlar; yaya, yolcu ya da sürücü olarak bulunurlar.

Okula giderken, eve dönerken ya da arkadaşımızı ziyaret etmek için sokakta bulunduğumuz her an trafiğe çıkmış oluruz. Bu kadar çok insanın ve aracın içinde bulunduğu trafik, her zaman düzen içinde olmalıdır. Bunu sağlayan şey, trafik kuralları ve işaretleridir. Trafik kuralları, yayalara, sürücülere ve yolculara trafikte nasıl davranmaları gerektiğini söyler.

ARA 10 Dakika

4. TRAFİK MAHALLESİ 20 Dakika

! Gerekli materyaller: Trafik Panosu, İnsanlar-Taşıtlar-Levhalar Magnet Kartları (1’er set)

Hatırlatma:Etkinliğe başlamadan evvel magnet kartlarının pano üzerinden toplandığından ve bir önceki gru-bun bıraktığı haliyle pano üzerinde durmadığından emin olun. Magnet kartlarının 3 farklı gruba ayrılmış ve ilgili kutuya yerleştirilmiş olması gerekmektedir. Ancak taşıtlar ve insanlar kartlarında “özel bir görevi veya özelliği” olmadığını düşündüğünüz kartları panoya önceden yerleştirebilirsi-niz. Her kutuda 7 magnet kartı kalacak şekilde bir düzenleme yapın.

DUR

14

Uygulama: • Çocukları 3 gruba ayırın. Her gruba, içinde kartların bulunduğu bir kutuyu verin. Çocukların kutularda, trafik ile ilgili ne olabileceğini tahmin etmelerini isteyin. • Çocuklara boş Trafik Panosunu gösterin. Kutulardaki resimlerin panoyla ilgili olduğunu söyleyin ve çocuklara kartları incelemeleri için biraz zaman verin. • Gruplardan, ellerindeki görsellere bir isim vermelerini ve resimlerin trafik ile nasıl bir ilgisi olabileceğini düşünmelerini isteyin. • Çocuklara magnetleri verdikten sonra, hep birlikte dizerek incelemelerini isteyin. • Çocuklardan kartları gruplandırmaya çalışmalarını isteyin ve onlara küçük ipuçları verin.

√ İnsan kartlarını nasıl gruplandırabilirler? - Sokaktaki insanlar, yayalar. - Araç içindeki insanlar, yolcular. - Araç sürücüleri

√ Araç kartlarını nasıl gruplandırabilirler? - Görevli araçlar - Acil durum araçları - Otomobiller - Bisikletler - Yük taşıyan araçlar

√ İşaret kartlarını nasıl gruplandırabilirler? - Bilgi veren işaretler - İkaz işaretleri - Yayaları ilgilendiren işaretler - Sürücüleri ilgilendiren işaretler - Mavi renkli ya da kırmızı renkli işaretler

• Her gruptan gönüllü bir çocuğu seçin ve ondan grubun kartlarını içeriğini, kartlara verdikleri ismi, trafik ile bağlantılarını ve nasıl bir gruplandırma yaptıklarını anlatmalarını isteyin. • Çocuklara, trafik panosunu gösterin ve panoda neler gördüklerini sorun. • Gruplardaki her çocuğun bir kart seçmesini ve seçtiği karttaki resmin duvardaki büyük görselde nereye uygun olabileceğini düşünmesini isteyin. • Çocukların sıra ile gelerek, elindeki kartı panoya yapıştırmalarını sağlayın. Sonrasında kartın yerini mutlaka kontrol edin ve gerekirse düzeltmesi için yardımcı olun. • Etkinlikte yer alan kavramlara, duvarlardaki görsellerden de örnekler verin ya da çocukların örnek vermelerini isteyin. Duvardaki görselde yer alan, trafik işaretleri, araçlar ve insan görsellerini çocuklarla birlikte inceleyin.

15

5. TRAFİKTE KURALLAR SUNUMU 20 Dakika

! Gerekli materyaller: Trafikte Kurallar Sunumu ve Sunum Notları

Uygulama: • Çocuklarla, Trafikte Kurallar Sunumu’nu, sunum notlarını dikkate alarak gerçekleştirin. • Sunumda yer alan kavramlara, duvarlardaki görsellerden de örnekler verin ya da çocukların örnek vermelerini isteyin. • Etkinlikte yer alan kavramlara, duvarlardaki görsellerden de örnekler verin ya da çocukların

ARA 10 Dakika

6. TRAFİK İŞARET VE LEVHALARI 20 Dakika ! Gerekli materyaller: Trafik İşaret ve Levha Kartları, kırmızı ve yeşil küçük toplar (20’şer adet)

Uygulama: • Çocukları 2 gruba bölün ve yapacağınız etkinlikle ilgili kısaca bilgilendirin. • Trafik işaret ve levha kartlarını, çocukların görmeyeceği bir şekilde düzenleyin.

1. İşaretlerin görsellerinin olduğu kısmı, çocukların göremeyeceği biçimde, göğsünüze yakın bir şekilde tutarak, sadece metin kısmını çocukların görmesini sağlayabilirsiniz. 2. Tüm levhaları arka arkaya, yine sadece metin kısmını çocukların göreceği şekilde sıralayarak, bir masada ya da yerde dik bir şekilde tutabilirsiniz.

DUR

16

1. Aşama: İlk önce hangi grup başlayacak? • Trafik ile ilgili bir soru sorabilir ve doğru yanıtı veren ilk grup ile oyuna başlayabilirsiniz. • Ateşböceği duvar görsellerinde bir nokta belirleyip küçük bir ipucu verebilir ve ipucunu ilk bulan çocuğun olduğu grup ile oyuna başlayabilirsiniz.

2. Aşama: Bu levhanın adı ne? • Levhanın ön yüzünü çocukların görmeyeceği şekilde elinizde tutun. • Levhaların arka yüzündeki ipucunu çocuklara gösterin ya da okuyun. • Doğru yanıtı verdikten sonra, bir sonraki işarete geçeceğinizi söyleyin.

3. Aşama: Bu levhanın şekli nasıl? • Grubun doğru yanıtı vermesi, yeşil topu kazanmaları için yeterli değildir. İşaretin rengini ve genel olarak şeklini de tarif etmelidir. • İşaret ve levhaların ismini ve şeklini birlikte doğru bir şekilde bilen gruplar, yeşil top kazanır. • Bilemeyen ya da yanlış bilen grup ise kırmızı top alır.

