MEVLÂNA ile 365 Gün AŞKIN GELİŞİM - erginergul.com · Sen her ne ararsan kendinde ara,...

MEVLÂNA ile365 Gün

AŞKIN GELİŞİM

AJANDA KİTAP

Hatice Sedef Ergül

MEVLÂNA ile365 Gün

AŞKIN GELİŞİM

AJANDA KİTAP

HazırlayanHatice Sedef Ergül

[email protected], butunculgelisim.com

ISBN: ???

Yayıma Hazırlık

SAYFA DÜZENİYARGI YAYINEVİ DİZGİ BİRİMİ

BASKIBRC OFSET · (0312) 384 44 54

Yazışma AdresiOstim Mahallesi Alınteri Bulvarı 17. Cadde No: 29/I Macunköy – Yenimahalle / ANKARA

Tel: (0.312) 386 13 22 · Faks: (0.312) 386 13 88 www.yargiyayinevi.com

EbrularHatice Sedef Ergül

BU KİTAP T.C. KÜLTÜR BAKANLIĞI BANDROLÜ İLE SATILMAKTADIR.

© COPYRIGHT YARGI YAYINEVİ Yayım Hakkı

Bu kitabın her türlü yayım hakkı Yargı Basın Yayın Dağıtım Ltd, Şti’ye aittir.

Bu kitabın baskısından 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası hükümleri gereğince kaynak gösterilerek bile olsa alıntı yapılamaz, herhangi bir şekilde çoğaltılamaz,

genel ağ ve diğer elektronik ortamlarda yayımlanamaz.

AŞKın içimizdeki kanat çırpışlarını hissetmek, Mevlâna’ya varmak için atılan ilk adımdır…

M e v l â n â i l e 3 6 5 G ü n • A ş k ı n G e l i ş i m

Çağlar Üstü Bir AŞKIN Gelişim Kılavuzu Olarak

Mevlâna ve Mesnevî

Mevlâna Celaleddin-i Rûmî, Anadolu’da yedi asır önce yaşa-mış olsa da, bugün de evrensel yol göstericiliğini ve yaşam kıla-vuzluğunu sürdürüyor. Bunu, adeta bir “AŞKIN1 Gelişim Kılavu-zu” olan Mesnevi adlı şaheseri ile yapıyor. O, yaşadığı dönemde, “Bizden sonra Mesnevî rehberlik edecek ve arayanlara doğru yolu gös-terecek; onları yönetecek ve onlara önderlik edecektir.” demişti. İşte, Mevlâna’nın ölümünün üzerinden geçen bunca zamana rağmen bu söz hâlâ geçerliliğini sürdürmektedir.

Mesnevi kitaptan da öte bir şey, insanın hayatının orta yerine ko-nan, onu her yönden saran, bilim ve gönül kanatlarıyla uçuran gerçek bir uçuş pisti… Mevlâna bu gerçeği daha o günden şu sözlerle çarpıcı bir şekilde vurguluyor:

“Ben Mesnevi’nin şiirini insanlar üzerlerinde taşı-sınlar, tekrarlasınlar diye değil, bu kitabı ayaklarının al-tına koysunlar ve onunla uçsunlar diye söyledim.”

Mevlâna, “aklını başına al da bir olgunluk elde et; et de başkalarının olgunluğu yüzünden gama düşmeyesin!” diyerek, bizleri vakit varken kendimizi tanımamız ve geliştirmemiz için bedensel, zihinsel, duygu-sal ve ruhsal olgunlaşmaya götüren AŞKIN Gelişim yoluna çağırır.

1 Aşkın terimi felsefi ve yöntembilim açısından ve özellikle görünen gerçekliği aşan, duyuüstü, insan bilincini aşan, olgusal bilgiler sınırını aşan, diğer bir ifadeyle İngilizce transcendent anlamında kullanılmıştır. Ancak kelimenin Hz. Mevlâna’nın düşüncesinin merkez kavramı olan AŞK kelimesinin harflerini de içermesi güzel bir çağrışım oluşturmaktadır.

GİRİŞ

5

M e v l â n â i l e 3 6 5 G ü n • A ş k ı n G e l i ş i mMevlâna, Mesnevi’nin bu yöndeki etkisini ve yol göstericiliğini

bizzat şöyle vurgular:

“Hiç kuşkusuz Mesnevi temizlenmiş kişiler için gönüllere şifadır, üzüntüleri giderir .”

“Gönülleri temiz insanlardan, gerçeği sevenler-den başkalarının Mesnevi’ye dokunmalarına izin yoktur.”

“Ruhların aydınlanmasına, parlamasına sebep olan Mesnevi…”

“Ormanda ağaçlar kalem olsa, deniz de mürek-kep olsa, yine Mesnevî’ye son yoktur. Dünya var ol-dukça, insanlar yaşadıkça, Mesnevî’nin şiiri de yaşar durur, okunur, zevk alınır.”

“Yetmiş iki millet sırrını bizden dinler. Biz, bir perde ile yüzlerce ses çıkaran bir NEY’iz.”

“Bu kitap, masal diyene masaldır; fakat bu ki-tapta halini gören, bu kitap vasıtasıyla kendini tanı-yan, anlayan da er kişidir.”

Yedi asırdır, Mesnevi hiç eskimedi. Günümüzde, tüm dünyada katlanarak artan bir ilgiyle okunuyor. Yeni yeni alanlarda, bilim-lerde ilham kaynağı oluyor. Adeta Mevlâna’nın şu sözleri gerçekle-şiyor: “Kitabımızdan bir yaprak okusan, Ebediyen hayran kalırsın, Hem de ne hoş hayranlıktır o hayranlık. Bir solukçağız olsun gönül dersine otursan… Üstadları bile dersine diz çöktürür, Onları bile okutursun.”

Mesnevi, yazıldığı Farsça’dan, en fazla çevrildiği ve açıklandığı Türkçe’den çok İngilizce’de satıyor. Niçin? Cevabı ünlü hukukçu ve

6

M e v l â n â i l e 3 6 5 G ü n • A ş k ı n G e l i ş i mdevlet adamı Ahmed Cevdet Paşa veriyor: “Her devrin bir dili var-dır, Mesnevi her devrin dilidir.”

Çünkü Mesnevi, insandaki değişmeyen öze hitap ediyor. Hem makrokozmoz (büyük evren) hem de mikrokozmozdaki (küçük evren yani insan) hayatiyetin, değişim ve gelişimin enerjisi AŞKI harekete geçiriyor. Kabir Helminski Batı’da Mesnevi başta olmak üzere Mevlâna’nın eserlerine olan büyük ilgiye şöyle dikkat çek-mektedir:

“Amerika’da son yirmi yılda Mevlâna’nın popüler olması gibi olağanüstü bir olayın açıklanması gereki-yor. Ben bu konuda bir yayıncı ve çevirmen olarak konuya ilginin sürekli olarak arttığını görüyorum. Onun çevrilmiş eserleri diğer şairlerin eserlerinden çok daha fazla satılıyor ve daha önce şiir ve ruhani konularla ilgilenmeyenler bile, onun eserlerini oku-maya başladılar. Onun eserleri yalnızca sufilik konu-sunda çalışan yazarları değil, psikoloji, sağlık, bilim ve yönetim gibi konularda yazanları bile ilgilendiri-yor. Nasıl olduysa Mevlâna Batıda ruhani konular-da bilinçaltındaki özlemi de dillendirdi. Mevlânanın eserleri hakkında ilk kitabını alan bir Hristiyan rahi-be, “Yıllarca okudum, eğitim gördüm, ama böyle bir kitabı bulup okuyamadığıma şaşıyorum.” Demiştir. Bir şair bana şöyle yazdı. “Yıllardan beri şiir okurum ama henüz Mevlâna’ya hazır olamamışım. Şimdiye kadar beni bu kadar derinden etkileyen yazılara rast-lamadım.”

Mesnevi, sözleri günümüz terminolojisi ile bağdaştırıldığı za-man, onun insana bakış açısının çok yönlü, çok disiplinli ve evren-sel olduğu görülür. Bu bağlamda, kişisel gelişim ve iletişim başta

7

M e v l â n â i l e 3 6 5 G ü n • A ş k ı n G e l i ş i molmak üzere, girişimcilik, iyi yönetim, değişim ve zaman yönetimi gibi günümüzde popüler olmuş konulara dair, çağlar öncesinden bizlere çarpıcı öğütler de vermiştir. Çok değişik ve güncel alanlar-da şaşırtıcı bir derinlik, zenginlik ve öngörüye sahiptir. Özellikle Mesnevî’de mesajlarını hikâyelerle ileten Mevlâna, aynı zamanda büyük bir yaşam deneyimi ile bireysel ve ruhsal gelişimin temel ilkelerine de değinir. Bu açıdan günümüzde büyük rağbet gören gelişim uzmanlarının geliştirdiği tavsiyelerden daha etkililerinin Mesnevi’de olduğu görülür.

Günümüzde, Mesnevi’nin kılavuzluk ettiği “AŞKIN Gelişim” yolculuğu, bugünün dünden daha iyi olması, her gün giderek ge-lişme ve olgunlaşma sürecidir. Çünkü Mevlâna’nın benzetmesiyle, “Meyvenin günden güne daha tatlı olması lazım.”

Nitekim, düşünür ve Şair Sezai Karakoç “Mesnevi’yi okumaya başlamak, onunla hemhal olmak, yıllar yılı onunla yoğrularak, bir değişim sürecine girmek ve onu yaşamaktır” diyerek, Mevlâna’nın düşüncelerinden zihinlere ve gönüllere yağan hakikat yağmuru damlacıklarının oluşturacakları parlak incilerin kişiyi geliştirme, dönüştürme gücüne işaret eder.

Çağımızda, gelişim, değişim ve dönüşüm vadeden sayısız yol ve teknik bulunmaktadır. Ama Mevlâna sizi, bu alanda en etkili, dengeli, aynı zamanda hem insan doğasına, hem de inanç ve kül-tür temelimize en uygun yola çağırıyor: “Haktan baş çektin gittin amma bir yol bulabildin mi hiç? Yola gel sersemce kaybolup gitme.” Bu rebabın sesi neler söylüyor, bilir misin? Arkamdan gel de yolu öğren diyor.”

Mahmut Erol Kılıç’ın çarpıcı benzetmesiyle, “Mevlâna bir zir-vedir. Bu zirvelere çıkabilen bireyler ve toplumlar yükselirler.” Bu zirveyi hedefleyenler için en kestirme yol ise Mevlâna’nın düşün-celerinin okunup anlaşılıp uygulanmasından geçmektedir.

8

M e v l â n â i l e 3 6 5 G ü n • A ş k ı n G e l i ş i mMevlâna düşüncesini insan gelişimi boyutunda ele alan ça-

lışmayı dört boyutlu tasarladık. İlk olarak yılın her günü için Mevlâna okyanusundan insanın beden, zihin ve ruh boyutlarına ve sosyal ilişkilerine hitap eden, üzerinde düşünüldüğünde kişide yeni açılımları getirecek inciler derledik. İkinci olarak, okuyucu-nun zihninde ve gönlünde oluşacak ilham ve açılımları yazıya dö-kebileceği bir alan bıraktık.

Üçüncü boyutu oluşturan her sayfanın alt kısmında ise, ilk olarak Mevlanâ’nın kendi gözünden eserlerine bakışına, bizlere örnek olabilecek dua ve yakarışlarına yer verdik. İkinci olarak, mümkün olduğu kadar çok eseri tarayarak eski ve yeni, yerli ve yabancı, çok farklı zaman ve dünyalara mensup olmakla birlikte ortak paydaları Mevlâna olan yazar, şair, sanatçı ve düşünürlerin Mevlâna’nın kişiliğine, düşünce ve gönül dünyasına ilişkin tespit ve değerlendirmelerine yer verdik. Son olarak ise, Mevlana’nın hayat sistemine uygun olarak, her ayın başında bir sanat eseri ve şairlerce hakkında yazılmış şiirler bulacaksınız.

Eğer siz de AŞKIN gelişimin peşinde iseniz, AŞKIN KUTBU olan o muhteşem kılavuzun müjdelediği üzere, sonunda amacını-za kesinlikle ulaşacaksınız. Bunun için var mısınız onun aşk sözleri üzerinde her gün düşünmeye ve gönlünüzü ondan gelecek ilham-lara açmaya. Evet dediğinizi duyuyor gibiyim.

O halde buyrun, zihin ve gönül dünyanıza derin bir idrak ve farkındalık açılımı sunacak AŞKIN GELİŞİM’in mana sofrasına….

9

GAZEL

Mesnevi şevkini feleklere çıkarmış neyiz,Mahşere kadar Hazreti Mevlâna’ya bağlıyız.

Sinemiz vecde gelmiş her gözesinden kanamaktadır,Ezel zevkine susamış, meyle dudak dudağız.

İlahi bir gecede gökyüzünü ışıtan yıldızlar gibi,‘Dinle’ sözüyle doğan gözalıcı manayız.

Kadeh kadeh mey dağıtan sakiden,Üst üste kadeh dileyen keyif dolu kişileriz.

Tebrizli Şemsin verdiği sema arzusuyla,Daima Mevlâna’nın kol ve kanatları altındayız.

Yahya Kemal Beyatlı (Sadeleştiren Ahmet Kabaklı)

12

OCAK

Allahım! Bizim yolumuza gül bahçesi gibi güzel et. Varacağımız hedeflerde hep Sen bulun.

Vardığımız da konakladığımız yer Sen ol Yürüdüğümüz yol bizi sadece cennete değil, sona götürsün.

Amin. Hz. Mevlâna

Kitabımızdan bir yaprak okusan,Ebediyen hayran kalırsın,Hem de ne hoş hayranlıktır o hayranlık!..Bir solukçağız olsun gönül dersine otursan,Üstadları bile dersine diz çöktürür,Onları bile okutursun.

1

13

OCAK

Bak işte, neler diyor rebap, dur, dinle:Yol bulmak için ardıma düş, gel, izle.

Sen, doğru değil, eğri yolun yolcususun.bulmak sormakla olur, bak, işte!

2

14

OCAK

Biz bunları sadece dilden söylemedik ki dil gibi çürüyüp yok olsun. Biz söylediklerimizi gönülden söyledik. Bu yüzden onlar da gönül gibi ebedidir.

Hz. Mevlâna

Şu, içinde bulunduğun tek anlık ömrünü fırsat bil ve onunla meşgul ol. Ne geçmişle üzül, ne gelecekten kork.

3

15

OCAK

Ya Hazreti Mevlâna! Sen dün değil, bugünsün. Bugün de değil, yarınsın. “Ey hak ve aşk güneşi,

doğ; bir nur tufanı gibi karanlık dünyamızı aydınlığa boğ; koş imdadımıza, koş; üşüyen

ruhlarımızı o sıcacık maneviyatınla sar, sarmala! Peyami Safa

Kitaptan maksat içindeki bilgilerdir; ama dilersen sen onu yastık yapıp başının altına da koyabilirsin. Bu, kılıcı

çivi yerine kullanıp, zafer yerine yenilgiyi kabul etmek demektir.

4

16

OCAK

Mevlânayı anlamaya çalışmak okyanus içine bir kovayı daldırıp uzaklara taşıdıktan sonra “Alın okyanus budur!” demeye benzer.

O kovadaki su, evet hem Mevlâna’dır, hem de asla o değildir. Ahmet Kabaklı

Doğru düşünce odur ki, bir yolu açar. Doğru yol o yoldur ki, yolcusu manevî sultan olur.

5

17

OCAK

Mistiklik konusunda yazılan hemen her kitapta Mevlâna İslam tasavvufunun en büyük temsilcilerinden biri olarak anılmaktadır.

Prof.Dr. Annemarie Schimmel (Mevlâna uzmanı Alman Bilim Kadını, Harward Mevlâna Kürsüsü Kurucusu)

Yola düşersen, sana yol açarlar.

6

18

OCAK

Şekle bağlanıp kalanları gönlüm sevmez, onlara iltifat etmez; işleri ters giden kişilerle de alışverişte bulunmaz.

Hz. Mevlâna

Göklerin yolu içtedir, gönüldedir, sen AŞK kanadını aç, AŞK kanadı kuvvetli olursa merdiven arama derdi kalmaz.

7

19

OCAK

Kültürümüzün evrensellik kazanmış seçkin isimlerinden biri olan Mevlâna Çok yönlü bir şahsiyet; sufî, düşünür, bilgin, şair, eğitimci,

insanlığa hitap eden bir sevgi eri ve gönül sultanıdır. Emine Yeniterzi

Sende, senden başka bir sen gizli! Gerçek varlığını görebilen kişiye kul köle olayım ben.

8

20

OCAK

Mevlâna’nın öğretisinin yolu insanın bedensel, zihinsel, ruhsal ve sosyal ihtiyaçları arasında ayrım yapmayan bütüncül gelişim yoludur.

Ergin Ergül

9Sen her ne ararsan kendinde ara, çünkü her varlık sende.

21

OCAK

Peygamberler müstesna, yeryüzü Mevlâna’dan daha büyük birinin ayağını öpmedi.

Prof. Dr. Reynold A. Nicholson (Mesnevi’nin edisyon kritiğini yapan ve İngilizce’ye çeviren İngiliz doğu bilimci)

Sen uğraş da kendini bul, kendindeki gizli hazineyi araştır.

10

22

OCAK

Bazı keder ve üzüntü zamanlarında hala Mesnevi’ye el uzatır, onun yaprakları arasında hayatın elemleri için bir teselli ararım.

Edebiyatçı Halit Ziya Uşaklıgil

Ecel gelince bedenden uçup gider can, Eski giysi misali teni atar sırtından, Topraktan geleni yine toprağa verir de, Kendine yeni bir ten yapar eski ruhundan.

11

23

OCAK

Mevlâna’nın Babası Bilginler Sultanı Muhammed Bahaaaddin Veled’in vefatı (12 Ocak 1231, Cuma)

Ey aydan da, ay ışığından da daha üstün olan, daha parlak olan insanlar! Ey, su ve topraktan yaratıldıkları

halde, çok değerli olan varlıklar! Neden balçık içinde kıvranıp duruyorsunuz da, asıl varlığınızı gösterip

parlamıyorsunuz?

12

24

OCAK

Mesnevi bir çok irfâni anlamı barındırmaktadır. İlhamla söylenmiş olması demek zaman üstü olması demektir. Bu yüzden de Mesnevi’nin

çok etkileyici beyitleri vardır. Prof. Dr. Mustafa Tahralı

Bilgi bir düğümü çözer, bilgiyi ara! Ölüm sana ulaşmadan bilgiyi ara! Dünyayı, var gibi görünen yolu bırak! Gerçek olanı, yok sandığın varı ara!

13

25

OCAK

Okudukça gördüm ki, yerli ve yabancı, onu tanıyıp da, ona hayran olmayan bir Allah’ın kulu yok.

Emin Işık

Öğütçü, yüzlerce çalışıp çabalasa da öğüdü duymak ve kabullenmek için dinleyende kabul edici kulak gerek!

14

26

OCAK

Neyler susamış ruha ilim, MevlânaArtık ne deva var, ne hekim, MevlânaArifler gönlüyse bu dünyada yerinDol gönlüme ben de Arif ’im, MevlânaArif Nihat Asya

Bu yolda çalış, çabala, son nefese kadar bir an bile boş durma!

15

27

OCAK

Mevlâna bir çağrı insanıdır. Halkı hakk’a, aşka, hoşgörüye, gönül inşasına ve en önemlisi ümide çağırmaktadır.

H. Kâmil Yılmaz

Çok defa geçtiğin bu yolda bile, kılavuzsuz gidersen şaşırır kalırsın; ya hiç görmediğin bir yolda ne olursun? Aklını

başına al da, kılavuzsuz olarak yola düşme!

16

28

OCAK

Her devrin bir dili vardır, Mesnevi her devrin dilidir. Ahmed Cevdet Paşa

Aşkla beraber ol, birlikte yaşa! Çünkü AŞK, canın cevheri, özü, mayasıdır. Gelip geçici sevdaların peşinde koşma, ebediyyen seninle olan dostu ara!

17

29

OCAK

Mutasavvıf, şair ve coşkulu bir semazen olarak Mevlâna, hayatın büyük aşıklarından biriydi. Bu hayat aşkını onun yazdığı her satırda meydana

getirdiği her şiirde ve her hareketinde derinden görebiliriz. Erich Fromm

Ey insanoğlu! Hazine bulursun ama ömür bulamazsın. Sen uğraş da kendini bul, kendindeki gizli hazineyi

araştır. Çünkü bu hazine sana da kalmaz. Senin elinden de geçer gider. Kendini bul ama dikkatli ol, kendini

çaldırma!

18

30

OCAK

İnsanın en uzun yolculuğu, kendi iç yolculuğudur. Mevlâna ve Mesnevî’si, böyle bir manevi arayışı olan

gönüllere sunulmuş ilahî bir armağandır. Prof. Dr. Cihan Okuyucu

Dikkat et de kayma! Bu zamanda insan çalanlar, altın çalanlardan daha fazla.

19

31

OCAK

Mevlâna geniş düşünceli bir halk ve hak dostu, büyük bir özgürlük, hak, bir gerçek sevgilisi, yüce bir bilgin ve düşünür olduğu kadar insanlığa

unutulmayacak seslerden birini getiren bir ulu ozandır. Ahmet Köksal

Sen değerinle ve düşüncenle iki âleme bedelsin. Ama ne yapayım ki kendi değerini bilmiyorsun. Kendini ucuza

satma, çünkü değerin yüksektir.

20

32

OCAK

Dünya var oldukça, insanlar yaşadıkça, Mesnevi’nin şiiri de yaşar durur, okunur, zevk alınır.

Hz. Mevlâna

Kolay bir şey senin sabırsızlığın yüzünden zorlaşır.

21

33

OCAK

Dar görüşlü köhne anlayışlar, düşünceye yüz türlü kötü hayaller getirirler. Ham, ‘olgun’un halinden anlamaz, öyle

ise söz kısa kesilmelidir vesselam.

22

34

OCAK

Onun eserleri yalnızca sufilik konusunda çalışan yazarları değil, psikoloji, sağlık, bilim ve yönetim gibi konularda yazanları bile ilgilendiriyor. Nasıl olduysa Mevlâna Batı’da ruhani konularda

bilinçaltındaki özlemi de dillendirdi. Kabir Helminski

Kanaatten hiç kimse ölmemiş, hırsla da hiç kimse padişah olmamıştır.

23

35

OCAK

Günümüz insanı, özellikle hukukçuları ve yöneticileri yaşayışı, düşünceleri ve mesajları ile tüm insanlık için evrensel bir değer olan

Mevlâna’yı anlamalıdır. Bilhassa onun insana bakış açısını, adalet ve özgürlük anlayışını, yöneticilere mesajını, dürüstlüğünü, ehliyet ve

liyakate, etik ilkelere ve uzmanlığa verdiği değeri, hoşgörüsünü, alçak gönüllülüğünü öğrenmeli ve uygulamalıdır.

Ergin Ergül

Yumuşak huyluluk, demir kılıçtan daha keskindir. Yüzlerce ordudan daha güçlü daha, üstündür.

24

36

OCAK

Ben kendini bilen ve gönlünü her zaman yanlıştan kurtaran kimselerin kuluyum, kölesiyim.

Hz. Mevlâna.

Kime kötü gözle bakarsan, bil ki kendi varlık airenden bakmaktasın. Sen kötü olduğun için, baktığını da kötü görüyorsun. Zira eğri merdivenin gölgesi de eğri olur.

25

37

OCAK

Asırlardır gönüllere ve dimağlara Kur’ânî nurlar yağdıran Mesnevî-i Şerif, başlı başına bir “ mürşîd” kitaptır.

Ö.Tuğrul İnançer

Bir dilenci gibi her kapıyı çalma, her kapıya başvurma. Sen üstün bir varlıksın. Güçlüsün, elin göklerin kapısına

ulaşabilir, sen o kapıyı, göklerin kapısını çal.

26

38

OCAK

Mevlâna insanı ara bir yerde bırakmaz; ya seni ilgisiz bırakır, ya da esir alır. Beni esir aldı. Ne kadar bir süre için mi? Bunu bilmiyorum.

Kendisi baştan çıkarıcı bir güzelliğin timsalidir. I.M. Panayotopulos (Yunan yazar)

Aklını başına al da bir olgunluk elde et; et de başkalarının olgunluğu yüzünden gama düşmeyesin!

27

39

OCAK

Osmanlı toplumunun ve dolayısıyla Anadolu insanının düşünce ve gönül dünyasını inşa eden şahsiyetlerin en önemlilerinden biri Mevlâna’dır.

