Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

download Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

of 88

Transcript of Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    1/88

    1

    (DNG CHO N THI TN C H 2011)

    Bm sn.22.03.2011

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    2/88

    2

    CHUYN : VIT PHNG TR NH MT PHNG

    A. Kin thc chung 1. Phng tr nh mt phng v cc trng hp c bit - PTTQ(phng tr nh tng qut) mt phng P qua 0 0 0 0( , , ) M x y z v c vtpt(vect php tuyn)

    ( , , )n A B C l: 0 0 0( ) : ( ) ( ) ( ) 0P A x x B y y C z z Hay ( ) : 0P Ax By Cz D vi 0 0 0( ) D Ax By Cz - PTMP(phng tr nh mt phng) P qua ( ,0,0) ; (0, ,0) ; (0,0, ) A a Ox B b Oy C c Oz c phng tr nh

    l: ( ) : 1 x y zPa b c

    (Phng tr nh mt phng theo on chn)

    - c bit:

    +2 2

    0( ) / / 0

    0

    A

    P Ox D

    B C

    +2 2

    0( ) / / 0

    0

    B

    P Oy D

    A C

    +2 2

    0( ) / / 0

    0

    C

    P Oz D

    A B

    - Phng tr nh mt phng(Oxy) l 0 z , (Oyz) l 0 x v (Oxz) l 0 y 2. V tr tng i ca mt thng v mt phng: Cho hai mt phng 1 1 1 1 1( ) : 0 A x B y C z D v 2 2 2 2 2( ) : 0 A x B y C z D TH 1: 1 1 1 11 2

    2 2 2 2( ) / /( ) A B C D

    A B C D

    TH 2: 1 1 1 11 22 2 2 2

    ( ) ( ) A B C D A B C D

    TH 3: 1 2 1 2 1 2 1 2( ) ( ) 0 A A B B C C 3: Phng tr nh chm mt phng: Tp hp cc mt phng( ) cha ng thng ( ) ( ) c gi l chm mt phng xc nh bimt phng( ) v mt phng ( ) Nu 1 1 1 1( ) : 0 A x B y C z D v 2 2 2 2( ) : 0 A x B y C z D th phng tr nh mt phng( ) l:

    1 1 1 1 2 2 2 2( ) : ( ) ( ) 0m A x B y C z D n A x B y C z D (*) vi 2 2 0m n phng tr nh (*) c th vit li: ( ) ( ) 0m n 4. Gc v khong cch - Gc ca 2 mt phng:1 1 1 1 1( ) : 0 A x B y C z D v 2 2 2 2 2( ) : 0 A x B y C z D l:

    1 2 1 2 1 22 2 2 2 2 21 1 1 2 2 2.

    A A B B C C cos

    A B C A B C

    - Gc gia ng thng d v mt phng (P)

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    3/88

    3

    .sin( ,( ))

    .u n

    d Pu n

    - Khong cch t mt im 0 0 0 0; ; M x y z n mt phng : 0P Ax By Cz D

    0 0 00 2 2 2,Ax By Cz D

    d M P

    A B C

    B. Mt s dng bi tp

    Dng 1:Vit ph ng trnh m t phng (P) i qua im M o(x o ;y o ;z o ) v tho m n iu kin Loi 1 : C m t vect php tuyn Phng php: - Xc nh 0 0 0 0( , , ) M x y z ca mt phng P - Xc nhvtpt ( ; ; )n A B C + Nu / / P QP Q n n

    + Nu P d P d n u

    - p dng cng thc: 0 0 0( ) : ( ) ( ) ( ) 0P A x x B y y C z z

    Bi tp gii mu:

    Bi 1: (SGK 12 BanC BnT89)Trong khng gian vihto Oxyz .Vit phng tr nh mt phng (P):a. i qua im 1; 2; 4 M v nhn vect 2;3;5n lm vect php tuyn b. i qua im 2; 1; 2 M v song song vi mt phng : 2 3 4 0Q x y z Gii:a. Cch 1: Mt phng P i qua im 1; 2; 4 M v c vect php tuyn 2;3;5n c ph ng trnh l :2(x 1) + 3(y + 2) + 5(z 4 ) = 0 hay : 2 3 5 16 0P x y z Cch 2:Mt phng (P) cvtpt 2;3;5n lun c dng 2 3 5 0 x y z D v mt phng (P) i quaim 1; 2;4 2.1 3. 2 5.4 0 16 M D D .Vy mt phng : 2 3 5 16 0P x y z b. Cch 1: Mt phng P i qua im 2; 1; 2 M song song vi mt phng Q nn mt phng P i qua im

    2; 1; 2 M v c vtpt 2; 1;3P Qn n nn mt phng P c phng tr nh:2(x 2) 1(y + 1) + 3(z 2) = 0 hay : 2 3 11 0P x y z

    Cch 2 :Mt phng(P) c vtpt 2; 1;3Pn lun c dng2 3 0 x y z D v mt phng P i qua im

    2; 1; 2 M ' 1 D hay : 2 3 11 0P x y z Hocc thl lun v P song song vi Q nn P lun c dng2 3 0 x y z D v P qua M : 2 3 11 0P x y z

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    4/88

    4

    Bi 2: (SGK Ban C Bn T92)Trong khng gian vi h to Oxyz cho mt phng c phngtrnh: 3x + 5y z 2 = 0 v ng thng d c phng tr nh

    12 4: 9 3

    1

    x t

    d y t

    z t

    a. Tmgiao im M ca ng thng d v mt phng b. Vit phng tr nh mt phng cha im M v vung gc vi ng thng d Gii:a. To im M d l nghim ca phng tr nh

    3(12 + 4t) + 5(9 + 3t) (1 + t) 2 = 0 t = 3 .Vy 0;0; 2 M b. Cch 1 : Mt phng i qua im 0;0; 2 M vung gc vi ng thng d nn mt phng i qua im

    0;0; 2 M v c vtpt n = d u = (4;3;1) nn mt phng c phng tr nh l:4(x 0) + 3(y 0) + 1(z +2) = 0 hay

    : 4 3 2 0 x y z

    Cch 2:Mt phng c vtpt n = (4;3;1) lun c dng 4x + 3y + z +D = 0 v mt phng i qua im

    0;0; 2 M D = 2 hay : 4 3 2 0 x y z Ch :C th pht biu bi ton di dng nh, cho bit ta 3 im A, B, C. Vit phng tr nh mt phng(P) i qua im A v vung gc vi ng thng BC th khi Pn BC

    Nh n xt :- Mt phng c vtpt ; ;n a b c th lun c dng ax + by + cz +D = 0- Nu cho c dng Ax + By + Cz + D = 0 th m song song vi lun c dngAx + By + Cz + D = 0 vi ' 0 D - Hai mt phng song song vi nhau th hai vtpt cng song song (cng phng) vi nhau, mt phngvung gc vi ng thngth vtpt v vtcp cng song song (cng phng) vi nhau . iu ny l giiti sao trong bi 1 cu b li chn Pn = Qn ,thtvy v mt phng P song song vi mt phng (Q)nn hai vtpt cng song song (cng phng) vi nhau hay Pn = k. Qn , v k 0 nn chn k = 1 Pn =

    Qn . Tng t nh th trong bi 2b ta chn k = 1 n = d u , t ta c nhn xt+ Hai mt phng song song vi nhau th chng c cng vtpt+ Nu mt phng P cha hai im A v B th AB l mt vtcp ca mt phng P + Nu mt phng P vung gc vi mt phng (Q) th vtpt ca mt phng P l vtcp ca mt

    phng (Q) v ngc li + Nu mt phng P vung gc vi vecto AB th vecto AB l mt vtptca mt phng P - Vect php tuyn cng c th cho h nh thcl vung gc vi gi ca vect a no, khi taphi hiu y a l vect ch phng

    Bi 3: (SGK Ban C Bn T92)Trong mt phng vi h to Oxyz cho im vect 6; 2; 3a v 1; 2; 3 A . Vit phng tr nh mt phng cha im A v vung gc vi gi ca vect a Hng dn: Lm tngt nh bi 2b ta c : 6 2 3 2 0 x y z

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    5/88

    5

    Bi 4: (SGK Ban C Bn T80)Trong khng gian vi h to Oxyz .Vit phng tr nh mt phng iqua im 2;6; 3 M v ln lt song song vi cc mt phng to Gii:

    Nh n xt :- Cc mt phng to y l Oxy; Oyz; Oxz . Thot u ta thy cc mt phng ny khng thy vtpt,nhng thc ra chng cvtpt,cc vtpt ny c xy dng nn t cc vect n v tr n cc trcOx, Oy, Ozln lt l i = (1;0;0) ;j = (0;1;0) ;k = (0;0;1),cc vect ny c coi l cc vtcp- By gi ta s vit phng tr nh mt phng P i qua M v song song vi mt phng 0xy cn cc mtphng khc lm tng tCch 1:Mt phng P i qua 2;6; 3 M v song song vi mt phngOxy mt phng P i qua M vvung gc Oz nn mt phng (P) i qua M nhn vect Pn = k lm vtptc phng tr nh l :

    0(x 1) + 0(y 6) + 1(z + 3) = 0 hay : 3 0P z Cch 2:Mt phng P song song vi mt phng0xy mt phng P song song vi hai trcOx v Oy

    Pn i v Pn j Pn = [i , j ] = (0;0;1) l vtpt nn : 3 0P z Tng t (P) //Oyz v i qua im M nn : 2 0P x

    (P) // Oxz v i qua im M nn : 6 0P y Cch 3:Mt phng P song song vi mt phng Oxy nn mt phng P lun c dng Cx + D = 0 v mtphng P i qua M C. 3 D 0 v C 0 nn chn C = 1 D = 3 .Vy mt phng P c phng tr nh l : 3 0P z Ch : Bi ton c th pht biu l vit phng tr nh (P)i qua M // viOx v Oy P i qua M // vi mtphng 0xy

    Loi 2: C mt cp vect ch phng ,a b

    (vi , 0a b

    c gi song song ho c nm tr n mp ( )P ) - Tm vtpt ,n a b

    - P l mp qua 0 0 0 0( , , ) M x y z v c VTPTn - Quay li loi 1

    Bi tp gii mu:

    Bi 5: (SGK Ban C Bn T80)Trong khng gian vi h to O xyz . Vit phng tr nh mt phng P i qua im 0; 1; 2 A v song song vi gi ca mi vect u = (3;2;1) vv = 3;0;1

    Gii:Cch 1:Mt phng P i qua 0; 1; 2 A v song song vi gi ca hai vect u = (3;2;1) ; 3;0;1v

    mt phng P i qua A vc Pn u ; Pn v (vi u v v khng cngphng) mt phng P i qua A vc vtpt , 2; 6;6 2 1; 3;3Pn u v

    mt phng P c phng tr nh l :

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    6/88

    6

    1(x 0) 3(y + 1) +3(z 2) = 0 hay : 3 3 9 0P x y z Cch 2 :Lm tng t nh bi 1bkhi bit 2; 6;6Pn v 0; 1; 2 A Bi 6: (SBT Ban C Bn T99)Trong khng gian vi h to O xyz . Vit phng tr nh mt phng

    i qua im 2; 1; 2 M , song song vi trcOy v vung gc vi mt phng : 2 3 4 0 x y z

    Gii:Cch 1:Mt phng i qua im 2; 1; 2 M song song vitrc0y v vung gc vi mt phng

    mt phng i qua M v c n j ; n n (vi j v n khng cng phng)mt phng i qua M vc vtpt n = [ j , n ] = (3;0;-2)mt phng c phng tr nh l :

    3(x 2) + 0(y + 1) 2(z 2) = 0 hay : 3 2 2 0 x z Cch 2:Lm tng t nh bi 1bkhi bit 3; 0; 2n v 2; 1; 2 M

    Cch 3:Gi s mt phng c dng : 2 2 2

    0 0 Ax By Cz D A B C mt phng c vtpt ; ;n A B C

    - Mt phng i qua im 2; 1; 2 M .2 .( 1) .2 0 1 A B C D - Mt phng song song vi trc Oy . 0 .0 .1 .0 0 2n j A B C - Mt phng vung gc vi mt phng . 0 .2 . 1 .3 0 3n n A B C

    Gii h (1), (2) v (3) 3, 0, 2, 2. A B C D Vy mt phng c phng tr nh l :3 2 2 0 x z Bi 7: (SBT Ban C Bn T98)Trong khng gian Oxyz.Vit phng tr nh mt phng i qua im

    3; 1; 5 M ng thi vung gc vi hai mt phng : 3 2 2 7 0 x y z v : 5 4 3 1 0 x y z Gii:Cch 1:Mt phng i qua im 3; 1; 5 M ng thi vung gc vi hai mt phng v mtphng i qua im M v c n n ; n n (vi n v n khng cng phng) mt phng

    i qua im M v c vtpt n = [ n , n ] = (2;1;-2)mt phng ( ) c phng tr nh l :

    2(x 3) + 1(y + 1) 2(z + 5) = 0 hay : 2 2 15 0 x y z

    Cch 2:Lm tng t nh bi 1bkhi bit n = 2;1; 2 v 3; 1; 5 M Cch 3:Gi s mt phng c dng : 2 2 20 0 Ax By Cz D A B C mt phng c vtpt ; ;n A B C

    - Mt phng i qua im 3; 1; 5 M .3 .( 1) . 5 0 1 A B C D - Mt phng vung gc vi mt phng . 0 .3 . 2 .2 0 2n n A B C

    - Mt phng vung gc vi mt phng . 0 .5 . 4 .3 0 3n n A B C

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    7/88

    7

    T (1) v (2) ta c 3 21, 62 2

    C B A D B A th vo (3) ta c 2 A B chn

    1, 2 2, 15 B A C D Vy phng tr nh mt phng l 2 2 15 0 x y z Bi 8:(H B 2006)Trong khng gian vi h to O xyz, cho im A(0;1;2) v hai ng thng

    11 1: , ' : 1 22 1 1

    2

    x t x y zd d y t

    z t

    Vit phng tr nh mt phng i qua A ng th i song song vi d v dGii: Cch 1:V 1 20;1; 1 ; 1; 1;2 B d C d v 1 2, , / / B C d d Vecto ch phng ca1 2d v d ln lt l 1 22;1; 1 1; 2;1u v u

    vecto php tuyn ca l 1 2, 1; 3; 5n u u

    V i qua 0;1;2 : 3 5 13 0 A x y z s: : 3 5 13 0 x y z Cch 2:Gi s mt phng c dng : 2 2 20 0 Ax By Cz D A B C

    mt phng c vtpt ; ;n A B C - Mt phng i qua im M .0 .1 .2 0 1 A B C D - Mt phng song song vi ng thngd . 0 .2 .1 . 1 0 2d n u A B C - Mt phng song song vi ng thngd '. 0 .1 . 2 .1 0 3d n u A B C

    T (1) v (2) ta c 2 , 4 3C A B D A B th vo (3) ta c 3 A B chn1, 3 5, 13 A B C D Vy phng tr nh mt phng l 3 5 13 0 x y z

    Nh n xt: Nu im A d (hoc ' A d ) th bi ton tr thnh vit phng tr nh mt phng cha d (hoc 'd )v song song vi 'd (hocd )

    Bi tp t gii:

    Bi 1:

    a. Trong khng gian vi h to Oxyz cho 3 im 3;4;1 , 2;3;4 , 1;0;2 . M N E Vit phng tr nhmt phng i qua im E v vung gc vi MN. (thi tt nghip BTTHPT ln 2 nm 2007)

    b. Vit phng tr nh mt phng i qua 1; 2;1K v vung gc vi ng

    thng1

    : 1 21 3

    x t

    d y t

    z t

    .

