MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

61
MİKOBAKTERİLER Prof. Dr. Nuri KİRAZ

Transcript of MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Page 1: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

MİKOBAKTERİLER

Prof. Dr. Nuri KİRAZ

Page 2: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Tüberküloz çok eski çağlardan beri bilinen bir enfeksiyon hastalığıdır.

M.Ö. 8000

İlk yerleşik topluluk oluşturması

Sığırları evcilleştirmeye başlaması

Page 3: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Hipokrat (MÖ 460-377) -Hastalık için "phytisis" deyimini kullanmış Vesalius(MS 1478) -Phitisisli hastaların otopsi incelemelerinde

akciğerde kaviter lezyonların bulunduğunu bildirmiş

Page 4: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Willemin (1865'de)-Tüberkülozlu hastaların kavitelerinden alınan materyeli inokule ettiği tavşanlarda tüberküloz geliştiğini göstermiş

Robert Koch (1882'de)-Tüberküloz hastalığının Mycobacterium tuberculosis tarafından oluşturduğunu kanıtlanması

Page 5: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Seibert (1930'da) -Saflaştırılmış protein türevi(PPD) testi Calmette ve Guerin (1921 de) -Tüberküloz aşısı, BCG (= Bacillus-Calmette-

Guerin)

Page 6: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Anti-tbc ilaçlarda kilometre taşları 1944'de Streptomisin

1946'da PAS

1950 de İNH

1954’de Pirazinamid 1962’de Ethambutol

1966'da rifampisin

Page 7: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Tüberkülozda tedavi süreleri 1950, üçlü ilaç kombinasyonu ile 18-24 ay

1970, 6-9 ay

Günümüzde ise 6 aylık tedavi rejimlerine geçilebilmiştir.

Page 8: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Avrupa’da Tüberküloz Olguları, 1980-2003

050,000

100,000150,000200,000250,000300,000350,000400,000

Page 9: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz
Page 10: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Tüberküloz olgularıTüberküloz olguları

1/3 dünya populasyonu enfekte (DSÖ 2003)1/3 dünya populasyonu enfekte (DSÖ 2003)

8 milyon yeni olgu/yıl, 2 milyon ölüm/yıl (DSÖ)8 milyon yeni olgu/yıl, 2 milyon ölüm/yıl (DSÖ)

Primer bulaş yolu solunum ve kontamine aletlerPrimer bulaş yolu solunum ve kontamine aletler

Bir çok ilaca karşı direnç geliştirmiş Bir çok ilaca karşı direnç geliştirmiş

Virulansı yüksek mikroorganizmalarVirulansı yüksek mikroorganizmalar

Page 11: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Dünya nüfusunun üçte biri bu bakteri ile infekte durumda ve bu insanların büyük çoğunluğu gelişmekte olan ülkelerde yaşıyor.

Selam küçük kardeş !Geri döndüm !

Tüberkülozun hortlamasındaki en önemli neden;

bu hastalığın tüm dünyada yaygın olarak görüldüğü,

çok sayıda toplu ölümlerin, iş gücü ve ekonomik kayıpların yaşandığı yıllarda bu hastalığa karşı açılmış olan savaşın

günümüze kadar etkin bir şekilde sürdürülememesidir.

Page 12: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

MİKOBAKTERİLER

Mycobacterium leprae

LEPRA TÜBERKÜLOZ

•M.tuberculosis Tek kaynak insan ve en sık görülen patojen..•M.bovis Sığırlarda etken, insanlarda nadiren.•M.africanum Afrika’da insanlarda çok nadir.•M.ulcerans Nadiren insanlarda etken.•M.microti Kemiricilerde etken, insan için patojen değil. •BCG Bacille Calmett-Guerin.

