marketingis konspeqti.pdf
-
Upload
dakki-enuqidze -
Category
Documents
-
view
55 -
download
10
Transcript of marketingis konspeqti.pdf
-
sakiTxebi saganSi-marketingis safuZvlebi 1
specialoba-ekonomika
2011-2012 sasw. wlis Semodgomis semestri
1. marketingis arsi da roli Tanamedrove biznesSi 2. marketinguli procesis modeli 3. marketingTan dakavSirebuli ZiriTadi cnebebis (saWiroeba,
moTxovnileba, moTxovna, marketinguli SeTavazeba, faseuloba,
kmayofileba, gacvla, garigeba, urTierTobebi, bazari) daxasiaTeba
4. myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis Seqmna 5. urTierTobebis Camoyalibeba sawarmoSi da misi roli marketingSi 6. marketingis marTvis koncefciebi 7. uSualod marketingisa da gayidvaze orientirebuli (komerciuli
Zalisxmevis intensifikaciis) koncefciebis SedarebiTi daxasiaTeba
8. marketingis gamoyenebis sferoebis gafarToeba da aratradiciuli marketingis Camoyalibeba
9. strategiuli dagegmvis arsi da procesi 10. kompaniis misiisa da miznebis Camoyalibeba 11. biznes-portfelis Sedgena (mimdinare biznes-portfelis analizi da
zrdis/Semcirebis strategiis gansazRvra)
12. marketinguli kompleqsi 13. marketingis marTvis procesi 14. marketingis samsaxurebis organizacia sawarmoSi 15. marketinguli saqmianobis kontroli 16. marketingis gegma (ganyofilebebis Sinaarsis daxasiaTeba) 17. marketinguli garemos arsi da saxeebi 18. kompaniis mikrogaremo 19. marketinguli Suamavlebi 20. kompaniis makrogaremo 21. kompaniis demografiuli garemo 22. kompaniis ekonomikuri garemo 23. marketingis regulireba sazogadoebis mier (konsiumerizmi da
invairomentalizmi)
24. marketingis gavlena calkeul momxmareblebsa da mTlianad sazogadoebaze da misi kritika sazogadoebis mier
25. marketinguli eTika 26. marketingis socialuri pasuxismgebloba 27. marketinguli informaciis arsi, saxeebi da saWiroebis Sefaseba 28. marketinguli informaciis sistema da misi elementebi 29. marketinguli kvlevis arsi, mizani da ZiriTadi obieqtebi 30. marketinguli kvlevis procesis etapebi 31. marketinguli kvlevis meTodebi 32. gamokiTxva-pirveladi informaciis Segrovebis meTodi
-
33. myidvelis qcevis modeli + 34. samomxmareblo produqtis myidvelis qcevaze moqmedi kulturuli
da socialur-ekonomikuri faqtorebi +
35. samomxmareblo produqtis myidvelis qcevaze moqmedi pirovnuli da fsiqologiuri faqtorebi +
36. samomxmareblo produqtis yidvaze gadawyvetilebis miRebis procesis etapebis daxasiaTeba +
37. samomxmareblo produqtze informaciis moZiebis ZiriTadi wyaroebi- 38. axali produqtis yidvaze gadawyvetilebis miRebis procesis
daxasiaTeba +
39. biznes bazris maxasiaTeblebi + 40. biznes produqtebis myidvelis qcevis modeli + 41. biznes Sesyidvebis ZiriTadi tipebi + 42. biznes produqtebis yidvis procesis etapebi + 43. biznes produqtebis myidvelis qcevaze moqmedi faqtorebi 44. bazris segmentaciis arsi da gamoyeneba marketingul strategiaSi + 45. samomxmareblo bazris segmentacia geografiuli da demografiuli
principebis mixedviT +
46. samomxmareblo bazris segmentacia fsiqografiuli da qceviTi principebis mixedviT +
47. biznes produqtebis bazris segmentacia + 48. bazris miznobrivi segmenti da misi SerCeva 49. miznobrivi bazris momcvelobis strategiebis daxasiaTeba 50. produqtis pozicionireba da ZiriTadi midgomebi pozicionirebis
procesSi
51. produqtis pozicionirebis saerTo strategiis SerCeva 52. konkurentebis analizi 53. konkurenciis strategiebi 54. bazris lideris strategiebis daxasiaTeba 55. marketingis evolucia saerTaSoriso doneze da globaluri
marketingis Camoyalibeba +
56. globaluri marketingis garemo 57. globaluri politikur-samarTlebrivi garemo 58. sagareo bazarze gasvlis marketinguli strategiebi 59. standartuli da adaptirebuli marketinguli programebi 60. globaluri marketingis organizacia
-
1.
, . , , . : . .
, , , . , , , , .
, . - , , , , . , , , . , , , , .
. , : , . , , . , , . , . : , , . , .
-
2. marketinguli procesis modeli
aq naCvenebia marketinguli procesi,romelic iwyeba momxmareblis
moTxovnilebebis gagebiT da sruldeba maTTan momgebiani urTierTobis
CamoyalibebiT. ganvixiloT TiToeuli etapi: 1) myidvelis moTxovnilebebSi garkveva. marketingi aris myidvelebTan
momgebiani urTierTobis marTva.igi did dros uTmobs myidvelebTan
urTierTobas da dafuZnebulia myidvelTa faseulobebze,maT
dakmayofilebaze. marketingi ara marto produqciis reklamireba da misi
gayidvaa, aramed aq mniSvnelovania momxmareblisTvis umaRlesi faseulobebis
Seqmna.yoveli didi Tu patara kompania, romelsac warmatebis ambicia gaaCnia,
kargad unda flobdes im xelovnebas, rasac momxmarebelTan warmatebuli
urTierTobis damyareba ewodeba.
adamianuri moTxovnileba (saWiroeba) adamianis instiqti,rac ubiZgebs mas raimes gasakeTeblad. moTxovnileba aris:fiziologiuri -
sakvebi,Cacma,siTbo; soc.kavSirebis - siyvaruli, urTierToba. individualuri -
miRweva, dafaseba, TviTgamoxatva. survili - adamianis saWiroebis forma,rac
yalibdeba pirovnuli maxasiaTeblisa da kulturis gavleniT.igi
akmayofilebs moTxovnilebas. mag: imis mixedviT, qarTvelia momxmarebeli Tu
amerikeli, SeiZleba airCios gansxvavebuli sakvebi: xinkali an hamburgeri.
moTxovna - fuliT uzrunvelyofili survili-gadaxdisunariani
moTxovnileba.
STabeWdilebis Seqmna Zalian mniSvnelovania.koka-kola gaxda gamagrilebel sasmelze bevrad meti, xolo naiki momxmareblisTvis
fexsacmelze metia,igi ukve simbolodaa qceuli. Harley-Davidson erT-erTi pirvelia STabeWdilebebis Seqmnis mxriv. amiT igi sjobnis konkurentebs da
izidavs momxmarebels.
momxmarebeli produqtis arCevisas yuradRebas amaxvilebs im
faseulobebsa da kmayofilebaze, rac gaaCnia am produqts.marketinguli
SeTavazebebiT myidvels uyalibdeba faseuloba da Tu kmayofili
aRmoCndeba,isev iyidis mas da sxvebsac gauziarebs Tavis azrs am produqtis
Sesaxeb.
2) myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis Seqmna.marketinguli strategiis efeqtianobisTvis aucilebeli myidvelTa
sworad SerCeva da Sesabamisi faseulobebis dadgena. rogor myidvels
movemsaxuroT - amisTvis myidvelebs segmentebad yofen da arCeven iseTs,
romelsac kargad da momgebianad moemsaxurebian. gadaWarbebuli moTxovnisas
xdeba demarketingi,anu moTxovnis Semcireba marketinguli strategiis
meSveobiT. rogor movemsaxuroT - unda SesTavazos faseulobebi,
daakmayofilos moTxovnilebebi da hqondes upiratesobebi konkurentebTan
SedarebiT.
marketinguli strategiis Seqmna da ganxorcieleba xdeba 5 koncefciis
meSveobiT:
warmoebis koncefciis mixedviT momxmarebeli upiratesobas im produqts aniWebs,romelic misTvis fasiT xelmisawvdomia. am dros, menejmenti
-
warmoebis gaumjobesebazea koncentrirebuli. arsebobs ori situacia roca
menejerma SeiZleba mimarTos aRniSnul koncefcias. pirvelia, roca
produqtze moTxovna miwodebas aWarbebs, am dros unda moiZebnos warmoebis
zrdis gzebi. meorea, roca produqtis Rirebuleba Zalian maRalia da mis
Sesamcireblad saWiroa gaumjobesebuli warmadoba. warmoebis koncefciam
SeiZleba marketingul sibecemde miiyvanos firma.
produqtis srulyofis koncefcia gulisxmobs,rom momxmarebeli upiratesobas xarisxian, warmosaCen produqts aniWebs da rom kompaniam unda
izrunos produqtis mudmiv srulyofaze. am koncefciamac SeiZleba
migviyvanos marketingul sibecemde.
gayidvis koncefciis Tanaxmad,momxmarebeli ar iyidis sakmarisi raodeobis produqts manam,sanam organizacia gayidvis xelSemwyob
RonisZiebebs ar daiwyebs. mag: dazRveva an sisxlis donoroba. bevri kompania
iyenebs am koncefcias, roca maT aqvT Warbi sawarmoo simZlavreebi, maTi
mizania gayidon is, rasac amzadeben da ara is,rasac moiTxovs bazari, amitom
marketingis aseTi strategia Zalze sariskoa. Tu kmayofili myidveli Tavis
karg STabeWdilebas,saSualod 4-5 adamians gauziarebs, ukmayofilo myidveli
informacias cudi STabeWdilebis Sesaxeb, saSualod, orjer met myidvels
awvdis.
marketinguli koncefcia - mTavaria myidvelze yuradRebis gamaxvileba da maTi saWiroeba-survilebis sworad gansazRvra,raTa konkurentebTan
SedarebiT ufro efeqtianad daakmayofilon. mTavari ar aris zusti
myidvelis povna sakuTari produqtisTvis,mTavaria zusti produqtis Seqmna
myidvelisTvis.arsebobs momxmarebelze orientirebuli marketinguli koncefcia,roca kompaniebi myidvelebs ikvleven,raTa Seiswavlon maTi survilebi da SeTavazon produqtis gaumjobesebuli variantebi da
momxmareblis maorientirebeli marketingi,roca kompaniebi cdiloben myidvelTa moTxovnilebebis maTze ukeT gagebasa da iseTi produqtisa Tu
momsaxurebis Seqmnas,romelic maT arsebul moTxovnilebebs daakmayofilebs
axlac da momavalSic.
socioeTikuri marketinguli kocefcia gulisxmobs kompaniis marketinguli gadawyvetilebebis miRebas momxmareblis grZelvadiani
interesebis gaTvaliswinebiT. aRniSnuli koncefciis mixedviT, myidvelebs
faseuloba ise unda miawodo,rom momavalSic SeinarCuno sazogadoebis
keTildReoba da keTilganwyoba.
3. umaRlesi faseulobis momwodebeli marketinguli strategiebis Seqmna.
am dros unda gansazRvron,romel myidvels moemsaxuron da rogor Seuqmnan
faseuloba. faseulobis Seqmnisas iyeneben 4 p-s. (produqti, fasi, adgili da stimulireba).
4. momgebiani urTierTobis Camoyalibeba momxmarebelTan.myidvelTan
urTierTobis marTva - faseuloba-kmayofilebis miwodebiT momgebiani
urTierTobis Camoyalibeba. es exeba myidvelTa SeZenas, SenarCunebas da maTi
raodenobis zrdas. mniSvnelovania:
myidvelis faseuloba - iyidi produqcias im kompaniisgan, romelic
gTavazobs maRal myidvelis aRqmul faseulobas - sxvaoba miRebul
-
sargebelsa da gacemul Rirebulebas Soris, sxva SemoTavazebebTan
SedarebiT. Tumca xSirad produqtis faseulobas sworad ver afaseben.
myidvelis kmayofileba - molodinsa da aRqmas Soris Sesabamisoba. roca
aRqmamolodinze, igi aRtacebulia. ise unda Seuqmna
kmayofileba momxmarebels, rom izrdebodes Seni mogebac.
-
,
. , ,
,
.( ), ,
( ).
-
( )
,
.
-
,
.
.
, .
, ,
( ). ,
. .
-
,
,
. -
,
. ,
,
. 5-10 ,
.
- .
. :
-
. , -
.
5) myidvelisgan faseulobis miReba - rodesac momxmarebels faseulobebs
sTavazob,isini rCebian kmayofilni da Sedegi aseTia: myidvelTa erTgulebis
Camoyalibeba.erT-erTi supermarketebis qseli ambobs,rom myidvelis dakargva
$ 50 000-is dakargvas niSnavs. wesi #1-myidveli mudam marTalia. wesi #2-Tu
myidveli cdeba,gadaikiTxeT wesi #1. amaze zrunaven Lexus-is warmomadgenlebic.
