MEGEP donati hazirlama

T.C. MLL ETM BAKANLII

MEGEP(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)

NAAT TEKNOLOJS

DONATI HAZIRLAMA

ANKARA 2006

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr). Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulalabilir. Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.

NDEKLER

AIKLAMALAR ....................................................................................................................ii GR ....................................................................................................................................... 1 1. DONATIYI HAZIRLAMA ................................................................................................. 3 1.1. Donat............................................................................................................................ 3 1.1.1. Tanm.................................................................................................................... 3 1.1.2. eitleri.................................................................................................................. 3 1.1.3. Donatnn Kullanld Yerler.............................................................................. 23 1.2. Donatlar Balama ..................................................................................................... 26 1.2.1. Balama Kurallar................................................................................................ 26 1.2.2. Balama Yapl ................................................................................................. 26 1.2.3. Pas Ta................................................................................................................ 28 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 29 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 30 2. DONATIYI KALIBA YERLETRME............................................................................ 31 2.1. Betonarme Kalplar ..................................................................................................... 31 2.1.1. Tanm.................................................................................................................. 31 2.1.2. Betonarme Kalp eitleri ................................................................................... 32 2.1.3. Betonarme Kalp Kullanld Yerler .................................................................. 37 2.2. Donaty Kalba Yerletirme Kurallar........................................................................ 42 2.3. Donatnn Kalba Yerletirilmesi ................................................................................ 42 2.3.1.Temel Donatsnn Kalba Yerletirilmesi ............................................................ 42 2.3.2. Betonarme Perde Duvar Donatsnn Kalba Yerletirilmesi............................... 43 2.3.3. Kolon Donatsnn Kalba Yerletirilmesi ........................................................... 43 2.3.4. Kiri-Deme Donatsn Kalba Yerletirme...................................................... 44 2.3.5. Merdiven Donatsn Kalba Yerletirme............................................................. 45 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 46 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 47 RENME FAALYET3 .................................................................................................. 48 3.DONATIYI BALAMA .................................................................................................... 48 3.1. TemelKolon Balantlar........................................................................................... 48 3.2. Kolon-Kiri Balantlar ............................................................................................. 49 3.3. Kiri Deme Balantlar........................................................................................... 50 3.4. Merdiven Deme Kiri Balantlar .......................................................................... 50 UYGULAMAUYU FAALYET...................................................................................... 51 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 52 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 53 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 54 KAYNAKA ......................................................................................................................... 55

i

AIKLAMALAR AIKLAMALARKOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 582YIM191 naat Teknolojisi Betonarme Demircilii Donat Hazrlama Donaty hazrlama, betonarme yap elamanlarnn birbirine balanmas ve donaty kalba yerletirme temel bilgi ve becerilerinin kazandrld renme materyalidir. 40/32 Demir leme modln baarmak. Donat hazrlama amacn gvenli yapmann yntem ve tekniklerini renmek. Genel Ama Gerekli atlye ortam ile Betonarme elamanlarn donatlarnn balantlar ve bunlarn kalba yerletirilmesini gvenli, verimli, amaca ve teknie uygun yapabileceksiniz. Amalar Donatnn ne olduunu, eitlerini ve kullanld yerleri syleyebileceksiniz. Donatnn yapln, balama kurallarn ve pas payn yapabileceksiniz. Donatlar kalba yerletirebileceksiniz. Temel ve kolon balantsn renip nasl uygulandn bileceksiniz. Kolon ve kiri balantsn renip nasl uygulandn bileceksiniz. Kiri ve deme balantsn renip nasl uygulandn bileceksiniz. Merdiven, Deme ve Kiri balantlarn renip nasl uygulandn bileceksiniz. Atlye ortam, donat, kerpeten, tel, demir dzeltme anahtar, pasya, demirci sehpas, demirci makas, metre, tebeir. gvenlii ile ilgili donanmlar, eldiven ve baret. Her faaliyet sonrasnda deerlendirme sorular ile deerlendireceksiniz. retmen modl sonunda (uygulama, soru-cevap) uygulayarak ile kazandnz bilgi ve deerlendirecektir. ii o faliyetle ilgili kendi kendinizi size lme arac modl uygulamalar becerileri lerek

MODLN AMACI

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

LME VE DEERLENDRME

GR GRSevgili renci Teknolojik gelimeler inaat alannda da bir takm yenilikleri beraberinde getirmitir. zellikle deprem kuanda olmamz ok daha nemlidir. Depremler sonras yeni deprem ynetmeliini mecbur etmitir. Hem deprem ynetmelii hemde TS 500 inaatlarda baz donat trlerini zorunlu klmtr. Gvenli yaplar ina etmenin donatlar hazrlama kurallarna uymakla olacan greceksiniz. Gnmzde kullanlan en yaygn yap betonarme yapdr. Betonarmenin olduu her yerde mutlaka donat vardr. Bir yapy yklma tehlikelerine kar ayakta tutan betonarme elamanlardr. Yk tayan, diren gsteren bu elamanlar donatsz olmazlar. Donat beton iinde izildii gibi olmaldr. Deprem sonras manzaralar hepiniz grdnz. Bu manzaralarn tekrar yaanmamas iin betonarme inaat iiliinin ne kadar nem arz ettiini hepinizin kavramas gerekmektedir. Donatlar ne kadar kuralna uygun ve eksiksiz balarsak inaatmz o kadar salam olur. Her betonarme demircisi temelden atya kadar betonarme elamanlarn donatlarn hazrlayabilmelidir. Donatlar kalbna yerletirebilmelidir. Her trl donat balamasn bilmelidir. Btn bu ilemlerin yapln bu kitapta bulabileceksiniz. Bu modl sonunda edineceiniz bilgi ve beceriler ile inaat teknolojisi alannda her trl donat hazrlama ilerinizi yapabilmeniz iin ok yararl olacaktr.

1

2

RENME FAALYET1AMAUygun ortam salandnda demirci sehpas hazrlayarak, donat demirlerini hazrlayacaksnz. Donatlar projedeki lsnde ve eklinde hazr edeceksiniz. Ayrca bu donat elamanlarn balayabileceksiniz.

ARATIRMABu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalar unlardr: Demir ileri yaplan bir inaatta demirci sehpas yapmn ve ileyiini gzlemleyiniz. Temel donatlarnn hazrlann ve balann gzlemleyiniz. Kolon donat hazrln ve balama yapmn izleyiniz. Kiri donat hazrln ve balama yapmn gzlemleyiniz. Deme donatlarnn hazrlann ve balamasn gzlemleyiniz. Merdiven donatlarnn hazrlann ve balamasn gzlemleyiniz. Temel Kolon donat balantlarnn yapln gzlemleyiniz. Kiri, deme ve kolon balantlarn gzlemleyiniz. Merdiven, deme ve kiri balantlarnn yapln gzlemleyiniz. Donat hazrlanan atlyelerdeki iilerin ve inaat alanndaki donat icilerinin davranlarn izleyerek n bilgi ediniz.

