MARİNA İŞLETMECİLİĞİ VE

YÖNETİMİ

 

  

Ülkemizde son yıllarda turizm alanındaki gelişmeler marinacılık sektörünü de

etkilemiştir.Marinalar turizm sektörünün bir parçası olmakla beraber, deniz üzerinde sunulan

bir hizmet olması yanı ile de denizcilik sektörünün de bir parçasıdır.

Turizm ve denizcilik başlı başına büyük ve ciddi sektörler olup, bu alanda faaliyet gösteren

işletmelerin büyük riskler ve zor şartlar altında çalıştığı bilinmektedir.

Marina işletmelerinin bu iki sektörün kesişim kümesi olduğu düşünülürse ne kadar girift ve

işletilmesi ciddiyet gerektiren bir yapıya sahip olduğu anlaşılır.

Bir marina kendi ürün ve pazarıyla, teknoloji ve yöntemleriyle özel bir işletme türüdür. Bu

sebeple ayrı bir konumda değerlendirilmelidir.

 

                               Marinaların Önemi

 

Marinalarla ilgili analizleri denizcilik ve turizm açısından ayrı ayrı ele alıp incelemekte fayda

vardır. Çünkü teknenin marina ile irtibata geçmesinden itibaren başlayan hizmetler zincirinin

teknenin marina içinde uygun bir yere güvenli bir şekilde yerleştirilmesi ve konaklama

süresince doğal tehlikelerden korunması denizcilik kapsamındaki hizmetleri, tekne içinde

bulunan insanların talep edeceği diğer hizmetler (elektrik, su, iletişim, vb.) de turizm

kapsamındaki hizmetler şeklinde ifade edilebilir.Marinalar –bulundukları konum önemli

olmakla birlikte- tekneler için öncelikle sığınma ve barınma yerleridir.Tekne sahiplerinin

marinaları tercih etmelerinde rol oynayan  sebepler öncelikle mevcut bölgedeki teknesinin

güvenliğini en iyi sağlayacak bir barınma ünitesi olmalarıdır.Diğer sebepler ise fiziksel ve

sosyal imkanların,- işletmenin kalitesiyle doğru orantılı olmak üzere – varlığıdır.

Marinalar bir çok alanda harcama gücünü kendilerine çeken ve ziyaretçiler için harcama

eğilimi veren önemli çekim merkezleridir. Ziyaretçilerin yaptıkları harcamalarla marinalar,

bölge ekonomisine hem doğrudan hem de ziyaretçilerin harcamalarının bölgedeki diğer

sektörlere sonradan yayılmasıyla dolaylı olarak katkıda bulunurlar.Yabancı ziyaretçileri kabul

etmeleri yönüyle marinalar önemli bir döviz kazandırıcıdırlar. İhracat imkanlarının sınırlı

olduğu ülkelerde marinalar, denizcilik ve turizm aracılığıyla döviz kazandıran sınırlı

kaynaklardan biri olabilmektedir.Ayrıca marinalar bulundukları yörede işgücü istihdam

edicidirler. Faaliyet sürdürdükleri yöredeki istihdam gücü o yörenin kalkınmasına katkıda

bulunurlar. Marinalar aynı zamanda diğer endüstri ürünlerinin de önemli bir pazarı

durumundadırlar.Marina bünyesinde sürdürülen her türlü faaliyet gerekli malzeme , araç-

gereç,elektrik,su,yakıt ve diğer satın almalar o bölgedeki diğer işletmelerinde satış hacmini

genişletecektir. 

Son olarak marinalar o yörede oturanlar içinde önemli bir çekiciliğe sahiptir. Marinalar

restoranları, barları, alış-veriş mağazaları ve diğer üniteleri oldukça fazla bir şekilde yerel

müşteri çekmekte çoğu marinalar kendi çevrelerinin sosyal merkezi olabilmektedirler. 

 

                                                                           Denizler ve Marinalar

 

Marinaların gelişmesi deniz seyahatlerinin bir fonksiyonudur. Deniz insanlar için öncelikle bir

geçim kaynağı idi. Denizden geçim amacıyla yararlanmanın ilk şekli balıkçılıktı. İnsanlar

deniz ürünleri avlayarak hem kendi ihtiyaçlarını karşılıyorlar hem de satmak suretiyle

geçiniyorlardı. Daha sonraları deniz araçları ile taşımacılık faaliyetleri başladı. Ayrıca deniz

bu gelişmelerin paralelinde uygarlığın gelişmesine koşut olarak medeniyetler ve ülkeler

arasındaki kutuplaşmaların sonucunda meydana gelen savaşların yürütüldüğü uçsuz bucaksız

ve zorlu bir savaş alanı niteliği de kazandı.

