İMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJ İ VER İML İLİĞİ - tskb.com.tr · ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJ İ...

ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM

NELER YAPMALI ?

29.Enerji Verimliliği Haftası Paneli İstanbul WOW Convention Center

13 Ocak 2010 1

Prof. Dr. Ali DURMAZ Gazi Üniversitesi Enerji-Çevre Sistemleri ve Endüstriyel

Rehabilitasyon (GEÇER) Araştırma Merkezi Direktörü

ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?

Çimento Sektörüne Genel Bakış

2004 yılına göre Türkiyede toplam 40 klinker üretim, 58 de çimento öğütme tesisi bulunmaktadır. 2004 – 2008 yılları arasında kurulu kapasite, satış ve ihracattaki gelişmeler aşağıda verilmiştir.

2

2004 – 2008 Üretim Kapasite Artışı: Klinker : %45 (%11.25-yıl) Çimento : %43 (%10.75-yıl)

• Birim ürün enerji payının en aza indirilmesi, özellikle enerji yoğun endüstriyel kuruluşların ekonomikliğinin ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasında, en önemli faktörlerin başında gelmektedir.

• Başlıca enerji türleri ısı ve elektriktir. • Yakıtlardan (fosil, nkleer, yenilenebilir), enerji dönüşüm sistemiyle

üretilen ısı ve elektrik enerjisinin çok az bir bölümü, doğrudan üretimde kullanılır. Kalan büyük bölümü kayıp enerji veya emisyon biçiminde çevreye atılır.

• Bir tesisin tüm enerji gereksinimi, ya doğrudan satın alınarak

kullanılan enerji (emisyonlu enerji) ile, veya bunun bir bölümü kayıp enerjisinin geri kazanımı (tasarruf edilen, emisyonsuz enerji) ile sağlanır.

• Tasarruf edilen enerjinin kullanım koşulu, tasarruf edilen

enerjinin maliyetinin (TEM), satın alınarak kullanılan enerjinin maliyetinden (KEM) küçük olmasıdır. Bu koşul; sistem yapısına, enerji fiyatlarındaki değişime, teknolojik gelişmelere, işletme koşullarına ve birçok faktöre bağlıdır.

3 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli

13 Ocak 2010


• Çok karmaşık, disiplinler arası, teknik, ekonomik ve sosyal boyutlu endüstriyel enerji verimliliği çalışmalarının sektör bazında ve fabrika bazında sistematik bir biçimde gerçekleştirilmesi, makro ve mikro ekonomi yönünden büyük önem taşımaktadır.

• Sektör bazındaki endüstriyel verimlilik ve emisyon kontrolü çalışmalarında sektörün kümeleşmiş enerji kullanım ve emisyon salınım modeli oluşturulur. Bu model yardımıyla enerji verimliliği artırma stratejileri, yatırım programları ve uygulama çalışmaları gerçekleştirilir. Aynı model fabrika bazında da uygulanabilir.

• Bu yaklaşım, Türkiye çimento sektöründe enerji verimliliğinin artırılması ve CO2 emisyonlarının azaltılması amacıyla yapılan, EİE koordinatörlüğünde gerçekleştirilen çalışma yardımıyla aşağıda irdelenmiştir.


13 Ocak 2010


5

Küresel isinma CO2 BGAS

%30

%50YAKIT KAZAN

YAKITTERMIKSANTRAL

Q ATIK %65

DPT

ISLENMIS GIRDI

ELEKTRIK

%25

HAM ISLENMIS

FABRIKA(ENDUSTRIYELSEKTOR)

ÜRÜN

Uluslararasi Sozlesmeler

(AB Müktesabati,Iklim Degisikligi Sozlesmesi...)

