MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ … · 2018-10-11 · PİAGET’YE...
Transcript of MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ … · 2018-10-11 · PİAGET’YE...
MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ
MEHMET AKİF ERSOY EĞİTİM FAKÜLTESİ
SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI
ÖĞRETİM KURAMLARI – PİAGET ÖĞRENME KURAMLARI
Ders Ödevi
Fen ve Teknoloji Öğretimi I
Hazırlayanlar
1111201098 Seda MUTLU
1111201139 Hülya KARTAL
1011201125 Demet MİREŞ
3 B
Doç. Dr. Fikret KORUR
Burdur
Ekim, 2018
ÖĞRETİM KURAMLARI – PİAGET ÖĞRENME KURAMI
KONUNUN ANA HATLARI
Öğrenme-Öğretme Kavramları
Öğrenme Kuramları
Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Bilişsel Gelişim Kuramıyla İlgili Temel Kavramlar
Bilişsel Gelişimi Etkileyen İlkeler
Piaget’ye Göre Bilişsel Gelişim Dönemleri
(Seda MUTLU)
ÖĞRENME-ÖĞRETME
İnsanlar hayatlarını devam ettirebilmek için çevresinde meydana gelen değişikliklere
uyum sağlaması gerekir. Bu uyumu ise öğrenme ile sağlar. Öğrenmenin tüm eğitim
psikologlarınca kabul edilmiş bir tanımı yoktur. Bu tanımlardan bazıları:
oluşturduğu şeylerdir.
davranışta sürekli bir
değişme meydana gelmesidir.
Öğrenme özetle davranıştaki nispeten kalıcı izli değişmedir.
nispeten kalıcı bir değişme olması anlamına geldiğine göre, öğretme de bireyin davranışında
böyle bir değişiklik meydana getirme işidir.
Öğrenmenin hangi koşullar altında, nasıl oluşacağını ya da oluşmayacağını ise,
öğrenme kuramları açıklamaktadır.
Bazı eğitim bilimcileri öğrenme kuramlarını 4 ana başlık altında toplamaktadır. Bunlar;
Beyin temelli kuramlar
Bilişsel kuramlar
Davranışçı Kuramlar:
Öğrenmenin, uyarıcı ile davranış arasında bir bağ kurarak geliştiğini ve pekiştirme
yoluyla davranış değiştirmenin gerçekleştiğini kabul ederler.
Yaparak öğrenme esastır.
Öğrenmede pekiştirme önemli yer tutar.
Duyuşsal kuramlar:
Duyuşsal kuramlar, öğrenmenin doğasından çok sonuçlarıyla ilgilidirler. Bu kuramlar;
sağlıklı benlik ve ahlak (moral) gelişimini vurgularlar.
Duyuşsal kuramlar öğrenmenin benlik ve ahlak gelişimi gibi sonuçlarıyla ilgilenirler.
Öz saygı kişinin zihin sağlığı ile ilgilidir.
Eğitim, benlik tasarımının oluşumunda öğrenciye destek sağlamalıdır.
Akademik başarısızlık çocuğun kişiliğine saldırma gerekçesi olmamalıdır.
Öğretmen, anne ve babalar sözleriyle değil davranışlarıyla birer ahlak modeli
olmalıdırlar.
Beyin Temelli Öğrenme Kuramı:
Beyindeki fizyolojik değişmeleri araştırır.
Etkili öğretim; stres yöntemi, beslenme, egzersiz ve sağlıkla ilgili diğer konuları da
işlemelidir.
Öğrenme zihni zorlayan etkinliklerle artar, tehdit ile azalır.
Bilişsel Gelişim Kuramı:
Bilişsel gelişim; bebeklikten yetişkinliğe kadar bireyin çevreyi, dünyayı anlama
yollarının daha kompleks ve etkili hale gelmesi sürecidir.