Fakat bunların yanında deniz aynı zamanda insanların kendilerini dinlendirmek , doğa ile

başbaşa kalmak isteyen insanlar için bir alternatif hatta tutku haline geldi.

Balıkçılık, ticari ve askeri denizcilik için gerekli olan deniz araçlarının sığınmaları ve

barınmaları için olan ve genel tanımıyla liman olarak adlandırılan korunaklarında oluşması

tarih sürecinde gerçekleşti.Denize kıyısı olan şehirler için limanların önemi çok büyüktü.Tarih

sahnesinde limanların gelişimine ve denize gerekli önemi veren ülkeler kalkınmakta önemli

mesafeler kat etmişlerdir.

Teknelerle seyahat ederek tatil yapan gruba giren insanlarda önceleri limanlarda

konaklıyorlardı.Fakat seyahat amacıyla imal edilen deniz araçları ve sahipleri diğer amaçlarla

kullanılan deniz araçlarından ve sahiplerinden farklıydı. Bu farklılığın doğal sonucu olarak 

<<yacht>> olarak tanımlanan bu deniz araçlarının ve sahiplerinin sığınma barınma

ihtiyaçlarının yanı sıra sosyal ihtiyaçlarını da karşılamak üzere marina olarak tabir edilen

işletmeler doğdu.

 

                                          Marinaların Yeri ve Kuruluşu

 

Marinaların kuruluşunda dikkat edilecek hususlar, herhangi bir işletmenin göz önünde

bulunduracağı hususlardan farklılık taşımaktadır. Marinalar gerekli fiziki şartların var olduğu

kıyı şeridinin herhangi bir yerine keyfi olarak kurulamaz.Marinanın  kurulacağı yer hem

denizsel hem karasal şartlar uygun olduğu taktirde gerçekleşebilir.

Deniz yaklaşımıyla analiz edersek ekolojik ve coğrafi şartlara dikkat etmemiz gerekmektedir.

Marinanın kurulacağı bölge deniz canlılarının ve diğer canlıların yaşamlarını tehdit

etmeyecek bir yer olmalıdır.(Deniz canlılarının üreme ve yaşam alanları gibi).Marinanın

kurulacağı yer her türlü hava şartında teknelerin güvenliğini sağlayacak bir niteliğe sahip

olmalıdır. Aksi taktirde en önemli amaç gerçekleştirilememiş olur.Tek başına bu sebep dahi

daha baştan bir kısıtlama unsurudur.Ayrıca mevcut bölgenin tarihi ve doğal yapısının

korunması zorunluluğu da  bir kısıt unsurudur. Ülkemizde marina kurulması kamu ve özel

sektör tarafından  yapılmaktadır.

 Eylül 1997 Ulusal Denizcilik Şurası Çalışma Grupları Nihai Raporları’nın Deniz Turizmi ve

Yatçılık Çalışma  Grubu Raporu’nun marina yatırımları ile ilgili konumuzla alakalı

kısımlarından alıntılar aşağıda görülmektedir:

 

 

 

YAT LİMANLARI YATIRIMLARI:

Ülkemizde yat limanlarının yapılmasında, işletilmesinde ve bu alanda yetkilerin

kullanılmasında ciddi bir yetki karmaşası mevcuttur.

a)KAMU TARAFINDAN YAPILAN YAT LİMANLARI:

Yüksek Planlama  Kurulu ve ulaştırma Bakanlığı DLH Genel Müdürlüğü tarafından kamu

adına yapılacak yat limanlarında, turizm politikaları ve öncelikleri dikkate alınmalıdır.

b)ÖZEL SEKTÖR TARAFINDAN YAPILAN YAT LİMANLARI:

Yat limanları kıyıda ve deniz içinde yapılması zorunlu kıyı tesisleridir.Bu nedenle, kıyıda bir

kısım arazi yatırımcıya ait olsa dahi, Kıyı Yasası tanımında kalan arazi ile dolgu alanlarının

ve deniz alanının yatırımcıya tahsisi zorunludur.İşte bu nedenle, ülkemizde yat limanları özel

sektör tarafından iki yolla yapılmaktadır.

 

1.YOL: 2634 Sayılı Turizmi Teşvik Yasası hükümleri gereğince, Turizm Bakanlığı

tarafından tespit edilen turizm alan ve merkezlerindeki yat limanı yatırımları, aynı yasa ve

Kamu Arazilerinin Tahsisi hakkındaki Yönetmelik hükümleri uyarınca yapılan ihaleler yolu

ile özel sektör tarafından yapılmaktadır.Turizm Bakanlığı tarafından yapılan ihalelerde, kira

süresi 49 yıl olup, irtifak ve kullanma hakkı sözleşmesi düzenlenmekte, bu sözleşme yatırım

tutarı üzerinden belirlenen kira bedeli hazinece tahsil edilmektedir.