Ulusal Yasalar

T.C. Hükümeti

ETKBAR-GE(EÇI)

ETKB

ÇOBÇOBAr-Ge(EÇI)

FABRIKAYONETIMI

FabrikaAr&Ge

AB

UECIAR-GEMERKEZI

Hammadde

Diger Girdiler

Mühendis

Yönetici ve diger personelHava Kirliligi

Küresel isinma CO2BGAS

Hava Kirliligi

HAM GIRDI ISLEN. GIR.

HAM GIRDI ISLEN. GIR.

YAKIT

HAVA

SU

PERSONEL, DIG.

YAKIT

HAVA

SU

PERS., DIG.

ISIELEKTRIK

Türkiye İçin Önerilen Ulusal Enerji Verimliliği ve Emisyon Kontrolü Sistem Yapısı.

Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli

13 Ocak 2010


ENDÜSTRİYEL ENERJİ VERİMLİLİĞİNİN ARTIRILMASI VE EMİSYONLARIN AZALTILMASI METODOLOJİSİ


13 Ocak 2010


• Bir entegre çimento fabrikasının (klinker üretme ve çimento öğütme) sistem yapısı, bağlantı ve akış şeması


13 Ocak 2010


• Çimento sektörünün kümelenmiş enerji kullanımı ve atmosfere CO2 salınım modeli


13 Ocak 2010


• Çimento sektöründe alınabilecek enerji tasarruf önlemleri ve uygulama oranları


13 Ocak 2010


• Bu model yardımıyla oluşturulan “Türkiye Çimento Sektörü Enerji Tasarrufu Sağlama Eğrileri” (%12 faiz oranı için)


13 Ocak 2010


• Bu model yardımıyla oluşturulan “Türkiye Çimento Sektörü Enerji Tasarrufu Sağlama Eğrileri” (%30 faiz oranı için)


13 Ocak 2010


• 1990-2020 yılları arasında, çeşitli senaryolar durumunda toplam enerji tüketiminin yıllara göre dağılımı (%12 faiz oranı için)

12

0

50

100

150

200

250

1990 2004 2010 2015 2020

To

pla

m E

ner

ji T

üke

tim

i (P

J/yı

l)

1990'dan Sonra Önlemsiz 2004'ten Sonra Önlemsiz 2004'ten Sonra Önlemli


13 Ocak 2010


• 1990-2020 yılları arasında, çeşitli senaryolar durumunda toplam enerji tüketiminin yıllara göre dağılımı (%30 faiz oranı için)

13

0

50

100

150

200

250

1990 2004 2010 2015 2020

To

pla

m E

ner

ji T

üke

tim

i (P

J/yı

l)



13 Ocak 2010


• Toplam enerji maliyetlerinin yıllara göre dağılımı (%12 faiz oranı için)

14

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

2004 2010 2015 2020

En

erji

Mal

iyet

leri

(m

ilyo

n $

/yıl)

1990 Teknolojisine Göre 2004 Teknolojisine Göre Önlemlerin Alınmasına Göre


13 Ocak 2010


• Toplam enerji maliyetlerinin yıllara göre dağılımı (%30 faiz oranı için)

15

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

2004 2010 2015 2020

En

erji

Mal

iyet

leri

(m

ilyo

n $

/yıl)

1990 Teknolojisine Göre 2004 Teknolojisine Göre Önlemlerin Alınmasına Göre


13 Ocak 2010


• Tasarruf edilen enerjilerin birim maliyetlerinin yıllara göre değişimi

16

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

2010 2015 2020

Bir

im E

ner

ji M

aliy

etle

ri (

$/G

J)

%12 faiz oranına göre %30 faiz oranına göre


13 Ocak 2010


• Enerji tasarruf yatırımlarının yıllara göre değişimleri

17

0

100

200

300

400

500

600

2010 2015 2020

Yat

ırım

(m

ilyo

n $

)

%12 Faiz Oranına Göre %30 Faiz Oranına Göre


13 Ocak 2010


• Çimento sektöründe üretimin 2004 yılından itibaren tasarruf önlemleri alınması durumunda CO2 emisyon türlerinin yıllara göre değişimi