Bilişsel Gelişimi İnceleyen Bilim Adamları:
1.Piaget
2.Bruner
3.Vygotsky
Biz bu dersimizde Piaget’nin bilişsel gelişim kuramını inceleyeceğiz.
PİAGET KİMDİR?
Gelişim psikolojisi alanındaki çalışmalarıyla tanınmış İsviçreli yapısalcı bilgin ve
düşünürdür. Biyolog ve psikologdur.
Piaget sınıfta yapılan aktivitelerin öğrenme açısından önemini vurgulayan ilk araştırmacıdır.
Çok sayıda çocuk üzerinde yaptığı gözlemler sonucunda, çocukların dünyalarının,
yetişkinlerinkinden çok farklı olduğunu keşfetmiştir. Piaget’ye göre çocukların tamamen
kendilerine has zihinsel işleyişleri ve bakış açıları vardır.
Örneğin; küçük çocuklar ‘yürüdüklerinde güneşin ya da ayın kendilerini izlediğine, hareket
eden her şeyin canlı olduğuna, düşlerindeki kahramanların gece uyurlarken pencereden içeri
girdiklerine vb.’ inanmaktadırlar.
PİAGET’YE GÖRE BİLİŞSEL GELİŞİM
Piaget, bilişsel gelişimi, biyolojik ilkelerle açıklamıştır. Piaget’ye göre gelişim, kalıtım
ve çevrenin etkileşiminin bir sonucudur.
Piaget’nin fen bilimlerine en büyük katkısı, öğrenme ortamında somut materyalleri
kullanma ve araştırmaya dayalı öğrenmeyi teşvik etmesidir.
PİAGET’NİN BİLİŞSEL GELİŞİM KURAMIYLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
Zekâ:
Değişen her koşula en iyi biçimde uyum sağlama yeteneğidir. Gerek organizma, gerekse
çevre sürekli olarak değiştiğinden, bu ikisi arasındaki zekice etkileşimler de değişmektedir.
“Zekice etkinlik” , var olan her durumda organizmanın en iyi koşullarda yaşamasını
sağlamaya yöneliktir. Piaget, zekânın birtakım test maddeleriyle belirlenmesine karşıdır.
Diğer bir deyişle zekâ, organizmanın çevreye etkin bir şekilde uyum sağlamasına yardım
eder.
Şema:
Şema, bireyin çevresindeki dünyayı anlamak için geliştirdiği bir bilgisayar programı
gibidir. Şema yeni gelen bilginin yerleştirileceği bir çerçevedir. Bilişsel yapılar ya da şema
yoluyla birey çevresine uyum sağlar.
Örnek: Bebekler ellerine ne verilirse verilsin ağızlarına götürürler. Bunun nedeni,
bebeklerin dünyayı keşfetme biçimlerinin emme yoluyla olmasıdır. Piaget örnekteki emme
eylemini şema olarak adlandırmaktadır. Bebeklerin kullandıkları diğer şemalar görme, işitme,
tutma, vurma ve itmedir.
BİLİŞSEL GELİŞİMİ ETKİLEYEN İLKELER
Olgunlaşma
Yaşantı
Uyum
Örgütleme
Dengeleme
1. Olgunlaşma:
Beynin ve diğer bedensel organların büyüyüp, kendilerinden beklenen işlevleri yapar
hale gelmesidir. Olgunlaşma deneyimin temelini oluşturmaktadır.
2. Deneyim/Yaşantı:
Bebeğin kendi bedeniyle ve çevresiyle etkileşimi sonucunda zihinde ortaya çıkan izdir.
Bebeğin ilk deneyimleri refleksleri aracılığıyla olmaktadır. Refleksler öğrenilmemiş
davranışlardır. Bebeğin kendisiyle ve çevresiyle etkileşimini sağlayarak beyinde yeni izlerin
oluşumunu sağlar. Zamanla bu izler ya da yaşantılar arttıkça refleksler yerini öğrenilmiş,
bilinçli davranışlara bırakır.
