Mirosław Gronicki Janusz Jankowiak Wpływ OFE na sektor finansów publicznych;
description
Transcript of Mirosław Gronicki Janusz Jankowiak Wpływ OFE na sektor finansów publicznych;
Mirosław GronickiJanusz Jankowiak
Wpływ OFE na sektor finansów publicznych;koszty bezpośrednie i koszty całkowite
Gdynia - Warszawa9 lipca 2013 r.
TEZA PIERWSZATEZA PIERWSZASektor Finansów Publicznych w kryzysieSektor Finansów Publicznych w kryzysie
2
I. Przewidywany ponowny wzrost deficytu SFP z 3,9 do 4,5-5,0% PKB w 2013 r.
II. Spodziewany wzrost potrzeb pożyczkowych w budżecie państwa o ponad 20 mld zł
III. Możliwy wzrost relacji długu publicznego do PKB (w ujęciu ESA-96) z 55,9% do 58,6-59,8% PKB
TEZA PIERWSZATEZA PIERWSZASektor Finansów Publicznych w kryzysieSektor Finansów Publicznych w kryzysie
3
I. Prawdopodobne przekroczenie granicy konstytucyjnej (60% PKB) w 2014 roku, ale w ujęciu ESA-95
II. Wysiłki MF skoncentrowane na zmianie ustaw o sektorze finansów publicznych (SFP): możliwe nowe definicje długu państwowego, nowe reguły wydatkowe etc.
TEZA PIERWSZATEZA PIERWSZASektor Finansów Publicznych w kryzysieSektor Finansów Publicznych w kryzysie
4
Prognoza makroekonomiczna do 2017 roku
PKB (średnie tempo wzrostu) 2,3-2,6%CPI 1,4-1,8%
(koniec okresu)Stopa bezrobocia (BAEL) 11,8-12,5%
Saldo na r-ku bieżącym (% PKB) od-1,0 do -0,7%
Deficyt SFP (%PKB) od -3,5 do -2,9%
Dług SFP (% PKB) 58,5 -60,7%
TEZA DRUGATEZA DRUGAŚwiadczenia społeczne w SFP istotnym czynnikiem Świadczenia społeczne w SFP istotnym czynnikiem
wzmacniającym kryzys w SFP wzmacniającym kryzys w SFP
5
TEZA DRUGATEZA DRUGAŚwiadczenia społeczne w SFP istotnym czynnikiem Świadczenia społeczne w SFP istotnym czynnikiem
wzmacniającym kryzys w SFP wzmacniającym kryzys w SFP
6
Finansowanie instytucji ubezpieczeń społecznych przez budżet państwa w latach 1999-2013
Wyszczególnienie Miara 1999 2007 2011 2012 2013
Dotacja do FUS mld zł 10,7 23,9 37,5 39,5 37,1% PKB 1,61 2,03 2,45 2,48 2,28
Dotacja do KRUS mld zł 12,9 14,7 15,1 15,6 15,9% PKB 1,94 1,25 0,99 0,98 0,97
Transfery do OFE mld zł 2,3 17,7 15,8 8,4 11,3% PKB 0,34 1,51 1,03 0,53 0,69
Pożyczka budżrtowa i FRD mld zł 9,0 5,9 14,5% PKB 0,59 0,37 0,89
Finansowanie ogółem mld zł 25,9 56,3 77,4 69,4 78,8% PKB 3,89 4,79 5,06 4,35 4,83
Źródło: Ministerstwo Finansów.
TEZA DRUGATEZA DRUGAŚwiadczenia społeczne w SFP istotnym czynnikiem Świadczenia społeczne w SFP istotnym czynnikiem
wzmacniającym kryzys w SFP wzmacniającym kryzys w SFP
7
Sektor Finansów Publicznych w latach 1999-2012 (w % PKB)
Wyszczególnienie 1999 2007 2011 2012
Dochody, ogółem 40,4 40,3 38,4 38,4 Składki na ubezp. społeczne 13,7 12,0 11,4 12,3
Wydatki, ogółem 42,7 42,2 43,4 42,3 Świadczenia społeczne 18,5 16,2 16,2 16,4
Deficyt -2,3 -1,9 -5,0 -3,9
Różnica pomiędzy składkami -4,8 -4,2 -4,8 -4,1 a świadczeniami społecznymi
Źródło: Szacunki: Eurost.
