Milieubeoordeling ten behoeve van opmaak gewestelijk ruimtelijk … › download ›...
Transcript of Milieubeoordeling ten behoeve van opmaak gewestelijk ruimtelijk … › download ›...
IMAGINE THE RESULT
Milieubeoordeling ten behoeve van opmaak gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Historisch gegroeid bedrijf - Drukkerij Verstraete te Knesselare Plan-MER Agentschap Ondernemen Projectnummer – 10705.160 | december-2012
2/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
OPDRACHTGEVER
Agentschap Ondernemen Koning Albert II-laan 35 bus 12 1030 Brussel
Plan-MER Historisch gegroeid bedrijf - Drukkerij Verstraete teKnesselare
OPDRACHTNEMER
ARCADIS Belgium nv Posthofbrug 12 2600 Berchem BTW BE 0426.682.709 RPR ANTWERPEN ING 320-0687053-72 IBAN BE 38 3200 6870 5372 BIC BBRUBEBB
Contactpersoon Telefoon Telefax E-mail Website
Ann Van Wauwe 03 360 83 00 03 360 83 01 [email protected] www.arcadisbelgium.be
3 10705.160
Handtekeningen van de erkende MER-deskundigen
Naam Taak Handtekening
Ann Van Wauwe Coördinator MER Deskundige bodem en oppervlaktewater Deskundige Landschap
Mieke Deconinck Deskundige Fauna en Flora
Adel Lannau Deskundige Mens – socio-organisatorische aspecten
Paul Vanhaecke Deskundige Lucht
Deskundige Mens, toxicologie
Patrick Pans Deskundige Geluid en Trillingen
4 10705.160
5/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Inhoudsopgave
Voorwoord ..................................................................................................................................... 14
1 Inleiding ........................................................................................................................ 16
1.1 Beknopte toelichting van het voorgenomen plan ........................................................... 16
1.2 Mogelijkheid tot inspraak ............................................................................................... 16
1.3 Toetsing van de plan-MER-plicht ................................................................................... 16
1.3.1 Plan-MER-plicht ......................................................................................................................... 16
1.3.2 Toetsing definitie en toepassingsgebied ................................................................................... 16
1.3.3 Bepaling van plan-MER-plicht ‘van rechtswege’ volgens de Vlaamse regelgeving .................. 17
1.4 Doelstelling van het MER .............................................................................................. 19
1.5 Initiatiefnemer van het RUP ........................................................................................... 19
1.6 Opdrachthouder MER .................................................................................................... 19
1.7 Team van deskundigen ................................................................................................. 20
1.7.1 Erkende MER-deskundigen ....................................................................................................... 20
1.7.2 Medewerkers ............................................................................................................................. 20
2 Juridisch-beleidsmatig kader ..................................................................................... 21
2.1 Overzicht bestaande juridische en beleidsmatige toestand ........................................... 21
2.2 Relatie van het voorgenomen plan met het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen ......... 32
2.2.1 De bindende bepalingen ............................................................................................................ 32
2.2.2 Het richtinggevend gedeelte ...................................................................................................... 32
3 Het voorgenomen plan ................................................................................................ 34
3.1 Situering van het voorgenomen plangebied .................................................................. 34
3.2 Ruimtegebruik en historiek bestemming plangebied ..................................................... 34
3.3 Verantwoording van het voorgenomen plan .................................................................. 34
3.4 Doelstelling, reikwijdte en detailleringsgraad van het voorgenomen plan ..................... 34
3.4.1 Doelstelling ................................................................................................................................ 34
3.4.2 Reikwijdte en detailleringsgraad van het voorgenomen plan .................................................... 35
3.5 Beschrijving van het voorgenomen plan /RUP .............................................................. 35
3.5.1 Visie en gewenste ruimtelijke ontwikkelingsperspectieven ....................................................... 35
3.5.2 Ontwikkelingsperspectieven ...................................................................................................... 35
3.5.3 Nabestemming ........................................................................................................................... 36
3.6 Beschrijving en kenmerken van het project waarvoor het voorgenomen plan opgemaakt wordt .............................................................................................................................. 36
3.6.1 Historische context .................................................................................................................... 36
3.6.2 Economische kenmerken .......................................................................................................... 37
3.6.3 Mobiliteitsprofiel ......................................................................................................................... 38
3.6.4 Processchema ........................................................................................................................... 39
3.6.5 Waterverbruik en afvalwater ...................................................................................................... 40
3.6.6 Hemelwater ................................................................................................................................ 40
3.6.7 Geproduceerde afvalstoffen ...................................................................................................... 41
6/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
3.6.8 Energie ...................................................................................................................................... 41
3.6.9 Verlichting op het terrein ............................................................................................................ 41
3.6.10 Huidige vergunningstoestand van het terrein ............................................................................ 42
3.6.11 Milieuvergunning ....................................................................................................................... 42
3.7 Alternatieven .................................................................................................................. 44
3.7.1 Locatiealternatieven .................................................................................................................. 44
3.7.2 Nulalternatief .............................................................................................................................. 44
4 Actorenoverleg ............................................................................................................ 45
4.1 Administratieve voorgeschiedenis en voorbije overleg en besluitvormingsproces ........ 45
4.2 Verder overleg- en besluitvormingsproces .................................................................... 45
4.3 Benodigde vergunningen ............................................................................................... 46
5 Globale analyse - Scoping .......................................................................................... 47
5.1 Het voorwerp van het MER ............................................................................................ 47
5.2 Globale analyse - scoping ............................................................................................. 47
5.2.1 Ingrepen ..................................................................................................................................... 47
5.2.2 Werkveldafbakening voor de effectbespreking (scoping): hoofdingreep – effectgroeprelatie .. 48
5.2.3 Samenvattende ingreep-effectentabel ...................................................................................... 49
6 Geluid en trillingen ...................................................................................................... 50
6.1 Afbakening van het studiegebied ................................................................................... 50
6.2 Referentiesituatie ........................................................................................................... 50
6.2.1 Beschrijving van de methodiek .................................................................................................. 50
6.2.2 Beschrijving van het huidige omgevingsgeluid met het bedrijf in werking ................................ 51
6.2.3 Beschrijving van de referentiesituatie ........................................................................................ 58
6.3 Effectbespreking en beoordeling van de geplande situatie ........................................... 59
6.3.1 Methodiek .................................................................................................................................. 59
6.3.2 Bepaling van het specifieke geluid van de bedrijvigheid Verstraete ......................................... 62
6.3.3 Effectbespreking en – beoordeling plansituatie t.o.v. referentiesituatie .................................... 71
6.3.4 Milderende maatregelen ............................................................................................................ 73
6.4 Nulalternatief .................................................................................................................. 74
6.4.1 Effectbespreking en -beoordeling .............................................................................................. 74
6.4.2 Milderende maatregelen ............................................................................................................ 77
6.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming............................................ 78
7 Lucht ............................................................................................................................. 79
7.1 Afbakening van het studiegebied ................................................................................... 79
7.2 Referentiesituatie ........................................................................................................... 79
7.2.1 Actuele luchtkwaliteit in het studiegebied .................................................................................. 79
7.2.2 Referentiesituatie van de emissies ............................................................................................ 81
7.3 Effectbespreking en –beoordeling van de geplande toestand ....................................... 81
7.3.1 Methodiek .................................................................................................................................. 81
7.3.2 Emissiesituatie in de geplande toestand ................................................................................... 82
7.3.3 Immissiebijdrage van bronnen op het terrein in de geplande situatie ....................................... 84
7/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
7.3.4 Bespreking en beoordeling van de mogelijke effecten .............................................................. 86
7.3.5 Milderende en compenserende maatregelen ............................................................................ 88
7.4 Nulalternatief .................................................................................................................. 88
7.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming............................................ 88
8 Bodem ........................................................................................................................... 89
8.1 Afbakening van het studiegebied ................................................................................... 89
8.2 Referentiesituatie ........................................................................................................... 89
8.2.1 Geografie en topografie ............................................................................................................. 89
8.2.2 Geologie .................................................................................................................................... 90
8.2.3 Pedologie ................................................................................................................................... 90
8.2.4 Resultaten bodemonderzoeken ................................................................................................. 90
8.3 Effectbespreking en –beoordeling van de geplande toestand ....................................... 91
8.4 Nulalternatief .................................................................................................................. 91
8.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming............................................ 91
9 Waterhuishouding ....................................................................................................... 92
9.1 Afbakening van het studiegebied ................................................................................... 92
9.2 Referentiesituatie ........................................................................................................... 92
9.2.1 Hydrografie ................................................................................................................................ 92
9.2.2 Waterkwaliteit ............................................................................................................................ 94
9.2.3 Hydrogeologie............................................................................................................................ 94
9.2.4 Grondwaterwinningen ................................................................................................................ 95
9.2.5 Grondwaterhuishouding ............................................................................................................ 95
9.2.6 Grondwaterkwetsbaarheid ......................................................................................................... 95
9.2.7 Watertoetskaarten ..................................................................................................................... 96
9.2.8 Wateroverlast ............................................................................................................................. 96
9.2.9 Impact van de aanwezigheid van de bedrijfsinfrastructuur op de waterhuishouding ................ 97
9.3 Effectbespreking – en beoordeling van de geplande toestand ...................................... 97
9.3.1 Kwantitatieve effecten tgv de lozing van hemelwater................................................................ 98
9.3.2 Effecten op de waterkwaliteit ..................................................................................................... 99
9.3.3 Milderende maatregelen .......................................................................................................... 102
9.4 Nulalternatief ................................................................................................................ 104
9.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming.......................................... 104
10 Fauna en flora ............................................................................................................ 105
10.1 Afbakening van het studiegebied ................................................................................. 105
10.2 Referentiesituatie ......................................................................................................... 105
10.2.1 Situering van het plangebied op de Biologische Waarderingskaart ........................................ 105
10.2.2 Situering ten opzichte van aandachtsgebieden ....................................................................... 106
10.2.3 Impact van de aanwezigheid van de bedrijfsinfrastructuur op de natuurwaarden en
omgevingskwaliteit .................................................................................................................. 114
10.3 Effectbespreking en –beoordeling van de geplande toestand ..................................... 115
10.3.1 Methodiek ................................................................................................................................ 115
8/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
10.3.2 Verstoring in de geplande toestand ......................................................................................... 117
10.3.3 Verscherpte natuurtoets .......................................................................................................... 121
10.3.4 Passende beoordeling ............................................................................................................. 122
10.4 Nulalternatief ................................................................................................................ 123
10.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming.......................................... 123
11 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .................................................. 124
11.1 Afbakening van het studiegebied ................................................................................. 124
11.2 Referentiesituatie ......................................................................................................... 124
11.2.1 Landschap op macroniveau .................................................................................................... 124
11.2.2 Landschap op mesoniveau ...................................................................................................... 124
11.2.3 Landschap op microniveau ...................................................................................................... 131
11.2.4 Impact van de aanwezigheid van het bedrijventerrein op het landschap ............................... 135
11.3 Effectbespreking en –beoordeling van de geplande toestand ..................................... 140
11.4 Nulalternatief ................................................................................................................ 141
11.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming.......................................... 141
12 Mens ............................................................................................................................ 143
12.1 Afbakening van het studiegebied ................................................................................. 143
12.2 Referentiesituatie ......................................................................................................... 143
12.2.1 Woonfunctie ............................................................................................................................. 143
12.2.2 Bedrijvigheid ............................................................................................................................ 143
12.2.3 Agrarische functie .................................................................................................................... 143
12.2.4 Recreatie ................................................................................................................................. 143
12.2.5 Ontsluiting en mobiliteit ........................................................................................................... 144
12.2.6 Impact van de aanwezigheid van het bedrijventerrein op de receptor mens .......................... 145
12.3 Effectbespreking en –beoordeling van de geplande toestand ..................................... 146
12.3.1 Methodiek ................................................................................................................................ 146
12.3.2 Geluidshinder ........................................................................................................................... 146
12.3.3 Effecten op de luchtkwaliteit .................................................................................................... 147
12.3.4 Verkeershinder ........................................................................................................................ 147
12.3.5 Visuele hinder .......................................................................................................................... 148
12.4 Nulalternatief ................................................................................................................ 148
12.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming.......................................... 148
13 Effectsynthese en milderen maatregelen ................................................................ 149
13.1 Samenvatting van de effectbespreking ........................................................................ 149
13.1.1 Geluid en trillingen ................................................................................................................... 149
13.1.2 Lucht ........................................................................................................................................ 150
13.1.3 Waterhuishouding .................................................................................................................... 150
13.1.4 Fauna en flora.......................................................................................................................... 152
13.1.5 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .................................................................... 153
13.1.6 Mens ........................................................................................................................................ 153
13.2 Milderende maatregelen .............................................................................................. 154
9/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
13.2.1 Noodzakelijke maatregelen die dienen opgenomen te worden in het voorgenomen plan ..... 154
13.2.2 Maatregelen die best doorvertaald worden in de milieuvergunning ........................................ 155
13.2.3 Wenselijkheden, suggesties en aanbevelingen ...................................................................... 155
14 Een visie op de nabestemming vanuit milieuoogpunt ........................................... 157
14.1 Beschouwingen vanuit milieu voor een mogelijke toekomstige nabestemming .......... 157
14.1.1 Geluid ...................................................................................................................................... 157
14.1.2 Lucht ........................................................................................................................................ 157
14.1.3 Bodem ..................................................................................................................................... 157
14.1.4 Waterhuishouding .................................................................................................................... 158
14.1.5 Fauna en flora.......................................................................................................................... 158
14.1.6 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .................................................................... 158
14.1.7 Mens ........................................................................................................................................ 161
14.2 Conclusie ..................................................................................................................... 161
15 Leemten in de kennis ................................................................................................ 162
16 Gewestgrensoverschrijdende effecten .................................................................... 163
17 Eindsynthese ............................................................................................................. 164
18 Effecten tav Natura 2000 gebieden – passende beoordeling ................................ 169
18.1 Beschrijving van de SBZ .............................................................................................. 169
18.1.1 Aangemelde habitats en soorten ............................................................................................. 169
18.1.2 Instandhoudingsdoelstellingen ................................................................................................ 170
18.1.3 De Kamsalamander ................................................................................................................. 172
18.2 Beschrijving van het voorgenomen plan ...................................................................... 174
18.3 Effectbespreking en –beoordeling ............................................................................... 174
18.3.1 Rustverstoring.......................................................................................................................... 174
18.3.2 Waterkwaliteit .......................................................................................................................... 175
18.3.3 Waterkwantiteit ........................................................................................................................ 177
18.3.4 Lichthinder ............................................................................................................................... 177
18.3.5 Versnippering........................................................................................................................... 177
18.4 Milderende maatregelen .............................................................................................. 178
19 Niet-technische samenvatting .................................................................................. 180
19.1 Inleiding ....................................................................................................................... 180
19.2 Juridische en beleidsmatig kader ................................................................................ 180
19.3 Het voorgenomen plan ................................................................................................ 181
19.3.1 Verantwoording van het voorgenomen plan ............................................................................ 181
19.3.2 Beschrijving van het voorgenomen plan ................................................................................. 181
19.3.3 Bedrijfskenmerken in functie van de milieubeoordeling .......................................................... 182
19.3.4 Alternatieven ............................................................................................................................ 184
19.4 Milieueffectbespreking en -beoordeling ....................................................................... 184
19.4.1 Geluid en trillingen ................................................................................................................... 184
19.4.2 Lucht ........................................................................................................................................ 186
19.4.3 Waterhuishouding .................................................................................................................... 186
10/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
19.4.4 Fauna en flora.......................................................................................................................... 190
19.4.5 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .................................................................... 191
19.4.6 Mens ........................................................................................................................................ 193
19.5 Milderende maatregelen, wenselijkheden en suggesties ............................................ 195
19.5.1 Noodzakelijke maatregelen die dienen opgenomen te worden in het voorgenomen plan ..... 195
19.5.2 Maatregelen die best doorvertaald worden in de milieuvergunning ........................................ 195
19.5.3 Wenselijkheden, suggesties en aanbevelingen ...................................................................... 196
19.6 Visie voor de toekomst ................................................................................................ 197
20 Geraadpleegde bronnen ........................................................................................... 198
21 Afkortingenlijst .......................................................................................................... 200
22 Verklarende woordenlijst .......................................................................................... 201
23 Bijlagen ....................................................................................................................... 202
23.1 Bijlage 1: Meetresultaten ambulante metingen in MP1................................................ 202
23.2 Bijlage 2: Meetresultaten ambulante metingen in MP2................................................ 205
23.3 Bijlage 3: Geluidskaart dag en nacht van huidig specifiek geluid van drukkerij Verstraete berekend met IMMI 2011 ............................................................................................. 206
23.4 Bijlage 4 : Huidig continu specifiek geluid voor dag en nachtperiode ter hoogte van drukkerij Verstraete berekend in 1/3e tertsbanden met IMMI 2011 ............................. 208
Kaartenbundel ............................................................................................................................. 209
11/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Lijst der figuren
Figuur 3-1 Processchema ............................................................................................................................... 39
Figuur 3-2 Vergunningstoestand ..................................................................................................................... 42
Figuur 6-1 Luchtfoto’s met aanduiding van de meetpunten en relevante geluidsbronnen ............................. 54
Figuur 6-2 Aanduiding van de meet- en evaluatiepunten op het gewestplan ................................................. 55
Figuur 7-1 Aantal overschrijdingen norm PM10 daggemiddelde (2007-2009) ................................................. 80
Figuur 7-2 PM10 jaargemiddelde (2007-2009) ................................................................................................. 80
Figuur 7-3 NO2 jaargemiddelde (2007-2009) .................................................................................................. 81
Figuur 7-4 Berekende jaargemiddelde immissiebijdrage van VOS afkomstig van drukkerij Verstraete op
basis van een jaaremissie van 20 ton VOS/jaar. ............................................................................................. 85
Figuur 8-1 Doorsnede van cuesta’s ................................................................................................................. 89
Figuur 10-1 Voorkomen van de Kamsalamander t.h.v. het plangebied ........................................................ 109
Figuur 10-2 Afbakening visiegebied Drongengoedbos ................................................................................. 113
Figuur 11-1 Afbakening definitief vastgestelde ankerplaats Maldegemveld ................................................. 126
Figuur 11-2 Evolutie van het landschap obv kaarten .................................................................................... 131
Figuur 11-3 Foto’s van voormalige loods en vliegveld (bron http://www.b67ursel.be/toen.htm, Dhr Roger
Moelaert) ........................................................................................................................................................ 132
Figuur 11-4 Militaire kaart WOII ..................................................................................................................... 133
Figuur 11-5 luchtfoto ...................................................................................................................................... 138
Figuur 12-1 Netplan van de Lijn .................................................................................................................... 144
Figuur 18-1 Voorkomen van de Kamsalamander t.h.v. het plangebied ........................................................ 172
Figuur 19-1 Vergunningstoestand ................................................................................................................. 183
Figuur 19-2 Afbakening definitief vastgestelde ankerplaats Maldegemveld ................................................. 191
Figuur 19-3 Evolutie van het landschap obv kaarten .................................................................................... 192
Lijst der tabellen
Tabel 2-1: Overzicht juridische en beleidsmatige randvoorwaarden .............................................................. 21
Tabel 3-1: Overzicht van de afvalstoffen ......................................................................................................... 41
Tabel 3-2: Vergunde Vlarem rubrieken ........................................................................................................... 43
Tabel 5-1: Samenvattende ingreep-effectentabel ........................................................................................... 49
Tabel 6.2.1: Resultaten geluidsmetingen in dB(A) .......................................................................................... 51
Tabel 6.2.2: Beschrijving van de meetlocatie van de ambulante meting ........................................................ 55
Tabel 6.2.3: Vlarem milieukwaliteitsnormen .................................................................................................... 56
Tabel 6.2.4: Milieukwaliteitsnormen voor de meetpunten ............................................................................... 57
Tabel 6.2.5: LA95,T-waarden (met T=15 minuten) ambulante meting en beoordeling met
milieukwaliteitsnorm dagperiode ..................................................................................................................... 57
Tabel 6.2.6: Beschrijving van de meetlocatie van de langdurige meting ........................................................ 58
12/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Tabel 6.2.7: Gemiddelde LA95,1h-waarden en beoordeling met milieukwaliteitsnormen .............................. 59
Tabel 6.3.1: Significantiekader voor de industrie ............................................................................................ 61
Tabel 6.3.2: Koppeling met milderende maatregelen ...................................................................................... 62
Tabel 6.3.3: Meetresultaten ............................................................................................................................. 64
Tabel 6.3.4: Geluidsvermogenniveau en geluidsspectrum van ‘koelgroep dak 1’ .......................................... 64
Tabel 6.3.5: Geluidsvermogenniveau en geluidsspectrum van ‘koelgroep dak 2’ .......................................... 65
Tabel 6.3.6: Geluidsvermogenniveau en geluidsspectrum van ‘persmachine’ ............................................... 66
Tabel 6.3.7: Berekend huidig continu specifiek geluid ter hoogte van meetpunt MP1 (nabij dichtstbijgelegen
woning) ............................................................................................................................................................ 67
Tabel 6.3.8: Vergelijking berekend specifiek geluid ‘koelgroep dak 1’ en ‘koelgroep dak 2’ en het
omgevingsgeluid tijdens de stille periodes ter hoogte van meetpunt MP1 (zonder persmachine) ................. 69
Tabel 6.3.9: berekend huidig specifiek geluid in MP1 en vergelijking met grenswaarde ................................ 70
Tabel 6.4.1: Effectbeoordeling van Verstraete op het oorspronkelijk omgevingsgeluid ter hoogte van MP1
tijdens de dagperiode ...................................................................................................................................... 75
Tabel 7.1 Aantal voertuigkm gegenereerd als gevolg van de activiteiten bij Verstraete ................................. 83
Tabel 7.2 Invloed van het verkeer van en naar drukkerij Verstraete op de luchtkwaliteit in de onmiddellijke
omgeving van de Urselseweg ......................................................................................................................... 86
Tabel 8-1: Geologische opbouw ...................................................................................................................... 90
Tabel 8-2: Aanwezige bodemseries ................................................................................................................ 90
Tabel 9-1: Vergunde grondwaterwinningen .................................................................................................... 95
Tabel 10-1: Aangemelde habitats en soorten ............................................................................................... 106
Tabel 10-2: Doelen voor de relevante Europees te beschermen soorten in de SBZ .................................... 108
Tabel 11-1: Omschrijving van de relictzone 'Westelijk deel van cuesta van Zomergem en Maldegemveld’ 125
Tabel 18-1: Aangemelde habitats en soorten ............................................................................................... 169
Tabel 18-2: Doelen voor de relevante Europees te beschermen soorten in de SBZ .................................... 171
13/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Lijst der kaarten
Kaart 1: Situering plan op ruimere schaal
Kaart 2: Situering op de topografische kaart
Kaart 3: Situering op de luchtfoto
Kaart 4: Situering op het stratenplan
Kaart 5: Gewestplan + situering BPA’s
Kaart 6: Bodemkaart
Kaart 7: Hydrografie
Kaart 8: Watertoets
Kaart 9: BWK
Kaart 10: SBZ
Kaart 11: landschapsatlas
De kaarten zitten achteraan in deze bundel.
14/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Voorwoord
Dit document betreft het plan-MER ” Historisch gegroeid bedrijf - Drukkerij Verstraete te
Knesselare”. Het MER zal dienen ter ondersteuning van het RUP.
Dit voorwoord licht kort de hoofdlijnen van de plan-MER-procedure volgens het
generieke spoor toe.
De initiatiefnemer van een plan-MER brengt de administratie op de hoogte van de
voornemens tot opstelling van een plan-MER door middel van een kennisgeving. Binnen
de 20 dagen na ontvangst van de kennisgeving zorgt de administratie voor de betekening
van de volledigheid of onvolledigheid van de kennisgeving aan de initiatiefnemer. In
voorliggend geval werd de kennisgeving volledig verklaard op 4 april 2012.
Doelstelling kennisgeving:
Administraties en het publiek voldoende informatie verschaffen over een gepland
plan/project en de manier waarop een milieueffectrapport dat plan/project zal bestuderen,
evalueren en beoordelen, zodat zij reeds in een vroege fase extra elementen kunnen
aanbrengen die in het MER aanvullend mee in beschouwing moeten worden genomen
om de effectenstudie zo volledig mogelijk te maken.
De administratie betekent onverwijld een afschrift van de volledig verklaarde
kennisgeving aan:
het college van burgemeester en schepenen van de betrokken gemeente(n);
de provinciegouverneur van de betrokken provincie(s);
de door de Vlaamse regering aangewezen administraties
en in voorkomend geval bij grensoverschrijdende effecten ook de verdragspartij (niet
aan de orde in dit dossier).
De administratie legt onverwijld de kennisgeving via haar website ter inzage en doet een
gepaste aankondiging waarin de data van aanvang en sluiting (30 dagen na aanvang)
zijn opgenomen. In voorliggend geval liep de publieke inspraak van 16 april 2012 tot en
met 15 mei 2012.
De betrokken gemeenten leggen onverwijld het afschrift van de kennisgeving ter inzage
van het publiek.
Opmerkingen over de inhoudsafbakening van het op te stellen MER kunnen binnen een
termijn van 30 dagen na de bekendmaking of aanvang van de terinzagelegging al dan
niet via de gemeente aan de administratie worden bezorgd.
De administratie bundelt de opmerkingen op het einde van de periode van ter
inzagelegging of bij het einde van het indienen van de opmerkingen in geval van
grensoverschrijdende effecten en neemt uiterlijk binnen de 20 dagen na het bundelen
van de opmerkingen een beslissing inzake de richtlijnen. Vervolgens deelt de
administratie onverwijld haar beslissing mee aan de initiatiefnemer en de geraadpleegde
administraties, instanties, autoriteiten van lidstaten, verdragspartijen en/of gewesten.
15/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
De administratie publiceert de richtlijnen op haar website
Daarop wordt het MER opgesteld door een MER-coördinator die daarbij beroep kan doen
op erkende deskundigen. Hierbij wordt rekening gehouden met de opmerkingen van de
geconsulteerde administraties evenals de opmerkingen gemaakt tijdens de
terinzagelegging.
Doelstelling MER:
Een zo concreet mogelijk beeld geven van de gevolgen voor mens en milieu van een
plan/project en aangeven hoe negatieve effecten kunnen vermeden, gemilderd,
verholpen of gecompenseerd worden; dit met de doelstelling om bij te dragen aan het
besluitvormingsproces bij de vergunningverlening.
Het MER dient door te werken in de besluitvorming; m.n. bij de beslissing van de
overheid over het voorgenomen plan en de onderdelen en bij de uitwerking ervan dient
rekening gehouden te worden met de goedgekeurde rapporten en met de opmerkingen
en commentaren die werden uitgebracht.
De administratie toetst het MER aan de richtlijnen, vereiste gegevens en opmerkingen op
de ontwerptekst en komt tot een beslissing uiterlijk 50 dagen na ontvangst van het
rapport. Het resultaat van de toetsing leidt tot een goed- of afkeuring van het MER.
Het goedgekeurde MER, het MER-verslag (opgesteld door de administratie) en eventuele
bijzondere richtlijnen liggen vanaf de betekening van de beslissing ter inzage bij de
administratie.
16/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
1 Inleiding
1.1 Beknopte toelichting van het voorgenomen plan
Het voorgenomen gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor het bestaand bedrijf N.V.
Drukkerij Verstraete, beoogt de bestendiging van de bestaande bedrijfssite en –
activiteiten. Op die manier moet het bedrijf in de toekomst zo goed mogelijk blijven
functioneren.
Het is de bedoeling dat op het bedrijventerrein gestreefd wordt naar een zuinig
ruimtegebruik, een maximale ruimtelijke kwaliteit, een optimale functionele organisatie,
en een goede landschappelijke integratie ten opzichte van de omgeving.
1.2 Mogelijkheid tot inspraak
Op basis van de kennisgeving kregen het publiek, het maatschappelijk middenveld en
alle betrokken instanties reeds de mogelijkheid om kennis te nemen van de doelstelling,
reikwijdte en detailleringsgraad van het voorgenomen plan en om opmerkingen te geven
over de gewenste inhoud van de milieubeoordeling, en in het bijzonder over de
milieueffecten die ermee samenhangen en de manier waarop deze effecten bestudeerd
worden.
Een volgende mogelijkheid tot inspraak zal plaatsvinden tijdens het openbaar onderzoek
in het kader van het RUP.
1.3 Toetsing van de plan-MER-plicht
1.3.1 Plan-MER-plicht
Het plan-MER-decreet beschrijft de stappen die doorlopen dienen te worden om na te
gaan of een bepaald plan plan-MER-plichtig is:
1 Nagaan of het voorgenomen plan onder de definitie en het toepassingsgebied
valt;
2 Voor plannen die onder het toepassingsgebied vallen: nagaan of het
voorgenomen plan kader vormt voor bijlage 1 of 2 projecten uit het project-MER-
decreet;
3 Voor plannen die onder het toepassingsgebied vallen én niet “van rechtswege”
plan-MER-plichtig zijn: nagaan of het voorgenomen plan aanzienlijke
milieueffecten kan hebben.
1.3.2 Toetsing definitie en toepassingsgebied
De artikels 4.1.1 en 4.2.2 van het gewijzigde decreet Decreet houdende Algemene
Bepalingen inzake Milieubeleid (DABM)1 bepalen het toepassingsgebied voor het
decreet.
1 Decreet van 27 april 2007 houdende wijziging van titel IV van DABM en van art. 36ter decreet natuurbehoud (B.S. 20/06/2007)
17/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
De definitie van plan of programma bevat drie voorwaarden die tegelijkertijd moeten
vervuld worden. Het betreft volgende drie voorwaarden:
decretale of bestuursrechtelijke bepalingen moeten voorschrijven dat een plan of
programma wordt opgesteld en/of vastgesteld;
het moet gaan om een plan of programma dat door een instantie op regionaal,
provinciaal of lokaal niveau is opgesteld;
het plan of programma moet via een wetgevingsprocedure door het parlement of
de regering worden vastgesteld of door een instantie (regionaal, provinciaal of
lokaal niveau) worden vastgesteld.
Volgende plannen en programma’s vallen anderzijds niet onder het toepassingsgebied
van het DABM. en zijn derhalve ook niet MER-plichtig:
plannen of programma’s die uitsluitend bestemd zijn voor nationale defensie;
financiële of begrotingsplannen en –programma’s;
plannen of programma’s die worden medegefinancieerd in het kader van de
programmeringsperiode 2000-2006 betreffende EG-Verordening nr. 1260/1999
van de Raad van 21 juni 1999 houdende algemene bepalingen inzake de
Structuurfondsen en de programmeringsperiode 2000-2006 en 2000-20007 van
EG-Verordening nr. 1257/1999 van de Raad van 17 mei 1999 inzake steun voor
plattelandsontwikkeling uit het Europees Oriëntatie- en Garantiefonds voor de
landbouw.
Het voorgenomen plan waarvoor deze nota opgesteld wordt is een gewestelijk RUP. Dit
plan valt onder het toepassingsgebied want er is voldaan aan de bovenvermelde
voorwaarden:
De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening schrijft de opmaak van ruimtelijke
uitvoeringsplannen voor.
De opsteller van het plan is een instantie, i.e. de Vlaamse overheid.
Het plan wordt vastgesteld door een instantie, i.e. de Vlaamse overheid.
Het plan valt bovendien niet onder de specifieke uitzonderingsregels.
Plannen die binnen het toepassingsgebied van het DABM vallen, dienen onderworpen te
worden aan een onderzoek naar het mogelijk voorkomen van aanzienlijke milieueffecten.
In kader hiervan wordt voor voorliggend plan een plan-MER opgemaakt, waarvan dit
document de kennisgeving vormt.
1.3.3 Bepaling van plan-MER-plicht ‘van rechtswege’ volgens de Vlaamse regelgeving
Volgende plannen en programma’s vallen onder het toepassingsgebied van het decreet:
plannen en programma’s, of de wijziging ervan, die tegelijkertijd;
o een kader vormen voor de toekenning van een vergunning voor de in
bijlagen I en II van het besluit van de Vlaamse Regering van 10
december 2004 opgesomde projecten of onder bijlage 1 van de
omzendbrief van 22 juli 2011;
o niet het gebruik regelen van een klein gebied op lokaal niveau, noch een
kleine wijziging inhouden;
18/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
o betrekking hebben op landbouw, bosbouw, visserij, energie, industrie,
vervoer, afvalstoffenbeheer, waterbeheer, telecommunicatie, toerisme en
ruimtelijke ordening of grondgebruik (artikel 4.2.3, §2, 1° D.A.B.M.);
plannen en programma’s of de wijziging ervan waarvoor, gelet op de mogelijke
betekenisvolle effecten op speciale beschermingszones, een passende
beoordeling vereist is (artikel 4.2.1, 2de lid D.A.B.M.), voor zover deze plannen en
programma’s niet het gebruik regelen van een klein gebied op lokaal niveau,
noch een kleine wijziging inhouden.
Voor het plan kan het volgende gesteld m.b.t. het eerste punt:
De activiteit die invulling geeft aan het plan is niet project-MER-plichtig.
Het plan betreft de omzetting van natuurgebied naar ‘zone voor
bedrijfsactiviteiten van een historisch gegroeid bedrijf’. Het plangebied wordt
evenwel aan 3 zijden begrens door VEN-gebied en is gesitueerd aansluitend bij
Habitatrichlijngebied. Vlakbij werd een Habitatsoort, mb kamsalamander,
aangetroffen. Het plangebied ligt binnen het gebied van het Drongengoed
waarvoor het Agentschap Natuur en Bos een visie heeft opgesteld. Het plan
beoogt geen effectieve wijziging op het terrein. De bestemmingswijziging kan
omwille van de waarde van het omliggende gebied evenwel als een mogelijk
belangrijke wijziging beschouwd worden.
Het plan betreft een bestemmingswijziging en speelt dus op het vlak van de
ruimtelijke ordening.
Er wordt dus niet tegelijkertijd aan de 3 voorwaarden voldaan voor wat het eerste punt
betreft.
Mbt het 2e punt kan evenwel gesteld dat omwille van de directe nabijheid van het
Habitatrichtlijngebied en het effectief voorkomen van Kamsalamander een passende
beoordeling vereist is. Gezien men de bestemmingswijziging als een belangrijke wijziging
kan bestempelen (zie hierboven), dient een plan-MER opgesteld te worden.
Noot
Dit laatste blijkt ook uit het arrest van 10 november 2010 waarbij de Raad van State het
eerder opgemaakte gewestelijke RUP voor dit historische bedrijf vernietigde.
De Raad van State oordeelde hierbij dat het RUP diende onderworpen te worden aan
een plan-MER, hetgeen evenwel niet is gebeurd. De Raad gaf aan dat het
overeenkomstig de plan-MER richtlijn vereist is dat plannen die aanzienlijke effecten
kunnen hebben op een speciale beschermingszone dienen onderworpen te worden aan
een plan-MER. Hoewel deze Europese MER-richtlijn op het moment van de opmaak van
het gewestelijk RUP nog niet naar intern recht was omgezet, oordeelde de Raad dat
gelet op de directe werking van de richtlijn, een plan-MER moest uitgevoerd worden.
19/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
1.4 Doelstelling van het MER
Het doel van het MER is om na te gaan in welke mate het plan en het project dat invulling
geeft aan het plan resulteren in effecten voor het milieu en de leefomgeving. Tevens
wordt nagegaan welke randvoorwaarden en milderende maatregelen vereist zijn om
mogelijke negatieve effecten van het voorgenomen plan en de activiteit te voorkomen of
te beperken.
De relevante disciplines voor dit MER zijn de volgende (zie ook werkveldafbakening
§ 5.2.2):
bodem,
water (grondwater en oppervlaktewater),
fauna en flora,
landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie,
mobiliteit,
geluid,
lucht, en
mens (ruimtelijke aspecten en gezondheid).
1.5 Initiatiefnemer van het RUP
Vlaamse regering p/a Agentschap Ondernemen
Koning Albert II-laan 35 bus 12
1030 Brussel
1.6 Opdrachthouder MER
ARCADIS BELGIUM
Posthofbrug 12
2600 Antwerpen-Berchem
Coördinatoren voor het milieuonderzoek:
Ann Van Wauwe en Stijn De Coutere
ARCADIS BELGIUM
Posthofbrug 12
2600 Antwerpen-Berchem
20/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
1.7 Team van deskundigen
1.7.1 Erkende MER-deskundigen
Naam Taak MER-Erkenning Geldig tot
Ann Van Wauwe Coördinator MER Deskundige oppervlaktewater Deskundige Landschap
MB/MER/EDA/659/A MB/MER/EDA/659/C
08/02/2016
Mieke Deconinck Deskundige Fauna en Flora
MER/EDA/590 Onbepaalde duur
Adel Lannau Deskundige Mens – socio-organisatorische aspecten
MER/EDA/611B Onbepaalde duur
Paul Vanhaecke Deskundige Lucht
Deskundige Mens, toxicologie
MB/MER/EDA/018/V-3/D
MB/MER/EDA/018-V4
16/12/2015
17/12/2014
Patrick Pans Deskundige Geluid en Trillingen
MB/MER/EDA/557/V-3 Onbepaalde duur
1.7.2 Medewerkers
Naam Taak
Stijn De Coutere Coördinatie
Hanne Carlens Medewerker MER algemene delen, bodem en landschap
Karen Polfliet Medewerker MER oppervlaktewater en lucht
21/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
2 Juridisch-beleidsmatig kader
2.1 Overzicht bestaande juridische en beleidsmatige toestand
Tabel 2-1: Overzicht juridische en beleidsmatige randvoorwaarden
Toelichting Relevantie Verwijzing
RUIMTELIJKE ORDENING
Ruimtelijk ordeningsrecht
Codex ruimtelijke ordening De codex geeft oa. de procedure en inhoud van de ruimtelijke uitvoeringsplannen aan, evenals de verhouding tussen mer en GRUP Tevens is in de codex terug te vinden voor welke ingrepen een stedenbouwkundige vergunning noodzakelijk is.
J MER wordt opgemaakt ter ondersteuning van een Gewestelijk RUP.
Gewestplannen en andere stedenbouwkundige plannen (BPA, RUP)
Gewestplan Het studiegebied is ingekleurd als ‘natuurgebied’. BPA Hellegat Voor het plangebied werd in 1991 een BPA opgesteld, BPA Hellegat. Dit BPA werd vernietigd door de Raad van State bij Arrest van 3/2/1999 (uitspraak n° 78.487). Sectoraal BPA zonevreemde bedrijven Het plangebied werd in 2000 meegenomen in het sectoraal BPA Zonevreemde Bedrijven Knesselare. Het arrest nr. 212.542 van 7 april 2011 van de Raad van State heeft het BPA vernietigd voor wat betreft het deelplan “NV Drukkerij Verstraete”. Ruimtelijke uitvoeringsplannen Voor het plangebied werd het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) ‘Historisch gegroeid bedrijf ‘NV Drukkerij Verstraete’ opgesteld. Op 10/11/2010 vernietigde de Raad van State het besluit van
J Kaart 5
22/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
8/12/2006 van de Vlaamse regering houdende definitieve vaststelling van het GRUP “Historisch gegroeid bedrijf NV Drukkerij Verstraete te Knesselare” (uitspraak nr. 208.918).
Ruimtelijke structuurplannen
Structuurplannen
o Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV)
Het RSV situeert Knesselare volledig in het buitengebied. Het buitengebied is dit gebied waar de open en onbebouwde ruimte overweegt. Het RSV wil het bestaande buitengebied behouden en waar mogelijk versterken. De belangrijkste doelstellingen voor het buitengebied zijn het ontwikkelen van landbouw, natuur en bossen in goed gestructureerde gehelen, het afstemmen van ruimtelijk beleid en milieubeleid op basis van het fysisch systeem en het tegengaan van versnippering van de open ruimte door landbouw-, bosbouw-, woon-, en werkfuncties zoveel mogelijk te bundelen. Knesselare werd in het RSV niet opgenomen als economisch knooppunt. De gemeente wordt ten noorden en ten zuiden wel begrensd door twee specifieke economische knooppunten respectievelijk Maldegem en Aalter. In het noordoosten bevindt zich het structuurondersteunend kleinstedelijk gebied Eeklo. Doelstelling van het RSV is de (grootschalige) economische activiteiten zoveel mogelijk te bundelen in de stedelijke gebieden en de economische knooppunten. Het RSV formuleert ontwikkelingsperspectieven voor zonevreemde bedrijven (zie § 2.2.)
B In § 2.2 wordt de relatie van het plan met het RSV gegeven.
o Ruimtelijk Structuurplan (PRS) Oost-Vlaanderen
In het PRS behoort Knesselare tot de deelruimte 'Westelijk Openruimtegebied'. Dit gebied is een onderdeel van wat in het RSV aangeduid wordt als een groot aaneengesloten openruimtegebied ten noorden van de E40 tussen Gent en Brugge.
B -
23/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
De visie op de ruimtelijke ontwikkeling van het Westelijk Openruimtegebied wordt vertaald in een 4-tal concepten: gebiedsgerichte afstemming tussen landbouw, bos,
natuur en recreatie op basis van landschappelijke differentiatie;
bundeling van het wonen en woonondersteunende functies in een beperkt aantal kernen;
evenwichtige geografische spreiding van de economie gekoppeld aan centrale plaatsen met de geschikte ontsluitingspotenties;
een gebiedsontsluiting gericht op de belangrijkste centrale kernen.
Knesselare speelt wat betreft bedrijvigheid dan ook een ondergeschikte rol op provinciaal niveau. Het natuurverbindingsgebied Cuesta Ursel-Zomergem, landbouwgebied Knesselare, landbouwgebied Ursel wordt door de provincie aangeduid als ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang.
o Ruimtelijk Structuurplan Knesselare
Knesselare kenmerkt zich als een landelijke woongemeente. 70% van de werkende beroepsbevolking van Knesselare gaat buiten de gemeente werken (NIS – cijfers, 1991). Niettemin zijn er binnen de gemeente een aantal relatief grote bedrijven gevestigd, o.a. drukkerij Verstraete. Daarnaast wordt de lokale economische dynamiek vooral gedragen door een hele reeks kleinere – al dan niet zonevreemde – bedrijven. Het structuurplan wil deze lokale dynamiek levendig houden. De lokale bedrijvigheid vormt immers, tezamen met de aanwezige handels- en horecazaken, een onmisbare partner in het streven naar een optimale leefbaarheid voor de gemeente. Daarbij is het echter wel van belang om deze economische ontwikkelingen te sturen. Dit betekent een meer gebiedsgericht beleid, waarbij een afweging wordt gemaakt tussen de aard van de activiteiten en het karakter van hun omgeving. Het is belangrijk ernaar te
B -
24/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
streven dat het juiste bedrijf op de juiste plaats terechtkomt. Het structuurplan beoogt de opmaak van een sectoraal RUP voor zonevreemde bedrijven. De drukkerij is niet in dit sectoraal RUP opgenomen.
Planningsprocessen voor landbouw, natuur en bos
Op de kaarten van het afbakeningsproces voor het buitengebied is voor wat betreft het plangebied het sectoraal BPA aangegeven. Dit BPA is voor wat betreft het deelplan “NV Drukkerij Verstraete” evenwel vernietigd bij arrest nr. 212.542 van 7 april 2011 van de Raad van State. Het plangebied wordt gesitueerd in een open en onbebouwde omgeving met een menging van natuurlijke en agrarische activiteiten.
B
Landinrichting Het projectgebied bevindt zich niet binnen de grenzen van een landinrichtingsproject.
X -
Ruilverkaveling Het projectgebied bevindt zich niet binnen de grenzen van een ruilverkavelingsproject.
X -
Milieubeheerrecht
Decreet betreffende de landschapszorg & Decreet tot bescherming van monumenten, stads- en dorpsgezichten
Monumenten, landschappen, stads- en dorpsgezichten kunnen wettelijk beschermd worden. In de directe omgeving van het plangebied komen geen beschermde monumenten, landschappen of stads- en dorpsgezichten voor.
X Discipline landschap, erfgoed en archeologie
Landschapsatlas In de landschapsatlas worden gebieden aangeduid met een hoge waarde aan gaafheid (ankerplaatsen) of grote concentratie aan relicten (relictzones). Deze zones genieten geen wettelijke bescherming, maar op termijn worden beheerplannen opgesteld. Daarnaast worden ook lijn- en puntrelicten aangeduid. Het studiegebied valt binnen de ankerplaats ‘Drongengoedbos’ (A40002). Deze ankerplaats behoort tot de relictzone ‘Westelijk deel van cuesta van
B Discipline landschap, erfgoed en archeologie
25/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Zomergem en Maldegemveld’ (R34007). Er bevinden zich geen lijn- of puntrelicten in de buurt van het plangebied.
Erfgoedlandschappen Het plangebied bevindt zich binnen de afbakening van de definitief vastgestelde Ankerplaats Maldegemveld. Bij de opmaak van een RUP voor het plangebied moeten de definitief aangeduide ankerplaatsen afgewogen worden. Conform artikel 26 van het decreet betreffende de landschapszorg geldt er een zorgplicht.
J Zie § 11.2.2.4 en effectbespreking landschap
Regionaal Landschap Het Regionaal Landschap wil de kwaliteiten van natuur en landschap in haar werkingsgebied versterken en benadrukken. De gemeente Knesselare maakt deel uit van het regionaal landschap Meetjesland.
B In het plan-MER wordt vanuit verschillende disciplines inhoudelijk bekeken of het voorgenomen plan niet in strijd is met de doelstellingen van het RL Meetjesland.
Conventie van Malta – Decreet houdende bescherming van het archeologisch patrimonium
De Conventie regelt de archeologische monumentenzorg op Europees niveau. Op Vlaams niveau wordt de bescherming, het behoud, de instandhouding, het herstel en het beheer van het archeologisch patrimonium geregeld bij decreet. Algemene voorschriften zijn opgenomen in het uitvoeringsbesluit. Dit besluit is algemeen van toepassing.
J -
Natuurbehoud
o Decreet betreffende het natuurbehoud
Het standstill-principe en de zorgplicht vormen belangrijke elementen in het natuurdecreet. Indien uit de effectbespreking zou blijken dat ten gevolge van de uitvoering van het project natuurelementen in de onmiddellijke omgeving kunnen vernietigd of ernstig beschadigd worden, moeten maatregelen genomen worden om deze vernietiging of beschadiging te
J Discipline fauna en flora
26/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
voorkomen, te beperken of te herstellen.
o Vlaams Ecologisch Netwerk In uitvoering van het natuurdecreet wordt een Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) afgebakend, bestaande uit Grote Eenheden Natuur (GEN) en Grote Eenheden Natuur in Ontwikkeling (GENO). Het plangebied grenst aan het GEN ‘De Bosgebieden van de cuesta van Zomergem-Oedelem’ (205). Een gedeelte van het plangebied, dat momenteel niet is ingenomen door bedrijfsactiviteiten, maar dienst doet als buffer, is cartografisch in het GEN opgenomen.
J Discipline fauna en flora
o Speciale beschermingszones (SBZ)
Europa wenst een Europees netwerk van gebieden (het zogenaamde Natura2000-netwerk) te realiseren waar de bescherming van de Europees meest kwetsbare dier- en plantensoorten en hun leefgebieden centraal staat. Er werden vogel- en habitatrichtlijngebieden afgebakend. In het zuiden en het westen grenst het plangebied aan het habitatrichtlijngebied ‘Bossen en heiden van zandig Vlaanderen: oostelijk deel’ (BE2300005). De habitatsoort kamsalamander werd in de onmiddellijke nabijheid van het plangebeid aangetroffen
J Discipline fauna en flora
o Vegetatiebesluit Een aantal wijzigingen van de vegetatie is verboden, vergunnings- of meldingsplichtig. Deze bepalingen zijn algemeen van toepassing.
J Discipline fauna en flora
o Vlaamse en erkende natuur- en bosreservaten
Door de Vlaamse regering worden terreinen die belangrijk zijn voor het behoud en ontwikkeling van het natuurlijk milieu aangewezen of erkend. Met uitzondering van delen van het Maldegemveld is het Drongengoed niet erkend als natuurreservaat, noch Vlaams of bosreservaat.
-
o Visie Drongengoed Het Drongengoedbos, het Maldegemveld vormen samen met de uitlopers Groot Burkel en de Keigatbossen het grootste natuur- en boscomplex (het
B Discipline fauna en flora, figuur 5.6.
27/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
gebied Drongengoed) in Oost-Vlaanderen. Het Agentschap Natuur en bos heeft het initiatief genomen om een gebiedsvisie op te stellen voor het Drongengoed. Deze visie vormt de leidraad voor het natuur- en bosbeleid en de recreatieve inrichting van het gebied in de toekomst.
o Beschermde planten en dieren
Een aantal planten- en diersoorten zijn op nationaal niveau beschermd. Het is o.a. verboden deze soorten te bejagen, te vangen alsook hun woon- en schuilplaatsen te beschadigen of met opzet te verstoren.
J Discipline fauna en flora
o Bosdecreet Het behoud, bescherming, aanleg en beheer van bossen wordt geregeld in het bosdecreet evenals de kappingen, vergunningsvoorwaarden en eventuele compensaties. Niet relevant voor het plangebied.
J -
o Natuurinrichting Natuurinrichting is het projectmatig herstellen, ontwikkelen of behouden van waardevolle natuur door inrichtingswerken uit te voeren. Niet relevant voor het plangebied.
X -
MILIEUHYGIËNE – ALGEMEEN
Vlaams Reglement Milieuvergunning (VLAREM)
Vlarem geeft aan voor welke activiteiten en inrichtingen een milieuvergunning noodzakelijk is. Aanvullend wordt aangegeven aan welke algemene en sectorale voorwaarden moet voldaan worden.
X Zie § 3.6.11 voor de rubrieken van de milieuvergunning.
MILIEUHYGIËNE – BODEM EN WATER
Functietoekenning oppervlaktewater kwaliteit
Het immissiebesluit legt de kwaliteitsdoelstellingen voor alle oppervlaktewateren van het openbaar hydrografisch net vast. In Vlarem II zijn de kwaliteitsnormen vastgelegd die met deze doelstelling overeenkomen.
J -
28/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Er bevinden zich geen waterlopen ter hoogte van het plangebied.
Grondwaterdecreet Vormt de basis voor zowel de kwalitatieve bescherming van het grondwater als voor het grondwatergebruik en voorziet in de afbakening van waterwingebieden en beschermingszones rond drinkwaterwinningsgebieden.
J Discipline water
Besluit van de Vlaamse Regering houdende reglementering van de watergebieden en de beschermingszones
Dit besluit heeft tot doel het grondwater dat gebruikt wordt voor drinkwater te beschermen. De waterwinningsgebieden zijn zones aangeduid in het gewestplan, waar ten aanzien van de uitvoering van handelingen en werken beperkingen kunnen worden opgelegd met het doel de waterwinning te beschermen (drinkwater, industriewater, bronwater). Het plangebied is niet gelegen binnen het waterwinningsgebied.
J -
Decreet Integraal Waterbeleid (18 juli 2003) Uitvoeringsbesluit Watertoets (20 juni 2006)
Er wordt gestreefd naar het gecoördineerd en geïntegreerd ontwikkelen, beheren en herstellen van het watersysteem zodat het voldoet aan de kwaliteitsdoelstellingen voor het ecosysteem en aan het huidige multifunctioneel gebruik. Elk plan moet aan watertoets onderworpen worden.
J Discipline water
Stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratie- en buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater. Besluit goedgekeurd op 1 oktober 2004.
Dit besluit omvat de minimale voorschriften voor de lozing van niet-verontreinigd hemelwater, afkomstig van verharde oppervlakken en de lozing van afvalwater in oppervlaktewateren.
J Discipline water
Decreet betreffende de bodemsanering en uitvoeringsbesluit VLAREBO
Het decreet betreffende de bodemsanering moet toelaten in Vlaanderen een efficiënt bodemsaneringsbeleid te voeren, waarbij aan OVAM verregaande bevoegdheden worden toegekend. Het
J Discipline bodem en water
29/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
decreet voorziet in het gebruik van normen voor de beoordeling van bodemverontreiniging en voor het vaststellen van saneringsdoelstellingen. Het uitvoeringsbesluit VLAREBO bevat de bepalingen die van toepassing zijn op grondverzet en het (her)gebruik van uitgegraven bodems.
Dochterrichtlijnen lucht In de dochterrichtlijnen lucht worden luchtkwaliteits-doelstellingen vastgelegd voor een aantal verontreinigende stoffen. De richtlijnen zijn omgezet in VLAREM II wetgeving.
B Discipline mens
EU-richtlijn luchtkwaliteit 2008 De EU-richtlijn luchtkwaliteit 2008 bevat grens- en streefwaarden voor PM2,5.
B Discipline mens
Vlarem II normen betreffende geluidshinder
Het uitvoeringsbesluit Vlarem II legt normen vast voor het geluid in de omgeving
J Discipline mens
MILIEUBELEID- EN NATUURONTWIKKELINGSPLANNEN
Milieubeleidsplannen
Milieubeleidsplanning In de milieubeleidsplannen (gewestelijk, provinciaal en gemeentelijk) worden voor verscheidene thema’s doelstellingen geformuleerd evenals maatregelen die de realisatie van deze doelstellingen mogelijk moeten maken.
B -
o Beleidsnota leefmilieu en natuur 2009-2014
De beleidsnota wil uitdagingen formuleren voor Vlaanderen op het vlak van Leefmilieu en natuur voor de periode 2010-2014. De basisdoelstelling van het Vlaams leefmilieu- en natuurbeleid is het streven naar een hoog beschermingsniveau voor de huidige en toekomstige generaties. Dit gebeurt via de bescherming van mens en milieu, de duurzame aanwending van de grondstoffen en de natuur, het behoud en de bevordering van biologische en landschappelijke diversiteit en de zorg voor het klimaat.
B In het plan-MER wordt vanuit verschillende disciplines bekeken of de draagkracht van het leefmilieu niet overschreden wordt.
30/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
o Provinciaal milieubeleidsnota Oost-Vlaanderen (2010-2013)
Deze milieubeleidsnota bouwt voort op het milieubeleidsplan voor de periode 2005-2009 en op de strategische nota van deze legislatuur (2007-2012). Het trekt nieuwe krijtlijnen voor de periode 2010-2013. Relevante strategische en operationele doelstellingen voor het zonevreemd bedrijf, gelegen in habitatrichtlijngebied zijn: Leefmilieu:
o Natuurverbindingsgebieden creëren via een geïntegreerde gebiedsgerichte aanpak
o Natuur en bos in Oost-Vlaanderen behouden,
ontwikkelen en herstellen
o Het verlies aan biodiversiteit stopzetten
o De beginselen van een duurzaam en zorgvuldig milieubeleid vooropstellen bij het behandelen van milieu- en natuurvergunningsdossiers
Ruimtelijke planning:
o Het integraal en globaal afwegen van de
verschillende ruimtelijke behoeften bij het
uitwerken van een duurzaam ruimtelijk beleid
Leefmilieu:
o Ernstige hinder door geluid en geur
terugdringen
B In het plan-MER wordt vanuit verschillende disciplines bekeken of de draagkracht van het leefmilieu niet overschreden wordt.
o Gemeentelijk milieubeleidsplan Knesselare
De gemeente Knesselare heeft geen milieubeleidsplan.
B -
MOBILITEIT
Mobiliteisplannen en andere
Mobiliteitsplan Knesselare Het mobiliteitsplan vormt de basis voor de uitwerking van een hiërarchie voor het lokale wegennet gekoppeld aan inrichtingsprincipes en (infrastructurele)
B Discipline mens
31/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
maatregelen. De N44, primair type I, die de gemeente van noord naar zuid doorkruist, verbindt de economische knooppunten Maldegem en Aalter en vormt de verbinding tussen de autosnelweg E40 en de autoweg. De N461, de N337 en de N368 kunnen als bovenlokale verbindingsweg worden vernoemd. Knesselare wordt met Brugge verbonden door de N337, terwijl de N368 de verbinding vormt met Beernem. De N461 verbindt Knesselare met Zomergem.
Legende:
B: beleidsmatig J: juridisch X: niet van toepassing
32/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
2.2 Relatie van het voorgenomen plan met het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen
2.2.1 De bindende bepalingen
De oppervlakte aan bestemde bedrijventerreinen in plannen van aanleg of ruimtelijke
uitvoeringsplannen kan tot 66.000 ha. De beleidsmatige marge van 1.400 ha is hierin niet
ingerekend.
2.2.2 Het richtinggevend gedeelte
Om op lange termijn op vlak van economische activiteiten concurrentieel te blijven moet
Vlaanderen ruimte en economie beter op elkaar afstemmen. De troeven voor het
versterken van de economische potenties liggen in de concentratiegebieden voor
economische activiteiten, namelijk de poorten en de economische knooppunten.
Daarnaast maken ook bedrijven met hoge toegevoegde waarde, een aanzienlijke
tewerkstelling, internationale uitstraling en imago in gemeenten buiten de economische
knooppunten deel uit van de Vlaamse economische structuur. Uiteraard moet de
ontwikkeling van deze bedrijven worden gegarandeerd.
Een ‘historisch gegroeid bedrijf’ is gelegen in een gemeente buiten de economische
knooppunten en heeft een ruimtelijk vraagstuk dat best op bovenlokaal niveau wordt
afgewogen. Daarnaast is dergelijk bedrijf vaak morfologisch en ruimtelijk verweven met
de omgeving of heeft het een specifieke sociaal-economische relatie met die omgeving.
Omwille van de verantwoordelijkheid van de gemeente inzake de verlening en/of de
advisering van de milieuvergunning, de kennis en inschatting van de plaatselijke toestand
en met name de bepaling van de draagkracht van de ruimte, is het aan de gemeente
deze problematiek te signaleren en een principieel standpunt in te nemen. De afweging
en bestemming in een ruimtelijk uitvoeringsplan gebeurt door het Vlaams gewest, in
overleg met de gemeente en de provincie.
