1

| คณะวทยาศาสตรการแพทย มหาวทยาลยพะเยา ต.แมกา อ.เมอง จ.พะเยา 56000 |

ตดตอ 0-5446-6666 ตอ 1758-9

เวลา……ผานไปอยางรวดเรว เรมเขาเดอนทหกกลางป 2557 แลว ทกอยางมการเปลยนแปลง

ตลอดเวลา ชวง พค. ปน เปนระยะเปดเทอมแรกของ มพ. ส าหรบนสตรหสเดมตงแตปท 2 ถงปท 4

ปลายปนจะเปนปแรก ทมการเปลยนแปลงระยะเวลาการศกษา ตามระบบการศกษาของ

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Asean Economic Community, AEC)

สวนนสตรนใหม รหสใหม จะเรมเรยนเดอนสงหาคม ผมหวงวาในปนทงอาจารยและนสตทกคน

คงเตรยมพรอมเขาสยค AEC ควรใชภาษาองกฤษในการสอสารและการท างานใหมากขน ทงพยายาม

แทรกภาษาองกฤษในการสอน และการเรยนในรายวชาตางๆ ทงหองบรรยาย และหองปฏบตการใน

หลกสตรอยางเขมขน

อกไมนานกจะมการสอบกลางเทอมและปลายเทอมกนแลว อาจารยกเตรยมสอบกลางเทอม

และนสตตองรบดต ารา ทบทวนบทเรยนเปนประจ าแตเนนๆ

ศาสตราจารยเกยรตคณ ดร.ไมตร สทธจตต

คณบดคณะวทยาศาสตรการแพทย

ปท 5 ฉบบท 2 เม.ย.-ม.ย.57 [MEDICAL SCIENCES NEWSLETTER] 2

ผบรหาร และคณาจารยคณะวทยาศาสตรการแพทย เยยมชมศนยบรการตรวจสอบมาตรฐานคณภาพอาหาร นาและผลตภณฑ และศนยการเพาะเลยงเนอเยอพช

มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย

คณบด รองคณบดฝายวชาการ และคณาจารยจากคณะวทยาศาสตรการแพทย เขาศกษาดงานและเยยมชมศนยบรการตรวจสอบมารฐานคณภาพอาหาร นาและผลตภณฑ ณ มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย โดยมผศ .สทธพร ธเนศสกลวฒนา ใหการตอนรบ ตลอดจนอธบายขนตอนการสงตวอยาง และนาชมศนยบรการซงอาจนาไปสความรวมมอกนในอนาคต โดยศนยดงกลาว สามารถสงตรวจไดทงสารอาหารทกชนด ปรมาณจลนทรยและคณภาพของนา สามารถตรวจภณฑอาหารไดครอบคลมตามฉลากโภชนาการ เปนการตรวจทไดคณภาพมาตรฐานเปนทยอมรบ

หลงจากนน ทางคณะไดเขาเยยมชมศนยเพาะเลยงเนอเยอพช ซงสามารถเพาะเลยงพชเศรษฐกจ ทมมลคาไดหลายชนด เชน ไมสกทอง มการสาธตขนตอนการนาเนอเยอพชทเลยงไดมาลงปลก การนาตนพชออกจากขวด ใสลงไปในนาลางวน นายากนเชอรา ฮอรโมนเรงราก และควบคมความชนโดยใชกาบมะพราว แลวจงนาเขาในโรงเกบตนกลาตอไป การเยยมชมในครงน จงเปนประโยชนตอคณาจารยและนกวจย ในการรวมมอกนเพอทาวจยในอนาคต

ดร.ภคสร สนไชยกจ : ขอมล พชรนทร ใจขอ : เรยบเรยง

313

.

