Making Ebook Project BOOKAHOLIC...

TRUYỆN CỔ GOSTA BERLINGS

Selma Lagerlöf

Making Ebook Project

BOOKAHOLIC CLUB

Selma Lagerlöf TRUYỆN CỐ GOSTA BERLINGS

2

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

• Tên tác phẩm: TRUYỆN CỔ GOSTA BERLINGS • Nguyên tác: La Legende de Gosta Berlings • Tác giả: Selma Lagerlöf • Dịch giả: Trần Thiếu Sơn • Nhà xuất bản: Văn Học • Năm xuất bản: 1986 • Số trang: 326 • Khổ sách: 13 x 19 cm • Giá bìa: 25 ñồng

ðánh máy: Thùy Ty, Huyền Linh, Hạnh Dung, Lâm Duy, Thanh Thủy Kiểm tra: Xuân Trang Chế bản ebook: Thảo ðoàn Ngày thực hiện: 09/10/2011 Making Ebook Project #193 - www. BookaholicClub. com


3

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

GIỚI THIỆU TÁC PHẨM

ðây là một tiểu thuyết ấn tượng mạnh mẽ, chứa ñựng sự hoang dã và huyền bí ñược tác giả viết với một văn phong bậc thầy. Khi tác giả viết Gosta Berling saga thì Thụy ðiển ñã ñi sâu vào con ñường tư bản hoá. Bao nhiêu trang viên phải ñem bán ñấu giá và ñã rơi vào tay các chủ tư bản. Bà ñã kể lại các sự kiện diễn ra từ ñầu thế kỷ XIX, thời mà nông thôn còn xa lạ với chủ nghĩa tư bản.

Tư tưởng triết học và nhân vật xuyên suốt tiểu thuyết “Gosta Berling” là Selma Lagerlof xem tình yêu như phép lạ duy nhất trên trần thế, mỗi phép lạ có khả năng biến cải thực sự. Bà không hề bịa ñặt những chuyện xảy ra trong tác phẩm “Gosta Berling” ñể thêu dệt những thiên cổ ñược ly kỳ hơn.

Trong Gosta Berling saga, tác giả ñã khắc hoạ rất sinh ñộng những nông dân ñầu óc còn nặng mê tín dị ñoan, cho rằng bất kỳ nơi nào trong thiên nhiên cũng có thần linh. Dân chúng tin vào giờ tốt, giờ xấu, ñiềm lành, ñiềm gở vì họ tin rằng có thần linh, ma quỷ. Chính Gosta Berling là mục sư mà vẫn phải công nhận rằng nông thôn Thụy ðiển tin quỷ hơn tin Chúa trời, tin vào yêu ma hơn tin Chúa.

Gosta Berling Saga gồm những truyền thuyết dân gian và những sự việc xảy ra trong truyện ñều diễn ra từ ñêm lễ Giáng sinh năm nay ñến lễ Giáng sinh năm sau. Tác giả ñã lồng ghép các câu chuyện và cảnh sắc thiên nhiên qua các mùa trên ñất nước Thụy ðiển, lại khéo kết hợp tình tiết câu chuyện với ñời sống lao ñộng và vui chơi hội hè của nông thôn Thụy ðiển trong suốt một năm.

Gosta Berling là nhân vật chính của tiểu thuyết, tính khí thất thường, dễ bị kích ñộng, là ñối tượng lý tưởng cho mê tín dị ñoan tác oai tác quái. Anh luôn bị ám ảnh nặng nề là số kiếp anh không bao giờ hạnh phúc. Gosta ñã tự rời bỏ cuộc ñời mục sư vì tâm thần hoảng loạn, ñinh ninh rằng anh sẽ bị Thượng ñế trừng phạt. Gosta Berling tin vào số phận và là nạn nhân của thuyết ñịnh mệnh.

