MBLEDHJA NE DAJT RAMA BASHKIAKEVE TE PS: FITORE, OSE S ... · Rreziku për alergji nga...

Rreziku për alergji nga kontraceptivët, si të kujdesemi • Shenjat e para të Alzheimer

“ALMEDICUS” Faqe 13-20

Një mesazh, teksti i të cilit nuk bëhet i di-tur është arritur të kapet nga shërbimet

e inteligjencës, ku mësohej për përgatitjen e një sulmi toksik në disa vende të Europës, përfshirë këtu dhe....

ELTON QYNO

TIRANE

Faqe 10-11

SEANCA PER 21 JANARIN 2011

Ish-komandanti i Gardës: Në 30 dhjetor kapëm sms për snajper e armë kimikeDëshmia e Prendit: Do vrisnin Berishën

Takimi “informal” me krerët e bashkive dhe të degëve të partisë në rrethe

Qafë Thanë, gjendet e

vrarë me gurë 30-vjeçarja

NGJARJA TRAGJIKE Faqe 9

VITI II - NR. 217 E enjte, 13-09-2012

Me vonesë njëmujore parla-menti ka nisur procedurat

për zgjedhjen e kryetarit të ri të KQZ. Zgjedhja e kryetarit dhe e gjashtë anëtarëve të tjerë për-bën mbylljen e ciklit të nëntë të KQZ në 22 vite. Asnjë nga tetë kryetarët e mëparshëm nuk ka arritur ta mbyllë mandatin e plotë dhe gjithnjë partitë kanë nisur “një reformë të re”. Kjo e fundit ishte e 13-ta në numër dhe me siguri, jo e fundit. Palët lanë mjaft çështje të hapura pasi nuk pranuan korrektimin kombëtar të votës, refuzuan të drejtën e emigrantëve për pjesëmarrje ak-tive në zgjedhje, refuzuan listat e hapura dhe kështu votimin për individët kandidatë, si dhe refu-zuan mekanizmat civilë jopar-tiakë në administrimin zgjedhor.

E gjithë “reforma” synoi ndry-shime në KQZ, në drejtimin dhe përbërjen e saj. Dy palët duket se kanë ndarë bilancin midis tyre: PS krenohet se hoqi Ristanin (që ishte zgjedhur me konsensus PD-PS), PD krenohet se vendosi përsëri njeriun e saj në KQZ (siç ka bërë çdo mazhorancë deri tani), një pazar rutinë, pa efekt dhe garanci se e ardhmja e KQZ do të jetë e...

Koment

KQZ si test standardesh për 2013

vijon në faqe 6

NGA AFRIM KRASNIQI

Albpetroli, ekspertët: Kemi shumë dyshime

për tenderin

DEKLARATAT Faqe 7

Flasin Maksim Shuli, Eno Bozdo e Pajtim Bello: Si e

shohim ofertën 850 mln euro

LEKË 30 SHQIPTARJA.com + Suplementi ALMEDICUS

TELEVIZIONI MË I RI INFORMATIV NË SHQIPËRI

origjina e lajmit...

RAMA BASHKIAKEVE TE PS: FITORE, OSE S’KANDIDONI

Raporti i Londrës: Edi Rama ton zgjedhjet vitin e ardhshëm. Paralajmërimi i liderit socialist dje: Kush merr më pak vota se në 2011 në zonat e veta, “penalizohet”. Fillon rivaliteti mes krerëve të bashkive të PS dhe deputetëve

MBLEDHJA NE DAJT

LajmiKryetari i PS Edi Rama ka mbledhur krerët e bashkive të cilat janë fituar nga socialistët dhe kryetarët e PS të rretheve, nga të cilët ka kërkuar bashkëren-dimin e punës për ga-rantimin e fitores së zgjedhjeve më 2013. Ai ka kërkuar nga krye-bashkiakët që të marrin një rezultat më të lartë se në zgjedhjet e 8 majit.

TIRANEJAKIN MARENA

Socialistët do të hyjnë me një strategji të re në zgjedhje. Krerët e bashkive të majta

do të duhet të mbajnë peshën kryesore në zgjedhjet e përgjith-shme parlamentare të 2013. kreu i Partisë Socialiste Edi Rama, mblodhi dje në Dajt krerët e bashkive... vijon në faqe 2-3

Faqe 4 Faqe 22-23

S’raporton Panariti Libri i historianesDebati për detin, Dade, Bejës: Ke çunin në MPJ

Pazari i Zogut me serbët për faljen e Shën Naumit

Rnte

“

Në foto: Kryebashkiaku Lulzim Basha duke parë “fshehtas” Edi Ramën në ceremoninë e 15-vjetorit të emisionit “Opinion” të gazetarit Blendi Fevziu

2 E enjte, 13 shtator 2012

POLITIKE

Majko: Mall për një

Kafe me Azemin, mafia

e tokave vrau Konomin

Analiza e organizatës në Londër për situatën politike e ekonomike

Raporti i Economist Unit:Zgjedhjet në '13 i fiton Rama

"Shqipëria e ka të vështirë të marrë statusin këtë vit"

LLLLLONDERONDERONDERONDERONDER

NGA GABRIEL PARTOSH*

Berisha fitoi 70 nga 140 vendet nëparlament - hera e parë që ngavendosja e zgjedhjeve multipar-

tiake që nga 1991 që një parti fitueseapo një aleancë dështon për të arriturnjë maxhorancë. Zoti Berisha u përgjigjduke sjellë në koalicion partinë e qen-drës së majtë LSI për të siguruar njëmaxhorancë parlamentare. Kjo i jepnjë pushtet të konsiderueshëm përliderin e LSI, Ilir Meta, i cili u nda ngaPS në 2004 pasi rivalët e partisë e ho-qën nga qeveria e drejtuar nga social-istët. Zoti Meta, i cili dha dorëheqjennga postet e tij si zv,kryeministër dheministër i Ekonomisë në janar 2011 përt'u përballur me akuzat për korrupsion,është i vendosur të mbajë pozicionin etij prej 'lojtari kryesor' që pas shfajë-simit të marrë në janar të vitit 2012.

Qeveria thotë se është e vendosur përtë reformuar administratën publike,forcimin e shtetit ligjor, luftën kundërkorrupsionit, përmirësimin e klimës sëbiznesit, dhe qëllimin për anëtarësim nëBE dhe një integrim më të plotë me ven-det anëtare të NATO. Akoma më shumëduhet të bëhet në implementimin ekësaj axhende në praktikë.

Rekordet jo shumë të rëndësishmetë qeverisë në trajtimin e rasteve të ko-rrupsionit- të përshkruara nga zoti Ber-isha në të kaluarën si "prioriteti i tijnr.1" - janë kritikuar gjerësisht, sido-mos në valën e pafajësisë së zotit Meta.Pak zyrtarë të vegjël kanë dalë përparagjyqit gjatë viteve të fundit, pavarësishtse shumë prej tyre kishin raste të do-kumentuara korrupsioni. Në përpjekjepër të intesifikuar luftën kundër kor-rupsionit, PD e PS u angazhuan tëpunojnë së bashku në amendamentetkushtetuese për të frenuar imunitetine gjerë nga akuza që aktualisht gëzo-

PARASHIKIMPËR 2012-2013

PASQYRA

Economist Intelligence Unitme qendër në Londër ka nxjer-rë raportin për Shqipërinë nëgusht të 2012. Në raportparashikohet se zgjedhjet epërgjithshme të vitit 2013 fito-hen nga Partia Socialiste,ndërkohë që Shqipëria këtë vitnuk do të arrijë të marrë sta-tusin e vendit kandidat për nëBE. Sipas Economist Intell-ingence Unit, qeveria e SaliBerishës nuk arriti dot tëluftojë plotësisht korrupsionin,ashtu sikurse kishte premtuar

het nga shumë anëtarë të parlamentit,gjykatës dhe zyrtarë të tjerë. Megjith-atë, dyshime të ndërsjellta duket se dota bëjnë të vështirë arritjen e një mar-rëveshjeje ndërpartiake të kërkuar përndryshimin e kushtetutës.

Organizimi i zgjedhjeve është njëtjetër fushë që kërkon përmirësim.Zgjedhjet parlamentare në qershor2009 dhe zgjedhjet lokale në maj 2011demonstruan sërish se Shqipëria endenuk është e aftë të mbajë zgjedhje që janënë linjë të plotë me standardet ndërko-mbëtare. PS vazhdon të diskutojë rezul-tatin për të dy proceset zgjedhore.Megjithatë, në mes të korrikut 2012, PDe PS arritën një marrëveshje paraprakepër reformën zgjedhore, e cila nëse im-plementohet mund të krijojë kushte përmbajtjen e zgjedhjeve të lira e të nder-shme. Shenjat e fundit të gadishmërisëpër kompromis ndjekin shumë vite tëtëra konfrontimi ndërmjet qeverisë dheopozitës, të cilat dolën në dritë më shumëkur tensioni politik kaloi në dhunë gjatë

një demostrate antiqeveritare në 21 jan-ar 2011, kur forcat e sigurisë qëlluan përvdekje katër protestues.

VËSHTRIMIMBI ZGJEDHJET

Duke arritur një akomodim dukeformuar një koalicion të shëndetshëm,zoti Berisha dhe zoti Meta do të vazh-dojnë të punojnë së bashku. Ky qëllimu bë më i thjeshtë pas pafajësisë së zotitMeta. Koalicioni duket se do të zgjasëderi në fund të mandatit në mes të vitit2013 me zotin Berisha që nuk përfitoinga mundësitë e tij të mëparshme përtë shkuar në zgjedhje të parakohshmeduke shfrytëzuar dobësinë e zotitRama, liderit të PS, gjatë periudhës sëkonflikteve të brendshme në PS.

Me zotin Rama që po përqas një lin-jë shumë konstruktive që në fund të2011 duke hequr dorë nga protestat nërrugë dhe prezantimin e një politikeekonomike alternative e pozitive, PSduket më e bashkuar sesa në vitet e kalu-ara. Do të jetë me risk për zotin Berishapër të kërkuar zgjedhje të parakohshmenë këtë moment. Megjithatë, sikurserritja ekonomike po tkurret në 2012,vetëm me një rritje të vogël që pritet në2013, popullariteti i qeverisë duket seka rënë dhe PS ka një shans të mirë përt'u rikthyer nëpër zyra pas dy dy bete-jave të njëpasnjëshme elektorale.

ÇËSHTJA ME BEIntegrimi në BE, me qëllim final një

anëtarësim eventual, është prioritetikryesor i politikës së jashtme dhe në prill2009 Shqipëria plotësoi formularin përanëtarësim. Megjithatë, progresraportet e viteve të fundit të KomisionitEvropian për Shqipërinë, në tetor 2011,e kanë bërë të qartë se Shqipëria nukishte ende gati për tiu dhënë statusi ivendit kandidat. Opinioni negativ i Ko-misionit u shkaktua, sikurse në vitin ekaluar nga dështimi i Shqipërisë për të

adaptuar disa reforma kyçe, kalimi i tëcilave në parlament u bllokua nga mos-marrëveshjet mes qeverisë dhe opozitëspër mënyrën sesi do të zgjidheshin sher-ret për cështjen e parregullsive elekto-rale. Edhe pse ka pasur pak progresgjatë muajve të fundit për reformënzgjedhore dhe frenimin e imunitetit ngandjekja penale, Economist Intell-ingence Unit konsideron se Shqipëriaka vetëm një shans të vogël që t'i jepetstatusi i vendit kandidat gjatë periudhësnë vazhdim. Që kjo të ndodhë, qeverisëi duhet të zgjidhë mosmarrëveshjet e sajme opozitën dhe të përshpejtojë ritmine reformave në mënyrë të kon-siderueshme.

VËSHTRIM MBISITUATËN EKONOMIKE

Qeverisja e dytë e zotit Berisha kavazhduar reformat e paraardhëseve,duke pretenduar se Shqipëria nuk kanevojë për një marrëveshje të re meFMN që duhet të pasojë atë që përfun-doi në 2009. Pas shtyrjeve të përsërit-ura, Shqipëria hodhi Eurobondin e parënë tetor 2010 dhe do të vazhdojë tëmbështetet në kreditë tregtare për të fi-nancuar deficitin e gjerë të jashtëm.Megjithatë, ka një rriskt të lehtë që Sh-qipërisë do ti duhet të kthehet te FMNpër asistentë nëse kërkesa e huaj përeksportet tregtare shqiptare dhe punë-torëve migratorë mbeten të ulura pasrecensionit modest që pritet në eurozo-në në 2012, dhe nëse ndodh kjo, pas njëperiudhe stabiliteti në 2011, qeveria kafilluar ti kushtojë më shumë vëmendjekëshillave të FMN për të zvogëluar defi-citin buxhetor dhe Fondi vazhdon tukërkojë autoriteteve për të mbajtur njëpolitikë fiskale afatmesme të kujdeshme,dhe të adaptojë një rregull fiskal për tëlimituar rritjen e shpenzimeve.

Edhe pse ka një perspektivëekonomike të pasigurt në eurozonë,klima e investimeve në Shqipëri ka

gjasa të jetë më e vështira në gjithë ra-jonin. Mangësitë në administratënpublike dhe në sistemin ligjor, korrup-sioni i përhapur, dhe shpërndarja jo emirë e energjisë elektrike dhe infras-truktura çojnë në probleme veçanër-isht të vështira. Qeveria parashikon tëkompletojë procesin e privatizimit në2012-2013, dhe në mars 2012 parla-menti miratoi një ligj duke autorizuarshitjen e prodhuesit shtetëror të naf-

Ministri i Brendshëm, Bujar Nis-hani u zgjodh president në 11 kor-rik, pa mbështetje ndërpartiake embështetur nga BE

Në riorganizimin qeveritar FlamurNoka u emërua ministër i Brendshëmdhe Edmond Panariti u bë Ministër iJashtëm.

PD e PS arritën një marrëveshjetë reformës zgjedhore në mes të kor-rikut, duke arritur një prej kushteve tëvendosura nga BE përpara se Sh-qipëria të mund të merrte statusin evendit kandidat

Deficiti buxhetor në Janar Maj u rritnë 178m USD, 6.5% më i ulët sesa njëvit më parë, por 240.6% më shumë sesaishte planifikuar.

GDP reale u tkurr me 0.2% vit pasviti në tremujorin e parë, duke shënuartkurrjen e parë të tillë që nga tremujori ifundit i 2009 ndërkohë që kërkesat ebrendshme dhe të huaja janë dobësuar.

Eksportet u rritën me 0.8 përqindnë janar-maj dhe importet ranë me 2.1përqind, duke e cuar deficitin tregtarnë 4.1 përqind.

Qeveria e krijuar nga kryeministrinë detyrë Sali Berisha në shtator 2009ka një maxhorancë parlamentare tëlehtë, dhe është më pak e qën-drueshme sesa qeveritë paraardhëse.Në zgjedhjet e qershorit 2009, alean-ca elektorale e drejtuar nga PD e zotit

Koalicioni qeverisës i qendrëssë djathtë PD dhe qendrës së ma-jtë LSI ka një maxhorancë të vogël,por që pritet të zgjasë deri nëzgjedhjet e ardhshme, gjatë mesittë vitit 2013

Partia Socialiste në opozitë kashance të mira të rikthehet nëpushtet pas dy humbjeve zgjed-hore, veçanërisht nëse rëniaekonomike aktuale vazhdon tëgërryejë popullaritetin e qeverisë.

Shqipëria kërkon të bëhet vendkandidat për BE, por EconomistIntelligence Unit beson se ka farepak shance që të arrihet ky statusderi në fund të 2013 vetëm nësereformat e kërkuara nga BE mundtë plotësohen.

Qeveria përballet me sfidën ekonsolidimit fiskal duke u përpjekurnë rritjen e situatës ekonomike.

Parashikojmë që rritja ekonomikedo të ngadalësohet në 0.2 përqindnë vitin 2012 nga 2% që ishte në2011, përpara se të arrijë në 1.9 %në 2013 ndërsa një rritje modesteekonomike rikthehet në eurozonë.

Deficiti aktual parashikohet tëngushtohet nga 13.3% e GDP në2011 drejt 10.8% në 2012-2013

Faksimile e raportit të Economist

Ish-kryeministri socialist Pandeli Majkotha se e kishte marrë malli për një kafe me

liderin e dhjetorit Azem Hajdari, vrarë 14 vitemë parë. "Sot është përvjetori i vrasjes sëAzem Hajdarit. Ishim kundërshtarë politikë epo ashtu dhe miq. La pas një djalë të palindurqë sot mban emrin e tij…12 shtatori është njëreflektim për të kujtuar "armiqtë miq" qëhumb gjatë rrugës së jetës të mbushur memoralistë, shokë, njerëz të mirë, karaktere

prostitutash dhe qen pekimez!. Më ka marrëmalli ta pi një kafe me "kokëderrin" Azem!Të "zihemi" sërish…Dhe të qeshim me kohëndhe kalimtarët e saj...P", tha Majko në Fcb."Dje në Vlorë, ishim së bashku me kolegë tëPS në shtëpinë e gjykatësit Konomi në njëtjetër përvjetor vrasjeje. Ai u hodh në erë nëmes të qytetit. Një mafie tokash s'ka dyshimse qëndron pas këtij krimi makabër. Ironiasipas shpjegimeve të familjarëve, ishte se

ende drejtësia shqiptare s'ka guxim as tëzbardhë vendimet gjyqësore për pronat eligjshme të fituara me vendim gjykate.Heshtja e drejtësisë nuk është lajm nëShqipëri!", tha Majko. "Mos u mërzit!" dothoshte Azemi. Po të ishte gjallë, sigurisht!Nga dhjetori i '90, kujtimi i Azem Hajdarit eArben Brocit mbetën stacionet epandryshuar të kësaj jete për të mos harruarkohën e ecjen e saj", thotë Majko.

3E enjte, 13 shtator 2012

POLITIKE

Biznesi: Jemi në krizë.

Rama: PS do të heqë

taksën e korrupsionit

Kreu opozitës Edi Rama ka vijuartakimet duke ndjekur në terren

problematikat me të cilat përballet biznesi imadh, të cilat adresohen në programin"Për një Rilindje Kombëtare". Në vizitën etij te një koncesionar makinash në dalje tëTiranës, Edi Rama gjatë bashkëbisedimit mepresidentin e 'ANAS-SHPK', FerdinandIbrahimi është njohur me shqetësimet të

cilat përballet biznesi shitjes së makinavedhe përse tani është më e vështirë që njëqytetar të blejë një makinë të re. Kreu iopozitës shqiptare ka shprehur vizionin e PSqë lidhet me bizneset e mëdha, për të dalënga kjo situatë e molepsur, siç e cilësoi ai."Në tërësi për biznesin e madh, si gjeneratorkryesor për ekonominë kombëtare, ështëheqja e taksës së korrupsionit, heqja e taksës

së kohës, që janë dy taksa që nuk llogaritennëpër ato statistikat zyrtare që janë dy taksatmë rënda sot për biznesin dhe pastaj meradhë heqja e taksës së referencave, shtimi isigurisë për biznesin në raport me krimindhe në raport me të gjithë mjedisin emolepsur që vetëm e tkurr biznesin dhevendosja e sipërmarrësit shqiptarë nëpiedestal", deklaroi Rama.

Kreu i PS mbledh krerët e bashkive dhe PS në rrethe: Bashkëpunim

Rama-kryebashkiakëve:Jo vota më pak se më 8 maj"Dhe me aleatët, fitore më 2013. Ndryshe s'kandidoni"

TIRANE

JAKIN MARENA

...socialiste dhe kryetarët e partivenë rrethe për të ndezur motorrët ezgjedhjeve.

Që prej disa muajsh, Rama u kish-te kërkuar krerëve të bashkive tëmajta që të kishin një rol më të madhnë organizimin e zgjedhjeve. Debatii brendshëm, i panjohur për pub-likun ka qenë fakti se deputetët, pa-varësisht dëshirave të Ramës e kish-in kundërshtuar këtë rol. Por Ramavazhdimisht ka dashur të fusë në lojëkrerët e bashkive, të cilët, në max-horancë kanë qëlluar nga e majta. Emes luftës së brendshme meskrerëve të bashkive dhe deputetët,fituan të parët. Rama dje, në njëmbledhje me dyer të mbyllura, meskrerëve të bashkive dhe kryetarëvetë partive, pa prezencën e de-putetëve, kërkoi që këta të fundit tëmarrin rolin që u takon në zgjedhjete 2013, duke u dhënë atyre një sta-tus shumë të veçantë. Por nga anatjetër, Edi Rama ka kërkuarpërgjegjësi maksimale nga kryebash-kiakët. Do të jenë këta të fundit qëdo të mbajnë përgjegjësitë për fi-toren dhe humbjen e zgjedhjeve vitine ardhshëm, madje edhe me kostot,për rikandidim ose jo të tyre.

MBLEDHJALideri i opozitës ka qënë shumë

konkret në lidhje me skemën e fi-tores së zgjedhjeve të ardhshme, tek-sa ka kërkuar një bashkëpunim tëfortë të trinomit kryebashkiakë so-cialistë, krerë të PS në rrethe dhe ale-atë opozitarë, me "qendër rëndese"në këtë skemë drejtuesit e njësivevendore. Madje ka qënë tepërkonkret në kërkesën e tij, dukekërkuar nga kryetarët e bashkive qërezultati në zgjedhjet e vitit 2013 nëasnjë mënyrë nuk duhet të jetë posh-të rezultatit që janë marrë në njësitëe tyre në zgjedhjet e 8 majit të vitittë kaluar. Kreu i PS Rama beson nëangazhimin e krerëve bashkiakë nëzgjedhjet e qershorit të vitit 2013,ashtu sikurse janë angazhuar përvete në zgjedhjen e tyre, më 8 maj2011, në mënyrë që të kontribuojnëfort për një fitore me rezultat akomamë të thellë në ballafaqimin elektoralpër qeverisjen qëndrore të vendit.

Njëherësh Rama sipas burimeve kaparalajmëruar të gjithë kryebashki-akët se nëse do ketë në zgjedhjet evitit 2013 në teritorin që ato qeveri-sin, një rezultat më të ulët se sa nëzgjedhjet e 8 majit të vitit të kaluar,atëherë ta harrojnë rikandidimin përnjë mandat tjetër në krye të këtyrenjësive vendore në zgjedhjet e ardhs-hme vendore. Madje ai ka thënë qëdhe në shkallën e investimeve gjatëqeverisjes së ardhshme socialiste dotë jenë jo të privilegjuar krahasuarme bashkitë e tjera që arrijnë rezul-tate më të larta më 2013. Një parala-jmërim të tillë mësohet se Rama e kaargumentuar me faktin se e keqja emadhe, kryeministri aktual Berisha,kërkon impenjim maksimal nga tëgjithë e për më tepër nga të zgjedhu-rit e PS, për t'a larguar e për t'a hequrnga kurrizi i shqiptarëve me votë.Ndërkohë ka qënë kryetari i bashkisësë Elbasanit, Qazim Sejdini ai që kashpalosur para krerëve të PS ekolegëve të tij kryebashkiakë skemënqë i dha fitoren në Elbasan, pavarë-sisht se rikandidonte. Skemë qëprodhoi as më pak dhe as më shumënë zgjedhjet e 8 majit të vitit të kalu-ar, por mbi 8 mijë vota më shumë serivali i tij në kandidim që mbështetejnga mazhoranca. Ai tha se pikërishtkëtë model fitues do përdorë dhe nëzgjedhjet e vitit 2013 në bashkinë eElbasanit për të thelluar më shumë

rezultatin se sa në zgjedhjet vendore.Për qarkun e Durrësit ka qënë sek-retari organizativ Blendi Klosi,njëherësh dhe kryesues i listës së de-putetëve të qytetit bregdetar, ai që kazbardhur në këtë takim modelin efushatës së 8 majit, i cili i dha kandi-datit socilist Vangjush Dako fitorennë rikandidim me 3 mijë vota mëshumë se sa rivali i tij i mbështeturnga mazhoranca. Ndërkohë që më2007, pavarësisht se ishte në koali-cion me LSI kandidati i PS morivetëm 300 vota më shumë sekundërshtari. Nga ana e tij kreu so-cialist Rama ka bërë një rezyme tëzgjedhjeve vendore të 8 majit e fi-tores së PS në shumicën e bashkivedhe komunave, fitore e cila është ar-ritur në sajë të një bashkërendimiperfekt të punës së PS, shtabeve ele-ktorale e kandidatëve të përzgjedhurme kujdes. Nga ana tjetër ka kërkuarqë me bazën të bëhen sqarimet pseduhet të ikë kjo qeveveri e përse du-het të vijë PS në pushtet. Rama kakërkuar pastrimin e listave nga dub-likimet, duke bashkërenduar punën,në mënyrë që të shmangen lëvizjet evotuesve. Nga ana tjetër Rama kakërkuar propozime konkrete përmarrëveshjen me aleatët, duke i njof-tuar se do të ketë një tryezë tëopozitës dhe më pas takime të tjerapër të hartuar një draft që do të nën-shkruhet nga lierët aleatë.

tës, Albpetrol. Megjithatë, ka njërrisk të konsiderueshëm që disanga shitjet e planifikuara do të sh-tyhen, sipas grafikut të bërë ngaautoritetet, gjë që është bërë e qartënga ngecja e disa privatizimeve.

POLITIKA FISKALEReforma fiskale ka qenë më e

matur që nga zgjedhjet parlamen-tare të 2009, e cila u ndoq nga njënxitim për të përfunduar projekteinvestimi të mëdha publike - dhendër më kryesoret, rruga Durrës-Kukës. Deficiti buxhetor u tkurr në3.5% të GDP në 2011 (nga 7.4% qëishte në 2009), i pasuar nga njëreduktim i fortë në shpenzimetkapitale, edhe pse disa projekte in-frastrukturore morën një shtytjepërpara zgjedhjeve vendore tëmajit 2011. Sfidat me të cilat ka tëngjarë të përballet qeveria përf-shijnë një rritje më të vogël nga saparashikohet në të ardhurat ngataksat ashtu sikurse rritjaekonomike pritet të ngadalësohetndjeshëm në 2012, një tjetërmbështetje buxhetore për opera-torin energjetik, KESH - i cilikërkon amendimin në buxhet ash-tu sikurse në shkurt 2012 - si dhetejkalimin e kostove për rrugën ere Tiranë-Elbasan. Ne parash-ikojmë që politikat e forta fiskaledo të ngushtojnë deficitin buxhe-tor në 3.1 % të GDP në 2012, për-para zgjedhjeve - duke e lidhuredhe me përhapjen e shpenzimevenë gati 3.5% të GDP në 2013.