 

2.YOL:Yüksek Planlama Kurulu Kararları uyarınca ;3996 sayılı Yap İşlet Devret Modeli

Yasası hükümleri gereğince,DLH Genel Müdürlüğü tarafından yapılan ihaleler ile özel sektör

yat limanı yapabilmektedir.Bu ihalelerde, kira süresi 25 yıl olarak belirlenmekte, imtiyaz

sözleşmesi yapılmakta ve kira bedeli, ihale sırasındaki artırmada belirlenerek tahsil

edilmektedir.

 

YAT LİMANI YATIRIMLARINDA BÜROKRATİK İŞLEMLER 

 

Ülkemizde bir yat limanı yapmak için ilgili kamu kurumları arasında 27.11.1995 tarihinde

imzalanan ‘Yatırımcılar Tarafından Yapılacak Kıyı Yapılarında Uygulanacak Prosedür’

gereğince; 3830/3621 sayılı Kıyı Yasası ve Yönetmeliği, 3194 sayılı İmar Yasası,618 sayılı

Limanlar Yasası,3348 sayılı Ulaştırma Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Yasa, 2872

sayılı Çevre Yasası ve ÇED Yönetmeliği, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Yasası ve Yat Turizmi

Yönetmeliği, 1380 sayılı Su Ürünleri Yasası, 383 sayılı Özel Çevre Koruma Kurumu Kuruluş

Yasası ve yatırım alanının ilgisine göre, Orman Yasası, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma

Yasası gibi yürürlükteki tüm bu yasalar çerçevesinde, valilikten başlayan ilgili belediye,

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı,Denizcilik Müsteşarlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Turizm

Bakanlığı, Çevre Bakanlığı,Maliye Bakanlığı ve ilgisine göre diğer kuruluşlardan oluşan bir

bürokrasi zinciri içerisinde, yatırımcı hemen hemen ülkemizdeki mevcut kamu kurumlarından

izin ve onay almak zorundadır.Bu kurumlardan birisinin izin ve onay vermemesi durumunda,

yatırımın yapılabilmesi mümkün değildir.Plan ve projelerin tasdiki için yaklaşık 4 yıllık bir

zaman süresine ihtiyaç duyulmaktadır.

 

                                           Marina Hizmetleri ve Pazarları   

 

Müşterilerin bakış açısından bir marina, tesislerini ve hizmetlerini sunmak için devamlı hazır

tutan ticari  bir ağırlama kurumudur.

Marinanın Yeri:Marinanın coğrafi olarak bir kentin içinde veya yakınında, bir kasaba veya

köyde olmasını, bu yerin çeşitli yerlere yakınlığını, çevrenin çekiciliğini, gürültüden ve diğer

rahatsız edici unsurlardan uzak olduğunu gösterir.Ayrıca konumu itibariyle teknelerin

güvenliğini garanti etmesi önemli bir unsurdur.

Tesis ve Üniteler: Pontonlar, bakım-onarım atölyeleri, çekek yerleri, çamaşırhaneler, duşlar,

restoranlar, barlar, rekreasyon imkanları ve müşterilerin yaralanabileceği hizmet ünitelerinin

tümünü ifade eder.

Hizmet: Marinanın tesis ve üniteleri aracılığıyla sunduğu belirli hizmetlerin boyutunu ve

niteliğini ifade eder; sunulan tüm hizmetlerin stil ve kalitesi personelin dikkat derecesi, hız ve

etkinlikleri gibi biçimsel ve biçimsel olmayan yönlerini içerir.

İmaj: Marinanın kişilere (hedef kitlelere )kendini ifade tarzı kişilerin marinayı algılama

biçimi olarak tanımlanabilir. İmaj marina yerinin, tesislerin ve hizmetin bir yan ürünüdür.

Fakat bu isim, görünüm, atmosfer vb. gibi bazı faktörlerle güçlendirilir. Bunlar doğayı

koruma (Mavi Bayrak), işletme hakkındaki genel görüşler somut örneklerdir.

Fiyat: Marinanın yeri, tesisler, hizmet, imaj yoluyla ve müşterilerin marina kavramının bu

öğelerinden elde ettikleri tatmine bağlı olarak takdir edilen değeri ifade eder.