Cuộc tình của Gosta Berling với Marianne Sinclairce tan vỡ là do tính tự ti của anh. Anh cho rằng mình là một mục sư bị phế truất thì làm sao có thể xứng ñáng với cô con


4

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

gái xinh ñẹp của một ông chủ giàu có. Nhưng khi thấy Marianne là bệnh nhân của căn bệnh ñậu mùa ghê gớm thì một tình thương yêu không tả xiết tràn ngập tâm hồn anh khiến anh quyết tâm giữ cô lại ñể yêu cô, bảo vệ cô, ñền bù cho cô, trả nghĩa cho cô. Nhưng khi cô theo bố về nhà thì Gosta nổi cơn thịnh nộ với cô vì tự ái, và anh ñã một mực khăn khăn là sẽ không bao giờ tha thứ cho cô vì cô ñã bỏ ñi, và tinh yêu của anh ñã chết. Còn hôn lễ của Gosta Berlings và Elisabeth là do những người tốt bụng ñứng ra tổ chức cho họ, do Gosta thương cảm trước bao nỗi ñắng cay, khổ sở của Elisabeth và muốn cho sinh linh bé nhỏ, con của Elisabeth, ñược có bố nên ñã ưng thuận kết hôn. Cuộc ñời của Elisabeth và cuộc ñời của Gosta Berling kết hợp lại với nhau cùng nhau vượt qua sóng gió, tai họa, ñau khổ. . .


5

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

“Cuốn tiểu thuyết của Selma khác nào một cánh cửa mở vào thế giới của dân tộc

Thụy ðiển và các nước Bắc Âu, xứ sở của băng tuyết, với hàng chục số phận, và số phận

nào cũng lôi cuốn và lay ñộng trái tim chúng ta…”

Và Selma là người phụ nữ ñầu tiên trên thế giới nhận giải thưởng Nobel văn

chương, cũng là người phụ nữ ñầu tiên ñược bầu làm Viện sĩ Viện Hàn Lâm Thụy ðiển.

“Hơn cả công chúa, hơn cả Vương hậu, ñó là Selma Lagerlöf” (Mac Xoorrianô).

Hơn tất cả những vinh quang phù phiếm, và vay mượn, tác phẩm sáng tạo của

Selma, trái tim yêu thương bất diệt của bà là những ñóng góp vô giá cho các dân tộc.

Dịch theo bản dịch tiếng Pháp của André Bellessort

LA LEGENDE GÖSTA BERLING

Librairie Stock, Delamain et Boutelleau – Paris, 1926.


6

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

NỮ VĂN HÀO SELMA LAGERLÖF VÀ TIỂU

THUYẾT YƠXTA BECLING

(Lagerlöf, tranh vẽ bởi Carl Larsson, 1908)

Trong nguyên văn, Selma ñặt tên cho tác phẩm của mình là: Gösta Beclings Saga.

Saga là một loại hình văn học dân gian của các nước vùng Bắc Âu, mà ta có thể dịch là

truyện cổ, là truyền thuyết hoặc ñơn giản hơn: truyện.

Truyện Yơxta Becling là tác phẩm ñầu tay của Selma Lagerlöf. Vào ngày lễ Giáng

Sinh năm 1891, cuốn sách ñược xuất bản ở Stockholm và ñược các dân tộc Bắc Âu xem

là một cuốn sách kỳ diệu.


7

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Từ ñó ñến nay, cuốn sách ñã ñược dịch ra hơn 40 thứ tiếng trên thế giới. Nó làm say

lòng mọi người vì cái chất truyền kỳ của câu chuyện ñược lọc qua vẻ ñẹp tâm hồn một

phụ nữ giàu tình cảm là tác giả. Thông qua câu chuyện ñầy những tình tiết phiêu bạt của

chàng hiệp sĩ Yơxta Becling, Selma ñã thể hiện chẳng những số phận của cuộc ñời hiện

thực ñầy niềm vui và những ñắng cay của những con người giữa cuộc ñời; mà toàn bộ

câu chuyện còn chứa chan nhân ái, sự thông cảm và thương yêu, sự thiết tha chăm sóc

và chia sẻ, lòng vị tha và ñức hy sinh… Và chính lòng nhân ái ấy ñã tạo nên cho tác

phẩm chất thơ ñằm thắm, tạo nên nghệ thuật “nói thẳng vào lòng người”, tạo nên tài

sáng tạo của một câu chuyện với biết bao ñiều thích thú, mà rất tự nhiên bình dị.

