Malachy O’NeillUlster University

New Strategy – Same Values

• “Ulster GAA: Leading, Supporting and Enriching Communities”

• 2016-2020

“strengthening its position as the Province’s leading amateur sporting, cultural; community; and volunteer-driven movement”

Gaeilge sa Chlub

• Partnership: Ulster University & Ulster GAA

• New Strategy – Foreword by Uachtarán Michael Hasson:

“The GAA makes a significant contribution to the local community through our games and cultural activities, which in turn generate a sense of pride of place, civic identity and improved health and wellbeing.”

Focus on language & culture

• “Games, coaching, health, refereeing, culture, language, volunteerism and fit for purpose units are at the centre of our strategy.” (Michael Hasson)

• “The key strategic themes around volunteers, leadership, stewardship, integration and inclusiveness are there to celebrate and support our sporting and cultural heritage.” (Danny Murphy)

Mission Statement

Ulster GAA is:An inclusive, club and community focused organisation that is modern, innovative & driven by volunteers promoting our unique amateur ethos.Ulster GAA will continue to enable engagement in sport, culture, language and health through well organised club and county activities, facilitated by good governance and fit for purpose units.

Vision

• To grow our sporting and cultural heritage, embedding good governance and inclusive club and community engagement.

Strategic Goals

Capacity Building

• Diploma = Upskilling GAA volunteers• Challenge – Líofa 2015 …• Pathway to tertiary level education• Employability and career opportunities• Cultural appreciation and diversity

Gleann an Iolair

Gleann an Iolair – athshealbhú na teanga/ reclaiming the language

• Club established 1925; Camogie club 1946• Irish ceased as a community language approximately 75 years before• Evidence of early branch of Conradh na Gaeilge• Place-names, family names retaining the language• Strong cultural tradition (Scór)• Language studied at School Level / Gaeltacht Courses

• St. Patrick’s, Maghera• St. Paul’s, Kilrea• Loreto College, Coleraine

Gleann an Iolair – athshealbhú na teanga/ reclaiming the language

• Serious de-population until 2000, with new housing development• Initial attempts at Irish classes with local community group (2000 –

2002)• Occasional talks on place-names; small ‘exam’ classes (2002-2005)• Hiatus – lack of teachers/ space• 2010 – Craobh Ghleann an Iolair established• 2010 – present: 6 classes per week + Primary School classes• 2014 – all club communication and signage bilingual• 2016 – 24 children at Coláiste Bhríde, Rann na Feirste

2013…...Naíscoil Ghleann an Iolair

An Gleann, Machaire Rátha

An Gleann, Machaire Rátha

• Strong tradition of Scór• Strength in Dancing and Singing competitions• Recent Ulster Titles:

• Rince Foirne (Scór na nÓg & Scór Sinsir)• Amhránaíocht Aonair (Scór na nÓg & Scór Sinsir)• Rince Seit (Scór na nÓg)• Provincial Titles won in Ballad Group

An Gleann, Machaire Rátha

• 7 All-Ireland Titles (Rince Foirne)• 2 Amhránaíocht Aonair (Allie Bradley & Hannah Ferguson)• Tráth na gCeisteanna• Consistently high achievers in Derry Scór• However….this comes at a price

An Gleann, Machaire Rátha

• Club priority to promote culture• Active cultural officer necessary• Scór work begins in Summer…NOT two weeks before competition• Club members willing to promote Scór at County/ Provincial and All-

Ireland level• ALL children get a chance to take part

• MOL AN ÓIGE AGUS TIOCFAIDH SÍ

CLG Gaoth Dobhair

An Ghaeilge sa Chlub.

Foghlaim• Sean Ghaeilge an príomh theanga ata sa Chlub Gaeltachta seo. Bíonn an oige

ag foghlaim an teanga tre freastal ar traenail agus cursai oiliúnt. Oibríonnmuid tre mhean na Gaeilge tre gach ghné den teanga,cluichí, cursaí soisialta, oiliunt agus cultúr. Bíonn tacaíocht ar fail do thuismitheoiri fósta masga.Láidreachtaí

• Laigeachtaí• Moltaí

Culra

Eolas Ginearalta faoin Chlub.• Bunaíodh CLG Ghaoth Dobhair i mí Dheireadh Fomhair na bliana

1931• Bhí Cumann Luthchleas Gael Ghaoth Dobhair larnach í mbun

Comortas Peil na Gaeltachta sa bhliain 1969.• Rinneadh an clubtheach a oscailt go h-oifigiul ar an 28u Deireadh

F6mhair 1984,agus imriodh cluiche dushlaine idir Dun na nGall agusGaillimh i Machaire Gathlan an Ia sin.