              

                                                         Ürün Olarak Marina Tesis ve

Hizmetleri

 

Marinaların Tesis ve hizmetler dizisini barınma sürelerine göre müşterilerinin tüm

gereksinmelerini sağlayacak ve marinayı alış-veriş dükkanları, eğlence ve rekreasyon tesisleri

ile kendi kendine yeten küçük bir toplum olarak genişletmek mümkün ise de bu safhada

marina kavramını sadece genellikle çoğu marinalar tarafından karşılanan temel müşteri

gereksinmelerini içerecek biçimde ele almak daha uygun olacaktır. Marinaların çoğunda

temel olarak müşteri talebi, sığınma, barınma, bakım-onarım ihtiyacının tatmini şeklinde

gerçekleşir.

                  

                                        Marina Talebini Doğuran Kaynaklar

Marina talebini doğuran temel ihtiyaçlar denizciliğin doğası itibariyle temelde sığınma ve

barınma gereksinimidir. Tekne sahipleri seyahatlerinin gerektirdiği rotalar icabı gerek hava

şartları gerekse ihtiyaçları dolayısıyla rotalarına teğet olan marinalarda sığınma, barınma ve

bakım-onarım gibi sebeplerle konaklarlar. Ayrıca turistik ziyaret amacıyla istekleri

doğrultusundaki bölgelerde en uygun marinalarda konaklarlar.

Görüldüğü üzere bazı durumlarda tekne sahiplerinin marina hizmetlerini satın alıp almamakta

seçme şansı azdır veya alternatifleri yoktur, bazı durumlarda ise bu hizmetleri satın alıp

almamaları konusunda seçme şansları ve özgürlükleri çeşitli olabilir.

Bu ayrım bize belirli bir yörede marinalar için talep yaratan kaynakları belirlememize yardım

eder.

Doğal Kaynaklar: Bölgenin doğal şartları (deniz ve hava durumu) tekne sahiplerinin

teknelerini güvenli bir şekilde barınmasını sağlayacak bir talebi doğurur.

İhtiyaçsal Kaynaklar: Tekne sahiplerinin veya teknelerin seyahat esnasında meydana gelen

acil ya da acil olmayan ihtiyaçları (sağlık,tatlı su, yakıt,bakım-onarım, vb) da bir talep

kaynağıdır.

Rekreasyonel Kaynaklar:Bölgedeki tarihi, doğal ve diğer yöresel ve çeşitli etkinliklerle

ilgili çekicilikleri, kulüplerin, derneklerin ve diğer organizasyonların aktiviteleri talep

doğurur.,

            

                            Marina  Politikaları, Felsefe  ve  Stratejileri

 

İşletmelerin neyi başarmaya çalıştıklarını belirlemek için ( büyüme, müşteri ve işgören

tatmini ve özel durumlara göre diğer amaçlar) benimsedikleri yaklaşımları ve yapmaya

çalıştıkları şeyleri başarmak için kullandıkları yöntemleri rasyonel bir biçimde

değerlendirmek gerekir.Burada cevap aranılmaya çalışılan Marina işletmemizin amacı nedir

sorusuna verilen cevapları bulmaktır.

Marina işletmelerinin amacı ondan yararlananlara Bir takım tesisler ve hizmetler sunmaktır.

Marinanın çalışanları açısından marina istihdam kaynağıdır.Sahiplerinin görüşü açısından bir

marina yatırıma karşılık bir getiri sağlar.Bunlar çok ayrı amaçlardır. Bu hedefler tamamen

finansal terimlerle ifade edilirse müşteriler kaliteli hizmet karşılığında optimal bir fiyat

isterler, işgörenler yüksek ücret, sahip ve ortaklar ise yüksek kar beklerler.

Bununla birlikte her bir taraf marina işletmesi içindeki katılımlarıyla daha geniş bir ilgiye

sahiptirler.Örneğin, marina müşterileri tesis ve hizmetlerin kalitesiyle, personel çalışma

koşullarıyla, marina sahipleri yatırımlarının güvenli olmasıyla ve taşıdıkları rollerinden

duydukları tatminle ilgilidirler.