เมอวนท 9 เมษายน พ.ศ. 2557 ทางคณะวทยาศาสตรการแพทย จดงานสบสานประเพณสงกรานต เพอแสดงความเคารพตออาจารยอาวโสประจ าคณะวทยาศาสตรการแพทย อกทงยงเปนการรกษาขนบธรรมเนยมประเพณอนดงามของไทย ใหคงอยแกคนรนหลง เสรมสรางความรกและความสามคค ในคณะวทยาศาสตรการแพทยอกดวย วนสงกรานตเปนวนปใหมไทยทยดถอตามประเพณโบราณ มาตงแตสมยรชการท 5 ซงบรรพบรษไดมอบไวเปนมรดกทางวฒนธรรมทมคณคา และมธรรมเนยมแบบแผนปฏบตอนดงาม ไดแก การรดน าขอพรจากผ ใ หญท เ ค ารพ นบถ อ ซ ง เป นการแสดงออกถงความกตญญกตเวท ความออนนอมถอมตนตอผใหญ การรวมสบสานประเพณ และหลกปฏบตอนดงามดงกลาวน ถอเปนสงส าคญส าหรบชนชาวไทย

โดยในชวงเชาเวลา 09.00 น. อาจารยและบคลากร พรอมกนทหองประชมคณะวทยาศาสตร-การแพทย สวดมนตไหวพระ และสรงน าพระพทธรป โดยมทานคณบด ศ.เกยรตคณ ดร.ไมตร สทธจตต เปนประธานในพธ หลงจากนนคณะผบรหาร อาจารยและเจาหนาท น าโดย ดร.ธดา ไชยวงศร รองคณบดฝายวจยและประกนคณภาพ ไดท าการรดน าด าหวขอพร คณบด อาจารยผใหญ ทเปนทเคารพรกของทงอาจารยและบคลากรในคณะวทยาศาสตรการแพทย นอกจากนทางสาขาวชาทง 4 สาขา ยงไดมอบของทระลกแกคณบด เพอเปนการแสดงความกตญญกตเวท และในชวงทายผจดโครงการยงไดจดเตรยมขนมจนน ายาเจ เพอใหผเขารวมโครงการรบประทาน โดยถอเปนการงดเวนการเบยดเบยนชวตสตว และเพอเปนการท าบญปใหมไทยอกทางหนง โดยอาหารทจดเลยงในโครงการน ไดรบการสนบสนนจากทานคณบด อกดวย

MEDICAL SCIENCES NEWSLETTER

ท ำนบ ำรงศลปวฒนธรรม ปท 5 ฉบบท 2 เม.ย.-ม.ย. 57

ดร.ภคสร สนไชยกจ : เรยบเรยง

โครงการบรการวชาการแกสงคม

ปท 5 ฉบบท 2 เม.ย.-ม.ย. 57 MEDICAL SCIENCES

NEWSLETTER

โครงการตรวจวดความเสยงโรคเบาหวานและใหความรสงเสรมสขภาพ แกชมชนบานทงตนศร ต.หวยลาน อ.ดอกค าใต

เมอวนท 21 มนาคม 2557 ทผานมา ดร.พยงศกด ตนตไพบลยวงศ หวหนาสาขาวชาชวเคมและโภชนาการ น าทมคณาจารย บคลากร และนสตคณะวทยาศาสตร ลงพนทจดโครงการ ตรวจวดความเสยงโรคเบาหวานและใหความรสงเสรมสขภาพแกชมชนบานทงตนศร ต.หวยลาน อ.ดอกค าใต จ.พะเยา ซงไดรบความรวมมอจากโรงพยาบาลดอกค าใต โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลทงตนศร โดยม ศ.เกยรตคณ ดร.ไมตร สทธจตต คณบดเปนประธานกลาวเปดงาน

ภายในงาน มการใหความรดานโภชนาของ ผทมความเสยงโรคเบาหวาน พชสมนไพรทมประโยชนในการลดความเสยงของโรค การออกก าลงกายส าหรบผทอยในกลมเสยงโรคเบาหวาน โ ด ย ม ว ท ย า ก ร จ า ก ค ณ ะ แ พ ท ย ศ า ส ต ร มหาวทยาลยเชยงใหม โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพชมชนต าบลท งตนศร อาจารยจากสาขาวชาวทยาศาสตรการกฬา คณะวทยาศาสตร ม.พะเยา ซงมผสนใจเขารวมกจกรรมกวา 100 คน