Cuốn tiểu thuyết của Selma khác nào một cánh cửa mở vào thế giới của dân tộc

Thụy ðiển và các nước Bắc Âu, xứ sở của băng tuyết, với hàng chục số phận, và số phận

nào cũng lôi cuốn và lay ñộng trái tim chúng ta, những người sống ở một ñất nước nhiệt

ñới.

Bởi vì, thông qua ñó là cuộc sống, là khát vọng và nỗi ñau của cả một ñất nước, một

dân tộc, và cũng là của toàn nhân loại.

ðất nước ấy, chỉ có tám triệu dân, ñứng ñầu là vị Thủ tướng vừa bị sát hại là Olof

Palme, với tất cả sự phẫn nộ của lương tri bị xúc phạm vì tội ác của ñế quốc Mỹ trong

cuộc chiến ở Việt Nam, ñã ñứng bên cạnh Việt Nam trong những ngày giông bão…

ðất nước ấy, mà tiếng nói không ñược phổ biến, qua Selma và tác phẩm của bà, ñã

làm cho các dân tộc khác hiểu mình, yêu thương và kính trọng.

Từ sinh thời Selma, Yơxta Becling ñược ñặt tên cho một con tàu biển và tiểu thuyết

Yơxta Berling từ lâu ñã vượt qua các ñại dương.

Và Selma, cùng với Yơxta Becling và hàng loạt tác phẩm khác của bà, ñã ñược cái

vinh dự là người phụ nữ ñầu tiên trên thế giới nhận giải thưởng Nobel văn chương

(1909) và ñược bầu làm nữ Viện sĩ ñầu tiên của Viện Hàn Lân Thụy ðiển (1914). Bao

nhiêu vòng nguyệt quế ñã phủ lên cuộc ñời người phụ nữ ấy, nhưng bà ñã không yên ngủ

trong vinh quang, mà suốt ñời bà vẫn là một chiến sĩ nhiệt thành ñấu tranh cho chủ

nghĩa nhân ñạo, chống chiến tranh, chống chủ nghĩa phát xít, chống phân biệt chủng

tộc.


8

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Selma là một phụ nữ, một ñóa hoa hồng dịu dàng và kiêu hãnh, ñồng thời là một nhà

văn - chiến sĩ.

*

* *

Selma Lavitza Lageclof (Selma Otliliana Lovisa Lagerlöf) sinh ngày 20-11-1858 tại

tỉnh Vecmlanñ, Thụy ðiển, trong một trang trại nhỏ mà sau này ñược toàn thế giới biết

ñến - trại Morbacka.

Trang trại ấy với ngôi nhà thấp kiểu cổ, là tuổi thơ của Selma, với biết bao kỷ niệm

về gia ñình, nơi thấm vào tâm hồn bà tình yêu thơ ca, âm nhạc, tình yêu thiên nhiên, và

nhất là tình yêu những câu chuyện cổ dân gian, tối tối ñược nghe kể bên ánh lửa trong

gia ñình, trong những ngày thơ ấu bà bị bệnh bại kiệt và sống cô ñộc trong thế giới của

mộng ảo.

Theo lời của chính bà, “những câu chuyện cổ ấy là những bạn cố tri thân yêu, thời

xưa… ñã ñem ñến cho kẻ sống dốt nát và cô ñộc những hình ảnh ñầu tiền của một cuộc

ñời phiêu lưu”.

1858 bố mất, trại Morbacka bị bán ñi; 1887 Selma tốt nghiệp ðại học sư phạm và ñi

dạy ở một trường trung học trên một cảng nằm trên bờ biển phía nam.

Cô giáo Selma quan tâm ñến những vấn ñề lớn lao của thời ñại mình ñang sống, và

góp tiếng nói của thời ñại bằng một tác phẩm văn chương: ñó chính là Yơxta Becling.