1. DONATIYI HAZIRLAMA1.1. Donat1.1.1. TanmBetonarme yap elemanlarn iine kendi zelliine gre demir yerletirilir. Bu demirlerin ekli, kalnl ve saylar mhendislik hesaplaryla bulunur. Betonarme yap elemanlarnda nasl bir demir kullanlaca statik uygulama projesinde izilerek gsterilir. Burada demirin ekli ve ls yazl olur. Betonarme yap elemanlarnda etriye, pilye, dz, mesnet, apo ve iroz demirleri vardr. Bu demirlerin yap eleman iine yerletirilmesine donat denir. Her yap elemannn donats farkldr.

1.1.2. eitleri1.1.2.1. Temel Donats Temel donatlar kalp iinde balanr. Dz, pilye, kolon filizi ve etriyeler hazrlanr. Dz donatlar lsnde kesilir ve ucuna 90 derece kanca yaplr. Pilyeleri proje lsnde ve kolon filizleri temel donats tamamlandktan sonra balanr. Yere serili donatlarn pas paylar zemin durumuna bal olarak 25 cm olarak braklr. 3

Resim 1: Temel donatlar denmeden nce tabana beton dklr.

Temelde nce akslar belirlenir. Sonra kalp yaplarak temel donatsna balanr(Resim 1). Temel dz donatlar hazrlanr (Resim 2). Bu donatlar her iki ynde yere serilir. Kancalar ste doru kesime yerlerinden tel ile balanr (Resim 3). Pilye donatlar ve kolon filizleri hazrlanr. Pilyeler proje lsnde alttaki donat zerine balanr. Akslara uygun kolon filizleri, kancalarndan tabandaki donat stne balanr (Resim 4). Deprem hatllar demirci sehpasnda hazrlanr. Deprem hatllar kolon filizlerine geirilir ve tel ile balanr (Resim5).

Resim 2: Temel donatlar lsnde kesilerek ular demir bkme ile bklr.

4

Resim 3: Temel donatlarnn ular yukarda olacak ekilde kerpeten ve tel ile balanr.

Resim 4: Temel donatlarn kolon filizleri proje akslarna gre yerletirilerek tamamlanr.

Resim 5: Temel donatlar kolon filiz demirlerine deprem hatllar balanr.

5

Resim 6: Radye temellerde ift etriye ve pilye donatlar da yaplr.

Radye temellerde farkl olarak etriye ve pilye donatlar srasyla balanr (Resim 6). 1.1.2.2. Kolon Donats Kolon donatlar boyuna donat ve etrafnda sarl etriyelerden oluur. Boyuna donatlar hep st kat iin filiz olacak ekilde retilir. Donat apnn 40 ya da 50 kat uzunluk kadar filiz pay braklr. Kolonlar en az 4 adet 16 mm lik ya da 6 adet 14 mm lik (416 veya 614) donatdan olur. Dairesel kolonlarda en az donat 614 tr. Kolonlarn alt ve st ksmlarnda etriye sklatrmas yaplr. Etriyeler i kolonlarda 1,5 cm, d kolonlarda 2 cm pas payna gre hazrlanr. Etriye aralar en ok 20 cm ya da 12 donat ap kadar olur. Daire eklindeki kolonlar fretli olur. Bunlarn etriyeleri helozonik tek para olur. Yuvarlak kte makine ile sarlarak retilir. nce boyuna donatlar lsnde kesilir. ki adet demir sehpa stne uygun yerinden braklr. Etriyeler hazrlanr. Bir ucu 45 derece, dier ucu 90 derece deprem irozlar hazrlanr. Demirci sehpasnda boyuna donatlarn etriye yerleri tebeir ile izilir. Buralardan etriyeler iki donatya tel ile balanr. Daha sonra dier boyuna donatlar balanr. Sklatma yerlerinde metre karede 10, dier yerlerde 4 adet olmak zere irozlar balanr (Resim 7). Kolon donatlar alttan gelen kolon filizlerine balanr (Resim 8).

6

Resim 7: Kolon donatlar demirci sehpas zerinde projesine uygun balanr.

Resim 8: Kolon donatlar kolon kalb iine alttan filiz demirlerine balanr.

7

C

C

D

E B A

E

KARI TARAFA DEVAM EDEN KR LE KOLON BRLEM DETAYI

KARI TARAFA DEVAM ETMEYEN KR LE KOLON BRLEM DETAYI

ekil 1: Kolon donatlar st katta daralyorsa

Daralmada boyuna donat 1/6 orannda bzlebilir. Alt kattan st kata geen kolonda meydana gelen kesit azalmas (A/B) 1/6 dan byk olamaz. E filizdir ve 40 donat apndan az olmaz. D 90 derece kanca ve 12 donat apndan aa olmaz (ekil 1).

ekil 2: okgen ve daire kesitli kolonlar fretli olarak balanr

8

Fretli etriyeler nceden kte sararak hazr edilir. ekil 2 deki gibi tel ile balanr.

Resim 9: Kolon donats etriyelerinin stne paspay iin pasta taklr.

9

Kolon donats yerine balandktan sonra btn kenarlarna pas ta taklr (Resim 9).

ekil 3: Kolon donats etriyelerinin sklatrmas ve st katta daralmas

Kolon daralmasnda ve kiri kesime yerlerindeki donat ekil 3 teki gibi yaplr.

10

1.1.2.3. Kiri Donats Genellikle dikdrtgen kesitli ve eilmeye alr. zerindeki ykleri kolon ve altndaki duvarlara iletirler. Kiri donatlar montaj, esas (dz demir), pilye ve etriye donatlaryla yaplr. Kirilerde ap 12 mm (12) den aa donat kullanlmaz. Kiri balangcna stten L/4 kadar mesnet donats balanr. Kiriler devam ediyorsa alt donatlar L/4 kadar dier kirie devam eder. Kirilerin balangc bitilerinde stte mesnet donats kullanlr. Esas donatlar ve montaj donatlar kesilerek bir ularna demir bkme ile 12 boyunda kanca yaplr. Etriyeler says kadar kesilir ve bklerek hazrlanr. Pilyeler boyunda kesilir, proje lsnde iki demir bkme anahtar ile hazrlanr. Kiri kalp zerinde yerine yakn kurulan sehpa stnde hazrlanr. Kolon ile birleim yeri dndaki etriye yerleri iaretlenerek tel ile balanr. Kiri balangcna mesnet donatlar hazrlanr ve balanr. Btn boyuna donat balandktan sonra pilye kiri iine geirilir. Etriye deme yerlerinden balanr. Kolon filiz yerlerine gereken etriyeler kiri stne serbest olarak taklr ve kiri yerine oturtulur. Etriyelerin kalba deen taraflarna pasta taklmaldr. Mesnet iinde etriyeler yerinde balanr. Esas donatlar devam eden demeye L/4 kadar devam ettirilir (ekil 4). Mesnet yerlerinde altta apo donatlar her iki yanda L/4 kadar geer vaziyette balanr. (Resim 10 ve ekil 4).

