Malaria Micro-stratification 2018 Malaria Micro-stratification
MEDICAL CREOLE KIRIOLI YA TIBA Conditions and ailments ... · colic kolik koliki malaria palidis...
Transcript of MEDICAL CREOLE KIRIOLI YA TIBA Conditions and ailments ... · colic kolik koliki malaria palidis...
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
MEDICAL CREOLE KIRIOLI YA TIBA
.
Describing an illness is often difficult even when
being done in one’s native tongue. Trying to do so
in a foreign language can be at best very
frustrating. This is meant to be a guide to non-
speaking Creole medical personnel.
Mara nyingi huwa vigumu kueleza maradhi hata
katika lugha ya kwanza. Kujaribu kufanya hivi kwa
lugha ya kigeni kunaweza kutatiza sana. Huu
umenuiwa kuwa mwongozo kwa wahudumu wa
afya wasiozungumza Krioli.
Conditions and ailments Magonjwa na maradhi
anemia anemi anemia hernia èni henia
appendicitis apenndisit apendesiti hives bouton utikaria
arthritis atrit athritisi hypertension rappe wo shinikizo la juu la damu
asthma opresyon pumu hypotension rappe ba shinikizo la chini la damu
bladderinfection enfeksyonblad maambukizi ya kibofu
indigestion gonfleman maambukizi ya kibofu
bloated gonflè jaundice lajònis umanjano
colic kolik koliki malaria palidis malaria
diabetes sik,dyabèt kisukari nausea vomisman kichefuchefu
diarrhea djare kuhara mumps malmouton matubwitubwi
eczema egzema kizema pneumonia nemoni nimonia
heartattack krizkadyak Mshtuko wa moyo
pregnancy gwosès ujauzito
heartburn zègrè kiungulia rash gratèl upele
heatrash boutonchalè upele wa joto tetanus tetanòs tetanasi, pepopunda
hemorrhoid emowoyid hemoroidi typhoid tifoyid homa ya matumbo
The body Mwili
abdomen vant fumbatio liver fwa ini
ankle koudpye kifundo lungs poumon mapafu
arm bra mkono mouth bouch mdomo
back do mgongo muscle misk,chè msuli
bladder bladpise kibofu navel lonbrit kitovu
breast tete,sen titi neck kou shingo
chest pwatrin,lestomak kifua nose nen pua
ear zòrèy sikio palm plamen kiganja
elbow koudbra kiwiko rib kòt ubavu
eye je,zye* jicho penis patigason dhakari, uume, mboo
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
eyelid poje kigubiko
shoulder zepòl bega
face figi uso spine rèldo uti wa mgongo
finger dwèt kidole stomach vant tumbo
fingernail zong ukucha wa kidole cha mkono
sternum biskèt stenamu
foot pye mguu tooth dan jino
gallbladder fyèl kibofu cha nyongo
throat gòj koo
hair cheve nywele toe zòtèy kidole cha mguu
hand men mkono toenail zongpye ukucha wa kidole cha mguu
head tèt kichwa tongue lang ulimi
heart kè moyo vagina bòbòt,patifi uke
hip ranch nyonga vein venn vena
kidney ren figo waist tay kiuno
knee jenou goti wisdomtooth danzòrèy gego la mwisho
knuckle jwentidwèt konzi womb matris uterasi, kizazi
leg janm mguu wrist ponyèt Kifundo cha mkono TRIAGE
GENERAL INFORMATION HABARI YA JUMLA What is your name? Ki jan ou rele? Jina lako ni nani?
What is your address? Ki adrès ou? Anwani yako ni ipi?
do you have your name and address written down for me to see?
Eske ou gen adrès ou ekri sou yon papye pou mwen wè li?
Je, una jina lako na anwani yako uliyoandika ili nione?
What is your phone number? Ki nimewo telefòn ou? Nambari yako ya simu ni ipi?
Are you married? Eske ou marye? Je, umeoa/olewa?
Are you the parent? Eske se ou ki paran? Je, wewe ndiye mzazi?