Từ ñó, Selma chuyên viết văn. Năm 1894 ra ñời tập truyện ngắn “Những dây ràng

buộc vô hình”; 1897, cuốn “Những phép màu của phản Cơ ñốc”; 1901 bộ tiểu thuyết

lớn “Vêru-xalem”; 1902, một truyện cổ kể về bước ñường sáng tác của mình; 1906,

cuốn truyện viết cho thiếu nhi nổi tiếng “Cuộc du lịch của Ninx Hônyecxun trên khắp

ñất nước Thụy ðiển”; 1911: Ngôi nhà của Liliêcruna, 1912, tác phẩm lạ lùng: Người

ñánh xe bò của thần Chết; 1914: Hoàng ñế Bồ ðào Nha, 1918: Người ñi ñày, một bản

cáo trạng lên án chiến tranh; 60 tuổi, bà viết cuốn tự truyện lấy tên trang trại thân yêu

của mình Morbacka (1922). . . Danh mục các tác phẩm nổi tiếng của Selma còn tiếp nối

cho ñến những năm cuối ñời. Một sức sáng tạo khổng lồ.


9

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Ngày 16 tháng 10 năm 1940, Selma Lagerlöf qua ñời, khi ñại chiến thế giới thứ II

lan ñến Bắc Âu; cái chết của bà gây xúc ñộng toàn dân; chiếc tàu mang tên nhân vật

tiểu thuyết của Selma, Yơxta Becling kéo còi báo tang và trên mặt biển Bantic các tàu

khác cũng kéo còi chia sẻ nổi ñau ấy của ñất nước và nhân dân Thụy ðiển, Cả nước

Thụy ðiển ñể tang, từ triều ñình ñến dân dã.

“Hơn cả Công chúa, hơn cả Vương hậu, ñó là Selma Lagerlöf”. (Mac Xôrianô)

Hơn tất cả những vinh quang phù phiếm, và vay mượn, tác phẩm sáng tạo của

Selma, trái tim yêu thương bất diệt của bà là những ñóng góp vô giá cho các dân tộc.

SỞ VĂN HÓA THÔNG TIN NGHĨA BÌNH


10

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

NHẬP ðỀ

I - NGƯỜI MỤC SƯ

Chờ mãi, bây giờ mới thấy mục sư lên giảng ñàn… Giáo dân trong xứ ngẩng ñầu lên. A, ñúng là mục sư ñây rồi! Vậy ra hôm nay có làm lễ, không phải như chúa nhật trước và bao nhiêu chúa nhật khác.

Mục sư còn trẻ tuổi, người cao dong dỏng. ðôi mắt sâu như mắt của một thi nhân, cái cằm cương nghị như cằm của một chiến sĩ. Tất cả con người mục sư có một vẻ ñẹp ñộc ñáo và bừng bừng sinh lực nội tâm.

Giáo dân cảm thấy bị chinh phục một cách lạ thường. Người ta quên thấy mục sư ở quán rượu ra, chân nam ñá chân chiêu giữa những bạn bè vui nhộn như Bêrencroix, ông ñại tá có bộ ria mép bạc và rậm, và ông ñại úy lực lưỡng Krixchian Becg. Mục sư mải chè chén ñến nỗi bao nhiêu tuần liền không nhớ ñến nhiệm vụ hành lễ và giáo dân trong xứ phải khiếu nại, trước là khiếu nại lên mục sư xứ, rồi lên giám mục và giáo hội ñịa phận1. Thế là giám mục ñã ñến tiến hành cuộc ñiều tra. Người ngồi kia, trong gian hát kinh, ngực ñeo thánh giá vàng; và những nhà thần học ở Kaclxtañ, và những mục sư các xã lân cận ñều ngồi quanh người.

Hồi ấy vào quãng 1820, người ta còn khoan nhân ñối với những kẻ nghiện rượu. Nhưng mà, Yơxta Becling, viên mục sư trẻ tuổi ấy, ñã uống rượu ñến nổi quên cả những phận sự thông thường nhất của giáo chức. Cho nên người ta có bãi chức chàng thì chẳng có gì ñáng lạ.