RRITJA EKONOMIKEPasi përballoi rënien globale

më mirë se fqinjët e vet (Shqipëriashmangu recensionin në 2009),rritja ka mbetur pa ndonjë shkël-qim në tre vitet e fundit, duke rënënë 2% në 2011, dhe duket se do tëvuaj nga recensioni i pritshëm nëeurozonë në 2012. Kërkesa impor-tuese për produktet shqiptare, qëështë dobësuar ndjeshëm që ngafillimi i 2011, do të kthehet, kur rrit-

ja modeste ekonomike në desti-nacionet kryesore eksportuese tëShqipërisë në BE të kthehen në2013. Eksportet do të rriten nganjë lek i dobësuar, të cilat u am-ortizuan ndjeshëm në 2009-2010dhe mbeten gjerësisht stabël në2011. të ardhurat nga emigrantëttë cilat pritet të bien në 2012, du-het të merret si një ringjallje nëseeurozona ringrihet. Konfidenca einvestitorëve do të përkrahet nëseShqipërisë i jepet statusi i venditkandidat, i cili mund të bëhet imundur në 2013. Megjithatë, ekz-iston një rrisk i fortë nëse kriza eeurozonës vazhdon më gjatë sesaështë parashikuar. Shqipëria ësh-të e ndjeshme ndaj ndikimit tëkrizës së tejzgjatur të borxhit nëeurozonë sepse vendet që prekenmë shumë përfshijnë Italinë dheGreqinë, të cilat janë dy partnerëtmë të mëdhenj tregtarë, dhebankat e tyre kanë një prezencëtë gjerë në sektorin bankar sh-qiptar. Greqia dhe Italia janëgjithashtu destinacionet kryesoretë emigrantëve shqiptarë, dhe kri-za në këto dy vende do të prekëedhe rritjen e konsumit në Sh-qipëri sepse shumë shtëpiakëvaren nga të ardhurat e emi-grantëve. Në dritën e një rritjeekonomike më të dobët sesa pritejnë tremujorin e parë të 2012 ne ekemi rishikuar vlerësimin tonëpër rritjen në raport me GDP në2012 në 0.5% (nga 1.5% që ishteparashikuar). Nëse eurozona rik-thehet në rritjen ekonomikekërkesa në rritje për eksportet sh-qiptare dhe rritja e reminetancavenga emigrantët presim që rritjareale e GDP të mund të shkojë në1.9% në 2013 - por që ende ështënë përqindje më të ulët sesaboom-i ekonomik prej 6% për-para vitit 2009.

*Gabriel Partosh, njohës i mirë izhvillimeve në vend, është një prej

autorëve të raportit. Shqiptarja.comboton raportin me pak shkurtime

vijon nga faqja 1

Në foto:KryeministriSali Berishadhe kryetarii PartisëSocialiste, Edi Rama

Berisha për RamënKreu i qeverisë gjatë fjalës së tij, ironizoi edhe vizitën ekryesocialistit Rama në Durrës. "Kryetari i opozitës më dukej ingratë teksa shkonte tek dyqanet e deputetëve të tij në Durrës, epa gjithë Durrësi, si shkonte tek deputetët e vet, dukej epabesueshme, jo se s'ka njerëz që marrin me lista, por mos epolitizo duke shkuar tek deputetët e tu. Nuk them që s'ka lista,por ne po bëjmë gjithçka, është e qartë si drita e diellit, nuk karritje të papunësisë në Shqipëri", tha kreu i qeverisë.


POLITIKE

PS: Panariti në

komision, në të

kundërt grup 'hetimor'

Grupi parlamentar i Partisë Socialiste ikërkoi dje komisionit të Jashtëm

parlamentar vazhdimin e seancës dëgjimoreme ministrin e Jashtëm, Edmond Panariti,lidhur "me ecurinë e procesit të delimitimittë shelfit kontinental në Korfuz e në detinJon", në të kundërt ajo do të ngrejë grupparlamentar për ta kontrolluar këtëinstitucion. Në një letër drejtuar këtijkomisioni, nënkryetarja e tij, deputetja e PS-

së, Arta Dade, shpjegon se kjo është edomosdoshme, pasi, sipas saj, seanca edjeshme dëgjimore u mbyll në mënyrëarbitrare. "Nëse do të refuzohet përmbushjae kësaj kërkese në mënyrë urgjente opozitado të hedhë hapat që parasheh rregullorja eKuvendit nisur nga misioni kryesor që kakomisioni i Jashtëm për të monitoruarpunën e Ministrisë së Jashtme e në veçantipër çështje që cënojnë interesat madhore të

vendit, integritetin tërësor territorial dhepër rrjedhojë kanë krijuar impaktshqetësues tek shtetasit e Republikës sëShqipërisë", thuhet në kërkesën e grupit tëPS-së. Sipas letrës, në zbatim të nenit 36 dhe80 të Rregullores së Kuvendit kërkohetthirrje urgjente e ministrit të Jashtëm nënjë seancë dëgjimore për vazhdimin eshpjegimeve nga ana e tij lidhur memarrëveshjen e detit.

Debate në komisionin e Jashtëm, Dade akuza për konflikt interesi

Panariti: Negociatat meGreqinë, qeverisë tjetër

Beja merr në mbrojtje ministrin, mbyll komisioninLajmi

Qeveria shqiptare nukka asnjë afat se kur do tënisë rinegociimin e paktitdetar me Greqinë. Por si-pas ministrit të JashtëmEdmond Panariti, kjo nukdo të ndodhë në çdo mo-ment që do të dëshirojështeti fqinj, por kur palashqiptare të jetë gati.

TIRANE

FERNADA CENKO

QeveriaNëse rinegocimi do t’i lirohet mazhorancës tjetër,kjo do të varet se sa do të zgjasin procedurat dheështë plotësisht e mundshme që kjo t’i kalojë edheqeverisjes së ardhshme. Krijimi i grupevenegociatore është atribut i Presidentit

Qëndrimi ynë është që negociatatdo të nisin atëhere kur ne të jemi tëpërgatiur, atëhere kur ne do tagjykojmë që është me interes ko-mbëtar që këto negociata duhet tënisin dhe jo bazuar në vullnetin grek

Më duket se ne i kemiprishur marrëdhënit mes dyvendeve fqinjë, Shqipërisëdhe Greqisë. Pra, mendoni senegociatat në këtë kohë do tëishin të gjetura.

Marrëveshja për delimitimine shelfit detar si dhe Presidenca e Shqipërisë në Këshil-

lin e Europës ndezën dje debatin nëkomisionin e Jashtëm. Debati ufokusua mes kryetarit Fatos Beja dhenënkryetares Arta Dade dhe nisi qënë fillim për renditjen e çështjeveqë ishin parashikuar gjatë seancësdëgjimore me ministrin e JashtëmEdmond Panariti. Kryetari Beja utregua shumë i kujdesshëm që tëmos prekej Panariti, por Dade kakërkuar "pa çmim" të merrtepërgjigje se çfarë po bëhej me mar-rëveshjen detare. Ndërprerjet e një-pasnjëshme të Bejës, gjatë seancëspyetje-përgjigje, sollën irritimin eDades, duke u shprehur se mbajtjame hatër e ministrit vinte për sh-kak të konfliktit të interesit, pasidjali i Bejës punon në këtë minis-tri. Ministri Panariti pohoi sendoshta nuk mund të përfundontemarrëveshja detare në këtë mandat.Ai tha se nuk ka pasur negociata,duke korrigjuar veten se mes tij dhekryeministrit Berisha nuk ka deklara-ta kontradiktore.

DEBATET NËKOMISIONIN E JASHTËM

Dade: Zoti kryetar e kam për pro-cedurë! Kërkoj një ndryshim në ren-ditje. Duke qënë se ministri e ka pa-sur të pamundur për të ardhur mëparë këtu për Presidencën në Këshil-lin e Europës. Por meqë është mëemergjente çështja e marrëveshjesdetare, kërkoj që ta nisim me pikëne dytë dhe pastaj të fillojmë me tëparën.

Beja: Ne e kemi bërë vetë këtëkërkesë

Dade: Kërkesat i kemi bërë edhemë përpara dhe nuk ka ardhur.

Beja: Mbaruat?! S'ka qenëmbledhur parlamenti.

Dade: Mos na trego sa interes ka.Ne e kërkuam sepse ishte shumë tërëndësishme.

Beja: Ta dëgjojmë ministrin!Rregullorja e parashikon, vendimiduhet të respektohet. Më mirë tëflasim!

Dokle: Sa është koha?Panariti: Në orën 11 duhet të jem

në mbledhjen e qeverisë.Beja: Mund të filloni!Panariti: Faleminderit që më

dhatë mundësinë për të folur mbi

presidencën që e kemi marrë që nga23 maji i këtij viti. Në fund të man-datit në datën 8-9 nëntor do tëmblidhet një samit.

Dade: Vlerën që ka presidenca, eshoh të vonuar tek zoti ministër,(ndërhyn Beja: Mos ndërprisni ju,pse e prish mbledhjen e komisionit)

Dokle: Keni aq përvojë që kurbëhet pyetja bëhet një koment.

Dade: Keni konflikt interesi në

këtë komision.Beja: Keni pyetje?Dade: Shqipëria e ka autoritetin e

plotë të komentojë për zgjedhje tëlira për vendet e tjera?

Ndërhyn Dade: Kemi për detyrë tëmonitorojmë ministrat, keni konf-likt interesi ju zoti kryetar.

Beja: Jeni të paaftë, jeni e paaftë.Dade: Ruajeni etikën. Unë i di këto

gjëra se kam qenë edhe ministre.Ndërsa ju s'e keni patur shansin.

Beja: Doni të bëheni prap minis-tre? Po s'bëheni dot.

Dade: Atë punë se dini ju, unë dotë mund të bëhem, ndërsa ju ndosh-ta s'do mundni fare.

Panariti: Xhubleta është simbolimë i bukur që kemi çuar në Këshilline Europës.

Panariti: Vendimi i Gjykatës Kush-tetuese është i formës së prerë. Për-caktimet janë detyruese. Ndaj kërko-het marrëveshje e re, e kemi vënë nëdijeni për vendimin e Gjykatës Kush-tetuese edhe palën greke. Nuk ka ne-gociata dhe grup negociatorësh kavetëm grup teknikësh. Më 26 korrik,grupi i punës i paraqiti ministrit teatëhershëm implikimet dhe shprehunevojën e marrjes së mendimit tëekspertëve. Me urdhër të kryeminis-trit të datës 4 korrik 2011 u krijua njëgrup pune me përfaqsi të ministrivetë linjës dhe institucioneve të linjës.Ne kemi zhvilluar diskutime më15.11.2011 me një ekspert amerikanpër marrëveshjen dhe më 18 janarështë bërë një tjetër takim me këtë

grup. Për pyetje të tjera që më duhettë kthejë përgjigje, më duhet ta real-izojmë pa media.

Beja: Në rregull përderisa ka çësh-tje që nuk duhet të bëhen publikeatëhere po e bëjmë pa media.

Dade: Ju kërkuat që të mos ishtemedia zoti kryetar. Mos u kompleksnga ministri. Beja, bëni detyrën.

Beja: Ti s'i kupton gjërat.Dade: Largoni djalin që e keni aty.

Mos u merrni me këtë punë. Ndajduhet të shkarkoheni ju i pari se kenikonflikt intersi.

Beja: Të zbatojmë rregulloren.Dade: E morëm materialin që na

është vënë në dispozicion, mirë do tëishte të na i sillte ministri një ditë mëparë. Kam disa pyetje. E para, a ësh-të bërë gjë me përgjegjësit që tentu-an të falnin detin? Ne për këtë mundtë bëjmë edhe një interpelancë meqëkëtu kemi pengesa nga kryetari. A kanjë urdhër nga kryeministri Berisha,ashtu siç kanë thënë gazetat? A kapasur kontradikta lidhur me këtëçështje mes jush dhe kryeministrit.

Më duket se ne i kemi prishur mar-rëdhëniet mes dy vendeve fqinjë,Shqipërisë dhe Greqisë. A duhet tënisin në këtë kohë negociatat?

Panariti: Nuk ka inkoherencë mesdeklaratës tonë dhe kryeministrit Ber-isha. Pala greke ka respektuar Vendi-min e Gjykatës Kushtetuese. Klimames vendeve, jane probleme jo të varu-ara, por do ta trajtoj me homologuntim grek gjatë vizitës që do kem tani

afër në Greqi. Të krijojmë grupe nego-ciatorësh. Palës greke i është bërë eqartë se marrëveshja është nul. Ajo eka respektuar dhe është pozicionuar nëraport me pozicionin tonë që buronnga vendi i Gjykatës Kushtetuese.Lidhur me ndikimin në prishjen mefqinjin tonë, unë mendoj që edhe nëkëndvështrimin e incidenteve megjyqtarët me gazetarët, janë problemeqë janë të varura nga njëra- tjetra, pordo të kenë trajtesën e drejtëpërdrejtënë takimin që do kem me homolo-gun tim. Të gjithë këto çështje do tëtrajtohen sepse mendoj se kjo ështëklima që duhet të trajtojmë. Lidhurme pyetjet nëse do të nisin tani apomë vonë negociatat, qëndrimi ynëështë që negociatat do të nisin atëherekur ne të jemi të përgatitur, atëherekur ne do ta gjykojmë që është me in-teres kombëtar që këto negociata du-het të nisin dhe jo bazuar në vullnetinpër hapjen nga pala greke. Nëse rine-gocimi do t'i lirohet mazhorancëstjetër, kjo do të varet se sa do të zgjas-in procedurat dhe është plotësisht emundshme që kjo t'i kalojë edheqeverisjes së ardhshme. Krijimi i gru-peve negociatore është atribut i Pres-identit. Vullnetin e ministrisë sëPunëve të Jashtme është që nisur edhenga sensibiliteti, në çështjen e delim-itimit që ka të bëjë me sovranitetin,ne jemi të hapur që pjesë të jetë e gjithëshoqëria. Grupi i punës ka mbaruarmandatin, ka dorëzuar materialin dhenuk është funksionale.

Ndërhyn Beja, dhe mbyll komision-in: Komisioni është i mbyllur, zotiministër i tha ato që kërkuat. Fale-minderit zoti Ministër!

Dade: Mos e mbyllni komisioninDokle: Hidhe në votë!Vetëm një përfaqësues i

mazhoranës ishte në komisionDade: Kur do të vini për seancë me

dyer të mbyllura zoti ministër?Panariti: Jam i hapur.Dokle: Është ky i mbyllur (për kry-

etarin e komisionit Fatos Beja)

Arta Dade


POLITIKE

Mbi bazën e një experience 10-vjecarenë fushën e vendosjes së APARATEVE të dëgjimit kabineti

"SALAJ" ju vjen në ndihmë në këto shërbime:

Matjen e dëgjimit (audiogram) FALAS.Marrjen e masës si dhe përgatitjen e saj(silikon apo akrilike) në kohë rekord brënda dy ditëve.Përcaktimin dhe programimin e aparatit sipas shkallës së dëgjimit.Shërbime (servis) për të gjitha tipet e aparateve.

Adresa: Pallatet e Shallvareve,Rr. Dëshmorët e 4 Shkurtit, përballë Taiwan

Nd. 24, Shk. 4, Ap.5 - TiranëTel: +355 4 2262 304 / Mob: 068 23 800 95

E-mail: [email protected]: www.salajakustik.com

KABKABKABKABKABINETIINETIINETIINETIINETI

APAPAPAPAPARAARAARAARAARATE DTE DTE DTE DTE DËËËËËGJIMIGJIMIGJIMIGJIMIGJIMI

TREVISTRAVEL & TOURS

Zbuloni magjinëe Las Palmas në Grand

Canaria (Spanjë)

Tel: +355 4 450 7086 Cel: +355 67 20 20 796 e-mail: [email protected]

Çmimi: 770 Euro; Qëndrimi: 7 netë në hotel me tre yjenë Grand Canaria, 1 natë në Pisa (Itali) në datë: 4 -12 Tetor 2012

Deklaratat e

pasurisë së zyrtarëve

do të verfikohen

Çdo deklaratë pasurie do të shoqërohetme një dokument shtesë ku

Inspektoriati i Lartë i Deklarimit tëPasurive do të saktësoj nëse shifrat edeklaruara nga zyrtari janë apo jo të sakta.Kjo shtesë në projektligjin e deklarimit tëpasurive e propozuar nga demokratët nëkomisionin e ligjeve nuk u mbështet ngadeputetja socialiste Ermonela Felaj e vetmjanga të majtët e mbetur në sallën e

mbledhjeve. Me argumentin se ky proces nuki shërben transparencës ajo braktisimbledhjen. Me herët deputetët socialist nuku shprehën kundër ndryshimeve në ligj, porduke marrë si shembull, shtrenjtësinë edhuratave dhe borxhet në vlera të mëdha tëmarra nga zyrtarët, kërkuan një reformë mëtë thellë ligjore. "Mjafton të shohësh disa ngagjyqtarët e Gjykatës së Tiranës dhe tëhabitesh për pasurinë e tyre që ta përplasin

në fytyrë sa të dalin para", tha Saimir Tahiri,deputet i PS. Ndryshimet në ligjin edeklarimit të pasurive, zgjerojnë rrethin epersonave që hetohen. Sipas kryeinspektoritAdriatik Llalla, ato i lejojnë inspektoriatit tëhetojë edhe për pasuri që nuk janë deklaruaraskund. "Është një vilë shumë e bukur që nukështë në emër të askujt, unë shkoj çdo verë. Eke instrumentin ligjor të më pyesësh mua", ushpreh Rusmajli.

MPJ gaboi prapë: Nuk mori plotëfuqinë e Presidentit

Zbardhen skenaretpër ndarjen e detit

Shqipëria do t’i drejtohet Konventës së vitit 1982

TIRANE

FERNADA CENKO

ProcesiNë marrëveshje me palën greke duhen kërkuar dhe gjeturqëndrimet e kompromisit që do të krijonin mundësinë e zgjidhjespërfundimtare të përcaktimit të kufirit detar midis dy vendeve tona.Lënia në heshtje ose hyrja e procesit në rrugë pa krye, në çdo rastdo të ishte me pasoja për interesat tona

Nishani-Sequi:

"Reformatqë kushtëzojnëstatusin"

Ngrihet një grup punendërinstitucional, i pajisurme plotëfuqinë e Kryetarittë Shtetit për negocimin,ndjekjen e procedurave tëbrendshme të miratimit nëpërputhje me ligjin përTraktatin dhe Marrëveshjet,nënshkrimin, si dhehyrjen në fuqi të saj

Ministria e Punëve tëJashtme ka zbardhurskenarët se kur do të

ndodhë ose jo marrëveshja përdelimitimin e shelfit kontinen-tal mes Republikës së Sh-qipërisë dhe Republikës së Gre-qisë. Në një dokument që kadorëzuar Ministri iJashtëm, EdmondPanariti janë zbër-thyer skenarët sekur mund të ndo-dhë marrëveshjadetare. Në zbatim tëvendimit të GjykatësKushtetuese pala sh-qiptare është e intere-suar që kjo çështje tëmos mbetet e hapur."Në marrëveshjeme palën greke du-hen kërkuar dhegjetur qëndrimet ekompromisit që dotë krijonin mun-dësinë e zgjidhjespërfundimtare tëpërcaktimit të ku-firit detar midis dy vendevetona. Lënia në heshtje osehyrja e procesit në rrugë pakrye, në çdo rast do të ishteme pasoja për interesattona", thuhet në dokumen-tin e sjellë në Kuvend.

SKENARI 1Sipas Panaritit, rinegociimi

i marrëveshjes, politikisht, kapak mundësi që pala greke tëpranojë riinegocim, të paktënpër afatet e parashikueshme.Arsyet, sipas Panaritit janë tëlidhura me debatin ebrendshëm politik në Greqi dhepozicionin e vështirë në të cilinmund të vendosej shumicaqeverisëse për shkak se shumi-ca e mëparshme e negocioi dhepërfundoi marrëveshjen, ndër-sa shumica aktuale nuk ështënjë gjendje ta zbatojë.

SKENARI 2Pala greke, sipas skenarit të

servirur nga Ministria e Jashtme,mund ta lërë në heshtje duke vi-juar respektimin nga ana e saj tëvijës detare të përcaktuar në mar-rëveshjen e rrëzuar (siç ka njof-tuar me Notën Verbale të datës25 shkurt 2010, ku çështja tra-jtohet si një problem i një-nashëm i palës tonë). "Ky do tëishte skenar i papërshtatshëmpër palën tonë, sepse mbanhapur mundësinë e shfrytëzim-it të kësaj çështje nga ana e Gre-qisë në një rrethanë të caktuarku Shqipërisë do t'i nevojitejmbështetja e Greqisë", thuhetnë materialin e sjellë nga min-istria. Po ashtu Panariti ka sjellë

në vëmendje edhe precedentënë vendet e Europës. "Mosmar-rëveshja për kufirin mes Kroa-cisë dhe Sllovenisë, kur kjo efundit këkroi zgjidhje të këtijproblemi pikërisht në momen-tin final, kur diskutohej anëtarë-simi në fund të negociatave iKroacisë në BE. Bllokimi ngaana e Greqisë për shkak tëkundërshtisë për emrin kush-tetues të anëtarësimit të Maqe-donisë në Nato dhe bllokimin emiratimit për fillimin e bisedi-meve për anëtarësimin e Maqe-donisë në BE", thuhet në materia-lin e sjellë nga Ministria e Jashtme.

SKENARI 3Skenari më ekstrem do të ish-

te vështirësimi i menjëhershëm imarrëdhënies të Greqisë me Sh-qipërinë, me implikime shumënegative si në marrëdhëniet dy-palëshe, ashtu edhe në procesetinterguese të Shqipërisë e nëdisa organizata ndërk-ombëtare(KiE, OSBE etje). Merrethanat e tanishme ky ske-nar nuk ka gjasa të ndodhë. Nëtakimin e zv/kryeministrit dheMinistrit të Jashtëm zoti Metame Ministrin Plotësues të Jas-htëm grek, zotin Droutsas, kyi fundit ka dhënë mesazhepozitive dhe miqësore, porpala greke pret që pala jonëtë marrë nismën për tëçbllokuar situatën.

PLOTFUQISHMËRIAE PRESIDENTIT

Ministria e Punëve të Jasht-me sërish gaboi për marrjen eplotfuqisë së presidentit. Ur-dhëri i nxjerrë nga kryeministriBerisha për të ngritur një grupinstitucional pune duhet të mer-rte edhe plotëfuqinë e Presiden-tit. Të paktën kështu është thënënga Panariti. Por në deklaratate mëparshme, është thënë seplotëfuqishmëria nga Presiden-

ti merret në kohën kur fillonpunën grupi negociator. Prasërish Ministria e Jashtme delbllof, ndërkohë, që sipas Pa-naritit ky grup pune ka përfun-duar punën. "Nëse dy palëtshprehen dakord, pala shqipa-tare është e detyruar të hyjë nëbisedime me një projekt, i cilimban parasysh të gjitha përcak-timet e vendimit të GjykatësKushtetuese. Në këtë rast, do tëduhet të ngrihet një grup punendërinstitucional, i pajisur meplotëfuqinë e Kryetarit të Shtetitpër negocimin, ndjekjen e pro-cedurave të brendshme të mi-ratimit në përputhje me ligjinpër Traktatin dhe Marrëveshjet,nënshkrimin, si dhe hyrjen nëfuqi të saj", thuhet në materia-lin e sjellë nga ministria, dukerenditur edhe institucionet.

GJYKATA EARBITRAZHIT

Nëse palët nuk bien dakordpër rinegociimin të mar-rëveshjes dhe kanë dëshirë tëzgjidhin çështjen në një peri-udhë afat-shkurtër mund tëkanalizohet në dy drejtime. "Nëkuadrin e përgjithshëm të sëdrejtës ndërkombëtare dukeqenë se ka ekzistuar një vullnetshtetëror për zgjidhjen e dhënënë marrëvehsjen e nënshkruar,ende të pa ratifikuar dhe pa hyrënë fuqi sipas së drejtës ndërko-mbëtare, pala greke mund tëkërkojë mjete ligjore për aktivi-zimin e marrëveshjes që e kacilësuar të drejtë dhe të lidhurme vullnet të mirë", dhe së dytipalët kanë mundësi t'i drejtohenpër zgjidhje sistemit të kon-ventës për të Drejtën e Detit.Ambasadori i BE i

akredituar në Tiranë,Sequi ka zhvilluar njëtakim Presidentin BujarNishani. U bisedua përvizitën e pritshme qëPresidenti Nishani do tëzhvillojë në Bruksel, ngadata 17-19 shtator 2012,ku do takohet me au-toritetet më të larta të BE.Sequi inkurajoi Presiden-tin e nëpërmjet tij, insti-tucionet shqiptare, tëpërmbushin kërkesat eparaqitura nga BE nëlidhje me reformimin esistemit gjyqësor, luftënkundër korrupsionit, ligjinpër heqjen e imunitetit dhereformën parlamentare.Nishani e garantoi ambas-adorin e BE në Tiranë sePresidenca e të gjitha insti-tucionet shqiptare do tëbëjnë më të mirën e mund-shme për të shfrytëzuar nëmënyrë efektive kohën embetur për të plotësuarkriteret që garantojnëmarrjen e statusit të ven-dit kandidat në BE.

Edmond Panariti


POLITIKE

Debati, Berisha: Majko

rrezikon të bëhet

kurban i mbretërisë

Kryeministri Berisha, në mbledhjen eqeverisë vlerësoi nismën e

kryebashkiakut të Vlorës, Shpëtim Gjika, përriformatimin e Sheshit të Flamurit, dukeftuar dhe krerët e tjerë të bashkive që tëndjekin të njëjtën rrugë për të nderuarhistorinë në 100 vjetorin e pavarësisë."Komisioni është marrë me disa aspekte tëharruara të historisë. Unë shoh që zotiPandeli Majko rrezikon të bëhet kurban i

mbretërisë për fajin e vetëm se bëri njëdeklaratë në përputhje të plotë me vendimet emarra në Parlamentin shqiptar për Mbretin,sepse është Parlamenti që ka qenë nëfunksion me spektrin politik", ka deklaruarkryeministri. Duke shtuar se "nuk besoj qëndonjë deputet do votonte për t'i dhënë tëdrejtën për të ardhur në pushtet njëtrashëgimie tradhtare". Sipas Berishës, forcatpolitike bënë një hap shumë të madh përpara

në vlerësimin e historisë së kombit të tyre e pokështu rikthimi pas referendumit i familjesmbretërore për t'i dhënë një status. "Tani kyzotëri përpiqet të gjejë armiq vetëm e vetëm seky zotëri pati kurajën t'i qëndrojë historisë içliruar nga ngarkesa enveriste", bëri diversionBerisha. Për të komisioni do vazhdojë të bëjëçdo përgatitje, ndaj ftoi çdo bashki e komunë tëfestojë këtë ngjarje e të nderojë gjithë ata ndajtë cilëve vendi ka detyrime.