Hüseyin Güllüce

Sakın umutsuzluğun semtine uğrama! Çünkü bir yığın umut var. Kendini karanlıklara terk etme. Zira nice

güneşler var.

28

40

OCAK

Celaleddin-i Rumî’nin şiirlerini gönül kabesine as! Muhammed İkbal

Bugün her aldığın nefesten istifade etmeye bak, çünkü senin her nefesin bir hazinedir… Bu şekilde davran ve üzüntüye kapılma!

29

41

OCAK

Mevlâna’nın duygu ve düşüncelerini bilmediğin için elindeki sazın telleri kopuktur, hâlâ kendi benliğinden habersizsin.

Muhammed İkbal

Sözde kalan bilgi ruhsuzdur. Dinleyiciler üzerinde etki yapmaz. Bu yüzdendir ki ruhsuz sözler söyleyen

bilgin, dinleyici arar durur.

30

42

OCAK

Mesnevi, baştan sona kendisini Muhammed’in (s.a.v) yolunun toprağı olarak gören bir Hak erinin çağlara ve sınırlara sığmayan aşkının macerasıdır. Derya Örs-Hicabi Kırlangıç

Sen ki, padişah oğlusun Cebrail’in bile secde ettiği varlıksın, Yoksul babanın yurdunu bir kez arasan ne olur?

31

ARZ-I HÂL

Gecenin bir saatindeEşiğine varan bendimKuşlar yuvada, kurt indeKaranlığı yaran bendimSabahları erken erkenYürek hasretle yanarkenFirkatin bahçelerindenVuslat gülü deren bendimBendim semada dolananBendim oraya ney çalanParmakların uçlarındanNuru alıp veren bendimHayır! Hiçbiri değildimHepsi benim hayallerim...Dolaşarak iklim iklimDoğru yolu soran bendimSeni buldum şahım seniTut elinden üftâdeniKoma karanlıkta beniMevlâna! Aman efendim. Halide Nusret Zorlutuna

ŞUBAT

46

ŞUBAT

Mevlâna’nın şiiri engin bir mücevherler hazinesidir. Prof. Dr. Carl W. Ernst

Biz güzeliz, sen de güzel ol, öyle kalma! Başkalarından ayrıl, huylan huyumuzla! Damla olmayı çıkarıp at kafandan! Denize katıl, deniz ol, damla kalma!

1

47

ŞUBAT

Sadece hayatın bu yakasında yaşadığı devrin değil, her devrin bir tanelerinden olan, insanlığın pîri Mevlâna, sadece Mevlevilerin değil,

büyük insanlık ailesinin tamamının mürşididir. Mustafa Özdamar.

Musa da senin varlığında, Firavun da... Birbirine düşman olan bu iki kişiyi kendinde araman gerek.

2

48

ŞUBAT

Mevlâna, yedi yüzyıl evvel dünyayı büyük bir kargaşalıktan kurtarmıştır. Günümüzde Avrupa’yı kurtaracak tek şey de onun eserleridir.

Arthur John Arberry

Her işin özü iyiliktir bilirsen, İyiye yönel, kötüyü at içinden! Bir ânlık değil mi dünya dediğin? Ne yapacaksan yap o ân geçmeden.

3

49

ŞUBAT

Mevlâna’da tasavvuf anlayışı ve onun insanlara sunduğu mesaj, tembellik, işsizlik, ruhbanlık değildir. O, aksiyon, gayret, kazanma, çalışma ve sosyal hayatta aktif rol almayı önermekte, ruhbanlığı ve

dünyayı terk etmeyi, İslam’ın ruhuna aykırı kabul etmektedir. Nedvî

Canında bir can var, o canı ara… Beden dağında bir mücevher var, o mücevherin madenini ara… A yürüyüp

giden sûfî! Gücün yeterse ara; ama dışarıda değil, aradığını kendinde ara…

4

50

ŞUBAT

Hangi beşeri güç boyun eğdirebilir, ölümü düğün gecesi anlayan insana? Hangi tarih, hangi zaman, hangi ömürdür yenebilecek onu?

Bunun için unutulmadı Mevlâna. Mevlâna’nın yolu hep bir aşk medeniyeti olarak yaşadı.

İskender Pala

Kendini bilmen bütün başarıların en büyüğüdür.

5

51

ŞUBAT

Sen kendini tanımadığından neşelenemedin, huzura kavuşamadın. Eğer kendini tanısaydın, bilseydin, bu

rahatsızlık, huzursuzluk, sana bir daha gelmezdi. Sen bunlardan kurtulmak için başka kapı çalmazdın.

6

52

ŞUBAT

Derler ki Mevlâna yanmaya hazır bir kandil idi. Şems geldi çerağı ile bu kandili tutuşdurdu. Bu doğru ama, yanan kandil hem kendini hem çerağı yaktı, ortada ikisinden de eser kalmadı, yalnızca bir aşk çerağı

parladı ardından. Öyle bir çerağ ki yüzyıllar boyunca yüzbinlerce gönlü aydınlattı, yaktı, kavurdu.

İskender Pala

A konuk, hiçbir durağa gönül verme; çünkü ondan çekilip ayrılırken yaralanırsın sonra.

7

53

ŞUBAT

Biz, Mevlâna’ya ve fikirlerine hep hasretiz. Ama bugün bu hasret ve özlemimiz çığlık çığlık semaya yükselen bir duygu

ve tahassür haline geldi. Prof. Dr. H. Kamil Yılmaz.

Görünüşte, göklerdeki yıldızlar, bizim varlığımıza, sağlığımıza sebeptir. Ama gerçekte Hakk’ın tecellisine

mazhar olan varlığımız, bâtınımız, bizde bulunan manevi iç insanın, yalnız yıldızların değil, gökyüzünün bile varlık

sebebi olmuştur.

8

54

ŞUBAT

Eski satanların sırası geçti, benim pazarım yenilik pazarıdır. Hz. Mevlâna.

9Ey insan! Sen görünüşte maddî varlığınla “küçük bir âlem”sin. Fakat manen, gerçek varlığınla “büyük bir âlem”sin.

55

ŞUBAT

Mevlâna öğretisinin özü; bizim gören gözümüzün denizin her şeyi gören gözüne dönüşebileceğidir.

John Baldock

Ölürken Hakk aşıklarının gönül gözleri açılır da, öteleri, gayb alemini görürler! Başkaları ise, ölüm, korkusu ile kör

ve sağır olarak ölürler!Mevlâna

10

56

ŞUBAT

Mevlâna ışığından bir kez nurlanan, başka nur istemez. Maurice Barreés

Sen cihanın hazinesisin, cihan ise yarım arpaya değmez. Sen cihanın temelisin, cihan senin yüzünden taptazedir. Diyelim ki, âlemi meşale ve ışık kaplamış, çakmaksız ve taşsız olduktan sonra, o, iğreti bir rüzgârdan başka nedir?

11

57

ŞUBAT

Rumi’nin şiirlerinin amacı bizi kişisellikten, rüyaların ve hasretin kaynağı olan gizeme: “Ben kimim?” sorusunu soran varoluşa

götürmektir. İnsan olmanın en büyük zevki, kim olduğumuz gerçeğini yani yıkıntılar altınada kalan hazineyi keşfetmektir.

Coleman Barks (Mevlâna’nın şiirlerinin ABD’de popüler olmasını sağlayan ABD’li şair).

Renklerin kaynağı renksizliktir, barışın kaynağı savaşlardır.

12

58

ŞUBAT

Mesnevi’nin yazıldığı topraklarda yaşayan insanlar olarak, kendi kültürel değerlerimize karşı biraz daha vefalı olmamız gerekmez miydi?

Sûfî mesellerini psikoterapinin mihveri yapan, mesnevi hikâyelerini tedavide metafor olarak kullanan yöntemler, yine Batı dünyasında karşımıza çıkıyor. Tuhaf olan, bu topraklarda yeşeren ve bizim izini

yitirdiğimiz bilgeliğe şimdi Batının dolayımında rastlıyor olmamızdır. Kemal Sayar

Bir nüshasısın sen Allah kitabının, Aynasısın sanatının yaradanın,Alemde ne varsa sende, sende saklı, Dilediğin kendinde, bak, bulacaksın!

13

59

ŞUBAT

Mevlâna bugün dünya insanlığının, özellikle üzerinde yaşadığımız kıta coğrafyasının muhtaç olduğu o manevi yenileyici hayat suyunu

yeniden verecek bir pınardır. Bunun içindir ki, bütün mesele bu pınarın kaynağını iyi kanallardan akıtılacak çeşmelere taşımaktır.

Muhsin İlyas Subaşı.

Yalnız kaldığın için üzülme! Şu kadarını bil ki; dünyada hiç kimse kimsesiz kalmaz! Birisi ile uyuşamazsan,

anlaşamazsan, onun yerine Allah bir başkasını senin karşısına çıkarır.

14

60

ŞUBAT

Biz Mevlâna’yı kendi kültür mirasımız olarak dünyaya sunabilecekken, bu gidişle korkarım ki Batı bizden önce davranıp

“İnsanlığın sorunlarına cevap burada da aranabilir” diyerek Mevlâna’yı yeniden paketleyip bize sunacak.

Meral Tamer

Seni yoktan var eden o eşsiz varlık var ya: Yalnız bırakır sanma bu sevda ovasında! Yüzlerce yakın, eş, dost ve sevgili var eder İçinde, hayaller kurduğun gönül yuvasında.

15

61

ŞUBAT

Kesenin değeri içindeki altındandır. Altın yoksa kese ve cüzdan değersizdir. Bunun gibi tenin kıymeti de candan

gelir. Canın değeri ise Sevgili’nin onda yansıyan ışığından.

16

62

ŞUBAT

Bunalımlı atmosferden çıkış yolu arayan aydınlar ve düşünürler, Mevlâna’yı fark etmekte, onun sözlerine kulak kesilmektedir.

Mevlâna’nın dünyada bu kadar çok tanınıp okunmasının en önemli nedeni belki de budur.

Derya Örs- Hicabi Kılıç

Ne zamana kadar testinin süsüyle oyalanacaksın. Testinin süsünden geç de suyu ara. Her sedefin içinde inci bulunmaz. A canım! Sen de sedefe değil içindeki inciye bak, şekle aldanma.

17

63

ŞUBAT

Bizim Mesnevimiz vahdet dükkanı, birlik pazarıdır. Birlikten başka ne görürsen, o putttur.

Hz. Mevlâna

Ben, görünüşte insanım, fakat sakın ha sakın benim bu bedenime, bu gölge varlığıma bakarak yanılma! Çünkü

bu gölge varlığın ötesinde bulunan ruh, çok güzeldir, çok latiftir! Beden gibi çürüyecek, gelip geçecek değildir;

sonsuzdur!

18

64

ŞUBAT

Kişisel gelişim disiplinleri ve psikoterapi anlamında Mesnevi eşsiz bir eserdir ve kişisel gelişim anlamında mesnevi başlı başına yol göstericidir.

Psikoterapist Dr. Faik Özdengül

İnsandaki güzellik geçici bir yaldızdan ibarettir. Ey görünüş aşıkı; gönül talebinde bulun, ete ve kemiğe gönül verme.

19

65

ŞUBAT

Anadolu’nun yeniden kuruluşunda, Mevlâna Celaleddin metafizik planın mimarıdır….Anadolu’nun, hatta bütün İslam dünyasının,

Doğunun tabib-i manevisi odur. Sezai Karakoç

Hakk yolunda gerçeğe ulaşmak sözle olmaz, inandığını yaşamakla olur.

20

66

ŞUBAT

Mevlâna bir zirvedir. Bu zirvelere çıkabilen bireyler ve toplumlar yükselirler.

Mahmut Erol Kılıç

Şu içinde bulunduğun tek anlık ömrünü fırsat bil ve onunla meşgul ol. Ne geçmişle üzül, ne gelecekten kork.

21

67

ŞUBAT

Gamlı günün dostudur diye sana umut veren kişinin sözüne aldanma; seni aldatmadadır, afsun üfürmededir sana … Sevinç gününde bütün dünya dost kesilir sana;

fakat gam gecesinin dostu pek azdır, pek.

22

68

ŞUBAT

Mevlâna’yı mutasavvıf bir şair veya sadece semâ yapan bir Hak velisi olarak değerlendirmemek gerekir. O, eserlerinde sunduğu anlamlı

fikirleriyle, insanı ve toplumu inceleyip problemlerine çözüm sunan bir düşünür; aynı zamanda bilimsel konularla ilgili olarak söylediği

beyitleriyle de gizemli bir bilim adamı hüviyetindedir. Nuri Şimşekler

Sakın yarın deme! Nice yarınlar geçti. Ekin zamanı tamamıyla geçmesin, uyanık ol!

23

69

ŞUBAT

Rumi’de tasavvufi dehanın yüksek ifadesi vardır. Sufi şairlerin muhteşem manzarasına bakarken, biz onu, ulu bir dağın zirvesinde görürüz.

Mukayese’de ondan evvelki ve sonraki mutasavvıf şairler, dağ silsilesi eteğindeki tepeciklerdir.

Arthur John Arberry

Bir yepyeni sayfa aç da kurtul dünden.

24

70

ŞUBAT

Her kim Mesnevî’yi sabah-akşam okursa, ona cehennemin ateşi haram olsun.

Molla Câmi.

Ömrün, altın kesesine benzer, geceyle gündüz de para sayan adamdır. Bilmeden, anlamadan sayar durur, nihayet kese boşalır, ay tutulur.

25

71

ŞUBAT

Hz. Mevlâna Dünya’nın medeniyetler savaşıyla sarsıldığı bir dönemde ve alemin gözde varlığının birbirini yemek için bu dünyaya gelmediğini,

onun yüce bir gayesi ve yüksek bir hedefi olduğunu haykırmıştır. Prof. Dr. H. Kamil Yılmaz

En büyük israf, ömrün boş yere harcanmasıdır. Çünkü bir saatlik ömür, yüz bin dinarla geri çevrilemez.

26

72

ŞUBAT

Mevlâna’nın mesajı ruhumuzun, aklımızın, gönlümüzün ihtiyaçlarına yöneliktir. Mevlâna’nın nihai hedefi Allah’ı seven, Allah tarafından

sevilen insan tipini ortaya koymaktır. Prof. Dr. Mustafa Kara

Zamanın değerini bil! Onu boş yere harcama! Yerinde ve güzel harca!

27

73

ŞUBAT

Mevlâna, bir yandan hayatının merkezine aşkı yerleştirip herşeyi aşk ekseninde görürken, bir yandan da ömrünü, insanları olması gereken

yere yöneltmeye adamıştır. Bu bakımdan onu tek başına bir okul olarak nitelendirmek mümkündür.

Hicabi Kırlangıç

Bir yere takılıp kalma, çalış, çabala! Çünkü, ağaç bir yere takılıp kalmasaydı, bir yerden bir

yere gidebilseydi, ne testere eziyeti çeker, ne de balta yaraları alırdı.

28

74

ŞUBAT

O yedi asırlık parlak ayna, bugün de yedi kıtada elden ele dolaşıp duruyor ve hem kendimizi hem başkalarını tanımaya çağırıyor.

Prof. Dr. Cihan Okuyucu

Aklını sen her tarafa dağıttın. Akıl suyunla her dikenin kökünü sularsan mana fidanı nasıl meyve verebilir.

29

SEMA-I MEVLÂNÂ

Tennure giymiş ağaçlaraşk niyâz ederMevlânaiçimdeki nigârbaşka bir nigardıriçimdeki sema’anece yıldızlar akarben dönerimgökler dönerbenzimde güller açar

güneşli bahçelerde ağaçlar-halaka-ssemavati-vel’ard’h-yılanlar ney havalarını dinlertennure giymiş ağaçlarda

çemen çocukları mahmurcâaanseni çağırıyorlaryolunu kaybeden güneşlerebakıp gülümserimben uçarımgökler uçar Asaf Halet Çelebi

78

MART

Rûmî’de tasavvufî dehânın yüksek ifâdesi vardır. Sûfî şâirlerin muhteşem manzarasına bakarken, biz Onu, ulu bir dağın zirvesinde görürüz.

Arthur John Arberry

Bütün âlem, bütün insanlar bir beden gibidir.

1

79

MART

Şüphesiz ki her insan içinde yaşadığı muhitin içinde belli düşünce kalıpları alarak ve bunlardan etkilenerek yaşamını sürdürür. Ancak Mevlâna’nın döneminin hadiselerine gömülü kalmayarak, devrinin gündelik olaylarından ziyade bunların insan doğası ile ilgili evrensel

ilkelerine atıfta bulunduğunu görmekteyiz. Osman Nuri Küçük

Yol sonsuz da olsa yürümeye bak!

2

80

MART

Mevlâna Celaleddin’in sema ve teganni yüklü şiirini gördükten sonra, Dante’nin Şekspir’in Goethe’nin, Hugo’nun eksik kalan taraflarını fark ettim.Maurice Barres

Bu yolda gönlünü canlandırmaya çalış! Çünkü yalnız bedendeki canlılık hayvanın özelliğidir.

3

81

MART

Bir pire için yepyeni kilimi yakma. Sineğin verdiği baş ağrısı yüzünden gününü zayi etme.

4

82

MART

Gönlüm yanıyor ateşinle; gözüm ağlıyor sevginle... Bir ağlayış bu ki, gülüşle eş... Yağış yüzünden tüten toprak gibi; hava

açınca duyulan toprak kokusu gibi ölmüşüm, yok olmuşum sende, yaşıyorum seninle Mevlâna...

Abdülbaki Gölpınarlı

Bilge ol da geçmişe özlem çekme,Vaktin oğlusun sen artık,Gencisin… Pîrisin zamanın, Şu yaşadığın günleri yitirme!

5

83

MART

Hz. Mevlâna olmasaydı Türkiye bugün bildiğimiz ülke olmazdı. Süleyman Wolf Bahn (Alman yazar)

Senin özün pek güzeldir. Ölen deridir, bedendir. Öz ölmez; onu dost alır götürür. Kabuğu, deriyi bırak da özü tut!

6

84

MART

Padişahım bizi fazla imtihana çekme. Ey kerem sahibi ve yardım istenen Allah öbür kötülüklerimizi gizli bırak.

Hz. Mevlâna

Zavallı insan! Senin bütün ömrün ancak bugünkü yaşadığın ömürdür, başka gün değil! Geçip giden dünü, gelecek olan yarını düşünme! Bugününü iyi kullan!

7

85

MART

Mevlâna’nın barış, hoşgörü ve sevgi felsefesi, sınır, dil ve kültür farklılığı tanımaz.

Koichiro Matsuura

Kadın hak nurudur, sevgili değil, sanki yaratıcıdır yaratılmış değil!

8

86

MART

Mevlâna, insanı anlatıyor; bütün boyutlarıyla... Mevlâna, insanla Tanrı ilişkisini, insanla evren ilişkisini anlatıyor.

Recep Bilginer

9Yürü, iyilik et, zaman iyiliği tanır, iyilerin iyiliğini unutmaz o... Herkesin malı kaldı, senin de kalacak; şu halde mal yerine iyiliğin kalması daha iyi.

87

MART

Melâna bize ilim veriyor. Bu ilim, ucuz ve basit bir ilim değil. Mevlâna Müslüman bir noel Baba değil. Batı dünyasının bunu iyi anlaması

lazım. O bir yol, o bir yaşam biçimi, o bir tekâmül etme yolu… Kabir Helminski

Geçmiş gitmiş şeye üzülme. Fırsatı kaçırdın mı hayıflanma artık.

10

88

MART

Allahım, sen bize güçlükleri kolaylaştır. Dünya yurdunda bize iyilik ver, ahiret yurdunda da.

Hz. Mevlâna

Bil ama her bildiğini söyleme!

11

89

MART

ABD’de onun şiirlerini dinleyenler Hz. Pîrri “Batıyı Kapitalist tüketim nihilizminden kurtaracak bir mürşit” olarak görüyor ve doğum sancıları

içindeki bir manevi rönesansın bir kılavuzu, 21. yüzyıl için bir ilham kaynağı olarak selamlıyorlar.

Prof. Dr. Kemal Sayar

Pişman olmayı adet edinirsen boyuna pişman olur durur, nihayet bu pişmanlığa da daha fazla pişman olursun!

Ömrünün yarısı perişanlıkta geçer, öbür yarısı da pişmanlıkta heder olur gider. Bu fikri, bu pişmanlığı

terk et de, daha iyi bir hal, daha iyi bir dost, daha iyi bir iş ara!

12

90

MART

Hazret-i Mevlâna’nm bugünün dünyasındaki İslâmiyet için taşıdığı önem, Einstein’ın fizik dünyası için taşıdığı önem

ile kıyaslanabilir niteliktedir. Hüseyin Peter Cunz (İsviçre Uluslararası Mevlâna Vakfı Başkanı)

Geleceği düşünme, geleceğe bakma da, az sızlan, az kederlen!

13

91

MART

Mevlâna felsefesi içinde şiddet barındırmayan huzurlu bir felsefedir. Lord Kinross (İngiliz diplomat ve yazar).

Sakın yarın deme. Nice yarınlar geçti. Ekin zamanı tamamıyla geçmesin, uyanık ol!

14

92

MART

Ey Rûmî, ben sen olalı, çılgınlık sükûnet haline geldi. Ben sen olalı Kuzey Güney, Güney de Kuzey oldu… Söyle senin semâ tarikatından mânâ olmayan söz var mı? Hz. Mevlâna

Dünyadan geçip giden kişinin, ölüm yüzünden bir derdi, bir acısı yoktur. Ama elindekini kaçırdığından dolayı yüzlerce acıya düşer.

15

93

MART

Bahaneler icad etme. İşi yarına bırakıp savsaklama. Bu ihtiyacını hemen yerine getir. İleriye atmada afetler,

tehlikeler vardır...

16

94

MART

Mevlâna Celâleddin Rûmî gibi günümüze kadar yankısı ulaşabilen ve şöhreti İslâm âleminin de sınırlarını aşan,

İslâm âleminde sûfi bir başka şahsiyet yoktur. Prof. Dr. Ahmet Fuat Mütevelli

Şu anda; nasıl, niçin, neden dikenliğinden kendini kurtarabilirsen ona kavuşursun. Daha dünyada iken cennette yaşamaya başlarsın.

17

95

MART

Mesnevi insan eserlerinden hiç birisine benzemez. O, Mevlâna’nın kalbinden gelen Allah sesidir. Büyük yangınlar gibi dört

tarafa kol atarak gider. His ve aşk el ele yürür. İlahi sırların en ince, enderin bölümlerini bir hikaye ile anlatır.

Yaman Dede (Asıl ismi Abdulkadir Keçoğlu, Avukat ve Eğitimci- Rum kökenli bir Türk vatandaşı iken Mevlâna’nın Mesnevisi’nin etkisiyle

Müslüman olmuştur).

Ey kardeş! Sen ancak bir düşünceden ibaretsin. Ondan başka neyin varsa, kemiktir, ettir.

18

96

MART

Allah’a yemin ederim ki, Allah’ın elçisi Hz. Muhammed’den sonra, Mevlâna gibi söz söyleyen bir kimse gelmemiştir dünyaya.

Şems-i Tebrizî

Eğer düşüncen, gül ise, sen de gül bahçesisin; düşünden diken isen ocağa atılacak odun gibisin.

19

97

MART

Önemli olan Mevlâna’dan ilhamını alan yazarlarımızın, çizerlerimizin, düşünürlerimizin, fikir adamlarımızın çoğalmaya devam etmesidir. Bu çok önemli. Koca bir Pakistan’ı düşündüğünüzde İkbal’i görüyorsunuz;

İkbal’in bütün dünyasında Mevlâna’yı görüyorsunuz. Pek çok farklı kültürlere varıyorsunuz. Hz. Mevlâna’nın bütün o kültürleri

nasıl etkilediğini görüyorsunuz. Prof.Dr. Mehmet Görmez, (Diyanet İşleri Başkanı)

İnsan bir dağa benzer. Böyle sağlam iken insan nasıl aldanır, fitneye düşer de yılan gibi mal ve

mülke hayran olur?

20

98

MART

Mevlâna Mevlâ’nın kulu Doğru Hakka gider yolu

Aşık Veysel Şatıroğlu (d. 1894, ö. 21 Mart 1973)

Dünya dalına sıkı sıkı sarılmak ve bir şeyde taassup göstermek hamlıktır.

21

99

MART

Mevlâna Celaleddin-i Rûmî bir insan-ı Kâmil, âşık bir arif ve âlimdir. Şaban Karaköse

Sen su değilsin, toprak değilsin, başka bir şeysin sen... Balçık dünyadan dışarıdasın, yolculuktasın sen. Kalıp

bir arktır, can o arkta akan bengisu; fakat sen, senliğinde kaldıkça ikisinden de haberin yoktur.