Trên giảng ñàn, Yơxta vẫn ñợi; và trong khi người ta hát những câu cuối cùng của bài tụng ca, trước bài thuyết giáo, thì chàng chợt nghĩ ra rằng ở trong giáo ñường này toàn là kẻ thù của chàng cả, ngồi ở tất cả các ghế kia toàn là kẻ thù cả. Ở trên cao, trong các hành lang, giữa các chúa ấp và thân hào; ở dưới thấp, trong ñám nông dân và nhóm

1 Hội ñồng giáo sĩ giúp giám mục trong việc coi quản ñịa phận thuộc quyền giám mục.


11

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

những người mới bái lĩnh thánh thể, cũng chỉ toàn là kẻ thù của chàng cả. Chơi ñại phong cầm là một kẻ thù; ñánh ñại phong cầm2 là một kẻ thù.

Tất cả mọi người ñều muốn kiếm chuyện với chàng, từ những trẻ con người ta ñem theo ñến nhà thờ cho ñến người gác, một cựu chiến binh người thẳng ñườn ñưỡn, vẻ tự ñắc; ñã chứng kiến trận Laipxic3. Yơxta cảm thấy như cần phải quỳ xuống cầu xin họ rủ lòng thương. Nhưng tức khắc một cơn phẫn nộ nổi dậy trong lòng chàng. Chàng nhớ lại con người chàng năm ngoái, khi người ta thấy chàng bước lên giảng ñàn này lần thứ nhất: một con người trong trắng không tì vết. Thế mà giờ ñây, cũng trên giảng ñàn này, chàng phải ñứng nhìn người ñeo thánh giá vàng kia là quan tòa ñang xét xử chàng.

Trong khi ñọc kinh Nhập lễ, mặt chàng ñỏ bừng lên. Ừ, ñúng: chàng ñã uống rượu. Nhưng mà ai có quyền buộc tội chàng về việc ấy? Người ta có thấy cái nhà mục sư mà chẳng phải ở không? Rừng tùng âm u, ảm ñảm, mọc ñến sát cửa sổ. Hơi ẩm thấm qua mái nhà ñen sì, dọc các bức tường mốc meo. Khi mà mưa và bão tuyết lùa qua những tấm cửa kính vỡ, quật vào nhà như những ngọn roi; và từ những luống bạc ñiền, may lắm mới giành ñược chút gì cầm hơn, thì có phải chỉ là rượu mới có thể làm cho người ta khỏi nản lòng?

Vả lại, chàng chẳng phải là người mục sư xứng ñáng với những kẻ kia là gì? Tất cả bọn họ ñều uống rượu. Tại sao chàng lại không uống? Anh chồng vừa chôn vợ xong là ñã say bí tỉ ngay sau khi hạ huyệt. Ông bố ñem con ñi rửa tội, lễ chưa xong là ñã túy lúy rồi. Giáo dân trong xứ thi lễ nhà thờ ra là nốc rượu mùi ừng ực, hết cốc này ñến cốc khác, và ña số về nhà là say khướt cò bợ. À, thật thế, họ chỉ ñáng ñược một anh chàng say rượu ñể làm mục sư mà thôi!

Chính trong những cuộc lữ hành mà vì chức vụ chàng phải ñi, mình chỉ khoác một chiếc áo ngoài mỏng, ñi hết dặm ñường này ñến dặm ñường khác trên những mặt hồ ñóng băng, nơi mà tất cả mọi ngọn gió lạnh ñều hẹn hò nhau; chính những khi mà chiếc thuyền con tròng trành dưới những trận mưa như trút, những khi bão tố chàng phải xuống xe trượt tuyết ñể tự dọn lấy một con ñường giữa các ñống tuyết cho mình và cho

2 ðại phong cầm dùng ở các nhà thờ có hai loại: một loại ñánh như dương cầm, một lại thì bấm nốt ñể bơm hơi vào cho phát lên âm thanh. 3 Trận Laipxic diễn ra năm 1813 ở ðức giữa Napôlêông I với ðồng minh thứ sáu, trong ấy có Thụy ðiển; Napôlêông thua trận ấy và quân ðồng minh kéo vào ñất Pháp, khiến Napôlêông phải thoái vị lần thứ nhất.


12

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

ngựa, những khi phải lội qua ñầm lầy giữa rừng, bùn ngập ñến ñầu gối, chính những lúc ấy chàng mới tập làm quen với rượu.