    ( thi tt nghip THPT ln 2 nm 2007)

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    8/88

    8

    s:a. : 3 5 0 x y z b. : 2 3 8 0 x y z Bi 2:Trong khng gian vi h to Oxyz cho im 1; 1;0 M v mt phng P c phng tr nh:

    2 4 0. x y z Vit phng tr nh mt phng i qua M v song song vi P s: : 2 2 0 x y z

    ( thi tt nghip THPT h phn ban nm 2007)Bi 3:Vit phng tr nh mt phng i qua im 2;3;1 M v vung gc vi hai mt phng

    : 2 2 5 0 v : 3 2 3 0P x y z Q x y z (Sch bi tp nng cao h nh hc 12)

    s: : 3 4 19 0 x y z Bi 4:Vit phng tr nh mt phng i qua im 2;1; 1 M v qua giao tuyn ca hai mt phng:

    4 0 v 3 1 0. x y z x y z (Sch bi tp nng cao h nh hc 12)

    s: :15 7 7 16 0 x y z

    Dng 2: Vit phng tr nh m t phng (P) i qua im M 1(x1 ;y1 ;z1 ) v M 2(x 2 ;y 2 ;z 2 ) ng thi tho m niu kina. Vung gc vi mt phngb. Song song vi ng thng d (hoc trc Ox, Oy, Oz) c. C khong cch t im M ti l hd. To vi mt gc Q mt gc

    Bi tp giimu:

    Bi 1: (SGK Ban C Bn T80)Trong khng gian vi h to Oxyz .Vit phng tr nh mt phng

    i qua hai im 1;0;1 , 5;2;3 M N v vung gc vi mt phng : 2 7 0 x y z Gii:Cch 1 :Mt phng i qua hai imM(1;0;1); N(5;2;3) v vung gc vi mt phng ( )

    mt phng i qua imM v n MN ; n n (vi MN v n khng cng phng) mt phng i qua imM v c vtpt n = [ MN , n ] = 4;0; 8 = 4 1; 0; 2

    mt phng c phng tr nh l :1(x 1) + 0(y 0) 2(z 1) = 0 hay : x 2z + 1 = 0

    Cch 2:

    Gi s mt phng c dng : 2 2 20 0 Ax By Cz D A B C mt phng c vtpt ; ;n A B C

    - Mt phng i qua 1;0;1 M .1 .0 .1 0 1 A B C D - Mt phng i qua 5;2;3 N .5 .2 .3 0 2 A B C D - Mt phng vung gc vi mt phng . 0 .2 . 1 .1 0 3n n A B C

    T (1) v (2)ta c 2 ,C A B D A B th vo (3) ta c2 0 B chn

    1, 0 2, 1 A B C D

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    9/88

    9

    Vy phng tr nh mt phng l 2 1 0 x z Bi 2:Trong khng gian vi h to Oxyz .Vit phng tr nh mt phng (P) i qua hai im

    4; 1;1 M ; 3;1; 1 N v cng phng (song song) vi trcOxGii:Cch 1 :

    Mt phng (P) i qua im 4; 1;1 M ; 3;1; 1 N v cng phng vi trcOx mt phng (P) i quaim M v Pn MN ; Pn i (vi v i khng cng phng)

    mt phng (P) i qua im M v nhnvtpt Pn = [ ,i ] = 0; 2; 2 = 2 0;1;1 mt phng (P) c phng tr nh l :

    0(x 4) + 1( y + 1) + 1(z 1) = 0 hay (P): y + z = 0Cch 2:Lm tng t bi 1 (cch2) iu kin y l Pn i Bi 3: (SBT Ban Nng Cao T126)Trong mt phng Oxyz .Vit phng tr nh mt phng (Q) i qua haiim 3;0;0 , 0;0;1 A C v to vi mt phngOxy mt gc= 60o Gii:

    Cch 1:Mt phng (Q) i qua A, C v to vi mt phngOxy mt gc bng 60o nn mt phng (Q) ct mt phngOxy ti im B(0;b;0) Oykhc gc to O b 0

    mt phng (Q) l mt phng theo on chn c phng trinh l :

    113z

    b y x hay (Q): bx + 3y + 3bz 3b = 0

    mt phng (Q) cvtpt Qn = (b;3;3b)Mt phng 0xy c vtpt k = (0;0;1) .Theo gi thit ,ta c

    |cos ( Qn , k )| = cos60o 21

    993

    2 bb

    b

    26326999622 bbbbb

    Vy c hai mt phng tho mn l :(Q1) : x 26y + 3z 3 = 0(Q2) : x + 26y + 3z 3 = 0

    Cch 2:v A Ox v C OzGiAB l giao tuyn ca mt phng (Q) v mt phng 0xy .T O h OIAB .Theo nh l ba ng vung gc ta c ABCI 060OIC

    Trong vung OIC ta c OI = OC.tanOIC = 1.tan60o =33

    Trong vung OAB ta c 222 111 OBOAOI 232 131

    331 OB

    OB = 263

    B1(0; 26 ;0) Oy hoc B2(0; 26 ;0) Oy .Vy c hai mt phng (Q) tho mn l

    113

    263

    z y x hay (Q) : x 26 y + 3z 3 = 0

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    10/88

    10

    Bi 4:Trong khng gian vi h to Oxyz . Vit phng tr nh mt phng i qua hai im

    2;1;3 , 1; 2;1 M N v song song vi ng thng d c phng tr nh l:1

    : 23 2

    x t

    d y t

    z t

    Gii: Cch 1:Mt phng i qua hai im 2;1;3 , 1; 2;1 M N v song song vi ng thng d

    mt phng i qua im M v n MN ; n d u (vi MN v d u khng cng phng) mt phng i qua im M v c vtpt n = [ MN , d u ] = 10; 4;1 mt phng c phng tr nh l :

    10(x 2) 4(y 1) + 1(z 3) = 0 hay : 10 4 19 0 x y z Cch 2: Gi s mt phng c dng : 2 2 20 0 Ax By Cz D A B C

    mt phng c vtpt ; ;n A B C - Mt phng i qua 2;1;3 M .2 .1 .3 0 1 A B C D - Mt phng i qua 1; 2;1 N .1 . 2 .1 0 2 A B C D - Mt phng song song vi ng thngd . 0 .1 .2 . 2 0 3d n u A B C

    T (1) v (2)ta c 1 3 1 7,2 2 2 2

    C A B D A B th vo (3) ta c2 5 A B chn

    1 195, 2 ,2 2

    A B C D

    Vy phng tr nh mt phng l 1 195 2 0 10 4 19 02 2 x y z x y z

    Bi 5:Trong khng gian vi h trc ta Oxyz, cho cc im A(-1;1;0), B(0;0;-2) v C(1;1;1). Hy vit phng tr nh mt phng (P) qua hai im A v B, ng thi khong cch t C ti mt phng (P) bn

    3 .Gii: Gi s mt phng P c dng : 2 2 20 0 Ax By Cz D A B C

    mt phng P c vtpt ; ;Pn A B C - Mt phng P i qua 1;1;0 A . 1 .1 .0 0 1 A B C D - Mt phng P i qua 0;0; 2 B .0 .0 . 2 0 2 A B C D

    T (1) v (2)ta c 1

    ,2C A B D A B Nn mt phng P c phng trnh l 1 02

    Ax By A B z A B

    Theo gi thit

    2 22

    2 2

    172; 3 3 5 2 7 0 151

    2

    A B A B A B A A

    d I P A AB B B B

    A B A B

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    11/88

    11

    Vi 1 A B

    chn 1, 1 1, 2 : 2 0 A B C D P x y z

    Vi 75

    A B

    chn 7, 5 1, 2 : 7 5 2 0 A B C D P x y z

    Nhn xt: Gi Ocban );;( l vct php tuyn ca (P)

    V (P) qua A(-1 ;1 ;0) pt : 1 1 0P a x b y cz

    M (P) qua B(0;0;-2) 2 0 2a b c b a c

    Ta c PT : 2 2 0P ax a c y cz c

    2 22 2 22

    ; 3 3 2 16 14 07( 2 )

    a c a cd C P a ac c

    a ca a c c

    TH 1: ca ta chn 1ca Pt ca : 2 0P x y z

    TH 2: ca 7 ta chn a =7; c = 1 Pt ca : 7 5 2 0P x y z Bi 7: Trong khng gian vi h trc to Oxyz cho im A(1;0;1), B(2;1;2) v mt phng

    : 2 3 3 0Q x y z . Lp phng tr nh mt phng (P) i qua A, B v vung gc vi (Q). HD: Ta c (1;1;1), (1;2;3), ; (1; 2;1)Q Q AB n AB n

    V ; 0Q AB n

    nn mt phng (P) nhn ; Q AB n

    lm vc t php tuyn Vy (P) c phng tr nh x 2y + z 2 =0Bi 8:Trong khng gian ta Oxyz cho 2 im I( 0;0;1) v K( 3;0;0). Vit phng tr nh mt phng quaI, K v to vi mt phng (xOy) mt gc bng030 Gii:

    Gi s mt phng cn c dng : ( ) : 1 ( , , 0) x y z a b ca b c

    ( ) 1 ( ) 3 ( ) : 13 1 x y z

    Do I c v do K ab

    000

    0

    .1 1 3 2( ; ;1) (0;0;1) cos303 2.

    x y

    x y

    x y

    n nn v n k b

    b n n

    ( ) : 13 13 22

    x y z

    Bi 9:(H B 2009 )Trong khng gian vi h to Oxyz, cho t din ABCD c cc nh 1;2;1 , 2;1;3 , 2; 1;1 A B C v 0;3;1 D . Vit phng tr nh mt phng (P) i qua A, B sao cho

    khong cch t C n mt phng (P) bng khong cch t D n mt phng (P) Gii: Cch 1:Gi s mt phng P c dng : 2 2 20 0ax by cz d a b c

    mt phng P c vtpt ; ;Pn A B C

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    12/88

    12

    - Mt phng P i qua 1;2;1 A .1 .2 .1 0 1a b c d - Mt phng P i qua 2;1;3 B . 2 .1 .3 0 2a b c d

    T (1) v (2)ta c 3 1 5,2 2 2c a b d a b

    Nn mt phng

    P c phng tr nh l

    3 1 5 02 2 2

    ax by a b z a b

    Theo gi thit , ,d C P d D P

    2 2

    2 2 2 2

    3 1 5 5 3 1 5 5.2 . 1 .1 .0 .3 .12 2 2 2 2 2 2 2

    3 1 3 12 2 2 22 4

    32 0

    a b a b a b a b a b a b

    a b a b a b a b

    a ba b a b

    b

    Vi 2 4a b chn 1

    4, 2 7, 15 : 4 2 7 15 0a b c d P x y z

    Vi 2 0b chn 2 23 5 3 50, 1 , : 0 : 2 3 5 02 2 2 2

    b a c d P x z P x z

    Cch 2:Xt hai trng hp TH1 : (P) // CD. Ta c :AB ( 3; 1;2),CD ( 2;4;0)

    (P)c PVT n ( 8; 4; 14) hay n (4;2;7)(P) :4(x 1) 2(y 2) 7(z 1) 0

    4x 2y 7z 15 0

    TH2 : (P) quaI(1;1;1)l trung im CD Ta c AB ( 3; 1;2), AI (0; 1;0)

    (P) c PVT n (2; 0; 3)(P) :2(x 1) 3(z 1) 0 2x 3z 5 0

    p s: 1 : 4 2 7 15 0P x y z v 2 : 2 3 5 0P x z Bi tp t gii:

    Bi 1:Trong khng gian vi h trc to Oxyz cho im 1;0;1 , 2;1;2 A B v mt phng : 2 3 3 0Q x y z . Lp phng tr nh mt phng (P) i qua A, B v vung gc vi (Q).

    s: : 2 2 0P x y z Bi 2:Lp phng tr nh mp(P ) i qua 0;3;0 , 1; 1;1 M N v to vi mt phng : 5 0Q x y z

    mt gc vi 1cos3

    Bi 3:Lp ph ng trnh mt phng(P) i qua 1; 1;3 , 1;0;4 M N v to vi mt phng : 2 5 0Q x y z mt gc nh nht .

    s: : 4 0P y z Bi 4:Vit phng tr nh mt phng i qua hai im 1;2;3 , 2; 2;4 M N v song song vi Oy.

    (Ti liu n thi tt nghip nm 2009)

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    13/88

    13

    s: : 2 0 x z Bi 5:Trong khng gian vi h to Oxyz cho mt phng : 2 3 7 0P x y z . Vit phng tr nhmt phng ( ) i qua 1;1;0 , 1;2;7 A B v vung gc vi (P).

