malzeme. metalurji, Otomasgon, ue Uretim TeknoloJlslmaTORlaL mOTaLLURGY, aUTOmaTIOn, InD OHTlaCTlOn TOC.UOlIGIMART 2000 SayJ:82 YII: 8

•••.• mld •• yasl.co.

Bricmont provides a complete range of industrialservices including analyses, engineering, controlautomation, studies, melters, holders, homogenizingfurnaces, and training.

------------------- ---- --------_...--=='~----==-=-=--.- - _.-.- --~ __ ~_ •••• -....-r •• _ ••.-....-....••........ ..••.......• ~ ..Bricmont Inc., 500 Technology Drive, Southpointe IndustrialPark. Canonsburg, PA 15317-9584 USATel: 724-746-2300 Fax: 72+-746-9420furnace@bricmont.com

inteKnoRepresentation In Turkey:Intekno Teknoloji Transfer Sanayi ve Ticaret A.~.Halaskargazi Cad. No: 366 ~~Ii 80220 Istanbul TurkeyTel: 90.212.231 77 27 Fax: 90.212.231 2063E-mail: Intekno@lntekno.com.tr

i<;iNDEKiLER

AKSAN,ALUMET,ROTO FRANK,REPAMET,KOROZYON DERNEGi,

METALUlUi- MALZEME 2000FUAR VE KONGRESiNDEN

FiRMALARINDANHABER VE YENi URUNLER

PROFiLCD METAL. 14

ALUMiNYuM ALA~IMLARINDATANE KU(:ULTUCULER 27- 31

E.<;ELEBi, Y.ERARSLAN,M.<;iGDEM

AL-6063(Etial-60) ALA~IMINDABOMOJENiZASYON UYGULAMA-

LARININ DU~UK SOGUKDEFORMASYON~AVLAMA

OZELLiKLERiNE ETKisi 32-36Y.ERARSLAN, M.<;iGDEM

Etial-60 ALA~IMININ SICAKDEFORMASYON KAYNAKLITAVLAMAOZELLiKLENiN

BOMOJENizASYON SOGUMABIZI iLE DEGi~iMi 37- 41

Y.ERARSLAN, M.<;iGDEM

Cr-Ni MUTFAK KAPLARIiMALATINDA iNDUKSiYONFIRINI KULLANIMI 44- 45

YAZI YAYIN KO~ULLARI~ Yazllar bilgisayarda A4 boyutunda resimlerile birlikte A sayfayl gegmeyecek ~ekilde PCWord 6.0 formatmda disket ya da ZIP kartligerisinde dergi merkezine gonderilmelidir.

~ Yazmm ba~lIgl, ozeti ve ozetin ingilizcesi deverilmelidir. Internet sayfalarlmlz iginmOmkOnse yazllann ingilizce ve Almancaolarak gonderilmesi rica olunur.

~ Yazllarda kullanllan fotograflar ve grafikler (6veya 12 em) net ve temiz olmall, mOmkOnsenegatifleri gonderilmeli veya taranml~ (304 DPIolarak) PC formatll disket igerisinde TIFFformatlnda kaydedilmi~ olarak teslimedilmelidir.

~ Yazmlza uygun fotograf ve dia gondermenizde rica edilir. Yazllann sonuna yararlanllankaynakga eklenmelidir.

Yazllarda mOmkOn oldugu kadar oz TOrkgeterimler kullanllmalldlr.

~bzgOn ve derleme yazllardaki gorO~leryazanna, gevirilerden dogacak sorumluluk isegevirmene aittir.Dergideki yazllardan kaynak gostermek suretiile almtl yapllabilir.

~Dergiye gonderilen yazllann yaymlansmyayrnlanmasrn yazanna iade edilmez.Yayrnlanan her makale yazan/yazarlandergimizin bir yllllk Ocretsiz abonesi olurlar.

~Reklamlar i1gilifirmalann sorumlulugundadlr.