Ambasadori i OSBE Wollfarth, takim me Ina Ramën

“Kryeprokurori tëzgjidhet në maj ‘13”

"Partitë, zgjedhjen ta bëjnë jashtë fushatave"

LajmiKreu i prezencës

së OSBE në Tiranë,Eugen Uollfarth ësh-të shprehur men-jëherë pas takimitme kryeprokurorenIna Rama se man-dati i saj përfundonnë maj të vitit 2013,për shkak të hyrjesnë fuqi të ndryshi-meve kushtetuese,në maj të vitit 2008.

TIRANE

JAKIN MARENA

Braçe:

"Berisha kanevojë përnjë avokat"

Koment

NGA AFRIM KRASNIQI

vijon nga faqja 1

KQZ si test standardesh për 2013

...ndryshme nga ajo paraardhëse.Me bisedime e konsensus të mbyllurPD-PS edhe më tej Shqipëria do të jetëvendi i vetëm në Evropë me KQZ tërë-sisht partiake. Palët refuzuan sugje-rimet ndërkombëtare për de-politiz-imin e KQZ dhe administrimit zgjed-hor, dhe vendosën të bëjnë atë që prak-tikisht kanë bërë edhe më parë, më2001, 2003, 2005, 2009 dhe 2011, tëruajnë monopolin e zgjedhjes dhedrejtimit të gjithë sistemit të adminis-trimit zgjedhor.

"Risia" e vetme është se këtë herëmazhoranca nuk do ta zgjedhë direktdhe apriori kryetarin e KQZ, por do tabëjë këtë përmes një procesi formal"seleksionues": pasnesër përfundon edrejta e çdo individi për të kandiduar

për kryetar të KQZ dhe më pas parla-menti (me 70 plus 1 votë, pra me votate shumicës) do të vendosë cili do drej-tojë këtë organ në katër vitet e ardhs-hme. Duke njohur praktikat e KQZ tëmëparshme, sidomos të viteve të fun-dit, apo praktikat e emërimeve par-lamentare në institucione kushtetuese(KLD, Bankë, KKRT, etj) nuk ka dilemëdhe dyshim se zgjedhja do të jetë mi-dis militantëve të palës qeverisëse, pranjë tjetër militant të dalë nga "garakonkurruese".

Problemi më i madh lidhet mezgjedhjet e anëtarëve të tjerë të KQZ.Sipas Kodit, dy anëtarë propozohennga partia kryesore e shumicës (PD), dynga partia kryesore e pakicës (PS), si dhedy respektivisht nga grupime deputetështë partive të shumicës/pakicës duke për-jashtuar PD-PS. Në mazhorancë kemi treparti të tjera parlamentare: LSI me 4 de-putetë, PDIU me 2 deputetë dhe PR me1 deputet. Cila parti do të marrë anëtarine pestë të KQZ? Me shifra LSI duket pre-tendente, por nëse ligji lexohet formal-isht, mund të ndodhë që PR apo PDIUmund të mbledhin më shumë se katërnënshkrime parlamentare me ndihmëne PD. A do të vendosë veto PD për të ndi-hmuar LSI duke braktisur aleatët his-torikë republikanë? A do të vendosë vetoLSI ndaj PD duke e detyruar atë të

zgjedhë anëtarin e saj? A do të ketë njëaleancë fluide midis LSI e PS nëpërkrahje të kandidatit të së parës? Sidotë jenë skenarët, zgjedhja e këtij anëtarido të vendosë më shumë se një mandate:do të përcaktojë koalicionin politik më2013. Nëse PD mbështet LSI atëherë nukka më dilemë se ato do të jenë në koali-cion zgjedhor edhe më 2013.

Problemi mbetet i hapur edhe nëprocedurën për anëtarin e gjashtë tëKQZ: Kodi ia njeh të drejtën e propoz-imit partive opozitare, përjashto PS-në.Në opozitë kemi dy parti parlamentare:PBDNJ me 1 deputet dhe në aleancë mePS, si dhe FRD parti e re politike me po1 deputet, jashtë aleancës me PS. Ligjër-isht dy palët kanë të drejtë propozimi tëkandidatëve për anëtar në KQZ; çësht-ja është se çfarë qëndrimi do të mbajëPS dhe PD sidomos duke ditur faktin sedy palët hartuan një Kod zgjedhor mesynim të vetëm, mënjanimin e forcavetë reja/të treta politike. Politikisht kadisa zgjidhje që mund të jenë çështje ne-gociatash politike ose votimi konkur-rues, por në çdo rast është çështje testie standardi sesi PS-PD do ta trajtojnëkëtë rast, për të kuptuar se çdo të bëjnëato më 2013 me votat e partive dhe ko-alicioneve të treta politike.

I njëjti problem do të shfaqet edhenë nivelet e tjera të administrimit

zgjedhor: zgjedhjen e KZZ, KQV dheKomisioneve të Votimit, ku secila palëdo të pretendojë përfaqësimin dhe tëdrejtat që i njeh ligji. Nëse PD do tëzgjedhë LSI për të pasur komisioner nëçdo nivel atëherë shanset e fitores së njëmandati nga PR, PDIU dhe partitë e tjeranë koalicion, janë e mbeten minimale.Nëse PS-PD pranojnë të drejtën ligjoretë FRD si parti parlamentare (i njëjtë merastin LZHK në zgjedhjet e fundit lokalepas deklarimit të deputetit F.Mima si de-putet i saj) atëherë koalicioni i tretë poli-tik do të ketë më shumë garanci se votae saj popullore përballë komisionerëvetë PD-PS do të numërohet.

Çështje të tjera të hapura për KQZmbeten formulat e vjetra të pandry-shuara, p.sh neni në fuqi se pavarësishtsi zgjidhet kryetari, nënkryetari i për-ket opozitës; kriteret përjashtuese përkandidatët për kryetar të KQZ; çësht-jet e financimit apo raportit midis KQZdhe KZZ-të, ndryshimet e reja mbinumrin e KZZ-ve dhe nevoja për njërishpërndarje territoriale zgjedhore, sidhe çështjet e vëzhgimit, ankimimit,etj, të rezultuara problematike edhe nëtë kaluarën. Nuk ka progres në detyr-imin tonë për politika gjinore nëpërzgjedhjen e listave të kandidatëve,në ndarjen e qartë midis burimeve sh-tetërore dhe fushatave elektorale, në

konfliktet e interesit midis kandidimitdhe posteve publike, apo në çështjet etransparencës publike dhe reklamaveelektorale.

Tradita zgjedhore tek ne mbetetnegative ndaj edhe pritjet për 2013 nukmund të përbëjnë përjashtim të plotë.Shpresa e administrimit të ndershëmzgjedhor mbetet e vakët përderisa filli-misht partitë (PD-PS) me ligj i kanëdhënë monopolin vetes të kontrollojnëdhe administrojnë të gjithë procesin,kurse garancia për një proces të lirëmbetet në pikëpyetje. Dy janë arsyet: epara përderisa reforma zgjedhore mbetigjysmake, dhe mazhoranca (në kontrastme qëndrimin e BE, SHBA, OSBE) vi-jon të këmbëngulë se zgjedhjet e funditkishin standarde të larta. E dyta, për-derisa dy palët e vjetra politike kanë tënjëjtën kuotë mbështetjeje dhe kështu,do të hyjnë në një garë të ashpër, shumëtë ashpër, për të fituar një mandat mëshumë, dhe kështu, të drejtën e man-datimit për qeverisjen e katër viteve tëardhshme. Për këto dhe të tjera arsye,formatimi i ri i KQZ do të tregojë shumëpër standardet e pritshme zgjedhoredhe për koalicionet parazgjedhore par-lamentare. Kjo e bën KQZ të rëndë-sishme, pavarësisht se roli i tij nëzgjedhje parlamentare (me sistem pro-porcional) mbetet i kufizuar.

Ambasadori i OSBE-sëEugen Uollfarth ka deklaruar se mandati i

kryeprokurores Ina Ramapërfundon në maj të vitit tëardhshëm, duke bërë thirrjeqë zgjedhja e Prokurorit të ritë Përgjithshëm të mos bëhetpjesë e fushatës elektorale nëqershor të 2013.

"Është e vërtetë që ka in-tepretime të ndryshme. Faktështë që mandati i krye-

prokurores është i kufizuardhe jo i pakufizuar. Do të tho-ja që herët apo vonë, apo mëmirë vonë se herët do ketë një

mundësi për të pasur njëpasardhës të Prokurorit tëPërgjithshëm. Do ishte shumëe rëndësishme që këto muajdhe jo javë të përdoren për tëkërkuar një personalitet tëkualifikuar që jetë në gjëndjetë kryejë këtë punë sa mëkërkuese e të pavarur. Doshfrytëzoja rastin t'i bëj thir-rje partive politike të shfrytë-zojnë kohën për të kërkuar njëperson të përshtatshëm e tabëjnë jashtë fushatave poli-tike. Viti 2013 ka për të qenënjë vit gjithë lëvizje. Por gjith-ashtu pas hyrjes në fuqi tëndryshimeve kushtetuese, nëmaj 2008, maji i 2013 mbe-tet koha kur do bëhet ndërri-mi i prokurorit. Të shfrytëzo-het kjo kohë për të përzgjed-

hur një personalitet të kuali-fikuar", tha Uollfarth. Sipastij, në takim u diskutua dheçështja e imuniteteve por dhereforma në drejtësi, si një ngakriteret thelbësore të BE. PorUollfarth vlerësoi së tepërmipunën e kryeprokurores InaRama për të ruajtur pavarës-

inë e këtij institucioni. Am-basadori garantoi mbështetjepër punën e kreut të Pro-kurorisë së Përgjithshme,ndërsa u shpreh se pavarësiae këtij institucioni është jetikepër funksionimin e shtetit tësë drejtës, por dhe një garan-ci më shumë në pavarësinë esistemit të drejtësisë. Kreu iOSBE pranoi se me Kryepr-okuroren Ina Rama u disktuadhe për çështjen e 21 janarit."Folëm dhe për 21 janarin. Dothoja që ne kemi mbështeturpunën investigative. Deri taniinvestigimet janë kryer ngaprokuroria e stafi i saj ndërsaka ende hapësirë për ti mb-eshtetur ata pasi prokuroriaduhet të punojë me minis-tritë", deklaroi ambasadori.

"Folëm dhe për 21 jan-arin. Do thoja që ne kemimbështetur punën inves-tigative. Deri tani inves-tigimet janë kryer ngaprokuroria e stafi i saj"

Nënkryetari i grupit tëPS, Erjon Braçe tha

se Berisha ka nevojë përavokat, jo për prokuror."Berisha e do Prokurorin

tani, në nën-tor! E do mep a t j e t ë r !Përse? Nëdemokraci,një Kryemi-nistër njësoj

si një qytetar, ka nevojëpër një avokat! Kurrë përnjë prokuror!! Vetëmkeshtu Kryeministri ësh-të i barabartë me qytetar-in!! Kur Kryeministri kaProkurorin atëherë s'ështëi barabartë me kërkënd!Ose ka vrarë, ka vjedhur,ka abuzuar me detyrën-dhe Sali Berisha i ka bërëkëto, ose kërkon që ai tëbëjë drejtësi dhe pseKushtetuta ia ndalonkëtë!", tha Braçe.

Eugen Uollfarth


EKONOMI

Dhoma Amerikane:

Abuzimet, tatimorët

po na falimentojnë

Dhoma Amerikane e Shqipërisë kashprehur dje shqetësimin lidhur me

refuzimin e drejtorit të përgjithshëm tëTatimeve për të zhvilluar një takim mepërfaqësuesit e saj. Dhoma Amerikaneinformoi anëtarët për organizimin e njëForumi Biznesi me Drejtorin ePërgjithshëm të Tatimeve, Gazmir Spahija,i cili ka anashkaluar kërkesën.

"Interpretime të ndryshme ligjore kanëbërë që industri të tëra të gjenden nëudhëkryq dhe të vënë në dyshim tëardhmen e tyre, sepsepaparashikueshmëria e ligjit dëmton nëmënyrë serioze aktivitetin e biznesit dhesidomos investimet e huaja. Qeveria duhettë jetë transparente në planifikimin dhebuxhetimin e saj fiskal dhe duhet të kërkojë

mendimin e biznesit kur harton politikatfiskale", theksohet në këtë deklaratë. Sipasbiznesit, po ndërmerret një fushatë e egërtatimore, ku inspektorët janë duke zbatuarnjë interpretim të ri të ligjit, duke vendosurgjoba të rënda edhe për aktivitete të vitevetë kaluara, të kontrolluara nga tatimorët,ndërkohë që rimbursimi i TVSH-së bëhetshumë ngadalë.

Vlerësimi i njerëzve që njohin kompaninë shtetërore të naftës

Ekspertët: Albpetrolidyshime për tenderin“S’kemi informacion, të çuditur nga oferta”

LajmiZyrtarë dhe ish-

zyrtarë të Energje-tikës janë shprehurpër Shqiptarja.comlidhur me ecurinë eprocesit të privatiz-imit të Albpetrolit.Ata janë përfshirënë një debat lidhurme transparencën,çmimin e ofertavedhe kompanitë që ikanë ofruar ato

TIRANE

GENC KONDI

Ende asnjë informacionnuk ka mundur të çajë"murin e heshtjes" të

ministrisë së Ekonomisë,Tregtisë dhe Energjetikëslidhur me procesin e privatiz-

imit të Albpetrolit. Sipas buri-meve zyrtare nga Komisioni iVlerësimit të Ofertave, endepo vazhdon verifikimi i ofer-tave, të cilat, sikurse theksonzv.ministri Enno Bozdo, janësecila prej qindra faqesh dhekërkojnë kohën e duhur për t'uverifikuar. Nga ana e tyre, ek-spertë të sektorit, që kanë pa-tur pozicione drejtuese në Alb-petrol apo në METE, hedhinhijen e dyshimit lidhur me zg-jatjen e procesit apo shifrën eofruar. Sipas ish-zv.ministrit

Pajtim Bello, shifra e ofruarnuk duhet të na çuditë, pasivetëm Albpetroli do të vlerë-sohej mbi 650 milionë euro,por në paketën e privatizimitqeveria ka përfshirë edhe fus-hat naftëmbajtëse, për të cilatnuk jep asnjë informacion seçfarë rezervash përmbajnë.Ndërkohë, ish-drejtori i Alb-petrolit Maksim Shuli thek-son, nga ana e tij, se gjithë pro-cesi dhe vetë ligji për formulëne privatizimit të Albpetrolitduhet të kalojnë në gjykimin e

Gjykatës Kushtetuese sa nukështë vonë, por një gjë të tillëduhet ta iniciojë opozita poli-tike. Ndërkohë, kjo e funditnuk pranon të prononcohet,me përjashtim të ndonjë depu-teti që ka shkruar në Face-book, duke lënë të kuptohet seështë në pritje të hapave tëmëtejshme të qeverisë për tëdhënë gjykimin e vet.

Dje në zyrën e zv.ministrittë Ekonomisë, Tregtisë dheEnergjetikës, njëkohësishtkryetar i Komisionit të Ten-derit, Sokol Dervishaj, kanëkryer "vizita" biznesmenë tëhuaj, të cilët, sipas burimevenga METE, interesohen përecurinë e procesit. Megjithatë,asnjë njoftim nuk është dhënëpër verifikimin e dokumen-tave dhe datën e përfundimittë këtij verifikimi.

Njëkohësisht, nesër nëMETE parashikohet tëshpallen ofertat për privatiz-imin e 4 HEC-eve mbi lumen-jtë Mat e Bistricë.

Ish-drejtor i AlbpetrolitShuli: Opozita tëdalë kundër tenderit

Jeni dakord me for-mulën dhe mënyrën sesi po bëhet privatizimi ikompanisë Albpetrol?

Zakonisht, privatizime tëtilla bëhen, por shteti mban"kuotën e artë", rreth 30-35për qind të paketës së ak-sioneve, të drejtat që rrje-dhin nga kjo "kuotë e artë"përcaktohen me ligj dhepjesëmarrës në aksione du-het të jenë edhe punonjësit.

Të ardhurat totale të ko-mpanisë, sipas llogaritjevetë mia, janë afërsisht 1.6miliardë dollarë dhe fitimineto rreth 1.1 miliardë dol-larë në vit.

Si e vlerësoni çmim-in e ofruar nga blerësi imundshëm, me vlerë850 milionë euro?

Me çmimet aktuale tënaftës, fitimet e blerësit dotë ishin kolosale, mbi 5 mil-iardë dollarë, pa përfshirëtë ardhurat nga nënproduk-tet e naftës pas përpunimittë saj dhe pa fitimin ngakoncensionet.

Jeni kundër vijimit tëprocesit të privatizimit,në këtë formë si po zh-villohet?

Opozita duhet takundërshtojë këtë ligj në

Gjykatën Kushtetuese dhetë kërkojë me insistim pe-zullimin e privatizimit tëAlbpetrolit, të paktën përpesë vitet e ardhshme, pasiky proces po bëhet nëmënyrë tepër të fshehtë, patransparencë dhe mjaft ko-rruptive. Nuk dimë endevlerën e Albpetrolit. Formamë e mirë do të ishte ajo ekonçensioneve dhe jo mëshume se 20-25 vjet. Vep-rimet e qeverisë për priva-tizimin total, edhe memarrëveshjet konçension-are, janë një gabim fatalpër fatet e vendit. Asnjëvend në rajon, Evropë apobotë nuk ka bërë një priva-tizim të tillë. Duhet, meçdo mënyrë, të ndalimkëtë veprim abuziv, qëdëmton kompaninë dheinteresat e vendit.

Zv.ministri i METEBozdo: Procedurat etenderit, transparente

Si e gjykoni ecurinë eprocesit të privatizimittë kompanisë shtetëro-re Albpetrol deri tani?

Është një proces tërë-sisht transparent. Duhet t'ijapim kohë Komisionit tëvlerësojë ofertat e paraqit-ura. Nga 20 kompani qëkanë marrë informaciondhe formularët e paketës sëprivatizimit, 6 kompanindërkombëtare kanë shpre-hur një ofertë financiaredhe teknike. Ofertat janëqindra faqe të plotësuaranga secila kompani. Tëgjitha ofertat duan kohën eduhur për t'u verifikuar.

Mund të mësojmë mëshumë nga ju lidhur medokumentacionin e pa-raqitur nga firmat?

As unë, që jam zëv-endësministër, nuk kam ak-sesin e nevojshëm apo tëmjaftueshëm brenda Komi-sionit të Ofertave. Ky procesprivatizimi është shumë ko-mpleks, ka nisur një vit egjysmë më parë, që nga për-gatitja dhe vlerësimi iaseteve, si dhe joshja e inves-torëve, duke ofruar materia-lin shkresor sa më korrekt etransparent tek investitori.

Çfarë garancie kemi

për korrektësinë e pro-cesit?

Kemi dhe një konsulentndërkombëtar, ashtu siçkemi të bëjmë më vendim-marrje transparente ngaKëshilli i Ministrave.Gjithshka do të jetë trans-parente në kohën e duhur.Procedura për privatizimine kompanisë shtetërore "Al-petrol" ka qenë e publikuarprej 8 muajsh për të gjithëinvestitorët, publikun emedian.

Ajo që dua të theksojështë se, një klimë e ndezurpolitike, ku ka acarime dhedeklarata se 'nuk do të njo-him asnjë kontratë apokoncension', shërben për tëtrembur investitorët, sido-mos ata europianë, që janëshumë të ndjeshëm ndajdeklaratave politike.

Ish-zv.ministriBello: Po dëgjojmë atoqë s’kemi dëgjuar asnjëherë

Çfarë mendimi keni, siekspert i vjetër i energje-tikës dhe i privatizimeve,për kompanitë që kanëparaqitur oferta për bler-jen e Albpetrolit?

Po dëgjojmë emra, që nuk ikemi dëgjuar asnjëherë, të ko-mpanive të cilat nuk kanë qenëtë pranishme në rajon, në Evropëdhe në Shqipëri. E dyshimtë ësh-të përvoja e tyre në fushën e en-ergjetikës, që është një kusht iparashikuar me ligj për t'u shpal-lur fitues. Për privatizimetstrategjike, është e domosdoshmeqë blerësit të jenë profesionistë,madje të njohur në sektorët për-katës, në arenën ndërkombëtare.

Ç'mendim keni përçmimin e ofruar, që arrinnë 850 milionë euro?

Vetë Albpetroli si ndërmarrjeduhet të vlerësohet së paku 650milionë euro, por të mos har-rojmë se këtu ai është ofruarsëbashku me fusha naftëm-bajtëse, të cilat kanë rezerva naftee gazi ende të panjohura, kështuqë vlera e ofertave duhej të kish-te qenë shumë më e lartë. Qever-ia nuk i thotë asgjë publikutlidhur me vlerën e këtyre rezer-vave dhe kjo është mungesëtransparence. E rëndësishmeështë të kuptohet se çfarë "mal-li" qendron përballë asaj shifre,për të kuptuar në se ajo është e

pranueshme apo jo. Kur, veç ak-tivitetit dhe aseteve të ndërmar-rjes, jepen edhe fushat e naftësme burime përkatëse, linjat etransmetimit, etj, vlera mund t'ikalonte 1.5 miliard eurot.

Sipas jush, koncensio-net duhej të ishin trajtuarmë vete nga privatizimi indërmarrjes?

Duket se qeveria ka nevojëurgjente për fonde dhe këto ikërkon me çdo mënyrë. Porprivatizimi është një gjë dhekoncensioni është diçka tjetër.Koncensionet nuk mund tëprivatizohen, siç po ndodh. Nëkëtë proces, duhej të ishin evi-dentuar dy drejtime: Albpetro-li dhe fushat naftëmbajtëse.Kështu siç janë bashkuar, pas10 vjetësh do të konstatojmë sevendi do të ketë pësuar humbjedhe jo fitim nga ky proces.


SOCIALE

Infermierët, provim

shtesë për të mbajtur

vendin e punës

Ashtu si edhe mjekët, infermierët do t'inënshtrohen edukimit në vazhdim.

Projekti pilot, i cili do të përfshijë 500infermierë të spitaleve publike dhe private,do të nisë në vitin 2012 dhe do të përfundojënë fund të vitin 2014. Gjatë kësaj periudhetre -vjeçare, ata duhet të kenë grumbulluar30 kredite. Ndërkohë që sipas përfaqësuesvetë qendrës së akreditimit dhe certifikimit të

bluzave të bardha, nëse në fund të kësajperiudhe, personeli ndihmës nuk ka mundurtë grumbullojë kreditet e duhura, ata do t'inënshtrohen një provimi shtesë për tëmbajtur vendin e punës. "Nëse nukrezultojnë kalues në këtë provim, atëherëmasat do të jenë deri në marrjen e vendimitpër largimin nga detyra", - shpjegojnëekspertët e qendrës që merren me

certifikimin e bluzave të bardha. Deklaratau bënë në takimin e organizuar dje nga"Urdhri i Infermierit", ku ishte i pranishëmedhe ministri i Shëndetësisë, Vangjel Tavo."Edukimi i vazhdueshëm i infermierëve dhemamive merr një rëndësi edhe më të veçantë,kur një pjesë e infermierëve që punojnë nëspitalet tona kanë mangësi të theksuara nëformimin bazë", - ka thënë Tavo.

?PERGJIGJE

Çfarë përcaktonakti normativ?Vetëm disa ditë mëparë qeveria miratoi njëakt normativ, sipas tëcilit, të gjithë banorët tëcilët banojnë prej viteshnë prona të ish-pronarëve, duhet tëdalin prej aty me datë 1nëntor.

A përcakton kyakt normativ seçfarë do të ndodhëme këto familje?Jo akti normativ nuk jepnjë zgjidhje konkrete përkëtë kategori, por ministrii transporteve, Olldashika deklaruar se ata mundtë strehohen ose nëazilin e pleqve, ose tëpërfitojnë nga skemat ebanesave sociale mekredi që jep pushtetilokal.

Për sa familjebëhet fjalë?Sipas deputetit socialistSaimir Tahiri, janë rreth5400 familje që prekennga ky akt normativ. Atajanë kryesisht tëmoshuar, që kanë mbeturnë këto banesa që ngakoha e monizmit.

Po vetë banorëtçfarë mendojnë?Ata janë kundër këtijvendimi. Sipas tyre njëpjesë e madhe e tyrejetojnë vetëm mepensione minimale, qënuk mund të përballojnëkredi, ndërsa nuk pranojnësi zgjidhje as strehimin etyre në azile. Ata kanëorganizuar dje një protestëpër të kundërshtuar këtëvendim, protestë e cila sotdo të zhvendoset përparaparlamentit, ku pritet tëkalojë për miratim ky akt,ndërsa refuzojnë nëmënyrë kategorike të dalinnga shtëpitë.

PYETJE

LajmiBanorët që jetojnë nështëpitë e ish-pronar-ëve, kanë protestuardje kundër aktit nor-mativ që i detyron atatë lirojnë banesat derime datë 1 nëntor. Atakanë deklaruar se nukjanë kundër ish-pr-onarëve, por u bënëthuajse gjysmë shekulliqë jetojnë në këto bane-sa dhe kanë paguarqira, ndaj shteti të gjejënjë zgjidhje, por sigur-isht nuk do të pranojnëtë shkojnë në azil.

BRUNILDA GOROVELLI

TIRANE

SOCIALISTËT

"Azili për këta banorë,është turpi i qeverisë"

Të verbëritAzil në BelgjikëShoqata: Kanë të drejtë

TIRANE

Me dhjetëra persona të verbër ngaShqipëria kanë kërkuar azil në

Belgjikë, vetëm gjatë muajit të fun-dit. Ata e kanë argumentuar kërkesënpër azil duke u shprehur se në Sh-qipëri u cënohen dhe u shkelen tëdrejtat e tyre si persona me aftësi tëkufizuara. Numri i këtyreazilkërkuesve do të vazhdojë të rritetedhe më tej, pasi disa dhjetëra kërke-sa të tjera janë në proces.