Wat betreft de bestemmingen in het gewestplan, kan een historisch gegroeid bedrijf ofwel
gelegen zijn in industrie- of KMO-gebied, en een uitbreiding vragen in een aangrenzend
open ruimtegebied, ofwel volledig zonevreemd gelegen zijn. De beoordeling van de
ontwikkelings- en uitbreidingsmogelijkheden gebeurt in beide gevallen aan de hand van
volgende principes uit het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (p.335):
Een maximale verweving van economische activiteiten met de activiteiten in haar
(bebouwde of onbebouwde) omgeving wordt nagestreefd; goed nabuurschap moet
het uitgangspunt vormen; voor het principe goed nabuurschap kan, net zoals voor
het principe ruimtelijke draagkracht, geen algemeen geldende objectieve en meet
bare maatstaven voor heel Vlaanderen worden aangereikt. Goed nabuurschap is
afhankelijk van de ruimtelijke structuur en van het ruimtelijk functioneren van een
gebied. Het is eveneens afhankelijk van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van
het gebied en van de aard en het karakter van het bedrijf en haar activiteit. De
gemeente zal goed nabuurschap voor de betrokken omgeving kwalitatief moeten
bepalen omdat dit niet in een algemene norm is vast te leggen. alle mogelijkheden
en voorzieningen (op milieuhygiënisch vlak, qua mobiliteitsproblematiek....) voor
ontwikkeling op de bestaande locatie worden uitputtend aangewend;
33/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
De ruimtelijke implicaties bij een herlokalisatie (bijkomende infrastructuur voor
nieuwe lokale en regionale bedrijventerreinen, bijkomend ruimtegebruik,
versnipperen van onbebouwde ruimte, vermindering van
ontwikkelingsmogelijkheden voor natuur, landbouw en bos, ....) worden afgewogen
tegenover de ruimtelijke implicaties van een ontwikkeling op de bestaande locatie.
de ruimtelijke draagkracht van de omgeving mag niet worden overschreden; de
ruimtelijke draagkracht is niet in algemene regels te vatten, deze wordt gebied per
gebied bepaald; historische gegroeide situaties en hinder zijn mede bepalend voor
de draagkracht;
er wordt ten aanzien van de ontwikkeling van de economische activiteit een
maximale beleidszekerheid en beleidscontinuïteit nagestreefd, zowel in de ruimte
als in de tijd; de verwachte ontwikkeling en uitbreiding van het bedrijf moeten goed
ingeschat worden, evenals bedrijfseconomische implicaties (efficiëntere
organisatie van de bedrijfsgebouwen, verbeterde ontsluiting, ...),, volgens het
batneec-principe.
Deze principes mogen niet los gezien worden van de vooropgestelde multifunctionele
ontwikkelingen, en worden gekaderd binnen de uitgangshouding van duurzame
ruimtelijke ontwikkeling met aandacht voor kwaliteit en gebaseerd op ruimtelijke
draagkracht.
Er kan worden vanuit gegaan dat de vestiging van drukkerij Verstraete te Knesselare als
een historisch gegroeid bedrijf kan worden beschouwd. De vestiging bevindt zich in een
gemeente buiten de economische knooppunten. Reeds sinds 1973 zijn er
drukkerijactiviteiten op deze locatie gevestigd. Deze zijn sindsdien gedeeltelijk uitgebreid
op deze locatie. Gezien de bovenlokale problematiek wordt een bestendiging van de
drukkerij overwogen op gewestelijk niveau en dit binnen de principes van het Ruimtelijk
Structuurplan Vlaanderen. De bestendiging met kwalitatieve vereisten zullen worden
vastgelegd in een gewestelijk uitvoeringsplan.
34/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
3 Het voorgenomen plan
3.1 Situering van het voorgenomen plangebied
Het plangebied situeert zich langs de Urselseweg te Knesselare in het
Drongengoedcomplex..
3.2 Ruimtegebruik en historiek bestemming plangebied
Op de bedrijfssite te Knesselare heeft de N.V. Drukkerij Verstraete omwille van de
opstelling van de productielijnen en omwille van de gescheiden opslagnormen voor
grondstoffen en de HACCP-normen voor opslag van de afgewerkte producten
(voedingsmiddelenverpakkingen) een oppervlakte van ongeveer 1,5 ha in gebruik.
De vestiging te Knesselare bestaat sinds 1973-1974. De historiek van de
planningscontext is beschreven onder § 4.1 waar de administratieve voorgeschiedenis en
de voorbije overleg- en besluitvormingsprocedure wordt besproken.
3.3 Verantwoording van het voorgenomen plan
De Vlaamse regering heeft in de loop van 2011 een principiële beslissing genomen tot
opmaak van een gewestelijk uitvoeringsplan “NV Drukkerij Verstraete” te Knesselare, Het
bedrijf kampt voor de vestiging te Knesselare immers met bestaansonzekerheid op
planologisch vlak door de vernietiging door de Raad van State van een eerder GRUP en
eerdere BPA’s (zie § 4.1).
Met het voorgenomen plan wil de overheid het bedrijf opnieuw bestaanszekerheid
bieden.
De Vlaamse regering stelt in haar nota dat het uitbouwen van een tweede productielocatie te Maldegem de locatie te Knesselare niet overbodig maakt, omdat een gescheiden productieproces noodzakelijk is. Tevens meldt de nota reeds dat voor de
locatie te Knesselare een ruimtelijke stand still beoogd wordt.
3.4 Doelstelling, reikwijdte en detailleringsgraad van het voorgenomen plan
3.4.1 Doelstelling
Met het voorgenomen gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor het bestaand bedrijf N.V.
Drukkerij Verstraete, wordt de bestendiging van de bestaande bedrijfssite en –activiteiten
mogelijk gemaakt. Op die manier moet het bedrijf in de toekomst zo goed mogelijk blijven
functioneren. Er wordt een ruimtelijke stand still beoogd.
Bij de inrichting van het bedrijventerrein van N.V. Drukkerij Verstraete moet gestreefd
worden naar een zuinig ruimtegebruik, een maximale ruimtelijke kwaliteit, een optimale
functionele organisatie, een goede landschappelijke integratie ten opzichte van de
omgeving.
35/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
3.4.2 Reikwijdte en detailleringsgraad van het voorgenomen plan
De reikwijdte van het voorgenomen plan betreft de eigenlijke bedrijfssite, incl. de beboste
bufferzone die aan de oostzijde aansluit aan het bedrijfsterrein.
Het voorgenomen plan beoogt de herbestemming naar een zone voor bedrijfsactiviteiten
van een historisch gegroeid bedrijf. Er wordt een overdruk voorzien voor een bufferzone
in de rand van het plangebied.
Het MER zal nagaan op welke manier het voorgenomen plan invulling kan of moet krijgen
op een manier dat de draagkracht van de omgeving niet overschreden wordt. Het MER
zal maw de randvoorwaarden formuleren waaronder de bestemming invulling kan of
moet krijgen.
3.5 Beschrijving van het voorgenomen plan /RUP
3.5.1 Visie en gewenste ruimtelijke ontwikkelingsperspectieven
Met het voorgenomen plan wordt de bestendiging van de bestaande bedrijfssite en –
activiteiten mogelijk gemaakt. Op die manier moet het bedrijf in de toekomst zo goed
mogelijk blijven functioneren.
Hieronder worden de ruimtelijke concepten beschreven waarop het GRUP gebaseerd zal
zijn:
Voorzien in bestendiging van het historisch gegroeid bedrijf
De doelstelling is om de bedrijfsactiviteiten te Knesselare te behouden met de huidige
bedrijfsomvang.
Maximaal vrijwaren van het Koningsbos
Het Koningsbos maakt deel uit van het fysisch systeem op Vlaams niveau met name het
Vlaams Ecologisch Netwerk. De verspreide bebouwing langs de Urselseweg waaronder
het bedrijf is een bestaand gegeven aan de rand van dit gebied. Om deze reden wordt
het bedrijf enkel bestendigd en wordt de landschappelijke inkleding behouden.
3.5.2 Ontwikkelingsperspectieven
De zone waar de huidige bedrijfsactiviteiten van Drukkerij Verstraete plaatsvinden, zal
door het voorgenomen plan als ‘zone voor bedrijfsactiviteiten van een historisch gegroeid
bedrijf’ bestemd worden. Enkel de huidige historisch gegroeide bedrijfsactiviteiten
(drukkerij verpakkingen) zijn er toegestaan. Nevenactiviteiten zoals kantoren, een
bedrijfswoning en parkeeroppervlakte zijn toegelaten in zoverre deze noodzakelijk zijn
voor de bedrijfsvoering van het historisch gegroeid bedrijf. Kleinhandel zal niet toegelaten
zijn.
Het waterbergend vermogen van het plangebied mag niet verminderd worden. Verder zal
ook rekening gehouden worden met de resultaten van het milieuonderzoek.
Voor de gebouwen zullen volgende principes gelden:
De maximale bouwhoogte bedraagt 6 meter, gemeten vanaf het huidig
vloerniveau van de productiehal. Afwijkingen van de bouwhoogte zijn enkel
36/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
toegestaan in zoverre deze noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering van het
historisch gegroeid bedrijf, bv. silo’s, schouwen en afzuiginstallaties.
T.o.v. de aangrenzende residentiële functie aan de noordwestelijke hoekgrens
van het plangebied, zijn in een strook van 50 meter vanaf de Urselseweg voor
een breedte van 10 meter vanaf de westelijke plangrens gerekend enkel opslag
van afgewerkte producten, parkeerplaatsen, kantoren en voorzieningen voor het
personeel toegelaten. De bestaande woning kan behouden worden en verbouwd.
Bij de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning moet de aanvrager minstens
aantonen dat voldaan is aan volgende vereisten:
Zuinig en compact ruimtegebruik,
Kwalitatief kleur- en materiaalgebruik.
Rondom het terrein wordt een ‘buffer’ (in overdruk) aangeduid. Deze landschappelijke
groene inpassing is bedoeld om het bedrijf landschappelijk visueel in te passen in de
omgeving en de mogelijke hinder van de bedrijfsactiviteiten t.o.v. de omgeving te
beperken.
De bestaande landschappelijke groene inpassing met streekeigen struiken en
hoogstammige bomen dient in oppervlakteomvang, zijnde 50% van het bedrijfsperceel,
behouden en onderhouden te worden op dusdanige wijze dat de natuurlijke kwaliteit van
de omgeving kan ondersteund worden. Enkel werken en handelingen in functie van het
onderhoud en aanleg van het groen en het plaatsen van afsluitingen zijn toegelaten.
3.5.3 Nabestemming
De in het voorgenomen plan beoogde bestemming geldt enkel voor de huidige
bedrijfsactiviteiten. Een nabestemming wordt via dit RUP niet vastgelegd.
Wanneer de huidige bedrijfsactiviteiten worden stopgezet, zal aan de hand van een
afzonderlijk bestemmingsplan op gewestelijk, provinciaal of gemeentelijk niveau beslist
worden over de nabestemming en inrichting van het plangebied. In afwachting van de
goedkeuring van dergelijk RUP kunnen alvast geen stedenbouwkundige vergunningen
worden verleend na de stopzetting van de huidige bedrijfsactiviteiten.
Het RUP waarvoor dit plan-MER wordt opgesteld heeft dus enkel betrekking op de
bestaande bedrijvigheid.
Vanuit de verschillende disciplines in dit MER worden wel wenselijkheden meegegeven
in functie van de nabestemming en toekomstige inrichting van het gebied.
3.6 Beschrijving en kenmerken van het project waarvoor het voorgenomen plan opgemaakt wordt
3.6.1 Historische context
Het bedrijf is in 1950 opgestart als lokale drukker in het centrum van Ursel. In de periode
1973-1974 werden de drukkerijactiviteiten verhuisd naar de Urselseweg 150 bij de
woning van de toenmalige bestuurder van N.V. Drukkerij Verstraete. In 2002 werd beslist
een tweede vestiging in Maldegem op te richten, dit zowel om veiligheidsredenen,
HACCP-normen (aparte opslag voor voedingsmiddelenverpakking) alsook omwille van
de door klanten geëiste kwaliteits- en leveringsgaranties. Ook nieuwe
37/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
capaciteitsuitbreidingen zouden op deze nieuwe locatie te Maldegem worden
gerealiseerd.
Na de vaststelling van het vorige GRUP ‘Historisch gegroeid bedrijf nv Drukkerij
Verstraete’ werd de locatie te Knesselare volledig gerenoveerd. In 2006 werden zowel de
lokalen voor de werknemers (eetzaal, kleedkamers) als de productieruimtes zelf
(aanpassing aan brandveiligheid, installatie van warmtepompen voor verwarming en
koeling) opnieuw ingericht..
3.6.2 Economische kenmerken
N.V. Drukkerij Verstraete is opgestart als familiebedrijf en uitgegroeid tot een
internationaal bedrijf. De drukkerij is gespecialiseerd in het drukken van kunststofetiketten
met hoogtechnologische eigenschappen bestemd voor ‘in-mould-labelling’. Het bedrijf
bedrukt zowel verpakkingen voor de voedingsindustrie als industriële verpakkingen zoals
verven, onderhoudsproducten edm. Dankzij haar innovatie inzake bedrukking voor
milieuvriendelijke en recycleerbare mono-verpakking is de drukkerij uniek in België en
speelt de drukkerij ook op internationaal niveau. Dit blijkt onder andere uit de nominatie
van het bedrijf in 2010 voor de ‘Leeuw van de Export.
In 2004 werd een tweede bedrijfssite geopend op het industrieterrein te Maldegem. Deze
vestiging te Maldegem is inmiddels uitgegroeid tot het hoofdkantoor waar zowel de
administratieve diensten als de meeste drukactiviteiten zijn ondergebracht. De afdeling in
Knesselare doet dienst als speciale production-unit met beperktere oplagen. Ondanks de
uitbouw van een tweede (grotere) productielocatie in Maldegem, blijft de vestiging in
Knesselare noodzakelijk voor de bedrijfsexploitatie, omwille van de gescheiden
opslagnormen voor grondstoffen en de HACCP-normen voor opslag van de afgewerkte
producten (voedingsmiddelenverpakkingen).
De milieuvriendelijke technologie2 van de drukkerij levert een hoge toegevoegde waarde.
In 2010 werd een omzet gerealiseerd van meer dan 75 miljoen euro. Op korte termijn
(2016) wordt een omzet verwacht van 100 miljoen euro. Van de geproduceerde goederen
is ongeveer 12 % bestemd voor de Belgische markt, 71% wordt geëxporteerd naar
landen van de Europese Unie en 17% wereldwijd.
Tot 2008 had het bedrijf reeds 27,6 miljoen euro geïnvesteerd. De laatste drie jaar werd
door het bedrijf bijkomend zo’n 17 miljoen euro geïnvesteerd, waarvan 2,5 miljoen in de
vestiging te Knesselare, dit in het kader van de renovatie van het bedrijfsgebouw te
Knesselare (oa. door het voorzien van een volledig nieuwe (milieuvriendelijke)
verwarmingsinstallatie).
De tewerkstelling van het bedrijf is sinds 1991 gegroeid van 27 personeelsleden naar
349 personeelsleden in 2011. Hiervan zijn 105 personeelsleden werkzaam op de site te
Knesselare en ruim 244 op de site te Maldegem.
Gedurende de laatste jaren heeft de nv Drukkerij Verstraete belangrijke certificaten
behaald zoals ISO 9001, ISO 14001, BRC, FDA/IMS.
2 In mould labeling spaart het milieu: de verpakking en het label bestaan uit hetzelfde materiaal en kunnen dus volledig gerecycleerd worden.
38/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
3.6.3 Mobiliteitsprofiel
De woon-werkverplaatsingen naar de site te Knesselare gebeuren hoofdzakelijk met de
wagen (99 personeelsleden) of met langzaam verkeer (6 personeelsleden). Door de
ploegen op elkaar af te stemmen kunnen medewerkers samen naar het bedrijf carpoolen,
hetgeen door de bedrijfsleiding sterk wordt gestimuleerd. Door het oprichten van de
vestiging te Maldegem, waar het gros van de productie is gesitueerd en ook de meeste
grondstoffen worden gestockeerd, is het aantal vracht- en bestelwagens voor het leveren
en ophalen van goederen drastisch gedaald op de site te Knesselare. Waar dit
oorspronkelijk zo’n 30 voertuigbewegingen per dag betrof, is dit momenteel gereduceerd
naar een 10-tal vracht- en bestelwagens per dag. De laad- en losactiviteiten vinden
plaats op het bedrijfsperceel zelf. De personeelsparking bevindt zich tevens volledig op
het bedrijfsperceel en is volledig omringd door een groenbuffer
Het vrachtvervoer ontsluit via de N461 via Ursel naar de N499 te Eeklo of via de N461 en
de N44 naar het hoofdwegennet zijnde de E40.
39/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
3.6.4 Processchema
Figuur 3-1 Processchema
Proces stappen enkel aanwezig in Maldegem
Proces stappen aanwezig in Ursel en Maldegem
Proces stappen enkel aanwezig in Ursel
MALDEGEM URSEL
Ontvangst Artwork
Order naar prepress
Order naar prepress
Bestelling klant
Aanvraag tot wijziging
OK
Order voorbereiding
Order naar Prepress
Verwerken plaat order
Impositiecontrole
Ontwikkelen van de platen
Aanmaak GMG of pdf
Order naar productie
Materiaal voorbereiding
Software set up
voorbereiding
Drukpers voorbereiding
Start drukken oplage
Drukken oplage
Drogen
veredelen Veredelen
Verwerking per pak
Afstapelen
Trillen
Afwerken per pak
Inpakken
Afstapelen
Afwerken per vel
Inpakken
Transport voorbereiding
Verzenden naar klant
Ordervoorbereiding
Prepress Klant
Klant
Afwerking
Kapperij
Magazijn
N
J
N
J
NJ
Ordervoorbereiding
PrepressDrukkerij
40/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
3.6.5 Waterverbruik en afvalwater
In 2010 bedroeg het leidingwaterverbruik 3451 m³. in de VMM-aangifte werd dit als volgt
opgedeeld:
Sector 55 : 98 werknemers x 30 m³ = 2940 m³.
Sector 18 : 3451 m³ – 2940 m³ = 511 m³.
Het huishoudelijk afvalwater wordt op eigen terrein gezuiverd. Het effluent van de
zuiveringsinstallatie wordt geloosd op de gracht achter het bedrijfsterrein.
Controlemetingen om de 3 maanden moeten de goede werking van de
zuiveringsinstallatie verzekeren. Deze metingen worden uitgevoerd door Trevi.
Onderstaande lijst met de te controleren parameters werd aanbevolen door milieu-
inspectie in een schrijven van 28 juni 2002:
- BOD
- COD
- Zwevende stoffen
- Koper
- Zilver
- Lood
- Cobalt
Op onderstaande parameters wordt om de 3 maanden gecontroleerd
- Ondergrens-bovengrens pH
- Zwevende stoffen
- Bezinkbare stoffen
- Totaal stikstof
- Totaal fosfor
- BOD
- COD
- chroom
- koper
- lood
- zilver
- Kobalt
3.6.6 Hemelwater
Een gedeelte van het hemelwater dat op de daken terecht komt (ongeveer de helft) wordt
opgevangen in een hemelwaterput en vervolgens geloosd op de gracht achter het
bedrijventerrein. Er is geen hergebruik van hemelwater in het bedrijf.
Ook het overige gedeelte van het hemelwater van de daken en de verhardingen wordt in
de gracht achter en langs het terrein geloosd.
41/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
3.6.7 Geproduceerde afvalstoffen
Volgende afvalstoffen zijn aangemeld in de milieujaarverslagen van de laatste 4 jaren:
Tabel 3-1: Overzicht van de afvalstoffen
VLAREA-code Aard afval
08 03 12 Inktafval dat gevaarlijke stoffen bevat, drukinkt en solvent vloeibaar, inktresten pasteus,
inktresten vast
20 01 01 Papier en karton
07 02 13 Polypropyleen
07 01 04 Overige organische oplosmiddelen, wasvloeistoffen en moederlogen
Drukinkt en solvent vloeibaar
08 03 08 Afvalwater lak
20 03 01 Hoogcalorisch afval
20 03 99 Restafval
19 08 05 Slib van biologische waterzuivering
20 03 06 Rioolslib
20 01 40 Oude metalen
15.01.02 PE folie
3.6.8 Energie
Het totaal elektriciteitsverbruik bedroeg in 2009 2.981 MWhsec, in 2010 3102 MWhsec.
3.6.9 Verlichting op het terrein
Momenteel is op de parking lage verlichting aanwezig (1 à 1,2 m). Een timer is ingesteld
van 16u tot 1.30 u en van 4 u tot 9 u. Het systeem werkt met schemerlichtdetectie om te
vermijden dat de verlichting onnodig zou branden terwijl er nog voldoende daglicht is.
Daarnaast zijn er enkele hallogeenspots voorzien die werken met een
bewegingsdetectiesysteem. Deze worden na een korte tijd automatisch gedoofd.
Achteraan het gebouw (zuidwestelijke hoek) is eveneens een lichtpunt aanwezig. Het
gaat hier eveneens om een systeem met bewegingsdetectie en automatisch doven van
de verlichting.
42/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
3.6.10 Huidige vergunningstoestand van het terrein
In onderstaande figuur is de huidige vergunningstoestand van de gebouwen en
verhardingen gegeven. In het groen zijn de vergunde gebouwen en verhardingen
weergegeven. In het rood is aangegeven waarvoor de vergunning door het recente arrest
nr. 212.542 van de Raad van State van 7 april 2011 is vernietigd.
Figuur 3-2 Vergunningstoestand
3.6.11 Milieuvergunning
De huidige milieuvergunning van het bedrijf vervalt in de loop van 2014.
De Vlarem rubrieken die vergund zijn, zijn opgesomd in de onderstaande tabel.
43/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Tabel 3-2: Vergunde Vlarem rubrieken
Rubriek Totale hoeveelheid of toestand voor de
rubriek
Eenheid Klasse volgens de
afzonderlijke rubriek
3.4.1.a Lozen van bedrijfsafvalwater in
oppervlaktewater
300
1,5
0,15
m³/jaar
m³/dag
m³/uur
3
3.6.1 Lozen van huishoudelijk afvalwater via een
afvalwaterzuivering in oppervlaktewater
1725
8,6
0,86
m³/jaar
m³/dag
m³/uur
3
11.1.2.a Drukkerij
805
kW
2
11.2.2.a Voorbereiding en afwerking
419
kW
2
12.2.2 Transformator
2000
kVA
2
12.3.2 Batterijladers
43,55
kW
3
15.1.1 Stalplaats van voertuigen
6
stuks
3
16.3.1.2 Compressoren en klimatisatie
364
kW
2
16.3.2.1.a Compressoren
14
kW
3
73.3.1.a Opslag van schadelijke en corrosieve producten
4520
Kg
3
17.3.4.2.a Opslag van P1-producten
1310
L
2
44/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
17.3.5.1 Opslag van P2-producten
840
L
3
17.3.6.1.b Opslag van P3-producten
990
L
3
17.3.7.1 Opslag van P4-producten
1400
L
3
23.3.1.a Opslag van kunststoffen
25
Ton
3
33.4 Opslag van papier en karton
60
Ton
2
3.7 Alternatieven
3.7.1 Locatiealternatieven
De Vlaamse regering heeft in de loop van 2011 een principiële beslissing genomen tot de
opmaak van een nieuw gewestelijk uitvoeringsplan “NV Drukkerij Verstraete” te
Knesselare, Met het voorgenomen plan wil de overheid het bedrijf bestaanszekerheid
bieden.
Het verplaatsen van de activiteiten van de vestiging Knesselare naar Maldegem is geen
optie daar er dan geen gesplitst productieproces meer aanwezig is. Een dergelijk
gesplitst productieproces is noodzakelijk in functie van de bedrijfszekerheid.
Het bundelen van de activiteiten van de drukkerij op één locatie te Maldegem wordt aldus
niet als een valabel alternatief meegenomen in het MER.
3.7.2 Nulalternatief
Het nulalternatief betreft de situatie waarbij de beoogde bestemmingswijziging niet
doorgevoerd wordt. Het bedrijf blijft in dat geval in natuurgebied liggen.
45/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
4 Actorenoverleg
4.1 Administratieve voorgeschiedenis en voorbije overleg en besluitvormingsproces
Het bedrijf is in 1950 opgestart als lokale drukker in het centrum van Ursel. In de periode
1973-1974 werden de drukkerijactiviteiten verhuisd naar de Urselseweg 150.
Het plangebied werd in 1978 op het gewestplan Eeklo-Aalter als natuurgebied bestemd.
Deze bestemming werd door de goedkeuring van het Bijzonder Plan van Aanleg
‘Hellegat’ op 16 januari 1991 gewijzigd in ambachtelijke zone. Op 3 februari 1999 echter
werd dit Bijzonder Plan van Aanleg door de Raad van State vernietigd waardoor de
gewestplanbestemming opnieuw vigeerde.
Op 18 mei 2000 werd het bedrijfsperceel herbestemd door de goedkeuring van het
sectoraal Bijzonder Plan van Aanleg ‘Zonevreemde bedrijven Knesselare’ en werd
de bedrijfssite opnieuw ondergebracht in een ambachtelijke zone. Het arrest nr. 212.542
van 7 april 2011 van de Raad van State heeft het BPA vernietigd voor wat betreft het
deelplan “NV Drukkerij Verstraete”.
Om de onderneming bestaanszekerheid te bieden op lange termijn besliste de Vlaamse
regering voor het bedrijf een Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan op te maken. Dit
gewestelijk RUP ‘Historisch gegroeid bedrijf nv Drukkerij Verstraete’ werd door de Vlaamse regering goedgekeurd op 8 december 2006. Hierdoor werd de bedrijfssite te
Knesselare in een ‘zone voor bedrijfsactiviteiten van een historisch gegroeid bedrijf’
ondergebracht. Ook het Gewestelijk RUP werd bestreden voor de Raad van State. Bij
arrest van 10 november 2010 (arrest 208.918) vernietigde de Raad van State dit
Gewestelijk RUP. De Raad van State oordeelde hierbij dat het RUP diende onderworpen
te worden aan een plan-MER, hetgeen evenwel niet was gebeurd. De Raad gaf aan dat
het overeenkomstig de plan-MER richtlijn vereist is dat plannen die aanzienlijke effecten
kunnen hebben op een speciale beschermingszone dienen onderworpen te worden aan
een plan-MER. Hoewel deze Europese MER-richtlijn op het moment van de opmaak van
het gewestelijk RUP nog niet naar intern recht was omgezet, oordeelde de Raad dat
gelet op de directe werking van de richtlijn, een plan-MER moest uitgevoerd worden.
De Vlaamse regering heeft in de loop van 2011 een principiële beslissing genomen tot de
opmaak van een nieuw gewestelijk uitvoeringsplan “NV Drukkerij Verstraete” te
Knesselare, Met het voorgenomen plan wil de overheid het bedrijf bestaanszekerheid
bieden.
4.2 Verder overleg- en besluitvormingsproces
Dit plan-MER wordt opgemaakt in functie van de opmaak van een gewestelijk RUP.
46/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
4.3 Benodigde vergunningen
Er worden geen directe wijzigingen beoogd aan de bestaande activiteiten.
Voor de activiteit die invulling geeft aan het voorgenomen plan, zijn op dit moment
zodoende geen vergunningen vereist, tenzij in functie van de regularisatie van de
bestaande activiteiten na de vernietiging van enkele stedenbouwkundige vergunningen
door het arrest nr. 212.542 van de Raad van State van 7 april 2011.
Voor de vestiging te Knesselare wordt een ruimtelijk stand-still-principe gehanteerd.
Vervanging van bestaande gebouwen blijft wel mogelijk, maar is momenteel niet aan de
orde.
De huidige milieuvergunning van het bedrijf vervalt in de loop van 2014.
47/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
5 Globale analyse - Scoping
5.1 Het voorwerp van het MER
Het op te stellen RUP vormt het voorwerp van deze plan-MER-studie.
Daar de bestaande activiteit invulling geeft aan het voorgenomen plan zullen de
effecten van de exploitatie van de activiteit mee beschouwd worden op dit
planniveau.
De richtlijnen voor dit MER stellen dat in het MER de volgende situaties moeten
bestudeerd worden:
- Referentiesituatie = de huidige infrastructurele situatie ZONDER het bedrijf in
werking & bedrijf gelegen in NATUURGEBIED
- Geplande situatie = de huidige infrastructurele situatie MET het bedrijf in
werking & bedrijf gelegen in gebied voor BEDRIJVENTERREIN
- Nulalternatief = de huidige infrastructurele situatie MET het bedrijf in werking
& bedrijf gelegen in NATUURGEBIED
5.2 Globale analyse - scoping
Het is belangrijk dat alle informatie die relevant is en alle significante effecten die
redelijkerwijs kunnen optreden, worden meegenomen in het plan-MER. Het
tegenovergestelde, i.c. het meenemen van effecten die niet bijdragen tot de
besluitvorming, dient echter te worden vermeden. Op planniveau overbodige
informatie leidt immers enkel tot een verzwaring en bijgevolg ook lagere
leesbaarheid van het MER, zonder dat ze praktisch en inhoudelijk gezien een
bijdrage levert aan de besluitvorming over het voorgenomen plan.
In deze paragraaf wordt een scoping uitgevoerd om na te gaan welke van
bovenstaande effectgroepen het plan-MER dient te onderzoeken.
5.2.1 Ingrepen
In functie van de effectvoorspelling wordt het voorgenomen plan of te realiseren
project ingedeeld in verschillende ingrepen. Om de effectbespreking overzichtelijk
te houden werken we met een klein aantal basisingrepen en worden deze niet tot
in het uiterste uitgesplitst. Dit geeft immers geen meerwaarde en leidt enkel tot
steeds kleinere effecten waardoor het globale effect moeilijker zichtbaar wordt.
De ingrepen dienen in principe in 2 fasen beschouwd te worden. Allereerst is er de
aanleg- of uitvoeringsfase, meer bepaald de fase waarin de werken zullen
gebeuren. Daar het plan-MER wordt opgesteld voor een historisch bedrijf en er
geen directe wijzigingen beoogd worden, dient in dit MER geen aanlegfase in
rekening gebracht te worden.
In tweede instantie is er de gebruiks- of exploitatiefase van de activiteit. Het is de
bedoeling dat het MER de effecten van de exploitatie van de activiteit in beeld
brengt.
48/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
5.2.2 Werkveldafbakening voor de effectbespreking (scoping): hoofdingreep – effectgroeprelatie
5.2.2.1.1 Geluid en trillingen
De exploitatiefase houdt een potentiële geluidshinder in zich en dit voor de
receptor mens en natuur. Dit wordt in het plan-MER grondig onderzocht.
Gezien de aard van de bedrijfsactiviteit (drukkerij) wordt ook de nodige aandacht
geschonken aan het aspect trillingen. Eventuele trillingshinder voor de receptor
mens wordt op een kwalitatieve manier beoordeeld en besproken.
5.2.2.1.2 Lucht
De luchtemissies als gevolg van de bedrijfsactiviteiten zijn terug te brengen tot de
emissies van de verwarmingsinstallatie en van de drukactiviteiten zelf. Bij
vellenoffset wordt er gebruik gemaakt van solventhoudende producten voor het
aanmaken van vochtwater en bij de reiniging. Gezien er gedrukt wordt met
watergedragen inkten is de hoeveelheid gebruikt solvent beperkt.
Het verkeer van en naar het plangebied kan eveneens leiden tot emissies.
Het aspect ‘luchtverontreiniging’ wordt slechts beperkt relevant geacht aangezien
de bedrijfsactiviteiten op zich niet gepaard gaan met emissies die vrijkomen in
relevante hoeveelheden, tevens is de verkeersgeneratie beperkt zodat ook de
emissies uit het verkeer weinig relevant zijn.
De uitwerking van de effectgroep luchtverontreiniging zal beperkt worden tot de
contaminanten t.g.v. de procesemissies en de verkeersgeneratie
Effecten worden beschouwd ten opzichte van de receptoren mens en natuur.
5.2.2.1.3 Licht en stralingshinder
Lichthinder wordt enerzijds niet relevant geacht daar alle activiteiten, met
uitzondering van de persinstallatie, binnen plaatsvinden. De persinstallatie wordt ’s
nachts niet gebruikt.
Het gebruik van de parking vormt wel een mogelijke bron van lichthinder. Het MER
zal algemene aanbevelingen doen mbt de verlichting van de parking.
5.2.2.1.4 Waterhuishouding
Er worden geen wijzigingen voorzien op het terrein. Het MER zal zich dan ook
vooral op de bestaande situatie focussen en nagaan in welke mate er zich
knelpunten voordoen en de situatie op het terrein kan verbeterd worden.
5.2.2.1.5 Bodem
Het MER gaat na of er aandachtspunten zijn m.b.t. de bodemkwaliteit.
49/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
5.2.2.1.6 Fauna en flora
Gezien de nabijheid van VEN en habitatrichtlijngebied is deze (receptor)discipline
zeer relevant. De aandacht gaat hoofdzakelijk naar verstorings- en
netwerkeffecten. Deze zullen grondig bestudeerd worden in het MER.
5.2.2.1.7 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
Er worden geen wijzigingen voorzien op het terrein. Het MER zal zich dan ook
vooral op de bestaande situatie focussen en nagaan in welke mate er zich
knelpunten voordoen.
5.2.2.1.8 Mens
Voornamelijk verstoringseffecten zijn relevant, evenals mobiliteitseffecten.
5.2.3 Samenvattende ingreep-effectentabel
In onderstaande tabel wordt de ingreep-effectenmatrix weergegeven. Voor de
onderscheiden deelingrepen van het voorgenomen plan is aangegeven welk effect
kan gegenereerd worden. Onderstaande tabel lijst aldus de potentiële effecten op.
In het MER zal nagegaan worden of de kans reëel is dat de deze effecten
daadwerkelijk optreden en of dat een aandachtspunt of knelpunt vorm, en of
maatregelen nodig zijn om negatieve effecten te milderen.
Tabel 5-1: Samenvattende ingreep-effectentabel
Discipline Aanleg- of uitvoeringsfase Gebruiks- of exploitatiefase
Geluid -
Trillingen -
Lucht -
Licht -
Water -
Bodem -
Fauna en flora -
Landschap, bouwkundig erfgoed
en archeologie
-
Mens -
: te onderzoeken, - : niet relevant
50/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
6 Geluid en trillingen
6.1 Afbakening van het studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald door enerzijds de Vlarem-voorgeschreven meet-
en beoordelingspunten voor de receptor mens en anderzijds de invloedscontouren
naar fauna voor de receptor natuur.
Voor de receptor mens wordt de geluidsimpact beoordeeld ter hoogte van de naast
gelegen woning. Voor de receptor natuur wordt de geluidsimpact bepaald naar de
natuurgebieden die als waardevol worden beschouwd bij de discipline fauna en
flora.
6.2 Referentiesituatie
6.2.1 Beschrijving van de methodiek
De richtlijnen voor dit MER stellen dat in het MER de volgende situaties moeten
bestudeerd worden:
- Referentiesituatie = de huidige infrastructurele situatie ZONDER het bedrijf in
werking & bedrijf gelegen in NATUURGEBIED
- Geplande situatie = de huidige infrastructurele situatie MET het bedrijf in
werking & bedrijf gelegen in gebied voor BEDRIJVENTERREIN
- Nulalternatief = de huidige infrastructurele situatie MET het bedrijf in werking
& bedrijf gelegen in NATUURGEBIED
De huidige situatie op het terrein komt overeen met het nulalternatief.
De referentiesituatie is volgens de richtlijnen de huidige infrastructurele situatie
zonder het bedrijf in werking & bedrijf gelegen in natuurgebied. De
referentiesituatie is dus niet gelijk aan de huidige situatie.
Voor alle duidelijkheid worden onder deze hoofding binnen de discipline geluid
zowel de huidige situatie als referentiesituatie beschreven.
De beschrijving van de referentiesituatie is gebaseerd een nieuwe langdurige
geluidsimmissiemeting.
De beschrijving van het huidige omgevingsgeluid (huidige situatie met drukkerij
Verstraete in werking = nulalternatief) is gebaseerd op bestaande geluidsmetingen
(1993 en 2009), plaatsbezoeken door Milieu-Inspectie (2006 en 2010) en op basis
van een nieuwe uitgevoerde ambulante geluidsimmissiemeting.
De ambulante geluidsimmissiemeting werd uitgevoerd over een meetduur van 15
minuten op 28-02-2012 en de langdurige meting van 5 tot 9 juli 2012. In beide
metingen werd het omgevingsgeluid geanalyseerd op basis van de akoestische
grootheden LAeq,T , LA1,T , LA5,T , LA10,T , L50,T en LA95,T. Om het huidige
omgevingsgeluid (huidige situatie met drukkerij Verstraete in werking=
nulalternatief) te bepalen werd er gemeten ter hoogte van het meetpunt MP1 dat
zich ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning bevindt (voor situering zie Figuur 6-1
en Figuur 6-2). Om de referentiesituatie (huidige situatie maar zonder drukkerij
51/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Verstraete in werking) te bepalen werd er gemeten ter hoogte van meetpunt MP2
dat zich verder langs dezelfde Urselseweg bevindt (gelijkaardige
omgevingsgeluiden), maar waar drukkerij Verstraete niet meer hoorbaar is (voor
situering zie Figuur 6-1 en Figuur 6-2).
Voor de beschrijving van de referentiesituatie en de huidige situatie
(=nulalternatief) wordt een toetsing uitgevoerd t.o.v. de milieukwaliteitsnormen van
Vlarem II. Dit gebeurt op basis van de LA95-waarden van het gemeten
omgevingsgeluid.
6.2.2 Beschrijving van het huidige omgevingsgeluid met het bedrijf in werking
Het huidige omgevingsgeluid in het plangebied wordt voornamelijk bepaald door
het wegverkeer op de Urselseweg (N461).
Ten aanzien van het specifieke geluid afkomstig van het bedrijf werden tot op
heden reeds enkele onderzoeken verricht:
- op 15 juni 1993 vonden er geluidsmetingen plaats door de Afdeling Milieu-
Inspectie van Oost-Vlaanderen
- op 20/01/2006 werd er een plaatsbezoek afgelegd door de Afdeling Milieu-
Inspectie van Oost-Vlaanderen.
- Tijdens de nacht van 19-08-2009 vonden er geluidsmetingen plaats door de
Afdeling Milieu-Inspectie van Oost-Vlaanderen
- op 01-03-2010 werd er een plaatsbezoek afgelegd door de Afdeling Milieu-
Inspectie van Oost-Vlaanderen
Voor de beschrijving van het huidige geluidsklimaat werd er bijkomend nog een
geluidsmeting uitgevoerd op 28 februari 2012 door ARCADIS Belgium. Het betreft
hier een ambulante omgevingsmeting tijdens de dagperiode.
6.2.2.1 Geluidsmeting juni 1993
Op 15 juni 1993 vonden geluidsmetingen plaats nabij de buurwoning, gesitueerd
net ten westen van de bedrijfswoning (zie MP1 op Figuur 6-1). De geluidsmetingen
werden uitgevoerd door de Afdeling Milieu-inspectie van Oost-Vlaanderen en
kaderden in het onderzoeken van de geluidsproductie afkomstig van een
papierversnipperaar. Een meting (1) werd uitgevoerd met volledige werking van het
bedrijf en een meting (2) werd uitgevoerd waarbij de papierversnipperaar en afvoer
werden afgezet (resultaten zie Tabel 6.2.1).
Tabel 6.2.1: Resultaten geluidsmetingen in dB(A)
Meting Duur L1 L5 L50 L95 L99 Leq
1 10 min 58,5 54,5 45,0 41,0 40,5 49,8
2 10 min 64,0 60,5 47,5 42,0 41,0 53,7
52/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Uit de metingen volgde dat er overdag geen substantiële verhoging van het
geluidsniveau kon worden vastgesteld. De L95-waarde van meting 1 (41 dB(A))
was zelfs lager dan de L95-waarde van meting 2 (42 dB(A)). Hieruit blijkt de
invloed van Urselseweg (N461) en ook het geluid van bladeren die in de 2de
meetperiode belangrijker kunnen zijn geweest.
De gemeten L95-waarden voldoen aan de eisen van Vlarem II.
Deze meetresultaten zijn echter achterhaald aangezien de belangrijkste
geluidsbron (= papierversnippering en afvoer naar de silo) momenteel (anno 2012)
niet meer aanwezig zijn op het bedrijventerrein.
6.2.2.2 Plaatsbezoek Milieu-inspectie januari 2006
Op 20 januari 2006 legde de Afdeling Milieu-inspectie van Oost-Vlaanderen een
plaatsbezoek af om o.a. de uitvoering van de bijzondere voorwaarden voor geluid
in de milieuvergunning na te gaan. In de milieuvergunning werd gevraagd om de
plaatstalen toren van de afzuiginstallatie akoestisch in te kapselen. Bij nazicht door
de Milieu-inspectie werd vastgesteld dat rond alle onderdelen van de
afzuiginstallatie een geluidsdicht gebouw werd opgetrokken. Volgens de klager
was het geluid van de afzuiginstallatie niet meer hoorbaar in de nabijheid van zijn
woning. De afzuiginstallatie werd inmiddels (september 2009) verwijderd.
Door Milieu-inspectie werd nog een knelpunt gesignaleerd ten aanzien van de
koelinstallaties. De opstellingswijze van één belangrijke koelgroep op dakniveau,
zonder enige vorm van milderende maatregel, beantwoordt niet aan het elementair
zorgvuldigheidbeginsel tegen geluidshinder.
Naar aanleiding van deze opmerking van Milieu-inspectie werden alle
koelmachines begin 2007 vervangen door nieuwe koelmachines. De nieuwe
koelmachines zijn geluidsarmere toestellen en staan op geluidsdempers
gemonteerd. De koelmachines staan sinds 2007 ook verzonken ten opzichte van
het dak om zoveel mogelijk geluidshinder te vermijden.
6.2.2.3 Geluidsmeting (19-08-2009)
Tijdens de nacht van 19-08-2009 werd door de administratie milieu-inspectie
omwille van klachten een geluidsmeting uitgevoerdter hoogte van de meest nabije
woning (nabij MP1 op Figuur 6-1). Volgens milieu-inspectie bedroeg het specifiek
geluid (Lsp) ter hoogte van de woning 42 à 43 dB(A). De vigerende geluidsnorm
voor bestaande inrichtingen voor de nachtperiode bedraagt 35 dB(A). Hierdoor
doet zich in de nachtperiode een overschrijding voor van ca. 7,5 dB(A). Uit de
informatie van milieu-inspectie blijkt voorts dat de bewoner dit specifiek geluid niet
echt meer als hinderlijk ervaart.
De afzuiginstallaties die werden gebruikt voor het afzuigen van de
polypropyleensnippers van de stansmachines waren ten tijde van de meting
ingebouwd om het geluid ervan te kunnen isoleren. Volgens de informatie van de
exploitant was er echter in de wand van dat isolerend gebouw, aan de kant van de
dichtste buur, een opening voorzien voor de aanvoer van lucht. Dit zou mogelijks
een verklaring kunnen vormen voor voormelde resterende overschrijding van de
vigerende geluidsnorm die tijdens de inspectie van LNE op 19-08-2009 werd
vastgesteld.
53/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Net na de geluidsmetingen zijn, in september 2009, de afzuiginstallaties en de
stansmachines, overgeplaatst naar de vestiging in Maldegem.
In het verslag van milieu-inspectie werd niets vermeld over de koelgroepen op het
dak. De mogelijkheid dat een deel van de gemeten geluidsbijdrage afkomstig zou
kunnen zijn van de koelgroepen werd niet aangehaald.
6.2.2.4 Plaatsbezoek Milieu-inspectie maart 2010
Inzake het aspect 'geluid' stelde de provinciale deskundige geluid in zijn advies van
2 maart 2010 dat tijdens het plaatsbezoek op maandag 1 maart 2010 er ter hoogte
van de dichtste woning overigens geen bedrijfsgeluid kon worden waargenomen,
ook niet tijdens de stilste (verkeersvrije) momenten.
6.2.2.5 Nieuwe geluidsmeting in het kader van dit plan-MER (28-02-2012)
Sinds de eerste geluidsmetingen in 1993 werden, met betrekking tot het reduceren
van de specifieke geluidsbijdrage van de firma, volgende maatregelen al getroffen:
- De afzuiginstallaties die werden gebruikt voor het afzuigen van de
polypropyleensnippers van de stansmachines en de afvoer naar de silo (2
belangrijkste geluidsbronnen tijdens metingen in 1993) werden aanvankelijk
gesaneerd en zijn uiteindelijk sinds september 2009 verwijderd, omdat de
stansmachines zijn overgeplaatst naar de vestiging in Maldegem.
- Alle koelmachines werden begin 2007 vervangen door nieuwe koelmachines.
De nieuwe koelmachines zijn geluidsarmere toestellen en staan op
geluidsdempers gemonteerd. De koelmachines staan sinds 2007 ook
verzonken ten opzichte van het dak om zoveel mogelijk geluidshinder te
vermijden.
Voor de beschrijving van het huidige omgevingsgeluid werd een ambulante
omgevingsmeting van 15 minuten uitgevoerd.
De meetlocatie werd gekozen rekening houdende met de bepalingen van bijlage
4.5.1 van Vlarem II (ter hoogte van dichtst bijgelegen woning op minder dan 200
meter afstand van de perceelgrenzen).
Meetpunt MP1 werd gekozen ter hoogte van de buurwoning . De meetlocatie wordt
aangeduid op een luchtfoto in Figuur 6-1en op het gewestplan in Figuur 6-2. De
meetlocatie wordt gedetailleerd beschreven in Tabel 6.2.2.
Op 28 februari 2012 werd tijdens de dagperiode (tussen 7u en 19u) gemeten.
54/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Figuur 6-1 Luchtfoto’s met aanduiding van de meetpunten en relevante
geluidsbronnen
Koelgroep‐dak 2
Koelgroep‐dak 1
Afzuigventilatoren
Afzuigventilatoren
Persmachine
55/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Figuur 6-2 Aanduiding van de meet- en evaluatiepunten op het gewestplan
Tabel 6.2.2: Beschrijving van de meetlocatie van de ambulante meting
Meetpunt Omschrijving
MP1 Locatie is gelegen in de tuin van de buurwoning. Dit meetpunt ligt op dezelfde locatie als het meetpunt uit de metingen door milieu-inspectie. De meetlocatie ligt op ca. 20 m van het fabrieksgebouw van Verstraete.
Inkleuring gewestplan natuurgebied
Vlarem-gebied 7 = Alle andere gebieden, uitgezonderd: bufferzones, militaire domeinen en deze waarvoor in bijzondere besluiten richtwaarden worden vastgelegd
Meetapparatuur SVAN 949 (serienr. 8152)
Meetperiode 28-02-2012
In het gekozen meetpunt werd het oorspronkelijke omgevingsgeluid statistisch
onderzocht op basis van de akoestische grootheden LAeq,T, LA1,T, LA5,T,
LA10,T, LA50,T, LA90,T en LA95,T. Voor de omgevingsmetingen werd een
integratietijd (T) van 15 minuten aangehouden waarbij de microfoon zich op 2 m
boven het plaatselijk maaiveld bevond en minstens op 4 m van elke gevel.
De meting werd verricht conform de richtlijnen van Vlarem en met meetapparatuur
die voldoet aan de eisen gesteld voor klasse 1-instrumenten volgens de IEC-
normering. Voor en na elke meting werden de meetketens met behulp van een
aangepaste ijkbron geijkt volgens de aanwijzingen van de fabrikant.
Alle meetresultaten worden weergegeven in bijlage 1. Tijdens de meting werd er
een windsnelheid van 3 m/s en een zuidwestenwind aangegeven. De
meteorologische gegevens werden ontleend aan het KMI-station van
Semmerzake.
Tijdens de metingen werden de waarden van de volgende grootheden bepaald:
MP1
MP2
56/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
- LAeq,T : het A-gewogen equivalent geluidsniveau is een maat voor het
beschouwde fluctuerende geluid. De discontinue geluidsbelasting gedurende
een periode T wordt omgerekend naar het niveau van een continu geluid met
dezelfde geluidsbelasting.
- LA95,T: het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende 95% van de
observatieperiode T wordt overschreden. Het is een maat voor het
overwegend heersende achtergrondgeluidsniveau. Alhoewel de duurtijd van
de metingen niet overeenkomt met de bepalingen in VLAREM II, kunnen deze
meetresultaten indicatief getoetst worden aan de verschillende richtwaarden
en milieukwaliteitsnormen.
6.2.2.6 Vlarem beoordeling huidig omgevingsgeluid (~nulalternatief)
Afhankelijk van de ligging van het meetpunt volgens de gebiedsindeling van
Vlarem II (zie onderstaande Tabel 6.2.3) worden in Tabel 7.4.7 de
milieukwaliteitsnorm voor het omgevingsgeluid weergegeven.
Tabel 6.2.3: Vlarem milieukwaliteitsnormen
GEBIED MILIEUKWALITEITSNORMEN IN dB(A) IN OPEN LUCHT
Overdag ‘s Avonds ‘s Nachts
1° Landelijke gebieden en gebieden voor verblijfsrecreatie
40 35 30
2° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van industriegebieden niet vermeld sub 3° of van gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen
50 45 45
3° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van gebieden voor ambachtelijke bedrijven en kleine en middelgrote ondernemingen, van dienstverleningsgebieden of van ontginningsgebieden, tijdens de ontginning
50 45 40
4° Woongebieden 45 40 35
5° Industriegebieden, dienstverleningsgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen en ontginningsgebieden tijdens de ontginning
60 55 55
5bis° Agrarische gebieden 45 40 35
6° Recreatiegebieden, uitgezonderd gebieden voor verblijfsrecreatie
50 45 40
57/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
GEBIED MILIEUKWALITEITSNORMEN IN dB(A) IN OPEN LUCHT
Overdag ‘s Avonds ‘s Nachts
7° Alle andere gebieden, uitgezonderd: bufferzones, militaire domeinen en deze waarvoor in bijzondere besluiten richtwaarden worden vastgelegd
45 40 35
8° Bufferzones 55 50 50
9° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van voor grindwinning bestemde ontginningsgebieden tijdens de ontginning
55 50 45
Tabel 6.2.4: Milieukwaliteitsnormen voor de meetpunten
Meetpunt Gebiedsindeling volgens Vlarem-bijlage 2.2.1 Milieukwaliteitsnormen in dB(A)
Dag Avond Nacht
MP1 7° Alle andere gebieden, uitgezonderd: bufferzones, militaire domeinen en deze waarvoor in bijzondere besluiten richtwaarden worden vastgelegd
45 40 35
Voor de beschrijving van de kwaliteit van het huidige omgevingsgeluid wordt het
gemeten omgevingsgeluid vergeleken met de milieukwaliteitsnormen van Vlarem
II.
Een overzicht van de LA95,T-waarden (met T = 15 minuten) van het
omgevingsgeluid in het meetpunt gedurende de dagperiode wordt weergegeven in
Tabel 6.2.5. In de tabel wordt een vergelijking gemaakt met de milieukwaliteitsnorm
van Vlarem II.
Tabel 6.2.5: LA95,T-waarden (met T=15 minuten) ambulante meting en
beoordeling met milieukwaliteitsnorm dagperiode
Meetpunt Vlarem-gemiddelde LA95,1h-waarden in dB(A) dag
Milieukwaliteitsnorm dag (dB(A))
vergelijking
MP1 41,3 45 -3,7
Op basis van de resultaten van de ambulante omgevingsmeting kan er
geconcludeerd worden dat de milieukwaliteitsnorm voor de dag gehaald wordt.
Uit bovenstaande tabellen volgt dat ter hoogte van MP1 het omgevingsgeluid in
2012 gelijkaardig is aan het omgevingsgeluid in 1993.
58/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
6.2.3 Beschrijving van de referentiesituatie
De beschrijving van de referentiesituatie (huidige infrastructurele situatie maar
zonder drukkerij Verstraete in werking) werd bepaald op basis van een nieuwe
geluidsimmissiemeting. Er werd een nieuwe langdurige geluidsmeting uitgevoerd
ter hoogte van MP2 in de Urselseweg op 500 m van drukkerij Verstraete. De
locatie werd gekozen langs dezelfde Urselseweg waar er gelijkaardige
omgevingsgeluiden voorkomen, maar waar drukkerij Verstraete geen invloed heeft
op het omgevingsgeluid. De meetlocatie MP2 wordt aangeduid op een luchtfoto en
op het gewestplan in Figuur 6-1 en Figuur 6-2.
Om een representatieve weergave te verkrijgen van de gemiddelde
geluidsbelasting voor de dag-, avond- en nachtperiode werd een langdurige meting
uitgevoerd over een meetduur van 5 opeenvolgende dagen.
De meetlocatie wordt gedetailleerd beschreven in Tabel 6.2.6
Tabel 6.2.6: Beschrijving van de meetlocatie van de langdurige meting
Meetpunt Omschrijving
MP2 Locatie is gelegen in de voortuin van een woning gelegen langs de Urselseweg 156 te Knesselare.
Inkleuring gewestplan landschappelijk waardevolle agrarische gebieden
Vlarem-gebied 7 = Alle andere gebieden, uitgezonderd: bufferzones, militaire domeinen en deze waarvoor in bijzondere besluiten richtwaarden worden vastgelegd
Meetapparatuur SVAN 949 (serienr. 8152)
Meetperiode 05-07-2012 tot 09-07-2012
In het gekozen meetpunt werd het oorspronkelijke omgevingsgeluid statistisch
onderzocht op basis van de akoestische grootheden LAeq,T, LA1,T, LA5,T,
LA10,T, LA50,T, LA90,T en LA95,T. Voor de omgevingsmetingen werd een
integratietijd (T) van 1 uur aangehouden waarbij de microfoon zich op 3 m boven
het plaatselijk maaiveld bevond en minstens op 4 m van elke gevel.
De meting werd verricht conform de richtlijnen van Vlarem en met meetapparatuur
die voldoet aan de eisen gesteld voor klasse 1-instrumenten volgens de IEC-
normering. Voor en na elke meting werden de meetketens met behulp van een
aangepaste ijkbron geijkt volgens de aanwijzingen van de fabrikant.
Voor de langdurige geluidsmeting worden de LA95,1h-waarden gemiddeld volgens
de bepalingen van Vlarem en dit voor de dag-, avond- en nachtperiode. De
meetresultaten van de langdurige meting worden volledig weergegeven in bijlage
2. De meteorologische gegevens werden ontleend aan het KMI-station van
Semmerzake.
Voor de beschrijving van de kwaliteit van het huidige omgevingsgeluid worden de
LA95-waarden vergeleken met de toepasselijke milieukwaliteitsnormen van Vlarem
II.
De beoordeling van de kwaliteit van het omgevingsgeluid op basis van de
langdurige meting wordt weergegeven in Tabel 6.2.7.
59/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Tabel 6.2.7: Gemiddelde LA95,1h-waarden en beoordeling met
milieukwaliteitsnormen
Meetpunt Periode Vlarem gemiddelde LA95,1h-waarden van het omgevingsgeluid
Milieukwaliteitsnorm Vergelijking
MP2 Dag 41,1 45 -3,9
Avond 41,7 40 +1,7
nacht 32,0 35 -3,0
Gedurende de dag en de nachtperiode voldoet het omgevingsgeluid ruim aan de
milieukwaliteitsnorm. Tijdens de avondperiode wordt de milieukwaliteitsnorm
overschreden.
Wanneer het gemeten omgevingsgeluid (LA95,T) in de referentiesituatie (zonder
drukkerij Verstraete in werking) gemeten in MP2 tijdens de dag (= 41,1 dB(A))
vergeleken wordt met het gemeten omgevingsgeluid (LA95,T) in de huidige situatie
(met drukkerij Verstraete in werking) gemeten in MP1 tijdens de dag (= 41,3 dB(A,
zie Tabel 6.2.5) kan er besloten worden dat het omgevingsgeluid nagenoeg gelijk
is en dat tijdens de dagperiode de invloed van de omgeving bepalend is en niet de
drukkerij Verstraete.
6.3 Effectbespreking en beoordeling van de geplande situatie
6.3.1 Methodiek
Voor de beschrijving van de geluidsimpact van de bedrijvigheid wordt in de eerste
plaats een inventaris (bronbeschrijving en -locatie) opgemaakt van de relevante
geluidsbronnen (zie § 6.3.2). De relevante geluidsbronnen worden benoemd en
gelokaliseerd op een grondplan.
De specifieke geluidsbijdrage van het bedrijf wordt bepaald uit ambulante
geluidsmetingen ter hoogte van de geluidsbronnen en ter hoogte van meetpunt
MP1.
Het geluidsvermogen van de relevante geluidsbronnen worden gebruikt als input
voor het rekenmodel IMMI 2011 waarmee de geluidsoverdracht naar de omgeving
ter hoogte van MP1 wordt bepaald volgens ISO 9613-2.
Het gemodelleerde specifieke geluid van de drukkerij Verstraete wordt vergeleken
met het gemeten omgevingsgeluid ter hoogte van meetpunt MP1.
Voor de beoordeling van het huidige specifieke geluid (met drukkerij Verstraete in
werking) wordt een vergelijking gemaakt met de Vlarem-geluidsnormen waarbij
een onderscheid wordt gemaakt in de voorwaarden voor de “bestaande” en
“nieuwe” inrichtingen.
60/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
De beoordeling van de geluidsimpact (verschil tussen met en zonder drukkerij
Verstraete in werking) gebeurt enerzijds in functie van de huidige bestemming
(nulalternatief, zie § 6.4) en anderzijds in functie van de toekomstige bestemming
(geplande situatie – zie § 6.3.3) omdat in de toekomstige toestand andere
geluidsvoorwaarden van toepassing zullen zijn.
De beoordeling van de geluidsimpact gebeurt conform het significantiekader zoals
gedefinieerd in het MER-richtlijnenboek voor de discipline geluid en trillingen
(28/02/2011 ref.: LNE/AMNEB/MER/2008.10.28) zie Tabel 6.3.1. Voor de
beschrijving van de significantie van de geluidseffecten wordt uitgegaan van de
invloed op de omgeving in combinatie met de vigerende wetgeving (Vlarem).