    (Ti liu n thi tt nghip nm 2009) s: :11 8 2 19 0 x y z

    Dng 3:Vit phng tr nh m t phng (P) i qua ba im M o(x o ;y o ;z o ) M 1(x1 ;y 1 ;z1 ) v M 3(x 3 ;y 3 ;z 3 ) khng th ng h ng cho trcPhng php: Cch 1:- Tm hai vecto 0 1 0 2, M M M M

    - Tm vtpt 0 1 0 2,n M M M M

    - P l mt phng qua 0 M v c VTPTn Cch 2:

    - Gi s phng tr nh mt phng P l 0 1 Ax By Cz D 2 2 2

    ( 0) A B C - V P i qua ba im 0 1, M M v 2 M thay ta vo phng tr nh (1)c h 3 n, 3 phng tr nhtheo , A B v C . Gii h ny ta c, A B v C - Thay vo phng tr nh (1) tac phng tr nh mt phng P

    Bi tp gii mu:

    Bi 1: (SGK Ban C Bn T80)Trong khng gian vi hto Oxyz .Vit phng tr nh mt phng i qua ba im M 3;0;0 ; 0; 2;0 N v 0;0; 1P

    Gii:Cch 1:Mt phng i qua ba im 3;0;0 M ; 0; 2;0 N v 0;0; 1P mt phng i qua im Mv n MN ; n MP (vi MN v MP khng cng phng)

    mt phng i qua im M v nhnvtpt n = [ MN , MP ] = (2;3;6)mt phng c phng tr nh l :

    2(x + 3) + 3(y 0 ) + 6(z 0) = 0 hay : 2x + 3y + 6z + 6 = 0Cch 2:Gi s mt phng c dng 2 2 20 ( 0) Ax By Cz D A B C - Mt phng i qua M 3;0;0 . 1 .0 .0 0 1 A B C D - Mt phng i qua 0; 2;0 N .0 . 2 .0 0 2 A B C D - Mt phng i qua 0;0; 1P .0 .0 . 1 0 3 A B C D Gii h (1), (2) v (3) ta c A = 2, B = 3, C = 6 v D = 6 .Vy mt phng c phng tr nh l 2 3 6 6 0 x y z Cch 3:Nhn thy M 3;0;0 Ox ; N 0; 2;0 Oy vP 0;0; 1 Oz nn phng tr nh mt phng lmt phng theo on chn c dng :

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    14/88

    14

    1123

    z y x hay : 2 3 6 6 0 x y z

    Dng 4: Vi t phng tr nh m t phng trung trc ca on MN , bit M v N c to cho trc Phng php: - Tnh ta trung im I ca MN v tnh MN - Mt phng trung trc ca on MN l mt phng i qua I v c vtpt Pn MN - Bit mt im v mt vtpt ta c phng tr nh mt phng cn t m

    Bi tp gii mu:

    Bi 1: (SGK Ban C Bn T80)Trong khng gian vi h to Oxyz .Vit phng tr nh trung trcca on thng AB vi A(2;3;7)v B(4;1;3)Gii:Cch 1:Gi I l trung im ca on thng ABI(3;2;5) .Mt phng trung trc(P) ca on AB i trung im

    I ca A,B v vung gc vi on thng AB mt phng trung trc (P) ca on AB i qua I v nhn vect AB = 2; 2; 4 = 2 1; 1; 2 lm vtptmt phng trung trc(P)c phng tr nh l:

    1(x 3) 1(y 2) 2(z 5 ) = 0 hay : 2 9 0P x y z Cch 2:(Phng php qu tch ) Mi im M(x;y;z) thuc mt phng trung trc(P) ca on AB MA = MB

    2 2 2 2 2 22 2 2 3 7 4 1 3 MA MB x y z x y z 2 9 0 x y z

    Cch 3:Mt phng trung trc(P) nhn AB lm vtpt lun c dng x y 2z + D = 0 ,v I mt phng trung

    trc 3 2 2.5 + D D = 9 mt phng trung trc (P)c phng tr nh l : x y 2z + 9 = 0Cch 4:Mt phng trung trc (P) nhn AB lm vtpt lun c dng x y + 2z + D = 0 v mt phng (P) cch u

    , , , A B d A P d B P

    411'7.232 D

    =411

    '3.214 D 9'13' D D D = 9

    Vy mt phng tr ung trc (P) c phng tr nh l: 2 9 0 x y z Nh n xt :- Bi ton ny thc cht l bi ton vit phng tr nh mt phng i qua mt im v vung gc gi camt vect (thuc dng 1)

    - Vect i qua hai im cho trc c coi l mt vtcpca ng thngBi tp t gii:

    Bi 1:Trong khng gian vi h to O xyz cho 2 im 1; 4;5 , 3;2;7 E F . Vit phng tr nh mt

    phng ( ) l trung trc ca on thng EF. ( thi tt nghip THPT h phn ban ln 2 nm 2007)

    s: : 3 5 0 x y z

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    15/88

    15

    Dng 5: Vit phng tr nh m t phng (P) song song v cch u hai hai ng thng ( 1 ) v ( 2 )cho trcPhng php: - Mt phng (P) song song vi hai ng thng1 2v nn c vtpt 1 2;Pn u u

    - mt phng (P) cch u hai ng thng1 2v nn (P) i qua trung im ca I ca MN vi1 2 M v N ...Quay v dng 4

    Bi tp gii mu:

    Bi 1: (HSP HN2 98)Trong khng gian Oxyz cho hai ng thng c phngtrnh l

    d :t z

    t y

    t x

    212

    v d :03

    022 y

    z x

    a. Chng minh rng d v d cho nhaub. Vit phng tr nh mt phng (P) song song v ng thi cch u d v dGii:a. Chn im M(2;1;0) d v d c vtcp 1; 1; 2d u ,chn im N(0;3;1) d v d c vtcp

    ' 2;0;1d u .Tnh n = [ d u , 'd u ] = 1; 5; 2 (vi d u v 'd u khng cng phng) v 2;2;1 MN . Xt . 1. 2 5.2 2.1 10 0n MN

    d v d cho nhau

    b. Gi I

    21;2;1 l trung im ca M v N .Mt phng (P) song song v cch u d v d

    mt phng (P) i qua I v c vtpt Pn = n mt phng (P) c phng tr nh l :

    1(x 1) 5(y 2) 2

    21

    z = 0 hay (P) : x + 5y + 2x 12 = 0

    Nh n xt : - Mt phng (P) song song v ng thi cch u d v d thc cht l mt phng trung trc ca on M vN nn c th p dng cc cch bi (dng4 )Bi 2:Vit phng tr nh mt phng cch u hai ng thng d1 v d2 bit:

    1

    2: 2

    3

    x t

    d y t

    z t

    v 21 2 1:

    2 1 5 x y z

    d

    Gii:

    ng thng d2 c phng tr nh tham sl:1 2 '2 '1 5 '

    x t

    y t

    z t

    vect ch phng ca d1 v d2 l: 1 2(1;1; 1), (2;1;5)u u

    VTPT ca mp( ) l

    1 2. (6; 7; 1)d d n u u

    pt mp( ) c dng 6x 7y z + D = 0

    ng thng d1 v d2 ln lt i qua 2 M(2; 2; 3) v N(1; 2; 1)( , ( )) ( , ( )) |12 14 3 | | 6 14 1 |

    | 5 | | 9 | 7d M d N D D

    D D D

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    16/88

    16

    Vy PT mp( ) l: 3x y 4z +7 0

    Dng 6 : Vit phng tr nh m t phng (P) song song v cch u hai mt phng (Q1 ) v Q 2 (vi Q1 vQ 2 song song v i nhau) Ch :- S dng cng thc khong cch - Khong cch gia hai mt phng song song chnh l khong cch t mt im thuc mt phng ny timt phng kia

    Bi tp gii mu:

    Bi 1:Trong khng gian Oxyz cho hai mt phng (P) v (Q) c phng tr nh l(P) : 3x y + 4z + 2 = 0 v (Q) : 3x y + 4z + 8 = 0

    Vit phng tr nh mt phng ( ) song song v cch u(P), (Q)Gii:V Pn = Qn = (3;-1;4) v 2 8 nn (P) // (Q), chn im M(0;2;0)(P) v im N(0;8;0)(Q)Mt phng song song vi (P) v (Q) lun c dng 3x y + 4z + D = 0, v cchu (P) v (Q)nn , ,d M d N

    1619'0.420.3 D

    =1619

    '0.480.3 D 8'2' D D D = 4

    Vy mt phng ( ) c phng tr nh l :3x y + 4z + 4 = 0

    Dng 7: Vi t ph ng trnh m t phng (P) tip xc vi mt mt cu (S)v th a m n m t iu kin cho trc Phng php:- Bc 1: Xc nh tm I v bn knh R ca mt cu (S)v vtpthocvtcp- Bc 2:T iu kin cho trc xc nh vtptPn , gis ; ;Pn a b c khi mt phng P c dng

    '

    ax 0by cz D vi'

    0 D (1)- Bc 3: Mt phng (P) tip xc vi mt cu (S) ,d I P R , t y c phng tr nh theo D,gii phng tr nh (ti tuyt i) c D thay vo (1) ta c phng tr nh mt phng P cn t m- Bc 4: Kt lun (thng c hai mt phng tha mn)Ch : iu kin cho trc l- Song song vi mt phng Q cho trc P Qn n

    - Vung gc vi ng thng d cho trc P d n u

    - Song song vi hai ng thng d1 v d2 cho trc 1 2,Pn u u

    - Vung gc vi hai mt phng Q v R cho trc 1 2,Pn n n

    - Song song vi ng thng d v vung gc vi mt phng Q cho trc ,P d Qn u n

    Ch :Nu mt phng P tip xc vi mt cu(S) ti M S th mt phng P i qua im M v c VTPTl MI

    Bi tp gii mu:

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    17/88

    17

    Bi 1: (SGK Ban C Bn T93)Trong khng gian vi h to Oxyz. Vit phng tr nh mt phng

    tip xcvi mt cu (S) c phng tr nh 2 2 2: 10 2 26 170 0S x y z x y z v song song vi hai ng thng

    5 2

    : 1 313 2

    x t

    d y t z t

    7 3 '

    : 1 2 '8

    x t

    d y t z

    Gii:Ta c 2; 3; 2d u v ' 3; 2; 0d u .Mt cu (S) (x 5)2 + (y + 1)2 + (z + 13)2 = 25

    mt cu (S) c tm 5; 1; 13 I v bn knh R = 5Mt phng song song vi d v d

    mt phng c n d u ; n 'd u (vi d u v 'd u khng cng phng ) mt phng c vtpt n = [ d u , 'd u ] = (4;6;5)

    mt phng lun c dng 4x + 6y + 5z + D = 0Mt phng ( ) tip xc vi mt cu (S) d(I,( )) = R

    5253616

    ')13.(5)1.(65.4 D 77552' D D = 52 5 77

    Vy c hai mt phng ( ) tha mn bi l : 1 : 4x + 6y + 5z + 51 + 577 = 0 2 : 4x + 6y + 5z + 51 577 = 0

    Bi 2: (SBT Ban Nng Cao T138)Trong khng gian Oxyz. Vit phng tr nh mt phng (P) tip xcvi mt cu (S) v vung gc vi ng thng d c phng tr nh ln lt l :

    (S): x2+ y

    2+ z

    2 10x + 2y + 26z 113 = 0 v

    5 1 13: 2 3 2 x y z

    d

    Gii:ng thng d cvtcp 2; 3;2d u .Mt cu (S) (x 5)2 + (y + 1)2 + (z + 13)2 = 308

    mt cu (S) c tm 5; 1; 13 I v bn knh 308 R Mt phng (P) vung gc vi ng thng d nn c vtpt 2; 3;2P d n u

    mt phng (P) lun c dng 2x 3y + 2z + D = 0

    Mt phng (P) tip xc vi mt cu (S) ,d I P R 2.( 5) 3.( 1) 2.( 13) '

    308 ' 13 5236 ' 13 52364 9 4 D

    D D

    Vy c hai mt phng (P) tha mnu bi l :(P1): 2x 3y + 2z + 13 + 5236 = 0(P2): 2x 3y + 2z + 13 5236 = 0

    Bi 3: (SGK Ban Nng Cao T90 HGTVT 1998 )Trong khng gian Oxyz. Vit phng tr nhmt phng (P) song song vi mt phng (Q) v tip xc vi mt cu (S) c phng tr nh ln lt l :

    : 4 3 12 1 0Q x y z v 2 2 2: 2 4 6 2 0S x y z x y z Gii:

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    18/88

    18

    Mt phng (Q) cvtpt 4;3; 12Qn .Mt cu (S) (x 1)2 + (y 2)2 + (z 3)2 = 16

    mt cu (S) c tm I(1;2;3) v c bn kinh R = 4Mt phng (P) song song vi mt phng (Q)

    mt phng (P) lun c dng 4x + 3y 12z + D = 0Mtphng (P) tip xc vi mt cu (S)

    ,d I P R

    4.1 3.2 12.3 ' ' 264 ' 26 52

    ' 7816 9 144 D D

    D D

    Vy c hai mt phng tha mnu bi l :(P1): 4x + 3y 12z + 78 = 0(P2): 4x + 3y 12z 26 = 0

    Bi 4: (Ti Liu n Thi Tt Nghip 2009)Trong khng gian vi h to Oxyz . Vit phng tr nhmt phng ( ) song song vi trcOz, vung gc vi mt phng(P): x + y + z = 0 v tip xc vi mtcu (S): x2 + y2 + z2 2x + 2y 4z 3 = 0Gii:Mt phng (P) c vtpt Pn = (1;1;1) .

    Mt cu (S) (x 1)2 + (y + 1)2 + (z 2)2 = 9mt cu (S) c tm 1; 1; 2 I v c bn knh R = 3

    Mt phng ( ) song song vi trcOz v vung gc vi mt phng (P)mt phng ( ) c n k ; n Pn (vi k v Pn khng cng phng ) mt phng ( ) c vtpt n = [k , Pn ] = 1; 1;0 mt phng ( ) lun c dng x y + D = 0

    Mt phng ( ) tip xc vi mtcu (S) ,d I P R 1.1 1.( 1) '

    3 ' 2 3 2 2 3 21 1

    D D D

    Vy c hai mt phng tho mnu bi l: 1 : x y 2 + 3 2 = 0 2 : x y 2 3 2 = 0

    Bi 5: (SBT Ban Nng Cao T126)Trong khng gian vi h to O xyz cho mt cu(S): x2 + y2 + z2 6x 2y + 4z+ 5 = 0 v im M(4;3;0) .Vit phng tr nh mt phng (P) tip xc vimt cu (S) v i qua im M Gii:V M(4;3;0) (S) nn mt phng (P) i qua M v tip xc vi mt cu (S) l mt phng i qua M vnhn 1;2;2 IM lm vtpt vi 3;1; 2 I l tm ca mt cu (S)

    mt phng (P) c phng tr nh l:

    1(x 4) + 2(y 3) + 2(z 0 ) = 0 hay (P): x + 2y + 2z 10 = 0Bi 6:Trong khng gian vi h to Oxyz cho mt cu 2 2 2( ) : 2 6 4 2 0S x y z x y z . Vit phng tr nh mt phng (P) song song vi gi ca vc t (1;6;2)v , vung gc vi mtphng ( ) : 4 11 0 x y z v tip xc vi (S). Gii: Ta c mt cu (S) c tm 1; 3; 2 I v bn knh 4 R Vc t php tuyn ca( ) l (1;4;1)n V ( ) ( )P v song song vi gi cav nn nhn vc t (2; 1;2) pn n v

    lm vtpt.