ดร.ภคสร สนไชยกจ : ขอมล

4

การรบฟงปญหาเรอง “ถวดาวดน ถวดาวอนคา หรอถวอนคา” ณ จงหวดเชยงราย

คณบด รองคณบดฝายวชาการ และคณาจารย

คณะวทยาศาสตรการแพทย ไดลงพนทเยยมชมสถานท

ปลกและผลตถ วดาวดน ถ วดาวอนคา หรอถ ว อนคา

ของบรษทเชยงรายเกษตรกรรมเกษตรกาวหนา จ ากด

ซงมศนยศกษาพฒนาพชน ามน ถวดาวอนคา ใหค าแนะน า

ปรกษา งานวชาการดานการปลก เปนแหลงเรยนร

แลกเปลยนคนควาวจยตนถวดาวอนคา (Sacha Inchi)

โดยสงเสรมใหเกษตรกรปลก ตลอดจนรบซอผลผลตคน

ในราคาประกนของบรษท ทงในภาคเหนอและภาคอสาน

เชนทจ.เชยงราย นาน กาฬสนธ ถวดาวอนคาสามารถน ามา

ท าผลตภณฑไดหลากหลาย โดยเมลดน ามาบบท าน ามน

ท าสบ ใบน ามาท าชา โดยไดรบฟงปญหา และรวมพดคย

หารอถงความเปนไปไดในการท าวจยรวมกน

ปท 5 ฉบบท 2 เม.ย.-ม.ย. 57 MEDICAL SCIENCES

NEWSLETTER

คณบด รองคณบดฝายวชาการ และคณาจารย คณะวทยาศาสตรการแพทย

ลกษณะของถวดาวอนคา

ขอบคณภาพประกอบจาก http://www.olx.co.th/product-5749655/

5

พชตระกล Euphorbiaceae สายพนธ Plukenetia สปช Linneo Volubilis ชอ สามญ Sacha inchi, Sacha inchic, Sacha mani, Inca peanut

ถวดาวอนคา เปนพชขนาดเลกทมดอกขนาดเลกสเขยวสด

และจะเปลยนเปนสน าตาลเมอฝกแกเตมท ฝกมกม 4-6 แฉก เมลด

มขนาดกวาง 15-20 มลลเมตร หนา 7-8 มลลเมตร น าหนก

0.8-1.4 กรม มถนก าเนดอยในปาอะเมซอนของชาวเปร เตบโตใน

สภาพอากาศอน ทอณหภม 10-36 องศาเซลเซยส เจรญเตมโตได

ในทมความสงตงแต 100-200 เมตร เหนอระดบน าทะเล มอาย

10-50 ป มทงเกสรตวผและเกสรตวเมยอยทฐานของชอดอก

แมวาถวดาวอนคาจะมชอวาถว แตไมจดอยในพชตระกลถว

ตวเมลดถวดาวอนคารบประทานไมได เนองจากมสารกลมทยบยง

การท างานของเอนไซมทรปซน (trypsin inhibitor) แตสามารถ

น ามาหบเอาน ามนซงเปนประโยชนโดยน ามนจากถวดาวอนคา ซงม

การรบประทานกนในตางประเทศ มปรมาณกรดไขมนไมอมตว

โอเมกา3 ชนดกรดอลฟาลโนเลนก (alpha-linolenic acid) ซงเปน

กรดไขมนจ าเปนทรางกายตองการ ในปรมาณทสงกวากรดไขมน

โอเมกา6 คอกรดลโนเลอก (linoleic acid) และโอเมกา9 โดยไมพบ

กรดไขมนไมอมตวโอเมกา3 ทสายยาวคอ EPA (eicosapentaenoic

acid) และDHA (docosahexaenoic acid) ซงเปนกรดไขมน

โอเมกา3 ทพบในปลาทะเลน าลก

ทงน รางกายสามารถสราง EPA และ DHA ไดจากกรดอลฟาลโนเลนก สดสวนของกรดไขมนโอเมกา3 ตอโอเมกา 6 ทไดจากการผลตทโรงงานน ประมาณ 2:1 ซงเปนสดสวนทเหมาะสมในอาหาร น ามนจากถวดาวอนคา ทสกดได พบกรดอะมโนจ าเปนครบทกชนด แตพบกรดอะมโนเมทไธโอนน (Methionine) นอยทสด ซงเมทไธโอนน นาจะเปนกรดอะมโนจ ากด (limiting amino acid) ในน ามนจากถวดาวอนคา