Are you the guardian? Eske se ou ki responsab? Je, wewe ndiye mlezi? mlezitunzi? Can you read Kreyòl? Eske ou kapab li kreyòl? Je, unaweza kusoma Kreyòl?
Can you read French? Eske ou kapab li fransè? Je, unaweza kusoma Kifaransa?
Can you read English? Eske ou kapab li rapp? Je, unaweza kusoma Kiingereza?
What is the name of your doctor? Ki jan doktè ou rele? Daktari wako anaitwa nani?
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
Did a doctor tell you to come here? Eske se doktè ou ki di ou vini isist la?
Je, ni daktari aliyekuambia uje hapa?
POSITIONS: HALI: Please stand up Tanpri kanpe Tafadhali simama
Please sit down Tanpri shita Tafadhali keti
Please lean forward Tanpri panche devan Tafadhali egemea mbele
Please lean back Tanpri panche dèyè Tafadhali egemea nyuma
Please lean to the right Tanpri panche a dwat Tafadhali egemea upande wa kulia
Please lean to the left Tanpri panche a gosh Tafadhali egemea upande wa kushoto
Please lie down Tanpri kouche Tafadhali lala chini
Please bend your knee Tanpri koube jenou ou Tafadhali kunja goti lako
Please lean your knees Tanpri panche jenou ou Tafadhali egemeza magoti yako
Please wiggle your toe Tanpri fè dwet pye ou mache Tafadhali chezeshachezesha kidole chako cha mguu
Please wiggle toes Tanpri fè dwet pye ou yo mache Tafadhali chezeshachezesha vidole vyako vya miguuu
Please move your finger Tanpri fè dwet ou mache Tafadhali songeza kidole chako
Please move your fingers Tanpri fè dwet ou yo mache Tafadhali songeza vidole vyako
Please raise your arm Tanpri leve bra ou Tafadhali inua mkono wako
Please raise your arms Tanpri leve tou le de bra ou Tafadhali inua mikono yako
Please raise your leg Tanpri leve janm ou Tafadhali inua mguu wako
Put your head down to your chest Panche tèt ou sou lestomak ou Weka kichwa chako kwenye kifua chako
Look up Gade anlè Tazama njuu
Look down Bese tèt ou Tazama chini
Look to the left Gade a gosh Tazama upande wa kushoto
Look to the right Gade a dwat Tazama upande wa kulia
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
Turn to the left Vire a gosh Geuka upande wa kushoto Turn to the right Vire a dwat Geuka upande wa kulia
Jump up and down several times Sote de twa fwa Ruka juu na chini mara kadhaa
Walk a few steps Mashe de twa pa Tembea hatua kadhaa
Cough a few times. Touse de twa fwa Kohoa mara kadhaae
Cover your mouth when you cough please.
Tanpri kouvri boush ou lè ou touse
Funika kinywa chako unapokohoa.
Do not move please. Pa bouje Usisonge tafadhali.
Please be still Rete trankil Tafadhali tulia
Turn towards me Vire gade mwen Nigeukie
Turn away from me Vire ban’m do Geuka kando
MEDICAL HISTORY: HISTORIA YA TIBA: :KIMATIBABU Are you allergic to any medication? Eske ou gen alèji oken
medikaman? Je, una mzio wa dawa yoyote?
Tell be all medications you are allergic to.
Di mwen tout medikaman ou ge alèji yo.
Niambie dawa zote ulizo na mzio kwazo.
Tell me the names of medications you cannot take.
Di mwen tout medikaman ou pa kapab pran.
Niambie majina ya dawa ambazo huwezi kutumia.
Are you a Diabietic? Eseke ou dyabèt? / Eske ou fè sik?
Je, una ugonjwa wa kisukari? \ Do you have low blood sugar? Eske ou manke sik nan san? Je, una kiwango cha chini cha sukari?
Do you have a history of coughing a lot?
Eske ou toujou touse anpil? Je, una historia ya kukohoa sana?
Do you have a history of high blood pressure?