Voor de koppeling met milderende maatregelen wordt de “tussenscore” (kolom 2
uit Tabel 6.3.1) gecorrigeerd naargelang aan de vigerende wetgeving (Vlarem)
wordt voldaan of niet. Dit resulteert in een “eindscore” (kolommen 3 t/m 7 uit Tabel
6.3.1) die gekoppeld is aan de milderende maatregelen (
61/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Tabel 6.3.2). Voor de lege vakken kan de deskundige zelf een score aangeven,
vergezeld van een degelijke motivatie.
Tabel 6.3.1: Significantiekader voor de industrie
Lsp ≤ GW Lsp > GW Lsp ≤ RW RW < Lsp ≤ RW+10 Lsp > RW+10
∆LAX,T > +6 -3 -1 -3 -1 -2 -3
+3 < ∆LAX,T ≤ +6 -2 -1 -3 -1 -2 -3
+1 < ∆LAX,T ≤ +3 -1 -1 -3 -1 -1 -3
-1 ≤ ∆LAX,T ≤ +1 0 0 -1/-2 (**) 0 -1 -3
-3 ≤ ∆LAX,T < -1 +1 +1 - +1 +1 -
-6 ≤ ∆LAX,T < -3 +2 +2 - +2 +2 -
∆LAX,T < -6 +3 +3 - +3 +3 -
Legende
Lsp = specifiek geluid
GW = grenswaarde volgens het beslissingsschema 4.6.6.1 van Vlarem IIRW = richtwaarde
∆LAX,T = verschil in omgevingsgeluid in dB(A) voor en nadat een project zal zijn uitgevoerd
met X : - "N" parameter van statistische analyse [LAN,T]
- "eq" voor het equivalente geluidsdrukniveau [LAeq,T] van het omgevingsgeluid
met T : de duur in seconden
(*) bij hervergunning dient Lvoor gebruikt te worden alsof het bestaande bedrijf er niet was. Bij een hervergunning van een inrichting met een mix van bestaande en nieuwe bronnen is het oorspronkelijk omgevingsgeluid voor de nieuwe bronnen, het omgevingsgeluid met de bestaande bronnen van de inrichting in werking.(**) de keuze -1 ofwel -2 is afhankelijk van de grootte van de overschrijding van de GW (al dan niet binnen het betrouwbaarheidsinterval van de berekende specifieke immissie).- voor niet Vlarem punten wordt enkel de tussenscore gebruikt en geen eindscore.
Eindscore na correctienieuw of veranderingtussenscore
(effectscore)
invloed op omgeving (*):
Lna - Lvoor = ∆LAX,T
bestaand
62/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Tabel 6.3.2: Koppeling met milderende maatregelen
6.3.2 Bepaling van het specifieke geluid van de bedrijvigheid Verstraete
Tijdens het terreinbezoek op 28 februari 2012 werden volgende geluidsbronnen
vastgesteld:
1. Op het dak staan 2 koelgroepen naast elkaar (verder genaamd: koelgroep dak
1). Deze koelgroepen worden aangeduid op Figuur 6-1. De koelgroepen
zorgen voor zowel verwarming als voor koeling en draaien afhankelijk van de
temperatuur binnen het bedrijf. ‘s Nachts draaien de koelgroepen minder dan
overdag aangezien de buitentemperatuur dan lager is. Deze koelgroepen zijn
continu in bedrijf (uitgezonderd weekend, feestdagen en collectieve
vakantiedagen), maar starten en stoppen automatisch volgens de gevraagde
regelingen (niet manueel bedienbaar).
2. Meer noordwaarts nabij de Urselseweg staat er nog een koelgroep op het dak
(verder genaamd koelgroep dak 2). Deze koelgroep wordt ook aangeduid op
Figuur 6-1 De koelgroep zorgt voor zowel verwarming als voor koeling en
draait afhankelijk van de temperatuur binnen het bedrijf. ‘s Nachts draait de
koelgroep minder dan overdag aangezien de buitentemperatuur dan lager is.
Deze koelgroep is continu in bedrijf (uitgezonderd weekend, feestdagen en
collectieve vakantiedagen), maar start en stopt automatisch volgens de
gevraagde regelingen (niet manueel bedienbaar).
3. Vooraan het gebouw aan de kant van de Urselseweg bevindt zich een
persmachine die op geregelde basis (10 bakken per werkshift van 8 uur)
gedurende 8 minuten polyprop-afval perst. Deze persmachine wordt gebruikt
van 8u tot 20u45. Buiten deze uren wordt een andere persmachine gebruikt
die zich achteraan op de parking bevindt en waarbij het geluid afgeschermd
wordt door het gebouw en bijgevolg niet als relevant wordt beschouwd voor
de berekening van de specifieke geluidsbijdrage ter hoogte van MP1.
4. Achteraan het gebouw en langs de oostkant van het gebouw staan er op de
vloer ook enkele afzuigventilatoren (zie Figuur 6-1). Deze toestellen starten en
stoppen volgens de temperatuur van het vochtwater van een drukpers. Als de
temperatuur van het vochtwater te hoog wordt, zullen de ventilatoren even
draaien en daarna terug stil vallen (gelijkaardig met koelradiator van auto). In
de zomer draaien deze ventilatoren vaker dan in de winter. ‘s Nachts kunnen
deze afzuigventilatoren ook draaien, maar minder aangezien de
buitentemperatuur dan lager is en het vochtwater rapper kan gekoeld worden.
milderende maatregelen
-3 zeer significant negatiefEr dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen te koppelen aan de korte termijn. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.
-2 significant negatiefEr dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen, eventueel te koppelen aan de lange of langere termijn. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.
-1 matig significant negatief
Onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend, maar indien de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden aangeven dat er zich een probleem kan stellen dan dient de deskundige over te gaan tot voorstellen van milderende maatregelen. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.
effectbeoordeling
63/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Tijdens het terreinbezoek waren deze ventilatoren niet in werking. Daar deze
geluidsbronnen afgeschermd worden door het gebouw en deze ventilatoren
niet continue in werking zijn, worden ze niet als relevante geluidsbronnen
beschouwd voor de berekening van de specifieke geluidsbijdrage ter hoogte
van MP1. Bijgevolg wordt er verder geen rekening gehouden met deze
afzuigventilatoren.
De specifieke geluidsbijdrage van de relevante geluidsbronnen (3 koelgroepen op
het dak en de persmachine vooraan het gebouw) wordt hierna bepaald aan de
hand van geluidsmetingen en overdrachtsberekeningen.
6.3.2.1 Bepaling van de geluidsvermogenniveaus
Voor de bepaling van de specifieke geluidsbelasting en voor de opbouw van het
simulatiemodel werden metingen uitgevoerd vlakbij de geluidsbronnen en op enige
afstand.
Alle metingen werden uitgevoerd op 28 februari 2012 tussen 11u00 en 13u00.
Gedurende de metingen werd geen neerslag genoteerd.
De bronmetingen worden uitgevoerd onder volgende condities:
- Microfoonhoogte: tussen 1m en 3m t.o.v. dakniveau
- Meetduur: maximaal 3 minuten per meting
- Meetgrootheid : LAeq,T
- Frequentieanalyse: volgens 1/3 octaafbandspectrum van 12 Hz tot 20.000 Hz
- Meetapparatuur: klasse 1 conform IEC-804 en Vlarem
- meettoestel SVAN 949 (serienr. 8152)
- ijkbron CEL 284-2 (serienr. 4/09225636)
- microfoon MK 250B (serienr. 109) met windbol
De metingen en meetresultaten worden samengevat in onderstaande Tabel 6.3.3:
Meetresultaten. De meetpunten worden aangeduid op de luchtfoto in Figuur 6-1.
Een gedetailleerde weergave van de meetresultaten wordt gegeven in bijlage 1.
De meetresultaten die worden weergegeven zijn de LAeq,T-waarden van de
gemeten geluidsdrukniveaus. Daar het geluidsdrukniveau ter hoogte van het bedrijf
sterk beïnvloed wordt het verkeersgeluid afkomstig van de Urselseweg werd voor
enkele metingen (1,3 en MP1) ook het geluidsniveau LAeq bepaald uit de stille
periodes wanneer er geen auto’s passeerden. De bepaling van het geluidsniveau
in de stille periodes wordt weergegeven in de figuren in bijlage 1..
64/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Tabel 6.3.3: Meetresultaten
Meting LocatieMeetperiode T (s)
LAeq,T gemeten
dB(A)
LAeq,stille periodes
dB(A)1 op 12 m van koelgroep dak 1 00:01:01 63,4 63,12 op 25 m van koelgroep dak 1 00:00:39 54 -3 op 25 m van koelgroep dak 1 00:00:40 53,2 52,44 op 10 m van de persmachine (in werking) 00:02:09 63 -5 op 10 m van de persmachine (niet in werking) 00:02:05 60,5 -
MP1 ter hoogte van MP1 00:15:02 51,6 42,6
Geluidsvermogenniveau ‘Koelgroep dak 1’
‘Koelgroep dak 1’ bestaat uit 2 koelgroepen die gebruikt worden voor zowel
verwarming als koeling. Deze koelgroepen zijn continu in bedrijf (uitgezonderd
weekend, feestdagen en collectieve vakantiedagen), maar starten en stoppen
automatisch volgens de gevraagde regelingen (niet manueel bedienbaar). Tijdens
het terrein bezoek op 28 februari waren deze koelgroepen in werking en maakten
ze een representatief geluid (ook representatief voor bijvoorbeeld in de zomer
wanneer de airco’s opstaan). Er dient opgemerkt te worden dat de koelgroepen ‘s
nachts minder draaien dan overdag aangezien de buitentemperatuur dan lager is.
Door het gemeten geluidsvermogenniveau van overdag ook te gebruiken voor de
berekeningen van het specifieke geluidsbijdrage in de nacht, is de berekende
nachtbijdrage een worst case situatie.
Het geluidsvermogenniveau van de 2 naast elkaar staande koelgroepen
‘koelgroepen dak 1’ (zie Figuur 6-1) wordt bepaald aan de hand van de
geconcentreerde bronmethode (methode II.2). Deze methode staat beschreven in
“Meet- en rekenmethode industrielawaai voor complexe situaties (methode II)” in
“Meten en rekenen industrielawaai” (Nederland 1999).
Voor de bepaling van het geluidsvermogenniveau van de ‘koelgroepen dak 1’
wordt gesteund op de geluidsdrukmetingen 1 (op 12 m), 2 (op 25 m) en 3 (op 25
m) (zie Tabel 6.3.3) tijdens de dagperiode. Voor de metingen 1 en 3 wordt het
geluidsdrukniveau van de stille periodes (zonder autoverkeer) genomen.
Vervolgens wordt het geluidsvermogenniveau uit deze 3 metingen bepaald [LW =
gemeten LAeq,op afstand R + 10 log (4 � R²)] en gemiddeld. Hieruit volgt dat de
‘koelgroepen dak 1’ een gemiddeld geluidsvermogenniveau van 93,3 dB(A) heeft.
Het spectrum van het geluidsvermogenniveau van de ‘koelgroep dak 1’ (2 naast
elkaar staande koelgroepen) werd bepaald uit de meting 1 tijdens de stille periodes
en werd toegepast op het berekende gemiddelde geluidsvermogenniveau en wordt
weergegeven in 1/3 tertsbanden in onderstaande Tabel 6.3.4.
Tabel 6.3.4: Geluidsvermogenniveau en geluidsspectrum van ‘koelgroep dak 1’
1/3 tertsbanden in dB Totaal LAeq,T Hz 12,5 16 20 25 31,5 40 50 63 80 100 (dB(A))dB 93,3 92,1 90,1 91,8 87,2 86,9 89,6 85,5 84,5 87,8 93,3Hz 125 160 200 250 315 400 500 630 800 1000dB 84,0 86,0 84,9 78,7 83,5 80,8 95,5 80,5 78,0 77,7Hz 1250 1600 2000 2500 3150 4k 5k 6,3k 8k 10kdB 74,2 72,7 71,4 69,8 68,3 66,1 62,7 61,4 60,4 53,2
65/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Geluidsvermogenniveau ‘Koelgroep dak 2’
Het geluidsvermogenniveau van de ‘koelgroep dak 2’ (zie Figuur 6-1) kon niet
opgemeten worden daar het achtergrondgeluid afkomstig van het verkeer op de
Urselseweg tijdens het terreinbezoek te hoog was. De ‘koelgroep dak 2’ ligt
namelijk op relatief kleine afstand van de Urselseweg.
Daar de ‘koelgroep dak 2’ van hetzelfde type is als de 2 naast elkaar staande
koelgroepen ‘koelgroep dak 1’ (die samen werden opgemeten), wordt het
geluidsniveau van de ‘koelgroep dak 2’ bepaald uit het opgemeten
geluidsvermogenniveau van ‘koelgroep dak 1’. Het geluidsvermogenniveau van de
‘koelgroep dak 2’ ligt 3 dB(A) lager [LW koelgroep dak 2 = LW koelgroep dak 1 -10
log(2)] dan het geluidsvermogenniveau van de ‘koelgroep dak 1’.
Het spectrum van het geluidsvermogenniveau van de ‘koelgroep dak 2’, zoals zal
aangenomen worden in het overdrachtsmodel, wordt weergegeven in 1/3
tertsbanden in onderstaande Tabel 6.3.5.
Tabel 6.3.5: Geluidsvermogenniveau en geluidsspectrum van ‘koelgroep dak 2’
1/3 tertsbanden in dB Totaal LAeq,T Hz 12,5 16 20 25 31,5 40 50 63 80 100 (dB(A))dB 90,3 89,1 87,1 88,8 84,2 83,9 86,6 82,5 81,5 84,8 90,3Hz 125 160 200 250 315 400 500 630 800 1000dB 81,0 83,0 81,9 75,7 80,5 77,8 92,5 77,5 75,0 74,7Hz 1250 1600 2000 2500 3150 4k 5k 6,3k 8k 10kdB 71,2 69,7 68,4 66,8 65,3 63,1 59,7 58,4 57,4 50,2
Geluidsvermogenniveau ‘persmachine’
Vooraan het gebouw aan de kant van de Urselseweg bevindt zich een
persmachine die op geregelde basis (10 bakken per werkshift van 8 uur)
gedurende 8 minuten polyprop-afval perst. Deze persmachine wordt gebruikt van
8u tot 20u45 en dus niet ‘s nachts. Daar het geluid van de persmachine meer dan
10 % van de beoordelingsperiode voorkomt (10 x 8 min op 480 min = 16,7 %)
wordt het als een continue geluidsbron beschouwd en beoordeeld.
Het geluidsvermogenniveau van de ‘persmachine’ (zie Figuur 6-1) wordt bepaald
aan de hand van de geconcentreerde bronmethode (methode II.2). Deze methode
staat beschreven in “Meet- en rekenmethode industrielawaai voor complexe
situaties (methode II)” in “Meten en rekenen industrielawaai” (Nederland 1999).
Daar de persgroep nabij de relatief ‘drukke’ Urselseweg gelegen is, is er een
relatief hoog achtergrondgeluid aanwezig. Het geluidsdrukniveau op 10 meter werd
bepaald door het gemeten geluidsdrukniveau van de persmachine op 10 m te
verminderen met het gemeten geluidsdrukniveau op 10 m zonder de persmachine
(achtergrondgeluid):
Lp,10 m = gemeten Lp,10 m met pers in werking met achtergrondgeluid - gemeten LAeq, achtergrondgeluid zonder
pers in werking
Lp,10 m = meting 4 – meting 5
Lp,10 m = 63 dB(A) – 60,5 dB(A)
Lp,10 m = 59,4 dB(A)
66/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Voor de bepaling van het geluidsvermogenniveau van de ‘persgroep’ wordt
bijgevolg gesteund op de geluidsdrukmetingen 4 (op 10 m met pers in werking) en
5 (op 10 m zonder pers in werking) (zie Tabel 6.3.3). Vervolgens wordt het
geluidsvermogenniveau uit Lp,10m bepaald [LW = Lp,10m + 10 log (4 R²) met R=10
m]. Hieruit volgt dat de ‘persmachine’ een geluidsvermogenniveau van 90,4 dB(A)
heeft.
Het spectrum van het geluidsvermogenniveau van de ‘persmachine’ werd bepaald
uit de meting 4 en werd toegepast op het berekende geluidsvermogenniveau en
wordt weergegeven in 1/3 tertsbanden in onderstaande Tabel 6.3.4.
Tabel 6.3.6: Geluidsvermogenniveau en geluidsspectrum van ‘persmachine’
1/3 tertsbanden in dB Totaal LAeq,T Hz 12,5 16 20 25 31,5 40 50 63 80 100 (dB(A))dB 78,2 81,3 80,4 81,6 83,6 85,9 85,3 84,3 89,4 87,5 90,4Hz 125 160 200 250 315 400 500 630 800 1000dB 82,5 83,4 81,6 83,6 88,4 82,4 81,7 83,7 79,5 79,9Hz 1250 1600 2000 2500 3150 4k 5k 6,3k 8k 10kdB 80,1 77,7 76,1 74,8 73,0 72,3 77,5 71,6 69,8 67,0
6.3.2.2 Overdrachtsmodellering
De geluidsimmissie wordt bepaald via een overdrachtsberekening conform ISO-
9613-2. In de overdrachtsberekening wordt rekening gehouden met de
geometrische uitbreiding van het geluid (Dgeo), luchtabsorptie (Dlucht),
bodeminvloed (Dbodem) en afscherming/reflectie van gebouwen op het
bedrijfsterrein. Alle andere invloeden (meteorologische omstandigheden, vegetatie,
enz) worden niet beschouwd. Voor de overdrachtsberekeningen wordt beroep
gedaan op het akoestische rekenmodel IMMI 2011 plus. ”.
Aan de hand van bovengenoemde bronmetingen werd het geluidsvermogenniveau
bepaald van de relevante geluidsbronnen. De relevante bronvermogens werden
ingevoerd in het IMMI-geluidsmodel, waarin de relevante geometrische data
(relevante gebouwen) aanwezig zijn.
Het akoestische model IMMI 2011 plus wordt gebruikt om de continue
geluidsproductie van de koelgroep dak 1 en 2 en de persmachine te simuleren.
Het model laat toe om de individuele geluidsbelasting van de drukkerij Verstraete
in kaart te brengen.
In de modellering wordt verder uitgegaan van de volgende gegevens:
- de geometrische uitbreiding van het geluid;
- de luchtabsorptie;
- bodemfactor G = 0,8;
- afscherming en reflectie van gebouwen;
- exacte ligging van de geluidsbronnen en ontvanger (x, y en z-coördinaat);
- geluidsvermogenniveau van ‘koelgroep dak 1’ = 93,3 dB(A) met het
geluidspectrum zoals gegeven in Tabel 6.3.4 met een bronhoogte van 6,3 m-
mv;
67/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
- geluidsvermogenniveau van ‘koelgroep dak 2’ = 90,3 dB(A) met het
geluidspectrum zoals gegeven in Tabel 6.3.5 met een bronhoogte van 5,4 m-
mv;
- geluidsvermogenniveau van ‘persmachine’ = 90,4 dB(A) met het
geluidspectrum zoals gegeven in Tabel 6.3.6 met een bronhoogte van 2 m-
mv;
- hoogte dak tussen koelgroep dak 1 en 2 = 5,3 m-mv
- hoogte meest westelijk gelegen dak tussen dak met koelgroepen en MP1 =
4,45 m-mv
- Ontvangerhoogte = 4 m
- Berekening bij meewindsituatie (van bron naar ontvanger)
- Terrein wordt volledig vlak beschouwd
- De conciërge woning
De geluidsbelasting van de drukkerij Verstraete voor de dagperiode (‘koelgroep
dak 1’, ‘koelgroep dak 2’ en ‘persmachine’ in werking) en voor de nachtperiode
(‘koelgroep dak 1’ en ‘koelgroep dak 2’ in werking) wordt in kaart gebracht via 2
geluidscontourenkaarten (dag en nacht) in bijlage 3. Het totale specifiek geluid ter
hoogte van de dichtstbijgelegen woning in het meetpunt MP1 (zie Figuur 6-1) voor
de dag- en nachtperiode wordt weergegeven in Tabel 6.3.7 alsook de
geluidsbijdrage per relevante geluidsbron.
Het huidig continu specifiek geluid van de drukkerij Verstraete werd in 1/3e
tertsbanden berekend voor de dag- en nachtperiode met IMMI 2011 en wordt
gegeven in bijlage 4.
Tabel 6.3.7: Berekend huidig continu specifiek geluid ter hoogte van meetpunt
MP1 (nabij dichtstbijgelegen woning)
Relevante geluidsbron Berekend continu specifiek geluid dag en avond (dB(A))
Berekend continu specifiek geluid nacht (dB(A))
Koelgroep dak 1 39,6 39,6
Koelgroep dak 2 36,2 36,2
Persmachine 40,7 -
Totale specifieke geluidsbijdrage 44 41,2
Er dient opgemerkt te worden dat het berekend continu specifiek geluid voor de
dag en avond een worst case aanname is. De koelgroepen starten en stoppen
namelijk automatisch volgens de gevraagde regelingen afhankelijk van de
temperatuur buiten en binnen (niet manueel bedienbaar) en zijn bijgevolg niet
allemaal altijd in werking. Ook de persmachine is niet altijd in werking en perst
slechts 10 bakken (ca. 8 minuten per bak) per werkshift van 8 uur3.
3 Daar het geluid van de persmachine meer dan 10 % van de beoordelingsperiode voorkomt (10 x 8 min op 480 min = 16,7 %) wordt het als een continue geluidsbron beschouwd en beoordeeld
68/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Wanneer gerekend wordt met de berekende 44 dB(A) voor de dag- en
avondperiode wordt er vanuit gegaan dat de koelgroep dak 1 en koelgroep dak 2
en de persmachine samen continue gedurende de dag en avond in werking zijn.
Op sommige momenten kan dit wel voorkomen vandaar dat deze worst case
situatie werd berekend en beoordeeld.
Ook ’s nachts kan het berekend continu specifiek geluid (41,2 dB(A)) als worst
case beschouwd worden daar de koelgroepen ‘s nachts minder draaien dan
overdag aangezien de buitentemperatuur dan lager is.
6.3.2.3 Nauwkeurigheid
De geluidsoverdracht in een “buitenomgeving” varieert t.g.v. de meteorologische
omstandigheden. Door de geluidsoverdrachtberekening bij een “gematigde”
meewindconditie te beschouwen volgens ISO 9613-2 wordt de invloed van
variaties in de meteorologische omstandigheden beperkt (meewindoverdracht
volgens ISO 9613-2: 1) windrichting van bron naar ontvanger binnen een hoek van
45° t.o.v. de verbindingslijn tussen bron en ontvanger en 2) windsnelheid tussen 1
m/s en 5 m/s gemeten op een hoogte van 3 m tot 11m). Volgens ISO 9613-2
bedraagt de nauwkeurigheid op het berekende (breedband) immissieniveau ± 3
dB(A) tot een afstand van maximaal 1000 m. Deze nauwkeurigheid geldt in het
geval met een meteorologische correctiefactor wordt gerekend en voor situaties
waar geen reflectie en/of demping aanwezig is door geluidsafscherming. Volgens
BEGIS wordt de overdrachtsberekening uitgevoerd voor meewindsituatie (zonder
meteorologische correctiefactor) zodat de genoemde nauwkeurigheid kleiner zal
zijn dan ± 3 dB(A). In praktijksituaties wordt een nauwkeurigheid van ± 3 dB(A)
aangenomen tot 250 m.
6.3.2.4 Tonaliteit
Het gemeten omgevingsgeluid in meetpunt MP1 (zie meting in bijlage 1) werd
onderzocht op tonale componenten op basis van een 1/3 octaafbandanalyse van
12,5 Hz tot 10 000 Hz. Er komt geen tonaal karakter (wanneer in het
frequentiegebied van 50 Hz tot 10.000 Hz een tertsband ten minste 5 dB hoger is
dan de waarde van beide aanliggende tertsbanden) voor. Er wordt bijgevolg geen
correctie van 5 dB(A) toegepast. Er dient wel opgemerkt te worden dat er bij de
metingen op korte afstand van de koelgroep dak 1’ wel een tonaal karakter
voorkomt bij de 500 Hz (zie meting 1, 2 en 3 in bijlage 1 in § 23.1 ). Bij de
berekende specifieke geluidsbijdrage (met behulp van immi) ter hoogte van MP1
(zie bijlage 4 in § 23.4) werd er ook een tonaal karakter vastgesteld bij de 500 Hz.
6.3.2.5 Vergelijking omgevingsmeting
Het omgevingsgeluid ter hoogte van meetpunt MP1 wordt als relevant beschouwd
om te vergelijken met het berekende specifieke geluid van drukkerij Verstraete.
Daar het geluidsdrukniveau ter hoogte van MP1 beïnvloed wordt door het
verkeersgeluid afkomstig van de Urselseweg, werd voor de vergelijking het
geluidsniveau LAeq bepaald uit de stille periodes wanneer er geen auto’s
passeerden (zie Tabel 6.3.3). Tijdens deze stille periodes in de meting ter hoogte
van MP1 waren enkel de koelgroepen (‘koelgroep dak 1’ en ‘koelgroep dak 2’) in
werking en niet de persmachine.
69/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Onderstaande Tabel 6.3.8 geeft de vergelijking weer van het berekend specifieke
geluid van de ‘koelgroep dak 1’ en ‘koelgroep dak 2’ en het omgevingsgeluid
tijdens de stille periodes ter hoogte van meetpunt MP1 (zonder persmachine).
Tabel 6.3.8: Vergelijking berekend specifiek geluid ‘koelgroep dak 1’ en ‘koelgroep
dak 2’ en het omgevingsgeluid tijdens de stille periodes ter hoogte van meetpunt
MP1 (zonder persmachine)
Meetpunt Berekend continu specifiek geluid LAeq (dB(A))
LAeq, stille periodes (dB(A))
Vergelijking (dB(A))
MP1 41,2 42,6 -1,4
Hieruit volgt dat het berekend specifieke geluid in MP1 en het gemeten specifieke
geluid van de drukkerij Verstraete ter hoogte van MP1 minder dan 3 dB(A)
verschillen, wat binnen de nauwkeurigheid van de berekeningsmethode valt.
6.3.2.6 Vlarem beoordeling specifiek geluid Verstraete
Conform Vlarem wordt er een onderscheid gemaakt tussen “bestaande”
inrichtingen die getoetst worden aan de Vlarem richtwaarden en tussen “nieuwe”
inrichtingen die getoetst worden aan de Vlarem grenswaarden. Het bepaalde
huidige specifieke geluid dient dus opgesplitst te worden in een deel afkomstig van
de “bestaande” inrichtingen en een deel afkomstig van de “nieuwe” inrichtingen.
Daar de ‘persmachine’ een nieuwe machine is sinds eind 2007-begin 2008 wordt
deze ‘persmachine’ als ‘nieuwe inrichting’ beschouwd.
De koelgroepen op het dak (‘koelgroep dak 1’ en koelgroep dak 2’) werden begin
2007 vervangen door nieuwe koelgroepen. De nieuwe koelgroepen zijn
geluidsarmere toestellen en staan op geluidsdempers gemonteerd. De
koelgroepen staan sinds 2007 ook verzonken ten opzichte van het dak om zoveel
mogelijk geluidshinder te vermijden. Volgens de milieuvergunning werden de
koelgroepen pas in 1997 geplaatst. De koelgroepen worden bijgevolg ook als
‘nieuwe inrichting’ beschouwd.
Het specifieke geluid afkomstig van de “nieuwe” inrichtingen (‘koelgroep dak 1’,
‘koelgroep dak 2’ en ‘persmachine’) dient getoetst te worden aan de Vlarem
grenswaarden (zie Vlarem II schema 4.5.6.1).
De Vlarem grenswaarden kunnen voor geluid als volgt samengevat worden:
- Indien het oorspronkelijk omgevingsgeluid lager is dan de richtwaarde, dient
het specifieke geluid lager te zijn dan de richtwaarde verminderd met 5 dB(A).
- Indien het oorspronkelijk omgevingsgeluid gelijk is aan of hoger dan de
richtwaarde, dient het specifieke geluid van de nieuwe inrichting (Lsp) aan de
meest strenge van de volgende twee voorwaarden te voldoen:
Lsp ≤ oorspronkelijk omgevingsgeluid – 5 dB(A)
en
Lsp ≤ richtwaarde
70/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Daar het MER betrekking heeft op een bestemmingswijziging in functie van de
bestendiging van een bestaand bedrijf, maar in de richtlijnen gesteld is dat als
referentiesituatie de situatie zonder het bedrijf in werking dient beschouwd te
worden, heeft het oorspronkelijk omgevingsgeluid (voor de bepaling van de
grenswaarde) betrekking op het omgevingsgeluid zonder de drukkerij Verstraete in
werking. Het oorspronkelijke omgevingsgeluid kan bijgevolg bepaald worden op
basis van de uitgevoerde omgevingsmeting voor de referentiesituatie. Voor de
bepaling van de grenswaarde voor de dag- avond- en nachtperiode ter hoogte van
MP1 worden de omgevingsmetingen van MP2 gebruikt voor de bepaling van de
referentiesituatie (zie hoofdstuk 6.2.3), met name LA95 = 41,1 dB(A), 41,7 dB(A)
en 32 dB(A) (zie Tabel 6.2.7). Hieruit volgt dat voor de dag- en de nachtperiode het
omgevingsgeluid lager ligt dan de RW (respectievelijk 45 en 35 dB(A)) en de
grenswaarde bijgevolg RW – 5 dB(A) = 40 dB(A) voor de dag en 30 dB(A) voor de
nacht zal zijn. Voor de avondperiode ligt het omgevingsgeluid (41,7 dB(A)) hoger
dan de RW (40 dB(A)) en de grenswaarde bijgevolg 41,7 dB(A) – 5 dB(A) = 36,7
dB(A) zal zijn.
De grenswaarden alsook de Vlarembeoordeling van het specifieke geluid wordt
weergegeven in onderstaande Tabel 6.3.9. Onderstaande Tabel 6.3.9 geeft ook de
vergelijking met de grenswaarde in de plansituatie weer, wanneer het
bedrijfsterrein van drukkerij Verstraete ‘paars’ ingekleurd zou worden en het
meetpunt MP1 dan bijgevolg in een Vlarem gebied 2 (op minder dan 500 m van
een industriegebied) ligt (zie Tabel 6.2.3).
Tabel 6.3.9: berekend huidig specifiek geluid in MP1 en vergelijking met
grenswaarde
geluidsbronnen Berekend continu specifiek geluid (dB(A))
Huidige grenswaarde (dB(A))
vergelijking (dB(A))
Grenswaarde in plansituatie (dB(A))
vergelijking (dB(A))
Dag: 7u-19u 41,2 45-5=40 + 1,2 50-5=45 - 3,8
koelgroepen Avond: 19u-22u
41,2 41,2-5=36,7 + 4,5 45-5=40 + 1,2
Nacht: 22u-7u
41,2 35-5=30 + 11,2 45-5=40 + 1,2
Dag: 7u-19u 40,7 45-5=40 +0,7 50-5=45 -4,3
‘persmachine’ Avond: 19u-22u
40,7 41,2-5=36,7 + 4 45-5=40 + 0,7
Dag: 7u-19u 44 45-5=40 +4 50-5=45 -1
Samen (koelgroepen en persmachine)
Avond: 19u-22u
44 41,2-5=36,7 +7,3 45-5=40 +4
Nacht: 22u-7u
41,2 35-5=30 + 11,2 45-5=40 +1,2
71/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Het specifieke geluid afkomstig van de koelgroepen voldoet tijdens de dag-, avond-
en nachtperiode niet aan de huidige Vlarem grenswaarde. Ook het specifieke
geluid afkomstig van de persmachine voldoet tijdens de dag- en avondperiode niet
aan de huidige Vlarem grenswaarde. Wanneer alle koelgroepen en de
persmachine samen in werking zijn wordt de huidige Vlarem grenswaarden
bijgevolg ook voor alle beoordelingsperiodes overschreden.
Wanneer in de plansituatie het bedrijfsterrein van drukkerij Verstraete ‘paars’
ingekleurd wordt, zal het meetpunt MP1 in een Vlarem gebied 2 op minder dan 500
m van een industriegebied liggen en zijn er andere Vlarem grenswaarden van
toepassing.
In de plansituatie voldoet het specifieke geluid afkomstig van de koelgroepen
tijdens de dagperiode wel en tijdens de avond- en nachtperiode net niet (+1,2
dB(A)) aan de Vlarem grenswaarde (de overschrijding valt binnen de
nauwkeurigheidsmarge van de berekeningen).
In de plansituatie voldoet het specifieke geluid afkomstig van de persmachine
tijdens de dagperiode wel en tijdens de avondperiode net niet (+0,7 dB(A)) aan de
Vlarem grenswaarde (de overschrijding valt binnen de nauwkeurigheidsmarge van
de berekeningen).
Wanneer alle koelgroepen en de persmachine samen in werking zijn wordt de
Vlarem grenswaarden in de plansituatie voor de dagperiode niet overschreden.
Voor de nachtperiode voldoet het specifieke geluid net niet (+1,2 dB(A)) aan de
Vlarem grenswaarde (plansituatie) (de overschrijding valt binnen de
nauwkeurigheidsmarge van de berekeningen). Voor de avond periode voldoet het
specifieke geluid afkomstig van de koelgroepen en de persmachine samen niet (+4
dB(A)) aan de Vlarem grenswaarde (plansituatie). Er dient wel opgemerkt te
worden dat de persmachine maar tot 20u45 gebruikt wordt en dat in de
avondperiode tussen 19 u en 20u45 er gemiddeld slechts 2 à 3 persbewegingen
van elk 8 minuten kunnen voorkomen.
6.3.3 Effectbespreking en – beoordeling plansituatie t.o.v. referentiesituatie
Wanneer in de plansituatie het bedrijfsterrein in het gewestplan ‘paars’ ingekleurd
zal worden, dan zijn er andere Vlarem-normen van toepassing. Meetpunt MP1 zal
zich dan in dit geval in een Vlarem gebied 2 (zie Tabel 6.2.3), met name in een
gebied op minder dan 500 m van industriegebied, bevinden. In dit geval zijn de
grenswaarden voor dag = 45 dB(A), avond = 40 dB(A) en voor nacht = 40 dB(A).
De eindscore blijft volgens het significantiekader (zie Tabel 6.3.1) -1/-2 zoals
weergegeven in Tabel 6.4.1
In de plansituatie kan er besloten worden dat voor de dag- en de nachtperiode het
effect matig significant negatief (-1) is daar de overschrijding van de Vlarem-
grenswaarde binnen het betrouwbaarheidsinterval van de berekende specifieke
immissie (+ 3dB(A)) valt (overschrijdingen worden weergegeven in Tabel 6.3.9).
Het onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend. Daar de
persgroep slechts 10 bakken (ca. 8 minuten per bak) perst per werkshift van 8 uur
en er reeds verschillende geluidsreducerende maatregelen genomen zijn om het
geluid van de koelgroepen te beperken, zijn momenteel al de BATNEEC
maatregelen toegepast en worden er geen nieuwe milderende maatregelen
voorgesteld. Zo werden de koelgroepen in 2007 vervangen door geluidsarmere
72/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
toestellen en werden ze op geluidsdempers gemonteerd. De koelmachines staan
sinds 2007 verzonken ten opzichte van het dak om zoveel mogelijk geluidshinder
te vermijden.
Voor de avondperiode wordt er in de plansituatie een significant negatief (-2)
verwacht daar de overschrijding van de Vlarem-grenswaarde niet binnen het
betrouwbaarheidsinterval van de berekende specifieke immissie (+ 3dB(A)) valt
(overschrijdingen worden weergegeven in Tabel 6.3.9). Er dienen bijgevolg
conform het significantiekader (zie
73/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Tabel 6.3.2) milderende maatregelen gezocht te worden.
6.3.4 Milderende maatregelen
Wanneer in de plansituatie het bedrijfsterrein in het gewestplan ‘paars’ ingekleurd
zal worden, dan zijn er andere Vlarem-normen van toepassing dan wanneer het
plangebied als natuurgebied is ingekleurd. Voor de avondperiode wordt er in de
plansituatie een significant negatief (-2) effect verwacht en dienen bijgevolg
conform het significantiekader (zie
74/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Tabel 6.3.2) milderende maatregelen gezocht te worden. Als aanbeveling kan
gegeven worden om de persmachine vooraan enkel overdag te gebruiken en vanaf
19 uur de andere persmachine te gebruiken (momenteel wordt de andere pas
vanaf 20:45 uur gebruikt). In dit geval is er slechts een overschrijding van +1,2
dB(A) van de Vlarem avondgrenswaarde waardoor het effect ook matig significant
(-1) wordt.
Voor de dag- en de nachtperiode is het effect matig significant negatief (-1).
In geval van een matig significant (-1) effect is het onderzoek naar milderende
maatregelen minder dwingend. Er kan gemotiveerd worden dat er verder geen
milderende maatregelen genomen moeten worden omdat momenteel de beste
beschikbare technieken worden toegepast voor de beheersing van het geluid. De
persgroep perst namelijk slechts 10 bakken (ca. 8 minuten per bak) per werkshift
van 8 uur. Vanaf 20:45 uur wordt de pers vooraan niet meer gebruikt. Er werden
reeds verschillende geluidsreducerende maatregelen genomen om het geluid van
de koelgroepen te beperken. Zo werden de koelgroepen in 2007 vervangen door
geluidsarmere toestellen en werden ze op geluidsdempers gemonteerd. De
koelmachines staan sinds 2007 verzonken ten opzichte van het dak om zoveel
mogelijk geluidshinder te vermijden.
Bij vervanging/vernieuwing dient er wel steeds rekening gehouden met BBT om de
beste kwaliteit aan te kopen en alle maatregelen te nemen om geluidshinder te
beperken.
Uit de inspectieverslagen van LNE blijkt ook dat momenteel de beste beschikbare
technieken worden toegepast voor de beheersing van het geluid. De provinciale
deskundige geluid schreef dat het bedrijf gedurende de voorbije jaren belangrijke
inspanningen heeft geleverd (substantiële saneringsmaatregelen ) om middels
toepassing van de best beschikbare technieken het specifiek geluid tot een
minimum te herleiden en te beperken tot de vigerende geluidsnormen.
6.4 Nulalternatief
6.4.1 Effectbespreking en -beoordeling
Het nulalternatief komt overeen met de huidige situatie.
De bespreking en beoordeling van het nulalternatief komt aldus neer op de
effectbespreking en –beoordeling van de huidige situatie t.o.v. referentiesituatie.
De impact van het huidig specifieke geluid van drukkerij Verstraete wordt bepaald
in het meetpunt MP1 en wordt beoordeeld via het significantiekader (uit MER-
richtlijnenboek ref.: LNE/AMNEB/MER/2008.10.28) dat werd beschreven in
hoofdstuk 6.2.1 op pagina 50. Voor de beschrijving van de significantie van de
geluidseffecten wordt uitgegaan van de invloed op de omgeving in combinatie met
de vigerende wetgeving (huidige Vlarem-norm, dus met bedrijf gelegen in agrarisch
gebied). Aangezien de significantie van een effect sterk afhangt van de evolutie
van het omgevingsgeluid vóór en na uitvoering van een project of voorgenomen
plan, wordt deze parameter als belangrijkste beschouwd voor de beoordeling van
het geluidseffect.
De vigerende wetgeving is de Vlarem grenswaarde. Voor de bepaling van de
grenswaarde voor de dag- avond- en nachtperiode ter hoogte van MP1 worden de
75/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
omgevingsmetingen van MP2 gebruikt voor de bepaling van de referentiesituatie
(zie hoofdstuk 6.2.3), met name LA95 = 41,1 dB(A), 41,7 dB(A) en 32 dB(A) (zie
Tabel 6.2.7). De grenswaarde in MP1 (in huidige situatie gelegen in agrarisch
gebied) wordt hier bijgevolg voor dag, avond en nacht: 41, 40 dB(A), 36,7 dB(A) en
30 dB(A).
Daar het MER betrekking heeft op een bestemmingswijziging in functie van de
bestendiging van een bestaand bedrijf, maar in de richtlijnen gesteld is dat als
referentiesituatie de situatie zonder het bedrijf in werking dient beschouwd te
worden, heeft het oorspronkelijk omgevingsgeluid Lvoor betrekking op het
omgevingsgeluid zonder het bedrijf in werking. Het oorspronkelijke
omgevingsgeluid kan bepaald worden op basis van de uitgevoerde
omgevingsmeting voor de referentiesituatie ter hoogte van MP2, gelegen verder in
de Urselseweg waar de drukkerij niet hoorbaar was. Daar er geen langdurige
metingen werden uitgevoerd ter hoogte van MP1 wanneer de drukkerij in werking
was, zal bijgevolg Lna bepaald worden door het specifieke geluid van de drukkerij
Lsp,Verstraete logaritmisch op te tellen met het oorspronkelijke geluid (zonder
drukkerij).
Lna = Lsp Verstraete + Lvoor (=oorspronkelijk omgevingsgeluid)
met Lsp Verstraete: dag:44 dB(A)
avond:44 dB(A)
nacht:41,2 dB(A))
met Lvoor : dag:LAeq,1h = 62,3 dB(A)
avond: LAeq,1h = 62,6 dB(A)
nacht: LAeq,1h = 55,5 dB(A))
Er dient opgemerkt te worden dat dit slechts een theoretische bepaling is en dat
het effectieve huidige omgevingsgeluid ter hoogte van MP1 een leemte in de
kennis is daar er geen langdurige geluidsmetingen tijdens dag, avond en nacht
werden uitgevoerd met de firma Verstraete in werking.
De invloed op het omgevingsgeluid (� LAX,T= Lna – Lvoor) wordt voor meetpunt
MP1 bepaald in onderstaande Tabel 6.4.1.
Tabel 6.4.1: Effectbeoordeling van Verstraete op het oorspronkelijk
omgevingsgeluid ter hoogte van MP1 tijdens de dagperiode
Periode Oorspronkelijk omgevingsgeluid LAeq,T (Lvoor in dB(A)
Berekend specifiek geluid Lsp Verstraete 2012 (dB(A))
Berekend omgevingsgeluid met drukkerij in werking (Lna=Lvoor+Lsp in dB(A))
Verschil omgevingsgeluid (Lna – Lvoor) in dB(A)
eindscore
Dag 62,3 44 62,4 0,1 -1/-2(**)
76/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Avond 62,6 44 62,7 0,1 -1/-2(**)
nacht 55,5 41,2 55,7 0,2 -1/-2(**)
(**): de keuze -1 ofwel -2 is afhankelijk van de grootte van de overschrijding van de GW (al dan niet
binnen het betrouwbaarheidsinterval van de berekende specifieke immissie).
Het effect is significant negatief (-2) daar de overschrijding van de Vlarem-
grenswaarde niet binnen het betrouwbaarheidsinterval van de berekende
specifieke immissie (+ 3dB(A)) valt (overschrijdingen worden weergegeven in
Tabel 6.3.9). Er dienen bijgevolg conform het significantiekader (zie
77/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Tabel 6.3.2) milderende maatregelen gezocht te worden.
Bemerking:
Uit de effectbeoordeling blijkt dat het nulalternatief of de huidige situatie meer
negatief beoordeeld wordt (significant negatief) dan de geplande situatie (matig
negatief). De perceptie kan aldus ontstaan dat de akoestische situatie in de
geplande situatie beter is dan deze in het nulalternatief, of dat de hinder door het
voorgenomen plan vermindert. Deze perceptie is evenwel foutief!
De akoestische situatie in de geplande situatie verschilt niet van deze in het
nulalternatief daar er niets wijzigt aan de bedrijvigheid; het hinderniveau wijzigt
niet. Het verschil in beoordeling is volledig toe te schrijven aan het feit dat het
beoordelingskader voor de discipline geluid sterk bepaald wordt door de VLAREM-
normering. In de geplande situatie wordt een bestemmingswijziging voorzien, die
leidt tot minder strenge normen dan in het nulalternatief het geval is. Door een
hoger toelaatbaar geluidsniveau ter hoogte van woningen binnen een straal van
500 m van bedrijventerreinen, is volgens VLAREM in de geplande situatie een
hoger geluidsimmissieniveau toegestaan ter hoogte van de meest nabijgelegen
woning. Dit zorgt voor het verschil in de beoordeling van beide situaties.
De beoordeling van de geplande situatie en het nulalternatief dient aldus op
zichzelf gelezen te worden, en mag niet gebruikt worden om beide situaties met
elkaar te vergelijken. Dit zou immers tot de foute conclusie kunnen leiden dat de
akoestische situatie door het voorgenomen plan verbetert en de hinder vermindert.
Dit is niet het geval. Enkel de geldende normen zijn anders in beide situaties.
6.4.2 Milderende maatregelen
In de nulsituatie, wanneer het bedrijf volgens het gewestplan in natuurgebied blijft
liggen, is er een significant negatief effect (-2) aanwezig en dienen er bijgevolg
milderende maatregelen genomen te worden. Als aanbeveling kan gegeven
worden om de persmachine vooraan enkel overdag te gebruiken en vanaf 19 uur
de andere persmachine te gebruiken (momenteel wordt de andere pas vanaf 20:45
uur gebruikt). Ook de koelgroepen dienen in de nulsituatie verder gesaneerd te
worden (bv vervangen door nog geluidsarmere, geluidsdempers plaatsen…) daar
er in de nachtperiode een overschrijding van de Vlarem grenswaarde van +11,2
dB(A) kan voorkomen.
Wanneer de koelgroepen ’s avonds en ’s nachts uitgeschakeld zouden worden en
er overdag ook geperst wordt op de achteraan gelegen persmachine dan is er
slechts een overschrijding van +1,2 dB(A) van de Vlarem daggrenswaarde (effect
is dan matig significant (-1)). In dit geval kan er gemotiveerd worden dat er verder
geen milderende maatregelen genomen moeten worden omdat 1) momenteel de
beste beschikbare technieken worden toegepast voor de beheersing van het geluid
van de koelgroepen (de koelgroepen werden in 2007 vervangen door
geluidsarmere toestellen en werden op geluidsdempers gemonteerd en staan
sinds 2007 verzonken ten opzichte van het dak om zoveel mogelijk geluidshinder
te vermijden) en 2) de impact op het omgevingsgeluid verwaarloosbaar klein is (=
0,1 dB(A)).
78/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Bemerking:
Het nulalternatief is in essentie dezelfde situatie als de huidige situatie op het
terrein.
Bij de bemerking onder § 6.4.1 werd het verschil in beoordeling tussen de
geplande situatie en het nulalternatief (=huidige situatie) reeds geduid en in het
juiste perspectief geplaatst. Daar het niet de bedoeling kan zijn dat een bestaande
significant negatief beoordeelde situatie gesaneerd wordt louter door een
bestemmingswijziging waardoor de normen soepeler worden, kan hier gesteld
worden dat het wenselijk is om in eerste instantie de bestaande situatie te
saneren dmv de hier aangehaalde milderende maatregelen (of evenwaardige
maatregelen), Daar deze maatregelen verregaander zijn dan die voorgesteld voor
de geplande situatie, volstaat het de maatregelen te nemen die onder het
nulalternatief worden voorgesteld, mb:
1. een beperkt gebruik van de persmachine vooraan (tot 19 u )
2. een verdere sanering van de koelgroepen of een beperking in het gebruik van
de koelgroepen tot de dagperiode (7-19 u ). Zo het technisch niet haalbaar is om
de koelgroepen de hele avond en nachtperiode uit te schakelen, kan dit eventueel
beperkt worden tot de periode 21.00-01.00 u, in functie van de hinder bij het
inslapen zoals door de buur gemeld. In functie van de milieuvergunning dient
bekeken te worden op welke concrete manier deze wenselijke maatregel kan
ingevuld worden.
Strikt gezien is het vanuit het beoordelingskader niet noodzakelijk om voor de
geplande situatie deze strengere maatregelen te treffen in het op te maken RUP.
Wel wordt er vanuit dit MER op aangedrongen om in de milieuvergunning rekening
te houden met de bestaande hindersituatie op het terrein en verregaander
maatregelen te nemen dan strikt noodzakelijk in functie van de toekomstige
bestemming.
6.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming
Vanuit het aspect geluid worden geen concrete mogelijkheden of wenselijkheden
geformuleerd in functie van de nabestemming. De geldende regelgeving moet
worden toegepast.
79/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
7 Lucht
7.1 Afbakening van het studiegebied
Als gevolg van de activiteiten van drukkerij Verstraete ontstaan emissies naar de
lucht. Rekening houdend met de omvang van de emissies bij de drukkerij blijft het
studiegebied beperkt tot de onmiddellijke omgeving, nl. een straal van ca. 1 km
rondom de site.
7.2 Referentiesituatie
7.2.1 Actuele luchtkwaliteit in het studiegebied
De actuele luchtkwaliteit in het gebied wordt voor de relevante polluenten (SO2,
NOx, CO, PM10, stof, VOS) gekarakteriseerd op basis van gegevens van de
meest nabijgelegen VMM meetstations. De actuele luchtkwaliteit wordt getoetst ten
opzichte van de geldende normen en kwaliteitsdoelstellingen. Ook de actuele
verzurende depositie in het studiegebied wordt in kaart gebracht aan de hand van
gegevens van de meest nabijgelegen meetposten.
De emissies van het bedrijf in de referentiesituatie worden in kaart gebracht op
basis van de verbruiksgegevens (solvent, brandstoffen) van de installaties. Indien
onvoldoende verbruiksgegevens beschikbaar zijn, worden de emissies geraamd op
basis van ervaringsgegevens of literatuuronderzoek bij gelijkaardige activiteiten.
Bijkomend wordt een oplijsting gegeven van de preventieve maatregelen die het
bedrijf neemt om de luchtemissies te beperken.
De emissies door het verkeer in de referentiesituatie worden met behulp van
emissiefactoren gekwantificeerd.
Fijn stof (PM10)
Het aantal overschrijdingen van de daggrenswaarde van 50 µg/m³ in de buurt van
het plangebied ligt tussen 25 en 30. Het maximum toegelaten aantal van 35 wordt
bijgevolg niet overschreden. Er wordt dus voldaan aan de daggrenswaarde voor
fijn stof.
80/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Figuur 7-1 Aantal overschrijdingen norm PM10 daggemiddelde (2007-2009)
De jaargemiddelde concentratie voor fijn stof voor de periode 2007-2009 ligt rond
30 µg/m³. Er wordt bijgevolg voldaan aan de immissiegrenswaarde voor PM10 van
40 µg/m³.
Figuur 7-2 PM10 jaargemiddelde (2007-2009)
De achtergrondconcentraties in het model CAR Vlaanderen 2.0 ter hoogte van het
studiegebied bedraagt 26,7 µg/m³ voor PM10.
Stikstofdioxide (NO2)
De jaargemiddelde immissieconcentratie van stikstofdioxide voor de periode 2007-
2009 ligt ter hoogte van het plangebied tussen de 15 en de 20 µg/m³. Er wordt
bijgevolg voldaan aan de immissiegrenswaarde voor NO2 van 40 µg/m³.
81/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Figuur 7-3 NO2 jaargemiddelde (2007-2009)
De achtergrondconcentraties in het model CAR Vlaanderen 2.0 ter hoogte van het
studiegebied bedraagt 14,3 µg/m³ voor NOx.
VOC
De concentratie aan VOC in de omgevingslucht wordt bepaald in 8 meetstations
van de VMM. Er zijn echter geen meetposten in de buurt van drukkerij Verstraete,
noch wordt isopropylalcohol als component opgevolgd bij de VOC-metingen van
de VMM.
7.2.2 Referentiesituatie van de emissies
In de referentiesituatie is de drukkerij infrastructureel op het terrein aanwezig, maar
niet in werking. In dit geval zijn er dus geen emissies naar lucht als gevolg van de
activiteiten van de drukkerij, noch zijn er emissies van het verkeer dat aan- en
afrijdt naar de site.
7.3 Effectbespreking en –beoordeling van de geplande toestand
7.3.1 Methodiek
De relevantie van de vracht van de procesemissies van de drukkerij wordt
geëvalueerd.
Indien uit de evaluatie blijkt dat bepaalde luchtpolluenten geëmitteerd worden in
relevante vrachten, zal de distributie worden berekend aan de hand van het IFDM
model. Aldus zal de bijdrage tot de immissieconcentratie in de omgeving bepaald
worden. Deze bijdrage zal worden getoetst aan de normen en aan
kwaliteitsdoelstellingen voor luchtverontreiniging. De beoordeling zal gebaseerd
zijn op:
de mate waarin zal voldaan worden aan de
normen/luchtkwaliteitsdoelstellingen;
het belang van de bijdrage van de emissies van de drukkerij tot de
luchtverontreiniging;
de omvang van het gebied waarover zich effecten kunnen voordoen.
82/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Het in het Richtlijnenboek Lucht (Versie 1.0, September 2006) voorgeschreven
significatiekader zal worden gevolgd:
Bijdrage > 1% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde Beperkte
bijdrage
Bijdrage > 3% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde Relevante
bijdrage
Bijdrage > 5% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde Belangrijke
bijdrage
Deze beoordelingscriteria zijn richtinggevend en niet noodzakelijk als absolute
waarden te beschouwen. De significantie van een effect hangt inderdaad van
diverse factoren af zoals de antropogene t.o.v. de natuurlijke bijdrage van de stof,
de toegevoegde karakteristieken van de stof, ... Zo zal een stof die natuurlijk niet
voorkomt steeds in een oneindige bijdrage resulteren. De beoordeling van de
significantie dient inderdaad ook rekening te houden met bovengenoemde
bijkomende aspecten (lokale situatie, toxiciteit van de stof, blootstellingsduur, …)
die de deskundige dient te evalueren. Indien op basis van bovengenoemde
aspecten dient te worden afgeweken van bovenvermeld significantiekader, zal dit
omstandig gemotiveerd worden.
De relevantie van de emissies van het verkeer van en naar de site zal geëvalueerd
worden.
In het geval zich als gevolg van de luchtemissies van het voorgenomen plan
belangrijke negatieve effecten zouden voordoen, worden milderende maatregelen
voorgesteld in overeenstemming met de bepalingen uit de verschillende
richtlijnenboeken.
7.3.2 Emissiesituatie in de geplande toestand
In de geplande situatie is de drukkerij aanwezig zoals heden, met alle installaties in
werking. Er ontstaan bijgevolg zowel vanuit de processen als vanuit de
verkeersgeneratie emissies naar de omgeving.
7.3.2.1 Emissies uit stationaire bronnen
De bronnen van stationaire emissies bij drukkerij Verstraete zijn enerzijds het
drukproces (vellenoffset) en anderzijds de installatie voor ruimteverwarming. Uit
het integraal milieujaarverslag blijkt dat alle installaties uitsluitend werken met
elektriciteit als energiebron. Het elektriciteitsverbruik bedraagt ca. 3000 MWhsec
(IMJV 2009). De ruimteverwarming en –koeling gebeurt uitsluitend door middel van
3 warmtepompen, er zijn geen branders op gas of mazout aanwezig.
De procesemissies beperken zich bijgevolg tot de diffuse solventemissies uit het
drukproces. Voor het drukken zelf wordt er uitsluitend met watergedragen inkten
gewerkt. Er worden enkel solventen of solventhoudende producten gebruikt voor
reiniging (nl. kuissolvent met een NMVOS-gehalte van 41%) en voor de aanmaak
van vochtwater (isopropylalcohol, 100% NMVOS). Uit de beschikbare
83/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
milieujaarverslagen blijkt dat de totale diffuse solventemissies ca. 20 ton bedragen
op jaarbasis, uitgaande van een worst case aanname dat 100% van het solvent in
de omgevingslucht terechtkomt.
De drempelwaarde voor melding van het gehalte totaal NMVOS via het integraal
milieujaarverslag bedraagt 20 ton/jaar. Bijgevolg kan de jaarvracht aan diffuse
solventemissies uit het drukproces bij drukkerij Verstraete deze drempelwaarde net
overschrijden.
In het Emissiereductieprogramma voor het Vlaamse Gewest voor SO2, NO, VOS
en NH3, wordt voor de grafische industrie een plafond vooropgesteld van 4,3 kton
in 2010. Het aandeel van de emissies van drukkerij Verstraete tot dit plafond
bedraagt ca. 0,5% en is bijgevolg beperkt.
Om de VOS-emissies die ontstaan uit de productie te beperken, worden volgende
maatregelen toegepast in het bedrijf:
Er wordt uitsluitend met watergedragen inkten gewerkt
De solventen worden om verdamping te voorkomen afgevuld in gesloten
kannen voor gebruik aan de machines
Voor het overbrengen van reinigingssolventen op poetsvodden wordt een
plunjerkan gebruikt.
7.3.2.2 Verkeersemissies
Met betrekking tot de verkeersemissies wordt enkel de bijdrage van het verkeer als
gevolg van de activiteiten van de drukkerij in de Urselseweg (N461) geëvalueerd,
tot 1 km voor de site.
Er wordt verondersteld dat het verkeer zowel uit de oostelijke (N499) als uit de
westelijke (N44) richting van en naar de site kan komen. Op basis van het aantal
bewegingen, kunnen volgende afgelegde voertuigkm’s door de activiteiten van
Drukkerij Verstraete (Tabel 7.1) afgeleid worden.
Tabel 7.1 Aantal voertuigkm gegenereerd als gevolg van de activiteiten bij
Verstraete
Voor de berekening van de emissies als gevolg van het verkeer in het studiegebied
wordt gebruik gemaakt van emissiefactoren. Het MIMOSA-model hanteert de
volgende emissiefactoren voor 2010 (Richtlijnenboek Lucht, 2012) bij snelheden
van 70 km/u (Urselseweg):
Voor vrachtverkeer: 5,016 g NOx/km en 0,093 g PM10/km
Voor auto’s: 0,431 g NOx/km en 0,019 g PM10/km
Aard vervoer Aantal voertuigen
/dag
Aard voertuig Aantal voertuigbewegingen /dag
Aantal voertuig-
bewegingen/jaar
Aantal voertuigkm
/jaar door de Urselseweg
Vrachtvervoer van en naar Verstraete 10 vracht-/bestelwagens 20 5.000 5.000Woon-werkverkeer (personeel) 99 auto's 198 49.500 49.500
84/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Dit leidt tot een totale emissie als gevolg van het verkeer als gevolg van de
activiteiten van Verstraete van 46,4 kg NOx/jaar en 1,4 kg PM10/jaar in de geplande
situatie ter hoogte van het studiegebied.