3. Uyum:
Bireyin, çevresiyle etkileşimi sürecinde, çevresindeki değişikliklere uygun davranışlar
göstermesidir. Yani çevresine uyum sağlayabilmesidir. Uyum yeteneği özümleme ve
düzenleme olmak üzere birbirini tamamlayan iki sürece dayanmaktadır.
a) Özümleme:
Bireyin, yeni karşılaştığı durum, olay, nesne ve fikirleri kendisinde önceden var olan
zihinsel yapının (şemanın) içine yerleştirmesidir.
ÖRNEK:
Önceden köpekler hakkında bilgisi olan bir çocuğun, yeni karşılaştığı köpekleri de
“köpek” olarak algılamasıdır. Köpeğe uygun biçimde davrandığında, köpekle etkileşiminde
uyum sağlamış olur.
b) Düzenleme:
Önceki şemaların yeni uyarıcılara göre yeniden biçimlendirilmesidir ya da yeni bir
şemanın oluşturulmasıdır.
ÖRNEK:
Çocuğun evcil köpek ile vahşi kopek arasındaki farklılıkları görüp, köpek şemasını
yeniden düzenlemesidir. Düzenleme farklılıklarına yönelik bir tepkidir. Bu örnekte köpek
şemasının kapsamı genişletilmiş oldu.
Eğer, önceki şemalar, yeni uyarıcılara yanıt vermek için yeterli ya da uygun ise,
düzenleme yapılır. Her yeni yaşantı özümleme ve düzenlemeyi gerektirir.
Çocuklar mı yetişkinler mi daha çok düzenleme yapar?
İlk yaşantılar son yaşantılara göre daha çok düzenleme içerir. Buna göre çocuklar
daha çok düzenleme, yetişkinler ise daha çok özümleme yapmaktadır. Bunun nedeni
yetişkinlerin yaşantı zenginliğine bağlı olarak şemalarının çoğalmış ve düzenlenmiş
olmasıdır.
4. Örgütleme:
Piaget'ye göre, zihindeki düşünce ve bilgi parçaları birbirinde bağımsız değildir. Çocuk
sürekli olarak bunları ilişkilendirmeye ve bütünleştirmeye çalışır ve buna örgütlenme denir.
Örneğin, bir çocuk dedesini tanıyabilir ve onun babasının babası olduğunu öğrenebilir. Bu
bilgiden bağımsız olarak, amcasını tanıdığında ve onun babasının kardeşi olduğunu
öğrendiğinde, bir başkası demese dahi amcasının dedesinin oğlu olduğunu anlaması
mümkündür. İşte çocuk bunu birbirinden bağımsız olarak öğrendiği bilgileri örgütleyerek
yapmış olmaktadır. Yani çocuk edindiği bilgileri birbirlerinden bağımsız bütünler olarak
bırakmaz onları birbirleri ile ilişkilendirip yeni bilgilere ulaşır. Örgütleme sayesinde çocuklar
giderek daha üst düzeyde daha dengeli zihinsel yapılar kurar.
5. Dengeleme:
Bireyin yeni karşılaştığı bir durumla, kendisinde önceden var olan bilgi ve deneyimleri
arasında denge kurmak için yaptığı zihinsel işlemdir. Bilişsel gelişim, dengenin bozularak
yeniden kurulmasıyla ortaya çıkar.
ÖRNEK:
Eğer öğretmenler, çocukların bilişsel gelişim düzeylerinin çok altında davranışlar
kazandırmaya çalışırlarsa verilen bilgiyi çok kolay özümseyeceklerinden ilgileri dersten
dağılır. Yani dengesizlik yaşamazlar. Çocukların bilişsel gelişim düzeylerinin çok üstünde
davranışlar kazandırmaya çalışırlarsa mevcut şemalarıyla harekete geçmeleri mümkün
olamayacağından yine ilgileri dağılır. Etkili bir dengeleme ile bilişsel gelişim sağlanabilmesi
için hedef davranışlar ile önceki şemalar arasındaki fark orta düzeyde olmalıdır.