TEZA DRUGATEZA DRUGAŚwiadczenia społeczne w SFP w UEŚwiadczenia społeczne w SFP w UE
8
Kraj Składki Świadczenia Różnica
Strefa euro 14,7 23,5 -8,8
Bułgaria 7,2 13,5 -6,3Czechy 15,6 20,0 -4,4Estonia 11,8 13,1 -1,3Łotwa 8,4 10,3 -1,9Litwa 11,0 13,9 -2,9Węgry 13,1 17,6 -4,5Polska 12,3 16,4 -4,1Rumunia 8,8 12,7 -3,9Słowenia 15,2 19,7 -4,5Słowacja 12,6 18,6 -6,0
Źródło: Eurostat
Składki na i świadczenia społecznew krajch UE w 2012 roku (%PKB)
TEZA (PYTANIE) TRZECIATEZA (PYTANIE) TRZECIAJaki jest rzeczywisty wpływ OFE na SFP?Jaki jest rzeczywisty wpływ OFE na SFP?
9
I. Skutki bezpośrednie – poprzez wydatki na transfery i obsługę zadłużenia SFP
II. Skutki pośrednie – poprzez mieszankę impulsu podażowego i popytowego – wzrost dochodów podatkowych oraz obniżenie kosztów obsługi zadłużenia SFP
TEZA TRZECIATEZA TRZECIASkutki bezpośrednie eliminacji OFESkutki bezpośrednie eliminacji OFE
Analiza Analiza ex post ex post (historyczna)(historyczna)
10
I. Metodologia MF – wpływ tylko na wydatki SFP (transfery do OFE oraz koszty obsługi zadłużenia)
II. Porównanie wyników MF i GJ
TEZA TRZECIATEZA TRZECIASkutki bezpośrednie eliminacji OFESkutki bezpośrednie eliminacji OFE
Analiza Analiza ex post ex post (historyczna)(historyczna)
11
Uwaga: SYM oznacza wynik symulacji na podstawie modelu RZ - dane historyczne ODCH - różnica pomiędzy wynikami symulacji i danymi historycznymi w % wlk. historycznej % - różnica pomiędzy wynikami symulacji i danymi historycznymi wyrażona w pkt. procentowych
TEZA TRZECIATEZA TRZECIASkutki bezpośrednie eliminacji OFESkutki bezpośrednie eliminacji OFE
Analiza Analiza ex post ex post (historyczna)(historyczna)
12
System emerytalny bez OFE - skutki bezpośrednieWyszczególnienie Miara Źródło 2012
Dochody mld zł SYM 612,3 SFP mld zł RZ 612,3
% ODCH 0,00Wydatki mld zł RZ 653,1 SFP mld zł SYM 675,0
% ODCH -3,24w tymObsługa mld zł RZ 18,3zadłużenia mld zł SYM 31,8
% ODCH -42,36Deficyt %PKB RZ -2,56
%PKB SYM -3,93% ODCH 1,37
Dług SFP %PKB RZ 38,66%PKB SYM 55,59
% ODCH -16,93
TEZA TRZECIATEZA TRZECIASkutki bezpośrednie eliminacji OFESkutki bezpośrednie eliminacji OFE
Analiza Analiza ex post ex post (historyczna)(historyczna)
13
I. Wyniki uzyskane przez MF i GJ są bardzo podobne (na przykład relacji długu SFP do PKB wyniosły odpowiednio 38,1 i 38,6% PKB), ale nie mówią całej prawdy o wpływie OFE na SFP
II. Podobną analizę można przeprowadzić szacując koszty dotacji do KRUS i ZUS
TEZA TRZECIATEZA TRZECIASkutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji dla FUS Skutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji dla FUS
Analiza Analiza ex post ex post (historyczna)(historyczna)
14
I. Analiza podobna do przedstawionej w Tabeli B1
II. Podstawowe założenie : dotacja dla FUS utrzymana na poziomie 1999 roku (czyli 1,97% PKB rocznie – niezależnie od cyklu koniunkturalnego)
TEZA TRZECIATEZA TRZECIASkutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji dla FUS Skutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji dla FUS
Analiza Analiza ex post ex post (historyczna)(historyczna)
15
Wyszczególnienie Miara Źródło 2012
Dochody mld zł SYM 612,3 SFP mld zł RZ 612,3
% ODCH 0,0Wydatki mld zł RZ 653,9 SFP mld zł SYM 675,0
% ODCH -3,1w tymObsługa mld zł RZ 24,7zadłużenia mld zł SYM 31,8
% ODCH -22,4Deficyt %PKB RZ -2,61
%PKB SYM -3,93% ODCH 1,32
Dług SFP %PKB RZ 46,32%PKB SYM 55,59
% ODCH -9,27
TEZA TRZECIATEZA TRZECIASkutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji do KRUS o połowę od Skutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji do KRUS o połowę od
2005 roku 2005 roku Analiza Analiza ex post ex post (historyczna)(historyczna)
16
Wyszczególnienie Miara Źródło 2012
Dochody mld zł SYM 612,3 SFP mld zł RZ 612,3
% ODCH 0,0Wydatki mld zł RZ 663,6 SFP mld zł SYM 675,0
% ODCH -1,7w tymObsługa mld zł RZ 28,2zadłużenia mld zł SYM 31,8
% ODCH -11,2Deficyt %PKB RZ -3,22
%PKB SYM -3,93% ODCH 0,71
Dług SFP %PKB RZ 50,9%PKB SYM 55,6
% ODCH -4,7
TEZA TRZECIATEZA TRZECIASkutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji do Skutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji do
FUS i KRUS FUS i KRUS Analiza Analiza ex post ex post (historyczna)(historyczna)
17
Wyszczególnienie Miara Źródło 2012
Dochody mld zł SYM 612,3 SFP mld zł RZ 612,3
% ODCH 0,0Wydatki mld zł RZ 631,2 SFP mld zł SYM 675,0
% ODCH -6,5w tymObsługa mld zł RZ 17,5zadłużenia mld zł SYM 31,8
% ODCH -44,9Deficyt %PKB RZ -1,19
%PKB SYM -3,93% ODCH 2,75
Dług SFP %PKB RZ 37,0%PKB SYM 55,6
% ODCH -18,6
TEZA TRZECIATEZA TRZECIACo wynika z porównania?Co wynika z porównania?