ปท 5 ฉบบท 2 เม.ย.-ม.ย. 57 MEDICAL SCIENCES

NEWSLETTER

ฝกแกของถวอนคา

ถวดาวอนคา

ขอบคณภาพประกอบจาก http://www.olx.co.th/product-5749655/

ดร.ภคสร สนไชยกจ : ขอมล พชรนทร ใจขอ : เรยบเรยง

6

7

เมอ วนท 31 พฤษภาคม 2557 และวนท 1 มถนายน 2557 ทผานมา ดร.สมศกด ธรรมวงษ หวหนาสาขาวชาจลชววทยาและปรสตวทยา น าทมคณาจารยและนกวทยาศาสตรประจ าหองปฏบตการ จดอบรมเชงปฏบตการดานเทคนคทางจลชววทยา ใหแกนสตสาขาวชาจลชววทยาและปรสตวทยา ชนปท 3 และ 4 จ านวน 230 คน ณ หองปฏบตการ SC และ3205 SC3210 คณะวทยาศาสตรการแพทย มหาวทยาลยพะเยา

ดร .สมศกด ธรรมวงษ เป ด เผยว า การจ ดอบรม เชงปฏบตการครงน มวตถประสงคเพอใหนสตทผานการอบรม มความรและทกษะทถกตอง เกยวกบเทคนคพนฐานทางดาน จลชววทยา ซงมประโยชนแกนสตเปนอยางมาก สามารถน าไปใชประกอบการเรยนการสอนในรายวชาตางๆ ทตองอาศยการศกษาคนควา และลงมอท าปฏบตการดวยตนเอง อาทเชน การท า Mini-project, Independent study (IS) รวมไปถงน าไปใชในการฝกงาน หรอการท างานในอนาคต เปนตน โดยหวขอการอบรมเชงปฏบตการครงนประกอบดวย อาหารเลยงเชอและการเตรยมอาหารเลยงเชอ การค านวณปรมาณสารสมพนธ การเตรยมวสดอปกรณส าหรบใช ในหองปฏบตการจลชววทยา การใชครภณฑชนดตางๆ ใหถกตอง เชน Autoclave, Laminar air flow, Hot air oven, Autopipette เปนตน นอกจากน ยงมการฝกการใชกลองจลทรรศนอยางถกตองและเทคนคอนๆ ทเกยวของกบงานทางดานจลชววทยา

ดาน น.ส.อญชล ระวงการ อาจารยสาขาวชาจลชววทยาและปรสตวทยา กล าว เ พมเตมว า “แมทมคณาจารย และนกวทยาศาสตรประจ าหองปฏบตการ สาขาวชาจลชววทยาและปรสตวทยา จะเหนดเหนอยและตองสละเวลา เพอมาท างานวนหยดเสารอาทตย แตคณะท างานทกทาน กมความยนด เตมใจ และภมใจเปนอยางยง เมอเหนนสตทกคนมความตงใจทจะศกษาหาความรและหวงวานสตจะน าความรทไดจากการอบรม ไปใชในการเรยน การฝกงาน และการท างานในอนาคต”

น.ส.อญชล ระวงการ : ขอมล พชรนทร ใจขอ : เรยบเรยง

ปท 5 ฉบบท 2 เม.ย.-ม.ย. 57 MEDICAL SCIENCES

NEWSLETTER

ดานการเรยนการสอนและการผลตบณฑต

การอบรมเชงปฏบตการ ดานเทคนคพนฐานทางจลชววทยา

ใหแกนสตสาขาวชาจลชววทยาและปรสตวทยา ชนปท 3 และ 4

ปท 5 ฉบบท 2 เมษายน – มถนายน 2557 [ขาวสารวทยแพทย]