22

100

MART

Rüyamda Peygamber’i (S.A.V.) gördüm. Eline Mesnevi’yi almış şöyle diyordu: Mâneviyatı çok olan kitaplar yazıldı, fakat bunlar arasında, Mesnevî gibisi yoktur.

İbn-i Kemal

Sen düşünceleri gökyüzünün yıldızları bil!

23

101

MART

İnsan beyninin ve kalbinin yarattığı benzersiz duygular, Mevlâna’nın dizelerinde görkemli bir hal alıyor.

Coleman Barks

Her günün sevinci bir başka çeşittir; her günün düşüncesinin bir başka tesiri vardır.

24

102

MART

Öyle bir şairdir ki, sevimli, âhenktar, ateşîn ve müfrittir; O öyle bir dehâdır ki, Ondan ıtır, nur, misk, biraz da garabet intişar eder...

Maurice Barrés

İçimize doğan, bizi rahatsız eden şeytânî düşünceler, hayâller, vesveseler kalbimize batan, görünmez dikenlerdir. Bu dikenler, bir kişiden değil, binlerce kişiden gelip kalbimize batmaktadır.

25

103

MART

Her sanatın, her hünerin aslı, temeli, mayası, hayalden, düşünceden başka nedir ki?

26

104

MART

Şark-İslâm tefekkür tarihinin en değerli mümessili, Mevlâna Celâleddin’dir. Abdülbaki Gölpınarlı

Önce düşünce vardır. Sonra bu düşünce eyleme dönüşür. Dünyanın kuruluşunu ezelden beri böyle bil.

27

105

MART

Mevlâna bir ayna gibidir, onda herkes kendini görür. Hüsamettin Çelebi

Meyveler, önce gönül düşüncesinde tohum halindedir. Sonra meyve olarak ortaya çıkar, görünür.

28

106

MART

Mevlâna, tarihî bir misyon ile dünyaya’ gelmişti. Tanrı ve tarih O’na müstesna bir yer ayırmıştı. Mevlâna bugün de insanlığa

dersler veriyor; Onun misyonu ebedîdir. Kâzım Kurbanzâde

Sen bir işe girişip, bir meyve fidanı dikince, sonunda meyvenin meydana gelmesi yolunda ilk harfi okudun, yani ilk adımı attın.

29

107

MART

Mevlâna, Doğu’da olduğu kadar Batı’da da daima sevilmiş, aranmış ve ilgi çekmiş büyük bir dehadır.

Asaf Halef Çelebi

Eğer bir karınca Hz. Süleyman’ın derecesine ulaşmaya çalışırsa, şaşma; onun isteğini hor görme! Sen ondaki

himmete, gayrete, cesarete imrenerek bak! Elinde, zenginlik ve yetenek olarak ne varsa, isteyerek, düşünerek

elde etmedin mi?

30

108

MART

Mevlâna’nın -başyapıtı- yüce Mesnevi’si, aslında İslam tasavvufunun birikim ve tecrübesinin tamamının ürünüdür.

Zerrinkûb ve Purcevadî

Düşünceni doğrult, iyi bak.

31

Kalbim, maden ocağı ve darphanedir, Kalbime saf ve gerçek altınlar basıyorsun, Ey CelaleddinBir Allah adamı derinliklerde gizlidir; sen deBir Allah adamısın, Doğuda, ey Celaleddin!Karşı gelemeyeceğin davet ey sevgiliCelaleddinin şiiridir, uzaklaşma gel ondan Uzaklaşma!Selamımı söyleyin Mevlâna’ya onu çok seviyorum.Acaba ne der bana onu çok seviyorum.Biz baharın kurtarıcı nefesini bekler dururduk,Seninkisi Doğudan Batıya geliverdi, Ey Celaleddin!Bu sihirli oyundan daha sihirlisi nedir? Söyle!Ey Mevlâna seni canlandıran, sana hayat verenYüksek ruha şaşıyorum, hayretler içindeyim.Ey Celaleddin, sen şarkın merhem tüccarısın, Ben de Batı’da bir dükkan açtım, bilesin,Bütün bölgelerin azizleri arasında neredesin? Selam sana!Ey Mevlâna Celaleddin! Hatıran mübarek olsun bana!

Friedrich Rückert (Alman şair, Çevirmen ve Doğu bilimci, d. 1788, ö.1866)

NİSAN

112

NİSAN

Mevlâna ruh ve akıl sağlığı bozulan bir toplum için bir tiryaktır. Mevlâna insanların ve toplumların kendilerini aşmalarında önemli bir kilometre taşıdır. Çünkü insanlığa o tefekkür, sevgi ve hoşgörü

seanslarına çağıran bir psikiyatristtir. Hasan Aktaş.

Her kötü huyunu bir diken bil. Dikenler ayağını nasıl incitirse; çirkin huyların da diken gibi hem seni, hem de başkalarını yaralar.

1

113

NİSAN

Bu sözler Anadolu’da zuhur eden mübarek bir zatın gizli nağmelerindendir. Bundan daha güzel bir söz söylememişlerdir ve

söylemeyeceklerdir. Benim arzum odur ki bu yüce kişinin ziyaretine Anadolu’ya gideyim ve gözümü mübarek ayağının toprağına süreyim.

Sadi Şirazî

İnsan iyiye yöneldiği takdirde, hiçbir kötülük kalmaz.

2

114

NİSAN

Mevlâna Hak’tan başka kimsenin önünde baş eğmemiş bir insandı. Buna rağmen son derece mütevazı, çocuklar gibi saf,

genç kızlar gibi mahcuptu. Karıncadan Süleyman’a her yaratılmışı yaradandan ötürü severdi.

Nezihe Araz

Gamlı yoldaşlarla oturma dedim sana! Sakın hoş meş repli ne şeli dostların yanından ayrılma.Bağa geldiğin zaman dikenlik tarafına gitme. Gülden, ya semin den, sarmaşıktan başkasıyla ilgilenme.

3

115

NİSAN

Sen toprak ol da, senden bitkiler yetişsin. Toprak olan gönül hazinesini bulur.

4

116

NİSAN

Bırak beni, güneş gibi ateşten bir harmani giyeyim ve ateşle güneş gibi dünyayı aydınlatayım.

Hz. Mevlâna

Bu dünya, bir dağa benzer. İşlerimiz, yaptıklarımız da seslenmek gibidir. Seslerimiz güzel de olsa, çirkin de olsa dağa çarpar döner yine bize gelir.

5

117

NİSAN

Mevlâna Rumi’nin Sema’nın yaptığı çiçek çelenklerinde sen de bir gül ol. Hanns Meinkee.

Sen düşünceyi, fikri bir adam farz et. Çünkü insan, düşünceyle insan sayılır, değerlenir, canlanır.

6

118

NİSAN

Anlamıyorum, Türkler niçin Batı’ya yönelmek gerekliliğini duydular; Mevlâna gibi bütün insanlığa yol gösteren bir ışık varken…

Prof.Dr.Annamerie Schimmel (d. 7 Nisan 1922 - ö. 26 Ocak 2003)

Sen dünyada daima gülen, kaza ve kader dikeninden yaralanmayan, ağlamayan bir gül gördün mü?

7

119

NİSAN

Mevlâna’nın eserleri incelendiği zaman odak noktasının insan olduğu görülür. Binlerce beyitte hep mükemmel insan reçetesini sunar.

Emine Yeniterzi

Kötü söyleme, kötü düşünme, kötü teşvik ve telkinde bulunma; ancak o zaman dünyadaki kötülüklerin sana

gelmesinden kurtulursun.

8

120

NİSAN

Mesnevî asırlar öncesinde kaleme alınmış bir mektuptur ve sahibini bulmak üzere her zaman hazır beklemektedir.

Prof. Dr. Ethem Cebecioğlu

9Sen çalış da, “eğer” hastalığına yakalanma. Eğer şunu şöyle yapsaydım, bunu böyle yapsaydım deyip durma.

121

NİSAN

Mevlâna’nın psikolojisinde esas, tamamıyla hasbi bir hakikat araştırması değil, fakat inşirah ve

sûkunetini kaybetmiş ruhlara selamet vermek ihtiyacıdır. Asaf Halef Çelebi

Gerçekten de yapma, etme, görünme demek isteği arttırır sadece, başka şeye yaramaz.

10

122

NİSAN

Mevlâna beşeriyet için solmayan bir ilham kaynağıdır. Bahman Namwar-Mutlak.

Aptallık ve bilgisizlik yırttığı yama kabul etmez… Ey öğütçü ona bilgelik tohumunu pek saçma.

11

123

NİSAN

Nasıl bakarsan öyle görürsün.

12

124

NİSAN

Ne düşünürsen savaşa dair, ben ondan uzağım, çok çok uzaklardayım.Ne düşünürsen aşka dair, ben işte oyum,

yalnızca oyum, tümden oyum ben. Hz. Mevlâna

Sükût denizdir, söylemek ırmağa benzer… Deniz seni aramada, sen ırmağı arama!

13

125

NİSAN

Günümüzün kaygılı insanı Mevlâna’da uygulamaya geçmiş kişisel koçluğu arıyor farkında değil.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan

Ağaçların sararmış yapraklarına bakma da, olmuş elmalarını devşir!

14

126

NİSAN

Çok dua ettim, çok niyazda bulundum. O kadar ki, bütün vücudum, dua kesildi.

Bu sebeple yüzümü gören benden dua istiyor. Hz. Mevlâna

Kötüye yormak ve vehim yapmak, insanı derdi yokken bile hasta eder. Onun için olaylara iyi bak.

15

127

NİSAN

Kendi nefislerimizin şerlerinden, işlerimizin kötülüğünden Allah’a sığınırız.

Hz. Mevlâna

Takdir yüzünden kaybettiğin şeyler, muhakkak senden belayı giderir. Bunu böyle bil!

16

128

NİSAN

Bütün o akıllara durgunluk veren teknik ilerleyişlere rağmen bir türlü huzura, feraha kavuşamayan insanlık için Mevlâna hala hasretini

çektiğimiz sulh ve sükun dünyasının sembolüdür. Hilmi Yücebaş.

Allah bir kapıyı kaparsa ona karşılık on kapı açar.

17

129

NİSAN

Bu dünyada şüphe ile neye baktımsa onu bulamadım, göremedim. Hz. Mevlâna

Padişah cana benzer, vezirde akla… Fesatçı akıl, ruhu kötülüklere götürür.

18

130

NİSAN

Neye halk etti deme Hazret-i Mevlâ nâyı,Halkla bildirmek için Mevlanâ’yı….

Lâedri

İbret al da, kötü bir işe düşünce aklını başına devşir, umutsuzluğa kapılma, hüsnüzanda bulun! Başkaları, o hadiseden korkup sapsarı kesilse bile sen aldırış etme. Fayda zamanında da, kayıp zamanında da gül gibi gülmeye bak!

19

131

NİSAN

Mevlâna ve Şems Tebrizi gerçek. Onlar insanlık haline verilebilecek en iyi talimlerinden birini verdiler.

Coleman Barks

Dünyada mutlak olarak kötü bir şey yoktur. Yılan zehri, yılana hayattır, insana ise ölüm! Deniz yaratıklarına

deniz, bağ bahçe gibidir. Fakat karada yaşayanlara ölümdür, dağdır.

20

132

NİSAN

Bana, mantık’dan hamlık kokusu gelir; onun gösterdiği deliller eksiktir. Pîr-i Rûmî (Hz. Mevlâna) ya da Camî’nin iki beyti, bütün kapalı

kapıları açar. Muhammed İkbal (Ölümü 21 Nisan 1938)

Sen olumsuz düşünceyi zehirli tırnak gibi bil. Bu tırnak derinleştikçe canın yüzünü tırmalar.

21

133

NİSAN

Biz yukarıdan geldik, yukarıya gideriz. Biz denizden geldik, denize gideriz. Biz oradan, buradan değiliz.

Biz mekansız yerdeniz ve mekansız yere gideriz. Hz. Mevlâna

Aklını başına al da, geçici olan şu dünya hapishanesinde kimsede vefa arama! Bu dünyanın vefası bile vefasızdır.

22

134

NİSAN

Sayfa, sayfa şerh edilmiş Mesnevidir her kapıHangi aşık çalsa İstikbale Mevlâna çıkar.Bekir Sıtkı Erdoğan

Aşk davaya benzer. Cefa çekmekte şahide. Şahidin yoksa davayı kazanamazsın ki!

23

135

NİSAN

Sabretmek insanın içini açar, gönlünü ferahlandırır.

24

136

NİSAN

Temiz bir dilekle çıktım huzuruna Kabul et beni. Ya Hazreti Mevlâna.Diz çöktüm yüz sürdüm bugün ben, Sızlayan kalbimin yardımcısı ol sen. Ya Celaleddin-i Rumî dinle beni Lütfet ver gönlümün dileğini Çıktım büyük ümitlerle huzuruna Kabul et beni. Ya Hazreti Mevlâna. V. Eontiadis

Eğer tamamıyla zorluklara daldınsa, daralıp kaldınsa sabret. Çünkü sabır rahatlığın, genişliğin anahtarıdır.

25

137

NİSAN

Sema aşıkların ruhlarının dinlendiği yerdir. Ona ancak cânın içinde başka bir cânı olan kimse bilir.

Hz. Mevlâna

Az söyleyen adamda derin bir düşünce vardır. Kabuğa benzeyen söz arttı mı, iç yok olur.

26

138

NİSAN

Parlak gönüllü Pir RumîAşk ve sarhoşluk kafilesinin rehberi;Onun menzili ay ve güneşten yüksektir;O, samanyolunu, kendi çadırının ipi diye kullanıyor.Muhammed İkbal

Tohum toprak içinde gizlendiği, zahmetlere katlandığı için bahçe yeşerir, güzelleşir.

27

139

NİSAN

Mevlâna’nın taşıdığı aşk mesajı ve evrensellik her türlü tarikat projesinin ötesine geçmektedir.

Eric Geoffroy

Başına gelen eziyetler artıyor değil mi? Buğdayı başak olsun diye toprağa attılar. Değirmende un olsun diye

ezdiler. Ekmek oldu. Dişleri ile ezdiler. Ezil ki can olasın. Can veresin.

28

140

NİSAN

Gökyüzünde nurdan ayak izleri Sema sema taşırır denizleri! Hakka davet eder çaresizleri!

Asırlardan beri Yüce Mevlâna! Feyzi Halıcı

Gam ve kederden kurtuluşun anahtarı sabırdır.

29

141

NİSAN

Şüphe yok ki Mesnevi temizlenmiş kişiler için gönüllere şifadır. Hüzünleri giderir, Kur’an’ı apaçık bir hale koyar; rızıkların bolluğuna sebep olur, huyları güzelleştirir. Gönülleri temiz insanlardan, gerçeği sevenlerden

başkalarının Mesnevi’ye dokunmalarına müsaade yoktur. Hz. Mevlâna

Amaca sabırla varılır. Acele ile değil!

30

AŞIKLAR KABESİNDE

Yak sinemi ateşlere, efgânıma bakmaRuhumda yanan ateşe nîrânıma bakmaHiç sönmeyecek aşkıma imanıma bakmaAğlatma da yak, hal-i perişanıma bakma!… Yaşlar akarak belki uçar zerresi aşkınAteşle yaşar, yaşla değil yaresi aşkınYanmaktır efendim biricik çaresi aşkınAğlatma da yak, hal-i perişanıma bakma!..

Yaman Dede

144

MAYIS

Işık ışık, yıldız yıldız, Hep seni aramaktayız. Terkedilmiş gibi yalnız, Kaldım; Mevlâna, Mevlâna...

Özbek İncebayraktar

Barış dalgaları kopar, gönüllerden kinleri giderir. Bunun aksine savaş dalgaları kopar, sevgileri alt üst eder.

1

145

MAYIS

Bir bilinçlendirme öğretisidir Mesnevî. Metafizik planlı ve konulu bir bilinçlendirme yolu. Tanrı’ya varmak, her an Tanrıyla olduğunun

farkında ve şuurunda olmak yolunu açan bir aydınlık çizgi. Sezai Karakoç

Sevinç üzüntünün altında gizlidir.

2

146

MAYIS

Merhum Kayserili Ahmet Remzi Dede’den Mesnevi okudum. Ufkum son derece genişledi. İmanım da o nispette kuvvetlendi. Koca Mevlâna’nın büyüklüğü karşısında ürpermeye başladım. Mesnevinin görebildiğim

derinliği karşısında gözüm kararıyor, korkuya benzer hisler bütün benliğimi kaplıyordu. Bütün derinliğini görmemin imkânı yoktu.

Mesneviyi bitirdim, daha doğrusu Mesnevi beni bitirdi. Her zerremde aşkın alevleri çıkmaya başlamıştı.

Yaman Dede (d.1877,ö.3 Mayıs 1962)

Gönle gelen her sevinç bir sıkıntıya bağlıdır.

3

147

MAYIS

Mevlâna’yı Mevlâna yapan onun ölümsüz çağrılarıdır. Mevlâna, düşünce ve inanç sisteminin merkezine insanı oturtmuş bir sufî- mütefekkirdir.

H. Kamil Yılmaz.

Sıkıntılı zamanlarında sakın ümidini kesme; çalış gayret göster. Göreceksin ki bir gün güneşli, neşeli günler sizi kucaklayacaktır.

4

148

MAYIS

Dünyanın yeni bir barış ve dayanışma ruhuna kavuşması zorunlu olan çağda, Mevlâna sadece gönül okşayan bir mevsim değil, çağdaş felsefe ve

ideolojilere yön vermesi gereken bir erdemler alemidir. Talat S. Halman

Güçlük, kolaylıkla beraberdir. Kendine gel, ümidini kesme. Bu ölümden sonra hayata yol var.

5

149

MAYIS

Çağımızın nörotik insanı Mevlâna’nın sunduğu varoluş çözümlerini arıyor farkında değil.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan

Ey özden, içten haberi olmayan, dış görünüşe aldanan, madde ile gurura kapılan, aklını başına

al! Senin ruhunda, gönlünün içinde bir dost var. Duygu senin teninin özüdür, duygunun özü ise,

senin canındır. Fakat, tenden, duygudan ve candan öteye geçersen her seyin yalnız 0 oldugunu anlarsın.

6

150

MAYIS

Dervişiz istemeyiz başkaca unvan, pâyeMürit olmak ne şeref Hazret-i Mevlâna’ya Munis Faik Ozansoy

İç sıkıntısı, yürüyüp gitmekle ferahlığa döner. Kaynak da ırmak da akarak arınır.

7

151

MAYIS

Ey inci, kırıldığına acınma. Kırılmakla parlayacak, apaydın olacaksın!

8

152

MAYIS

Bazı düşünürler vardır ki, onları sık sık okumak gerekir. Çünkü onlar düşünceleriyle hayatımızı zenginleştirir, canlandırır, içimizdeki

güzellikleri yeşertir. İşte Mevlâna bu tür düşünürlerden biridir. Doğan Hızlan

İnsan bunalınca O’ndan başkasını çağırmaz. Ama dertten kurtulunca yine çerçöpe takılır.

9

153

MAYIS 10Her zahmete kızmada, öfkelenmede, her terbiyesize kin gütmedesin. Peki, ama cilalanmadan nasıl ayna

olacaksın?

154

MAYIS

O (Mevlâna) şiir güzelidir, mûsikî güzelidir, bilgi güzelidir, Allah güzelidir. O, güzeller güzelidir.

Samiha Ayverdi

Kibir, hırs, şehvet kokusu, söz söylerken soğan gibi kokar.

11

155

MAYIS

Divan-ı Kebirin her satırında bir volkan yanar. Yaman Dede

Gam düşüncesi, sevinç yolunu keserse, üzülme; çünkü o gam senin için sevinç ve neşe hazırlamaktadır. Gam

gönlünden neyi döker, neyi sökerse, karşılık olarak gerçekten de daha iyisini getirir.

12

156

MAYIS

Mevlâna, İslâm’ın insanlığa sunmuş olduğu bir değer, insanlık ve tefekkür dünyâsının yetiştirmiş olduğu müstesna bir kabiliyettir.

Dr. Safî Arpaguş

Bulutlar, şimşekler aksilik yapmasalar, suratlarını asmasalar, gürlemeseler, ağlamasalar, üzümler güneşin gülümsemesinden yanar, kavrulurlardı.

13

157

MAYIS

Sabırlı ol, duyguların değişince güçlük çözülür.

14

158

MAYIS

Hiçbir Osmanlı aydını tasavvur edilemez ki, Mesnevî’yi okumamış, onda geçen hikâye ve hikmetleri işitmemiş olsun. Türkiye’de Kur’ân’dan sonra

camiye giren iki kitap vardır: Mevlid ve Mesnevi... Prof. Dr. Mehmet Kaplan

Canlar canları yaratana doğru gitme arzusundadır. Fakat bu arzu, bu gidiş, bilginlerin, akıllı kişilerin dillerindedir, aşıkların da gönüllerindedir.

15

159

MAYIS

Mevlâna’nın eserleri binbir renk ifade eden büyük bir halıya benziyor ki, XIII. asrın ortasına kadar İslam tasavvuf anda ne gibi akımlar

ortaya çıkmışsa, onların yansımasını Mesnevide görmek mümkündür. Annemarie Schimmel

Sevgiyle bakırlar altın olur. Sevgiyle tortular, berraklaşır. Sevgiyle dertler, şifa verir. Sevgiyle ölü, canlandırılır.

Sevgiyle padişah, köle yapılır.

16

160

MAYIS

Sana geldim Mevlâna…Divan durdum önünde, duygulu, sessizİçimde ne hasret, ne gül, ne bülbülŞimdi ezan nur alem, nur Konyaİşte sabır, işte aşk, işte tevekkülSen bilirsin Mevlâna… Yavuz Bülent Bakiler

Sevgi, acıları tatlılaştırır; Çünkü sevgilerin temeli, insanı doğru yola götürmektir.

17

161

MAYIS

Mevlâna aydın bir aşıktı, gerçek bir insandı, ermiş, en içten kendilerine olabilen insanlara ne ad vermek istiyorsan.

Coleman Barks

Sıkıntılar gecedir. Dinlen, kederlenme. Sabah elbet olacak.

18

162

MAYIS

Gam başıma üşmüştür Ya Hazreti MevlânaGayret sana düşmüştür Ya Hazreti Mevlâna.Keçecizade İzzet Molla

Aşksız ömrü hesaba katma; çünkü o sayıdan dışarıda kalacaktır.

19

163

MAYIS

Göz kamaşmadan, zahmet çekmeden kim güneşi görebilir?

20

164

MAYIS

Bence Mesnevî-i Şerîf öyle bir iksîr-i mâ’nâdır ki bir katresiyle ciltler dolusu âsâr vücûda getirilebilir.

Şeyh Rızaeddin Remzi er-Rifaî

Farzedelim ki, sen herkesin, dünyanın sevgilisi olmuşsun. Evet olursun, olursun ama ancak geçici bir zaman için olursun. Halkın dostu olmak, halkın gözüne girmek ömürsüzdür, ancak yarım saat sürer.

21

165

MAYIS

Biz alemin çaresiyiz. Hz. Mevlâna

Şöhret, gösteriş deniz kıyısına düşen bir köpüktür.

22

166

MAYIS

Bu dünyaya, ayırmaya, bölmeye, parçalamaya gelmedik biz. Biz, kırıkları onarmaya, ayrılanları birleştirmeye, hâsılı insanlar

arasında köprü olmaya geldik. Hz. Mevlâna

Kendi noksanını görebilen kişi, olgunlaşmakta acele eder.

23

167

MAYIS

Celaleddin-i Rumi, gerçeğin problemlerle dolu temeli üzerinde huzur duymuyor gizli ve görünen olayların muammalarını ruhsal ve zihinsel yollardan çözmeye çalışıyor. Bu sebepten eserleri daima yeni tahlil ve

şerhlere ihtiyaç gösteren bir takım muammalardır. Goethe

Dünyanın lutfetmesi ve yaltaklanması, hoş bir lokmadır, ama az ye! Çünkü ateşten bir lokmadır. Ateş gizlidir, zevki

meydanda! Dumanı sonunda meydana çıkar.

24

168

MAYIS

Mesnevi’yi okumaya başlamak, onunla hemhal olmak, yıllar yılı onunla yoğrularak, bir değişim sürecine girmek ve onu yaşamaktır.

Sezai Karakoç

Her şeyi zıddıyla anla! Övgünün tesiri, şekerin tesirine benzer; gizli tesir eder ve bir müddet sonra vücutta deşilmesi gereken bir çıban çıkar.