Ngày lại ngày, năm tháng trôi qua, buồn rầu, ảm ñạm. Trong cuộc ñời của nông dân cũng như của chúa ấp, mọi ý nghĩ ñều ăn sâu vào ñất ruộng. Nhưng tối ñến, ñầu óc họ phá tung xiềng xích, và rượu giải phóng cho họ. Nguồn hứng dạt dào, cõi lòng ấm lên, cuộc ñời thắm lại, tiếng hát bay cao và hoa hồng thơm ngát. ðối với chàng trai trẻ ấy, gian hàng quán rượu biến thành một lạc uyển dưới bầu trời phương Nam: nho và ô liu ñâu nhau chín trên cành; những pho tượng cẩm thạch trắng nổi bật trong chòm cây lá xanh um; những hiền triết và thi nhân ñi lại dưới bóng gồi, cọ và ngô ñồng. Không, cuộc ñời mà thiếu rượu thì không thể sống nổi trong một xứ như thế này! Tất cả những người nghe chàng ñọc kinh ñều biết như vậy cả; thế mà họ cũng ñòi xét xử chàng. Họ muốn lột cái áo giáo sĩ của chàng, vì bước vào nhà ñấng Thượng ñế của họ mà chàng chếnh choáng hơi men. Nhưng mà họ thờ Thượng ñế nào, họ cho là họ thờ Thượng ñế nào, ngoài rượu ra kia chứ?

ðọc xong kinh nhập lễ, chàng cúi ñầu ñọc kinh Pater4. Khi chàng ñọc, trong giáo ñường im lặng, không nghe một hơi thở. Bỗng nhiên, mục sư ñưa hai tay túm lấy các dải áo lễ. Chàng có cảm giác lạ lùng là toàn thể cử tọa, ñi ñầu là giám mục ñã len lén lên các bậc của giảng ñàn ñến giật lấy bộ áo của chàng. ðang quì và không quay ñầu lại, chàng vẫn cảm thấy lạ về việc họ ở sau lưng và ñang lôi kéo. ðức giám mục và các nhà thần học, mục sư các xứ và các viên quản lý giáo xứ5, người giữ kho ñồ thờ và tất cả giáo dân trong xứ ñều kéo, và cố cởi tung ra hay giựt cho ñứt phăng các dải áo. Và chàng nghĩ thầm là dải áo mà ñứt một cái thì họ cứ thế mà lăn long lốc, anh nọ ñè lên anh kia, suốt các bậc thang của giảng ñàn. Chàng thấy việc ấy rõ ràng ñến nỗi trong khi cầu kinh mà chàng mỉm cười. Nhưng ñồng thời mồ hôi lạnh toát ra lấm tấm trán chàng. Thôi thế là hết; từ nay chàng chỉ còn là một kẻ ô nhục, một giáo sẽ bị lột áo tu hành, cái hạng người khốn khổ nhất trên ñời. Ăn mày trên ñường cái, quần áo rách tả tơi, chàng sẽ theo quân lưu mạnh, bọn hạ ñẳng, rượu chè be bét, ăn bờ, ngủ bụi.

4 Kinh ñọc trong buổi lễ chúa nhật. 5 Người quản lý tài sản của giáo hội trong một xứ.


13

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Kinh ñọc xong, chàng sắp bắt ñầu thuyết giáo. Một ý nghĩa làm cho tim chàng thắt lại và lời nói ngập ngừng trên môi. Chàng nghĩ thầm ñây là lần cuối cùng chàng ñược phép ñăng ñàn giảng truyền vinh quang của Thượng ñế. Lần cuối cùng! Chàng quên hết tất cả mọi chuyện rượu chè và sự có mặt của giám mục. Sàn nhà hình như sụp dần xuống ñất , mà mái nhà thì mở rộng ra, trông thấy cả trời xanh. Chàng thật là cô ñơn, quá cô ñơn.

Hồn phách chàng bay bổng lên trời; tiếng chàng vang lên trong không. Chàng gạt bỏ tờ giấy chép bài thuyết giáo; tư tưởng ñến dồn dập trong ñầu chàng như một ñàn bồ câu ngoan ngoãn. ðang nói ñây không phải là chàng, mà là ai vĩ ñại hơn kia. Và chàng hiểu rằng khi mà chàng giảng truyền vinh quang của Thượng ñế như thế, thì không ai có thể sánh kịp chàng về lời thuyết giáo rực rỡ, tráng lệ.