7.3.3 Immissiebijdrage van bronnen op het terrein in de geplande situatie
7.3.3.1 Procesgebonden immissiebijdrage
Uit het bovenstaande blijkt dat enkel de emissies van VOS als relevante
procesgebonden emissies worden weerhouden. Hierna wordt de dispersie van
deze component in de omgevingslucht berekend met behulp van het IFDM-model.
De berekeningen werden uitgevoerd met een raster dat een oppervlakte van 1 * 1
km bestrijkt rondom het middelpunt van de site. De afstand tussen de rasterlijnen
bedraagt 0,01 zodat in totaal op 10201 receptorpunten een immissiebijdrage wordt
berekend.
De VOS-emissies zijn uitsluitend diffuus, zodat zij kunnen vrijkomen over het
volledige oppervlak van het gebouw. Het gebouw wordt beschouwd als een
oppervlaktebron. Het middelpunt van de site bevindt zich op de locatie met
Lambertcoördinaten X: 86.370, Y:202.685.
Op basis van de dispersieberekening blijkt dat de jaargemiddelde immissiebijdrage
ter hoogte van het pluimmaximum 0,27 mg VOS/m³ bedraagt, uitgaande van de
worst case situatie waarbij 100% van het kuissolvent en van het solvent in het
vochtwater verdampt. De berekende immissiebijdrage wordt visueel weergegeven
in Legende: rode contour = 200 µg VOS /m³ of 0,2 mg VOS/m³
Figuur 7-4.
Legende: rode contour = 200 µg VOS /m³ of 0,2 mg VOS/m³
85/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Figuur 7-4 Berekende jaargemiddelde immissiebijdrage van VOS afkomstig van
drukkerij Verstraete op basis van een jaaremissie van 20 ton VOS/jaar.
Op basis van de EIIP-emissiefactoren van de US-EPA4, kan voor de emissie van
kuissolvent bij vellenoffset een retentiefactor van 50% op het totale verbruik
toegepast worden. Hierdoor kan de totale jaarlijkse emissie teruggebracht worden
tot ca. 17 ton VOS per jaar. Indien de dispersieberekening opnieuw wordt
uitgevoerd met een totale VOS-uitstoot van 17 ton per jaar, bedraagt de
jaargemiddelde immissiebijdrage ter hoogte van het pluimmaximum 0,23 mg
VOS/m³ (Legende: rode contour = 200 µg VOS /m³ of 0,2 mg VOS/m³
Figuur 7-5 ).
Legende: rode contour = 200 µg VOS /m³ of 0,2 mg VOS/m³
Figuur 7-5 Berekende jaargemiddelde immissiebijdrage van VOS afkomstig van
drukkerij Verstraete op basis van een jaaremissie van 17 ton VOS/jaar.
4 Bronnen: Control Techniques Guideline for Offset Lithography, the PrintSTEP workbooks, the Potential to Emit (PTE) Guidance for Specific Source Categories memo and attached technical support document; the Emission Inventory Improvement Program (EIIP) documents; http://www.pneac.org/sheets/pdfs/sheetfedvochap_pneac.pdf
86/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
7.3.3.2 Immissiebijdrage vanuit het verkeer
Voor de bepaling van de bijdrage van de verkeersemissies
(personenverkeer+vrachtvervoer) gegenereerd door Drukkerij Verstraete op de
luchtkwaliteit in de onmiddellijke omgeving van de wegen, werd een screening
uitgevoerd met het CAR Vlaanderen 2.0-model voor de Urselseweg.
Volgende karakteristieken werden gehanteerd voor de Urselseweg:
Snelheidstype: buitenweg
Wegtype: 1
Bomenfactor: 1
Afstand tot de wegas: 10 – 20 - 30 – 100 m
De jaargemiddelde immissiebijdrages als gevolg van het verkeer van en naar
Drukkerij Verstraete voor de parameters PM10 en NO2 worden weergegeven in
Tabel 7.2. In deze tabellen wordt weergegeven of er een risico bestaat op
overschrijding van het maximaal toegelaten aantal overschrijdingen van de
uurgrenswaarde voor NO2 of van de daggrenswaarde voor PM10.
Tabel 7.2 Invloed van het verkeer van en naar drukkerij Verstraete op de
luchtkwaliteit in de onmiddellijke omgeving van de Urselseweg
Uit de tabel blijkt dat er voor NO2 een bijdrage van 0,1 µg/m³ kan vastgesteld
worden op een afstand van 10 m, 20 m en 30 m van de wegas. Verder van de
wegas is de bijdrage steeds kleiner dan 0,1 µg/m³. De verkeersbijdrage vanuit de
activiteiten van Drukkerij Verstraete geeft geen aanleiding tot een overschrijding
van de uurgrenswaarde voor NO2.
Voor PM10 is de bijdrage op alle afstanden van de wegas steeds kleiner dan 0,1
µg/m³. In de huidige situatie bestaat er reeds een risico op overschrijding van
daggrenswaarde voor PM10 op basis van de actuele omgevingsconcentraties. De
verkeersemissies als gevolg van de activiteiten van Drukkerij Verstraete leveren
geen aantoonbare bijdrage tot eventuele bijkomende overschrijdingen.
7.3.4 Bespreking en beoordeling van de mogelijke effecten
De stationaire emissies zijn terug te brengen tot de VOS-emissies die vrijkomen bij
de reiniging en bij de aanmaak van het vochtwater.
Er is geen kwaliteitsdoelstelling voor isopropylalcohol vanuit het Vlarem of vanuit
de Europese Richtlijnen. Noch de WHO noch US-EPA formuleert advieswaarden
voor isopropylalcohol.
Jaargemiddelde concentratie
(µg/m³)
Risico op overschrijden van uurgrenswaarden
Jaargemiddelde concentratie
(µg/m³)
Risico op overschrijden van daggrenswaarden
10 14,4 neen 0,1 26,7 ja < 0,120 14,4 neen 0,1 26,7 ja < 0,130 14,4 neen 0,1 26,7 ja < 0,1
100 14,3 neen < 0,1 26,7 ja < 0,1
Afstand tot de wegas van de Urselseweg
(m)
LuchtkwaliteitNO 2 PM10
LuchtkwaliteitBijdrage verkeer
Verstraete (µg/m³)
Bijdrage verkeer
Verstraete (µg/m³)
87/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Het OSHA (Occupational Safety and Health Administration), het ACGIH (American
Conference of Governmental Industrial Hygienists) en het NIOSH5 (National
Institute for Occupational Safety and Health) nemen een TLV aan van 400 ppm of
980 mg/m³ als 8u-gemiddelde concentratie.
De korte termijn blootstellingslimiet werd door NIOSH en ACGIH vastgelegd op
500 ppm of 1225 mg/m³ voor een periode van maximaal 15 minuten.
Blootstellingen bij deze concentraties mogen maximaal 4 keer per dag herhaald
worden met intervallen van minstens 1 uur.
De grenswaarde voor n-propanol (of isopropylalcohol) volgens het KB van
11/3/2002 betreffende de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van de
werknemers tegen de risico's van chemische agentia op het werk, bedraagt 250
mg/Nm³.
Gezien isopropylalcohol op heden als niet carcinogeen wordt beschouwd, bedraagt
de afgeleide toetsingswaarde voor de immissie van isopropylalcohol voor de
algemene bevolking 1/10 van de TLV waarde en voor risicogroepen 1/200 van de
TLV. Uitgaande van de laagste grenswaarde of TLV van 250 mg/Nm³, bedraagt de
toetsingswaarde bijgevolg 25 mg/Nm³ voor de algemene bevolking en 1,25
mg/Nm³ voor risicogroepen.
De berekende maximale jaargemiddelde immissiebijdrage (0,27 mg/m³ - uitgaande
van een worst case waarbij 20 ton VOS/jaar wordt geëmitteerd) bedraagt ca. 1%
van de toetsingswaarde (25 mg/m³). Het pluimmaximum bevindt zich op het
bedrijfsterrein zelf. Deze maximale gemiddelde bijdrage wordt conform het
significantiekader uit het Richtlijnenboek Lucht (2012), als beperkt beoordeeld.
Aan de rand van het terrein van de drukkerij en daarbuiten bedraagt de berekende
gemiddelde immissiebijdrage ca. 150 µg/m³ of minder. Op deze locaties kan de
immissiebijdrage vanuit de drukkerij ten opzichte van de toetsingswaarde conform
het significantiekader uit het Richtlijnenboek Lucht (2012), bijgevolg steeds als
verwaarloosbaar (< 1%) worden beoordeeld.
Uit de berekende immissiecontouren blijkt dat de verspreiding van de solventen in
de omgeving erg beperkt is. De hoogste immissieconcentraties bevinden zich op
het terrein van de drukkerij zelf. De werknemers van de drukkerij kunnen bijgevolg
blootgesteld worden aan de maximale immissieconcentraties. Uitgaande van een
grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling van 250 mg/m³, vormt deze
blootstelling geen risico voor de gezondheid van de werknemers van het bedrijf.
De bewoners in de onmiddellijke omgeving worden volgens de berekende
immissiecontouren blootgesteld aan concentraties van ca. 150 µg/m³ of minder.
Rekening houdend met een toetsingswaarde van 25 mg/m³ voor de algemene
5 Bron: http://www.osha.gov/SLTC/healthguidelines/isopropylalcohol/recognition.html, consultatie website op 11/07/2012
88/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
bevolking en 1,25 mg/Nm³ voor risicogroepen, vormt de blootstelling aan deze
concentraties ook voor deze personen geen gezondheidsrisico.
Wat de impact van het verkeer van en naar Drukkerij Verstraete betreft, dient er in
de onmiddellijke omgeving voor de parameters NO2 en PM10 geen rekening
gehouden te worden met een risico op overschrijding van de kwaliteitsdoelstelling
als gevolg van de verkeersbijdrage van de drukkerij. Voor de parameter PM10
bestaat er al een risico op overschrijding van de daggrenswaarde op basis van de
actuele omgevingsconcentraties; de bijdrage vanuit de drukkerij is echter te
beperkt (<0,3% ten opzichte van de grenswaarde) om dit risico te verhogen.
Bijgevolg wordt het effect van het verkeer dat wordt gegenereerd door de drukkerij
op de omgevingslucht, als verwaarloosbaar beoordeeld.
7.3.5 Milderende en compenserende maatregelen
De impact op de luchtkwaliteit als gevolg van de activiteiten van Drukkerij
Verstraete is niet significant, zodat zich geen milderende maatregelen opdringen
vanuit de discipline lucht.
7.4 Nulalternatief
In het nulalternatief blijft het bedrijf in werking, zodat de emissiesituatie gelijk is aan
de emissie- en de immissiesituatie zoals beschreven in de geplande situatie. De
wijziging van de bestemming van het plangebied wijzigt niets aan de geldende
normen en richtwaarden. Voor de bespreking van het nulalternatief kan aldus
integraal naar de bespreking van de geplande situatie verwezen worden.
Voor de bespreking en de beoordeling van de mogelijke effecten van het
nulalternatief, wordt integraal verwezen naar de evaluatie van de mogelijke
effecten in de geplande situatie.
7.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming
Vanuit het aspect lucht worden geen concrete mogelijkheden of wenselijkheden
geformuleerd in functie van de nabestemming. De geldende regelgeving moet
worden toegepast.
89/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
8 Bodem
Het MER neemt geen constructiefase in beschouwing.
Voor de discipline bodem wordt zodoende geen effectbespreking uitgewerkt. De
referentiesituatie kan gezien worden als omgevingsinfo die als input bruikbaar kan
zijn voor andere disciplines.
8.1 Afbakening van het studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald door de directe omgeving van het project.
Bij de bespreking van de referentiesituatie wordt evenwel een ruimer gebied
beschouwd worden, bv. bij de bespreking van de geologie van het gebied,
bodemgebruik in de ruime omgeving…
8.2 Referentiesituatie
8.2.1 Geografie en topografie
Het plangebied behoort tot de Vlaamse Zandstreek, op de grens met West-
Vlaanderen. De zanderige bovenlaag is echter plaatselijk niet of nauwelijks
aanwezig. De stugge, ondoordringbare klei bevindt zich op slechts enkele
decimeters diepte of dagzoomt er.
Een topografie wordt gekenmerkt door cuesta’s. Een cuesta is een kleirug met aan
de ene kant een zacht golvende en aan de andere zijde een steile randbegrenzing.
De cuesta’s ontstonden tijdens het Tertiair. Toen werden afwisselend klei- en
zandlagen afgezet door de zee, die het Meetjesland overspoelde vanuit het
noorden. Daardoor hellen deze bodemlagen naar het noorden af. Tijdens het
Quartair werden deze lagen sterk uitgesleten, zodat zich een golvend landschap
ontwikkelde. De harde klei bood immers meer weerstand tegen de erosie zodanig
dat er kleiruggen gevormd werden.
Tijdens de IJstijden werd uit de Noordzee zand en leem opgewaaid. Aangezien het
zand zich verplaatste door saltatie, vormden de hellingen van deze cuesta een
moeilijk te overkomen hindernis. De cuestaheuvels worden bijgevolg maar door
een dunne laag (dekzanden) bedekt. Deze sedimenten bestaan overwegend uit
lemig-zand omdat dit iets lichter is dan zand en dus verder de helling kon
opgevoerd worden.
Figuur 8-1 Doorsnede van cuesta’s
90/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
8.2.2 Geologie
De geologie wordt beschreven aan de hand van de Databank Ondergrond
Vlaanderen. De geologische opbouw ter hoogte van de onderzoekslocatie kan als
volgt geschematiseerd worden:
Tabel 8-1: Geologische opbouw
Diepte Stratigrafie Textuur
Van 0 tot 1 m-mv Quartaire afzetting
Van 1 tot 10 m-mv Lid van Ursel (Formatie van Maldegem) Klei
Van 10 tot 12 m-mv Lid van Asse (Formatie van Maldegem) Klei
Van 12 tot 16 m-mv Lid van Wemmel (Formatie van Maldegem) Zand
Van 16 tot 32 m-mv Lid van Oedelem (Formatie van Aalter) Zand
Van 32 tot 55 m-mv Lid van Vlierzele (Formatie van Gentbrugge) Zand
Vanaf 55 m-mv Lid van Pittem (Formatie van Gentbrugge) Klei
In het plangebied werd volgens de Databank Ondergrond Vlaanderen een boring
uitgevoerd. Uit de boorbeschrijvingen blijkt dat enkel de bovenste 60 cm van de
ondergrond uit quartaire afzettingen bestaat. Onder het quartair bevindt zich het
Lid van Ursel.
8.2.3 Pedologie
Volgens de Bodemkaart van België komen ter hoogte van het plangebied de
volgende bodemseries6 voor:
Tabel 8-2: Aanwezige bodemseries
Bodemserie Omschrijving
Shh natte lemige zandbodem met verbrokkelde ijzer en/of humus B horizont
u-ShP natte lemige zandbodem zonder profiel of met onbepaald profiel, met kleisubstraat op geringe
of matige diepte
Binnen het plangebied zelf zijn geen potentieel erosiegevoelige bodems,
waardevolle erfgoedbodems of gronden met een gevoeligheid voor
grondverschuivingen aanwezig (bron: DOV).
8.2.4 Resultaten bodemonderzoeken
In de zuidwestelijke hoek van het bedrijventerrein bevindt zich een historische
verontreiniging ter hoogte van een oude bunker. Hier werd benzopyreen
6 De classificatie van bodems op de bodemkaart gebeurt door middel van kernseries, waarvan de drie hoofdkenmerken (textuur, draineringsklasse en profielontwikkeling) weergegeven worden in een symbool van drie letters.
91/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
aangetroffen in het grondwater, een stof die gebruikt wordt in motorolie voor
vliegtuigen. De verontreiniging gaat terug tot WOII. Een bodemonderzoek omtrent
deze verontreiniging is in opmaak.
Voor het overige zijn er ter hoogte van het plangebied volgens de databank van
OVAM nog geen bodemonderzoeken uitgevoerd.
8.3 Effectbespreking en –beoordeling van de geplande toestand
Het MER neemt geen constructiefase in beschouwing.
Voor de discipline bodem zal zodoende geen effectbespreking uitgewerkt worden.
De referentiesituatie kan gezien worden als omgevingsinfo die mogelijk als input
bruikbaar kan zijn voor andere disciplines.
8.4 Nulalternatief
Voor het nulalternatief kan integraal verwezen worden naar de bespreking van de
geplande toestand (zie § 8.3).
8.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming
Vanuit het aspect bodem worden geen concrete mogelijkheden of wenselijkheden
geformuleerd in functie van de nabestemming. De geldende regelgeving moet
worden toegepast.
92/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
9 Waterhuishouding
9.1 Afbakening van het studiegebied
Het studiegebied bevat minstens die waterlopen die door het voorgenomen plan
direct beïnvloed worden, hetzij door de aankoppeling van hemelwater enerzijds en
door de beïnvloeding van het overstromingsregime anderzijds, ic. De
Driesbeek/Gottebeek.
Om de referentietoestand te beschrijven komt een ruimer gebied aan bod, bv. voor
de hydrogeologische karakterisatie van de bodemlagen, grondwaterstroming in het
gebied…
9.2 Referentiesituatie
In de referentiesituatie is de drukkerij op het terrein aanwezig, maar niet in werking.
9.2.1 Hydrografie
Het plangebied is gelegen in het Bekken van de Brugse Polders.
Volgens de Vlaamse Hydrografische Atlas is er geen waterloop aanwezig ter
hoogte van het plangebied. Op enig afstand stroomt de Driesbeek/Gottebeek in
zuid-zuidoostelijke richting naar het kanaal Gent-Brugge.
Ter hoogte van de zuidelijke en westelijke grens van het plangebied loopt wel een
perceelsgracht. Deze watert af in zuidelijke richting langsheen het zuidelijk gelegen
bebost perceel. Op de zuidwestelijke hoek van dat bebost perceel loopt de gracht
in een ondergrondse buis (locatie A op onderstaande figuur). Deze buis maakt
vermoedelijk deel uit van het rioleringssysteem onder het voormalige vliegveld dat
zich hier ten tijde van WOII bevond (groene contour). Iets meer zuidwestelijk, in de
hoek van een akkerperceel (locatie B op onderstaande figuur), werd tijdens een
terreinbezoek op 21/06/2012 een put opgemerkt waar duidelijk hoorbaar was dat
er ondergronds water stroomde.
Bij de gemeente werd geïnformeerd naar dit rioleringssysteem dat het
oppervlaktewater afvoert. De gemeente beschikt evenwel niet over concrete
informatie hieromtrent. Zo is het niet duidelijk waar het water naar toe stroomt. Ook
bij de Provinciale Dienst voor de waterlopen werd naar het rioleringssysteem
geïnformeerd daar vermoed kan worden dat het water naar de
Driesbeek/Gottebeek gevoerd wordt. De provincie beschikt hieromtrent evenmin
over informatie. Tot slot werd ook getracht meer info te verkrijgen via de website
van de werkgroep rond het voormalig Vliegveld (http://www.b67ursel.be/index.htm).
Concrete plannen van het rioleringssysteem zijn er niet. Er wordt wel verwacht dat
het systeem afwatert naar de Driesbeek/Gottebeek. Er wordt echter ook
aangegeven dat de riolering vermoedelijk niet in goede staat is.
93/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
In de buurt van het plangebied zijn verschillende (veedrink)-poelen gelegen.
94/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
De referentiesituatie betreft de huidige infrastructurele situatie op het terrein,
zonder het bedrijf in werking.
In de referentiesituatie watert de verharde oppervlakte binnen het plangebied af
naar de gracht ten zuiden van het terrein. Op het terrein is ook een hemelwaterput
van 5 m³ aanwezig waarop de helft van de dakoppervlakte is aangesloten. De
hemelwaterput watert via een overloop eveneens af naar het grachtje ten zuiden
van het bedrijfsterrein. De andere helft van de dakoppervlakte watert rechtstreeks
af naar de gracht omheen het terrein.
In onderstaande foto’s zijn de gracht ten zuiden van het bedrijfsterrein en een van
de lozingspunten te zien.
9.2.2 Waterkwaliteit
Er zijn niet veel gegevens bekend mbt de Driesbeek/Gottebeek.
In het Bekkenbeheerplan van de Brugse Polders is aangehaald dat de
waterkwaliteit op bepaalde plaatsen bedreigd wordt door de lozing van
huishoudelijk afvalwater.
In het Bekkenvoortgangsrapport 2010, versie 16 maart 2011 is de aanbeveling
geformuleerd dat voor een aantal waardevolle waterlopen, waaronder de
Driesbeek/Gottebeek, tegen 2015 een analyse van de waterkwaliteit en doelgericht
uitwerken van maatregelen en concrete acties dienen te gebeuren in functie van
een goede waterkwaliteit en diversifiëring van het visbestand.
Stroomafwaarts de Gottebeek, op het grondgebied van de gemeente Aalter
werden volgens Van Thuyne et al (2002)7 paling, Bermpje, 3 en 10-doornige
stekelbaars aangetroffen.
Voor de kwaliteit van de poelen in de buurt van het plangebied verwijzen we naar
de discipline fauna en flora.
9.2.3 Hydrogeologie
De geologische opbouw ter hoogte van het plangebied is voorgesteld in § 8.2.2.
Het plangebied bevindt zich op bovenaan het cuestafront. Ter hoogte van het
plangebied bevindt de eerste watervoerende laag zich onder de kleilagen van het
Lid van Ursel en Asse. De eerste watervoerende laag bevindt zich aldus op meer
dan 10 m diepte ten opzichte van het maaiveld.
7 Van Thuyne, G., Vrielynck, S. & Breine J. (2002) Visbestanden op enkele waterlopen behorende tot het bekken van de Brugse polder.
95/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
9.2.4 Grondwaterwinningen
Volgens de informatie in de DOV-databank zijn er binnen een straal van 1
kilometer rond het plangebied 3 grondwaterwinningen bekend.
Tabel 9-1: Vergunde grondwaterwinningen
Exploitant Mattheeuws Hubert Haers Dirk Strubbe Bart
Adres Onderdale 16,
Knesselare
Onderdaele 27,
Knesselare
Blauwgoedstraat 1,
Knesselare
Installatie id 24743 81204 27771
X (m) 86.465 86.879 86.028
Y (m) 203.230 203.141 201.764
Diepte (m-mv) 40 40 30
Aantal putten 1 1 2
Periode 7/9/1992 – 7/6/2012 30/8/2004 –
30/8/2024
13/8/2008 –
12/8/2028
Dagdebiet (m³) 18 6 12
Jaardebiet (m³) 2.500 1.450 4.150
Het plangebied is niet gelegen in een beschermingszone voor
grondwaterwinningen.
9.2.5 Grondwaterhuishouding
De grondwaterstroming is vermoedelijk volgens het reliëf in de richting van de
Gottebeek.
9.2.6 Grondwaterkwetsbaarheid
Volgens de kwetsbaarheidskaart voor het grondwater in Oost-Vlaanderen ligt het
volledige studiegebied in een zone die wordt aangeduid als weinig kwetsbaar
(index Cc), wat wil zeggen dat de watervoerende laag uit zand bestaat die wordt
afgeschermd door een kleiige deklaag.
96/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
9.2.7 Watertoetskaarten
Uit de kaart met overstromingsgevoelige gebieden kan afgeleid worden dat het
plangebied zelf niet overstromingsgevoelig is. Ten noorden en ten zuiden ervan
zijn wel mogelijk overstromingsgevoelige gebieden aangeduid. De mogelijk
overstromingsgevoelige gebieden onderscheiden zich van de effectief
overstromingsgevoelige gebieden omdat er een fundamenteel verschil is in de
graad van overstromingsgevoeligheid.
Op 14 oktober 2011 keurde de Vlaamse Regering een aanpassing van het
uitvoeringsbesluit voor de watertoets goed. Dit aangepaste besluit trad in werking
op 1 maart 2012. De kaart met overstromingsgevoelige gebieden is de enige kaart
die in het aangepaste besluit is behouden. Voor de bespreking van de
referentiesituatie verwijzen we hieronder niettemin ook naar de oude
watertoetskaarten, daar deze ook info bevatten mbt het watersysteem.
De kaart met de gebieden die gevoelig zijn voor grondwaterstroming werd
opgemaakt om te kunnen nagaan in welke gebieden er minder of meer aandacht
moet uitgaan naar de effecten van ingrepen op de grondwaterstroming. Met
grondwaterstroming wordt vooral de laterale beweging van grondwater doorheen
de ondergrond en de toestroming door kwel bedoeld. Voor de watertoets gaat de
aandacht in de eerste plaats uit naar de ondiepe grondwaterstroming. Deze
stroming kan worden beïnvloed of verstoord door ondergrondse constructies. Het
plangebied is weinig gevoelig voor grondwaterstroming (type 3). Ten noorden en
ten zuiden ervan zijn zones aangeduid als zeer gevoelig voor grondwaterstroming
(type 1).
De kaart met infiltratiegevoelige gebieden toont dat de bodem in het plangebied
niet infiltratiegevoelig is. Dit komt door de aanwezigheid van ondiepe kleilagen.
Volgens de hellingenkaart bedraagt het hellingspercentage 0,5 tot 5%.
De bodem ter hoogte van het plangebied is niet erosiegevoelig. De hellingen ten
zuiden van het plangebied zijn dit wel.
Het plangebied is niet gelegen in het winterbed van grote rivier.
9.2.8 Wateroverlast
Het plangebied is niet van nature overstroombaar. Het plangebied en de omgeving
zijn niet recent overstroomd en zijn ook niet gelegen in een risicozone voor
overstromingen. Langs de Driesbeek/Gottebeek zijn grotere zones mogelijk
overstromingsgevoelig volgens de watertoetskaart, maar niet effectief
overstromingsgevoelig. Ter hoogte van de dwarsing met de Urselseweg en de
Blauwgoedstraat, tussen de blauwgoedstraat en de Kleine Dries, en ter hoogte van
de Varemstraat, Vrekkemstraat en Gottebeelstraat zijn wel lokale zones ingekleurd
als recent overstroomd gebied.
Volgens de waterbeheerder is de wateroverlast in hoofdzaak toe te schrijven aan
de watertoevoer afkomstig van het huidige vliegveld van Ursel.
Onder § 9.2.1 werd aangegeven dat het niet duidelijk is waar het niet gebufferde
hemelwater afkomstig van het bedrijventerrein van de drukkerij naar toe gaat.
Bovendien zijn er twijfels over de goede staat van de riolering onder het voormalige
vliegveld. Het is zodoende niet duidelijk of deze wateraanvoer eveneens een
aandeel heeft in de wateroverlastproblematiek langs de Driesbeek/Gottebeek.
97/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
9.2.9 Impact van de aanwezigheid van de bedrijfsinfrastructuur op de waterhuishouding
9.2.9.1 Waterkwaliteit
In de referentiesituatie is er enkel een afvoer van hemelwater van het terrein. De
verharde oppervlakken door de aanwezigheid van het bedrijf zorgen voor een
afstroom van hemelwater. Afvalwater wordt er niet geproduceerd aangezien het
bedrijf in de referentiesituatie niet in werking is.
Het hemelwater is in principe niet verontreinigd en wordt geloosd in de gracht
achter het bedrijventerrein. Contaminatie van hemelwater dat van het
parkeerterrein afstroomt met oliecomponenten, treedt in dit scenario niet op
aangezien de parking niet gebruikt wordt.
In de adviesronde naar aanleiding van de terinzagelegging van de kennisgeving
werd melding gemaakt van een link tussen de hemelwaterput en een voormalige
besterfput. Via deze besterfput zou de gracht langsheen het bedrijf verontreinigd
water ontvangen. Dit zou leiden tot een eutrofiëring van de waterloop. Het bedrijf
ontkent de aanwezigheid van besterfputten.. In de milieuvergunning staat vermeld
dat de besterfputten op het terrein niet teruggevonden werden en dat er van uit
gegaan wordt dat de link er niet is. In dit plan-MER kan enkel gesteld worden
dat er geen verbinding mag bestaan tussen de hemelwaterput of andere
hemelwaterlozingen en een eventuele voormalige besterfput. Zo voormalige
besterfputten aanwezig zijn moet ook de verbinding tussen de putten en de gracht verbroken worden. Zo hier aan voldaan wordt, wordt enkel niet-
verontreinigd water geloosd op het grachtenstelsel. Er is dan geen negatieve
impact van de aanwezigheid van het bedrijfsterrein op de waterkwaliteit.
9.2.9.2 Waterkwantiteit
In de referentiesituatie vindt er geen hergebruik van het hemelwater plaats
aangezien er geen activiteiten in het bedrijf zijn. De hemelwaterput is bijgevolg
permanent vol. Hierdoor wordt het hemelwater ongebufferd geloosd in de gracht
ten zuiden van het bedrijf. De gebouwen en verharding op het terrein dateren
evenwel van vóór 1 februari 2005, datum waarop de gewestelijke verordening
hemelwater van kracht werd. Deze verordening is hier aldus niet van toepassing.
Uitzondering hierop vormen de bedrijfsonderdelen waarvoor de vergunning werd
vernietigd bij arrest van de Raad van State, Bij aanvraag van de
regularisatievergunning zal de hemelwaterverordening wel van toepassing zijn. Er
bestaat geen zekere link tussen het ongebufferd lozen van hemelwater van het
bedrijventerrein en wateroverlastproblemen langs de Driesbeek/Gottebeek.
9.3 Effectbespreking – en beoordeling van de geplande toestand
In de geplande situatie is de drukkerij infrastructureel aanwezig zoals heden en
wordt de drukkerij geëxploiteerd.
De volgende effectgroepen worden hieronder besproken:
Kwantitatieve effecten tgv de lozing van hemelwater
Kwalitatieve effecten tgv de lozing van hemelwater
Kwalitatieve effecten tgv de lozing van afvalwater
98/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
9.3.1 Kwantitatieve effecten tgv de lozing van hemelwater
Er bestaat geen zekere link tussen het ongebufferd lozen van hemelwater van het
bedrijventerrein en wateroverlastproblemen langs de Driesbeek/Gottebeek.
In de huidige bedrijfsvoering is geen hergebruik van hemelwater voorzien.
Nochtans is er een hemelwaterput van 5 m³ aanwezig. Deze is evenwel constant
gevuld daar geen water afgenomen wordt. Hemelwater wordt aldus ongebufferd en
onvertraagd geloosd. De gebouwen en verharding op het terrein dateren evenwel
van vóór 1 februari 2005, datum waarop de gewestelijke verordening hemelwater
van kracht werd. Deze verordening is hier aldus niet van toepassing.
Hergebruik van hemelwater kan er niettemin voor zorgen dat er toch enige
kwantitatieve buffering gebeurt in de toestroom naar de gracht en het
achterliggend terrein. Bovendien zou dit hergebruik resulteren in een daling van
het drinkwaterverbruik voor laagwaardige toepassingen (toiletten, dienstkraan…).
In de veronderstelling dat een werknemer gemiddeld 40l/werkdag verbruikt voor
laagwaardige toepassingen, dan resulteert dit voor 105 werknemers in een
verbruik van 4.200 l of ruim 4,2 m³ per dag. Dit betekent een serieuze besparing op
het drinkwater. Dit verbruik kan nog omlaag gebracht worden door toiletten met
spaarknoppen te voorzien (6 liter voor een grote spoeling en 3 liter voor een
kleine). Het verbruik zou hierdoor kunnen gehalveerd worden.
Op basis van voorgaande inschatting kan gesteld dat de voorziene hemelwaterput
in functie van hergebruik ondergedimensioneerd is. Ditzelfde geldt ook in functie
van de dakoppervlakte: voornoemde hemelwaterverordening, die hier evenwel niet
van kracht is, geeft de volgende richtlijnen voor de dimensionering van
hemelwaterputten:
De totale dakoppervlakte van het bedrijf, waarvan de helft is aangesloten op de
hemelwaterput, bedraagt ongeveer 4.600 m².
Vanuit dit plan-MER wordt er op aangedrongen om effectief over te
schakelen op hergebruik van hemelwater, minstens voor de toiletten. Hiertoe
is het evenwel ook wenselijk dat het volume van de hemelwaterput vergroot
wordt.
Vanuit de volgende principes, situeert het gewenste volume van de hemelwaterput
zich tussen de volgende minimum en maximum volumes8:
Maximum volume9 = 50l/m² x 2.300 m² aangesloten dakoppervlakte =
115 m³.
Minimumvolume10 = maandverbruik = 80 m³ of 40 m³ met aangepaste
toiletten
8 Bron : http://www.vlario.be/index.php?option=com_content&view=article&id=58:3326-dimensionering-van-hemelwaterputten&catid=25&Itemid=69 9 Dit is het maximaal volume dat er gemiddeld per maand kan opgevangen worden. 10 Hier wordt gekeken hoeveel m³ per maand wordt verbruikt voor alle inwoners samen.
99/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Voor de aanleg van een ondergrondse hemelwaterput of infiltratievoorziening bij
een vergund gebouw is geen stedenbouwkundige vergunning nodig. De aanleg
moet dan wel minstens op één meter van de zijdelingse en achterste
perceelsgrenzen gebeuren. Voor een bovengrondse hemelwaterput is wel een
stedenbouwkundige vergunning vereist.
Als vrijblijvende aanbeveling kunnen voor het resterende dakgedeelte groendaken
voorgesteld worden.
9.3.2 Effecten op de waterkwaliteit
In de geplande toestand wordt naast hemelwater ook gezuiverd huishoudelijk
afvalwater en de spui van de onthardingsinstallatie in de gracht achteraan het
bedrijf geloosd. Deze gracht staat bij een grote watertoevoer mogelijk in contact
met poel 137.090. De andere poelen hebben geen link met de gracht achteraan
het bedrijf.
Hemelwater
Bij de exploitatie van het bedrijf kan het hemelwater dat van het parkeerterrein
afstroomt, in accidentele omstandigheden mogelijk oliecomponenten bevatten. De
parking wordt nagenoeg uitsluitend gebruikt als parking voor het personeel. Dit is
een niet-ingedeelde inrichting volgens Vlarem I. Voor het overige komen
vrachtwagens af- en aangereden voor de aflevering en ophaling van grondstoffen
en hulpstoffen. Op zich kan het hemelwater dat van een dergelijke parking
afstroomt als niet-verontreinigd beschouwd worden. Daar het achterliggende
gebied evenwel VEN-gebied en Habitatrichtlijngebied betreft, en een goede
waterkwaliteit belangrijk is in functie van de kamsalamander, is het toch wenselijk
dat het (first flush) water afkomstig van de parking gezuiverd wordt alvorens het
geloosd wordt in de gracht. Deze zuivering dient te gebeuren met een regelmatig
te onderhouden KWS-afscheider met sedimentopvang en coalescentiefilter, welke
moet voldoen aan EN 858 en DIN 1999.
Besterfputten
In een inspraakreactie wordt melding gemaakt van besterfputten die in verbinding
staan met de hemelwaterput en met de grachten. Volgens het bedrijf zijn er geen
besterfputten aanwezig. Ook in de milieuvergunning wordt aangehaald dat er geen
besterfputten zijn. Zo effectief voormalige besterfputten aanwezig zijn moet
minstens ook de verbinding tussen de putten en de ontvangende gracht verbroken
worden.
Huishoudelijk afvalwater en de waterzuiveringsinstallatie
Het huishoudelijk afvalwater wordt op het eigen terrein gezuiverd door middel van
een kleinschalige zuiveringsinstallatie. Als randvoorwaarde kan hierbij alvast
gesteld dat de capaciteit van de zuiveringsinstallatie dient afgestemd te zijn op het
aantal IE van het bedrijf.
Het effluent wordt geloosd op de gracht achter het bedrijf. De zuivering zorgt er
voor dat er geen ongezuiverd huishoudelijk afvalwater wordt geloosd. Om de 3
100/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
maanden worden er controlemetingen uitgevoerd om dit te controleren. Volgende
lijst met te controleren parameters werd aangeraden door milieu-inspectie in een
schrijven van 28 juni 2002:
- BOD
- COD
- Kobalt
- Chroom
- Koper
- Lood
- Zilver
Hieronder worden kort de lozingsnormen opgesomd waaraan het geloosde
afvalwater afkomstig van een IBA in een individueel te optimaliseren buitengebied
moet voldoen (cf paragraaf 1 van artikel 4.2.8.1.1 van Vlarem II):
1. pathogene kiemen zodanig dat geen gevaarlijke besmetting kan ontstaan
2. 6.5<pH<9
3. BZV<25 mg/l
4. ZS<60mg/l
5. bovendien mag het geloosde afvalwater geen stoffen bevatten van bijlage 2C in
concentraties die hoger zijn dan tien keer de indelingscriteria, vermeld in de kolom
“indelingscriterium GS (gevaarlijke stoffen)” van artikel 3 van bijlage 2.3.1 van
Vlarem II, noch alle andere stoffen, met een gehalte dat rechtstreeks of
onrechtstreeks schadelijk zou kunnen zijn voor de gezondheid van de mens, voor
de flora of fauna;
6. geen oliën of vetten
Wat punt 5 betreft, volgen hierna de grenswaarden voor de meest relevante stoffen
uit bijlage 2C:
P totaal: 10 mg/l
Ammoniak: 0.3 mg/l
Nitriet: 2 mg/l
Ag: 0,004 mg/l
Co: 0,006 mg/l (huidige rapporteringsdrempel 0,01 mg/l)
Cu, Pb, Cr: 0,5 mg/l
Paragraaf 2 van artikel 4.2.8.1.1 stelt dat voor lozingen gelegen in een individueel
te optimaliseren buitengebied wordt geacht aan de voorwaarden vermeld in
paragraaf 1 te zijn voldaan, indien het water minstens wordt gezuiverd door middel
van een individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater, waarvan de capaciteit
is afgestemd op het aangesloten IE. Het verwijderingspercentage van deze
individuele behandelingsinstallatie bedraagt minimaal 90 % voor biochemisch
zuurstofverbruik en minimaal 70 % voor zwevende stoffen.
Art. 4.1.5.3. van Vlarem II stelt dat wanneer de zuiveringstechnische voorzieningen
van een inrichting wegens storing of enige andere oorzaak uitvallen, of wanneer
101/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
om enige andere reden de emissie- of immissienormen worden overschreden, de
exploitant de toezichthouder daarvan onverwijld in kennis stelt.
De beschikbare analyseresultaten van het effluentwater van de laatste 5 jaar
leerden ons dat er normoverschrijdingen waren voor:
zwevend stof in maart 2008 (268 mg/l), september 2008 (108 mg/l), juni
2009 (408 mg/l) en juni 2012 (90 mg/l),;
cobalt in maart 2008 (0,029 mg/l), juni 2008 (0,017 mg/l), september 2008
(0,042 mg/l), december 2008 (0,079 mg/l), juni 2009 (0,049 mg/l) en
december 2010 (0,018 mg/l),;
pH in september 2010 (6,2), september 2011 (5,8) en december 2011
(5,95).
Het is niet geweten welke acties hierop ondernomen zijn om het
zuiveringsrendement te verbeteren.
Op basis van bovenstaande dient gesteld dat de werking en effluentkwaliteit van
de waterzuiveringsinstallatie beter bewaakt moet worden.
In eerste instantie dient nagegaan te worden of de capaciteit van de
waterzuiveringsinstallatie voldoet voor het aantal werknemers van het bedrijf.
Zoniet, dan dient dit aangepast te worden.
In functie van de waterkwaliteit en het achterliggende natuurgebied is het verder
aan te raden dat de exploitant vier keer per jaar (zelfde frequentie als momenteel
het geval is) tijdens een effectieve lozing het huishoudelijk afvalwater laat
analyseren door een erkend labo11, en dit op de parameters pH, BZV, ZS, oliën en
vetten, Ptotaal, ammoniak, nitriet, het verwijderingsrendement voor BZV en het
verwijderingsrendement op zwevende stoffen. Deze parameters worden
voorgedragen, daar er hiervoor een normeringskader is vastgelegd in VLAREM. Bij
vaststelling van verhoogde waarden dient specifieke proceskennis ingehuurd te
worden om de beschikbare installatie (nog) beter te gebruiken, aan te passen of te
vervangen.
In geval van een normoverschrijding moet de exploitant bovendien zo spoedig
mogelijk volgende informatie aan de afdeling bevoegd voor milieuhandhaving
verstrekken:
1° tijdstip, aard, omstandigheden en oorzaken van de overschrijding;
2° beschikbare gegevens aan de hand waarvan de gevolgen van het voorval voor
mens en milieu kunnen worden beoordeeld;
3° de getroffen maatregelen om het voorval te bedwingen en te beheersen.
Als uit nader onderzoek nieuwe gegevens naar voren komen die de verstrekte
informatie of de daaruit getrokken conclusies wijzigen, werkt de exploitant deze
informatie bij en bezorgt ze aan de afdeling, bevoegd voor milieuhandhaving.
11 Momenteel gebeurt dit ook reeds door een erkend labo
102/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Bedrijfsafvalwater
De spui van de onthardingsinstallatie wordt geloosd op de gracht. Ander
bedrijfsafvalwater wordt selectief ingezameld in afwachting van ophaling en afvoer
naar een erkende verwerker. Er mag nooit ander bedrijfsafvalwater in de
gevraagde KWS-afscheider, de zuiveringsinstallatie of in de grachten geloosd
worden. Daar er in inspraakreacties gewag wordt gemaakt van overtredingen
hiertegen en van verontreinigingen met vet en olie en CCl4, is het wenselijk om dit
sporadisch en onaangekondigd te controleren bij het effluent van de
zuiveringsinstallatie en bij de andere lozingspunten, door te screenen op deze en
andere risicoparameters die van toepassing zijn voor het bedrijf.
Wat de lozing van (anorganische) chloriden betreft, zou hiervoor een lozingsnorm
moeten aangevraagd worden gezien dit bijdraagt tot een verhoging van het
zoutgehalte van het ontvangende oppervlaktewater. Elk waterorganisme in het
oppervlaktewater stelt specifieke eisen naar het gehalte aan opgeloste zouten. De
in het water levende soorten verdragen in het algemeen geen sterke variaties van
het gehalte aan opgeloste zouten (IBGE, 2007). Daarnaast kan een verhoging van
het zoutgehalte leiden tot een verhoogde acute toxiciteit van andere stoffen op
aquatische organismen. Een sterke wijziging van het zoutgehalte kan tot
problemen leiden en vanaf een bepaalde waarde (afhankelijk van het organisme)
zelfs tot sterfte van waterorganismen leiden.
Bovendien is de bezinking van zwevende stoffen onder andere (naast b.v.
temperatuur) afhankelijk van het zoutgehalte: hoe hoger het zoutgehalte, hoe lager
de bezinkingssnelheid, waardoor meer zwevende stoffen over een grotere afstand
kunnen getransporteerd worden en over een groter geografisch gebied effecten
kunnen veroorzaken (Metcalf & Eddy, 1991; IBGE, 2007; Huu, 2007).
9.3.3 Milderende maatregelen
Vanuit de bespreking van de waterhuishouding dringen de volgende maatregelen
zich op:
Op kwalitatief vlak:
Zo oude besterfputten aanwezig zijn, dienen deze afgekoppeld te worden
van de achterliggende grachten en desgevallend ook van de
hemelwaterput.
Huishoudelijk afvalwater
o Er dient nagegaan of de capaciteit van de waterzuivering volstaat
voor het maximum aantal werknemers op de site. Zo dit niet het
geval is dient de capaciteit van de waterzuiveringsinstallatie
aangepast te worden.
o In functie van de waterkwaliteit en het achterliggende natuurgebied
is het verder aan te raden dat de exploitant vier keer per jaar
tijdens een effectieve lozing het huishoudelijk afvalwater door een
erkend labo laat analyseren op de parameters pH, BZV, ZS, oliën
en vetten, Ptotaal, ammoniak, nitriet, het verwijderingsrendement
voor BZV en het verwijderingsrendement op zwevende stoffen. Bij
vaststelling van verhoogde waarden dient specifieke proceskennis
103/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
ingehuurd te worden om de beschikbare installatie (nog) beter te
gebruiken, aan te passen of te vervangen.
o De afdeling bevoegd voor milieuhandhaving dient op de hoogte
gebracht te worden in geval van normoverschrijdingen met de
volgende info
tijdstip, aard, omstandigheden en oorzaken van de
overschrijding
beschikbare gegevens aan de hand waarvan de gevolgen
van het voorval voor mens en milieu kunnen worden
beoordeeld
de getroffen maatregelen om het voorval te bedwingen en
te beheersen
Als uit nader onderzoek nieuwe gegevens naar voren komen
die de verstrekte informatie of de daaruit getrokken conclusies
wijzigen, werkt de exploitant deze informatie bij en bezorgt ze
aan de afdeling, bevoegd voor milieuhandhaving.
Bedrijfsafvalwater
o Er mag nooit bedrijfsafvalwater in de gevraagde KWS-afscheider,
de zuiveringsinstallatie of in de grachten geloosd worden.
Sporadische en onaangekondigde controles op de
risicoparameters die van toepassing zijn voor het bedrijf zijn
wenselijk.
o Mbt de spui van de onthardingsinstallatie dient een lozingsnorm
voor chloriden aangevraagd te worden.
Hemelwater
Het hemelwater van de parking moet via aan KWS-afscheider met
sedimentopvang en coalescentiefilter, welke moet voldoen aan EN 858 en
DIN 1999, geloosd worden. De goede werking van de
koolwaterstofafscheider moet wordt altijd verzekerd worden. Hier toe wordt
het volgende voorgesteld: De koolwaterstofafscheider wordt zo dikwijls
geledigd en gereinigd als nodig is om de goede werking ervan te
waarborgen. De exploitant inspecteert daarvoor om de drie maanden de
afscheider. Van de inspecties wordt een logboek bijgehouden. De
afvalstoffen die hierbij vrijkomen dienen opgehaald door een daartoe
erkende ophaler. De KWS-afscheider dient voldoende gedimensioneerd en
voorzien van een automatische afsluiter.
Op kwantitatief vlak:
Hergebruik van hemelwater, minstens voor de toiletten, dringt zich op, niet
alleen vanuit de directe omgeving maar ook in functie van een rationeel
gebruik van drinkwater. Hiertoe is een groter volume hemelwaterput
vereist. Als minimum volume kan het benodigde volume voor 1 maand
gehanteerd worden. Het concrete volume is afhankelijk van het
waterverbruik van de toiletten.
Als vrijblijvende aanbeveling kunnen voor het resterende dakgedeelte, dat
niet is aangesloten op de hemelwaterput, groendaken voorgesteld worden.
104/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
9.4 Nulalternatief
Voor de bespreking en de beoordeling van de mogelijke effecten van het
nulalternatief, wordt integraal verwezen naar de evaluatie van de mogelijke
effecten in de geplande situatie.
9.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming
In functie van de nabestemming kan gesteld worden dat er bij de invulling van de
nabestemming voldaan moet worden aan de principes van integraal waterbeheer
en de vigerende wetgeving (oa. verordening hemelwater).
105/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
10 Fauna en flora
10.1 Afbakening van het studiegebied
In eerste instantie omvat het studiegebied de zone die binnen de invloedstraal van
een mogelijke verstoring is gelegen. Ook de poelen in de omgeving van het
plangebied zullen in beschouwing genomen worden omwille van de mogelijke
aanwezigheid van Kamsalamander.
Bij de beschrijving van de referentiesituatie wordt een ruimer gebied besproken om
de aandachtsgebieden in de ruimere omgeving te belichten.
10.2 Referentiesituatie
Hierna wordt een beschrijving gegeven van de referentiesituatie. In de richtlijnen is
bepaald dat de referentiesituatie de situatie is waarin de drukkerij infrastructureel
op het terrein aanwezig is, maar niet in werking. In het kader van dit MER werd een
terreinbezoek uitgevoerd in december 2011 en juni 2012.
Naast het plangebied en de onmiddellijke omgeving, wordt hieronder ook ingegaan
op enkele aandachtsgebieden, gebieden met grote natuurwaarde en bijhorend
statuut in de nabije omgeving. Bestaande gegevens hierover werden
geïnventariseerd. Er is contact opgenomen met het Agentschap voor Natuur en
Bos van de Provincie Oost-Vlaanderen, meer bepaald in het kader van de
resultaten van het DANAH-project en het in opmaak zijnde beheerplan voor het
Drongengoedbos. Daarnaast werd de website van www.waarnemingen.be
geconsulteerd.
Bijzondere aandacht gaat uit naar het voorkomen van de Europees beschermde
soort Kamsalamander.
Tot slot wordt bekeken in welke mate de aanwezigheid van de bedrijfsinfrastructuur
de bestaande natuurwaarden en de kwaliteit van de omgeving beïnvloedt.
10.2.1 Situering van het plangebied op de Biologische Waarderingskaart
In het plangebied zelf komen geen biologisch waardevolle terreineenheden voor.
In de omgeving valt de grote aanwezigheid van biologisch waardevolle tot zeer
waardevolle zones op. Het Koningsbos en Drongengoedbos zijn een biologisch
zeer waardevol zuur eikenbos (qs). Het perceel ten noorden van het plangebied is
op de BWK aangeduid als een complex van biologisch minder waardevolle en
waardevolle elementen. Het betreft een soortenarm permanent cultuurgrasland
(hp) met als waardevolle elementen een bomenrij met dominantie van Zomereik
(kbq), bomenrij met dominantie van populier (kbp) en bomenrij met dominantie van
(al dan niet geknotte) wilg (kbs). Ten oosten van het plangebied zijn 2 biologisch
waardevolle percelen gesitueerd, zijnde een loofhoutaanplant (n) en
populierenaanplant op vochtige grond met elzen- en/of wilgenondergroei (lhb). De
poeltjes ten noorden en ten zuiden van het plangebied zijn biologisch zeer
waardevol: eutrofe plas met natuurlijke oevers (ae) en veedrinkpoel (kn).
106/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
10.2.2 Situering ten opzichte van aandachtsgebieden
10.2.2.1 Vlaams Ecologisch Netwerk
Het plangebied wordt in alle windrichtingen omsloten door het VEN-gebied ‘De bosgebieden van de cuesta van Zomergem-Oedelem’.
10.2.2.2 Natura 2000 gebieden
Het plangebied grenst in het westen en het zuiden aan het habitatrichtlijngebied
‘Bossen en heide van zandig Vlaanderen: oostelijk deel’ (BE2300005).
10.2.2.2.1 Aangemelde habitats en soorten
De volgende habitats en soorten zijn aangemeld voor het habitatrichtlijngebied
‘Bossen en heide van zandig Vlaanderen: oostelijk deel’.
Tabel 10-1: Aangemelde habitats en soorten
Habitattypes – Bijlage I
2330 Open grasland met Corynephorus- en Agrostis-soorten op landduinen
3130
Oligotrofe wateren van het Middeneuropese en peri-alpiene gebied met
Littorella- of Isoëtes-vegetatie of met eenjarige vegetatie op drooggevallen
oevers (Nanocyperetalia)
3150 Van nature eutrofe meren met vegetatie van het type Magnopotamium of
Hydrocharition
4010 Noordatlantische vochtige heide met Erica tetralix
4030 Droge heide (alle subtypen)
6230 Soortenrijke heischrale graslanden op arme bodems van berggebieden (en
van submontane gebieden in het binnenland van Europa)
6410 Grasland met Molinia op kalkhoudende bodem en kleibodem (Eu-Molinion)
6430 Voedselrijke ruigten
6510 Laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis)
9120 Beukenbossen van het type met Ilex- en Taxus-soorten, rijk aan epifyten (Ilici-
Fagetum)
9160 Eikenbossen van het type Stellario-Carpinetum
9190 Oude zuurminnende bossen met Quercus robur op zandvlakten
91E0(+) Alluviale bossen met Alnion glutinosa en Fraxinus excelsior (Alno-Padion,
Alnion incanae, Salicion albae)
Soorten – Bijlage II
Triturus cristatus – Kamsalamander
Luronium natans – Drijvende waterweegbree
Barbastella barbastellus – Mopsvleermuis
107/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Soorten – Bijlage III
Brandt's vleermuis/Gewone baardvleermuis - Myotis brandtii/Myotis mystacinus
Drijvende waterweegbree - Luronium natans
Gewone grootoorvleermuis/Grijze grootoorvleermuis - Plecotus auritus/austriacus
Kamsalamander - Triturus cristatus
Laatvlieger - Eptesicus serotinus
Mopsvleermuis - Barbastella barbastellus
Ruige dwergvleermuis / Gewone dwergvleermuis / Kleine dwergvleermuis - Pipistrellus
species
Watervleermuis - Myotis daubentonii
Rosse vleermuis - Nyctalus noctula
In het kader van het milieueffectrapport zal vooral de impact naar Kamsalamander
van groot belang zijn, aangezien er in de omgeving van het plangebied enkele
poelen gelegen zijn waar deze soort zou voorkomen. Het ‘Drongengoed –
Maldegemveld’ is het enige deelgebied van het habitatrichtlijngebied waar de
Kamsalamander werd waargenomen.
Zowel de toestand van de huidige populatie als de habitatkwaliteit is voor de
huidige populatie Kamsalamander ontoereikend voor een duurzame overleving. De
actuele staat van instandhouding is dan ook gedeeltelijk aangetast12.
In het deelgebied ‘Drongengoed – Maldegemveld’ bestaan goede potenties voor
ontwikkeling van een duurzame populatie. Potentie voor de aanwezigheid van
Kamsalamander in andere deelgebieden wordt zeer laag ingeschat, aangezien de
verspreiding van de soort in het noorden van Oost-Vlaanderen nooit algemeen
was.
In de deelzone Drongengoed-Maldegemveld komen verschillende soorten
vleermuizen voor.
10.2.2.2.2 Instandhoudingsdoelstellingen
In de onderstaande tabel worden de instandhoudingsdoelstellingen van het
habitatrichtlijngebied ‘Bossen en heide van zandig Vlaanderen: oostelijk deel’
geformuleerd voor de Kamsalamander en het habitattype 3150 dat een potentieel
leefgebied is voor deze soort13.
12 Bron: s-IHD’s – BE2300005 Bossen en heiden van zandig Vlaanderen: Oostelijk deel 13 Momenteel komt dit habitattype niet voor in de omgeving van het plangebied
108/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Tabel 10-2: Doelen voor de relevante Europees te beschermen soorten in de SBZ
Oppervlaktedoelstellingen Kwaliteitsdoelstellingen
Habitattype Doel Toelichting Doel Toelichting
3150
Van nature eutrofe meren
met vegetatie van het type
Magnopotamion of
Hydrocharition
↑ Actueel: onbekend/relicten
Doel: geen oppervlaktedoelstelling. Het terug voorkomen van het
habitattype wordt nagestreefd.
Motivatie: Habitattype is aangemeld, maar is enkel als relict
aanwezig in SBZ. Potenties zijn aanwezig in deelgebied 1
Drongengoed-Maldegemveld, 6 Stropersbos, 8 Vallei Moervaart-
Zuidlede. In een aantal plassen zijn een aantal typisch
begeleidende soorten van het habitattype aanwezig. In het
bijzonder dient aandacht besteed te worden aan de poelen in
deelgebied 1 Drongengoed (leefgebied voor Kamsalamander).
↑ Doel: Behoud begeleidende soorten/streven naar
sleutelsoorten van habitattype, zodat habitattype terug
voorkomt in SBZ.
Motivatie: zie motivatie oppervlaktedoelstellingen. Het betreft
een aangemeld habitattype.
Populatiedoelstellingen Kwaliteitseisen aan de leefgebieden
Soort Doel Toelichting Doel Toelichting
Kamsalamander ↑ Doel: Uitbouw duurzame populatie in goede staat van
instandhouding ter hoogte van deelgebied 1 Drongengoed-
Maldegemveld (> 50 adulte dieren, voortplanting van > 50 larven
of eieren). De doelstelling dient deels buiten de SBZ
gerealiseerd te worden.
Motivatie: De enige populatie in de SBZ is momenteel sterk
achteruitgegaan en kan niet als een leefbare populatie worden
beschouwd. De soort komt momenteel maar in 1 poelencomplex
voor waardoor de kans op uitsterven reëel is.
↑ Doel: Goede staat van instandhouding met betrekking tot
wateren landhabitat: uitbouw van minimum 2 complexen van
meer dan 5 permanente kleine poelen (habitattype 3150),
ingebed in een kleinschalig landschap met o.a. bos, ruigte en
houtwallen binnen 300 m rond geschikte waterbiotopen.
Motivatie: zie populatiedoelstellingen
109/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
10.2.2.2.3 De Kamsalamander
De Kamsalamander (Triturus cristatus) staat op de 'rode lijst' als zeldzaam
aangegeven en is beschermd door de Europese Habitatrichtlijn. Concreet houdt dit
een aantal strikte beschermingsmaatregelen in om de soort te kunnen behouden.
Voorkomen
De Kamsalamander komt actueel enkel voor ter hoogte van deelgebied 1
‘Drongengoed – Maldegemveld’ van het habitatrichtlijngebied ‘Bossen en heide
van zandig Vlaanderen: oostelijk deel’. De soort wordt er sinds 2007 gesignaleerd
in 3 poelen (137.008, 137.503 en 137.504) in het Koningsbos.
In poel 137.504 worden de meeste dieren waargenomen. Enkel in deze poel werd
tot op heden voortplanting vastgesteld. Het aantal larven is echter zeer beperkt en
bedraagt minder dan 20.
Er is een historische waarneming uit 1978 in poel 137.012 (niet in de SBZ) op ca.
1,6 km van de actuele populaties. De aanwezigheid van de soort kon in 2005 en
2007 niet herbevestigd worden. Huidige populatie is bijgevolg hoogstwaarschijnlijk
volledig geïsoleerd. Ook in de overige deelgebieden van het habitatrichtlijngebied
zijn geen waarnemingen van Kamsalamander bekend.
Figuur 10-1 Voorkomen van de Kamsalamander t.h.v. het plangebied14
Habitateisen
De Kamsalamander komt voor in open, maar kleinschalige cultuurlandschappen en
in bosgebieden. Voor de voortplanting gaat de voorkeur naar stilstaande, diepe,
grote(re) en zonbeschenen wateren met veel (verticale, ondergedoken)
watervegetatie. De soort komt ook voor in poelen en plassen, vennen en groeven.