Mycobacterium tuberculosis

complex

Tüberküloz DışıMikobakteriler

(ATİPİK)(MOTT)(NTM)Mycobacterium

tuberculosis

Page 13: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Tüberküloz Dışı Mikobakteriler (TDM)(Mycobacterium Other Than Tuberculosis : MOTT)

(Non-Tuberculous Mycobacteria : NTM )(ATİPİK MİKOBAKTERİLER)

Sıklıkla patojen

Potansiyel patojen

Nadiren patojen(saprofit)

M.kansasi, M.marinum

M.avium-intracellulare (MAC), M.fortuitum, M.chelonae, M.simiae, M.scrofloceum, M.szulgai, M.xenopi, M.malmoense, M.haemophilum, M.asiaticum, M.abscessus, M.genavense

M.gordonae, M.gastri, M.flavescens, M.vaccae, M.terrae, M.phlei, M.triviale,M.smegmatis,M.thermoresistible

Page 14: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

MİKOBAKTERİLER

Mikobakteri cinsinin en temel özelliği; yavaş üremeleri aside dirençli olmaları ve hücre duvarlarında bol miktarda lipid içermeleridir.

Gram pozitif bakteriS.aureus

Gram negatif bakteriE.coli

Aside dirençli bakteriM.tuberculosis

Page 15: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Bakterinin asit-alkole dirençli boyanma özelliği; fiziki bütünlüğü yanında hücre duvarındaki bol miktarda bulunan mikolik asit ve lipit bariyer sistemine bağlıdır.

Bu yapılarından dolayı boyayı zor alırlar ancak bir defa boyandılar mı kolay kolay bırakmaz ve asit alkol karışımı ile yapılan renksizleştirme işlemine direnç gösterirler.

Gram yöntemi ile zor boyanırlar bu nedenle gram özelliklerinden söz edilmez.

MİKOBAKTERİLER

Page 16: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

MİKOBAKTERİLER

Aerop, sporsuz, hareketsiz bakterilerdir.

Silindir şeklinde, 0.2-0.6 m eninde ve 1-10 m boyunda, düz veya hafif kıvrık basillerdir.Bazen dallanmış ve uzun filamentöz şekillerde ya da kokoidal formda olabilirler.

Değişik morfolojide mikobakteriler

a--Mycob. hyalinum

b--Mycob. rubrum

c--Mycob. cyaneum

d--Mycob. bifiidum

e--Mycob. citreum

f--Mycob. filiforme.

Page 17: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Genel olarak ilk izolasyonda çoğu tür 37 °C’de iyi ürer. En uygun üreme ısısı bazı türlerde (M.ulcerans, M.marinum, M.haemophilum) 30-

32 °C, bazı türlerde (M.xenopi) 42 °C ’dir. Üreme süreleri türlere göre 3 gün ile 2 ay arasında değişir. M.tuberculosis’in ikiye bölünme süresi ortalama 18 saattir. Bu nedenle katı

besiyerlerinde kolonileri ancak 2-3. haftada görünür hale gelir.

MİKOBAKTERİLER

Genel olarak patojen türlerin; ikiye bölünme zamanı daha uzun,

üreme ısıları daha sınırlı ve asit-alkole dirençleri daha fazladır

Page 18: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Koloni görüntüsü türler arasında değişiklikler gösterir. S tipi : düzgün yüzeyli, nemli, sınırları düzgün koloni. (M.avium- intracellulare) R tipi: kenarları düzensiz, yüzeyi pürtüklü, kuru koloni. (M.tuberculosis) S-R tipi: Ara formda. (M.kansasi) Filamentöz : Koloniden etrafa yayılmış ince dallanmalar şeklinde. (M.xenopi)

Bazı türleri pigment oluşturur. Nonkromojen : Pigment oluşturmaz. Kromojen : Pigment oluşturur. Fotokromojen : Sadece ışıklı ortamda pigment oluşturur. Skotokromojen : Hem ışıklı hem de karanlık ortamda pigment oluşturur.

MİKOBAKTERİLER

Page 19: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Order: ACTINOMYCETALESFamily: MYCOBACTERIACEAESpecies: M. tuberculosis

80 'in üzerinde tür tanımlanmıştır.

M. tuberculosis

dışında

Page 20: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

MİKOBAKTERİLERİNSANLARDA HASTALIK YAPANLAR

M.tuberculosis complexM. M. ttuberculosisuberculosisM. bovisM. africanumM. microti

TİPİK MİKOBAKTERİLER( Tüberküloz Etkenleri )

M. avium complex M. aviumM. intracellulare

ATİPİK MİKOBAKTERİLERM.