Shoqata e të Verbërve, duke shpre-hur indinjatë, thotë se institucionet e

qeverisë janë përgjegjëse kryesore përkëtë emigrim të detyruar, pasi ven-dimet më të fundit për kufizimin erimbursimit për energjinë elektrike,telefoninë dhe karburantin, kanëvështirësuar edhe më tej jetesën e tëverbërve. "Largimet janë pasojë e njëgjendje të pashpresë të krijuar vitet efundit si rezultat i përkeqësimit të tëdrejtave nga ndryshimi i legjislacionitdhe reduktimit të programeve sociale,por ne jemi të vendosur të vazhdojmëpërpjekjet dhe problemet të zgjidhennë Shqipëri", - tha Sinan Tafaj, kry-etar i Shoqatës së të Verbërve.

InvestimiBashkia, 34.5 milionëlekë për rrugën e Shkozës

TIRANE

Bashkia e Tiranës ka nisur punënpër rikonstruksionin e rrugës

“Endri Keko” që lidh bulevardin ZhanD’Ark, sipër maternitetit të ri merrugën “Sadik Petrela” që të nxjerr teuran e Shkozës. Rehabilitimi i këtijsegmenti rrugor, të gjatë 420 metra,do t’i kushtojë bashkisë së Tiranës34.5 milionë lekë të reja. kryebash-kiaku Basha, teksa ka inspektuarpunimet në këtë zonë, ka deklaruarse kjo rrugë do t’i shërbejë një ko-muniteti prej 3 m ijë banorësh dhe

shiriti i inaugurimit do të pritet pas10 muajsh. Ndërsa ka deklaruar senjë tjetër lajm i mirë do të jetë edhenisja e investimeve për sistemimine shtratit të Lanës nga maternitetideri lart te ura e Shkozës. “Një lajmtjetër i mirë për këtë zonë të qytetit,është se ne kemi përfunduar pro-jektin teknik për rehabilitimin eplotë të shtratit të Lanës, nga pjesaku mbaron këtu dhe deri në Shkozë,projekt për të cilin, në ditët e ardhs-hme, do të negociohet financimi meqeverinë shqiptare” – theksoi Krye-tari i Bashkisë.

Banorët në protestë: Nuk pranojmë të shkojmë në azil

"Vetëm zvarrëdalim nga shtëpitë"Çifti Shaha: Kemi 50 vjet që jetojmë këtu

U është shembur çatiambi kokë"! Me kuptimin e plotë të fjalës,

kështu u ka ndodhur rreth5400 familjeve që jetojnë meqira në shtëpitë e ish-pronar-ëve, pas aktit normativ që pritettë miratohet sot, dhe që i dety-ron ata të dalin nga shtëpitë kujetojnë prej afro gjysmë shek-ulli. Kështu u ka ndodhur edhe

Jonuz e Fatime Shahës që prej50 vitesh jetojnë në një shtëpipranë sheshit "Avni Rustemi", tëcilin ua ka dhënë shteti i dikur-shëm. Ata shprehen se i kanëpaguar rregullisht detyrimet qëkanë ndaj ish-pronarëve, madjenë fillimet e demokracisë kanëpaguar edhe 100 mijë lekë të vje-tra për privatizim, por që semorën vesh asnjëherë se nga va-jtën. Në një intervistë për"Shqiptarja.com", ata tregojnë sejetojnë vetëm me 120 mijë lekëtë vjetra pension dhe nuk bëhetfjalë për të marrë ndonjë kredisociale. Jonuzi ka tre vjet që e kahumbur fare shikimin dhe vetëmqëndron në një cep pa lëvizur. Porata janë të vendosur se me 1 nën-tor nuk do të dalin nga shtëpitë,pa u gjetur nj zgjidhje tjetër mëparë. Dhe kjo nuk duhet të jetë azili.Ndërsa gjatë ditës së djeshme pro-testuesit, kanë deklaruar se do tëdalin në protestë përpara parla-mentit në kohën kur pritet që tëmiratohet ky akt normativ që i lënë rrugë të madhe.

Sa vite keni që jetoni nështëpinë që duan t'juamarrin?

Quhem Fatime Shaha dhekam 50 vite që jetoj këtu, passheshit "Avni Rustemi". Ne sh-tëpinë na e ka dhënë shteti idikurshëm, e kemi marrë qëgjatë kohës së regjimit social-ist, pasi këto ndërtesa ishinpronë e shtetit. Tani që jemi nëdemokraci filluan privatizimet

Për Saimir Tahirin, përfaqësues i Partisë Socialiste, i cili ishte i pranishëm gjatë protestës së ban-

orëve, azili do të ishte një turp. "Askush nuk ka asgjëme ish-pronarët, pasi ato kanë të drejtën e tyre. Mosbini në grackën e Sali Berishës. Drejtësia e ish-pronar-ëve jo në emër të padrejtësisë për ju"- ka thënë SaimirTahiri deputet i Partisë Socialiste. Sipas tij janë 5400familje shqiptare pa shtëpi, të cilat nuk duhet të lihennë mëshirë të fatit. Tahiri, ka shprehur mbështetjenedhe në emër të Partisë Socialiste për të gjithë ban-orët që ndodhën në të njëjtën situatë.

dhe pronari i atëhershëm ikërkon me çdo kusht. Po taniku të shkojmë ne? Në azil aqqë bëhet fjalë të shkojmë.

Me kë jetoni ju?Unë jetoj vetëm me bash-

këshortin tim. Ai është e ver-bër dhe fëmijë nuk kemi. Çfarëtë bëj unë e vetme??

Kur e ka humbur shikimin?Ka pasur probleme më parë,

por jo që të mos shihte. U bënëtre vjet që nuk sheh fare. Nejetojmë të dy dhe nuk mund tërri mes katër rrugëve apo tëshkoj në azil, por mesa duketaskujt nuk po i bëhet vonë aq

sa po na nxjerrin jashtë.

Po çfarë ju kanë thënëdo t'ju strehojnë dikutjetër?

Jo, nuk ka mundësi tjetërveç daljes në rrugë ose azilit.Sepse Olldashi na thotë që tëshkojmë në azil të pleqve, kurai vetë me rrogë 2 milionë lekëe unë më një pension 120 mijëlekë të vjetra. Na kanë thënë qëtë shikojmë vetë për të gjeturshtëpi, as nuk e kanë marrëmundimin që të na orientojnësë paku tek banesat sociale. Poedhe ato banesa sociale i kanëçuar jashtë qendrës së Tiranëssikur të ishim të internuar.

Dikur internimi bëhej për tjetërgjë, sot po bëhet në një formëtjetër.

Po për kredi sociale akeni aplikuar që të mundtë blini një shtëpi?

120 mijë lekë e kam unëpensionin. Çfarë do të bëj unëme 120 mijë lekë??? Të ushqe-hem? T'i përdor për nevoja tëtjera apo të paguaj kredinë.Pastaj edhe banka që jep kred-inë, pavarësisht se të miratohetnga bashkia e Tiranës, do njëgaranci për të na e dhënë. Poredhe sikur të miratohet kredia,le të themi më minimale qëështë diku te 30 milionë lekë të

vjetra. Me çfarë do i paguajunë? Me pensionin tim 120mijë lekë të vjetra në muaj.Jemi në pikë të hallit.

Sipas aktit normativ me1 nëntor ju duhet të lironibanesat, do e bëni ju njëgjë të tillë?

Ne kemi dalë sot këtu për t'ithënë këtij shteti se nuk dalimnga shtëpia, vetëm nëse na jepnjë tjetër. Jo se nuk duam, pornuk kemi ku të shkojmë. Vetëmpo na tërhoqën zvarrë. Ne këtoshtëpi na i ka dhënë shteti, dhepo ky shtet le ta zgjidhë problem-in me pronarët, por jo duke nahedhur neve në rrugë të madhe.

Fatime dhe Jonuz Shaha gjatë protestës së djeshme


AKTUALITET

Ekstradohet nga

SHBA 45 vjeçari i

kërkuar për vrasje

Një shqiptar i kërkuar për vrasje nëvendlindjen e tij, është kthyer nga

autoritetet amerikane për t'u përgjigjur paraligjit të vendit të tij. Sokrat Stambolliu, 45vjeç, i njohur edhe si Albert Kapllanaj,jetonte në Dedham dhe ishte arrestuar ngazyrtarët e Emigracionit Amerikan në mars tëvitit 2011, kur u përpoq të regjistrohej si njënjë i dënuar për aferë seksuale, nëDepartamentin e Policisë të Dedham,

ndërkohë që qëndroi nën kontrollin eEmigracionit, derisa u riatdhesua.Stambolliu ishte subjekt kërkimi i Interpolit,pasi akuzohej për vrasje në Shqipëri. Nëkohën e arrestimit të tij, Stambolliu pranoise ishte në mënyrë të paligjshme në Shtetet eBashkuara dhe u arrestua për shkeljeadministrative emigracionit, teksa u vendosnë procedurën e lëvizjes, sipas deklaratës.Më parë, Stambolliu ishte arrestuar në vitin

2002 në Boston për akuzën e përdhunimit tënjë fëmije. Në vitin 2003, ai u padit nëSuffolk nga Gjykata e Lartë dhe u dënua nëvitin 2005 për tentim dhunimi të të miturve.Kapllanaj në vitin 1998 ka vrarë në lagjen"Liri" të Fierit 23 vjeçarin Artan Krasniqi. Qëprej asaj dite Kapllanaj është shpallur nëkërkim por ai mundi të arratisej ngaShqipëria dhe të jetonte disa vite nënidentitet të rremë në Shtetet e Bashkuara.

Gjendet e masakruar 30-vjeçarjaTrupi i pajetë i gruas nga Pogradeci u gjet dje pasdite nga një çoban i zonës. Policia merr

në pyetje pronarët dhe punonjësit e disa moteleve. Familjarët identifikojnë viktimën

QAFE QAFE QAFE QAFE QAFE THANE/THANE/THANE/THANE/THANE/ Policia nis hetimet, viktima nëna e dy fëmijëve u qëllua me gur pas koke

Dukagjin

TIRANE

Gjakmarrja dyshohet se i ka marrëjetën një 49-vjeçari nga Dukagji-

ni. Ngjarja ka ndodhur mëngjesin edjeshëm në fshatin Vuksanaj, të Ko-munës Shalë, në Dukagjin. Sipas pol-icisë së Shkodrës, viktima është sh-tetasi Marash Tonaj, ndërkohë që nukka ende të dhëna për autorin e krimit.Policia është njoftuar nga banorët ezonës dhe menjëherë ka dërguar njëgrup hetimor drejt vendit të ngjarjespër të zbuluar shkaqet dhe rrethanate vrasjes së 49-vjeçarit. Mësohet seviktima është i afërm i ish-kryetarit tëkomunës Shalë, Dede Tonaj, i cili ak-tualisht mban detyrën e drejtorit të

rrugëve rurale në Shkodër. Vrasjaduket se ka qenë e paralajmëruar pasiMarash Tonaj ka qenë emër i njohurpër policinë. Viktima dyshohej të ketëqenë bashkëpunëtor në masakrimine 35-vjeçarit Petrit Lufaj, ngjarje kjoe ndodhur në mars të këtij viti. Kjongjarje mbeti e pazbardhur nga poli-cia dhe Prokuroria e Shkodrës, ndër-sa dhe pushteti vendor në Komunëne Shalës bëri apel që autorët e krimittë viheshin sa më shpejt përparadrejtësisë që të mos shkohej nëvetëgjyqësi. Burime policore pohojnëse motivet e gjakmarrjes mund të lid-hen edhe me një vrasje që i vëllai i vik-timës, Nik Tonaj akuzohet se ka kryernë vitin 2003 në fshatin Vuksanaj. Ky

i fundit akuzohet për ekzekutimin meautomatik të 63-vjeçarit Nikë Pjollidhe bashkëshortes së tij Sula Pjolli, përnjë vijë uji. Autori i dyshuar i kësajngjarjeje Nikë Tonaj vazhdon të jetëperson në kërkim. Ndaj edhe vrasja eMarash Tonajt mendohet se mund tëjetë një hakmarrje për ngjarjen e dy-fishtë të 9 viteve më parë. Megjithatëpolicia e Shkodrës tha dje se ështëende herët për të vënë gishtin mbi njëperson konkret pasi ende nuk janëmbledhur provat e nevojshme përorientimin e saktë drejt autorit. E sig-urt është që policia dhe hetuesitpërveç pistës së hasmërisë nuk kanëtë dhëna të tjera për konflikte tëmundshme të viktimës Tonaj.

LajmiPasditen e djeshme nëQafë Thanë është gje-tur kufoma e një femrerreth 30 vjeçe. Viktimaishte goditur me gurëpas koke dhe famil-jarët identifikuanviktimën e cila rezul-tonte e zhdukur prejdy ditësh në qytetin ePogradecit.

HABJON HASANI

TIRANE

Vritet për hakmarrje Marash Tonaj

Një femër e re rrethmoshës 30 vjeçe është gjetur dje e vrarë në

Qafë Thanë, ndërsa policia eKorçës ka nisur menjëherëhetimet, ndërsa në mbrëmjefamiljarët identifikuan vik-timën. Burime nga policia eKorçës thanë se trupi i pajetëështë gjetur rreth 100 metranë largësi nga Qafë Thanaposhtë një ure tek vendi i qua-jtur Rruga e Re. Viktima ësh-të parë fillimisht nga njëçoban, i cili ka njoftuar mëpas pronarin e një moteli dheky i fundit më tej telefonoi po-licinë. Trupi i pajetë është gje-tur rreth orës 17:30 të pas-dites së djeshme. "Viktimaështë gjetur e shtrirë përmbysdhe menjëherë kemi dalluardy plagë në pjesën e pasme tëkokës. Rreth 4 metra nga ku-foma kemi gjetur edhe një gurme gjak dhe mendojmë seështë arma e ftohtë me të cilënështë goditur viktima", thanëdje burime nga policia e Ko-rçës. Përveç rrobave të trupitviktimës nuk i është gjeturasnjë send, asnjë dokumentidentifikimi që mund të ndi-hmonte sadopak nëzbardhjen e identitetit të saj."Ka patur vetëm rrobat etrupit. Nga veshja duket nor-male një palë xhinse dhe njëbluzë normale. Përveçrrobave të trupit nuk kemimundur të gjejmë asnjë ele-ment tjetër të vlefshëm përidentifikimin dhe aktualishtjemi fokusuar në identi-fikimin e viktimës pasi vetëmnga identifikimi i vajzësmund të nisë dhe gjurmimi iautorit të kësaj ngjarje tërëndë", tha dje një drejtues i

lartë i policisë së Korçës.

ÇOBANINjë të dhënë të rëndë-

sishme policia ka mundur tësigurojë nga dëshmia eçobanit që gjeti viktimën. Si-pas dëshmisë së tij policia kazbuluar paraprakisht se vras-ja kishte ndodhur jo më largse 24 orët e fundit. "Unë kamkaluar në të njëjtën orë pak ashumë dhe një ditë më parëdhe në këtë vend nuk ka qenë

trupi i personit të vrarë. Men-doj se është vrarë jo më largse 24 orë dhe mund të jetëvrarë mbrëmjen e së martës",- ka dëshmuar çobani. Ngaana e saj policia ka nisur tëmarrë të dhëna edhe nga disamotele dhe biznese bar-restorant që ndodhen pranëzonës ku është gjetur viktimanë përpjekje për të gjeturndonjë të dhënë më shumë."Kemi nisur marrjen në py-etje të disa pronarëve dhe

punonjësve të moteleve dherestoranteve, pasi viktimamund të ketë qenë në to orëte fundit. Shpresojmë që tëdalë diçka dhe nga dëshmitëe këtyre personave paçka senuk jemi të sigurt nëse vikti-ma ka frekuentuar ambientete tyre të biznesit", - thanë djeburime policore. Nga anatjetër mësohet se paraprak-isht hetuesit nuk kanë kon-statuar shenja të abuzimitseksual të viktimës, por një

përgjigje shkencore në lidhjeme këtë rrethanë pritet të vijëpas ekspertimit mjeko-ligjortë kufomës. Për ekspertim dotë shkojë dhe guri i gjakosur icili mendohet se është dhearma e krimit, në përpjekjepër të evidentuar ndonjë gjur-më gishtërinjsh të vrasësit.

PRECEDENTINjë ngjarje e ngjashme ka

ndodhur edhe në 2 korrik tëkëtij viti në Milot. Trupi i pa-

jetë i një femre, mosha e sëcilës mendohet rreth tënjëzetave, është gjetur pranëbregut të lumit Mat në Milot.Viktima është gjetur pranëvendit të quajtur "Ura me har-qe" dhe hetuesit ende nukkanë mundur dot të zbulojnëidentitetin e saj ende sot ekësaj dite. Disa të rinj që polaheshin në këtë lum kanëparë dje paradite trupin e vik-timës e cila ndodhej në cek-tinë rreth 2 metra e gjysmëdistancë nga bregu. Pushues-it kanë njoftuar policinë pasikanë konstatuar trupin porfill pas njoftimit disa banorëtë zonës kanë hyrë vetë nëlum dhe e kanë nxjerrë vajzëne pajetë. Nga pamjet dukejqartë se rreth e përqark trupittë vajzës së vdekur është gje-tur një litar i sertë. Fillimishtpersonat që kanë nxjerrëtrupin e kanë tërhequr prejkrahu ndërsa pasi e kanënxjerrë në breg dukej qartëdhe litari që përshkonte dhetrupin e viktimës. Përposlitarit në pjesën pranë gojës sëviktimës është konstatuar dhenjë leckë që të jep përshtypjense mund të ketë shërbyer përti bllokuar frymëmarrjen vik-timës. Këto rrethana e bëjnëshumë misterioze këtë ngjar-je por policia e Kurbinit pa-varësisht rrethanave të dy-shimta tha se rasti është klas-ifikuar si vetëmbytje.

Në foto: Tuneliku u gjend emasakruar30- vjeçarja


AKTUALITET

Prokurori: Deklarata

jo e qartë, seancën tjetër

pyetje për Prendin

Deklarata e të pandehurit Ndrea Prendit,është kundërshtuar nga prokurori

Adriatik Camo, i cili i ka kërkuar gjykatës qëtë mos e lejonte të lexonte atë që kishteshkruar. Sipas prokurorit Camo, ipandehuri ka dalë nga objektiviteti i veprëspenale, për të cilën akuzohet dhe se tregongjëra të panevojshme për akuzën që iatribohet. Prokurori tregoi se në këtë

deklaratë nuk flitet asnjë gjë, rrethviktimave të 21 janarit dhe mënyrës sëvrasjes së tyre apo kush mund ti ketë vrarë.Nisur nga kjo situatë, ai i kërkoi gjykatës qëtë ndalonte të pandehurin Prendi, që tëmos e vijonte leximin më tej. Pavarësishtkëtij kundërshtimi, trupi gjykues karrëzuar kërkesën e prokurorit Camo, duke idhënë urdhër Ndrea Prendit për vijimin e

leximit të deklaratës. Pas përfundimit tësaj, përfdaqësuesi i prokurorisë u shprehse ky material nuk ishte një dëshmi edhënë para gjykatës, por një konkluzjonpërfundimtar, që i pandehuri mund ti jeptenë fund të procesit gjyqësor. ProkuroriCamo, rezevoi të drejtën që në seancën eardhshme të 19 shtatorit, ti bëjë disa pyetjetë pandehurit Ndrea Prendi.

Dëshmia e ish-komandantit të gardës Ndrea Prendi për 21 janarin

“Mesazhi kërcënues përsulmin toksik në vend”Bëmë mbrojtje heroike, me 50 efektiva të gardës

Telefonata

Burgaj s'mu përgjigj, kërkova Bashën TIRANE

Në momentin kur sulmi i demostruesve është intesifikuar dhe

forcat e policisë janë larguar, NdreaPrendi ka tentuar të kontaktojë në tele-fon me kreun e Policisë së Shtetit Hys-ni Burgaj, në mënyrë që ti kërkonte këtijtë fundit për të rivënë kordonin e poli-cisë. Por gjatë tentativës për të komu-nikuar me të dhe kërkuar ndihmë, Drej-tori i Policisë Hysni Burgaj nuk ia kahapur telefonin, gjë e cila ka bërë qëPrendi nëpërmjet tunelit të kryeminis-trisë të shkojë në hollin e kësaj godinë,ku ka takuar ministrin e Brendshëm tëasaj kohe Lulëzim Basha, duke i kërkuarkëtij të fundit të vendoste kordonin e

policisë, pasi po rrezikohej seriozishtjeta e efektivave të gardës dhe se nukishte në gjëndje që të përballonte sul-min i vetëm. "Nëpërmjet Qendrës seDrejtimit të Gardës, i kam kërkuarDrejtorit të Përgjithshëm të Policisë,marrjen e masave për të realizuar rre-thin e parë të sigurisë për Selinë eKryeministrisë, dhe kam marrëpërgjigje se "do të merren masat"- ësh-të shprehur Ndrea Prendi. Më tej ky ifundit ka treguar se kur ka dalë jashtë,madje duke dalë, ka dëgjuar zhurmëne zjarrit të hapur dhe ndërkohë, u in-formu se është shpërthyer porta,njerëzit po futen brenda dhe zjarri ësh-të manovër. "Në këtë situatë, të krijuarme shpërthimin e portës, duke pasur

parasysh se në ORV ndodheshinKryeministri i vendit, administrata dhendoshta edhe disa Ministra, dukepërcjellë dhe porosinë e Ministrit "përtë bërë kujdes", kam dhënë porosi Drej-tuesve të efektivave të Gardës me shër-bim në këtë objekt, për qëndrueshmëridhe veprime me profesionalizëm"- kapohuar i pandehuri Ndrea Prendi."Veprimet e forcave të Gardës, nëmënyrë të veçantë në këtë zonë, ishintë kushtëzuara për mbijetesë ndaj sul-meve e goditjeve në disa drejtime,flakëve të hedhura mbi trupat e efek-tivave dhe të bllokuar nga mungesa efrymëmarrjes, për shkak të lëndëvembytëse"- është shprehur ish-koman-danti i Gradës së Republikës.

LajmiNjë mesazh, teksti i të cilit nukbëhet i ditur është arritur të ka-pet nga shërbimet e inteligjencës,ku mësohej për përgatitjen e njësulmi toksik në disa vende të Eu-ropës, përfshirë këtu dhe Sh-qipërinë. Sipas ish-kreut të gardësNdrea Prendi, plani ishte që të sul-mohej kryeministria dhe presi-denca, ku do të vriteshin person-alitete shtetërore. Ky informacionka mbëritur një natë para Vitit tëRi, në 30 dhjetor 2010.

ELTON QYNO

TIRANE

KeqardhjeNdrea Prendi, tregoi se nëpërmjet mediave kamësuar lidhur me vrasjen e katër personave,mbrëmjen e 21 janarit 2011. Pas dëgjimit të këtijlajmi, unë si çdo shqiptar kam ndjerë keqardhje.

Persona të grupimeve ekstremiste, kishin nëplan të sulmonin me

lëndë kimike dhe toksike god-inën e kryeministrisë dhe atëtë presidentit, gjatë traziraveqë do të organizonte PartiaSocialiste në demostratën e 21janarit në Tiranë". Kështu kadeklaruar ish-kreu i Gardës sëRepublikës Ndrea Prendi,gjatë një deklarata të dhënënë seancën e rradhës gjyqë-sore, lidhur me dosjen e 21 ja-narit. Në një material, tëpërpiluar në formën e anal-izës që shkonte në rreth 27faqe, i pandehuri NdreaPrendi që akuzohet përvrasjen e shtetasit Faik Myr-taj, i ka treguar trupitgjykues se informacioni kambëritur një ditë para Vitittë Ri dhe se nga ana e tyre,ky informacion është marrënë konsideratë duke bërë qëtë merrën masa e nevojshmepër parandalimin e çdo sul-mi të tillë toksik. Ndrea Pren-di ka pohuar se nga ky sulm,parashikohej të vriteshindhjetëra njerëz, mes tyre dhepersonalitete të larta sh-tetërore, përfshirë këtu dheanëtarë të delegacioneve tëhuaja që veprojnë në vend.Ish-komandanti ka treguarse ky informacion është arri-tur të kapet nëpërmjet njëmesazhi telefonik, por qëPrendi nuk ka treguarburimin e këtij informacioni.

MESAZHIKËRCËNUES

Ka qënë pikërisht data 30dhjetor të vitit 2010, kur nëadrresë të zyrave inteligjenteshqiptare ka mbëritur një me-sazh kërcënues, duke parala-jmëruar një sulm toksik në in-stitucionet e presidentit dhe tëkryeministrisë. Ndrea Prendi,ka pohuar në gjykatë se ky in-formacion ka ardhur nëpërm-jet shkresës me numër 4139/

2 të datës së sipërcitur, peri-udhë kjo kur opozita shqiptarekishte filluar përgatitjet përzhvillimin e një demostrate,pasi nën zë flitej për trans-metimin e një video-përgjimimes dy politikanëve.Teksti imesazhit, tregonte për njësulm thuajse në të gjitha ven-det e Europës, ku mes shteteveqë do sulmoheshin do të ishtedhe Shqipëria. "Qëllimi ishtetë goditeshin dy institucionet

kryesore dhe më pas, të arri-hej të shkaktohej viktima nëanëtarët e parlamentit dhe mëpas tek delegacionet e huaja"-deklaroi Ndrea Prendi nëgjykatë. Më tej ky i fundit sh-toi duke akuzuar prokurorinëse kishte manipuluar meqëllim provat materiale, dukei falcifikuar të dhënat me atotë pistoletës së shoferit të tijMargarit Kume. Prendi e qu-jati hetimin e akuzës si jo ob-

jektiv dhe të njëanshëm, dukesulmuar që pas përfundimit tëdemostratës së 21 janarit,forcat e gardës ku kërkoi men-jëherë arrestimin e tyre.

MBROJTJA ME 50GARDISTË

"Me mposhtjen e rrethimittë policisë prej mbi 2500forcash (të përçare dhe larguarnga dy drejtimet kryesore),Forcat e Gardës u gjendën tëvetme dhe jo më shumë se me50 forca, të përballen me sul-met e ashpra intensive të gru-peve sulmuese prej mbi 400vetash, në disa drejtime, të or-ganizuar qëllimisht, për tëmposhtur me të gjithamënyrat gardën"-u shprehNdrea Prendi. Më tej ky i fun-dit deklaroi se në pamundësipër të hyrë në kryeministri,organizatorët përdorën sul-

min me automjetin vdekje-prurës për të shtyrë efektivatnë detyrë. Prendi, ka sqaruarse nuk duhet se në çfarë rre-thanash është gjendur ky au-tomjet, në një kohë kurqarkullimi dhe parkimi ishtei ndaluar nga policia në bule-vardin qëndror. "Ndaj tëgjitha këtyre sulmeve, qën-dresa e Forcave të Gardës ish-te sa heroike, për të realizuardetyrën në mbrojtje të insti-tucionit kushtetues, në për-puthje të plotë me përcak-timet ligjore e nënligjore përketë qëllim, po aq edhe njerë-zore. Dhe mbi të gjitha, pavar-ësisht nga situata e vështirëpër jetën, asnjë efektiv iGardës nuk braktisi detyrënapo vendin e shërbimit"-shprehet në deklaratën e tijish-komandanti i Gardës sëRepublikës Ndrea Prendi.