Eind februari tot begin maart trekken de dieren van het land naar het water. Na de
voortplantingsperiode zijn ze weer op land te vinden op begroeide plaatsen onder
14 Bron: s-IHD’s – BE2300005 Bossen en heiden van zandig Vlaanderen: Oostelijk deel
110/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
stenen, planken en dergelijke meer. De Kamsalamander overwintert meestal op
land, diep in de bodem of in kelders, maar ook wel in water.
Poel 137.504 voldoet slechts in beperkte mate aan de habitateisen van de soort.
De oppervlakte bedraagt ca. 210 m² maar het aandeel onderwater- en drijvende
vegetatie is minder dan 10%. Hoewel de poel afgerasterd is en voorzien van een
drinkpomp voor vee is de afrastering gebrekkig zodat de koeien soms door de
omheining breken met het dichttrappelen van de oevers als gevolg.
Binnen een straal van 230 m van de voortplantingspoel situeren zich nog 3 andere
poelen, zijnde een bospoel (137.503) op eigendom van ANB en 2 andere poelen
(137.008 en 137.090) op privaat eigendom. De bospoel is voor 100% bedekt met
kroos, bevat veel organisch materiaal en is weinig of niet geschikt als
voortplantingshabitat. Poel 137.008 is bezet door tamme ganzen en is eveneens
sterk beschaduwd. Poel 137.090 is zeer ondiep en werd in het verleden (2005)
verontreinigd door afvalwater van de nabijgelegen drukkerij.
Knelpunten
Mogelijke knelpunten voor het voorbestaan van de kamsalamander zijn:
het verdwijnen van voortplantingsplaatsen door verlanding, het opvullen en
effenen van poelen.
het ongeschikt worden van leefgebieden door vermesting, verdroging en
vervuiling.
de teloorgang van houtige, kleine landschapselementen zoals houtkanten
en hagen, waarin de dieren gedurende de landfase vertoeven.
de fragmentatie van potentiële habitats - De Urselseweg vormt een
belangrijke barrière tussen de poel ten noorden en de poelen ten zuiden
van de weg.
overmatige beschaduwing van poelen waardoor deze ongeschikt worden
voor de voortplanting. Hetzelfde geldt voor de afwezigheid van
watervegetaties, hetgeen ook vaak het gevolg is van beschaduwing of
verlanding.
Specifiek voor de omgeving van het plangebied kan het volgende gesteld.
De Kamsalamander werd tot nu toe waargenomen in 3 van de 5 poelen in de nabijheid het bedrijf Verstraete.
Het voortbestaan van de soort is sterk afhankelijk van de habitat- en waterkwaliteit. Momenteel is de habitatkwaliteit van de poelen ter hoogte van het studiegebied beperkt. Het bedrijf Verstraete op zich heeft hier geen invloed op. De beperkte habitatkwaliteit van de poelen wordt immers veroorzaakt door het vertrappelen van de oevers door vee, de aanwezigheid van sterke eutrofiëring en beschaduwing. Maatregelen om deze knelpunten aan te pakken vallen buiten de doelstelling van dit plan-MER.
Ook een slechte waterkwaliteit kan evenwel het voortbestaan van de Kamsalamander in het gedrang brengen. In de referentiesituatie wordt er enkel niet-veronteinigd hemelwater geloosd op de gracht achteraan het terrein. Deze gracht heeft enkel een link met de poel 137.090. De waterkwaliteit van de overige poelen staat dus los van de activiteiten van het bedrijf.
111/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
In de betreffende poel werden tot nu toe geen Kamsalamanders waargenomen. Dit is waarschijnlijk het gevolg van verontreinigd water dat in het verleden in deze poel terecht kwam. Het plan-MER kan enkel maatregelen opleggen om er voor te zorgen dat er geen verontreinigd water meer in de gracht geloosd wordt. Enkel de waterkwaliteit in poel 137.090 zal hierdoor verbeteren. Voor het verbeteren van de waterkwaliteit van de overige poelen kan het plan-MER geen maatregelen opnemen.
Potenties volgens het s-IHD-rapport (ANB, 14/02/2011)
Er kan geopteerd worden om de strook weiland en de bestaande poelen, grenzend
aan het Koningsbos te verwerven of te beheren. Hiervoor dient overleg gepleegd
te worden met de landbouwer en privaat eigenaar van de poelen 137.008 en
137.090. Daarnaast zal het graven van meerdere poelen in de strook weiland
kansen bieden voor de ontwikkeling van een duurzame Kamsalamander populatie.
Een andere mogelijkheid is de translocatie van de Kamsalamander naar iets meer
noordelijke gelegen poelen (net buiten SBZ, maar op terreinen van het ANB met
nu aanwezige geschikte poelen) om risico op uitsterven te beperken en de soort
meer te verspreiden over het deelgebied.
10.2.2.3 Het Drongengoedbos en Koningsbos15
Aanwezige soorten
Het Drongengoed en Koningsbos zijn om verschillende redenen uniek. Alhoewel
de bossen zelf geen uitschieters zijn op botanisch gebied, zijn ze toch heel
belangrijk dankzij hun oppervlakte. Ze vormen namelijk het grootste
aaneengesloten boscomplex van Oost-Vlaanderen. De meeste bossen zijn vrij
jong. De kruidlaag is er ofwel afwezig, ofwel wordt gedomineerd door Bramen,
Adelaarsvaren, Smalle en Brede stekelvaren. Op enkele plaatsen groeien Blauwe
bosbes en Rankende helmbloem en kan men een interessante mosflora
aantreffen. In sommige bossen vindt men veel Guldenroede, Maagdenpalm en
Dalkruid.
Botanisch zijn de heideveldjes, de heischrale graslanden en de pioniervegetaties
op voedselarme bodem de meest interessante gemeenschappen. Ze blijven echter
meestal beperkt tot kwetsbare punt- en lijnvormige elementen. Meestal betreft het
hier droge heide met Struikheide en Pijpestrootje als dominante soorten. Op de
vochtigste plaatsen kunnen echter naast Gewone dopheide en een aantal
Veenmossen, soms ook zeldzamere soorten als Tweenervige zegge, Sterzegge,
Gaspeldoorn, Stekelbrem, Ronde zonnedauw, Trekrus, Biezeknoppen en
Groengele zegge voorkomen.
Vochtige heischrale graslanden vindt men langs de Drongengoedweg en in de
bermen van het vliegveld. Deze graslanden zijn zeer soortenrijk met o.a.
Kruipganzerik, Hondsviooltje, Blauwe knoop, Rode ogentroost,
Duizendguldenkruid, Blauwe zegge, Tweenervige zegge...
De vegetatie van het laagste gedeelte van de vliegveldbermen wordt gedomineerd
door Veldrus. Ook Tweenervige zegge komt er abundant voor en plaatselijk zijn er
enkele groeiplaatsen van het zeldzame Heidekartelblad. Een andere, vrij
15 Bron: http://www.zwinstreek.eu
112/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
soortenrijke vegetatie treft men aan op plaatsen met dagzomende klei. Enkele
opvallende soorten zijn Knoopkruid, Blauwe knoop, Pijpestrootje, Guldenroede,
Schermhavikskruid en Zaagblad. Deze laatste soort is een typische plant van
voedselarme kleigronden met tijdelijke grondwatertafel.
De pioniervegetaties op voedselarme bodem dragen ook bij tot de waarde van dit
gebied. Typische soorten zijn Liggend hertshooi, Knolrus, Waterpostelein, Klein
glidkruid, Veenmossen, Waternavel, Moerasdroogbloem en voor de verlaten
akkers, Grondster.
In het kader van het LIFE-project DANAH heeft het Agentschap voor Natuur en
Bos op het militaire domein de naaldbomen uit de strook bos tussen de landings-
en taxibaan gerooid. De oude beukendreven en alleenstaande of groepjes
loofbomen bleven hierbij gespaard. Daarna werd de organische toplaag van de
bodem afgeschraapt (plaggen). Hierdoor krijgen de heidezaden in de bodem
voldoende licht en ruimte om zich volop te ontwikkelen. Dit heideherstel schept
meteen nieuwe kansen voor zeldzame planten (hondsviooltje, heidekartelblad...)
en vlinders (groentje, kleine ijsvogelvlinder en aardbeivlinder).
Met deze maatregel zorgt het ANB volgens de Europese Habitatrichtlijn voor de
instandhouding en uitbreiding van het - zeker in Oost-Vlaanderen - zeldzame
vegetatietype 'Atlantische heide en heischrale graslanden'. Het beheer van de
heide bestaat uit regelmatig maaien en begrazing door schapen.
In de boszone en bosrand kan men naast veel voorkomende soorten als
Roodborstje, Winterkoning en Vink ook Fluiter, Goudvink, Nachtegaal, Groene
specht, Grote en Kleine bonte specht, Zwarte mees, Vuurgoudhaantje, Zwarte
specht en Kuifmees waarnemen. De laatste 4 zijn typerend voor naaldbos.
Roofvogels als Torenvalk (algemenere soort), Ransuil (enkele koppels) en
Boomvalk (één koppel) broeden in dit gebied. Op doortrek zijn Buizerd, Sperwer en
in mindere mate Blauwe en Bruine kiekendief regelmatig te zien.
Grote open stukken in de omgeving van het bos trekken in het voorjaar groepen
Regenwulpen. Sinds enkele jaren werden baltsende wulpen opgemerkt. Ze
kwamen echter nog niet tot broeden.
De vlindersoorten die in dit gebied voorkomen zijn Oranjetip, Distelvlinder,
Gehakkelde aurelia, Schildrupsvlinder, Groentje, Vuilboomblauwtje, Icarus blauwtje
en Aardbeivlinder.
In het bos liggen ook volgende natuurgebieden: Maldegemveld en het Militair
vliegveld.
Visie voor het gebied
Het ANB heeft het initiatief genomen om een gebiedsvisie op te stellen voor het
Drongengoed. De gebiedsvisie is hieronder weergegeven.
113/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Figuur 10-2 Afbakening visiegebied Drongengoedbos
Er werd een streefbeeld opgesteld met 2 scenario’s. Een 1ste scenario ent zich op
het bestaande juridische kader en speelt zich hoofdzakelijk af in de gebieden die
op het gewestplan een ‘groene’ bestemming hebben, opgenomen zijn in het
Vlaams Ecologisch Netwerk en/of als habitatrichtlijngebied tot het Europese
netwerk Natura 2000 behoren. In deze gebieden wordt het natuur-, bos- en
landschapsbeheer geoptimaliseerd.
Het 2de scenario bouwt hierop verder en betrekt het omringende landschap sterker
bij de toekomst van het gebied Drongengoed. Dit moet voor een meer robuust
samenhangend natuur- en bosgebied zorgen.
Voor het ANB vormt het streefbeeld de basis voor de toekomstige inrichtings- en
beheerplannen op haar gronden. Ook bij aankopen in de toekomst – die
uitdrukkelijk op vrijwillige basis verlopen – vormt deze visie de basis voor de
inrichting en het beheer ervan.
In het ruimtelijk structuurplan Oost-Vlaanderen zijn het Drongengoed en
Maldegemveld geselecteerd als natuuraandachtszone.
In het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan formuleert Knesselare zijn visie voor de
Drongengoed- en Keigatbossen. In de 1ste fase inzake de afbakening van het
Vlaams Ecologisch Netwerk zijn enkel het bossencomplex en de natuurgebieden
rondom de Drongengoedbossen opgenomen in het GEN. De Keigatbossen zouden
in een 2de fase worden opgenomen. De gemeente treedt het voorstel van de
provincie bij om ook de Keigatbossen (zoals aangeduid op het gewestplan) als
GEN of GENO aan te duiden. Ook in het ecologisch functioneren van de gemeente
vervullen de Drongengoed- en Keigatbossen immers een cruciale rol. De
ecologische kwaliteiten van het gebied zijn dan ook richtinggevend voor de verdere
ruimtelijke ontwikkeling.
114/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Voor het agrarisch grondgebruik zal uitgemaakt moeten worden in welke mate het
een meerwaarde kan genereren voor de ecologische doelstellingen van het
gebied. De gebruiksmogelijkheden voor landbouw in deze prioritaire gebieden voor
natuur zullen dan ook beperkt blijven tot extensieve vormen.
Met betrekking tot de problematiek van zonevreemde activiteiten rond het
Drongengoedbos, werd in het GRP verwezen naar het sectoraal BPA voor de
drukkerij Verstraete. Het arrest nr. 212.542 van 7 april 2011 van de Raad van State
heeft het BPA evenwel vernietigd voor wat betreft het deelplan “NV Drukkerij
Verstraete”.
10.2.3 Impact van de aanwezigheid van de bedrijfsinfrastructuur op de natuurwaarden en omgevingskwaliteit
10.2.3.1 Lucht en geluid
In de referentiesituatie is er geen bedrijvigheid. Op dit vlak zijn er dan ook geen
emissies naar de omgeving.
10.2.3.2 Waterkwaliteit
In de referentiesituatie is er enkel een afvoer van hemelwater van het terrein. De
verharde oppervlakken door de aanwezigheid van het bedrijf zorgen voor een
afstroom van hemelwater. Afvalwater wordt er niet geproduceerd aangezien het
bedrijf in de referentiesituatie niet in werking is.
Het hemelwater is in principe niet verontreinigd en wordt geloosd in de gracht
achter het bedrijventerrein. Contaminatie van hemelwater dat van het
parkeerterrein afstroomt met oliecomponenten, treedt in dit scenario niet op
aangezien de parking niet gebruikt wordt.
In de adviesronde naar aanleiding van de terinzagelegging van de kennisgeving
werd melding gemaakt van een link tussen de hemelwaterput en een voormalige
besterfput. Via deze besterfput zou de gracht langsheen het bedrijf verontreinigd
water ontvangen. Dit zou leiden tot een eutrofiëring van de waterloop. Het is niet
duidelijk of deze link daadwerkelijk bestaat. In de milieuvergunning staat vermeld
dat de besterfputten op het terrein niet teruggevonden werden en dat er van uit
gegaan wordt dat de link er niet is. In dit plan-MER kan enkel gesteld worden
dat er geen verbinding mag bestaan tussen de hemelwaterput en een
eventuele voormalige besterfput. Zo voormalige besterfputten aanwezig zijn,
moet ook de verbinding tussen de putten en de gracht verbroken worden. Zo
hier aan voldaan wordt, wordt enkel niet-verontreinigd water geloosd op het
grachtenstelsel en eventueel op de poel die hiermee in verbinding staat. Er is dan
geen negatieve impact van de aanwezigheid van het bedrijfsterrein op de
waterkwaliteit, wat belangrijk is in functie van de kamsalamander.
10.2.3.3 Waterkwantiteit
In de referentiesituatie vindt er geen hergebruik van het hemelwater plaats
aangezien er geen activiteiten in het bedrijf zijn. De hemelwaterput is bijgevolg
permanent vol. Hierdoor wordt het hemelwater ongebufferd geloosd in de gracht
115/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
ten zuiden van het bedrijf. Bij een hevige bui zou de toevloed aan water zo groot
kunnen zijn, dat potentiële larven in de poel 137.090 weggespoeld worden16.
10.2.3.4 Lichthinder
In de referentiesituatie wordt de infrastructuur niet gebruikt. Zo ontstaat er ook
geen lichthinder.
10.2.3.5 Versnippering
De Kamsalamander is sterk afhankelijk van kleine landschapselementen zoals
houtkanten en hagen. Op de zuidelijke en westelijke grens van het bedrijf is een
haag, houtkant en gracht aanwezig. Deze ecotopen kunnen een corridor vormen
voor de Kamsalamander. De loofhoutaanplant ten oosten van het bedrijf vormt
tevens een geschikt habitat waarin de Kamsalamander kan vertoeven tijdens de
landfase. Deze aanplant sluit in het zuidwesten aan op het grotere bosfragment ten
zuiden van het bedrijf. Op die manier is er een link met mogelijk meer zuidelijk
gelegen biotopen. In dit bos zijn wel geen poelen aanwezig waardoor het enkel
een biotoop zou kunnen vormen in de landfase.
Het feit dat er geen volledig natuurlijke verbinding aanwezig is tussen het
noordelijk en zuidelijk gelegen deel van het groengebied in de omgeving van het
bedrijventerrein wordt mede bepaald door de aanwezigheid van de bestaande
weg. Daar er langsheen het bedrijf zoals hiervoor reeds aangehaald groene
corridors aanwezig zijn, zorgt ervoor dat er wel verbindingsmogelijkheden zijn
tussen beide gebieden. Het bedrijfsterrein is op zich relatief klein en overbrugbaar.
10.3 Effectbespreking en –beoordeling van de geplande toestand
10.3.1 Methodiek
Aangezien het een plan-MER betreft voor een GRUP wordt er geen
constructiesfase in beschouwing genomen. Als onderdeel van het MER zal er in
het kader van Artikel 36ter van het Natuurdecreet een passende beoordeling
worden opgemaakt. In deze passende beoordeling zal het effect van het
voorgenomen plan op de instandhoudingsdoelstellingen voor het SBZ-gebied
onderzocht worden.
De effectgroepen die van belang zijn, zijn de volgende:
Verontreiniging naar water: Voor de beschrijving van het effect van
verontreiniging van water door lozing van afvalwater wordt uitgegaan van de
bespreking en/of berekeningen binnen de discipline oppervlaktewater. Wijzigingen
in abiotische omstandigheden, die het gevolg zijn van het plan en die kunnen
leiden tot aantasting van de ecologische waarden worden beoordeeld aan de hand
van de aard van de aantasting (permanent, tijdelijk, …) en de ecologische waarde
van de betrokken ecotopen. Bij een significante verontreiniging wordt een
ecotoxicologische impactbepaling uitgevoerd en worden zo nodig milderende en/of
compenserende maatregelen voorgesteld. Bijzondere aandacht gaat hier uitnaar
16 Tot nu toe werden geen Kamsalamanders waargenomen in de poel 137.090.
116/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
de mogelijke impact van de lozing ten aanzien van de leefgebieden van de
Europees beschermde soort, zijnde Kamsalamander.
Rustverstoring: Op basis van de effectbeschrijving en -beoordeling binnen de
discipline geluid en trillingen, wordt een inschatting gemaakt van het effect van
rustverstoring op fauna. De inschatting van eventuele rustverstoring t.o.v. deze
zones zal gebeuren op basis van drie elementen:
de akoestische verstoringsgevoeligheid van de voorkomende vogelsoorten
en vogelgroepen (op basis van Van de Genachte et al. (2001);
de drempelwaarde voor rustverstoring voor avifauna (op basis van
literatuuronderzoek);
de verstoringsgevoeligheid van het projectgebied (op basis van de
resultaten binnen de discipline geluid en literatuuronderzoek).
Versnippering: het aspect versnippering wordt kwalitatief beschreven rekening
houdend met de ligging van het plangebied omgeven door groengebieden.
Voor elk van de effecten wordt een beoordeling van de verwachte effecten
uitgevoerd volgens het eerder vermelde referentiekader, zijnde de situatie zoals ze
op dit moment is.
Effecten via lucht: Voor de effectbeschrijving als gevolg van verontreiniging naar
lucht zal gesteund worden op de beschrijving en beoordeling binnen de discipline
lucht, waar de volgende paramters onderzocht worden: SO2, NOx, CO, PM10, stof
en VOS. Gezien verwacht wordt dat zowel de procesemissies als de emissies uit
het verkeer van en naar de site als beperkt kunnen geëvalueerd worden, zal de
bijdrage tot de verzurende depositie verwaarloosbaar zijn. Het aspect verzurende
depositie wordt bijgevolg op basis van de kenmerken van de activiteiten als minder
relevant geacht.
Volgende aspecten worden als niet relevant beschouwd:
Biotoopverlies: als gevolg van het voorgenomen plan treedt er geen
biotoopverlies op.
Verdroging: het voorgenomen plan zal geen verdroging tot gevolg hebben;
er vindt namelijk geen bemaling of grondwateronttrekking plaats die tot een
grondwaterverlaging in de omgeving kan leiden.
Het beoordelingskader dat zal gebruikt worden voor de impact op ecotopen die
hierbij niet beschouwd als vegetatie op zich, maar wel als deel van het ecosysteem
en dus als leefgebieden voor soorten is het volgende.
Sterk (Significant) negatief effect: voortbestaan van bepaalde ecotopen/soorten
op regionaal niveau komt in het gedrang door verlies door het wijzigen van
abiotische condities voor unieke ecotopen, verdwijnen van een kernpopulatie of
het verdwijnen van essentiële deelpopulaties, stapstenen of corridors;
Matig negatief effect: ecotoop/soort zal op regionaal niveau gevoelig
achteruitgaan t.g.v. planuitvoering (kwantitatieve richtwaarden, bijv. >5% van
het totaal voorkomen van het ecotoop/soort op regioniveau), wegvallen van
117/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
bepaalde populaties of corridors maar behoud van essentiële kernpopulaties,
behoud van het netwerk als geheel;
Gering negatief effect: ecotoop/soort zal zeker achteruitgaan op regionaal
niveau t.g.v. planuitvoering (kwantitatieve richtwaarden, bijv. 1-5% van het
totaal voorkomen van het ecotoop op regioniveau), effecten op kwantiteit en
kwaliteit van de leefgebieden voor soorten op regionaal én op lokaal niveau zijn
beperkt;
Verwaarloosbaar effect: de oppervlakte/kwaliteit/populatie van bepaalde
ecotopen/soorten zal enige wijziging ondergaan maar deze zijn niet essentieel
in regionale context;
Indien er zich significante effecten voordoen t.o.v. de ecologisch waardevolle
gebieden en soorten, worden in het MER dwingende milderende en/of
compenserende maatregelen voorgesteld worden. Daarnaast worden
aanbevelingen geformuleerd om de effecten tegen te gaan of zo gering mogelijk te
houden.
10.3.2 Verstoring in de geplande toestand
In de geplande situatie is de drukkerij aanwezig zoals heden, met alle installaties in
werking.
10.3.2.1 Verzuring
Uit de discipline lucht blijkt dat de immissiebijdrage van VOS tot de richtwaarde in
het studiegebied, verwaarloosbaar is. Ook emissies van het verkeer, dat door de
drukkerij wordt gegenereerd, hebben slechts een verwaarloosbaar effect op de
omgevingslucht.
Zowel de procesemissies als de emissies uit het verkeer van en naar de site zijn
beperkt. De bijdrage van de bedrijvigheid tot de verzurende depositie is bijgevolg
verwaarloosbaar.
10.3.2.2 Rustverstoring
De rustverstoring als gevolg van het plan wordt voornamelijk gegenereerd door de
persmachine achteraan op de parking en de afzuigventilatoren achteraan en aan
de oostkant van het gebouw. Op basis van de geluidsmetingen die beschreven zijn
binnen de discipline geluid en trillingen kan er afgeleid worden dat het specifiek
geluid afkomstig van de werking van de drukkerij maximaal 44 dB(A) bedraagt.
Deze waarde werd gemeten ter hoogte van het meetpunt MP1, dwz op een
afstand van ca. 100 m tot het bedrijf.
Rekening houdend met de aanwezige natuurwaarden in de omgeving van het
bedrijf kan er gesteld worden dat vooral de aanwezigheid van Kamsalamander van
belang is. Op basis van literatuuronderzoek naar impact van geluidsverstoring op
natuurwaarden, blijkt dat er voornamelijk onderzoek is uitgevoerd op vogels en
meer in het bijzonder op broedvogels en weidevogels. Impact op andere
diergroepen als gevolg van industriële geluidsverstoring, zoals amfibieën, insecten,
zoogdieren, etc. zijn niet gekend.
118/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Op basis van de studie van Aeolus & Lisec (2001) waar de problematiek rond
geluidsverstoring bij vogels van dichterbij werd bekeken, kan er aangenomen
worden dat er een verstoring optreedt vanaf een bijdrage van 45 dB(A). Deze
vaststelling is gebaseerd op de citering van drie auteurs in de studie van Aeolus &
Lisec (2001), die drempelwaarden voor avifauna opgeven:
Tamis en Runhaar (1994) gebruiken voor de verstoringsgevoeligheid van
vogels de geluidsdrempels van 55, 50 en 45 dB(A) voor relatief
ongevoelig, matig gevoelige en gevoelige vogelsoorten;
Het onderzoek van Reinen et al. (1992, 1997) toont aan dat de waarde
voor geluidsbelasting van wegen met snelverkeer waarboven de
broedvogeldichtheid verlaagd is, op 42 dB(A) ligt voor bosvogels en op 47
dB(A) ligt voor weidevogels.
Uit het onderzoek van J. Gabriëls bleek dat biotoopbeïnvloeding van
avifauna alleen aanwezig is bij permanente verstoring door niveaus van
meer dan 45 dB(A).
Op basis van het berekende specifiek geluid van maximaal 44 dB(A) en de
geciteerde waarden hiervoor, wordt de impact van rustverstoring op de aanwezige
natuurwaarden als gering negatief effect beoordeeld. De geluidsverhoging
afkomstig van de werking van het bedrijf zal namelijk lager zijn de algemeen
aanvaarde drempelwaarde voor geluidsverstoring van avifauna. Tevens kan er
aangehaald worden dat de omliggende natuurwaarden voornamelijk te vinden zijn
in de aanwezigheid van Europees beschermde habitats en minder in de
aanwezigheid van kwetsbare (broedende) vogelsoorten. De onmiddellijke
omgeving is niet aangeduid als Vogelrichtlijngebied en is op de BWK niet als
faunistisch waardevol gebied aangeduid.
10.3.2.3 Impact op de waterkwaliteit
In de geplande toestand wordt er naast hemelwater ook gezuiverd huishoudelijk
afvalwater en de spui van de onthardings in de gracht achteraan het bedrijf
geloosd. Deze gracht staat bij een grote watertoevoer mogelijk in contact met poel
137.090. De andere poelen hebben geen link met de gracht achteraan het bedrijf.
Bij de exploitatie van het bedrijf kan het hemelwater dat van het parkeerterrein
afstroomt, mogelijk oliecomponenten bevatten. De parking wordt nagenoeg
uitsluitend gebruikt als parking voor het personeel. Voor het overige komen
vrachtwagens af en aan gereden voor de aflevering en ophaling van producten en
materialen. Op zich kan het hemelwater dat van een dergelijke parking afstroomt
als niet-verontreinigd beschouwd worden. Daar het achterliggende gebied evenwel
VEN-gebied en Habitatrichtlijngebied betreft, en een goede waterkwaliteit van
essentieel belang is in functie van de instandhouding van de reeds aanwezige
populatie Kamsalamander binnen de SBZ, is het toch wenselijk dat het (first flush)
water afkomstig van de parking gezuiverd wordt alvorens het geloosd wordt in de
gracht. Deze zuivering dient te gebeuren met een regelmatig te onderhouden
KWS-afscheider met sedimentopvang en coalescentiefilter, welke moet voldoen
aan EN 858 en DIN 1999.
119/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
In een inspraakreactie wordt melding gemaakt van besterfputten die in verbinding
staan met de hemelwaterput en met de grachten. Volgens het bedrijf zijn er geen
besterfputten aanwezig. Ook in de milieuvergunning wordt aangehaald dat er geen
besterfputten zijn. Zo effectief voormalige besterfputten aanwezig zijn moet
minstens ook de verbinding tussen de putten en de ontvangende gracht verbroken
worden.
Het huishoudelijk afvalwater wordt op het eigen terrein gezuiverd door middel van
een kleinschalige zuiveringsinstallatie. Het effluent wordt geloosd op de gracht
achter het bedrijf. De zuivering zorgt er voor dat er geen verontreinigd water wordt
geloosd. Om de 3 maanden worden er controlemetingen uitgevoerd om dit te
controleren. Onder § 9.3.2 worden deze analyseresultaten besproken. Hierbij blijkt
dat geregeld overschrijdingen optreden van de gestelde normen.
De werking en effluentkwaliteit van de waterzuiveringsinstallatie moet dus beter
bewaakt worden.
In eerste instantie dient nagegaan te worden of de capaciteit van de
waterzuiveringsinstallatie voldoet voor het aantal werknemers van het bedrijf. Zo
niet, dan dient dit aangepast te worden.
In functie van de waterkwaliteit en het achterliggende natuurgebied is het verder
aan te raden dat de exploitant vier keer per jaar (zelfde frequentie als momenteel
het geval is) tijdens een effectieve lozing het effluent laat analyseren door een
erkend labo, en dit op de parameters pH, BZV, ZS, oliën en vetten, Ptotaal,
ammoniak, nitriet, het verwijderingsrendement voor BZV en het
verwijderingsrendement op zwevende stoffen. Deze parameters worden gebaseerd
op het geldeden normeringskader dat in VLAREM wordt bepaald. Bij vaststelling
van verhoogde waarden dient specifieke proceskennis ingehuurd te worden om de
beschikbare installatie (nog) beter te gebruiken, aan te passen of te vervangen.
In geval van een normoverschrijding moet de exploitant bovendien zo spoedig
mogelijk volgende informatie aan de afdeling bevoegd voor milieuhandhaving
verstrekken:
1° tijdstip, aard, omstandigheden en oorzaken van de overschrijding;
2° beschikbare gegevens aan de hand waarvan de gevolgen van het voorval voor
mens en milieu kunnen worden beoordeeld;
3° de getroffen maatregelen om het voorval te bedwingen en te beheersen.
Als uit nader onderzoek nieuwe gegevens naar voren komen die de verstrekte
informatie of de daaruit getrokken conclusies wijzigen, werkt de exploitant deze
informatie bij en bezorgt ze aan de afdeling, bevoegd voor milieuhandhaving.
De spui van de onthardingsinstallatie wordt vergund geloosd in de achterliggende
gracht. Ander bedrijfsafvalwater wordt selectief ingezameld in afwachting van
ophaling en afvoer naar een erkende verwerker. Er mag nooit bedrijfsafvalwater in
de KWS-afscheider, de zuiveringsinstallatie of in de grachten geloosd worden.
Daar er in de inspraakreacties naar aanleiding van de kennisgeving voor
voorliggend MER gewag wordt gemaakt van overtredingen hiertegen, is het
aangewezen om dit jaarlijks te controleren bij het effluent van de
120/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
zuiveringsinstallatie en bij de andere lozingspunten, door te screenen op alle
risicoparameters die van toepassing zijn voor het bedrijf.
Wat de lozing van (anorganische) chloriden betreft, zou hiervoor een lozingsnorm
moeten aangevraagd worden gezien dit bijdraagt tot een verhoging van het
zoutgehalte van het ontvangende oppervlaktewater. Elk waterorganisme in het
oppervlaktewater stelt specifieke eisen naar het gehalte aan opgeloste zouten. De
in het water levende soorten verdragen in het algemeen geen sterke variaties van
het gehalte aan opgeloste zouten (IBGE, 2007). Daarnaast kan een verhoging van
het zoutgehalte leiden tot een verhoogde acute toxiciteit van andere stoffen op
aquatische organismen. Een sterke wijziging van het zoutgehalte kan tot
problemen leiden en vanaf een bepaalde waarde (afhankelijk van het organisme)
zelfs tot sterfte van waterorganismen leiden.
Bovendien is de bezinking van zwevende stoffen onder andere (naast b.v.
temperatuur) afhankelijk van het zoutgehalte: hoe hoger het zoutgehalte, hoe lager
de bezinkingssnelheid, waardoor meer zwevende stoffen over een grotere afstand
kunnen getransporteerd worden en over een groter geografisch gebied effecten
kunnen veroorzaken (Metcalf & Eddy, 1991; IBGE, 2007; Huu, 2007).
Mits voldaan wordt aan de bovenstaande voorwaarden, wordt er geen
verontreiniging van het oppervlaktewater verwacht. De waterkwaliteit voor de
Kamsalamander wordt niet negatief beïnvloed door de werking van het bedrijf.
10.3.2.4 Impact op de waterkwantiteit
In de huidige bedrijfsvoering is geen hergebruik van hemelwater voorzien.
Nochtans is een hemelwaterput aanwezig. Deze is evenwel constant gevuld.
Hergebruik van hemelwater kan er voor zorgen dat er toch enige kwantitatieve
buffering gebeurt in de toestroom naar de gracht. Hierdoor wordt het risico op het
wegspoelen van mogelijke larven in de poel 137.090 beperkt.
10.3.2.5 Lichthinder
De bestaande verlichting op het terrein is reeds op een doordachte wijze voorzien.
Op de parking staat lage verlichting die ’s nachts gedoofd wordt. Verder is er
verlichting met bewegingsdetectie en automatisch doofsysteem. De hinder naar de
omgeving is beperkt.
Het is belangrijk dat in het voorgenomen plan voorzien wordt volgens welke
principes buitenverlichting op het terrein kan:
- Armaturen voor avondverlichting op de parkings:
Gerichte verlichting die enkel de parking verlicht of
Lage verlichting (max. 1,2 m hoog) waarbij verstrooiing naar de
bufferzone vermeden wordt
- Armaturen voor occasionele verlichting
Verlichting met bewegingsdetectiesysteem en automatische
uitschakeling, waarbij gerichte verlichting gebruikt wordt die gericht wordt
op de te verlichten zone en verstrooiing maximaal vermijdt
121/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
10.3.2.6 Versnippering
Bij de exploitatie van het bedrijf zal het verkeer op de Urselseweg toenemen in
vergelijking met de referentiesituatie waar er vanuit gegaan wordt dat het bedrijf
niet in werking is. In vergelijking met de huidige exploitatie (anno 2012) zal het
verkeer gelijk blijven. De Kamsalamander kan tijdens zijn jaarlijkse trek naar de
voortplantingsplaatsen deze weg oversteken. Met een toename van het verkeer
verhoogt ook de kans op verkeerslachtoffers.
Maatregelen om de barrièrewerking van de Urselseweg te verkleinen
(overzetacties, amfibieëntunnel), dienen evenwel los gezien te worden van het
voorgenomen plan dat het voorwerp vormt van dit MER. De verkeersbewegingen
op deze weg zijn namelijk niet enkel afkomstig van het bedrijf.
In de geplande situatie vinden er geen infrastructurele uitbreidingen plaats. De
aanwezige kleine landschapselementen ter hoogte van het bedrijf zullen bijgevolg
niet aangetast worden. De effecten zijn bijgevolg vergelijkbaar met deze
beschreven voor de referentiesituatie.
10.3.3 Verscherpte natuurtoets
Artikel 26bis geeft aan dat er dient aangetoond te worden dat een activiteit die
doorgaat in of in de omgeving van het VEN geen onvermijdbare en onherstelbare
schade aan de natuur in het VEN kan veroorzaken (verscherpte natuurtoets).
Wordt voor een activiteit, binnen of buiten het VEN, een vergunning aangevraagd,
dan mag de overheid deze niet toestaan als deze activiteit onvermijdbare en
onherstelbare schade kan aanrichten aan de natuur van het VEN.
Mits het nemen van volgende maatregelen, zal de exploitatie van het bedrijf niet
resulteren in onvermijdbare en onherstelbare schade:
- er mag geen verbinding bestaan tussen de hemelwaterput en een eventuele
voormalige besterfput. Zo voormalige besterfputten aanwezig zijn, moet ook
de verbinding tussen de putten en de ontvangende gracht verbroken
worden.
- het (first flush) water afkomstig van de parking moet gezuiverd worden
alvorens het geloosd wordt in de gracht. Deze zuivering dient te gebeuren
met een regelmatig te onderhouden KWS-afscheider met sedimentopvang
en coalescentiefilter, welke moet voldoen aan EN 858 en DIN 1999.
- De capaciteit van de zuiveringsinstallatie dient afgestemd te zijn op het
aantal IE van het bedrijf. Zoniet, dan dient dit aangepast te worden.
- De werking en effluentkwaliteit van de waterzuiveringsinstallatie moet beter
bewaakt worden.
- In functie van de waterkwaliteit en het achterliggende natuurgebied is het
verder aan te raden dat de exploitant vier keer per jaar tijdens een effectieve
lozing het huishoudelijk afvalwater laat analyseren door een erkend labo, en
dit op de parameters pH, BZV, ZS, oliën en vetten, Ptotaal, ammoniak,
nitriet, het verwijderingsrendement voor BZV en het verwijderingsrendement
op zwevende stoffen. Bij vaststelling van verhoogde waarden dient
specifieke proceskennis ingehuurd te worden om de beschikbare installatie
(nog) beter te gebruiken, aan te passen of te vervangen.
122/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
- In geval van een normoverschrijding moet de exploitant bovendien zo
spoedig mogelijk volgende informatie aan de afdeling bevoegd voor
milieuhandhaving verstrekken:
1° tijdstip, aard, omstandigheden en oorzaken van de overschrijding;
2° beschikbare gegevens aan de hand waarvan de gevolgen van het
voorval voor mens en milieu kunnen worden beoordeeld;
3° de getroffen maatregelen om het voorval te bedwingen en te
beheersen.
Als uit nader onderzoek nieuwe gegevens naar voren komen die de
verstrekte informatie of de daaruit getrokken conclusies wijzigen, werkt
de exploitant deze informatie bij en bezorgt ze aan de afdeling, bevoegd
voor milieuhandhaving.
- Mbt de spui van de onthardingsinstallatie dient een lozingsnorm voor
chloriden aangevraagd te worden.
- Er mag nooit bedrijfsafvalwater in de KWS-afscheider, de
zuiveringsinstallatie of in de grachten geloosd worden. Daar er in de
inspraakreacties naar aanleiding van de kennisgeving voor voorliggend MER
gewag wordt gemaakt van overtredingen hiertegen, is het aangewezen om
dit jaarlijks te controleren bij het effluent van de zuiveringsinstallatie en bij de
andere lozingspunten, door te screenen op alle risicoparameters die van
toepassing zijn voor het bedrijf.
- Verlichting dermate voorzien dat geen lichthinder optreedt
Armaturen voor avondverlichting op de parkings:
Gerichte verlichting die enkel de parking verlicht of
Lage verlichting (max. 1,2 m hoog) waarbij verstrooiing naar de
bufferzone vermeden wordt
Armaturen voor occasionele verlichting
Verlichting met bewegingsdetectiesysteem en automatische
uitschakeling, waarbij gerichte verlichting gebruikt wordt die gericht
wordt op de te verlichten zone en verstrooiing maximaal vermijdt
10.3.4 Passende beoordeling
Artikel 36ter van het Vlaamse Natuurdecreet stelt dat een vergunningsplichtige
activiteit die, of een plan of programma dat, afzonderlijk of in combinatie met één of
meerdere bestaande of voorgestelde activiteiten, plannen of programma's, een
betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van een speciale
beschermingszone kan veroorzaken, onderworpen dient te worden aan een
passende beoordeling wat betreft de betekenisvolle effecten voor de speciale
beschermingszone (SBZ).
Zo een MER opgesteld wordt dient deze passende beoordeling te gebeuren
binnen het MER. Voor de passende beoordeling verwijzen we naar hoofdstuk 15 in
dit rapport.
123/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
10.4 Nulalternatief
In het nulalternatief blijft het bedrijf in werking, maar wordt er geen herbestemming
doorgevoerd. Het bedrijf blijft bijgevolg gelegen in natuurgebied.
De verstoringseffecten (verzuring, rustverstoring, waterverontreiniging) en de
versnipperingseffecten in het nulalternatief zijn voor fauna en flora vergelijkbaar
met deze in de geplande toestand.
10.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming
Er zal in functie van een bestemmingsplan voor de nabestemming volgens de
huidige wetgeving steeds een passende beoordeling en een verscherpte VEN-
toets vereist zijn. Significant negatieve effecten naar de beschermde
natuurwaarden van de omliggende beschermde gebieden zijn niet toegelaten.
Vanuit de receptor natuur wordt de nabestemming van het plangebied bij voorkeur
ingevuld als natuurgebied. Deze keuze wordt ondersteund door de opname van
het plangebied binnen het visiegebied voor het Drongengoed. Bovendien kan dit
een meerwaarde betekenen voor het aanliggende Habitatrichtlijn- en VEN-gebied.
Twee mogelijke denkpistes zijn de volgende:
1. Er kan geopteerd worden om een gedeelte van de aanwezige bebouwing
te behouden en een invulling te geven in functie van natuureducatie.
Centraal in het Drongengoedbos is de Drongengoedhoeve gelegen. Dit is
een landschapsinfo-centrum, waar de bezoeker toeristisch-recreatieve
informatie krijgt over de omgeving. Ter hoogte van het plangebied kunnen
activiteiten gelokaliseerd worden die in de Drongengoedhoeve niet
mogelijk zijn. De ruimte kan bijvoorbeeld ingericht worden voor
natuureducatieve tentoonstellingen. Het gebouw kan ook invulling krijgen
als ontmoetingscentrum voor natuurverenigingen.
Onnodige verhardingen en een deel van de bedrijfsgebouwen kunnen
afgebroken worden. De hierdoor vrijgekomen ruimte kan invulling krijgen
als grasland (al dan niet met extensief agrarisch medegebruik) al dan niet
met poelen en kleine landschapselementen. Dergelijke poelen kunnen
mee instaan voor de populatie Kamsalamander.
2. Een andere optie is om alle infrastructuur ter hoogte van het plangebied te
verwijderen en het terrein volledig in te richten in functie van zijn
natuurfunctie. Uit de verschillende geraadpleegde historische kaarten (zie
§ 11.2.3.1 ) blijkt dat het terrein zelf in het verleden niet bebost was.
Aangrenzend bevond zich wel een bebost perceel. De invulling als
grasland geniet de voorkeur boven de bebossing van het perceel. De
bosaanplant aan de oostzijde kan wel behouden blijven. Gezien de waarde
van het gebied voor de Kamsalamander kunnen poelen gegraven worden
en kunnen bomenrijen aangeplant worden waardoor er nieuwe habitats
voor deze soort gecreëerd worden. De buffer rond het huidige
bedrijventerrein kan als houtkant dienst blijven doen.
124/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
11 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
11.1 Afbakening van het studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald door de directe omgeving van het project.
Op macroniveau wordt evenwel een ruimer gebied besproken, nl. het traditioneel
landschap waarbinnen het studiegebied is gelegen. Naar zichtbaarheid wordt het
studiegebied uitgebreid tot waar de visuele effecten reiken.
11.2 Referentiesituatie
11.2.1 Landschap op macroniveau
Traditioneel landschap
Volgens de classificatie van de traditionele landschappen ligt het plangebied in
‘Cuesta van Zomergem-Oedelem’17. Deze streek wordt gekenmerkt door een
zachtgolvende topografie met een uitgesproken steilrandbegrenzing. Een andere
structuurdragend element is het patroon van bossen en open landbouwgebieden.
Het lineair groen (dreven) is sterk ruimtebepalend en soms ruimte begrenzend.
Hierdoor is het aantal wijdse zichten beperkt. Gerichte vergezichten zijn wel
mogelijk langs de steilranden op de omliggende gebieden. De bebouwing komt
voor als geïsoleerde elementen en als ruimtebegrenzende massa.
Ten zuiden van het plangebied ligt het traditioneel landschap ‘Houtland’. Ook hier
wordt het landschap gekenmerkt door een golvende topografie. Er is verspreide
bebouwing en opgaande perceelsrandbegroeiing aanwezig. De herkenbare sites
van de nederzettingen behoren tot de ruimtelijk - landschappelijke structuur. Het
netwerk van lineair groen versterkt de identiteit van de open ruimte.
11.2.2 Landschap op mesoniveau
11.2.2.1 Beschermde monumenten, landschappen en landschappen en dorps- of
stadzichten
In de directe omgeving van het plangebied komen geen beschermde monumenten,
landschappen of stads- en dorpsgezichten voor.
11.2.2.2 Bouwkundig erfgoed
Vlakbij het plangebied is een oude boswachterswoning gelegen. In de ruimere
omgeving van het plangebied is aanvullend volgend bouwkundig erfgoed
gesitueerd: Hoeve Koningsgoed, Hoeve Blauwgoed en de Drongengoedhoeve.
11.2.2.3 Landschapsatlas
Ankerplaatsen
Volgens de landschapsatlas is het plangebied is gelegen in de ankerplaats
‘Drongengoedbos’ (A40002).
17 Traditionele landschappen van het Vlaams gewest (Antrop et al., 2002)
125/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Ondertussen is bij Ministerieel besluit van 18 juli 2011 evenwel de ruimer
ingetekende ankerplaats ‘Maldegemveld’ te Maldegem, Knesselare, Zomergem en
Beernem definitief als ankerplaats aangeduid (zie § 11.2.2.4).
Relictzones
Het plangebied is gelegen in de relictzone 'Westelijk deel van cuesta van Zomergem en Maldegemveld’ (R34007). Deze relictzone omvat de ankerplaats
‘Drongengoedbos’.
Tabel 11-1: Omschrijving van de relictzone 'Westelijk deel van cuesta van
Zomergem en Maldegemveld’
Wetenschappelijk
e waarde
Er is een langgerekte en zwak golvende asymmetrische heuvelrug
aanwezig met enkele toppen tot bijna 30 mTAW.
De relictzone behoort tot de Vlaamse Zandstreek maar heeft een
mozaïek van bodems: zuiver zand, lemig zand en zandleem, klei.
Ondiepe tertiaire klei geeft stuwwatergronden. De kwartaire mantel
ontbreekt waardoor de bodem weinig geschikt is voor landbouw.
Historische
waarde
De gronden werden laat en op zeer systematische wijze ontgonnen.
Er zijn relicten aanwezig van oude heidegebieden die
gemeenschappelijke graasgronden vormden en in de 18de en 19de
eeuw herbebost werden. De dambordvormig perceleringspatroon is
het resultaat van het aanplanten van dreven tijdens deze
systematische verkaveling en bebossing.
Esthetische
waarde
De streek wordt gekenmerkt door een golvende topografie met
uitgesproken steilrandbegrenzing. Het landschap is
gecompartimenteerd met een patroon van bossen en open
landbouwgebied, gevormd door kwadratische akkers en weiden.
Dreven doorsnijden de bossen.
Er is een beperkt aantal weidse maar gerichte vergezichten mogelijk
langs de steilranden op de omliggende gebieden. Lineair groen is
sterk ruimtebepalend en soms ruimtebegrenzend, met begrensde
ruimten van kleine tot middelgrote omvang.
Kallekensbos en Burkel: omliggende percelen zijn groot en blokkig,
bossen onderling verbonden met lanen. Drongengoedbos: groot
boscomplex, weilandpercelen aan de rand van het bos weinig
perceelsranden.
Verstoring Een gedeelte van de relictzone wordt ingenomen door vliegveld van
Ursel en het ruilverkavelingsgebied Adegem.
Beleidswenselijkh
eden
Behoud landelijk karakter door afremmen van nieuwe lintbebouwing.
Vrijwaren zichten van en naar het cuestafront. Verbeteren
verbindingen tussen boscomplexen.
126/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Lijnrelicten
Er zijn geen lijnrelicten aanwezig in de omgeving van het plangebied.
Puntrelicten
Er zijn geen puntrelicten aanwezig in de onmiddellijke omgeving van het
plangebied. Iets verderop zijn de Drongengoedhoeve, de Driesmolen en de Kapel
Onze-Lieve-Vrouw-Voorspraak gelegen.
11.2.2.4 Definitief vastgestelde ankerplaats Maldegemveld
In onderstaande figuur is het gebied gesitueerd dat definitief als ankerplaats is
aangeduid. De rode pijl situeert het plangebied. De aanduiding als ankerplaats is
een eerste stap in de erkenning van het gebied als erfgoedlandschap. Door de
latere vertaling van een ankerplaats naar een erfgoedlandschap in een ruimtelijke
uitvoeringsplan, kan optimaal gezorgd worden voor een duurzame bescherming en
duurzaam beheer van de (cultuurhistorisch) meest waardevolle landschappen.
Figuur 11-1 Afbakening definitief vastgestelde ankerplaats Maldegemveld
Hieronder wordt de waarde van het gebied op verschillende vlakken geschetst en
worden de typische landschapskenmerken relevant voor de omgeving van het
plangebied opgelijst.
Natuurwetenschappelijke waarde
Maldegemveld is een cultuurlandschap, en op sommige plaatsen een halfnatuurlijk
landschap. De typische kenmerken van het gebied worden bepaald door een
combinatie van geologie, pedologie, hydrologie en ecologie die ook onderling aan
elkaar gekoppeld zijn. De ligging op de cuesta Zomergem-Oedelem en de
127/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
marginale kwaliteit van de bodem, samen met stuwwatertafels en brongebieden
van waterlopen vormen de fysische ondergrond van het gebied.
De weidegebieden met kleine landschapselementen (KLE) rond het Koningsbos
herbergen zeldzame soorten zoals de Kamsalamander. Heiderelicten van de oude
veldgebieden zijn op verschillende plaatsen terug te vinden zoals oa. op de
bermen van het vliegveld in Ursel.
Historische waarde
Er zijn bijzonder veel archeologische sites bekend binnen de ankerplaats.
Het Drongengoed is gelegen binnen het historische Maldegemveld, een
uitgestrekte heide. Het werd laat en op een systematische wijze ontgonnen. Er
deed zich een geleidelijke Germaanse kolonisatie voor van de streek met stichting
van een aantal nederzettingen (-gem toponiemen) doch tot ca. 1000 bleef het
natuurlandschap, bestaande uit bossen en wastina, overheersen. De 'terra inculta'
of 'wastina' was opvallend in het landschap aanwezig, naast heide trof men er ook
nog struikgewas aan, vooral berkenopslag. De bodem was er drassig omwille van
de grote dichtheid van de klei en het ontbreken van afwateringsgrachten.
De grote ontginningen namen vanaf de 11de eeuw een aanvang. Tussen 1200 en
1250 werd vooral vanuit een aantal grote hoeves die eigendom waren van de
abdijen ontgonnen. In deze periode is de demografische druk er groot en dit zet
aan tot het verder ontginnen van de wastines. In bepaalde gevallen ontstonden
kolonistendorpen, maar in de meeste gevallen waren ze kleiner van opzet
(gehuchten). Vanaf 1242 was Drongengoed eigendom van de abdij van Drongen.
Centraal in het Drongengoedbos ligt de voormalige abdijhoeve van de Norbertijnen
van Drongen het ‘Drongengoed’. De ontginningsgolf komt in het midden van de
13de eeuw tot stilstand. Dit had meerdere oorzaken: het marginale karakter van
deze gronden, de hoge investeringskosten, het afnemen van de bevolkingsdruk en
het protest van de plaatselijke bewoners omdat het in oorsprong
gemeenschappelijke gronden waren die voor begrazing gebruikt werden.
In de 16de eeuw was er een open landschap veroorzaakt door bosbranden,
turfsteken, het beweiden van bos en de kapping ervan.
In het Drongengoed werd tussen 1740-1746 heel het domein bebost, waarbij een
orthogonaal drevenpatroon werd aangelegd. De hoeve dateert uit deze periode.
Vanaf halfweg de 19de eeuw werd door betere landbouwtechnieken bos omgezet
naar akkerland. Dit gebeurde met behoud van het 18de eeuwse drevenpatroon.
Van elke ontginningsfase van het gebied heeft zijn relicten nagelaten.
De omgeving van het plangebied is ook rijk aan middeleeuwse sites (Koningsgoed,
Goed de Driepikkel en het Blauwgoed). Verspreid komt heel wat bouwkundig
erfgoed voor, voornamelijk agrarisch erfgoed.
De site van het WOII vliegveld tussen het Koningsbos en het Koningsgoed is nu
een open landbouwgebied. Er zijn nog talrijke relicten te vinden.
Esthetische waarde
De afwisseling van grote aaneengesloten boscomplexen, open graslanden,
agrarische gebieden die vaak doorsneden worden door de drevenstructuren zorgt
voor een hoge landschapsbeleving. Ook de kleinschalige hoevetjes en de
beekvalleien rijk aan KLE dragen bij tot de esthetische waarde van het gebied.
128/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Tal van puntrelicten zoals de hoge concentraties aan militaire constructies en
relicten zoals o.a. tussen Wessegem en Drongengoed zorgen voor extra
afwisseling in het landschap.
Sociaal-culturele waarde
Het Drongengoedbos met de Drongengoedhoeve is het grootste aaneengesloten
boscomplex van Oost-Vlaanderen. Het heeft een belangrijke toeristisch-recreatieve
waarde.
De aanwezigheid van de site van het voormalig WOII vliegveld is een belangrijk
relict in de herinnering van de 3 Meetjeslandse vliegvelden.
Ruimtelijk- structurerende waarde
Centraal liggen verschillende boskernen op het cuestafront en op de hoogste
toppen van de cuesta.
De markante terreinovergang tussen de veldlandschappen en Binnen-Vlaanderen
valt samen met de cuesta-overgang. Deze markante terreinovergang verhoogt de
leesbaarheid van het landschap en structureert de open ruimte. De overgang
tussen verschillende landschappen gaat gepaard met een verschil in
bodemgebruik en/of percelering. De verschillende ontginningssites hebben een
centrale plaats in dit raster. De drevenstructuur uit de bossen loopt door in het
agrarische landschap. De drevenstructuur zorgt zo voor een gecompartimenteerd
landschap. Op de perceelsrand komen vaak KLE voor.
De beekvalleien hebben een andere structuur, de lage ligging en de rijkheid aan
KLE zijn typerend.
Het voormalige NAVO-vliegveld in Ursel zorgt voor een grote openheid centraal in
het Drongengoedbos. Het voormalige WOII N67 vliegveld is op het cuestafront
gelegen.
Typische landschapskenmerken
Volgende landschapskenmerken in de omgeving van het plangebied zijn typisch
voor de ankerplaats:
Vallei van de Driesbeek (Gottebeek)
o Historische dreef tussen Blauwgoed en Woestijne
o Behalve de historische sites vrij van bebouwing
o On- of halfverharde paden en dreven
o Aanwezigheid van archeologische relicten
o Aanwezigheid van landelijk bouwkundig erfgoed
Gemengd cultuurlandschap met afwisseling van natuur, bos en landbouw
in het veldgebied
Vliegveld WOII
o Open karakter met zichten vanuit Wessegem en Blauwgoedstraat op
het cuestafront en vanop cuestafront richting Wessegem
o Voornamelijk bouwland arm aan KLE met een vervaagde
grachtenstructuur
o Rond het Koningsbos graslanden met veel KLE
o Aanwezigheid van archeologische relicten
o Een aantal bouwkundige relicten (bunkers)van het vliegveld uit WOII
129/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
11.2.2.5 Bestaande en gewenste landschapsstructuur volgens het gemeentelijk ruimtelijk
structuurplan
Volgens het gemeentelijk structuurplan heeft de landschappelijke structuur binnen
de gemeente de volgende kwaliteiten, knelpunten en kansen.
Kwaliteiten
Binnen de gemeente komen 4 traditionele landschapseenheden voor: het
houtland, de cuesta van Zomergem-Oedelem, het straatdorpengebied van
Waarschoot en de oude veldgebieden van Aalter. Het Meetjesland en de cuesta
met het Drongengoedbos zijn relatief gaaf gebleven en vormen nu ideale gebieden
voor passieve recreatie.
Knelpunten
De grote infrastructuren die de gemeente doorkruisen en de lintbebouwing zorgen
ervoor dat traditionele landschappen hun waarde verliezen. Deze ontwikkelingen
brachten een grote versnippering met zich mee, met niet enkel een
landschappelijke, maar ook een agrarische en ecologische verarming tot gevolg.
Een verdere versnippering dient dan vermeden te worden.
De dynamiek in de landbouwsector heeft tijdens de voorbije decennia het
landschap grondig gewijzigd. Een bonte mozaïek van akkerteelten heeft plaats
geruimd voor de monocultuur van voederteelten (hoofdzakelijk maïs). KLE zoals
knotwilgenrijen, veedrinkpoelen en boomgaarden verliezen hun functie in het
modernere landbouwstelsel en verdwijnen langzaam uit het landschap.
Kansen
De nog aanwezige traditionele landschapselementen of relicten fungeren als basis
om meer diversiteit in het landschap te brengen en op die manier te werken aan
een eigen identiteit.
Gewenste landschappelijke structuur
De gewenste landschappelijke structuur van Knesselare wordt in belangrijke mate
gedragen door de cuesta Zomergem-Oedelem. In de omgeving van de het
Drongengoedbos is het landschap vrij gaaf gebleven.
De gemeente wil de bestaande relicten in hun gaafheid, herkenbaarheid en
samenhang behouden en waar mogelijk de verloren gegane relicten of relaties
tussen relicten herstellen. Tegelijk wil de gemeente de gewenste landschappelijke
structuur gebruiken als toetsingskader bij het creëren van nieuwe landschappen,
zodat deze door een gepaste landschapsopbouw eveneens waardevol kunnen
worden.
Uitgangspunten voor de gewenste landschappelijke structuur zijn:
Het behoud van de huidige landschappelijke waarden in hun gaafheid,
herkenbaarheid en samenhang
De landschappelijke beeldkwaliteit als volwaardig gegeven bij de afweging
van ruimtelijke ingrepen
130/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Elementen van bovenlokaal belang
De Drongengoedbossen als structuurbepalend boscomplex op gewestelijk
niveau
Het beleid is gericht op het behoud en accentueren van het boscomplex
als structurerend landschapselement. Het uitzicht naar de bossen dient
maximaal gevrijwaard te worden. Bij versterking of uitbreiding van het
boscomplex wordt maximaal rekening gehouden met de doelstellingen in
verband met de cuestarug.
Het cuestafront als structuurbepalend reliëfelement op provinciaal niveau
Het cuestafront is als reliëfelement structuurbepalend voor de provincie
Oost – Vlaanderen. Het markeert immers een duidelijke terreinovergang
tussen het lager gelegen depressiegebied rond het kanaal Gent–Oostende
(de vroegere depressie van de Hoogkale) en de cuestaheuvel van
Zomergem–Oedelem. Het beleid is gericht op het vrijwaren en
maximaliseren van de herkenbaarheid van deze elementen. Versnippering,
afgraving of bebouwing verminderen het structuurbepalend karakter en de
zichtbaarheid. Deze ingrepen moeten worden tegengegaan.
Cuesta van Oedelem-Zomergem als relictzones op provinciaal niveau
Een relictzone is een gebied waarin de landschappelijke structuren van
bewoning, wegen, kavels of perceelsbeplanting van de traditionele
landschappen op een herkenbare manier bewaard zijn gebleven en die
dikwijls nog de verticale relaties tussen de landschapscomponenten
vertonen. De samenhang tussen de waardevolle landschapselementen is
in deze zones belangrijk voor de gehele landschappelijke waardering.