(Tüberküloz Dışı Mikobakteriler)

Doğada, toprakta, suda bol bulunurlar

İnsandan insana geçiş çok nadirdir.

Çoğu patojen değildir.

Nadir olarak hastalık oluşturur.

Antitüberküloz ilaçların çoğuna dirençlidirler.

İmmun sistemi zayıflamış konakta ciddi infeksiyonlara neden olabilirler.

M. scrofulaceumM. kansasiiM. genevenseM. xenopiM. szulgaiM. malmoenseM. haemophilumM. marinumM. ulceransM. leprae

M.fortuitum-chelonae complex M. fortuitumM. chelonae

Genellikle saprofitik mikobakterilerM. gordonaeM. terrae complexM. flavescensM. smegmatis

Page 21: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Gram pozitif bakteri

ARBGram negatif bakteriGram pozitif bakteri

Lipid tabaka

Pepdoglikan tabaka

Lipid + LPS

Porlar

Mikolik asit

Açil lipid

Arabinogalaktan

MİKOBAKTERİ HÜCRE DUVARI MİKOBAKTERİ HÜCRE DUVARI

OLDUKÇA KALIN VE OLAĞANÜSTÜ BİR LİPOFİLİK ÖZELLİKTEDİR.

Diğer bakterilerin hücre duvarı ile karşılaştırıldığında ;

Page 22: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

MİKOBAKTERİ HÜCRE DUVARIMİKOBAKTERİ HÜCRE DUVARIÜÇ TABAKADAN OLUŞMUŞTUR

1. PEPTİDOGLİKAN (MÜREİN): Plazma zarının üzerinde bulunan en iç tabaka

Kısa peptid zincirleri ve çapraz bağlarla sıkıca bağlanan uzun polisakkarit zincirlerinden oluşmuştur

HÜCRENİN SERT YAPISINI SAĞLAR

2. ARABİNOGALAKTAN : Peptidoglikan tabakasının üzerinde bulunan ikinci tabaka

Hücre duvarı kitlesinin %35'ini oluşturur ve peptidoglikan tabakasına fosfodiester köprüleriyle bağlıdır. Arabinogalaktanların yan zincirindeki uç arabinaz birimlerine MİKOLİK ASİT diye adlandırılan, uzun zincirli bir grup yağ asiti kovalent olarak bağlanırlar.

MİKOLİK ASİT: Bakterinin hücreduvanı kalınlığı ve aside dirençli olmasından sorumludur. Trehaloz adı verilen bir şekerlere bağlanarak İP FAKTÖRÜ (CORD FACTOR) oluşturabilirler.

3. MİKOZİDLER : En dış tabaka

Hetorojen peptidoglikolipidler ve/veya fenolik glikolipidden oluşmuştur. Hücre duvarında bulunan ve duvar ağırlığının %60'ını yapan lipidler bu tabakada bulunur. Bu lipidler tüberkülostearik asit, mikoserik asit ve mikolik asitleri içerirler.

Page 23: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

MİKOBAKTERİLER LİPOFİLİK ÖZELLİKLERi NEDENİ İLE;

Asit ve alkole dayanıklıdır.

Konak hücreleri tarafından salınan eritici enzimlere ve bakterisidal ilaçlara dirençlidirler.

Bakteri hücreleri kümeler halinde birarada toplanır.

Page 24: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

MİKOBAKTERİLER

BOYANMA ÖZELLİKLERİ

ARB(Asit ve alkole rezistan basil)

MİKOBAKTERİLERHücre Duvarındaki

Peptidoglikan + Arabinomannan

oluşturduğu

AĞ TABAKASIasit ve alkol ile yapılan renk giderme işlemine dirençlidir

Anilin boyası (karbol fuksin) bu tabaka ile bağ oluşturarak asit ve alkol etkisine karşın yerinde kalır.

KLİNİK ÖRNEKLERDE ARB'NİN SAPTANMASINI SAĞLAR.