Resim 10: Kiri donatlar kalp iinde balanr. Pilyeler lsnde ve 45 dereceden bklr.

11

ekil 4: Kolonlara mesnetlenen kirilerin bu blgelerinde apo demiri kullanlr.

Kiri, yma yaplarda her iki ucu mesnetlere 20 cm serbest oturuyorsa basit kiritir. Donatlarn ular 45 derece bklr. Kiriin bir ucu kolona saplanyor dieri bolukta ise bu konsol kiritir. Burada esas ve pilye donatlar stte montaj donatlar altta olur. Konsol kmann ok olmas durumunda ilave pilye balanr (ekil 5). Bazen kirilerde ters olarak yaplr (ekil 6).

12

ekil 5: Konsol kirilerin ucuna doru kalnl drlr ya da u ksma kiri yaplr.

ekil 6: Ters kiri yaplacanda stten mesnet ilaveleri balanr.

13

1.1.2.4. Hatl Donats Yma yaplarda duvarlarn balantlarn salamak amacyla hatl yaplr. Moloz ta duvar yksekliinin 1,5 m yi gemesi durumunda hatl yaplmas zorunludur. Ta duvarlarda en az 6 adet ap 10 mm olan boyuna donat kullanlr. Tula duvarlar iin en az 4 adet 12 mm apl donat kullanlr.

ekil 7: Dey ve yatay olarak yaplan hatllar iin donat hazrlanr.

Dey hatllar her 4 metrede bir yaplr. Yma yaplarda kap ve pencere stlerini birletirecek ekilde hatl yaplr. Hatl boyuna donatlar keserek hazr edilir. Etriyeler hazrlanr. ki adet boyuna donaty demirci sehpas stne dengeli olarak yerletirilir. Etriyeleri bu iki donatdan geirilir. Etriye yerleri iaretlenir. aretli olan yerlere etriyeler tel ile balanr. Dier hatl donatlar stnde etriye yerleri iaretlenir. Etriyeler ayn hizada olacak ekilde tel ile dier boyuna donatlara balanr (ekil 7). Kalba deecek yerlere pasta taklr. Hatl kesime yerleri kalp iinde balanr (ekik 8). 14

ekil 8: Hatllarn ke birletirmesinde nerilen iki balama.

1.1.2.5. Lento Donats Kap ve pencere stlerine boluu kapatmak iin lento donats yaplr. Lento ykseklii en az 20 cm yaplr. Lento her iki ucu duvar stne akln %15 ya da en az 20 cm kadar binmelidir. Etriyeler 20 cm ara ile balanr. Lento donats hazrlanrken, kolon ve hatl donats hazrlama ilem basamaklar aynen uygulanr. 1.1.2.6. Deme Donats Drt taraf kirilerle evrili demeler ankastradr. Bir taraf bolukta olan demeler konsol demelerdir. Genel olarak demeler dal ve hurdi olarak zmlenir. Kenar uzunluklar arasnda en az iki kat fark var ise hurdi deme, bunun dndaki demeler dal demelerdir. Hurdi demelerde ksa dorultuda bir dz bir pilye eklinde balanr. Uzun kenar dorultuda sadece dz donat balanr. Pilye donatlar devam eden demeye L/4 kadar uzatlr.

15

Resim 11: Hurdi deme donats

Hurdi demede kiri balanglarna btn donatlar 90 kancal balanr. Uzun kenarda sadece dz donatlar vardr. Dal demede pilyeler her iki dorultuda balanr. Her iki dorultu donatlar bir dz bir pilye olarak balanr. Pilyeler devam eden demenin L/4 kadar uzatlr. Deme dz donatlar kesilerek bir ular kancal olarak hazrlanr. Pilye donatlar da ayn ekilde hazrlanr. Dal demede her iki yne bir dz bir pilye olarak donatlar sralanr. Hurdiye ksa kenarda bir dz bir pilye olarak sralanr. Dier dorultuda sadece dz donat sralanr. Deme orta blgesinde daima altta kalacak olan donatlar tel ile proje lsnde balanr. ki adet demir bkme anahtar ile pilyeler proje lsnden 45 derece bklr. Bu haliyle birbiriyle kesien donatlar tel ile balanr. Balangta donatlarn ular kancal olmasna, pilyelerin dier demeye L/4 kadar devam etmesine dikkat edilir. Belli aralklarla kalp tarafna pasta taklr (Resim 11).

Resim 12: Dal deme donats

Deme ift ynl alt iin pilyeler iki ynl denerek balanr (Resim 12).

16

ekil 9: Konsol deme donats

Konsol demelerde ilave olarak apo donatlar yerletirilir. Esas donat ste balanr. Konsolun bal olduu demelere btn donatlar L/4 kadar uzanr (ekil 9). 17

Resim 13: Devaml deme donats

Devaml demeler ayn seviyede birden fazla olan demelerdir. Btn demelerin pilyeleri komu demeye L/4 kadar devam eder (Resim 13). Ayn donat uygulamas kirisiz en az 15 cm kalnlndaki mantar demelerde de ayn ekilde balanr. Deme altnda tesisat kanallar oluturmak iin tek ya da iki ynl dili demelerde de ayn donat uygulanr. Dili demelerde di olarak yaplan kntlara kiri donats gibi donatlar yerletirilir. Dili demelere nervrl deme de denir (ekil 10).

18

ekil 10: Dili demeler ve mantar demeler

19

ekil 11: Asmolen demelerdeki donatlar

Deme eitlerinden asmolen demeler kalpl ve kalpsz olarak iki ekilde yaplr. Kalplda ksa kenar ynnde bloklar yerletirildikten sonra donatlar kk hatl donats eklinde aralkl konur ve uzun kenar ynndeki balant donatlaryla balanr. Kalpsz asmolende donatl bloklar nce retilir, ksa dorultuda kiri donatlara balanr ve beton dklr (ekil 11). 1.1.2.7. Perde Donats Perde duvarlar kot alt yaplarnda ve evirme duvarlar yapmnda kullanlr. Kalnlklar 25 cm den az olmaz. Boyuna ve enine donatlar en az 25 cm ara ile balanr. Perde ularna 30 cm den az olmamak zere perde boyunun % 10 kadar perde u elaman dzenlenir. Perde u elamanlar etriyeli olur. Etriye ve irozlar en fazla 20 cm ara ile balanr.