25

169

MAYIS

Medeniyete, cansız bilim ve tekniğe tapan batılı insan Mevlâna’nın çaldığı neyin sesine kulak vermelidir.

Annemarie Schimmel

Kendini beğenmek, sahibine yüzlerce bela getirir.

26

170

MAYIS

Söylediklerim hiçbir zaman eskimez ve hep yenidir. Zira gönül eskimez ve hep yenidir.

Hz. Mevlâna

Eğer sen kendini beğenmekten kurtulursan, bütün yaptığın işler beğenilmiş olur.

27

171

MAYIS

Dostları görmeden, onlarla beraber bulunmadan geçen ömür, ya ölümdür, ya da rüyadır. Seni rahatsız eden,

bulandıran su, bir zehirdir. Aksine, sana rahatlık veren, senin hoşuna giden zehir ise, su gibidir.

28

172

MAYIS

Medeniyetimiz Mesnevi ve cihat medeniyetiydi. Yahya Kemal Beyatlı

Önemli olan gül tabiatlı olabilmektir. Yani bu dünya bahçesinde dikenleri görüp, onlardan incinip dikenleşmek değil, araya kış gibi çileler girse bile onları bahar iklimiyle kucaklayarak, bütün âleme bir gül olabilmektir.

29

173

MAYIS

Ben hırs ve öfke zamanında kendisine hâkim olabilen gerçek bir insan arıyorum.

Onu bulsam da ayaklarına toprak olsam. Hz. Mevlâna

Madem ki canlısın, yaşıyorsun, harekete geç! Çaba sarfet!

30

174

MAYIS

Mistik coşkunun güçlü şairi Mevlâna yalnızca Fars, Türk ve Arap edebiyatı için bir ilham pınarı değil, İslâm uygarlığının ulu bir boyutu, hem de evrensel

kültürde bir aydınlık. Nitekim ünü ve etkileri bugün yeryüzünün dört bucağına ulaşmıştır.

Talat S. Halman

Zenginlik, para, pul, yüksek makam; görünüşte göze hoş gelirler, ama onlarla gerçek güzelliğe, zevke, huzura yol yoktur.

31

Yatırırken bu sedef kakmalı şimşir beşiğe Neyle kundakladılar Hazret-i Mevlâna’yı?

Perdelerden taşırıp neyleri çığlık çığlık Neyle kundakladılar Hazret-i Mevlâna’yı.

Bir, ipekten ve köpükten yaratılmış yumuşak Tüyle kundakladılar Hazret-i Mevlâna’yı.

Kıyılardan, ovalardan dererek inciyle, Çiyle kundakladılar Hazret-i Mevlâna’yı.

Gece, mehtâbı elekten geçirip kirpikler Ayla kundakladılar Hazret-i Mevlâna’yı.

Mesnevî’sinde bir altın lüleden nûr akıtıp Öyle kundakladılar Hazret-i Mevlâna’yı.

‘Bu yürek durmayacaktır’ dediler.. esmâdan ‘Hay’la kundakladılar Hazret-i Mevlâna’yı.

Sakalar doldurarak kırbaların Kevser’den Meyle kundakladılar Hazret-i Mevlâna’yı.

Ve açıp ağzını Nîsan Tası’nın Besmele’ler Suyla kundakladılar Hazret-i Mevlâna’yı.

Rûhlardan, kokulardan, durulardan duru bir Şeyle kundakladılar Hazret-i Mevlâna’yı.

Ulu Tûbâ’ların altında gönüller, eller Böyle kundakladılar Hazret-i Mevlâna’yı. Arif Nihat Asya

HAZİRAN

178

HAZİRAN

Mevlâna sadece bir şair, bir mutasavvıf ve dini bir tarikatın kurucusu değildi; o, aynı zamanda insanın doğasıyla ilgili derin bir anlayışa sahip

olan bir insandı. İçgüdülerin mahiyetini, aklın içgüdüler üzerindeki etkisini, benliğin mahiyetini, bilinci, bilinçaltını ve kozmik bilinci

tartışmıştı. O, yine özgürlük, kesinlik ve otorite sorunlarına da önemli bir yer vermişti. Tüm bu alanlarda, insanın doğasıyla ilgilenenlere

Mevlâna’nın söyleyeceği çok şey bulunmaktadır.” Eric Fromm

Gülmeler, ağlamalarda gizlidir. Ey sâf ve temiz kişi! Defineyi yıkık yerlerde ara!

1

179

HAZİRAN

Ben susuzların kulağına gelen su sesiyim. Ben yağmur gibi göklerden yağarım.

Hz. Mevlâna

Mutlu olmanın sırrını Peygamber Efendimizden öğren de, Allah sana ne verirse ona razı ol. Başına gelen derde,

belaya razı olur da, ses çıkarmazsan, o anda hemen sana cennet kapısı açılır.

2

180

HAZİRAN

Biz baharın kurtarıcı nefesini bekler dururduk, Seninkisi doğudan batı’ya geliverdi, ey Celâleddin!..

Friedrich Rückert

Dilesen de dilemesen de rızkın, senin aşkınla koşa koşa gelir, sana ulaşır.

3

181

HAZİRAN

Mevlâna’yı anmak, ziyaret etmek elbette güzeldir. Ancak, onu gerçekten tanımak ve yol göstericiliğinden yararlanmak için onu, eserlerini ve

düşüncelerini irdeleyerek anlamaya çalışmak şarttır. Ergin Ergül

Sen Allah’ın verdiklerine razı olmadıkça, rahat etmek ve kurtulmak ümidi ile nereye kaçarsan kaç,

orada karşına bir afet çıkar; gelecek olan bela gelir ve yine sana isabet eder.

4

182

HAZİRAN

Zaman içinde zamansızlığa erişen Mevlâna, semâ ile mekânsızlığa kavuşmuştu.

Feyzi Halıcı

Yolcu, sana bir sıkıntı, bir gönül darlığı geldi mi, üzülme, senin için hayırlıdır o. Çünkü sen ferahlık ve sevinç zamanında varını yoğunu harcayıp duruyorsun. Harcamaya karşılık bir de gelir gerek elbet.

5

183

HAZİRAN

Mevlâna teslim olmamızı istiyor. Onun secde etmesinin azameti karşısında saygıyla eğiliyorum.

Coleman Barks

Göklerin dönüşünü AŞK’tan bil. AŞK olmasaydı dünya donar kalırdı.

6

184

HAZİRAN

Mesnevî, felsefî lisanla değil, kalbe hitap etme san’atı ile işlenmiştir. Prof. Reynold A. Nicolson

İnsan vardır, soluğu cana değer İnsan vardır, konuşmak bir yana bir an dahi yüzünü görmemek dünyanın bütün saltanatına değer

7

185

HAZİRAN

Huy peşinde yürü, iyi huyluyla düş kalk. Gül bağına bak, nasıl gülün huyunu almış.

8

186

HAZİRAN

Allah’ım, benim yanılmamı, unutmamı bilgiye çevir. Hz. Mevlâna

9Zahmetten, eziyetten sonra da onun zıddı olan genişlik, zevk ve neşe ortaya çıkar. Bu iki hali, eline bak da gör, anla. Yumruğunu sıktıktan sonra mutlaka açarsın. Elin daima yumulu, yahut daima açık olsa bu bir hastalık eseridir. Elini açıp durmakla iş güç görür, çalışır, kazanır, işini düzene korsun. Bu açıp yumma, kuşun iki kanadı gibi ele lazım olan bir şeydir.

187

HAZİRAN

Korkunun üstüne yürü, onun kaybolduğunu göreceksin.

10

188

HAZİRAN

Bütün kâinatta gizli hazine biziz Ölümsüzlük yurdunun erleri biziz

bu suyun, toprağın geçince karanlığı Hızır da biziz, âbı hayat da biziz.

Hz. Mevlâna

Sen, yeryüzüne mensup değilsin; sen, ötelerden geldin! Bu yüzden, aklını başına al da, yücelere yüksel, tortu gibi dibe çökme!

11

189

HAZİRAN

Üzüntü, gam düşüncesi kalbine geldiği zaman, sen onu gülücüklerle karşıla. Bil ki üzüntü, gam düşüncesi geçici

bir buluta benzer.

12

190

HAZİRAN

Yarın kocayacak güzellerden değiliz biz. Örtü eskidiyse güzel ihtiyarlamadı ya! Ömür örtümüz fani,

fakat biz uçsuz bucaksız bir ömürüz. Hz. Mevlâna

Dikenden gül bitiren, kışı da bahar haline döndürür. Selviyi hür bir halde yücelten, kederi de sevinç haline sokabilir.

13

191

HAZİRAN

Kabuğu kırılan sedef üzüntü vermesin sana, içinde inci vardır.

Bulutlar ağlamasa yeşillikler nasıl güler?O halde, ezeldeki uçsuz bucaksız gül bahçesini hayal et de,

ona bak! Şimdi ayağını yaralayan şu dikene bakma!.

14

192

HAZİRAN

Ya Hazreti Mevlâna! Sen hiçbir asırda bugünkü kadar aktüel ve evrensel olmadın. Sanki dünyaya yedi asır önce gelmiş olmak gibi hoş bir sabırsızlığın temsilcisisin. Sen dün değil, bugünsün. Bugün de değil

yarınsın. Zaman sana doğru ilerliyor. Peyami Safa (d. 1899, ö. 15 Haziran 1961)

Hak gönül hoşluğunun ortaya çıkması için, zıddı olan eziyet ve kederi yarattı.

15

193

HAZİRAN

Mesnevîmiz güneşin doğduğu yerden battığı yere kadar bütün dünyayı kaplayacak ve bütün ülkelere ulaşacaktır.

Bütün milletler bu sözlerle süslenecek ve onlardan faydalanacaklardır.

Hz. Mevlâna

İçinde sıkıntı görünce onun çaresine bak; çünkü dalların hepsi kökten biter. İçinde genişlik, ferahlık görünce ona su

ver. Kalp ferahlığının verdiği meyveyi de, dostlara ve ahbaplara sun!

16

194

HAZİRAN

Şeyh aramak için yollara düştüm ve nihayet Mevlâna’yı buldum. Şems-i Tebrizî

Gerçekte her düşman sana bir ilaç, faydalı ve ferahlatıcı bir kimyadır. Gam bir hazinedir. Senin zahmet ve meşakkat çekişinse maden... Sen ona bol bol acı ve keskin ilaçları sür de o, güzelleşip, temizleşip, kıymetlensin.

17

195

HAZİRAN

Ayak kırıldı mı, Allah kanat ihsan eder. Kuyunun dibinden bile bir kapı açar.

18

196

HAZİRAN

Mevlâna demek, hakikî insan, hakikî medeniyet demektir. Prof. Dr. Ali Nihat Tarlan

Madendeki inciyi aradıkça madensinEkmek lokmasına heves ettikçe ekmeksinŞu kapalı sözü anlarsan, anlarsın her şeyi;Neyi arıyorsan osun sen….

19

197

HAZİRAN

Mesnevi sanki gökten gelmiş ilahi bir sofradır ve ümmetin iyileri onun manevi nimetleriyle duyarlar.

Tahir-ül Mevlevi (d. 13 Eylül 1877, ö. 20 Haziran 1951)

Ay geceden ürkmediği için böyle parlak kaldı. Gül de di kenle uyuştuğu için bu kokuyu elde etti.

20

198

HAZİRAN

Mevlâna büyük bir filozof. Onun metinlerinde yalnız düşünce derinliği değil, aynı zamanda inanılmaz bir edebiyat tadı buluyorum. Anlattığı

hikâyeler, sanki aradan yedi yüzyıl geçmemişçesine taze. Zülfü Livaneli

Buluşunca coşmak, çok konuşmak dostluk alâmetidir. Dilin tutulması, konuşmamalar da birbirini sevmemek,

anlaşmamak işaretidir.

21

199

HAZİRAN

Allah sırlarının definesi biziz. Sayısız, sonsuz inciler denizi biziz.

Hz. Mevlâna

Yalnız başına bir yolda neşeli giden kişinin duyduğu sevinç, dostlarla, arkadaşlarla giderse, yüz misli artar.

22

200

HAZİRAN

İnsan, sözünde gizlidir.

23

Mevlâna’nın hasret ve sevgi felsefesi bütün Mevlevilikle beraber öz halinde Mesnevideki ilk on sekiz beyittedir. Bu beyitler kadar geleceği

yüklü, onu kendinde toplayan eser azdır. Ahmet Hamdi Tanpınar (d. 23 Haziran 1901, ö. 24 Ocak 1962)

201

HAZİRAN

Benim şiirim, bir şiir değildir. O bir dünyadır. Benim şakam, bir şaka değildir. O bir eğitimdir.

Hz. Mevlâna

Söz söylemek için önce dinlemek gerektir. Söze, kulak verme yolundan gir.

24

202

HAZİRAN

Allahım! Nasıl ki, bizim işimiz az bir ihsanda bulunmak, Sen’in şanınsa azı çok görüp beğenmekse, lütfet de, bize o çeşit yardımda

bulun! Yani, azımızı çok olarak kabul buyur. Hz. Mevlâna

Aynı dili konuşanlar değil, aynı duyguları paylaşanlar anlaşabilir.

25

203

HAZİRAN

Mesnevinin tarif ettiğine göre, Mevlâna’nın eserleri, onun meydana getirdiği manevi kurser, gök kubbeye dokunmak için,

hakikate doğru yükselme vasıtalarıdır. Prof. Dr. Michel Balivet

Yol var, dilden kalbe giden bir yol var;Bak, onda cihandan candan tüm sırlar…

Dil suskun durdukça açık işte o yol;Ancak konuşan dil, yolu gaddarca kapar.

26

204

HAZİRAN

Bir pergel gibiyiz biz. Bir ayağımız sımsıkı kendi dinimizin üzerinde, diğeri ile ise yetmiş iki milleti dolaşmadayız.

Hz. Mevlâna

Dil hem tükenmeyen bir hazine hem de dermanı olmayan bir derttir.

27

205

HAZİRAN

Zamanla güncelliğini kaybeden bir çok edebi ve felsefi eserden farklı olarak, Mesnevi, okuyucular ve araştırmacılar tarafından yeni

anlamların ortaya çıkarılmasıyla gün geçtikçe değeri artan bir yapıt olarak karşımıza çıkmaktadır.

Svitlana Nesterova

Hayalin, bakırı altın yapan bir felsefe taşıdır.

28

206

HAZİRAN

Mevlâna bir kalp ve gönül adamıdır, onu beşer târihinde ölümsüz kılan en büyük özelliği kalplerde taht kurmasıdır.

Kerim Kara

İnciyi arıyorsan denizin dibinde ara, kıyıya vuran ancak köpüktür.

29

207

HAZİRAN

O muazzam kitabın (Mesnevinin) baştan başa mutlaka okunması lazım gelir.

Mehmet Akif Ersoy

Diken yiyen deveye ancak dikenden bahset.

30

Mesnevî’sini dinleyip Hazreti Mevlâna’nın,Küpe oldu kulağımda sözü onun.

Def ve ney çalıp Mevlevîler etti semâ,Eyledik yine safasını bugün devranın.

Mevla’nın emri ile bir himmet ede Mevlâna,Ki gelsin ayağıma başları düşmanın.

Yüce atalarıma himmet ede gelmiştir,Ben de umsam ne aceb himmetin ol Sultan’ın.

Bahtiyâ kölesi ol Mevlâna dergahınınMana tahtında odur padişahı dünyanın.

Sultan 1. Ahmed (Bahtiyâ) (Sadeleştiren Ergin Ergül)

TEMMUZ

210

TEMMUZ

Mevlâna’nın şahsiyetinde, Şarkın büyük hakîmi Sâdi ile, Batı romantizminin zirvesi sayılan Goethe’yi birleşmiş görüyoruz.

Nurettin Topçu

Ya olduğun gibi görün ya da göründüğün gibi ol!

1

211

TEMMUZ

Mevlâna, bir söylem adamı değil, eylem adamıdır. O yalnızca duyduklarını ve düşündüklerini söylemiyor, yaşadığı

ruhsal halleri dile getiriyor. Emin Işık

AŞK, bengisudur. bu suya gel! Bu denizden gelen her damla başka bir hayattır.

2

212

TEMMUZ

Mevlâna, büyük bir Hak âşıkıdır, aşkın efendisidir, aşkta yok olmuştur, bizzat aşktır.

Ayten Lermioğlu

Kurtla anlaş, arkadaş ol, fakat sakın hasetçilerle oturup kalkma, çünkü haset kurdu, dağlarda bulunan kurttan beterdir.

3

213

TEMMUZ

Ben hayatımı Mevlâna’ya, mesajının oldukça acil ve son derece evrensel olduğunu düşündüğüm için adadım.

Prof. Dr. Eva De Vitray- Meyerovitch (Havva hanım)

Dostuyla hoş geçinen dostsuz kalmaz. Müşteriyle iyi an laşan iflas etmez.

4

214

TEMMUZ

Mevlâna’nın Mesnevisi tasavvuf yolunu izlemeye karar verenler için en doğru kılavuzlarından birisi olmakla sınırlı kalmayıp, bu alandan uzak

duran Batılı insanlar için de yararlı bir bilgelik hazinesi teşkil etmektedir. Svitlana Nesterova

İnsanları iyi tanıyın! Her insanı kötü bilip kötülemeyin, her insanı da iyi bilip övmeyin.

5

215

TEMMUZ

Keşke Mesnevi kitabevlerinde olduğu gibi, ilaç olarak eczane raflarında da satılsa. Prof. Dr. Ethem Cebecioğlu

Ruhun yönelimi bilgeliğe, ruhsal bilgi ve marifete; Bedenin yönelimi bağlara, bahçelere, üzümleredir.

6

216

TEMMUZ

Mevlâna’yı sadece tarihi bir hatıra olarak anmak da, yine onun sayıp döktüğü sefaletlerimizden birisi olsa gerektir.

Nurettin Topçu

Şükretmeyenden güzellik de kaybolur, hüner de, sanat da.

7

217

TEMMUZ

Mevlâna bizim kültürümüzün temeli, gönlümüzün sultanı, ağzımızın tadıdır.

Prof.Dr. Hasan Kâmil Yılmaz

Sevgi, bilmenin, anlamanın meyvesidir.

8

218

TEMMUZ

Bu büyük zatın (Mevlâna’nın) değerini ölçebilecek bir mikyas bulamıyorum.

Halit Ziya Uşaklıgil

Önemli olan gül tabiatlı olabilmektir. Yani bu dünya bahçesinde dikenleri görüp, onlardan incinip dikenleşmek değil, araya kış gibi çileler girse bile, onları bahar iklimiyle kucaklayarak, bütün aleme bir gül olabilmektir.

9

219

TEMMUZ

Mevlâna’da gerçek müslümanlık belâgatın en yüksek derecesi ile ifade edilmiştir. Bu müslümanlık şeklin değil, mananın müslümanlığıdır.

Prof. Dr. Ali Nihat Tarlan

Topraktan biten güller yok olur gider; gönülde biten güller ise devamlıdır.

10

220

TEMMUZ

Mevlâna aynı zamanda büyük bir düşünürdür. Düşünebiliyormusunuz: Tâ 13. Yüzyılda, bir atomun parçalandığında içinde bir çekirdek ve etrafında da dönen gezegenler olduğunu öğretiyordu. Bu atomların

içinde bulunan olağanüstü enerjiden de kesinlikle haberdardı ve dünyayı kül edebilecek bir çarpmaya sebebiyet vermemek için çok dikkatli

olunması gerektiğini ilan ediyordu. Prof. Dr. Eva De Vitray- Meyerovitch (Havva hanım)

Eğer daima cennette olmak istersen, herkesle dost ol, hiç kimsenin kinini yüreğinde tutma.

11

221

TEMMUZ

Mevlâna’nın dünyasında kavgaya, kıskançlığa, taassuba, bencilliğe yer yoktur. Orada insanın iç barışı önce kendi nefsinde kurması, sonra

çevresinde ve toplumda kurmasının çabaları görülmektedir. Prof. Dr. Mehmet Aydın

Daha ne zamana kadar bu yoksul canı düşünecek, daha ne kadar şu zahmetlerle dolu dünyanın üzüntülerini

çekeceksin? Dünyanın senden alacağı, ancak bu kalıptır. Onu bir çöplük say, daha ötesini düşünme!

12

222

TEMMUZ

Mevlâna’ya pek vakıf değilim, ama yine de onun hayranıyım. Yahya Kemal Beyatlı

Ayıpsız dost arayan dostsuz kalır.

13

223

TEMMUZ

Semâ’ bir oyun veya raks olmayıp, Hakk âşıklarının cezbe ve İlâhî coşkunluklarını arttıran bir harekettir. Bu esnada onların gözlerine ve

gönüllerine Allah’dan başkası görünmez ve giremez. Kemal Akdeniz

Bir kimsenin gönlünde bir gamı olup da onu sevdiğine açabiliyorsa, açsın, söylesin.

Çünkü gönülde bulunan gam, söz ile gidebilir.

14

224

TEMMUZ

Rumi, tarihin en büyük ruhani şairidir. Prof. Dr. William C. Chittick

Derdine kulak astın, elemlerini dinledin mi, bil ki bu, o dertliye verdiğin bir zekâttır.

15

225

TEMMUZ

Cenâb-ı Mevlâna, Allah’ın bir ayetidir; herkes onu okudum, anladım sanır, fakat heyhat; O bizim için yetmiş kat perde arkasındadır yahut

bulut arkasındaki güneş gibidir. Prof. Ferid Kam

Bir fikre takılıp kalma. Daha ilerileri düşünmeye çalış.

16

226

TEMMUZ

Batı’da en büyük görülen ve en sevilen sufi şair Celaleddin Rumî’dir. Prof. Dr. Lynn Vilcox

Akıllılar parçada bütünü görürler.

17

227

TEMMUZ

Mesnevi, tartışmasız evrensel edebiyatın zirvelerinden ve tabir caizse insanlığın kutsal kabul ettiği kitaplardan birisidir. bir görkeme sahiptir.

Prof.Dr. Eva De Vitray-Meyerovitch (Havva hanım)

Hangi bir işe meylin varsa o işte kendi kudretini apaçık görür durursun.

18

228

TEMMUZ

Mevlâna, dünya görüşünün merkezinde daima yüce bir boyut bulunan bir dünyada, insan sevgisine dayanana bir mesajı taşımaktadır. Çağdaş

dünyanın arayıcılarını da cezbeden onun bu özelliğidir. Prof. Dr. S. Hüseyin Nasr

İyi işte hırslı ol!

19

229

TEMMUZ

Mesnevî, insan eserlerinden hiç birine benzemez. O Mevlâna’nın kalbinden gelen Allah sesidir, mağz-ı Kur’ândır.

Yaman Dede

İster yavaş gitsin, ister tez koşsun, arayan bulur. İki elinle isteğe sarıl; çünkü istektir iyi yola kılavuz olan.

20

230

TEMMUZ

Bizim toplumumuzu ve yolumuzu tutanlar kalıbımızdan yüzlerce can fışkırdığını görürler.

Hz. Mevlâna

Aklın içinde nice dünyalar vardır. Akıl okyanusu ne kadar geniştir.

21

231

TEMMUZ

Mevlâna gibi ruh öncüleri, şiirden öteye geçmişlerdir, ama şiiri de kendileriyle beraber geçirmişlerdir. Dolayısıyla Mesnevî’de şiirden başka

bir şey görmemek, insanı yanıltır. Sezai Karakoç

İçerden birisi gelip kapıyı açmadıkça, dışarıdan gelen kapıyı açamaz. Bunun gibi içerden bir kabul ve tasdik

eden olmadıkça da sözün faydası olmaz. Meselâ, bir ağacın kökünden içine gelen bir canlılık olmadıktan sonra

ona kovalarla su döksen de faydasızdır.

22

232

TEMMUZ

Hz. Mevlâna’nın felsefesi, eserlerinin ve şiirlerinin yüzyıllardır gücünü koruyarak yaşatılması, gururumuzu arttırmaktadır. Onun ilmi

çalışmaları doğuda ve batıda çok sayıda insanın gönlünü fethetmiştir. Aliya İzzetbegoviç

Hiç’i bulunuz, gönül gözünüz açılsın.

23

233

TEMMUZ

Eva De Vitray Meyeroviç (Vefatı, 24 Temmuz 1999. Paris)

Su küpünde ne vardır ki nehirde olmasın, evde ne vardır ki şehirde bulunmasın. Bu dünya küp gibidir. Gönül ise

sanki derenin suyu. Bu dünya, aynı zamanda bir odaya benzer. Gönül ise şaşılacak şeylerle dolu bir şehir.