(Hülya KARTAL)
PİAGET’YE GÖRE BİLİŞSEL GELİŞİM DÖNEMLERİ
Piaget zihinsel gelişmeyi yaşa bağlı bir süreç olarak görür ve doğuştan yetişkinliğe
doğru bir gelişim gösterdiğini savunur. Bu süreçleri kendi içerisinde 4 gruba ayırır:
1. Duyusal – Motor Dönem (0-2 YAŞ)
2. İşlem öncesi dönem (2-7 Yaş)
3. Somut işlemler dönemi (7-11 Yaş)
4. Soyut işlemler dönemi (11 Yaş ve Üstü)
1. DUYUSAL – MOTOR DÖNEM (BEBEKLİK 0-2 YAŞ)
Piaget’ye göre zihin gelişimin temeli bu zamanda atılır. Çünkü çocuk her
şeyi ilk defa yapmakta ve bunlardan yeni edinimler sağlamaktadır.
Dış dünyayı keşfetmede duyularını ve motor becerilerini kullanır. İlk
aylardaki motor becerileri doğuştan getirdiği refleksleridir (Emme,
yakalama, tutma, atma gibi)
1 ya da 2 ay sonra, kendini dış dünyadan ve nesnelerden ayırt etmeye
başlar.
2 aylık kadar olduktan sonra refleksler yerini amaçlı - öğrenilmiş
davranışlara bırakır. Bu durumda düşünmenin başladığını anlarız.
8. Aydan 24. Aya kadar nesne devamlılığını kazanır ( Nesne devamlılığı;
görüş alanı dışındaki nesnelerin, aslında yok olmadığı bilincidir. Örnek, 8.
Aya kadar gözlerinin önünde oyuncukları bir örtü ile gizlenen bebekler,
oyuncaklarının gizlendiğini görseler bile, örtüyü çekip oyuncaklarını
aramayı düşünemezler).
2. İŞLEM ÖNCESİ DÖNEM ( İLK ÇOCUKLUK 2-7 YAŞ)
Bu dönem ikiye ayrılır: Sembolik işlem dönemi ve sezgisel işlem dönemidir.
a) Sembolik işlem dönemi (2-4 Yaş)
Dil hızla gelişir. Bir önceki döneme göre, sözcük ile nesne arasındaki
ilişkiyi kavrar. Somut olgulara ilişkin iç temsiller artmıştır. Ancak kompleks
kavram ve ilişkileri kavrayamaz.
ÖRNEK:
Çocuğa, “su çok fazla, dökeceksin.” Denildiğinde çok fazla kavramını anlayamadığı için
suyu döker.
Sembolik oyunlar oynar. Belirli hareket ve nesneyi bir başkasının yerine kullanır.
ÖRNEK:
Odun parçasını, tabanca, telefon ya da mikrofon gibi kullanır. Araba tekerleğini araba
gibi kullanır.
Benmerkezci düşünce egemendir. Bu yaşlardaki çocuklar, kendi
görüşlerinin olabilecek tek görüş olduğuna inanırlar; çevrelerindekilerin
kendilerinkinden daha farklı bakış açılarına sahip olabileceklerini
anlayamazlar.
ÖRNEK:
Bu yaşlardaki bir çocuk süt içmeyi sevmiyorsa ona göre hiç kimse süt içmekten
hoşlanmıyordur.
Animizm egemendir. Yaşayan ve yaşamayan nesneler arasında ayrım
yapamama ve cansız varlıklara ruh yüklemeye animizm denir. Piaget,
anaokulu çocuklarının taşların yaşadığına, ağaçların düşündüğüne
inandıklarını belirtmektedir.
Nesneleri tek bir özelliğine göre sınıflandırabilir.