20

Temelde kolon filizinin ayns perde filizi olur. Perde filizi yok yalnz perde yaplacaksa perde donat alt ular 90 kvrl yere basacak ekilde olur. Enine ve boyuna donatlar hazrlanr. Balama ilemi ayn anda en az iki kii tarafnda yaplr. Perde u donatlar demirci sehpasnda etriyeli olarak hazrlanr. Kolonlar arasna perde donats balanacak ise nce yatay donatlar proje lsnde balanr. Yatay donatlara proje lsnde dik olan dier donatlar tel ile balanr. Balama ilemi tamamlandktan sonra kritik ykseklikte 10 dier taraflarda 4 adet (m2) deprem irozlar balanr. Kalp taraflarndaki donatlara pasta taklr(Resim 14,15 ve 16).

Resim 14: Kolon ve perde duvarlar da kullanlan deprem irozlar

Resim 15: Perde donatlarn balanmas

21

Resim 16: irozlarn balanlm hali

1.1.2.8. Merdiven Donats Merdivenler tek para olarak retilir. Kirili ya da kirisiz olarak yaplr. Merdiven esas donatlar kol boyunca alr. Merdiven kolu enine donatlar hazrlanr. Sahanlk donatlar hazrlanr. Merdiven sahanlk pilyeleri ile kol pilyeleri hazrlanr. Projesine gre donatlar kalp iinde balanr. Pilyeler iki demir bkme anahtar ile kalp iinde bklr. Bklme sonras st donatlar tel ile yerinde kesime yerlerinden balanr (Resim 17).

Resim 17 Kirisiz merdiven kolundaki donatlar

22

1.1.3. Donatnn Kullanld Yerler1.1.3.1. Temel Donats Yaplarn ykn temeller tayarak altndaki zemine iletirler. Bu yzden temeller ok salam olmaldr. inde donatlarn bulunduu temeller betonarme temellerdir. Temeller zerine gelen yke ve altndaki zeminin durumuna gre seilir. Temel donatlar; Mnferit temellerde, Mtemadi temelde, Radye temellerde, kullanlr (Resim 18 ve ekil 12).

Resim 18: Mnferit ve mtemadi temellerde kullanlr

GROBETON BLOKAJ ZEMN TEMEL DUVARI

TEMEL PABUCU

ekil 12: Temelin betonarme pabu ve hatllarnda temel donats kullanlr

23

1.1 3 2. Kolon Donats Yaplarn yklerini yukardan aaya gvenli olarak kolonlar tar. Kolonlar, iinde esas demirler ile onlarn dalmasn engelleyen yatay donatdan meydana gelir. Kolonun yatay donatlar etriyeli ya da fretli olarak yaplrlar. Donatlar bir arada tutmas iin iroz kullanlr. Yapdaki kolonlarda kolon donats kullanlr. 1.1.3.3. Kiri Donats Yaplar katlardan meydana gelir. Yatay durumdaki betonarme elamanlar ve zerindeki arlklar kolonlara kiriler iletir. Kiriler tadklar ykleri demelerden alr. Demelerin kenarlarnda ve kolonlarn birbirine balantlarnda kiri kullanlr. Kirilerin iinde kiri donats bulunur. 1.1.3.4. Hatl Donats Yma yaplarn kap ve pencere stnde ya da kat yksekliinin bittii yerde betonarme hatl olur. Bu hatl iinde hatl donats kullanlr. 1.1.3.5. Lento Donats Yma yaplarda sadece kap ve pencere stn kapatmak iin lento yaplr. Bu lento iin de lento donats kullanlr. 1.1.3.6. Deme Donats Betonarme yaplar katlardan meydana gelir. Katlarda yatay betonarme tablalardan oluur. Bu yatay yap elamanlar demedir. Ankastre demelerde, Konsol demelerde, Devaml demelerde, Mantar demelerde, Dili demelerde, Asmolen demelerde deme donats kullanlr. 1.1.3.7. Perde Donats Yeralt tesisat kanallar, binalarn snan evreleyen duvarlar ve asansr boluunu evreleyen duvarlar perde duvar eklinde yaplr. Bu perde duvarlarn iinde perde donats kullanlr.

24

1.1.3.8. Merdiven Donats Yaplarn katlar arasnda ulam merdivenler salar. Betonarme merdivenlerde merdiven donats kullanlr (ekil 13).

ekil 13: Kirili ya da kirisiz merdivenlerde

25

1.2. Donatlar BalamaBetonarme yap elamanlarn inasnda nce kalp yaplr. Daha sonra donat yerletirilir. En son beton dklr. Donat projeye baklarak oradaki l ve ekillerinde yerletirilir. Donatlar biribirleri ile kesitikleri yerlerden balanr. Ayrca st ste ve yan yana gelen btn donatlar tel ile balanr. Buradaki ama beton iindeki donatnn projedeki yerinde olmasdr. Tel ile donatnn balanmas uygulama yerine gre deiir. Baz yap elamanlar nceden hatta atlyede hazrlanabilir. Balama teli olarak 0.75 mm- 1 mm kalnlndaki teller kullanlr.

1.2.1. Balama KurallarDonat balamalar kaynak ya da tel ile yaplr. Kaynak ile balama ilemi atlyelerde uygulanan seri bir yntemdir. Hasr donat ve tnel kalp sistemi iin retilen donatlar iin kaynak tercih edilir. Bunun dnda yerinde imalatlarda tel ile balama kullanlr. Eldivensiz donat balanmaz. zel demirci kerpeteni kullanlmaldr. Donatlar projedeki lsnde olmaldr. Donatlarn kesitii btn yerler arada boluk olumadan balanmaldr. st ste ve yan yana geldiklerinde en az 40 kadar balanmaldr. Kalp iinde balanamayacak donatlar yerine yerletirilmeden darda balanmaldr.

1.2.2. Balama YaplDonatnn tel ile balanmas deiik ekillerde yaplmaktadr. Yarm balama, tam balama, yarm apraz balama, tam apraz balama ve kede atkl balama (ekil 14).

Yarm balama

Yarm apraz balama

Kede atkl tam balama26

Tam balama

Tam apraz balama

ekil 14: Donat balama eitleri

27

1.2.3. Pas TaDonatnn beton iinde paslanmamas esastr. Bunun iin donatnn dardan grnmesi nlenir. Bu ancak pas pay elde edilmesiyle olur. Beton dklnce yerine gre donat 1,5 2 cm ieride kalmaldr. Eer asit suyu etkili bir blge ise bu 2,5 5 cm olarak dnlmelidir. Pas payn en iyi pas ta ile elde ederiz. Pas ta kalba yakn donatlara donat arlna gre 50 100 cm ara ile taklr (ekil 15 Resim 19).

pa sp ay (2 .5 )

ekil 15: Pasta

Resim 19: Donatnn kalp tarafnda pasta olmaldr.