1. myidvelis danaxarjebis zrda-cdiloben,bevri daaxarjinon myidvelebs.
ase iqceva amazon.com ,romelic Tavidan mxolod wignebs yidda internetiT, axla ki uamrav produqcias yidis.
2. myidvelis kapitalis Seqmna-anu myidvelis mier sul SeZenili faseulobebis jami.Tumca es ar aris yvelaze kargi maCvenebeli,radgan
SeiZleba axla bevri iyidos myidvelma,magram maTi asaki gaizardos da
aRaraferi iyidos, amitom saWiroa momaval gayidvebzec izrunon, ase iqceva
BMW-c. 3. swori urTierTobis Cemoyalibeba myidvelebTan-myidvelebi SegviZlia
davyoT potenciuri momgebianobis da mosalodneli erTgulebis mixedviT.
3. marketingTan dakavSirebuli ZiriTadi cnebebis daxasiaTeba
marketingi - myidvelebTan momgebiani urTierTobis marTvaa. igi did dros
uTmobs myidvelebTan urTierTobas da dafuZnebulia myidvelTa faseulobebze, maT
dakmayofilebaze. SegviZlia vTqvaT,rom marketing ara marto produqciis
reklamireba da misi gayidvaa,aramed aq mniSvnelovania momxmareblisTvis umaRlesi
faseulobebis Seqmna. yiveli didi Tu patara kompania,romelsac warmatebis ambicia
gaaCnia,kargad unda flobdes im xelovnebas,rasac momxmarebelTan warmatebuli
urTierTobis damyareba ewodeba.
modiT, mokled gavecnoT da davaxasiaToT is ZiriTadi cnebebi, rac
marketingTan aris dakavSirebuli:
adamianuri moTxovnileba (saWiroeba) adamianis instiqti,rac ubiZgebs mas ramis gasakeTeblad. aris moTxovnileba: fiziologiuri-sakvebi,Cacma,siTbo.
socialuri kavSirebis-siyvaruli,urTierToba.individualuri- miRweva, dafaseba,
TviTgamoxatva.
survili- adamianis saWiroebis forma,rac yalibdeba pirovnuli maxasiaTeblisa
da kulturis gavleniT. igi akmayofilebs moTxovnilebas. mag:imis
mixedviT,qarTvelia momxmarebeli Tu amerikeli,SeiZleba airCios gansxvavebuli
sakvebi: xinkali an hamburgeri.
moTxovna-fuliT uzrunvelyofili survili,gadaxdisunariani moTxovnileba.
marketologebi maT dasakmayofileblad atareben kvlevebsa da analizs.
marketinguli SeTavazeba - momxmareblis saWiroeba da survilebis
dasakmayofileblad SeTavazebuli produqti,momsaxureba,informacia da
-
STabeWdileba, aseve ideebi. momsaxureba- aramaterialuri qmedebaa, misi SeZenisas
materialuri nivTi ar gvaqvs. mag: bankis momsaxureba.
marketinguli sibece - rodesac yuradRebas amaxvileben ara myidvelis
moTxovnilebebsa da STabeWdilebaze,aramed produqtis maxasiaTeblebze da
aviwydebaT ZiriTadi ram: momxmarebels sWirdeba ara maincdamainc saTaguri (ris
galamazebasac isini cdiloben,rom ufro advilad gaiyidos), aramed is,rac
daexmareba maT Tagvebis moSorebaSi (Tundac raime qimiuri xsnari).
STabeWdilebis Seqmna - es Zalian mniSvnelovania.koka-kola gaxda
gamagrilebel sasmelze bevrad meti, xolo naiki momxmareblisTvis fexsacmelze
metia,igi ukve simbolodaa qceuli. Harley-Davidson erT-erTi pirvelia STabeWdilebebis mxriv. amiT igi sjobnis konkurentebs da izidavs momxmarebels.
momxmarebeli produqtis arCevisas yuradRebas amaxvilebs im faseulobebsa da
kmayofilebaze, rac gaaCnia am produqts. marketinguli SeTavazebebiT myidvels
uyalibdeba faseuloba da Tu kmayofili aRmoCndeba, isev iyidis mas da sxvebsac
gauziarebs Tavis azrs am produqtis Sesaxeb. saWiroa,rom xalxs Seuqmnan iseTi
molodini,rom bevrma iyidos maTi produqcia da molodinic gaumarTldeT. Tu
nakleb molodins Seuqmni,SesaZloa yidva aRar moindomon,xolo Tu ded molodins
Seuqmni da ver daukmayofileb,maSin isini aRar iyidian Sens produqcias da
sxvebTanac isaubreben am yvelaferze.
moTxovnilebebis dasakmayofileblad aris gacvla, anu iReb sasurvel nivTs da
sTavazob misTvis sasurvels. misi sazomia - garigeba, anu faseulobaTa gacvla.
saWiroa urTierTobebi, raTa SeinarCuno myidvelebi da moizido axlebi.
bazari-produqt-momsaxurebis arsebul da potenciur myidvelTa erToblioba.
marketings axorcielebs myidvelic, roca eZebs produqts misaReb fasSi.
marketingul sistemaSi mniSvnelovania gareSe Zalebic, mag: ekonomikuri,
politikuri, socialuri, kulturuli, teqnologiuri.
4. myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis Seqmna
myidvelze orientirebuli momgebiani marketinguli strategiis
SeqmnisaTvis TiToeulma kompaniam mTliani bazari segmentebad unda dayos,
maTgan saukeTeso amoarCios da SerCeuli segmentis momgebiani
momsaxurebisaTvis strategia SeimuSaos. es procesi sam safexurs moicavs:
bazris segmentacia, miznobrivi bazris SerCeva da bazarze pozicionireba.
bazris segmentacia. bazari Sedgeba bevri saxis myidvelis, produqtisa da
saWiroebisagan. marketologma unda gadawyvitos, kompaniis miznebis
misaRwevad yvelaze xelsayreli romeli segmentia. bazris segmentaciisas
xdeba myidvelebis jgufebad dayofa sxvadasxva ganmasxvavebeli niSnis
mixedviT. TiToeul segments SesaZloa dasWirdes gansxvavebuli
marketinguli programa. TiToeuli bazris segmentis moTxovnilebebis
dakmayofilebaze koncentrireba aris kompaniis yvelaze brZnuli
gadawyvetileba.
-
miznobrivi bazris SerCeva. bazris segmentebis gansazRvris Semdeg
kompanias SeuZlia erT an ramdenime segmentze Sesvla. miznobrivi bazris
SerCeva gulisxmobs TiToeuli miznobrivi segmentis mimzidvelobis
Sefasebasa da maTgan erTis an ramdenimes SerCevas. kompaniam is segmenti unda
SearCios,sadac igi xelsayreli samomxmareblo faseulobis Camoyalibebas da
droTa ganmavlobaSi mis SenarCunebas SeZlebs. SezRuduli resursebis mqone
kompania mxolod erT an ramdenime gansakuTrebul segments, an `sabazro
niSas~ unda moemsaxuros. aseT `niSebs~ msxvili konkurentebi an yuradRebas
ar aqceven an raRac mizezebis gamo maTi interesis miRma rCebian. zogi
kompania erTmaneTTan dakavSirebul ramdenime segments emsaxureba. amdros,
SesaZlebelia kompania gadiodes sxvadasxva saxis, magram msgavsi survilebis
mqone momxmarebelze. kompaniebis umetesoba axal bazarze erTi segmentis
momsaxurebiT iwyebs da, warmatebis SemTxvevaSi, sxva segmentebzec gadadis.
sabolood, didi kompaniebi bazris sruli dafarvisaken iltvian. maT surT,
rom TavianTi industriis `General Motors-ebi iyvnen.GM-is TqmiT, isini `qmnian manqanebs yvela adamianis, safulisa Tu pirovnebisaTvis~. rogorc wesi, aseT wamyvan kompanias TiToeuli segmentisgansakuTrebuli saWiroebis Sesabamisi
sxvadasxva produqti gaaCnia.
bazarze pozicionireba. bazris segmentis SerCevis Semdeg kompaniam unda gadawyvitos, am segmentze ra pozicias daikavebs. bazarze pozicionireba gulisxmobs momxmareblis gonebaSi TiToeuli produqtisaTvis, konkurentul produqtebTan SedarebiT, gansazRvruli, gansxvavebuli da sasurveli
adgilis miniWebas. Tu produqti bazarze arsebuli sxva produqtebisagan raime niSniT ar gamoirCeva, maSin myidvels misi SeZenis mizezi ar eqneba. bazarze pozicionireba moicavs qmedebebs, romlebic mimarTulia miznobriv momxmareblis gonebaSi produqtisaTvis, konkurentul produqtebTan SedarebiT, swori, gansxvavebuli da sasurveli poziciis Seqmnisaken.
produqtis pozicionirebisaTvis kompania, pirvel rigSi, gansazRvravsSesaZlo
konkurentul upiratesobebs, romelTa safuZvelze misi pozicia
Camoyalibdeba. konkurentuli upiratesobis mopovebisaTvis kompaniam
miznobriv momxmarebels meti faseuloba unda SesTavazos. arsebobs amis
miRwevisori gza: pirveli, konkurentTan SedarebiT dabal fasSi momsaxureba,
meore, maRali fasebi _ meti sargebeli. magram, Tu kompania myidvels met
faseulobas hpirdeba, maSin man misi uzrunvelyofac unda SeZlos. ase rom,
efeqturi pozicionireba kompaniis marketinguli SeTavazebis diferencirebiT
iwyeba. sasurveli poziciis SerCevis Semdeg kompaniam swori nabijebi unda
gadadgas am danapirebis SesrulebisaTvis.
-
5. -
, : .
. , .
:
. , . , - , . ( )
, . , , , - , - , . , ( , , ).
,
. , , , .( ), , ( ).
. . (, -). ,
-
. (, ), .
(
) , .
,
, . , . . , . , , ( ). , . .
, , . - , . , , . 5-10 , .
.
. : . , - .
-
, .
, ,
, . , . . : , .
,
. . (, ) ( )( , )
6.
: , , . . 2 , . 1. 2. . : , : .
: , , , . . , , , . ,
-
, , , .
: , , . ( , , ). . , , . , , . , , 4-5 , 2 .
: , . , . , . , . , .
7. :
, . , . ( ) , , . , ( ) , .
: ,
-
. , , , . ( ). : , .
8.marketingis tradiciuli sferoebis gafarToeba
dResdReisobiT xdeba uamravi cvlilebebi,aris teqnologiuri
winsvla,globalizacia da amasTan erTad icvleba xalxi, vinc masSi
monawileobs. aris 5 ZiriTadi cvlileba:axali cifruli epoqis dadgoma,
globalizacia, soc.eTikuri pasuxismgeblobisken mowodeba, arakomerciuli
marketingis zrda da marketinguli urTierTobis axali samyaro.
1)axali cifruli epoqa: teqnologiebis ganviTarebam ganapiroba Sesabamisi
produqtis Seqmnac. SesaZlebelia msoflios Semouaro ramdenime dReSi,
swrafad daukavSirde sazRvargareT.interneti-erTmaneTTan akavSirebs
akavSirebs sxvadasxva xalxs,bizness.
2)globalizacia: man saSualeba misca kompaniebs,gaezardaT warmoeba.
globaluri konkurenciaa, roca aSS-s meyvavile yvavils yidulobs meqsikeli
mebaRisgan. globaluria Coca-Cola, Toyota, Siemens
3)soc.eTikuri pasuxismgeblobisken mowodeba: gaZlierda garemos damcvelTa
sazogadoeba. kompaniebic cdiloben, xalxis keTildReobaze izrunon.
4)arakomerciuli marketingis zrda: mas mimarTaven kolejebi, saavadmyofoebi,
eklesiebi. erTma eklesiam xalxs SesTavaza mravalferovani meniu-bavSvi,
didi, ministri Tu mxatvari iyo misi mrevli. marketinguli gegma arsebobs
axalwveulTa jarSi mosazidadac.
5)marketinguli urTierTobebis axali samyaro: urTierTobebi Seicvala.
Zvelad: surdaT gaeyidaT,grZelvadian urTierTobebze ar fiqrobdnen. axla
ki aumjobeseben momxmareblebTan urTierTobas, daxvewilia teqnologiebi da
iyeneben internets.
-
9. ( 10-11-)
. , . , , .