ÖRNEK:
Kalemleri ya renklerine ya da boylarına göre sınıflandırabilir.
Monolog tarzı konuşma görülür. Karşısındakini dinlemeden ve onun
kendisini dinlediğini varsayarak sürekli konuşur.
b. Sezgisel İşlem Dönemi (4-7 Yaş)
Bu dönemde çocuk akıl yürütmeye başlar. Ancak mantık kuralları yerine
sezgilerine dayalı akıl yürütürler.
Üst düzey sınıflamalar yapamazlar.
Bütün ve parça arasındaki ilişkiyi kuramazlar.
ÖRNEK:
“Sınıftaki kızlar mı erkekler mi çok?” sorusuna erkek sayısı çok ise “erkekler” diyebilir.
Daha sonraki, “ Sınıftaki bütün öğrenciler mi, erkekler mi çok?” sorusuna da “Erkekler çok.”
diyebilirler.
Korunum gelişmemiştir. Nesnenin görüntüsü değiştiğinde miktarının da
değiştiğini düşünürler.
ÖRNEK:
Eşit sayıdaki boncuğu önce sık, sonra geniş aralıklarla dizip hangisi daha fazla sorusu
sorulduğunda geniş aralıklarla dizili olanın daha fazla olduğunu söyleyecektir.
İşlemleri tersine çeviremezler.
ÖRNEK:
6+8=14’ün 8+6=14 ya da 14-6=8 olduğunu söyleyemezler.
Hayal dünyaları çok geniştir. Merakları üst düzeydedir, çok soru sorarlar. Bu
da bilişsel gelişimi hızlandırır.
Tek yönlü mantık yürütürler.
ÖRNEK:
A=B ise, B=A’dır diyemez.
Merkeziyetçi düşünürler.
BİREBİR EŞLEME ETKİNLİĞİ
Araçlar: Her birinden 10 kadar olmak üzere gazoz kapağı, düğmeler ve çubuklar.
Ana Soru: Çocuk sayma işleminin ve diğer bazı operasyonların bire bir eşleme olduğunu
biliyor mu?
Yapılışı:
1. Çocuğa şu işlemler yaptırılır:
Beş tane gazoz kapağı say.
Gazoz kapaklarını masanın üstünde sırala.
Her kapağın karşısına bir düğme koy.
2. Düğmeleri toplayıp bir kenara koyunuz ve çocuğa şu soruyu sorunuz: “Düğmeler gazoz
kapaklarından daha mı çok, daha mı az yoksa eşit sayıda mı?” Cevap “eşit sayıda” ise
“niçin?” sorusunu sorunuz. Çocuk “ çünkü her gazoz kapağının karşısında bir tane düğme
var” derse bire bir eşleme zihin süreci gelişmiştir.
3. Çocuk bire bir eşlemeyi anlamamışsa: düğmeleri toplayıp şu işlemi yaptırınız:
Her gazoz kapağının karşısına bir çubuk koy. (Bir örnek gösteriniz.)
Şimdi her çubuğun ucuna bir düğme koy.
3. Düzenleme yapıldıktan sonra düğmeleri toplayıp bir kenara koyunuz ve çocuğa 2.
maddedeki soruyu tekrarlayınız. Bire-bir eşleme zihin süreci gelişmişse 3. maddedeki
cevaplar beklenebilir.
(Demet MİREŞ)
4. SOMUT İŞLEMLER DÖNEMİ (7-11 YAŞ)
Mantıklı düşünce gelişir.
Benmerkezci konuşma ve düşünce önemli ölçüde azalır, olayları diğer
insanların gözünden görmeye başlarlar. Yani empati kurabilirler.
İşlemleri tersine çevirebilir. Örneğin, bir deneyi geriye ve ileriye dönük
olarak tanımlayabilirler; buzun buhar, buharın buz haline dönüşmesini
anlatabilirler.