BU ÖZELLİK;son 60 yıldır kullanılan

Ehrlich-Ziehl-Neelsen (EZN) tekniğiile

Page 25: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

TÜBERKÜLOZM. tuberculosis complex

olarak tanımlanan

bir grup mikobakteri tarafından oluşturulan

çok değişik klinik görünümlere sahip

KRONİK, NEKROTİZAN BİR İNFEKSİYONDUR

Page 26: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

TÜBERKÜLOZSIKLIKLA AKCİĞERİ HEDEF ALAN

ENFEKSİYON HASTALIĞIDIR.

TÜBERKÜLOZLA SAVAŞIM AKCİĞER TÜBERKÜLOZUNA YÖNELİKTİR.

Bulaştırıcılık nedeniyle de halk sağlığı açısından en önemlisidir.

BİR

Bu nedenle;

tüberkülozun yayılmasında

ANA KAYNAK AKCİĞER TÜBERKÜLOZUDUR

( Akciğer tüberkülozu tüm tüberküloz olgularının %80'ini oluşturmaktadır )

Page 27: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

AKCİĞER TÜBERKÜLOZUNUN TANISI

 1. Hastanın öyküsü, klinik belirtileHastanın öyküsü, klinik belirtilerr2.2. Fizik inceleme bulgularıFizik inceleme bulguları3.3. Histopatolojik incelemeHistopatolojik inceleme4.4. Akciğer grafisiAkciğer grafisi5.5. Tüberkülin deri testi Tüberkülin deri testi 6.6. Mikrobiyolojik tanıMikrobiyolojik tanı

Page 28: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

AKCİĞER TÜBERKÜLOZUNUN TANISI

bir hastada tüberkülozdan şüphelenilebilir.

KESİN TANI

klinik örneklerde tüberküloz basilinin gösterilmesi ile konabilir.

Klinik, radyolojik ve/veya histolojik bulgularla

yalnızca

TBC?

Page 29: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

TÜBERKÜLOZ TANI VE TEDAVİSİNDEMİKOBAKTERİYOLOJİ LABORATUVARLARININ ROLÜ

MİKOBAKTERİLERİN

* Saptanması * İzolasyonu* Tür Tayini* İlaç Duyarlılığının Saptanması

Page 30: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

MİKOBAKTERİYOLOJİ LABORATUVARLARINDA TÜBERKÜLOZ TANISI

1. ÖRNEKLERİN İŞLENMESİ Homojenizasyon ve dekontaminasyon

2. MİKROSKOPİ Boyama ( Ziehl-Neelsen, Kinyoun, Florokrom)

3. KÜLTÜRKültürde basil saptanması

a- Geleneksel kültür (Yumurtalı, Agarlı) b- Bactec radyometrik yöntem c- Septi-check AFB sistemi d- Isolatör sistem (mikobakteriyel kan kültürleri için)

4. MOLEKÜLER YÖNTEMLERKültür yapılmaksızın basilin saptanması

PCR (hedef nükleik asitlerin PCR ile çoğaltılması)

5. TÜR TAYİNİ a- Geleneksel yöntemler: Üreme hızı koloni morfolojisi, pigment üretimi ve biokimyasal testler b- Hızlı yöntemler: Bactec NAP testi, DNA prob, mikolik asit kalıplarının saptanması, DNA hibridizasyonu ve RFLP

6. DUYARLILIK TESTLERİ

a- Geleneksel yöntemler (mutlak konsantrasyon, direnç oran ve orantılama) b- Bactec duyarlılık testi c- PCR ile genetik mutasyonların saptanması d- Luciferase enzim aktivitesinin saptanması

Page 31: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

AKCİĞER TÜBERKÜLOZU DÜŞÜNÜLEN HASTALAR İÇİN ;

Birbirini izleyen üç gün sabah balgamlarının incelenmesi yeterlidir.

Balgam örneği alınacak hasta, istenen örneğin tükürük ya da nazofarengeal sekresyon olmadığı konusunda bilgilendirilmelidir.

Balgam örneği üç ardışık gün sabah alınmalıdır.