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    19/88

    19

    Do : 2 2 0P x y z m

    V (P) tip xc vi (S) nn21

    ( ,( )) 4 ( ,( )) 43

    md I P d I P

    m

    Vy c hai mt phng: 1 : 2 2 21 0P x y z v 2 : 2 2 3 0P x y z

    Bi tp t gii:

    Bi 1:Vit phng tr nh mt phng tip xc vi mt cu

    2 2 2: 2 1 1 9S x y z v vung gc vi ng thng1

    : 1 21 3

    x t

    d y t

    z t

    s: 2 3 7 3 14 0 x y z v 2 3 7 3 14 0 x y z Bi 2:Trong khng gian vi h to Oxyz cho mt cu 2 2 2: 4 2 4 7 0S x y z x y z

    v hai ng thng 4 0

    :3 1 0

    x y zd

    x y z

    v 1 2 :

    1 2 2 x y z

    d . Vit phng tr nh mt phng

    l tip din ca (S) ng thi song song vi d v d.s: 4 7 12 2 0 x y z v 4 7 12 2 0 x y z Bi 3:Vit phng tr nh mt phng / / : 2 2 4 0P x y z v tip xc vi mt cu (S) c phng tr nh: 2 2 2 2 2 4 3 0 x y z x y z s: 2 2 17 0 x y z v 2 2 1 0 x y z Bi 4:Vit phng tr nh mt phng / / : 2 2 1 0P x y z v tip xc vi mt cu (S)c phng tr nh: 2 2 22 1 2 4. x y z s: 2 2 6 0 x y z v 2 2 6 0 x y z Bi 5:Vit phng tr nh mt phng tip xc vi mt cu

    2 2 2: 2 2 4 3 0S x y z x y z v vung gc vi ng thng 1 2: 1 2 2 x y z

    d

    s: 2 2 6 0 x y z v 2 2 12 0 x y z

    Bi 6:Vit phng tr nh mt phng song song vi 2 1: 1 3 1 x y z

    d , vung gc vi

    : 2 1 0P x y z v tip xc vi mt cu 2 2 2: 2 1 9S x y z s: 4 3 5 11 15 2 0 x y z v 4 3 5 11 15 2 0 x y z Bi 7:Trong khng gian vi h to Oxyz cho mt cu 2 2 2: 2 2 4 3 0S x y z x y z

    v hai ng thng 2 2 0:2 0

    x yd x z

    v

    ' 1:1 1 1

    x y zd

    . Vit phng tr nh mt phng l tip

    din ca (S) ng thi song song vi d v d.s: 3 3 2 0 y z v 3 3 2 0 y z Bi 8:Trong khng gian ta Oxyz, lp phng tr nh mt phng i qua hai im 0; 1;2 , A

    1;0;3 B v tip xc vi mt cu S c phng tr nh: 2 2 2( 1) ( 2) ( 1) 2 x y z

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    20/88

    20

    Dng 8: Vi t phng tr nh m t phng cha mt ng thng cho trc v tho m n iu kinLoi 1:Vit phng tr nh mt phng cha ng thng v vung gc vi mt phng Phng php:

    1. Tm VTPT ca l n v VTCP ca l u

    2. VTPT ca mt phng l: n n u

    3. Lymt im M tr n 4. p dng cch vit phng tr nh mt phng i qua 1 im v c 1 VTPT

    Ch :Thc cht y l bi ton vit phng tr nh mt phng i qua hai im v vung gc vi mt mtphngLoi 2:Vit phng tr nh mt phng cha ng thng v song song vi ( , cho nhau)Phng php:

    1. Tm VTCP ca v l u v 'u 2. VTPT ca mt phng l: 'n u u

    3. Ly mt im M tr n

    4. p dng cch vit phng tr nh mt phng i qua 1 im v c 1 VTPTCh :Thc cht y l bi ton vit phng tr nh mt phng i qua hai im v song song vi mtng thngLoi 3: Vit phng tr nh mt phng cha ng thng v 1 im M Phng php:

    1. Tm VTCP ca l u , ly 1 i m N tr n . Tnh ta MN 2. VTPT ca mt phng l: n u MN

    3. p dng cch vit phng tr nh mt phng i qua 1 im v c 1 VTPTCh :Thc cht y l bi ton vit phng tr nh mt phng i qua ba im phn bit cho trc Loi 4:Vit phng tr nh mt phng cha ng thng v to vi mt phng (hoc ng

    thngd ) mt gc Loi 5:Vit phng tr nh mt phng cha ng thng v cch mt im M khng thuc mt khong h

    Bi tp gii mu:

    Bi 1: (SBT Ban Nng Cao T125)Trong khng gian vi h to Oxyz .Vit phng tr nh mt phng P

    a. i qua im 2;1; 1o M v qua giao tuyn ca hai mt phng Q v R c phng tr nh ln lt l: 4 0 x y z v 3 1 0 x y z

    b. Qua giao tuyn ca hai mt phng : 3 2 0 x y z v : 4 5 0 x y ng thi vung gcvi mt phng : 2 7 0 x z Gii: a. Cch 1: Gi l giao tuyn ca (Q) v (R) c phng tr nh

    :01304

    z y x

    z y x

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    21/88

    21

    chn hai im 3 11; ;02 2

    M

    v 3 11;0;

    2 2 N

    Mt phng (P) i qua giao tuyn ca (Q) v (P) mt phng (P) cha giao tuyn mt phng (P) i qua ba im Mo; M v N

    (P) i qua im Mo v c vtpt Pn = [ 0 M M , 0 M N ] = 7;7;154

    11

    4

    77;

    4

    77;

    4

    165

    (vi

    0 M M v 0 M N khng cng phng ) mt phng (P) c phng tr nh l :

    15(x 2) 7(y 1) + 7(z + 1) = 0 hay : 15 7 7 16 0P x y z Cch 2:Gi l giao tuyn ca Q v R c phng tr nh

    4 0:

    3 1 0 x y z

    x y z

    Chn hai im 3 11; ;02 2

    M

    v 3 11;0;2 2

    N

    Gi s mt phng P c dng : 2 2 20 0 Ax By Cz D A B C mt phng P c vtpt ; ;Pn A B C

    - Mt phng P i qua 3 11; ;02 2 M

    3 11. . .0 0 12 2

    A B C D

    - Mt phng P i qua 3 11;0;2 2 N

    3 11. .0 . 0 22 2

    A B C D

    - Mt phng P i qua 2;1; 1o M .2 .1 . 1 0 3 A B C D Gii h (1), (2) v (3) ta c 15, 7, 7, 16 : 15 7 7 16 0 A B C D P x y z Cch 3:S dng phngphp chm (tham kho phn sau) Nhn xt: Thc cht bi ton ny chnh l bi ton ny chnh l bi ton vit phng trnh mt phng iqua ba im (trong hai im cn li thuc giao tuyn ca hai mt phng)b. Cch 1:Gi l giao tuyn ca v ( ) c phng tr nh

    :054

    023 y x

    z y x

    Chn hai im M 5;0; 13 v N(1;1;0) Mt phng (P)i qua giao tuyn ca hai mt phng( ), v vung gc vi mt phng

    mt phng (P) cha giao tuyn v vung gc vi mt phng

    mt phng (P) i qua im M v c vtpt Pn = [ MN , n ] = 1;22; 2 mt phng (P) c phng tr nh l :

    1(x 5) + 22(y 0 ) 2(z + 13) = 0 hay (P) : x 22y + 2z + 21 = 0Hocc th tnh ,Pn u n

    Nh n xt : Thccht bi ton ny chnh l bi ton ny chnh l bi ton vit phng tr nh mt phng i qua haiim v vung gc vi mt mt phng (trong hai im cn li thuc giao tuyn ca hai mt phng)Cch 2:. Gi l giao tuyn ca v c phng tr nh

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    22/88

    22

    :054

    023 y x

    z y x

    Chn hai im 5; 0; 13 M v 1;1;0 N Gi s mt phng P c dng : 2 2 20 0 Ax By Cz D A B C

    mt phng

    P c vtpt ; ;

    Pn A B C

    - Mt phng P i qua 5; 0; 13 M .5 .0 . 13 0 1 A B C D - Mt phng P i qua 1;1;0 N .1 .1 .0 0 2 A B C D

    T (1) v (2)ta c 413

    A BC v D A B

    Nn mt phng P c vtpt 4; ; 13P A B

    n A B

    Mt phng c vtpt 2;0; 1n , mt phng P vung gc vi

    4. .2 .0 . 1 0 2213P A B

    n n A B A B

    chn 1, 22 2, 21 A B C D

    Vy mt phng P c phng tr nh l 22 2 21 0 x y z Cch 3:S dng phng php chm (tham kho phn sau) Bi 2: (H A 2002)Trong khng gian vi h to vung gc Oxyz cho hai ng thng

    12 4 0

    :2 2 4 0

    x y z

    x y z

    21

    : 21 2

    x t

    y t

    z t

    Vit phng tr nh mt phng P cha ng thng1 v song song vi ng thng2 Gii:Cch 1:Chn M 0; 2;0 1 v 1 c vtcp 1u = (2;3;4), 2 c vtcp 2u = (1;1;2)Mt phng (P) cha ng thng1 v song song vi ng thng 2

    mt phng (P) i qua im M v c vtpt Pn = [ 1u , 2u ] = (2;0;-1)mt phng (P) c phng tr nh l :

    2(x 0 ) + 0(y + 2) 1(z 0 ) = 0 hay2 0 x z HocC th tnh vtpt l 2,Pn MN u

    vi 1, M N Cch 2:

    Chn hai im 4 8;0;3 3

    M

    v 0; 2;0 N 1

    Gis mt phng P c dng : 2 2 20 0 Ax By Cz D A B C mt phng P c vtpt ; ;Pn A B C

    - Mt phng P i qua 4 8;0;3 3 M

    4 8. .0 . 0 13 3 A B C D

    - Mt phng P i qua 0; 2;0 N .0 . 2 .0 0 2 A B C D

    T (1) v (2)ta c 1 32 4

    C A B v 2 D B

    Nn mt phng P c vtpt 1 3; ; 2 4Pn A B A B

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    23/88

    23

    ng thng 2 c vtcp 2 1;1;2u , mt phng P song song vi ng thng2

    21 3. .1 .1 .2 0 5 02 4P

    n u A B A B B

    chn 11, 0 , 02

    A B C D

    Vy mt phng P c phng tr nh l 1 0 2 02 x z x z

    Cch 3:S dng phng php chm (tham kho phn sau) Bi 4:Trong khng gian vi h to Oxyz. Vit phng tr nh mt phng P i qua giao tuyn ca haimt phng : 3 0 x y z v : 3 5 1 0 x y z ng thi song song vi mtphng : 2 3 0 x y z Gii: Cch 1:Gi l giao tuyn ca ( ) v ( ) c phng tr nh

    :0153

    03 z y x

    z y x

    Chn M 34;34;3 Mt phng (P) i qua giao tuyn ca ( ) v ( ) ng thi song song vi mt phng ( )

    mt phng (P) cha giao tuynv song song vi mt phng ( )mt phng (P) i qua im M v lun c dng: x + y + 2z + D = 0

    P i qua im M nn 3 +

    34 + 2

    34 + D = 0 D = 1

    Vy mt phng (P) c phng tr nh x + y + 2z + 1 = 0Hoc:Mt phng (P) i qua im M v c vtpt ,Pn u n

    Hoc:Mt phng (P) i qua im M v c vtpt ,Pn MN n

    vi , M N Cch 2:Gi l giao tuyn ca v c phng tr nh

    3 0:

    3 5 1 0 x y z

    x y z

    Gi s mt phng P c dng : 2 2 20 0 Ax By Cz D A B C mt phng P c vtpt ; ;Pn A B C

    Chn hai im 1 7;0; 4 M v 2 1; 2;0 M - Mt phng P i qua 1 7;0; 4 M .7 .0 . 4 0 1 A B C D

    - Mt phng P i qua 2 1; 2;0 M .1 . 2 .0 0 2 A B C D T (1) v (2) ta c 3

    2 B A

    C v 2 D B A

    Nn mt phng P c vtpt 3; ; 2P B A

    n A B

    Mt phng c vtpt 1;1;2n , mt phng P song song vi

    Pn v n cng phng 2.23

    11 A B B A chn 1, 1 2, 1 A B C D

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    24/88

    24

    Vy mt phng P c phng tr nh l 2 1 0 x y z Cch 3:S dng phng php chm (tham kho phn sau)

    Nh n xt : Thc cht bi ton ny chnh l bi ton ny chnh l bi ton vit phng tr nh mt phng i qua mtim v song song mt mt phng (trong mt im cn li thuc giao tuyn ca hai mt phng)Bi 5:Trong khng gian Oxyz cho hai im 1;3; 2 , 3;7; 18 A B v mt phng

    : 2 1 0P x y z . Vit phng tr nh mt phng cha AB v vung gc vi mp (P). Gii: Gi (Q) l mt phng cn t mTa c ( 2, 4, 16) AB cng ph ng vi ( 1,2, 8)a Mt phng(P) c vtpt 1 (2; 1;1)n Mt phng (Q) cha ng thng AB v vung gc vi mt phng (P) nn cvtpt , 6;15;3 3 2;5;1Qn n a

    Chnvtpt ca mt phng (Q) l 2 (2,5,1)n

    Mp(Q) cha AB v vung gc vi (P) i qua A nhn 2 (2,5,1)n l vtpt c phng tr nh l:2(x + 1) + 5(y 3) + 1(z + 2) = 0 2x + 5y + z 11 = 0

    Bi 6:Trong khng gian vi h ta Oxyz cho hai ng thng d v d ln lt c phng tr nh l:

    d : z y x12 v d :

    153

    22 z

    y x .

    Vit phng tr nh mt phng )( i qua d v to vid mt gc 030 Gii: - ng thng d i qua im )0;2;0( M v c vtcp (1; 1;1)u - ng thng d i qua im )5;3;2(' M v c vtcp '(2;1; 1)u

    Gi s mt phng )( c vtpt ( ; ; )n A B C Mt phng )( phi i qua im M v c vtptn vung gc vi v u

    ng thi to vi ng thngd mt gc 030 tc l2160cos)';cos( 0un

    Ta c h

    21

    62

    0

    222 C B A

    C B A

    C B A

    02)(632 22222 C AC A

    C A B

    C C A A A

    C A B

    Gii phng tr nh 2 22 0 ( )(2 ) 02 A C

    A AC C A C A C A C

    .

    - Nu C A , chn 1 A C , khi 2 B , tc l (1;2;1)n v mt phng( ) c phng tr nh l0)2(2 z y x hay 2 4 0 x y z

    - Nu C A2 , chn 2,1 C A , khi 1 B , tc l (1; 1; 2)n v mt phng( ) c phng tr nhl 02)2( z y x hay 2 2 0 x y z

    Bi 7:Trong khng gian vi h ta Oxyz cho hai ng thng 11 1:

    2 1 1 x y z

    d v

    22 1:

    1 1 1 x y z

    d . Vit phng tr nh mt phng cha 1d v hp vi 2d mt gc 300

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    25/88

    25

    Gii: Gi s mt phng P c dng : 2 2 20 0 Ax By Cz D A B C

    mt phng P c vtpt ; ;Pn A B C Trn ng thng1d ly 2 im 1;0; 1 , 1;1;0 M N

    Do P qua , M N nn:0 20

    A C D C A B

    A B D D A B

    Nn ( ) : (2 ) 0P Ax By A B z A B .

    Theo gi thit ta c 02 2 2 2 2 2

    1. 1. 1.(2 )1 sin302 1 ( 1) 1 . (2 )

    A B A B

    A B A B

    2 2 2 22 3 2 3(5 4 2 ) 21 36 10 0 A B A AB B A AB B

    D thy 0 B nn chn 1 B , suy ra: 18 11421

    A

    Vy c 2 mt phng tha mn: 18 114 15 2 114 3 114 021 21 21

    x y z .