Bu ilgi ve çıkarlardan bazısı çatışma içinde olabilir.Tarafların birbiriyle rekabet eden ve

çatışan hedeflerini uzlaştırmak marina yönetiminin görevidir.Bunu, önce işletmenin

hedeflerini sonra her bir faaliyetin hedeflerini açık ve kaesin bir şekilde belirterek

yapabilir.Bir tarafın amaçlarının maksimize edilmesi- bu müşteri olabilir, işveren veya sahibi

olabilir- diğerlerinin amaçlarının ihmal edilmesi ne bir otelin tek varlık nedeni olabilir ne de

onun sürekli başarısı için bir formül olabilir.                                                                            

 

                               

                                                     Genel Bölüm ve Politikalar Bir marina, amaçlarını tanımladığı zaman onun yönetimi karar ve faaliyetlerinde bir yöne

sahip olur.Bu, aynı zamanda yönetim için  bir kurallar ve ilkeler seti olarak tanımlanabilen

politikaların oluşturulmasına da bir başlangıçtır.Bu yolla işletme, elde edilecek sonuçları ve

bu sonuçlara ulaşmasında kullanılacak araçları belirterek, müşterilerle,işgörenlerle, pay

sahipleriyle ve diğer taraflarla ilgili tutum ve yaklaşımlarını resmi olarak tanımlar.Bu

tanımlamalar, bir bütün olarak marina için genel ilkeler varsayıldığı ölçüde, o tepe yönetimi

tarafından oluşturulmuş ve yürürlüğe konmuş genel bir politikadır.

Yönetimin kararlarına ve faaliyetlerine tam bir rehberlik sağlamak için işletmenin belirli

yönleri ve özel faaliyetlerinde daha ayrıntılı standart ilkelere ihtiyaç vardır.Bunlar, genel

politikadan çıkarılan Ve genel politika ifadelerini faaliyetlere ilişkin terimler içinde gösteren

bölüm politikaları olarak geliştirilirler.

Bir marinanın ilişkide bulunduğu müşteriler, işgörenler, pay sahipleri ve satıcılar temel

gruplar olması itibariyle temel bölüm politikaları, bu ilişkiler içinde gözlenebilecek ilkeleri

somutlaştırmak için çoğunlukla onlarla ilişkili olarak geliştirilirler. Buna göre:

                            Bir müşteri politikası, genel olarak marinanın sunduğu ürünün kalite

standartları ve pazarı ilgili olarak marinanın neyi amaçladığını ifade eder.

                            Bir istihdam veya personel politikası, personel bulma ve seçme, eğitim,

ücretleme, çalışma koşulları, sosyal hizmetler, terfi, emeklilik, işten çıkarma ve iş

anlaşmazlıklarının çözümü gibi konuları içerir.

                            Bir pay sahipleri politikası, ortakların işletmeye katılma, bilgilenme ve kar

paylarıyla ilgili olarak bekleyecekleri haklarını tanımlar.

Marinanın iç ve dış ilişkileri içinde “başlıca tarafları” referans alarak tanımlanan bölüm

politikaları yol gösterici ilkeler sağlamakta mantığa dayalı ve yararlı bir hareket noktası

oluştururlar.Bununla birlikte, birçok durumlar için bu rehber ilkelere, marinanın finansal

yönetim, pazarlama ve satınalma gibi uzmanlık alanlarında fonksiyonel sorumluluklarını

yerine getirmede de  ihtiyaç duyulmaktadır.Finansal yönetim, yukarıda tanımlanan tüm dört

ilişkinin içine girebilir ve finansal öğelerin ilkeleri birbiri ile içiçedir.

 

                             Politika Oluşturma, İletişim ve Tekrar

Gözden Geçirme

 

Marinanın amaçları ve politikalar olarak uygulayacağı ilkelerini tanımlamada şimdiye kadar

yapılan açıklamalar, tepe yönetimince belirlenen, örgütün alt bölümlerine yayılan, kısmanda

dış dünyaya iletilen ve her zaman geçerlilik taşıyan yazılı raporların varolduğunu

göstermektedir.

Kuşkusuz, politikaların yazıya dökülmesinin gerekliliği çok arzulanan bir durumdur. Birçok

işletmede bunu yapmaktadır. Uygulamada az veya çok derecede politikalar yazılı olarak ifade

edilir ve ilgili olan bölümlere iletilir.Biçimsel olarak (resmi biçimde)yazılı iletişime duyulan

gereksinme bir ölçüde büyüklüğün bir fonksiyonudur.

Amaçları ve politikaları tanımlamak marina yönetiminin sorumluluğundadır.Fakat, bu

sorumluluk, üst düzey yöneticilerden departman yöneticilerine ve gözetimciler düzeyine

kadar uzanır.Bu üç düzeyin amaçlara ulaşma politikaların uygulanmasına değişen derecelerde

katılma gereği vardır; politikaların oluşturulmasına da bu üç yönetim düzeyi farklı derecede

katılabilirler.Bu katılımın, uygulamada ne ölçüde gerçekleştiği bir bakıma yönetim sitiline

bağlıdır.