Hysni Burgaj

Ish-komandanti i gardës Ndrea Prendi në gjykatë


AKTUALITET

Letra kërcënuese

gjyqtarit, "Tërhiqu

sa nuk është vonë"

Pikërishit në ditën që u mbush një vitnga vrasja makabre e gjyqtarit

Skerdilajd Konomi, një tjetër gjyqtar ështëkërcënuar me jetë, duke alarmuar kështustrukturat shtetërore dhe forcat e sigurisë,të cilat kanë miratuar në mënyrë urgjentenëpërmjet komisionit të posaçem përmbrojtjen e gjyqtarëve, mbrojtje tëveçantë me forcat e njësisë "Brisku" për

gjyqtarin Ardit Mustafaj. Lajmi përkërcënimin e gjyqtarit konfirmohet ngaburime pranë këtij komisioni dheprokurorisë, të cilët treguan se prej katërditë e gjithë familja e tij është vënë nëmbrojtje të posaçme. Gjyqtari i Krimeve tëRënda, që ka gjykuar një sërë çështjesh tëbujshme, dhe që tashmë është pjesëe etrupit gjykues në procesin "Dritan Dajti",

ka gjetur ditën e 9 shtatorit një letër tehedhur poshtë derrës së apartamentit tëtij. Pikërisht në këtë letër ishte shkruar "...Tërhiqu nga çështja sa nuk është vonë,mos u bëj palë me të tjerët por tërhiqu...".Ky tekst ka bërë që Ardit Mustafaraj, tënjoftojë të gjitha institucionet kopetente,të cilat kanë marrë masa për sigurimin ejetës së gjyqtarit dhe familjarëve të tij.

"Pyesni tek Krimet e Rënda se si quhet snajperi"

Prendi: Snajper përtë qëlluar Berishën

“Është i rrezikshëm, u stërvit në Gjermani”

ELTON QYNO

TIRANE

Emri i këtij snajperi shqiptar nuk u bë i ditur nga ish-komandanti i Gardrës së Republikës, por nën zë thuhetse ai është nga Shqipëria dhe se prej disa vitesh kashërbyer në Forcat Komando edhe në Shqipëri

4 viktimatNë demostratën e 21 janarit, sipasojë e të shtënave me armënga Garda e Republikëshumbën jetën katër personatFaik Myrtaj, Hekuran Deda,Aleks Nikaj dhe Faik Myrtaj.

Një shtetas shqiptar ikonsideruar nga policia si person me prece-

dentë penale, ishte instruktu-ar si snajper në Gjermani, meqëllim vrasjen e kryeministritSali Berisha". Një gjë e tillë ubë e ditur nga Ndrea Prendi, icili e ka bazuar këtë thënie nënjë shkresë zyrtare nga Drejto-ria e Krimeve të Rënda, ku in-formohej për rastin konkretdhe për emrit e njeriut që kish-te marrë përsipër eleminiminfizik të kryeministrit. Nisur ngakjo situatë, janë marrë masa tëmenjëhershme për sigurimin ejetës së kreut të shtetit dhe ga-rantimin e qetësisë së tij, gjatëaxhendën së punës. I pandehu-ri Ndrea Prendi, deklaroi se kyinformacion ka arrdhur në 17janar 2011, nëpërmjet shkresëszyrtare me nr. 173-k/1 dhe seGarda e Republikës njoftohejpër një rrezik të tillë. I pyeturnga gazeta "Shqiptarja.com" sekush ishte personi që kishtemarrë përsipër vrasjen ekryeministrit Berisha, NdreaPrendi ka pohuar se ai nuk ësh-të i autorizuar të japë emrin ekëtij njeriu, duke thënë se ështëmë mirë të pyesim Drejtorinë eKrimeve të Rënda.

STËRVITJA ESNAJPERIT

Sipas të pandehurit NdreaPrendi, informacioni ka mbër-ritur në 17 janar dhe se atysqarohej me detaje mbi një sh-tetas me të dhëna si person merrezikshmëri, për akt kriminalndaj Kryeministrit të vendit,ku për realizimin e këtij aktipriteshin snajperë nga shtetasShqiptar me banim në Gjer-mani. Emri i këtij snajperi sh-qiptar nuk u bë i ditur nga ish-komandanti i Gardrës së Re-publikës, por nën zë thuhet seai është nga Shqipëria dhe seprej disa vitesh ka shërbyer nëForcat Komando edhe në Sh-qipëri. Autoritetet e in-teligjencës shqiptare, e kanë tëdokumentuar historikun e tijnë Shqipëri, dhe largimin jas-

htë vendit, ku sërisht aty shër-ben në Forca Speciale.Ndërkohë që në deklaratën etij dhënë në gjykatën e TiranësNdrea Prendi ka treguar se njëinformacion tjetër ka mbëriturnë datën 21 janar 2011, ditënkur ka ndodhur dhe demostra-ta e dhunshme. Pikërisht nëshkresën me nr. 247 të klas-ifikuar, thuhej se: "persona qëdo të ishin pjesëmarrës nëdemonstratë, mbi përgatitjet

në lagjet nr. 1 dhe nr. 2 në Ti-ranë, për grumbullim tëpaligjshëm, më datë 21 Janar2011, rreth orës 16:00 në Kën-din e Lodrave të Rruga e "El-basanit", me djem të moshësrreth 25-vjeç dhe me problememe drejtësinë, të cilët do të ish-in në pritje për të marrë sinja-lin për të hyrë në Sallën e Par-lamentit në mënyrë demon-strative. Po në këtë ditë, nëorën 20:00 do të shkonin nëafërsi të banesës së kryeminis-trit të vendit, ku do të prisnin

kthimin e P.L.SH.-së nëbanesë dhe ndërkohë pranëAmbasadës Italiane, do të ish-in të parkuara për to, dy au-tomjete me targa të huaja gjer-mane dhe zvicerane". Ky in-formacion sipas Ndrea Pren-dit, ka bërë që në kohë reko-rd të merren masa të men-jëhershme me hapjen e te-lave me xhemba në godinëne parlamentit dhe tek rrugaqë çon tek banesa e kryemi-

nistrit të vendit. Gjithashtuveç këtyre masave është ur-dhëruar rritja e personelit nëkëto dy shërbime.

PLUMBAT LUFTARAKËGjatë deklaratës së tij,

Ndrea Prendi ka pranuar nëgjykatë se pas agravimit të sit-uatës, efektivat e gardës kanëkaluar nga qitjet manovër, nëato luftarake. Raporti për njëgjë të tillë sipas Prendit ështëbërë nga Shefi i Shtabit tëGardës që në atë kohë ishte

Artan Hoxha, shefi aktual i ko-manduar i Gardës së Repub-likës. "Forcat e Gardës, nëmënyrë të veçantë shërbimetpërforcuese, kanë vepruar ndajkëtyre sulmeve duke përdorurtë gjitha mjetet pasive si dhekanë vepruar fizikisht me trup,për të nxjerrë jashtë rrethimitgrupet sulmuese. Veprimet epara të tyre, janë vetëm memjete pasive (pengesa xhe-niere, veprimeve me forcë dhethirrje me atopolant). Në ketëkohë, me shpërthimin e portëshyrëse dhe futjen e grupeve sul-muese brenda rrethimit të ob-jektit, shërbimet permanentekanë filluar të përdorin meparalajmërim dhe të shoqëru-ar me thirrje me zë të lartë meartopolant, zjarrin manovër.Sot them se pas zjarritmanovër, ka vazhduar zjarriluftarak, nisur dhe nga raportii Shefit të Shtabit të Gardës pasdemonstratës së subjektevepolitike, mbi shërbimet edetyrat e kryera, pasojat, për-dorimin e armatimit, harx-himin e fishekëve manovër eluftarak"-tregoi Ndrea Prendinë gjykatë.

ZJAR ME PISTOLETËDitën e djeshme ish-kreu i

gardës ka pranuar zyrtarishtse ai kishte qëlluar me pisto-letë vetëm një herë, teksa podilte nga godina e kryeminis-trisë. "Kam qëlluar vetëm njëplumb me pistoletën time, pormenjëherë pas kësaj jam dog-itur me një tullë në kokë, dukeu rëzuar pa ndjenja në tokë"-tha Prendi. Sipas prokurorisëai mund ta përdorë këtë alibigjatë gjykimit, ku mund tëshprehet se mund të këtëhapur zjar në gjëndje të pa-vullnetshme, në momentinkur ka humbur ndjenjat.

DRITË HIJET E DËSHMISË SË NDREA PRENDIT

DjeNë fillim të hetimeve Ndrea Prendi, ka deklaruar nëprokurori se ai gjatë demostratës nuk kishte qëlluarfare me armën e tij personale,pasi ishte marrë mëtepër me anën organizative të trupave në teren.

SotNdrea Prendi ka pranuar se ka qëlluar me pistoletën etij, por vetëm në ajër dhe asnjëherë në turmë. Ai pranonse ka qëlluar në momentin kur po dilte nga godina ekryeministrisë.

DjePrendi tregon, se ka qëlluar vetëm një plumb të vetëmme pistoletë dhe në ajër.

SotAkti i ekspertimit balistik të armës të kryer nëlaboratorin e FBI, e nxjerr pistoletën e Prendit se kaqëlluar plot 11 herë në 21 janar.

DjePër gjatë një viti, Nrea Prendi ka pohuar se efektivat egardës kanë qëlluar me plumba manovër dhe se skapatur një urdhër për shpërndarjen e municionit luftarak.

SotNë seancën e fundit gjyqësore, Prendi ka pranuar segarda ka hapur zjar me plumba luftarakë, por në ajër.Një raport i tillë sipas tij është bërë nga Shefi i Shtabittë Gardës së Republikës.

SotPrendi ka treguar se në 21 janar ka qënë i armatosurvetëm me armatimin e tij personal, duke bërë me dijese ka qënë me një pistoletë.

DjeHetimi i prokurorisë, ka zbuluar se ish-komandanti iGardës gjatë demostartës së 21 janarit, ka qënë iarmatosur me dy pistoleta.

Në foto:Në foto:Në foto:Në foto:Në foto:Demonstrata e21 janarit kuhumbën jetën4 qytetarë

Kryeministri Sali Berisha në dritaren e kryeministrisë


BOTA

DIPLOMATI Stevens, u shpreh Obama, ishte një përfaqësueskurajoz dhe model të Shteteve të Bashkuara që e kishte kryerdetyrën e tij me vetëmohim gjatë gjithë revolucionit në Libi

Sulmi në konsullatë

Vritet ambasadoriamerikan në Libi

Benghazi, turma sulmoi diplomatët pas filmit BENGHAZI

Ambasadori amerikannë Libi dhe tre anëtarëtë personelit të ambas-

adës u vranë pasi një turmësulmoi konsullatën ameri-kane në qytetin lindor të Ben-gazit parmbrëmë vonë.

Ambasadori amerikan J.Christopher Stevens, një dip-lomat karriere në Departa-mentin e Shtetit dhe një ngatë dërguarit amerikanë më mepërvojë në rajon, e kishtemarrë detyrën më pak sekatër muaj më parë në Tripo-li. Presidenti Barack Obamame anë të një deklarate dënoivrasjen e katër amerikanëve."Ata ishin shembulli më imirë i përkushtimit tëAmerikës ndaj lirisë, drejtë-sisë dhe partneritetit me ven-

det dhe popujt e gjithë globitdhe janë në kontrast të plotëme ata që mizorisht u morënjetën", shprehet PresidentiObama në deklaratën e tij. Aie përshkroi zotin Stevens sinjë "përfaqësues kurajoz dhemodel të Shteteve të Bash-kuara" që e kishte kryer

detyrën e tij me vetëmohimgjatë gjithë revolucionit nëLibi. Zëvendës kryeministrilibian Mustafa Abu Shagourpo ashtu e dënoi vrasjen ekatër diplomatëve amerikanë,duke e quajtur një veprimburracak. Zoti Stevens, ishtenjë figurë e admiruar mes re-

belëve libianë për mbësh-tetjen e tij për kryengritjen etyre që përmbysi MoammarGadafi.

Vrasjet ndodhën kurdemonstruesit të indinjuarnga një film amator amerikanqë fyente profetin Muhamed,hapën zjarrr dhe i vunë flakënkonsullatës amerikane nëBengazi.

Zëvendës ministri ibrendshëm Wanis al-Sharif thase ambasadori dhe tre zyrtarëtë tjerë të ambasadës ishinvrarë, duke konfirmuar se zotiStevens ishte në konsullatë kurndodhi sulmi. Zëvendës min-istri u tha gazetarëve se njëgrup i armatosur sulmoi amb-jentin në një mision "pothua-jse vetëvrasës". Ai tha se mis-ioni amerikan kishte përgjegjë-si sepse nuk kishte marrë ma-sat e duhura mbrojtëse.

Obama çon marinsat

“Gafa” e Nishanit: Shpresojtë kalohet sa më lehtë

Presidentit Nishani në mesazhin drejtuar Presidentit Obamapër sulmin ndaj Ambasadës së SHBA në Libi, pas shprehjes

së ngushëllimeve, ka bërë edhe një gafë, që sipas diplomatëvetë pyetur është për faj të diletantizmit të stafit që ka marrë nëpresidencë. Në fund të paragrafit të dytë, Nishani shprehet:“shpresoj që pasojat e kësaj tragjedie njerëzore dhe ndërko-mbëtare të kalohen sa më lehtë”. Pikërisht kjo shprehje ështëcilësuar si e papërshtatshme në raste të tilla, siç ishte vrasja eambasadorit amerikan. Aq më tepër që SHBA është vënë nëgadishmëri të plotë për të mbrojtur dilomatët dhe shtetasit esaj jashtë vendit, ndërsa presidenti Obama urdhëroi nisjenurgjente drejt Libisë të 200 marinsave amerikane.

Ngushëllime për ngjarjen tragjike bënë edhe politikanët etjerë shqiptarë.

Trupi i ambasadorit amerikan Stevens pas sulmit

ANTIBIOTIKET/ KUJDES PËRDORIMIN E KONTRACEPTIVEVE

A SSUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

Muaji Shtator është muaji i luftëskundër Alzheimer-it. Në të gjithë

botën ka rreth 35 milion pacientë tëcilët vuajnë këtë diagnozë. Reduktimii stigmës ndaj këtyre pacientëve dhefamiljarëve të tyre si dhe rritja endërgjegjësimit për këtë sëmundje janëarmët kryesore në luftën kundër saj...

Faqe 20

Për disa persona, tema mbi shëndetin seksual është një tabu. Por për

disa, duke përfshirë edhe OrganizatënBotërorë të Shëndetësisë, e konsid-erojnë shëndetin seksual si një dimen-sion thelbësor të shëndetit dhemirëqënies. Shumë tema janë nënçadrën e shëndetit seksual...

BOTIM I PËRJAVSHËM I GAZETËS SHQIPTARJA.COMNr.32

Botim zyrtar i Fakultetit të Mjekësisë, Universiteti i TiranësAdresa: Fakulteti i Mjekësisë, Nr371, Cel: 069 63 46688, E-mail: [email protected]

Drejtor:Taulant MUKAKryeredaktore:Jana NANOZv/Kryeredaktore:Fjorda KOROMANIRedaksia:Arminda AvdulajBesiana BallaBlerta DollakuDea QirjaqiErklida SulaIsid XhuraKledia Dimroci

Mirald Gina

Këshilli botues:Departamenti i Shëndetit PublikEnver ROSHIShërbimi i Endrokrinologjisë, QSUTAgron YLLIShërbimi i Urgjencës, QSUTEdmond ZAIMIShërbimi i Nefrologjisë, QSUTArjana STRAKOSHAShërbimi i Reumatologjisë, QSUTArgjend TAFAJShërbimi i Alergologjisë, QSUT

Etleva QIRKOShërbimi i Kardiologjisë, Spitali UshtarakGerta KOÇEKUShërbimi i Neurologjisë, Spitali UshtarakFatos JAHOShërbimi i Ortopedi-Traumatologjisë, SpitaliUshtarakGjergj ÇAUSHIShërbimi i Tokosikologjisë, Spitali UshtarakZyhni SULAJBiokimi Klinike, QSUTNdok MARKUFarmaciLeonard DEDJA

1 në 1000 veta reaksion alergjik të menjëhershëm

Faqe 18

Çfarë janë antibiotikëtdhe si funksionojnëato?Antibiotikët janë medika-mente të cilët përdoren përtë trajtuar infeksionet aposëmundje të tjera të shkak-tuara nga bakteret si përshembull pneumonitë, kol-la, infeksione të traktit uri-nar, lëkurës apo plagë të in-fektuara. Mekanizmi i tyrekonsiston në bllokimin eproceseve vitale duke i vrarëapo duke ndaluar shumëz-imin e tyre. Kjo ndihmonimunitetin e organizmit tëforcojë aktivitetin e tij nëluftën ndaj infeksionit. An-tibiotikët ndryshojnë nëvarësi të bakterit që i drej-tohen.

A mund të përdoren an-tibiotikët për të trajtuarviruset e gripit?

Seksi

Faqe 19

Rezistenca ndajantibiotikëve, rrezik!

Një dimension irëndësishëm ishëndetit tuaj

Ja cilat janësimptomat

e para

Çfarë (s’)duhet të bëni përtë qenë të shëndetshëm!

Pse ekspozimi ndajzhurmave shkakton stres

Tashmë riprodhuesit MP3 dhe kufjetjanë kthyer në një pjesë të zakonshme

të jetës sonë. Sipas shkencëtarëve, kufjet eaparateve që riprodhojnë muzikë ...Faqe 14

Nëse doni ti keni qerpikët e butë, lyejini me një furçë të posaçme me

vazelinë para se të flini.Dhimbja edhembëve qetësohet... Faqe 16-17

Alzheimer

E ENJTE 13.09.2012

1414141414 E enjte, 13 shtator 2012 A SSUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICUW W W . S H Q I P T A R J A . C O M

Ekspozimi i vazhdueshëm ndaj tingujve më të lartë se90 decibelë (niveli mesatar i riprodhuesve të MP3)mund të shkaktojë shurdhim të përhershëm

ME KALIMIN e kohës, ekspozimi ndaj muzikës sëlartë në klube, kufje si dhe koncerte mund tëakumulohet dhe të shkaktojë humbjen e përhershme

Kufjet

Ekspozimi ndaj zhurmavetë larta shkakton stres

Humbja e dëgjimit vjen në mënyrë graduale

ARMINDA AVDULAJ

Tashmë riprodhuesitMP3 dhe kufjet janëkthyer në një pjesë të

zakonshme të jetës sonë. Si-pas shkencëtarëve, kufjet eaparateve që riprodhojnëmuzikë mund ta dëmtojnëdëgjimin po aq sa dhe njëmotor avioni reaktiv.

Rezultatet e studimit brit-anik të botuar në Proceedingsof the National Academy ofSciences (PNAS) (Aktat e Ak-ademisë Kombëtare të Shken-cave) vijnë nga vëzhgimi idëmtimit si pasojë e zhur-mave të forta në nivel qelizor.

MIELINAPër të kryer funksionin e

dëgjimit, trupi i njeriutzotëron sistemin auditiv:veshi detekton vibracionetdhe i shndërron në impulseelektrike të cilat transporto-hen nga neuronet drejt tru-rit, që përfaqëson dhe ven-din ku perceptohet tingulli.

Neuronet të cilat trans-metojnë impulset elektriketë tingullit janë të mbuluaranga një shtresë, e cila quhetmielinë. Mielina ka funksionthelbësor në transportin eimpulseve drejt trurit.

Sipas shkencëtarëve qëkanë kryer studimin, ekspo-zimi ndaj tingujve të fortë(për shembull, mbi 110 deci-belë) mund të shkatërrojëmbulesën mielinike dhe tëndërpresë transmetimin einformacionit në tru. Njëaparat riprodhues MP3 kapafërsisht 85-90 decibelë.Dëmtimi është i përkohs-hëm në rast se ndërpritetstimuli; pas tre muajshdëgjimi rikuperohet si pa-sojë e ripërtëritjes së sh-tresës së mielinës që mbulonnervin auditiv.

Dëmtimi nuk ndodhvetëm në nivel të mielinës,por dhe në tru. Regjioni itrurit përgjegjës për percep-timin e tingullit nga im-pulset elektrike quhetbërthama kokleare dorsale.Dëmtimi i neuroneve të këtijregjioni çon në tinnitus, njëçrregullim i dëgjimit qëshprehet me ndjesinë e njëzhurme të vazhdueshme nëvesh.

Ekspozimi i vazh-dueshëm ndaj tingujve më tëlartë se 90 decibelë (nivelimesatar i riprodhuesve tëMP3) mund të shkaktojëshurdhim të përhershëm.Me kalimin e kohës, ekspo-zimi ndaj muzikës së lartë nëklube, kufje si dhe koncerte

mund të akumulohet dhe tëshkaktojë humbjen e përher-shme të dëgjimit. Humbja edëgjimit si pasojë e muzikëssë lartë shpesh është e pa-dhimbshme dhe graduale,çka bën që të perceptohettepër vonë.

Ndërkohë, është konstat-uar se përdorimi i kufjeve tëvogla (intraaurikularë) ësh-të më i dëmshëm, pasi hapë-sira ndërmjet kufjes dheduktit auditiv është shumë evogël dhe nuk lë që të dalëtingulli. Tingulli përplasetduke shkaktuar dëme më tëmëdha.

Ekspozimi ndaj zhur-mave shkakton interferencënë komunikim, stres, alter-ime të ciklit të gjumit si dhemund të çojë në infarkt mi-okardi.

Muzikantët më të mbroj-tur kundrejt humbjes sëdëgjimit

Individët të cilët kanë

përdorur një instrumentmuzikor përgjatë gjithë jetëssë tyre tregojnë e provave tëdëgjimit për 74 muzikantëdhe 89 jomuzikantë. Rezul-tatet treguan se dëgjimi i një

muzikanti 70 vjeçar ishte ibarabartë me atë të një jo-muzikanti 50 vjeçar.

Dihet se dëgjimi normal-

isht ulet me kalimin emoshës. Në moshën 60vjeçare, 10-36-% e indi-vidëve shfaqin një humbje tëmoderuar të dëgjimit. Nëmoshën 80 vjeçare kjo shifërshkon në 60%. Vihen reprobleme veçanërisht nëprocesimin auditiv qendor, icili lidhet me të kuptuarit egjuhës, sidomos kur ka zhur-ma në sfond.

Sipas këtij studimi tëzhvilluar në rezultatemë të mira në provat edëgjimit në pleqëri sipasnjë studimi të zhvilluarnë Kanada.

• Studimi i botuar në re-vistën Psychology and Age-ing (revistë e ShoqatësAmerikanë të Psikologjisë)përfshinte kryerjen Toronto,u arrit në përfundimin semuzikantët kishin aftësi mëtë mira për të detektuar tëfolurin kur kishte zhurmë nësfond. Mendohet se kjondodh për shkak se muzi-kantët zakonisht e përdorinsistemin auditiv në një nivelmë të lartë. Pra, të qënitmuzikant kontribuon në tëpasurit një dëgjim më tëmirë duke• Kini kujdes me infek-

sionit e veshit.• Thani veshët pas çdo

dushi për të shmangurlagështinë në duktin auditiv.

Kryeni provat e dëgjimitnë rast se ndjeni problememe vonuar disa prej ndryshi-meve që ndodhin në proces-imin auditiv qendror me kal-imin e moshës.

SI TA MBROJMË DËGJIMIN• Reduktoni numrin e

aparateve të zhurmshme qëfunksionojnë në të njëjtënkohë.• Në rast se është e

mundur, ulni volumin eaparateve elektrike që prod-hojnë tinguj.• Ulni volumin e televi-

zorit, radios, aparatevemuzikore dhe riprodhuesveMP3.• Mos abuzoni me për-

dorimin e riprodhuesveMP3. Mos i përdorni mëshumë se 1 orë në ditë mevolumin në 60%.• Largohuni nga vendet

me zhurma të forta.• Në rast se puna juaj

është e lidhur me pajisje tëzhurmshme, përdornimbrojtje për veshët tuaj.dëgjimin taj ose në rast sekeni antecedentë familjarëpër sëmundje degjenera-tive.• Kryeni kontrolle peri-

odike të dëgjimit në rast sejeni mbi 50 vjeç.

1515151515E enjte, 13 shtator 2012W W W . S H Q I P T A R J A . C O MA SSUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

NËSE ZONA E DJEGUR nuk ka diametër më të madh se 8 cm,trajtohet si djegie minore. Nëse zona e djegur është më e madhe ose nëse prekduart, trajtohet si djegie madhore dhe duhet kërkuar ndihmë sa më shpejt.

Urgjencat

Masat e shpejta që duhenmarrë në rast djegiesh

Mjekët, vaksina e tetanozit kryhet çdo 10 vjet

MIRALD GINA

Për të dalluar një djegietë vogël nga një serioze, hapi i parë është

përcaktimi i shkallës sëdëmtimit të indeve. Klasifiki-mi në tre shkallë i djegievendihmon për të përcaktuarkujdesin e nevojshëm që du-het treguar.

DJEGIET E SHKALLËS IIKur digjet e gjithë shtresa

e sipërme e lëkurës dhe dëm-tohet edhe shtresa e dytë(derma), dëmtimi konsidero-het djegie e shkallës së dytë.Shembuj janë djegiet ngakontakti me metale të nxeh-ta si soba apo hekuri i hek-urosjes, lëngjet e nxehta, dj-egiet e rënda nga dielli.• Krijohen vezikula• Lëkura merr një pamje

shumë të skuqur dhe si hartë• Ka ënjtje dhe dhimbje të

fortaNëse zona e djegur nuk ka

diametër më të madh se 8cm, trajtohet si djegie mi-nore. Nëse zona e djegur ësh-të më e madhe ose nëse prekduart, këmbët, fytyrën, ijët,të ndenjurat ose një artiku-lacion të madh, trajtohet sidjegie madhore dhe duhetkërkuar ndihmë sa më shpe-jt.