28

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETlem Basamaklar (20 / 20 / 200 cm hatl iine 4 adet 12 lik boyuna donat, 20 cm aralkl olarak da etriye kullanlacaktr.) 12lik demirleri yerinde tebeir ile iaretleyerek kesiniz. Demirci sehpas hazrlayarak iki boyuna donaty stne braknz. 1,5 cm paspay hesabna gre etriye boyunu hesaplaynz. Etriyeleri kesiniz. Demir bkme ile etriyeleri hazrlaynz. Etriyeleri sehpa stndeki donatlara geiriniz. Sehpa stndeki boyuna donatlar yan yana getirerek tebeir ile 20 cm ara ile etriye yerlerini iaretleyiniz. aretli yerlerden etriyeleri balaynz. ki boyuna demirlere balanm etriyeleri sehpa stnde 180 derece evirerek dier boyuna donatlarn balamasn yapnz. Kerpeteni kullanarak iki donaty tel ile balaynz. Kerpeten kullanarak kesien donatlarn balama ncesi tel ile boluunu alnz. Yarm balama yntemini uygulayarak balama yapnz. Tam balama yntemini uygulayarak balama yapnz. Yarm apraz balama yntemini uygulayarak balama yapnz. Tam apraz balama yntemini uygulayarak balama yapnz. Kede atkl tam balama yntemi uygulayarak balama yapnz. neriler Bu ilemler srasnda i elbiseli, eldivenli, dikkatli ve dzenli olunuz. Balama telini ilem ncesi yeteri kadar hazr laynz. Balama ncesi balama telinin iki ucunu demir aralarnda boluk kalmayacak ekilde kendinize ekiniz. Boluu alnm demirleri rendiiniz yntemlerle balaynz. Donat zerini her zaman yannzda hazr olan tebeirlerle iaretleyiniz. gvenliinin nce geldiini her ilem ncesi unutmaynz.

29

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRMEA- OBJEKTF TESTLER (LME SORULARI) Aadaki cmleleri doru veya yanl olarak deerlendiriniz. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Donat betonun iindeki demirdir. Betonun iindeki donaty pas pay gizlemektedir. Etriye ana donatlar sabitlemek iin kullanlan enine donatdr. Betonarme binalarn tayc elamanlarn hepsinde donat vardr. Kolonlarda donat filiz boylar 40-50 uzunluunda olmaldr. Kesien donatlar apraz tek ekilde balamaya yarm balama denir. Pas payn pas talar ile elde edebiliriz. Deme donatlarnn tamam yerinde balanr. Pilyeleri balama annda bklr. Merdiven donatlar yerinde kirili ve kirisiz olarak balanr. Asit suyu etkisindeki blgede pas pay 2,5 5 cm, bunun dnda 1,5 2 cm olarak braklr.

DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz.

30

RENME FAALYET2

AMAUygun ortam salandnda kolon, kiri, deme, temel, perde duvar ve merdiven kalbn proje zerinden tanyacaksnz. Donat yerletirildikten sonra hangi balamalarn yaplacan bileceksiniz.

ARATIRMABu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalar unlar olmaldr: Bir inaat alannda; Temel kalb, Perde duvar kalb, Kolon kalb, Kiri-deme kalb, Merdiven kalb, Hatl ve lento kalb, yapm ve skm ilemlerini gzlemlemelisiniz. Kalba donat yerletirildikten sonra devam eden ilemleri, dier betonarme elamana balama iin yaplanlar izlemelisiniz. Bu ilemleri yapan kiilerden n bilgi almanz gerekir. Kazanm olduunuz bilgi ve deneyimleri arkada gurubunuz ile paylanz.

2. DONATIYI KALIBA YERLETRME2.1. Betonarme Kalplar2.1.1. TanmBetonarme yap elemanlar projedeki lsnde olmaldr. Proje llerinde olmasn kalplar salar. Beton prizini alncaya kadar kalp betonarme elaman tutar. Betonun arln kalp tar. Kalp betonun arln tayabilecek salamlkta olur. ine donat yerletirilen tayc yap elemanlarna kalp yaplr. Sralarsak; temel, kolon, deme, kiri, merdiven, perde duvar ve betonarme atlara kalp yaplmaldr.

31

2.1.2. Betonarme Kalp eitleriBetonarme kalplar iki ksmdr. Birinci ksm betonarme elamann yzeyini elde ettiimiz blmdr. kinci ksm kalb istenen ykseklikte tutan ve iindeki betonu prizini alncaya kadar tayan iskeledir. Kullanlan malzemeye gre; Ahap Metal Plastik Yapm yntem ve tekniklerine gre; Klasik sistem: Az katl binalarda kullanlr. Kaplama yzeyler ahap, iskele ksm metal borulardan kullanlr (Resim 20).

Resim 20: Klasik sistem kalp

32

elik pano ve modler sistem: Yksek katl olmayan yapmlarda kullanlr. Defalarca kullanlabilir (Resim 21,Resim 22).

Resim 21: elik panolar

Resim 22: Modler kalp iskelesi

Trmanr sistem: Daha ok perde kalplarnda kullanlr. Paneller 75 x 250 cm boyutlarnda yukar doru ina edilecek yaplarda kullanlr (Resim 23).

33


Kayar sistem: Tek tarafl ykseklii 240 cm, genilikleri 24 m arasndaki panellerden oluur (Resim 24).

Resim 24: Kayar sistem kalp

34

Tnel sistem: Seri, salam ve devaml yaplacak olan inaatlarda kullanlr (Resim 25).

Resim 25: Tnel kalp sistem

35

Kalpsz sistem: Asmolen deme yapmnda kullanlr (Resim 26).

Resim 26: Kalpsz sistem

Btn kalp sistemlerinin kendi iinde iki blm vardr. Kalp kaplamas; betonarme yap elamannn yzeyini elde etmemizi salar. Doal tahta, suni tahta ve metal trndeki malzemelerden elde edilir. Kalp iskelesi; yerine dklm betonun arln beton prizini alncaya kadar tar. Beton prizini alncaya kadar sulanr. Biz bu ileme krleme deriz. Beton dayanmna ulanca kalp iskelesi sklr. Kalp iskelesi dikme (ayarl metal boru), kiriler, apraz kuaklar ve kamalardan meydana gelir. 36

2.1.3. Betonarme Kalp Kullanld Yerler2.1.3.1. Temel Kalplar Yapy temele oturtan en basit kalplardr. Ykseklikleri ve grlen yzleri azdr. Kalp yaplrken nce grnen yan yzeyler yaplr. Yan tahtalarn st ve altndan almalar nlemek iin destek kirileri aklr (Resim 27).