-, . 10. kompaniis misiis gansazRvra TiToeul organizacias raRacis miRweva unda. Tavidan mas mkafio misia
amoZravebs.magram droTa ganmavlobaSi organizaciis zrdam, produqtebis
matebam,axal bazrebze gasvlam an axal garemo pirobebTan dapirispirebam
SesaZloa misia CrdilSi moaqcios. rodesac xelmZRvaneloba amCnevs,rom organizacia TandaTan anelebs muSaobis temps, man unda ganaaxlos misiis
Zieba.
bevri organizacia adgens formalur misias misiis ganacxads. misiis ganacxadi aris organizaciis arsis ganacxadi _ anu risi ganxorcieleba
surs mas globalur garemoSi. naTlad gamokveTili misia `uxilavi xelis~ rols asrulebs, romlis saSualebiT mimarTuleba eZleva organizaciis
TanamSromelTa saqmianobas.
misia bazarze orientirebuli da myidvelTa moTxovnilebis Sesabamisi
unda iyos. SeiZleba produqti an teqnologia sabolood moZveldes, magram ZiriTadi sabazro moTxovnilebebi ucvleli rCeba. bazarze orientirebuli misiis ganacxadi gansazRvravs bizness imis mixedviT, Tu romel myidvelTa ZiriTad moTxovnilebebs akmayofilebs igi.
magaliTad, Charles Schwab mxolod brokeruli firma ki ara, `momxmareblis finansuri fantaziebis damcvelic~ aris. At Hills Pet Nutrition _ `Cveni misiaa, xalxisa da maTi Sinauri cxovelebis gansakuTrebuli urTierTobis
gamdidreba da gaRrmaveba~. aseve, eBay-s misia ubralod onlain auqcionebis warmoeba rodia. piriqiT, igi `msoflios onlain bazarze~ individualur myidvelsa da gamyidvels akavSirebs. misi misiis ganacxadSi weria, rom eBay qmnis unikalur vebsazogadoebas,sadac xalxs Sesyidvis, garTobisa da
erTmaneTis gacnobis saSualeba eZlevaT.
kompaniis menejmentma Tavi unda aaridos rogorc Zalian vrceli, aseve
Zalian mokle misiis Sedgenas. misia unda iyos : realuri, konkretuli,
-
garemos Sesabamisi, kompetenturi da motivaciis Semqmneli.kompaniis misia vaWrobisa da mogebis gazrdas ar unda efuZnebodes,mogeba _ es aris jildo
sasargeblo saqmianobisTvis. kompaniis TanamSromeli unda grZnobdes,rom misi saqme mniSvnelovania da is xalxis keTildReobas emsaxureba.
kompaniis misiidan gamomdinare, detaluri miznebis dasaxva unda moxdes menejmentis TiToeuli rgolisaTvis. menejers unda hqondes mizani, romlis ganxorcielebisTvis unda iRwvodes. magaliTad, kompania Monsanto mraval biznesSia CarTuli, maT Soris soflis meurneobis,farmaciisa da sakvebi
produqtebis. kompaniis misiaa `uxvi mosavalisa da jansaRi garemos Seqmna~. 11. - biznes-portfelSi igulisxmeba sawarmos profilis ganmsazRvreli
saqmianobisa da produqtis saxeebi.
kargia iseTi biznes-portfeli, romelic sawarmos Zlieri da susti
mxareebi SesabamisobaSi moyavs bazris SesaZleblobebTan. gegmiuri biznes-
portfelis SesaZenad aucilebelia mimdinare biznes-portfelis analizi
romlis drosac sawarmos xelmZRvaneloba saqmianobis arsebul saxeebsa da
produqtebs afasebs da miRebuli Sedegebis mixedviT ganaTavsebs Tavis
resursebs.
saqmianobis arsebuli saxeebisa da da produqtebis Sefaseba xorcieldeba
biznes-erTeulebis mixedviT, Sedegad SeirCeva strategiuli biznes-erTeuli.
strategiuli biznes-erTeuli (sbe) aris kompaniis danayofi, romelsac aqvs
sakuTari misia da miznebi, romlis saqmianobac SeiZleba daigegmos
saqmianobis sxva saxeebisgan damoukideblad. sbe SeiZleba iyos calke
sawarmo, an kidev calke produqti.
biznes-portfelis analizisa da dagegmvis procesSi iyeneben bostonis
sakonsultacio jgufis mier SemuSavebul meTods, romlis mixedviTac
sawarmoebi TavianT sbe-s yofen bazris zrdisa da wilis mixedviT.
bazris zrdis koeficienti asaxavs bazris mimzidvelobas, xolo
fardobiTi sabazro wili miuTiTebs sawarmos siZlieres mocemul bazarze.
bazris zrdisa da wilis matrica gansazRvravs oTxi tipis sbe-s esenia:
varskvlavebi, mewveli Zroxebi, kiTxvis niSnebi da ZaRlebi.
varskvlavebi xasiaTdeba maRali zrdis tempebiTa da maRali sabazro
wiliT. swrafi zrda, xSirad, saWiroebs did investicias. sabolood, zrda
Cerdeba da varskvlavebi mewvel Zroxebad gadaiqceva.
mewveli Zroxebi dabali zrdis tempisa da maRali sabazro wilis mqone
biznes-erTeulebia. maTi bazris wilis SenarCuneba nakleb investicias
saWiroebs. maT maRali Semosavlebi aqvT.
kiTxvis niSnebi dabali sabazro wilis biznes-erTeulebia swrafad mzard
bazarze. maTi bazris wilis SenarCuneba did saxsrebs moiTxovs. amitom
saWiroa swori gadawyvetilebis miReba imis Sesaxeb, Tu romeli kiTxvis
niSani daixuros da romeli gadaiqces varskvlavebad.
ZaRlebi bazris dabali zrdis tempisa da dabali sabazro wilis mqone
biznes-erTeulebia. SesaZlebelia am biznes-erTeulebidan Semovides sakmarisi
Semosavali, romliTac daifareba xarjebi.
-
yovel biznes-erTeuls aqvs sasicocxlo cikli da droTa ganmavlobaSi
isini bazarze pozicias icvlian. zogi sawarmo kiTxvis niSniT iwyebs da
warmatebis SemTxvevaSi, varskvlavad gadaiqceva, xolo mogvianebiT, bazris
zrdis tempis Semcirebis gamo, mewveli Zroxebis kategoriaSi gadadis. bolos
saerTod wyveten arsebobas bazarze an ZaRlis kategoriaSi gadadian.
analizis Sedegebi gamoiyeneba, rogorc ukve aRiniSna, strategiuli biznes-
erTeulis gansazRvris dros. amasTan, gegmiuri biznes-portfelis Sesadgenad
saWiroa zrdis SesaZleblobis gansazRvra. zrdis SesaZleblobebis dadgenis
erT-erTi saSualebaa bazris eqspansiis matrica.
bazris eqapansiis matrica oTxi tipis strategiis gamoyenebas emyareba. es
strategiebia:
_ bazarze SeRwevis strategia;
_ bazris ganviTarebis strategia;
_ produqtis ganviTarebis strategia;
_ diversifikaciis strategia.
bazarze SeRwevis strategia iTvaliswinebs arsebul myidvelze meti
produqtis gayidvas sareklamo kampaniis gaumjobesebiT, fasebis politikiT
da sxva marketinguli RonisZiebebiT.
bazris ganviTarebis strategia iTvaliswinebs arsebuli produqtebiT
axal bazarze gasvlas.
produqtis ganviTarebis strategiis mizania arsebuli bazrisTvis
modificirebuli an axali produqtebis miwodebas.
diversifikaciis strategia iTvaliswinebs axali produqtebis axali
bazrebisTvis SeTavazebas. axali produqti kompaniis arsebul bazarze
gatanili produqtisagan mkveTrad gansxvavdeba.
-
12. marketinguli kompleqsis daxasiaTeba
marketinguli kompleqsi aris kontrolirebadi, taqtikuri marketinguli
saSualebebis erToblioba, romelsac kompania miznobriv bazarze sasurveli
reagirebis gamomuSavebisaTvis iyenebs.
es saSualebebi erTiandeba oTx jgufad,e.w. `oTxi P~-Si: produqti, fasi, adgili da stimulireba.
produqtis qveS igulisxmeba miznobrivi bazrisTvis kompaniis mier
SeTavazebuli saqonlisa da momsaxurebis kombinacia.
fasi warmoadgens fulis im raodenobas, romelsac myidveli produqtis
mopovebisaTvis ixdis. saqonelze dawesebuli fasi aucileblad unda
Seesabamebodes momxmareblis mier saqonlis faseulobis aRqmas. amis gareSe
momxmarebeli konkurentis saqonelze gadainacvlebs.
adgili moicavs kompaniis saqmianobas, romlis saSualebiT produqti
miznobrivi momxmareblisaTvis xelmisawvdomi xdeba. Ees punqti moicavs
ganawilebis arxebs, sawyobebs, transportirebis saSualebebs.
stimulireba aris moqmedeba, romlis saSualebiT sazogadoebisaTvis
produqtis xarisxis gacnoba da misi SeZenaSi miznobrivi myidvelis
darwmuneba xdeba. bazarze saqonlis win wawevisTvis gamoiyeneba reklama,
gasaRebis stimulireba, sazogadoebasTan urTierToba da personaluri
gayidva.
efeqturi marketinguli programa Seajerebs marketinguli kompleqsis yvela
elements koordinirebul programaSi, romlis mizania,
myidvelisaTvisfaseulobaTa miwodebis gziT, kompaniis marketinguli
miznebis miRweva.
-
: kompania Fford-ma avtomanqanis model Taurus-ze
marketingis kompleqsis elementebi ase aamoqmeda: momxmarebels SesTavaza
aRniSnuli modelis ramdenime varianti da sxvadas-xva saxis damatebiTi
mowyobiloba, romelsac SekveTiT ayenebs maT manqanaSi; avtomanqana iyideba
gamosayeneblad mzadyofnaSi; momxmarebels xarisxiani saqonlis SeZenis
sruli garantia aqvs. kompania dilerebs didi gulmodginebiT arCevs da
exmareba, aZlevs maT, sacalo fasis dadagenis uflebas.. saqonelze
informaciis gasavrceleblad is reklamaze xarjavs milion dolarze mets
weliwadSi. savaWro agentebi aqtiurad muSaoben myidvelebTan, arwmuneben maT
miwodebuli saqonlis xarisxSi. Dda a.S.
zogierTi kritikosi Tvlis, rom garkveuli mniSvnelovani qmedebebi araris
gaTvaliswinebuli `oTx P~-Si. magaliTad: `sad aris momsaxureba?~ _ kiTxuloben isini. igi P asoze ar iwyeba, magram es sulac ar aris misi ugulvebelyofis mizezi. pasuxi ki Semdegia: momsaxureba, rogoric aris
sabanko, saaviacio da sacalo vaWroba, TviTon produqtis nawilia. SegviZlia
amas momsaxurebis produqti vuwodoT. `sad aris SefuTva?~ SesaZloa esec
ikiTxon kritikosebma. marketologebi ki upasuxeben, rom SefuTva produqtis
ganuyofeli nawilia. arsebobs kidev erTi mniSvnelovani sakiTxic.
aRmoCnda,rom `oTxi P~-s koncefcia aris gamyidvelis da ara myidvelis TvaliT danaxuli bazari. myidvelis mier danaxuli bazris ukeT
Camoyalibeba SesaZlebelia `oTxi C- s s:
1.myidvelis (sakiTxis) gadaWra - Customer solution
2.myidvelis danaxarji - Customer cost
3.xelsayreloba Convenience
4.komunikacia Communication.
marketologebma, pirvel rigSi, kargad unda ganixilon `oTxi C, raTa Semdeg mis fonze Camoayalibon `oTxi P .
-
12. partnioruli urTierTobebis formireba kompaniaSi
marketinguli saqmianobis efeqtianobis uzrunvelyofaSi didi mniSvneloba
aqvs partnioruli urTierTobis Camoyalibebasa da marTvas kompaniaSi.
mxolod marketingis qvedanayofs ar SeuZlia myidvelis uzrunvelyofa
faseulebiT da misi kmayofilebis miRweva. amisaTvis aucilebelia
marketinguli qvedanayofis kavSiri kompaniis danarCen qvedanayofebTan,
amasTan partnioruli urTierTobebis Camoyalibeba da marTva.
nebismieri kompaniis warmateba damokidebulia ara mxolod imaze, Tu
ramdenad kargad muSaobs TiToeuli qvedanayofi, aramed imazec, Tu ramdenad
SeTanxmebulad muSaobs sxvadasxva qvedanayofi (departamenti). mxolod
marketingis qvedanayofis muSaobiT SeuZlebelia myidvelebisaTvis saukeTeso
faseulobis miwodeba. kompaniis warmateba damokidebulia imaze, Tu ramdenad
kargad axerxebs TiToeuli departamenti myidvelisTvis faseulobebis
Sematebas da ramdenad koordinirebulia sxvadasxva departamentis saqmianoba.