Eske ou fe tansyon? Je, una historia ya shinikizo la juu la damu?
Do you have history of low blood pressure?
Eske tansyon ou bese? Je, una historia ya shinikizo la chini la damu?
Do you have a history of eye problems?
Eske ou konn gen pwoblèm nan je?
Je, una historia ya matatizo ya macho?
Hoh many times has this happened to you before?
Konbye fwa sa konn rive ou rap?
Je, haya yametokea mara ngapi kwako hapo awali?api hapo awali? Are the immunization shots being
taken on time?
Eske ou toujou pran vaksen? Je, wewe hupata sindano za chanjo wakati unaofaa?
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
Do you have immunization records here?
Eske ou genyen kat vaksen ou? Je, una kumbukumbu ya chanjo hapa?
TIME IT HAPPENED: ILIPOTENDEKA: Did it happen today? Eske sa rive jodi a? Je, ilitendeka leo?
Did it happen a few days ago? Eske sa gen de twa jou depi sa rive?
Je, ilitendeka siku chache zilizopita?
Did it happen a few weeks ago? Eske sa gen de twa semen depi sa rive?
Je, ilitendeka majuma machache yaliyopita?
Did it happen a few months ago? Eske sa gen de twa mwa depi sa rive?
Je, ilitendeka miezi chache iliyopita?`
MORE HELPFUL PHRASES SENTENSI ZINGINE MUHIMU I have a fever. Mwen genyen lafyèv. Nina joto jingi mwilini.
Do you have a fever? Eske ou genyen lafyèv? Je, una joto jingi mwilini?
It hurts. Li fè mal. Naumia.
Where does it hurt? Ki kote li fè mal? Je, waumwa wapi?
We need a doctor right away! Nou bezwen yon doktè toutswit! Tunahitaji daktari mara moja!
Does the doctor speak English? Eske doktè a pale angle? Je, daktari anaongea Kiingereza?
I am sick. Mwen malad. Mimi ni mgonjwa.
I have a head ache. Mwen genyen yon maltèt. Nina maumivu ya kichwa.
I have diarrhea. Mwen genyen djare. Nahara.
I have no appetite. Mwen pa genyen apeti. Sina hamu ya chakula.
I have pain. Mwen gen doulè. Nina maumivu. Do you have pain? Eske ou genyen doulè? Je, una maumivu?
I have a toothache. Mwen gen maldan. Nina maumivu ya jino.
I have something in my eye. Mwen gen yon baygay nan je mwen.
Nina kitu katika jicho langu.
I have indigestion. Mwen gonfle. Nimevimbiwa.
I have my period. Mwen gen règ mwen. Nina hedhi.
I vomited. Mwen te vomi. Nilitapika.
I am allergic to that. Mwen gen alèji ak sa. Nina mzio wa hiyo.
She fainted. Li endispoze. Alipoteza fahamu.
He is hurt (injured). Li blese. Ameumia.
It hurts here. Li fè mal isit. Hapa panauma.
Do not move him. Pa deplase li. Usimsongeshe.
I need to buy (some) medicine. Mwen bezwen achte remèd. Nahitaji kununua dawa.
I am a diabetic. Mwen dyabèt. Nina ugonjwa wa kisukari.
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
There was an accident. Te genyen yon aksidan. Kulikuwa na ajali. Please call the nurse. Tanpri, rele mis la. Tafadhali muite muuguzi.
Where does it hurt? Ki kote li fè mal? Je, unaumwa wapi? Do you have sanitary napkins? Eske ou genyen kotèks? Je, una sodo?
Where is the pharmacy? Ki kote famasi a ye? Je, famasia iko wapi?
Do you have a bandage? Eske ou genyen yon pansman? Je, una bendeji? Take 2 tablets 3 times a day. Bwè de gren twa fwa pa jou. Meza tembe 2 mara 3 kwa siku.
Take 1 teaspoon once daily. Bwè yon ti kiyè yon fwa pa jou. Kunywa kijiko kidogo 1 kila siku.
Apply topically each morning and night.