8 คณะวทยาศาสตรการแพทย มหาวทยาลยพะเยา

หลกสตรนองใหม

โภชนาการและโภชนบ าบด

วทย-แพทย ม.พะเยาเจง! โรงพยาบาลเอกชนชอดงใน

จ.พษณโลกใหทน พรอมรบเขาท างาน

หลงเรยนจบทนท

เรยบเรยง : นางสาวพชรนทร ใจขอ

คณะวทยาศาสตรการแพทย ม.พะเยา เปดหลกสตรใหม ผลตบณฑตปรญญาตรในสาขาวชาโภชนาการและ

โภชนบ าบด เพอตอบสนองความตองการตามแผนสาธารณสข และแผนพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยของประเทศ

ปจจบนมนสตรนแรก ก าลงศกษาอยชนปท 3 จ านวน 62 คน นบวาเปนขาวดและมองเหนอนาคตทสดใสของนสตรนบกเบก

ท ไดรบการตอบรบจากโรงพยาบาลพษณ เวช ซ ง เปนโรงพยาบาล เอกชนชนน าแหงหน งของจงหวดพษณโลก

มอบทนการศกษาใหแกนสตสาขาโภชนาการและโภชนบ าบด จ านวน 2 คน ไดแก นายพสทธสรร กาค า และนางสาวชฏาภา

ดรกษา ทงยงใหโอกาสเขาฝกงานในโรงพยาบาล ตลอดจนรบเขาปฏบตงานทโรงพยาบาลทนทหลงจากส าเรจการศกษา ซงม

สญญาการท างานทงสน 3 ป ในต าแหนงนกก าหนดอาหาร โดยมหนาท ดงน

1. ก าหนดเมนอาหารส าหรบผปวยทวไปและผปวยเฉพาะโรคใหเหมาะสมกบภาวะของผปวย

2. ควบคมและตรวจสอบการเตรยมอาหารใหถกตองตามหลกสขาภบาลอาหาร

3. ตดตามประเมนการกนอาหารและการยอมรบอาหารของผปวยไดถกตอง

4. แนะน า และใหค าปรกษาทางโภชนาการทถกตองแตผปวยและญาต

5. รวมกบทมสหวชาชพในการดแลผปวยในการแปลค าสงแพทยเปนอาหารทรสชาตด และเหมาะสมกบสภาวะโรค

6. เปนวทยากรเผยแพรความรดานอาหาร โภชนาการ โภชนบ าบดแกประชาชนทวไป

ดานดร.จกรกฤษณ วงราษฎร รองคณบดฝายวชาการ คณะวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวาสาขาวชา

โภชนาการและโภชนบ าบด ม.พะเยา ถอเปนสาขาวชานองใหม ทเพงเปดรบนสตไดเพยง 3 รน ส าหรบรนแรกก าลงศกษา

อยชนปท 3 แตกมโรงพยาบาลใหความสนใจและจองตวเพอรบเขาท างานทนท จงเปนสาขานองใหมของคณะฯ ทเปนท

ตองการของตลาดแรงงานและนาจบตามองเปนอยางมาก

เมอ วนท 24 – 25 เมษายน 2557 2557 ทผานมา คณะวทยาศาสตรการแพทยรวมกบมลนธ ดร.แถบ นละนธ จดอบรม “การจดการความปลอดภยในหองปฏบตการวทยาศาสตร” ใหแกอาจารย นกวทยาศาสตร นกวจย ผปฏบตงานวทยาศาสตรของมหาวทยาลยพะเยาและสถาบนการศกษาในพนทภาคเหนอ ณ หองเรยน SC4301 อาคารคณะวทยาศาสตรการแพทย มหาวทยาลยพะเยา โดยมผทสนใจเขารวมกวา 60 คน โดยมศาสตราจารย เกยรตคณ ดร. ไมตร สทธจตต คณบดคณะวทยาศาสตรการแพทย เปนประธานกลาวเปดโครงการ