Tu Sesyidvis departamenti ver SeZlebs maqs. dabal fasSi resursis SeZenas,
dabali fasebis uzrunvelyofa SeuZlebeli iqneba. myidvelis uzrunvelyofa
saukeTeso faseulobiT SesaZlebelia sxvadasxva qvedanayofis funqciebis
harmoniuli Serwymis gziT. Tumca praqtika uCvenebs, rom qvedanayofebs Soris
urTierToba savsea konfliqtebiTa da dapirispirebebiT, romelTa Tavidan
acileba SesaZlebelia mxolod sworad ganxorcielebuli marTviT.
marketingis qvedanayofis valia danarCeni qvedanayofebis saqmianobis
,,myidvelis moTxovnilebebis dakmayofilebisaken warmarTva. Tu marketingis
menejmenti saTanadod gaiTavisebs danarCen qvedanayofebTan STanxmebuli
muSaobis aucileblobas da realurad SeZlebs amis miRwevas, Seiqmneba
momxmareblis moTxovnis Sesabamisi faseuloba da myidvelic kmayofili
darCeba.
myidvelisaTvis faseulobis Seqmnis garda mniSvnelovania, agreTve, misi
momxmareblisaTvis miwodebis qselis Seqmna. faseulobaTa miwodebis qselis
Camoyalibeba iTvaliswinebs partnioruli urTierTobebis damyarebas
sawarmos, distributorebsa da momxmareblebs Soris. rogori saukeTeso
faseulobac ar unda Seiqmnas sawarmoSi, Tu ar moxerxda misi droulad da
xarisxis SenarCunebiT miwodeba momxmareblisaTvis, myidveli ver
dakmayofildeba da sawarmos saqmianobac ar iqneba efeqtiani. (hondas
magaliTi)
-
13. marketingis marTvis procesi
marketingis marTvas ganixilaven rogorc oTxi etapisgan
Semdgar process (ix. nax. 2.1.).
marketingis marTvis procesis etapebia:
1) sabazro SesaZleblobebis analizi;
2) miznobrivi bazrebis SerCeva;
3) marketingis kompleqsis damuSaveba;
4) marketinguli RonisZiebebis ganxorcieleba.
nebismierma sawarmom sistematurad unda srulyos Tavisi
saqmianoba, rac SesaZlebelia bazris yovelmxrivi Ses-wavlisa da
sabazro SesaZleblobebis gamovlenis gziT.
nax. 2.1. marketingis marTvis procesis etapebi
bazris Seswavla da momavali ganviTarebis SesaZleblobebis
gamovlena, Tavis mxriv, moiTxovs marketinguli kvlevis da
marketingis sainformacio sistemebis Seqmnas, marketingis
garemos, individualuri momxmareblebis da sawarmoTa bazrebis
gamokvlevas. gamovlenili SesaZleblobebidan unda airCes is,
romelic mocemul momentSi yvelaze metad Seesabameba sawarmos
miznebsa da resursebs.
sawarmos marketingul SesaZleblobad iTvleba
marketinguli Zalisxmevis is mimarTuleba, romelic mas
upiratesobas moutans konkurenciul brZolaSi.
marketingis marTvis procesis etapebi
sabazro SesaZleblobebis analizi
marketinguli kvlevis da marketingis sainformacio sistemebis
Seqmna
-
marketinguli garemo
individualuri momxmareblebis bazrebi
sawarmoTa bazrebi
miznobrivi bazris SerCeva
bazris segmentacia
bazris miznobrivi segmentis SerCeva
saqonlis pozicionireba bazarze
marketingis kompleqsis damuSaveba
saqonlis Seqmna
fasis daweseba
saqonlis gavrcelebis meTodebi
saqonlis bazarze winwawevis meTodebi
marketinguli RonisZiebebis ganxorcieleba
informaciuli sistemis Seqmna
dagegmvis sistema
kontrolis sistema
marketingis samsaxuris organizacia
Semdeg etapze xorcieldeba moTxovnis mimdinare sididis
gansazRvra da prognozireba, bazris segmentacia, bazris
miznobrivi segmentis SerCeva da saqonlis pozicionireba
bazarze.
ama Tu im sawarmos saqonelze moTxovnis mimdinare sididis
gansazRvris dros mxedvelobaSi miiReba sawarmos mier bazarze
-
gamotanili yvela saxis saqonlis realizaciis faqtobrivi
maCveneblebi. maTze dayrdnobiT da bazris ganviTarebaze moqmedi
faqtorebis, agreTve, misi ganviTarebis tendenciebis
gaTvaliswinebiT xdeba moTxovnis prognozireba.
Semdeg xorcieldeba bazris segmentacia. segmentaciis
aucileblobas ganapirobebs momxmareblebis, produqciis da
momxmarebelTa saWiroebebisa da moTxovnilebebis
mravalferovneba.
segmentaciaSi igulisxmeba momxmarebelTa jgufebad dayofa
erTgvarovani niSnebis mixedviT.
segmentacia SeiZleba ganxorcieldes geografiuli,
demografiuli, sociologiuri da qceviTi niSnebis mixedviT.
cxadia, sxvadasxva saxis saqonelze segmentacia sxvadasxva
niSanis mixedviT erTnair Sedegs ar iZleva. segmentaciis
safuZvelze gamoyofil momxmarebelTa jgufebs segmentebs
uwodeben.
bazris segmentSi igulisxmeba momxmarebelTa jgufi,
romlis wevrebic erTnairad reagireben marketinguli
stimulebis erTi da igive nakrebze.
gamoyofili segmentebis Sefasebis Semdeg samoqmedod airCeva
erTi an ramdenime segmenti. SerCeul segments miznobrivs
uwodeben. miznobrivi segmenti mocemul periodSi yvelaze metad
Seesabameba sawarmos miznebsa da resursebs. Tu miznobrivi
segmenti sawarmos gaumarTlebs, mas SeuZlia TandaTanobiT
SeaRwios danarCen segmentebzec. ase daipyres iaponurma firmebma
avtomobilebis, sayofacxovrebo eleqtronikis, saaTebis da sxva
saqonlis msoflio bazrebis mniSvnelovani nawili.
marketingis marTvis am etapze xorcieldeba saqonlis
pozicionireba bazarze.
saqonlis pozicionirebaSi igulisxmeba sxvebisgan mkveTrad
gansxvavebuli saqonlisTvis bazarze da miznobrivi
momxmareblis cnobierebaSi sasurveli adgilis dakaveba.
saqonlis pozicionirebisTvis sawarmoebi arCeven iseT
lozungebs, romlebic xazs usvamen mis upiratesobas konkurent
saqonelTan SedarebiT. ase, magaliTad, kompania FFordma Tavisi
-
avtomobilebis pozicionireba ganaxorciela lozungiT
saukeTeso xarisxi. Mazdam lozungiT gzebiT ga-taceba, Mercedes-ma ki lozungiT msoflioSi yvela avtomobilisTvis
saWiroa teqnologiuri upiratesoba. aseTi macdunebeli da
Tanac ubralo lozungebi bazarze saqonlis win wawevis
SesaZleblobas mkveTrad afarToebs.
saqonlis pozicionirebas bazarze, rogorc wesi, win unda
uswrebdes saqonlis konkurentuli upiratesobebis gamovlena,
radgan swored maT safuZvelze xdeba SemdgomSi bazarze
momxmareblis informireba.
12 sakiTxi. amis Semdeg sawarmoSi muSavdeba marketingis
kompleqsi, romelic Tanamedrove marketingis erT-erT ZiriTadi
cnebaa.
marketingis kompleqsi marketingis im instrumentebis
nakrebia, romelic gamoiyeneba sawarmos mier miznobriv bazarze
zemoqmedebis mosaxdenad da sasurveli reaqciis misaRebad.
marketingis kompleqsSi Sedis yvelaferi, rac SeiZleba
moimoqmedos sawarmom Tavis saqonelze moTxovnis formirebisa
da Semdgomi gafarToebaganmtkicebisTvis.
marketingis kompleqsSi Semavali mravalricxovani
saSualebebi SeiZleba gavaerTianoT oTx jgufSi, romelTac oTx
P-s uwodeben. marketingis kompleqsis elementebia:
1) saqoneli (product);
2) fasi (price);
3) gavrcelebis meTodebi (place);
4) bazarze saqonlis win wawevis meTodebi (promotion).
saqoneli aris sawarmos mier miznobrivi bazrisTvis
SeTavazebuli sakuTriv saqonelis da misi Tanmxlebi
momsaxurebis nakrebi. saqoneli, rogorc marketingis kompleqsis
elementi, garantias iZleva, rom misi maxasiaTebelebi
daakmayofileben momxmarebelTa moTxovnilebebs. am SemTxvevaSi
mxedvelobaSia asortimenti, xarisxi, gaformeba, SefuTva, savaWro
marka, damatebiTi momsaxureba, garantia.
-
fasi is Tanxaa, romelic unda gadaixadon momxmareblebma
saqonlis sanacvlod.
saqonelze dawesebuli fasi aucileblad unda
Seesabamebodes momxmareblis mier saqonlis faseulobis aRqmas.
amis gareSe momxmarebeli konkurentis saqonelze gadainacvlebs.
saqonlis gavrcelebis meTodebSi igulisxmeba is SesaZlo
qmedebebi, romlebic uzrunvelyofen saqonlis mitanas
momxmareblisTvis xelmisawvdom adgilze.
am mizniT gamoiyeneba ganawilebis arxebi, sawyobebi,
transportirebis saSualebebi.
bazarze saqonlis win wawevis meTodebis mizania infor-
maciis gavrceleba saqonlis Rirsebebze, agreTve, mom-xmareblis
darwmuneba iyidos mocemuli sawarmos saqoneli.
bazarze saqonlis win wawevisTvis gamoiyeneba reklama,
gasaRebis stimulireba, sazogadoebasTan urTierToba da
personaluri gayidva.
kompania borjomis marketingis kompleqss aqvs Semdegi saxe:
am kompaniam hidrokarbonatuli natriumiani samkurnalo sufris
wyali borjomis xeobidan saqonlad aqcia plastmasis da minis
sxvadasxva zomis boTlebSi Camosxmis, gazis da-matebis da
saTanado saxuravis dafarebis gziT. ganisazRvra Senaxvis
gansxvavebuli vadebi boTlis masalisgan damokidebulebiT.
samarko saxelwodebad SerCeul iqna borjomi. kompania
sarealizaciod iyenebs sabiTumo da sacalo fasebs. sacalo fasi
sakmaod maRalia, magram aRniSnuli mineraluri wylis
samkurnalo Tvisebebis gamo konkurentunarianoba bazarze
uzrunvelyofilia. borjomi iyideba rogorc biTumad, ise
sacalod. kompania Tvalyurs adevnebs mis marags sacalo qselSi
momxmareblis momaragebaSi wyvetilobis Tavidan asacileblad.
bazarze saqonlis win wawevis mizniT boTlebze ganTavsebul
etiketze mocemulia misi Semadgenloba, daavadebebis
CamonaTvali, romelTa samkurnalodac gamoiyene-ba is, Camosxmis
TariRi da Senaxvis vada. dadebiTi sazogadoebrivi azris
Sesaqmnelad specialuri RonisZiebebi tardeba.
-
kompania Ford-ma avtomanqanis model Taurus-ze marktingis
kompleqsis elementebi ase aamoqmeda: momxmarebels SesTavaza
aRniSnuli modelis ramdenime varianti da sxvadasxva saxis
damatebiTi mowyobiloba, romelsac SekveTiT ayenebs maT
manqanaSi; avtomanqana iyideba gamosayeneblad mzadyofnaSi;
momxmarebels xarisxiani saqonlis SeZenis sruli garantia aqvs.
kompania Tavis dilerebs sacalo fasis dadagenis uflebas
aZlevs. dilerebi iSviaTad sTxoven kompanias preiskurantSi
fasis srulad Cvenebas. amis nacvlad isini fasze myidvelebTan
msjeloben, aZleven myidvelebs daTmobebs, sTavazoben Semxvedr
vaWrobas, saqonels yidian kredi-tiT. kompania dilerebs didi
gulmodginebiT arCevs da exmareba maT. saqonelze informaciis
gasavrceleblad Ford reklamaze xarjavs milion dolarze mets
weliwadSi. savaWro agentebi aqtiurad muSaoben myidvelebTan,
arwmuneben maT miwodebuli saqonlis xarisxSi.
marketingis kompleqsis bolo etapze marketingul
RonisZiebebs atareben praqtikaSi, risTvisac saWiroa
informaciuli, dagegmvis, kontrolis sistemebis arseboba da
marketingis samasaxurebis organizacia.
dagegmvis sistema moicavs rogorc strategiul, ise
taqtikur dagegmvas. strategiuli dagegmvis mizania ganviTarebis
swori mimarTulebis gamoZebna da Zlieri sawarmos Seqmna.
stratgiuli dagegmvis maCveneblebis dakonkreteba xdeba
taqtikur gegmebSi. gansaxorcielebeli konktretuli qmedebebi
swored taqtikur gegmebSi fiqsirdeba.
marketinguli saqmianoba sawarmoebSi uSualod marketingis
samsaxuris mier xorcieldeba. marketingis samsaxure-bis
struqtura damokidebulia sawarmos sididesa da mis fi-nansur
SesaZleblobaze.
marketinguli RonisZiebebis praqtikaSi gatarebis procesis
efeqtianobisTvis aucilebelia kontrolis sistemis saTanadod
organizacia.
