Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã...

50

Transcript of Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã...

Page 1: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,
Page 2: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

Mbo’ayvu ha’eMbo’ayvu ha’eMbo’ayvu ha’eMbo’ayvu ha’eMbo’ayvu ha’embopara’imbopara’imbopara’imbopara’imbopara’i

kyr∑ngue’ipeguakyr∑ngue’ipeguakyr∑ngue’ipeguakyr∑ngue’ipeguakyr∑ngue’ipegua

Page 3: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

22222

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Page 4: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

33333

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

MOMBE’UPYMOMBE’UPYMOMBE’UPYMOMBE’UPYMOMBE’UPYKorami ova∂ ñande pópy, kuachia para’i

jogueroayvu regua, kyr∑ngue’i, temimbo’e kuérype,

ñamboayvu ha’e ñambopara’i pyau jey havã ñande

ayvuete’ípy. Ko mba’eapo ojapova’ekue’i mbo’ea,

mburuvicha, karaia, tuu, ha’i ha’e kyr∑ngue’i kuéry,

ko’ã tekoarupigua, Naranjito Yryvukua, Ovenia,

Arroyo Hπ, Isla Hπ, Santa Teresita ha’e Vegakue

pygua, Departamento Guairápygua.

Ko mba’eapo iporãve’iavã oipytyvõ, Instituto

Desarrollo, Unicef ha’e Hermanas Carmelitas

Misioneras Teresianas Paso Yobai, Departamento

Guairapygua kuéry.

Ñamboaeve’ikuaa mbegue’i kurive’ivérupi,

ñamoãñeiramo ñande reko ha’e ñande ayvuete’i.

Ro’y 2005 jave

Page 5: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

44444

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Amoanga tova’i raanga

Ambopara’i che rery ka’aguy

Page 6: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

55555

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

avachia - va - chi

a A

Page 7: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

66666

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

e E

eechyee - chy

Page 8: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

77777

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

i I

itai – ta

Page 9: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

88888

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Ñande cho’oete’i

Che ru ogueru cho’oka’aguygui

Chingururu oi ka’aguypy

ch Ch

´

´~

Page 10: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

99999

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

OpyOpyOpyOpyOpy

o - py

Kyringue’i oo opyotangarávy.

Ore romochã ka’a ha’erotangara.

Ore roupi’i mbojape

o O

~

Page 11: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

1010101010

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

tatata - ta

t T

Page 12: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

1111111111

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

uruu - ru

Uru romongakuaa ore rópyHa’i omongakuaa uru

u U

Page 13: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

1212121212

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Uruvu yvate oveveUruvu petei guyra huuva’e

Uruvu

~ ~

Page 14: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

1313131313

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Chimbo ha’eve jajuka havãpiky, japoi yypy ipirekue.

Chimbo

´

Page 15: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

1414141414

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Yy

pire’i oo yakãre ojopói piky

y Y

Page 16: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

1515151515

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Ñande Mbya ñemoiruete’ireko oiva’erã kachike, karaia,jaryi,yvyra’ija, tuu, ha’iha’e tekoápygua kuéry.

Ñemoirπete’iÑemoirπete’iÑemoirπete’iÑemoirπete’iÑemoirπete’i

´

Page 17: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

1616161616

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

pu’ã poã pachã

po’ë peë pavë

pete∑ mir∑ mo∑

ñarõ kororõ Chyvõ

pa’π irπ ñechπ

pet∫ Ch∫i kyre’∫

Ayvu apyinguaAyvu apyinguaAyvu apyinguaAyvu apyinguaAyvu apyingua

irπirπirπirπirπ

Page 18: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

1717171717

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Jaechaapy

Ñaenduapy

Ñaetπpy

Ñaendu kπmy

Ñaendukuaa

Temiandu kuéryTemiandu kuéryTemiandu kuéryTemiandu kuéryTemiandu kuéry

Page 19: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

1818181818

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

PererePererePererePererePerere

ChororoChororoChororoChororoChororo

· Piriri

· Pororo

· Pararã

· Ku∂ku∂

· Ku∑ku∑

Ñendu kuéryÑendu kuéryÑendu kuéryÑendu kuéryÑendu kuéry

Page 20: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

1919191919

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Arakue’iArakue’iArakue’iArakue’iArakue’i

PyarePyarePyarePyarePyare

Arakue’i ha’e pyareArakue’i ha’e pyareArakue’i ha’e pyareArakue’i ha’e pyareArakue’i ha’e pyare

Arakue’ípy oiko jajapo havã opa mba’e mba’e’i

ha’e pyare japytu’u’i havã.