Ndihma për djegiet mi-nore, duke përfshirë djegiete shkallës së parë dhe ato tëshkallës së dytë të kufizuaranë një zonë me diametër mëtë vogël se 8 cm, përfshin:• Ftohja e zonës së

djegur. Zona e djegur mbahetnë ujë të rrjedhshëm tëfreskët (jo të ftohtë) për 10-15 minuta ose derisa dhimb-ja të qetësohet. Nëse kjo nukështë praktike për ju, atëherëzhyteni zonën e djegur në ujëtë freskët ose freskojeni mekompresa të ftohta. Ftohja ezonës së djegur ul ënjtjenduke larguar nxehtësinë ngalëkura. Mos vendosni akull.• Mbulojeni zonën e

djegur me fasha sterile. Mospërdorni pambuk apo mate-riale të tjera që mund tëngjiten mbi plagë. Mbësh-tilleni fashon të lirshme përtë shmangur presionin mbilëkurën e djegur. Fashimishmang kontaktin me ajrin,pakëson dhimbjen dhembron lëkurën me vezikula.• Merrni një qetë-

sues. Aspirina, ibuprofeni,naprokseni apo paraceta-moli janë disa prej reko-mandimeve. Kujdes kurpërdorni aspirinën te fëm-ijët dhe adoleshentët. Edhepse aspirina është e apro-vuar për t 'u përdorur tefëmijët mbi 2 vjeç, fëmijët

dhe adoleshentët që janë nëfazën e shërimit nga lijaapo kanë simptoma të ng-jashme me gripin nuk du-het të marrin kurrë aspir-inë. Flisni me mjekun nësekeni dyshime.DJEGIET E SHKALLËS III

Djegiet më të rënda i

bardha. Vështirësia nëfrymëmarrje, helmimi ngamonoksidi i karbonit apoefekte të tjera toksike mundtë gjenden atëherë kur djegiaështë shoqëruar edhe methithjen e tymit. Shembuj të

• Mos përdorni akull.Vendosja e akullitdrejtpërdrejt mbi lëkurëne djegur mund të ftohëmë tepër se sa duhetduke shkaktuar dëme tëtjera.• Nëse përdorni tëbardhën e vezës, gjalpinapo pomada pakëshillën e mjekut mbizonën e djegur, mund tëshkaktoni infeksione.Kini kujdes!• Mos i çani vezikulat.Vezikulat e çarainfektohen më lehtë.

!Kujdes

prekin të treja shtresat elëkurës dhe shkaktojnë dëm-time të përhershme të in-deve. Indi dhjamor, muskujtmadje edhe kockat mund tëdëmtohen. Zonat mund tëjenë të nxira ose të thata e të

DJEGIET ESHKALLËS I

Djegiet më pak seriozejanë ato në të cilat ështëdëmtuar vetëm shtresa ejashtme e lëkurës, pa uprekur shtresat më tëthella. Shembuj janëdjegiet nga dielli, ngaavujt e nxehtë, uji inxehtë.

Lëkurë e skuqurËnjtjeDhimbje, e ndjeshmenë prekje.

Djegiet e shkallës së parëtrajtohen si djegieminore, përveç rastevekur përfshijnë zona tëmëdha të duarve,këmbëve, fytyrës, ijëveapo të ndenjurave osekur prekin një artikulaciontë madh. Në këto raste kanevojë për ndihmëmjekësore urgjente.

djegieve të shkallës së tretëjanë djegiet nga lëndëtkimike, nga elektriciteti, ngazjarri, nga kontakti i zgjaturme sipërfaqe të nxehta, ngauji apo vaji në temperaturëne zierjes.

Për djegiet madhoretelefononi urgjencën.Derisa të vijë ndihmamjekësore ndiqni këtohapa:• Mos i hiqni rrobat e

djegura. Megjithatë, siguro-huni që viktima nuk është mënë kontakt me materiale qëdigjen apo në ambjente tënxehta e me tym.• Mos i futni në ujë të

ftohtë kur zona e djegur ësh-të e madhe. Në të kundërtmund të shkaktohet një rëniee shpejtë e temperaturëstrupore (hipotermi) dhepërkeqësim i presionit dheqarkullimit të gjakut (shok).• Kontrolloni shenjat e

qarkullimit të gjakut (frymë-marrja, kolla ose lëvizjet).Nëse nuk ka frymëmarrje aposhenja të tjera jete, kryeniringjalljen kardiopulmonare(reanimimi).• Ngrini pjesët e trupit

që janë djegur. Ngrijini(duar, këmbë) mbi nivelin ezemrës, kur është e mundur.• Mbuloni zonën e

djegur. Përdorni fasho ster-ile, të freskëta e të lagura;copa të pastra e të njoma osepeshqirë të njomur me ujë tëfreskët.

Bëni vaksinën e teta-nozit. Djegiet janë burimpër marrjen e tetanozit.Mjekët rekomandojnë kry-erjen e vaksinës çdo 10 vjet.Nëse vaksinën e fundit ekeni bërë më tepër se 5 vjetmë parë, mund t'iu nevojitetnjë dozë tjetër.

Ushqimet

Ja çfarë përdoren si medikamenteMë poshtë po rendisim disa nga

mënyrat më të njohura për qetë-simin e dhimbjeve dhe shërimin më tëshpejtë të djegieve. Por, është e rëndë-sishme të theksojmë që asnjë prej me-todave të mëposhtme nuk ka bazë sh-kencore dhe përdoret me rezervë. E vet-mja mënyrë plotësisht e sigurt ështëpërdorimi i ujit të rrjedhshëm të freskëtpër 10-15 minuta mbi zonën e djegur emë pas mbështjellja me fasha sterile.• E bardha e vezëve. Mund të bëni

merenge, ose të përdorni vetëm tëbardhën e vezëve për djegiet e shkak-tuara në kuzhinë. Ndihmon për qetë-simin e dhimbjes madje edhe me zh-dukjen e shenjave pas djegies. Pasi tha-het dhimbja do të rifillojë, prandaj du-het bërë procedura nga fillimi.• Aloe vera. Për djegiet e lehta mund

të përdorni lëngun e freskët të aloes osexhel, menjëherë pas shpëlarjes me ujëttë ftohtë. Për djegiet e shkallës së dytëpritet derisa plaga fillon të shërohet epastaj përdoret aloe. Ka veti qetësuese

hta. Duket se shkurton kohën e shërim-it.• Uthulla. Ndihmon për qetësimin e

dhimbjes. Përdoret duke zhytur fasho nëuthull të holluar me ujë të ftohtë, të cilatmë pas vendosen mbi zonën e djegur.Ndërrojeni fashon kur rifillon dhimbja.• Patatja ose domatja e pagatuar. Një

copë patate e prerë, e pagatuar duket sendihmon për pakësimin e dhimbjes.Acidi i domates qetëson dhimbjen dhenuk lë formimin e vezikulave.• Lëngu i qepës. Merret nga një qepë

e sapo prerë dhe vendoset menjëherë nëzonën e djegur. Qetëson dhimbjen dheparandalon formimin e vezikulave. Për-doret shpesh nga kuzhinierët dhepunonjësit e kuzhinave, te të cilët aksi-dentet me djegiet janë jo të rralla.• Pasta e dhëmbëve. Mbulojeni

zonën e djegur me një sasi të kon-siderueshme pastë dhëmbësh (jo xhelapo lëng) dhe lëreni për të paktën 24 orë.Lehtëson dhimbjen dhe parandalonformimin e vezikulave.

dhe shëruese. Mos përdorni aloe veranëse përdorni medikamente për hol-limin e gjakut apo keni probleme mezemrën.• Mjalti. Mjalti është një tjetër ush-

qim që përdoret si kurë për djegiet e le-



MENDOHUNI mirë dhe konsultohuni me një dietolog para se tëveproni. Dieta shpejton rënien e flokëve sepse atyre ju mungojnëushqyesit kryesorë që ju duhen për të mbajtur rrënjët 'gjallë'.

Këshilla

Çfarë (s’) duhet të bëni përtë qenë të shëndetshëm!

Këshilla të shkurtra dhe praktike për jetën e përditshme

PËR QERPIKË TË BUTËNëse doni ti keni qerpikët

e butë, lyejini me një furçë tëposaçme me vazelinë para setë flini.

GARGARE ME UJË TËNGROHTË

Dhimbja e dhembëveqetësohet me gargarë me ujëtë ngrohtë në të cilën tretetpak kripë. Mund ta përdonipas larjes së dhëmbëve.

LËNGU I KARROTËSPara ekspozimit në diell,

sidomos gjatë verës, ndihmon

në mbrojtjen nga dielli dheeviton dëmtimin e lëkurës.

KËNAJA Pavarsisht se është

produkt natyral, aplikimi ishpeshtë i saj i dobëson flokëtdhe i bën lehtësisht të thye-shëm.

DOMATET JANË TË PASURAME ANTIOKSIDANTË

Konsumimi i tyre ndih-mon në uljen e riskut për hip-erkolesterolemi ( sasi e lartëe kolesterolit në gjak) e përpasojë në ulje të riskut përdëmtime të arterieve.

MUND TË QENDROSH NËNJË KËMBË?

Qëndriminë një këmbëpër 8-10sekonda ndi-hmon nërritjen epërqëndrimitdhe në ekuili-brin mendor!

SHEGË, SHEGË!

Lëngu i shëgës ka sasirashumë të mëdha antiok-sidantësh ndaj shërben siparandalues i kancerit tëprostatës dhe të gjirit.

BAJAMETKonsumimi i bajameve ul

kolesterolin dhe ul rrezikunpër sëmundje që shkaktohennga stili i keq i jetesës ( nëzakonet e këqija të të ngrënithyjnë konsumi i lartë i yndyr-nave, ngrënia pa orar, pirja eduhanit, etj.)

XHENXHEFIL APOXHENXHEFIL?

Aroma e xhenxhefilit tësapo prerë ndihmon në tra-jtimin e nauzesë (ndjesia përtë vjellë e shoqëruar me mar-rje mendsh) dhe gjithashtundihmon në heqjen e ankthitdhe depresionit. Ekstraktet etij të përdorur në formën eçajit, ndihmojnë në largimine ndjesisë së djegies së sto-makut.

SHQETËSIMET PARA CIKLITMENSTRUAL

Për lehtësimin e shqetësi-

meve para ciklit menstrual ( icili njihet ndryshe si SindromiPre Menstrual) ju ndihmondieta e pasur me kalium. Ush-qime të pasura me kaliumjanë peshku, bathët, brokolit,çokollata, kajsitë e thata,kumbullat e thata, rrushi ithatë, farat e lulediellit, kun-gullit etj

LEMZAMund tju ndihmojë të pini

një gote ujë me sheqer me njëfrymë ose një lugë çaji meuthull….dhe trajtimi popullorshqiptar….tju gënjejnë ose tjutrembin kur nuk e keni mend-jen.

PËRSËRITENI ÇDO MBRËMJENëse keni lytha ( iriqë)

prisni një thelp hudhre dheme të lyeni çdo mbrëmje anëte tij.

PËR KËMBËT TUAJAAcidi tanik që gjendet

nëpër çajra ndihmon nëheqjen e erës së këmbëve. Çdombrëmje, mund ti lyeni këm-bët më një sfungjer të lyer meçaj të ftohur.

NDRYSHONI KËLLËFËT EJASTËKËVE…PËR FLOKËT

Nëse në mëngjes e shihniqë në këllëfin e jastëkut ju

kanë rënë shumë flokë, mundtë provoni ti ndroni me këllëfësateni (akllasi). Evitonfërkimin dhe rënien e flokëve.

SUPA E PULËSPrej kohësh kjo gjellë

mban vendin e parë për tëndihmuar luftimin e gripitapo të të ftohtit.

SYTË DHE KOMPJUTERIPër të zvogëluar lodhjen e

tepërt të syve, mbyllini përpak kohë dhe sipër vendosinipëllëmbën e dorës për disasekonda. Përsëriteni herë pashere.

THYERJA E THONJËVEPër të zvogëluar mundës-

inë e thyerjes së thonjëve ven-dosini zhytini majat e gish-tave në vaj ulliri për rreth 10minuta dhe masazhojini le-htë.

SHUMË UJË,PAKKILO-GRAMË…

Pirja nësasi të mëdhae ujit, ndih-


LMEDICU

PRISNI të paktën 30 min para se të lani dhëmbët mbasngrënies. Lërini kohë pështymës të kryejë funksionin e saj që tëneutralizojë aciditetin në gojën tuaj

Këshilla

mon në rënien në peshë.

SPORTINDIH-MON

Aktivi-teti fizikkonstantju ndih-

mon juve duke tonifikuarlëkurën dhe duke ju bërë tëdukeni më të rinj dhe më tëshëndetshëm!Ecnim vraponi,kërceni!

BULMETIKujdes me produktet bul-

metore, pavarsisht se janëshumë të shëndetshme duhenkonsumuar në sasi të moderu-ar pasi mund të krijohet intol-erancë ndaj laktozës e për pa-sojë të përshpejtojë plakjen.

.FYTYRË PA NJOLLA

Përzieni 'zemrën' e frutavetë pasura me vitaminë C si por-tokalle, limon, luleshtrydheme një lugë miell Grami. Ven-doseni në fytyrë dhe shplajenipas dy orësh.

LARG ZBOKTHITME….LËNG MOLLE!

Lëngu i mollës (lëngunatyral), kur vendoset nëskalp parandalon zbokthin.Përdoret si shplarës në fund,pasi të keni larë flokët meshampoo.

MBROJTJA KUNDËRVIRUSEVE

Flini gjumë mjaftueshëm,jini aktivë, pini shumë ujë,hani ushqime të shëndet-shme dhe mbajeni larg stres-in. Nëse kujdeseni në këtëmënyrë, ndihmoni dhesistemin tuaj imunitar tëpërballet me virozat e stinës.!

LARG AKNEVENëse doni që aknet tju lar-

gohen sa më shpejt…. Mos EPrek Fytyrën!

ULNI STRESINKaloni 30 min në ditë

dukë bërë diçka që ju pëlqen( qëndroni në vaskë, shëtitjenë natyrë, lexoni, dilni memiqtë, luani me qenin nësekeni, dëgjoni muzikë etj).

GJAKDERDHJE NGAHUNDA

Mund tju ndihmojë për tëndaluar gjakun nëse hidhnipak lëng shege në kanalet ehundës. Gjithashtu mos embani kokën lart, por drejt.

PARA GJUMITEvitoni aktivitete të rënda

fizike para gjumit, pasi embajnë trupin në gjendjealerte ( zgjuar)

NDIHMA E PARËGji thnjë

mbani mevete njëkuti të ndi-hmës sës h p e j t ë ,gjithë barnat që merrni sidhebarna që merren pa recetë siparacetamoli etj. Kujdes,mbajeni larg fëmijëve.

MARRËDHËNIET SEKSUALEGJATË SHTATZANISË

Për sa kohë që shtatzaniaështë normale, mund të kry-eni mardhënie. Duhet të evi-tohet në rastet kur ka rrezikdështimi.

PAS LINDJES

Javët pas lindjes, janë poaq të rëndësishme sa kanëqënë ato gjatë shtatzanisë.Duhet të vazhdoni të ushqe-heni po aq mirë, me fruta,perime, bulmet etj. Foshnjaka akoma më shumë nevojëpër ju dhe….qumështin tuaj!

DHIMBJE FYTI

Mund të zieni ujë megjethe borziloku të cilin mundta pini ose ta përdorni si gar-garë. Qetëson dhimbjen efytit.

KUJDESI I DHËMBËVELajini dhëmbët minimumi

2 herë për të evituar kariesindhe për të patur higjienë tëmirë orale.

KUJDESIPËR TRUPIN

P a s ikalojmë pu-b e r t e t i n ,djersitja sh-tohet shumë.Për të evituarerën e keqelajini sqetullat çdo ditë, pa-varsisht dushit..

KUJDES BARNATKontrolloni datën e ska-

dencës për çdo medikamentqë blini, mos merrni barna parecetën e mjekut!

CIKLI MENSTRUALGjatë menstruacioneve

duhet të përdoren peceta tëbuta, sterile ose peceta speci-fike të gatshme. Kujdes, ndr-

rojini minimumi 3 herë nëditë.

VESHËTDylli mund ti

bllokojë veshëtnëse nuk kenihigjienë të mire,ndaj gjatë dushitmund ti pastronime ujë tëngrohtë. Mundohuni ti për-dorni sa më pak kunjat eveshëve sepse mund ta sh-tyjnë dhe depozitojnë dyllinbrenda në vesh.

MASAT QEDUHEN MARRKUR...

KUJDESAktiviteti fiz-

ik gjatë sh-tatzënisë mundtë çojë në prob-leme të saj si rrezik dështimi,lindje e parakohshme osefëmijë të lindur nënpeshë, si-domos nëse nëna nuk ushqe-het mirë.

TEMPER-ATURA ELARTË

K u rd i k u s hvuan ngatemperatu-ra e lartë, nuk duhet ta mbu-loni me shumë batanije dhe tëmbyllni dyert e dritaret,përkundrazi. Hiqjani batani-jet dhe ajroseni ambientin kuqëndron i sëmuri.

TURNI I NATËSFemrat që punojnë në

turne nate kanë më shumëprobabilitet të vuajnë ngaKanceri i gjirit sesa ato qëpunojnë ditën. Nëse punoninatën bëni kujdes dhe jini

vigjilente për ndryshimet qëmund të ndodhin në gjinjtëtuaj.

DIETËMendohuni mirë dhe kon-

sultohuni me një dietologpara se të veproni. Dietashpejton rënien e flokëvesepse atyre ju mungojnë ush-qyesit kryesorë që ju duhenpër të mbajtur rrënjët 'gjallë'.

VAKTETMos humbni asnjë vakt, aq

më tepër me qëllim rënien nëpeshë. Nëse e kaloni një vakt,tjetrin do hani më tepër, ndajzgjidhni ushqime të shëndet-shme dhe hajini me orare.

SOLUCIONETANTIBAKTERIALE (PËRDUART)

Përdorini kur nuk kenisapun dhe ujë, por asgjë nuki zëvendëson këta të fundit.Lajini duart sa më shpesh si-domos në periudha virozash.

LARJA E DHËMBËVE DIREKTPAS USHQIMIT

Prisni të paktën 30 minpara se të lani dhëmbët mbasngrënies. Lërini kohë pësh-tymës të kryejë funksionin esaj që të neutralizojë acidite-tin në gojën tuaj

DUSHI…ÇDO DITËLarja çdo ditë mund të ir-

ritojë lëkurën dhe ta thajë atë.

PALESTËR…ÇDO DITËMos u keqkuptoni, aktivite-

ti fizik është i rëndësishëm,por qëndrimi për një kohë tëgjatë në palestër i lë pak kohëmuskujve dhe mendjes për tuqetësuar. Jepini një ose dy ditëpushim trupit dhe pastaj shko-ni përsëri.



NJË NDËR pyetjet e shpeshta lidhur më shëndetin seksualështë: A jam unë normal? Kjo është një prej arsyevekryesore pse duhet të edukohemi rreth shëndetit seksual

Këshillat

Shëndeti seksual, dimensioni rëndësishëm i shëndetit tuaj

Kujdesi ndaj sëmundjeve seksualisht të transmetueshme. Si të ruhemi nga marrja

Për disa persona, temambi shëndetin seksualështë një tabu. Por për

disa, duke përfshirë edhe Or-ganizatën Botërorë të Shënde-tësisë, e konsiderojnë shënde-tin seksual si një dimensionthelbësor të shëndetit dhemirëqënies. Shumë tema janënën çadrën e shëndetit seksu-al, që nga shqetësimi sesimund të keni një marrëdhënieseksuale të rehatshme dhe tëkënaqshme e deri të testimipër sëmundjet seksualisht tëtransmetueshme (SST).

Shëndeti seksual ështënjë dimension thelbësordhe përfitues i të qënitqënie njerëzore. Njerëzitkanë të drejtën për shën-det seksual, të informo-hen rreth shëndetit sek-sual, politikave që mbësh-tesin shëndetin seksualdhe të drejtën për kënaqë-si.

Për shumë njerëz, një ndërpyetjet e shpeshta lidhur mëshëndetin seksual është: A jamunë normal? Kjo është një prejarsyeve kryesore pse duhet tëedukohemi rreth shëndetitseksual: të kemi një kuptimrealist se çfarë është shëndetiseksual , kufiri i normales sidhe të qënit të aftë për t'u

kujdesur për shëndetin dhekënaqësinë tuaj dhe të part-nerit.

Rrisni ndërgjegjësiminrreth shëndetit seksual

Ejakulacioni prematur dheaftësia e femrës për të arriturorgazmën janë tema që sjellinshqetësim dhe është e këshil-lueshme të mësohet përmenaxhimin e tyre. Aspekte tëtjera që çdo njeri duhet të mar-rë informacion rreth shëndetit

seksual përfshijnë:

Bazat e seksit: Të kuptu-arit e ciklit të dëshirës seksu-ale, stimulimit dhe përgjigjes,përmirëson shëndetin seksu-al.

Çështjet e riprodhimit:Shëndeti seksual është i lidhurngushtë me riprodhimin.

Mënyrat e parandalimit tështatzanisë dhe hapat që njëçift duhet të ndërrmarë për tëpatur një shtatzani të shëndet-shme janë të gjitha aspekte tëshëndetit seksual.

Tharja vaginale.Ndërkohë që gratë shkojnë

drejt ndryshimeve gjatë jetëssë tyre, si shtatzania dhe lind-ja e një fëmije ose menopau-

za, ato mund të përjetojnë njëmungesë të lubrifikimit vagi-nal. Kjo e bën aktin seksual mëpak të këndshëm. Gjithsesi,për këtë problem ka zgjidhje.

Mungesa e dëshirës.Një burim i shpeshtë konfliktimidis çifteve është mospër-puthja në dëshirën seksuale.Një partner mund të kërkojëtë kryejë marrdhënie seksualemë shpesh se tjetri.

Disfunksioni erektil. Kadisa arëys fizike dhe emocio-nale kur meshkujt nuk mundtë jenë të aftë të arrijnë erek-sionin gjatë aktit seksual.

Sfidat fizike. Paaftësiafizike mund të këkrojë zgjidhjemë kreative në mënyrë që tëkryeni marrdhënie

SHËNDETI SEKSUAL:BARRIERË KUNDREJTINFEKSIONEVE

Seksi mund të sjellëkënaqësi, por mund të jetëdhe i rrezikshëm. Sëmundjetseksualisht të trasnme-tushme (SST) mund të jentëjot ë pëlqyeshme dhe tëdhimbshme. Ato mund tëkenë efektë të rënda që zgja-sin në kohë si humbja e ferti-litetit. Në disa raste mund tëjenë kërcenuëse për jetën. Tëmësuarit mbi shëndetin sek-sual do të thotë të mësonirreth SST.

Identifikimi i SST. Më-soni simptomat dhe shën-jat e SST si dhe pasojat einfeksionit.

Parandalimi. Marrja ehapave për parandalimin epërhapjes së SST mbron shën-detin tuaj dhe shëndetin e tëtjerëve.

Testimi për SST.Testimi për SST është el-ement thelbësor i planittuaj për një jetë seksualetë shëndetshme. Zbuli-mi i SST ju ndihmon tëfilloni trajtimin kun-drejt infeksionit dhembron partnerët tuajseksual.

Të jetosh me SST. Disa SSTdo ju shoqërojnë gjatë gjithëjetës, si hepatiti, herpes dheHIV/AIDS. Për personat qëkanë SST, shëndeti seksualpërfshin përballjen me in-

feskionin për një kohë të gjatë.

Më shumë se gjysma eSST ransmetohen nga njëperson te tjetri përmesaktit seksual. Disa shkka-tohen nga bakteriet, ndër-sa disa të tjera nga viruset.Disa janë të kurueshmedhe disa jo. Disa shkak-tojnë probleme minorendërsa disa janë vdekje-prurëse.

Si mund të kërkoni ndi-hmë për çështje intime?

Fatkeqësisht, shumë personapresin për një kohë të gjatë për-para se të kërkojnë një zgjidhjepër shqetësimet e tyre mbi shën-detin seksual. Në kohën që atavijnë të mjeku profesionist, za-konisht është bërë një nevojsh-mëri urgjente. Në disa raste, ësh-të shumë e vështirë ta luftosh.Mjekët rekomandojnë që tëkërkoni ndihmë mjekësore sa mëshpejt të jetë e mundur nga kohakur kuptoni se keni shqetësime.Mos prisni duke shpresuar qëproblemi mund të largohet.

Në varësi të problemit qëkeni, grupi i profesion-istëve të shëndetit seksualpërfshin një varietet speci-alitetesh si:

• Mjeku i familjes

• Mjeku gjinekolog

• Urologu,

• Terapisti

• Profesionisti ishëndetit mendor

Nëse ka njohuri rrethtrupit tuaj ose rreth trajtimittë një gjëndjeje specifike,merrni hapat e duhura për tëmarrë edukimin dhe konsu-lencën e nevojshëm që ju du-het për të mbrojtur shënde-tin tuaj seksual.


LMEDICU

BAKTERET që shkaktojnë tuberkulozin paraqesin rezistencëtë lartë ndaj antibiotikëve. Prandaj edhe terapia konsiston nëpërdorimin e disa lloj antibiotikësh

Antibiotikët

Rezistenca, rrezik për kthimnë erën para-antibiotikëveNë botë, 1 në 1000 veta reaksion alergjik imediat

Intervistë me Dr. Phil-ippa Binns, mjeke dhekëshilluese klinike nëNPS MedicineWise,Australi

Çfarë janë antibiotikëtdhe si funksionojnë ato?

Antibiotikët janë medika-mente të cilët përdoren për tëtrajtuar infeksionet aposëmundje të tjera të shkaktu-ara nga bakteret si për shem-bull pneumonitë, kolla, infek-sione të traktit urinar, lëkurësapo plagë të infektuara. Me-kanizmi i tyre konsiston nëbllokimin e proceseve vitaleduke i vrarë apo duke ndaluarshumëzimin e tyre. Kjo ndih-mon imunitetin e organizmittë forcojë aktivitetin e tij nëluftën ndaj infeksionit. Anti-biotikët ndryshojnë në varësitë bakterit që i drejtohen.

A mund të përdorenantibiotikët për të trajtu-ar viruset e gripit?

Jo, antibiotikët nuk funk-sionojnë kundër viruseve.Shumë infeksione të sistemitrespirator si gripi apo ''të fto-hurit'' shkaktohen nga viruse,ndaj të cilëve antibiotikët nukkanë asnjë efekt. Ata nukmund të përdoren për tëparandaluar transmetimin egripit nga një individ në njëtjetër. më një sistem, imuni-tar të dobësuar apo që vuajnënga një gjendje mjekësore s

Nëse ju jeni një individ ijanë në rrezik për të zhvilluarkomplikacione nga gripi apotë ftohtët. Në këto raste shën-detshëm, sistemi imun i orga-nizmit do të kujdeset vet përtë luftuar agresorin e huaj,qoftë një virus apo një bakter.Shumë pacientë i diabeti,sëmundje të zemrës, të mush-kërive apo të veshkave, mjekumund t'ju rekomandojë anti-biotikë për të parandaluar ko-mplikacionet, por duhet tëdini që ata nuk trajtojnë sh-kaqet e vërteta të gjendjes (pragripin apo ''të ftohurën'')

Çfarë është rezistenca eantibiotikëve?