Pase rappe chak maten e swa. Paka katika sehemu mahususi kila asubuhi na usiku.
Note:Tosay“ithurts”inCreole,onesays“lifèmal”orliterally,“it
makes bad.”
Note:Genyen (have) may be shortened to gen. Both
forms are used above, but they are interchangeable.
Kumbuka: Kusema "inauma" kwa Krioli, mtu husema “lifèmal” au kwa tafsiri ya moja kwa moja "hufanya vibaya."
Kumbuka: Genyen inaweza kufupishwa na kuwa gen.
Aina zote mbili zimetumika hapa lakini aina moja
inaweza kutumika kwa niaba ya nyingine.
A general practitioneris a doktè. Other specialist are listed below:
Mtaalamu wa kijumla ni doktè. Wataalamu wengine wameorodheshwa hapa chini:
cardiologist kadyològ, doktè kè mkadiolojia optometrist doktè je mpimaji wa macho
dentist dantis daktari wa meno orthopedist òtopedis,doktè zo Muotopedia, othopedisti
gynecologist doktè fanm ginakolojia pediatrician pedyat, doktè timoun
daktari wa watoto
neurologist doktè niwoloji mnurolojia, mwananurolojia
podiatrist doktè pye mpodiolojia
obstetrician doktè fanm daktari mkunga surgeon chirijyen daktari mpasuaji
Note: In rural areas,the more common way to refer to Kumbuka: Katika maeneo ya mashambani, njia ya
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
a specialist is to say “doktè” and then state the area
of specialty. For example:Anorthopedist might be
known as an òtopedis near a city,but as a doktèzo
(bonedoctor) in more rural areas.
kawaida ya kuashiria mtaalamu ni kusema “doktè” na
kisha kutambua Nyanja ya utaalamu. Kwa mfano:
Daktari wa mifupa anaweza kujulikana kama òtopedis
karibu na mji, lakini hujulikana kama doktè zo katika
maeneo ya mashambani.
MEDICAL VOCABULARY MSAMIATI WA TIBA
The following vocabulary is included to help the
medical professional communicate with limited Creole
language knowledge. These terms will be understood
by all Haitian medical personnel, including order lies
and nurses’ aides and by most patients in urban areas
although not every term will be understood by all
patients in rural areas.
Msamiati ufuatao umejumuishwa ili kusaidia wataalamu
wa kimatibabu kupitisha habari wakiwa na ufahamu
mdogo wa lugha ya Krioli. Istilahi hizi zitaeleweka na
wataalamu wote wa kimatibabu wa Haiti, wakiwemo
wasaidizi katika hospitali na wauguzi wasaidizi na
wagonjwa wengi mijini, ingawa si zote zitaeleweka na
wagonjwa wote mashambani.
A: childbirth akouchman kuzaa
Abcès abse jipu cirrhosis siwoz sirosisi
abrasion fwote mchubuko wa ngozi
clinic klinik kliniki
abstain(food) pamanje Jinyima(chakula) cold grip(n), rap(v) mafua
accident aksidan ajali colic kolik koliki
administer(give) bay toa collapse(v) endispoze zimia, zirai
apply pase tumia, paka cough tous(n),touse(v) kohoa
affliction maladi mateso, huzuni congestion konjesyon,toufe msongamano
AIDS,HIV SIDA UKIMWI, VVU VVU,
consent konsanti,dakò idhini
ailing malad kuugua
console rekonfòte,baykouraj
fariji, tuliza
alergic genyenalèji kuwa na mzio cramp lakranp mkakamao, spazimu
allergy alèji mzio critical(grave) grav -a hatari ambulance anbilans gari la wagonjwa D:
anesthsia anestezi anestezia daze,dazed toudi tunduwaza, alitunduwaza
anesthetize andòmi tia nusukaputi, anestezia, ganzi
deceased mouri marehemu,hayati
antibiotic antibyotik antibiotiki dead mouri -liyofariki