Ñamandu ñanemopu’ã’i ha’e ñanemboguapy’i

japytu’u’i havã.

Page 21: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

2020202020

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Takuágui ojejapo ajaka oñemochã guembepípy.

Iñengue oñoña ajakápy manji’o, jety ha’e avachi.

Ajaka apoAjaka apoAjaka apoAjaka apoAjaka apo

Page 22: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

2121212121

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Avachi yvy∑’∑ oñemongarai oñeñotyavã pono

oendu kuarayaku.

Ojejapo mbyta, mbojape opyguarã.

Kova’e avachi ojeporu opy ndaaéi amboae

avachi.

Avachi yvy∑’∑Avachi yvy∑’∑Avachi yvy∑’∑Avachi yvy∑’∑Avachi yvy∑’∑

Page 23: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

2222222222

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Avachirã’∑ oecha’i karaia ha’e omoata ch∑.

Avachirã’∑ ñemongarai ojejapo jachy

endymbytejave.

Tetãra kuéry avachirã omoatach∑uka’i opy.

Avachirã’∑ ñemongaraiAvachirã’∑ ñemongaraiAvachirã’∑ ñemongaraiAvachirã’∑ ñemongaraiAvachirã’∑ ñemongarai

Page 24: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

2323232323

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Ei jajou ka’aguypy

Eirópa rykue’i ha’eve jaupi’i mbara’eterã.

EirópaEirópaEirópaEirópaEirópa

´

Page 25: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

2424242424

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Oñemochã guembe

Omongaraiavã’e karaia kuéry omoatach∑

petynguápy.

Avakue’í omochã guembe kyr∑ngue’i herytajave.

Ka’aguypy ojou guembe.

GuembeGuembeGuembeGuembeGuembe

´

´

Page 26: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

2525252525

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Ha’i oñangareko kyr∑ngue’íre ha’e omongakuaa uru.

Kuñangue’i oipei oka, omopoch∑ hembiporu

kuéry.

Ha’iHa’iHa’iHa’iHa’i

Page 27: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

2626262626

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

kokue

ko - kue

kokokokoko

KokueKokueKokueKokueKokue

Kokue ma’∂t∫renda.

Kokuépy o∑ mbyaete’i rembi’uae’i.

O∑ kumanda, jety, andai, manduvi, avachi,

kuarãpep∂.

Ñande mbytarã’i avachiju.

Ñande ha’i ombojy mbyta

tatápy, tañimbuguypy´

Page 28: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

2727272727

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mba’emba’e temit∫pa ha’eve ñañot∫

jaikoporãve’i havã.

Ma’∂t∫rã o∑ avachi, komanda, jety, chanjau,

manji’o, avachi yvy∑’∑ ha’e avachiju.

Kova’e ma’∂t∫ kuéry ha’eve’i jaupi’i ha’e

joupiuka’i uru kuérypy.

Ma’∂t∫Ma’∂t∫Ma’∂t∫Ma’∂t∫Ma’∂t∫

Page 29: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

2828282828

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

- Chingururu

- Kochi

- Akuchi

- Jaicha

- Chi’y

Kochi jajou ka’aguypy.

Kochi ojeye’o tekoápy.

´

Mbya cho’o’ete’iMbya cho’o’ete’iMbya cho’o’ete’iMbya cho’o’ete’iMbya cho’o’ete’i

Page 30: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

2929292929

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Pete∑ apu’a ojejápova’e avachi pirégui

ñañevanga havã ñatangara mboyve, opy rokápy

roñevanga kunumi kuéry.

Manga Mbya ñevanga’ete’i.