                              

                                                            Marina Felsefesi

 Amaçların açık bir şekilde belirtilmesi bir marinanın yönetimi için bir hareket noktası

sağladığı gibi politikaların açıkça belirtilmesi, değişik durumlar için alınacak kararlara bir

başvuru kaynağı olarak biçimsel bir çatı oluşturmaktadır.Fakat, çoğunlukla marina

işletmelerinde bir çok kurallar, inançlar ve anlaşmalar vardır ve bunlar politika olarak formüle

edilemezler; fakat kişilerin nasıl hareket edeceklerine etki ederler ve marinanın her günkü

faaliyetinin bir parçası olarak görülürler.Onlar, bazen “ortak doktrin” veya işletmenin

“felsefesi” olarak belirtilebilen bir kavram içinde yer alırlar.Bir takım felsefeler, yönetim ve

personele müşteriler, satıcılar ve diğerleriyle olan ilişkilerinde rehberlik eden ahlaki

standartlarla ilgili olmak zorundadır.

Bir felsefe, yönetimin daha genel bir tutumunu da ifade edebilir.Yönetim katılıma gerçekten

inanıyorsa, işgörenler marinanın yönetimine katılabilirler ve onları etkileyen konularda

kendilerine danışılmasını bir hak olarak göreceklerdir.Kararlara katılma, yönetim ve işletme

içinde az veya çok otomatik bir şekilde kabul edilen,felsefemizin bir parçası olabilir.

 

                                                        Plan ve Stratejiler      

 

İşletmenin amaçlarını izlemede marina yönetimi politikalar ve felsefeler tarafından

yönlendirilir. Amaçlara ulaşmak için işi kendi haline bırakarak bir kimsenin elinden gelen her

şeyi yapması ve ne kadar aldığını görmesi mümkündür.Amaçlara ulaşmada daha etkili bir

alternatif ve daha güvenilir bir yol, ne olacağını planlamaktır.Planlama, yarın ne olabilir, ne

olması gerekir;istenen durum nasıl gerçekleştirilecektir gibi, gelecekle yaratıcı bir ilişkinin

geliştirilmesidir.

Planlar marinanın ulaşılabilir amaçlarını faaliyet dönemleri içine – birkaç ay veya bir yıla

kadar (kısa vade); birkaç yıl (orta vade); birkaç yıldan fazla (uzun vade)- yayan araçlardır.

Planlar normalde, örneğin politikalardan daha ziyade rakamlarla ifade edilen

araçlardır.Planlar, ulaşılabilecek hedefler varsayarlar ve onları mümkün olduğu kadar verilen

zaman periyodu içinde ölçülebilir terimlerle ifade ederler.Örneğin, kapitalin geri dönüşümü,

satış hacmi, büyüme oranı finansal hedeflerle ilgili örneklerdir.

Planlar, marina stratejilerinin bir ifadesi olarak görülebilir.Belirli bir pazarın ihtiyaçlarına

cevap vermek için, amaçlarını izlemede otelin kullandığı temel kaynaklar işgücü ve

paradır.Seçilen pazarlarda nasıl rekabet edileceği konusunda kararlar verilmek zorundadır.

(pazar stratejisi).Ne kadar personel istihdam edilecek, hangi pozisyonlarda ve hangi becerilere

sahip olacaklar; bununla ilgili kararlar işgücü piyasasında nasıl rekabet edileceği alınması

gereken kararlardır.(istihdam stratejisi).Yine, marinayı finanse etmede hangi sermaye

kaynaklarından yararlanacağımız, nakit akımının yeterli olması için ne kadar fon sağlamamız

gerektiği ve maliyetlerin nasıl kontrol altına alınacağı ile ilgili kararlar finansal karlılık

ölçüsüne göre alınırlar (kar stratejisi).

Marina stratejileri, bu nedenle, hedefler ve planlarla bağlantılıdırlar ve marina işletmesinde

faaliyetlere yönelik planlama için bir araçtırlar.

 

                   Marina Organizasyonu ve Yönetimi

 

Organizasyonun Tanımı

İşletmelerde planlama aşamasında belirlenen hedeflere ulaşabilmek için kurulması gereken

sistemli yapı organizasyonu oluşturmaktadır. Organizasyon,işletmeyi meydana getiren

bölümler arasındaki ilişkileri düzenleyen ve  belirlenen amaçları gerçekleştirmek gayesiyle 

üst yönetimce oluşturulan biçimsel bir yapı olarak ifade edilebilir.

Organizasyon, insan-makine ilişkileri ile birlikte, insanın, insan ile olan ilişkilerinin bütününü

kapsamaktadır. Bu nedenle, organizasyon karmaşık ve sosyal nitelikli özellik olarak da

açıklanmaktadır.