-
14. marketingis samsaxurebis organizacia sawarmoebSi
marketinguli strategiebisa da gegmebis gansaxorcieleblad kompaniam
marketinguli organizacia unda Seqmnas. patara kompaniebSi yovelive amas kvlevebs, gayidvas, reklamirebas, myidvelis momsaxurebasa da sxva
marketingul RonisZiebebs erTi adamiani ganagebs. kompaniis zrdasTan erTad
marketingis departamentic izrdeba. did kompaniebSi is bevr specialists
iTvlis.
marketinguli departamentis Camoyalibebis ramdenime gza arsebobs.
marketingis departamentis yvelaze miRebuli formaa funqciebis mixedviT
organizeba. aseT struqturaSi sxvadasxva marketingul saqmianobas
xelmzRvanelobs funqciuri specialisti gayidvis, reklamis, marketinguli kvlevis, myidvelTa momsaxurebis Tu axali produqtis ganviTarebis menejeri.
geografiuli organizebas yvelaze xSirad saerTaSoriso bazarze
moaspareze kompaniebi iyeneben. kompania marketologebs qveynebis regionebisa
Tu ubnebis mixedviT yofs.
produqtis da brendis mravali saxeobis mflobeli kompania xSirad
marketingis departamentis produqtis marTvis mixedviT organizebas irCevs.
am struqturis mixedviT produqtis menejeri pasuxismgebelia Tavis
produqtze. mas evaleba am produqtisaTvis strategiisa da marketinguli
programis Seqmna da ganxorcieleba. (qemeis magaliTi)
bazris an momxmareblis marTvis mixedviT marketingis departamentis
organizeba saukeTesoa kompaniebisTvis romlebic yidian erTi saxis
produqcias sxvadasxva tipis bazarsa da myidvelze, romelTac gansxvavebuli
saWiroebebi da survilebi gaaCniaT. am sistemis mTavari upiratesobaa is, rom
kompania organizebulia konkretuli myidvelTa segmentebis saWiroebebis
garSemo.
didi kompaniebi romlebic sxvadasxva saxis produqts awarmoeben da
sxvadasxva geografiul da samomxmareblo bazrebs moicaven, ZiriTadad
iyeneben marketingis departamentis funqciur, geografiul, produqtis
marTvisa da bazris marTvis organizebis kombinacias. esaa garanti, rom
TiToeuli funqcia produqti da bazari sakmaris yuradRebas miiRebs, magram
amis Sedegad SesaZloa gaizardos maRali anazRaurebis menejerTa Sre, xolo
organizaciis moqniloba Semcirdes. bolo wlebSi kompaniebis umravlesoba
brendis menejmentis nacvlad yuradRebas amaxvilebs myidvelebTan
urTierTobis marTvaze anu nelnela myidvelis kapitalis marTvaze gadadian.
bevri kompania ki marketingul operaciebs mniSvnelovani myidvelis garSemo
axorcielebs.
-
15. marketinguli saqmianobis kontroli
marketinguli gegmis ganxorcielebisas bevri moulodneloba xdeba,
marketingis departamentma praqtikaSi marketinguli
saqmianobis kontroli danergos.
marketinguli saqmianobis kontroli aris marketinguli strategiebisa da
gegmebis SesrulebiT miRebuli Sedegebis gazomvis, Sefasebisa
makoreqtirebeli nabijebis gadadgmis procesi. marketinguli saqmianobis
kontroli oTx safexurs moicavs: pirvelad, xdeba miznebis Camoyalibeba.
amis Semdeg, sabazro sivrceSi Sesrulebuli samuSaos gazomva da Sefaseba
xdeba, xdeba dagegmili da realurad miRebuli maCveneblebis Sedareba.
dabolos, menejmenti makoreqtirebel nabijebs dgams, raTa miznebsa da
miRebul maCveneblebs Soris arsebuli garRveva gamoasworos. aman SesaZloa
samoqmedo programis cvlilebebic gamoiwvios.
saeqspluatacio kontroli (operatiuli) gulisxmobs mimdinare
maCveneblebis Sedarebas wliur gegmasTan da, saWiroebis SemTxvevaSi,
koreqtuli nabijebis gadadgmas.am kontrolis mizania, rom uzrunvelyos
gayidvebis, mogebisa da sxva maCveneblebis Sesabamoba wliuri gegmis
maCveneblebTan. agreTve, gamoiyeneba sxvadasxva produqtis, teritoriis,
bazrisa da ganawilebis arxis momgebianobis gansazRvrisTvis. am dros
ikvleven saqonlis realizaciis SesaZleblobebs, bazris wils, marketingze
danaxarjebsa da gasaRebis moculobas Soris Tanafardobas, momxmareblebTan
urTierTobis mdgomareobas. gamokvlevis Sedegebis mixedviT xorcieldeba
gegmebis koreqtireba.
strategiuli kontroli gviCvenebs, ramdenad Seesabameba kompaniis
ZiriTadi strategiebi garemoSi arsebul SesaZleblobebs. arketinguli strategiebi da programebi SesaZloa male moZveldes, amitom TiToeuli
kompania midgomis periodul gadaxalisebas saWiroebs. msgavsi strategiuli
kontrolis mTavar instruments marketinguli auditi warmoadgens.
marketinguli auditi aris kompaniis garemos, miznebis, strategiebisa da
saqmianobebis sruli,sistemuri, damoukidebeli da perioduli Semowmeba
problemuri sakiTxebisa da SesaZleblobebis gansazRvrisaTvis. am dros
xdeba samoqmedo gegmis SemuSaveba, romelic daexmareba kompanias
marketinguli maCveneblis gaumjobesebaSi.
marketinguli auditi moicavs marketingis yvela funqciur sferos. Misi
saSualebiT fasdeba marketinguli garemo, marketinguli strategia,
marketinguli kompleqsi, marketingis produqtiuloba da momgebianoba.
rogorc wesi, audits axorcielebs gareSe specialisti.
xelmZRvanelobisaTvis
ki Sedegebi moicavs moulodnelobebs, rogorc dadebiTs, aseve uaryofiTs.
amis Semdeg xelmZRvaneloba wyvets, Tu ra moqmedebebia saWiro.
kontrolis sistemis efeqtianobis da dasaxuli mizne-bis miRwevis
uzrunvelsayofad saWiroa, rom is akmayofilebdes Semdeg ZiriTad
moTxovnebs: hqondes strategiuli mimarTuleba, Catardes droulad, iyos
martivi da ekonomiuri.
-
16. marketingis gegma
TiToeul saqmianobas, produqtsa Tu brends detaluri marketinguli gegma
esaWiroeba. Mmarketiguli gegma biznes-gegmis erT-erTi umniSvnelovanesi
nawilia. marketinguli gegma aris detaluri gegma produqtis an
brendisaTvis, romelic afasebs mimdinare marketingul mdgomareobas da
gansazRvravs marketingul miznebs, marketingul strategiebs, samoqmedo
programas, biujetsa da kontrolis meqanizmebs.
:
warmoadgens gegmis mTavari miznebisa da rekomendaciebis mokle Sejamebas.
.
, aRwers miznobriv bazars da
bazarze kompaniis pozicias. 1. ,
. 2. , , .
3. . 4. .
safrTxeebisa da SesaZleblobebis analizi ( SWOT analizi) es exmareba xelmZRvanelobas, gaiTvaliswinos mniSvnelovani dadebiTi da uaryofiTi
faqtorebi, romlebmac SesaZloa kompaniasa da mis strategiaze gavlena
iqonios.
miznebi da amocanebi gegmis Tanaxmad, kompaniis miznebis Camoyalibeba da maTi miRwevisaTvis saWiro ZiriTadi sakiTxebis ganxilva . jer unda
dadgindes mizaniSemdeg amocanebi, romelTa Sesrulebac saWiroa dasaxuli
mizanis misaRwevad, bolos ki is problemebi, romelTac SeuZliaT Seaferxon
dasaxuli miznis miRwevis procesi.
marketinguli strategia farTo marketinguli midgomis gansazRvra, romlis saSualebiT biznes-erTeuli imedovnebs miznebis miRwevas.
mocemuli unda iyos miznis misaRwevad saWiro marketinguli
RonisZiebebis CamonaTvali. aqve naCvenebi unda iyos, Tu rogor gamoi-yenebs
kompania Tavis upiratesobebs miznobriv bazarze saqonlis gasayidad.
samoqmedo programa monacemebi imis Sesaxeb Tu rogori nabijebi
unda gadaidgas, vis mier, rodis da rogori iqneba maTi Rirebuleba.
-
Semosavlebis da gasavlebis analizi, romlis safuZvelzec ganisazRvreba finansuri maCveneblebi.
. igi gviCvenebs savaraudo wliur Semosavals da savaraudo xarjebs. maTi sxvaoba aris dagegmili mogeba.
sakontrolo sistemis SemuSaveba, romlis saSualebiT miRweuli Sedegebis monitoringi warimarTeba. marketingis kontrolis
mizania krizisuli situaciebis Tavidan acileba. kontrolis sistemis
efeqtianobis uzrunvelsayofad saWiroa, rom is akmayofilebdes Semdeg
ZiriTad moTxovnebs: hqondes strategiuli mimarTuleba, Catardes droulad,
iyos martivi da ekonomiuri.
Marketinguli gegmis ganxorcieleba aris procesi, romelic strategiuli
marketinguli miznebis misaRwevad marketingul strategiebsa da gegmebs
marketingul qmedebebad aqcevs.
bevri marketologi Tvlis, rom `saqmeebis sworad gakeTeba~ ufro
mniSvnelovani,vidre `swori saqmeebis gakeTeba~. faqtia, rom warmatebisaTvis
orives kritikuli mniSvneloba aqvsda orives efeqturi danergvis
saSualebiT kompanias Sansi eZleva, moipovos konkurentunariani upiratesoba.
marketinguli strategiebisa da gegmebis danergva marketinguli sistemis
yvela donis SeTanxmebul saqmianobas moiTxovs. magaliTad, kompania Black & Decker-is marketinguli gegmis ganxorcielebis yoveldRiur saqmianobas aTasobiT adamiani inawilebs rogorc organizaciis SigniT, aseve mis
farglebs gareT. marketingis menejerebi iReben gadawyvetilebebs miznobriv
segmentebis, brendis, SefuTvis,Sefasebis, gayidvis stimulirebisa da
distribuciis Sesaxeb. isini kompaniis farglebs SigniT arsebul sxvadasxva
departamentebTan amyareben urTierTobas, produqtis dizains inJinrebTan
ganixilaven, produqtis maragis sakiTxebs _ warmoebis departamentTan, xolo
fondebsa da dafinansebis sakiTxebs _ finansistebTan. isini ukavSirdebian
agreTve `gareSe xalxs~, magaliTad, sareklamo saagentoebs, medias, romlebic
ugegmaven axal sareklamo kampaniebs.
warmatebuli marketinguli gegmis ganxorcieleba damokidebulia kompaniis
unarze sakuTari personali, organizaciuli struqtura, gadawyvetilebebi,
waxalisebis sistema da kompaniis kultura erTian samoqmedo programaSi
warmatebiT gaaerTianos. personalis saWiro kvalifikacia, motivacia da
pirovnuli maxasiaTeblebi nebismier safexurze aucilebeli pirobaa.
marketinguli saqmianobis (gegmis) kontrolis amsaxveli suraTi:
-
17. marketinguli garemos arsi da saxeebi
(moicavs 18-19-20-21 sakiTxebs. 17-e am naweris Zaan mokle Sinaarsia)
marketingi moiTxovs kargi urTierTobis damyarebas rogorc
myidvelebTan,aseve kompaniis wevrebTan da gare partniorebTan.am
yvelafrisTvis saWiroa marketinguli garemos Seswavla. Mmarketinguli
garemo - es aris is gare Zalebi, romlebic gavlenas axdenen marketingis
marTvis unarze, aagos da SeinarCunos warmatebuli urTierTobebi miznobriv
momxmareblebTan. marketinguli garemo gvTavazobs rogorc SesaZleblobebs,
aseve safrTxeebsac.
myidvelebTan urTierTobis dasamyareblad saWiroa maT Seuqmnan
faseulobebi da kmayofileba,rac damoukideblad ver moxerxdeba da amitom
mniSvnelovania marketinguli garemo. igi Sedgeba mikrogaremosa da makro-
garemosgan. (17-e Tavi warmoadgens mokle mimoxilvas 18-19-20-21e Tavebisa.)