Resim 27: Temel kalb

2.1.3.2. Kolon Kalplar Kare, dikdrtgen, okgen ve daire kesitli olur. Kalp yapmnda kanatlar oluturulur. Tahtalar birbirine ivi ile tutturulur. Kanatlar 50100 cm aralklarla kuak takviye yaplr. Daire kesitli kolon kalb yapmak iin yuvarlak kuak kalplara iten talar aklr (Resim 28).

Resim 28: Kolon kalb

37

2.1.3.3. Kiri Kalb Kiri kalplar demelerle birlikte yaplr. Kiri kalplar st balkl 10/10 cm kesitli dikmelerle desteklenir. Bu dikmeler arasnda 100 cm mesafe olur. Kalp yan tahtalar belli aralkl klapalar ve destek kirileri ile yerine ivi ile aklr (Resim 29).

Resim 29: Kiri kalb

2.1.3.4. Deme kalplar Deme tahtalar ortalama 50 cm aralkl zgaralarn zerine aklr. Izgaralarn altnda 100 cm ara ile 5/10 kirilere oturtulur. Bu kiriler 100150 cm aralkl dikmeler ile tanr. Payanda, apraz, destek kalbn dier kullanlan elamanlardr. Deme asmolen yaplacaksa aralkl ve aralksz bloklar dizilir. Kalp derinlii daha fazla tutulur. Deme kalplar dz, kirili, dili ve mantar olmak zere deiik ekilde yaplr (ekil 16).IZGARA KRLER PAYANDA KLAPA DEME KAPLAMASI

DESTEK

ESAS KR

APRAZ

DKME

KUAK

KAMA

ekil 16: Deme kalb

38

2.1.3.5. Perde Duvar Kalplar Bina temel duvarlarnda ve istinat duvarlarda perde duvar kalb yaplr. Tahta kaplamas ynne dik 50100 cm aralkl 5/10 kuaklara ivilenir. Kuaklara dik 150 cm ara ile dikmeler aklarak payanda ile desteklenir (ekil 17 ve 18).KAPLAMA TAHTASI

DESTEK

KUAK DESTEK DKMES YASTIK GROBETON BLOKAJ

ekil 17: Perde duvar kalb

39

ekil 18: stinat duvar kalb

2.1.3.6. Lento Kalplar Kap ve pencere st ksmlar lento ile kapatlr. Bunun iin dili ya da dz kullanlan dorama zelliine gre lento kalb yaplr (ekil 19,20).

ekil 19: Lento kalb

40

ekil 20: Lento kalb grn

2.1.3.7. Hatl Kalb Ykselen duvar stne tek para yatay ve dikey olarak yaplr. Duvar kalnl kadar belli aralklarla takozlar braklr ve bu takozlara tutturulan yan kanatlar stten gergi teli ile gerdirilir. 2.1.3.8. Merdiven Kalplar Alt demede braklan donat filizleri merdiven donatlarna balanr. Deme ve kiri kalb yapmnda olduu gibi merdiven altnda ayn ilem merdiven eimine gre yaplr. Eimli yzeye ykseklik ortalama 16 cm olacak ekilde rht tahtas aklr (ekil 219.

GERG KENAR TAHTASI RIHT KLAPASI RIHT TAHTASI KR TABAN KAP. TAHTASI KAMA DESTEK KR DKME

KUAK

ekil 21: Merdiven kalb

41

2.2. Donaty Kalba Yerletirme KurallarDonatlar kancalar yapldktan sonra kalba yerletirilir. Kalp kelerindeki donatlara pas ta taklarak kalba yerletirilir. Temel donatlar yerletirilmeden zemin kum ya da beton ile kaplanmaldr. Temel donatlar bitirildikten sonra kolon filiz donatlar proje akslarna gre yerletirilmelidir. Temelde perde duvar varsa onlarnda filizleri yerletirilir. Kolon ve perde duvarlar beraber yapldnda donatlar da beraber yerletirilir. Kolon donatlar kolon kalb ak bir kenarndan yerletirilir. Deme ve kiri donatlar birlikte yapldklar iin donatlar da birlikte yerletirilir. Merdiven donatlar ile demelere balanty salayacak filizler zamannda braklmaldr. Ya da deme, kiri, merdiven kalplar ve donatlar birlikte yerletirilir. Demelerde ke tablalarda apo (ilave) donat yerletirilir. Donatlarn tamamnda 10 cm boyunda kanca yaplr. Deprem irozlar 510 cm aralkla yerletirilir. Daralan kolonlardaki donat, kiri iine 12 cm kadar bklr. Ayn ilem boyuna donatnn 1/6 dan fazla eim ile bklr. Etriye sklatrmalar kiriin her iki tarafnda 2H kadarki blgede 50 150 mm aralkla yaplr. Kiri donatlarn kancalar 90 ve 12 cm den fazla yaplr. Perde duvarlarn kritik yksekliince m sinde 10 iroz olmaldr. Perde duvarlarn kritik ykseklii dnda m sinde 4 iroz olmaldr. Donatlarla ilgili dier kurallar TS 500 ve deprem ynetmeliinde aklanmtr.

2.3. Donatnn Kalba Yerletirilmesi2.3.1.Temel Donatsnn Kalba YerletirilmesiKalb bitirilmi temele donat yerletirilir. Temel esas donatlar her iki ynde kalp iinde yerletirilir. Donatlarn kesitii her yer tel ile balanr. Uygulanacak olan temel eidine gre donatlar yerinde ya da nceden hazrlanr. Yerine yerletirirken pilyelerin proje lsnde olmasna ok dikkat edilir. Temel donatlar yerletirildikten sonra kolon filiz donatlar yerletirilir (Resim 30).

42

Resim 30: Temel kalbna donat yerleimi

2.3.2. Betonarme Perde Duvar Donatsnn Kalba YerletirilmesiBetonarme perde duvarlar temelde, asansr evresi ya da tnel kalp sistemlerinde uygulanr. Perde duvarlardaki donatlar yatay ve dikey olarak btn kesimeler tel ile balanr. Kalbn bir taraf bitirildikten sonra donat yerletirilir. Donatlar darda ya da yerinde hazrlanabilir (Resim 31).

Resim 31: Perde duvar tel balama

2.3.3. Kolon Donatsnn Kalba YerletirilmesiKolon kalbnn kenar bitirilir. Bir kenar ak kolon kalplar donat iine yerletirildikten sonra kapatlr. Donatlar darda hazrlanr. Kalbn geni tarafndan yerletirilen donatlar alttaki filizlere balanr. Ke donatlarna pas ta taklr (Resim 32).