PRESTiJ YAYINCILIK BASIMHiZMETLERi

SAN. ve Tic. LTD. ~Ti.Adina imtiyaz Sahibi:Kenan - Hayriye ANIL,

Genel Yayln Yonetmeni:Kenan ANIL,

Reklam ve Halkla i1il?kiler koordinatoru:Hayriye ANIL,

Reklam ve Halkla ili§kiler:H. Ula§ BALLIKAYA

Serkan KAYATeknikTasanm: Mehmet ANIL,

Hukuk Oanll?manl: Tayfur QiFTQi,KapakTasanm: A"JANS'MEK,"

Toz Metalurji Editoru:Prof.Dr.M.Lutfi 6VEQOGLU,

ISII il?lem Editoru:Prof. Dr. Kutsal TULBENTQi,

Korozyon Muhendisligi Editoru:Prof. Dr. Mustafa URGEN,

Malzeme Muhendisligi Editoru:Prof. Dr. Hikmet UQI$IK,

Dqc;:.Dr. Ahmet.UNALKalite Kontrol Editoru:Prof. Dr. Yllmaz TAPTIK,

Oemir-C;elik Metalurjisi Editoru:Prof. Dr. Feridun DiKEQ,

KaynakTeknolojisi Editoru:Prof. Dr. Erdinc;:KALUQ,

Seramik ve Refrakteri Malzemeleri Editoru:Prof. Dr. Serdar OZGEN,

Doc;:.Dr. Cemalettin YAMAN,Oretim Metalurjisi ve C;evre Editoru:

Prof. Dr. ismail DUMAN,Ookum Metalurjisi Editoru:

Prof. Dr. Niyazi ERUSLU,

OANI~MA KURULUTurkiye Dbkum Sanayicileri Dernegi, Demir veQelik Ureticileri Dernegi, Turkiye AluminyumSanayicileri Dernegi, Kalite Dernegi, Kaynak

Teknigi Dernegi, Korozyon Dernegi,Turk Seramik Dernegi, Ta§lt Arac;:lanVan

Sanayicileri Dernegi,

A.B.O. Temsilcisi: M. Mustafa EKER,Fransa Temsilcisi: Muhsin KARAKOQ,Almanya Temsilcisi: Bayram AYBASTI,G. AfrikaTemsilcisi: Yucel $ENTARLITel: 27- 013-246 1021Fax:27- 013-2461165E-Mail: thos.begbie@pixie.co.zaKonya Temsilcisi: Abdullah GURBUZTel:0-332- 237 13 20 Fax: 0-332 237 13 22

Yonetim Merkezi:irfan Ba§tug Cd. Yuva 4 Apt. No: 11/880280

Esentepe-iSTANBULTel: (0212) 2671011 - 274 65 75

Fax: (0212) 274 84 36,

Bask.: Golden Print,Renk Aynm: Uc;:arGrafik,

internet: www.metaldunyasLcomDerai Avda BirYavlnlanir.

Gelecek i~in ~ok ~eyler yapacaktlk sizinle! dergiye ilk ba~ladl-gnlliz gtinti - bu sektOrden para rm kazanacagml saruyorsunuz ?

Derni~tiniz. Fakat yaymladJ.k~a hep haz alrm~ ve ovtinmti~ttik. ArtIkaramlzda yoksunuz Saym Prof. Dr. Feridun DiKE(::, arkaruzdan ilkgtintin heyecamyla yolumuza devam edecegiz. Sizinlehelalle~emedik fakat sizin gonltintiztin gtizelligiyle rahmetiniz bololsun.

U··lkernizde ender yeti~en insanlardan biriydiniz. Gtiltimseme-lemiz, kIzgmhgmlz, babacan tavlrlanruz ile herkesi tiztinttiye

bogdunuz. iyle~menizi beklerken Oltimhaberiniz herkesi Ylktl.Ke~keopazartesi gtintinti gorseydiniz ... Ke~ke ya~asaydlruz!

Bu aydan itibaren dergirnizde gordtigtintiz ve gormek istedik-lerinizi bize yazarsaruz seviniriz. Boylece daha kaliteli bir dergi

sizlere sunabiliriz.

M ayls aymda ger~ekle~ecek Metalurji kongresi ve fuarl i~in10 Nisan 2000 Ylhna kadar stire i~inde ltitfen yazl, haber,

tarutlm v.s. Gibi doktimanlanruzl bekliyoruz.

B izler bu tilkede ya~ayanlar olarak sevgiden, barl~tan ve saygldanyana filizlerin tekrardan ye~ereren nice 2000'li yI1lar dilekle-

rirnizle. Kahn saghcakla ....