antidote antidòt,re
mèdkont
pwazon
antidoti, kizimua sumu
deaf soud kiziwi
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
appendicitis apenndisit apendisitisi dehydrated kòsèch,dezidrate -liyonyauka
appetite apeti hamu delusion foli ghiliba
artery,vein venn vena, ateri denture atelye,danti meno bandia
assist asiste,ede saidia detach detache tenga
B: diabetes dyabèt,sik kisukari
Bandage,bandaid pansman bendeji diaphragm dyafram daframu
basin kivèt beseni diarrhea djare,dyare kuhara
bedwetter pisannit kikojozi diet rejim chakula, mlo
belch ranngaz,degobye
teuka
digest dijere,pasenanvant meng’enya
bellyache vantfèmal kuumwa na tumbo diphtheria difteri diphteria
bicarbonate bikabonak bikabonati directions(instructions)
eksplikasyon maagizo
bite koutdan(n),mode(v)
uma disinfect dezenfekte ua viini vya maradhi/vijidudu
bleeding senyen kutokwa na damu disrobe dezabiye vua
bloodpressure tansyon shinikizo la damu dislocated dejwente iliyoteguka
blow(hit) kou pigo dizziness toudisman,vètij,tèt vire
kizunguzungu
breathe respire pumua doctor doktè daktari
broken kase -liyovunjika, -liokatika
doctor’soffice biwodoktè,klinik ofisi ya daktari
bronchitis bwonchit bronkitisi dosage,dose dòz kipimo na maagizo ya matumizi ya dawa, kipimo cha dawa
bruise metri vilia drain(v) degoute kausha
bug tibèt mdudu drainage drenaj mtiririsho
bump rappe(v) gonga, gongana na
E:
bumponhead konkonm,bòs gongana kwa kichwa
earache malzòrèy maumivu ya sikio
C: effect efè athari, matokeo
cap(forbottle) bouchon kifuniko electrocardiogram
kontwòlkè elektrokadiogramu
carefor swen,okipe kutunza emergency,urgency
ijans dharura
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
careful(becareful) veye,fèatansyon angalifu, kuwa mwangalifuini
emaciated mèg dhoofika
centipede/millipede
annipye,milpye,milpat
tandu enrich,enriched anrichi sitawisha, stawishwa
cervix bouchmatris seviksi epidemic epidemi mkurupuko
epistaxis, nensenyen epistaksisi inspection enspeksyon ukaguzi
exam,examination
egzamen Mtihani, uchunguzi
install,put mete weka
examine(apatient)
konsilte chunguza instruct enstwi,montre agiza
exhaustion kòkraz,fatig kuishiwa nguvu, uchovu kabisa
instruction ansèyman maagizo
expert ekspè,spesyalis bingwa, stadi invalid malad -sio na nguvu
explanation eksplikasyon maelezo, ufafanuzi, fasili
iodine yòd,tentidyòd aidini
F: irritable rechiya -enye kuwasha
faint endispoze dhaifu, enye kuelekea kupoteza fahamu
irritated eksite,irite iliyowashwa
fatigue fatig,feblès uchovu isolated izole iliyotengwa
feeling sansasyon hisia itch gratèl(n) washa
fever lafyèv Joto jingi mwilini J:
fillatooth plonbe Jaza jino jaw machwè taya
flu grip homa ya mafua jaundice lajònis umanjano
fracture kase,fractire mvunjiko jellyfish lagratèl kiwavi
frail enfim kiunzi joint jwenti jointi
G: K:
gallbladder fyèl kibofu cha nyongo keepaneyeon voyejesou Kuwa mwangalifu
gargle gagari sukutua kidney ren figo
germ mikwòb kimelea kidneystone pyènanren mawe kwenye figo gonorrhea grantchalè kisonono knockout blayi,degrennen pigo
gout lagout jongo, gauti knuckle jwentidwèt konzi
H: L:
headache maltèt,tètfèmal maumivu ya kichwa
laboratory laboratwa maabara
hemorrhage emoraji hemoraji, utokaji wa damu
laceration blese mkwaruzo