43

Resim 32: Kalp iinde kolon donats

2.3.4. Kiri-Deme Donatsn Kalba YerletirmeKalp yapldktan sonra nce kiri donatlar yerletirilir. Kiri donatlar darda hazrlandktan sonra yerine yerletirilir. Kiri donatlar kolon filizleri stne balanr. Deme donatlar kiri donatlar stnde yerletirilir. Merdiven donatlar deme balantlar ile birlikte yerletirilir (Resim 33).

44

Resim 33: Kalp iinde kiri ve donat kalb

2.3.5. Merdiven Donatsn Kalba YerletirmeMerdiven kalb bitirildikten sonra donatlar yerletirilir. Donat merdiven balama ve bitiindeki demelerin donatsna balanr. Merdivenin btn donatlar kalp iinde yerletirilerek balanr (Resim 34).

Resim 34: Kalp iinde sahanlk donatlar

45

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETlem Basamaklar Temel, kolon, kiri, deme, merdiven ve perde duvar kalplarn proje zerinde seiniz. Temel kalb iinde donatsn balaynz. Kolon donatsn kalba yerletiriniz. Kiri ve deme kalbna donatlar yerletiriniz. Merdiven kalb iinde donatlar balaynz. Perde duvar kalb iine donatlarn yerletiriniz. Deme donatlarnn pilyelerini demir dzeltme anahtar ile krnz. Kenetleme boyunu 40 cm den fazla uygulaynz. Deprem irozlarn yerinde balaynz. lave (apo) donatlarn yerlerinde kullannz. neriler Bu ilemleri yaparken i nl, eldiven, baret ve taban kaln bir ayakkab kullannz. Ucu keskin iyi bir demirci kerpeteni kullannz. Donatlar yerletirirken pas pay iin pas tan doru kullannz. Balama yaptnz donatlar, boluklarn aldktan sonra balaynz.

46

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRMEA- OBJEKTF TESTLER (LME SORULARI)Aadaki cmleleri doru ve ya yanl olarak deerlendiriniz. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Temel donatlar, kalb iinde ve kancalar ie dnk olarak balanmaldr. Temel iine yerletirilen kolon filizleri en az 10 cm olmaldr. Kolonlar sklatrma yerlerinde en az 5 cm yaplr. Kolon iinde deprem irozlar 50 cm ara ile yerletirilir. Kiri donatlarnn kenetlenme ve kolon ile balant yerleri kalp iinde yaplr. Demedeki donatlar bir dz, bir pilye sral olarak balanr. Merdiven donatlar balama ve k hatt sonunda her zaman sahanlk demelerine balanr. Perde duvar kalplar 150 cm arayla dikme aklarak payanda ile desteklenir. Kiri ve demelerin donatlar beraber balanmaz. Kirilerin sklatrma blgesi 2H her iki tarafta 515 cm arasnda sklatrma olarak uygulanr.


47

RENME FAALYET3 RENME FAALYET3AMAUygun ortam salandnda kerpeten kullanarak; temel donatlarna kolon donatlarn balama, kolon donatlarna kiri donatlarn balama, kiri donatlarna deme donatlarn balama, merdiven donatlarn deme ve kiri donatlara balama ilemlerini ve bunlarn ilem sralarn yapabileceksiniz.

ARATIRMABu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalar unlar olmaldr: Temel kalb bitirilmi bir inaatta beton dkmne kadar olan aamalar gzlemleyiniz. Temelden ykselen perde, duvar ve kolon filizlerini, kolon ve perde duvar donatlarnn yapl ve balann gzlemleyiniz. Kolon donatlarna kiri donatlarnn balann gzlemleyiniz. Kiri donatlarn demelere balayan demirci icilerini gzlemleyiniz. Ayn ekilde merdiven kalb zerine donat balayan icileri gzlemleyiniz. Kazanm olduunuz bilgi ve deneyimleri arkada gurubunuz ile paylanz. renci betonarme yap elamanlar iin donatlar hazrlar. Bunun iin temel eitlerini ve iindeki donatlar bilecektir. Kolon iindeki donatlar bilir. Kiri iindeki donatlar bilir. Deme iindeki donatlar bilir. Merdiven ve perde duvar iindeki donatlar bilir. Bu donatlar proje zerinden gsterebileceksiniz. Kalp dnda donat hazrlayabilecek, kalp zerinde donatlar balayacaksnz. Bunun iin tel ile balama eitlerini uygulayacaksnz. Aratrma blmnde yaplmas gereken gzlemi yaparak beceri kazanacaktr.

3.DONATIYI BALAMA3.1. TemelKolon BalantlarBetonarme temellerin iindeki donatlar darda hazrlanr. Bunun iin taban kaln bir ayakkab, demirci kerpeteni, eldiven, tebeir, demirci makas kullanlmaldr. Temel dz donatlar lsnde kesilip yerinde tel ile balanr. Temel projesinden temele ait pilye ve etriyeler yerinde balanamad zaman darda balanarak sonradan yerine yerletirilir. Yerletirme ileminde mutlaka pasta kullanlmaldr. Temel donats bitirilince kolon iin hazrlanan filizler balanr. Perde duvar varsa onlar iinde filiz donatlar en az 40 boyunda balanr.

48

Resim 35: Temelde kolonlar balayacak kolon filizleri

3.2. Kolon-Kiri BalantlarBetonarme kolonlarn iindeki donatlar darda hazrlanr. Bunun iin taban kaln bir ayakkab, demirci kerpedeni, eldiven, tebeir, demirci makas kullanlr. Kolon esas donatlar ve etriyeleri lsnde kesilip demirci sehpasnda hazrlanr. Kolon donatlar temelden gelen kolon filizlerine balanr. Yerine yerletirildikten sonra doru bir paspay iin pas ta kullanlr. Kiri donatlarndaki esas demir, montaj demir, pilye ve etriyeler darda kesilip sehpada hazrlanr. Demirci sehpasnda donatlar balanr. Sonradan kalbna yerletirilir. Devam eden kirilerde pilyeler dier kirie devam ettirildikten sonra etriyesi balanr (Resim36).

Resim 36: Kolon ile kiri balant yeri

49

3.3. Kiri Deme BalantlarKiri donatlarna demeden gelen donatlar balanr. Btn donatlar deme zerinde hazrlanr. Demelerden gelen dz donatlar kiri iinde deme kalnlnn altnda olacak ekilde balanr. Dz donatlar demenin her iki ynnde balanr. Deme dz donatlar aralarnda pilye olmaldr. Pilye donatlar 45 ve projedeki yerinden kvrlr. Kvrlmalar demir dzeltme anahtar ile yaplr. Pilye donatlar kenarlardan ve komu demelere stten devam eder. Her iki ynde donatlar kesitikleri yerlerden tel ile balanr. Deme kenarlarndaki kirilere tel ile balama yaplr (Resim 37).