Burada “sabah” terimi belli bir saati değil, uyku süresince birikmiş solunum sekresyonlarını içermesi amacıyla hasta kalkar kalkmaz örnek alınması gerektiğini belirtmektedir.

incelenecek

ilk klinik örnek

BALGAMDIR

Page 32: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

ÖRNEKLERİN İŞLENMESİ HOMOJENİZASYON VE DEKONTAMİNASYON

AMAÇ ;Klinik örnek içerisinde bulunan

MİKOBAKTERİ GRUBUMİKOBAKTERİ GRUBU

dışındaki diğer bakterilerin (normal flora) ortadan kaldırılması

ve mikobakterilerin yoğunlaştırılmasıdır

Page 33: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Tüberküloz basilleri asit ve alkalilere dayanıklıdır. Kimyasal maddeler ile muamele edildiklerinde diğer

bakteriler ölür, mikobakteriler canlı kalır.

HOMOJENİZASYON-DEKONTAMİNASYON YÖNTEMLERİ

%4 Sodyum hidroksit (NaOH)

%2-4 Sodyum hidroksit- N-asetil -L-sistein ( NALC )

%5 Oksasilik asit

%5 Sülfirik asit

%3 Hidroklorik asit

Zefiran-trisodyum sitrat

Sodyum lauril sülfat- sodyum hidroksit

ÖRNEKLERİN İŞLENMESİ HOMOJENİZASYON VE DEKONTAMİNASYON

Page 34: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

TÜBERKÜLOZU TANISIMİKROSKOPİ

BALGAM YAYMA İNCELEMESİNİN ANA İŞLEVİ ;

“ bir toplumda gerçek bulaştırıcı hastaların saptanmasıdır “

Page 35: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

TÜBERKÜLOZ TANISIYaymada

ARB'nin saptanması

“ incelenen örnekte mikobakteri varlığını gösteren ilk bakteriyolojik kanıttır “

Kolay uygulanabilirliği, ucuz ve önemli tanısal yararı

nedeniyle ;

Akciğer Tüberkülozu Tanısında

En Önemli İnceleme Yöntemidir.

Page 36: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

BALGAMDA TÜBERKÜLOZ TANISI

MİKROSKOPİ

DİREKT MİKROSKOPİ TEKSİF İLE MİKROSKOPİnekrotik kanla karışık partikülleri içeren

balgamın doğrudan lama yayılması

klinik örneğin işlenmesi ve santrifüje edilmesinden

elde edilen çökeltinin lama yayılması

ARB BOYAMA

Ehrlich-Ziehl-Neelsen (EZN), Kinyoun ve Auramin-Rhodamine

Page 37: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

mavi zeminde pembe-kırmızıince çubuklar halinde

görülmektedir.

TÜBERKÜLOZ TANISIEZN BOYAMA

Türkiye'de ve dünyada bu amaçla en yaygın olarak kullanılan boyama yöntemidir.

ZİEHL NEELSEN İLE BOYAMADAN SONRA

yayma preparat ışık mikroskobunda

yağlı immersiyon objektifinde x100 büyütmede incelenmektedir.

Karşı boya olarak metilen mavisi

kullanıldığında

ASİDE DİRENÇLİ BASİLLER

Page 38: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

TÜBERKÜLOZ TANISIFLOROKROM BOYAMA

Her gün 100 veya daha fazla yayma incelemesi yapan laboratuvarlarda, daha kolay ve hızlı tarama yapılabildiği için ön tarama testi olarak kullanılmaktadır.

FLORESANS VEREN AURAMİN-RHODAMİNE

boyasıyla boyanan preparatlar

floresan mikroskopta 250x veya 400x büyütmede incelenirARB ‘ler siyah zeminde parlak sarı renkte görülür.

ARB POZİTİF PREPARATLAR EZN BOYAMA YÖNTEMİ İLE TEKRAR İNCELENDİKTEN SONRA KESİN SONUÇ VERİLİR.

Page 39: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz
Page 40: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Auramine boyası

Page 41: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

TÜBERKÜLOZ TANISI

.

Yayma preparatta gözlenenASİDE DİRENÇLİ BASİL (ARB) SAYISI

Rakamsal Olarak RaporlanmalıdırBU DURUM ;

Hem tedavi öncesinde hastalığın ağırlığı ve basil yükünü saptamada, Hem de hastanın tedaviye yanıtını değerlendirmede büyük önem taşımaktadır.

BALGAM YAYMASINDA ARB'NİN POZİTİF OLABİLMESİ İÇİN,

Her iki boyama yönteminde de ; Balgamın 1 ml' sinde en az 5-10 bin basilin bulunması gerekir.