Yarışma Kuralları: • En son bilen grup, bir sonraki işarete ilk olarak yanıt verme hakkına sahiptir. • Yanlış yanıt veren grubun cevap hakkı diğer gruba geçer. • Yanıt hakkı olan grup, 30 saniye içinde yanıt vermezse cevap hakkı diğer gruba geçer. • Grupların, her soru için 2 kere yanlış tahmin hakkı vardır. • Doğru yanıt veren gruba, yeşil; yanlış yanıt veren ya da oyun kurallarına uymayan gruba kırmızı top verilir. • Yanıt hakkını kullanan grubun yerine diğer grup doğru yanıt verirse, kazandıkları 1 yeşil topu karşı takıma vermek zorundadır. • 2 kırmızı top, 1 yeşil topu gruba kaybettirir. • Toplamda en çok yeşil topu olan grup kazanır. • Etkinliği daha ilgi çekici hale getirmek için çocukların verdikleri yanıtların doğruluk ya da yanlışlığını Ateşböceği içinde bulunan trafik lambasındaki yeşil ya da kırmızı ışığı yakarak gösterebilirsiniz.

7. TRAFİKTE GÖRMEK VE GÖRÜLMEK 15 Dakika

! Gerekli materyaller: Karanlık kutu ve materyalleri, tır içi görseller

Uygulama: • Çocuklara, Trafikte Kurallar sunumunda gece yayaların güvenliği için çok önemli olan ve sürücülerin karanlıkta yayaları görmelerini sağlayan kıyafetlerle ilgili küçük bir deney yapacağınızı söyleyin. • Karanlık kutuyu, içini açmadan çocuklara gösterin. İçinde ne olabileceğini tahmin etmelerini isteyin.

17

• İstekli olan çocuklardan birkaçından kutunun içine bakmasını isteyin. Çocuklara ne gördüklerini sorun. Büyük olasılıkla hiçbir şey göremedikleri ya da simsiyah bir kutu gördükleri gibi yanıtlar vereceklerdir. • Daha sonra insan maketlerini kutunun içine yerleştirin. Kutuyu elden ele dolaştırmalarını ve hepsinin kutunun içine bakmasını sağlayın. • Daha sonra çocuklara sunumda geçen bilgileri hatırlatın ve yayaların gece, ışıksız ortamlarda, kendilerinin ve başkalarının güvenliği için ne yapmaları gerektiğini sorun. • Çocuklara, ‘Eğer siz sürücü olsaydınız, bu yayaları ne kadar görebilirdiniz? Hangisi daha rahat görülüyor? Bu durum görülmeyen yaya için tehlikelere neden olabilir mi?’ gibi sorular yöneltin ve çocukların yanıtlarını alın. • Etkinlik bitiminde kutuyu tüm aksesuarları ile birlikte Ateşböceği sorumlusuna teslim edin. 8. OYUN ZAMANI 20 Dakika

! Gerekli materyaller: Tablet bilgisayarlar, internet

Uygulama: • Tabletlerin dağıtılması konusunda Ateşböceği sorumlusunun desteğini alın. • Tabletlerin açılması ve oyunların başlatılması konusunda çocuklara rehberlik edin. • Çocukların, mevcut oyunlardan iki-üç tanesini verilen süre içinde oynamasını sağlayın. • Tabletleri kapatıp Ateşböceğindeki ilgili bölüme güvenli bir şekilde yerleştirin.

18

2. Bölüm

ÇEVREMİZDEKİ TRAFİK / SAYGI VE SORUMLULUKLARIMIZ

SÜRE: 3 SAAT

Etkinlikler Süre Materyaller

9. Okula Giden Yollar 25 Dakika A4 kağıtları, sekreter altlıkları, boya kalemi Okulla Giden Yollar sunumu, çekilen fotoğraf

10. Trafikte Saygı ve Sorumluluklarımız

15 Dakika Trafikte Saygı Sunumu

Ara 10 Dakika

11. İlk Yardım 25 Dakika İlk Yardım Fotoğrafları Sunumu, İlkyardım Çantası ve Materyalleri

12. Trafiği Kimler Yönetiyor

15 Dakika Trafiği Kimler Yönetiyor Sunumu ve Sunum Notları

13. Gelecekteki Taşıtlar 15 Dakika Taşıtların Hikâyesi sunumu, kağıt ve boya kalem-leri

Ara 10 Dakika

14. Çünkü Kartları 20 Dakika Çünkü Kartları, Kırmızı ve Yeşil Kutu

15. Hoşça Kal Çalışma Kağıdı

15 Dakika Hoşça Kal Çalışma Kağıtları, kalem

16. Oyun Zamanı 20 Dakika Tablet Bilgisayarlar

KAZANIMLAR: • Trafikte, yaya ve yolcu olarak uyulması gerekli kuralları bilir. • Yaya olarak, sokakta ve yaya kaldırımında uyulması gereken kuralları açıklar. • Araç içinde, binişlerde ve inişlerde dikkat edilmesi gereken kuralları açıklar. • Yaratıcılığını kullanarak konu ile ilgili tasarım yapar. • Trafikte güvenli davranışların neler olduğunu söyler. • Yaya olarak karşılaşabileceği trafikle ilgili unsurları fark eder. • Araç içinde ve caddede, yaya ya da yolcu olarak sergilenmesi gereken saygı ve sorumluluk içeren davranışları söyler. • Okul çevresindeki ve ev-okul arasındaki güvenli yollar ile trafik unsurlarını fark eder. • Motorlu araçlarda bulunması gereken ilk yardım malzemelerini tanır. • Kırık, incinme ve kanama gibi basit yaralanmalarla ilgili küçük müdahaleleri kavrar. • Trafiğin düzenlenmesi konusunda görev yapan kurum ve meslekleri tanır.

AKIŞ

19

HAZIRLIKLAR: • Bu etkinlik saatinde kullanacağınız materyallerin eksiksiz olduğundan emin olun. • Kullanacağınız sunumları ve sunum notlarını etkinlik öncesi kontrol edin. • Etkinlik öncesi, Ateşböceği Sorumlusu ile birlikte okul ve çevresinde bulunan yollar (kavşak, ana yol, dönüş gibi), trafik işaret ve levhalarının fotoğraflarını çekin ve bu görselleri Okula Giden Yollar sunumunun içine yerleştirin.