hospital lopital hospitali latrine latrin,watè choo
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
hospitalize entène laza mgonjwa hospitalini
lessen bese punguza
hourly chakinèdetan -a kila saa let(permit) kite,pèmèt ruhusu
hurts fèmal ya umiza lethal Mòtel -a kuua
hydrogenperoxide dlooksijene peroksaidi ya haidrojeni
lethargic fèb,manfouben -enye usingizi, -nayolegea
hygiene ijyèn elimusiha, usafi listless molas -tepetevu, -legevu
hypertension tansyon,tansyonwo
shinikizo la juu la damu
loose lache -lioachiwa
hypotension tansyonba shinikizo la chini la damu
loosen lage,desere achilia
hysteria krizdenè histeria lotion krèm,losyon losheni
I: lumpy gentiboul -enye mabongebonge
illness maladi maradhi M:
immobile sanmouvman -siyoenda, -siojijongeza
médicine remèd,medikaman tiba, dawa
impossible enposib -siyowezekana -siyofanyika
membrane manbran membreni
improvement alemye,miyò kuimarika meningitis menenjit meninjitisi
improvement amelyorasyon,pwogrè
kuimarika menopause menopòz ukomo-hedhi
incisor dandevan jino la chonge, la kukatia
menstralcycle,period
règ mzunguko wa hedhi
incurable sangerizon,engerisab
-sioponyeka migraine migrèn,tètfèmal kipandauso
inebriated sou,gri levya mixture melanj mchanganyiko
infect baymaladi ambukiza molar dandèyè gego
infected enfekte -lioambukizwa motionless sanmouvman -siosonga
infection enfeksyon maambukizi mouthwash dezenfektan
pou bouch
-a kuosha
kinywa
infectious atrapan -a kuambukiza muscle misk,chè msuli
inflamed wouj,anfle -lio inflameshishwa
muscular miskle,manbre -a misuli
inflammation anflamasyon inflamesheni N:
influenza gwogrip influenda nausea genvomisman kichefuchefu
injury blese,domaj jeraha nervous ajite,enève -enye mfadhaiko
insomnia pakadòmi ukosefu wa usingizi
nervousness ajitasyon,enèvyman
mfadhaiko
inspect enspekte,kontwole
kagua, angalia newborn nouvone,fèkfèt mtoto mchanga
nosebleed nensenyen kutokwa na muhina
probably siman labda
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
nostril twounen,narin tundu ya pua procedure pwosede utaratibu
nourishing nourisan kurutubisha prolong pwolonje,lonje refusha
nurse enfimyè muuguzi prostate glannpwostat glandi ya prosteti
O: psychiatric sikyatrik -nayohusu saikiatria
obstruction angòje,bouche kufungana psychiatrist sikyat msaikiatria, mwanasaikiatria
occupation okipasyon,metye
kazi pullatooth rachedan ng’oa jino
operateon fèoperasyon,operesou
pasua pulmonary pilmonè,nanpoumon
-a mapafu
optician optisyen optishiani, fundi wa vifaa vya kuonea k.v miwani
pulse poul,batmankè mpwito wa arteri
organ ògan,pati ogani purify pirifye,dezenfekte safisha
orthopedist òtopedis muotopedia, othopedisti
pus pi usaha
ovary ovè ovari Q:
overdose twòpremèd kuzidisha kiasi cha dawa kinachohitajiwa
quarantine karantèn karantini
overdue anreta -a kuchelewa, -a kupitiliza muda
quickly vit,byenvit haraka
overnight pasenwit usiku kucha quiet trankil,sanbri tulivu
overweight twògwa uzani kupita kiasi cha kawaida
R:
ovulation ovilasyon uovuleshaji rabies raj,laraj kichaa cha mbwa
oxygen oksijèn oksijeni radiation reyonnman mnururisho
P: radiograph(v) radyografye,fèradyografi
picha ya eksirei
p.m. apremidi12-6,diswa7-
12
Alasiri hadi usiku wa manane
rash,heatrash gratèl,chofi vipele, vipele vya moto