    Bi 8:Trong khng gian ta Oxyz cho 2 ng thng c phng tr nh:

    1 22 3 5 0 2 2 3 17 0

    : :2 0 2 2 3 0

    x y z x y zd v d

    x y z x y z

    Lp phng tr nh mt phng i qua1d v song song vi 2d .Gii: Gi (Q) l mt phng cn t mng thng1d v 2d c vtcp ln lt l 1 2(1; 1; 1); (1; 2;2)u u

    Mt phng (Q) i qua1d v song song vi 2d nn c vtpt l 1 2, ( 4; 3; 1) 1(4;3;1)Qn u u

    Chn (4;3;1)Q

    n v1

    (2; 1;0) I d Mt khc: 2(0; 25;11) J d ta thy (0; 25;11) J Q Vy mt phng (Q) c phng tr nh l( ) : 4( 2) 3( 1) 0 ( ) : 4 3 5 0Q x y z hay Q x y z

    Bi 9:Cho ng thng 2 0:1 0

    yd

    z

    . Vi

    t phng tr nh mt phng P i qua d v to vi mt phng

    Oxy mt gc 045s:Mt phng : 2 1 0P y z

    Bi 10:Vit phng tr nh mt phng i qua ng thng 2 0:1 0

    x y zd

    x y

    v cch im 0;0;2 M

    mt khong 12

    h

    s:C hai mt phng tha mn l 1 0, 5 4 3 1 0 x y x y z

    Bi tp t gii:

    Bi 1:Trong khng gian Oxyz cho hai im 1;3; 2 , 3;7; 18 A B v mtphng : 2 1 0P x y z . Vit phng tr nh mt phng cha AB v vung gc vi mp (P).

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    26/88

    26

    s:2 5 11 0 x y z

    Bi 2:Vit phng tr nh mt phng (P) cha ng thng8 11 8 30 0:2 0

    x y zd

    x y z

    v c khong cch

    n im 1; 3; 2 A bng 29 Bi 3:Lp phng tr nh mt phng(P) cha trcOz v to vi mt phng :2 5 0Q x y z mt gc

    060 s: 1 2: 3 0 ; :3 0P x y P x y

    Bi 4:Vit phng tr nh mt phng () cha 1 1 2:2 1 5

    x y zd

    sao cho khong cch t 5;1;6 A

    n () ln nht. s: : 2 1 0 x y z Bi 5:Vit phng tr nh mt phng (P ) i qua A( 1; 2; 2) v B(1; 6 ; 4) bit khong ccht M (3 ;2; 1) n mt phng (P) bng 11

    Bi 6:Trong khng gian vi h to O xyz cho ng thng d c phng tr nh3

    12

    11

    2 z y x v

    mt phng : 3 2 0P x y z . Vit phng tr nh mt phng cha d v vung gc vi (P).

    ( thi tt nghip THPT nm 2007) s: : 3 5 0 x z

    Dng 9: Vi t phng tr nh m t phng cha hai ng thng 1 v 2 ct nhau hoc song song vi nhau Loi 1:Vit phng tr nh mt phng cha 2 ng thng ct nhauv Phng php:

    1. Tm VTCP ca v l u v 'u 2. VTPT ca mt phng l: 'n u u 3. Ly mt im M tr n 4. p dng cch vit phng trnh mt phng i qua 1 im v c 1 VTPT

    Loi 2:Vit phng tr nh mt phng cha 2 song song v Phng php gii

    1. Tm VTCP ca v l u v 'u , ly , ' M N 2. VTPT ca mt phng l: n u MN

    3.p dng cch vit phng tr nh mt phng i qua 1 imv c 1 VTPT

    Bi tp gii mu: Bi 1: (H D 2005)Trong khng gian vi h to Oxyz cho hai ng thng

    11 2 1:

    3 1 2 x y z

    d v 2

    2 0:

    3 12 0 x y z

    d x y

    . Chng minh d1 v d2 song song vi nhau.Vit

    phng tr nh mt phng (P) cha c hai ng thng d1 v d2 Gii:- Chng minh d1 v d2 song song v i nhau ,ta cd1 i qua im M(1;-2;-1) v c vtcp 1u = (3;-1;2)

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    27/88

    27

    d2 c vtcp 2u = (3;-1;2) = 1u v M1 d2 vy d1 // d2 - Vit phng tr nh mt phng (P) cha c d1 v d2 Cch 1:chn hai im N(-3;5;0) v Q(12;0;10) d2 . Mt phng (P) cha d1 // d2 mt phng (P) i qua ba im M,N v Q mt phng (P) i qua im M v c vtpt ,Pn MN MQ

    75;55; 85 5 15;11; 17 (vi MN v MQ khng cng phng ) mt phng (P) c phng tr nh l :

    15(x 1) + 11(y + 2) 17(z + 1) = 0 hay (P) : 15x + 11y 17z 10 = 0Cch 2:chn N(-3;5;0) d2 .Mt phng (P) cha d1 // d2 mt phng (P) i qua im M v c vtpt Pn =[ 1u , MN ] = (15;11;-17) (vi 1u v MN khng cng phng)

    mt phng (P) c phng tr nh l :15(x 1) + 11(y + 2) 17(z + 1) = 0 hay (P) : 15x + 11y 17z 10 = 0

    Cch 3:S dng phng php chm (tham kho) Mt phng (P) cha d1 // d2 mt phng (P) i qua im v cha d2 Mt phng (P) chm mt phng xc nh bi d2 c dng(x + y z 2) +(x + 3y 12) = 0 (2 + 2 0)

    ( + )x +( + 3)y z 2 12 = 0 v M (P)( + ).1 + ( + 3)(-2) (-1) 2 12 = 0 - 2 - 17 = 0 chn = 17 v = -2

    Vy mtphng (P) c phng tr nh l : 15x + 11y 17z 10 = 0Bi 2: (SBT Ban C Bn T115)Trong khng gian Oxyz cho hai ng thng

    d1 : 45

    32

    21 z y x v d2 :

    t z

    t y

    t x

    212237

    a. Chng minh rng d1 v d2 cng nmtrong mt mt phng ()b. Vit phng tr nh mt phng ( )

    Gii:a. Chn M1(1;-2;5) d1 v d1 c vtcpn = (2;-3;4) ,chn M2(7;2;1) d2 v d2 c vtcp 2u = (3;2;-2). Tnhn = [ 1u , 2u ] = (-2;16;13) v 1 2 M M = (6;4;-4)Xt n . 1 2 M M = (-2).6 + 16.4 +13.(-4) = 0

    d1 v d2 cng nm tr n mt phng ( ) ,mt khc ta c 1u 2u d1 v d2 ct nhaub. Cch 1: Mt phng ( ) cha d1 v d2 mt phng( ) i qua M1 v c vtptn = n

    mt phng ( ) c phng tr nh l :- 2(x 1) + 16(y + 2) + 13(z 5) = 0 hay ( ) : 2x 16y 13z + 31 = 0

    Cch 2:

    C th ly vtptn = [ 1u , 1 2 M M ] = (-4;32:26) = -2(2;-16;-13)Mt phng ( ) i qua M v c vtptn mt phng ( ) c phng tr nh l :2x 16y 13z + 31 = 0

    Cch 3:

    Chuyn d1 v dng tng qut l d1 : 07340123

    z y

    y x chn I

    37;0;

    31 d1 .Mt phng ( ) cha d1 v

    d2 l mt phng i qua ba im M1,M2 v Ihng dn :Lm tng t nh dng

    Cch 4:S dng phng php chm (tham kho) Mt phng ( ) cha d1 v d2 mt phng ( ) cha d1 v i qua im M2 d2

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    28/88

    28

    hng dn :Lm tng t nh bi 1(cch 3) dng Nh n xt :Bi 3:Trong khng gian ta Oxyz cho 2 ng thng c phng tr nh:

    1 2

    5 27 0

    : 1 :2 3 16 0

    5

    x t x y z

    d y t v d x y z

    z t

    Vit phngtrnh mt phng cha1 2d v d Gii: Gi s mt phng cn lp l (Q) ta c:

    1

    1 2

    ( ) ( )

    (5;1;5) ; (5;2;0) (0;1; 5)

    . (0;1; 5) ( ) : 3( 5) 5( 1) 5 0

    ( ) : 3 5 25 0Q d

    M d N d MN

    v n u MN Q x y z

    hay Q x y z

    Dng 10: Vit phng tr nh mt phng P song song vi mt phng Q v cch mt phng Q mt khong h

    Ch :S dng cng thc khong cch t mt im n mt mt phng

    Bi tp gii mu:

    Bi 1:Vit phng tr nh mt phng P song song vi mt phng : 2 0Q x y z v cch n mtkhong 3h Gii: Mt phng P song song vi mt phng Q c dng 0 x y z C Ly im 2;0;0 M Q .

    Ta c 2 1, , 3 53m m

    d P Q d M Pm

    Vy phng trnh mt phng Q cn t m l 1 0; 5 0 x y z x y z

    Bi tp t gii:

    Bi 1:Vit phng tr nh mt phng / / P Q v cch P mt khong h trong cc trng hp sau: a. Mt phng P c phng tr nh 2 2 0 x y z v 3h b. Mt phng P c phng tr nh 4 0 x v 2h

    s: a. 2 2 9 0;2 2 9 0 x y z x y z b. 2 0; 6 0 x x

    Dng 11: Vit phng tr nh mt phng i qua im v to vi hai ng thng1 2d v d (hoc haimt phng 1 2P v P ) cc gc v Ch :S dng cng thc gc gia hai mt phng

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    29/88

    29

    Bi tp gii mu:

    Bi 1: Vit phng tr nh mt phng P i qua im 1;2;3 M v to vi mt phngOx, Oy cc gctng ng l 0 045 , 30 Gii:

    Gi ; ;n A B C l vtpt ca mt phng P . Cc vtcp ca trc Ox v Oy l 1;0;0i v 0;1;0 j .Theo gi thit ta c h

    02 2 2

    2 2 20

    2 2 2

    1sin45222

    1sin302

    A

    A B A B A B C B C B A B C

    A B C

    Chn 1 B ta c 2, 1 A C Vy phng tr nh mt phng P i qua im 1;2;3 M l

    2 1 2 3 0; 2 1 2 3 0 x y z x y z Bi 2:Cho mt phng P c phng tr nh 2 0 x y z v im 2; 3;1 M . Vit phng tr nh mtphng Q i qua M vung gc vi mt phng v to vi mt phng mt gc045Gii: Gi ; ;n A B C l vtpt ca mt phng Q . Theo gi thit ta c h phng tr nh

    2 2 2

    2 012

    A B C

    A

    A B C

    . Gii h trn ta c 1;1;0 , 5; 3;4n n

    Vy phng tr nh mt phng Q i qua im 2; 3;1 M l

    1 0 x y hoc 5 2 3 3 4 1 0 x y z

    Bi tp t gii:

    Bi 1:Vit phng tr nh mt phng mt Q trong cc trng hp sau: a. Vung gc vi cc mt phng 1 2,P P c phng tr nh ln lt l 2 0; 1 0 x z x y z v iqua gc ta b. To vi ccmt phng 1 2,P P c phng tr nh ln lt l 2 0; 1 0 x z x y z cc gc

    tng ng l 045 v gc vi 1cos3

    ng thi i qua gc ta

    s: a. 0 x z b. 0; 0 x z

    Bi tpgii mutng hp:

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    30/88

    30

    Bi 1: Trong khng gian vi h ta Oxyz cho im 10; 2; 1 A v ng thng d c phng

    trnh1 2

    1 3

    x t

    y t

    z t

    . Lp phng tr nh mt phng (P) i qua A, song song vi d v khong cch t d ti (P) l

    ln nht. Gii: Gi H l hnh chiu ca A tr n d, mt phng (P) i qua A v / / P d , khi khong cch gia d v (P) lkhong cch t H n (P). Gi s im I l hnh chiu ca H ln (P), ta c HI AH HI ln nht khi I A Vy (P) cn t m l mt phng i qua A v nhn AH lm vc t php tuyn.

    )31;;21( t t t H d H v H l hnh chiu ca A tr n d nn )3;1;2((0. uu AH d AH l vc t ch phng ca d) )5;1;7()4;1;3( AH H Vy (P): : 7 10 2 5 1 0P x y z

    7 5 77 0 x y z

    Bi 2:Cho ng thng D c phng tr nh:2

    : 22 2

    x t D y t

    z t

    .Gi l ng thng qua im 4;0; 1 A

    song song vid v 2;0;2 I l hnh chiu vung gc ca A tr n D . Trong cc mt phng qua, hy vit phng tr nh camt phng c khong cch nl ln nht. Gii: Gi (P) l mt phng i qua ng thng, th ( ) //( )P D hoc( )P D . Gi H l hnh chiu vung gc ca I tr n (P). Ta lun c IH IA v IH AH .

    Mt khc , ,d D P d I P IH

    H P

    Trong mt phng P , IH IA;do max IH IA H A . Lc ny (P) v tr (P0) vunggc vi IA ti A. Vect php tuyn ca (P0) l 6;0; 3n IA

    , cng phng vi 2;0; 1v .

    Phng tr nh ca mt phng (P0) l: 2 4 1. 1 2 9 0 x z x z .

    Bi 3:Trong khng gian vi h trc ta Oxyz, cho ng thng 1 3:1 1 4

    x y z v im

    0; 2;0 . M Vit phng tr nh mt phng (P) i qua im M song song vi ng thngng thikhong cch gia ng thngv mt phng (P) bng 4. Gii: Gi s ( ; ; )n a b c l mt vect php tuyn ca mt phng (P). Phng tr nh mt phng : 2 0P ax by cz b .ng thng i qua im A(1; 3; 0) v c mt vect ch phng (1;1;4)u

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    31/88

    31

    T gi thit ta c2 2 2

    . 4 0 / /( ) (1)| 5 | 4( ;( )) 4 (2)

    n u a b c

    Pa b

    d A Pa b c

    Th 4b a c vo (2) ta c2 2 2 2 2

    4

    ( 5 ) (2 17 8 ) 2 8 0 2

    ac

    a c a c ac a ac c ac

    Vi 4ac

    chn 4, 1 8a c b . Phng tr nh mt phng : 4 8 16 0.P x y z

    Vi 2ac

    chn 2, 1 2a c b . Phng tr nh mt phng : 2 2 4 0.P x y z

    Bi 4:Trong khng gian vi h ta Oxyz, cho mt phng (P) v ng thngd ln lt c phng

    trnh: : 2 2 2 0P x y z v 1 2: 1 2 1 x y z

    d

    1. Vit phng tr nh mt cu c tm thuc ng thngd , cch mt phng (P) mt khong bng 2 v vt

    mt phng (P) theo giao tuyn l ng tr n c bn knh bng 3. 2. Vit phng tr nh mt phng (Q) cha ng thngd v to vi mt phng (P) mt gc nh nht.

