MJA-Sectorrapport 2014

Cacao-industrie

Colofon

Projectnaam: MJA-monitoring 2014

Sector: Cacao-industrie

Datum: 22 juni 2015

Status: definitief

Kenmerk: 1235678/RHA/158001

Locatie: Utrecht

Contactpersoon: Rineke Hakkens

Ondersteunend adviesbureau: ARCADIS Nederland BV

Databaseversie d.d.: 27-04-2015 13:02

Inhoud

Hoofdstuk 1. Inleiding .......................................................................... 1

Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik ............................... 1

Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik ............................... 2

Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP ...................................................... 3

Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler.......................................................... 4

Hoofdstuk 6. Tabellen .......................................................................... 5

I

Samenvatting

Kerngegevens

Sectorgegevens Cacao-industrie

Aantal MJA-deelnemers in 2014 6 Aantal beschouwde bedrijven voor 2014 in dit rapport 6 Aantal toetreders in 2014 0 Aantal uittreders in 2014 0 Werkelijk energieverbruik 2014 (TJ) 2.360,6

Effecten van maatregelen 2014 t.o.v. 2012 2014 t.o.v. 2005 Procesefficiencyverbetering 1,7% 8,4% Besparing in de keten [TJ] 26,2 220,4 Duurzame energie [TJ] 0,0 0,0

Resultaten

Energieverbruik

Het totale werkelijke energieverbruik van de sector bedroeg 2.360,6 TJ in 2014. Dit is onge-

veer 1,9% lager dan in 2013. Deze daling is het gevolg van een productiedaling van 2,2% in

2014 ten opzichte van 2013.

Over de periode 2005-2014 neemt het energieverbruik toe met 171 TJ (7,8%), het productie-

volume nam in dezelfde periode toe met 3,5%. De verklaring voor een sterkere toename van

het energieverbruik vanaf 2005 ten opzichte van het productievolume moet worden gezocht in

de verandering van het productenportfolio: meer speciaal gebrande cacao vraagt meer ener-

gieverbruik. Tevens ontstaat door de verandering van het productenportfolio een lagere bezet-

tingsgraad van de productielijnen.

Daarnaast is door opgelegde wet- en regelgeving meer ventilatie in productieruimtes aange-

bracht voor een beter arbeidsklimaat. Bovendien zijn in het kader van de NeR “Bijzondere Re-

geling Cacao” voor reductie van geuremissie naar de omgeving nieuwe nageschakelde tech-

nieken toegepast. Al deze ontwikkelingen leiden tot meer energieverbruik.

Uitvoering van het meerjarenplan van de sector

In het meerjarenplan (MJP) heeft de sector toegezegd maatregelen te treffen die in 2016 tot

een jaarlijkse besparing van 159,0 TJ leiden. Na twee jaar bedraagt het jaarlijkse effect van

maatregelen 130,8 TJ. Hiermee is 82% van de MJP-doelstelling gerealiseerd. Opvallend hierin

is dat voor ketenefficiency de MJP-doelstelling al in 2013 is gerealiseerd.

Energiebesparing in het proces

Procesmaatregelen in 2014 hebben een besparing van 40,7 TJ opgeleverd. De belangrijkste

procesmaatregelen zijn:

• Proces optimalisatie

• Vermindering stoomverbruik

• Mechanische koelmachines zijn vervangen door moderne machines met een hogere COP

II

Energiebesparing in de keten

Ketenmaatregelen hebben in 2014 een totale besparing van 220,4 TJ opgeleverd. De belang-

rijkste ketenmaatregelen zijn:

• Externe doppenverbranding (3x)

• Optimalisatie transport

• Scheiding van plastic

Inzet duurzame energie

In 2014 is, net als in voorgaande jaren, geen duurzame energie gerapporteerd.

Vooruitblik

Algemene ontwikkelingen

Nederlandse cacaoverwerkers hebben te maken met de opkomst van productielocaties in oor-

spronglanden en met het verplicht terugdringen van luchtemissies tegen geurverontreinigin-

gen. Dit bemoeilijkt de concurrentiepositie van Nederlandse locaties. Tevens heeft de onrust in

de oorspronglanden ervoor gezorgd dat de cacaoprijzen sterk fluctueren. Internationaal valt op

dat cacaoverwerkende bedrijven nieuwe eigenaren krijgen. Ook dit heeft effect op de afzet en

de omzet van de Nederlandse deelnemers van de MJA Cacaoverwerkende Industrie.

Convenantactiviteiten

De sector werkt aan verdere reductie van procesemissies naar lucht. Doelstellingen zijn vast-

gelegd in de “Bijzondere Regeling Cacao”, een regeling die deel uitmaakt van de Nederlandse

Emissie Richtlijn (NeR). Dit leidt onder meer tot investeringen in nageschakelde emissiereduc-

tietechnieken. De implementatie van deze aanvullende milieumaatregelen leidt tot een hogere

energie-inzet per ton verwerkte bonen. De sector blijft andere energie-efficiënte mogelijkhe-

den van het reduceren van geuremissies onderzoeken.

