MIDDELEEUWEN - Boeken.comterwijl de vooruitgang op het gebied van kennis en kunst tegelijkertijd de...
Transcript of MIDDELEEUWEN - Boeken.comterwijl de vooruitgang op het gebied van kennis en kunst tegelijkertijd de...
TIJDLIJN van de MIDDELEEUWENVan de 6de tot de 12de eeuw was Europa verdeeld tussen tal van regionale
machten. Het oosten werd bestuurd door Byzantium (nu Istanbul). Een groot deel van het noorden was in handen van de Vikingen. Hun verwanten, de Normandiërs,
veroverden Engeland en Sicilië en in Frankrijk en Duitsland heersten de Franken. Dit boek maakt je wegwijs in deze uiterst complexe periode.
Keerpunten in de geschiedenis toont op een heel bijzondere manier de belangrijkste periodes uit de wereldgeschiedenis. Een tijdlijn die door elk boek loopt laat ontwikkelingen zien die een keerpunt vormden in de betreffende periode. In elk boek geven tijdlijnen aan de zijkant van de bladzijden over het betreffende onderwerp extra gedetailleerde informatie.
In dit boek vind je:l Tijdlijnen met in elk hoofdstuk specifieke kleurenl Foto’s en andere illustraties vullen de historisch verantwoorde informatie aan.l Brondocumenten helpen bij het beantwoorden van vragen die opkomen.l Zijlijnen geven specifieke uitleg om tot een beter begrip te komen.l Woordenlijst, bronmateriaal, andere informatie en register.
Keerp
un
ten in
de g
eschied
enis
Samu
els
TIJDLIJN
VA
N D
E M
IDD
ELE
EU
WE
N
Nu ook als hardcover
uitgave verkrijgbaar!!978-94-6175-211-6
e-Book
Inleiding 3
Het Byzantijnse Rijk 5
Het Frankische Rijk 9
Keizer Karel de Grote 13
De Vikingen 17
Ontstaan van Rusland 23
De Normandiërs 27
Feodalisme 31
Het Heilige Roomse Rijk 35
De zwarte dood 41
Woordenlijst 45
Meer weten... 46
Register 47
Inhoud
978-94-6175-209-3 (HB) 978-94-6175-153-9 (HB) 978-94-6175-963-4 (e-Book) 978-94-6175-967-2 (e-Book)
978-94-6175-210-9 (HB) 978-94-6175-155-3 (HB) 978-94-6175-154-6 (HB)978-94-6175-962-7 (e-Book) 978-94-6175-968-9 (e-Book) 978-94-6175-969-6 (e-Book)
Deze serie bestaat uit...
43 De Middeleeuwen
InleidingEuropa was in de Middeleeuwen een continent van
contrasten. Het leven was er moeilijk, maar Europeanen
boekten veel vooruitgang wat betreft cultuur en handel.
De Middeleeuwen zijn moeilijk te beschrijven. Aan de ene kant vormden ze het vervolg op wat er eerder gebeurde,
terwijl de vooruitgang op het gebied van kennis en kunst tegelijkertijd de weg vrijmaakte voor de Renaissance, die in de 15de eeuw begon. Aan de andere kant waren de Middeleeuwen een periode van grote sociale en culturele veranderingen en vooruitgang, wat de basis vormde voor onze moderne wereld.
Niet zo donkere eeuwenHistorici nemen het jaar 476 vaak als begin van de Middeleeuwen. In dat jaar werd de laatste Romeinse keizer in het westen afgezet door een barbaars leider. Na de val van Rome werd Europa bestuurd door volkeren die door de Romeinen ‘bar-baren’ werden genoemd. Deze periode werd ook wel ‘de donkere eeuwen’ genoemd, hoewel de maatschappij en de cultuur bloei-den. Machthebbers zoals Karel de Grote ontwikkelden bestuurs-systemen die in grote lijnen leken op die van nu. Het christen-dom werd gevierd met enorme kathedralen en andere kunstwer-ken. Filosofen bestudeerden het geloof en kloosters groeiden uit tot levendige culturele centra. De handel nam toe en leidde tot een meer stedelijke maatschappij omdat de mensen steeds meer in steden gingen wonen. Niet alleen goederen maar ook ideeën werden via de handelsroutes naar het oosten tot de moslimwe-reld en zelfs China verspreid.