24

234

TEMMUZ

İnsan, hangi işe koyulursa koyulsun, o işin derdi, o işin hevesi, aşkı, gönlünde doğmazsa adam, o işe girişemez.

25

235

TEMMUZ

Dinin metafiziği tasavvuftur. Gerçek tasavvuf, bir taraftan idrakin bütün ihtiyaçlarını karşılar, diğer taraftan toplum hayatına ideal bir düzen

verir. Mesnevi bu yolun en üstün eseridir. Prof. Dr. Ali Nihat Tarlan

Sen aczine, âcizliğine bakma; isteğine bak. Çalış gayret et de, bu istek artsın.

26

236

TEMMUZ

Mesnevi dünya edebiyatında eşi ve benzeri olmayan bir yapıttır. Radi Fiş

Kendi değerini bil! Sen, köle değilsin; sen padişahsın, sultansın haberin yok!

27

237

TEMMUZ

Mevlâna’nın Mesnevi’sinin, Divân-ı Kebîrinin her beyti, Allah’ın cemâl cennetine açılmış birer penceredir.

Midhat Bahari Beytur

Sevgide birleşip toplananlar şu insan kalabalığı gibi ölmezler

28

238

TEMMUZ

Her millet, her insan Mevlâna’nın eserlerinde kendi durumuna göre, kendi dini ve kültürel seviyesine göre kalbine dokunan sözleri bulacaktır.

Prof. Dr. Annemarie Schimmel

Ey gönül! Sen aynada kendini eğri görürsen, bu eğrilik sendendir, aynadan değil.

29

239

TEMMUZ

Mevlâna’daki aşk ateşi, aslına rücû için duyulan iştiyaktır. Semahaddîn Cem

Kendine yapılmasını istediğin şeyi aleme yap, ister eziyet olsun ister zarar.

30

240

TEMMUZ

İslam dünyasının Mevlâna olarak adlandırdığı Celaleddin-i Rumi, sadece bütün zamanların en büyük sufi düşünürlerinden biri, daha 13. yüzyılda atomun parçalanmasından güneş sistemlerinin çokluğundan bahseden bir uzağı gören değil, aynı zamanda evrensel edebiyatın en muteşem şairlerinden birisidir. Prof. Dr. Eva De Vitray Meyerovitch (Havva hanım)

Bilginin uykusu şüphesiz uyanıklıktır. Vay o cahillerle dost olan uyanık kişiye!

31

Karanlık gecelerin aydınlığı,Paslanmış gönüllerin nurusun.Benim de gönlüme doğ Ya Hz. Mevlâna!

Asya’dan gelmiş bu rüzgarKonya ovasında karar kılmışEsmiş Göklerin maviliğinceRengini en yeşil yapraktan almış

Yeşil yeşil esmiş rüzgarımUyanmış cümle alem uykusundanDoldurmuş gönülleri sevgi sevgiŞaşa kalmış zaman

Dönmüş insanlar aşk ileBu, her şey demişlerAslını inkar etmiş muhabbetten kamış“Ney” demişler

Putperest giren huzuraÇıkmış Müslüman MüslümanAllah demiş yanmış, yanmış Allah demişlerÇocuklar doğmadan

Asırlar ötesinden eser rüzgârımAşk verir yeni baştan canaBu rüzgâr ne rüzgâr, ad koymuşlarHazret-i Mevlâna Ali Rıdvan Bülbül

AĞUSTOS

244

AĞUSTOS

İnsan bütün ömrü boyunca, Mevlâna’yı okusa, Onu anlamış olmaz; fakat ömrünü boşa harcamış da sayılmaz.

Lâedri

İlim Hz. Süleyman’ın mührü gibidir, onunla bütün dünya insanın hükmü altına girer, dünya bir sûret, ilim ise onun canıdır.

1

245

AĞUSTOS

Bilgi çağını bilgelik çağına dönüştürürken yol göstericimiz Mevlâna olacaktır. Çünkü o ruhsal yapımızdaki şifrelere dokunuyor, bizde var

olan duyarlılığı harekete geçiriyor. Prof. Dr. Nevzat Tarhan

Soru bilgiden doğar, cevap da… Hani dikenin de balçıktan, gülün de balçıktan bitmesi gibi.

2

246

AĞUSTOS

Sana yol göstermek, öğüt vermek isterim ama, anlayışsız kişiler yüzünden dilim kilitlendi!

Hz. Mevlâna

Bilgi, uçsuz, bucaksız ve kıyısız bir denizdir. Onu dileyense, denizlerde dalgıçlık edene benzer.

3

247

AĞUSTOS

Mesnevi, her kesimden insanın yararlananabileceği bir el kitabı niteliğindedir. Bu kitapta hayata ilişkin bir çok konuya

rastlamak mümkündür. Hicabi Kırlangıç

Bilgi isteyen kişinin ömrü, binlerce yıl olsa dahi yine araştırmaktan vazgeçmez; bir türlü doymaz.

4

248

AĞUSTOS

Mevlâna, ölüme ve hayata, zamana ve tarihe yenilmeyen insan. Ölümünün üstünden 700 yıldan artık zaman geçti. Ama o yaşıyor ve anılıyor. İnsanlık onun önünde saygıyla eğiliyor. Dünyada ne kadar

değişme olursa olsun, bundan böyle de, anılacak. İnsanlar hep önünde saygıyla eğilecek.

Sezai Karakoç

Her sanatın önü bilgidir, ondan sonra çalışma gelir.

5

249

AĞUSTOS

Bence Mesnevî-i Şerîf öyle bir mânâ iksîri ki bir katresiyle ciltler dolusu eser vücûda getirilebilir.

Rızaeddin Remzi er-Rifaî

Ey gönlüm, ölümden sana gelmez ki zarar;Cansız kalmak yok sana, can olmak var.

Gökten yere inmiştin başlangıçta,Yerden göğe sen dinç ağacaksın tekrar.

6

250

AĞUSTOS

Mevlâna’nın mesajı ruhumuzun, aklımızın, gönlümüzün ihtiyaçlarına yöneliktir. Mevlâna’nın nihai hedefi Allah’ı seven,

Allah tarafından sevilen insan tipini ortaya koymaktır. Prof. Dr. Mustafa Kara

Nefsinin isteklerine esir, rahatına düşkün, çabuk bıkan, kendisine güveni olmayan, zahmetlere sabretmeyen, dünyalık peşinde koşan insanlar ilim sahibi olamazlar.

7

251

AĞUSTOS

Varlığın sırrına ermek, yaratılanı ve yaratanı tanımak için, dün olduğu kadar bugün de insanlık, Mevlâna’nın kılavuzluğuna muhtaçtır.

Nazif Öztürk

İlmi olup ameli olmayanlar sadece ilim muhafızıdır, âlim değildir.

8

252

AĞUSTOS

Mevlâna’yı felsefî anlamda okumak için, sûfî bir mütefekkirin, bir hakimin hikmet pınarlarından su içebilmek ve o tadı alabilmek gerekir.

Rifat Okutan

İlim insana kılavuzdur ve insan ilmiyle bütün varlıklardan üstün olmuştur.

9

253

AĞUSTOS

Yalnızca ilim sahibi olmak yeterli değildir; ilim, amelle birlikte olunca sahibine faydalı olur.

10

254

AĞUSTOS

Mevlâna’nın ilham kaynağı; Allah sevgisi, Kur’ân sevgisi, Peygamber sevgisi ve insan sevgisidir.

Şefik Can

Diken ekersen, gül devşiririm mi dersin? Gül dikmezsen, hiçbir fidan gül vermez sana.

11

255

AĞUSTOS

Mevlâna’yı bu çağın gözüyle okuyup, özünü koruyarak günümüz insanına sunmalıyız. Mevlâna’yı bir roman kahramanı gibi değil de daha

çok günlük hayatta bize yol gösterici olarak tanımalıyız. Prof. Dr. Nevzat Tarhan

El işten kalırsa, ayağınla diren. Ayağın da kalmazsa bağır, seslen. Sesin de yoksa aklınla işe giriş.

Hâsılı her solukta vefa göster.

12

256

AĞUSTOS

Mevlâna, İslâm’ın sanatta, düşüncede ve inançtaki parıltısıdır. Sevinç Çokum

Kim zahmet çekerse, bir define elde eder. Kim çalışır çabalarsa, saadete, devlete ulaşır.

13

257

AĞUSTOS

Tüm İslam geleneği göz önüne getirilince, en büyük tasavvuf şairi Celaleddin Rumi’dir.

Prof. Dr. Seyyid Hüseyin Nasr

Kuş yuvasına kadar kanadı ile uçar. İnsanların kanadı da himmettir, gayrettir.

14

258

AĞUSTOS

Mevlâna, bütün müsbet dinlerin zahiri müşkillerinden, dünyevî bütün hadiselerden tecerrüd ederek çok üstün sermedî varlığı bulmuş, en yüksek manevî şevk ve hazzın kanatları ile, diğer bütün şairlerin

ulaşamadıkları makamlara yükselmiştir. Tarihçi Hammer

Kendine gel, gücün kudretin, kâr elde edeceğin sermayedir: güçlü, kudretli bulunduğun zamanı gözet, fırsatı kaçırma.

15

259

AĞUSTOS

Kesin olarak söyleyebilirim ki hiçbir şairin eseri için bu kadar çok şerh yazılmamıştır.

Helmuth Ritter

Çalış da yokluktan varlığa ulaş.

16

260

AĞUSTOS

Mevlâna’yı diğer düşünürlerden ayıran diğer bir ayrıcalığı da dinin statik olan kalıp tarafını değil, dinamik özünü tanıtmasıdır.

Osman Nuri Küçük

Ne kabul edilmeyi düşün, ne ret edilmeyi!

17

261

AĞUSTOS

Akdeniz sahillerinden Çin seddine kadar bütün mutasavvıfların el kitabı olan Mevlâna’nın büyük eseri muhtelif tasavvufi

düşünüş ve doktrinleri ele alır. E.J. Wilkinson Gibb

Halkın kabul etmesiyle ya da reddetmesiyle ne işin var senin.

18

262

AĞUSTOS

Mesnevî’nin her mısraı’nda hikmet, her beytinde sırlı hakikat, her hikâyesinde ibret vardır.

Ayten Lermioğlu

Ayağın var, kendini nasıl topal yapıyorsun; elin var, avucunu nasıl gizliyorsun?

19

263

AĞUSTOS

Rumi kendisini, ilahi sevginin huzurunda imgeleri eriyip giden bir ressama benzetir. Allah insan kalbine kalemle yazan hattattır. Her güzel cemal kusursuzca yazılmış bir kuran nüshası gibidir.

John Renard

Allah bize yardım etmek dilerse, bize yalvarmak ve münacatta bulunmak meylini verir.

20

264

AĞUSTOS

Batı taklitçiliğinin açtığı hüsran çukuruna yuvarlandığımız bir devirde’ kültürümüzün çıkış noktası, Mevlâna olmalıdır. Onda,

Müslüman Türk dünyasının bütün ruhu gizlidir. Nurettin Topçu

İki elinle isteğe sarıl; çünkü istektir iyi yola kılavuz olan!

21

265

AĞUSTOS

Celaleddin Rumi der ki,Huzur arıyorsun dünyada, oysa bir rüya gibidir cihanSen gezip dolaşmak, kâm almak istiyorsun dünyadan

Kader izin vermez; ne soğuğa ne sıcağa dayanabilirsin,Solup gider sonunda koklamak istediğin tüm çiçekler.

Goethe

Hiçbir istek, isteyenden esirgenmez!İster yavaş gitsin, ister tez koşsun arayan bulur!

22

266

AĞUSTOS

Mevlâna’nın kapısının müritlerinden oldum; Onun gönül çeken dergâhına intisâb etmek murâdındayım. Onun esirgenmesi olmayan

merhamet sofrasında lütfunun kemâlinden ve güzel huyunun cömertliğinden nasiplenmek istiyorum.

Şeyhülislâm Yahya Efendi

Kasırga, birçok ağaçları kökünden sökerse de alçacık bir ota ihsanda bulunur. O sert rüzgâr, otun zayıflığına acır. Gönül, artık sen de kuvvetten dem vurma. Balta, ağaçların, dalların çokluğundan, sıklığından hiç korkar mı? Hepsini paramparça eder, kesip biçer. Fakat bir ota saldırmaz.

23

267

AĞUSTOS

(Mevlâna) şarkın en büyük şairi, sufilerin kahini, vecdin bülbülü, Mesnevinin müellifi ve Mevleviliğin kurucusu (dur).

Hammer

Bu dünyada hareket hareketten doğar. Harekette bereket vardır.

24

268

AĞUSTOS

Mevlâna’nın sözlerinin özelliklerinden biri de, her konuda aşk burağına binmesi, yenilikçi bir bakış açısıyla yeni sözler söylemesi, okuyucuyu hakikatlerin miracına yükseltmesi ve visal lezzetini ona tattırmasıdır.

Kerim Zemani

İş, bir anda biter, yap, bitir. Kısa işi kendine uzatma.

25

269

AĞUSTOS

Tembel tembel oturma, elinden geldiği kadar ileri bir adım at, yolda yan gelip uyuyan kimse konak yerine geç varır.

26

270

AĞUSTOS

Mademki duyuyor, düşünüyor ve seziyorsun…Büyük gerçeği bulmak için gönlünü ve idrakini yoracaksın! Duyduklarını ve bulduklarını

söyleyeceksin. Sen söyleyemezsen, ruhunun eriştiği sırları sazlara ve semalara söyleteceksin.

Hz. Mevlâna

Ne duruyorsun? Haydi, sıçra, yerinden kalk, elin, ayağın yok değil ya! Süleyman Sarayı’nın yolunu bilmiyorsan, hüdhüdü bul, yolu ondan sor!

27

271

AĞUSTOS

İslam ve Batı arasında çatışma ortamının oluştuğu günümüzde, Mevlâna’nın gönül birliği ve beraberlik çağrısı yol göstericidir. Mevlâna

Batı Medeniyeti ve İslam arasında bir dostluk elçisi olarak dimdik durmakta ve durmaya devam edecektir.

Prof. Dr. Seyyid Hüseyin Nasr

Kardeş, inciyi sedefin içinde ara, sanatı da ehlinden iste.

28

272

AĞUSTOS

Bizi yaratan ne güzel yaratmış. Bizi kuru cesetler gibi değil, canlı kılmış. Hz. Mevlâna

Ey bahtlı kişi! Kuru duayı bırak… Ağaç mı istiyorsun, tohum ekmelisin, tohum. Tohumun yoksa, Allah yine çalışma duası sebebi ile sana öyle bir fidan lutfeder ki, görenler ‘ne iyi çalışmış da böyle bir fidana sahip olmuş’ derler.

29

273

AĞUSTOS

Mevlâna, hakikat ve hayat dostları için hala bir ideal olma değerini korumaktadır. Kabukları kıralım, onun özüne girelim.

Hasan Ali Yücel

Zenginliği çalışarak, uğraşarak ondan iste. Defineden, maldan isteme, yardımı da ondan dile;

amcadan, dayıdan dileme.

30

274

AĞUSTOS

Mevlâna’nın beyitleri olmasaydı, biz İkinci Dünya Harbinin fecâatına dayanamazdık.


Bedenin değirmene benzer, suyu AŞKtır. Su olmayınca değirmen nasıl döner?

31

Uyup Mevlâna’ya Aşkı Mevla ile döneriz“Dön” emrine uyup arş u sema ile döneriz

Sûrette rebâbla, nây ile döner görünürüz;Hakikatte bizler, Zikr-i Hudâ ile döneriz

Ây’in-i ulvidir, raksımızı nefsî sanmayın;Kendimizden geçer, nefse vedâ ile döneriz

Beyaz tennureyle, Melek’den farksız oluruz; İlahi huzurda melek edâ ile döneriz.

Gâh nâz ehli olur, gâhi niyaz ehli oluruz;Mey-i aşkı içip, vecd üsafâ ile döneriz.

Dönmemize bakıp, hayrete düşer biganeler; Başımız dönmez, çün Rabb-i a’la ile döneriz.

Alem- sügra vü hem de kübrâ ile döneriz,Cânân etrafında, ammâ, sevdâ ile döneriz.

Aramızdadır hep, Hünkar Mollâ ile döneriz,Yek vücuduz, Seyhan, Pir ü hem-pâ ile döneriz.

Ertuğrul Seyhan

EYLÜL

278

EYLÜL

Mevlâna’yı yalnız çocuklarımıza değil, herkese tanıtmak bir insanlık borcudur.

Yaman Dede

Arayan, sonunda bulur. Bir kuyudan, her gün toprak çeker, her gün orayı kazar, eşersen sonunda arı duru suya ulaşırsın. Sen istersen inanma; herkes bilir bunu. Ne ekersen onu biçersin. Taşı demire vur da kıvılcım çıkmasın; böyle bir şey olmaz, olsa bile pek az olur.

1

279

EYLÜL

Kullukta sultanlığı yaşayan bilge Mevlâna!. Mustafa Özdamar

İnsanın elde ettiği şey zararsa, çalışmamasından ileri gelmiştir, kârsa çalışıp çabalamasından.

2

280

EYLÜL

Mevlâna’nın Mesnevisi, bütün dillere çevrilip bütün insanlar tarafından okunsaydı, milletler arasında savaş diye bir şey olmaz,

herkes barış içinde yaşardı. Irene Melikoff

Sen, varını yoğunu, malını mülkünü ver de, bir gönül al, al da, o gönül mezarda, o kapkara gecede sana ışık versin, nur versin.

3

281

EYLÜL

Mevlâna, insanlığa bir rahmet gibi yağan ve rahmetinden Selçuk ve Osmanlı şahlanışları doğan, büyük bir vicdan hayâtının

Anadolu’daki kurucu ve inandırıcı sîmâlarındandır. Nihat Sami Banarlı

Ölümsüz bir canın var; neden ölümden boş yere korkuyorsun!

4

282

EYLÜL

Tevekkül iyidir, güzeldir; fakat sebebe riayet de Peygamberin (s.a.v.) sünnetidir. Çalışıp kazanmak, tevekküle tercih edilir. Şüphesiz böylece de Hakk’ın sevgilisi olursun.

5

283

EYLÜL

Çağımız insanı Mevlâna ve çağrısına her zamankinden daha çok muhtaçtır. Bu yüzden Mevlâna’yı anlamaya, anlamak için okumaya,

okuyup anladıklarımızı yaşamaya ihtiyacımız vardır. Prof. Dr. H. Kamil Yılmaz

Eğri büğrü yürüyen ayak gibi olma! Bırak şu eğri yürüyüşü de, elif gibi dümdüz ol, dosdoğru ol!

6

284

EYLÜL

İnsanoğlunun yetiştirdiği en üstün mutasavvıf şair Mevlâna, tasavvufî hakikatlari en güzel anlatan nadir kitaplardan biri Mesnevi’dir.

Şefik Can

Elde etmen uzarsa sakın ümitsizlenme. Her an “Allah’tan ümit kesmeyin” ayetini sürekli tekrar et.

7

285

EYLÜL

Mevlâna, ufkunun genişliği, düşüncelerinin yüksekliği, ifadelerinin sadeliği ve insanî meziyetlere sahip oluşu ile dünyanın

büyük dahileri arasında yerini almıştır. Süleyman Nazif

Oyuncağı terk etmedikçe çocuksun Ruh arınmadıkça nasıl temiz olabilirsin?

8

286

EYLÜL

Mevlâna, dibine ulaşmak mümkün olmayan derin bir fikir sahibidir. Prof. Dr. Reynold A. Nicholson

Ay, geceye, yavaş olma konusunda ders verir; sıkıntının yavaş yavaş aşılacağını işaret eder ve şöyle der: Ey ham, aceleci kişi! Dama dayanan merdivenden basamak basamak çıkılır.

9

287

EYLÜL

Mevlâna, bizim kültürümüzün temeli, gönlümüzün sultanı, ağzımızın tadıdır. Nasıl koruk, güneşin sıcak etkisi altında tatlanır ve bal haline gelirse; insanların ekşi ve buruk tadları da Mevlâna gibi yürek ısıtan,

insanlığa hayat veren canlarla tatlanabilir. Prof. Dr. H. Kamil Yılmaz.

Amaca sabırla erişilir, aceleyle değil! Sabret, doğrusunu Allah daha iyi bilir.

10

288

EYLÜL

O, (Mevlâna) anlaşılmaz, bulunmaz, bilinmez ilâhî nihayetsizlik denizinin eşsiz bir incisidir. Ancak Onun ışıklarıdır, sözleridir ki, gönül

göklerinde kendi varlığını sezdirir, gösterir. Midhat Baharî Beytur

Kendini unuttun mu seni anarlar. kul oldun mu azad ederler.

11

289

EYLÜL

Mesnevi kendi döneminin en büyük şaheseri ve islam düşüncesinin üstünlüğünün, ebedi diriliğinin isbatıdır.

Nedvî

Silah ile bilgisizlik bir kişide toplanırsa, o kişi zulümle dünyayı yakar bir Firavun, bir diktatör kesilir. Firavun,

aşırı övgüden öyle oldu. Yumuşaklık seni alçagönüllü yapsın ve baskıcı olma! Olabildiğin ölçü de halkın

hizmetinde ol, monark olma. Darbelere, vurmalara katlan, top gibi ol raket gibi değil.

12

290

EYLÜL

Gönlümde sema, sevinç ve zevk var her gün… Hz. Mevlâna

Her zorluğun sonunda doğan bir ışık vardır. Eğer elleriniz diken yaralarıyla kan revan içinde kaldıysa, güle dokunmanıza çok az kalmış demektir.

13

291

EYLÜL

İnsanoğlu hayalle gelişir. Hayalleri güzelse onunla rahatlar. Yok, eğer gözüne kötü hayaller görünürse ateşten

eriyen mum gibi erir gider.

14

292

EYLÜL

Hiçbir zaman değeri eskimeyen, hatta gün geçtikçe kıymeti daha iyi anlaşılan Mevlâna ve onun en önemli eseri olan Mesnevi,

her kesimden alim, araştırmacı ve yazar tarafından kaleme alınmaya devam etmektedir.

Hüseyin Güllüce

Yılanların, akreplerin içinde bile olsan Allah seni güzel hayallerle avutursa, yılanlar, akrepler sana munis olur. Çünkü hayalin, değersiz şeyleri altın yapan bir simyadır.

15

293

EYLÜL

Gençliğimde fikir buhranları geçirmiştim, beni Mesnevi kurtardı. Prof. Dr. Ferid Kam

Dikkat et, yanlış bir hayal seni kuyuya düşürmesin.

16

294

EYLÜL

Mevlâna, bir katresinde ummanların gizlendiği, büyük bir insandır. Muhammet İkbal

Hz. Adem gibi tövbe et de, cennete geri yön; Yeryüzünde birbirleri ile didişen ademoğullarını terk et!

17

295

EYLÜL

Her aşk ve iman sahibi insanın Mevlâna’dan her zaman öğrenecek bir şeyi vardır. O, gönüllerde parlayan bir ışıktır.

Ziya Elitez.

Sen ruhtan ibaretsin! Sen’i beden olarak gören kişi aynaya bakmıştır ama, aynayı meydana getiren demirin siyah

renginden başka bir şey görmemiştir.

18

296

EYLÜL

Onun (Mesnevinin) mana kaynağından bir katre elde edebilirsem okyanus kadar geniş, sonsuz bir idrake erişirim. Onun bahsettiği

hakikatleri düşündükçe irfan denizine dalarım. Şair Nef ’î.

Gönül vermeyince sen gönül bulamazsın.

19

297

EYLÜL

Hazreti Mevlâna’nın Mesnevisi yaşayan mürşit ve sırlar kaşifidir. Şeyh Gâlib

Gözün bir an için gördüğünü, dil yıllarca söylese anlatamaz.

20

298

EYLÜL

Mevlâna Celaleddin Rumi, ortaçağdan yeniçağlara uzanan bir gönül iklimi….O iklimde aşkın sayısız mevsimleri, insancıl düşüncenin

yücelikleri, manevi yaşamın derinlikleri var. Talat S. Halman

Ruhunda AŞKtan bir ateş parlat. Düşünceleri ve parlak sözleri o ateşle yak!

21

299

EYLÜL

Veli şairler, ilahi ilhamdan nasiplerini almışlardır. Şiirleri keramettir. Mevlâna’da olduğu gibi. Rahmani ilhamdan

kaynaklanmıştır. Bu şairlerin eserleri. Sezai Karakoç

Gözler sebepsiz yaşarmaz, dudaklar sebepsiz kurumaz! Gönlünde bir dert olmadıkça, kimsenin yüzü sararmaz,

sapsarı kesilmez!..