pain doulè maumivu; uchungu
reaction reyaksyon athari
painful fèmal -enye maumivu reassure rasire Hakikishia tena
painkiller kalman,remèdpoudoulè
-a kumaliza maumivu
recline kouche tandawaa, jinyoosha
painless sanpenn,sandoulè
bila maumivu ila maumivu
records(file) dosye,dokiman kumbukumbu
palpitate bat pigapiga, puma rectum rektòm,twoudèyè rektamu
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
palpitation palpitasyon,batman
mpapatiko wa moyo
reddened wouji -enye wekundu
pancreas pankre kongosho refill(v) replen jaza tena, tia tena
panic panic,panike(v) hofu kubwa inayomwingia mtu ghafla
reflex reflèks tendohiari, tendohisia
paralyze paralize pooza, poozesha refusal refi kukataa
parasite parazit Kimelea parasiti relapse tonbemaladankò kuugua tena
pathology patoloji patholojia relationship relasyon uhusiano
patient malad,pasyan mgonjwa release(from
hospital
)
bayegzeyat toa
payment peyman malipo, kulipa relief soulajman tulizo
pediatrician pedyat,doktètimoun
daktari wa watoto respiration respirasyon,souf upumuaji
pee(urinate) fèpipi,irinen,pise kojoa
respond reponn itikia
penicillin penisilin penisilini rest(relax) poze pumzika
personal prive -a mtu binafsi rheumatism rimatis rumatizimu
perspiration swe kutoa jasho rhythm kadans ridhimu
pharmacist famasyen muuza dawa: mjuzi wa dawa
rickets rachitis matege
phobia lapè,laperèz fobia, hofu right-handed dwatye -a kulia
plasticsurgery chirijiestetik utengenezaji upya wa viungo
rigid rijid,rèd -siopindika /kunjika
posture posti,kanpe mkao ringworm lateng mba
powerful fò,pisan -enye nguvu, -enye uwezo
rock(v) baskile,balanse tikisa
pregnant ansent -enye ujauzito rollover viresoulòtbò bingirika
premature avanlè,prematire -a kabla ya wakati wake
routine woutin utaratibu
premenstrual anvanrèg -nayotokea kabla ya hedhi
S:
prenatal avannesans -a kabla ya kuzaliwa
safely byen,sanmalè Kwa usalama
pressure presyon shinikizo sanatorium sanatoryòm sanatoriamu
preventable evitab -enye kuzuilika sane sèn,genbontèt -a akili timamu
save(keep) sere Weka (hifadhi) tingling pikotman kusisimua
scabies gal upele tinnitus tandebrinanzòrèy tinitasi
scald chode jeraha-moto tiredness fatig uchovu
scream rèl,rele(v),kriye(v)
piga yowe tocough touse kukohoa
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
scrotum sakgrenn skrotamu tovomit rechte,vomi kutapika
scrub foubi sugua sana toilet watè,latrin choo
seizure kriz tukutiko topical remèdpo -a sehemu mahususi seriously seryezman kwa hatari touth dan jino
severely grav kwa ukali touthache malden maumivu ya jino
severety severite ukali toxicity toksisite kiwango cha sumu
sexm/f sèks jinsia train(v) montre,antrene funza
sex(havesex) fèbaygay,kouche
ngono tranquilizer kalman,trankilizan kitulizo
shot(injection) piki sindano transfer transfere uhamisho
sick malad mgonjwa transfuse baysan -pa damu
sickness maladi ugonjwa, magonjwa
transfusion transfizyon upaji wa damu
sinus sinis sinasi transmissible transmisib inayoenea
sleepwith koucheak lala na transmission transmisyon ueneaji
sleeping nandòmi kulala treatable kikapabtrete -enye kutibika
sleepy gendòminanje -enye usingizi triceps trisèp,miskdèyèponyèt
trisepsi
smallpox vèrèt ugonjwa wa ndui trimester trimès,chaktwamwa