Over dit boek Dit boek gaat over de vroege Middeleeuwen, van 500 tot 1300. Onder aan elke pagina staat een tijdlijn van de volledige periode. Daarop staan belangrijke gebeurtenissen en ontwikkelingen, met een kleurencode per regio. In elk hoofdstuk staat een verticale tijdlijn. Daarop staat de periode die in dat hoofdstuk wordt besproken, met daarop aangeduid enkele specifieke details.
De Middeleeuwen zijn
bekend als een woeli-
ge periode waarin het
leven zich afspeelde
in versterkte steden
en kastelen.
Inleiding
5 De Middeleeuwen
Het Byzantijnse RijkHet Byzantijnse Rijk ontstond uit het Oost-Romeinse
Rijk maar werd vooral sterk beïnvloed door de
Griekse en de West-Aziatische cultuur.
500
EUROPA
AFRIKA
AZIË
TIJDLIJN500-540
LEGENDA:
515 De Heilige Benedic tus
schrijft zijn Regel, een leefregel
voor monniken, de Benedictijnen.
507 De Frankische koning
Clovis doodt Alarik II van
de Visigoten in de Slag bij
Poitiers in Frankrijk.
502 Er breekt een onbesliste
oorlog uit tussen Sassanidisch
Perzië en het Byzantijnse Rijk.
511 Na de dood
van Clovis wordt het
Frankische Rijk verdeeld
tussen zijn 4 zonen.
510
De eerste Byzantijnse keizer was ook de laatste echte Romeinse keizer. Justinianus I besteeg de troon in
527 en probeerde de keizerlijke macht in het westen te herstellen. Zijn generaal Belisarius pakte Noord-Afrika van de Vandalen af en vocht 20 jaar om de Ostrogoten uit Italië te verdrijven.
Barbaarse invallenJustinianus’ succes duurde niet lang. Na zijn dood veroverden de Lombarden, een ‘barbaars’ volk, Noord-Italië. Avaren, Bulgaren en Slaven verdreven veel inwoners uit de Balkan. Perzische legers bereikten Constantinopel in 609 en 625. In de strijd om te overleven gaven de Byzantijnen het westen weinig aandacht. Het Grieks werd in plaats van het Latijn de officiële taal. In 627 versloeg keizer Heraclius de Perzen, maar al snel dook een sterkere vijand op. De Arabieren, gedreven door de nieuwe godsdienst islam, pakten Palestina, Syrië en Egypte
Het Byzantijnse Rijk 6
529 Justinianius I stelt Romeinse
wetten op.
534 Belisarius pakt Noord-Afrika af
van de Vandalen in het begin van de
veldslag die het West-Romeinse Rijk in
ere moest herstellen.
568 Lombarden bezetten Italië ten
noorden van de rivier de Po.
572 Er breekt opnieuw oorlog uit
tussen Byzantium en Perzië.
626 Constantinopel overleeft een
bezetting door Perzen, Slaven en
Avaren samen. In 627 verslaan de
Byzantijnen de Perzen bij Nineve.
637 De Arabieren veroveren
Mesopotamië, Syrië en (in 639)
Egypte.
726 Leo III verbiedt de verering
van iconen en veroorzaakt zo
ruzie tot 843.
529 De Heilige
Benedic tus sticht zijn
klooster in Monte
Cassino in Italië.
ca. 537 De mythische koning
Arthur wordt vermoord in de
strijd tegen Saksische invallers.
523 De Romeinse filosoof Boëthius
schrijft Over de vertroosting der wijsbegeerte. Meer dan 1000 jaar
later wordt het nog gelezen.
ca. 537 Keizer Justinianus sluit de
tempel van Philae, een eiland in
de Nijl. Zo eindigt de verering van
Oud-Egyptische goden.
538 De Hagia Sophia in Constan tinopel
wordt ingewijd. Het zou 1000 jaar lang de
grootste kerk van het christendom zijn.
540530
Dit mozaïek in de kerk
San Vitale in Ravenna,
Italië, toont keizer
Justinianus met een
gouden kom.
Tijdlijn van het Byzantijnse Rijk
De Hagia (Heilige) Sophia uit
de 6de eeuw was tot 1547
de grootste kerk ter wereld.
