Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů
description
Transcript of Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů
![Page 1: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/1.jpg)
Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů
Alice Skoumalová
![Page 2: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/3.jpg)
1. Triacylglyceroly zásoba energie
tukové zásoby, lipoproteiny
![Page 4: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/4.jpg)
2. Glycerofosfolipidy hlavní složka biologických membrán
lipoproteiny, žluč, plicní surfaktant
zdroj PUFA (eikozanoidy)
přenos signálu (PIP2)
![Page 5: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/5.jpg)
3. Plasmalogeny myelin, srdeční sval
PAF (destičky aktivující faktor)
fagocyty (agregace destiček, edém, hypotenze)
![Page 6: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/6.jpg)
4. Sfingomyeliny (sfingofosfolipidy) biologické membrány
vysoký podíl v myelinu
Sfingosin
![Page 7: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/7.jpg)
4. Glykolipidy vnější část membrán, receptory (hormony, toxin cholery), mezibuněčná komunikace, antigenní determinatny krevních skupin ABO
cerebrosidy, sulfatidy, gangliosidy
![Page 8: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/8.jpg)
Lipogeneze - syntéza TG z glukózy
MK (potrava, syntéza) TG glycerofosfolipidů sfingolipidů
![Page 9: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/9.jpg)
Syntéza TG
Endoplasmatické retikulum (hladké)
Zdroje glycerol-3-P:
1. fosforylace glycerolu (glycerolkináza)
játra
2. redukce dihydroxyacetonfosfátu
z glykolýzy
játra, tuková tkáň
Kyselina fosfatidová
- prekurzor pro syntézu:
1. TG
2. glycerofosfolipidů
![Page 10: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/10.jpg)
Defosforylace kys. fosfatidové:
Navázání třetího acylu:
Tvorba triacylglycerolu:
![Page 11: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/11.jpg)
Syntéza a sekrece VLDL
Endoplasmatické retikulum, Golgiho komplex
TG, cholesterol, fosfolipidy a proteiny
VLDL
![Page 12: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/12.jpg)
Osud VLDL TG
Lipoproteinová lipáza
povrch endotelových buněk v kapilárách (hlavně svaly a tuková tkáň - rozdílné Km)
koenzym Apo C-II (z HDL)
štěpí TG z VLDL a chylomikronů
![Page 13: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/13.jpg)
Ukládání TG v tukové tkáni
Insulin
transport glukózy do buněk
syntéza a sekrece LPL
![Page 14: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/14.jpg)
Uvolnění TG z tukové tkáně
↓Inzulin, ↑Glukagon
nárůst cAMP - proteinkináza A - fosforylace hormon-senzitivní lipázy (TG lipáza)
MK - vazba na albumin, oxidace ve tkáních
Dlouhodobé hladovění - ketolátky (acetyl-CoA), glukoneogeneze (glycerol)
![Page 15: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/15.jpg)
2. Vzájemné přeměny fosfolipidů:
Syntéza glycerofosfolipidů
1. Kyselina fosfatidová - přídání polární skupiny
![Page 16: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/16.jpg)
Degradace glycerofosfolipidů
Fosfolipázy
membrány, lysozomy
Fosfolipáza A2 Fosfolipáza C
Kyselina arachidonová - eikozanoidy Hydrolýza PIP2 - DAG a inositoltrifosfát
Oprava poškozených membránovýchlipidů
![Page 17: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/17.jpg)
Syntéza sfingolipidů
V Golgiho komplexu (membrána SV)
Tvorba ceramidu:
Prekurzor:
Serin + palmitoyl-CoA
Kondenzace serinu a palmitátu
Redukce
Tvorba amidu (dlouhá MK)
Dvojná vazba
![Page 18: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/19.jpg)
Degradace sfingolipidů
Lysozomální enzymy
deficit = sfingolipidózy (lysozomální střádací choroby)
Sfingolipidózy
genetické mutace, často mentální retardace, smrt v dětském věku
Nemoc Deficit enzymu Kumulující lipid
Fukosidóza α-Fukosidáza H-Isoantigen
Generalizovaná gangliosidóza GM1-β-Galaktosidáza GM1-Gangliosid
Tay-Sachsova choroba Hexosaminidáza A GM2-Gangliosid
Varianta Tay-Sachsovy ch. Hexosaminidáza A a B GM2-Gangliosid
Fabryho choroba α-Galaktosidáza Globotriaosylceramid
Ceramidlaktosidová lipidóza Ceramidlaktosidáza Ceramidlaktosid
Metachromatická leukodystrofie Arylsulfatáza A 3-Sulfogalaktosylceramid
Krabbeho choroba β-Galaktosidáza Galaktosylceramid
Gaucherova choroba β-Glukosidáza Glukosylceramid
Niemann-Pickova choroba Sfingomyelináza Sfingomyelin
Farberova choroba Ceramidáza Ceramid
![Page 20: Metabolismus acylglycerolů a sfingolipidů](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022062309/56813d11550346895da6cd1f/html5/thumbnails/20.jpg)
Tay-Sachsova choroba
kumulace gangliosidu v neuronech