    Gii:

    1. ng thng c phng tr nh tham s l: : 1 2 ;2

    x t

    y t t R

    z t

    Gi tm mt cu l I . Gi s ( ; 1 2 ;2 ) I t t t V tm mt cu cch mt phng (P) mt khong bng 3 nn:

    2| 2 1 2 4 2 2 | | 6 5 | 3

    ( ; ) 3 73 33

    t t t t t

    d I t

    C hai tm mt cu: 2 1 8 7 17 1; ; ; ; ;3 3 3 3 3 7

    I I

    V mt phng (P) ct mt cu theo ng tr n c bn knh bng 4 nn mt cu c bn knh l R = 5.Vy phng tr nh mt cu cn t m l:

    2 2 2 2 2 22 1 8 7 17 125 ; 253 3 3 3 3 3

    x y z x y z

    2. ng thng c VTCP ( 1;2;1)u c phng tr nh tng qut l:2 1 0

    :2 0

    x y

    x z

    Mt phng (P) c VTPT (2; 1; 2)n

    Gc gia ng thng () v mt phng (P) l: | 2 2 2 | 6sin33. 6

    Gc gia mt phng (Q) v mt phng (Q) cn t m l 6 3cos 19 3

    Gi s (Q) i qua c dng:m(2 x + y + 1) +n( x + z 2) = 0 (m2+ n2 > 0)(2m + n) x + my + nz + m 2n = 0

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    32/88

    32

    Vy gc gia (P) v (Q) l:2 2

    | 3 | 3cos33. 5 2 4

    m

    m n mn

    m2 + 2mn + n2 = 0 (m + n)2 = 0 m = n.Chnm = 1,n = 1, ta c: mt phng (Q) l: x + y z + 3 = 0Bi 5 :Trong khng gian vi h ta Oxyz, cho 1;2;3 . M Lp phng tr nh mt phng i qua Mct ba tia Ox ti A, Oy ti B, Oz ti C sao cho th tch t din OABC nh nht. Gii:

    Mt phng ct 3 tia Ox,Oy, Oz ti A(a;0;0),B(0;b;0), C(0;0;c) c dng : 1, , , 0 x y z a b ca b c

    Do M nn:cos

    31 2 3 61 3. 162

    y

    abca b c abc

    Th tch: min3

    1 27 27 66

    9

    a

    V abc V b

    c

    Mt phng cn t m

    : 6 3 2 18 0 x y z Bi 7:Vit phng tr nh mt phng (P) qua O, vung gc vi mt phng : 0Q x y z vcch im 1; 2; 1 M mt khong bng2 Gii: Phng tr nh mt phng (P) qua O nn c dng : Ax + By + Cz = 0 vi 2 2 2A B C 0 V (P) (Q) nn1. 1. 1. 0 0 A B C A B C C A B (1)Theo :

    2 2 2 22 2 22

    ; 2 2 ( 2 ) 2( ) A B C d M P A B C A B C A B C

    (2)

    Thay (1) vo (2) , ta c : 2 08AB 5 0 8B =5

    B B A

    (1)0 . B C A Chn 1, 1 A C th : 0P x z 8B =5 A . Chn (1)A 5 , B 1 3C th : 5 8 3 0P x y z

    Bi 8:Trong khng gian Oxyz, cho mt cu (S) v mt phng (P) c ph ng trnh(S): 2 2 2 4 4 2 16 0 x y z x y z ; ( ) : 2 2 1 0.P x y z Vit ph ng trnh mt phng (Q) songsong vi (P) v khong cch t tm mt cu (S) n mt phng(Q) bng 3. Gii:

    (S):2 2 2

    4 4 2 16 0 x y z x y z (S) c tm I(2;2;-1)ph ng trnh mt phng (Q) cdng:2 2 0 x y z D iu kin 1(*) D

    ( , ( )) 3d I P2 2 2

    | 2.2 1.2 2( 1) | 32 1 ( 2)

    D

    1| 8 | 9

    17 D

    D D

    Kt hp vi iu kin (*) ta c D =-17

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    33/88

    33

    Vy ph ng trnh ca : 2 2 17 0Q x y z Bi 9: (H D 2010)Trong khng gianto Oxyz, cho hai mt phng (P): x + y + z 3 = 0 v (Q): x

    y + z 1 = 0. Vit phngtrnh mt phng (R) vung gc v i (P) v (Q) sao chokhong cch tO n(R) bng 2. Gii:

    PVT (1;1;1)Pn ; PVT (1; 1;1)Qm ; PVT (2;0; 2) 2(1;0; 1) Rk n m

    Phngtrnh (R)c dng : x z + D = 0. Ta c : d (0;(R)) = 2 2 2 2

    2 D

    D

    Phngtrnh (R) : 2 2 0 2 2 0 x z hay x z Bi 10:Trong khng gian Oxyz, cho mt cu (S) c phngtrnh 2 2 21 2 3 14 x y z vim 1; 3; 2 M . Lp phngtrnh mt phng (P)i qua sao cho(P) ct (S) theo mt giao tuyn l ng trn c bn knhnhnht.Gii: Ta thy M thuc min trongca (S) v (S) c tm 1; 2; 3 , 14 I R . Do ,

    (P) qua M ct (S) theo mt giao tuyn l ng trn c bn knhnhnht2 2 R IH nhnht (H l hnh chiu vung gcca I trn mt phng (P)) IH l n nht

    0;1; 1 M H IM l VTPTca (P). Vy (P) c phngtrnh l 1 0. y z Bi 11:Trong khng gian Oxyz, vit phng tr nh mt phng (P) cha ng

    thng 2 0:2 6 0 x y

    d x z

    sao cho giao tuynca mt phng (P) v mt

    cu 2 2 2: 2 2 2 1 0S x y z x y z l ng tr n c bn knh r = 1.Gii: Mt phng (P) cha d c dng: m(x y 2) + n(2x z 6) = 0

    ( ) : ( 2 ) 2 6 0P m n x my nz m n - Mt cu (S) c tm I(-1; 1; -1), bn knh R = 2.- (P) ct (S) theo mt ng tr n giao tip (C) c bn knh r = 1

    2 2( ; ) 3d I P R r 2 2

    2 2 2

    2 2 63 4 7 3. 2 5 4 .

    ( 2 )m n m n m n

    m n m n m nm n m n

    2 25 22 . 17 0m m n n

    Cho 2 171 5 22 17 0 15

    n m m m hay m

    Vy, c 2 mt phng (P): 12

    ( ) : 4 0

    ( ) : 7 17 5 4 0

    P x y z

    P x y z

    Bi 12:Trong khng gian Oxyz cho mt phng : 2 5 0d x y z . Vit phng tr nh mt phng (P)qua giao tuyn cad v mt phng Oxyv (P) to vi 3 mt phng ta mt t din c th t

    bng12536

    .

    Gii: Phng tr nh mt phng Oxy: z = 0Phng tr nh mtphng (P) thuc chm xc nh bid v Oxy c dng:

    2 5 0m x y z nz : 2 5 0P mx my m n z m

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    34/88

    34

    - Giao im A, B, C ca (P) v 3 trc Ox, Oy, Oz ln lt c ta :5 5; 0; 0 , (0; 5; 0), 0; 0;2

    m A B C

    m n

    - Th tch t din OABC bng125 1 1 5 5 125. . . . .5.36 6 6 2 36

    mV OA OB OC

    m n

    3 1, 23 3 1, 4m n m m nm n mm n m m n

    Vy, c 2 phng tr nh mt phng (P):1

    2

    ( ) : 2 3 5 0 ( 1; 2)( ) : 2 3 5 0 ( 1; 4)P x y z m n

    P x y z m n

    Bi 13:Trong khng gian ta Oxyz cho im G(1;1;1) a. Vit phng tr nh mt phng (P) qua G v vung gc vi OG b. Mt phng (P) cu (1) ct cc trc Ox, Oy, Oz ln lt ti A,B,C. Chng minh rng : ABC l tam gic u.Gii:

    a. Do ( )( ) nn (1;1;1;)POG P n OG

    ( ) :1( 1) 1( 1) 1( 1) 0 hay ( ) : 3 0P x y z P x y z

    b. V trc 0Ox : (3;0;0)0

    y A

    z

    Tng t: (0;3;0) (0;3;0) B v C Ta c: 3 2 AB BC CA ABC l tam gic u Bi 14: (SGK Ban Nng Cao T89)Trong khng gian Oxyz . Vit phng tr nh mt phng (P)i qua im G(1;2;3) v ct cc trc to Ox,Oy, Oz ln lt ti A,B, C sao cho G l trng tm catam gic ABCi qua im H(2;1;1) v ct cc trc to Ox,Oy,Oz ln lt ti A,B, C sao cho H l trc tm ca tam

    gic ABCGii: a. Gi giao im ca mt phng (P) v cc trc O x,Oy,Oz ln lt l A(a;0;0),B(0;b;0),C(0;0;c) vi a,b,c> 0Trng tm G ca tam gic ABC c to l:

    G

    3;

    3;

    3cba G(1;2;3) a = 3,b = 6,c = 9

    Vy mt phng (P) c phng tr nh l :1

    c z

    b y

    a x 1

    963z y x hay (P) : 18x + 3y + 2z 18 = 0

    b. Ta c AB CH (v H l trc tm ca ABC) v AB OC (v OC (Oxy)) AB) AB OH

    (1)tng t BC OH (2) .T (1) v (2) OH (ABC) .Vy mt phng (ABC)(P) i qua H v nhnOH = (2;1;1) lm vtpt c phng tr nh l :2(x 2) + 1(y 1) + 1(z 1) = 0 hay (P) : 2x + y + z 6 = 0Bi 15:Trong khng gian vi h ta Oxyz, vit phng tr nh mt phng (P) i qua im D(1; 1; 1)v ct ba trc ta ti cc im M, N, P khc gc O sao cho D l trc tm ca tam gic MNP. Gii: Theo gi thit ta c M(m; 0; 0)Ox , N(0; n; 0) Oy , P(0; 0; p) Oz.

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    35/88

    35

    Ta c :

    1; 1; 1 ; ; ;0 .1; 1; 1 ; ;0; .

    DP p NM m n DP NM m n

    DN n PM m p DN PM m p

    .

    Phng tr nh mt phng 1 x y zPm n p

    . V D (P) nn: 1 1 1 1m n p

    .

    D l trc tm ca MNP . 0

    0 3. 0 03

    ( ) ( ) 1 1 1 1

    DP NM DP NM m n m

    DN PM DN PM m pn p

    D P D Pm n p

    Kt lun, phng tr nh ca mtphng : 13 3 3 x y z

    P .

    Bi 16:Trong khng gian vi h ta Oxyz, cho 2 ng thng d: 12 1 1 x y z v

    d: 1 21 2 1

    x y z . Vit phng tr nh mt phng (P) vung gc vi d, ct trc Oz v d theo mt on

    thng c di nh nht. Gii: Do mt phng(P) vung gc vi d, nn c pt 2x y + z + c = 0Mt phng(P) ct Oz ti A(0; 0;-c), ct d ti B(1- c; -2c; -2-c)

    Theo gi thit2

    2 2

    1 124 1245 2 5 55 25 25

    AB c c c

    suy ra AB nh nht khi 15

    c tha mn.

    Vy phng tr nh mt phng(P): 2x y + z + 1/5 = 0

    Bi 17: Trong khng gian vi h ta Oxyz, cho ng thng: 11 1 4 x y z v im 0;3; 2 M .

    Vit phng tr nh mt phng (P) qua M, song song v khong cch gia ng thng v mt phng (P) bng 3.

    HD:Gi s phng tr nh mt phng(P) c dng Ax + By + Cz + D = 0

    Tgi thitta c h

    2 2 2

    3 2 04 0

    3

    B C D

    A B C

    C D

    A B C

    28

    B C

    B C

    TH 1: 2 B C chn 1, 2 2, 8C B A D TH 2: 8 B C chn 1, 8 4, 26C B A D ( ( ; ) ( , )d P d M P , vi M(0; 0; 1) )Vy c 2 mp (P)tha mn l: 2 2 8 0; 4 8 26 0. x y z x y z

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    36/88

    36

    Bi 18: Trong khng gian vi h to Oxyz , cho mt cu 2 2 2: 2 2 4 3 0S x y z x y z v hai

    ng thng 12

    : 1 x t

    y t t R

    z t

    , 21:

    1 1 1 x y z . Vit phng tr nh tip din ca mt cu S ,

    bit tip din song song vi c hai ng thng 1

    v 2

    .Gii: Mt cu S c tm 1; 1; 2 , 3 I R ng thng 1 2, ln lt c cc vct ch phng 2; 1;1 , 1; 1;1u v

    mp P c vct php tuyn , 0; 1; 1Pn u v

    : 0P y z m m

    3 2 33

    , 32 3 3 2

    mmd I P R

    m

    Vy 1 2( ) : 3 3 2 0; : 3 3 2 0P y z P y z

    Bi 19:Trong khng gian vi h to Oxyz , cho cc im 0;3;0 , 4;0; 3 B M . Vit phng tr nhmt phng( )P cha , B M v ct cc trc ,Ox Oz ln lt ti cc im A v C sao cho th tch khi tdinOABC bng3 (O l gc to ). Gii: Gi ,a c ln lt l honh , cao ca cc im, A C .

    V 0;3;0 B Oynn : 13 x y z

    Pa c

    .

    4 34;0; 3 1 4 3 M P c a aca c

    (1)

    1 1 1. .3. 3 63 3 2 2OABC OAC

    acV OB S ac ac (2)

    T (1) v (2) ta c h46 6 234 3 6 4 3 6 32

    aac ac a

    c a c a cc

    Vy 1 22: 1; : 1

    4 3 3 2 3 3 x y z x y z

    P P

    Bi 20:Cho im M (1; 2; 3). Lp phng tr nh mt phng (P) bit rng (P) ct ba trcOx, Oy, Oz lnlt tiA, B, C sao cho M l trng tm ca tam gic ABC .Gii: Do A, B, C ln lt thucOx, Oy, Oz nn ta gs A( x A ; 0 ; 0), B(0 ; y B ; 0),C (0 ; 0 ; zC ).

    V M l trng tm ca tam gic ABC nn ta c M C B A

    M C B A

    M C B A

    z z z z

    y y y y

    x x x x

    333

    963

    C

    B

    A

    z

    y

    x

    .

    Mt phng (P) i qua A(3 ; 0 ; 0), B(0 ; 6 ; 0),C (0 ; 0 ; 9) Nn (P) c phng tr nh l 1

    963z y x .018236:)( z y xP

    (phng tr nh m t phng theo on chn)

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    37/88

    37

    Bi 21:Trong khng gian vi h trc ta Oxyz cho hai im(0; 1;2) M v ( 1;1;3) N . Vit phngtrnh mt phng (P) i qua M, N sao cho khong cch t 0;0;2K n (P) t gi tr ln nht Gii: Gi , ,n A B C 2 2 2 0 A B C l mt vect php tuyn ca mt phng (P).Phng tr nh mt phng (P) c dng;

    1 2 0 2 0 Ax B y C z Ax By Cz B C 1;1;3 3 2 0 2 N P A B C B C A B C : 2 2 0P B C x By Cz B C

    Khong cch t K n mp(P) l: , 2 24 2 4 B

    K P B C BC

    d

    - Nu B = 0 th d(K,(P)) = 0 (loi)

    - Nu 0 B th 2 2 21 1,

    24 2 42 1 2

    Bd K P

    B C BC C B

    Du = xy ra khi B = C. Chn C = 1v B = 1Vy phng tr nh mt phng(P): x + y z + 3 = 0Bi 22:Trong khng gian vi h to Oxyz cho im A(1;2;0), B(0;4;0),C(0;0;3) . Vit phng tr nhmt phng (P) cha OA, sao cho khong cch t B n (P) bngkhong cch t C n (P)Gii: Mt phng (P) c PT dng: Ax + By + Cz + D = 0 (A2 + B2 + C2 0)V (P) cha OAsuy ra(P) i qua 2 im O(0;0;0) v A(1; 2; 0).