S aygI1anrmzla,

KenanArul

·r" TEKNiK YAZI

Cr-Ni MUTFAK KAPLARI iMALATINDA• •• •INDUKSIYON FIRINI KULLANIMI

TIlE USE OF INDUCTION IlEATiNG OVEN iN TIlEPRODUCTION OF TIlE Cr-Ni KITE lIEN PLATES

Halil Murat Unver - KlrIkkale UniversitesiKlrkkale Meslek Yiiksek Okulu- Yah§ihan KlrIkkale

hmunver@ kku.edu.tr

r ok geni~ kullamm alam olan induksiyonla zsztma,V mutfak kaplanmn uretiminde de kaliteniniyilqtirilmesi if;in onemli rol oynamaktadzr. Buf;alz~mada, Cr Ni mutfak kaplanmn, tabanlannaaluminyum disk ve ikinci bir Cr-Ni diski sandvif;

Induction heating, which has widespread uses,plays a significant role even inkitchen plates for the

improvement of quality. In this study, inductionheating oven which will be used for fixing an

~eklinde yapz~tzrmak if;in kullamlacak induksiyonfzrzm tasarlanmz~tzr. induktOrun fiziksel uretimindekar~zla~zlan kzsztlamalar incelenmi~tir. Aynca gUf;iinitesinin uretiminde kar~zla~zlacak sorunlar vef;ozum yollan uzerinde durulmu~tur.

aluminium disc and a Cr-Ni was designed.Limitations in the physical production of powersupply were studied and sone possible solutions weregiven to this problem.

•TEKNIK YAZI

l.GiRiSUlkemizde bir 90k firma krom nikelli geliksaclan kahplarda basarak, tava ten cere, evi-ye, yemek kazam, karavana tenceresi, ser-vis tepsisi gibi 90k degi§ik mutfak kaplanimal etmektedir. Birka9 firma hari9 genel-likle ISltma i§i dogal gazla yapIlmaktadrr.Bu alevle yapllan ISltmada her par9amn ISI-smm aym oimasl zor oldugundan yapl§trr-ma kalitesi dii§iik olmaktadlr. Bununla bir-likte alevin temas ettigi noktadan uzakta ka-Ian yerler arasmdaki ISI farkllhgl da aympar9amn degi§ik yerlerindeki yapl§ma kali-tesinin bozuk olmasma sebebiyet vermek-tedir.

Bu i§te en ideallsltma indiiksiyon1a ISltma-drr. .';)ekil l'de gosterildigi gibi iki krom

yon ve mekanik mukavemetin sagianmasli9in kullanllacak kaplamanm, indiikt6r veISltllacak malzeme arasmda optimum me-safeyi saglamasl demektir. Mesafenin ar-tmlmasl; lSlnma verirnini aza1tlrken, azal-tllmaSI ise indiikt6riin mekanik bask! ade-dini dii§iirmektedir. Kaplamamn ne ile ya-pllacagl iizerinde durulmasl gerekenonemli bir noktadlr. Epoksi, re9ine, am-yant veya rnikanit dii§iiniilebilir. Fakat bas-k! kuvvetinin ne olacagl ve ne §ekilde uy-gulanacagl (darbe veya siirekli bask!) dakaplama malzemesinin se9iminde de etkenolacaktlr.Mekanik mukavemeti saglamak ve olduk-9a ytiksek ak!rrn ak!tmak i9in indiikt6riisaglam bakir profil borudan yapmak gere-

YapI~bnlanAliiminyum

KazanveyaTencere

nikel arasma alman aliirninyum belli birISlya getirildikten sonra friksiyon preslevurmak suretiyle (9akma) veya preslenmeksureti yIe birbirine yapI§tm1abilir.