In de cacaosector blijft de verwerking van de reststroom van cacaodoppen continu onder de

aandacht. Dit uit zich door onderzoek naar de opwekking van energie voor intern gebruik door

middel van verbranding, en het winnen van nieuwe grondstoffen uit de doppen voor externe

afzet.

| definitief | MJA-Sectorrapport 2014 Cacao-industrie | Pagina 1 van 5

Hoofdstuk 1. Inleiding

Dit rapport bevat de resultaten van de sector Cacao-industrie in het kader van het MJA3-

convenant. De grafieken in hoofdstuk 2 tot en met 5 geven overzichten van:

• De ontwikkeling van het energieverbruik van uw sector vanaf 2009.

• De verklaring van de verandering in energieverbruik ten opzichte van vorig jaar.

• De spiegeling ten opzichte van het meerjarenplan (MJP) 2013-2016 van uw sector.

• De ontwikkeling van het effect van de PE-, KE- en DE-maatregelen1 vanaf 2009, waarbij alle

relevante gegevens vanaf 2005 zijn meegenomen.

Hoofdstuk 6 geeft de achterliggende informatie weer in tabellen.

Dit sectorrapport is opgesteld op basis van de door bedrijven aangeleverde gegevens in het

kader van de jaarlijkse MJA-monitoring. De berekeningen in dit rapport zijn gebaseerd op de

methodiek energie-efficiency zoals die is afgesproken in het MJA3-convenant. Details over de

methodiek kunt u vinden in de Handreiking Monitoring op de website van RVO.nl.

Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik

Onderstaande grafiek laat het jaarlijkse energieverbruik van uw sector vanaf 2009 zien.

1 PE = procesefficiency, KE = ketenefficiency en DE = duurzame energie inzet

| definitief | MJA-Sectorrapport 2014 Cacao-industrie | Pagina 2 van 5

Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik

Onderstaande grafiek geeft aan in welke mate verschillende factoren de verandering in het

energieverbruik tussen het verslagjaar en het jaar daarvóór verklaren.

Maatregelen in het proces (PE-maatregelen) hebben een besparend effect tot doel (het relatie-

ve energieverbruik wordt minder). Het Volume-effect (effect door verschil in productiehoeveel-

heid) is verhogend (meer energieverbruik) bij hogere productie of verlagend bij lagere produc-

tie. Het deel Overige invloedsfactoren is de optelsom van alle invloedsfactoren die de sector

heeft gerapporteerd, zoals hogere/lagere capaciteitsbezetting ten opzichte van vorig jaar of

gunstige/ongunstige weersomstandigheden ten opzichte van vorig jaar. Deze optelsom kan

uiteindelijk besparend of ontsparend zijn. De post Onverklaard is de restpost. Deze restpost is

besparend wanneer het berekende energieverbruik in het monitoringjaar (de optelsom van de

eerste vier posten in de grafiek) hoger is dan het werkelijke energieverbruik. De restpost is

ontsparend wanneer het berekende energieverbruik lager is dan het werkelijke energiever-

bruik. Hoe kleiner de restpost, des te beter het werkelijke energieverbruik in de sector is ver-

klaard.

De restpost van onverklaard verbruik (besparend effect) in 2014 bedraagt 22,7 TJ ten opzichte

van 2013 en bedraagt hiermee <1,0% van het totaalverbruik. Met andere woorden, bijna het

volledige energieverbruik van de sector in 2014 is onderbouwd met de gerapporteerde effecten

van alle bedrijven samen.

| definitief | MJA-Sectorrapport 2014 Cacao-industrie | Pagina 3 van 5

Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP

Onderstaande grafiek geeft de jaarlijkse ontwikkeling aan van het effect van de getroffen EEP-

maatregelen binnen de sector ten opzichte van 2012, het jaar voorafgaand aan de beschouwde

EEP-periode. De horizontale lijn is de MJP-doelstelling voor 2016 op basis van zekere en voor-

waardelijke maatregelen. In het meerjarenplan (MJP) heeft de sector toegezegd maatregelen

te treffen die in 2016 tot een jaarlijkse besparing van 5,6% (159,0 TJ) leiden. Na twee jaar

bedraagt het jaarlijkse effect van maatregelen 5,1% (130,8 TJ). Hiermee is 82% van de MJP-

doelstelling gerealiseerd.

De MJA3 kent drie pijlers: procesefficiency, ketenefficiency en duurzame energie.