Merkeziyetçi düşünmezler. Yani herhangi bir nesnenin ya da durumun tek
bir yönüne odaklanmazlar.
Korunum ve çoklu sınıflandırma yetenekleri gelişmiştir.
Belirli nesneler arasındaki değişmeyen ilişkileri, nesneleri görmeden
mantık yürütme yoluyla kavrayabilirler. Örneğin, Ali Elif’ten uzun, Elif’te
Zeynep’ten uzun ise Ali’nin Zeynep’ten de uzun olması gerektiğini
gözleriyle görmeden de bilebilirler.
9 yaşlarındaki çocuklar toplama ve çıkarmanın bir arada kullanıldığı
matematiksel işlemleri zihinsel olarak yapabilirler.
Soyut algılama gelişmemiştir. Problem çözümü, somut nesneleri bir arada
olmasına bağlıdır.
5. SOYUT İŞLEMLER DÖNEMİ (12 YAŞ VE SONRASI)
En üst düzeyde bilişsel gelişim dönemidir, düşünmenin yetişkinlerin düzeyine
ulaştığı dönemdir.
Göreceli düşünce gelişerek bir sorun değişik biçimlerde ele alınabilir.
Soyut düşünce yetisi geliştiği için, soyut kavramlar kullanılarak üzerinde fikir
yürütülür.
Tartışmalara katılmayı severler, mantık oyunlarıyla uğraşmaktan hoşlanırlar.
Resim, müzik, şiir, dans gibi duygu ve düşüncelerin sembollerle aktarıldığı
etkinliklere ilgi artarak sadece izleyici olmakla yetinilmez, uğraşı alanı olarak
da seçilir.
NOT: Derslerdeki soyut kavramların somut materyallerle desteklenerek işlenmesi her öğretim
düzeyinde önemlidir.
Piaget’nin kuramını fen bilimleri eğitimine uygulayan R. Karplus üç aşamalı bir
stratejinin kullanılmasını önermiş ve bu aşamaları şöyle açıklamıştır:
1) İnceleme ve veri toplama aşaması
Bu aşamada öğrenciler bir öğrenme ortamına bırakılır ve kendi aksiyon ve reaksiyonları
ile deneyim kazanırlar. Bu aşamada öğrenciler öğrenme ortamındaki yeni araç-gereç ve
diğer materyalleri öğretmenin veya başka kişilerin bir yardımı olmadan inceler ve veriler
toplarlar. Bu incelemeler sonucu öğrenci önceki zihinsel yapısı ile açıklayamayacağı bazı
sorunlarla karşılaşır. Böylece öğrenci öğrenmeye hazır hale gelir.
2) Kavram tanıtımı aşaması
Bu aşamada öğrenciye yeni bir kavramın tanımı verilir. Bu tanımı kullanan öğrenci birinci
aşamada karşılaştığı sorunların cevabını bulur. Burada kavram öğretmen tarafından
verilebileceği gibi kitap, film, bilgisayar programı veya bunlara benzer bir materyalde
kullanılabilir.
3) Kavram uygulama aşaması
Bu adımda ise, öğrenciler öğrendikleri kavramları yeni ve farklı durumlara uygulayarak
pekiştirme yaparlar. Bu aşamada öğrencinin araç-gereç ve malzemeler ile fiziksel deneyimi,
öğretmen ve sınıf arkadaşları ile iletişim faaliyetleri büyük önem taşır. Bu evredeki faaliyetler
bilişsel seviyesi averajın altında olan ve dolayısıyla kendi deneyimlerini öğretmenin
anlattıkları ile ilişkilendiremeyen öğrencilere yardım eder.
Piaget’nin zihinsel gelişim dönemleri fen öğretimini nasıl etkilemiştir?