18
I. Koszty bezpośrednie OFE są porównywalne z odpowiednimi kosztami zaniechania reform strukturalnych, szczególnie w świadczeniach emerytalnych
TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite są znacząco większe niż Skutki całkowite są znacząco większe niż
skutki bezpośrednieskutki bezpośrednie
19
I.
TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite są znacząco większe niż Skutki całkowite są znacząco większe niż
skutki bezpośrednieskutki bezpośrednie
20
Prosty przykład
W 2010 roku OFE dostały około 26 mld zł; załóżmy, że 10 mld zł zasiliło rynek kapitałowy, to przyjmując iż dało to 10 mld impuls popytowy, SFP uzyskał z tego tytułu 3 mld zł w postaci podatków i składek na świadczenia społeczne
Im większy jest mnożnik dla tego impulsu popytowego tym większa korzyść dla SFP
TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite - Bez transferów do OFE i innych powiązanych Skutki całkowite - Bez transferów do OFE i innych powiązanych
przepływów finansowychprzepływów finansowych
21
Wyszczególnienie Miara Źródło 2012
Dochody mld zł SYM 567,4 SFP mld zł RZ 612,3
% ODCH -7,3Wydatki mld zł RZ 626,7 SFP mld zł SYM 675,0
% ODCH -7,2w tymObsługa mld zł RZ 37,1zadłużenia mld zł SYM 45,3
% ODCH -18,1Deficyt %PKB RZ -3,99
%PKB SYM -3,93% ODCH -0,06
Dług SFP %PKB RZ 50,7%PKB SYM 55,6
% ODCH -4,8
TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite – Bez transferów do OFESkutki całkowite – Bez transferów do OFE
22
Wyszczególnienie Miara Źródło 2012
Dochody mld zł SYM 588,2 SFP mld zł RZ 612,3
% ODCH -3,9Wydatki mld zł RZ 638,5 SFP mld zł SYM 675,0
% ODCH -5,4w tymObsługa mld zł RZ 35,5zadłużenia mld zł SYM 45,3
% ODCH -21,8Deficyt %PKB RZ -3,29
%PKB SYM -3,93% ODCH 0,64
Dług SFP %PKB RZ 45,2%PKB SYM 55,6
% ODCH -10,4
TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite – dotacje do FUS na poziomie 1999 rokuSkutki całkowite – dotacje do FUS na poziomie 1999 roku
23
Wyszczególnienie Miara Źródło 2012
Dochody mld zł SYM 594,3 SFP mld zł RZ 612,3
% ODCH -2,9Wydatki mld zł RZ 640,0 SFP mld zł SYM 675,0
% ODCH -5,2w tymObsługa mld zł RZ 39,9zadłużenia mld zł SYM 45,3
% ODCH -12,0Deficyt %PKB RZ -2,96
%PKB SYM -3,93% ODCH 0,97
Dług SFP %PKB RZ 50,2%PKB SYM 55,6
% ODCH -5,4
TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite –dotacja do FUS na poziomie 1999 r. i dotacja do Skutki całkowite –dotacja do FUS na poziomie 1999 r. i dotacja do
KRUS od 2005 r. zmniejszona o 50%KRUS od 2005 r. zmniejszona o 50%
24
Wyszczególnienie Miara Źródło 2012
Dochody mld zł SYM 586,6 SFP mld zł RZ 612,3
% ODCH -4,2Wydatki mld zł RZ 625,5 SFP mld zł SYM 675,0
% ODCH -7,3w tymObsługa mld zł RZ 36,8zadłużenia mld zł SYM 45,3
% ODCH -18,8Deficyt %PKB RZ -2,56
%PKB SYM -3,93% ODCH 1,37
Dług SFP %PKB RZ 46,9%PKB SYM 55,6
% ODCH -8,7
TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite są znacząco większe niż Skutki całkowite są znacząco większe niż
skutki bezpośrednieskutki bezpośrednie
25
Porównanie
TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite są znacząco większe niż Skutki całkowite są znacząco większe niż
skutki bezpośrednieskutki bezpośrednie
26
Porównanie
TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite są znacząco większe niż Skutki całkowite są znacząco większe niż
skutki bezpośrednieskutki bezpośrednie
27
A co by było, gdyby transfery do OFE zamieniono na wydatki na inwestycje publiczne?
TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite są znacząco większe niż Skutki całkowite są znacząco większe niż
skutki bezpośrednieskutki bezpośrednie
28
TRANSFERY DO OFE SKIEROWANE NA INWESTYCJE PUBLICZNE; BEZ POZOSTAŁYCH PRZEPŁYWÓW FINANSOWYCH – SKUTKI CAŁKOWITE
Wyszczególnienie
Miara Źródło 1999 2005 2010 2011 2012
GDP mld zł SYM 664,9 977,2 1398,1 1490,5 1525,6 ceny bieżące mld zł RZ 665,7 983,3 1416,6 1528,1 1595,3
% ODCH -0,12 -0,62 -1,30 -2,46 -4,37
Stopa % SYM 13,05 17,91 9,98 10,32 11,28 bezrobocia % RZ 13,01 17,67 9,41 9,28 9,88
wg BAEL % SYM-RZ 0,03 0,24 0,57 1,04 1,40
Dochody SFP mld zł SYM 268,4 384,4 524,3 569,9 585,9
mld zł RZ 269,0 387,1 532,2 587,0 612,3 % ODCH -0,20 -0,71 -1,48 -2,91 -4,31
Wydatki SFP mld zł SYM 284,1 424,8 638,2 651,4 652,9
mld zł RZ 284,4 427,1 643,5 663,2 675,0 % ODCH -0,11 -0,56 -0,82 -1,78 -3,28
w tym Obsługa mld zł SYM 19,7 27,5 38,4 41,5 46,1 zadłużenia mld zł RZ 19,7 27,5 38,1 41,0 45,3
% ODCH 0,07 -0,05 0,80 1,14 1,70
Deficyt SFP %PKB SYM -2,35 -4,13 -8,15 -5,46 -4,39 %PKB RZ -2,31 -4,07 -7,86 -4,98 -3,93 % SYM-RZ -0,04 -0,06 -0,29 -0,48 -0,46
Dług SFP %PKB SYM 39,65 47,38 56,09 58,49 59,24 %PKB RZ 39,57 47,09 54,84 56,22 55,59 % SYM-RZ 0,08 0,29 1,26 2,27 3,65
Źródło: Obliczenia własne
Uwaga: SYM oznacza wynik symulacji na podstawie modelu RZ - dane historyczne ODCH - różnica pomiędzy wynikami symulacji i danymi historycznymi w % wlk. historycznej % - różnica pomiędzy wynikami symulacji i danymi historycznymi wyrażona w pkt. procentowych
TEZA PIĄTATEZA PIĄTAMarginalizacja OFE może w krótkim okresie Marginalizacja OFE może w krótkim okresie
poprawić sytuację w SFPpoprawić sytuację w SFP
30
Prognoza warunkowa do 2017 roku
Podstawowe założenia:(i)W 2014 r. 85% aktywów OFE przechodzi na skarb państwa;(ii)Obligacje zostają umorzone zmniejszając odpowiednio dług SFP;(iii) Pozostałe aktywa SFP sprzedawane w latach 2014-17 z 20% dyskontem.
TEZA PIĄTATEZA PIĄTAMarginalizacja OFE może w krótkim okresie poprawić sytuację w Marginalizacja OFE może w krótkim okresie poprawić sytuację w
SFPSFP
31
PKB (średnie tempo wzrostu) 2,3-2,6%CPI 1,4-1,8%
(koniec okresu)Stopa bezrobocia (BAEL) 11,8-12,5%
Saldo na r-ku bieżącym (% PKB) od-1,0 do -0,7%
Deficyt SFP (%PKB) od -3,5 do -2,9%
Dług SFP (% PKB) 58,5 -60,7%
Prognoza makroekonomiczna do 2017 roku
Dziękujemy za uwagęDziękujemy za uwagę