MangaMangaMangaMangaManga

Page 31: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

3030303030

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Ha’i omondea ava’ípe ojae’o’íramo.

Ha’evy ndoja’e’ovei’i

MondeaMondeaMondeaMondeaMondea

Page 32: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

3131313131

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mava’eva’épa ña∑ kova’e tembiapópy ha’e

mbyate’i kuéry ha’eve’i ijayvúpy.

Ña∑Ña∑Ña∑Ña∑Ña∑

Page 33: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

3232323232

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

- Ha’i

- Tuu

- Ha’e kyr∑ngue’i

Oopygua kuéry ha’epav∂ oiko’i ojoupivepa.

Oopygua kuéryOopygua kuéryOopygua kuéryOopygua kuéryOopygua kuéry

Page 34: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

3333333333

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Takuarembógui ojejapo ajaka ha’e ojeporu

oorãre.

Ka’aguypy ojejou takuarembo

TakuaremboTakuaremboTakuaremboTakuaremboTakuarembo

´

Page 35: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

3434343434

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Tacho poã, ka’ar∂, yvyra kach∑, pipi ojetykua

kyr∑nguepy.

Ovyre jau’ka pire’ípe poã’i upeicha

hecha∑’ijuavã

Tacho poã:Tacho poã:Tacho poã:Tacho poã:Tacho poã:

Page 36: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

3535353535

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Okyja’ea oopa jai rogue yguápy.

Okyja’ea rire ñano∂ yvyku’iete’i ha’e jai rogue

yguágui.

Ñamopoch∑riae’i arã typych∑mbajave.

Yguáre ñangarekoYguáre ñangarekoYguáre ñangarekoYguáre ñangarekoYguáre ñangareko

Page 37: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

3636363636

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Tete reguaTete reguaTete reguaTete reguaTete regua

……………….

Akã

Pochi’a

Tetyma

……………….

……………….

Amo∑mba hera kuéry mba’e mba’épa o∑ tetére

Page 38: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

3737373737

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Ara mboja’oAra mboja’oAra mboja’oAra mboja’oAra mboja’o

Yro’yy mbyteYro’yy mbyteYro’yy mbyteYro’yy mbyteYro’yy mbyte

Arapyau mbyteArapyau mbyteArapyau mbyteArapyau mbyteArapyau mbyte

Ogua∂júma arapyau

Ñagua∂júma ararakúpy

Ogua∂júma yro’yypy.´

Yro’yypyYro’yypyYro’yypyYro’yypyYro’yypy’

Page 39: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

3838383838

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Kyr∑ngue’i reko mbaraeterã’∑Kyr∑ngue’i reko mbaraeterã’∑Kyr∑ngue’i reko mbaraeterã’∑Kyr∑ngue’i reko mbaraeterã’∑Kyr∑ngue’i reko mbaraeterã’∑

• Ñambojerovia’i kyr∑ngue’i reko

• Ñamombaraeteve’i kyr∑ngue’i kuéry

• Ñamoañete ñevanga reko’i

• Kyr∑ngue’i reko porarã o∑ arã tekoa,

imba’eae’i arã, ikuachia porà’i’arã, tuicha’arã,

yvy porã’arã.

• Jaroikeriae’i’arã opy rupi, remboery’arã

hechãi porã’i havã.

• Ñaenoi’arã hery rupi ovy’a’i havã.

• Kyr∑ngue’i oñevanga, ovy’a

• Najareko∑’arã tekoa mombyryrupi ikaraiágui.

Kyr∑ngue’i rekoKyr∑ngue’i rekoKyr∑ngue’i rekoKyr∑ngue’i rekoKyr∑ngue’i rekombaraeterã’∑mbaraeterã’∑mbaraeterã’∑mbaraeterã’∑mbaraeterã’∑

Kyr∑ngue’i rembiaporã’i Kyr∑ngue’i rembiaporã’i Kyr∑ngue’i rembiaporã’i Kyr∑ngue’i rembiaporã’i Kyr∑ngue’i rembiaporã’i

