Marzena śWigoń. Zjawisko LęKu (Anxiety) W śRodowisku Akademickim
-
Upload
marzena-swigon -
Category
Education
-
view
1.196 -
download
0
Transcript of Marzena śWigoń. Zjawisko LęKu (Anxiety) W śRodowisku Akademickim
Zjawisko lęku (anxiety) w środowisku akademickim
Marzena ŚwigońUniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Lęk (anxiety) - uwagi wstępne
• w l. 1950-1970 ukazało się ok. 5 tys. publikacji naukowych związanych ze zjawiskiem lęku;
• obecnie liczba wyników wyszukiwania ze słowem kluczowym anxiety w bazie EBSCO wynosi ponad 220 tys.;
• istnieje wiele form lęku w środowisku akademickim, tj. odnoszących się do studiowanych przedmiotów oraz umiejętności niezbędnych na studiach (academic-related anxiety, academic anxiety);
• jt. przedmiot zainteresowania takich dziedzin wiedzy, jak: psychologia, psychiatria, edukacja i informacja naukowa.
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Definicje i charakterystykazjawiska lęku (general anxiety)
• uczucie niejasnego, bezprzedmiotowego niepokoju, napięcia, skrępowania, zagrożenia;
• występuje bez wyraźnych zewnętrznych przyczyn, jego źródła tkwią w procesach wewnętrznych;
• dwie postaci: lęk jako cecha (trait anxiety) oraz lęk jako stan (state anxiety):– lęk-cecha jt. względnie stała skłonność człowieka do
reagowania niepokojem na sytuacje postrzegane przez niego jako stresujące;
– lęk-stan jt. tymczasowy nieprzyjemny emocjonalny stan jednostki, który może być odczuwany z różną intensywnością oraz może podlegać wahaniom w czasie.
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
3 typy symptomów lęku (anxiety)
• fizjologiczne – np. przyspieszenie bicia serca, skrócony oddech, wzrost ciśnienia krwi, napięcie mięśni, rozszerzenie źrenic, bladość skóry, tzw. „gęsia skóra”, suchość ust, pocenie się dłoni;
• behawioralne – np. obgryzanie paznokci, płacz, załamywanie się głosu, jąkanie;
• afektywne – np. zaniepokojenie, podenerwowanie, niestabilność emocjonalna.
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Academic-related anxiety
• library anxiety• computer anxiety• research anxiety• statistics anxiety• mathematics anxiety• writing anxiety• foreign language anxiety• general test anxiety
[Onwuegbuzie, Jiao, Bostick „Library anxiety” 2004, s. 29]
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Termin wyszukiwawczyLiczba wyszukiwań
Science Direct EBSCO
Anxiety 26.094 220.177
General anxiety 185 864
Academic anxiety 11 70
Social anxiety 961 3951
Test anxiety 518 2540
General test anxiety 1 5
Mathematics anxiety 20 837
Speech anxiety 53 362
Library anxiety 13 85
Writing anxiety 4 81
Research anxiety 5 18
Statistics anxiety 9 49
Foreign language anxiety 6 49
Communicative anxiety 0 8
Computer anxiety 124 813
Internet anxiety 5 22
Mobile computer anxiety 0 2
Digital anxiety 0 1
Technostress 6 107
Computerphobia 11 0
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Lęk przed uczestniczeniemw życiu społecznym (social anxiety)
• m.in.: nieśmiałość w kontaktach międzyludzkich, problemy w komunikowaniu się z innymi, opory przed wystąpieniami publicznymi i in.;
• w świetle szwedzkich badań z 2007 r. dotyczy ok. 16% studentów;
• najpowszechniejszą jego formą w środowisku akademickim jest lęk przed wystąpieniami publicznymi;
• terminy pokrewne: speech anxiety, public speaking anxiety.
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Lęk przed rozwiązywaniem testów(test anxiety)
• jt. „zespół fenomenologicznych, fizjologicznych i behawioralnych reakcji towarzyszących obawie przed możliwymi negatywnymi konsekwencjami niepowodzenia na egzaminie lub w innej sytuacji stanowiącej podstawę oceny”;
• zależny od m.in.: motywacji, złożoności zadania, konsekwencji wyniku testu w praktyce, od indywidualnych różnic, stopnia neurotyzmu i ekstrawertyzmu;
• nie jest zależny od np. doświadczenia w ich rozwiązywaniu (liczby rozwiązanych testów).