Organizasyon “kişilerin tek başlarına gerçekleştiremeyecekleri amaçları, başkaları ile bir

araya gelerek bir grup halinde gayret, bilgi ve yeteneklerini birleştirerek gerçekleştirmelerini

sağlayan bir işbölümü ve koordinasyon sistemidir”.

 

Organizasyon Sürecinin Aşamaları

 

Organizasyon sürecinin aşamaları aşamaları aşağıdaki şekilde açıklanmaktadır.

a)      a)      İstenen Amaçların Belirlenmesi

Organizasyon sürecinin birinci aşaması işletme amaçlarının belirlenmesidir.Belirlenen

amaçları, başarılı bir organizasyon yapısının oluşturulması ile

gerçekleştirilmektedir.Organizasyon başarısı ise; gerekli unsurların etkili ve verimli bir

biçimde ve uyum içinde biraraya getirilmesi ile mümkün olur.

b)      b)      Yapılacak İşlerin Belirlenmesi ve Gruplandırılması

İşletmelerde yapılacak işler öncelikli olarak planlama çalışmalarında tesbit edilir.Bu aşamada,

hazırlanan planların amaçları ve bu amaçlara nasıl, ne zaman ve hangi yöntemlerle 

ulaşılacağı belirlenir. Daha sonra, planlanan faaliyetler öngörüldüğü biçimde, en verimli

ekonomik bir şekilde düzenlenir, gruplandırılır ve bölümlere ayrılarak amaca uygun bir

sistemle organize edilir.

     c)İşgörenlerin Seçimi ve Değerlendirilmesi

İşletme faaliyetleri ile ilgili planlama çalışmaları tamamlandıktan sonra, sözkonusu

faaliyetlerin hangi işgörenler tarafından yapılacağı tesbit edilir.İşletmeye alınacak işgörenlerin

seçimi iş analizinin belirlendiği kriterlere ve standartlara göre belirlenir.Bu seçimde, yüz yüze

görüşme, yazılı sınav, referanslar gibi çeşitli araçlar kullanılır.

c)      c)      İşlerin Görüleceği Yer, Araç ve Yöntemlerin Belirlenmesi

Organizasyon sürecinin bu son aşamasında, işgörenlerin işlerini görecekleri yer, araç ve

bunların gerçekleştirilme yöntemlerinin belirlenmesiyle ilgilidir.Her işgörenin görevini yerine

getirmede gerekli olan fiziki ve çevre şartlarının sağlanması gerekmektedir.

                  

                    Marina İşletmelerinde Organizasyon

 

Marina işletmelerinin başarılı olabilmesi ve varlığını sürdürebilmesi, faaliyetlerindeki

başarısına bağlıdır.Bu anlamda organizasyon;örgüt yapısında yer alan bölümlerde yetki ve

sorumlulukların belirli mevkilere dağıtımı ve bunlar arasındaki ilişkilerde zorunlu bir

koordinasyonun gerekliliğinin olmasıdır.

Marina işletmeleri organizasyon yapısını oluştururken kısa ve uzun vadeli hedefler dikkate

alınmalıdır. İşletmenin geleceği bakımından bu uzun vadeli hedeflerle, kısa vadeli hedeflerin

çelişmemesi gerekir.Marina yöneticilerinin işletmelerinin özelliklerini dikkate alarak en

uygun organizasyon yapısını oluşturmaları gerekir.Organizasyon yapılarının teknolojik ve

sosyal değişmelere ayak uyduracak şekilde devamlı suretle güncellenmesi gerekir.

 

                            Bir Marinanın Organizasyon Yapısının

Şeması   

 

    

Mali ve İdari İşler   

 

        

 

• Muhasebe Elemanı                               • Şoför

• Personel  Elemanı                                • Servis Elemanı• Kasa Elemanı Bu departmanın başlıca görevi marinanın gelirleri ve giderlerini ayrıntılı bir şekilde

inceleyerek maksimum verim sağlayacak biçimde, maliyetleri,fiyatları ve ödemeleri kontrol

etmek suretiyle işletmenin gidişatına ışık tutmaktır.

 

Teknik Servis Departmanı

 

 

  

                              • Tesisat                                       • Lift Operatörü

                             • Marangoz                                  •Tekne Elektrik                             • Bahçevan                                  • Teknik Taşeronlar                             • Temizlik Taşeronu     Teknik servisin öncelikli görevi marinada bulunan teknelerin bakım-onarım işleriyle

ilgilenmek,karaya çekilecek teknelerin emniyetli bir şekilde transferlerini yapmaktır.Ayrıca

marina içinde kullanılmakta olan araç, gereç ve donanımların her zaman iyi  bir şekilde

işlevlerini yapacak biçimde hazır bulunmasını sağlamakla görevlidir.