Còn linh hứng là chàng còn giảng. Nhưng khi nguồn hứng ñã cạn, và mái nhà ñã hạ xuống, sàn nhà ñã nâng lên, thì Yơxta nghiêng mình rất thấp, nước mắt chảy ròng ròng; vì ñối với chàng, hình như cuộc ñời ñã ñem ñến cho phút giây tốt ñẹp nhất, và phút giây ấy vừa qua rồi.

Sau khi lễ tất, hội ñồng nhà thờ họp, và giám mục hỏi người ta khiếu nại mục sư về những việc gì. Yơxta không thấy lòng xôn xao phẫn nộ và nghi kỵ như trước khi thuyết giáo nữa. Bây giờ chàng chỉ thấy rất ñỗi hổ thẹn và cúi ñầu. Chao ôi, tất cả những chuyện khốn nạn ấy lại sắp ñược lần lượt kể lại hết ñây!

Nhưng mà chung quanh bàn họp của xã, mọi người ñều im phăng phắc. Mục sư ñưa mắt nhìn người giữ ñồ thờ trước tiên: người giữ ñồ thờ vẫn ngồi yên; rồi nhìn các viên quản lý giáo xứ, rồi ñến các thân hào thôn xã và các chủ lò luyện sắt6; chẳng ai mở miệng cả. Mọi người mím chặt môi, cúi nhìn mép bàn, vẻ ngượng ngùng.

“- Họ chờ cho một người nào ñấy mở ñầu ñã chứ gì…” viên mục sư trẻ tuổi nghĩ thầm như vậy.

Một viên quản lý xứ ho húng hắng cho thanh giọng, rồi cất tiếng nói:

- Ý kiến tôi là giáo sĩ của ta tốt.

6 Thụy ðiển nổi tiếng trên thế giới về sắt thép; quặng sắt khai ñược, phần lớn ñều luyện thành gang và thép ở những lò thủ công băng than gỗ. Ngày nay cũng còn như thế. ðây là chủ các lò luyện ấy.


14

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

- Chính ðức cha cũng vừa nghe mục sư thuyết giáo như thế nào rồi, người giữ ñồ thờ nói thêm.

Giám mục nói mấy lời, nhắc ñến những lần mà nhà thờ bỏ không hành lễ.

- Mục sư cũng có quyền ốm như mọi người chứ, nông dân liền ñáp lại.

Giám mục nhắc khéo ñến những phen khiếu nại và mỗi bất bình ñối với mục sư, mà chính giáo dân ñã bày tỏ trước ñây.

Nhưng chúng khẩu ñồng tử, ñều một mực bênh vực: “Mục sư của họ còn trẻ như thế, người ta không thể… nói gì ñược. Nếu mục sư cứ thuyết giáo ñược mãi như hôm nay thì, thật ra, dù có ñánh ñổi lấy giám mục, họ cũng không bằng lòng”.

Không còn những người buộc tội, nên cũng chẳng còn quan tòa nữa. Tim Yơxta Becling nở nang, hoan hỉ; máu chàng lưu thông nhẹ nhàng trong huyết quản. Chàng không còn ai là kẻ thù nữa: chàng ñã tước vũ khí của họ ñúng lúc mà chàng không nghĩ ñến, và từ rày về sau chàng vẫn còn có thể tiếp tục làm mục sư cho họ! Hội ñồng bế mạc thì giám mục và các nhà thần học, và các mục sư xứ, và những nhân vật chính của hội ñồng ăn chiều tại nhà mục sư. Một bà hàng xóm trông nom giúp bữa tiệc vì mục sư chưa có vợ7. Bà ta cố hết sức xoay sở, và lần ñầu tiên, Yơxta thấy nhà mục sư không ñến nỗi quá ảm ñạm. Bàn tiệc dài kê ngoài trời, dưới bóng tùng; khăn bàn trắng, ñồ sứ xanh, cốc tách lóng lánh; khăn ăn gọn gang vui vẻ mời khách. Ở cổng vào, hai cây bạch dương, uốn mình trước gió như cúi chào. Lá ñỗ tùng8 và vượt tất cả mọi người về hành ñạo. Và ông già ñạo hạnh ấy hết sức ngợi khen tài ba mà giáo hữu trẻ tuổi của họ ñã ñược trời phù, và nhắc lại rằng những tài ba ấy không phải ñể cho chàng tự kiêu mà ñể cho chàng toàn tân, toàn ý với giáo chức, và luôn luôn giữ mình như một người ñi ñường với một gánh bảo vật.