Culra• Ta peil na gcailini ag dul go maith le roinnt blianta fosta. Comortas Naisiúnta Peil

na Gaeltachta bainte acu sa bhliain 2012 sa bhaile. ·• Iomanaiocht agus camogaíocht ag dul ó neart go neart sa clúb le cupIa bliain

anuas fosta.• Tá craobh an Chandae sinsinsir ag Gaoth Dobhair 13 uair idir 1954 – 2006• Rinneadh an clubtheach a oscailt go h-oifigiul ar an 28u Deireadh F6mhair

1984,agus imriodh cluiche dushlaine idir Dun na nGall agus Gaillimh I MachaireGathlan an Ia sin.

Stadas.Tá ainm ar gclub in Ghaeilge.

Ta tus aite tugtha i gconaí don teanga tre:-

• Clarú na n-imreoiri agus san imirt cluichf.• ImeachtalSp6irt agus Soisilata• lmeachtalCultura• Pairt de Sheachtain na Gaeilge• Scór Sinsear• Scór na n6g.• Cailfn Gaelach• Com6rtas Peil na Gaeltachta.• La Gaelach Spóirt• Campaí Samhraidh

Feicealacht

• Ta an Ghaeilge sofheicthe in gach abhar fografocht agusbolscaireachta againn. M.sh sufomh idirlfon, fograf sa nuacht litir, r.na.g, posteirf,sri. Bfonn muid pairteach ann gach com6rtas a thiglinn leis an Ghaeilge a chuir chun cinn.

• Ta ainm an chlub seo le feiceal go rialta ann cursaíSpoirt, Scór Sinsear, Comortas Peil, Cailín Gaelach, Scór na n-Óg,Trathna gCeist,Oiche Siamsaiocht sa Chlub, lmreoiri ar an phairc ag caint na Gaeilge. Traenail deanta tre mhean na Gaeilge. Fograí san lonad I nGaeilge.

Plean

• Limisteir Ghaeltachta Chatagair A,a chuimsfonn na toghranna a bhfuil breis is 67% da ndaonra iomlan {3bl.+) ina gcainteoirf laethaula Gaeilge.

• Is iad seo na toghran a bhfuil a speictream is airde usaide Gaeilge le fail iontu agus seasmhacht airithe le sonru ar an bpatrun usaide Gaeilge sna rannóga aoise ar fad,ce is moite d'iompar teanga na n-6g.

• Is ionann 67% den phobal a bheith ina gcainteoiri laethula Gaeilge agus tairseach chinniunachtheangeolafocht." Ta an phleanail teanga dushlanach.Teann dearcadh I bhfeidhm ar iompar teanga. Baineannan phleanail teanga le daoine.

• Is e an plean teanga is fearr agus is eifeachtach na an plean ata tuisceanach ag muintir na haite nó an nósmaireaht teanga. Is beatha teanga ar bith í a labhairt.

• Ta coiste Cultura againn sa Chlub leis an phlean teanga a chuir chun cinn. Ta muid pairteach sa PhleanCeantair don Pleanail Teanga. Tus aite I gconaí tughta don Ghaeilge idir briathar, beart agus gníomh.

• Ta lonad CLG ag usaid an Ghaeilge do gach aoisghrupa sa phobal rud a fhagann gurb e an t-lonad seo croílar soisialta, forbartha agus culturtha an cheantair.

Usaid

• Ta an pheil Ghaelach agus Cumann Luthchleas Gael mar phairt larnach de shaol phobal GhaothDobhair agus dluth cheangal ag an phobal ar fad leis an chumann . ldir peil na bhfear, peil na mban, Bord na nÓg, traenail faoi aois,sinsear,soisear, iomaiocht, camo0gaíocht,scór na nÓg,scórsinsear, bingo, ciorcaid ball reatha san ionad spóirt, campaí samhraidh, comortas an chaillnghaelaigh, trath na gceist, oiche siamsaíocht,imeachtaí soisialta, Dinnear Chinn Bliana, Club Cead, Cursaí oiliunt agus go leor imeachtaí eile.

• Do 2014 bhí 693 ball againn,386 ball sinsearacha,agus 296 faoi ocht mblian deag daois.

• Baineann go leor grupaí aitiula usaid as an lonad fa choinne imeachtaí a reachtail chomh maith. Gasóga,Pobalscoil,Lucht Aclalocht,gach aoisghrupa idir leanbh agus aibf.