Balgam yayması pozitif olan hastalar; bulaştırıcı özellikleri

EN FAZLA OLAN

HASTALAR OLARAK KABUL EDİLMEKTEDİR

Page 42: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz
Page 43: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

TÜBERKÜLOZ TANISI

Tüm mikobakteri türleri aside dirençli olduğu için, balgamda ve diğer klinik örneklerde aside dirençli

basillerin saptanması;

“ basilin tipi ve canlılığı konusunda bilgi vermez “

Bu nedenle;

YAYMA İNCELEMEDE ARB pozitifliğinin saptanması

kesin tüberküloz tanısını sağlayamaz.

Page 44: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

TÜBERKÜLOZDA KESİN TANI

saf kültürde M. tuberculosis 'in

izolasyonu

ile sağlanır.

Page 45: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

18-24 saatte kendini eşler, üremesi yavaştır.Standart kültür ortamında üremesi ortalama 4-6 haftada gerçekleşir. Olumsuz koşullara oldukça dayanıklıdır ve uzun süre canlılığını sürdürebilir. Aerob olan bakteri;

+4°C’de haftalarca, -70°C’de yıllarca canlılığını korur.

Mycobacterium tuberculosis

Buna rağmen;60°C'de 20 dakikada, 70°C'de beş dakikada ölür.

Page 46: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

TÜBERKÜLOZU TANISIKÜLTÜR

GELENEKSEL KÜLTÜR YÖNTEMLERİNDE;

İçinde mikobakteri bulunduğundan kuşku duyulanTÜM KLİNİK ÖRNEKLER

uygun biçimde işlenip aseptik hale getirilir

santrifüj edilirek, yoğunlaştırılır.

BESİYERLERİNE EKİLİREkim yapılan besiyerleri 35-37 0 C’de 6-8 hafta inkübe edilir.

Üremeyi saptamak için besiyerleri her hafta incelenir.LÖWENSTEİN-JENSEN BESİYERİNDE

ARB yayma (+) hastaların balgamlarında basil;

2-3 haftada

ARB yayma (-) hastaların balgam ve

diğer örneklerin kültürlerinde basil;

ÜRER 4-8 haftada

Page 47: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

TÜBERKÜLOZ TANISINDA KULLANILAN BESİYERLERİ

YUMURTALI BESİYERLERİ AGARLI BESİYERLERİ

SIVI BESİYERLERİ

LÖWENSTEİN-JENSEN BESİYERİ MİDDLEBROOK BESİYERLERİ TİCARİ SİSTEMLERİBACTEC- MGIT

DEZAVANTAJLARI Pozitiflik saptama süresi uzun Kontaminasyon durumunda sıklıkla besiyeri kaybedilir.Antitüberküloz ilaçlarla etkileşime girer

Hazırlanması ve saklanması zorYüksek maliyet Hazırlandıktan sonra kısa sürede (en fazla üç hafta) kullanılmak zorundadır.

Yüksek maliyet

AVANTAJLARIHazırlanması kolayUcuz Tüberküloz bakterisini iyi üretir.Uzun süre buzdolabında saklanabilir.Kontaminasyon riski düşüktür.

Koloniler daha kısa sürede belirginleşir.Antitüberküloz ilaçlarla etkileşime girmez

OtomatizeStandardize Pozitflik saptama süresi kısa

Page 48: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz
Page 49: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

MİKOBAKTERİLERDE TÜR TAYİNİ

MYCOBACTERIACEAE ailesinde

bugüne kadar 80 ‘den fazla tür tanımlanmıştır.

BU TÜRLERİN;

BİYOFİZİKSEL ÖZELLİKLER BİYOKİMYASAL ÖZELLİKLER Üreme zamanı Üreme ısıları Koloni yapıları Pigment karakterleri

Niasin üretimi Nitrat redüktaz aktivitesi Katalaz aktivitesi Peroksidaz aktivitesi TCH 2 duyarlılığı

BİRBİRİNDEN FARKLIDIR.