Als directe, concrete doorwerking van de landschappelijke opties van het
PRS werd de relictzone cuesta van Oedelem-Zomergem naar voor
geschoven als één van de 6 pilootprojecten, die de mogelijkheden van
landschapsbehoud en landschapsbouw moeten aantonen.
Elementen van lokaal belang
Cultuurhistorische waardevolle bakens
De gemeente wenst de bakens die een zekere cultuurhistorische waarde
hebben beleidsmatig te ondersteunen. Deze zijn immers gebieds- of
sitegebonden en verhogen aldus de leesbaarheid van het landschap
waarmee ze een duidelijk herkenbare band hebben. Het beleid ten aanzien
van de cultuurhistorisch waardevolle bakens richt zich op het behoud en
de versterking van de zichtbaarheid ervan. De zogenaamde zichtzone
dient gerespecteerd te worden.
In de omgeving van het plangebied zijn de volgende elementen als bakens
op lokaal niveau geselecteerd: hoeve Blauwgoed en hoeve Koningsgoed
langs de Blauwgoedstraat en de Drongengoedhoeve.
Openruimteverbindingen
Het beleid in deze open ruimte verbindingen is gericht op het weren van
nieuwe bebouwing en op het waarborgen van de ruimtelijke relatie tussen
de verbonden gebieden.
Oa. via de Driesbeek aan de rand van de Drongengoedbossen is een open
ruimte verbindingen op lokaal niveau geselecteerd
Cluster van lokale erfgoedelementen
Het betreft gebieden met een belangrijke concentratie aan onroerend
131/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
erfgoed van gemeentelijk belang. Het beleid in deze gebieden is in de
eerste plaats gericht op het behoud van de aanwezige gemeentelijke
erfgoedelementen, maar ook op het versterken van de interne samenhang
tussen de erfgoedelementen binnen de clusters.
o Clusters van historisch waardevolle gebouwen
o Clusters van cultuurhistorisch waardevolle open ruimte elementen (oa.
zone Wessegem-Vrekken)
Archeologische erfgoedwaarden
11.2.3 Landschap op microniveau
11.2.3.1 Historiek/evolutie van het landschap aan de hand van kaartmateriaal
In onderstaand kaartenoverzicht is de evolutie van het plangebied en omgeving
geschetst.
Figuur 11-2 Evolutie van het landschap obv kaarten
Op de Ferrariskaart is te zien dat er in de 18de eeuw nagenoeg geen bebouwing is
in de omgeving van het plangebied. De bosstrook ten zuiden van het
132/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
bedrijventerrein Verstraete was nog een aaneengesloten stuk. De percelen langs
de Urselseweg ter hoogte van het plangebied, oostelijk en westelijk ervan, waren in
landbouwgebruik.
Op de kaart ten tijde van WOII is een gebouw zichtbaar in de zuidwesthoek van het
plangebied. Hier stond een loods horende bij het voormalig vliegveld van Ursel, dat
gesitueerd was ten noorden van de Blauwgoedstraat. De bosstrook vormt geen
aaneengesloten geheel meer. Op deze kaart is wel reeds een poel te zien ten
zuidwesten van het plangebied. Langs de Urselseweg is ten westen van het
plangebied reeds een hoeve aanwezig (hoeve de Muer).
Onderstaande foto’s geven een beeld van de voormalige loods binnen het
plangebied (foto links), en van het vliegveld zelf (foto rechts) (bron
http://www.b67ursel.be/toen.htm, Dhr Roger Moelaert).
Figuur 11-3 Foto’s van voormalige loods en vliegveld (bron
http://www.b67ursel.be/toen.htm, Dhr Roger Moelaert)
Op de figuur hieronder wordt het voormalige militaire vliegveld gesitueerd (bron
http://www.b67ursel.be/toen.htm). Op onderstaande kaart is ten zuiden van de
landingsbaan nog een hoeve ingetekend. Hier zijn in de bodem naar verluidt nog
relicten terug te vinden (waterputten, riolering).
133/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Figuur 11-4 Militaire kaart WOII
Het bedrijf in het plangebied dateert van de jaren 70. Op de topokaarten en
luchtfoto vanaf de jaren 90 is duidelijk te zien hoe de omvang van de
bedrijfsgebouwen is geëvolueerd.
11.2.3.2 Beschrijving landschap(sbeeld) in de huidige situatie
Het landschap in de onmiddellijke omgeving kan omschreven worden als een
landschap met overwegend agrarisch karakter, met daarin een grote
aaneenschakeling van bospercelen die in hun geheel het grootste boscomplex van
Oost-Vlaanderen, het Drongeengoedbos vormen. Dit boscomplex heeft een
uitloper ten zuiden van de Urselseweg en het plangebied, het Koningsbos.
Langsheen de Urselseweg, ten oosten van het Koningsbos, is het landschap
eerder open tot halfopen, met (alvast in de winter) zichten doorheen de aanwezige
bomenrijen. De bomenrijen worden in de omgeving van het plangebied
hoofdzakelijk gevormd door knotwilgen. Niet op alle landbouwperceelsgrenzen zijn
nog bomenrijen aanwezig, wat plaatselijk het landschap iets grootschaliger maakt.
De zichten worden vaak ook begrensd door het bosgebied of beboste percelen. De
begrenzing van de zichtlijn is in dit geval niet seizoensgebonden.
Op het cuestafront ter hoogte van het voormalige WOII vliegveld is het landschap
heel open. Hier wordt aan akkerbouw gedaan. Er zijn nagenoeg geen KLE
aanwezig op de perceelsranden. De helling van het cuestafront is duidelijk
zichtbaar in het landschap. Aan de noordzijde wordt de zichtlijn vanuit dit
akkerlandschap begrensd door beboste percelen, bomenrijen en houtkanten. In
134/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
zuidelijke richting wordt de zichtlijn op diffuse wijze begrensd door bestaande
bebouwing en opgaand groen.
Hieronder wordt het landschapsbeeld visueel voorgesteld aan de hand van
fotomateriaalgenomen tijdens terreinbezoeken in december 2011 en juni 2012.
Foto 1 Foto2
Kleinschalig weidelandschap ten zuidwesten van het bedrijf Verstraete. Op Foto 2
is een poel 137.090 gesitueerd (december 2011).
Foto 3 Foto4
Landschapsbeeld in noordelijke richting vanaf de Urselseweg (december 2011)
135/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Foto 5 Foto 6
Zicht van op het voormalig WOII vliegveld in zuidelijke richting (links) en noordelijke
richting (rechts) (juni 2012)
11.2.4 Impact van de aanwezigheid van het bedrijventerrein op het landschap
Landschapsvisuele impact
De impact van het bedrijf op het omliggende landschap wordt hieronder visueel
voorgesteld aan de hand van fotomateriaal.
Foto 7
Zicht op het bedrijf van in de weide aan de overkant van de straat (december
2011)
Foto 8 Foto 9
136/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Zicht van in de straat Onderdale in zuidelijke richting naar de Urselseweg en het
bedrijventerrein (juni 2012). De bedrijfsgebouwen zijn niet zichtbaar
Foto 10 Foto 11
Zicht op de groenbuffer aan de achterzijde van de bedrijfsgebouwen, genomen van
op het bedrijventerrein (december 2011)
Foto 12
Foto 13
Foto 12: zicht op de groenbuffer aan de achterzijde van de bedrijfsgebouwen,
genomen van op de achterliggende weide (december 2011)
Foto 13: zicht van langs de Urselseweg door het aangeplante bos aan de
oostelijke kant van het terrein (december 2011)
137/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Foto 14
Zicht op het bedrijventerrein en het huis van de buur vanop de grens tussen de
akkerlanden en de weilanden ten zuiden van het plangebied (juni 2012)
Foto 15
Zicht op het bedrijventerrein, genomen aan de rand van het Koningsbos
138/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Figuur 11-5 luchtfoto
Op bovenstaande luchtfoto is de buffer rond het bedrijventerrein duidelijk zichtbaar.
Rond het zuidelijk gedeelte van het bedrijventerrein is goed ontwikkeld buffergroen
aanwezig met een breedte van 10 m. Het zuidelijk deel van het bedrijf is visueel
zeer goed afgeschermd van de omgeving.
De bosaanplant ten oosten van het bedrijf zorgt voor een afscherming van deze
zijde van het bedrijf. In het winterseizoen zijn wel doorkijken op het bedrijf mogelijk
gezien het bladerdek dan verdwenen is. In het zomerseizoen zijn de
bedrijfsgebouwen visueel goed afgeschermd van de omgeving.
Het westelijk deel van het bedrijfsgebouw dat zich ten zuiden van de
bedrijfswoning bevindt, is maar beperkt visueel afgeschermd, doordat op deze
plaatsen minder ruimte beschikbaar is om groen te voorzien. Aan de zuidzijde van
het westelijk deel van het bedrijf is een strook van 5 m beschikbaar, ten westen
van dit bedrijfsgedeelte slechts een 2-tal m. Doorkijken naar het gebouw zijn
weergegeven in foto 14 (zicht van op de rand van het zuidelijk gesitueerd
akkerbouwgebied op de zuidelijke zijde van dit gebouw) en foto 15 (zicht op de
oostzijde van het gebouw van in de rand van het Koningsbos). Vanuit de ruime
omgeving worden deze doorkijken niet als storend ervaren door de weinig
opvallende kleur van de gevel van het gebouw en de tussenliggende KLE in de
weilanden (cf. foto 14 en 15). Van in de langsliggende tuin is het zicht op de
bedrijfsmuur wel overheersend aan de westelijke zijde.
Wat de voorkant betreft kan gesteld dat daar het bedrijfsgebouw iets verder van de
straat is gelegen dan het aanpalende woonhuis waardoor de hoogte van het
bedrijfsgebouw (6 m) slechts in beperkte mate contrasteert met het erlangs
gelegen woonhuis (zie foto 7). Bovendien is ook de voorzijde van het bedrijf zo
veel mogelijk afgeschermd met een haag en bomen (platanen).
139/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Foto 17
Impact op landschappelijke netwerken, op de landschapsstructuur en op de
aanduiding van het gebied als ankerplaats
In het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan wordt de bestaande landschappelijke
structuur besproken, wordt kwaliteiten, kansen en knelpunten aangehaald en wordt
aangegeven wat de aandachtspunten zijn voor de gewenste landschappelijke
structuur. In de desbetreffende delen van het structuurplan wordt niet naar het
plangebied verwezen. Binnen de (gewenste) landschappelijke structuur zoals in
het structuurplan beschreven wordt de aanwezigheid van het bedrijventerrein aldus
niet als een knelpunt beschouwd. Het bedrijf komt wel aan bod als zonevreemd
bedrijf onder de economische structuur.
Wat de aanduiding van de ankerplaats betreft kan verwezen worden naar de
vliegtuigloods horende bij het voormalig WOII vliegveld die aan de zuidzijde van
het plangebied heeft gestaan. Op deze plaats is in de groenbuffer rond het
bedrijventerrein nog een restant aanwezig (bunker begroeid met klimop – zie foto
18). In het motiveringsdossier voor aanduiding van de Ankerplaats wordt op p. 47
het volgende gesteld: “Langs de weg Knesselare- Ursel ligt een grote drukkerij die op termijn beter zou geherlokaliseerd worden. Verdere uitbreiding op deze locatie is niet wenselijk gezien de hoge landschaps- en natuurwaarden van de omgeving.“
O
p
z
i
c
h
k
a
n
Ruimtelijk kan gesteld worden dat een bedrijf met een dergelijke infrastructurele
omvang sterk contrasteert met het uitgesproken agrarisch en bosrijk landschap
waarin het gelegen is. De naar de open omgeving toe goed ontwikkelde
groenbuffer zorgt er evenwel voor dat dit contrast zich landschappelijk minder
manifesteert. Aan de oostelijke zijde is de buffer minder breed en is de visueel
bufferende werking beperkt. Dit speelt hier evenwel eerder op het vlak van de
receptor mens, en minder op landschappelijk vlak daar zich op die locatie tuinen
Foto 18
140/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
bevinden en het westelijk gelegen Koningsbos ervoor zorgt dat het bedrijf in die
richting afgeschermd is.
11.3 Effectbespreking en –beoordeling van de geplande toestand
De richtlijnen voor dit MER stellen dat in het MER de volgende situaties moeten
bestudeerd worden:
Referentiesituatie = de huidige infrastructurele situatie ZONDER het bedrijf
in werking & bedrijf gelegen in NATUURGEBIED
Geplande situatie = de huidige infrastructurele situatie MET het bedrijf in
werking & bedrijf gelegen in gebied voor BEDRIJVENTERREIN
Nulalternatief = de huidige infrastructurele situatie MET het bedrijf in
werking & bedrijf gelegen in NATUURGEBIED
De referentiesituatie is onder §11.2 beschreven.
De geplande situatie verschilt van de referentiesituatie door:
Het feit dat het plangebied van bestemming verandert.
o Dit heeft echter geen landschappelijke impact.
Het feit dat het bedrijf in werking is:
o De enige vorm van landschappelijke impact die optreedt ten
opzichte van de referentiesituatie is de verkeersgeneratie. De
parking aan de voorzijde en de oostkant van het bedrijf zijn
landschapsvisueel afgeschermd van de omgeving door hagen.
De landschappelijke impact van het gegenereerde verkeer op de
omgeving wordt verwaarloosbaar geacht.
Voor het nulalternatief geldt hetzelfde als voor de geplande situatie.
Noodzaak tot opmaak zorgplichtnota
In haar advies van 04/04/2012 merkte Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen op dat
de definitieve aanduiding van de ankerplaats Maldegemveld de volgende juridische
gevolgen heeft voor administratieve overheden, in casu voor de Vlaamse overheid:
1. Bij de opmaak van een RUP voor het plangebied moeten de definitief
aangeduide ankerplaatsen afgewogen worden.
2. Er geldt een zorgplicht conform artikel 26 van het decreet betreffende de
landschapszorg.
Wat het eerste punt betreft kan in functie van dit voorgenomen plan verwezen
worden naar § 11.2.4 in dit MER.
Het tweede punt houdt in dat plannen die het landschap nadelig kunnen
beïnvloeden, onderworpen zijn aan de zorgplicht en schade dienen te voorkomen,
vermijden, beperken, herstellen en pas in laatste instantie compenseren. Deze
afweging dient zoals bepaald in het uitvoeringsbesluit van 9 mei 200818
weergegeven te worden in een zorgplichtnota.
De administratie merkt op dat de zorgplichtnota niet van toepassing is op de
geplande situatie. De geplande situatie beïnvloedt het landschap immers niet
18 Besluit van de Vlaamse Regering van 9 mei 2008 tot bepaling van nadere regels voor de zorgplicht betreffende definitief aangeduide ankerplaatsen en erfgoedlandschappen
141/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
nadelig ten opzichte van de bestaande situatie. De administratie haalt aan dat dit
anders ligt voor de nabestemming. Hiervoor acht zij wel een dergelijke
zorgplichtnota noodzakelijk (zie verder § 11.5).
De landschappelijke impact van het plan ten opzichte van de referentiesituatie is
verwaarloosbaar en geeft geen aanleiding tot milderende maatregelen.
11.4 Nulalternatief
De bespreking van het nulalternatief zit mee vervat in § 11.3.
11.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming
Een zorgplichtnota of motiveringsnota dient volgens het uitvoeringsbesluit de
volgende elementen te bevatten:
1. de naam van het werk, de handeling, het plan of de verordening;
2. naam van de ankerplaatsen of erfgoedlandschappen in kwestie, met
beknopte samenvatting van de waarden en kenmerken die betrokken zijn
bij de activiteit;
3. beschrijving van het werk, de handeling, het plan of de verordening met
nadruk op de opsomming van alle aspecten van de activiteit die impact
hebben op de waarden of kenmerken van de ankerplaats of het
erfgoedlandschap;
4. Verduidelijking of de impact, bedoeld in 3°, negatieve of positieve effecten
heeft op de waarden of kenmerken van de ankerplaats of
erfgoedlandschap;
5. analyse van elk negatief effect om na te gaan of de schade vermeden kan
worden, als de schade onvermijdbaar is, worden er schadebeperkende
maatregelen gezocht. Als schadebeperkende maatregelen niet mogelijk
zijn, worden er herstel- of compenserende maatregelen gezocht;
6. conclusie van die analyse voor de beslissing over het werk, de handeling,
het plan of de verordening. De conclusie geeft aan welke
schadebeperkende, herstel- of compenserende maatregelen waar,
wanneer, hoe en door wie uitgevoerd zullen worden.
Daar a priori niet van een concrete nabestemming, laat staan een concrete
invulling, wordt uitgegaan, is een zorgplichtnota conform het uitvoeringsbesluit niet
mogelijk.
Vanuit deze milieubeoordeling kan wel aangegeven worden volgens welke
randvoorwaarden de nabestemming gekozen kan worden en welke invulling het
plangebied kan of moet krijgen rekening houdende met de principes van zorgplicht
ten aanzien van de ankerplaats.
Vanuit de randvoorwaarde dat negatieve effecten op het landschap moeten
vermeden worden, kan een economische bedrijvigheid als nabestemming a priori
niet uitgesloten worden.
142/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Vanuit het principe dat de zorgplicht inhoudt dat een plan geen negatieve effecten
mag hebben ten opzichte van de referentiesituatie (=bestaande infrastructurele
situatie), lijkt een economische nabestemming vanuit de discipline landschap
mogelijk onder strikte voorwaarden waarbij het landschap niet nadelig beïnvloed
wordt.. De keuze van de nabestemming blijft echter steeds een beleidsafweging
tussen verschillende disciplines en facetten. Vanuit landschap stelt de vraag zich of
een economische activiteit als nabestemming wenselijk is.
Gezien de landschappelijke waarde van de omgeving, de definitieve aanduiding
als ankerplaats en de nabijheid van een gebied met hoge natuurwaarde is een
economische nabestemming vanuit landschappelijk en ruimtelijk oogpunt alvast
niet de meest wenselijke keuze. De voorkeur gaat voor deze invalshoek
logischerwijze uit naar een bestemming die meer aansluiting vindt bij de intrinsieke
waarden van de omgeving. Voor de concrete invulling zijn er verschillende
mogelijkheden:
1. functie met het behoud van (een deel van) de bedrijfsgebouwen
2. functie met een volledige afbraak en het herstel van het terrein.
Er kan geopteerd worden om een gedeelte van de aanwezige bebouwing te
behouden en een invulling te geven die aansluit op de landschappelijke,
cultuurhistorische en erfgoedwaarden in het omliggend gebied. Onder de discipline
fauna en flora werd reeds de mogelijkheid aangehaald om hier activiteiten mogelijk
te maken aanvullend op de activiteiten in het landschapsinfocentrum van de
Drongengoedhoeve. Vanuit landschappelijk, cultuurhistorisch en erfgoedoogpunt
kan dit bijgetreden worden. Het plangebied wordt bij realisatie van een mogelijke
nabestemming bij voorkeur wel groener ingericht dan momenteel het geval is.
Waterpartijen kunnen een functie als habitat en waterberging combineren. Volgens
deze optie zou de zone een nabestemming kunnen krijgen als zone voor openbaar
nut.
Een andere optie is om alle infrastructuur ter hoogte van het plangebied te
verwijderen en het terrein volledig in te richten aansluitend op het omliggende
landschap en voortbouwend op historisch kaartmateriaal. Uit de historische kaarten
blijkt dat het terrein in het verleden niet bebost was. De invulling als grasland
geniet bijgevolg de voorkeur. De bosaanplant ten oosten van het plangebied kan
wel behouden blijven, evenals de buffer rond het huidige bedrijventerrein die als
houtkant dienst kan blijven doen. Gezien het veelvuldig voorkomen van poelen in
de omgeving kunnen ook hier poelen voorzien worden. Volgens deze optie zou het
plangebied opnieuw de bestemming natuurgebied kunnen krijgen.
143/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
12 Mens
12.1 Afbakening van het studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald door de directe omgeving van het project
(aanpalende woningen) en wordt desgevallend uitgebreid op basis van de
hinderdisciplines.
12.2 Referentiesituatie
12.2.1 Woonfunctie
Het plangebied situeert zich langs de Urselseweg (N461), met de gemeente
Knesselare op 3 km in het westen en de deelgemeente Ursel op 1,7 km in het
oosten. Knesselare en Ursel zijn de twee kerngebonden nederzettingen van de
gemeente Knesselare. Langsheen de Urselseweg is plaatselijk lintbebouwing
aanwezig. Delen langs de N461 zijn bestemd als woongebied met landelijk
karakter (zie gewestplan).
Op het plangebied situeert zich een bedrijfswoning. Ten westen van het
bedrijventerrein zijn 2 woningen gelegen. De bedrijfswoning bevindt zich tussen de
aanpalende woning en de bedrijfsgebouwen. De woningen zijn in natuurgebied
gelegen, binnen een verkaveling uit de jaren 60.
12.2.2 Bedrijvigheid
Bij de opmaak van de gewestplannen werd in de gemeente Knesselare één zone
ingekleurd als ambachtelijk bedrijventerrein, m.b. ambachtelijke zone Moerakker.
Deze bedrijvenzone ligt langs de N44 op ongeveer 1,5 km ten zuiden van
Knesselare. De betreffende ambachtelijke zone is 10,2 ha groot en is sinds 1990
volledig bezet.
De drukkerij Verstraete heeft een 2de vestiging op de industriezone van Maldegem.
De vestiging te Ursel is momenteel zonevreemd.
12.2.3 Agrarische functie
Een ruime zone ten zuiden van het Koningsbos en Ganzekleit is in gebruik als
akkerland. Op het gewestplan is het gebied aangeduid als landschappelijk
waardevol agrarisch gebied.
De directe omgeving van het plangebied betreft natuurgebied volgens het
gewestplan. Meer oostelijk heeft het gebied achter de Urselseweg aan beide zijden
een agrarische bestemming. Ook in het natuurgebied wordt evenwel aan landbouw
gedaan.
12.2.4 Recreatie
Het Drongengoedbos en omgeving vormen een belangrijke aantrekkingspool voor
fiets- en wandelrecreanten. Het uitgestrekte boscomplex met de zeldzame
heiderelicten, de Drongen-goedhoeve en het kasteel Prinseveld (grondgebied
Maldegem) zijn daarbij de voornaamste troeven. De meeste wandelpaden in het
144/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
gebied zijn verhard of halfverhard en heel het jaar door toegankelijk. Slechts een
beperkt deel van het Drongengoedbos is niet toegankelijk. Het betreft enkele
bospercelen op het grondgebied van de gemeente Maldegem die in het beheer zijn
van Natuurreservaten vzw en de bossen die deel uitmaken van het militair domein.
Ter hoogte van het plangebied loopt langs de Urselseweg een route van het
fietsknooppuntennetwerk. Het knooppunt 74 is gelegen op deze weg.
Op het nabijgelegen vliegveld is een vliegclub actief.
Meer oostelijk langs de Urselseweg bevinden zich voetbalvelden.
12.2.5 Ontsluiting en mobiliteit
Het plangebied situeert zich langs de Urselseweg (N461) die de verbinding vormt
tussen Knesselare en Ursel. In het oosten takt deze weg aan op de N499 en in het
westen op de N44, die ten zuiden van Aalter aansluit op de E40.
Het plangebied is bereikbaar via het openbaar vervoer. De Lijn 63 Brugge –
Beernem – Ursel en de Lijn 64 Eeklo – Aalter passeren langs het plangebied.
Figuur 12-1 Netplan van de Lijn
Telgegevens mbt de huidige verkeersintensiteiten op de Urselseweg werden
opgevraagd bij AWV, maar konden binnen het tijdsbestek van dit MER niet tijdig
aangeleverd worden. Dit vormt evenwel geen probleem voor de effectbeoordeling.
De maximumsnelheid is 70 km/uur. De theoretische capaciteit van deze 1x1 weg
bedraagt 1800 voertuigen per uur in beide richtingen. In de referentiesituatie, dit is
zonder het bedrijf in werking, wordt de capaciteit naar schatting voor minder dan
50 % ingevuld.
Er zijn verschillende ongevallenmeldingen die in hoofdzaak toe te schrijven zijn
aan aanrijdingen met overstekend wild. In 2009 heeft ANB langs de Urselseweg
Wildspiegels aangebracht.
145/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
12.2.6 Impact van de aanwezigheid van het bedrijventerrein op de receptor mens
In de referentiesituatie wordt verondersteld dat de bedrijfsinfrastructuur aanwezig
is, zonder dat het bedrijf in werking is. De hinderaspecten lucht en geluid en
verkeershinder zijn hier bijgevolg niet aan de orde. Visuele hinder speelt hier wel.
12.2.6.1 Visuele hinder
Op de luchtfoto in Figuur 11-5 op p.138 is de buffer rond het bedrijventerrein goed
te zien.
Rond het meest zuidelijk gedeelte van het bedrijventerrein is goed ontwikkeld
buffergroen aanwezig met een breedte van 10 m. Het zuidelijk deel van het bedrijf
is visueel zeer goed afgeschermd van de omgeving. Aan de oostelijke zijde wordt
het buffergroen in haar werking versterkt door een bebost perceel.
Het westelijk deel van het bedrijfsgebouw dat zich ten zuiden van de
bedrijfswoning bevindt (het betreft hier het oudste gedeelte van de
bedrijfsgebouwen), is maar beperkt visueel afgeschermd van de omgeving,
doordat op deze plaatsen minder ruimte beschikbaar is om groen te voorzien.
Achter dit gebouw is een strook van 5 m beschikbaar, ten westen van dit
bedrijfsgedeelte slechts een 2-tal m. Doorkijken naar het gebouw zijn weergegeven
in foto 14 (zicht van op de rand van het zuidelijk gesitueerd akkerbouwgebied op
de zuidelijke zijde van dit gebouw) en foto 15 (zicht op de oostzijde van het
gebouw van in de rand van het Koningsbos). Onder de discipline landschap,
bouwkundig erfgoed en archeologie is reeds aangegeven dat vanuit de ruime
omgeving deze doorkijken niet als storend ervaren worden door de weinig
opvallende kleur van de gevel van het gebouw en de tussenliggende KLE in de
weilanden (cf. foto 14 en 15).
Van in de langs liggende tuin is het zicht op de bedrijfsmuur wel overheersend.
Door de buur wordt dit bovendien als storend ervaren. Daar de ruimte voor een
groenbuffer hier beperkt is, zou naar alternatieve vormen van buffering kunnen
gezocht worden. Het voorgenomen plan moet dit mogelijk laten. Mogelijkheden zijn
oa.:
- Hoge dichte haag, bv. beukenhaag: deze houdt het verdorde blad vast zodat
de haag in de winter meer gesloten is
- Leibomen
- Gevelbegroening (meer info op www.vibe.be, oa. infobrochure:
http://www.vibe.be/downloads/2.Gratis_publicaties/brochure_Gevelbegroening
_lage_resolutie.pdf)
146/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
12.3 Effectbespreking en –beoordeling van de geplande toestand
12.3.1 Methodiek
Voornamelijk de hinderaspecten van de bedrijfsactiviteit zijn in het kader van het
MER relevant.
De hinderaspecten zullen gedistilleerd worden uit de bespreking van de abiotische
disciplines.
Wat mobiliteit betreft wordt bekeken of de activiteit voor afwikkelings- of
veiligheidsproblemen zorgt. Deze uitwerking gebeurt gezien de schaal op
kwalitatieve wijze.
Voornoemde zaken worden in hoofdzaak kwalitatief beschreven.
De beoordeling ten aanzien van de receptordiscipline mens gebeurt in hoofdzaak
ten aanzien van de woonfunctie. Volgend beoordelingskader kan hier gebruikt
worden:
Negatief effect: de functie wordt zeer sterk gehinderd;
Licht negatief effect: de functie ondervindt hinder door het voorgenomen
plan /project maar dit is slechts in beperkte mate;
Verwaarloosbaar effect: er zijn geen aantoonbare hindereffecten van te
verwachten van het voorgenomen plan t.a.v. de woonfunctie.
Positief effect: het voorgenomen plan of de activiteit geeft een positieve
bijdrage aan de leefkwaliteit.
De beoordeling zal hierbij in belangrijke mate gevoed worden door de bevindingen
van uit de disciplines lucht en geluid.
12.3.2 Geluidshinder
Uit de discipline geluid blijkt dat bij vergelijking van het gemeten omgevingsgeluid
(LA95,T19) tijdens de dag in de referentiesituatie met het gemeten omgevingsgeluid
(LA95,T) tijdens de dag in de situatie waarbij de drukkerij in werking is, het
omgevingsgeluid nagenoeg gelijk is en dat tijdens de dagperiode de invloed van de
omgeving bepalend is en niet de drukkerij Verstraete.
Het is evenwel niet uit te sluiten dat het achtergrondniveau in de tuin van de buur
lager ligt dan het achtergrondgeluid nabij de woning waar het meetpunt geplaatst
is.
Naar aanleiding van de terinzagelegging reageerde de buur dat het geluid van de
koelventilatoren door hem hinderlijk ervaren wordt, hoofdzakelijk op warme
zomerdagen (hinderlijk bij inslapen met open raam).
Vanuit de discipline geluid is gesteld dat het effect van de plansituatie tijdens de
dag en de nacht als matig negatief kan beoordeeld worden. Voor de avond is de
beoordeling significant negatief. De negatieve beoordeling is toe te schrijven aan
19 LA95T is een maat voor het achtergrondgeluidsniveau.
147/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
de overschrijding van geldende grenswaarden, eerder dan door een verschil in het
omgevingsgeluid mét en zonder exploitatie van het bedrijf. Voor de avondperiode
is de beoordeling significant negatief, daar de overschrijding van de Vlarem-
grenswaarde niet binnen het betrouwbaarheidsinterval van de berekende
specifieke immissie (+ 3dB(A)) valt.
Voor de avondsituatie dringen maatregelen zich op vanuit het significantiekader
geluid. Als aanbeveling wordt binnen de discipline geluid meegegeven om de
persmachine vooraan enkel overdag te gebruiken en vanaf 19 uur de andere
persmachine te gebruiken (momenteel wordt de andere pas vanaf 20:45 uur
gebruikt).
Deze maatregel is opgelegd vanuit het significantiekader geluid dat de VLAREM-
normering in rekening brengt , eerder dan specifiek vanuit de hinder die ervaren
wordt. Door deze maatregel zal echter enkel de bijdrage van de persmachines
dalen. De hinder als gevolg van de koelinstallatie blijft. Zo dit technisch haalbaar is,
zou het (deels) uitschakelen van de koelinstallatie tijdens de avond- en
nachtperiode een oplossing kunnen bieden voor de hinder die de buur ondervindt.
Dit wordt ook geopperd vanuit de discipline geluid bij een bemerking onder de
bespreking van maatregelen in functie van het nulalternatief (=huidige situatie) in
§ 6.4.2
12.3.3 Effecten op de luchtkwaliteit
Vanuit de discipline lucht kan overgenomen worden dat er vanuit de exploitatie van
het bedrijf en bijhorende emissies geen gezondheidsrisico’s uitgaan naar
omwonenden (zie § 7).
Het effect van het verkeer dat wordt gegenereerd door de drukkerij op de
omgevingslucht, wordt als verwaarloosbaar beschouwd.
De impact op de luchtkwaliteit als gevolg van de activiteiten van Drukkerij
Verstraete is niet significant, zodat zich geen milderende maatregelen opdringen
vanuit de discipline lucht.
12.3.4 Verkeershinder
Telgegevens mbt de huidige verkeersintensiteiten op de Urselseweg werden
opgevraagd bij AWV. Deze konden binnen het tijdsbestek van dit MER evenwel
niet aangeleverd worden. Er kan evenwel aangenomen worden dat de capaciteit
ook met het bedrijf in werking voor minder dan 50 % wordt ingevuld.
Vrachtwagens die langs de personeelsparking aan de oostzijde van het gebouw
moeten zijn kunnen voorwaarts de parking oprijden en keren op het terrein. Voor
vrachtwagens die de persmachine vooraan aan het gebouw komen ophalen (2x
per week) of vrachtwagens die aan de voorzijde van het gebouw moeten zijn is er
geen keermogelijkheid op het terrein. Voor deze bewegingen is een manoeuvre
langs de straat vereist, waarbij er deels op de rijweg dient gedraaid te worden.
Potentieel kan dit een gevaarlijke situatie opleveren. Hierbij dient gesteld dat langs
de Urselseweg een fietspad aanwezig is aan de overzijde van de weg. Het
manoeuvreren levert zodoende geen gevaar op voor de zachte weggebruikers.
148/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Er worden geen specifieke maatregelen noodzakelijk voor wat de inrichting op het
terrein betreft. Wel dient de nodige voorzichtigheid geboden bij het manoeuvreren.
Als aanbeveling kan gesteld om er voor te zorgen dat het manoevreren op de weg
zo veel mogelijk bij daglicht gebeurt, en maximaal vermeden wordt bij valavond of
na het invallen van de duisternis.
12.3.5 Visuele hinder
Er worden geen wijzigingen voorzien op het terrein.
Hier geldt aldus de visuele hinder zoals besproken onder § 12.2.6.1.
12.4 Nulalternatief
Voor het nulalternatief kan teruggegrepen worden naar de beschrijving en
beoordeling voor de geplande situatie.
Bij het beoordelingskader geluid worden bestemmingen in rekening gebracht
waardoor er een verschillende beoordeling is voor het nulalternatief als voor de
geplande situatie. De hinder die door de mens ervaren wordt is evenwel
onafhankelijk van de bestemming, zodat die tweedeling hier niet doorgevoerd
wordt.
12.5 Mogelijkheden en wenselijkheden voor de nabestemming
Voor de discipline mens is het niet vanzelfsprekend om eenduidig aan te geven
wat de wenselijkheden voor de nabestemming zijn. Het antwoord is immers
afhankelijk van de gebruiksfunctie van waaruit deze vraag gesteld wordt.
Vanuit de woon- en belevingsfunctie kan gesteld worden dat het plangebied bij de
realisatie van de nabestemming bij voorkeur terug een landelijk karakter en een
landelijke invulling moet krijgen, zonder hinderlijke inrichting.
Vanuit economisch oogpunt kan aangehaald worden dat het verdwijnen van
ongeveer 100 werkplaatsen in de gemeente een aanzienlijke impact heeft en best
opgevangen wordt. De vraag stelt zich of dat kan gebeuren op dezelfde locatie en
omgeving. Bij voorkeur gebeurt dit in bundeling met bestaande terreinen met
economische functies.
Onder de disciplines landschap en fauna en flora werden reeds mogelijkheden
aangehaald waarbij het gebied een zekere recreatieve of eerder educatieve functie
zou krijgen, aansluitend op de natuur-, landschappelijke, erfgoed- en
cultuurhistorische waarde van de omgeving.
149/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
13 Effectsynthese en milderen maatregelen
13.1 Samenvatting van de effectbespreking
13.1.1 Geluid en trillingen
Wanneer het gemeten omgevingsgeluid zonder drukkerij Verstraete in werking
vergeleken wordt met het gemeten omgevingsgeluid met drukkerij Verstraete in
werking kan er besloten worden dat het omgevingsgeluid tijdens de dag nagenoeg
gelijk is. Tijdens de dagperiode is de invloed van de omgeving maw bepalend en
niet de drukkerij Verstraete.
Het beoordelen van het effect van de bedrijvigheid gebeurt echter via 2 sporen : 1)
impact op het omgevingsgeluid en 2) al dan niet voldoen van de bedrijvigheid aan
de VLAREM-normering.
Voor de avondperiode wordt er in de plansituatie een significant negatief effect
verwacht en dienen bijgevolg conform het significantiekader milderende
maatregelen gezocht te worden. Als aanbeveling kan gegeven worden om de
persmachine vooraan enkel overdag te gebruiken en reeds vanaf 19 uur de andere
persmachine te gebruiken. Het resterend effect is matig significant.
Dit laatste is ook het geval voor de dag- en nachtperiode. In geval van een matig
significant effect is het onderzoek naar milderende maatregelen minder dwingend.
Er kan gemotiveerd worden dat er verder geen milderende maatregelen genomen
moeten worden omdat momenteel de beste beschikbare technieken worden
toegepast voor de beheersing van het geluid.
In het geval het bedrijf operationeel blijft in natuurgebied (= nulalternatief = huidige
situatie) dan is de effectbeoordeling meer negatief, daar VLAREM voor deze
situatie een strenger toetsingskader gebruikt. In dat geval dringen een aangepast
gebruik van de persmachine en een verdere sanering van de koelgroepen zich op.
Bemerking:
Uit de effectbeoordeling geluid blijkt dat het nulalternatief of de huidige situatie
meer negatief beoordeeld wordt (significant negatief) dan de geplande situatie
(matig negatief). De perceptie kan aldus ontstaan dat de akoestische situatie in de
geplande situatie beter is dan deze in het nulalternatief, of dat de hinder door het
voorgenomen plan vermindert. Deze perceptie is evenwel foutief!
De akoestische situatie in de geplande situatie verschilt niet van deze in het
nulalternatief daar er niets wijzigt aan de bedrijvigheid; het hinderniveau wijzigt
niet. Het verschil in beoordeling is volledig toe te schrijven aan het feit dat het
beoordelingskader voor de discipline geluid sterk bepaald wordt door de VLAREM-
normering. In de geplande situatie wordt een bestemmingswijziging voorzien, die
leidt tot minder strenge normen dan in het nulalternatief het geval is. Door een
hoger toelaatbaar geluidsniveau ter hoogte van woningen binnen een straal van
500 m van bedrijventerreinen, is volgens VLAREM in de geplande situatie een
hoger geluidsimmissieniveau toegestaan ter hoogte van de meest nabijgelegen
woning. Dit zorgt voor het verschil in de beoordeling van beide situaties.
150/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
De beoordeling van de geplande situatie en het nulalternatief dient aldus op
zichzelf gelezen te worden, en mag niet gebruikt worden om beide situaties met
elkaar te vergelijken. Dit zou immers tot de foute conclusie kunnen leiden dat de
akoestische situatie door het voorgenomen plan verbetert en de hinder vermindert.
Dit is niet het geval. Enkel de geldende normen zijn anders in beide situaties.
Daar het niet de bedoeling kan zijn dat een bestaande significant negatief
beoordeelde situatie gesaneerd wordt louter door een bestemmingswijziging
waardoor de normen soepeler worden, kan hier gesteld worden dat het wenselijk is
om in eerste instantie de bestaande situatie te saneren door:
1. een beperkt gebruik van de persmachine vooraan (tot 19 u )
2. een verdere sanering van de koelgroepen of een beperking in het gebruik van
de koelgroepen tot de dagperiode (7-19 u ). Zo het technisch niet haalbaar is om
de koelgroepen de hele avond en nachtperiode uit te schakelen, kan dit eventueel
beperkt worden tot de periode 21.00-01.00 u, in functie van de hinder bij het
inslapen zoals door de buur gemeld. In functie van de milieuvergunning dient
bekeken te worden op welke concrete manier deze wenselijke maatregel kan
ingevuld worden.
Strikt gezien is het vanuit het beoordelingskader niet noodzakelijk om voor de
geplande situatie deze strengere maatregelen te treffen in het op te maken RUP.
Wel wordt er vanuit dit MER op aangedrongen om in de milieuvergunning rekening
te houden met de bestaande hindersituatie op het terrein en verregaander
maatregelen te nemen dan strikt noodzakelijk in functie van de toekomstige
bestemming.
13.1.2 Lucht
De impact op de luchtkwaliteit als gevolg van de activiteiten van Drukkerij
Verstraete is niet significant. Er dringen zich bijgevolg geen milderende
maatregelen op vanuit de discipline lucht.
13.1.3 Waterhuishouding
13.1.3.1 Impact van de aanwezigheid van de bedrijfsinfrastructuur op de waterhuishouding
In de referentiesituatie wordt hemelwater van de daken en parkings ongebufferd
geloosd in de gracht langsheen en achteraan het terrein. De gebouwen en
verharding op het terrein dateren evenwel van vóór 1 februari 2005, datum waarop
de gewestelijke verordening hemelwater van kracht werd. Deze verordening is hier
aldus niet van toepassing. Uitzondering hierop vormen de bedrijfsonderdelen
waarvoor de vergunning werd vernietigd bij arrest van de Raad van State, Bij
aanvraag van de regularisatievergunning zal de hemelwaterverordening wel van
toepassing zijn. Er bestaat geen zekere link tussen het ongebufferd lozen van
hemelwater van het bedrijventerrein en wateroverlastproblemen langs de
Driesbeek/Gottebeek.
151/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
In een inspraakreactie wordt melding gemaakt van besterfputten die in verbinding
zouden staan met de hemelwaterput. Volgens het bedrijf is dit niet het geval.
In dit plan-MER kan enkel gesteld worden dat er geen verbinding mag bestaan
tussen de hemelwaterput of andere hemelwaterlozingen en een eventuele
voormalige besterfput. Zo voormalige besterfputten aanwezig zijn moet ook de
verbinding tussen de putten en de gracht verbroken worden.
13.1.3.2 Effectbespreking – en beoordeling plansituatie
Waterkwantiteit
Ook in de situatie waarbij het bedrijf wordt uitgebaat, wordt hemelwater van de
daken en parkings ongebufferd geloosd in de gracht langsheen en achteraan het
terrein.
De gewestelijke stedenbouwkundige verordening hemelwater is niet van
toepassing. Niettemin wordt aanbevolen om minstens in hergebruik van
hemelwater te voorzien voor laagwaardige toepassingen, bv. toiletten, dienstkraan.
In relatie hiermee is het wenselijk dat ook het beschikbaar volume van de
hemelwaterput vergroot wordt.
Waterkwaliteit
Bij de exploitatie van het bedrijf kan het hemelwater dat van het parkeerterrein
afstroomt, mogelijk oliecomponenten bevatten. Gezien het achterliggend
habitatrichtlijngebied is het wenselijk dat het (first flush) water afkomstig van de
parking gezuiverd wordt alvorens het geloosd wordt in de gracht. Deze zuivering
dient te gebeuren met een regelmatig te onderhouden KWS-afscheider met
sedimentopvang en coalescentiefilter, welke moet voldoen aan EN 858 en DIN
1999. De goede werking van de koolwaterstofafscheider moet altijd verzekerd
worden. Hier toe wordt het volgende voorgesteld: de koolwaterstofafscheider wordt
zo dikwijls geledigd en gereinigd als nodig is om de goede werking ervan te
waarborgen. De exploitant inspecteert daarvoor om de drie maanden de
afscheider. Van de inspecties wordt een logboek bijgehouden. De afvalstoffen die
hierbij vrijkomen dienen opgehaald door een daartoe erkende ophaler. De KWS-
afscheider dient voldoende gedimensioneerd en voorzien van een automatische
afsluiter.
De capaciteit van de zuiveringsinstallatie dient afgestemd te zijn op het aantal IE
van het bedrijf. Het effluent van de waterzuivering wordt 4 keer per jaar
gecontroleerd. Bij nazicht van de analyseresultaten van de laatste 5 jaar is
gebleken dat er normoverschrijdingen optreden voor de parameters zwevende stof,
cobalt en pH. Op basis hiervan dient gesteld dat de werking en effluentkwaliteit van
de waterzuiveringsinstallatie beter bewaakt moet worden.
Vanuit het MER wordt voorgesteld om bij de controles 4 keer per jaar volgende
parameters op te nemen: pH, BZV, ZS, oliën en vetten, Ptotaal, ammoniak, nitriet,
het verwijderingsrendement voor BZV en het verwijderingsrendement op zwevende
stoffen. Bij vaststelling van verhoogde waarden dient specifieke proceskennis
ingehuurd te worden om de beschikbare installatie (nog) beter te gebruiken, aan te
passen of te vervangen. Bij normoverschrijdingen dient de afdeling bevoegd voor
milieuhandhaving op de hoogte gebracht te worden van :
1° tijdstip, aard, omstandigheden en oorzaken van de overschrijding;
152/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
2° beschikbare gegevens aan de hand waarvan de gevolgen van het voorval voor
mens en milieu kunnen worden beoordeeld;
3° de getroffen maatregelen om het voorval te bedwingen en te beheersen.
Bedrijfsafvalwater wordt afgevoerd. Enkel de spui van de onthardingsinstallatie
wordt geloosd op de gracht. Het is wenselijk om ter hoogte van de lozingspunten
sporadisch en onaangekondigd te controleren door te screenen op alle
risicoparameters die van toepassing zijn voor het bedrijf. Mbt de spui van de
onthardingsinstallatie dient een lozingsnorm voor chloriden aangevraagd te
worden.
13.1.4 Fauna en flora
13.1.4.1 Impact van de aanwezigheid van de bedrijfsinfrastructuur
Hemelwater wordt ongebufferd geloosd in de gracht ten zuiden van het bedrijf. Bij
een hevige bui zou de toevloed aan water zo groot kunnen zijn, dat potentiële
larven van de kamsalamander in de poel die langs de gracht ligt weggespoeld
worden20.
Voor mogelijke effecten op de waterkwaliteit verwijzen we naar § 13.1.3.1.
De Urselseweg vormt een barrière naar de meer noordelijk gelegen poel. De
versnipperende werking van het bedrijventerrein is beperkt.
13.1.4.2 Effectbespreking – en beoordeling plansituatie
Er worden geen effecten van verzuring verwacht.
Voor de mogelijke knelpunten ivm de waterkwaliteit en voorgestelde maatregelen
wordt verwezen naar § 13.1.3.2. Zo de in dit MER gestelde maatregelen opgevolgd
worden, wordt er geen significant negatieve beïnvloeding van de
oppervlaktewaterkwaliteit verwacht.
Hergebruik van hemelwater kan er voor zorgen dat er toch enige kwantitatieve
buffering gebeurt in de toestroom van hemelwater naar de gracht. Hierdoor wordt
het risico op het wegspoelen van mogelijke larven in de poel 137.090 beperkt.
Op basis van het berekende specifiek geluid van maximaal 44 dB(A), wordt de
impact van rustverstoring op de aanwezige natuurwaarden als gering negatief
effect beoordeeld.
De verlichting op het terrein gebeurt op doordachte wijze. Het is belangrijk dat in
het voorgenomen plan voorzien wordt volgens welke principes buitenverlichting op
het terrein kan, zoals bv.:
- Armaturen voor avondverlichting op de parkings:
Gerichte verlichting die enkel de parking verlicht of
Lage verlichting (max. 1,2 m hoog) waarbij verstrooiing naar de
bufferzone vermeden wordt
- Armaturen voor occasionele verlichting
Verlichting met bewegingsdetectiesysteem en automatische
uitschakeling, waarbij gerichte verlichting gebruikt wordt die gericht wordt
op de te verlichten zone en verstrooiing maximaal vermijdt
20 Tot nu toe werden geen Kamsalamanders waargenomen in de poel 137.090.
153/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
13.1.5 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
13.1.5.1 Impact van de aanwezigheid van de bedrijfsinfrastructuur
Visuele impact
Het bedrijf is vanuit de omgeving beperkt zichtbaar. Het westelijk deel van het
bedrijfsgebouw dat zich ten zuiden van de bedrijfswoning bevindt, is maar beperkt
visueel afgeschermd, doordat op deze plaatsen minder ruimte beschikbaar is om
groen te voorzien. Vanuit de ruime omgeving worden deze doorkijken niet als
storend ervaren door de weinig opvallende kleur van de gevel van het gebouw en
de tussenliggende KLE in de weilanden. Van in de langsliggende tuin is het zicht
op de bedrijfsmuur wel overheersend aan de westelijke zijde.
Impact op landschappelijke netwerken, op de landschapsstructuur en op de
aanduiding van het gebied als ankerplaats
Op zich kan gesteld worden dat een bedrijf met een dergelijke infrastructurele
omvang ruimtelijk sterk contrasteert met het uitgesproken agrarisch en bosrijk
landschap waarin het gelegen is. De naar de open omgeving toe goed ontwikkelde
groenbuffer zorgt er evenwel voor dat dit contrast zich landschappelijk minder
manifesteert.
In het motiveringsdossier voor aanduiding van de Ankerplaats wordt op p. 47 het
volgende gesteld: “Langs de weg Knesselare- Ursel ligt een grote drukkerij die op termijn beter zou geherlokaliseerd worden. Verdere uitbreiding op deze locatie is niet wenselijk gezien de hoge landschaps- en natuurwaarden van de omgeving.“
13.1.5.2 Effectbespreking – en beoordeling plansituatie
Idem als § 13.1.5.1.
De landschappelijke impact van het plan ten opzichte van de referentiesituatie is
verwaarloosbaar en geeft geen aanleiding tot milderende maatregelen.
13.1.6 Mens
13.1.6.1 Impact van de aanwezigheid van de bedrijfsinfrastructuur
Het bedrijf is vanuit de omgeving over het algemeen beperkt zichtbaar. Van in de
langs liggende tuin is het zicht op de bedrijfsmuur wel overheersend. Door de buur
wordt dit bovendien als storend ervaren. Daar de ruimte voor een groenbuffer hier
beperkt is, zou naar alternatieve vormen van buffering kunnen gezocht worden.
Het voorgenomen plan moet dit mogelijk laten. Mogelijkheden zijn oa.:
- Hoge dichte haag, bv. beukenhaag: deze houdt het verdorde blad vast zodat
de haag in de winter meer gesloten is
- Leibomen
- Gevelbegroening (meer info op www.vibe.be, oa. infobrochure:
http://www.vibe.be/downloads/2.Gratis_publicaties/brochure_Gevelbegroening
_lage_resolutie.pdf)
154/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
13.1.6.2 Effectbespreking – en beoordeling plansituatie
Onder §13.1.1 is aangegeven wat de de effecten zijn op het vlak van geluid en hoe
deze beoordeeld worden. Daarop zijn maatregelen voorgesteld om de hinder naar
de omgeving te beperken. Daar het normeringskader van VLAREM afhankelijk is
van de geldende bestemming, is hierbij expliciet aangehaald dat het wenselijk is
dat in eerste instantie de bestaande situatie gesaneerd wordt.
De impact op de luchtkwaliteit als gevolg van de activiteiten van Drukkerij
Verstraete is niet significant, zodat zich geen milderende maatregelen opdringen
vanuit de discipline lucht.
De capaciteit van de Urselseweg is voldoende.
Voor vrachtwagens die de persmachine vooraan aan het gebouw komen ophalen
(2x per week) of vrachtwagens die aan de voorzijde van het gebouw moeten zijn is
er geen keermogelijkheid op het terrein. Voor deze bewegingen is een manoeuvre
langs de straat vereist. Daar het fietspad aan de andere kant van de Urselseweg is
gelegen, is er geen conflictsituatie met fietsers. Er worden geen specifieke
maatregelen noodzakelijk geacht voor wat de inrichting op het terrein betreft. Wel
dient de nodige voorzichtigheid geboden bij het manoeuvreren. Als aanbeveling
kan gesteld om er voor te zorgen dat het manoevreren op de weg zo veel mogelijk
bij daglicht gebeurt, en maximaal vermeden wordt bij valavond of na het invallen
van de duisternis.
13.2 Milderende maatregelen
De in het plan-MER voorgestelde maatregelen, wenselijkheden en suggesties
worden hieronder als volgt opgedeeld:
- Noodzakelijke maatregelen die dienen opgenomen te worden in het
voorgenomen plan
- Maatregelen die moeten doorvertaald worden in de milieuvergunning
- Wenselijkheden, suggesties en aanbevelingen
13.2.1 Noodzakelijke maatregelen die dienen opgenomen te worden in het voorgenomen plan
- De capaciteit van de waterzuiveringsinstallatie moet voldoende zijn voor het
aantal werknemers van het bedrijf. .
- Verwijderen of minstens afkoppelen van eventuele besterfputten
- Zuivering van hemelwater afkomstig van de parking door een regelmatig te
onderhouden KWS-afscheider met sedimentopvang en coalescentiefilter,
welke moet voldoen aan EN 858 en DIN 1999
- Het is belangrijk dat in het voorgenomen plan voorzien wordt volgens welke
principes buitenverlichting op het terrein kan, zoals bv:
Armaturen voor avondverlichting op de parkings:
Gerichte verlichting die enkel de parking verlicht of
155/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Lage verlichting (max. 1,2 m hoog) waarbij verstrooiing naar de
bufferzone vermeden wordt
Armaturen voor occasionele verlichting
Verlichting met bewegingsdetectiesysteem en automatische
uitschakeling, waarbij gerichte verlichting gebruikt wordt die gericht
wordt op de te verlichten zone en verstrooiing maximaal vermijdt
- De bestaande ruimte voor groenbuffer moet minstens behouden blijven
13.2.2 Maatregelen die best doorvertaald worden in de milieuvergunning
- maximale inspanningen moeten gedaan worden om er voor te zorgen dat het
effluentwater van de waterzuiveringsinstallatie, voldoet aan de normen en dat
geen verontreinigd water in de achterliggende gracht terecht komt. Onder
§ 13.2.3 worden hiertoe suggesties gedaan.
- De goede werking van de gevraagde koolwaterstofafscheider moet altijd
verzekerd worden. Hier toe worden onder § 13.2.3 suggesties gedaan
- De spui van de onthardingsinstallatie wordt geloosd op de gracht. Ander
bedrijfsafvalwater wordt selectief ingezameld in afwachting van ophaling en
afvoer naar een erkende verwerker. Er mag nooit ander bedrijfsafvalwater in
de gevraagde KWS-afscheider, de zuiveringsinstallatie of in de grachten
geloosd worden (noodzakelijke maatregel).
- De persmachine vooraan enkel overdag gebruiken en vanaf 19 uur alleen de
andere persmachine gebruiken (noodzakelijke maatregel).
13.2.3 Wenselijkheden, suggesties en aanbevelingen
Wenselijkheden, suggesties en aanbevelingenin functie van de inrichting van het
terrein
- Daar de ruimte voor een groenbuffer aan de westelijke zijde beperkt is, zou
naar alternatieve vormen van buffering kunnen gezocht worden (suggestie).
Mogelijkheden zijn oa.:
Hoge dichte haag, bv. beukenhaag: deze houdt het verdorde blad vast
zodat de haag in de winter meer gesloten is
Leibomen
Gevelbegroening
(meer info op www.vibe.be, oa. infobrochure:
http://www.vibe.be/downloads/2.Gratis_publicaties/brochure_Gevelbegro
ening_lage_resolutie.pdf)
Wenselijkheden, suggesties en aanbevelingenin functie van de milieuvergunning
- Vergroten van het beschikbaar volume van de hemelwaterput en instellen
hergebruik van hemelwater voor toiletten (wenselijke maatregel)
- In functie van de waterkwaliteit en het achterliggende natuurgebied is het aan
te raden dat de exploitant vier keer per jaar tijdens een effectieve lozing het
huishoudelijk afvalwater laat analyseren door een erkend labo, en dit op de
parameters pH, BZV, ZS, oliën en vetten, Ptotaal, ammoniak, nitriet, het
verwijderingsrendement voor BZV en het verwijderingsrendement op
zwevende stoffen. Bij vaststelling van verhoogde waarden of verlaagde
rendementen dient specifieke proceskennis ingehuurd te worden om de
156/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
beschikbare installatie (nog) beter te gebruiken, aan te passen of te vervangen
(suggestie).
- In geval van een normoverschrijding moet de exploitant bovendien zo spoedig
mogelijk volgende informatie aan de afdeling bevoegd voor milieuhandhaving
verstrekken (suggestie):
1° tijdstip, aard, omstandigheden en oorzaken van de overschrijding;
2° beschikbare gegevens aan de hand waarvan de gevolgen van het voorval
voor mens en milieu kunnen worden beoordeeld;
3° de getroffen maatregelen om het voorval te bedwingen en te beheersen.
Als uit nader onderzoek nieuwe gegevens naar voren komen die de verstrekte
informatie of de daaruit getrokken conclusies wijzigen, werkt de exploitant deze
informatie bij en bezorgt ze aan de afdeling, bevoegd voor milieuhandhaving.
- Mbt het onderhoud van de KWS afscheider wordthet volgende voorgesteld: de
koolwaterstofafscheider wordt zo dikwijls geledigd en gereinigd als nodig is om
de goede werking ervan te waarborgen. De exploitant inspecteert daarvoor om
de drie maanden de afscheider. Van de inspecties wordt een logboek
bijgehouden. De afvalstoffen die hierbij vrijkomen dienen opgehaald door een
daartoe erkende ophaler. De KWS-afscheider dient voldoende
gedimensioneerd en voorzien van een automatische afsluiter.
- Mbt de spui van de onthardingsinstallatie dient een lozingsnorm voor chloriden
aangevraagd te worden (suggestie).
- Het is wenselijk om in functie van geluid verdergaande maatregelen te nemen
die ook de bestaande situatie saneren. Hiertoe wordt aanvullend het volgende
voorgesteld:
o een verdere sanering van de koelgroepen of een beperking in het
gebruik van de koelgroepen tot de dagperiode (7-19 u ). Zo het
technisch niet haalbaar is om de koelgroepen de hele avond en
nachtperiode uit te schakelen, kan dit eventueel beperkt worden tot de
periode 21.00-01.00 u, in functie van de hinder bij het inslapen zoals
door de buur gemeld. In functie van de milieuvergunning dient
bekeken te worden op welke concrete manier deze wenselijke
maatregel kan ingevuld worden.
157/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
14 Een visie op de nabestemming vanuit milieuoogpunt
Met het voorgenomen gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor het bestaande
bedrijf te Knesselare van N.V. Drukkerij Verstraete, wordt de bestendiging van de
bestaande bedrijfssite en –activiteiten mogelijk gemaakt. Op die manier moet het
bedrijf in de toekomst zo goed mogelijk blijven functioneren. Er wordt in het
voorgenomen plan een ruimtelijke stand still beoogd.
De in het voorgenomen plan beoogde bestemming geldt enkel voor de huidige
bedrijfsactiviteiten.
Wanneer de huidige bedrijfsactiviteiten worden stopgezet, zal aan de hand van
een afzonderlijk bestemmingsplan op gewestelijk, provinciaal of gemeentelijk
niveau beslist worden over de nabestemming en inrichting van het plangebied. In
afwachting van de goedkeuring van dergelijk RUP kunnen alvast geen
stedenbouwkundige vergunningen worden verleend na de stopzetting van de
huidige bedrijfsactiviteiten.