22

300

EYLÜL

Her mezhep erbabı Mevlâna’yı sevmiş, övmüştür, herkesin makbulü olmuştur.

Devlet Şah

Kim sonu daha fazla görürse daha kutludur. Daha ciddiyetle işe sarılır, ekin eker de daha fazla meyve toplar.

23

301

EYLÜL

Dünya edebiyatı tarihini yazan bir Alman bilgini, “Dünya Mevlâna kadar sevimli, daha fazla sevilesi bir mistiği görmemiştir” diye yazmıştır.


Nice insan yüzlü şeytan vardır, her ele elini vermen uygun olmaz. Kuş avcısı, avlanmak için ıslık çalar ki, kuş kendi cinsinin sesini duysun da havadan insin, tuzağı ve

bıçağın ucunu bulsun. Aşağılık kişi de, saf kişiyi bunlarla etkilemek için hak dostlarının sözlerinden alıntılar yapar.

24

302

EYLÜL

Hayatımın geriye kalan senelerimi, yalnız Hazret-i Mevlâna’nın eserlerini tetkike hasredeceğim. Çünkü Mevlâna’nın eserlerinde,

asrımızın hastalıkları için ruhanî ilâç ve teselliler bulmak mümkündür. Arthur John Arberry

Kişinin değeri nedir? Aradığı şeydir!

25

303

EYLÜL

İnsanın hayatında unutulmaz, bütün hayatını değiştiren anlar vardır. O anlarda insan ulûhiyetin yakınlığını duyar, semavi bir vecd içinde titreyerek gark olur. Böyle bir anı ben, Almanya’da çok genç bir talebe

iken profesörümün ağzından ilk defa Mesnevinin ilk satırlarını dinlediği zaman yaşamıştım.

Annemarie Schimmel

İnsanoğlu hayalle gelişir. Hayalleri güzelse onunla rahatlaşır. Yok, eğer gözüne kötü hayaller görünürse,

ateşten eriyen mum gibi erir gider.

26

304

EYLÜL

Ayran tasım önümdeyse, karnım tok.Vallahi kimsenin balında gözüm yok.Hürriyeti, kulluğa satamam asla!Beni ölümle tehdit etse de yoksulluk. Hz. Mevlâna

Neyin peşinden koşarsan, sen osun!

27

305

EYLÜL

Hazret-i Mevlâna, manânın sırrını açtı. Benim tefekkürüm onun eşiğinde daima secde halindedir.

Muhammet İkbal

Eğer bir karınca Hz. Süleyman’ın derecesine ulaşmaya çalışırsa, şaşma; onun isteğini hor görme! Sen ondaki

himmete, gayrete, cesarete imrenerek bak! Elinde, zenginlik ve yetenek olarak ne varsa, isteyerek, düşünerek

elde etmedin mi?

28

306

EYLÜL

Dayanılmaz davet, ey sevgiliMevlâna’nın şiiridir, gel uzaklaşma.

Friedrich Rückert

Kum gibi ömür suyunu emen, bizi tüketen boş sözler olduğu gibi, içinden âb-ı hayat fışkıran kum da vardır. Bu kum pek az bulunur. Sen git de içinden irfan coşan, ilâhî sırları meydana vuran kumu ara.

29

307

EYLÜL

Biz bu dünyada güneş gibiyiz. Herkese can vermeye, tüm insanlar âlemine faydalı olmaya gelmişiz.

Kalpleri kırılmış, gamlara düşmüş kişilere dost olmaya, onların gamlarını, kederlerini paylaşmaya gelmişiz.Hor görülenleri, toprağa düşenleri, ayaklar altında

ezilenleri, gül bahçesine getirelim, onlara neşeler bahşedelim diye bu dünyaya gelmişiz.

Hz. Mevlâna’nın Dünya’ya teşrifi (30 Eylül 1207, Belh)

30

Mevlânam, ey benim taçsız sultanımTahtını kalplerde kuran devletlim,Bahtını ateşten ören devletlimEy “şah-âşıkan” ey serdengeçtim,MevlânamEy benim Konyalım, Konyalım…Hasretinle çıkan yollara yollaraIşığınla aşar yolları yollarıAşkın için düşen dillere dillereAşkın için çeker dilleri dilleriMevlânam,Ey benim Konyalım, Konyalım…Seni bilmek isterim, sana varmak isterim.Unutmak isterim dünyayı, ukbayı;Huzurunda huzura varmak isterim.Gerçeği örten esrar çetinse,Esrarına varan yollar uzunsa, içim dünya ile yoğrulagelmiş,Gönlüm sensizlikten öyle mahrumsaMevlânam,Gel benim Konyalım, Konyalım….

Nezihe Araz

310

EKİM

Ülkemizde Mevlâna’ya saygı gösterenlerin sayısı çoktur, ancak eserlerini okuyanların sayısı son derece azdır. Ülkemizi temsil eden on bin kişilik

bir örneklem seçseniz, bu kişilerin acaba yüzde kaçı Mesnevi’nin -tümünden vazgeçtim- yalnızca dörtte birini okumuştur? Eğer bir bilgine sadece saygı gösterirseniz, onu ana baba yerine koymuş olursunuz. Eğer bir bilginin neler söylediğini anlamaya çalışırsanız,-hayatta olmasa bile- onunla yetişkin yetişkine iletişimde bulunmuş olursunuz. Bilginlerin ve

sanatçıların kaderi, anlaşılmadan sevilmek olmamalıdır. Prof. Dr. Üstün Dökmen

Adalet nedir ? Ağaçlara su vermektir. Zulüm nedir? Dikene su vermektir. Adalet, bir nimeti yerine koymaktır. Her su emen kökü sulamak değildir.

1

311

EKİM

Sufiyane duayı yani zikri en iyi manalandırmış olan zat, Celaleddin-i Rumî’dir.

Prof. Dr. Annnemarie Schimmell.

Her şey yerinde güzel, ormanda fakat zincire vurulmuş bir aslan, kum üstünde çırpınan bir balık, mahmur bir halde

ötemeyen bülbül, fıtrat özelliklerini kaybetmiştir.

2

312

EKİM

Yükselmeler de, alçalmalarda Allahtan gelir. Allah bu iktidarı, kendisinden şüphe edenlere de, inananlara da, zaman zaman, nöbetle verir.

3

Mevlâna’nın felsefesi, kişiler arasında hiçbir fark gözetmeden sevgi, kardeşlik ve hoşgörü anlayışını ortaya koymakta, ayrıca,

başkalarıyla uğraşmaktan çok, kendi kişiliğini geliştirme odaklı bir öğreti olduğu için, sürekli çevresiyle ilgili sıkıntılar yaşayan insanları

kendi içine yöneltmektedir. Film Yönetmeni Fehmi Gerçeker

313

EKİM

Mevlâna, kozmik, ilahi sevginin en açık, en güçlü sesidir. Kabir Helminski

Ey varlığa, ikbâle erişen kişi, aklını başına al da bu gelen kudretin, kuvvetin geçici olduğunu bil. Zenginliğine,

bulunduğun mevkiye sevinme. Sen de sıraya bağlısın; sıran gelince gideceksin, yerine başkası gelecek.

4

314

EKİM

Gel, gel, ne olursan ol, yine gel. Bu ses, Mevlâna‘nın sesi. Bu ses dinmeyen bir ses; her an daha yakıcı, daha sürükleyici olan bir ses... Yalnız

insanları değil; dağları, ummânları sürükleyebilecek bir ses... Yaman Dede

Tut ki bütün batıyı, bütün doğuyu elde ettin ; değil mi ki kalmayacak, geçip gidecek… Sen onu bir şimşek say. Ey gönlü uykuda olan kişi, ebedî olmayan saltanatı rüya bil .

5

315

EKİM

O, bir sanatkar gibi aşk tablolarının dışında hiç bir şey meydana getirmiyordu O, sevme sanatını uygulamalı olarak yaşıyordu.

A.Reza Arestah

Kendine yapılmasını istemediğin şeyi kardeşine nasıl yapıyorsun? Sen bunu bilmiyormusun ki,

benim için kuyu kazıyorsun ama, kazdığın kuyuya sonunda sen düşeceksin.

6

316

EKİM

Ben kırk senedir, Mevlâna‘nın fırınında yanıyorum. Yaman Dede

Sandınız ki başkalarına zulmettiniz, fakat bu zulmü kendinize ettiniz. Düşmanlarınızın dükkanını yakıyorsunuz diye seviniyordunuz; oysa ki kendi dükkanınızı ateşe verdiniz, kendi sermayenizi yaktınız.Kötülük etme kötülüğe uğrarsın; kuyu kazma kendin düşersin.

7

317

EKİM

Adalette bulundun mu gönül huzurunu(ondaki balı) gör, zulümden sonra da vicdan azabını (arının sokmasını)

Adalette bulunursan saadete erersin, kalem bunu yazdı, mürekkebi bile kurudu.

8

318

EKİM

Ey aşk sultânı Mevlâna; senin her sözün, her eserin Allah’ın aşk cennetinden bir gül bahçesidir.

Midhad Bahari Beytur

Daha zalim olanın kuyusu, daha korkunçtur. Adalet daha kötüye daha kötü ceza buyurmuştur. Ey haksızlıkla başkası için kuyu kazan! Bil ki kendin için bir tuzak hazırlıyorsun. İpek böceği gibi kendi çevrene koza örme. Kendin için kuyu kazıyorsun, ölç.

9

319

EKİM

Ben yaşadıkça kur‘an‘ın bendesiyim Ben, Hz. Muhammed Mustafa‘nın yolunun tozuyum. Biri benden bundan başkasını naklederse ondan da

şikayetçiyim, o sözden de şikayetçiyim. Hz. Mevlâna

Bizim cansız sandığımız her zerre, her varlık, her hayal, uyanıklık gibidir ve uyanıklık içindedir.

10

320

EKİM

O, bize bizi tanıttı…Bizi bize anlattı. İnsanı kendi özüne yaklaştırdı. Bizi kendimizle barıştırdı. O bizim gönlümüzün sultanıdır. Mevlâna’mızdır.

Mevlâna’sı olmak güzel bir şey… Nezih Uzel

Yönetici hainlik ederse çevresindekiler de hainlik eder.

11

321

EKİM

Yedi yüz yılı aşan bir süredir onun düşünceleri ve telkinleri hala diriliğini ve yol gösterici olma özelliğini korumaktadır….Çünkü muhtaç

olduğumuz ruhsal reçeteyi sunmaktadır. Muhsin İlyas Subaşı

Yeryüzünde hüküm verecek hâkim de bilerek yanlış hüküm verirse,

Yüceler yücesi ve gerçek hâkim olan Allah tarafından nelere uğratılır?

Vay onların haline, vay onların haline;Yine de vah, vah onların haline.

12

322

EKİM

Eğer dünya yaşayacaksa, bu atom devrinde mutlak ve mutlak Mevlâna’nın görüşüne kıymet vermek lazımdır.

Halide Edip Adıvar

Şunu iyi bil ki, gamın, kederin arkasında neşe vardır. Neşenin arkasından da gam ve keder pusudadır.

13

323

EKİM

Mesnevi yalnız Mevlâna’nın değil, belki bütün tasavvuf edebiyatının en önemli mahsulüdür.

Ord. Prof. Dr. M. Fuat Köprülü

Para ve mal, gözü ve kulağı kapatan bir büyüdür. Bilgi ve beceriyle olaylara inceden inceye bakan hâkim, mala ve

rüşvete tamah ederse gözü bağlanır ve güpegündüz zalimi mazlumdan ayırt edemez olur.

14

324

EKİM

Yemin ederim ki, yeryüzünde Rûmî’den daha sevimli, daha cana yakın bir âşık zuhur etmemiştir.

J. Scherr

Hırsızlara ve her türlü kötü/zararlı insanlara merhamet göstermek; zayıf insanlara(suçun mağdurlarına) vurmak ve onlara acımamaktır.

15

325

EKİM

Ey oğul, bağlanma, özgür ol.

16

326

EKİM

İkbal’den oğluna, “Kendine arkadaş olarak Mevlâna’yı seç ki Allah sana aşk ve hararet ihsan etsin.”

Bakacaksan taklitsiz bakmayı meslek edin…..Düşüneceksen kendi aklınla düşün!

17

327

EKİM

Mevlâna, inanışa ve ibâdete yüksek insan tefekkürünü; insan hürriyet ve sanatını ilâve etmiş ve bu ilâvelerini ebedîleştirmiş bir kahramandır.

Nihat Sami Banarlı

Özgür düşünenlerdeki ruh bambaşka;Onlardaki cevher madenlerden öte.

18

328

EKİM

Yüzyıllar boyunca düşüncemize yol açan, yaratıcılığımıza hız veren, gücümüzü şahlandıran değerlerimize değer katan, gün geçtikçe

Batı dünyasını da saran Mevlâna’dır. Doğuda doğan bu güneş zevalsizdir; Batı dünyasında da doğar.

Abdulbâki Gölpınarlı

Düşünceden dolayı suçlanmak yoktur. İnsanın içi özgürlük dünyasıdır. Düşünceler latiftir, ona dayanarak hüküm verilemez.

19

329

EKİM

İlahi komşuların, dostların yardımı olmasa bile bir iş yoluna girebilir ama, Sen’in takdirin olmasa, o iş asla olmaz!

Hz. Mevlâna

Madem ki köle değilsin, padişah gibi seslen. Görüşlerini istediğin şekilde söyle !

20

330

EKİM

Mevlâna içimizin fatihi ve canlılığımızın sembolüdür. Ord. Prof. Dr. Ahmet Süheyl Ünver

Ey güzel yoldaşım! Sen sıradan tek bir kişi değilsin. Sen bir âlemsin! Sen derin ve engin bir denizsin. O senin muazzam varlığın yok mu, O belki, dokuzyüz kattır, O dibi, kıyısı bulunmayan bir denizdir. Yüzlerce âlem, o denize dalar, gark olup gider.

21

331

EKİM

Bugün Mevlâna, yaşadığı dönemde olduğu kadar diridir. Şu farkla ki, yaşadığı sürece Orta Asya’nın ve Selçuklu ülkesinin tanınan ve sevilen

adamı iken, bugün dünyanın ve bütün insanlığın malıdır. Ord. Prof. Dr. Sadi Irmak

Her gün bir yerden göçmek ne iyi,Her gün bir yere konmak ne güzel.

Bulanmadan, donmadan akmak ne hoş.Dünle beraber gitti cancağızım,

Ne kadar söz varsa düne ait,Şimdi yeni şeyler söylemek lazım.

22

332

EKİM

Ey Kasım, eğer sen mânâ canını bulmak istersen, Mevlâna’nın, mânâlar kaynağı olan Mesnevî’sini oku.

Kâsım-ı Envar

Kötü tabiatlı kişilerin elinde bilgi, zenginlik, makam, yüksek görev ve servet bir felakettir.

23

333

EKİM

Nurdan bir ağaç sayılır Mevlâna, ney pırıltılarıyla aralıksız anlaşılmaz bir yerinden aydınlatır gönül kandili sönmüş olanları.

Atilla İlhan

Ahmak kişiler başkan oldular; bilge kişiler ise onlardan çekindiklerinden gizlendiler.

24

334

EKİM

O büyük söz sihirbazı, kelime ve cümlelerden altı ciltlik dev bir insanlık panaroması çizdi. Ta ki erkek ve kadın, çocuk, genç ve ihtiyar yediden

yetmişe herkes kendini o tabloda bulabilsin, o aynada iç portresini seyredebilsin. Seyretsin ki, nereden gelip nereye gittiğini kavrasın;

hamlar hamlığını bilsin ve olgunlaşma çareleri arasın; elmas kömürden, muhlis mukallitten seçilsin.

Prof.Dr. Cihan Okuyucu

Suçsuz birisine bir töhmet atıldı mı duvar ve ören tanıklık verir.

25

335

EKİM

Bilgisiz kişinin testisine taş at, fakat zeki ve bilgilinin eteğine yapış. Ehil olmayanlarla, bir an bile eğleşme,

çünkü aynayı suda bırakırsan elbet paslanır.

26

336

EKİM

Mevlâna inanmış bir müslüman örneğidir, coşkulu bir şairdir, büyük bir sufidir. Bu tanımlamaların hepsi Mevlâna’ya uygundur.

Prof. Dr. Hüsrev Hatemi

Aklını bir dostun aklı ile dost et de, “işlerini danışarak yaparlar” ayetini oku ve uygulamaya geçir.

27

337

EKİM

Mevlâna, içini unutan insana iç dünyası ile yaşaması gerektiğini hatırlatıyor. Bugün, içini pragmatik kültürün seline kaptırmış

Amerikalılardan kimi iç yoksunluğu çekenler Mevlâna’daki iç derinliği gördükçe şaşırıyorlar.

Prof. Dr. Ahmet İnam

Kendini yenilemeye bak!

28

338

EKİM

Üç kitabın eşi yoktur. bunlar, Kuran-ı Kerim, Buhâri-i Şerif ve Celaleddin Rumî’nin Mesnevi’sidir.

Şeyh Abdullah Dehlevî (d. 1743, ö. 1824)

Akıl, bir başka akıldan güç, kuvvet kazanır. Şeker kamışı da şeker kamışından olgunlaşır güçlenir.

29

339

EKİM

Menba, küçük olan boşalmaktan korkar. Ancak denize bağlanmış olan kişi hiç bir zaman boşalmaz. Mevlâna denize ulaşmış kişilerdendi.

Bu nedenle hem onun söyleyeceği çok sözler vardı, hem de onun hakkında çok sözler söylenebilir.

Prof. Dr. Abdulkerim Süruş

Şu anda, nasıl, niçin, neden dikenliğinden kendini kurtarabilirsen ona kavuşursun. Daha dünyadayken

cennette yaşamaya başlarsın.

30

Terleyen alnımı koydum dizineVurgunum sen gibi Şems’e MevlânaDevredip varayım dedim izineSem’a çıkacak dem’se Mevlâna

Bulutlar tennure aylar sikkedirUfuklar meydanı sana tekkedirEşiğin Kâ’bedir kapın Mekke’dirKesemez yolumu kimse Mevlâna

Nurettim Artam

342

KASIM

Aklın varsa, bir başka akılla dost ol da işlerini onunla danışarak yap. Çünkü iki akıl sâyesinde birçok belâlardan kurtulursun.

1

Dünyanın tehlikeli bir hızla mekanikleştiği bu asırda, âdemoğlunun tasavvuf ve Mesnevi kültürüne ihtiyâcı,

şüphesiz her zamankinden daha fazladır. Semiha Ayverdi

343

KASIM

Mevlâna yaşamın insanıdır. Günlük çilelerin, acıların, ıstırapların insanıdır…İnsan kurtarmayı, ona hür ufuklar açmayı, hürriyetini

tattırmayı, içindeki cevheri tanıtmayı amaç edinmiştir. Kuru ilim, donuk yazı, ruhsuz makale, tatsız tuzsuz kitap insanı değildir

O…hayatın insanıdır. Nezih Uzel

Danışan akıllar, lambalara benzer; yirmi lamba elbette bir lambadan daha fazla aydınlık verir.

Olabilir ya, belki de aralarında gökyüzünün ışığından uyanmış bir lamba vardır.

2

344

KASIM

Ben sözü aşkla söylüyorum. Çünkü dersi AŞKtan alıyorum. Hz. Mevlâna

İnsan, akarsu bile olsa, onu bağlarlar; zamanının en akıllısı bile olsa aldatır da gülerler ona. Aklı, bir dostun aklına dost et de, “iyiler danışarak yaparlar” ayetini oku, ona göre iş yap.

3

345

KASIM

Hz. Mevlâna tüm zamanlara hitap eden, en büyük mutasavvıf şairlerden birisidir.

Roger Graudy (Müslüman Fransız düşünür)

İyi şeylerden başka bir şey düşünme ! Çünkü düşünce, suret dokumasının ipliğidir. Güzelleşen, iyi olan

düşünceden doğan her suret güzeldir, iyidir.

4

346

KASIM

AŞK bengisudur, dal şu suya; bu denizin her katresinde ayrı bir yaşayış var.

5

347

KASIM

Dünyadaki mistik düşünüm şekillerinin sonsuz denizi olan Mevlâna günümüzde hala güncelliğini korumaktadır.

Elçibey

Kurtla uzlaşma, hasetçilerle oturup kalkma, haset kurdu dışardaki kurttan beterdir.

6

348

KASIM

Bu şiirleri (Divan-ı Kebir) diğer şairlerin şiirleri ile mukayese etmeyiniz; bu şiirler AŞK ile, kendinden geçmiş bir velînin gönlünden gelen

sesleridir. Bu sesler bazen insanı şaşırtır, bazen hiç bir şiirde duyulmayan manevî zevkler verir.

Şefik Can

Sözlerin altın bile olsa işlediğin işler soğuksa bu yüzden kimsenin yanında bir pula bile değmezsin.

7

349

KASIM

Bizim topraklarımızın barındırdığı bu abide şahsiyeti hakkıyla tanıyıp, kavramaya çalışarak hayat felsefesinden hisse kaparak, kendi kişiliğimizi

yeniden inşa etmeye ihtiyaç vardır. Prof. Dr. Belkis Altıniş Gürsoy

Her kimi âşık görürsen onu maşuk bil. Çünkü o hem aşıktır, hem mâşuktur.

Susamışlar dünyada su arar, fakat su da âlemde susamışları arar.

8

350

KASIM

Karanlık gecede aydınlık günü ara. Karanlıkları yakıp aydınlatan aklı önüne al ve kendine kılavuz yap.

9

Bugünkü dünyaya ümit ışığı ve hayata canlılık kazandıracak bir Mevlâna’ya ihtiyaç vardır.

Muhammed İkbal (Doğumu, 9 Kasım 1877)

351

KASIM

İnsanın bilgisine, hünerine bakma, sözünde duruyormu, vefası var mı? Ona bak..Sözünü yerine getiriyorsa

istediğin kadar öv, ondan da fazladır o kişi.

10

352

KASIM

Mevlâna’nın bu Rubailer Divanında öyle rubaileri var ki eşsizdir, manasındaki güzellik, nüktesindeki incelik insanı hayran eder,

kendinden geçirir. Bu sebeple, bu güzel rubailerin zevkine varabilmek için kitabı her ele alışta ancak bir rubai okumak, onun üzerinde çok düşünmek, onu anlamaya çalışmak, onun zevkine varmak gerekir.

Şefik Can

İnsanın bir soluğu bir cana değer; ondan düşen bir kıl, bir madene değer…Fakat bir insan da vardır ki onunla konuşmak şöyle dursun , onu görmemek dünya mülküne değer.

11

353

KASIM

Ruh yine sızlıyor, gönül çaresiz, zihin sefer diyor, beden tâkatsiz. Âteş-i sineler semaya davranmış gel… gel… diyor, yüzyıllar ötesinden.

Bize de uzat elini Ya Hz. Mevlâna!… Hatice S.Ergül

Şu yalnızlık, binlerce candan daha da fazlaya değer; bu hürlük, cihan mülküne sahip olmaktan da ileridir…

Yalnızlıklta bir zamancağız Allahla bulunmak, candan da değerlidir; cihandan da; şundan da üstündür, bundan da.

12

354

KASIM

Ey yüceler yücesi, şanı büyük ve yüksek olan Allah’ım, önce bendeki bu cezri ve meddi sen meydana getirdin; yoksa bu gönül denizi sakindi,

durgundu. Bana bu tereddüdü, bu ikiliğe düşmeyi de sen verdin! Kereminle yine beni tereddütsüz hale getir!

Hz. Mevlâna

İnci arıyorsan denizin dibinde ara; kıyıya vuran köpüktür ancak.

13

355

KASIM

Kalkıyor kafile Âli durma yürü Mevlaya gider Mevlâna. Hasan Ali Yücel

Bedenin değirmen benzer, suyu AŞKtır; su olmayınca değirmen nasıl döner?

14

356

KASIM

Kimde gönül varsa, o bizim dilberimizdir. 0 şimsek nereden parlar, hangi yönden çakarsa, o bizim cevherimizdendir.

Hz. Mevlâna

Herkesin davranışı bulunduğu bilinç düzeyine göredir. Başkalarını kendi bakış açından değerlendirir. Gözlük camı mavi olunca güneşi mavi gösterir. Kırmızı olunca kırmızı. Ama renkten arınınca cam beyaz hale gelir, hepsinden daha doğruyu gösterir ve hepsine rehber olur.

15

357

KASIM

İnsan bedeni bir anne gibi ruh çocuğuna hamiledir. Ölüm ise doğum sancısı ve ızdırabıdır.