Taban yapI§urmak i9in kullarnlacak in-diiksiyon fmmmn indiikt6riinii raket bi9i-rninde iiretmek uygun olacakur. Boylelikle,ISItllacak tUrnyiizeyle yakin temas saglana-bilecektir. Dii§iiniilen sistemde indiiktoriinbask! altmda kalmasl nedeniyle bask! kuv-veti gereginden fazla olmamah, indiikt6rgerekli mukavemete haiz olmahdrr.

indiiksiyon fmnlannda olu§an magnetikalamn bobinden uzakla§tlk9a logaritrnikolarak azalmasl nedeniyle, ISltllacak mal-zeme ile bobin arasmdaki mesafenin mtim-kiin oldugu kadar az olmasma azarni ozengostermek gerekir. Bu, elektriksel izolas-

kir. indtikt6riin profil borudan yapllmasl-nm amacI; indtikt6r iizerinden gegen ak!-mm olu§turdugu lSlnm, indiikt6rii tahripetmemesidir. Bu yiizden bakir profil boruigerisinden kire9siz sogutma suyu ge9iril-melidir. Be1ki dolu kesit bakir profil mal-zemenin daha mukavim olacagl dii§iinii-lebilir ancak bu durumda iletken kesitinin3 kat fazla olmasl gerekecektir. Dolaylsly-la belirli alana slgdmlabilecek sanm saylSl90k daha az olacak ve indiiktans da 0 denlidii§iik olacaktlr. Bu ise; a§m akim, gti9 yarliletkenlerinin se9irni ve maliyeti, elektro-nik a91dan olu§acak ge9ici rejim problem-lerinin halledilmesi gibi hayli slk!ntlhproblemleri de beraberinde getirecektir.

Aym bobine, etkin degeri aym, frekanslanfarkll gerilimler uygulanillw,nda empedansdegi§imi meydana gelecek ve ytiksek fre-kanslarda akimm azaldigi gozlenecektir.Bu ise ISltllacak malzemeye iletilen eneIji-nin azalmasl anlarmna gelecektir.

Yukandaki mekanik ve elektriksel ozel-likleri saglayan, 30 cm 9aph tencere taba-mm ISltacak, raket §eklinde bobin imaledilrni§tir, imal edilen bobinin indiiktansl9.5 J.!hgelmi§tir. Bu bobine 2500 Hz ve9000 Hz uygulandlgmda empedanslan;

Z,= L.co,= L.2.n.f, =9,5.1O'.2.n.2500= 0,14915Q

Z,=L.co,= L.2.n.f, =9,5.1O'.2.n.9000 = 0,53694 Q

olarak elde edilir. Goriildiigti gibi her ikiindiikt6riin empedanslarl arasmda 3,6 katfark bulunmaktadlr.400 Volt altmda gekebilecegi indiiktifakirnlar ise;

I, = U/Z, =400/0,14915 =2681A12= U/Z,=400/0,53694=745A

elde edilmektedir. Bu akim degerlerininytiksek olmasl gii9 iinitesinde seri rezo-nans baglantlsmm kullamrrnm imkanslzk!lrnaktadrr. Yapilacak paralel rezonansdevresinde bagiantisinda.fo=(2.n.O(L.C)r' formiiliinde yer alacakL ve Cnin degerleri sistemin verimini vegti9 iinitesinin saghkli 9ah§maslm karar-hhk yoniinden etkileyecektir. Kullamla-cak frekans degerini belirlerken; gii9,dalma derinligi, iletken kesiti ve yan ilet-ken karakteristiklerini de 90k iyi analizetmek gerekmektedir. Ancak tasarlanansistemin optimum §artlarl saglamaslbeklenemez, ampirik olarak da belirli biriyile§tirme yapmak gerekmektedir.

Sonu~Cr - Ni mutfak kaplanna taban yapI§tml-masma ili§kin olarak yapllan bu 9ah§-mada indiiksiyon fmnm tasanrrnna ili§-kin yakla§lm ortaya konmu§tur. KlSltla-ma saylsmm fazla olmaSI her ne kadar birtakim gii9liikleri beraberinde getirse dea§llamayacak engeller olarak gortinme-mektedir. Daha sonraki a§amada fizikselolarak gergekle§tirilen fmmn ampirikolarak davrarn§1 incelenebilir.

Kaynaklar[I] M. Kamli, S. Yamamoto and M. Abe," A 50 150 kHz Half Bridge Inverter forInductIOn Heating Applications", IEEETrans. Ind. Applicat., vol.43,no.l, pp163-172,Feb 1996

[2] M.K. Kazirnierczuk, R.C. Cravens,"Current-source Parallel-ResonantDC/AC Inverter with Transformer",IEEE Trans. Power Electr., vol.ll, no.2,March 1996