    0 02 0 2

    D D

    A B A B

    Vy mp(P) c phng tr nh l: 2 0 Bx By Cz

    Theo gi thit th : 2 2 2 24 3, , 5 5 B C d B P d C P

    B C B C

    34 3 4 34

    B B C B C

    C

    Chn C = 4 suy raB = 3Vy c 2 mp tho mn: 1 2: 6 3 4 0 ; : 6 3 4 0.P x y z P x y z Bi 23:Trong h trc Oxyz cho M(2;4;1). Vit phng tr nh mt phng (P) qua M v ct cc trc Ox,Oy, Oz ti A, B, C tng ng vi honh , tung v cao dng sao cho 4OA =2OB = OC.Gii:

    A,B,Cl im nm tr n Ox, Oy,Oz tng ng c honh , tung v cao dng v4OA = 2OB = OC suy ra A(a;0;0) , B(0;2a;0) v C(0;0;4a) vi 0a

    Phng tr nh (ABC) 1 4 2 4 02 4

    x y z x y z a

    a a a

    (ABC) qua M(2;4;1) suy ra 4.2 +2.4 +1 4a = 0 174

    a

    Vy phng tr nh (ABC) l 4 2 17 0. x y z

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    38/88

    38

    Bi 24:Trong khng gian vi h ta Oxyz. Cho mt cu (S) : 921 222 z y x .

    Lp phng tr nh mt phng (P) vung gc vi ng thng 1:1 2 2 x y z

    d v ct mt cu (S) theo

    ng tr n c bn knh bng 2 . Gii: (S) c tm )2,0,1( J bn knh R = 3

    + ng thngd c vtcp (1,2, 2)u , (P) vung gc vi t a nn (P) nhn u lm vtptPhng tr nh mt phng(P) c dng : 2 2 0 x y z D + (P) ct (S) theo ng tr n c bn knh r = 2 nn 2 2, 5d J P R r

    nn ta c :1 2.0 2.( 2) 5 3 5

    53 5 3 5

    D D

    D

    KL : C 2 mt phng : (P1) : 053522 z y x v (P2) : 053522 z y x Bi 25:Trong khng gian vi h to Oxyz, cho mt cu (S) c phng

    trnh 011642222

    zyxzyx v mt phng ( ) c phng tr nh 2 x + 2 y z + 17 = 0. Vit phng tr nh mt phng ( ) song song vi ( ) v ct (S) theo giao tuyn l ng tr n c chu vi bng 6 . Gii: Do ( ) // ( ) nn ( ) c phng tr nh 2x + 2y z + D = 0 (D17)Mt cu (S) c tm I(1;2; 3), bn knh R = 5ng tr n c chu vi 6 nn c bn knh r = 3.Khong cch t I ti () l 2 2 2 25 3 4h R r

    Do D DD

    D (loai)2 2 2

    2.1 2( 2) 3 74 5 12172 2 ( 1)

    Vy ( ) c phng tr nh 2x + 2y z 7 = 0Bi 26:Trong khng gian ta Oxyz cho mt cu 2 2 2: 2 4 4 5 0S x y z x y z , mt phng (Q): 2x + y 6z + 5 = 0. Vit phng tr nh mt phng (P). Bitrngmt phng (P) i qua A(1;1;2),vung gc vi mt phng (Q) v tip xc vi mt cu (S). Gii: Mt phng (P) qua A(1;1;2) c phng trnh : 2 2 21 1 2 0 ( 0)a x b y c z a b c Mt cu (S) c tm I(1;-2;2) bn knh R = 2Mt phng (Q) c VTPT (2;1; 6)Qn

    Ta c (P) vung gc vi (Q) v tip xc (S) nn

    2 2 2

    2 6 03

    2

    a b c

    b

    a b c

    2 2 2 2 2 2

    22 6 22 6 2 6

    (I)2 59 4 4 4 3 10 0 5 112

    a ca c b b c

    a c b a c bb c b cb a b c b bc cb c

    a c

    Chn c = 0 th a = b = 0 (loi) Nn 0c . T (I) Phng tr nh mt phng : 2 1 2 1 2 0P c x c y c z

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    39/88

    39

    2 2 6 0 x y z

    Hoc 11 1 5 1 2 0 11 10 2 5 02 c x c y c z x y z

    Bi tp tng hpt gii:

    Bi 1:Cho im 2;5;3 A v ng thng1 2

    : .2 1 2 x y z

    d

    Vit phng tr nh mt phng cha d sao cho khong cch t A n ln nht.

    s: 4 3 0 x y z Bi 2:Trong khng gian vi h ta Oxyzcho hai ng thngd vd ln lt c phng tr nh :

    2:1

    yd x z v 2 5 : 3

    2 1 x z

    d y . Vit phng tr nh mt phng )( i quad v to vid

    mt gc 030 s: 2 4 0 ; 2 2 0 x y z x y z Bi 3:Trong khng gian vi h trc ta Oxyz, cho cc im A(-1;1;0), B(0;0;-2) v C(1;1;1). Hy vit phng tr nh mt phng (P) qua hai im A v B, ng thi khong cch t C ti mt phng (P) bn

    3 .s: 2 0 ;7 5 2 0 x y z x y z Bi 4:Trong khng gian vi h ta Oxyz, cho M(1;2;3).Lp phng tr nh mt phng i qua M ct batia Ox ti A, Oy ti B, Oz ti C sao cho th tch t din OABC nh nht. s: 6 3 2 18 0 x y z

    Bi 5:Cho ng thngd c phng tr nh:2

    : 22 2

    x t

    d y t

    z t

    .Gi l ng thng qua im A(4;0;-1)

    song song vid v I(-2;0;2) l hnh chiu vung gc ca A tr n d. Trong cc mt phng qua , hy vit phng tr nh ca mt phng c khong cch nd. l ln nht.

    s: 2x - z - 9 = 0.Bi 6:Trong kgian vi h ta Oxyz cho im A(10; 2;-1) v ng thng d c phng

    trnh1 2

    1 3

    x t

    y t

    z t

    . Lp phng tr nh mtphng (P) i qua A, song song vi d v khong cch t d ti (P) l

    ln nht. s:7 5 77 0 x y z

    Bi 7:Cho im 2;5;3 A v ng thng 1 2: .2 1 2 x y z

    d Vit phng tr nh mt phng

    cha d sao cho khong cch t A n ln nht.

    s:2 2 15 0 x y z Bi 8:Trong khng gian vi h trc ta Oxyz, cho ng thng 1 3:

    1 1 4 x y z v

    im 0; 2;0 . M Vit phng tr nh mt phng (P) i qua im M song song vi ng thngngthi khong cch gia ng thngv mt phng (P) bng 4.s:4 8 16 0 x y z hay 2 2 4 0. x y z Bi 9:Vit phngtrnh mt phng cch u hai ng thng d1 v d2 bit:

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    40/88

    40

    1

    2: 2

    3

    x t

    d y t

    z t

    v 21 2 1:

    2 1 5 x y z

    d

    s: 3 4 7 0 x y z

    Bi 10:Trong khng gian vi h ta Oxyz, cho ng thng2 0

    : 2 6 0 x y

    d x y

    v

    mtcu 2 2 2: 2 2 2 1 0S x y z x y z . Vit phng tr nh mt phng (P) cha dsao cho giaotuyn ca mt phng (P) v mt cu (S) l ng tr n c bn knh r = 1.Bi 11:Trong khng gian vi h ta Oxyz cho mt cu 2 2 2: 2 2 4 3 0S x y z x y z v hai

    ng thng 12 2 0

    :2 0

    x y

    x z

    , 21:

    1 1 1 x y z

    Vit phng tr nh tip din vi mt cu (S), bit n song song vi1 v 2.

    Bi 12: Lp phng tr nh mt phng cha ng thng8 11 8 30 02 0

    x y z

    x y z

    v ti

    p xc vi mt

    cu 2 2 2: 2 6 4 15 0S x y z x y z .Bi 13:Cho mt cu (S): 2 2 2: 10 2 26 170 0S x y z x y z ;

    2

    5 2: 1 3

    13 2

    x t

    y t

    z t

    v

    1

    1 1

    7: 1 2

    8

    x t

    y t

    z

    Vit phng tr nh )( tip xc mt cu (S) v song song vi 1 v 2 Bi 14:Lp phng tr nh mt phng (P) i qua hai im 1;2;3 A v 2;3;4 B v ct mt cu

    2 2 2: 2 6 4 15 0S x y z x y z theo giao tuyn l mt ng tr n c chu vi 8

    Bi 15:Lp phng tr nh mt phng (P) song song vi hai ng thng15 1 13

    : 2 3 2 x y z

    d

    27 1 8:

    3 2 0 x y z

    d ng thi tip xc vi mt cu 2 2 2: 10 2 26 113 0S x y z x y z

    Bi 16:Lp phng tr nh mt phng (P) i qua im 2,3,1 A v vung gc vi mt phng : 1 0Q x y z ng thi tip xc vi mt cu 2 2 2: 2 2 4 1 0S x y z x y z

    Bi 17: Lp phng tr nh mt phng (P) i qua im 2,1, 1 A ng thi song song vi hai ng

    thng 1 3 5:1 2 1

    x y zd

    ; 2 1 0:3 2 3 1 0 x y z

    x y z

    Bi 18: Lp phng tr nh mt phng (P) i qua ng thng 1 2:1 2 1

    x y zd v to vi mt phng

    : 2 2 2 0Q x y z mt gc nh nht Bi 19:Lp phng tr nh mt phng i qua hai im 0;0;1 ; 3;0;0 A B ng thia. To vi mt phngOxy mt gc 60o b. Vung gc vi mt phng : 2 3 1 0P x y z Bi 20:Lp phng tr nh mt phng i qua giao tuyn ca hai mt phng : 1 0P x y z v mt phng : 2 3 2 0Q x y z ng thi

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    41/88

    41

    a. i qua A (1,3,-2)b. Vung gc vi mt phng: : 2 4 1 0 x y z

    c. Song song vi ng thng 1 3 5:1 2 1

    x y zd

    Bi 21:Trong khng gian vi h trc ta vung gcOxyz, cho 2;5;3 A v ng thng

    1 2: 2 1 2 x y zd

    1. Vit phng tr nh mt phng Q cha d sao cho khong cch tA n Q ln nht. 2. Vit phng tr nh mt cu S c tm nm trn ng thngd ng thi tip xc vi hai mtphng : 3 4 3 0, : 2 2 39 0 x y x y z .Bi 22:Trong cc mt phng i qua cc im 1;2; 1 , 1;1;2 A B ,vit phng tr nh mt phng to vi mt xOy mt gc nh nht. S: : 6 3 5 7 0 x y z Bi 23:Trong khng gian vi h ta Oxyz, vit phng tr nh mt phng i qua im 1;2;4 A v ct chiu dng ca cc trc ta Ox, Oy, Oz ln lt M, N, P khc gc ta sao cho t diOMNP c din tch nh nht

    s: : 13 6 12 x y z

    Bi 24:Trong khng gian vi h ta Oxyz, vit phng tr nh mt phng i qua im

    1;2;3 M v ct cc trc ta Ox, Oy, Oz ti A, B, C sao cho2 2 21 1 1

    OA OB OC nh nht

    s: : 2 3 14 0 x y z Bi 25:Trong khng gian vi h ta Oxyz, vit phng tr nh mt phng i qua im 2;5;3 M v ct chiu dng ca cc trc ta Ox, Oy, Oz ln lt A, B, C sao choOA OB OC nh nht

    s: : 12 6 10 5 10 15 3 6 15

    x y z

    Bi 26:Trong cc mt phng i qua im 2; 1;0 A v song song vi ng thng1 2 1:

    1 1 1 x y z

    d . Vit phng tr nh mt phng to vi mt phng xOy mt gc nh nht

    s: : 2 1 0 x y z Bi 27:Trong cc mt phng i qua 1;1; 1 A v vung gc vi mt phng : 2 2 0 x y z . Vit phng tr nh mt phng to vi Oy mt gc ln nht.

    s :

    : 0

    5 1: 3 02 2

    y z

    x y z

    CHUYN : VIT PHNG TR NHNG THNG TRONGKHNG GIAN

    1. Vi t phng tr nh tham s hoc chnh tc

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    42/88

    42

    - vit phng tham s hoc chnh tc ta phi bit c mt im 0 0 0 0; ; M x y z v mt vtcp

    ; ;u a b c phng tr nh tham s0

    0

    0

    x x at

    y y bt

    z z ct

    vi t R l tham s

    phng tr nh chnh tc0 0 0 x x y y z z

    a b c

    (khi , , 0a b c )

    2. Vi t phng tr nh t ng qut ca ca ng thng Cch 1:ng thng d chnh l giao tuyn ca hai mt phng phn bit gi s

    1 1 1 1: 0a x b y c x d v 2 2 2 2: 0a x b y c x d . Khi d hay1 1 1 1

    2 2 2 2

    0:

    0a x b y c z d

    d a x b y c z d

    - Tm vecto ch phngu ca ng thng dCch 1.1:Vtcp ;u n n

    vi n v n ln lt l vtpt ca v Cch 1.2:Chn hai im M v N phn bit thuc ng thng d, khi vtcpu cng phng vi vecto

    MN hay vecto MN chnh l vtcp ca d Cch 2:T phng tr nh chnh tc hoc tham s chuyn v phng tr nh tng qut

    Cc dng bi tp

    Dng 1: Vit phng tr nh ng thng i qua im 0 0 0 0; ; M x y z v th a m n iu kin chotrc Phng php: Loi 1: C mt vtcp cho trc, khi iu kin l

    - C mt vecto ; ;u a b c cho trc - Song song vi mt ng thng d cho trc d u u

    - Vung gc vi mt mt phng (P) cho trc Pu n

    Bi tp gii mu:

    Bi 1:Trong khng gian vi h trc to Oxyz.Cho tam gic ABC c 1; 2;3 , 2;1;0 , A B 0; 1; 2 .C Vit ph ng trnh tham s ng cao t ngng vi nh A ca tam gic ABC.

    Gii: Gi d l ng cao tng ng vi nh A ca ABC

    d l giao tuyn ca ABC vi qua A v vung gc vi BC.

    Ta c: 1; 3; 3 AB , 1;1; 5 AC , 2; 2; 2 BC v , 18;8;2 AB AC

    mp ABC c vtpt

    1 , 3;2;14

    n AB AC

    mp c vtpt '1 1;1;12

    n BC

    - ng thng d c vtcp ', 1;4; 5u n n

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    43/88

    43

    Vy phng tr nhng thng1

    : 2 43 5

    x t

    d y t

    z t

    Bi 2:Trong khng gian vi h trc ta cc vung gc Oxyz, cho 3 imA(0,0,1); B(-1,-2,0) ;C(2,1,-1).