9. OKULA GİDEN YOLLAR 25 Dakika

! Gerekli materyaller: A4 kağıtları, sekreter altlıkları, uhutack, boya kalemleri, Okulla Giden Yollar Sunumu ve okul çevresinde çektiğiniz fotoğraflar

Hatırlatma: Okul çevresinde çektiğiniz ve “trafik işaretleri ve levhaları ve yolları” gösteren fotoğrafları Okula Giden Yollar sunumuna, krokiden önce yerleştiriniz.

Uygulama: • Çektiğiniz ve sunuma yerleştirdiğiniz fotoğrafları aşağıdaki soruları yönelterek çocuklarla paylaşın. - Bu trafik işaretinin adı ne? - Bize ne yapmamız gerektiğini söylüyor? - Kimler daha çok dikkat etmeli? - Bu işaret okulumuzun çevresinde nerede yer alıyor? Hatırlıyor musunuz? - Özellikle hangi durumlarda bu işaretin olması önemli? - İşaretin daha görünür olması için bir şey yapmaya gerek var mı?

• Sunumu tamamladıktan sonra, son slaytta yer alan ‘Okula Giden Yollar’ isimli görseli gösterin. Çocuklardan, kendi okullarına giden yolları bu resimdeki gibi yapmalarını isteyin.

• Çocuklara aşağıdaki soruları sorun: - Okula hangi yollardan geliyorsunuz? - Hiç karşıdan karşıya geçiyor musunuz? - Otobüsle ya da servisle gelen var mı? - Evinizden okula kadar geldiğiniz yolu bana tarif eder misiniz? (Birkaç kişiden yanıt alabilirsiniz)

• Aynı yolları kullanan ya da aynı servisi kullanan çocuklar var ise, onlardan grup olarak bir çalışma yapmalarını isteyebilirsiniz. • Sunumdaki Okula Giden Yollar isimli görselini etkinlik boyunca açık bırakın. • Çocuklara boş kağıtları dağıtın ve önce okullarını, sonra evlerini ve daha sonra evden okula geldikleri yolları istedikleri gibi çizmelerini isteyin. • Çizim yaparken, resimdeki gibi renkli boya kalemlerini kullanmalarını isteyin.

20

• Çocuklar çizimlerini yaparken sizler de aşağıdaki şekilde onları yönlendirin. - Geldiğiniz yollar üzerinde herkesin bildiği yerler var mı? Bir hastane, büyük bir bina, bir heykel, meydan, dükkan gibi. - Nerelerde karşıdan karşıya geçiyorsunuz? - Kaldırımdan yürüdüğünüz yerler nereleri? - Yol boyunca aklınızda kalan trafik işaretleri ve ışıkları var mı? Nerelerde?

10. TRAFİKTE SAYGI VE SORUMLULUKLARIMIZ 15 Dakika

! Gerekli materyaller: Trafikte Saygı Sunumu

Uygulama: • Çocuklara, Trafikte Saygı sunumundaki görselleri bilgisayarınızdan projeksiyona yansıtarak sırası ile gösterin. • Çocuklar görselleri incelerken, aşağıdaki soruları sorarak yanıtlarını alın ve varsa eksiklerini tamamlayın. - Burası neresi? - İlk dikkatinizi çeken ne oldu? - Tek tek insanları inceleyelim… Neler yapıyorlar? - Çevrelerindeki insanların tepkileri nasıl oluyor? - Siz olsaydınız, rahatsız olur muydunuz? - Bu kişi hangi kurala uymamış olabilir?

ARA 20 Dakika

12. İLK YARDIM 20 Dakika

! Gerekli materyaller: İlk Yardım Fotoğrafları Sunumu, İlkyardım Çantası ve Materyalleri

Hatırlatma:Bu etkinliğe başlarken çocuklara ilkyardım hakkında konuşacağınızı belirtin ve sunum dosyasının kapak slaytını ekrana yansıtın. Bu aşamada sunumun diğer slaytlarını açmamanız önemlidir. Sunumda yer alan görseller yalnızca o slayt hakkında konuşulurken açık kalmalıdır. Bu aşamanın öncesi veya sonrasında fotoğrafların açık kalmasının çocukları rahatsız edebileceğini hatırlayın.

Uygulama: • Çocuklara aşağıdaki soruları sorarak, konuya giriş yapın. - Bisiklet, paten ya da kaykay kullandınız mı? - Bisiklet, kaykay ya da paten gibi araçlarla kaza yaptınız mı? - Kaza sonrası bir yaralanma oldu mu? Ne oldu? Ne yaptınız? - Size ilk kim müdahale etti?

DUR

21

• Çocuklara, bu gibi araçlardan düşme/çarpma sonucu oluşacak yaralanma şekillerinden bazılarını göstereceğinizi ve neler yapmaları gerektiği ile ilgili bilgi vereceğinizi söyleyin.

• Çocuklara, aşağıdaki bilgileri verin: Kaza geçiren ya da aniden hastalanan birini gördüğümüzde, hemen bir yetişkine ya da bir büyüğümüze haber vermeliyiz. Eğer kimseye ulaşamıyorsak, telefonla 112’yi (Bir Bir İki) aramalı ve olayı anlatmalıyız.

• Çocuklara aşağıdaki soruları sorun. - Bir ambulans gördüğünüzde nereye gittiğini düşünürsünüz? (Kaza yerine ya da bir hasta ya da yaralı ile hastaneye) - Ambulansın içinde neler vardır?

• Çocuklara “Ambulansı nasıl çağırmalıyız? 112’yi aradığımızda hangi bilgileri vermeliyiz?” sorularını sorun ve aşağıdaki bilgileri verin. - Olay veya kaza nerede oldu? (Şehir, semt, mahalle vb.) - Olay nedir? (Trafik kazası mı?) - Deprem mi? Hastalık mı? - Kaç yaralı- kazaya uğrayan kişi var ve durumları nasıl? - Ayrıca, kendi adımızı, soyadımızı ve telefon numaramızı mutlaka söylemeliyiz. Olaya ilişkin bilgileri çok seri bir şekilde görevli kişiye aktarmamız gerekir. Ambulansın daha çabuk gelmesi için, tüm bilgileri hızlı ve eksiksiz olarak vermeliyiz.

%Çocuklarla acil ihtiyaçlar dışında 112’nin aranmamasını, hatların boşuna meşgul edilmemesi gerektiğini, gerçekten yardıma ihtiyacı olan kişilerin hatlar meşgul edildiği için zor durumda kalabileceğini ve hayati tehlike yaşayabileceğini vurgulayın!

• Çocuklara ‘Peki, hiç ilk yardım çantası gördünüz mü? İçinde neler vardı?’ sorularını sorun.