Antibiotikët kanë shpëtuarme miliona jetë njerëzish qëkur filluar të prodhoheshin nëmasë për herë të parë rrethviteve '40- '50. Për shkak seata janë mbipërdorur dhe

keqpërdorur, shumë antibi-otikë janë tashmë jo efektivëpërkundrejt disa lloje bakter-esh. Kjo vjen për shkak të rez-istencës së zhvilluar kundërkëtyre mikroorganizmave.Rezistenca e antibiotikëvendodh atëhere kur bakteri fil-lon të ndryshojë vetveten përtu mbrojtur nga antibiotiku.Në këtë moment, kur fitonkëtë aftësi, ai nuk është më indjeshëm nga ky i fundit. Kurkjo ndodh, atëhere antibi-otiku nuk është më në gjend-je të vrasë bakterin apo tëndalojë shumëzimin e tij.Rezistenca e bakterieve ësh-të tashmë një problem global.Në 70 vitet e fundit bakteretjanë bërë gjithmonë e mëshumë rezistente ndaj njëapo disa abtibiotikëve.

Mund të keni dëgjuar përbaktere të cilat tashmë kanë

fituar rezistencë ndaj disa an-tibiotikëve. Stafilokoku i artë,rezistent ndaj Meticilinës ësh-të një nga bakteret më të za-konshëm në spitale apo edhenë ambjente të tjera komuni-tare.

Bakteret që shkaktojnë tu-berkulozin paraqesin rezis-tencë të lartë ndaj antibi-otikëve. Prandaj edhe terapiakonsiston në përdorimin edisa lloj antibiotikësh për tëmbuluar sa më mirë spektrine veprimit. Shumë baktere tëtjera përshembull ato që sh-kaktojnë infeksionet urinareapo gonorrenë, kanë filluar tëzhvillojnë rezistencë, dukeshfaqur shumë vështirësi nëtrajtimin e këtyre gjendjeve.

A duhet të shqetësohe-mi për rezistencën ndajantibiotikëve?

Organizata Botërore eShëndetësisë e quan rezis-tencën ndaj antibiotikëvekërcënimin më të madh tëshëndetit në ditët e sotme. Kjoështë një çështje që na takontë gjithëve. Vitet e fundit nukjanë zhvilluar dhe prodhuarantibiotikë të rinj, me cilësi tëreja. Në të njëjtën kohë keminjë rritje të rezistencës ndajtyre në shkallë globale duke ebërë shumë të vështirë tra-jtimin e infeksioneve. Poli-tikat shëndetësore të shumëvendeve kanë synuar të ulinpërshkrimin e këtyre medika-menteve në recetat e mjekëve.Zhvillimi i antibiotikëve qenjë nga pjesët më të rëndë-sishme të historisë mjekësorebotërore. Shumë sëmundjeinfketive që më parë vrisninnjerëz, u bënë të tërësisht tëtrajtueshme. Nëse nuk verpo-

het tani për të ndaluar rezis-tencën antibakteriale, meshumë gjasa do të ktheheminë erën pre-antibiotike, kusëmundje jetëkërcënuese dhetë zakonshme infective nukjanë më të trajtueshme.

Si mund të parandal-ojmë zhvillimin e rezis-tencës antibiotike?

Së pari duhet të kuptojmëqë antibiotikët nuk vrasin vi-ruset si ''të ftohurin'' apogripin. Ata duhet të merrenvetëm në ato raste kur janëme të vërtetë të nevojshëm.Në këtë rast, ju ndihmoni nëluftën kundër antibiotikorez-istencës në çdo cep të botës.Edhe nëse merrni antibiotikëkur është e nevojshme, mundtë kontribuoni duke marrësasinë e duhur në kohën eduhur, gjithmonë nën vëzh-gimin e mjekut. Gjëja më emirë është të ndaloni infek-sionet dhe përhapjet e tyre tektë tjerët. Për shembull, mundtë qëndroni në shtëpi kur nukndjeheni mirë apo keni sim-ptoma të gripit. Mbulonigojën me pecetë kur tështiniapo kolliteni. Këto janë masatë thjehsta higjiena, por qëmund të kenë impakt të madhmbrojtës në komunitet.

A bashkëveprojnë an-tibiotikët me kontracep-tivët hormonalë?

Shumë gra që përdorinkontraceptivë hormonalëjanë të shqetësuara nëse an-tibiotikët ndërveprojnë meefektiviteitn e tyre. Në fakt, kavetëm dy antibiotikë që mundtë ndërveprojnë me kontra-ceptivët dhe këto janë:

rifampicina dhe rimicina.Këta antibekterialë përdorenpër të trajtuar infkesione bak-teriale të tilla si tuberkulozi,stafilokoku meticilin-rezis-tent dhe në rastet me menin-git.

Nëse femrat në të njëjtënkohë kur marrin këta antibi-otikë po përdorin edhe kon-traceptivë hormonalë, atoduhet të marrin masa shtesëmbrojtëse contraceptive ( përshembull të përdorin prezer-vativë) derisa kura e tyre tëpërfundojë. Rreziku qëndronedhe pas përfundimit të kurësme antibiotikë prej një mua-ji.

Çfarë efektesh anësorekanë antibiotikët?

Problemet më të zakon-shme të antibiotikëve janëshqetësimet e traktit tretës sidiarrea, të vjellit, nausea etj.( shfaqen 1 në 10 veta në çdo100 individë që marrin anti-biotikë).

Tek femrat, marrja e anti-biotikëve prish ekuilibratnatyrorë të florës bakterialevaginale duke ndikuar nëshfaqjen e Candidës.Në trak-tin tretës mund të keni njëmbirritje të Clostridium diffi-cile, i cili shkakton diarre dhenë raste të rralla, inflamaciontë rrezikshëm të zorrës.

Medikamente të tjera sipenicilinat mund të shkak-tojnë reaksione mbindjesh-mërie që shoqërohen me sku-qje, kruarje të lëkurës, ethe,probleme të frymëmarrjes etj.1 në 1000 veta mund të pësojëatë që quhet reaksioni alergjiki menjëhershëm kundër anti-biotikëve, anafilaksia.



TË SËMURËT ME ALZHEIMER kanë një karakteristikëqë e bën më të vështirë diagnostikimin e tyre. Në përgjithësinuk e pranojnë kurrë se janë sëmrë

Demenca

Alzheimer, Ja cilat janësimptomat e para

Shtatori, muaji i luftës kundër saj

KLEDIA DIMROÇI

Muaji Shtator ështëmuaji i luftës kundërAlzheimer-it. Në të

gjithë botën ka rreth 35 mil-ion pacientë të cilët vuajnëkëtë diagnozë. Reduktimi istigmës ndaj këtyre pa-cientëve dhe familjarëve tëtyre si dhe rritja e ndërgjegjë-simit për këtë sëmundje janëarmët kryesore në luftënkundër saj.

Kjo sëmundje e paku-rueshme dhe degjenerative upërshkrua për herë të parë ngapsikiatri dhe neuropatologugjerman Alois Alzheimermë1906 dhe kësisoj sëmundjamori emrin e tij. Zakonisht di-agnostikohet te personat mbimoshën 65 vjeç, ndonëse shen-jat e para të tij mund të shfaqenshumë përpara. Simptomat mëtë hershme të vëzhguara shpeshngatërrohen si probleme tëlidhura me moshën ose mani-festime të stresit. Në periudhate hershme, simptoma më e njo-hur është paaftësia për të mbaj-tur mend kujtime të reja.

Alzheimer është një llojdemence. Po çfarë janëdemencat?

Demencat janë rënie epërgjithshme e kapacitetit dhepunës së trurit të njeriut. Kanëprobleme në jetën e përdit-shme në lidhje me autonom-inë e veprimtarisë së përdit-shme apo edhe me ndërvep-rimin me njerëzit përrethduke u etiketuar me termafyes.

Sa ndikojnë faktorët ebrendshëm në shfaqjen eAlzheimer-it?

Sot akoma nuk dihet psevjen kjo sëmundje por men-dohet se vjen nga faktorë tëndryshëm si ato:

Gjenetike: Në disa raste,pacientët kanë rezultuar menjë mutacion në kromozomin21. Ky kromozom është dhe aiqë shkakton sëmundjen Doëne cila vazhdon me Alzheimerpas moshës 40. (PacientëtDoën kanë 3 kromozoma 21në vend që të kenë dy duke sh-kaktuar sëmundjen). Në kro-mozomin 21 gjendet kodi i njëproteine që është para-ardhëse e proteinës amiloide.Gjithashtu ekziston një vari-ant i kromozomit të 19 e cilapërmban një pjesë të quajturApoE-e4. Ky variant i kromo-zomit gjendët në 15% të pop-ullsisë normale por në 50% tëpacientëve Alzheimer. Kyvariant konsiderohet si faktorgjenetik rreziku për ata që ekanë.

Virale: Ekzistojnë disa au-torë që mbrojnë këtë ide. Atamendojnë se virusi hyn ngahundët për të kaluar në recep-torët e nuhatjes e më pas bren-da trurit.

Hipoteza e e aluminit: Nëtrurin e pacientëve janë gje-tur nivele të larta alumini.Gjithashtu disa kripëra alu-mini të vendosura në koren etrurit të disa kafshëve kanëkrijuar masa neurofibrilare.

Sistemi imunitar: Kjohipotezë thotë se sistemi im-unitar në një periudhe të cak-tuar të jetës fillon të prodhojëantikorpe që shkatërrojnëneuronet që përdorin si neu-rotransmetor acetilkolinën.

Barriera gjak-tru: Zakon-isht truri është komplet i izolu-ar nga substancat që kalojnënë gjak. Çdo enë gjaku që sh-kon në tru vishet me degëzimete qelizave gliale të cilat lejojnëkalimin e substancave të cak-tuara dhe nuk lenë të kalojnëpjesa më e madhe e substan-cave dhe agjentëve patogjenë.Kjo hipotezë hedh idenë e njëkolapsi të barrierës e cila fillontë mos punojë si më parë dukelënë të kalojnë agjentëpatogjenë toksik që vdesinneuronet.

Simptomat e sëmu-ndjes Alzheimer:

Simptoma më e njohur ekësaj sëmundjeje është har-resa, por simptomat janë tëshumta. Zakonisht sëmund-ja fillon me humbje tëkujtesës gjithmonë e më tëmëdha të cilat në fillim kanëkarakter minimal, por mekalimin e kohës bëhen gjith-monë e më shqetësuese. Du-het patur kujdes të mos

ngatërrohen harresat nor-male që vet sëmundja. Përse-hmbull është harresë normaletë mos mbash mend ku keparkuar makinën në parkin-gun e supermerkatës, por ësh-të patologjike të kthehesh nështëpi pa makinë sepse keharruar që kishe shkuar metë.

Të sëmurët me Alzheimerkanë një karakteristikë që ebën më të vështirë diagnos-tikimin e tyre. Në përgjithësinuk e pranojnë kurrë se janësëmrë. Prandaj pacientë të tillëzakonisht vijnë të shoqëruarnga ndonjë familjar. Bëjnëbatuta për të zhvlerësuar arsy-en pse janë në spital dhe iduket e çuditshme sesi për-shembull gruaja është fiksuarqë ai ka probleme. Pra ndihentërësisht në rregull në vetvete.

Simptoma e dytë inter-esante e Alzheimerit ështëanomia, pra mos gjetja e em-rave dhe fjalëve gjatë diskuti-meve. Kjo simptomë në faktpërbën simptomën e dytë krye-

sore me të cilën Alzheimerimund të lindë. Në ato pak ras-te që sëmundja nuk fillon meharresa, ajo më së shumti fil-lon me probleme gjuhësore.Sëmundja bën që me kalimin ekohës pacienti të evitojë gjith-monë e më shumë fjalët që nuk

i gjen dot dhe të përdorë sinon-ime dhe përshkrime të gjata.

Simptoma e tretë ësh-të çorientimi kohor dhehapësinor. Këta pacientë dota kishin mjaft të vështirë t'jukthenin përgjigje në lidhje me

ditën, muajin, vitin që pobisedoni.

Simptoma të tjerajanë:• Humbja e kapacitetit

te gjykimit llogjik

• Ndryshime të çudit-shme të humorit

• Ndryshim i personali-tetit

• Humbje e dëshirësdhe iniciativës për të bërëshumë gjëra. Nuk duhetngatërruar me rënien e ak-tivitetit të moshës së plakur.

Të gjitha këto simpto-ma lindin në periudha tëndryshme kohore dhe nukkanë një konfiguacion tëcaktuar kohor. Ajo që ësh-të më e vazhdueshme në tëgjithë rastet e sëmundjesështë humbja e kujtesës,problemet gjuhësore oseproblemet e detyrave tëthjeshta motorre (zbërthi-mi i këmishës, etj).

STUDIME

Katër fakte mbi sëmundjen e alzheimer-it1. Njohja e dy apo më shumë gju

hëve vonon shenjat e Alzhe-imer-it:

Një grup shkencëtarësh kanadezkanë zbuluar të dhëna të rëndësishmenë lidhje me zotërimin e dy apo mëshumë gjuhëve dhe shfaqjes së sim-ptomave të Alzheimer-it. Studimi ibërë nga Instituti i Kërkimeve Rotman- Baycrest shqyrtoi të dhënat e mëshumë se 200 pacientëve të diagnos-tikuar me probabilitet për Alzheimerdhe zbuluan se ata që flisnin vazhdi-misht dy ose më shumë gjuhë për njëkohë të gjatë i shfaqin simptomat esëmundjes 5 vjet më vonë në krahasimme ata që flasin vetëm një gjuhë. Stu-diuesit nuk deklarojnë që njohja e dygjuhëve ndalon Alzheimer apo formatë tjera të humbjes së funksionit të tru-rit (dementia), por ndihmon në ngad-alësimin e shfaqjes së simptomave përdisa kohë. Truri i njerëzve që flasin dygjuhë tregon gjithashtu shenja degjen-erimi nga patologjia e Alzheimerit,gjithsesi aftësia e tyre për të komuni-kuar me dy gjuhë kompeson në ngad-alësimin e shfaqjes së simptomave tëAlzheimer-it siç janë humbja e memo-rjes, konfuzioni dhe vështirësia nëzgjidhjen e problemeve.

sur me këtë vitaminë lidhet me rezu-ltate më të mira në testet e memories.Edhe studimet e mëparshme kanëtreguar se si vitamina B3 ka efekte an-tiinflamatore dhe mund t'u ndihmojëpersonave të prekur nga pasojat e di-abetit shtojnë shkencëtarët nga Uni-versiteti i Kalifornisë.

Kërkuesit shkencorë theksojnë sesisasitë e tepërta të vitaminës B3 mundtë jenë toksike.

3. Martesa parandalonsëmundjen e Alzheimer-it:

Një studim suedez ka vërtetuar atëqë tashmë një kohë është supozuar ekjo është se jeta në bashkësi mbronnga zhvillimi i demencës. Jeta mar-tesore mbron nga sëmundja eAlzhaimerit, thonë studiuesit. Njerëz-it që janë në lidhje martese apo nëpartneritet gjatë moshës së mesme,kanë më pak rrezik nga demenca. Di-vorci apo vdekja e partnerit të mar-tesës rezulton me rritjen e rrezikut përdemencë tri herë. Ky studim suedezështë i pari që ka bërë lidhjen mes sta-tusit martesor dhe demencës. Stu-dimet e mëhershme kanë treguar sejeta vetjake mund të jetë njëri nga sh-kaktarët e demencës, por ky studimedhe e ka vërtetuar këtë. Studimi ka

përfshirë 2000 persona të moshësmbi 50-vjeçe, të cilët studiuesit i kanëpërcjellë disa vite. Është zbuluar senjerëzit të moshës së mesme që je-tojnë vetëm kanë rrezik më të madhqë të sëmuren nga demenca. Siç kanëtreguar disa studime të mëhershmerreziku nga demenca mund tëzvogëlohet me ushtrime fizike, ush-qim të shëndetshëm dhe jetë të pa-sur shoqërore.

4. Hudhra mbron ngasëmundja e Alzheimer-it:

Studimet e reja 'in vitro' kanëtreguar se ekstrakti nga hudhramund të inhibojë formimin e shtre-save amiloide dhe të parandalojësëmundjen Alzheimer. Shtresatamiloide gjenden në trurin e pa-cientëve të cilët vuajnë nga sëmund-ja e Alzheimer-it dhe lidhen drejt-përdrejt me këtë sëmundje. Përveçekstraktit të hudhrës ndikim në in-hibimin e krijimit të këtyre shtre-save ka edhe lëngu nga hudhrat efreskëta. Në bazë të rezultateve, sh-kencëtarët kanë arritur në përfun-dimin se hudhra mund të jetë e njërëndësie të madhe në parandalimine sëmundjes Alzheimer.

2. Vitamina B3 mbron ngasëmundja e Alzheimer-it:

Studimi i bërë në SHBA tregonsesi vitamina B3 që gjendet nëmish, peshq, bizele, drithëra dhepatate mund ta mbrojë trurin ngasëmundja e Alzheimerit.

Testimet e bëra në minj sug-jerojnë sesi vitamina B3 çon derite zvogëlimi i pranisë së protein-ave "tau",që lidhen me dëmtimet eshkaktuara nga sëmundja e Alzhe-imerit.

Krahas kësaj të ushqyerit e pa-


ZBAVITJE

Edhe nga një veprim mëse i rëmdomtë, siç është për shembull qëruarja e

një kokrre mandarine, mund të lindë ideja e një arti të ri. E këtë më mirë se kushdo e di Yoshihiro Okada, një artist japonez i cili duke qëruar rastësisht një mandarinë vuri re se lëkura që kishte në dorë i ngjante një akrepi të vogël. Mirëpo atë gurë që bëri rastësisht, kur kërkoi ta përsëriste nuk po e bënte dot. Atëherë për ditë me radhë, pasi bleu kile të tëra mandarinash dhe pas shumë e shumë tentativash, më në fund arriti të nxirrte një akrep tjetër . Që nga ajo kohë Okada e ka kthyer në art këtë punë, një art që është i ngjashëm me origami-n e famshëm japonez (krijimi i gurave me letra) dhe ka arritur të krijojë rreth tetëdhjetë gura me lëkura mandarinash.

SUPER FJALEKRYQ

HOROSKOPI

Dashi

Demi

Binjakët

Gaforrja

Luani

Virgjëresha

Peshorja

Akrepi

Shigjetari

Bricjapi

Ujori

Peshqit

Mbërrijnë edhe ishujt arti cialë

Kur pikturës i vihet gjoksi

Art me lëkura mandarinash

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 23 24 25 26 27

28 29 30 31 32 33 34

35 36 37 38 39

40 41 42 43 44 45 46

47 48 49 50 51 52

53 54 55 56 57 58

59 60 61 62 63 64 65 66

67 68 69 70 71 72 73

74 75 76 77 78 79 80 81 82

83 84 85 86 87 88 89

90 91 92 93

PERGJIGJET E NUMRIT TE DJESHEM

Blerja e një ishulli është shumë e shtrenjë. Por duket se tani e tutje një ishull mund

të blihet më lehtë, pasi edhe kostoja e tij pritet të jetë relativishte ulët. Eshtë fjala për ishuj artificialë, që një kompani austriake i ka projektuar dhe që, sipas kompanisë në fjalë, do të jenë në shitje duke dilluar nga viti 2014. Siç duken edhe në foto, janë ishuj të vegjël me përmasa 20 X 37 metra, por që është pa motor dhe mund të çohet në destinacion me rimorkim. Ishulli në fjalë i ka të gjitha komoditetet,duke lluar nga enegjia që prodhohet nga panelet diellore dhe me gjeneratorë eolikë (të erës). Në të mund të vendosen në mënyrë komode 12 vetë përveç ekipuazhit. Gabor Orsos,që është ideatori i këtij ishulli është shumë optimist dhe thotë se që tani kanë lluar kërkesat. Shuma për ta blerë? 5.2 milion euro.

Pas entusiazmit që përfshiu të gjithë spektatorët me performancën e njërës

prej konkurrenteve në talent shown Thailand’s Got Talent kritikat e ashpra që shpërthyen bënë që ky spektakël i famshëm në këtë vend të Indokinës të rrezikonte mbylljen para kohe. E gjithjë kjo kur konkurrentja, që shihni edhe në foto, në performancën e saj që kishte të bënte me pikturën, në vend të penelit, hoqi bluzën dhe përdori gjinjtë e saj. Ishte një nga gjyqtaret që e indinjuar u ngrit dhe në shenjë proteste e braktisi spektaklin, ndërkohë që dy anëtarët e tjerë (meshkuj) folëm me superlativa për ekzibicionin e saj duke e quajtur artistik. Puna shkoi deri te ministri i kulturës dë këtij vendi, që thirri producentët duke u tërhequr vërejtje dhe u kujtoi se nudizmi publik është i papranueshëm për zakonet e Tailandës.

HORIZONTAL1. Eshtë skuadra.5. Me të nxjerrin një letër.9. Kështu thirret Sylvester Stallone.11. Eshtë sëmundje goje.19. Si diletantesk23. Shënohet nga një pivot.25. Inicialet e Hanks aktor.26. Janë njerëzit fjalëpakë.28. Në krye të trupave.29. Rastet pa set.30. Mund të jetë dopjopet.32. San në Giuaseppe Meazza.34. Bëjnë tansport detar.35. Janë autoktonë.37. Janë harta të vizatimit teknik.40. Kanë nofulla të hekurta.41. E paharruara Zonja nga qyteti.44. Një fazë gjumi.47. Pak analogji.48. Janë zona të ku zuara49. Eshtë njeriu misterioz.53. Qendër votimi.55. Mund të jenë edhe diellore të tilla.56. Fise pa fe.57. Luhet pët trofe.58. Gjysmë ironik.59. Mund të tirret një i tillë.61. Festat pa fat.62. Një Ermal në Apartamenti 2XL.65. Një e lehtë më meeting.67. Piktori i një Boogie woogie.

70. Veriu pa ku j.72. Eshtë më e gjatë se tregimi.74. U zbulua nga Kolombi.75. Organizma Tregtare Rajonale.76. Fillojnë uturimin.78. Eshtë pije freskuese.81. Bëjnë arte me re.82. Iosseliani regjisor.83. Janë për të shkuklur gozhdë.84. Lila këngëtare.86. Stiller aktor.87. Maurice i Bolero.90. Paguhen për kredi.91. Davis që qe aktore.92. Eshtë ambasadori… ambulant.93. Janë prova inteligjence.

VERTIKAL2. Ai i kuq dëbon nga fusha.3. Të fundit në studim.4. Një P në PSG.5. Dalin duke qarë.6. Inicialet e Rohmer.7. Komisari me katër klëmbë.8. Eshtë president I Lazio-s.10. Mund të kenë emërore.11. Janë gota për tequila.12. Organizma Lokale Tiranë.13. Chagall piktor.14. Një pjesë e akademikëve.15. Ajo e zezë tregon gjykatësin.16. Gjysmë inerte.17. Një pjesë e titanëve.

18. Kështu thirrej Eisenhower.20. Përlpasen me gatitu.21. Janë lidhjet sentimentale.22. Nuk i duhet qarë halli si i varen këmbët.23. Thahet një me boni kim.24. Rajoni malor ndërmjet Galilesë dhe Judesë.25. Eshtë ngadhnjim.27. Mbledh baskët separatistë28. Jepen për hartim.31. Mund të jkenë të rastitnë rrugë33. Pak irnosje.36. I ka tek norma.38. Eshtë Shqipëria në Elbasan.39. Eshtë ditë e parë.

41. Një zakon i keq.42. Mund të kthehet në mllef.43. Ata të marketingut nuk janë spiunë.44. Rastisin në krye.45. Tregojnë artikullin në konfeksione.46. Emër vajze.48. Fillojën titrat.50. Bëhen diellorë me dorë.51. Gruda, te Njeriu me top.52. Në krye të komandës.54. Janë katrorë në sipërfaqe.55. Mund të jenë të ngushtë.59. Qytet anglez.60. Eshtë zilia.63. Janë numrat 1, 2, 3.64. Mund të ngrihen përpjetë nga frika.66. Andriç shkrimtar nobelist.67. Skuadër greke.68. Të fundit në perëndim.69. King Cole i muzikës.71. Ku zojnë tatimet.73. Nuk i tregohen babait.76. Frank Sinatra.77. Artikulli para Vergas.79. Pak iniciativë.80. Gjysma e arenës.81. Me të nxjerrin një tavë.85. Fillojnë lejen.88. Në krye të avokatëve.89. Kastile janë në fund.

P A S T E U R E V E S T T L I A M D A T M A F I O ZA L A I N A U K E S O C S Y R I Z A L E S I N HP A T A H S L E S A R A H A N T E N A T Z I L EA R R I S H U L L I M I S T E R I O Z N A D I R IO M A N C H E S T E R U N I T E D N R P E L I K A N IN P E T E R P A N R O N R E P V E T E R A N E TE T E R E M R A G S A R O T O R I N O I E K N I A

I T M R E R A K I A R I V E P I T E T I E A LA R L I A G O T A V E N E D I K A S I M E T A N IR A B I N E M E L A M P I A T T O T E M E D R T AA N O M A L I T E P R O F K A R A L G A N I S T O NM I R A T I M E T A N N I E T R A M A N E T I U N E

Nuk do të jetë edhe aq e lehtë të merreni njëkohë-sisht me problemet tuaja private apo familjare dhe me impenjimet profesion-ale, për shkak të gjendjes konfuze në të cilën do të ndodheni sot.

Sot do të jeni në një ditë vërtet të mirë dhe Jupiteri mëse pozitiv në shenjën tuaj ushqen fantazinë dhe intuitën tuaj në nivelet të shkëlqyera, duke ju lejuar kështu impenjime të reja në punë.

Mërkuri do të mbikqyrë shenjën tuaj gjatë gjithë kësaj periudhe, e cila mund të jetë plot kontakte të reja për t’u shfrytëzuar pa heziti-min më të vogël dhe kjo nuk vlen vetëm për punën.

Mund të merrni shumë propozime që mund t’ju vijnë nga të gjitha anët, por nuk duhet të nxito-heni. Marsi dhe Mërkuri e largojnë disi perspektivën e realizimit dhe konkreti-zimit të tyre.