Ketenefficiency kan nog worden onderverdeeld in twee categorieën: deelketen productie en

deelketen product. Voor duurzame energie is eveneens een splitsing mogelijk: inkoop en (ei-

gen) opwekking. Uitsplitsing van de resultaten naar de verschillende pijlers levert onderstaan-

de grafiek op. Ook hier worden de jaarlijkse cijfers gepresenteerd ten opzichte van 2012. Om-

dat door de Cacao-industrie noch inzet van duurzame energie gepland is, noch gerapporteerd

is, is duurzame energie uit onderstaande grafiek weggelaten.

| definitief | MJA-Sectorrapport 2014 Cacao-industrie | Pagina 4 van 5

Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler

Het MJA3-convenant kent drie pijlers: procesefficiency, ketenefficiency en duurzame energie.

De grafieken geven de jaarlijkse effecten per pijler vanaf 2009 weer, met de kanttekening dat

alle relevante gegevens vanaf 2005 in berekeningen van de resultaten zijn verwerkt. Deze re-

sultaten zijn aangegeven als percentage van het energieverbruik van de sector.

Omdat door de Cacao-industrie noch inzet van duurzame energie gepland was, noch gerappor-

teerd is in de weergegeven periode, is de (lege) DE-grafiek weggelaten.

| definitief | MJA-Sectorrapport 2014 Cacao-industrie | Pagina 5 van 5

Hoofdstuk 6. Tabellen

De eerste tabel hieronder bevat de gerapporteerde gegevens over het jaarlijkse energiever-

bruik en de uitgevoerde maatregelen vanaf 2009. De besparingen hebben geen relatie met het

energieverbruik, omdat het absolute besparingen betreft.

De tweede tabel geeft een overzicht van het effect van geplande en gerealiseerde maatregelen

op jaarbasis ten opzichte van 2012. Er is daarbij niet gecorrigeerd voor gewijzigde omstandig-

heden (bijvoorbeeld het productieniveau). Alle waarden zijn in TJ primair.

De derde tabel geeft een overzicht van alle bedrijven die vanaf 2005 hebben gerapporteerd.

Van deze bedrijven zijn alle beschikbare cijfers vanaf 2005 tot en met 2014 in het sectorrap-

port verwerkt. In de derde kolom is per bedrijf aangegeven of de gegevens over 2014 in dit

rapport zijn meegenomen.

Tabel 1 Energie- en besparingscijfers. Resultaten per jaar [TJ] 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Productievolume t.o.v. 2005 97,4 104,1 103,6 97,8 105,9 103,5

Werkelijk energieverbruik 2.210 2.346 2.356 2.314 2.405 2.361

Referentie energieverbruik* 2.133 2.281 2.270 2.143 2.320 2.268

Besparing door PE-maatregelen 58 22 10 8 47 41

KE-besparing in de productieketen 70 70 119 177 191 216

KE-besparing in de productketen 0 0 0 0 4 4

Inkoop van duurzame energie 0 0 0 0 0 0

Opwekking van duurzame energie 0 0 0 0 0 0 * Het referentie-energieverbruik is berekend met behulp van de gerapporteerde productievolumes van alle bedrijven samen en is gere-lateerd aan de gegevens uit het referentiejaar (2005).

Tabel 2 Effecten van uitgevoerde maatregelen in 2014.

Categorie Subcategorie Effect [TJ] ten opzichte van 2012

Verwacht eindresultaat in 2016 (MJP)

Gerealiseerd jaarlijks effect t/m verslagjaar

Procesefficiency

Procesmaatregelen 103,0 66,0

Installaties en gebouwen 13,0 14,9

Energiezorg en gedragsmaatregelen 8,0 2,3

Strategische projecten 23,0 4,3 Subtotaal procesefficiency 147,0 87,5

Ketenefficiency

Maatregelen in de productieketen 12,0 39,4

Maatregelen in de productketen 0,0 3,9

Subtotaal ketenefficiency 12,0 43,3

Duurzame energie

Inkoop van duurzame energie 0,0 0,0

Opwekking van duurzame energie 0,0 0,0

Subtotaal duurzame energie 0,0 0,0

Totaal 159,0 130,8

Tabel 3 Deelnemende bedrijven binnen de sector inclusief (historische) uittreders.

Bedrijfsnaam Status in 2014 Meegenomen in 2014? Toelichting

ADM Cocoa BV (locatie Koog aan de Zaan) Deelnemer Ja Geen bijzonderheden

ADM Cocoa BV (locatie Wormer) Deelnemer Ja Geen bijzonderheden

Cargill BV - Cargill Cocoa (Wormer) Deelnemer Ja Geen bijzonderheden

Cargill BV - Cargill Cocoa (Aurora Zaandam) Deelnemer Ja Geen bijzonderheden

Cargill BV - Cargill Cocoa ( (Jonker Zaandam) Deelnemer Ja Geen bijzonderheden

Dutch Cocoa BV Deelnemer Ja Geen bijzonderheden