• Ateşböceği içindeki ilk yardım çantasını çocuklara gösterin. Çantanın içindeki materyalleri çocuklara tek tek gösterin. - Boyunluk - Steril gazlı bezler - Bandaj - Üçgen bandaj - İlk yardım kitapçığı - Acil yardım numaraları - Elastik bir bandaj - Makas, çengelli iğne - Tek kullanımlık eldivenler - Küçük el feneri ve pil - Eldiven - Yara bandı

22

• İlk yardım fotoğrafları sunumunu açın ve fotoğrafları çocuklara sırayla gösterirken her fotoğraf için aşağıdaki basamakları uygulayın. - Çocuklara fotoğrafı gösterin. - Ne olduğunu tahmin etmelerini isteyin. - Çocukların bu yaralanma durumu ile ilgili deneyimlerinin olup olmadıklarını sorun. - Yaralının ne hissedebileceğini söylemelerini isteyin. - Çocuklara, yapılması gerekli ilk yardım basamaklarını anlatın.

Burkulmalar ve İlk Yardım • Panik yapmamalısın ve arkadaşını teselli etmelisin. • Kolunu hiç hareket ettirmemesini söylemelisin. • Hemen bir büyüğe haber vermelisin. • Evden buz torbası (naylon torba içine buz kalıpları) alarak, incinen bölgeye şişmemesi, morarmaması için soğuk uygulama yapabilirsin. Bu uygulama arkadaşının ağrısını azaltacaktır.

Kanamalar ve İlk Yardım • Panik yapmamalısın ve arkadaşını güvenli bir yere alarak onu teselli etmelisin. • Hemen bir büyüğe haber vermelisin. • Kesilen yerin üzerini temiz bir bez ya da sargı bezi ile örtüp, kanayan bölgenin üzerinde tutarak kanamanın durmasını ve yaranın mikrop kapmamasını sağlayabilirsin.

Burun Kanamaları ve İlk Yardım • Panik yapmamalısın ve arkadaşını teselli ederek güvenli bir yere oturmasını sağlamalısın. • Arkadaşının başını hafif öne doğru eğmesini istemelisin (Çiçek kokluyor gibi). • Daha sonra arkadaşına burun kanatları üzerine parmaklarıyla bastırmasını söylemelisin. • Hemen bir büyüğe haber vermelisin. • Arkadaşının 10 dakika boyunca bu pozisyonda beklemesini söylemelisin ve yanında kalmalısın.

12. TRAFİĞİ KİMLER YÖNETİYOR? 15 Dakika

! Gerekli materyaller: Trafiği Kimler Yönetiyor Sunumu ve Sunum Notları

Uygulama: • Çocuklarla, Trafiği Kimler Yönetiyor sunumunu, sunum notlarını dikkate alarak yapın. • Sunumu tamamladıktan sonra, buraya kadar öğrendikleri ya da bildikleri, akıllarında kalan kuralları söylemelerini isteyin. Eksikler varsa, küçük ipuçları vererek tamamlamalarını sağlayın. • Sunumda yer alan kavramlara, duvarlardaki görsellerden de örnekler verin ya da çocukların örnek vermelerini isteyin.

23

13. GELECEKTE TAŞITLAR 15 Dakika

! Gerekli materyaller: Taşıtların Hikayesi sunumu, kağıt ve boya kalemleri

Uygulama: • Taşıtların Hikayesi isimli sunumdaki araç görsellerini çocuklara gösterin ve geribildirimlerini alın. • Çocuklardan, örneğin 100 yıl sonra, trafikteki araçların nasıl olacağını hayal etmelerini isteyin. Çocuklara boş kağıtlar ve boya kalemleri vererek, hayal ettikleri araçları kağıt üzerinde tasarlamalarını söyleyin. • Çocuklar resimlerini 15 dk. içinde bitiremeyebilirler. Bu durumda resimlerini evde bitirebileceklerini belirtip etkinlik süresine sadık kalmanız önemlidir. • Çalışmalar tamamlandıktan sonra, resimleri duvara asın ve küçük bir sergi oluşturun ya da tüm çalışmaları toplayın ve herkesin göreceği şekilde siz çocuklara gösterin. • İsteyen çocuk, tasarımını tüm gruba anlatabilir.

ARA 10 Dakika

14. ÇÜNKÜ KARTLARI 20 Dakika

! Gerekli materyaller: ‘Çünkü Kartları, yeşil ve kırmızı kutu

Uygulama: • Çünkü kartlarını kırmızı kutunun içine koyun. • Yeşil kutuyu da kırımızı kutunun yanına koyarak, çocukların görebileceği bir şekilde yerleştirin. • Çocuklara uygulama hakkında bilgi verin. Her çocuğun kırmızı kutudan bir kart seçerek okumasını ve neden-sonuç ilişkisiyle bir yorum getirerek cümleyi tamamlamasını isteyin. • Çocuklar verecekleri yanıtı düşünmeye ihtiyaç duyabilirler. Bu durumda önce kartları seçtirip ardından bir süre düşünmeleri için fırsat tanıyın. • Çocukları, hazır olma sırasına göre kaldırıp, cümleleri doğru ve mantıklı cümleler ile tamamladıklarında, kartları kırmızı kutudan yeşil kutuya atmaları için yönlendirin. • Kırmızı kutudaki tüm kartlar bitene kadar uygulamaya devam edin.

DUR

24

15. HOŞÇAKAL ÇALIŞMA KAĞIDI 15 Dakika

! Gerekli materyaller: Hoşça Kal Çalışma Kağıtları, kalemler

Uygulama: • Programın ölçme-değerlendirme çalışmasının yapılacağı örneklemi oluşturacak çocuk sayısı Ateşböceği sorumlusuna bildirilmiştir. • Buna göre, etkinliklerin başında “Hoş Geldin Çalışma Kağıdı” giriş anketi uyguladığınız çocuk grubuna “Hoşçakal Çalışma Kağıdı” çıkış anketlerini ve kalemleri dağıtın. • Çocukların verilen süre içinde çalışma kağıtlarını doldurmalarını sağlayın. • Çalışma kağıtlarını toplayıp Ateşböceği sorumlusuna teslim edin.