miezi mitatu smelly santi -enye kunuka turnaround virewon geuza, geuka
sorethro
at,
laryngitis
gòjfèmal,
malgòj,
anwe
maumivu ya koo twisted tòde,kokobe iliyopindwa
sperm dechay,jèm mbegu ya kiume
U:
spine rèldo uti ulcer ilsè kidonda
spleen larat wengu uncap ouvri vua kofia, ondoa kifuniko
spot tach doa
unclothed dezabiye isiyofunikwa
sprain antòs mteguko wa kifundo
uncommon ra -sio ya kawaida, -siotokea sana
stammer bege gugumia uncooked kri,sankwit -siopikwa, bichi
sternum biskèt stenamu uncross dekwaze -tokunjwa, -tofungwa
stomachache vantfèmal maumivu ya tumbo
underarm anbabra chini ya kiwiko
suddenly sibitman,briskeman
ghafla underdeveloped soudevlope,rasi(child)
-siostawi
suffer soufri teseka undernourished malnouri utapiamlo
suffering soufrans kuteseka underweight mèg,papezease -enye uzani wa chini
suffocate(v) toufe kosa hewa undigested padijere -siomeng’enywa
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
suffocation etoufman ukosaji wa hewa undress dezabiye undoa bendeji
survive siviv,pase ongoka uneducated malapri -sio soma, -sioelimishwa
T: unhealthy malsen -sio na afya, dhaifu tablespoon gwokiyè Kijiko kikubwa
cha kulia chakula
upperpart anlè sehemu ya juu
takeoffclothes dezabiye vua nguo ureter irèt,kanalmarasa ureta
technique teknik mbinu urgency,emergency
ijans dharura
tenderness tandrès maumivu urine pipi mkojo
tepid tyèd vuguvugu urinate pipi kojoa
term tèm,limit muda kamili use(v) sèvi tumia
therapy trètman matibabu V:
thermometer tèmomèt kipimajoto vagina bòbòt,vajin uke
thorax pwatrin,lestomak
kifua vaginaldischarge pètblanch mchozo kutoka ukeni
throb bat pwita vague vag -sio dhahiri
throwup rejte,vomi tapika vaporizer vaporizatè kivukisho
thrush chit ugonjwa wa kuvimba ndani kwa ndani mwilini
variable chanje,varyab -a kugeuka, -a kubadilika
tibia zojanm tibia varicosevein varies vena varikosi
ticklish sansib -a kutekenya vegetative vejetatif,sanskonensans
-enye kula kulala tu
vein,artery venn vena,ateri
venereal veneryèn -a ngono
venom pwazon sumu
ventilate ayere,vante pitisha hewa safi
ventricle vantrikil ventrikali
vertebra vètèb,zodo pingili la uti wa mgongo
vertigo vètij,tètvire kisulisuli, kizunguzungu, kisunzi
violence vyolans vurugu
virgin vyèj,tifi bikira
virus viris virusi
visiongood/bad wèbyen/wèmal kuona
visitor vizitè mgeni
visual vizyèl -a kuona,
vital enpòtan,vital muhimu
vocalchord kòdvokal ukambasauti
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112
vomiting vomisman kutapika
vulva patifi,bouboun vulva
W: waist tay,senti kiuno
ward(surgical) salchiriji wadi(ya upasuaji) warm tyèd(adj),chofe(v
) vuguvugu
warmth chalè uvuguvugu
warning avètisman onyo, ilani
wart vèri chunjua
watchover veye tunza
weightloss pèdipwa kupunguza uzani
well(notsick) pamalad mwenye afya
wetnurse nouris mwanamke aliyeajiriwa kunyonyesha mtoto wa mwingine
womb matris uterasi
wonderful mèvèye -zuri sana
wounded,injured blese -liojeruhiwa
X:
x-ray radyografi eksirei
Y:
yawn baye piga miayo
yaws pyan buba
youarewelcome padkwa,oumerite
umekaribishwa
yourself oumenm wewe mwenyewe
MEDICAL CREOLE
Content from Humanity Road; http://humanityroad.org/
Swahili translation made available by Translators without Borders’ Words of Relief
http://translatorswithoutborders.org/node/112