18. kompaniis mikrogaremo
esaa kompaniasTan arsebuli erTeulebi, romlebic gavlenas axdenen unarze
- moemsaxuron myidvelebs. aq Sedis: kompania, momwodeblebi, marketinguli
Suamavlebi, samomxmareblo bazrebi (myidvelebi), konkurentebi da
sazogadoeba. ganvixiloT TiToeuli:
kompania: saWiroa marketingis menejerma kompaniaSi imuSaos iseT
jgufebTan,rogoricaa finansebis (moizidos fondebi), kvlevis(usafrTxo da
mimzidveli produqti), Sesyidvebisa(saWiro nedleuli) da
buRalteriis(Semosavali-xarjebis aRricxva) samsaxurebi. maTi yvelas
muSaoba imisTvisaa saWiro, rom uzrunvelyon momxmarebelTa faseulobebi da
kmayofileba.
momwodeblebi: esec erT-erTi mniSvnelovani rgolia momxmareblisTvis
faseulobaTa Seqmnis dros.saWiroa maTTan TanamSromlobac,vinaidan maTi
problemebi marketingze uaryofiTad aisaxeba. magaliTad : muSaTa gamosv-
lebi,Semcirebuli resursebis miwodeba an gazrdili xarjebi. swored amitom,
marketologTa umetesoba Tavis momwodeblebs epyroba rogorc partniorebs.
swored amitom Wal-Mart saSualebas aZlevs Tavis momwodeblebs, rom axali produqcia gamoscadon maT maRaziebSi, rac, Tavis mxriv, win gadadgmuli
nabijia momwodeblebTan da myidvelebTan warmatebuli urTierTobisTvis.
19. marketinguli Suamavlebi
marketinguli Suamavlebi: isini kompaniebs exmarebian saboloo
momxmarebelTan produqciis warmoCenaSi, gayidvasa da distribuciaSi. aq Sedis: gadamyidvelebi, fizikuri distribuciis firmebi, marketinguli momsaxurebis saagentoebi da finansuri Suamavlebi.
gadamyidvelebi warmoadgenen distribuciis arxis erTerT rgols,
romlebic kompanias exmareba produqtis gayidvasa da momxmareblis moZiebaSi,
aqaa biTumad da sacalod movaWreebi, romlebic yiduloben da xelaxla
-
yidian saqonels, Tumca gadamyidvelTa rigebSi arian iseTi didi
organizaciebi, rogoricaa Wal-Mart, Target. am organizaciebs sakmarisi Zala aqvT, raTa marTon urTierTobebi an sulac gaaZevon didi bazrebidan
esaTuis mwarmoebeli.
fizikuri distribuciis firmebi: isini kompaniebs exmarebian saqonlis
Tavis moyrasa da daniSnulebis adgilamde mitanaSi, Tumca am dros saWiroa
saukeTeso gzebis monaxva, raTa gaTvaliswinebuli iyos iseTi faqtorebi,
rogoricaa xarjebi, usafrTxoeba da miwodebis siCqare.
marketinguli momsaxurebis saagentoebi: isini arian sareklamo
saagentoebi,marketinguli kvlevis kompaniebi, da sakonsultacio firmebi,
romlebic kompanias exmarebian miznobrivi auditoriis sworad gansazRvraSi.
mniSvnelovania am saagentoebis sworad SerCeva, vinaidan isini erTmaneTisgan
gansxvavdebian SemoqmedebiTi unariT, xarisxiT, fasebiTa da momsaxurebiT.
finansuri Suamavlebi: maT miekuTvnebian bankebi,sadazRvevo kompaniebi,
romlebic azRveven garkveul riskebs an xels uwyoben finansur
tranzaqciebs. imisTvis, rom myidvelTa moTxovnilebebi maqsimalurad
daakmayofilon,firmebma da kompaniebma aqtiurad unda iTanamSromlon
finansur SuamavlebTan. amis magaliTad SegviZlia moviyvanoT Coca-Cola-sa da Wendys TanamSromloba,rac Wendys-Tvis aris didi marketinguli mxardaWera da imaze metis gakeTeba, vidre ubralod gamagrilebeli sasmelebiT
uzrunvelyofa. maT mier Catarebuli kvlevebi saSualebas aZlevs
frenCaizingis mflobelebs, rom kargad Seiswavlon miznobrivi auditoria,
rogoria gamagrilebeli sasmelebis momxmarebeli, ras aniWebs upiratesobas
da rogori Sriftis, feris, zomisa da vizualuri gaformebis Sedegad
yidulobs momxmarebeli ufro met produqcias. am yvelaferma moitana kidec
Tavisi Sedegi da Coca-Cola gaxda gamagrilebeli sasmelebis bazris didi wilis mflobeli. (aq morCa 19-e)
myidvelebi: saWiroa,rom kompaniam Seiswavlos yvela tipis myidvelTa
bazari da kargad gaaanalizos TiToeuli maTgani. sul aris 5
tipi. 1.samomxmareblo bazari: individualuri piri an ojaxi,romelic
produqcias yidulobs piradi moxmarebisTvis. 2.biznesbazari: daamuSaon an
sxva produqtis sawarmoeblad gamoiyenon nayidi produqti. 3.gadamyidvelTa
bazari: xelaxla gayidos produqcia, raTa miiRos mogeba. 4.samTavrobo
bazari: samTavrobo saagentoebi, yiduloben produqts,raTa awarmoon
sazogadoebrivi momsaxureba, mag: sazogadoebrivi transporti an komunaluri
samsaxuri. 5.saerTaSoriso bazrebi: aq Sedian sxva qveyanaSi arsebuli
myidvelebi, sadac SeiZleba Sediodes zemoT CamoTvlili oTxive tipis
bazari (samomxmareblo, biznes, gadamyidvelTa da samTavrobo bazari).
konkurentebi: konkurentebi erT-erTi mniSvnelovani rgolia
mikrogaremoSi, vinaidan TiToeulma kompaniam momxmarebels unda Seuqmnas
imaze meti faseuloba da kmayofileba, vidre amas misi konkurentebi akeTeben.
maT unda gaaCndeT sakuTari pozicia da imis miuxedavad, Tavis
konkurentebTan SedarebiT didia es firma Tu patara, unda airCion
momgebiani strategia da moipovon upiratesoba.
sazogadoeba: esaa nebismieri jgufi,romelsac aqvs interesi an gavlena
organizaciis SesaZleblobaze,miaRwios sakuTar miznebs. aq gamoiyofa
-
sazogadoebis 7 tipi. ganvixiloT: 1.finansuri sazogadoeba: bankebi,
sainvesticio kompaniebi. isini gavlenas axdenen kompaniis SesaZleblobaze,
moipovon finansuri resursebi. 2.media-sazogadoeba: gazeTebi, Jurnalebi,
televizia. 3.samTavrobo sazogadoeba: mniSvnelovania mTavrobis gadawyveti-
lebebis codna, saWiroa konsultaciebi reklamis sandoobasada produqtis
usafrTxoebasTan dakavSirebiT. 4. aqtiur moqalaqeTa sazogadoeba: isini
daexmarebian kompaniebs im SemTxvevaSi, roca garkveuli kiTxvebi gauCndebaT
kompaniis saqmianobasTan dakavSirebiT garemos dacvis warmomadgenlebs,
momxmarebelTa organizaciebs an sxva jgufebs. 5.adgilobrivi sazogadoeba aq
Sedian mezoblad mcxovrebi momxmareblebi. mas aqtiurad iyeneben iseTi didi
organizaciebi, rogoricaa Wal-Mart. kompaniebi niSnaven meTaurebs,romlebic eswrebian Sexvedrebs da pasuxoben SekiTxvebs. 6.sazogadoebis farTo
fenebi: mniSvnelovania, Tu ras fiqrobs sazogadoebis farTo fena Sens
produqciaze, amitom amaze unda gamaxvildes didi yuradRebavinaidan amazea
damokidebuli gayidvebis moculobac. 7.kompaniis Sida sazogadoeba: aq Sedian
TanamSromlebi, menejerebi, moxaliseebi.iyeneben sainformacio werilebs,
raTa informacia gavrceldes Sida sazogadoebaSic. aq yvelaze
mniSvnelovania TanamSromlebi dadebiTad ganawyo sakuTari kompaniisadmi.
rogorc vnaxeT, mikrogaremo Zalian mniSvnelovania TiToeuli
kompaniisTvis,Tu mas surs momxmarebels SesTavazos faseuloba da
daukmayofilos moTxovnilebebi, Camoayalibos masTan warmatebuli
urTierToba. agreTve unda gvaxsovdes isic,rom mikrogaremoSi Semavali 6
rgolidan TiToeuli Zalian mniSvnelovania da did yuradRebas moiTxovs
yoveli organizaciisgan.
20.
,
. : ,
, , , .
.
21. kompaniis demografiuli garemo
1) , , .
, , , ,
.
,
, ,
,
-
. :
) 7
.
: , X Y. 2 . , 78
. 28 %
. 3050 , 2025 64 6179 . , , ,
.
, , ,
. X 45 , (1965-1976), ,
.
, ,
. ,
.
, , - , . ,
.
.
Y ( , 1976-1994)72 , . 20 ,
, .
,
. ,
,
. ) ,
, , . , ,
.
, .
,
.
) . . 16% , .
, .
-
) , ,
, , .
.
) - . , .
. Generall mills ,
.
.
, ,
ford jaguar , . (aq morCa 21)
2) , .
.
,
,
.
. . , ,
, ,
. , . World disney company- , .
,
, , . .
3) ,
.
:
1)
,
. , , , .
2)
-
3) . .
,
.
,
,
. .Mc donalds ,
.
4) , , .
,
30 . , ,
, .
, .
,
,
,
.
5) , , .
3 ,
:
1) ,
, , , ..
:1)
3_
( ,
) 3)
2)
. .
,
, ,
.
3)
.
.
, . purina
, ,
,
-
.
.
6) , , .
. ,
, ,
.
:
1) , ,
,
.
2) ,
,
. .
3) , .
.
,
, ,
.
4) . . 11
4 .
5) , , .. ,
.
6) ,
. ,
: , , ,
, , .
22. kompaniis ekonomikuri garemo
-
23. marketingis regulireba sazogadoebis mxridan
rogorc viciT, marketingi ar aris mxolod reklamireba da produqciis
gayidva, igi moiTxovs kargi urTierTobis damyarebas rogorc myidvelebTan,
aseve kompaniis wevrebTan da gare partniorebTan. am yvelafrisTvis saWiroa
marketinguli garemos Seswavla. Mmarketinguli garemo - es aris is gare
Zalebi, romlebic gavlenas axdenen miznobriv momxmareblebTan warmatebuli
urTierTobis ageba-Camoyalibebaze.
myidvelebTan urTierTobis dasamyareblad saWiroa maT Seuqmnan
faseulobebi da kmayofileba, rac damoukideblad ver moxerxdeba da amitom
mniSvnelovania marketinguli garemo. igi Sedgeba mikrogaremosa da makro-
garemosgan. mikrogaremo esaa kompaniasTan arsebuli erTeulebi,romlebic gavlenas axdenen unarze-moemsaxuron myidvelebs. aq Sedis: kompania,
momwodeblebi, marketinguli Suamavlebi,samomxmareblo bazrebi(myidvelebi),
konkurentebi da sazogadoeba. makrogaremo ki moicavs iseT Zlier
socioeTikur Zalebs, romlebic gavlenas axdenen mikrogaremoze, mag:
demografiuli, ekonomikuri, bunebrivi, teqnologiuri, politikuri da
kulturuli.
marketingze did gavlenas axdens sazogadoeba, radgan sazogadoeba-- esaa
nebismieri jgufi, romelsac aqvs interesi an gavlena organizaciis
SesaZleblobaze, miaRwios sakuTar miznebs. aq gamoiyofa sazogadoebis 7
tipi. ganvixiloT:
1.finansuri sazogadoeba: bankebi,sainvesticio kompaniebi. isini gavlenas
axdenen kompaniis SesaZleblobaze,moipovon finansuri resursebi.
2.media-sazogadoeba: gazeTebi,Jurnalebi,televizia.
3.samTavrobo sazogadoeba:mniSvnelovania mTavrobis gadawyvetilebebis
codna,saWiroa konsultaciebi reklamis sandoobasa da produqtis
usafrTxoebasTan dakavSirebiT.
4. aqtiur moqalaqeTa sazogadoeba: isini daexmarebian kompaniebs im
SemTxvevaSi,roca garkveuli kiTxvebi gauCndebaT kompaniis saqmianobasTan
dakavSirebiT garemos dacvis warmomadgenlebs,momxmarebelTa organizaciebs
an sxva jgufebs.
5.adgilobrivi sazogadoeba: aq Sedian mezoblad mcxovrebi
momxmareblebi.mas aqtiurad iyeneben iseTi didi organizaciebi, rogoricaa
Wal-Mart. kompaniebi niSnaven meTaurebs,romlebic eswrebian Sexvedrebs da pasuxoben SekiTxvebs.
6.sazogadoebis farTo fenebi: mniSvnelovania, Tu ras fiqrobs
sazogadoebis farTo fena Sens produqciaze, amitom amaze unda gamaxvildes
didi yuradRebavinaidan amazea damokidebuli gayidvebis moculobac.
7.kompaniis Sida sazogadoeba: aq Sedian TanamSromlebi,menejerebi,
moxaliseebi. iyeneben sainformacio werilebs,raca informacia gavrceldes
Sida sazogadoebaSic. aq yvelaze mniSvnelovania TanamSromlebi dadebiTad
ganawyo sakuTari kompaniisadmi. sazogadoebis TiToeuli tipis
gaTvaliswineba aucilebelia warmatebuli marketinguli saqmianobisTvis.
marketingis regulireba sazogadoebis mxridan gamoixateba agreTve
makrogaremos erT-erTi Semadgenelikulturuli garemos zemoqmedebiTac.