16. OYUN ZAMANI 20 Dakika

! Gerekli materyaller: Tablet bilgisayarlar, internet

Uygulama: • Tabletlerin dağıtılması konusunda Ateşböceği sorumlusunun desteğini alın. • Tabletlerin açılması ve oyunların başlatılması konusunda çocuklara rehberlik edin. • Çocukların, mevcut oyunlardan bu zamana dek işlediğiniz içeriklere uygun olan 2 tanesini 10’ar dakika olmak üzere oynamasını sağlayın. • Tabletleri kapatıp Ateşböceğindeki ilgili bölüme güvenli bir şekilde yerleştirin.

25

EKLER

EK-1: TRAFİK SÖZLÜĞÜ SUNUMU NOTLARI

1. SLAYT

• Trafiğin tanımını tekrarlayın.

Karayolu üzerinde, insanların, hayvanların ve araçların hareketleri trafiği oluşturur. Trafiğin en önemli parçası, insanlardır. Trafikte insanlar, yaya, yolcu ya da sürücü olarak bulunurlar. Okula giderken, eve dönerken ya da arkadaşımızı ziyaret etmek için sokakta bulunduğumuz her an trafiğe çıkmış oluruz. Bu kadar çok insanın ve aracın içinde bulunduğu trafik, her zaman düzen içinde olmalıdır. Bunu sağlayan şey, trafik kuralları ve işaretleridir. Trafik kuralları, yayalara, sürücülere ve yolculara trafikte nasıl davranmaları gerektiğini söyler.

• Bu aşamada çocuklara “karayolu” sözcüğünün sihirli bir kelime olduğunu belirtebilirsiniz. Trafik Ateşböceği’nde karayolu trafiği ile ilgilendiğinizi söyleyin. İlerleyen slayt ve etkinliklerde çocuklardan hava, deniz, demiryolu trafiği ile ilgili kavramlar duyabilirsiniz. Bu durumda sihirli sözcüğünüzü anımsatarak karayolu trafiğinden bahsettiğinizi çocuklara hatırlatın.

• Çocuklara, “bizim de bir parçası olduğumuz trafiği oluşturan başka şeylerin de olduğunu ve şimdi bunları anlatacağınızı” söyleyin. 2. SLAYT

• Slaytlardaki görselleri animasyonları da kullanarak çocuklara gösterin. • Kavramların isimlerini göstermeden önce çocukların yorumlarını alın. • Daha sonra her slaytın altında yer alan kavramların açıklamalarını, çocuklara yaparak anlatın. + Yolcu: Bir araç içinde, sürücü dışındaki insanlar. +Sürücü: Trafikte; otomobil, otobüs, kamyon, motosiklet gibi motorlu araçları ve bisiklet gibi motorsuz araçları kullanan kişiler. + Yaya: Araç içinde bulunmayan ama kaldırımda, caddede ya da karayolunda hareketli veya hareketsiz bulunan insanlar.

3. SLAYT

• Taşıtlar insan ve yük taşıyan araçlardır. + Motorlu Taşıt: Makine gücü ile gidebilen, yani içinde motoru olan taşıtlar. + Motorsuz Taşıt: İnsan ya da hayvan gücü ile gidebilen taşıtlar. Bisiklet, at arabası gibi.

26

4. SLAYT

• Çocuklara trafikte, farklı siren ya da kornaları, ışıklı cihazları olan taşıtları bilip bilmediklerini sorun. • Çocuklara slaytta yer alan araçları gösterin ve aşağıdaki bilgileri verin. +Geçiş Önceliği: Trafikte, bu taşıtların diğer taşıtlara göre geçiş önceliği vardır. Tüm taşıtlar, ambulans, itfaiye, polis, sivil savunma araçları, yol kurtarma gibi taşıtların sesini duyduklarında, güvenli bir şekilde bu araçlara yol verirler.

5. SLAYT

+ Sürücü Belgesi: Motorlu araç kullanabilmek için, insanların sürücü belgesi, yani ehliyet alması gerekir. Sadece ehliyeti olan kişiler taşıt kullanabilir. Sürücü belgesi almak için, sürücü kurslarında verilen eğitimleri almak ve Milli Eğitim Bakanlığının açtığı sınavlarda başarılı olmak gerekir. Kullanacağımız araçların türüne göre, sürücü belgesi de değişir. Örneğin otomobil, kamyon ya da motosiklet sürücülerinin alacakları ehliyetler bir birinden farklıdır. Bu nedenle, alacakları eğitimler ve girecekleri sınavlar da farklı olur. Sürücüler, araç kullandıkları süre boyunca, sürücü belgelerini mutlaka yanlarında bulundurmalıdırlar.

6. SLAYT

+ Ana Yol: Trafiğe açık ve yoğun olan bir yoldur. Taşıtlar, ara yollardan da ana yola çıkarlar. Bunu yaparken, mutlaka ana yoldan geçen taşıtlara yol vermelidir. +Taşıt Yolu: Sadece taşıtların kullandığı yollardır. +Şerit: Taşıtların düzenli bir sıra ile güvende gidebilmeleri için, yol üzerinde çizgilerle belirlenmiş bölümler vardır. +Kaldırım: Yol kenarlarında bulunan ve sadece yayaların kullandıkları yollardır.

7. SLAYT

+Yaya Geçidi: Yayaların, karşıdan karşıya güvenli bir şekilde geçebilmeleri için çizgilerle belirlenmiş alanlardır. +Trafik İşaretleri: Trafiği düzenleyen ışıklı bir trafik cihazı. Hem yayaların hem de taşıtların, trafikteki hareketlerine yön verir.

8. SLAYT

+ Okul Geçidi İşareti: Anaokulu, ilkokul, ortaokul ya da lise gibi okulların çevrelerinde, sürücüleri uyarmak ve öğrencilerin güvenle geçişini sağlamak için kullanılan trafik işaretidir.

27

9. SLAYT

+Durak: Toplu taşıma araçlarına binmek için yayaların beklediği ya da otobüs, dolmuş, minibüs gibi araçların yolcu indirip bindirdiği alanlardır.

10. SLAYT

+Alt Geçit: Yayaların, taşıt trafiği olan yolun altından güvenli bir şekilde karşı yöne geçmesini sağlayan yoldur.

11. SLAYT

+Üst Geçit: Yayaların, taşıt trafiği olan yolun üstünden güvenli bir şekilde karşı yöne geçmelerini sağlayan yoldur.

12. SLAYT

+Emniyet Kemeri: Taşıt içinde, sürücü ve yolcuların can güvenliğini sağlayan kilitlenebilen kemerlerdir.

13. SLAYT

+Engelli Yolu: Engelli insanların kaldırımda ilerleyebilmeleri ve karşıdan karşıya geçerken güvenli bir şekilde geçmeleri için, onlar için düzenlenmiş yol ya da kaldırımlardır.