Page 40: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

3939393939

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

• Amopoch∑riae’i che rete

• Añemboaeve’i che rópy

• Añangareko che joapy’íre

• Aipytyvõ’i oopyguape

• Amomba’eguachu ijyvate’ivápe

• Amboete mbya reko ha’e javi

• Amboete yvyruparegua

Kyr∑ngue’i rembiaporã’iKyr∑ngue’i rembiaporã’iKyr∑ngue’i rembiaporã’iKyr∑ngue’i rembiaporã’iKyr∑ngue’i rembiaporã’i

Page 41: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

4040404040

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Guyra pykachumiña tape

pukúrupi u’u u’u he’i

Kyr∑ngue’i poraiKyr∑ngue’i poraiKyr∑ngue’i poraiKyr∑ngue’i poraiKyr∑ngue’i porai

Tapichi nambikue’i

aru nde ruparã’i

Vaka para’i aru nde rymbarã’i

che kyvyvare Parana rovái reorire ejerevoi.

Page 42: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

4141414141

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Ñande ru rape tape po’ive

tangara rape tape guachuve

Tukãnju nguu roka’irupi gua’y

reta’i omoã chembei

Aguara guachu eru nde

ruguái eipeju peju toke ko mitã.

Mitã oke’iva’eMitã oke’iva’eMitã oke’iva’eMitã oke’iva’eMitã oke’iva’e

Page 43: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

4242424242

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Ka’i oavachì piro

Tatu ojety jo’o

Guachu okumanda joka

Uruvu ojape’áva ka’aguy ovy ovy

Jakare ojeapyt∂ guereu.

Tokeke mitãTokeke mitãTokeke mitãTokeke mitãTokeke mitã

Tokeke mitã togueru nde ru

Vaka para’i nde rymbarã’i,

Tokeke mitã togueru nde ru,

Ju’a para’i nde mbo’yrã’i,

Tokeke mitã togueru nde ru,

Ju’a para’i nde mba’e vykyrã’i.

Tymba mba’e apoTymba mba’e apoTymba mba’e apoTymba mba’e apoTymba mba’e apo

Page 44: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

4343434343

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Ái, ái nda’uchéiave

akuchi mimói

kuña’i hatã rirema∂

omoñe’endu’iavã

takuapu’i okeavã’i

Akuchi mimóiAkuchi mimóiAkuchi mimóiAkuchi mimóiAkuchi mimói

Pykachurovy oñe’∂Pykachurovy oñe’∂Pykachurovy oñe’∂Pykachurovy oñe’∂Pykachurovy oñe’∂

Mbói che chu’u

mbói che chu’u mba’ere voi

guembe aju’íre

mamo’ete’i che pepo’ykãmy

Akuchi mimóiAkuchi mimóiAkuchi mimóiAkuchi mimóiAkuchi mimóiPykachurovy oñe’∂Pykachurovy oñe’∂Pykachurovy oñe’∂Pykachurovy oñe’∂Pykachurovy oñe’∂

Page 45: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

4444444444

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Parakau ndaje omano

Mba’erepa omano,

Hendy rei ojuka

Che reroita kururu cheguero

Pykachu miña oirπ ojukarire

Tape puku rupi u, u, u, u he’i

Tangara rape tape guachuve

Ñande ru rape tape po’ive

Yvyra rakãre tarave ropu vera

Kuaray memere’i kavaju ra’y

pychãp∂ vera kavaju ra’y mbo’ypuvera

Aa aa che memby rekávy

o∑je kuruchu apytépy

omendáje Tupã ra’yre

Che ryke Maria’i mamo reoChe ryke Maria’i mamo reoChe ryke Maria’i mamo reoChe ryke Maria’i mamo reoChe ryke Maria’i mamo reo

Parakau ndaje omanoParakau ndaje omanoParakau ndaje omanoParakau ndaje omanoParakau ndaje omano

´

Che ryke Maria’i mamo reoChe ryke Maria’i mamo reoChe ryke Maria’i mamo reoChe ryke Maria’i mamo reoChe ryke Maria’i mamo reo

Parakau ndaje omanoParakau ndaje omanoParakau ndaje omanoParakau ndaje omanoParakau ndaje omano

Page 46: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

4545454545

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Che riyi Parana rovái

jajerojy javy.

che kyvy vare parana rovái.

repytane apytane ypych∑rakare

ipych∑rakare, mba’e’ipypa

reachane aachane poky pokypy

mba’emipa re’úne

ha’úne piky, piky peju’i.