-
vinaidan kulturuli garemo Sedgeba im Zalebisgan,romelic gavlenas axdenen
sazogadoebis faseulobebze,aRqmasa da Sexedulebebze. aq SegviZlia gamovyoT
Semdegi:
kulturul faseulobaTa mdgradoba: xalxs gaaCnia sakuTari rwmena da
faseulobebi,Tumca meoradi faseulobebi advilad cvalebadia,mag is,rom
adamiani adreul asakSi unda daqorwindes.marketologebs SeuZliaT
Secvalon meoredi faseulobebi.
cvlilebebi meorad kulturul faseulobebSi: maT miekuTvneba
cvlilebebi varcxnilobasa da Cacmulobaze,rac kinovarskvlavebisa da
momRerlebisgan aqvT gadmoRebuli. xalxis mTavari kulturuli faseulobebi
gamoxatulia sakuTar Tavze,sxvebze da zogadad sazogadoebaze maTi
SexedulebebiT.
sakuTar Tavze SexedulebasurT siamovneba,mxiaruleba. warmatebebi
Semoqmedebasa da karieraSi. Sesabamisad yiduloben produqtebsac. xalxi
yidulobs produqts, brendebsa da momsaxurebebs, rogorc TviTgamoxaTvis
formebs, im produqts, romlebic Seesabameba maT Sexedulebebs sakuTar
Tavze.
sxvebze Sexedulebebiswrafva me sazogadoebidan Cven sazogadoebisken
surT dro gaataron sxvebTan erTad, amitom erT-erTma maRaziam gaakeTa didi
misaRebi, sadac momxmarebels SeeZlo yofiliyo sxvebTan erTad da esaubra.
organizaciebze Sexedulebebiyvelas gansxvavebuli Sexeduleba aqvs
sxvadasxva organizaciaze. Tu xalxi fiqrobs, rom Sen mxolod fulis
gamomuSavebisTvis arsebob, saWiroa ise imoqmedo, rom maTi ndoba daibruno.
sazogadoebaze Sexedulebaes mniSvnelovania marketologebisTvis,
radgan, roca patriotuli Tema aqtualuria, maTi produqciac unda iyos
patriotul Temaze Seqmnili. mag: misaloci baraTi warweriT: RmerTo,
daloce amerika. Tumca zogierTma CaTvala, rom es iyo tragediis xarjze
fuli gakeTebis mcdeloba.
bunebaze Sexedulebebixalxi mixvda,rom bunebaSi yvelaferi ulevi ar
aris,swored amitom kompaniebma gadawyvites,rom maTTvis SeeTavazebinaT
naturaluri produqtebi,rasac warmatebiT axorcielebs McDonalds-ic. samyaroze Sexedulebebisxvadasxva Sexedulebebi aqvs xalxs samyaros
warmoSobasTan dakavSirebiT, es yvelaferi ki moqmedebs imaze,rasac isini
akeTeben-yiduloben wignebs, kiTxuloben Jurnal-gazeTebsa da uyureben
satelevizio gadacemebs.
marketingis kritikosTa erTi nawili Tvlis, rom marketings ziani moaqvs
rogorc individualuri momxmareblebisaTvis, ise mTeli
sazogadoebisTvis,amitom Seqmnilia momxmarebelTa moZraoba da garemos
damcvelTa moZraoba. momxmarebelTa moZraobis mizania maTi uflebebis dacva
da gaumjobeseba,xolo garemos damcvelTa moZraoba moqalaqeebis, biznesis
da mTavrobis warmomadgenlebis organizaciuli gamosvlaa xalxis
sacxovrebeli garemos dasacavad da gasaumjobeseblad.
ase rom,marketingis regulireba sazogadoebis mxridan marTlac
mniSvnelovani procesia da sazogadoebis moTxovnilebebis kargad gageba
TiToeuli kompaniis warmatebis sawindaria.
-
24. marketingis gavlena sazogadoebaze marketings xSirad akritikeben imis gamo, rom marketinguli RonisZiebebi
zians ayenebs individualur momxmareblebs, mTlianad sazogadoebas da sxva komerciul sawarmoebs.
sazogadoebaze marketingis uaryofiTi gavlena SemdegSi gamoixateba: kritikosebi amtkiceben, rom marketingis sistema adamianebs nivTebis
siyvarulisaken ubiZgebs. gamomdinare aRniSnulidan, isini adamianebs afaseben mis mixedviT, Tu ras floben isini da ara imis mixedviT, Tu vin arian da ras warmoadgenen isini. simdidrisa da sakuTrebisaken aseTma swrafvam piks 1980-ian wlebSi miaRwia. mozardebis umetesoba aSS-Si amtkicebda, rom ,,mxolod saukeTeso dizaineris tansacmlis tareba zrdis adamianis statuss.
kritikosebis azriT, materialuris mimarT adamianis interesi gonebis bunebrivi mdgomareoba ar aris. am survils marketingi warmoSobs Tavisi saqonlis bazarze pozicionirebiT.
amgvari kritika, biznesis mxridan moTxovnis SeqmnasTan dakavSirebiT, gazviadebulia. adamianebs reklamisa da sxva marketinguli zrmoqmedebisagan Tavdacvis didi unari gaaCniaT. marketingis zemoqmedeba momxmarebelze ufro Zlieria moTxovnis dakmayofilebis dros axali moTxovnis Camoyalibebis procesTan SedarebiT. amasTan, axali produqtis kraxis maRali maCvenebeli uCvenebs, rom kompaniebs moTxovnis kontrolireba ar SeuZliaT.
bizness adanaSauleben individualuri miTxovnis saqonlis gadametebul stimulirebaSi sazogadoebis keTildReobis sazianod. magaliTad, avtomanqanebis yidvisken biZgis micema saboloo angariSiT dakavSirebulia haeris dabinZurebasa da avtoavariebTan.
kulturis erozia, an kulturis dabinZureba, marketingis mimarT wayenebuli kidev erTi braldebaa. reklama gamudmebiT zemoqmedebs adamianTa grZnobebze. televiziaSi sxvadasxva programebs reklama wyvets, bilbordebi faravs lamaz xedebs da a.S.
marketingis specialistebi wayenebul braldebebs ase pasuxoben: erT-erTi braldeba marketingis mimarT misi zedmeti politikuri
gavlenaa. sxvadasxva biznesis ganviTarebas mxars uWeren mTavrobis warmomadgenlebi sazogadoebrivi interesebis winaaRmdeg. aSS-Si arseboben egreTwodebuli ,,navTobis, ,,Tambaqos, ,,saavtomobilo senatorebi, romlebic mxars uWeren kongresSi konkretuli dargebis interesebs sazigadoebis interesebis sawinaaRmdegod.
kritikosebi aRniSnaven, agreTve, rom kompaniaTa marketingul saqmianobas SeuZlia ziani moutanos sxva kompaniebs da Seamciros komunikacia. am SemTxvevaSi sami problema aRiniSneba: sawarmoebis Serwyma, axali kompaniebisTvis bazarze SeRwevis barieris Seqmna da mtacebluri (arajansaRi) konkurenciis praqtika.
kompaniebis gafarToeba konkurenti sawarmoebis SeZenis gziT amcirebs konkurencias, rac azaralebs momxmareblebs. sawarmoebis Serwyma dasaSvebi da sazogadoebisTvis momgebiania maSin, roca myidveli kompania ufro ekonomiurad awarmoebs produqcias, rac amcirebs xarjebs da Sesabamisad fasebs. Serwyma SesaZlebelia maSinac, roca myidveli sawarmo zrdis SeZenili sawarmos saqmianobis efeqtianobas, an kidev izrdeba dargis konkurentunarianoba.
kritikosebi amtkiceben, rom marketinguli saqmianoba win swevs damatebiT barierebs axali firmebis bazarze SeRwevis winaaRmdeg. Tumca zogierTi barieri dakavSirebulia msxvili sawarmoebis ekonomikuri upiratesobebTan.
-
zogierTi sawarmo iyenebs arjansaRi konkurenciis marketingul praqtikas sxva sawarmoebis winaaRmdeg (xarjze dabali fasebis daweseba, damuqreba, rom gaaZeveben biznesidan, konkurenti sawarmoebis myidvelebze zemoqmedeba). Tumca, Znelia imis damtkiceba, rom ama Tu im sawarmos qmedeba an ganzraxva aris arajansaRi, ufro sworad mtacebluri. konkurentebma da kanonmedblobam giganti kompania _Microsoft-i mtaceblur qmedebaSi daadanaSaula. kompania gamudmebiT amatebs axal niSan-Tvisebebs Windows-is operaciul sistemas, romelic amerikaSi 90%-ze met desktop-kompiuterzea dayenebuli. imis gamo, rom myidvelebi, ZiriTadad, Windows-ze arian mijaWvulni kompaniebisTvis advilia maTTvis axali kompiuteruli programis SeTavazeba maSinac ki, roca konkurentebi ukeTes produqts qmnian. amiT izRudeba konkurencia, momxmarebels umcirdeba arCevani, ferxdeba inovacia.
25-26. marketigis eTikuri da socialuri pasuxismgebloba
marketingis socialur aspeqtebSi Sedis marketinguli eTika da
marketingis socialuri pasuxismgebloba. marketingul eTikaSi igulisxmeba,
viwro gagebiT, mar-ketologebis, farTo gagebiT ki biznesSi dasaqmebuli
yvela adamianis, qcevis standartebi da moraluri faseulobebi. mainc
rogori qceva unda CaiTvalos eTikurad da rogori araeTikurad biznesSi?
am kiTxvaze pasuxis gacema Zalian Znelia. problemis mogvareba SesaZlebelia
sawarmoebis mier eTikuri qcevis principis SerCeviT. saerTod ganasxvaveben
eTikuri qcevis or ZiriTad princips. pirveli principis mixedviT biznesSi
qcevis normebi unda daefuZnos Tavisufal bazars da samarTlebriv sistemas.
meore principis Sesabamisad yovelma sawarmom da misma marketingis
menejerebma TviTon unda daamuSavon socialuri pasuxismgeblobisa da
moraluri qcevis koncefcia, romelic Sinagan wesierebas, korporaciul
sindiss da grZelvadian perspeqtivaSi momxmarebelTa keTildReobis
uzrunvelyofas daemyareba. pirveli principis Sesabamisad sawarmoebs da iq
dasaqmebul muSakebs SeuZliaT imoqmedon dadgenili kanonebis mixedviT da
sindisi sufTa hqondeT, Tundac amiT dazaraldnen momxmareblebi da mTeli
sazogadoebac ki. meore principis mixedviT sawarmoebma TavianTi saqmianoba
unda ganaxorcielon da gadawyvetilebebi miiRon moralur da eTikur
normebze da ara samarTlebriv sistemaze dayrdnobiT.
eTikurisakiTxebi: produqti-dagegmili moZveleba produqtis xarisxi da
usafrTxoeba, garantiebi, saimedo SefuTva da markireba, dabinZureba, distri-
bucia, eqskluziuri teritoriebi, dempingi, dilerebis uflebebi, mtacebluri
faswarmoqmna, win waweva reklama satyuara. yalbi da Semcdeneli reklama.
mastimulirebeli daTmobebi, mosyidva da qrTami.
fasi - fiqsirebuli fasebi. safaso diskriminacia, fasebis amaRleba.