14. SLAYT

+Görünmek: Yayalar ve motorsuz araç kullanan sürücüler, taşıtların onları fark etmeleri için bazı önlemler almalıdır. Kıyafetlerde daha açık renkli aksesuarlar seçmeli, ellerinde fener bulundurmalı, bisiklet üzerinde ışıklı cihazlar kullanmalıdırlar.

15. SLAYT

+Park Alanı: Araçların, durarak park edildiği alanlardır.

28

Boş Hali

Magnetli Kartların Yerleştirilmiş Hali

EK-2: TRAFİK PANOSU

29

EK-3: TRAFİKTE KURALLAR SUNUMU NOTLARI

1. SLAYT

• Başlıkla birlikte sunuma giriş yapın.

2. SLAYT

• Çocuklara slaytta ne gördüklerini sorun. Konuşma balonunu çocuklara gösterin ve onların önerilerini, yanıtlarını alın. • Çocuklara, karşıdan karşıya geçmek istediklerinde ne yaptıklarını, nelere dikkat ettiklerini sorun.

3. SLAYT

• Şimdi çocuklara, güvenli bir şekilde nereden ve nasıl karşıdan karşıya geçebileceklerini göstereceğinizi söyleyin.

+ Yaya geçidi ve trafik ışığı olan yerlerden.

• Çocuklara, çevrelerindeki yaya geçidi ya da trafik ışığının nerede olduğunu sorun.

4. SLAYT

+Üst geçitlerden.

• Çocuklara, çevrelerindeki üst geçitlerin nerede olduğunu sorun.

5. SLAYT

+Trafik polisinin olduğu yerlerden

• Çocuklara daha önce, trafik polisinin yönlendirmesi ile hareket edip etmediklerini sorun.

6. SLAYT

+Alt geçitlerden

• Çocuklara, çevrelerindeki alt geçitlerin nerede olduğunu sorun.

30

7. SLAYT

• Çocuklara, ülkemizde trafiğin hangi yönde ilerlediğini bilip bilmediklerini sorun. • Slayttaki animasyonu göstererek, ülkemizde trafiğin sağdan ilerlediğini söyleyin. • Buradan yola çıkarak ‘Yürürken karşıdan gelen araçları görebileceğimiz şekilde yürümemiz gerektiğini, eğer diğer yönde yani araçlarla paralel yürürsek gelen araçlara sırtımızı dönmüş olacağımızı ve onları görmeyeceğimizi’ söyleyin. ‘Trafikte güvenli yürüyüş yönünün yanımızdan geçen araçların sürücüleri ile yüz yüze olacağımız yani onların bizi, bizim de sürücüleri görebileceğimiz yön olduğunu’ anlatın. ‘Bu yolla olası kazaların önüne geçebileceğimizi’ belirtin.

8. SLAYT

• Bir önceki slaytta anlattıklarınızı pekiştirmek için bu slaytı da gösterin.

9. SLAYT

• Karşıdan karşıya geçerken nelere dikkat etmemiz gerektiği bilgisini vererek, slayttaki animasyonu gösterin. - Mutlaka kaldırımda beklemeliyiz. - Dikkatlice bakmalıyız: “Önce Sola, Sonra Sağa, Sonra Tekrar Sola” - Dinlemeliyiz: Hareket halinde olan, fakat görmediğimiz bir araç var mı? - Eğer bir araç durdu ise, karşıya geçmeden önce mutlaka şoför ile göz göze gelip onun da bizi gördüğünden emin olmalıyız. - Karşıya geçerken, yolu dik bir şekilde, hızlı adımlarla fakat koşmadan geçmeliyiz.

10. SLAYT

• Araç içinde nerede oturduklarını ve oturdukları yer ne olursa olsun emniyet kemeri takıp takmadıklarını sorun. • Slayttaki resimde neleri fark ettiklerini sorun. • Animasyon ile emniyet kemerini göstererek, araç içinde can güvenliğini sağlayan en önemli düzeneğin emniyet kemeri olduğunu söyleyin. - 12 yaşın altındaki herkesin, arka koltukta oturması gerekir. - Bebekler ve küçük çocuklar için özel olarak tasarlanmış oto koltuklarının kullanılması zorunludur.

11. SLAYT

• Evlerine en yakın otobüs durağını düşünmelerini isteyin. İnsanların, otobüsü nasıl beklediklerini, inerken ve binerken nasıl davrandıklarını sorun.

31

12. SLAYT

• Yaya, yolcu ve sürücü olarak trafik işaretlerine uymanın trafikte en önemli kural olduğunu söyleyin. - Trafiğin düzenlenmesi için oluşturulan levha ve işaretler, bize ne yapmamız gerektiğini söyler. • Trafikte kullanılan işaret ve levhaların şekilleri ile ilgili bilgi verin ve slayttaki işaretlerden örnek göstermelerini isteyin. - Dikdörtgen ve Kare Levhalar: Trafiği düzenleyici işaret levhaları. - Eşkenar Dörtgen Levhalar: Uyarı işaret levhaları. İleride olabilecek tehlikeleri bize söyler. - Yuvarlak Levhalar: Bilgilendirici levhalar. Yaya ve sürücülere trafikle ilgili bilgi verir. - Üçgen Levhalar: Yoldaki tehlikelerle ilgili uyarı levhalarıdır.

13. SLAYT

• Çocuklara nerelerde oyun oynadıklarını sorun ve tarif etmelerini isteyin. • Konuşma balonundaki soruyu okuyun ve yanıt vermelerini isteyin. • Nerelerde oyun oynayabileceklerini gösterin ve bilgi verin. - Taşıt girmeyen sokaklarda - Oyun parklarında - Okul bahçelerinde - Varsa evimizin bahçesinde 14. SLAYT

• Çocuklara, slayttaki resmi gösterin ve gördükleri güvenlik önlemlerini söylemelerini isteyin. • Daha sonra, bisikletteki güvenlik önlemlerini gösterin ve kısaca açıklayın.

15. SLAYT

• Sürücü olduklarını düşünmelerini ve slaytta ne gördüklerini, ne kadar görebildiklerini sorun. • Karanlıkta bir büyükleri ile yola çıktıklarında aldıkları önlemler olup olmadığını sorun.

16. SLAYT

• Görseli gösterin ve gördükleri farkları sorun, geribildirimlerini alın.

17. SLAYT

• Yine sürücü olduklarını düşünmelerini ve slaytta ne gördüklerini, ne kadar görebildiklerini sorun.