ดานดร.จกรกฤษณ วงราษฏร รองคณบดฝายวชาการ หวหนาโครงการ เปดเผยวา ในปจจบนหองปฏบตการวทยาศาสตร มความส าคญมากทงในกระบวนการเรยนการสอนในสถานศกษา ตลอดจนหนวยงานอนๆ ทมการตรวจวเคราะห นกวทยาศาสตรซงเปนผทปฏบตงานเปนประจ าจงตองมความร ความเขาใจในการบรหารจดการทกดาน รวมถงดานความปลอดภยซงมความส าคญ โดยทวไปแลวพบวาการเกดอนตรายในหองปฏบตการ ทงอนตรายจากสารเคม จากอบตเหตหรออนตรายประเภทอนๆ มกจะเกดจากความประมาทของผปฏบตงาน ซงอาจจะมาจากความเคยชนในการท างาน หรอสวนหนงอาจจะมาพนฐานโครงสรางของหองปฏบตการทไมถกตองตามหลกการ อนจะสงผลกระทบตอสขภาพ คณภาพชวตทงของผปฏบตงานเองและผรบบรการ ไมวาจะเปนนกเรยน นสต นกศกษาหรอลกคาดวย ดงนนหากผปฏบตงานไดเรยนรและเขาใจในหลกการการจดระบบความปลอดภยทถกตอง เหมาะสม กจะสามารถลดอบตการณของการเกดเหตทพงปรารถนาได จงเปนทมาของการจดการอบรมดงกลาว

ปท 5 ฉบบท 2 เม.ย.-ม.ย. 57 MEDICAL SCIENCES

NEWSLETTER

ดานการการบรหารจดการ

คณะวทยาศาสตรการแพทย รวมกบ มลนธ ดร.แถบ นละนธ

จดอบรม “การจดการความปลอดภยในหองปฏบตการวทยาศาสตร”

ส ำหรบกำรจดอบรมมขนทงหมด 2 วน เนอหำกำรอบรมประกอบไปดวย กำรออกแบบหองปฏบตกำรตำมมำตรฐำนควำมปลอดภย กำรจดกำรสำรเคมและอนตรำยจำกสำรเคมในหองปฏบตกำร กำรจดกำรของเสยจำกหองปฏบตกำร ปจจยเสยงตอกำรสมผสสำรเคมในหองปฏบตกำร ผลกระทบของกำรไดรบสำรเคมตอสขภำพกำรปฐมพยำบำลกรณฉกเฉนและอบตเหตในหองปฏบตกำร โดยไดรบ เกยรตจำก ศ.ดร.วชย โตววชญ และดร.ประไพพศ แจมสกใส วทยำกรผ เชยวชำญดำนกำรออกแบบหองปฏบตกำร ศ.เกยรตคณ ดร.ไมตร สทธจตต คณบดคณะวทยำศำสตรกำรแพทย นำยศภชย เจรญสน อำจำรยส ำ ข ำ ว ช ำ ช ว เ ค ม แ ล ะ โ ภ ช น ำ ก ำ ร แ ล ะ คณ ำ จ ำ ร ย จ ำ ก คณะพยำบำลศำสตร ซงไดรบควำมสนใจจำกนกวทยำศำสตรประจ ำหองปฏบตกำร ท ง หนวยงำนภำยในและภำยนอกมหำวทยำลย อำท จ.ล ำปำง จ.เชยงใหม เดนทำงมำอบรมกวำ 60 คน ส ำหรบกำรจดอบรมในครงแรกน ถอวำไดรบกำรตอบรบ ทดเกนเปำทตงไว

ปท 5 ฉบบท 2 เม.ย.-ม.ย. 57 MEDICAL SCIENCES

NEWSLETTER

ดานการการบรหารจดการ

คณะวทยาศาสตรการแพทย รวมกบ มลนธ ดร.แถบ นละนธ

จดอบรม “การจดการความปลอดภยในหองปฏบตการวทยาศาสตร”