Raportet me të tjerët kërko-jnë të tregoheni shumë të matur dhe të operoni me shumë takt në takime të ndryshme. Krahas kësaj duhet të mos lini pas dore edhe aspektin ekonomik të jetës.

Është dashuria dhe pa-sioni që do të jënë edhe ”katalizatorët” e jetës suaj gjatë kësaj periudhe plot stress e impenjime. Saturni ju ndihmon të kapërceni me lehtësi pengesat në aspektin profesional.

Situata falë yjeve do të bëhet më e favorshme në aspektin sentimental duke ju dhuruar dashuri dhe harmoni. Por duhet të keni pak kujdes në anën profesionale që është zbehur disi për shkak të një qetësie relative.

Dita e sotme ka shuë të ngjarë të jetë vërtet emirë në shumë drejtime dhe do të arrini të përmbushni çdo impenjim të lënë pas dore. Megjithatë, se rrudhni pak dorën ën shpenzime nuk bëni keq.

Sot duhet të bëni kujdes, pasi nuk është aspak mo-menti i duhur për të bërë zgjedhje sepse një mendim i nxituar mund t’ju kushtojë shumë dhe një hap i pav-lerësuar mirë mund t’ju çojë vetëm mbrapa.

Metodat e përdorura deri tani kanë funksionuar dhe janë të vlefshme edhe në situ-atat delikate në jetën e çiftit. Mundohuni të tregoheni më tolerantë me partnerin pa iu imponuar në dëshira.

Jo të gjitha problemet që keni do të zgjidhen sa hap e mbyll sytë, është mirë të vlerësoni me shumë qetësi situatën dhe pastaj të veproni. Energjia në dashuri ju vjen nga një Hënë shumë aktive.

Edhe për të lindurit e kësaj shenje, duker se është hëna ylli mbështetës në shumë aspekte. Ju duhet më shumë maturi në gjykimet dhe mendimet që duhet të jepni për një projekt të rëndësishëm.


KULTURE

LIBRI MË I RI "Shën Naumi dhe diplomacia ekohës" provokon debatin e rishikimit të historisë,duke zbardhur anët e ndritshme dhe të errëta tëfigurave të njohura historike

Studimi Historik

Si u arrit lëshimi iShën Naumit Serbisë

Kaliopi Naska: Ahmet Zogu, "peng" i pazareve me serbët TIRANE

DHURATA HAMZAI

Më 29 prill 1925 Xhafer Vila,i ngarkuari me punë nëLegatën Shqiptare në Paris

i drejtohet Myfit Libohovës, Min-istër i Punëve të Jashtme, Tiranë, menjë letër ku i dërgon edhe kopjenletrës së "konferencës Ambasadori-ale" me të cilën shqiptarëve iu bë enjohur vija e kufirit të Shën Naumit.Në këtë letër shkruhet se "me këtëvendim që ka një karakter definitivçështja e Shën Naumit më në fundshkon në favor të Shqipërisë". Gëzi-mi i tij është i papërshkrueshëm. Porsi ndodhi që u përmbys ky vendim.Një ditë më pas më 30 prill 1925Gjergj Pekmezi i ngarkuari me punënë Legatën Shqiptare në Beograd idrejtohet Ahmet Zogut me një letërku përshkruan takimin me Minstrine Punëve të Jashtme z.Ninçiqi,takim ky i porositur nga vetë AhmetZogu. Në këtë ketër letër fare hapurpohohet ndihma që ka marrë Zogunga jugosllavët. "Në vend të parë iufala nderit nga ana e shkëlqesisës'Uej edhe popullit tonë mbarë përndihmë morale dhe materiale që ibani Shkëlqesis s'Uej, në një kohë tërrezikshme...". Mesazhet që sjellNinçiqi i kujtojnë me siguri AhmetZogut "pazaret e bëra me ta". Atanuk e kanë harruar këtë fakt.Gj.Pekmezi i shkruan Ahmet Zogutse Ministri i Punëve të Jashtme tëJugosllavisë e shprehu qartë "idh-nimin" e tij se "nuk e shpresontekurrë që zotnia Juej për punën erregullimit të fundit të kufijve, apopër çështjen e Shën Naumit e të Ver-moshit keni me qëndrue aq fort kun-dra qëllimit të shtetit S.K.S (Serbo-kroato-Slloven-shënim yni). PraMinistri i Punëve të Jashtme tëJugosllavisë i jep mesazhin AhmetZogut se "nuk duan t'i lëshojnë tro-jet shqiptare" dhe i ngarkuari ilegatës zoti Pekmezi i premton atijme shumë kompetencë se do të "ndi-hmohen" serbët në këtë çështje,duke u marrë veshmirë me Ahmet Zo-gun. Të gjitha këtoPekmezi ia rrëfenZogut në një letër tëhollësishme që e gje-jmë të botuar në lib-rin e historianes sënjohur Kaliopi Nas-ka. Ky është një ndërlibrat ku me qindradokumente arkivorehedhin dritë dhe pro-vokojnë njëkohësishthistorianët në çështjen e rishikimittë një ngjarjeje kyçe historike fig-urave historike. Një libër voluminoz

me rreth 700 faqe dhe format tëmadh, del në kuadër të rishikimit tëhistorisë së pavarësisë me rastin e100-vjetorit të saj. Të dhënat dhefakte janë mahnitëse. Këtu pika vi-het mbi i. Historiania e palodhur dheskrupuloze thotë se faktet i ka lënëhapur "në dorë të lexuesit dhe të his-torianëve". Ka të drejtë. Do të namjaftojë botimi i disa prej tyre përtë kuptuar sesi u arrit lëshimi i ShënNaumit Serbisë. Fakti që politikanëtshqiptarë të kohës janë së bashku fa-jtorë me vendimmarrësit të pro-vokon një ndjenjë jo të mirë...

Zonja Naska,çështja e ShënNaumit është çështja kyç nëthelbin marrëdhënieve të di-plomacisë së vendeve fqinje me

Shqipërinë dhe atyre europi-ane. Çfarë ju detyroi të trajtoninjë çështje kaq të mprehtë?

-Faleminderit për interesin rrethkëtij libri. Unë jam përpjekur që sistudiues e periudhës së Pavarësisëtë nxjerr të gjitha të vërtetat his-torike në shesh. Gjatë gjithë karri-erës sime jam munduar që në ve-prat e mia studimore të bëjëdetyrën e historianit; të mbështe-tem tek fakti, tek argumenti dhe tajap historinë ashtu siç është, pangjyrime të ndryshme. Gjithë gamae studimeve të mia rrok periudhënnga Rilindja Kombëtare deri nëvitin 1924. E pashë që duhej pat-jetër dhe një studim që të përmby-llte problemin dhe çështjen ekufijve. Kjo është pika delikate e

vendimeve të vitit 1913 me ven-dimet që mori konferenca e ambas-adorëve dhe kjo më dha një shtysë.Së dyti, u nisa dhe nga fakti qëshpesh herë ka debate të pacaktu-ara, që japin argumentime sipër-faqësore dhe me tepër nisen nga ar-gumentet politike sesa historike.Pikërisht kjo ishte një nga këto sh-tysa që më bëri të ndërmarrë edhekëtë studim që është një trajtesëdokumentare që i japin vërtetësiproblemit kaq të debatuar në his-torian kombëtare. Kjo histori ështëkrijuar nga vetë diplomacia sh-qiptare pa përjashtuar dhe diplo-macitë e huaja për çështjen e ShënNaumit-deri në kalimin e ShënNaumit në shtetin serbo-kroat.

Duket që për sa u përket stu-dimeve çështja e Shën Naumitmbetet tabu për një shtrirje tëplotë studimore. Pse?

-Nuk mund të themi se ështëtabu. Ka arkiva dhe studiues kanëshkelur mbi to dhe kanë bërë stu-dime si profesor Arben Puto, PaskalMilo, Aurel Plasari, Stafa, që kanëbërë kërkime dhe kanë ndryshuarkonceptin mbi këtë çështje. Sifenomen ka dalë i trajtuar.

E kisha fjalën për tabu, kurzbardhja e kësaj çështjeje prekimazhin e figurave të ideali-zuara historike në kuadër tërishikimit të historisë?

-Këto dokumente prekin vërtetëimazhin e figurave historike, prekindhe diplomatë shtetesh dhe kryetarrepublike siç ishte Ahmet Zogu nëvitin 1925, prekin figurat historikesado të njohura janë, sepse janë vetëkëto figura që bëjnë politikat dhedetyrimisht fitet nëpërmjet individ-it në histori dhe do të procedohet mesinqeritet sa të dalë në shesh e vërte-ta. Kjo bëhet me një studim pa pa-sione dhe të mbështetur në tëvërtetat historike.

Po figura e Ahmet Zogu samund të cenohet nga faktet dhedokumentet e reja që sillen nëlibrin tuaj?

-Këtu nuk bëhet fjalë vetëm përfigurën e Ahmet Zogut, por edhe fig-urave të tjera historike që janë ngri-tur për ta mbrojtur çështjen. Madjeedhe Ahmet Zogu u përpoq tambronte këtë çështje, por pazaret qëkishte bërë me jugosllavët para se tëishte Kryetar i Republikës e pen-guan. Përpjekja e tij nuk do të funk-siononte se ai do t'u përgjigjej detyr-imeve që kishte ndaj jugosllaveve.Megjithatë botimin tim e lë në dorëtë gjithë lexuesve, të shohin tëgjykojnë të lexojnë. Kjo është pasurie madhe dokumentare që është vënënë shërbim të publikut të gjerë.

Boston 13 shkurt 1925

Një meting i madh shqiptarësh nga Bostoni dhe nga visetë tjera të Amerikës pas shumë bisedimesh votoj këtostop Koncensionin e vajgurit të Kompanisë anglo-per-sian pa pyetur një parlament të regullshmë dhe pa mar-rë në sy oferta të mira nga kompania të tjera. Ky met-ing e quan të pakanunueshme dhe nulle stop idenë efaljes së Shën Naumit nga Serbia kur gjykatorja e Hagësia kish dhënë Shën Naumin Shqipërisë, ky meting edënon si një mendim tradhtie stop. Për të shkelurit tëlirisë së shtypit dhe të fjalës ky meting proteston emforcë stop shqiptarët të mbledhur sot këtu si përfaqë-sonjës të opinionit publik të lirë çfaqin shpresën se Gu-verna do të ndreq gabimet e saj dhe do të nis paskëtajnjë politikë kombëtare dhe të ndershme stop.

FFFFFaik Kaik Kaik Kaik Kaik KonicaonicaonicaonicaonicaChairChairChairChairChairmanmanmanmanman

Faik Konica i drejtohet Këshillittë Ministrave në Tiranë

Letra

IIXHAFER VILA, INGARKUARI ME PUNË NËLEGATËN SHQIPTARE NËPARIS I DREJTOHETMYFIT LIBOHOVËS,MINISTËR I PUNËVE TËJASHTME, TIRANË

PARIS, 29 PRILL 1925Nr. 702Atribuimi i Shën Naumit Sh-

qipërisë

Aneks nr.1Zoti Ministër,

Bashkangjitur kam nderin t'unjoftojë kopin e letrës së kon-

ferencës Ambasadoriale me tëcilën na behet e njohur Vija ekufirit të sektorit të Shën Naumit.Me këtë vendim që ka një karak-ter definitiv çështja e ShënNaumit më në fund në favor tëShqipërisë. Me këtë rast ndjej gë-zim të pakufishëm se paravësht-rimet e kësaj legate nuk mupërgënjeshtruan me fakte.

Pritni ju lutem i zoti Ministër,nderimet e mija më të lartëra.

Nënshkruar Xhafer Vila(AMPJ.F151.V.1925.D.107.fl.146.)

Studiuesja Kaliopi Naska


KULTURE

MË 1 GUSHT 1925 nga SHBA i dërgonin telegramShkëlqesisë Kryetarit Zog, ku shprehej hidhërim i madhkur kishin mësuar se Shën Naumi u jepej serbëve

SHËN NAUMI nuk ishte thjesht një qendër efesë ortodokse, por ky objekt ishte qendërpelegrinazhi edhe për shqiptarët myslimanë.

Tiranë, 8 shkurt 1925

Meqenëse po vazhdojnë kështu fjalimet mbi çështjet e Vermoshit e të Shën Naumit me të dërguarin e posaçëm të

qeverisë jugosllave Këshilli Ministruer në bisedën e tij të sot-shme mbi një anë vendosi që të dër-gohet një komision në Vermosh e njëanë tjetrë në Shën Naum. Për të stu-diue gjendej hollësisht se çfarë rati-fikimesh mund të bëhen në vijën ekufinit të atyre Viseve. E mëb anëtjetër vendosi që t'autorizohet Min-stria e Punëve të Jashtme për të mar-rë vendimin e përfaqësuesit t'onë tëParisit e atij të Komisionit të Kufive,sesi qëndron çështja a është në favor-in tonë apo të Jugosllavisë, që tëmund mandej këshilli të drejtojë ve-primet e veta mbi këtë cashtje.

Kryesekretar i Këshillit Ministruer .(Aqsh.fq 149.V.1925.D.I-728.fl.1)

*Më 21 janar 1925 Kuvendi Kush-tetues zgjidhi çështjen e formës sëregjimit duke shpallur republikën. Më

31 janar 1925 Ahmet Zogu u Shpall President dhe u quajt kry-etar i Republikës. Më 1 shkurt deri më 23 shator 1925 u krijuakabineti i ri qeveritar. Myfit Libohova mbante postin e Minis-trit të jashtëm dhe të Financës (Kaliopi Naska)

Përpjekjet e patriotëve që ShënNaumi t'i mbetej ShqipërisëKaliopi Naska, autorja e librit “Shën Naumi

dhe Diplomacia e kohës” me botimin e tij kasynuar që t’i sjellë lexuesit të gjerë dokumentetqë ndriçojnë historinë e caktimit të kufijve poli-tikë të shtetit shqiptarë, kryesisht në Shën Naum,i cili përbën një objekt më vete në historinë e cak-timit të kufijve të tij. Dokumentet e botuara përf-shijnë të gjithë historinë politike dhe diploma-tike të lënies së sovranitetit të Shqipërisë, dukesjellë në vështrim problemin e ecurisë së kësajçështjeje mjaft të debatuar. Në librin “ShënNaumi dhe Diplomacia e kohës botohen 249dokumente, 80 për qind e të cilave botohen përherë të parë. Dokumentet janë vjelë kryesisht ngaarkivat shqiptare si Arkivi qendror i shtetit dhearkivat e huaja, konkretisht nga arkivi i Minis-trisë së Jashtme të Francës. Për plotësimin eshpjegimeve të dhëna në analizat e bëra, autorjapohon se “janë kryer hulumtime edhe në Bib-liotekën Kombëtare të Shqipërisë, atë të Francësdhe të Gjykatës së Hagës. Sjellja e tyre në njëlibër historik përbën një vlerë të madhe njohësenë caktimin e kufijve shqiptarë dhe të historisëdiplomatike të Fuqive të Mëdha në raport meçështjen shqiptare dhe qëndrimeve ndaj çësh-tjes së Shën Naumit.

MEHMED KONICA, MINISTËR FUQIPLOTËI LEGATËS SHQIPTARE NË LONDËR, IDREJTOHET ILIAZ VRIONIT, MINISTËR IPUNËVE TË JASHTME, TIRANË

Londër, 9 Prill, 1924

NR.547/281-BIS

Zoti Ministër,Dje vajta në Foreign Ofiçe ku poqa Nicolson.

Disa minuta më parë kishte vajtur atje Ministri iJugosllavisë dhe i kishte thënë Z-it Nicilson qëGuverna Shqiptare ka koncentruar ushtri afërliqenit të Ohrisë dhe që ka ndër mend të okupojëShën Naumin dhe për këtë arsye Guverna e tijmbylli kufirin në qark të liqenit. Edhe unë kisha

edhe unë kisha vajtur në Foreign Office për atëpunë. Si u tregova telegramin e zotërisë suaj nr.533, me datë 7 të k.m.

I thashë zotërisë Z-it Nicolson që koncentri-mi i ushtrisë shqiptare është një nga intrigat ezakonshme të serbëvet dhe mbyllja e kufirit kapër qëllim të trembë Guvernën tonë, të tmerrojëshqiptarët që gjenden në qarkun e Shën Naumitdhe të influencojë Konferencën e Ambasadorëvekundër nesh. Vrasja e dy amerikanëve nuk mëduket të jetë e huaj në sjelljet Serbisë. Këto sjell-je bëhen të paduruara nga fqinjët e saj dhe nëmos ndërhyftë Guverna Britanike seriozisht qët'u jap funt njëherë e mirë, do të kemi prapë njëluftë të përgjithshme. Vuajtjet e popullit inglizqë janë pema e e luftës së shkuar do tw shtohendhjetë herë më tepër pas një lufteje të re. Sa përShqipërinë ajo s'ka se ç'humbet se është edhe sh-kretuar.

Z.Nicolson më tha se Guverna Britanike do tëndërhyjë që të hapet kufiri me anë të përfaqëson-jësit të saj nw Konferencë të Ambasadorëve, ku

do të bisedohet protesta që ka bërë Jugosllaviakundër koncentrimit të ushtrisë shqiptare në kufi,por duhet që Guverna jonë t'i japë Z-it Eyres sig-urime kategorike, që nuk kemi ndërmend të ok-upojmë Shën Naumin! E lamë fjalën që t'jutelegrafojë që të jepni sigurimet e duhura pasi tëfjaloset z.Nicolson dhe njëherë me Kryeministrinmbi këtë punë dhe të më telefonojë se po. Më thase do të më telefononte sonte. Por që t'ju telefonojëdo t'ju telegrafojë pa vonim. Stërnipërit tanë dotë këndojnë me habitje dhe me kryelartësi në ana-let diplomatike, që më 1924, si në kohë të Pirosbatalionet shqiptare të egërsuara fluturuan nëkufi, me qëllim që të zaptojnë Shën Naumin, pofuqit' e mëdha nërhyjtin dhe i qetësuan Shqipon-jat, etj. Kështu shkruhet historia.

Pranoni ju lutem Zoti Ministër Nde-rimet e mia të larta.

(nënshkruar) Mehmet Konitza

(AMPJ.f.151.v.1924.D.64.fl.19)

Vendim i këshillit të Ministrave* DokumentMehmed Konica, ministër Fuqiplotë i Legatësshqiptare në Londër i drejtohet Iliaz Vrionit,Ministër i Punëve të Jashtme, Tiranë

Londër, 9 prill, 1924Nr.546/280

Zoti Ministër,

I ngarkuari me punët eLegatës sonë në Paris ju ka,

natyrisht, lajmëruar mbibisedimet e komisionit Legjist,i cili mbajti një mbledhje nejavën e shkuar me qëllim t'ijepet fund çështjes së ShënNaumit e Vermoshit. Paslajmeve zyrtare që mora ngaGuverna e këtushme punaqëndron kështu: në mbledhjene fundme të Komisionit legjistpërfaqësonjësi inlgiz ngulikëmbë për nderimin e Konfer-encës së Ambasadorëve të vitit1922, i cili e le Shqipërinë nëdy vendet e sipërshënuar dhee quajti çështjen e mbyllur.Përfaqësonjësi i Francës

përkundrazi insititoi të anulo-het vendimi i 1992-ës dhe tëhapet çështja përsëri. Përfaqë-sonjësi italian mbajti një ati-tude qëndrim) neutralë, nëmos drejtpërdrejtë kundërnesh. Përfaqësonjësi jiponezvoton kurdoherë me shu-micën. Çështja pra mbeti evarur. Javën që vjen komisio-ni do të mbajë dhe një tjetërmbledhje. Në qoftë se edhe nëkëtë mbledhje nuk pranohetpikëpamja e përfaqsonjësit in-gliz, Guverna Britanike do tështrojë çështjen përpara ligëssë kombeve ose gjykatoresndërkombëtare të Hagës. Kamë shumë posibilitet ta shtrojëçështje para ligës se përparagjykatores së Hagës. Pranoniju lutem i nderuar ministërnderimet e mia të larta.

asdasdNë foto:Kopertina e librit“Shën Naumi dheDiplomacia e kohës” ehistorianes Kaliopi Naska

Në foto:Manastiri iShën Naumitkult i lashtëadhurimi ngashqiptarëtpara se t’ikalonteSerbisë


LAJME NGA BOTA

Departamenti i Marketingut:Cel: +355696060419

[email protected]

Shpërndarja:Saimir Zenelaj

cel : +355696060418Ermal Kacaniku

cel : +355696088847

• Alba MallteziDrejtore e Përgjithshme e Free and Fair Media Group

• Anila BashaDrejtore e Shqiptarja.com

• Arben RrozhaniKryeredaktor

Politika: Jakin Marena

Ekonomia: Genc Kondi

Kronika: Elton Qyno

Sociale: Esmeralda Keta

Kulturë: Admirina Peçi

Design: Altin AliajGenti Manelli

Website: Suela Gera Indrit Maraku

Redaksia: Rruga: “Dervish Hima” tre kullat, kulla e dytë-Tiranë. E-mail: [email protected] - Website: www.shqiptarja.com - Mobile: +355696060421 - Shtypur në shtypshkronjën: A.K shpk, Rruga 5 Maji, Tiranë

Berat

Tirane

Kruje

Durres

Bari

Vlore

Albania

Cdo dite, gjithe vitinnga Bari per ne Durres dhe anasjelltasKuzhina me e mire ne linjen Bari Durres • Restorant per 400 persona te ulur rehatshem

dhe komoditet • E vetmja anije me kabina me krevat dopjo dhe suita per VIPSalle “casino” ne bord Sherbim BAR me muzike • Ne bord flitet gjuha shqipe • Salle VIP

KUALITETKOMODITET

SIGURI

UDHËTONI ME“ADRIATICA Traghetti” Casinò në bord

www.adriaticatraghetti.com

Evropianët do të votonin për ObamënEvropianët do të votonin me shumicë dërrmuese për rizgjedhjen e presidentit Barak Obama në krye të Shteteve të Bashkuara, ndërsa më pak do të mbështesnin rivalin e tij republikan, Mitt Romney, bën të ditur një sondazh i CNN-it, i publikuar të mërkurën. Sipas përgjigjeve të të anketuarve, 52 për qind do të votonin për Obamën, ndërsa 46 për qind për Romney. Po sipas CNN-it, Obama gëzon mbështetjen më të madhe në Francë dhe Gjermani (89%, përkatësisht 87%), ndërsa më dobët qëndron në Evropën Lindore (Bullgari 40%, Poloni 35%). CNN ka intervistuar rreth 1,000 njerëz në 15 shtete, përfshirë: Francën, Gjermaninë, Italinë, Holandën, Poloninë, Britaninë, Turqinë, Sllovakinë, Spanjën, Bullgarinë etj.

Merkel apelon për unitet brenda GjermanisëKancelarja gjermane, Angela Merkel, ka bërë thirrje për unitet brenda Gjermanisë, pas tores që ka shënuar kundër kundërshtarëve të përpjekjeve të saj për të zgjidhur krizën në Eurozonë. Gjykata Kushtetuese e Gjermanisë ka miratuar të mërkurën fondin e ri të përhershëm për shpëtimin e Evropës. Gjykata ka vendosur që Gjermania t’i bashkohet Mekanizmit Evropian të Stabilitetit - një fond i përhershëm shpëtimi, në vlerë prej 500 miliardë eurosh, për 17 shtetet që përdorin monedhën euro.

Barroso: BE të bëhet “federatë shtetesh”Presidenti i Komisionit Evropian, Hoze Manuel Barroso, ka kërkuar që Bashkimi Evropian të shndërrohet në një “federatë të shteteve”. Në një fjalim para Parlamentit Evropian, Barroso ka thënë se nuk kërkon një “super-shtet” evropian, por ka deklaruar se “BE-ja do të jetë gjithmonë më pak se shuma e pjesëve të saj, derisa unioni nuk forcohet”. Ai ka thënë se “idetë e vjetra” nuk do të funksionojnë më dhe “nuk do të shpëtojnë monedhën euro”.

Mbi 190 tëvdekur në KaraçiMbi 190 persona kanë humbur jetën dhe mbi 60 të tjerë janë plagosur nga zjarri që ka përfshirë një fabrikë veshjesh në Karaçi të Pakistanit. Fabrika mësohet të kishte rreth 450 të punësuar. Kreu i Departamentit për Emergjenca në Spitalin Civil të Karaçit, Tarik Kamal Ajubi, tha se rreth 30 të vdekur janë djegur shumë rëndë dhe “nuk mund të identi kohen nëse janë meshkuj ose femra”. Zjarr kësit thonë se shumica e viktimave kanë pësuar nga tymi në bodrum, ku “dyert kanë qenë të mbyllura”.

Talibanët mbodhën 400 milionë dollarë më 2011Një raport i OKB-së tha se në vitin e kaluar, talibanët kanë ngritur një fond prej 400 milionë dollarësh përmes taksave, donacioneve, dhe zhvatjes së biznesmenëve në Afganistan. Raporti i një ekipi monitorues të sanksioneve, i hartuar për Këshillin e Sigurimit thotë se rreth 275 milionë dollarë të kësaj shumë kanë shkuar për udhëheqjen talibane, ndërsa pjesa tjetër është shpenzuar ose përvetësuar në nivel local. Vlerësimet mbulojnë vitin nanciar deri në mars të 2012-ës. Taksat vendore të imponuara nga talebanët përfshijnë një taksë prej 10 për qind mbi të korra, dhe një taksë prej 2.5 për qind mbi pasurinë.

Mbi një milion katalonas në rrugë, kërkojnë pavarësiMë shumë se një milion njerëz janë mbledhur në Barcelonë për të kërkuar pavarësinë e Katalonisë nga pjesa tjetër e Spanjës, e kapluar nga kriza ekonomike. “Janë rreth një milionë e gjysmë njerëz dhe çdo gjë ka shkuar në mënyrë paqësore”, citon një zyrtar të policisë, agjencia e lajmeve France Press. Protesta u zhvillua në Ditën Kombëtarë te Katalonisë, ku 7 milionë banorët, që gëzojnë gjysmë-autonomi nga Spanja, kujtojnë mposhtjen e tyre nga trupat spanjolle ne vitin 1714, çka i dha fund pavarësisë së Katalonisë.

MBLEDHJA NE DAJT RAMA BASHKIAKEVE TE PS: FITORE, OSE S ... · Rreziku për alergji nga...

Documents

Transcript of MBLEDHJA NE DAJT RAMA BASHKIAKEVE TE PS: FITORE, OSE S ... · Rreziku për alergji nga...