16

358

KASIM

Sararken alnımı yokluğun tacı Gönülden silindi neşeyle acı

Kalbe muhabbetle buldum ilacı Ben de müridinim işte Mevlâna.

Nâzım Hikmet

Hareketler sonunda bereketlerin anahtarı olur.

17

359

KASIM

Beni bir yarasanın gamı niçin sarsın! O ya kördür, yahut beni kör görmüştür.

Hz. Mevlâna

Taş yeşermez geçse de nev bahar. Toprak ol da bak nasıl güller açar. Taş gibiydin. Çok gönüller kırdın. Toprak ol üstünde hoş güller biter.

18

360

KASIM

Bir ruh mîmârı, bir sanat ve fikir yapıcısı, bir medeniyet inşâcısı olan Mevlâna Celâleddin-i Rûmî, XIII. asır Anadolu’sunun huzursuz

haritasını, bir tarla sürer gibi, kazmış, bellemiş, ekmiş, böylece de gelecek zamanların manevî ve medenî zahiresini hazırlamıştır.

Sâmiha Ayverdi

Bu dünyada yaşar gibi görünen, dolaşan, gezen bizim gölgelerimizdir. Biz, birer gölge varlıktan ibaretiz.

19

361

KASIM

Doğuda “Manevî (Ruhsal) Mesnevi”, Batıda “Ruhun Romanı” olarak da adlandırılan Mesnevide Mevlâna, ders çıkarmak ve tefekkür konusu

olarak yararlanmak üzere bilgi ve tecrübelerinin toplamını ortaya koymaktadır. Ancak onun düşüncesi o kadar geniştir ki, Mesneviyi

kapsamak imkânsızdır, o sizi kapsamaktadır ve o insanın geri dönemediği bir okyanustur.

Leili Anvar-Chenderoff

Âşık olmayan kişi pâdişah bile olsa o, ipek kefene sarılmış bir ölüdür.

20

362

KASIM

Ya Rabbi, kerem ve lütfunla doğru yola ilettiğin kalbi tekrar sapıklığa meylettirme!

Hz. Mevlâna

Her zaman neşeli, mutlu, her gittiğin yerde aziz ve saygın olmak istiyorsan her bakımdan temiz ol, doğrulukla yaşa, boş durma, bilgi öğren.

21

363

KASIM

İnsanlar, uğrunda çaba gösterdikleri her şeye ulaşırlar.

22

364

KASIM

İlahi Komedya ileneredeyse iki katı uzunluğundaki Mesnevi’yi karşılaştırmak için zaman ayıran nesnel bir batılı okur,

Dante’den yarım yüzyıl önce yazan Mevlâna’nın çok daha evrensel bir ruhu, çok daha engin ve derin bir dinsel duyarlığı yansıttığını

onaylamak zorunda kalacaktır. Franklin Lewis (ABD’li yazar)

Allah kanatlarınızı gayretten, çalışıp çabalamadan yaratmıştır. Mademki canlısınız, yaşıyorsunuz; harekete geçin! Gayret gösterin!

23

365

KASIM

Mesnevi’den cihan susuzlarına sebil Mevlâna! Ey şu gökler kadar, şu nur kadar asil Mevlâna.

Arif Nihat Asya

Gönül pencereye benzer. Beden evi onun yüzünden aydınlığa kavuşur. Şu beden her gün mezara doğru,

yokluğa doğru gitmektedir. Gönül ise ölümsüzlüğe doğru yol almadadır.

24

366

KASIM

Ya Rabbi, belaları bizden sarf eyle, çevir ve değiştir! Hz. Mevlâna

Her meyve zamanı gelince baş gösterir. Dikkatle bak, her iş nasıl düzenlidir!

25

367

KASIM

Mevlâna’da islam dininin gerçek ve içten anlayışını buluyoruz. O bize dinin statik olan kalıp tarafını değil, dinamik olan özünü tanıtıyor.

Nurettin Topçu

Dağınıklık, perişanlık, insanların birbirleriyle anlaşamamaları, hep ikiyüzlülükten ileri gelir. Rahatlık,

huzur ve kutluluk ise birlikten doğar. Bir ülkede birlik olmazsa o ülke perişan olur.

26

368

KASIM

Olgunluğun, erginliğin ve yetkinliğin zirvesini sadece yaşadığı anda değil, günümüzde de gösteren bu yüce şahsiyet,

öncelikle büyük bir veli, büyük bir mutasavvıf ve büyük bir alim, büyük bir mütefekkir, büyük bir sufi şairdir.

Ayşe Nur Sır

Mutluluk arayan kişi başkadır. Aşık olan kişi başkadır.

27

369

KASIM

Ben yaşadıkça işim, gücüm hem aşktır. Avcı değilim, ama avım avladığım budur.

Hz. Mevlâna

Dünya hayatında ateşten, yani ızdıraptan ve gamdan kaçtıkça hamur gibi ekşi kalırsın.

Hamsın.Binlerce dost bulsan, binlerce güzel bulsan bunların sana hiçbir faydası yoktur.

28

370

KASIM

Ne mutlu ki dünya, Mevlâna gibi bir vatandaşına sahiptir. Dr. Erdoğan Erol

Daima neşeli ol; ara sıra gelen cefalarla yüzünü ekşit ama, gönlünü hoş tut, suyu döndür başka tarafa aksın.

29

371

KASIM

Sözün altın gibi değerli olsa da, işlediğin işler kötü ise, kimsenin yanında bir pul bile etmezsin.

30

Hak aşıkları, erenler gittiler, aşk şehri boş kaldı diye düşünme, dünya Şems-i Tebrîzîlerle doludur amma,

Mevlâna gibi bir kişi nerede ki hakikatı görsün. Baba Kemal Hocendî

Türbeni gezdim,İçim yana yana.Türbeni gezdim, MevlânaEsirgemiş müritlerin nefeslerini,Vermiyor, rebab, ney kudümEski seslerini….Nakışlarında Nakşî Dede,Gizlediğin sır nerede?Mevlevî peşreviyleDönen pervaneler nerede?İzi kalmış teşbihlerde sarı ellerin,Huu diyerek dönen devişlerin nerede?Sıra sıra dizilmiş o heybetli kavuklarİlimde üstad olan büyük başlar nerede?Kaptırır kendini hatıralar selineİnsan göz kapaklarının gözlerinin üstüne.Şimdi senin karşındaBürdünhindibariden feracesi sırtındaBaşında duman rengi destarBeyaz sakalını çerçevelediğiSoluk benizli Mevlâna var.

Döküyorlar dergâha yudum yudumTatlı seslerini rebab, ney, kudüm.Hattat, göz nurunu döktüğün kitaplar dile geldi,Sanatkâra sanatın ince zevkini verdi,Aşirler, hafızlar, muharrirler,Hep birden gazeller, ilahiler okuyorDönüyor yeşil kubbe,Yeşil Kubbe dönüyor…..

İlhan Konyar

ARALIK

374

ARALIK

Mesnevi okudum. Ufkum son derece genişledi. İmanım da o nispette kuvvetlendi. Koca Mevlâna’nın büyüklüğü karşısında ürpermeye

başladım. Koca Sultan, Mesnevi’de mikrobu ve serumu haber veriyor; hayata gözlerini kapayacağı yılı da (ebced hesabıyla) bildiriyordu. Mesnevi’nin görebildiğim derinlikleri karşısında gözüm kararıyor,

korkuya benzer hisler bütün benliğimi kaplıyordu. Bütün derinliğini görmemin imkânı yoktu. Mesnevi’yi bitirdim, daha doğrusu Mesnevi

beni bitirdi. Her zerremde aşkın alevleri çıkmaya başlamıştı. Yaman Dede

Allaha and olsun ki, ben neşe olmadan yaşayamam. Ben gam diye bir şey varmış diye işitiyorum, fakat onun ne olduğunu bilmiyorum.

1

375

ARALIK

Denilebilir ki Mesnevi’deki her hikaye, insan ruhuhun bir yönünü inceleyen bir bilim faslıdır. Öyle ki bu hikayelerdeki espriler biraraya

getirilince ayrıntılı bir uygulamalı psikoloji, yeni deyimi ile bir davranışlar bilgisi ortaya çıkar. Mevlâna psikoloji ile yetinmeyerek

yeryüzünde belki ilk defa olarak psikanaliz uygulayan kişidir. Ord. Prof. Dr. Sadi Irmak

Kötü huy kılavuzun oldukça mutlu olacağım sanma.

2

376

ARALIK

Asırlardır kültür ve medeniyetimizi yoğuran değerleri ifadede Hz. Mevlâna’nın yediyüz küsur süren fikirleri ve mesajları, bugün bizim de

dünyaya yayılan sesimizdir. Doç. Dr. Yakup Şafak

Azlık, çokluk, zenginlik, yoksulluk bağlarından kurtulmuş olan kişi rahattır, mutludur.

3

377

ARALIK

Bana aşktan başkası yoldaş olmadı. Ne dünyaya gelmeden önce, ne de daha sonra aşksız yaşadım.

Hz. Mevlâna

Her tarafı keder, üzüntü kaplasa, bütün insanlar kederli olsalar, âşka sıkıca tutunan kişi, kedersizdir.

4

378

ARALIK

Mevlâna Hüdevendigar bize nazar kılalı, Onun görklü nazarı gönlümüz aynasıdır.

Yunus Emre

Bir kimse gönlünde bir üzüntü hissederse, onu sevdiğine açabiliyorsa açsın. Çünkü gönüldeki üzüntü söz ile gidebilir.

5

379

ARALIK

Bizim dilimizden gönlümüze giden bir yol vardır. O yola, dünyanın ve ruhun sırları bağlıdır. Dil sustuğu sürece o

yol açıktır. Dil konuşmaya başlayınca o yol kapanır.

6

380

ARALIK

Herkes kendi anlayışına, zannına göre, benim dostum oldu. Ama kimse benim gönlümdeki sırları araştırmadı.

Hz. Mevlâna

Yürü iyilik et, zaman bu iyiliği bilir, o iyilerin iyiliğini unutmaz…..Herkes göçer gider. Bu dünyada malı kalır, senin de malın kalacak; mal yerine iyiliğinin kalması daha iyidir.

7

381

ARALIK

Mesnevi okumayan hiçbir Osmanlı aydını tasavvur edilemez. Prof. Dr. Mehmet Kaplan

Yavaş ol, acele etme, sabırlı ol, zamanla koruktan helva yaparlar.

8

382

ARALIK

Dünya Yolsuzlukla Mücadedele Günü

Özel çıkar görününce erdem kaybolur: kalpten gelen yüz örtü gözleri kaplar. Hakim rüşvete meyilli ise, haksızı haklıdan nasıl ayırt edebilir

9

383

ARALIK

Ey yardım isteyenlerin imdadına yetişen, bizi doğru yola ilet. İlimler ve zenginlikler övünülecek şeyler değildir.

Hz. Mevlâna

Dünya İnsan Hakları Günü

Bütün insanlar, kardeştir; ne kul vardır, ne köle.

10

384

ARALIK

Mevlâna’nın söylem ve eylemleri evrenseldir, her zaman ve mekana uyarlanabilir.

Prof. Dr. Ali Akpınar.

Kendi içindeki şu müthiş savaşa bak! Başkalarının savaşı ile ne meşgul olup durursun?

11

385

ARALIK

Gönlü ölü olandan kurtulmak istiyorsan, diri gönüllülerden akıl öğrenmelisin.

12

386

ARALIK

Fakrın sırlarını Mevlâna’dan öğren. Zira o fakirliğe sultanlar haset eder. Muhammet İkbal

Eğer sen kendi varlığından, benliğinden birazcık olsun ileri gidersen bunların ötesinde bu mana göklerini seyredersin.

13

387

ARALIK

İçimde dostun hayalinden öyle bir ateş var ki ey üzüntü, eğer cesaretin varsa meydana çık!

Hz. Mevlâna

Şöhret afettir, şöhret peşinde koşmak, ün için uğraşmak insanlığa yakışmaz. Şöhret, gösteriş, deniz kıyısına düşen

bir köpüktür.

14

388

ARALIK

Hz. Mevlâna sevginin, barışın, kardeşliğin, hoşgörünün sembolüdür. Prof. Dr. Gazi Özdemir

Yükseklerde oturma, kendini yüksek görme, alçakgönüllü olmak, üstün görünmekten daha hoştur.

15

389

ARALIK

Mevlâna şiir ve musiki ile vicdanları katılaşmaktan kurtardı. Prof.Dr. İrene Melikoff (Fransız bilim kadını)

Sevgiliden, dostluk, yakınlık istiyorsan, onunla iyi geçin. Ticarette ilerlemek istiyorsan, alıcı ile iyi geçin. Gülün ve

gülsuyunun hatırı için dikenle uzlaş, iyi geçin.

16

390

ARALIK

Hz. Mevlâna’nın Hakka yürüyüşü (17 Aralık, 1277, Konya)

Ölümden sonra bizim mezarımızı yeryüzünde aramayın, bizim mezarımız arif kişilerin gönlündedir.

17

391

ARALIK

Bugün üzüntü, feryat yok. Hasretimiz de bal olur, çünkü Mevlâna gönlümüzdedir.

Prof. Dr. Anna Masala (İtalyan Bilim Kadını)

Ey gönül, sen, anlayışsız, değersiz insanlarla dost oluyor, onlarla oturup kalkıyorsun, benim elimden ne gelir.

18

392

ARALIK

Mevlâna’nın fikirleri sadece bir düşünce sistemi değildir, o aynı zamanda bir hayat felsefesidir.

Prof. Dr. Ali Akpınar

Hakikati sevemeyen, gerçeğe yabancı olan bir kişi ile görüşür, konuşursan, sen de gerçeğe yabancı olursun. Eğer gönül evini yabancılardan boşaltırsan, bal arısı gibi yüzlerce kovanı balla doldurursun.

19

393

ARALIK

Sema, göklere giden bir yoldur, göklere açılan bir kapıdır. Sema can kuşuna kanattır, baştır.

Hz. Mevlâna

Hakikatten haberi olmayanlarla oturup kalkarsan, donar kalırsın. Akıllılarla oturursan insan olursun.

20

394

ARALIK

Hakkında yerli ve yabancı basında nice kitaplar çıkan Celâleddin-i Rumi zaman ve mekan kayıtlarından kurtularak,

bütün insanlığın ortak malı olmuştur. Prof. Dr. Belkis Altıniş Gürsoy

Sen diyorsun ki, “benim her hünerden haberim var.” Sen kendini bilmiyorsun. Bu kendinden haberdar olmaman, sana yeterde artar.

21

395

ARALIK

Neyi çok seviyorsan, neyin üstüne titriyorsan, bil ki sen osun, senin değerin ancak odur!

22

396

ARALIK

Mevlâna’nın mistik şiirleri, müzik ve imajlar ile okuyucuyu ruhsal bir evrene ve mistisizme dahil eder. Onun hayatı, şiirsel ve mistik eserleri

Doğu’da olduğu kadar, 20. yüzyıldan itibaren Avrupa’da ve Kuzey Amerika’da da sanatı ve edebiyatı etkilemiştir.

Alberto Fabio Ambrosio

Allah bizi bu dünyaya niçin getirdi? Dünyayı fesatlarla, kötülüklerle dolduralım diye mi?

23

397

ARALIK

Bize gerçek Mevlâna’yı aksettirecek olan en sağlam ayna, kanaatimize göre ancak onun eserleridir.

Mehmet Nuri Gençosman

Endişelenmeyi bırak, ona gönlünde yer verme! Sen çıplak bir kişi gibisin, endişe de zemheri soğuğu gibidir;

Zemheriden kendini koru!

24

398

ARALIK

Rabbim kimseye kötü komşu vermesin! Hz. Mevlâna

Endişeden kurtul da, içindeki huzuru bul!

25

399

ARALIK

O (Mevlâna) şiir güzelidir, bilgi güzelidir, Allah güzelidir, O güzeller güzelidir.

Ken’an Rifâî

Küpte olup da nehirde olmayan ne var ki? Evde olup da şehirde olmayan ne var ki? Bu dünya bir küp, gönülse

ırmak gibidir. Bu dünya bir odadır, gönül acayip bir şehir.

26

400

ARALIK

Mevlâna’nın Mesnevisi, insanlığın ürettiği en önemli kitaplardan biridir. Bergson

Yok olan, sende bulunmayan şeyler için ağlama, inleme; sende bulunan, var olan şeye de sevinme!

27

401

ARALIK

Üzüntü sevincin arkasında koştuğu gibi, gece de gündüzün peşinden koşar. Gündüzü görünce bil ki

karanlık geceden kurtulmaya imkan yoktur.

28

402

ARALIK

Konya toprağından buram buram aşk kokusu geliyor. Konya’nın bu tertemiz toprağına merhabalar. Mevlâna’nın şehri olan Konya, aynı zamanda ilâhî aşk şehridir, gönüller kâbesidir. Ey dinin ve dünyanın

celali Mevlâna, senin sözlerin mânâ yönünden Kur’ân gibidir. Sadık Sermed (İran Millî Şairi)

Dertsiz AŞK bir masaldır.

29

403

ARALIK

Bizim sanatımız karşılıksız iş görme sanatıdır. Hz. Mevlâna

AŞK inciler yağdıran bir buluttur.

30

404

ARALIK

Mevlâna’nın gayesi, insanı, insan-ı kâmil yapmaktır. İnsan-ı kâmil olmak için ne lazımsa, Mesnevi’de vardır.

Yaman Dede

Görüşün uzun, sözün kısa olsun

31

SONSÖZ


407

Sonsuzluk Suskunluğumda Saklı!

Ya Hz. Mevlâna! “Bişnev” nidasıyla sarstın ruhlarımızı ve gönül ku-lağımızla yeniden duymayı hatırlattın. Dinlemeye odaklanınca, “elesti” duyurdun bize. Tâ Belh’den başlayan yolculuğun belki madden Konya’da tamamlandı. Ama hala mana olarak dünyayı dolaşıyor. Bir hilal gibi doğ-dun Belh’ten Konya’ya. İlminle, irfanınla insanlığı aydınlatırken, aşkınla yakıp geçtin. Aslında bu yakılış ve yanış, bir aydınlanma, bir dirilişti. Ve hala âşıklar Kâbe’sinden sana yönelenlerin gönlüne doğuyorsun, benim de gönlüme doğ, Ya Hz. Mevlâna!

Konya’nın bozkırlarına senin aşkın karıştı, toprağın bağrı yandı. Buğday başakları daha bir olgun, daha bir kızıl ve hala ateş kırmızısı açar gelincikler. Konya’nın yağmurlarında gözyaşların saklı, rüzgârlarında âteş-i sinenin feryadı gizli. Sen bitmeyen bir bahar mevsimisin insanlığa.

Baharda gazellerinle coşar gönüllerimiz,Yazın sıcağında Mesnevinin beyitleriyle serinleriz,Kışın ayazında rubailerinle ısınır,Ağzımız acıdığında onlarla tatlandırır,Zihnimiz bulandığında onlarla berraklaştırırız.Karanlık gecelerin aydınlığı,Paslanmış gönüllerin nurusun.Benim de gönlüme doğ Ya Hz. Mevlâna!

Sana göre; “insan aşkı kadardır.” Aşk ise edep, hayâ, ilim ve irfandır. Yaradan gibi verdiğini karşılıksız vermek, cömertlikte sınır tanımamak, sevdiğini yalnız O’nun adına sevmek. Sorgulamadan, tereddüt etmeden, karşılık beklemeden harcayabildiğin ne varsa O’nun uğruna harcamak. Cömertliğinle benim de gönlüme doğ Ya Hz. Mevlâna!

407


408

“Aşksız geçen günü ömürden sayma!” Hitabınla, yaralı gönlümüz kuş misali pır pır. Bir inci kolye gibi dizdik günleri, aşkın rengine bo-yayamadık. Ömür diye neyi sayacağız bilemedik. Bizi de aşk cenneti-ne al Ya Hz. Mevlâna!.

“Güneşin doğuşunu bekleyen zirveler gibi”, geceyi bekle diyor-sun. Zirveleri idrak edebilmek için gecelerin sırrını bize de aç Ya Hz. Mevlâna!.

“Aklını başına al da, bir gönül dostunun sohbetiyle kalbe gıda ver” buyuruyorsun; kalbimizi onaracak, irfanıyla gıdalandıracak, feyziyle cilalayacak dostlarından, bize de gönül dostu gönder Ya Hz. Mevlâna!

“Neyin peşinden koşarsan sen osun!” dedin ne çok şeyin peşin-den koşarak bölük pörçük olduğumuzu, asıl olmamız gereken (Haz-reti İnsan) şeyden ne kadar çok uzaklaştığımızı fark ettirdin. İlham kaynağın olan ayet ve hadislerin çok uzağına düştük, sadece okuduk ve geçtik. Bu mana iklimini bize de aç Ya Hz. Mevlâna!

“Nereye dönerseniz dönün, orada Allah’ın yüzü vardır” (Kuran-ı Kerim 2/115). Sen döndüğün her yerde, gördüğün her şeyde O’nu gördün, insanlığa göstermeye çalıştın, çok geniş bir yelpazeden bize hikâyelerle örnekler sundun. Gönül gözü görmeyince beden gözü neylesin, o da görüntüye takıldı. Hâlbuki bu hikâyelerin ve görüntü-lerin ardında bizim beş duyu ile algılayamayacağımız ulvi bir dünya olduğunu fark edemedik. Bizi de al o ulvi dünyana Ya Hz. Mevlâna! Gönül kıblemi sana döndüm. “ Bişnev” hitabına mest oldum. Dinledi-ğim her şeyde senden bir ilham, bir tını buldum. Sustum… sustum… sustum da, her sessizlikte sonsuzluğun bestesini duydum. Suskunlu-ğun huzur, suskunluğun gelişmek, suskunluğun keşfetmek, suskun-luğun fark etmek ve suskunluğun kendini bilmek olduğunu senden öğrendim. Sen de benim suskunluğumdaki feryadımı duy Ya Hz. Mevlâna!

408


409

Kamışlıktan kesilen neyin feryad-ı figanını anlayamadık. Tüm dertlerimizin o ilk ayrılıktan kaynaklandığını bilemedik. Ve her derde bir sebep bulduk, o kadar çok mazeretimiz olduki içimizi doldurdukça doldurduk. Oysa bize şah damarımızdan daha yakın olan Mevlâmızı, şimdi kendi içimizde bulamaz olduk. Kudretiyle her gün bizi şaşkına çeviren yüce Rabb’e bizi de yaklaştır Ya Hz. Mevlâna!…

Bilmem, kaçıncı vuslat gecen Ya Hz. Mevlâna! Hz. Aişe Annemiz de, son yolculuğuna beni gece çıkarın, mezarlığa kadar yol boyunca hurma dalları yakın diyerek, Efendisine kavuşacağı günü düğün şöle-nine çevirmiş. Sen de ölüm gününü düğün günü olarak ilan ediyor-sun. Ölümlü yanımızla bunu anlamakta zorlanıyoruz, bu muştudan bize de bir haber fısılda Ya Hz. Mevlâna!

