MEKÂNSAL BİR SENTEZ:TÜRKİYE

3. Ünite

376

139

1. Yaşadığım Yerden Ülkeme ...................................................................................... 140

Konu Değerlendirme Testi ............................................................................... 144

140

377 378

etkinlik

etkinlik

Yaşadığımız yerin coğrafi konumu yer şekilleri kısaca şöyledir:

Yaşadığı yere göre öğrenci cevapları geçerli

Yaşadığımız yerin iklimi ve bitki örtüsü kısaca şöyledir:

Yaşadığı yere göre öğrenci cevapları geçerli

1. NEREDE YAŞIYORUM

Yaşadığımız yerin sıcaklık ve yağış grafiği

Yağış (mm) Sıcaklık (°C)

YağışO Ş MNM H T A E E K A

Sıcaklık

Yaşadığım Yerden Ülkeme

141

MEKANSAL BİR SENTEZ: TÜRKİYE

379 380

etkinlik

etkinlik

Yaşadığımız yerin nüfus ve yerleşme özellikleri kısaca şöyledir:

Yaşadığımız yerin ekonomik özellikleri kısaca şöyledir:

Yaşadığı yere göre öğrenci cevapları geçerli

Yaşadığı yere göre öğrenci cevapları geçerli

142

381 382

etkinlik Yaşadığımız yerin kültürel özellikleri kısaca şöyledir:

Yaşadığı yere göre öğrenci cevapları geçerli

2. YERLEfi‹M B‹R‹MLER‹NDE YAŞANAN DEĞİŞİM

Yer yü zün de do €al flart la ra ba€ l› ola rak yer le flim bi­

rim le rinde za man la de €i flim mey da na ge le bi le ce €i

gi bi be fle ri flart la ra ba€ l› ola rak da de €i flim mey da na

ge le bi lir. Do €al bir afet, ifl let me ye aç› lan bir yer al t›

kay na €› ve ya ge nifl et ki ye sa hip be fle ri ya t› r›m lar fle­

hir le rin do €al ge li flim ve de €i flim sey ri ni h›z lan d› r›r.

Ör ne €in;

Zon gul dak ve Batman bir za man lar kü çük bir yer le­

flim bi ri miy ken bu iki kent te yer al t› kay nak la r› n›n

ifl let me ye aç›l ma s›y la gü nü müz de yo €un nü fus lu iki

fle hir ha li ne gel mifl ler dir.

Her han gi bir yer le flim bi ri min de de €i fli mi h›z lan d› ran

bafl l› ca fak tör ler flun lar d›r:

Yer al t› kay nak la r› n›n ifl le til me ye aç›l ma s›

Do €al afet le rin ya flan ma s›

Ba raj in fla edil me si

Sa na yi te sis le ri nin in fla edil me si

Böl ge sel ve kü re sel et ki ye sa hip sos yal, eko no mik ve ya kül tü rel te sis le rin in fla edil me si

Ha va ala n›, de mir yo lu, oto yol, met ro gi bi ula fl›m hat la r› n›n in fla edil me si

143

MEKANSAL BİR SENTEZ: TÜRKİYE

383 384

Afla €› da ‹s tan bul’un Kurt köy sem tin de za man için de mey da na ge len de €i flim ana hat la r› ile ele al› na cak t›r.

Kurt köy, ‹s tan bul’un Pen dik il çe si ne ba€ l› bir köy iken za man la ge lifl miş, gü nü müz de yo €un nü fu sa sa hip bir yer le flim bi ri mi ha li ne gel mifl tir. Kurt köy 1990’l› y›l la­ra ka dar ge nifl ara zi le ri ve ta r›m alan la r› ile ti pik bir Ana do lu bel de si gö rü nü mün dey di. 1998 y› l›n da Sa­bi ha Gök çen Ha va ala n› n›n bu böl ge de in fla edil me ye bafl lan ma s›y la bir lik te Kurt köy de bü yük de €i flim ya fla­ma ya bafl la m›fl t›r.