Bij de effectbespreking van de verschillende milieudisciplines in voorliggende
milieubeoordeling werden mogelijkheden en wenselijkheden voor de latere
bestemming en invulling geformuleerd, zoals gevraagd in de richtlijnen.
In dit hoofdstuk worden deze mogelijkheden en wenselijkheden gebundeld om zo
tot een visie op de toekomst te komen. Deze visie staat los van het plan waarvoor
dit MER wordt opgemaakt, maar wil een eerste aanzet zijn in het nadenken over de
nabestemming van het gebied.
14.1 Beschouwingen vanuit milieu voor een mogelijke toekomstige nabestemming
14.1.1 Geluid
Vanuit het aspect geluid worden geen concrete mogelijkheden of wenselijkheden
geformuleerd in functie van de nabestemming. De geldende regelgeving moet
worden toegepast.
14.1.2 Lucht
Vanuit het aspect lucht worden geen concrete mogelijkheden of wenselijkheden
geformuleerd in functie van de nabestemming. De geldende regelgeving moet
worden toegepast.
14.1.3 Bodem
Vanuit het aspect bodem worden geen concrete mogelijkheden of wenselijkheden
geformuleerd in functie van de nabestemming. De geldende regelgeving moet
worden toegepast.
158/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
14.1.4 Waterhuishouding
In functie van de nabestemming kan gesteld worden dat er bij de invulling van de
nabestemming voldaan moet worden aan de principes van integraal waterbeheer
en de vigerende wetgeving (oa. verordening hemelwater).
14.1.5 Fauna en flora
Er zal in functie van een bestemmingsplan voor de nabestemming volgens de
huidige wetgeving steeds een passende beoordeling en een verscherpte VEN-
toets vereist zijn. Significant negatieve effecten naar de beschermde
natuurwaarden van de omliggende beschermde gebieden zijn niet toegelaten.
Vanuit de receptor natuur wordt de nabestemming van het plangebied bij voorkeur
ingevuld als natuurgebied. Deze keuze wordt ondersteund door de opname van
het plangebied binnen het visiegebied voor het Drongengoed. Bovendien kan dit
een meerwaarde betekenen voor het aanliggende Habitatrichtlijn- en VEN-gebied.
Twee mogelijke denkpistes zijn de volgende:
1. Er kan geopteerd worden om een gedeelte van de aanwezige bebouwing
te behouden en een invulling te geven in functie van natuureducatie.
Centraal in het Drongengoedbos is de Drongengoedhoeve gelegen. Dit is
een landschapsinfo-centrum, waar de bezoeker toeristisch-recreatieve
informatie krijgt over de omgeving. Ter hoogte van het plangebied kunnen
activiteiten gelokaliseerd worden die in de Drongengoedhoeve niet
mogelijk zijn. De ruimte kan bijvoorbeeld ingericht worden voor
natuureducatieve tentoonstellingen. Het gebouw kan ook invulling krijgen
als ontmoetingscentrum voor natuurverenigingen.
Onnodige verhardingen en een deel van de bedrijfsgebouwen kunnen
afgebroken worden. De hierdoor vrijgekomen ruimte kan invulling krijgen
als grasland (al dan niet met extensief agrarisch medegebruik) al dan niet
met poelen en kleine landschapselementen. Dergelijke poelen kunnen
mee instaan voor de populatie Kamsalamander.
2. Een andere optie is om alle infrastructuur ter hoogte van het plangebied te
verwijderen en het terrein volledig in te richten in functie van zijn
natuurfunctie. Uit de verschillende geraadpleegde historische kaarten (zie
§ 11.2.3.1 ) blijkt dat het terrein in het verleden niet bebost was. Wel grens
het gebied aan een bebost perceel. De invulling als grasland geniet
bijgevolg de voorkeur. De bosaanplant aan de oostzijde kan wel behouden
blijven. Gezien de waarde van het gebied voor de Kamsalamander kunnen
poelen gegraven worden en kunnen bomenrijen aangeplant worden
waardoor er nieuwe habitats voor deze soort gecreëerd worden. De buffer
rond het huidige bedrijventerrein kan als houtkant dienst blijven doen.
14.1.6 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
Het plangebied is gesitueerd binnen een gebied dat definitief is aangeduid als
Ankerplaats, mb Maldegemveld.
159/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
In haar advies van 04/04/2012 merkte Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen op dat
de definitieve aanduiding van de ankerplaats Maldegemveld de volgende juridische
gevolgen heeft voor administratieve overheden:
1. Bij de opmaak van een RUP voor het plangebied moeten de definitief
aangeduide ankerplaatsen afgewogen worden.
2. Er geldt een zorgplicht conform artikel 26 van het decreet betreffende de
landschapszorg.
Het eerste punt houdt in dat bij de opmaak van een RUP in functie van de
nabestemming moet nagegaan worden in welke mate het voorgenomen plan
impact heeft op de ankerplaats.
Het tweede punt houdt in dat plannen die het landschap nadelig kunnen
beïnvloeden, onderworpen zijn aan de zorgplicht en schade dienen te voorkomen,
vermijden, beperken, herstellen en pas in laatste instantie compenseren. Deze
afweging dient zoals bepaald in het uitvoeringsbesluit van 9 mei 200821
weergegeven te worden in een zorgplichtnota.
Een zorgplichtnota of motiveringsnota dient volgens het uitvoeringsbesluit de
volgende elementen te bevatten:
1. de naam van het werk, de handeling, het plan of de verordening;
2. naam van de ankerplaatsen of erfgoedlandschappen in kwestie, met
beknopte samenvatting van de waarden en kenmerken die betrokken zijn
bij de activiteit;
3. beschrijving van het werk, de handeling, het plan of de verordening met
nadruk op de opsomming van alle aspecten van de activiteit die impact
hebben op de waarden of kenmerken van de ankerplaats of het
erfgoedlandschap;
4. Verduidelijking of de impact, bedoeld in 3°, negatieve of positieve effecten
heeft op de waarden of kenmerken van de ankerplaats of
erfgoedlandschap;
5. analyse van elk negatief effect om na te gaan of de schade vermeden kan
worden, als de schade onvermijdbaar is, worden er schadebeperkende
maatregelen gezocht. Als schadebeperkende maatregelen niet mogelijk
zijn, worden er herstel- of compenserende maatregelen gezocht;
6. conclusie van die analyse voor de beslissing over het werk, de handeling,
het plan of de verordening. De conclusie geeft aan welke
schadebeperkende, herstel- of compenserende maatregelen waar,
wanneer, hoe en door wie uitgevoerd zullen worden.
Daar a priori niet van een concrete nabestemming, laat staan een concrete
invulling, wordt uitgegaan, is een zorgplichtnota conform het uitvoeringsbesluit niet
mogelijk.
Vanuit deze milieubeoordeling kan wel aangegeven worden volgens welke
randvoorwaarden de nabestemming gekozen kan worden en welke invulling het
21 Besluit van de Vlaamse Regering van 9 mei 2008 tot bepaling van nadere regels voor de zorgplicht betreffende definitief aangeduide ankerplaatsen en erfgoedlandschappen
160/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
plangebied kan of moet krijgen rekening houdende met de principes van zorgplicht
ten aanzien van de ankerplaats.
Vanuit de randvoorwaarde dat negatieve effecten op het landschap moeten
vermeden worden, kan een economische bedrijvigheid als nabestemming a priori
niet uitgesloten worden.
Vanuit het principe dat de zorgplicht inhoudt dat een plan geen negatieve effecten
mag hebben ten opzichte van de referentiesituatie (=bestaande infrastructurele
situatie), lijkt een economische nabestemming vanuit de discipline landschap
mogelijk onder strikte voorwaarden waarbij het landschap niet nadelig beïnvloed
wordt.. De keuze van de nabestemming blijft echter steeds een beleidsafweging
tussen verschillende disciplines en facetten. Vanuit landschap stelt de vraag zich of
een economische activiteit als nabestemming wenselijk is.
Gezien de landschappelijke waarde van de omgeving, de definitieve aanduiding
als ankerplaats en de nabijheid van een gebied met hoge natuurwaarde is een
economische nabestemming vanuit landschappelijk en ruimtelijk oogpunt alvast
niet de meest wenselijke keuze. De voorkeur gaat voor deze invalshoek
logischerwijze uit naar een bestemming die meer aansluiting vindt bij de intrinsieke
waarden van de omgeving. Voor de concrete invulling zijn er verschillende
mogelijkheden:
1. functie met het behoud van (een deel van) de bedrijfsgebouwen
2. functie met een volledige afbraak en het herstel van het terrein.
Er kan geopteerd worden om een gedeelte van de aanwezige bebouwing te
behouden en een invulling te geven die aansluit op de landschappelijke,
cultuurhistorische en erfgoedwaarden in het omliggend gebied. Onder de discipline
fauna en flora werd reeds de mogelijkheid aangehaald om hier activiteiten mogelijk
te maken aanvullend op de activiteiten in het landschapsinfocentrum van de
Drongengoedhoeve. Vanuit landschappelijk, cultuurhistorisch en erfgoedoogpunt
kan dit bijgetreden worden. Het plangebied wordt bij realisatie van een mogelijke
nabestemming bij voorkeur wel groener ingericht dan momenteel het geval is.
Waterpartijen kunnen een functie als habitat en waterberging combineren. Volgens
deze optie zou de zone een nabestemming kunnen krijgen als zone voor openbaar
nut.
Een andere optie is om alle infrastructuur ter hoogte van het plangebied te
verwijderen en het terrein volledig in te richten aansluitend op het omliggende
landschap en voortbouwend op historisch kaartmateriaal. Uit de historische kaarten
blijkt dat het terrein in het verleden niet bebost was. De invulling als grasland
geniet bijgevolg de voorkeur. De bosaanplant ten oosten van het plangebied kan
wel behouden blijven, evenals de buffer rond het huidige bedrijventerrein die als
houtkant dienst kan blijven doen. Gezien het veelvuldig voorkomen van poelen in
de omgeving kunnen ook hier poelen voorzien worden. Volgens deze optie zou het
plangebied opnieuw de bestemming natuurgebied kunnen krijgen.
161/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
14.1.7 Mens
Voor de discipline mens is het niet vanzelfsprekend om eenduidig aan te geven
wat de wenselijkheden voor de nabestemming zijn. Het antwoord is immers
afhankelijk van de gebruiksfunctie van waaruit deze vraag gesteld wordt.
Vanuit de woon- en belevingsfunctie kan gesteld worden dat het plangebied bij de
realisatie van de nabestemming bij voorkeur terug een landelijk karakter en een
landelijke invulling moet krijgen, zonder hinderlijke inrichting.
Vanuit economisch oogpunt kan aangehaald worden dat het verdwijnen van
ongeveer 100 werkplaatsen in de gemeente een aanzienlijke impact heeft en best
opgevangen wordt. De vraag stelt zich of dat kan gebeuren op dezelfde locatie en
omgeving. Bij voorkeur gebeurt dit in bundeling met bestaande terreinen met
economische functies.
Onder de disciplines landschap en fauna en flora werden reeds mogelijkheden
aangehaald waarbij het gebied een zekere recreatieve of eerder educatieve functie
zou krijgen, aansluitend op de natuur-, landschappelijke, erfgoed- en
cultuurhistorische waarde van de omgeving.
14.2 Conclusie
Bij voorkeur wordt voor de (invulling van de) nabestemming vanuit
milieuoverwegingen voor een functie gekozen die overeenstemt met de principes
van het RSV en die maximaal de bestaande ruimtelijke draagkracht en kwaliteit
van de omgeving ondersteunt.
Vanuit de verschillende milieudisciplines geniet een economische nabestemming
geen voorkeur en valt te stellen dat dit niet wenselijk is. Uiteraard dienen in het
kader van dergelijke beleidsafweging nog andere beleidsfacetten input te geven.
Zo zullen uiteraard bijvoorbeeld ook financieel-technische afwegingen meespelen
bij de afweging tot realisatie van een nabestemming (bijv. afbraak van gebouwen
en bedrijfssite).
162/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
15 Leemten in de kennis
Het effectieve huidige omgevingsgeluid ter hoogte van MP1 is een leemte in de
kennis daar er geen langdurige geluidsmetingen tijdens dag, avond en nacht
werden uitgevoerd met de firma Verstraete in werking.
Er werd een nieuwe langdurige geluidsmeting uitgevoerd ter hoogte van MP2 in de
Urselseweg op 500 m van drukkerij Verstraete. De locatie werd gekozen langs
dezelfde Urselseweg waar er gelijkaardige omgevingsgeluiden voorkomen, maar
waar drukkerij Verstraete geen invloed heeft op het omgevingsgeluid. De
meetlocatie MP2 wordt aangeduid op een luchtfoto en op het gewestplan in Figuur
6-1 en Figuur 6-2.
Om een representatieve weergave te verkrijgen van de gemiddelde
geluidsbelasting voor de dag-, avond- en nachtperiode werd een langdurige meting
uitgevoerd over een meetduur van 5 opeenvolgende dagen.
De afwatering van het gebied verloopt via het rioleringsstelsel onder het voormalig
militair vliegveld. Het is niet geweten waar dit systeem in het oppervlaktewater
terecht komt. Ook de staat waarin het rioleringsstelsel zich bevindt, is niet gekend.
Telgegevens mbt de huidige verkeersintensiteiten op de Urselseweg werden
opgevraagd bij AWV, maar konden binnen het tijdsbestek van dit MER niet tijdig
aangeleverd worden. Dit vormt evenwel geen probleem voor de effectbeoordeling.
163/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
16 Gewestgrensoverschrijdende effecten
De landgrens met Nederland ligt in vogelvlucht op ongeveer 12 km afstand. De
landgrens met Frankrijk bevindt zich op meer dan 40 km. Er worden geen
(gewest)grens-overschrijdende effecten verwacht.
164/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
17 Eindsynthese
Dit plan-MER gaat na in welke mate het voorgenomen plan, mb de inkleuring van
het plangebied als zone voor bedrijfsactiviteiten van een historisch gegroeid bedrijf,
en daaruit volgend de bestendiging van de bestaande bedrijfssite en –activiteiten
kunnen resulteren in negatieve effecten voor het milieu en de leefomgeving.
Tevens wordt nagegaan welke randvoorwaarden en milderende maatregelen
vereist zijn om mogelijke negatieve effecten van het voorgenomen plan en de
activiteit te voorkomen of te beperken.
In de richtlijnen voor de opstelling van het MER is bepaald dat de volgende
situaties in het MER moesten beschouwd worden:
- Referentiesituatie = de huidige infrastructurele situatie ZONDER het bedrijf in
werking & bedrijfsinfrastructuur gelegen in NATUURGEBIED
- Geplande situatie = de huidige infrastructurele situatie MET het bedrijf in
werking & bedrijfsinfrastructuur gelegen in gebied voor BEDRIJVENTERREIN
- Nulalternatief = de huidige infrastructurele situatie MET het bedrijf in werking
& bedrijfsinfrastructuur gelegen in NATUURGEBIED
Over het algemeen kan gesteld dat de geplande situatie qua effectbespreking
overeenkomt met de bespreking van het nulalternatief. Enkel voor de discipline
geluid was dit onderscheid noodzakelijk, daar het te hanteren normeringskader
afhankelijk is van de bestemming van het gebied.
Uit de recente geluidsmetingen blijkt dat tijdens de dagperiode de invloed van de
omgeving bepalend is en niet de bedrijfsactiviteiten van de drukkerij Verstraete.
Voor de avondperiode wordt er in de plansituatie een significant negatief effect
verwacht. Er wordt als maatregel opgelegd om de persmachine vooraan enkel
overdag te gebruiken en reeds vanaf 19 uur de andere persmachine te gebruiken.
Het resterend effect is matig significant. Dit is ook het geval voor de dag- en
nachtperiode. Wanneer enkel de geplande situatie beschouwd wordt, kan er
gemotiveerd worden dat er verder geen milderende maatregelen genomen moeten
worden omdat momenteel de beste beschikbare technieken worden toegepast
voor de beheersing van het geluid.
In het geval het bedrijf operationeel blijft in natuurgebied (= nulalternatief) dan is de
effectbeoordeling evenwel meer negatief, daar VLAREM voor deze situatie een
strenger toetsingskader gebruikt. Het akoestisch klimaat is evenwel niet
verschillend van dat van de geplande situatie). Het MER stelt dat het wenselijk is
om niet alleen de geplande situatie maar ook de bestaande toestand te saneren. In
dat geval dringt zich naast een aangepast gebruik van de persmachine en een
verdere sanering of een beperkt gebruik van de koelgroepen zich op. In functie van
de milieuvergunning dient bekeken te worden op welke concrete manier deze
wenselijke maatregel kan ingevuld worden.
165/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
De impact op de luchtkwaliteit als gevolg van de activiteiten van Drukkerij
Verstraete is niet significant. Er dringen zich bijgevolg geen milderende
maatregelen op vanuit de discipline lucht.
Vanuit het aspect waterhuishouding wordt aangedrongen op het aanwenden van
hemelwater voor laagwaardige toepassingen (oa. toiletten). Er is reeds een
hemelwaterput aanwezig, maar momenteel is geen hergebruik voorzien.
Bovendien is de put zeer klein in vergelijking met de aangesloten dakoppervlakte
en met het mogelijk hergebruik. Daarom wordt een herdimensionering van de
hemelwaterput voorgesteld, waarbij het beschikbaar volume ongeveer overeen
komt met het maandverbruik.
Bij een normale en correcte bedrijfsvoering worden geen problemen verwacht op
het vlak van waterkwaliteit. Op basis van gemelde problemen en in functie van het
achterliggende natuugebied, worden wel de volgende aandachtspunten en nodige
of gewenste maatregelen geformuleerd:
- De capaciteit van de waterzuiveringsinstallatie moet voldoende zijn voor
het aantal werknemers van het bedrijf. (noodzakelijke maatregel).
- Opvolging effluentkwaliteit waterzuivering
- Verwijderen of minstens afkoppelen van eventuele besterfputten zo die
aanwezig zijn (noodzakelijke maatregel)
- Daar er in inspraakreacties gewag wordt gemaakt van verontreinigingen
met vet en olie en CCl4, is het wenselijk om dit sporadisch en
onaangekondigd te controleren bij het effluent van de zuiveringsinstallatie
en bij de andere lozingspunten, door te screenen op deze en andere
risicoparameters die van toepassing zijn voor het bedrijf (suggestie).
- Mbt de spui van de onthardingsinstallatie dient een lozingsnorm voor
chloriden aangevraagd te worden (suggestie).
Daar een goede waterkwaliteit in het achterliggend gebied zeer belangrijk is in
functie van de kamsalamander, wordt gesteld dat hemelwater afkomstig van de
parking door een regelmatig te onderhouden KWS-afscheider met sedimentopvang
en coalescentiefilter moet gaan, welke moet voldoen aan EN 858 en DIN 1999
(noodzakelijke maatregel). De goede werking van de koolwaterstofafscheider moet
wordt altijd verzekerd worden.
Een goede waterkwaliteit is een belangrijke randvoorwaarde voor de natuurwaarde
van het gebied. De maatregelen voorgesteld onder de discipline waterhuishouding
gelden aldus ook in functie van de discipline fauna en flora. Daarnaast wordt
binnen deze discipline gesteld dat verlichting op het terrein doordacht moet
gekozen worden. Voor het overige worden er weinig verstoringseffecten verwacht.
Voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie is het verschil
tussen de referentiesituatie en de geplande situatie verwaarloosbaar.
Ten aanzien van de receptor mens spelen vooral de verstoringsparameters geluid
en visuele verstoring. Geluid kwam hiervoor reeds aan bod. Om de visuele
166/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
verstoring in te perken kan een betere inkleding gegeven worden aan de westelijke
groenbuffer van het plangebied.
Als aanbeveling kan gesteld om er voor te zorgen dat het manoevreren op de weg
zo veel mogelijk bij daglicht gebeurt, en maximaal vermeden wordt bij valavond of
na het invallen van de duisternis.
Niet alle maatregelen voorgesteld in dit MER zijn te nemen op planniveau.
Hieronder wordt aangegeven op welk niveau welke maatregelen te treffen zijn:
Noodzakelijke maatregelen die dienen opgenomen te worden in het
voorgenomen plan
- De capaciteit van de waterzuiveringsinstallatie moet voldoende zijn voor het
aantal werknemers van het bedrijf. .
- Verwijderen of minstens afkoppelen van eventuele besterfputten
- Zuivering van hemelwater afkomstig van de parking door een regelmatig te
onderhouden KWS-afscheider met sedimentopvang en coalescentiefilter,
welke moet voldoen aan EN 858 en DIN 1999
- Het is belangrijk dat in het voorgenomen plan voorzien wordt volgens welke
principes buitenverlichting op het terrein kan, zoals bv:
Armaturen voor avondverlichting op de parkings:
Gerichte verlichting die enkel de parking verlicht of
Lage verlichting (max. 1,2 m hoog) waarbij verstrooiing naar de
bufferzone vermeden wordt
Armaturen voor occasionele verlichting
Verlichting met bewegingsdetectiesysteem en automatische
uitschakeling, waarbij gerichte verlichting gebruikt wordt die gericht
wordt op de te verlichten zone en verstrooiing maximaal vermijdt
- De bestaande ruimte voor groenbuffer moet minstens behouden blijven
Maatregelen die best doorvertaald worden in de milieuvergunning
- maximale inspanningen moeten gedaan worden om er voor te zorgen dat het
effluentwater van de waterzuiveringsinstallatie, voldoet aan de normen en dat
geen verontreinigd water in de achterliggende gracht terecht komt. Onder
§ 13.2.3 worden hiertoe suggesties gedaan.
- De goede werking van de gevraagde koolwaterstofafscheider moet altijd
verzekerd worden. Hier toe worden onder § 13.2.3 suggesties gedaan
- De spui van de onthardingsinstallatie wordt geloosd op de gracht. Ander
bedrijfsafvalwater wordt selectief ingezameld in afwachting van ophaling en
afvoer naar een erkende verwerker. Er mag nooit ander bedrijfsafvalwater in
de gevraagde KWS-afscheider, de zuiveringsinstallatie of in de grachten
geloosd worden (noodzakelijke maatregel).
- De persmachine vooraan enkel overdag gebruiken en vanaf 19 uur alleen de
andere persmachine gebruiken (noodzakelijke maatregel).
167/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Wenselijkheden, suggesties en aanbevelingen
Wenselijkheden, suggesties en aanbevelingenin functie van de inrichting van het
terrein
- Daar de ruimte voor een groenbuffer aan de westelijke zijde beperkt is, zou
naar alternatieve vormen van buffering kunnen gezocht worden (suggestie).
Het voorgenomen plan moet dit mogelijk laten. Mogelijkheden zijn oa.:
Hoge dichte haag, bv. beukenhaag: deze houdt het verdorde blad vast
zodat de haag in de winter meer gesloten is
Leibomen
Gevelbegroening
(meer info op www.vibe.be, oa. infobrochure:
http://www.vibe.be/downloads/2.Gratis_publicaties/brochure_Gevelbegro
ening_lage_resolutie.pdf)
Wenselijkheden, suggesties en aanbevelingenin functie van de milieuvergunning
- Vergroten van het beschikbaar volume van de hemelwaterput en instellen
hergebruik van hemelwater voor toiletten (wenselijke maatregel)
- In functie van de waterkwaliteit en het achterliggende natuurgebied is het aan
te raden dat de exploitant vier keer per jaar tijdens een effectieve lozing het
huishoudelijk afvalwater laat analyseren door een erkend labo, en dit op de
parameters pH, BZV, ZS, oliën en vetten, Ptotaal, ammoniak, nitriet, het
verwijderingsrendement voor BZV en het verwijderingsrendement op
zwevende stoffen. Bij vaststelling van verhoogde waarden of verlaagde
rendementen dient specifieke proceskennis ingehuurd te worden om de
beschikbare installatie (nog) beter te gebruiken, aan te passen of te vervangen
(suggestie).
- In geval van een normoverschrijding moet de exploitant bovendien zo spoedig
mogelijk volgende informatie aan de afdeling bevoegd voor milieuhandhaving
verstrekken (suggestie):
1° tijdstip, aard, omstandigheden en oorzaken van de overschrijding;
2° beschikbare gegevens aan de hand waarvan de gevolgen van het voorval
voor mens en milieu kunnen worden beoordeeld;
3° de getroffen maatregelen om het voorval te bedwingen en te beheersen.
Als uit nader onderzoek nieuwe gegevens naar voren komen die de verstrekte
informatie of de daaruit getrokken conclusies wijzigen, werkt de exploitant deze
informatie bij en bezorgt ze aan de afdeling, bevoegd voor milieuhandhaving.
- Mbt het onderhoud van de KWS afscheider wordthet volgende voorgesteld: de
koolwaterstofafscheider wordt zo dikwijls geledigd en gereinigd als nodig is om
de goede werking ervan te waarborgen. De exploitant inspecteert daarvoor om
de drie maanden de afscheider. Van de inspecties wordt een logboek
bijgehouden. De afvalstoffen die hierbij vrijkomen dienen opgehaald door een
daartoe erkende ophaler. De KWS-afscheider dient voldoende
gedimensioneerd en voorzien van een automatische afsluiter.
- Mbt de spui van de onthardingsinstallatie dient een lozingsnorm voor chloriden
aangevraagd te worden (suggestie).
- Het is wenselijk om in functie van geluid verdergaande maatregelen te nemen
die ook de bestaande situatie saneren. Hiertoe wordt aanvullend het volgende
voorgesteld:
168/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
o een verdere sanering van de koelgroepen of een beperking in het
gebruik van de koelgroepen tot de dagperiode (7-19 u ). Zo het
technisch niet haalbaar is om de koelgroepen de hele avond en
nachtperiode uit te schakelen, kan dit eventueel beperkt worden tot de
periode 21.00-01.00 u, in functie van de hinder bij het inslapen zoals
door de buur gemeld. In functie van de milieuvergunning dient
bekeken te worden op welke concrete manier deze wenselijke
maatregel kan ingevuld worden.
De nabestemming
De in het voorgenomen plan beoogde bestemming geldt enkel voor de
bestendiging van de huidige bedrijfsactiviteiten. Een nabestemming wordt via dit
voorgenomen gewestelijk RUP niet vastgelegd. Wanneer de huidige
bedrijfsactiviteiten worden stopgezet, zal aan de hand van een afzonderlijk
bestemmingsplan op gewestelijk, provinciaal of gemeentelijk niveau beslist moeten
worden over de nabestemming en inrichting van het plangebied. In afwachting van
de goedkeuring van dergelijk RUP kunnen alvast geen stedenbouwkundige
vergunningen worden verleend na de stopzetting van de huidige
bedrijfsactiviteiten.
Ook al doet het RUP geen uitspraak over de nabestemming, toch worden vanuit de
verschillende disciplines in dit MER wel wenselijkheden meegegeven in functie van
de nabestemming en de toekomstige inrichting van het gebied. Deze
mogelijkheden en wenselijkheden worden in een afzonderlijk hoofdstuk gebundeld.
Vanuit milieuoverwegingen wordt voor de (invulling van de) nabestemming bij
voorkeur gekozen voor een functie die maximaal de bestaande ruimtelijke
draagkracht en kwaliteit van de omgeving ondersteunt.
Vanuit de afweging van verschillende milieudisciplines zoals gebeurt in dit MER
geniet een economische nabestemming geen voorkeur en valt te stellen dat dit niet
wenselijk is. Uiteraard dienen in het kader van dergelijke beleidsafweging nog
andere beleidsfacetten input te geven. Zo zullen uiteraard bijvoorbeeld ook
financieel-technische afwegingen meespelen bij de afweging tot realisatie van een
nabestemming (bijv. afbraak van gebouwen en bedrijfssite).
169/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
18 Effecten tav Natura 2000 gebieden – passende beoordeling
18.1 Beschrijving van de SBZ
Het plangebied grenst in het westen en het zuiden aan het habitatrichtlijngebied
‘Bossen en heide van zandig Vlaanderen: oostelijk deel’ (BE2300005).
18.1.1 Aangemelde habitats en soorten
De volgende habitats en soorten zijn aangemeld voor het habitatrichtlijngebied
‘Bossen en heide van zandig Vlaanderen: oostelijk deel’.
Tabel 18-1: Aangemelde habitats en soorten
Habitattypes – Bijlage I
2330 Open grasland met Corynephorus- en Agrostis-soorten op landduinen
3130
Oligotrofe wateren van het Middeneuropese en peri-alpiene gebied met
Littorella- of Isoëtes-vegetatie of met eenjarige vegetatie op drooggevallen
oevers (Nanocyperetalia)
3150 Van nature eutrofe meren met vegetatie van het type Magnopotamium of
Hydrocharition
4010 Noordatlantische vochtige heide met Erica tetralix
4030 Droge heide (alle subtypen)
6230 Soortenrijke heischrale graslanden op arme bodems van berggebieden (en
van submontane gebieden in het binnenland van Europa)
6410 Grasland met Molinia op kalkhoudende bodem en kleibodem (Eu-Molinion)
6430 Voedselrijke ruigten
6510 Laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis)
9120 Beukenbossen van het type met Ilex- en Taxus-soorten, rijk aan epifyten (Ilici-
Fagetum)
9160 Eikenbossen van het type Stellario-Carpinetum
9190 Oude zuurminnende bossen met Quercus robur op zandvlakten
91E0(+) Alluviale bossen met Alnion glutinosa en Fraxinus excelsior (Alno-Padion,
Alnion incanae, Salicion albae)
Soorten – Bijlage II
Triturus cristatus – Kamsalamander
Luronium natans – Drijvende waterweegbree
Barbastella barbastellus - Mopsvleermuis
Soorten – Bijlage III
Brandt's vleermuis/Gewone baardvleermuis - Myotis brandtii/Myotis mystacinus
170/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Drijvende waterweegbree - Luronium natans
Gewone grootoorvleermuis/Grijze grootoorvleermuis - Plecotus auritus/austriacus
Kamsalamander - Triturus cristatus
Laatvlieger - Eptesicus serotinus
Mopsvleermuis - Barbastella barbastellus
Ruige dwergvleermuis / Gewone dwergvleermuis / Kleine dwergvleermuis - Pipistrellus
species
Watervleermuis - Myotis daubentonii
Rosse vleermuis - Nyctalus noctula
In het kader van het milieueffectrapport zal vooral de impact naar Kamsalamander
van groot belang zijn, aangezien er in de omgeving van het plangebied enkele
poelen gelegen zijn waar deze soort zou voorkomen. Het ‘Drongengoed –
Maldegemveld’ is het enige deelgebied van het habitatrichtlijngebied waar de
Kamsalamander werd waargenomen.
Zowel de toestand van de huidige populatie als de habitatkwaliteit is voor de
huidige populatie Kamsalamander ontoereikend voor een duurzame overleving. De
actuele staat van instandhouding is dan ook gedeeltelijk aangetast.
In het deelgebied ‘Drongengoed – Maldegemveld’ bestaan goede potenties voor
ontwikkeling van een duurzame populatie. Potentie voor de aanwezigheid van
Kamsalamander in andere deelgebieden wordt zeer laag ingeschat, aangezien de
verspreiding van de soort in het noorden van Oost-Vlaanderen nooit algemeen
was.
In de deelzone Drongengoed-Maldegemveld komen verschillende soorten
vleermuizen voor.
18.1.2 Instandhoudingsdoelstellingen
In de onderstaande tabel worden de instandhoudingsdoelstellingen van het
habitatrichtlijngebied ‘Bossen en heide van zandig Vlaanderen: oostelijk deel’
geformuleerd voor de Kamsalamander en het habitattype 3150 dat een potentieel
leefgebied is voor deze soort22.
22 Momenteel komt dit habitattype niet voor ter hoogte van het studiegebied (wat is hier het studiegebied, de omgeving van de site of de SBZ zelf???).
171/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Tabel 18-2: Doelen voor de relevante Europees te beschermen soorten in de SBZ
Oppervlaktedoelstellingen Kwaliteitsdoelstellingen
Habitattype Doel Toelichting Doel Toelichting
3150
Van nature eutrofe
meren met vegetatie
van het type
Magnopotamion of
Hydrocharition
↑ Actueel: onbekend/relicten
Doel: geen oppervlaktedoelstelling. Het terug voorkomen van het
habitattype wordt nagestreefd.
Motivatie: Habitattype is aangemeld, maar is enkel als relict
aanwezig in SBZ. Potenties zijn aanwezig in deelgebied 1
Drongengoed-Maldegemveld, 6 Stropersbos, 8 Vallei Moervaart-
Zuidlede. In een aantal plassen zijn een aantal typisch
begeleidende soorten van het habitattype aanwezig. In het bijzonder
dient aandacht besteed te worden aan de poelen in deelgebied 1
Drongengoed (leefgebied voor Kamsalamander).
↑ Doel: Behoud begeleidende soorten/streven naar
sleutelsoorten van habitattype, zodat habitattype terug
voorkomt in SBZ.
Motivatie: zie motivatie oppervlaktedoelstellingen. Het
betreft een aangemeld habitattype.
Populatiedoelstellingen Kwaliteitseisen aan de leefgebieden
Soort Doel Toelichting Doel Toelichting
Kamsalamander ↑ Doel: Uitbouw duurzame populatie in goede staat van
instandhouding ter hoogte van deelgebied 1 Drongengoed-
Maldegemveld (> 50 adulte dieren, voortplanting van > 50 larven of
eieren). De doelstelling dient deels buiten de SBZ gerealiseerd te
worden.
Motivatie: De enige populatie in de SBZ is momenteel sterk
achteruitgegaan en kan niet als een leefbare populatie worden
beschouwd. De soort komt momenteel maar in 1 poelencomplex
voor waardoor de kans op uitsterven reëel is.
↑ Doel: Goede staat van instandhouding met betrekking tot
wateren landhabitat: uitbouw van minimum 2 complexen
van meer dan 5 permanente kleine poelen (habitattype
3150), ingebed in een kleinschalig landschap met o.a. bos,
ruigte en houtwallen binnen 300 m rond geschikte
waterbiotopen.
Motivatie: zie populatiedoelstellingen
172/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
18.1.3 De Kamsalamander
De Kamsalamander (Triturus cristatus) staat op de 'rode lijst' als zeldzaam aangegeven
en is beschermd door de Europese Habitatrichtlijn. Concreet houdt dit een aantal strikte
beschermingsmaatregelen in om de soort te kunnen behouden.
18.1.3.1 Voorkomen
De Kamsalamander komt actueel enkel voor ter hoogte van deelgebied 1 ‘Drongengoed
– Maldegemveld’ van het habitatrichtlijngebied ‘Bossen en heide van zandig Vlaanderen:
oostelijk deel’. De soort wordt er sinds 2007 gesignaleerd in 3 poelen (137.008, 137.503
en 137.504) in het Koningsbos.
In poel 137.504 worden de meeste dieren waargenomen. Enkel in deze poel werd tot op
heden voortplanting vastgesteld. Het aantal larven is echter zeer beperkt en bedraagt
minder dan 20.
Er is een historische waarneming uit 1978 in poel 137.012 (niet in de SBZ) op ca. 1,6 km
van de actuele populaties. De aanwezigheid van de soort kon in 2005 en 2007 niet
herbevestigd worden. Huidige populatie is bijgevolg hoogstwaarschijnlijk volledig
geïsoleerd. Ook in de overige deelgebieden van het habitatrichtlijngebied zijn geen
waarnemingen van Kamsalamander bekend.
Figuur 18-1 Voorkomen van de Kamsalamander t.h.v. het plangebied23
18.1.3.2 Habitateisen
De Kamsalamander komt voor in open, maar kleinschalige cultuurlandschappen en in
bosgebieden. Voor de voortplanting gaat de voorkeur naar stilstaande, diepe, grote(re)
en zonbeschenen wateren met veel (verticale, ondergedoken) watervegetatie. De soort
komt ook voor in poelen en plassen, vennen en groeven.
23 23 Bron: s-IHD’s – BE2300005 Bossen en heiden van zandig Vlaanderen: Oostelijk deel
173/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Eind februari tot begin maart trekken de dieren van het land naar het water. Na de
voortplantingsperiode zijn ze weer op land te vinden op begroeide plaatsen onder stenen,
planken en dergelijke meer. De Kamsalamander overwintert meestal op land, diep in de
bodem of in kelders, maar ook wel in water.
Poel 137.504 voldoet slechts in beperkte mate aan de habitateisen van de soort. De
oppervlakte bedraagt ca. 210 m² maar het aandeel onderwater- en drijvende vegetatie is
minder dan 10%. Hoewel de poel afgerasterd is en voorzien van een drinkpomp voor vee
is de afrastering gebrekkig zodat de koeien soms door de omheining breken met het
dichttrappelen van de oevers als gevolg.
Binnen een straal van 230 m van de voortplantingspoel situeren zich nog 3 andere
poelen, zijnde een bospoel (137.503) op eigendom van ANB en 2 andere poelen
(137.008 en 137.090) op privaat eigendom. De bospoel is voor 100% bedekt met kroos,
bevat veel organisch materiaal en is weinig of niet geschikt als voortplantingshabitat. Poel
137.008 is bezet door tamme ganzen en is eveneens sterk beschaduwd. Poel 137.090 is
zeer ondiep en werd in het verleden (2005) verontreinigd door afvalwater van de
nabijgelegen drukkerij.
18.1.3.3 Knelpunten
Mogelijke knelpunten voor het voorbestaan van de kamsalamander zijn:
het verdwijnen van voortplantingsplaatsen door verlanding, het opvullen en
effenen van poelen.
het ongeschikt worden van leefgebieden door vermesting, verdroging en
vervuiling.
de teloorgang van houtige, kleine landschapselementen zoals houtkanten en
hagen, waarin de dieren gedurende de landfase vertoeven.
de fragmentatie van potentiële habitats - De Urselseweg vormt een belangrijke
barrière tussen de poel ten noorden en de poelen ten zuiden van de weg.
overmatige beschaduwing van poelen waardoor deze ongeschikt worden voor de
voortplanting. Hetzelfde geldt voor de afwezigheid van watervegetaties, hetgeen
ook vaak het gevolg is van beschaduwing of verlanding.
Specifiek voor de omgeving van het plangebied kan het volgende gesteld.
De Kamsalamander werd tot nu toe waargenomen in 3 van de 5 poelen in de nabijheid het bedrijf Verstraete.
Het voortbestaan van de soort is sterk afhankelijk van de habitat- en waterkwaliteit. Momenteel is de habitatkwaliteit van de poelen ter hoogte van het studiegebied beperkt. Het bedrijf Verstraete op zich heeft hier geen invloed op. De beperkte habitatkwaliteit van de poelen wordt immers veroorzaakt door het vertrappelen van de oevers door vee, de aanwezigheid van sterke eutrofiëring en beschaduwing.
Ook een slechte waterkwaliteit kan evenwel het voortbestaan van de Kamsalamander in het gedrang brengen.
In de poel langs de gracht die hemelwater en gezuiverd afvalwater van het bedrijventerrein afvoert, werden tot nu toe geen Kamsalamanders waargenomen. Mogelijks is er een link met een vroegere verontreiniging in de gracht.
174/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
18.1.3.4 Potenties volgens het IHD-rapport (ANB, 14/02/2011)
Er kan geopteerd worden om de strook weiland en de bestaande poelen, grenzend aan
het Koningsbos te verwerven of te beheren. Hiervoor dient overleg gepleegd te worden
met de landbouwer en privaat eigenaar van de poelen 137.008 en 137.090. Daarnaast
zal het graven van meerdere poelen in de strook weiland kansen bieden voor de
ontwikkeling van een duurzame Kamsalamander populatie.
Een andere mogelijkheid is de translocatie van de Kamsalamander naar iets meer
noordelijke gelegen poelen (net buiten SBZ, maar op terreinen van het ANB met nu
aanwezige geschikte poelen) om risico op uitsterven te beperken en de soort meer te
verspreiden over het deelgebied.
18.2 Beschrijving van het voorgenomen plan
Het plangebied situeert zich langs de Urselseweg te Knesselare in de omgeving van het
Drongengoedbos.
In het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor het bestaand bedrijf N.V. Drukkerij
Verstraete, wordt de bestendiging van de bestaande bedrijfssite en –activiteiten mogelijk
gemaakt. Op die manier moet het bedrijf in de toekomst zo goed mogelijk blijven
functioneren.
In het voorgenomen plan wordt een ruimtelijke standstill beoogd.
Het voorgenomen plan zal maatregelen bevatten om de effecten op het milieu te
milderen. De maatregelen die vanuit het plan-MER opgelegd worden aan het plan zijn
opgesomd onder § 13.2.1.
18.3 Effectbespreking en –beoordeling
Daar het voorgenomen plan een ruimtelijke standstill beoogt, zijn effecten door
ruimtebeslag niet aan de orde. Enkel verstoringseffecten en netwerkeffecten dienen in
rekening gebracht te worden.
18.3.1 Rustverstoring
De rustverstoring als gevolg van het voorgenomen plan wordt voornamelijk gegenereerd
door de persmachine achteraan op de parking en de afzuigventilatoren achteraan en aan
de oostkant van het gebouw. Op basis van de geluidsmetingen kan er afgeleid worden
dat het specifiek geluid afkomstig van de werking van de drukkerij maximaal 44 dB(A)
bedraagt. Deze bijdrage is de bijdrage ter hoogte van het meetpunt MP1, dwz op een
afstand van ca. 100 m tot het bedrijf, ter hoogte van de dichtstbij zijnde woning..
Rekening houdend met de aanwezige natuurwaarden in de omgeving van het bedrijf kan
er gesteld worden dat vooral de aanwezigheid van Kamsalamander van belang is. Op
basis van literatuuronderzoek naar impact van geluidsverstoring op natuurwaarden, blijkt
dat er voornamelijk onderzoek is uitgevoerd op vogels en meer in het bijzonder op
broedvogels en weidevogels. Impact op andere diergroepen als gevolg van industriële
geluidsverstoring, zoals amfibieën, insecten, zoogdieren, etc. zijn niet gekend.
Op basis van de studie van Aeolus & Lisec (2001) waar de problematiek rond
geluidsverstoring bij vogels van dichterbij werd bekeken, kan er aangenomen worden dat
er een verstoring optreedt vanaf een bijdrage van 45 dB(A). Deze vaststelling is
175/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
gebaseerd op de citering van drie auteurs in de studie van Aeolus & Lisec (2001), die
drempelwaarden voor avifauna opgeven:
Tamis en Runhaar (1994) gebruiken voor de verstoringsgevoeligheid van vogels
de geluidsdrempels van 55, 50 en 45 dB(A) voor relatief ongevoelig, matig
gevoelige en gevoelige vogelsoorten;
Het onderzoek van Reinen et al. (1992, 1997) toont aan dat de waarde voor
geluidsbelasting van wegen met snelverkeer waarboven de broedvogeldichtheid
verlaagd is, op 42 dB(A) ligt voor bosvogels en op 47 dB(A) ligt voor
weidevogels.
Uit het onderzoek van J. Gabriëls bleek dat biotoopbeïnvloeding van avifauna
alleen aanwezig is bij permanente verstoring door niveaus van meer dan 45
dB(A).
Op basis van het berekende specifiek geluid van maximaal 44 dB(A) en de geciteerde
waarden hiervoor, wordt de impact van rustverstoring op de aanwezige natuurwaarden
als gering negatief effect beoordeeld. De geluidsverhoging afkomstig van de werking van
het bedrijf zal namelijk lager zijn de algemeen aanvaarde drempelwaarde voor
geluidsverstoring van avifauna. Tevens kan er aangehaald worden dat de omliggende
natuurwaarden voornamelijk te vinden zijn in de aanwezigheid van Europees
beschermde habitats en minder in de aanwezigheid van kwetsbare (broedende)
vogelsoorten. De onmiddellijke omgeving is niet aangeduid als Vogelrichtlijngebied en is
op de BWK niet als faunistisch waardevol gebied aangeduid.
18.3.2 Waterkwaliteit
In de gracht achter het bedrijf wordt hemelwater en gezuiverd huishoudelijk afvalwater
geloosd. Deze gracht staat bij een grote watertoevoer mogelijk in contact met poel
137.090. De andere poelen hebben geen link met de gracht achteraan het bedrijf.
Hemelwater
Hemelwater dat van het parkeerterrein afstroomt, kan mogelijk oliecomponenten
bevatten. De parking wordt nagenoeg uitsluitend gebruikt als parking voor het personeel.
Voor het overige komen vrachtwagens af en aan gereden voor de aflevering en ophaling
van producten en materialen. Op zich kan het hemelwater dat van een dergelijke parking
afstroomt als niet-verontreinigd beschouwd worden. Daar het achterliggende gebied
evenwel Habitatrichtlijngebied betreft, en een goede waterkwaliteit van essentieel belang
is in functie van de instandhouding van de reeds aanwezige populatie Kamsalamander
binnen de SBZ, is het toch wenselijk dat het (first flush) water afkomstig van de parking
gezuiverd wordt alvorens het geloosd wordt in de gracht. Deze zuivering dient te
gebeuren met een regelmatig te onderhouden KWS-afscheider met sedimentopvang en
coalescentiefilter, welke moet voldoen aan EN 858 en DIN 1999. De goede werking van
de koolwaterstofafscheider moet altijd verzekerd worden. Hier toe wordt het volgende
voorgesteld: de koolwaterstofafscheider wordt zo dikwijls geledigd en gereinigd als nodig
is om de goede werking ervan te waarborgen. De exploitant inspecteert daarvoor om de
drie maanden de afscheider. Van de inspecties wordt een logboek bijgehouden. De
afvalstoffen die hierbij vrijkomen dienen opgehaald door een daartoe erkende ophaler.
De KWS-afscheider dient voldoende gedimensioneerd en voorzien van een automatische
afsluiter.
176/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Besterfputten
In een inspraakreactie wordt melding gemaakt van besterfputten die in verbinding staan
met de hemelwaterput en met de grachten. Volgens het bedrijf zijn er geen besterfputten
aanwezig. Ook in de milieuvergunning wordt aangehaald dat er geen besterfputten zijn.
Zo effectief voormalige besterfputten aanwezig zijn moet minstens ook de verbinding
tussen de putten en de ontvangende gracht verbroken worden.
Huishoudelijke afvalwater
Het huishoudelijk afvalwater wordt op het eigen terrein gezuiverd door middel van een
kleinschalige zuiveringsinstallatie. Het effluent wordt geloosd op de gracht achter het
bedrijf. De zuivering zorgt er voor dat er geen niet-gezuiverd huishoudelijke water wordt
geloosd. Om de 3 maanden worden er controlemetingen uitgevoerd om dit te controleren.
Uit de analyseresultaten van de laatste 5 jaar blijkt dat geregeld overschrijdingen
optreden van de gestelde normen.
De werking en effluentkwaliteit van de waterzuiveringsinstallatie moet dus beter bewaakt
worden.
In eerste instantie dient nagegaan te worden of de capaciteit van de
waterzuiveringsinstallatie voldoet voor het aantal werknemers van het bedrijf. Zo niet, dan
dient dit aangepast te worden.
In functie van de waterkwaliteit en het achterliggende natuurgebied is het verder aan te
raden dat de exploitant vier keer per jaar tijdens een effectieve lozing het huishoudelijk
afvalwater laat analyseren door een erkend labo, en dit op de parameters pH, BZV, ZS,
oliën en vetten, Ptotaal, ammoniak, nitriet, het verwijderingsrendement voor BZV en het
verwijderingsrendement op zwevende stoffen. Bij vaststelling van verhoogde waarden
dient specifieke proceskennis inge huurd te worden om de beschikbare installatie (nog)
beter te gebruiken, aan te passen of te vervangen.
In geval van een normoverschrijding moet de exploitant bovendien zo spoedig mogelijk
volgende informatie aan de afdeling bevoegd voor milieuhandhaving verstrekken:
1° tijdstip, aard, omstandigheden en oorzaken van de overschrijding;
2° beschikbare gegevens aan de hand waarvan de gevolgen van het voorval voor mens
en milieu kunnen worden beoordeeld;
3° de getroffen maatregelen om het voorval te bedwingen en te beheersen.
Als uit nader onderzoek nieuwe gegevens naar voren komen die de verstrekte informatie
of de daaruit getrokken conclusies wijzigen, werkt de exploitant deze informatie bij en
bezorgt ze aan de afdeling, bevoegd voor milieuhandhaving.
Bedrijfsafvalwater
De spui van de onthardingsinstallatie wordt vergund geloosd op de achterliggende
gracht. Wat de lozing van (anorganische) chloriden betreft, zou hiervoor een lozingsnorm
moeten aangevraagd worden gezien dit bijdraagt tot een verhoging van het zoutgehalte
van het ontvangende oppervlaktewater. Elk waterorganisme in het oppervlaktewater stelt
specifieke eisen naar het gehalte aan opgeloste zouten. De in het water levende soorten
verdragen in het algemeen geen sterke variaties van het gehalte aan opgeloste zouten
(IBGE, 2007). Daarnaast kan een verhoging van het zoutgehalte leiden tot een
verhoogde acute toxiciteit van andere stoffen op aquatische organismen. Een sterke
177/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
wijziging van het zoutgehalte kan tot problemen leiden en vanaf een bepaalde waarde
(afhankelijk van het organisme) zelfs tot sterfte van waterorganismen leiden.
Bovendien is de bezinking van zwevende stoffen onder andere (naast b.v. temperatuur)
afhankelijk van het zoutgehalte: hoe hoger het zoutgehalte, hoe lager de
bezinkingssnelheid, waardoor meer zwevende stoffen over een grotere afstand kunnen
getransporteerd worden en over een groter geografisch gebied effecten kunnen
veroorzaken (Metcalf & Eddy, 1991; IBGE, 2007; Huu, 2007).
Ander bedrijfsafvalwater wordt selectief ingezameld in afwachting van ophaling en afvoer
naar een erkende verwerker. Er mag nooit bedrijfsafvalwater in de KWS-afscheider, de
zuiveringsinstallatie of in de grachten geloosd worden. Daar er in de inspraakreacties
naar aanleiding van de kennisgeving voor voorliggend MER gewag wordt gemaakt van
overtredingen hiertegen, is het aangewezen om dit periodiek te controleren bij het
effluent van de zuiveringsinstallatie en bij de andere lozingspunten, door te screenen op
alle risicoparameters die van toepassing zijn voor het bedrijf.
Zo de hierboven gestelde maatregelen opgevolgd worden, wordt er geen significant
negatieve beïnvloeding van de oppervlaktewaterkwaliteit verwacht.
18.3.3 Waterkwantiteit
In de huidige bedrijfsvoering is geen hergebruik van hemelwater voorzien. Nochtans is
een hemelwaterput aanwezig. Deze is evenwel constant gevuld. Hergebruik van
hemelwater kan er voor zorgen dat er toch enige kwantitatieve buffering gebeurt in de
toestroom naar de gracht. Hierdoor wordt het risico op het wegspoelen van mogelijke
larven in de poel 137.090 beperkt.
18.3.4 Lichthinder
De bestaande verlichting op het terrein is reeds op een doordachte wijze voorzien. Op de
parking staat lage verlichting die ’s nachts gedoofd wordt. Verder is er verlichting met
bewegingsdetectie en automatisch doofsysteem. De hinder naar de omgeving is beperkt.
Het is belangrijk dat in het voorgenomen plan voorzien wordt volgens welke principes
buitenverlichting op het terrein kan:
- Armaturen voor avondverlichting op de parkings:
Gerichte verlichting die enkel de parking verlicht of
Lage verlichting (max. 1,2 m hoog) waarbij verstrooiing naar de bufferzone
vermeden wordt
- Armaturen voor occasionele verlichting
Verlichting met bewegingsdetectiesysteem en automatische uitschakeling,
waarbij gerichte verlichting gebruikt wordt die gericht wordt op de te verlichten
zone en verstrooiing maximaal vermijdt
18.3.5 Versnippering
De Kamsalamander is sterk afhankelijk van kleine landschapselementen zoals
houtkanten en hagen. Op de zuidelijke en westelijke grens van het bedrijf is een haag,
houtkant en gracht aanwezig. Deze ecotopen kunnen een corridor vormen voor de
178/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Kamsalamander. De loofhoutaanplant ten oosten van het bedrijf vormt tevens een
geschikt habitat waarin de Kamsalamander kan vertoeven tijdens de landfase. Deze
aanplant sluit in het zuidwesten aan op het grotere bosfragment ten zuiden van het
bedrijf. Op die manier is er een link met mogelijk meer zuidelijk gelegen biotopen. In dit
bos zijn wel geen poelen aanwezig waardoor het enkel een biotoop zou kunnen vormen
in de landfase.
Het feit dat er geen volledig natuurlijke verbinding aanwezig is tussen het noordelijk en
zuidelijk gelegen deel van het groengebied in de omgeving van het bedrijventerrein wordt
mede bepaald door de aanwezigheid van de bestaande weg. De Urselseweg vormt een
barrière tussen de poelen ten zuiden er van en de poel ten noorden. Maatregelen om de
barrièrewerking van de Urselseweg te verkleinen (overzetacties, amfibieëntunnel), dienen
evenwel los gezien te worden van het voorgenomen plan. In vergelijking met de huidige
exploitatie (anno 2012) zal het verkeer immers niet toenemen.
Daar er langsheen het bedrijf zoals hiervoor reeds aangehaald groene corridors
aanwezig zijn, zorgt ervoor dat er wel verbindingsmogelijkheden zijn tussen beide
gebieden. Het bedrijfsterrein is op zich relatief klein en overbrugbaar. In de geplande
situatie vinden er geen infrastructurele uitbreidingen plaats. De aanwezige kleine
landschapselementen ter hoogte van het bedrijf zullen bijgevolg niet aangetast worden.
Vanuit landschapsecologisch standpunt wordt wel geadviseerd om de groenbuffer op de
westelijke grens van het bedrijventerrein verder uit te breiden. Indien gewerkt wordt met
streekeigen en standplaats geschikte soorten, zal dit in positieve zin bijdragen tot de
instandhouding van de Kamsalamander.
18.4 Milderende maatregelen
Mits het nemen van volgende maatregelen, zal de exploitatie van het bedrijf niet
resulteren in significant negatieve effecten:
- er mag geen verbinding bestaan tussen de hemelwaterput en een eventuele
voormalige besterfput. Zo voormalige besterfputten aanwezig zijn, moet ook de
verbinding tussen de putten en de ontvangende gracht verbroken worden.
- het (first flush) water afkomstig van de parking moet gezuiverd worden alvorens
het geloosd wordt in de gracht. Deze zuivering dient te gebeuren met een
regelmatig te onderhouden KWS-afscheider met sedimentopvang en
coalescentiefilter, welke moet voldoen aan EN 858 en DIN 1999. De goede
werking van de koolwaterstofafscheider moet wordt altijd verzekerd worden. Hier
toe wordt het volgende voorgesteld: Dde koolwaterstofafscheider wordt zo dikwijls
geledigd en gereinigd als nodig is om de goede werking ervan te waarborgen. De
exploitant inspecteert daarvoor om de drie maanden de afscheider. Van de
inspecties wordt een logboek bijgehouden. De afvalstoffen die hierbij vrijkomen
dienen opgehaald door een daartoe erkende ophaler. De KWS-afscheider dient
voldoende gedimensioneerd en voorzien van een automatische afsluiter.
- De capaciteit van de zuiveringsinstallatie dient afgestemd te zijn op het aantal IE
van het bedrijf.
- De werking en effluentkwaliteit van de waterzuiveringsinstallatie moet beter
bewaakt worden.
- In functie van de waterkwaliteit en het achterliggende natuurgebied is het verder
aan te raden dat de exploitant vier keer per jaar tijdens een effectieve lozing het
huishoudelijk afvalwater laat analyseren door een erkend labo, en dit op de
179/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
parameters pH, BZV, ZS, oliën en vetten, Ptotaal, ammoniak, nitriet, het
verwijderingsrendement voor BZV en het verwijderingsrendement op zwevende
stoffen. Bij vaststelling van verhoogde waarden dient specifieke proceskennis
ingehuurd te worden om de beschikbare installatie (nog) beter te gebruiken, aan te
passen of te vervangen.
- In geval van een normoverschrijding moet de exploitant bovendien zo spoedig
mogelijk volgende informatie aan de afdeling bevoegd voor milieuhandhaving
verstrekken:
1° tijdstip, aard, omstandigheden en oorzaken van de overschrijding;
2° beschikbare gegevens aan de hand waarvan de gevolgen van het voorval
voor mens en milieu kunnen worden beoordeeld;
3° de getroffen maatregelen om het voorval te bedwingen en te beheersen.
Als uit nader onderzoek nieuwe gegevens naar voren komen die de verstrekte
informatie of de daaruit getrokken conclusies wijzigen, werkt de exploitant deze
informatie bij en bezorgt ze aan de afdeling, bevoegd voor milieuhandhaving.
- Mbt de spui van de onthardingsinstallatie dient een lozingsnorm voor chloriden
aangevraagd te worden.
- Er mag nooit bedrijfsafvalwater in de KWS-afscheider, de zuiveringsinstallatie of in
de grachten geloosd worden. Daar er in de inspraakreacties naar aanleiding van
de kennisgeving voor voorliggend MER gewag wordt gemaakt van overtredingen
hiertegen, is het aangewezen om dit jaarlijks te controleren bij het effluent van de
zuiveringsinstallatie en bij de andere lozingspunten, door te screenen op alle
risicoparameters die van toepassing zijn voor het bedrijf.
- Verlichting dermate voorzien dat geen lichthinder optreedt
Armaturen voor avondverlichting op de parkings:
Gerichte verlichting die enkel de parking verlicht of
Lage verlichting (max. 1,2 m hoog) waarbij verstrooiing naar de bufferzone
vermeden wordt
Armaturen voor occasionele verlichting
Verlichting met bewegingsdetectiesysteem en automatische uitschakeling,
waarbij gerichte verlichting gebruikt wordt die gericht wordt op de te
verlichten zone en verstrooiing maximaal vermijdt
180/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
19 Niet-technische samenvatting
19.1 Inleiding
Het plan-MER ”Historisch gegroeid bedrijf - Drukkerij Verstraete te Knesselare” wordt
opgemaakt in functie van het gewestelijk RUP Historisch gegroeid bedrijf - Drukkerij
Verstraete te Knesselare.