Semcdeneli faswarmoqmna. produqtTan mimarTebaSi araeTikurad iTvleba misi
dagegmili dabereba, arasaTanado xarisxis da momxmareblisTvis saSiSi
-
saqonlis gayidva, saqonlis momxmareblisTvis Tavsmoxveva lamazi SefuTviT,
dabinZurebuli produqtis sarealizaciod gamotana.
sawarmoebs eTikuri problemebis gadaWra uwevT saqonelmoZraobis
procesSic. saqonelmoZraobis arxebis gakontrolebisa maT, pirvel rigSi,
ar unda daarRvion dilerebis uflebebi, zedmetad ar unda Caerion
dilerebis saqmianobaSi. amasTan, ar unda aaridon Tavi im regionebis momsa-
xurebas, sadac dabalSemosavliani momxmareblebi cxovroben. araeTikuria,
agreTve, calkeul regionebSi produqtebis Zalian maRal, SeiZleba iTqvas,
mtaceblur fasSi gayidva. araeTikuria dempingis gamoyenebac. dempinguri
fasis mizani yovelTvis ama Tu im bazarze SeRwevaa, ris Semdegac sawarmoe-
bi produqcias realur fasSi yidian. yvelaze meti odenobiT eTikuri
sakiTxebis gadawyveta sawarmoebs bazarze saqonlis win wawevis dros uwevT.
rek-lamis meSveobiT momxmarebelze zewola, reklamiT araswori informaciis
miwodeba momxmareblebisTvis da maTi dabneva an SecdomaSi Seyvana
araeTikuria da unda aRmoifxvras. mniSvnelovani eTikuri sakiTxebis
mogvareba uxdebaT sawarmoTa xelmZRvanelebs fasebis dawesebis dros,
faswarmoqmnis procesis mimarT araeTikuri damokidebuleba, xSirad,
imavdroulad ukanonocaa. araeTikuria, magaliTad, produqtis Rirebulebaze
dabal fasSi gayidva, fasebis metismetad gazrda, dabali fasebis
SeTavazebiT momxmareblis motyueba da a.S. marketingis socialuri
pasuxismgeblobis arsi vlindeba momxmarebelTa moTxovnilebebze
orientaciasa da socialuri keTildReobis uzrunvelyofaSi. ufro zustad,
socialuri pasuxismgebloba gulisxmobs marketingis sazRvrebSi
ganxorcielebuli qmedebebis procesSi sazogadoebis keTildReobis
uzrunvelyofis wina planze wamowevas. specialistebi ganasxvaveben
socialuri pasuximgeblobis oTx dones. maT miekuTvneba ekonomikuri,
samarTlebrivi, eTikuri da filantropiuli socialuri pasuxismgeblobebi.
socialuri pasuxismgeblobis ekonomikuri mxare vlindeba momgebianobis
uzrunvelyofaSi. amiT biznesSi iqmneba is fundamenti, romelsac eTikuri
pasuxismgeblobis danarCeni sami done efuZneba. samarTlebrivi
pasuxismgeblobis mizania kanonis dacva. samarTlebrivi pasuxismgeblobis
safuZvelia kanoni, romelSic kodirebulia sazogadoebisTvis misaRebi da
miuRebeli qmedebebi. eTikuri pasuxismgebloba iTvaliswinebs eTikis normebis
Sesabamisad moqmedebas, e.i saWiroa biznesSi yvelaferi gakeTdes ise, rogorc
swori da samarTliania. ar SeiZleba sxvisTvis zianis miyeneba sakuTari
interesebis dasakmayofileblad. filantropiuli socialuri pasu-
xismgebloba gulisxmobs karg korporaciul moqalaqeobas, rac vlindeba
mTeli koleqtivis da misi calkeuli wevris cxovrebis donis amaRlebaSi
sakuTari wvlilis SetaniT.
tradiciulad biznesis socialuri pasuxismgebloba Semoifargleboda
momxmareblebTan, TanamSromlebTan da aqcionerebTan urTierTobebiT.
sawarmoTa menejerebi pasuxismgeblobas grZnobdnen momxmareblebisTvis
maRalxarisxiani produqtis miwodebis da masze dasabuTebuli fasebis
dawesebis, TanamSromlebisTvis normaluri anazR aurebis micemis da
normaluri Sromis pirobebis Seqmnis, aqcionerebisTvis mogebis
uzrunvelyofis procesSi. dReisTvis mdgomareoba Seicvala. Tanamedrove
-
pirobebSi biznesis socialuri pasuxismgeblobis areali gafarTovda da
moicva urTierTobebi xelisuflebis organoebTan da mTlianad
sazogadoebasTan. rogorc ukve aRiniSna pirvel TavSi, aseTi midgomis
safuZvelze Camoyalibda socialureTikuri marketingis koncefcia, romelmac
erTmaneTs daukavSira momxmareblebis, sawarmoebis da mTeli sazogadoebis
interesebi. dRes, sul ufro xSirad, sazogadoebis kritikis obieqti xdeba is
sawarmoebi, romlebic TavianTi saqmianobiT garemos abinZureben, an bunebriv
resursebs mtaceblurad iyeneben.
27. ,
, .
.
.
,
.
,
,
,
.
() ,
, ,
.
, ,
.
, , -
, - .
( )
. ,
,
. , , , .
-
.
,
,
, . , .
.
. , . , , , .
.
.
- , : , .
, - . : .
, , .
, ..
.
28. () ,
, , .
-
3 : , .. .
: , ,, , .
4 : 1) ; 2) ; 3) ; 4) . 1- ,
. . : , ; . , ; , ; .
- .
2- , , , . , , , , , , .
3- , , .
, .
: ; ; , ..
4 : ---> ---> - ---> . 4- .
( )
(
-
,
, ,
..
29.marketinguli kvlevis arsi, mizani da ZiriTadi obieqtebi
(es naweri moicavs 29 30 31 32-e sakiTxebsac)
rogorc viciT, marketologebi saWiro informacias moipoveben Sida
monacemTa bazebis, marketinguli dazvervisa da marketinguli kvlevis
meSveobiT. ganvixiloT marketinguli kvlevis meTodebi. is gamoiyeneba
myidvelTa kmayofilebisa sa Sesyidvis qcevis gagebisaTvis, bazris
potencialisa da sabazro wili SefasebisaTvis, faswarmoqmnis, distribuciis,
efeqturobis gazomvisTvis.
marketinguli kvleva aris specifikuri situaciisas monacemebis
Segroveba, analizi da moxsenebis momzadeba. zogjer xdeba monacemebis
Sesyidva marketinguli kvlevebis Camtarebeli kompaniebisgan. aris
marketinguli kvlevis procesis 4 etapi:
1.problemebisa da kvlevis miznebis gansazRvra. es aris menejerisa da
mkvlevaris TanamSromlobis Sedegi. menejerma icis,ra informacia unda,xolo
mkvlevarma icis-rogor moipovos es informacia. kvlevis es etapi sakmaod
rTulia, radgan SeiZleba icode, ra aris problema da ar icode misi
gamomwvevi mizezi. problemis Semdeg xdeba miznebis gansazRvra,aris 3 saxis
mizani: aRmoCeniTi kvlevis mizani- monacemebis Segroveba,raTa gansazRvron
problema da SesTavazon axali hipoTezebi. aRweriTi kvlevis mizani- aRweron
bazris potenciali da momxmareblis damokidebuleba produqtisadmi.
mizezSedegobrivi kvlevis mizani- esaa mizezsa da Sedegs Soris
urTierTobis Semowmeba. mag: gamoiwvevs Tu ara safasuris Semcireba
studentebis gazrdas.
2.kvlevis gegmis Camoyalibeba. am dros unda Camoyalibdes informaciis
mopovebisTvis saWiro gegma. igi yalibdeba werilobiT. axali monacemebis
SegrovebisTvis ganisazRvreba SerCevis gegmebi,meTodebi da midgomebi.
kvlevis miznis Sesabamisad unda moipovon saWiro informacia. misi
SegrovebisTvis iyeneben meoreul (ukve arsebul) monacemebs da pirvelad
-
(mocemuli miznisTvis Segrovebuli) monacemebs. meoreuli ukve arsebobs da
Segrovebulia sxva miznisTvis.xdeba misi Sesyidvac. mag: aSS-s 55000 ojaxis
Sesyidvebis sixSire, brendis erTguleba, cxovrebis stili. onlainmonacemTa
bazaSic aTavseben informacias, mag Dialog-ma marketologebs ganuTavsa momxmareblebis Sesaxeb monacemebi. meoreuli monacemebis Segroveba moiTxovs
ufro nakleb xarjs da ufro swrafia, Tumca SeiZleba xSirad ver
uzrunvelyon marketologebi informaciiT, amitom unda Seamowmon, aris Tu
ara es monacemebi zusti, ganaxlebuli da miukerZoebeli. pirveladi: am dros
unda miiRon gadawyvetileba kvlevis saxeobis, dakavSirebis meTodis,SerCevis
gegmisa da kvlevis saSualebebis Sesaxeb.
pirveladi monacemebis Segrovebis dagegmva
kvlevis
saxeoba
dakavSirebi
s meTodebi
SerCevis
gegma
kvlevis
saSualebebi
dakvirveba fostiT amonakrebis
erTeuli kiTxvari
gamokiTxva telefoniT amonakrebis
zoma
meqanikuri
instrumentebi
eqsperimenti pirispir SerCevis
procedura
internetiT
kvlevis saxeoba: dakvirvebaxalxsa da situaciaze dakvirvebiT xdeba monacemebis Segroveba. mag:moxetiale myidvelebi rogor eZeben produqts da
aTvaliereben SefuTvas. aris saTamaSoebis gamosacdeli laboratoria, sadac
aTvaliereben bavSvebis qcevas ama Tu im produqtTan mimarTebaSi. aseve
dakvirvebam miaxvedra marketologebi, ratom uyvars xalxs mayalze Semwvari
xorci. amis mizezi ki aRmoCnda is, rom isini Tavs ise grZnobdnen,rogorc
ojaxSi da es iyo maTTvis gantvirTvis rituali. informaciis Segroveba
xdeba aseve meqanikuri dakvirvebiTac, roca magaliTad televizorTan
ayeneben mayureblis sazoms, rom Caiweros romel programas uyureben ufro
xSirad. roca dakvirveba ar iZleva sasurvel Sedegs,iyeneben monacemTa
Segrovebis sxva meTodebs,erT-erTi aseTia gamokiTxva- igi yvelaze
gavrcelebulia da gamoiyeneba xalxis codnis, damokidebulebisa da
upiratesobis gasagebad. zogjer marketologebs aqvT informacia
erTwyaroiani monacemTa sistemis saSuelebiT Sesyidvaze. igi erTmaneTTan
akavSirebs momxmareblis reaqcias reklamis Semdeg da mis mier
ganxorcielebul Sesyidvebs. gamokiTxvis upiratesoba misi moqnilobaa, Tumca
misi problema imaSia,rom SeiZleba respondents ar axsovdes an ar surds
ucnobTan saubari garkveul Temaze. maT SeiZleba iseT kiTxvebzec ki
upasuxon, raze pasuxic ar ician, magram gascen interviusTvis saWiro pasuxi
im mizniT, rom datovon Wkviani adamianis STabeWdileba. eqsperimenti - igi
-
moicavs saeqsperimento jgufebis SerCevas, maTze zemoqmedebasa da sapasuxo
reaqciebis Sefasebas. eqsperimenti iqneba,Tu McDonalds axal sendviCs sxvadasxva fasad gayidis 2 erTnairi mosaxleobis qalaqSi. aRmoCenili
gansxvaveba fasebs Soris gansxvavebiT iqneba gamowveuli.
dakvirveba xdeba aRmoCeniTi kvlevis dros, gamokiTxva - aRweriTi kvlevis,
xolo eqsperimenti - mizezSedegobrivi kvlevisas.
dakavSirebis meTodebi: fostiT- SesaZlebelia meti informaciis miReba naklebi xarjiT da Sansic metia, rom es iqneba gulaxdili interviu. aseve
interviuers ar SeuZlia pasuxebze gavlena moaxdinos. Tumca misi uaryofiTi
mxare isaa, rom araa moqnili, radgan araa SesaZlebeli gaugebari kiTxvis
ganmartva. didi droa saWiro da dabalia albaToba, rom mas srulad
Seavseben. aseve ver gaakontroleb imas, Tu vin Seavso es kiTxvari.
telefoniT - aq xarji ufro metia da gulaxdilobis Sansi dabalia, radgan
SeiZleba respodentma piradulze ar isaubros. pasuxebze gavlenis moxdena
SesaZlebelia imiT, Tu rogor dasvam SekiTxvas. dadebiTi mxarea, rom igi
moqnilia,swrafad agroveb informacias da gamoxmaurebis albaTobac maRalia.
pirispir- aris individualuri da jgufuri. individualuri aris saxlSi,
quCaSi, maRaziebSi. igi moqnilia. SegiZlia kiTxvebis ganmartvac, magram igi
sakmaod xarjiania. jgufurSi aris 6-10 adamiani da saubroben organizaciisa
Tu produqtis Sesaxeb. daswrebisTvis gasamrjelosac ki iReben. xdeba
diskusiis fokusireba mniSvnelovan sakiTxebze, amitom am meTods uwodeben
fokus-jgufis intervius. am dros xdeba droisa da xarjebis dazogva, Tumca
xSiradaa Sedegebis damaxinjeba. am meTods mimarTa Target-ma umaRles skolaSi gasarTob saRamoebze azris gagebis dros. interneti- esaa onlain
marketinguli kvleva, romelic moiTxovs dabal xarjebs, aris swrafi da
damaimedebeli.
SerCevis gegma: amonakrebi- rodesac didi raodenobis monacemebidan iReben garkveul segments da amiT axasiaTeben mTlian erTobliobas. am dros
gadawyvetilebas iReben 3 kiTxvis mixedviT. 1-vin unda gamoikiTxos. am dros
unda aarCion iseTi,visi azric kompetenturi iqneba. 2-ramdeni unda
gamoikiTxos.rac meti iqneba,miT ufro utyuar Sedegs mogvcems. 3-rogor unda
SeirCes xalxi.albaTobiT SerCevisas meti xarjia saWiro da cdomilebis
Sansi Tanabaria,xolo miznobrivad SerCevis dros naklebi xarjia,magram
cdomilebis Sanss ver gamoTvliT.
kvlevis saSualebebi: kiTxvari - yvelaze ufro miRebuli saSualebaa.igi moqnilia.arsebobs daxuruli kiTxvrebi (savaraudo pasuxebiT) da Ria
kiTxvebi,sadac SeuZliaT daafiqsiron sakuTari