Nguvicha ñe’ë ombo’aje há’epy

nguvicha ñe’∂ ombo’aje há’epy

ko’∂juma rechavyve oveve veve

Javy javyare guyra tukãju

oveve veve ou, ouve’i.

Jatere’i katu ra’eJatere’i katu ra’eJatere’i katu ra’eJatere’i katu ra’eJatere’i katu ra’e

Guyra miñaGuyra miñaGuyra miñaGuyra miñaGuyra miña

Jatere’i katu ra’eJatere’i katu ra’eJatere’i katu ra’eJatere’i katu ra’eJatere’i katu ra’e

Guyra miñaGuyra miñaGuyra miñaGuyra miñaGuyra miña

Page 47: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

4646464646

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

Ñakyrã ha’e aguara’iÑakyrã ha’e aguara’iÑakyrã ha’e aguara’iÑakyrã ha’e aguara’iÑakyrã ha’e aguara’i

Pete∑ ko’∂my ojojou aguara’i ha’e ñakyrã.

Ñakyrã oerãmo’i yvyguygui ndojepiróiteri ha’e

aguara’i ho’ucheterei chupe;

He’i aguara’i: ”ñaa’ãmi o∑ arevéva okaru’∫re”;

Ñakyrã he’i chupe “che ajupíta pindo ku’áre,

ha’e nde?” he’i aguara’ípe, “che guypy”. Ñakyrã

ojupi pindo ku’áre ha’e aguara’i opyta ojeko

pindo ku’áre. O∑ mboapy árama ha’e aguara’i

ijakymavy ipochy; he’i “ha’úta ko ñakyrã”, ha’e

opóvo ñakyrãre ipirekuéma ojou.

Mombe’u riveMombe’u riveMombe’u riveMombe’u riveMombe’u rive

´

´

´

Page 48: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

4747474747

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Kaguare ha’e aguara’iKaguare ha’e aguara’iKaguare ha’e aguara’iKaguare ha’e aguara’iKaguare ha’e aguara’i

Kaguare ha’e aguara’i oñemoì mava’épa epochi

kangueve.

Oka’a aguara’i ha’e he’i jupe, “mava’épa hepochi

porãve”.

Aguara’i osapymi oka’a havã okuapy.

Oka’a okuápy ha’e aguara’i oguerova kaguare repochi

hevivypy ha’e repochi omo∑ kaguare revivypy.

Ha’e upéagui aguara’i hepochi porav∂ kaguarégui.

Mombe’u riveMombe’u riveMombe’u riveMombe’u riveMombe’u rive

´ ´

Page 49: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

4848484848

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

nC

om

un

icac

ión

Co

mu

nic

ació

n

- Ayvu mbo’eha pete∑ha /Equipo de Educación Indígena de laPrelatura. Alto Parana y Kanindeyu 1987.134p.

- Melia, B, (1978). Educacão Indígena E. Alfabetización (s.d.) Brasil.

- Tape’i Guía para el maestro/Augusto Aquino, Aníbal Aquino,Antoliano. Giménez, Oguasu, Conapi 94p.

- Ayvu yta ñepyrπ kyringue’i kuérype, Augusto Aquino, Aníbal Aquino,Oguasu, Conapi, 1996-44p.

- Mbopara’i regua kuachia, Augusto Aquino, Aníbal Aquino, 1995.60p.

- Kuaapy Papaa regua kuachia tembiaporã, Augusto Aquino, Aníbal.Aquino, Oguasu, Conapi, 1997. 56p.

- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã.Asociación Indigenista del Paraguay, Misión de Amistad, 1975.43p.

- Mbya Rembi’ute’i, Amelia Felicita Alcaraz, Recetas tradicionales,Oguasu, Ñoguerõ’∑ Pav∂’∑, UNICEF, 2004, 50p.