 

Güvenlik Departmanı

                                

Marina tesislerinde  konaklayan konuklar ile tesiste çalışan tüm personelin, güvenliğini sağlayarak rahat ve huzur dolu bir ortamı sağlamak bu departmanın başlıca görevidir.

 

Liman Hizmetleri ve Genel Hizmetler

                              

 

 Teknelerin marina ile irtibata geçtiği andan itibaren, konaklama esnasında ve marinadan

ayrılırken  güvenliğini,emniyetini sağlarken konaklama süresince teknenin ve tekne sahibinin

bürokratik işlemlerde dahil olmak üzere her türlü sorunu ile ilgilenir ve çözümler getirmek

suretiyle yatçılara hizmet verir.

 

 

                                                Marina Yönetimi

 Yönetim Kavramı İnsanların topluluk halinde yaşamaya başlamaları ile birlikte, kişisel ve müşterek amaçlarını,

gerçekleştirme noktasında organize olmak ve aynı zamanda başka insanların idaresinde

olmak  durumunda kalmışlardır.İnsanlar çeşitli amaçlarını kişisel olarak gerçekleştirebilme

zorluğu karşısında, çabalarını ve kaynaklarını birleştirerek istenen amaçlara ulaşabilirler.Bu

zorunluluk, bireylerde vazgeçilemez içgüdüler haline gelmiş ve uygarlık ilerledikçe daha

gerçekçi ve bilimsel yollar takip edilerek amaçlara ulaşılmaya çalışılmıştır.Yönetimin temel

özelliği, çeşitli bilim dalları tarafından geliştirilmiş bilgilerin, bilimsel yaklaşım ve teknikler

kullanılarak uygulanmış olmasıdır.Bu bakımdan başlangıçta; bir işletmenin istenilen amaçlara

ulaşmasında yönetme yeteneğinin bireylere bağlı olduğu ve bazılarının doğuştan sahip olduğu

bu yeteneklerini belli konularda eğitim görerek ve iş tecrübesi kazanarak geliştirebilecekleri

fikri benimsenmiştir.Ancak, yönetimin gittikçe önem kazanması ve yeni sorunlarla

karşılaşması nedeniyle değişik bilim dallarındaki araştırmacıların dikkatini yönetime ilişkin

konulara  yoğunlaştırmalarına neden olmuştur.

 

Yönetimin Tanımı

Evrensel bir süreç olduğu konusunda görüş birliğine varılmış olan “yönetim” kavramı

günümüzde değişik şekillerde tanımlanmaktadır.

Yönetim “insanların işbirliğini sağlama ve onları bu amaca doğru yürütme iş ve çabalarının

toplamıdır”.

Yönetim “işletmenin amaçlarına ulaşmak için birey ve grup faaliyetlerinin koordine edildiği

süreçtir.”

Yönetim “bir işletmede amaçlara ulaşmak için işbirliği yapmak ve çalışmaların amaç

doğrultusunda düzenlenmesidir.”

Yönetim “başka kişilerin çabaları aracılığıyla amaçların başarılması sürecidir.Prof.Dr. Hasan

Olalı’ya göre; “Yönetim sahip oldukları otorite ve sorumluluklarını bilen ve bunları bir bütün

ortaya koyma yolunda teşebbüsün diğer araçları ile beraber kullanan insanlar topluluğudur.”

Bu  tanımlardan sonra , marina işletmelerinin özellikleri de dikkate alınarak yönetimi şöyle

tanımlayabiliriz.  “İşletmelerin belirlenen amaçlara ulaşmasında; karlılığı maksimum kılmak,

işgörenlerin amaçları ile işletmenin amaçlarını bütünleştirerek motivasyonu artırmak ve

işletmeye sosyal çevrede olumlu bir imaj yaratmak amacıyla faaliyetlerin planlanması,

organize edilmesi, koordinasyonu ve denetimi ile ilgili olarak yapılan faaliyetlerin

bütünüdür.”    

Arcan CAMGÖZ

                                                  Deniz İşletmeleri ve Yönetimi Anabilim Dalı

                                                                                                                 

 Faydalanılan Kaynaklar:

Modern Otel İşletmelerinde Yönetim ve Organizasyon(Yrd.Doç.Dr. Burhan Şener)

Otel İşletmeciliği ( S.Medlik)

Marina Yetkilileri ile Görüşmeler