18. SLAYT

• Görseli gösterin ve gördükleri farkları sorun, geribildirimlerini alın.

32

EK-4: TRAFİĞİ KİMLER YÖNETİYOR SUNUMU NOTLARI

1. SLAYT • Çocuklara trafiğin içinde birbirinden bağımsız birçok faktörün içinde bulunduğunu hatırlatın. Sürücüler, yayalar, yolcular, hayvanlar, taşıtlar, trafik işaretleri, kurallar, yollar, trafik kanunları… Tüm bunların belirli bir düzen içinde trafikte bulunmalarını sağlayan, kontrol eden ve yöneten birçok kural, kanun ve görevliler olduğunu söyleyin. • Çocukların, trafiği düzenleyen ya da trafik ile ilgili çalışan kurumları ya da meslekleri bilip bilmediklerini sorun ve yanıtlarını alın. • Slaytlarda önce kurum ismini çocuklara gösterin ve kurumun trafik ile ilgili ne gibi görevlerinin olduğunu söylemelerini isteyin. Daha sonra slayttaki görselleri tamamlayın ve çocuklara bilgi verin.

2. SLAYT

• Milli Eğitim Bakanlığı Ne Yapar? - Sürücü kurslara izin verir, kurs açar ve denetler. - Sürücü belgesi için sınav yapar. - Trafik eğitimleri düzenler.

3. SLAYT

• Emniyet Müdürlüğü Ne Yapar? - Trafik Kanununa göre; taşıtları, taşıtlarda bulunması gereken belgeleri ve ilk yardım çantası, yangın tüpü gibi araç gereçlerin olup olmadığını kontrol eder. - Sürücülerin, trafik kurallarına uyup uymadıklarını denetler. - Trafiği düzenler ve yönetir. - Trafik kazalarında rapor tutar ve işlem yapar. - Sürücü belgesi verir. - Taşıtların belgelerini düzenler ve plakalarını verir.

4. SLAYT

• Sağlık Bakanlığı Ne Yapar? - Trafik kazalarında acil yardım yapılmasını sağlar. - Kara yolu kenarlarında sağlık personeli ve ambulans bulundurur.

33

5. VE 6. SLAYT

• Karayolları Genel Müdürlüğü Ne Yapar? - Yeni yollar ve trafiği düzenleyen yeni yapılar yapar. - Karayollarında can ve mal güvenliği için önlem alır, düzenlemeler yapar ve işaretler koyar. - Karayollarının bakım ve onarımından sorumludur.

7. SLAYT

• Belediyeler Ne Yapar? - Kendi sınırları içindeki yollarda bakım ve onarım yapar. - Hava şartları yüzünden kaza olmasın diye yollarda önlem alır. - Işıklı trafik cihazlarını düzenler. - Kendi sorumluluğunda olan yolları, her zaman düzenli ve güvenli durumda bulundurur. - Trafik eğitim parkları gibi yerler yapar. Özellikle de çocukların bu tesislerde bilgi sahibi olmalarını sağlar.

8. SLAYT

• Ulaştırma Bakanlığı Ne Yapar? - Trafikle ilgili yasaları düzenler, projeler yapar. - Sadece karayolu trafiğini değil; deniz, demiryolu ve hava yolu trafiğine dair yasaları da hazırlar.

34

EK-5: TRAFİK İŞARET VE LEVHALARI

TAŞIT TRAFİĞİNE KAPALI YOL: Motorlu taşıtların girişinin yasak olduğu yolları bildirir.Düzenleyici Levha

YAYA GİREMEZ: Yaya girişinin yasak olduğu bölgeleri bildirir. Düzenleyici Levha

DUR: Kavşağa gelindiğini ve durarak diğer araçlara yol verilmesi gerektiğini bildirir. Düzenleyici Levha

MECBURİ BİSİKLET YOLU: Bisiklet kullanımına ayrılmış olan yola gelindiğini bildirir. Düzenleyici Levha

BİSİKLET GİREMEZ: Bisikletle girişin yasak olduğunu bildirir. Düzenleyici Levha

YAYA ALT GEÇİDİ: Yaya alt geçidi olduğunu ve yayaların bu geçidi kullanması gerektiğini bildirir. Bilgi Levhası

YAYA ÜST GEÇİDİ: Yaya üst geçidi olduğunu ve yayaların bu geçidi kullanması gerektiğini bildirir. Bilgi Levhası

35

DURAK: Toplu taşıma araçlarına ait duraklar olduğunu bildirir. Bilgi Levhası

İL SINIRI: Adı yazılı olan şehre gelindiğini bildirir. Bilgi Levhası

IŞIKLI İŞARET CİHAZI: Işıklı işaret cihazı ile kontrol edilen bir kavşağa gelindiğini bildirir.Uyarı Levhası

OKUL GEÇİDİ: Okul geçidinin olduğu yere gelindiğini ve geçiş hakkının öğrencide olduğunu bildirir.Uyarı Levhası

DİKKAT: Tehlikelere karşı uyarır.Uyarı Levhası

YAYA GEÇİDİ: Yaya geçidinin olduğu yerlere gelindiğini ve geçiş hakkının yayada olduğunu bildirir.Uyarı Levhası

KAYGAN YOL: Yol yüzeyinin kaygan olduğunu bildirir.Uyarı Levhası

36

YOLDA ÇALIŞMA VAR: Yol üzerinde çalışma olduğunu bildirir.Uyarı Levhası

PARK YERİ: Park amacıyla ayrılmış ve düzenlenmiş park yerini bildirir.Bilgi Levhası

ANAYOL: Bu levha anayola gelindiğini bildirir ve bu yoldaki araçların tali yoldakilere göre ilk geçiş hakkına sahip olduğunu hatırlatır.Bilgi Levhası

GİRİŞİ OLMAYAN YOL: Her tür taşıt girişinin yasak olduğunu bildirir.Düzenleyici Levha

TAŞIT TRAFİĞİNE KAPALI YOL: Yolun her iki yönden taşıt trafiğine kapalı olduğunu bildirir.Düzenleyici Levha

SAĞA DÖNÜLMEZDüzenleyici Levha

U DÖNÜŞÜ YAPILMAZDüzenleyici Levha

37

SOLA DÖNÜLMEZ Düzenleyici Levha

GİZLİ BUZLANMA: Yol üzerinde buzlanma olabileceğini bildirir.Uyarı Levhası

TEHLİKELİ VİRAJ: Sağa veya sola dönüşte tehlikeli bir viraja yaklaşıldığını bildirir.Uyarı Levhası