Plean Gaei/ge do Fhochumann Luthchleas Gaeil GhaothDobhair.Raiteas Misean

• Forbairt an duine, an teaghlaigh agus an phobail, tri oideachas, tri oiliuint, tri seirbhisi agus tri gniomhaiochtai a fhasann as teanga agus as duchas na Gaeltachta.

• Cosuil le gach pobal Gaeltachta sa tir, ta an Ghaeilge faoi bhru sa phobal seo. Tuigeann CLG Ghaoth Dobhair an meid seo agustuigeann an Coiste Stiurtha nach mór beart agus gniomh a dheanamh lena chinntiu go mairfidh an teanga sa cheantar.

• Ta an pobal bróduil as an teanga agus as an oidhreacht a sinsear. Leis an teanga mairstean ba choir go mbeadh an bród seo le haithint i ngach teaghlach, in ngach eagraiocht agus coiste, I ngach scoil agus eaglais agus I ngach ionad sa cheantar. Ta formhórna fostaiocht sa cheantar bunaithe timpeall ar thionscail na teanga. I

• Is I an Ghaeilge an phiomhdheis fostaiocht sa cheantar. Againn ta Udaras na Gaeltachta, Roinn na Gaeltachta, Raidio na Gaeltachta, T.G.4, Colaisti Gaeilge, Mna ti, Muintearas Togra Oideachais Gaeltachta, Acadamh na hOIlscoile Gaeilge, Crannóg, Naoinrai, Naiolann Ghaoth Dobhair agus go leor ei/e.

• San ait a bhfuil pobal beidh eileamh fosta ar dheiseanna caitheamh aimsire agus spóirt. Beidh eileamh ag tuismitheoiri da gclannagus cruthfidh seo an deis oidhreachta luachmhar teanga, agus

• chaitheamh aimsire a thabhairt do ghluin eile. Ma dheantar e seo ar fad tri Ghaeilge cinnteofar go mairfidh an teanga gluin eile. • ‘’Is ó ghluin go gluin a mhaireann teanga.’’

Plean Gaei/ge do Fhochumann Luthchleas Gaeil GhaothDobhair.Raiteas Misean

• Fad is go bhfeicfidh an pobal gurbh I an dteanga a thugann fostaiocht sa cheantar feicfear agus tuigfear tabhacht na teanga. Feicfear agus tuigfearbuntaisti eacnamaiocht na teanga agus da n]ir cruth6far dea-thoil don teanga. Is leis an bpoba/ an teanga agus caithfidh an pobal uineireacht a fhalcadh ar an teanga.

• Ta C.L.G Ghaoth Dobhair pairteach sa Phlean Pleanail Teanga ata ag tarlu sa phar6iste san am i lathair.

• Ta Oifigeach Culturtha mar Oifigeach Caidreamh Poibli dons

• Meitheal Pleanail Teanga an larthuaisceart.

• Ta Plean Teanga ag an Fochumann 6 bhi 2010 ann agus ta Plean ur eile le cuir cur os comhair an Cruinniu Chinn Bliana ann Eanair 2016.

• lata le seo ta an Plean Teanga ata aontaithe le 2010 ann. Rinneadh cine sa am sin Plean a dheanamh amach don Chlub agus clai leis.

• Ta nios mo agus nios mó imeachtai ag tarlu sa Chlub achan bhliain.

Plean Gaeilge do Fhochumann Luthchleas Gaeil GhaothDobhair.

• Sa bhliain 2010 d'fhoilsigh an Rialtas Straiteis 20 Bliain donGhaeige - 2010-2030. Sa phlean sin deirtear: "Is e aidhm pholasai an Rialtais i Ieith na Gaeilge na usaid agus eolas ar an nGaeilge a mheadu mar theangapobail ar bhonn ceimiuil."

• Faoin gceann teideal Reimsi Gniomh-An Ghaeltacht, deir an Straiteis20 Bliain don Ghaeilge; "Tosofar próiseas teanga gus deanfar plean teanga a ullmhu ag leibheal phobail do gach ceantar Gaeltachta faoin Acht nua agus ta bunus de sin deanta anois. Sna pleananna sin ta teangalanaithe. Cuimseofar gach gne de shaol an phobail• sna ceantair sin iontu". De reir na Straiteise 20 bliain, beidh"...• ghniomhachtailpleananna sna pleananna teanga sin leagtha amach faoi Na ceann teidil seo a leanas:

• Pleanail Oideachas• Seirbhisi Tacaiochta Teaghlaigh• Seirbhisi Oige

Plean Gaeilge do Fhochumann Luthchleas Gaeil GhaothDobhair.