Ondertussen is het gebouw
omgevormd tot moskee. «
«
Dit mozaïek van Jezus
Christus is gemaakt in
typisch Byzantijnse stijl.
«
7 De Middeleeuwen
af van de Byzantijnen. Ze wilden ook Constantinopel veroveren, maar de Byzantijnse marine had een geheim wapen, ‘Grieks vuur’, dat een brandende vloeistof naar vijandelijke schepen spuwde.
Het iconoclasmeDoor de oorlogen met de Arabieren ontstond een breuk tussen de orthodoxe kerk (‘rechtzinnige kerk’) en de rooms-katholieke kerk. Keizer Leo III geloofde dat de moslims hun militair succes dankten aan hun verbod op religieuze beelden. In 726 beval hij alle religieuze
540
TIJDLIJN540-580
LEGENDA:
860 Varjagen, Russische Vikingen,
vallen Constantinopel aan.
867 Basileios I sticht de
Macedonische dynastie.
880 Basileios I herovert Calabrië (in
Zuid-Italië) van de Arabieren.
988 Basileios II sluit een verbond
met prins Vladimir van Kiev. Die
trouwt met Basileios’ zus en
wordt orthodox.
1453 Het Byzantijnse Rijk
verdwijnt als Ottomaanse Turken
Constantinopel veroveren.
ca. 550 De heili-
ge David bekeert
Wales tot het
christendom.
ca. 550 Slavische boeren,
waarschijnlijk van Wit-Rusland
tot Oekraïne, trekken
zuidwaarts, de Donau over.
542 De builenpest bereikt vanuit
Constantinopel Europa en teistert
het contintent twee jaar.
ca. 550 Schaken
ontstaat in de
Indusvallei in
India.
552 Byzantijnse strijders
verdrijven de Ostrogoten uit
Italië. Twee jaar later pakken ze
Zuid-Spanje af van de Visigoten.
550
afbeeldingen en beelden te vernietigen. Toen de paus dat vernam, noemde hij Leo een ketter. Het gebruik van religieu-ze iconen werd in 843 in Byzantium hersteld. De kloof met Rome was intussen te groot om overbrugd te worden.
Gouden tijdperkAls reactie op de dreiging van de Arabieren verdeelden de Byzantijnen hun gebied in militaire districten of thema’s. Dat bestuurssysteem werkte en Byzantium beleefde een bloeiperiode onder de heerschappij van de Macedonische dynastie, in 867 gesticht. De thema’s leidden ook tot het ontstaan van grootgrondbezitters. Deze adellijke families streden in de 11de eeuw om de keizerlijke macht, toen Byzantium opnieuw werd bedreigd, door Normandiërs in het westen en Turken in het oosten. Het kleiner geworden rijk overleefde tot 1453. Toen viel Constantinopel in handen van de Ottomaanse Turken.
Het Byzantijnse Rijk 8
569 De Byzantijnen
verslaan een leger
Slaven en Hunnen in
Constantinopel.
ca. 580 Avaren uit Azië
vallen de Balkan binnen
en bedreigen de
Byzantijnse keizer.
572 De Byzantijnse keizer
Justinus verklaart weer de
oorlog aan de Sassaniden.
562 Het Verdrag van Edessa
brengt vrede tussen het
Byzan tijnse Rijk en Sassanidisch
Perzië.
ca. 570 Profeet Moham med,
stichter van de islam, wordt
geboren in Mekka in Arabië.
574 Khusro I van
Perzië verovert Jemen
en lijft het in bij het
Sassanidische Rijk.
580570
Constantinopel
In Constantinopel kwamen veel handelsroutes samen. Daardoor werd het de belangrijkste stad in Europa. Ze had de con-trole over de zeestraat tus-sen de Zwarte Zee en de Egeïsche Zee, ze had ook een haven en een baai,
de Gouden Hoorn genoemd. De hip-podroom, een stadion uit de Romeinse tijd, vormde het centrum van de stad. Er werden strijdwagenraces en theateropvoeringen gehouden. In de stad stonden ook prachtige paleizen, kerken en andere gebouwen.
Tijdlijn (vervolg)In de 5de eeuw werden
rond de stad Constantinopel
massieve stadsmuren
opgetrokken. «
EUROPA
AFRIKA
AZIË
Het Byzantijnse Rijk was
eerst de oostelijke helft
van het Romeinse Rijk.
«