Ruh yine sızlıyor, gönül çaresiz, zihin sefer diyor, beden tâkatsiz. Âteş-i sineler semaya davranmış gel… gel… diyor, yüzyıllar ötesin-den. Bize de uzat elini Ya Hz. Mevlâna!…

409


411

AA.Reza Arestah, 315Abdülbaki Gölpınarlı, 82, 104, 328 Abdulkerim Süruş, 339Ahmed Cevdet Paşa, 28Ahmet Fuat Mütevelli,94Ahmet Hamdi Tanpınar,200Ahmet İnam, 337Ahmet Kabaklı, 16Ahmet Köksal, 31Ahmet Süheyl Ünver, 330Alberto Fabio Ambrosio 396Ali Akpınar, 384, 392Ali Nihat Tarlan, 196, 219, 235Ali Rıdvan Bülbül, 242Aliya İzzetbegoviç, 232Anna Masala, 391Annamerie Schimmel, 17, 118, 159, 169, 238, 274, 301, 303, 311Arif Nihat Asya, 26, 176, 365Arthur John Arberry, 48, 69, 78, 302Asaf Halef Çelebi, 76, 107, 121, Aşık Veysel Şatıroğlu, 98Atilla İlhan, 333Ayşe Nur Sır, 368Ayten Lermioğlu, 212, 262

BBaba Kemal Hocendî, 371Bahman Namwar-Mutlak,122Bekir Sıtkı Erdoğan, 134Belkis Altıniş Gürsoy, 349, 394Bergson, 400

CCarl W. Ernst, 46Cihan Okuyucu, 30, 74, 334Coleman Barks, 57, 101, 131, 161, 183

DDerya Örs, 42, 62Devlet Şah, 300Doğan Hızlan, 152E.J. Wilkinson Gibb, 261

EElçibey, 347Emin Işık, 25, 211Emine Yeniterzi, 19, 119Erdoğan Erol, 370Ergin Ergül, 20, 35, 181, 208Eric Fromm, 29, 178Eric Geoffroy 139Ertuğrul Seyhan, 276Ethem Cebecioğlu, 120, 215Eva De Vitray-Meyerovitch,213, 220, 233, 227, 240

İSİM İNDEKSİ


412

FFaik Özdengül, 64Fehmi Gerçeker, 312Ferid Kam, 225, 293Feyzi Halıcı, 140, 182Franklin Lewis, 364Friedrich Rückert, 110, 180, 306

GGazi Özdemir, 388Goethe, 167, 265

HH. Kamil Yılmaz, 27, 53, 71, 147, 217, 283, 287Halide Edip Adıvar, 322Halide Nusret Zorlutuna,44Halit Ziya Uşaklıgil, 22, 218Hammer, 258, 267Hanns Meinkee, 117Hans Machzeit, 92Hasan Aktaş, 112, 113Hasan Ali Yücel, 273, 355Hatice S.Ergül, 353Helmuth Ritter, 259, ,Hicabi Kırlangıç, 42, 62, 73, 247Hilmi Yücebaş, 128Hüsamettin Çelebi, 105Hüseyin Güllüce, 39, 292Hüseyin Nasr, 228Hüseyin Peter Cunz, 90Hüsrev Hatemi, 336

II.M. Panayotopulos, 38Irene Melikoff, 280

İİbn-i Kemal, 100İlhan Konyar, 372İrene Melikoff, 389İskender Pala, 50, 52

JJ. Scherr, 324John Baldock, 55John Renard, 263

KKabir Helminski, 34, 87, 313Kâsım-ı Envar, 332Kâzım Kurbanzâde, 106Keçecizade İzzet Molla,162Kemal Akdeniz, 223Kemal Sayar, 58, 89Ken’an Rifâî, 399Kerim Kara, 206Kerim Zemani 268Koichiro Matsuura, 85

LLâedri, 130, 244Leili Anvar-Chenderoff,361Lord Kinross, 91Lynn Vilcox, 226


413

MM. Fuat Köprülü, 323Mahmut Erol Kılıç, 66Maurice Barreés, 56, 80, 102Mehmet Akif Ersoy, 207Mehmet Aydın, 221Mehmet Görmez, 97Mehmet Kaplan, 158, 381Mehmet Nuri Gençosman,397Meral Tamer, 60Michel Balivet, 203Midhad Bahari Beytur,237, 288, 318Molla Câmi, 70Muhammed İkbal, 40, 41, 132, 138, 294, 305, 326, 350, 386, 396Muhammed Bahaeddin Veled 23Muhsin İlyas Subaşı, 59, 321Munis Faik Ozansoy, 150Mustafa Kara, 72, 250Mustafa Özdamar, 47, 279Mustafa Tahralı, 24

NNâzım Hikmet, 358Nazif Öztürk, 251Nedvî, 49, 289Nef ’î, 296Nevzat Tarhan, 125, 149, 245, 255Nezih Uzel, 320, 343Nezihe Araz, 114, 308Nihat Sami Banarlı, 281, 327Nurettin Artam, 340

Nurettin Topçu, 210, 216, 264, 268, 367Nuri Şimşekler, 68

O-ÖOsman Nuri Küçük, 79, 260Ö.Tuğrul İnançer, 37Özbek İncebayraktar, 144

P-RPeyami Safa, 15, 192Radi Fiş, 236Recep Bilginer, 86Reynold A. Nicholson, 21, 184, 286Rızaeddin Remzi er-Rifaî,164, 249Rifat Okutan, 252Roger Graudy, 345

SSadık Sermed, 402Sadi Irmak, 331, 375Safî Arpaguş, 156Samiha Ayverdi, 154, 360, 342Semahaddîn Cem, 239Sevinç Çokum, 256Seyyid Hüseyin Nasr, 257, 271Sezai Karakoç, 65, 145, 168, 231, 248, 299Süleyman Nazif, 285Süleyman Wolf Bahn, 83Svitlana Nesterova, 205, 214


414

ŞŞaban Karaköse, 99Şefik Can, 254, 284, 348, 352Şems-i Tebrizî, 96, 194Şeyh Abdullah Dehlevî,338Şeyh Gâlib, 297Şeyhülislâm Yahya Efendi,266

TTahir-ül Mevlevi, 197Talat S. Halman, 148, 174, 298

Ü-V-WÜstün Dökmen, 310V. Eontiadis, 136William C. Chittick, 224

YYahya Kemal Beyatlı, 10, 172, 222Yakup Şafak, 376Yaman Dede, 95, 142, 146, 155, 229, 278, 314, 316, 374, 404Yunus Emre, 378

ZZerrinkûb ve Purcevadî,108Ziya Elitez, 295Zülfü Livaneli, 198


415

KAYNAKÇA

A. Reza Arestah, Aşkta ve Yaratılışta Yeniden Doğuş, Kitabiyat, Ankara 2000.

A.J., Arberry, Discourse of Rumî, London1961.A.Kadir, Bugünün Diliyle Mevlâna, Say yayınları, İstanbul 2002. Abdulbâki Gölpınarlı, Mevlâna Celâleddin, Hayatı, Eserleri, Felsefesi,

İnkılap Yay., 8.Baskı, İstanbul 1999. Abdullatif Erdoğan, Mevlâna Sözlüğü, Lamure, İstanbul 2006.Abdülbâki Gölpınarlı (çev.), Fîhi Mâ-Fîh, İnkılap, İstanbul 2009.Abdülbâki Gölpınarlı, Mecâlis-i Seba, İnkılap, İstanbul 2010. Abdülbâki Gölpınarlı, Mevlâna Celâleddin Rubâîler,İnkılap,İstanbul 2009.Abdülhüseyin Zerrinkûb - Nasrulllah Purcevadî, Mevlâna’nın Dünyası,

Birleşik, Ankara 2007.Adnan Karaismailoğlu, Mesnevi, Akçağ Yayınları, Ankara 2004.Adnan Karaismailoğlu (Editör), Mevlâna Araştırmaları, Akçağ yayınları,

Ankara 2006. Ahmet Güzel, Aşkın Simurgu, Bir Mevlâna İncelenmesi, Rûmî Yayınları,

Konya 2007. Alberto Fabio Ambrosio, Dervişler, Tarihi, Antropolojisi, Mistik Yönü,

Kabalcı, İstanbul 2012.Ali Yaver Caferi, Mesnevî, Mevlâna Celaledin Rumî, Tablet, Konya 2007.Ahmet Kabaklı, Mevlâna, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 11. Baskı, İstanbul

2011.Annemarie Schimmel, (Çev. Senail Özkan), Ben Rüzgârım, Sen Ateş, Mev-

lâna Celaleddîn Rumî, 5. Baskı İstanbul 2007.Asaf Hâlet Çelebi, Mevlâna ve Mevlevilik, Hece Yayınları, 2. baskı, Ankara,

2006.B. Fürûzanfer, Mevlâna Celaleddin, (Çev.Feridun Nafiz Uzluk), Konya

Valiliği İl, Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Konya 2005 Bekir Şahin (Hazırlayan), Divanı-ı Kebirden Seçmeler, Rumi Yay. Konya,

2007. Beşir Ayvazoğlu, Refik Durbaş, Mevlâna ve Günümüz Türkçesiyle Şiirleri,

Boyut yalınlarıCelal Oymak-Nevin Balta, düşünce okyanusu Mevlâna, Kanguru yayınları,

2. Baskı, İstanbul 2008.Cihan Okuyucu, Mevlâna Konuşuyor, Bilge 2. baskı, İstanbul 2006.


416

Ebu’l Hasan En-Nedvî, Hz. Mevlâna, (çev.Yusuf Karaca), İstanbul 2007.Elçibey, Mistik Güneş Mevlâna, Siyah-Beyaz, İstanbul 2010.Emine Yeniterzi, Kubbe-i Hadra’nın Gölgesinde, Rumî yayınevi, İstanbul,

tarihsiz. Emine Yeniterzi, Sevginin Evrensel Mühendisi Mevlâna, Türkiye Diyanet

Vakfı Yay., 10. Baskı Ankara 2008.Ercan Alkan, Tasavvuf Seni çağırıyor, Hayy Kitap, İstanbul 2008.Ergin Ergül, Hukukçu ve Yöneticiler İçin Mevlâna Bilgeliği, Orient

yayınları, Ankara 2011.Eric Geoffroy, Le soufisme, Voie interieure de I’islam, Fayard, Paris 2009.Ertuğrul Seyhan, Tasavvuf Edebiyatında Mevlâna ve Mevlevî, Sır yayınları,

İstanbul 2007.Ethem Cebecioğlu, Halil İbrahim Şimşek, Vahit Göktaş, Mevlâna

Söyleşileri, Vefa yayınları, İstanbul 2009.Eva de Vitray- Meyerovitch et Damchid Mortazavi, Rubâi’yât, Albin Michel,

Paris 1993. Eva De Vitray-Meyerovitch / Djamchid Mortazavi, Mathnawi, La quête de

l’absolu, édition du Rocher, Paris 2004.Eva De Vitray-Meyerovitch, Güneşin Şarkısı, Şule Yayınları, İstanbul 2001Eva De Vitray-Meyerovitch, Islam, l’autre visage, Albin Michel, Paris 1995.

(Tercümesi: İslamın Güler Yüzü, Şule Yayınları, 8. baskı, İstanbul 2005.)

Eva De Vitray-Meyerovitch, Le livre du dedans, Babel, Paris 2010.Eva De Vitray-Meyerovitch/Djamchid Mortazavi, Mathnawi, La quête de

l’absolu, édition du Rocher, Paris 2004. Faik Özdengül, Rumî ve Aşkın Terapi, Konya 2005.Feridun Sipehsâlâr, Mevlâna ve Etrafındakiler, Çev. Tahsin Yazıcı, İstanbul,

1977.Gazi Özdemir, Mevlâna’dan Geriye Kalanlar, Neden Kitap, İstanbul 2010.Gülgün Yazıcı, “Mevlâna’nın Mesnevî’sinde Ehliyet ve Liyakat Kavramları,”

Turkish Studies, 2009, Volume 4 Issue 7, ss. 928-938. H. Kamil Yılmaz, Çağları Aşan Mevlâna Çağrısı, Erkam Yayınları, İstanbul,

2008.Hakan Kaya, Mevlâna Gül Bahçesi, Arkhe, İst. 2003.Hamza Tanyaş, Mevlâna’dan Rubailer, Kaknüs Yay., 2. Baskı, İstanbul 1998.Hatice Sedef Ergül, Bütüncül Gelişimin Anahtarı Mevlâna yolu, Akçağ

Yayınevi Ankara 2010.Hatice Sedef Ergül, Kişisel Gelişimin Rumicesi, Yargı Yayınevi, Ankara

2007.


417

Hicabi Kırlangıç, Mevlâna Celaleddin Rumi Yedi Meclis (Mecalis-i Seb’a), Kurtuba Kitap, İstanbul 2010.

Hilmi Yücebaş, Edebiyatımızda Mevlâna, L&M yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2005.

Hüsrev Hatemi, Hz. Mevlâna’dan Rubailer Vuslat denizi, Sufi Kitap, İstanbul 2010.

İlyas Öztürk- Hasan Akay, Mevlâna’nın Dayanılmaz Davetine Katılmak, 3 F yayınevi,İstanbul 2007.

İskender Pala, Mevlâna, Gendaş, İstanbul 2002.İsmail Yakıt, Batı Düşüncesi ve Mevlâna, Ötüken, İstanbul 2000. John Baldock, Mevlâna Gizli Öğretisi, Sınır Ötesi Yayınları İstanbul 2006.Kabir Helminski, Bilen Kalp, Dharma, İstanbul 2001.Kabir Helminski, Mevlâna Felsefesi, Pegasus Yayınları, İstanbul 2007.Kerim Zemani, Aşkın nakkaşı, Karatay Akademi, Konya 2011.Leili Anvar-Chenderoff, Rûmî, Edition Médicis-Entrelacs, Paris 2004.Mahmud Erol Kılıç, Mevlâna gündelik hayatımızın neresinde?, http://aka-

demik.semazen.net/, erişim tarihi : 18.08.2011.Mahmut Erol Kılıç, Mesnevî, Aşk-ı Mevlâna’da Yananlara Konuşur, Yüzakı

Dergisi, http://akademik.semazen.net/erişim tarihi:06.05.2010.Mehmet Aydın, Mevlâna Hümanizminin Boyutları, Türk İslam Medeniyeti

Akademik Araştırmalar Dergisi, Mevlâna Özel Sayısı, 2007/3. Mehmet Kaplan, Mevlâna ve İnsanlık, Hisar Dergisi, Ocak, 1974, http://

www.susam.selcuk.edu.tr/arastirmalar/ dusunceler.html.Mehmet nuri Gençosman, Mevlâna Rubailer, Ataç Yayınları, İstanbul 2012.Mehmet Şeker, Sabri Yılmaz, Tahsin Koçyiğit, Mevlâna ve İnsan –Sempozy-

um Bildirileri, Türkiye Diyanet Vakfı yayınları, 2. Baskı, Ankara 2010.Meliha Ülker Tarıkahya (Çev.), Mevlâna, Fîhi Mâ Fih, (Anbarcıoğlu),

İstanbul 1985.Muhammed İkbal (Haz. Ali Nihat Tarlan), Esrar ve Rumuz, Sufi Kitap,

İstanbul 2006.Muhammed İkbal (Haz. Ali Nihat Tarlan), Kulluk Kitabı, Sufi Kitap,

İstanbul 2006.Muhammed İkbal (Haz. Ali Nihat Tarlan), Şarktan Haber, Sufi Kitap,

İstanbul 2006.Muhammed İkbal, Cavidname, Kaknüs, 2. baskı, İstanbul 2008.Muhammed İkbal, Yansımalar, Kaknüs, İstanbul, 2001.Muhsin İlyas Subaşı, Batı’daki Mevlâna, Nesil Yayınları, İstanbul 2000.Mustafa Özcan, Bugünler Mevlâna ile Dolu, Celâleddin Kişmir’in Yazıları,

Konya 2006.


418

Mustafa Özdamar, İnsanlığın Piri Hz. Mevlâna, Kırk Kandil, İstanbul 2010. Nedvî, Hz. Mevlâna, Kayıhan Yayınları, İstanbul 2007, Nev-Niyaz, Ihlamur Mevlâna Özel Sayısı, NKM, Konya 2011.Nevzat Tarhan, Mesnevî Terapi, Timaş Yayınları, İstanbul 2012.Nezih Uzel, Mevlâna ve İnsan, Milenyum Yay. 3. Baskı, İstanbul 2009.Nurettin Topçu, Mevlâna ve Tasavvuf, Dergah Yayınları 3. baskı, İstanbul 2002.Osman Nuri Küçük, Fîhî Mâ Fîh Ekseninde Mevlâna’nın Tasavvufî

Görüşleri, Rûmî, Konya 2006.Osman Nuri Küçük, Mevlâna ve İktidar, Rumi yayınları, Konya 2007.Osman Nuri Küçük, Mevlâna’ya göre Manevî Gelişim, İnsan Yayınları,

İstanbul 2009.Osman Nuri Topbaş, Mesnevi Deryasından Âb-ı Hayat Katreleri, Erkam

Yayınları, İstanbul 2005.Ö. Tuğrul İnançer, Dinle Neyden, Mesnevi Soh-betleri, Sufi Kitap, İstanbul,

2009.Radi Fiş, Bir Mutasavvıf, Bir Âhi hümanisti, Celaleddin Rumî Mevlâna

(Rusçadan çeviren: Mazlum Beyhan), Gelenek Yayınları, İstanbul 2005.Ramazan Altıntaş, Mevlâna’ya Gönül Kelamı, Ufuk Yayınları, İstanbul 2007.Sezai Karakoç, Mevlâna, Diriliş Yayınları, 2. baskı, İstanbul 1999.Svitlana Nesterova, Mesnevî’de Örtülü Anlamlar, İnsan Yayınları, İstanbul

2012.Şaban Karaköse, Dünyada Mevlâna Nefesi, Yediveren Yayınları, İstanbul 2011. Şefik Can, Dîvan-ı Kebir, Seçmeler, c.1, Ötüken, İstanbul 2009. Şefik Can, Konularına Göre Açıklamalı Mesnevî Tercümesi, Ötüken

yayınevi, İstanbul 2003.Şefik Can, Mevlâna ile Bir Ömür, Sufi kitap, İstanbul 2008Şefik Can, Mevlâna, Dîvan-ı Kebîr, Ötüken, İstanbul 2009.Şefik Can, Rubailer, Mevlâna, Kırkambar Kitaplığı, İstanbul 2008.Tahir Büyükkörükçü, Mevlâna ve Mesnevi, Bedir Yayınevi, İst.1997.Tahirü’l Mevlevî, Mevlâna, Mesnevi, Kırkambar Yay., İstanbul 2010. Talat S. Halman, Sevda Yüce Gözlerle, Rubailer, Mevlâna Cela-leddin

Rumi’den, Hece Yay., İstanbul 2004. Veled İzbulak, (Gözden geçiren Abdulkadir Gölpınarlı) Mesnevî, Konya

Büyükşehir Belediyesi, İstanbul 2004.Yakup Şafak, Mevlâna Celaleddin-i Rûmi, Konya Büyükşehir Belediyesi,

Konya 2007.Yakup Şafak, Nuri Şimşekler, Konulara Göre Mesnevi’den Özdeyişler,

Akçağ yayınları, 2. Baskı Ankara 2011.Ziya Elitez, Mevlâna’dan Altın Öğütler, Kozmik Kitaplar, İst. 2004.


419

TAKVİMLER2013

Ocak Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa 1 1 2 3 4 5 6 2 7 8 9 10 11 12 13 3 14 15 16 17 18 19 20 4 21 22 23 24 25 26 27 5 28 29 30 31

Şubat Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa

5 1 2 3 6 4 5 6 7 8 9 10 7 11 12 13 14 15 16 17 8 18 19 20 21 22 23 24 9 25 26 27 28

Mart Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa

9 1 2 310 4 5 6 7 8 9 1011 11 12 13 14 15 16 1712 18 19 20 21 22 23 2413 25 26 27 28 29 30 31

Nisan Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa14 1 2 3 4 5 6 715 8 9 10 11 12 13 1416 15 16 17 18 19 20 2117 22 23 24 25 26 27 2818 29 30

Mayıs Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa

18 1 2 3 4 519 6 7 8 9 10 11 1220 13 14 15 16 17 18 1921 20 21 22 23 24 25 2622 27 28 29 30 31

Haziran Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa

22 1 223 3 4 5 6 7 8 924 10 11 12 13 14 15 1625 17 18 19 20 21 22 2326 24 25 26 27 28 29 30

Temmuz Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa

27 1 2 3 4 5 6 728 8 9 10 11 12 13 1429 15 16 17 18 19 20 2130 22 23 24 25 26 27 2831 29 30 31

Ağustos Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa

31 1 2 3 432 5 6 7 8 9 10 1133 12 13 14 15 16 17 1834 19 20 21 22 23 24 2535 26 27 28 29 30 31

Eylül Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa

35 136 2 3 4 5 6 7 837 9 10 11 12 13 14 1538 16 17 18 19 20 21 2239 23 24 25 26 27 28 2940 30

Ekim Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa

40 1 2 3 4 5 641 7 8 9 10 11 12 1342 14 15 16 17 18 19 2043 21 22 23 24 25 26 2744 28 29 30 31

Kasım Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa

44 1 2 345 4 5 6 7 8 9 1046 11 12 13 14 15 16 1747 18 19 20 21 22 23 2448 25 26 27 28 29 30

Aralık Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa

48 149 2 3 4 5 6 7 850 9 10 11 12 13 14 1551 16 17 18 19 20 21 2252 23 24 25 26 27 28 29 1 30 31


420


Şubat Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa 5 1 2 6 3 4 5 6 7 8 9 7 10 11 12 13 14 15 16 8 17 18 19 20 21 22 23 9 24 25 26 27 28

Mart Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa 9 1 210 3 4 5 6 7 8 911 10 11 12 13 14 15 1612 17 18 19 20 21 22 2313 24 25 26 27 28 29 3014 31


Mayıs Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa18 1 2 3 419 5 6 7 8 9 10 1120 12 13 14 15 16 17 1821 19 20 21 22 23 24 2522 26 27 28 29 30 31

Haziran Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa22 123 2 3 4 5 6 7 824 9 10 11 12 13 14 1525 16 17 18 19 20 21 2226 23 24 25 26 27 28 2927 30

Temmuz Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa27 1 2 3 4 5 628 7 8 9 10 11 12 1329 14 15 16 17 18 19 2030 21 22 23 24 25 26 2731 28 29 30 31

Ağustos Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa31 1 2 332 4 5 6 7 8 9 1033 11 12 13 14 15 16 1734 18 19 20 21 22 23 2435 25 26 27 28 29 30 31

Eylül Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa36 1 2 3 4 5 6 737 8 9 10 11 12 13 1438 15 16 17 18 19 20 2139 22 23 24 25 26 27 2840 29 30

Ekim Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa40 1 2 3 4 541 6 7 8 9 10 11 1242 13 14 15 16 17 18 1943 20 21 22 23 24 25 2644 27 28 29 30 31

Kasım Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa44 1 245 3 4 5 6 7 8 946 10 11 12 13 14 15 1647 17 18 19 20 21 22 2348 24 25 26 27 28 29 30

Aralık Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa49 1 2 3 4 5 6 750 8 9 10 11 12 13 1451 15 16 17 18 19 20 2152 22 23 24 25 26 27 28 1 29 30 31

2014


421


Şubat Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa 5 1 6 2 3 4 5 6 7 8 7 9 10 11 12 13 14 15 8 16 17 18 19 20 21 22 9 23 24 25 26 27 28

Mart Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa 9 110 2 3 4 5 6 7 811 9 10 11 12 13 14 1512 16 17 18 19 20 21 2213 23 24 25 26 27 28 2914 30 31


Mayıs Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa18 1 2 319 4 5 6 7 8 9 1020 11 12 13 14 15 16 1721 18 19 20 21 22 23 2422 25 26 27 28 29 30 31

Haziran Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa23 1 2 3 4 5 6 724 8 9 10 11 12 13 1425 15 16 17 18 19 20 2126 22 23 24 25 26 27 2827 29 30

Temmuz Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa27 1 2 3 4 528 6 7 8 9 10 11 1229 13 14 15 16 17 18 1930 20 21 22 23 24 25 2631 27 28 29 30 31

Ağustos Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa31 1 232 3 4 5 6 7 8 933 10 11 12 13 14 15 1634 17 18 19 20 21 22 2335 24 25 26 27 28 29 3036 31

Eylül Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa36 1 2 3 4 5 637 7 8 9 10 11 12 1338 14 15 16 17 18 19 2039 21 22 23 24 25 26 2740 28 29 30

Ekim Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa40 1 2 3 441 5 6 7 8 9 10 1142 12 13 14 15 16 17 1843 19 20 21 22 23 24 2544 26 27 28 29 30 31

Kasım Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa44 145 2 3 4 5 6 7 846 9 10 11 12 13 14 1547 16 17 18 19 20 21 2248 23 24 25 26 27 28 2949 30

Aralık Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa49 1 2 3 4 5 650 7 8 9 10 11 12 1351 14 15 16 17 18 19 2052 21 22 23 24 25 26 2753 28 29 30 31

2015


423

İÇİNDEKİLER

Giriş: Çağlar Üstü bir AŞKIN Gelişim Kılavuzu Olarak Mevlâna ve Mesnevi .............................................. 7

Ocak ..................................................................................................13Şubat .................................................................................................47Mart ..................................................................................................79Nisan ...............................................................................................113Mayıs ..............................................................................................145Haziran ...........................................................................................179Temmuz ..........................................................................................211Ağustos ............................................................................................245Eylül ................................................................................................279Ekim ................................................................................................311Kasım ..............................................................................................343Aralık ..............................................................................................375

Sonsöz: Sonsuzluk Susuzluğumda Saklı .......................................409İsim İndeksi .....................................................................................413Kaynakça ........................................................................................417Takvim: 2013, 2014, 2015 ..............................................................421

MEVLÂNA ile 365 Gün AŞKIN GELİŞİM - erginergul.com · Sen her ne ararsan kendinde ara,...

Documents

Transcript of MEVLÂNA ile 365 Gün AŞKIN GELİŞİM - erginergul.com · Sen her ne ararsan kendinde ara,...