18

0

5

10

15

20

25

30

35

1990 2004 2010 2015 2020

CO

2 E

mis

yon

u (

mily

on

to

n/y

ıl)

Kalsinasyon Kaynaklı CO2 Emisyonu

Yakıt Kaynaklı CO2 Emisyonu

Klinker El. Kaynaklı CO2 Emisyonu

Çimento Öğ. El. Kaynaklı CO2 Emisyonu


13 Ocak 2010


• Çimento sektöründe üretimin 2004 yılından itibaren tasarruf önlemleri alınması durumunda CO2 emisyon türlerinin yıllara göre değişimi Şekil 13’te (%30 faiz oranı için) gösterilmiştir.

19

0

5

10

15

20

25

30

35

1990 2004 2010 2015 2020

CO

2 E

mis

yon

u (

mily

on

to

n/y

ıl)

Kalsinasyon Kaynaklı CO2 Emisyonu

Yakıt Kaynaklı CO2 Emisyonu

Klinker El. Kaynaklı CO2 Emisyonu

Çimento Öğ. El. Kaynaklı CO2 Emisyonu


13 Ocak 2010


• Çeşitli senaryolar durumunda atmosfere salınan toplam CO2 emisyonlarının yıllara göre değişimi (%12 faiz oranı için)

20

0

10

20

30

40

50

60

70

1990 2004 2010 2015 2020

CO

2 E

mis

yon

u (

mily

on

to

n-C

O2/

yıl)



13 Ocak 2010


• Çeşitli senaryolar durumunda atmosfere salınan toplam CO2 emisyonlarının yıllara göre değişimi (%30 faiz oranı için)

21

0

10

20

30

40

50

60

70

1990 2004 2010 2015 2020

CO

2 E

mis

yon

u (

mily

on

to

n-C

O2/

yıl)



13 Ocak 2010


• İncelenen Senaryolar İçin Türkiye Çimento Sektöründe Tüketilen Toplam Birincil Enerjinin Yıllara Göre Değişimi


13 Ocak 2010


• İncelenen Senaryolar İçin Türkiye Çimento Sektöründe Tüketilen Toplam Enerjinin Maliyetinin Yıllara Göre Değişimi


13 Ocak 2010


• İncelenen Senaryolar İçin Türkiye Çimento Sektöründe Klinker Özgül Isı Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi


13 Ocak 2010


• İncelenen Senaryolar İçin Türkiye Çimento Sektöründe Katkılı Çimento Özgül Elektrik Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi


13 Ocak 2010


• Türkiye Çimento Sektörünün Katkılı Çimento Özgül Birincil Enerji Tüketiminin Maliyetlere ve Yıllara Göre Değişimi (Senaryo 3, %12 Faiz).


13 Ocak 2010


• Türkiye Çimento Sektörünün Katkılı Çimento Özgül Birincil Enerji Tüketiminin Maliyetlere ve Yıllara Göre Değişimi (Senaryo 3, %30 Faiz).


13 Ocak 2010


• İncelenen Senaryolar İçin Türkiye Çimento Sektöründe Özgül CO2 Emisyonunun Yıllara Göre Değişimi.


13 Ocak 2010


• Türkiye Çimento Sektörünün Katkılı Çimento Özgül CO2 Emisyonunun Maliyetlere ve Yıllara Göre Değişimi (Senaryo 3, %12 Faiz).


13 Ocak 2010


• Türkiye Çimento Sektörünün Katkılı Çimento Özgül CO2 Emisyonunun Maliyetlere ve Yıllara Göre Değişimi (Senaryo 3, %30 Faiz).


13 Ocak 2010


İMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJ İ VER İML İLİĞİ - tskb.com.tr · ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJ İ...

Documents

Transcript of İMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJ İ VER İML İLİĞİ - tskb.com.tr · ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJ İ...