Het voorgenomen plan beoogt de bestendiging van de bestaande bedrijfssite en –
activiteiten. Op die manier moet het bedrijf in de toekomst zo goed mogelijk blijven
functioneren.
Het is de bedoeling dat op het bedrijventerrein gestreefd wordt naar een zuinig
ruimtegebruik, een maximale ruimtelijke kwaliteit, een optimale functionele organisatie,
en een goede landschappelijke integratie ten opzichte van de omgeving.
19.2 Juridische en beleidsmatig kader
Het plangebied is volgens het gewestplan gesitueerd in natuurgebied. Verschillende
bestemmingsplannen hebben het gebied de laatste 15 jaar trachten in te kleuren als
bedrijventerrein. De betreffende BPA’s en een gewestelijk RUP werden evenwel
vernietigd door de Raad van State.
Het plangebied bevindt zich in het visiegebied voor het Drongengoed en grenst aan
habitatrichtlijngebied. De habitatsoort kamsalamander werd in de onmiddellijke nabijheid
van het plangebeid aangetroffen. Het bedrijventerrein grenst ook aan een gebied
aangeduid binnen het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN). Een gedeelte van het
plangebied, dat momenteel niet is ingenomen door bedrijfsactiviteiten, maar dienst doet
als buffer, is cartografisch in het GEN opgenomen.
Het plangebied bevindt zich binnen de afbakening van de definitief vastgestelde
Ankerplaats Maldegemveld. Bij de opmaak van een bestemmingsplan voor het
plangebied moeten de definitief aangeduide ankerplaatsen afgewogen worden. Conform
artikel 26 van het decreet betreffende de landschapszorg geldt er een zorgplicht.
Er kan worden vanuit gegaan dat de vestiging van drukkerij Verstraete te Knesselare
volgens de principes van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) als een
historisch gegroeid bedrijf kan worden beschouwd. De vestiging bevindt zich in een
gemeente buiten de economische knooppunten. Reeds sinds 1973 zijn er
drukkerijactiviteiten op deze locatie gevestigd. Deze zijn sindsdien gedeeltelijk uitgebreid
op deze locatie. Gezien de bovenlokale problematiek wordt een bestendiging van de
drukkerij overwogen op gewestelijk niveau en dit binnen de principes van het Ruimtelijk
Structuurplan Vlaanderen. De bestendiging met kwalitatieve vereisten zullen worden
vastgelegd in een gewestelijk uitvoeringsplan.
181/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
19.3 Het voorgenomen plan
19.3.1 Verantwoording van het voorgenomen plan
De Vlaamse regering heeft in de loop van 2011 een principiële beslissing genomen tot
opmaak van een gewestelijk uitvoeringsplan “NV Drukkerij Verstraete” te Knesselare, Het
bedrijf kampt voor de vestiging te Knesselare immers met bestaansonzekerheid op
planologisch vlak door de vernietiging door de Raad van State van een eerder GRUP en
eerdere BPA’s (zie § 4.1).
Met het voorgenomen plan wil de overheid het bedrijf opnieuw bestaanszekerheid
bieden.
De Vlaamse regering stelt in haar nota dat het uitbouwen van een tweede productielocatie te Maldegem de locatie te Knesselare niet overbodig maakt, omdat een gescheiden productieproces noodzakelijk is. Tevens meldt de nota reeds dat voor de
locatie te Knesselare een ruimtelijke stand still beoogd wordt.
19.3.2 Beschrijving van het voorgenomen plan
Met het voorgenomen plan wordt de bestendiging van de bestaande bedrijfssite en –
activiteiten mogelijk gemaakt. Op die manier moet het bedrijf in de toekomst zo goed
mogelijk blijven functioneren.
De doelstelling is om de bedrijfsactiviteiten te Knesselare te behouden met de huidige
bedrijfsomvang. Het is de bedoeling de landschappelijke inkleding te behouden.
De zone waar de huidige bedrijfsactiviteiten van Drukkerij Verstraete plaatsvinden, zal
door het voorgenomen plan als ‘zone voor bedrijfsactiviteiten van een historisch gegroeid
bedrijf’ bestemd worden. Enkel de huidige historisch gegroeide bedrijfsactiviteiten
(drukkerij verpakkingen) zijn er toegestaan. Nevenactiviteiten zoals kantoren, een
bedrijfswoning en parkeeroppervlakte zijn toegelaten in zoverre deze noodzakelijk zijn
voor de bedrijfsvoering van het historisch gegroeid bedrijf. Kleinhandel zal niet toegelaten
zijn.
Het waterbergend vermogen van het plangebied mag niet verminderd worden. Verder zal
ook rekening gehouden worden met de resultaten van het milieuonderzoek.
Voor de gebouwen zullen volgende principes gelden:
De maximale bouwhoogte bedraagt 6 meter, gemeten vanaf het huidig
vloerniveau van de productiehal. Afwijkingen van de bouwhoogte zijn enkel
toegestaan in zoverre deze noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering van het
historisch gegroeid bedrijf, bv. silo’s, schouwen en afzuiginstallaties.
T.o.v. de aangrenzende residentiële functie aan de noordwestelijke hoekgrens
van het plangebied, zijn in een strook van 50 meter vanaf de Urselseweg voor
een breedte van 10 meter vanaf de westelijke plangrens gerekend enkel opslag
van afgewerkte producten, parkeerplaatsen, kantoren en voorzieningen voor het
personeel toegelaten. De bestaande woning kan behouden worden en verbouwd.
Bij de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning moet de aanvrager minstens
aantonen dat voldaan is aan volgende vereisten:
Zuinig en compact ruimtegebruik,
Kwalitatief kleur- en materiaalgebruik.
182/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Rondom het terrein wordt een ‘buffer’ (in overdruk) aangeduid. Deze landschappelijke
groene inpassing is bedoeld om het bedrijf landschappelijk visueel in te passen in de
omgeving en de mogelijke hinder van de bedrijfsactiviteiten t.o.v. de omgeving te
beperken.
De bestaande landschappelijke groene inpassing met streekeigen struiken en
hoogstammige bomen dient in oppervlakteomvang, zijnde 50% van het bedrijfsperceel,
behouden en onderhouden te worden op dusdanige wijze dat de natuurlijke kwaliteit van
de omgeving kan ondersteund worden. Enkel werken en handelingen in functie van het
onderhoud en aanleg van het groen en het plaatsen van afsluitingen zijn toegelaten.
De in het voorgenomen plan beoogde bestemming geldt enkel voor de huidige
bedrijfsactiviteiten. Een nabestemming wordt via dit RUP niet vastgelegd.
Wanneer de huidige bedrijfsactiviteiten worden stopgezet, zal aan de hand van een
afzonderlijk bestemmingsplan op gewestelijk, provinciaal of gemeentelijk niveau beslist
worden over de nabestemming en inrichting van het plangebied. In afwachting van de
goedkeuring van dergelijk RUP kunnen alvast geen stedenbouwkundige vergunningen
worden verleend na de stopzetting van de huidige bedrijfsactiviteiten.
19.3.3 Bedrijfskenmerken in functie van de milieubeoordeling
19.3.3.1 Mobiliteitsprofiel
De woon-werkverplaatsingen naar de site te Knesselare gebeuren hoofdzakelijk met de
wagen (99 personeelsleden) of met langzaam verkeer (6 personeelsleden).
Per dag doen een 10-tal vracht- en bestelwagens het bedrijf aan.
19.3.3.2 Waterverbruik en afvalwater
In 2010 bedroeg het leidingwaterverbruik 3451 m³.
Het huishoudelijk afvalwater wordt op eigen terrein gezuiverd. Het effluent van de
zuiveringsinstallatie wordt geloosd op de gracht achter het bedrijfsterrein.
Controlemetingen om de 3 maanden door Trevi moeten de goede werking van de
zuiveringsinstallatie verzekeren. Op volgende parameters wordt om de 3 maanden
gecontroleerd: ondergrens-bovengrens pH, zwevende stoffen, bezinkbare stoffen, totaal
stikstof, totaal fosfor, BOD, COD, chroom, koper, lood, zilver en kobalt.
19.3.3.3 Hemelwater
Een gedeelte van het hemelwater dat op de daken terecht komt (ongeveer de helft) wordt
opgevangen in een hemelwaterput en vervolgens geloosd op de gracht achter het
bedrijventerrein. Er is geen hergebruik van hemelwater in het bedrijf.
Ook het overige gedeelte van het hemelwater van de daken en de verhardingen wordt in
de gracht achter en langs het terrein geloosd.
19.3.3.4 Verlichting
Momenteel is op de parking lage verlichting aanwezig (1 à 1,2 m). Een timer is ingesteld
van 16u tot 1.30 u en van 4 u tot 9 u. Het systeem werkt met schemerlichtdetectie om te
vermijden dat de verlichting onnodig zou branden terwijl er nog voldoende daglicht is.
183/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Daarnaast zijn er enkele hallogeenspots voorzien die werken met een
bewegingsdetectiesysteem. Deze worden na een korte tijd automatisch gedoofd.
Achteraan het gebouw (zuidwestelijke hoek) is eveneens een lichtpunt aanwezig. Het
gaat hier eveneens om een systeem met bewegingsdetectie en automatisch doven van
de verlichting.
19.3.3.5 Huidige vergunningstoestand
In onderstaande figuur is de huidige vergunningstoestand van de gebouwen en
verhardingen gegeven. In het groen zijn de vergunde gebouwen en verhardingen
weergegeven. In het rood is aangegeven waarvoor de vergunning door het recente arrest
nr. 212.542 van de Raad van State van 7 april 2011 is vernietigd.
Figuur 19-1 Vergunningstoestand
De huidige milieuvergunning van het bedrijf vervalt in de loop van 2014.
184/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
19.3.3.6 Benodigde vergunningen
Er worden geen directe wijzigingen beoogd aan de bestaande activiteiten.
Voor de activiteit die invulling geeft aan het voorgenomen plan, zijn op dit moment
zodoende geen vergunningen vereist, tenzij in functie van de regularisatie van de
bestaande activiteiten na de vernietiging van enkele stedenbouwkundige vergunningen
door het arrest nr. 212.542 van de Raad van State van 7 april 2011.
De huidige milieuvergunning van het bedrijf vervalt in de loop van 2014. Een
hervergunning dient aangevraagd te worden.
19.3.4 Alternatieven
19.3.4.1 Locatiealternatieven
De Vlaamse regering heeft in de loop van 2011 een principiële beslissing genomen tot de
opmaak van een nieuw gewestelijk uitvoeringsplan “NV Drukkerij Verstraete” te
Knesselare, Met het voorgenomen plan wil de overheid het bedrijf bestaanszekerheid
bieden.
Het verplaatsen van de activiteiten van de vestiging Knesselare naar Maldegem is geen
optie daar er dan geen gesplitst productieproces meer aanwezig is. Een dergelijk
gesplitst productieproces is noodzakelijk in functie van de bedrijfszekerheid.
Het bundelen van de activiteiten van de drukkerij op één locatie te Maldegem wordt aldus
niet als een valabel alternatief meegenomen in het MER.
19.3.4.2 Nulalternatief
Het nulalternatief betreft de situatie waarbij de beoogde bestemmingswijziging niet
doorgevoerd wordt. Het bedrijf blijft in dat geval in natuurgebied liggen.
19.4 Milieueffectbespreking en -beoordeling
De richtlijnen voor het MER stellen dat in het MER de volgende situaties moeten
bestudeerd worden:
- Referentiesituatie = de huidige infrastructurele situatie ZONDER het bedrijf in
werking & bedrijf gelegen in NATUURGEBIED
- Geplande situatie = de huidige infrastructurele situatie MET het bedrijf in werking &
bedrijf gelegen in gebied voor BEDRIJVENTERREIN
- Nulalternatief = de huidige infrastructurele situatie MET het bedrijf in werking &
bedrijf gelegen in NATUURGEBIED (huidige situatie)
19.4.1 Geluid en trillingen
19.4.1.1 Referentiesituatie
De beschrijving van de referentiesituatie (huidige infrastructurele situatie maar zonder
drukkerij Verstraete in werking) werd bepaald op basis van een nieuwe
geluidsimmissiemeting. Er werd een nieuwe langdurige geluidsmeting uitgevoerd in de
Urselseweg op 500 m van drukkerij Verstraete. De locatie werd gekozen langs dezelfde
Urselseweg waar er gelijkaardige omgevingsgeluiden voorkomen, maar waar drukkerij
Verstraete geen invloed heeft op het omgevingsgeluid.
185/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Gedurende de dag en de nachtperiode voldoet het omgevingsgeluid ruim aan de
milieukwaliteitsnorm. Tijdens de avondperiode wordt de milieukwaliteitsnorm
overschreden.
19.4.1.2 Effectbespreking en -beoordeling plansituatie
Wanneer het gemeten omgevingsgeluid zonder drukkerij Verstraete in werking
vergeleken wordt met het gemeten omgevingsgeluid met drukkerij Verstraete in werking
kan er besloten worden dat het omgevingsgeluid tijdens de dag nagenoeg gelijk is.
Tijdens de dagperiode is de invloed van de omgeving maw bepalend en niet de drukkerij
Verstraete.
Het beoordelen van het effect van de bedrijvigheid gebeurt echter via 2 sporen : 1)
impact op het omgevingsgeluid en 2) al dan niet voldoen van de bedrijvigheid aan de
VLAREM-normering.
Voor de avondperiode wordt er in de plansituatie een significant negatief effect verwacht
en dienen bijgevolg conform het significantiekader milderende maatregelen gezocht te
worden. Als aanbeveling kan gegeven worden om de persmachine vooraan enkel
overdag te gebruiken en reeds vanaf 19 uur de andere persmachine te gebruiken. Het
resterend effect is matig significant.
Dit laatste is ook het geval voor de dag- en nachtperiode. In geval van een matig
significant effect is het onderzoek naar milderende maatregelen minder dwingend. Er kan
gemotiveerd worden dat er verder geen milderende maatregelen genomen moeten
worden omdat momenteel de beste beschikbare technieken worden toegepast voor de
beheersing van het geluid.
In het geval het bedrijf operationeel blijft in natuurgebied (= nulalternatief = huidige
situatie) dan is de effectbeoordeling meer negatief, daar VLAREM voor deze situatie een
strenger toetsingskader gebruikt. In dat geval dringen een aangepast gebruik van de
persmachine en een verdere sanering van de koelgroepen zich op.
Bemerking:
Uit de effectbeoordeling geluid blijkt dat het nulalternatief of de huidige situatie meer
negatief beoordeeld wordt (significant negatief) dan de geplande situatie (matig negatief).
De perceptie kan aldus ontstaan dat de akoestische situatie in de geplande situatie beter
is dan deze in het nulalternatief, of dat de hinder door het voorgenomen plan vermindert.
Deze perceptie is evenwel foutief!
De akoestische situatie in de geplande situatie verschilt niet van deze in het nulalternatief
daar er niets wijzigt aan de bedrijvigheid; het hinderniveau wijzigt niet. Het verschil in
beoordeling is volledig toe te schrijven aan het feit dat het beoordelingskader voor de
disciplines geluid sterk bepaald wordt door de VLAREM-normering. In de geplande
situatie wordt een bestemmingswijziging voorzien, die leidt tot minder strenge normen
dan in het nulalternatief het geval is. Door een hoger toelaatbaar geluidsniveau ter
hoogte van woningen binnen een straal van 500 m van bedrijventerreinen, is volgens
VLAREM in de geplande situatie een hoger geluidsimmissieniveau toegestaan ter hoogte
van de meest nabijgelegen woning. Dit zorgt voor het verschil in de beoordeling van
beide situaties.
186/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
De beoordeling van de geplande situatie en het nulalternatief dient aldus op zichzelf
gelezen te worden, en mag niet gebruikt worden om beide situaties met elkaar te
vergelijken. Dit zou immers tot de foute conclusie kunnen leiden dat de akoestische
situatie door het voorgenomen plan verbetert en de hinder vermindert. Dit is niet het
geval. Enkel de geldende normen zijn anders in beide situaties.
Daar het niet de bedoeling kan zijn dat een bestaande significant negatief beoordeelde
situatie gesaneerd wordt louter door een bestemmingswijziging waardoor de normen
soepeler worden, kan hier gesteld worden dat het wenselijk is om in eerste instantie de
bestaande situatie te saneren door:
1. een beperkt gebruik van de persmachine vooraan (tot 19 u )
2. een verdere sanering van de koelgroepen of een beperking in het gebruik van de
koelgroepen tot de dagperiode (7-19 u ). Zo het technisch niet haalbaar is om de
koelgroepen de hele avond en nachtperiode uit te schakelen, kan dit eventueel beperkt
worden tot de periode 21.00-01.00 u, in functie van de hinder bij het inslapen zoals door
de buur gemeld. In functie van de milieuvergunning dient bekeken te worden op welke
concrete manier deze wenselijke maatregel kan ingevuld worden.
Strikt gezien is het vanuit het beoordelingskader niet noodzakelijk om voor de geplande
situatie deze strengere maatregelen te treffen in het op te maken RUP. Wel wordt er
vanuit dit MER op aangedrongen om in de milieuvergunning rekening te houden met de
bestaande hindersituatie op het terrein en verregaander maatregelen te nemen dan strikt
noodzakelijk in functie van de toekomstige bestemming.
19.4.2 Lucht
19.4.2.1 Referentiesituatie
De actuele luchtkwaliteit in het gebied wordt voor de relevante polluenten (SO2, NOx, CO,
PM10, stof, VOS) gekarakteriseerd op basis van gegevens van de meest nabijgelegen
VMM meetstations. Het maximum toegelaten aantal overschrijdingen van 35 voor fijn stof
wordt niet overschreden. Voor fijn stof en stikstofdioxide wordt er voldaan aan de
geldende immissiegrenswaarden. Voor vluchtige organische stoffen zijn er geen
gegevens voorhanden uit de meest nabije meetposten van de VMM.
19.4.2.2 Effectbespreking en -beoordeling plansituatie
De impact op de luchtkwaliteit als gevolg van de activiteiten van Drukkerij Verstraete is
niet significant. Er dringen zich bijgevolg geen milderende maatregelen op vanuit de
discipline lucht.
19.4.3 Waterhuishouding
19.4.3.1 Referentiesituatie
In de referentiesituatie watert de verharde oppervlakte binnen het plangebied al dan niet
via een hemelwaterput af naar de gracht ten zuiden van het terrein.
Deze watert af in zuidelijke richting langsheen het zuidelijk gelegen bebost perceel. Op
de zuidwestelijke hoek van dat bebost perceel loopt de gracht in een ondergrondse buis
187/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
(locatie A op voorgaande figuur). Deze buis maakt vermoedelijk deel uit van het
rioleringssysteem onder het voormalige vliegveld dat zich hier ten tijde van WOII bevond
(groene contour).
Bij de gemeente werd geïnformeerd naar dit rioleringssysteem dat het oppervlaktewater
afvoert. De gemeente beschikt evenwel niet over concrete informatie hieromtrent. Zo is
het niet duidelijk waar het water naar toe stroomt. Ook bij de Provinciale Dienst voor de
waterlopen werd naar het rioleringssysteem geïnformeerd daar vermoed kan worden dat
het water naar de Driesbeek/Gottebeek gevoerd wordt. De provincie beschikt hieromtrent
evenmin over informatie. Tot slot werd ook getracht meer info te verkrijgen via de website
van de werkgroep rond het voormalig Vliegveld (http://www.b67ursel.be/index.htm).
Concrete plannen van het rioleringssysteem zijn er niet. Er wordt wel verwacht dat het
systeem afwatert naar de Driesbeek/Gottebeek. Er wordt echter ook aangegeven dat de
riolering vermoedelijk niet in goede staat is.
Het plangebied is niet van nature overstroombaar. Het plangebied en de omgeving zijn
niet recent overstroomd en zijn ook niet gelegen in een risicozone voor overstromingen.
Langs de Driesbeek/Gottebeek zijn grotere zones mogelijk overstromingsgevoelig
volgens de watertoetskaart, maar niet effectief overstromingsgevoelig. Ter hoogte van de
dwarsing met de Urselseweg en de Blauwgoedstraat, tussen de blauwgoedstraat en de
Kleine Dries, en ter hoogte van de Varemstraat, Vrekkemstraat en Gottebeelstraat zijn
wel lokale zones ingekleurd als recent overstroomd gebied.
Volgens de waterbeheerder is de wateroverlast in hoofdzaak toe te schrijven aan de
watertoevoer afkomstig van het huidige vliegveld van Ursel.
188/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Impact van de aanwezigheid van de bedrijfsinfrastructuur op de waterhuishouding
In de referentiesituatie wordt hemelwater van de daken en parkings ongebufferd geloosd
in de gracht langsheen en achteraan het terrein. De gebouwen en verharding op het
terrein dateren evenwel van vóór 1 februari 2005, datum waarop de gewestelijke
verordening hemelwater van kracht werd. Deze verordening is hier aldus niet van
toepassing. Uitzondering hierop vormen de bedrijfsonderdelen waarvoor de vergunning
werd vernietigd bij arrest van de Raad van State, Bij aanvraag van de
regularisatievergunning zal de hemelwaterverordening wel van toepassing zijn. Er
bestaat geen zekere link tussen het ongebufferd lozen van hemelwater van het
bedrijventerrein en wateroverlastproblemen langs de Driesbeek/Gottebeek.
189/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
In een inspraakreactie wordt melding gemaakt van besterfputten die in verbinding zouden
staan met de hemelwaterput. Volgens het bedrijf is dit niet het geval.
In dit plan-MER kan enkel gesteld worden dat er geen verbinding mag bestaan tussen de
hemelwaterput of andere hemelwaterlozingen en een eventuele voormalige besterfput.
Zo voormalige besterfputten aanwezig zijn moet ook de verbinding tussen de putten en
de gracht verbroken worden.
19.4.3.2 Effectbespreking en -beoordeling plansituatie
Waterkwantiteit
Ook in de situatie waarbij het bedrijf wordt uitgebaat, wordt hemelwater van de daken en
parkings ongebufferd geloosd in de gracht langsheen en achteraan het terrein.
De gewestelijke stedenbouwkundige verordening hemelwater is niet van toepassing.
Niettemin wordt aanbevolen om minstens in hergebruik van hemelwater te voorzien voor
laagwaardige toepassingen, bv. toiletten, dienstkraan. In relatie hiermee is het wenselijk
dat ook het beschikbaar volume van de hemelwaterput vergroot wordt.
Waterkwaliteit
Bij de exploitatie van het bedrijf kan het hemelwater dat van het parkeerterrein afstroomt,
mogelijk oliecomponenten bevatten. Gezien het achterliggend habitatrichtlijngebied is het
wenselijk dat het (first flush) water afkomstig van de parking gezuiverd wordt alvorens het
geloosd wordt in de gracht. Deze zuivering dient te gebeuren met een regelmatig te
onderhouden KWS-afscheider met sedimentopvang en coalescentiefilter, welke moet
voldoen aan EN 858 en DIN 1999. De goede werking van de koolwaterstofafscheider
moet altijd verzekerd worden. Hier toe wordt het volgende voorgesteld: de
koolwaterstofafscheider wordt zo dikwijls geledigd en gereinigd als nodig is om de goede
werking ervan te waarborgen. De exploitant inspecteert daarvoor om de drie maanden de
afscheider. Van de inspecties wordt een logboek bijgehouden. De afvalstoffen die hierbij
vrijkomen dienen opgehaald door een daartoe erkende ophaler. De KWS-afscheider
dient voldoende gedimensioneerd en voorzien van een automatische afsluiter.
De capaciteit van de zuiveringsinstallatie dient afgestemd te zijn op het aantal IE van het
bedrijf. Het effluent van de waterzuivering wordt 4 keer per jaar gecontroleerd. Bij nazicht
van de analyseresultaten van de laatste 5 jaar is gebleken dat er normoverschrijdingen
optreden voor de parameters zwevende stof, cobalt en pH. Op basis hiervan dient
gesteld dat de werking en effluentkwaliteit van de waterzuiveringsinstallatie beter
bewaakt moet worden.
Vanuit het MER wordt voorgesteld om bij de controles 4 keer per jaar volgende
parameters op te nemen: pH, BZV, ZS, oliën en vetten, Ptotaal, ammoniak, nitriet, het
verwijderingsrendement voor BZV en het verwijderingsrendement op zwevende stoffen.
Bij vaststelling van verhoogde waarden dient specifieke proceskennis ingehuurd te
worden om de beschikbare installatie (nog) beter te gebruiken, aan te passen of te
vervangen. Bij normoverschrijdingen dient de afdeling bevoegd voor milieuhandhaving op
de hoogte gebracht te worden van :
1° tijdstip, aard, omstandigheden en oorzaken van de overschrijding;
2° beschikbare gegevens aan de hand waarvan de gevolgen van het voorval voor mens
en milieu kunnen worden beoordeeld;
3° de getroffen maatregelen om het voorval te bedwingen en te beheersen.
Bedrijfsafvalwater wordt afgevoerd. Enkel de spui van de onthardingsinstallatie wordt
geloosd op de gracht. Het is wenselijk om ter hoogte van de lozingspunten sporadisch en
190/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
onaangekondigd te controleren door te screenen op alle risicoparameters die van
toepassing zijn voor het bedrijf. Mbt de spui van de onthardingsinstallatie dient een
lozingsnorm voor chloriden aangevraagd te worden.
19.4.4 Fauna en flora
19.4.4.1 Referentiesituatie
In het plangebied zelf komen geen biologisch waardevolle terreineenheden voor.
In de omgeving valt de grote aanwezigheid van biologisch waardevolle tot zeer
waardevolle zones op. Het Koningsbos en Drongengoedbos zijn een biologisch zeer
waardevol zuur eikenbos (qs). Het perceel ten noorden van het plangebied is op de BWK
aangeduid als een complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle
elementen.
Het plangebied wordt in alle windrichtingen omsloten door het VEN-gebied ‘De
bosgebieden van de cuesta van Zomergem-Oedelem’. Het plangebied grenst in het
westen en het zuiden aan het habitatrichtlijngebied ‘Bossen en heide van zandig
Vlaanderen: oostelijk deel’ (BE2300005).
In poelen in de directe nabijheid van het plangebied werd kamsalamander aangetroffen.
Het ‘Drongengoed – Maldegemveld’ is het enige deelgebied van het habitatrichtlijngebied
waar de Kamsalamander werd waargenomen. Het voortbestaan van de soort is sterk
afhankelijk van de habitat- en waterkwaliteit.
Impact van de aanwezigheid van de bedrijfsinfrastructuur
Hemelwater wordt ongebufferd geloosd in de gracht ten zuiden van het bedrijf. Bij een
hevige bui zou de toevloed aan water zo groot kunnen zijn, dat potentiële larven van de
kamsalamander in de poel die langs de gracht ligt weggespoeld worden24.
Voor mogelijke effecten op de waterkwaliteit verwijzen we naar § 13.1.3.1.
De Urselseweg vormt een barrière naar de meer noordelijk gelegen poel. De
versnipperende werking van het bedrijventerrein is beperkt.
19.4.4.2 Effectbespreking – en beoordeling plansituatie
Er worden geen effecten van verzuring verwacht.
Voor de mogelijke knelpunten ivm de waterkwaliteit en voorgestelde maatregelen wordt
verwezen naar § 13.1.3.2. Zo de in dit MER gestelde maatregelen opgevolgd worden,
wordt er geen significant negatieve beïnvloeding van de oppervlaktewaterkwaliteit
verwacht.
Hergebruik van hemelwater kan er voor zorgen dat er toch enige kwantitatieve buffering
gebeurt in de toestroom van hemelwater naar de gracht. Hierdoor wordt het risico op het
wegspoelen van mogelijke larven in de poel 137.090 beperkt.
Op basis van het berekende specifiek geluid van maximaal 44 dB(A), wordt de impact
van rustverstoring op de aanwezige natuurwaarden als gering negatief effect beoordeeld.
24 Tot nu toe werden geen Kamsalamanders waargenomen in de poel 137.090.
191/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
De verlichting op het terrein gebeurt op doordachte wijze. Het is belangrijk dat in het
voorgenomen plan voorzien wordt volgens welke principes buitenverlichting op het terrein
kan, zoals bv.:
- Armaturen voor avondverlichting op de parkings:
Gerichte verlichting die enkel de parking verlicht of
Lage verlichting (max. 1,2 m hoog) waarbij verstrooiing naar de bufferzone
vermeden wordt
- Armaturen voor occasionele verlichting
Verlichting met bewegingsdetectiesysteem en automatische uitschakeling,
waarbij gerichte verlichting gebruikt wordt die gericht wordt op de te verlichten
zone en verstrooiing maximaal vermijdt
19.4.5 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
19.4.5.1 Referentiesituatie
Het plangebied is gesitueerd binnen de afbakening van de definitief vastgestelde
ankerplaats Maldegemveld.
Figuur 19-2 Afbakening definitief vastgestelde ankerplaats Maldegemveld
Volgende landschapskenmerken in de omgeving van het plangebied zijn typisch voor de
ankerplaats:
Vallei van de Driesbeek (Gottebeek)
o Historische dreef tussen Blauwgoed en Woestijne
o Behalve de historische sites vrij van bebouwing
o On- of halfverharde paden en dreven
o Aanwezigheid van archeologische relicten
o Aanwezigheid van landelijk bouwkundig erfgoed
192/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Gemengd cultuurlandschap met afwisseling van natuur, bos en landbouw in het
veldgebied
Vliegveld WOII
o Open karakter met zichten vanuit Wessegem en Blauwgoedstraat op het cuestafront
en vanop cuestafront richting Wessegem
o Voornamelijk bouwland arm aan KLE met een vervaagde grachtenstructuur
o Rond het Koningsbos graslanden met veel KLE
o Aanwezigheid van archeologische relicten
o Een aantal bouwkundige relicten (bunkers)van het vliegveld uit WOII
In onderstaand kaartenoverzicht is de evolutie van het plangebied en omgeving
geschetst.
Figuur 19-3 Evolutie van het landschap obv kaarten
Op de Ferrariskaart is te zien dat er in de 18de eeuw nagenoeg geen bebouwing is in de
omgeving van het plangebied. De bosstrook ten zuiden van het bedrijventerrein
Verstraete was nog een aaneengesloten stuk. De percelen langs de Urselseweg ter
hoogte van het plangebied, oostelijk en westelijk ervan, waren in landbouwgebruik.
193/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Op de kaart ten tijde van WOII is een gebouw zichtbaar in de zuidwesthoek van het
plangebied. Hier stond een loods horende bij het voormalig vliegveld van Ursel, dat
gesitueerd was ten noorden van de Blauwgoedstraat.
Het landschap in de onmiddellijke omgeving kan omschreven worden als een landschap
met overwegend agrarisch karakter, met daarin een grote aaneenschakeling van
bospercelen die in hun geheel het grootste boscomplex van Oost-Vlaanderen, het
Drongeengoedbos vormen. Dit boscomplex heeft een uitloper ten zuiden van de
Urselseweg en het plangebied, het Koningsbos.
Langsheen de Urselseweg, ten oosten van het Koningsbos, is het landschap eerder open
tot halfopen, met (alvast in de winter) zichten doorheen de aanwezige bomenrijen.
Impact van de aanwezigheid van de bedrijfsinfrastructuur
Visuele impact
Het bedrijf is vanuit de omgeving beperkt zichtbaar. Het westelijk deel van het
bedrijfsgebouw dat zich ten zuiden van de bedrijfswoning bevindt, is maar beperkt visueel
afgeschermd, doordat op deze plaatsen minder ruimte beschikbaar is om groen te
voorzien. Vanuit de ruime omgeving worden deze doorkijken niet als storend ervaren
door de weinig opvallende kleur van de gevel van het gebouw en de tussenliggende KLE
in de weilanden. Van in de langsliggende tuin is het zicht op de bedrijfsmuur wel
overheersend aan de westelijke zijde.
Impact op landschappelijke netwerken, op de landschapsstructuur en op de aanduiding van het gebied als ankerplaats
Op zich kan gesteld worden dat een bedrijf met een dergelijke infrastructurele omvang
ruimtelijk sterk contrasteert met het uitgesproken agrarisch en bosrijk landschap waarin
het gelegen is. De naar de open omgeving toe goed ontwikkelde groenbuffer zorgt er
evenwel voor dat dit contrast zich landschappelijk minder manifesteert.
In het motiveringsdossier voor aanduiding van de Ankerplaats wordt op p. 47 het
volgende gesteld: “Langs de weg Knesselare- Ursel ligt een grote drukkerij die op termijn beter zou geherlokaliseerd worden. Verdere uitbreiding op deze locatie is niet wenselijk gezien de hoge landschaps- en natuurwaarden van de omgeving.“
19.4.5.2 Effectbespreking – en beoordeling plansituatie
Idem als § 13.1.5.1.
19.4.6 Mens
19.4.6.1 Referentiesituatie
Het plangebied situeert zich langs de Urselseweg (N461), met de gemeente Knesselare
op 3 km in het westen en de deelgemeente Ursel op 1,7 km in het oosten. Op het
plangebied situeert zich een bedrijfswoning. Ten westen van het bedrijventerrein zijn 2
woningen gelegen. De bedrijfswoning bevindt zich tussen de aanpalende woning en de
bedrijfsgebouwen. De woningen zijn in natuurgebied gelegen, binnen een verkaveling uit
de jaren 60.
194/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Een ruime zone ten zuiden van het Koningsbos en Ganzekleit is in gebruik als akkerland.
Op het gewestplan is het gebied aangeduid als landschappelijk waardevol agrarisch
gebied.
De directe omgeving van het plangebied betreft natuurgebied volgens het gewestplan.
Meer oostelijk heeft het gebied achter de Urselseweg aan beide zijden een agrarische
bestemming. Ook in het natuurgebied wordt evenwel aan landbouw gedaan.
Het Drongengoed en omgeving vormen een belangrijke aantrekkingspool voor fiets- en
wandelrecreanten.
Impact van de aanwezigheid van de bedrijfsinfrastructuur
Het bedrijf is vanuit de omgeving over het algemeen beperkt zichtbaar. Van in de langs
liggende tuin is het zicht op de bedrijfsmuur wel overheersend. Door de buur wordt dit
bovendien als storend ervaren. Daar de ruimte voor een groenbuffer hier beperkt is, zou
naar alternatieve vormen van buffering kunnen gezocht worden. Het voorgenomen plan
moet dit mogelijk laten. Mogelijkheden zijn oa.:
- Hoge dichte haag, bv. beukenhaag: deze houdt het verdorde blad vast zodat de haag
in de winter meer gesloten is
- Leibomen
- Gevelbegroening (meer info op www.vibe.be, oa. infobrochure:
http://www.vibe.be/downloads/2.Gratis_publicaties/brochure_Gevelbegroening_lage_
resolutie.pdf)
19.4.6.2 Effectbespreking – en beoordeling plansituatie
Onder §19.4.1.2 is aangegeven wat de de effecten zijn op het vlak van geluid en hoe
deze beoordeeld worden. Daarop zijn maatregelen voorgesteld om de hinder naar de
omgeving te beperken. Daar het normeringskader van VLAREM afhankelijk is van de
geldende bestemming, is hierbij expliciet aangehaald dat het wenselijk is dat in eerste
instantie de bestaande situatie gesaneerd wordt.
De impact op de luchtkwaliteit als gevolg van de activiteiten van Drukkerij Verstraete is
niet significant, zodat zich geen milderende maatregelen opdringen vanuit de discipline
lucht.
De capaciteit van de Urselseweg is voldoende.
Voor vrachtwagens die de persmachine vooraan aan het gebouw komen ophalen (2x per
week) of vrachtwagens die aan de voorzijde van het gebouw moeten zijn is er geen
keermogelijkheid op het terrein. Voor deze bewegingen is een manoeuvre langs de straat
vereist. Daar het fietspad aan de andere kant van de Urselseweg is gelegen, is er geen
conflictsituatie met fietsers. Er worden geen specifieke maatregelen noodzakelijk geacht
voor wat de inrichting op het terrein betreft. Wel dient de nodige voorzichtigheid geboden
bij het manoeuvreren. Als aanbeveling kan gesteld om er voor te zorgen dat het
manoevreren op de/ weg zo veel mogelijk bij daglicht gebeurt, en maximaal vermeden
wordt bij valavond of na het invallen van de duisternis.
195/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
19.5 Milderende maatregelen, wenselijkheden en suggesties
De in het plan-MER voorgestelde maatregelen, wenselijkheden en suggesties worden
hieronder als volgt opgedeeld:
- Noodzakelijke maatregelen die dienen opgenomen te worden in het
planvoorgenomen plan
- Maatregelen die moeten doorvertaald worden in de milieuvergunning
- Wenselijkheden, suggesties en aanbevelingen
19.5.1 Noodzakelijke maatregelen die dienen opgenomen te worden in het voorgenomen plan
- De capaciteit van de waterzuiveringsinstallatie moet voldoende zijn voor het aantal
werknemers van het bedrijf. .
- Verwijderen of minstens afkoppelen van eventuele besterfputten
- Zuivering van hemelwater afkomstig van de parking door een regelmatig te
onderhouden KWS-afscheider met sedimentopvang en coalescentiefilter, welke moet
voldoen aan EN 858 en DIN 1999
- Het is belangrijk dat in het voorgenomen plan voorzien wordt volgens welke principes
buitenverlichting op het terrein kan, zoals bv:
Armaturen voor avondverlichting op de parkings:
Gerichte verlichting die enkel de parking verlicht of
Lage verlichting (max. 1,2 m hoog) waarbij verstrooiing naar de bufferzone
vermeden wordt
Armaturen voor occasionele verlichting
Verlichting met bewegingsdetectiesysteem en automatische uitschakeling,
waarbij gerichte verlichting gebruikt wordt die gericht wordt op de te
verlichten zone en verstrooiing maximaal vermijdt
- De bestaande ruimte voor groenbuffer moet minstens behouden blijven
19.5.2 Maatregelen die best doorvertaald worden in de milieuvergunning
- maximale inspanningen moeten gedaan worden om er voor te zorgen dat het
effluentwater van de waterzuiveringsinstallatie, voldoet aan de normen en dat geen
verontreinigd water in de achterliggende gracht terecht komt. Onder § 13.2.3 worden
hiertoe suggesties gedaan.
- De goede werking van de gevraagde koolwaterstofafscheider moet altijd verzekerd
worden. Hier toe worden onder § 13.2.3 suggesties gedaan
- De spui van de onthardingsinstallatie wordt geloosd op de gracht. Ander
bedrijfsafvalwater wordt selectief ingezameld in afwachting van ophaling en afvoer
naar een erkende verwerker. Er mag nooit ander bedrijfsafvalwater in de gevraagde
KWS-afscheider, de zuiveringsinstallatie of in de grachten geloosd worden
(noodzakelijke maatregel).
- De persmachine vooraan enkel overdag gebruiken en vanaf 19 uur alleen de andere
persmachine gebruiken (noodzakelijke maatregel).
196/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
19.5.3 Wenselijkheden, suggesties en aanbevelingen
Wenselijkheden, suggesties en aanbevelingenin functie van de inrichting van het terrein
- Daar de ruimte voor een groenbuffer aan de westelijke zijde beperkt is, zou naar
alternatieve vormen van buffering kunnen gezocht worden (suggestie). Het
voorgenomen plan moet dit mogelijk laten. Mogelijkheden zijn oa.:
Hoge dichte haag, bv. beukenhaag: deze houdt het verdorde blad vast zodat de
haag in de winter meer gesloten is
Leibomen
Gevelbegroening
(meer info op www.vibe.be, oa. infobrochure:
http://www.vibe.be/downloads/2.Gratis_publicaties/brochure_Gevelbegroening_
lage_resolutie.pdf)
Wenselijkheden, suggesties en aanbevelingenin functie van de milieuvergunning
- Vergroten van het beschikbaar volume van de hemelwaterput en instellen hergebruik
van hemelwater voor toiletten (wenselijke maatregel)
- In functie van de waterkwaliteit en het achterliggende natuurgebied is het aan te
raden dat de exploitant vier keer per jaar tijdens een effectieve lozing het
huishoudelijk afvalwater laat analyseren door een erkend labo, en dit op de
parameters pH, BZV, ZS, oliën en vetten, Ptotaal, ammoniak, nitriet, het
verwijderingsrendement voor BZV en het verwijderingsrendement op zwevende
stoffen. Bij vaststelling van verhoogde waarden of verlaagde rendementen dient
specifieke proceskennis ingehuurd te worden om de beschikbare installatie (nog)
beter te gebruiken, aan te passen of te vervangen (suggestie).
- In geval van een normoverschrijding moet de exploitant bovendien zo spoedig
mogelijk volgende informatie aan de afdeling bevoegd voor milieuhandhaving
verstrekken (suggestie):
1° tijdstip, aard, omstandigheden en oorzaken van de overschrijding;
2° beschikbare gegevens aan de hand waarvan de gevolgen van het voorval voor
mens en milieu kunnen worden beoordeeld;
3° de getroffen maatregelen om het voorval te bedwingen en te beheersen.
Als uit nader onderzoek nieuwe gegevens naar voren komen die de verstrekte
informatie of de daaruit getrokken conclusies wijzigen, werkt de exploitant deze
informatie bij en bezorgt ze aan de afdeling, bevoegd voor milieuhandhaving.
- Mbt het onderhoud van de KWS afscheider wordthet volgende voorgesteld: de
koolwaterstofafscheider wordt zo dikwijls geledigd en gereinigd als nodig is om de
goede werking ervan te waarborgen. De exploitant inspecteert daarvoor om de drie
maanden de afscheider. Van de inspecties wordt een logboek bijgehouden. De
afvalstoffen die hierbij vrijkomen dienen opgehaald door een daartoe erkende
ophaler. De KWS-afscheider dient voldoende gedimensioneerd en voorzien van een
automatische afsluiter.
- Mbt de spui van de onthardingsinstallatie dient een lozingsnorm voor chloriden
aangevraagd te worden (suggestie).
- Het is wenselijk om in functie van geluid verdergaande maatregelen te nemen die
ook de bestaande situatie saneren. Hiertoe wordt aanvullend het volgende
voorgesteld:
o een verdere sanering van de koelgroepen of een beperking in het gebruik
van de koelgroepen tot de dagperiode (7-19 u ). Zo het technisch niet
197/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
haalbaar is om de koelgroepen de hele avond en nachtperiode uit te
schakelen, kan dit eventueel beperkt worden tot de periode 21.00-01.00 u, in
functie van de hinder bij het inslapen zoals door de buur gemeld. In functie
van de milieuvergunning dient bekeken te worden op welke concrete manier
deze wenselijke maatregel kan ingevuld worden.
19.6 Visie voor de toekomst
De in het voorgenomen plan beoogde bestemming geldt enkel voor de bestendiging van
de huidige bedrijfsactiviteiten. Een nabestemming wordt via dit voorgenomen gewestelijk
RUP niet vastgelegd. Wanneer de huidige bedrijfsactiviteiten worden stopgezet, zal aan
de hand van een afzonderlijk bestemmingsplan op gewestelijk, provinciaal of
gemeentelijk niveau beslist moeten worden over de nabestemming en inrichting van het
plangebied. In afwachting van de goedkeuring van dergelijk RUP kunnen alvast geen
stedenbouwkundige vergunningen worden verleend na de stopzetting van de huidige
bedrijfsactiviteiten.
Ook al doet het RUP geen uitspraak over de nabestemming, toch worden vanuit de
verschillende disciplines in dit MER wel wenselijkheden meegegeven in functie van de
nabestemming en de toekomstige inrichting van het gebied.
Vanuit milieuoverwegingen wordt voor de (invulling van de) nabestemming bij voorkeur
gekozen voor een functie die maximaal de bestaande ruimtelijke draagkracht en kwaliteit
van de omgeving ondersteunt.
Vanuit de afweging van verschillende milieudisciplines geniet een economische
nabestemming geen voorkeur en valt te stellen dat dit niet wenselijk is. Uiteraard dienen
in het kader van dergelijke beleidsafweging nog andere beleidsfacetten input te geven.
Zo zullen uiteraard bijvoorbeeld ook financieel-technische afwegingen meespelen bij de
afweging tot realisatie van een nabestemming (bijv. afbraak van gebouwen en
bedrijfssite).
198/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
20 Geraadpleegde bronnen
ANB. Een duurzame visie voor het gebied Drongengoed.
ANB. Rapport 16 – Instandhoudingsdoelstellingen voor speciale beschermingszones –
BE2300005 Bossen en heiden van zandig Vlaanderen: Oostelijk deel
Anoniem (1997). MINA-plan 2
Anoniem. NTS van het bekkenbeheerplan van de Brugse Polders
Antrop M. (1989). Het landschap meervoudig bekeken. Stichting Leefmilieu Monografie
nr. 30
Antrop M. (1998). Traditionele landschappen in Vlaanderen. Visueel landschappelijke
kenmerken, begrenzing en versnippering van de Open Ruimte
CIW (2002). Afstromend wegwater. Werkgroep 4, water en milieu.
CROW, ASVV 1996, Aanbevelingen verkeersveiligheidsvoorzieningen binnen de
bebouwde kom.
De Haas, S & de Smet, A. (2010). Amfibieën en waterkwaliteit. Onderzoek naar de relatie
tussen amfibieën en de trofiegraad, de zuurgraad en het zoutgehalte van veedrinkputten
in de provincie Zeeland
Derden, A., Verspoor, P.W., Vaesen, A. Vervloet, I, Buysse, J. & Dijkmans R. (1998) Best
Beschikbare Technieken (BBT) voor de grafische sector.
Gabriels J. (1998). Onderzoek stiltegebieden Limburg.
Huu, C.D. (2007). Effects of temperature and salinity on the suspended sand transport.
International Journal of Numerical Methods for Heat & Fluid Flow, Volume 17, Number 5,
2007 , pp. 512-521(10)
Meire et al (2005) Kwaliteit van afstromend regenwater. Tijdschrift Water, november-
december 2005.
Metcalf & Eddy (1991). Wastewater Engineering: Treatment, Disposal and Reuse, 3rd
edn, revised by G. Tchobanoglous and F.L. Burton, McGraw-Hill Inc, Singapore.
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (1997). Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen,
integrale versie.
Reijnen en Foppen (1991). Effecten van wegen met autoverkeer op de dichtbroedheid
van vogels.
Scheys G. (1957). Bodemkaart van België. Verklarende tekst.
Tamis en Runhaar (1994). Kwetsbaarhied natuur Zuid-Holland.
Van Thuyne, G., Vrielynck, S. & Breine J. (2002) Visbestanden op enkele waterlopen
behorende tot het bekken van de Brugse polder.
Digitale bronnen:
http://www.ruimtelijkeordening.be
http://dov.vlaanderen.be : Databank ondergrond Vlaanderen
http://www.gisvlaanderen.be : Geoloket
http://www.ovam.be : Geoloket
http://www.vmm.be : Databank VMM betreffende de waterkwaliteit
http://geoloket.vmm.be/RUP/
199/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
http://www.mervlaanderen.be
http://www.volvanwater.be
http://www.oost-vlaanderen.be
http://www.b67ursel.be/index.htm
http://www.vlario.be/index.php?option=com_content&view=article&id=58:3326-
dimensionering-van-hemelwaterputten&catid=25&Itemid=69
http://edepot.wur.nl/163906
IBGE (2007) :
http://www.ibgebim.be/nederlands/contenu/content_fiche2.asp?SelectPage=3991&Langu
e=Nl&Prefixe=Eau&ref=683&base=
Referenties Richtlijnenboeken MER
Algemeen methodologische richtlijnenboeken
LNE Dienst Mer, 1997 – Richtlijnenboek voor het opstellen en het beoordelen van
milieueffectrapporten – deel 2: Algemene methodologische aspecten
LNE Dienst Mer, 1997 – Richtlijnenboek voor het opstellen en het beoordelen van
milieueffectrapporten – deel 1:Procedurele aspecten
Per discipline
LNE Dienst Mer, 2008 – Geactualiseerd MER-richtlijnenboek discipline bodem
LNE Dienst Mer, 2011 – Geactualiseerd MER-richtlijnenboek discipline water
LNE Dienst Mer, 2006 – MER-richtlijnenboek discipline lucht
LNE Dienst Mer, 2011 – Geactualiseerd MER-richtlijnenboek discipline geluid en
trillingen
LNE Dienst Mer, 2006 – Geactualiseerd MER-richtlijnenboek discipline fauna en flora
LNE Dienst Mer, 2006 – Geactualiseerd Project MER-richtlijnenboek discipline
Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie
LNE Dienst Mer, 2002 – Richtlijnenboek voor het opstellen en het beoordelen van
milieueffectrapporten – deel 3: Algemene methodologie – Discipline Mens &
gezondheid
LNE Dienst Mer, 1997 – Richtlijnenboek voor het opstellen en het beoordelen van
milieueffectrapporten – deel 3: Algemene methodologie – Discipline Mens –
ruimtelijke aspecten
LNE Dienst Mer, 1997 – Richtlijnenboek voor het opstellen en het beoordelen van
milieueffectrapporten – deel 9 Algemene methodologie – discipline licht, warmte en
stralingen
Per activiteitengroep
LNE Dienst Mer, 2011 – Actualisatie van het richtlijnenboek inzake
milieueffectrapportage – basisrichtlijnen per activiteitengroep – ‘Stadsontwikkeling en
recreatie’
200/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
21 Afkortingenlijst
BPA: Bijzonder Plan van Aanleg
BWK: Biologische WaarderingsKaart
CAI: Centraal Archeologische Inventaris
DOV: Databank Ondergrond Vlaanderen
IVON: Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk
KB: Koninklijk Besluit
KLE: kleine landschapselementen
m.e.r.: milieueffectrapportage
MER: milieueffectenrapport
MB: Ministerieel Besluit
RUP: Ruimtelijk UitvoeringsPlan
VLAREA: VLAams REglement inzake Afvalvoorkoming en –beheer
VLAREBO: Vlaams Reglement betreffende de bodemsanering
VLAREM: VLAams Reglement betreffende de Milieuvergunning
RUP: Ruimtelijk UitvoeringsPlan
RSV: Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen
VEN: Vlaams Ecologisch Netwerk
VRI: verkeersregelinstallatie (= verkeerslichten)
201/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
22 Verklarende woordenlijst
Ankerplaats: Wordt gedefinieerd als: "een gebied dat behoort tot de meest waardevolle
landschappelijke plaatsen, dat een complex van gevarieerde erfgoedelementen is die
een geheel of ensemble vormen, dat ideaaltypische kenmerken vertoont vanwege de
gaafheid of representativiteit, of ruimtelijk een plaats inneemt die belangrijk is voor de
zorg of het herstel van de landschappelijke omgeving" (landschapsdecreet van 16 april
1996).
BPA: bijzonder plan van aanleg: een plan dat op wijkniveau het bestemmingstype
vastlegt
Buffering: ophouden van hemelwater met de bedoeling om het vertraagd opnieuw af te
voeren
BWK: biologische waarderingskaart: een gebiedsdekkende kaart die per perceel de
biologische waarde aangeeft
Cumulatief effect: gezamenlijk effect van verschillende vormen van verontreiniging en
aantasting van het milieu, waarbij de gevolgen van elke vorm van verontreiniging
afzonderlijk niet ernstig zijn, doch de verschillende vormen tezamen wel
Effectbeoordeling: waardeoordeel van de effecten die optreden ten gevolge van een
geplande situatie uitgedrukt in kwalitatieve of kwantitatieve termen, zodanig dat de
besluitvormer en de bevolking zich objectief kunnen inlichten over de ernst van de
effecten
Fauna: aanwezige diersoorten
Flora: aanwezige plantensoorten
Grondwaterkwetsbaarheid: De grondwaterkwetsbaarheid van een gebied is een code
die het risico op verontreiniging van het grondwater in de bovenste watervoerende laag,
ten gevolge van activiteiten die aan het grondoppervlak plaatsvinden, aangeeft
(overeenkomstig de grondwaterkwetsbaarheidskaarten van het Vlaams Gewest).
Hydrogeologie: De natuurwetenschap die de chemie en bewegingen van water in de
ondergrond bestudeert.
Hydrografie: het karteren van waterlopen
IE: inwonersequivallenten
Infiltratie: insijpeling van hemelwater in de bodem
Relictzone: "Gebieden waarin de landschappelijke structuren van bewoning, wegen,
kavels of perceelsbeplanting van de traditionele landschappen op een herkenbare manier
bewaard zijn gebleven. Ze hebben een grote dichtheid aan punt-, lijnrelicten, zichten en
ankerplaatsen waarbij de samenhang tussen de verschillende elementen belangrijk is".
(Landschapsatlas, 2001)
SBZ : Speciale BeschermingsZone
202/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
23 Bijlagen
23.1 Bijlage 1: Meetresultaten ambulante metingen in MP1
Meting Locatie Datum Start File buffer Meettijd LAeq Statistische grootheden
meting naam [hh:mm:ss][dB(A)] LA01 LA05 LA10 LA50 LA90 LA95 LA99
1 op 12 m van koelgroep dak 1 28/02/2012 11:30:40 @E0 2 00:01:01 63,4 64 64 64 63 62,4 62,2 622 op 25 m van koelgroep dak 1 28/02/2012 11:33:33 @E1 3 00:00:39 54 58,3 56,4 55,7 53,5 52,2 52 51,33 op 25 m van koelgroep 28/02/2012 11:34:22 @E2 4 00:00:40 53,2 56,5 54,7 54,1 52,8 51,6 51,2 514 pers op 10 m 28/02/2012 11:44:03 @E3 5 00:02:09 63 72,6 70,3 66,1 59,1 57,6 57,2 56,95 zonder pers op 10 m 28/02/2012 11:50:11 @E5 7 00:02:05 60,5 69,9 67,8 66,1 51,8 41,5 40,6 39,9
MP1 ter hoogte van MP1 28/02/2012 12:22:06 @E8 10 00:15:02 51,6 59,3 56,7 55,3 48,9 42,3 41,3 40,1
Meting LAeq 1/3e oktaafbanden (frequentie in Hz)
[dB(A)] 10 12,5 16 20 25 31,5 40 50 63 80 100 125 160 200 250 315 400 500 630 800 1000 1250 1600 2000 2500 3150 4k 5k 6,3k 8k 10k 12,5k 16k 21 63,4 63,0 63,0 61,8 59,8 61,5 56,9 56,6 59,3 55,2 54,2 57,5 53,7 55,7 54,6 48,4 53,2 50,5 65,2 50,2 47,7 47,4 43,9 42,4 41,1 39,5 38,0 35,8 32,4 31,1 30,1 22,9 17,1 10,02 54 66 65,7 65,8 62,8 62,2 58,3 55,9 56,4 52,7 52,1 57,7 52,9 55,7 50,2 46 47,4 43,7 49,6 44,2 45,2 45,7 42,6 41,8 40 37,9 36,5 34,7 32,7 29,6 26,3 18,7 14 6,63 53,2 70,8 69,8 70,5 69 65,8 62,2 58,7 57,7 53,6 51,9 57,8 52,9 56 50,5 45,5 46,9 42,5 49,3 42,8 44,3 44,3 40,7 38,9 38 36,7 36,7 35,2 33,3 30,2 27,4 22,6 20,7 184 63 49,3 51 54,1 53,2 54,4 56,4 58,7 58,1 57,1 62,2 60,3 55,3 56,2 54,4 56,4 61,2 55,2 54,5 56,5 52,3 52,7 52,9 50,5 48,9 47,6 45,8 45,1 50,3 44,4 42,6 39,8 33 27,6 25 60,5 50,5 51,6 54,4 53,3 54,8 56 55,2 56,6 56,8 56,4 54,3 51,4 49,3 49,4 49,8 48,9 47,2 47,6 48,4 51,7 54,2 51,9 51,6 50,3 47,2 45,1 41,2 37,5 35,3 30,7 23,8 19 13,4
MP1 51,6 53,4 56,2 56 57 54,2 51,8 52,9 55,8 56 55 51,5 46,5 46,4 44,1 42,1 43,1 41,4 43,8 42,4 42,6 43,4 41,8 40,8 39,1 36,1 34,3 36,8 39 34,5 26,5 15,3 10,9 1,8
203/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Stille periode Meting 1
Stille periode Meting 3
204/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Stille periode Meetpunt MP1
205/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
23.2 Bijlage 2: Meetresultaten ambulante metingen in MP2
206/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
23.3 Bijlage 3: Geluidskaart dag en nacht van huidig specifiek geluid van drukkerij Verstraete berekend met IMMI 2011
207/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
208/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
23.4 Bijlage 4 : Huidig continu specifiek geluid voor dag en nachtperiode ter hoogte van drukkerij Verstraete berekend in 1/3e tertsbanden met IMMI 2011
209/210 10705.160
10705-106_MER_december2012_definitief-MER
Kaartenbundel
Kantoren www.arcadisbelgium.be
Berchem-Antwerpen
Posthofbrug 12
B-2600 Berchem
T +32 3 360 83 00
F +32 3 360 83 01
Hasselt
Eurostraat 1 bus 1
B-3500 Hasselt
T +32 11 28 88 00
F +32 11 28 88 01
Gent
Kortrijksesteenweg 302
B-9000 Gent
T +32 9 242 44 44
F +32 9 242 44 45
Brussel
Koningsstraat 80
B-1000 Brussel
T +32 2 505 75 00
F +32 2 505 75 01
Luik
26, rue des Guillemins, 2ème étage
B-4000 Liège
T +32 4 349 56 00
F +32 4 349 56 10
Charleroi
119, avenue de Philippeville
B-6001 Charleroi
T +32 71 298 900
F +32 71 298 901
ARCADIS Belgium nv/sa BTW BE 0426.682.709 RPR BRUSSEL ING 320-0687053-72 IBAN BE 38 3200 6870 5372 SWIFT BIC BBRUBEBB
Maatschappelijke zetel
Brussel
Koningsstraat 80
B-1000 Brussel
(1) Iso gecertificeerd voor adviesverlening, studie en ontwerp van gebouwen, infrastructuur, milieu en ruimtelijke ordening Detachering van projectmedewerkers. Dit document is afgedrukt op 100% gerecycleerd papier