Page 50: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

MİKOBAKTERİLERDE TÜR TAYİNİ

KÜLTÜRDE ÜREYEN BAKTERİDEN PASAJ YAPILIR

1.ÜREME ZAMANIBakteri steril şartlarda süspanse edilir.Üremenin görüldüğü gün not edilir. Öze ile sürterek veya sodyum hidroksit ile pasaj yapılmaz. Sürtme pasajlarda vaktinden erken, sodyum hidroksitli pasajlarda vaktinden geç üreme olur.

2.ÜREME ISISI Pasaj yapılan bakteri süspansiyonundan üç ayrı tüpe ekim yapılır. Her bir tüp 240C, 370C ve 450C’de inkübe edilir.

3.KOLONİ YAPISI Kolonilerin düzenli-düzensiz, ıslak-kuru, renkli-renksiz oluşları not edilir.

4.PİGMENT OLUŞTURMAKaranlıkta ve ışıkta pigment oluşturma özelliğine bakılır. Karanlıkta pigment oluşturanlar skotokromojen, yalnız ışıkta pigment oluşturanlar fotokromojen, hiçbir şekilde pigment oluşturmayanlar non kromojendir.

5.NİASİN ÜRETİMİM.tuberculosis’in tanımlanmasında en önemli testtir.Pozitif olması durumunda katalaz ve peroksidaz testleri yapılır.

6.NİTRAT REDÜKTAZ AKTİVİTESİM.tuberculosis ile M.bovis’i ayırt etmede ve hızlı üreyen mikobakterilerin tiplendirlmesinde kullanılır

7.KATALAZ AKTİVİTESİOda sıcaklığında ve 680 C’ de katalaz aktivitesine bakılır. M.tuberculosis oda scaklığında pozitif, 680 C’ de negatiftir. Her iki ısıda pozitif olması atipik mikobakteri olasılığını güçlendirir.

8.PEROKSİDAZ AKTİVİTESİ Yapılışı ve değerlendirilmesi katalaz testi gibidir.

9.TCH 2 DUYARLILIĞIM.bovis’in ayırt edilmesinde kullanılır.Bakteri süspansiyonundan 5g ml tiofen 2 –karboksilik asit hidrazid içeren LJ besiyerine pasaj yapılır.Üreme durumu kontrol edilir. Üreme yoksa M.bovistir.

Page 51: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz
Page 52: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz
Page 53: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz
Page 54: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz
Page 55: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz
Page 56: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Mycobacterium leprae 1873 de Hansen tarafından bulunmuştur. 0.2-0.4 X 1-8 mikrometre boyutlarında,

sporsuz, hareketsiz ve aside dirençli bir bakteridir.

Klinik örnek( burun kazıntısı, leprom) lerden yapılan preparatlarda çalı demeti şeklinde aside dirençli bakteriler görülür. Kültürü yapılamamış.

Page 57: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Bakterinin bölünme süresi 11-13 gündür. Dolayısyla hastalığın kuluçka süresi 1-10 yıl.

Dolayısıyla bazı kişilerin hastalanmak için ömürleri yetmeyebilir.

İki tip klinik oluşturur. 1. Tükerküloid lepra 2. Lepramatöz lepra

Tanıda DOPAmin deri testi uygulanabilir. Bakterinin bu maddeyi parçalayan enzimi bulunur.

Page 58: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Lepra sinsi başlangıçlı bir hastalıktır. Vucudun soğuk yüzeylerinde hastalık oluşur.

Bunlar deri, yüzeyel sinirler, burun, farenks, larinks, gözler ve testislerdir. Deri lezyonları soluk, ağrısız 1-10 cm çapında maküler tarzdadır.

Page 59: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Lepra

Page 60: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Lepra’da sinir harabiyeti oluşur

Page 61: MİKOBAKTERİ İNFEKSİYONLARI Prof.Dr.Nuri Kiraz

Lepramatöz lepra hücresel immunitede yetmezlik mevcuttur ve deri T süpressör hücrelerle infiltredir. Tüberküloid lepra daha hafif seyirlidir. Teşhis: lezyonlardan hazırlanan preparatlarda ARB gösterilmesi ile konur. Kültür ve serolojik testlerin tanıda değeri yoktur. Tedavide Dapson tercih edilir.