Plean Gaeilge do Fhochumann Luthchleas Gaeil GhaothDobhair.

Deiseanna Foghlaim agus Nascanna leis An Phobal

Ta muid ag comh-oibriu leis na hEagrais seo a leanas i dtaobh ranganna Gaeilge do agus oiliuint.

• 1. Rang Gaeilge le TEG leis an Chrannóg- fa choinne daoine a bhfuil suim acu ann scrudaithe a dheanamh.

• 2. Comhra Gaei/ge agus bunus gradamaigh Le Muintearas ThIr Chonail achan mhaidin De hAoine I rith an gheimhridh.

• 3. Rang le Tuismitheoir agus Paistf Óga, ta muid ag comhoibriu le Naoilann Ghaoth Dobhair + lonad Naomh Padraig. Gaeilge, ceol agus craie agus bia blasta.

• 4. Bhí an Acadamh ag baint usaid as an lonad I rith an tsamhraidh fa choinne na Colaistf Gaeilge -Hibernia agus Gael Linn ranganna Gaeilge agus cluichí.

• 5. Bíonn cursaí eile san lonad trea mhean na Gaeilge cosuil le Cursaí Cosaint an Linbh don fhoireann ar na campai samhraidh agus bainisteoirfí ag ple leis na paistí.

• 6. Bíonn cursa fa Ieith againn I gcomhar le Muintearas fa choinne deagoirfí mar cheannairído na Campaí.

Deiseanna Foghlaim agus Nascanna leis An Phobal

Ta muid ag comh-oibriu leis na hEagrais seo a leanas i dtaobh rangannaGaeilge do agus oiliuint.

• 7. Bíonn ceilí againn fa choinne na Colaistí Gaeilge i mí Iúil.• 8. Bíonn muid mar phairt de Scoil Cheoi/ Gheimhridh Ghaoth Dobhair.

Ranganna damhsa agus ceol.• 9. Bíonn Disco againn oiche Deardaoin ó Meitheamh go• Lúnasa agus ceann ag an Chaisc agus ag an Nollag fa

choinne oige na aite agus daoine óga na haite ag obairacu.

Deacaireachtaí atá romhainn le laidríu agus feabhsú an Ghailge sa Club agus sa phobal

1. Nil moran suim ag na tuismitheoirí a bheith ag leamh agus scriobh na Gaeilge, fiu cainteoiri liofa. Bionn said de shior ag curatu an /eagan I mBearla.

2. Na tuismitheoiri ar bheagan Gaeilge. Bionn cuid acu ag cuardu ranganna ach ni mian le moran t iompu suas ag na ranganna fiu agus iad saor in aisce.

3. Ni moran suim ag na baill ann oicheanta siamsaiocht do dhaoine fasta. Is iad na tuismitheoiri agus an pobal ceanna a bhionn ag na imeachtai uilig.

4. lontach deacair freastal a dheanamh ar Scor Sinsear. Rachaidh daoine ar an ardan ach ma luaigheann tú an focal comortas ni bheidh suim acu pairt a ghlacadh.

Deacaireachtaí atá romhainn le laidríu agus feabhsú an Ghailge sa Club agus sa phobal

5. Ta meoin aigne Bearla ag cuid mhor daoine go fóill. Labhraionn siad Gaeilgefhad agus ata siad sa chlub theach ach taobh amuigh den doras iompaíonn siad arais ar an Bhearla.

Samplaí de na Comoratis a bhionn a reachtáil sa chlub theachC.L.G Ghaoth Dobhair. Comortas Scor na nOg 2016Caithfidh na h-iarrth6iria bheith faoi17 ar an 1Eanair 2017 agus a bheith ina mballreatha don chlub.• Ceol aonarach• Ceolbailead- (ldir 2 agus 5 dhuine sa ghrupa)• Ceoluirlise• Trath na gCeist. (4 ar gach foireann).• Filiocht• SceitseTuilleadh eolais le fail 6Sile Ui Ghallch6ir, Oifigeach Culturtha086 7979336

Samplaí de na Comortais a bhíonn a reachtáilsa chlub theach

C.L.G. Ghaoth Dobhair.

Drama aonair leiriu úr "0 Pheann an Phiarsaigh"

Le

Noel Ó Gallchoir

+

A Chairde

Sa

Chlub Theach Machaire Gathlan. Satharn 19u Marta 2016

8.00 i.n.

Cead lsteach €5.00

Samplaí de na Comortais a bhíonn a reachtáil sa chlub.