Top lu ko nut lar, al›fl ve rifl mer kez le ri, sos yal te sis ler ile ye ni bir fle hir gö rü nü mü ne ka vufl mufl tur. Kurt köy’ün bu h›z l› de €i fli mi, ‹s tan bul Park Grand Prix'sin 21 A€us­tos 2005 ta ri hin de fa ali ye te gir me si ile bü yük bir iv me da ha ka zan d›r m›fl t›r. Bu iki ya t› r› m›n et ki siy le Kurt köy fi zi ki de €i flim le bir lik te fle hir kül tü rü ve fle hir ya flan t› s› yö nüy le de bü yük bir de €i flim ge çir me ye bafl la m›fl t›r. De €i flim iv me si de vam eden böl ge de 2011 y› l› n›n so­nun da nü fus mik ta r› n›n 600 bin den faz la ol ma s› bek­len mek te dir.

144

1. Aşağıda Konya'nın farklı zamanlara ait fotoğrafla-rı görülmektedir.

Fotoğraflardan da faydalanarak bu değişim hak-kında aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?

A) Şehrin ulaşım hatlarında gelişmeler yaşanmıştır.

B) Şehir yatay ve dikey doğrultuda gelişmiştir.

C) Şehirde fiziki değişim yaşanmıştır.

D) Şehrin gelişimi alt yapı sorunları ortaya çıkar-mıştır.

E) Şehir daha geniş bir alana yayılmıştır.

2. Sanayi tesislerinin işletilmeye açılmasıyla yerleşim birimlerinde hızlı bir değişim yaşanır. Küçük bir köy ya da kasaba olan yerleşim alanları bu nedene bağ-lı olarak gelişir ve bazen de büyük bir kent halini alır.

Aşağıdaki yerleşim merkezlerinden hangisindeki değişim bu duruma örnek gösterilemez?

A) Seydişehir B) Kırıkkale

C) Batman D) İskenderun

E) Afyonkarahisar

3. Aşağıda bazı şehirler ile bu şehirlerin gelişim ve de-ğişimi üzerinde etkili olan faktörler eşleştirilmiştir.

Bu eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

A) Denizli – sanayi faaliyetleri

B) Eskişehir – sanayi faaliyetleri

C) Safranbolu – Turizm

D) Gaziantep – Ticaret

E) Yozgat – Turizm

4. Bazı kentler doğal faktörlerin etkisiyle zamanla gelişip değişirken bazı kentler de beşeri faktörlerin etkisiyle gelişip değişir.

Aşağıdaki kentlerden hangisinin gelişmesinde be-şeri faktörlerin etkisi daha fazla olmuştur?

A) Adana B) Ankara

C) Zonguldak D) Batman

E) Elbistan

5. Yerleşim birimleri farklı etkenlere bağlı olarak zamanla değişir ve gelişir. Bazı yerleşim birimlerin-deki değişim zorunlu nedenlerden kaynaklanırken bazılarında ise sosyal ve ekonomik faktörlere bağlı olarak değişim gerçekleşir.

Buna göre aşağıdaki yerleşim birimlerinden hangi-sindeki değişim beşeri faktörlerden kaynaklanma-mıştır?

A) Birecik Barajı'nın inşa edilmesiyle Halfeti'nin yerleşim yerinin değişmesi

B) Deprem sonucu Bingöl şehrinin yeni yerleşim bölgesine inşa edilmesi

C) Bor işletmeleri sonucu Kırka ilçesinin gelişme göstermesi

D) Demir-Çelik Fabrikasının inşa edilmesiyle Kara-bük şehrinin büyümesi

E) Petrolün bulunmasıyla Batman şehrinin geliş-mesi

6. Bazı mekanlar, sundukları avantajlar sayesinde bulundukları yerleşim alanında hızlı bir değişime neden olurlar.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi bulunduğu yer-leşim yerinin daha hızlı değişmesini sağlamıştır?

A) İzmir fuarı

B) Sabiha Gökçen Havaalanı

C) Atatürk Olimpiyat Stadı

D) Konya Fuarı

E) Tortum Şelalesi

7. Bazı kentlerde yapılan yatırımlar ve uluslararası faaliyetler o kentin gelişmesini etkiler.

Aşağıdakilerden hangisi bu yatırımlara örnek veri-lebilir?

A) İstanul'da, İstanbul Park Grand Prix'in inşa edil-mesi

B) Konya'da üçüncü organize sanayi bölgesinin in-şa edilmesi

C) Trabzon ilinde kentsel dönüşüm projesinin uy-gulanması

D) Ankara-Konya arasında hızıl trenin faaliyete girmesi

E) Muş ilinde havaalanının inşa edilmesi

Konu Değerlendirme Testi 385 391