Resim 37: Kiri ile deme donatlarnn balanmas

3.4. Merdiven Deme Kiri BalantlarDeme kiri balantlarndan bir tanesi de merdiven sahanldr. Sahanlk demesi (kiri demedeki balant ile) yapldktan sonra merdiven kollarnn donatlar buralara balanr. Merdiven dz ve pilye donatlar sahanln bal olduu kirie balanr (Resim 38).


50

UYGULAMAUYU FAALYET UYGULAMA FAALYETlem Basamaklar Temel donatlarn hazrlaynz. Temel donatlarn balaynz. Temel pilyelerini kvrnz ve balaynz. Temel iine kolon filizlerini hazrlaynz ve balaynz. Kolon donatlarn hazrlaynz. Kolon etriyelerini sklatrmalara dikkat ederek balaynz. Kolon filizlerine kolon donatlarn balaynz. Kiri esas, montaj, pilye ve etriyelerini hazrlaynz. Kiri donatlarn balaynz. Kiri donatlarn kolon donatlarna kalp iinde balaynz. Deme donatlarn hazrlaynz. Deme donatlar bir dz bir pilye olacak ekilde sralaynz. Deme dz donatlarn kesime yerlerinde tel ile balaynz. Deme pilyelerinin demir dzeltme anahtar ile kvrlmasndan sonra altta kalan yerler kesitikleri yerlerden balanr. Pilyelerin stte kalanlar kiri ve dier deme st donatlar ile balanr. Merdiven donatlarn hazrlaynz. Demeden merdiven iin braklan filizlere donatlar balaynz. ift ynl donatlar kesitikleri yerlerden balaynz. Merdiven kolu iin kiri donats varsa merdiven donatlarn buna balaynz. Yoksa merdiven sahanlna ve ona bal kirie balama ilemini yapnz. neriler Elbise ayakkab ve eldiveni yapacanz ie uygun semelisiniz. Kullanacanz kerpeden ve demirci makas keskin olmaldr. Donat ara lleri projesine uygun olmaldr. Kvrmalar demir dzeltme anahtar ile yapmalsnz. Donatlar tel ile balamadan nce iki donat arasndaki boluu almal ve sonra teli kvrmalsnz. Perde ve kolon donatlarnda iroz kullanmalsnz. Donatlarn birbirine dedii yerlerde tel ile balamay ihmal etmemelisiniz. Btn donatlar pas ta ile eit pas paynda olmasn salamalsnz.

51

LME DEERLENDRME LME VE VE DEERLENDRMEA- OBJEKTF TESTLER (LME SORULARI) Aadaki sorularn cevaplarn oktan seme, doru ve yanl olarak deerlendiriniz. 1. Beton ile donat arasna ..denir. Cmlesinde bo braklan yere aadakilerden hangisi gelmelidir? A) Aderans B) Pas ta C) Pas pay D) Rtre Temel stne yk gelir. Cmlesinde bo braklan yere aadakilerden hangisi gelmelidir. A) Kolondan B) Kiriten C)Demeden D)Perdeden Pilye, ve .bulunur. Cmlesinde bo braklan yere aadakilerden hangisi gelmelidir. A)Kolon, Kiri, temelde C)Kiri ve demede 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Pas ta nereye braklr? A)Temelde B)Merdiven B)Temel, kolon ve demede D)Temel, merdiven ve kirite C)Kalp etriye arasna D)Kalba en yakn yere

2.

3.

Etriye sklatrmas demelerde yaplr. Kolonlarda pilye yaplmaz. Deme donatlar alttan ve stten olmak zere bir dz ve bir pilye olarak balanr. Temelde pilye yaplmaz. Demede iroz donat kullanlr. Kolonlarda ve perde duvarlarda iroz kullanlr.


52

MODL DEERLENDRME MODL DEERLENDRMEPERFORMANS TEST (YETERLK LME)Modl ile kazandnz yeterlii aadaki kstaslara gre deerlendiriniz. DEERLENDRME KRTERLER Donat sehpalarn hazrlama Donat sehpasn doru kullandnz m? Donat kvrma kolunu kullandnz m? Donat eitlerini seebildiniz mi? Nervrl, dml, burulmal ve halat elikleri ayrabiliyor musunuz? Donat eliinin yzeyine nervr niin yaplr? Biliyor musunuz? Donat balama eitlerinden farkl tanesini yapabiliyor musunuz? Ayn balama eidinin kullanlmasnn sakncalarn biliyor musunuz? Pas tan doru yerde kullandnz m? Betonarme kalplara donaty yerletirip baladnz m? Temel donatsn doru yerletirip baladnz m? Kolon donatsn doru yerletirip baladnz m? Perde duvar donatsn doru baladnz m? Kiri donatlarn doru balayabiliyormu sunuz? Deme donatlarn doru yerletirip balayabiliyor musunuz? Merdiven donatlarn, yerletirip doru olarak balayabiliyor musunuz? Betonarme elamanlarn birbirine balanmasn uyguladnzm? Temel donat filizlerine kolon donatlarn baladnzm? Kolon filizlerine kiri donatlarn doru baladnz m? Kiri donatlaryla beraber deme donatlarn doru balayabiliyor musunuz? Merdiven donatlarn, balanaca mesnetlere doru olarak yerletirip balayabiliyor musunuz? Evet Hayr

DEERLENDRMEYaptnz deerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa renme faaliyetlerini tekrarlaynz. Modl tamamladnz, tebrik ederiz. retmeniniz size eitli lme aralar uygulayacaktr. retmeninizle iletiime geiniz. 53

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARIRENME FAALYET1 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 D D D D D D D D D D

RENME FAALYET2 CEVAP ANAHTARI 1 D 2 Y 3 D 4 Y 5 D 6 D 7 D 8 D 9 Y 10 D RENME FAALYET3 CEVAP ANAHTARI 1 C 2 A 3 D 4 D 5 Y 6 D 7 D 8 Y 9 Y 10 D

54

KAYNAKA KAYNAKAOYMAEL Sabit Do. Dr, Yap bilgisi cilt I-II, M.E. B. stanbul, 2003 KSZOLU Halim, mit YEGL, Kksal ZCAN, Nazm DNDAR, Naim YAMAN, yapclk i ve lem Yapraklar, 1979 TAYMAZ Haydar, Yap Bilgisi Cilt III, M:E:B. stanbul, 2001 ARUNTA, H. Ylmaz, Yap Teknolojisi Ders Notlar, GTEF, Ankara, 2003 T.S. 500 TSE Ankara 2001

55

MEGEP donati hazirlama

Documents

Transcript of MEGEP donati hazirlama