Piaget'in önerdiği bu yaş sınırları, yapılan bilimsel araştırmalarla tamamen
kanıtlanamamıştır. Çoğu kez belirlenenin aksine, bireylerin dönemler arasında daha ileri
yaşlarda geçiş yaptıkları görülmektedir. İlköğretim 6-8. sınıf öğrencilerinin, normalde “soyut
işlemler dönemine” ulaşmış olmaları beklenir. Ancak çoğu zaman, bu durum böyle olmaz ve
kimi öğrencilerin soyut işlemler dönemine daha ileri yaşlarda geçtikleri görülür . Bu nedenle
öğretmen sınıftaki öğretimi planlarken, öğrencilerin zihinsel gelişmişlik düzeylerini dikkate
alır. Örneğin, henüz “soyut işlemler dönemine” ulaşmamış öğrencilerin çoğunlukta olduğu bir
sınıfta, öğretmenin öğretimi soyut olaylara ve kavramlara dayalı olarak gerçekleştirmesi,
öğrencilerin başarısını olumsuz yönde etkiler. Öte yandan, Piaget’e göre fen öğretiminin
somut araç- gereçlerle gerçekleştirilmesi ve bireyin öğrenme sürecine aktif katılımının
sağlanması, öğrenme-öğretme sürecinde göz önünde bulundurulması gereken en önemli
noktalardan birisidir.
KPSS SORULARI
(KPSS-2002 ):
İlköğretimin ilk sınıflarında, bir derste gerçekleştirilecek öğretme-öğrenme
etkinliklerinin sıra ve düzeni belirlenirken aşağıdakilerden hangisinin göz önünde
tutulması doğru olmaz?
A) Bütünden parçaya ve sonra tekrar bütüne gitme
B) Yakın çevreden uzağa doğru gitme
C) Soyut kavramlara öncelik verme
D) Bugünden geçmişe doğru gitme
E) Basitten karmaşığa doğru ilerleme
(KPSS – 2002):
İlköğretim birinci sınıfında olan Ali ile lisenin birinci sınıfında olan ablasının
bilişsel gelişim açısından hangi dönemlerde olması beklenir?
ALİ - ALİ’NİN ABLASI
A) Somut İşlemler- Soyut işlemler
B) Duyusal devinim- Soyut İşlemler
C) Soyut İşlemler -İşlem öncesi
D) İşlem Öncesi -Soyut İşlemler
E) İşlem Öncesi -Somut İşlemler
(KPSS-2003) :
Dört yaşındaki Jale, işyerinde bulunan babasıyla telefonda konuşurken elinde
tuttuğu resmi sallayarak "Baba bak ev resmi yaptım." der.
Jale'nin, yaptığı resmi kendisi gördüğü için babasının da gördüğünü sanmasının
nedeni aşağıdakilerden hangisine bağlanabilir?
A) Kendini çevresindeki nesnelerden ayıramamasına
B) Somut işlemler döneminde bulunmasına
C) Soyut işlemler döneminin başlangıcında bulunmasına
D) Nesne devamlılığı kazanmamış olmasına
E) Benmerkezci düşünme biçiminin etkisinde olmasına
(KPSS-2003): Oğlunun tabağına bir dilim börek koyan bir anne oğlum ''Böreğini
yiyebilmen için dört parçaya mı yoksa altı parçaya mı böleyim?" diye sormuş ve "Dört
parçaya böl parça çok olur, yiyemem." yanıtını almıştır. Çocuğun bu yanıtı, bilişsel
gelişiminde hangi aşamada olduğunu göstermektedir?
A) Soyut işlemler döneminde
B) Benmerkezci düşünme biçiminin baskın olduğu bir dönemde
C) Miktar korunumunun kazanılmadığı bir dönemde
D) Özümseme {asimilasyon) yapamadığı bir dönemde
E) Duyuşsal devinim döneminde
(KPSS-2005):
Bir çocuk okula gittiği yoldan eve dönebilmektedir. Piaget’ye göre bu çocuk hangi
dönemdedir?