- La Reforma Educativa en el Aula Técnicas de Aprendizaje. Fascículo.3, Serie “Hacia una Educación participativa” MEC.1993.82p.

- Fuentes Vivas, Maestros, maestras, líderes políticos y religiosos,padres, madres, niños, niñas Mbya guarani de las Comunidadesdel Departamento del Guairá, Isla Hπ, Naranjito - Yryvukua, Ovenia,Vegakue, Arroyo Hπ, y Santa Teresita.

BIBLIOGRAFIABIBLIOGRAFIABIBLIOGRAFIABIBLIOGRAFIABIBLIOGRAFIA

Page 50: Mbo’ayvu ha’e mbopara’idesarrollo.org.py/admin/app/webroot/pdf/...- Ñande Pa∑ Tavyterã Ñande Paraguáipe Proyecto Pa∑ Tavyterã. Asociación Indigenista del Paraguay,

4949494949

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Mb

o’ayvu

ha’e m

bo

para’i kyr∑n

gu

e’ipeg

ua

Maestros y maestras, kasikes (lideres políticos), karaias (líderesreligiosos), padres, madres, hombres, mujeres, niños y niñas delas comunidades Mbya Guaraní del Departamento del Guaira:Naranjito YryvuKua, Vegakue, Santa Teresa, Isla Hπ, Arroyo Hπ,Ovenia.

Dibujantes:Dibujantes:Dibujantes:Dibujantes:Dibujantes: niños, niñas y maestros/as de las escuelas indígenasde Santa Teresita, Naranjito, Ovenia, Arroyo Hπ, Isla Hπ, Vegakue:

Cebastiana Benítez, Carlos Galeano, Esmilce Carballo, NelsonDuarte, Nicolás Ramírez, Amancio Medina, Ida Martina Mendoza,Porfirio Flores, Sinforiana Barboza, Rigoberto Mendez, LeonardoBarboza, Pedro Benialgo, Santa Benitez Vera, Fani Ester Centurión,Alberto Benitez, Zunilda Ramírez, Lalo Benítez, Jaime Luis Carballo,Jorge Silva, Lalo Benítez, Cristino Ramírez, Gabriel Giménez,Andresa Galeano, Benjamín Barboza, Cepriano Mendez, AgustínBarboza, Arnaldo Duarte, María Zulma Giménez, Hugo Ramírez ,Hilaria Galeano, Sergio Garay, Fernando Centurión.

Osbaldo Centurón, Osbaldo Fernández, Marcos Galeano,Alejandra Ramírez, German Mendez, Patricio Galeano, MarisaAlvarez, Ramón Mendoza, José Mendoza, Fernando Ramírez,Rocio Ramírez, Cristhian Giménez, Hilarión Benítez, SeberianoGaleano, Marta Brítez, Isidoro Amarilla, María Marínez, CésarGaleano, Amada Brítez.

Acompañamiento TécnicoAcompañamiento TécnicoAcompañamiento TécnicoAcompañamiento TécnicoAcompañamiento Técnico

Silvia Denis Scala – Instituto Desarrollo

Amelia Felicita Alcaraz – Instituto Desarrollo

Jorge Servín – Instituto DesarrolloAndrés Ramírez – Equipo Indigenista C.M.T. Paso Yobai

Producción y DiagramaciónProducción y DiagramaciónProducción y DiagramaciónProducción y DiagramaciónProducción y Diagramación

Silvia Denis Scala - Instituto Desarrollo

Coordinación GeneralCoordinación GeneralCoordinación GeneralCoordinación GeneralCoordinación General

Idelín Molinas. Phd. - Director General Instituto DesarrolloLic. Bruno Martínez - Instituto Desarrollo

Este material fue desarrollado en el marco del proyecto”Educación de niñas y niños indígenas“ con el apoyo de Unicef.

FICHA TÉCNICAFICHA TÉCNICAFICHA TÉCNICAFICHA TÉCNICAFICHA TÉCNICA

Colaboración del Programa de Fortalecimiento de laReforma Educativa ”Escuela Viva Hekokatúva“, subcomponente mejoramiento de Escuela Indígena - MEC

Coordinador: Dr. Roberto Aquino