Między emancypacją a „podwójnym obciążeniem” – sytuacja kobiet i ruch kobiecy w PRL
-
Upload
jocelyn-zimmerman -
Category
Documents
-
view
38 -
download
2
description
Transcript of Między emancypacją a „podwójnym obciążeniem” – sytuacja kobiet i ruch kobiecy w PRL
Między emancypacją a „podwójnym obciążeniem” – sytuacja kobiet i ruch
kobiecy w PRLKatarzyna Stańczak-Wiślicz
Instytut Badań Literackich PAN
OBAWY I LĘKI
• „Bacznie chronić należy rodzinę przed etyką laicką, która wciska się w domy polskie poprzez tzw. hasła liberalne i postępowe. Liberalizm jako system filozoficzno-etyczny jest w stosunku do nauki ewangelicznej herezją”…
• (prymas A. Hlond 1946 r. )
STARE I NOWE HASŁA
• Okres upośledzenia kobiety w społeczeństwie już dawno minął. Dziś jest ona pełnoprawnym obywatelem państwa, które daje jej te same prawa, co i mężczyźnie” („Kobieta Dzisiejsza” 1946)
• "Mimo modnych haseł o równości i emancypacji pozostaje niewzruszona stara zasada, że w rodzinie pierwszeństwo ma mąż…" (Z. Baranowski)
I NOWE ZADANIA
• "Kobieta polska będzie filarem moralnej tężyzny narodu. Życie polskie powinno jak najprędzej wrócić do normy prawa bożego, powinno być czyste, uczciwe, jasne".
• (prymas Polski A. Hlond)
• „Matka, kobieta ciężarna spełnia taki sam obowiązek wobec swej Ojczyzny jak żołnierz na froncie”.
• (dr A. Henke)
• „Należy uświadomić sobie, że sprawa opieki nad zdrowiem dziecka i matki jest jednym z najważniejszych zagadnień, jako ochrona populacji i podstawa polityki populacyjnej."
• (Dr M. Skokowska-Rudolfowa , 1945)
PLAN 6-LETNI (1950-1955) I PRODUKTYWIZACJA KOBIET
• 1951– zniesienie zakazu nocnej pracy kobiet (oprócz ciężarnych od 4 m-ca i matek dzieci do roku)
• -zniesienie zakazu pracy kobiet pod ziemią. • -zniesienie zakazu zatrudniania kobiet w
pracach ciężkich, zarezerwowanych dla mężczyzn ( w hutach i prażalniach rudy ołowianej, w koksowniach, przy wyrobie celulozy, przy suchej destylacji węgla).
ZMIANY
• Czerwiec 1955 – Krajowa Narada Matek • Lipiec 1957 – II Zjazd Ligi Kobiet , powołanie
Komitetu Gospodarstwa Domowego • 27 kwietnia 1956 – ustawa o warunkach
dopuszczalności przerywania ciąży• 1957 – powstanie Towarzystwa Świadomego
Macierzyństwa
ODWILŻ I POWRÓT DO DOMU? • Czy rzuciłaby Pani pracę, gdyby mąż lepiej
zarabiał? (CBOS 1960; 1954 ankietowane)
68.4
21.9
9.7
TAKNIENIE MAM ZDANIA
STABILIZACJA
• Praca zawodowa żon i matek jako cecha charakterystyczna rodziny miejskiej.
• 1960- kobiety to 34% ogółu zatrudnionych (w 1950-32%)
• Feminizacja zawodów niskopłatnych • 1966 – 208/1000 dzieci w wieku przedszkolnym chodzi
do przedszkola • 1965 – liczba radnych w stosunku do 1958 wzrasta
dwukrotnie
BUDŻET CZASU POLSKICH MĘŻCZYZN I KOBIET, 1969
Fizjologia Praca
Obowiązki Czas wolny
Fizjologia Praca
Obowiązki Czas wolny
KRYZYS
"Kobiety wreszcie powiedziały: dość. Już ani dnia dłużej nie możemy tego znosić. Czym mamy karmić rodziny?!”