A) İşlem öncesi
B) Somut işlemler
C) Soyut işlemler
D) Duyusal motor
E) İşlem sonrası
(KPSS-2005):
Çevresel etkilere maruz kalmadan türe özgü organizmadaki biyolojik gelişim
sürecine ne denir?
A) Doğuştan donanım
B) Olgunlaşma
C) Hazırbulunuşluk
D) Gelişme
E) Gelişim
(KPSS-2005):
Aşağıdakilerden hangisi işlem öncesi dönemdeki çocuğun benmerkezci olduğunu
gösterir?
A) Arkadaşlarıyla oynaması
B) Kendisinin sevdiği yemeği arkadaşının da sevdiğini düşünmesi
C) Nesneleri işlevleri dışında kullanması
D) Bebeği düştüğünde canının acıdığını düşünmesi
E) Tek yönlü sınıflama yapabilmesi
(KPSS-2006):
Bir hemşirenin kendisine iğne yapmasından sonra hemşirelerin kötü olduğuna inanan bir
çocuk, yanağının başka bir hemşire tarafından okşanmasını canını yakmaya yönelik bir
davranış olarak yorumlar. Çocuğun, yanağının okşanmasını bu şekilde yorumlaması
Piaget'nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
A) Genelleme
B) Benmerkezcilik
C) Uyum kurma (akomodasyon)
D) Psikolojik stres
E) Özümleme (asimilasyon)
(KPSS-2008) : Betül annesine "Anne, kendini öldürenler hapishaneye mi gömülür?"
diye sorar. Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, "Betül'ün bu çıkarımda
bulunmasının nedeni" ile "içinde bulunduğu bilişsel gelişim dönemi" aşağıdakilerin
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Deneme - yanılma yoluyla öğrendiğinden işlem öncesi dönem
B) Sezgisel olarak ayırt edebildiğinden işlem öncesi dönem
C) Tümevarımsal düşünmeye başladığından somut işlemler dönemi
D) Esnek düşünme geliştiğinden somut işlemler dönemi
E) Varsayımlara dayalı düşündüğünden soyut işlemler dönemi
KAYNAKÇA
1. http://www.fizikciyiz.com/s79-j-piaget-ogrenme-kurami.html
2. http://w3.gazi.edu.tr/~burak/U3.pdf
3.http://www.hskizilcik.com/fizik/egitim/Piaget.pdf
4. http://tr.wikipedia.org/wiki/Piaget_Teorisi
5.http://yasamrehberlik.blogspot.com/2009/01/bilisel-geliim-kurami-piaget-
konunun.html
6. http://e-psikoloji.com/forum/showthread.php?4883-Piaget-nin-Bili%FEsel-
Geli%FEim-Kuram%FD
7. Senemoğlu, N. (2007). Gelişim Öğrenme Ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya,
Ankara: Gönül Yayıncılık
8. Senemoğlu, N.(2003), Gelişim, Öğrenme ve Öğretim, Gazi Kitabevi, Ankara
9. Özden, Y. (2003), Öğrenme ve Öğretme, Önder Matbaacılık, Ankara
10. Özçelik, D. A.,(1992), Eğitim Programları ve Öğretim (Genel Öğretim Yönetimi),
ÖSYM Yayınları, Ankara
11. Ayas, A. (1995) Fen Bilimlerinde Program Geliştirme ve Uygulama Teknikleri
Üzerine Bir Çalışma: İki Çağdaş Yaklaşımın Değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Dergisi
12. http://www.kpssrehber.com/dersnotu-68-piagete-gore-bilissel-gelisim.html
13. Eğitim Psikolojisi - Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. K. Bahar Aydın
14. http://egitimbilimleri.net/gelisim-psikolojisi/piagetye-gore-bilissel-gelisim-
donemleri/593-egitimbilimleri.html
15. http://kpsskonu.kpsskonu.netdna-cdn.com/wp-content/uploads/2013/06/korunum-
kazanma.jpg