HASTANE: Hastaneye yaklaşıldığını bildirir. Bilgi Levhası

TEK YÖN: Yolun tek yönlü olduğunu bildirir. Bilgi Levhası

ENGELLİ YOLU Bilgi Levhası

PARK ETMEK YASAKTIR: Park etmenin yasak olduğunu ve sadece yolcu indirme, bindirme, yük alma ve boşaltma için araç-ların durmasına izin verildiğini bildirir.Durma ve Park Etme Levhası

38

DURAKLAMAK VE PARK ETMEK YASAKTIR: Bu işaret lev-hası duraklamanın ve park etmenin yasak olduğunu bildirir. Durma ve Park Etme Levhası

OTOBAN Levhası: Otoyola girildiğini ve otoyol şartlarına uyul-ması gerektiğini bildirir.Bilgi Levhası

KONTROLSÜZ DEMİRYOLU GEÇİDİ: Bu işaret, karayolunun demiryolu ile kesiştiği noktalarda güvenlik sisteminin olmadığını, sürücülerin durup yolu kontrol ederek yolu geçmesi gerektiğini bildirir.Uyarı Levhası

39

EK-6: TRAFİK ATEŞBÖCEĞİ OYUNLARI

• Aşağıdaki oyunları, etkinliklerin başında gerekli gördüğünüz zamanlarda çocuklarla oyna yabilirsiniz.

ISINMA OYUNLARI

1. Pano Oyunları: a. Trafik panosuna tüm magnetleri yerleştirin. Moki’nin magnetini panoda bir yere yerleştirin ve bir de gideceği bir adres belirleyin. Tarif edin ya da panoda adresi çocuklara gösterin. Çocuklardan Moki’yi en güvenilir şekilde gideceği yere götürmelerini söyleyin. Yol üzerindeki tüm trafik işaret ve levhalarını söyleyerek ve kurallara uyarak Moki’yi gideceği yere götüren grup ya da çocuklar oyunu kazanır. b. Trafik panosuna tüm magnetleri doğru bir şekilde yerleştirin. Çocukların gözlerini kapamalarını ya da panoya arkalarını dönmelerini isteyin. Şimdi panodaki bir trafik işaretinin yerini değiştirin ve yanlış bir yere koyun. Çocuklardan, yerini yanlış olarak değiştirdiğiniz işareti bulmalarını isteyin. c. Magnetlerin tümünü bir çocuğa ya da gruba verin ve süre tutun. En kısa sürede ve en doğru şekilde magnetleri panoya yerleştiren çocuk ya da grup oyunu kazanır.

2. Duvar Oyunları: a. Nesi var? Duvar görselleri üzerindeki trafik işaret ve levhalarından birini seçin ve zorluk derecesini artırarak, çocukların tahmin etmeleri için ipuçları verin. Çocuklara sadece iki defa ‘Nesi Var?’ sorusu sorma hakkı verebilirsiniz. Verdiğiniz ipuçları ile doğru resmi bulan çocuk ya da grup oyunu kazanır. b. Bu neyin parçası: Oyun için hazırlanan kartları alın. Duvardaki trafik işaretlerinden ya da görsellerden bir bölüm belirleyin. Çocuklara elinizdeki kartı gösterin ve süre tutun. Verdiğiniz süre içinde, gösterdiğiniz parçalı resmin ait olduğu duvar resmini bulan çocuk ya da grup oyunu kazanır. c. Penceresiz duvardaki Moki görselini çocuklara gösterin. Oyunun amacının, Moki’yi diğer duvarda bekleyen arkadaşları ile buluşturmak olduğunu söyleyin. Bunun için her ilerlemede, onlara trafik ile ilgili sorular soracağınızı söyleyin. Bunun için istasyonlar belirleyin ve bu istasyonlara renkli sticker yapıştırın. Örneğin, karşı kaldırıma geçme, sağa-sola bakma, yerdeki yaya geçidine gelme, yaya geçidini geçme gibi. Ateşböceğinin zemininde yer alan yaya geçidinin her çizgisini (ya da daha fazla çizgiyi) bir istasyon olarak belirleyebilirsiniz. Sorduğunuz soruları bildiklerinde Moki’nin 1 adım ileri, bilemediklerinde ise 2 adım geri gideceğini söyleyin. En hızlı sürede Moki’yi karşı duvara geçirebilen çocuk ya da grup oyunu kazanır.

40

3. Zemin Oyunları: a. Ateşböceği zeminindeki kesikli yol çizgisini çocuklara gösterin ve ne olduğunu anlatın. Çocuklardan çizgi boyunca ayakta tek sıra olmalarını isteyin. Çocuklara sağ dediğinizde sağ şeride, sol dediğinizde sol şeride tek ayaklarını koymalarını isteyin. Sağ ve sol derken çocukları şaşırtabilir, hızlı söyleyebilirsiniz. Şaşıran çocuklar çıkar ve en sona kalabilen çocuk oyunu kazanır. b. Zemindeki şeritlerden bir bölümünü, oyun parkuru olarak belirleyin. Şeride boya kalemleri engeller oluşturun ve rast gele yerleştirin. Boya kalemlerinin aralarında, post-it lere aşağıdaki işaretlerden seçtikleriniz çizin ve anlamlarını yazın. Parkurun, başına ve sonuna birer çocuk yerleştirin. Birinin gözlerini bağlayın. Diğer çocuğa, arkadaşını yönlendirerek engellere dokunmadan ve işaretlere uyarak parkuru geçirmesini isteyin. Bir işarete denk geldiklerinde, örneğin sağa dönüş işaretinde denk geldiğinde, sağ taraftan giderek parkuru tamamlamalarını isteyin. i. Sağa dönüş ii. Sola dönüş iii. U dönüşü iv. Trafiğe kapalı yol v. Yaya trafiğine kapalı yol vi. Geçiş yok

4. Işık Oyunu: Ateşböceği içindeki trafik işareti ile oyunu oynayabilirsiniz. Önce çocukları ayağa kaldırın ve yürümeleri için onlara yönergeler verin. Bu sürede yeşil ışığın yanmasını sağlayın. Çocuklara söylemeden, kırmızı ışığı yakın ve fark eden çocukların kıpırdamadan kalmalarını isteyin. Kırmızı ışığı fark etmeyerek hareket eden çocuklar çıkar, en sona kalabilen çocuklar oyunu kazanır.

41