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Lęk przed komputerami(computer anxiety)
• jt. „uczucie niepokoju i obawy doświadczane przez osoby podczas korzystania z komputera, a nawet w związku z samym zastanawianiem się nad skorzystaniem z niego”;
• terminy pokrewne: computerphobia, computer apprehension, computer resistance, technophobia, technostress, IT anxiety;
• 3 komponenty: lęk afektywny (affective anxiety), lęk przed uszkodzeniem (damaging anxiety) i lęk przed opanowaniem obsługi (learning anxiety);
• zależny od m.in.: braku umiejętności korzystania z komputera, braku konsekwencji w dążeniu do celu i poglądów związanych z rolą komputera w codziennym życiu.
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Lęk przed Internetem(Internet anxiety)
• jest specyficznym uczuciem doświadczanym podczas korzystania z jego aplikacji, np. poczty elektronicznej, kanałów komunikacyjnych oraz zasobów;
• 4 komponenty: lęk przed terminologią (Internet terminology anxiety), lęk przed wyszukiwaniem (Internet search anxiety), lęk przed marnowaniem czasu (Internet time delay anxiety) i lęk przed niepowodzeniem (general fear of Internet failure);
• wynika z braku zaufania do nowoczesnych technologii i niezadowalającego doświadczenia w korzystaniu z Internetu;
• zjawisko pochodne - lęk przed komputerem przenośnym (mobile computer anxiety).
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Lęk przed matematyką(mathematics anxiety)
• zdefiniowany w 1957 r. jako „obecność syndromu emocjonalnych reakcji na arytmetykę i matematykę”;
• 3 komponenty: lęk przed rozwiązywaniem testów matematycznych (the mathematics test anxiety), lęk przed uczeniem się matematyki (the mathematics course anxiety) i lęk przed zadaniami na liczbach (the numerical task anxiety);
• nie jest zależny od np. opinii o przydatności matematyki w życiu i w pracy;
• kobiety wykazują wyższy poziom lęku przed ocenianiem (rozwiązywaniem testów), natomiast mężczyźni mają większe opory przed wykonywaniem działań na liczbach.
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Lęk przed statystyką(statistics anxiety)
• jt. „specyficzne uczucie niepokoju doświadczane przez studentów podczas zbierania danych statystycznych, przetwarzania ich i interpretowania”;
• 6 komponentów: wartość statystyki (worth of statistics), lęk przed interpretacją danych (interpretation anxiety), lęk przed ocenianiem (test and class anxiety), własne nastawienie do statystyki związane z wcześniejszymi doświadczeniami z matematyką (computational self-concept), opory przed proszeniem o pomoc (fear of asking for help) i strach przed nauczycielami statystyki (fear of statistics teachers).
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Lęk przed językiem obcym(foreign language anxiety)
• jt. „odrębny kompleks własnych opinii, uczuć i postrzegania siebie w odniesieniu do nauki języka obcego”;
• 3 komponenty: lęk przed rozwiązywaniem testów ze znajomości języka obcego (test anxiety), strach przed negatywną oceną (fear of negative evaluation) i lęk przed komunikacją, tj. przed trudnościami w mówieniu i słuchaniu (communication apprehension);
• termin pokrewny - lęk przed pisaniem w języku obcym (second language writing anxiety).
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Lęk przed biblioteką(library anxiety)
• zdefiniowany w 1986 r. jako zespół nieprzyjemnych odczuć, takich jak: bezradność, niepewność, zagubienie, których doświadcza się korzystając z biblioteki lub planując wizytę w niej;
• 5 komponentów: problemy związane z personelem biblioteki (barriers with staff), bariery afektywne (affective barriers), komfort w bibliotece (comfort with the library), wiedza o bibliotece (knowledge of the library), bariery mechaniczne (mechanical barriers).
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Lęk związany z pisaniem prac końcowych (research anxiety)
• np. licencjackich, magisterskich, doktorskich;
• terminy pokrewne: research anxiety, research paper anxiety, writing anxiety, research proposal writing;
• 4 komponenty: lęk przed biblioteką [library anxiety + resource anxiety, tj. lęk przed brakiem źródła], lęk przed statystyką (statistics anxiety), lęk przed pisaniem (composition anxiety) i lęk związany z procesem badawczym (research process anxiety).
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Miejsce problematyki lęku akademickiego (academic anxiety) w modelu kulturowym
informacji naukowej wg Ch. Zinsa
1. Podstawy/założenia (Foundations).– Teoria: Pojęcia; Dyscypliny; Teorie– Badania– Edukacja– Historia
2. Zasoby (Resources).3. Pracownicy wiedzy (Knowledge Workers).4. Treści (Contents).5. Zastosowania (Applications).6. Działania i procesy (Operations and Processes).7. Technologie (Technologies).8. Środowisko/warunki (Environments).9. Organizacje (Organizations).10. Użytkownicy (Users). Zarządzanie informacją w nauce
Katowice 2008
Dziękuję za uwagę!
Zarządzanie informacją w nauceKatowice 2008
Marzena Świgoń, UWM w Olsztynie