    1. Vit phng tr nh ca mt phng (P) i qua 3 im A,B ,C 2. Vit phng tr nh tham s ca ng thng i qua trng tm ca tam gic ABC v vung gc vi mtphng (P ).3. Xc nh chn ng cao h t A xung ng thng BC Gii: 1. Phng tr nh mt phng (P) i qua A,B,C. Ta c VTP (P) l: , (5, 4,3)Pn AB AC

    Phng tr nh mt phng (P): 5x 4y + 3z 3 = 0

    To trng tm tam gic ABC l 1 1; ;03 3

    G

    ng thng d i qua G v d (P): (5, 4,3)Pd a n

    Phng tr nh tham s ca d l:

    1 53

    1 43

    3

    x t

    y t

    z t

    2. Chn ng cao H h t A xung ng thng BC. Ta c: (3,3, 1) BC

    Phng tr nh tham s ca BC l: 1 32 3 x t y t

    z t

    Ly 1 3 ; 2 3 ; H t t t BC

    H l hnh chiu ca A 19. 0 3(1 3 ) 3(2 3 ) 1(1 ) 19 88

    HA BC t t t t t

    Vy 5 14 8; ;19 19 19

    H

    Bi 3: (H B 2009)Trong khng gian vi h to Oxyz, cho mt phng (P): x 2y + 2z 5 = 0 vhai im A(-3;0;1), B(1;-1;3). Trong cc ng thng i qua A v song song vi (P), hy vit phngtrnhng thng m khong cch t B n ng thng l nh nht Gii: Ta c (4; 1;2); (1; 2;2)P AB n

    Pt mt phng (Q) qua A v // (P) : 1(x + 3) 2(y 0) + 2(z 1) = 0x 2y + 2z + 1 = 0. Gi l ng thng bt k qua A

    Gi H l hnh chiu ca B xung mt phng (Q).Ta c :d(B, ) BH; d (B, ) t min qua A v H.

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    44/88

    44

    Pt tham s1

    : 1 23 2

    x t

    BH y t

    z t

    Ta H = BH (Q) tha h phng tr nh :1 , 1 2 , 3 2 10 1 11 7

    ; ;2 2 1 0 9 9 9 9 x t y t z t

    t H x y z

    qua A (-3; 0;1) v c 1 VTCP 1 26;11; 29a AH

    Phng tr nh 3 0 1:26 11 2

    x y z

    p s:ng thng c phng tr nh l 3 0 1:26 11 2

    x y z

    Bi tp t gii:

    Bi 1:Vit phng tr nh chnh tc ca ng thngi qua im 1;1;2 M v song song vi ng

    thng 3 2 7 0:3 2 3 0

    x y zd

    x y z

    p s: 1 1 2:2 4 5

    x y z

    Bi 2:Vit phng tr nh tham s ca ng thngi qua im 1;1;1 M v vung gc vi mt phng : 2 3 12 0P x y z

    p s:1

    : 1 21 3

    x t

    y t

    z t

    Bi 3:Trong khng gian Oxyz cho ba im 1;3;2 ; 1;2;1 A B v 1;1;3C . Vit phng tr nhngthng d i qua trng tm ca tam gic ABC v vung gc vi mt phng cha tam gic

    p s:1 3

    : 22

    x t

    d y

    z

    Bi 4:Vit phng tr nhng thngd i qua im 1;2; 1 A v song song vi ng thng giao tuynca hai mt phng : 3 0 x y z v : 2 5 4 0 x y z

    p s: 1 4: 2 71 3

    x t d y t

    z t

    Loi 2: C mt cp vecto khng cng phng cho trc, khi iu kin l- C mt cp vecto ch phnga v b cho trc - Vung gc vi hai ng thng d1 v d2 cho trc 1 2;u u u

    - Song song vi hai mt phng (P1) v (P2) cho trc 1 2;u n n

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    45/88

    45

    - Vung gc vi mt ng thng d v song song vi mt mt phng (P) ;d Pu u n

    - Nu i qua hai im phn bitv A B u AB

    Ch : - Nu gi thit l vung gc vi mt vectoc bt k th hiu c l vtcp,- Nu gi thit l song song vi mt vectod th hiud l vtpt

    Bi tp gii mu:

    Bi 1:Vit phng tr nh tham s ca ng thngi qua im 1;1; 2 A song song vi mt phng

    : 1 0P x y z v vung gc vi ng thng 1 1 2: 2 1 3 x y z

    d

    Gii: - Mt phng (P) c vtpt 1; 1; 1Pn v ng thng d c vtcp 2;1;3d u - ng thng song song vi mt phng (P) v vung gc vi ng thng d nn c vtcp

    , 2;5; 3P d u n u

    - ng thng i qua 1;1; 2 A v c vtcpu c phng tr nh l1 2

    : 1 52 3

    x t

    y t

    z t

    Ch : Nu bi yu cu vit phng tr nhng thng dng tng qutCch 1:ng thng chnh l giao tuyn ca hai mt phng

    - Mt phng i qua im A v song song vi mt phng (P) - Mt phng i qua im A v vung gc vi ng thng d

    Cch 2:T phng tr nh tham s chuyn v phng tr nh tng qut Bi 2:Vit phng tr nh tham s ca ng thngi qua im 1;1;1 M ng thi vung gc vi hai

    ng thng11 2:

    8 1 1 x y z

    d v 2

    2 3 0:

    1 0 x y z

    d x y z

    Gii: - ng thng1d c vtcp 1 8;1;1u v 2d c vtcp 2 2; 3;1u - ng thng vung gc vi hai ng thng1d v 2d nn c vtcp 1 2, 4;6; 26u u u

    - ng thng i qua 1;1;1 M v c vtcpu c phng tr nh l1 4

    : 1 61 26

    x t

    y t

    z t

    Ch : Nu bi yu cu vit phng tr nhng thng dng tng qutCch 1:ng thng chnh l giao tuyn ca hai mt phng

    - Mt phng i qua im M v vung gc vi ng thng d1 - Mt phng i qua im M v vung gc vi ng thng d2

    Cch 2:T phng tr nh tham s chuyn v phng tr nh tng qut

    Bi tp t gii:

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    46/88

    46

    Bi 1:Vit phng tr nh chnh tc ng thng i qua 1;2;5 M ng thi song song vi hai mtphng : 3 5 8 0P x y z v : 2 1 0Q x y z

    p s: 1 2 5:4 7 5

    x y z

    Ch : Nu bi yu cu vit phng tr nhng thng dng tng qutCch 1:ng thng chnh l giao tuyn ca hai mt phng

    - Mt phng i qua im M v song song vi mt phng (P) - Mt phng i qua im M v song song vi mt phng (Q)

    Cch 2:T phng tr nh tham s chuyn v phng tr nh tng qut Bi 2:Vit phng tr nhng thngd i qua im 2; 1;1 A v vung gc vi hai ng thng lnlc c vtcp l 1 1;1; 2u v 2 1; 2; 0u

    p s: 2 4

    : 1 2

    1

    x t

    d y t

    z t

    Bi 3: (H TCKT 1999)Vit phng tr nh chnh tc ca ng thngi qua im 1;1; 2 A songsong vi mt phng (P) v vung gc vi ng thng d bit

    : 1 0P x y z v 1 1 2: 2 1 3 x y z

    d

    p s: dng chnh tc l 1 1 22 5 3

    x y z

    Dng 2: Vit phn g trnh ng thng i qua mt im 0 0 0 0; ; M x y z ct ng thng d v th a mn iu kin cho trc iu kin cho trc l- Vung gc vi ng thng1cho trc

    - Song song v i mt mt phng (P) cho trc Ch :- Nu gi thit l vung gc vi mt vectoc bt k th hiu c l vtcp,- Nu gi thit l song song vi mt vectod th hiud l vtptPhng php chung:Trng hp 1: Nu b i yu c u vit phng tr nh ng thng dng tng qut Cch 1:Xc nh cc vtcp v vtptng thng chnh l giao tuyn ca hai mt phng

    - Mt phng i qua im 0 M v cha ng thngd - Mt phng i qua im 0 M v tha mniu kin cho trc

    Kt lun :- Nu th bi ton c v s nghim- Nu th / / d th bi ton v nghim, ctd th l ng thng cn dng

    Trng hp 2: Nu bi yu c u vit phng tr nh ng thng dng tham s hoc chnh tc Cch 2:Xc nh cc vtcp v vtpt

    - Mt phng i qua imM 0 v tha mniu kin cho trc(hin nhin mt phng chang thng )

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    47/88

    47

    - Gi M d , ta M l nghim ca h+ Nu khng tn ti giao im th bi ton v nghim+ Nu cv s nghim (tc l d ) th bi ton c v s nghim+ Nu c nghim duy nht th tnh vecto 0 M M

    Kt lun:ng thng i qua im 0 0 0 0; ; M x y z v tha mniu kin cho trc chnh l ng

    thng i qua im 0 M v c vtcp 0 M M Cch 3:Xc nh cc vtcp v vtpt

    - Do ng thng i qua im 0 M v ct ng thng d nn chn im M d nn ng thng chnh l ng thng0 M M

    - Tnh vecto 0 M M - T iu kin cho trc ta dn n mt phng tr nh bc nht theo tham s t, t m t 0 M M

    Kt lun: ng thng chnh l ng thng i qua im0 M v c vtcp 0 M M Ch :

    - Vi cch ny thng thng d phi dng tham s (nu d dng tng qut hay chnhtc th chuynv dng tham s)

    - Ta im M phi theo tham s t - t m ta im M ta c th lm nh sau ng thngct ng thng d nn M d , tnh0 M M , t iu kin cho trc t m rac im M, suy ra ng thng

    Bi tp gii mu:

    Bi 1:Cho im 1;2;3 A v hai ng thng12 2 3:

    2 1 1 x y z

    d v

    2 1 1 1: 1 2 1 x y zd . Vit phng tr nh ng thngd i qua A, vung gc vid 1 v ctd 2

    Gii:

    ng thng2d c phng tr nh tham s 21

    : 1 21

    x t

    d y t

    z t

    ng thng d1 c vtcp l: )1;1;2(u , Gi B l giaoim cad vid2 th 2 1 ;1 2 ; 1 B d B t t t )4;12;( t t t B A

    Theo gi thit 1 1. 0 1d d AB u t

    Vyd qua 1;2;3 A c vtcp (1; 3; 5) AB nn ph ng trnh l: 53321 1z y x

    Bi 2:Vit phng tr nhng thng d i qua M(1;1;1)ct ng thng12 1:

    3 1 2 x y z

    d

    v vung gc vi ng thng22 2

    : 52

    x t

    d y t

    z t

    ( Rt ).

    Gii: - Vtcp ca d2 l 2 2; 5;1u v cng l vtpt ca mp(P) i qua M v vung gc vi d2.

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    48/88

    48

    Phng tr nh mp (P) l: 0252 z y x - GiN l giao im ca d1 v mp(P) nn 12 3 ; ;1 2 N t t t P d Thay vo phng tr nh mp(P) th 1 5; 1;3t N - ng thng d cn lp pt c VTCP 3;1; 1u do 6; 2; 2 MN

    Vy phng tr nhng thng d l: 11

    11

    31 z y x

    (vd d 2)

    Bi 3:Trong khng gian vi h ta Oxyz cho, ng thng 1 2:1 2 1 x y z

    d v mt phng (P): x

    + 3 y + 2 z + 2 = 0. Lp phng tr nhng thngd i qua im M (2; 2; 4), song song vi mt phng (P)v ct ng thngd .HD:Chn ( ;1 2 ;2 ) ( 2;2 1; 2) N d N t t t MN t t t .

    1 3 3 / / ( ) . 0 ( ) 1 (1;3;3) ' :1 1 1P x y z

    MN P MN n do M P t N d

    .

    Bi 4:Trong khng gian vi h trc ta Oxyz, cho cc im 1;1;1 A v ng thng1 1:

    1 2 1 x y z

    d

    . Vit phng tr nhng thng qua A v ctd, sao cho khongcch t gc to

    O n nh nht. Gii: ngthng thucmp (P) qua A v chad, nn : 3 2 4 0P x y z . GiH l hnh chiuvung gc caO ln (P ). To H tha mn h:

    32 6 4 2; ;

    7 7 73 2 0

    x t

    y t H

    z t

    x y z

    GiK l hnh chiuvung gc caA ln : ( ; )d A AK AH khongcch nhnhtth K H H . Suy ra qua A,H nn c pt :

    1 2 1:1 3 9

    x y z , d thy ct d nn l ng thngcn t m.

    Bi 5:Trong khng gian vi h trc Oxyz, cho hai mt phng( ) : 5 0 x y , ( ) : 3 0 y z , imM(1; 1; 0). Vit phng tr nhng thng d qua M vung gc vi giao tuyn ca( ) v ( ) , ng thid ct( ) v ( ) ln lt ti A, B sao cho M l trung im ca AB. Gii: ngthngd thucmtphng(P) qua M v vung gc vigiao tuynca ( ) v ( ) .Ph ng trnh (P): 0 x y z .Ly ixng ( ) qua Mc( ') : 1 0 x y . Suy ra B l giaoimcaba mtphng ( )P , ( ) v ( ') . To B l nghim ca h

    01 4 53 0 ; ;3 3 3

    1 0

    x y z

    y z B

    x y

    Vy ngthngqua B, M lngthngd cntm: 1 12 7 5

    x y z .

  • 8/6/2019 Mat phang duong thang mat cau trong khong gian toa do

    49/88

    49

    Bi tp t gii:

    Bi 1:Vit phng tr nh tham s ng thng i qua 1;2;3 A ng thi vung gc vi d1 v ct

    2d bit 16 2

    : 1 4

    4

    x t

    d y t

    z t

    v 21 2 3:

    2 1 1 x y z

    d

    p s:1 6

    : 3 235 11

    x t

    y t

    z t

    Bi 2: (CGT 2005)Trong khng gian vi h ta Oxyz. Cho im 1;2 1 M , ng thng3 3:

    1 3 2 x y z

    d v mt phng : 3 0P x y z . Vit phng tr nhng thng i qua im

    M song song vi mt phng (P) v ct ng thng d Bi 3:Vit phng tr nhng thng i qua im 1; 2; 3 A vung gc vi vecto 6; 2; 3a v

    ct ng thng2 1 1 3: 3 2 5 x y zd

    p s: dng chnh tc l 1 2 32 3 6

    x y z , dng tng qut l 6 2 3 1 03 28 13 4 0 x y z

    x y z

    Dng 3:Vit phng tr nh ng thng i qua mt im 0 0 0 0; ; M x y z vung gc v c t ng thng d cho trc (chnh l trng hp c bit ca dng 2)Phng php:Trng hp 1: Nu b i yu c u vit phng tr nh ng thng dng tng qut Xc nh vtcp ca ng thngd ng thng chnh l giao tuyn ca hai mt phng

    - Mt phng i qua im 0 M v cha ng thngd - Mt phng i qua im 0 M v vung gc vi ng thngd

    Trng hp 2: Nu b i yu c u vit phng tr n h ng thng dng tham s hoc chnh tc - ng thng i qua 0 M ct ng thngd ti im M d tc l 0 M M (M chnh l hnh

    chiu ca 0 M trn ng thngd )- Tm ta im M theo tham s ca ng thng d, tnh vecto0 M M - T iu kin 0 d d M M u ta c phng tr nh bc nht