7 Nhân dân Thụy ðiển theo Cơ ñốc Tân giáo, phái Luthơ, giáo sĩ ñược lấy vợ. 8 Xauyn, vua ñầu tiên của dân Do Thái, cuối thế kỷ XI tr. C. N. , ñược Thượng ñế chọn làm vua, nhưng sau không nghe lời Thượng ñế nên bị Thượng ñế ruồng bỏ, phải thua trận và tự sát. Thánh Paulux cũng người Do Thái, nguyên cũng lên ta Xauyn, làm tay sai cho chính quyền La Mã, chuyên khủng bố giáo ñồ Cơ ñốc, nhưng một hôm Giêsu hiển hiện và giác ngộ cho: từ ñó thành một nhà truyền giáo rất có ảnh hưởng và có công lớn nhất trong việc thành lập giáo hội Cơ ñốc trong thế kỷ I. Ý câu này nói rằng giám mục tưởng Yơxta bị Chúa ruồng bỏ như Xauyn, lại hóa ra ñược Chúa truyền cho linh hứng và trở thành nhà truyền giáo xuất sắc như Thánh Paulux


15

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Mục sư uống ít, nhưng lòng chàng say. Khách khứa ra về ñã lâu, mà tim chàng còn bồi hồi ñập nhanh như trong cơn sốt. ðã khuya mà chàng vẫn chưa ngủ; trước cửa sổ mở rộng, trong không khí mát mẻ của trời ñêm tràn ngập gian phòng, chàng cố làm dịu nổi thao thức băn khoăn mà dễ chịu.

Bỗng có tiếng nói:

- Còn thức ñấy chứ, giáo sĩ?

Và một bóng người cao lớn ñi ngang qua bồn cỏ. Yơxta nhận ra ñại úy Krixchian Becg, một bạn rượu trung thành của chàng. Cái anh ñại úy Krichian ấy là một thứ khách giang hồ, không gia ñình, không nhà cửa, một lão khổng lồ, cao tự ñỉnh Gurlita và ngốc như một con yêu lùn trên núi9.

- Vâng, tôi còn thức, ñại úy Krixchian ạ, mục sư ñáp lại. Anh cho là ñêm nay mà tôi có thể ngủ ñược sao?

- Vậy thì nghe ñây, ñại úy Krixchian muốn nói với anh câu chuyện này. ðại úy Krixchian lo trước rằng sẽ có những việc không tốt: hắn biết rằng từ rày mục sư sẽ nhăn nhó trước cốc rượu không dám uống nữa, vì các nhà thần học ở Kaclxtañ vừa tới ñây, có thể trở lại, và nếu nó mà còn rượu chè be bét nữa thì sẽ lột cái áo giáo sĩ của nó ñi. Có một việc tốt ñể làm: ñại úy Krixchian Becg chẳng do dự, bắt bàn tay hộ pháp của mình phải ra sức. Từ rày về sau, chẳng ai còn thấy, cả giám mục lẫn các nhà thần học, trở lại ñây nữa, và mục sư với các bạn có thể tha hồ say túy lúy trong cái nhà này. Hãy nghe chiến công của Krixchian Becg ñây này.

“Khi giám mục và các nhà thần học ñã lên xe và cửa xe ñóng chặt rồi, thì ñại úy liền leo lên ghế xà ích và ñánh xe ñưa họ ñi năm, sáu dặm. Bấy giờ các “ñức cha” ñược biết rõ là cái sinh mạng dễ lung lay biết bao trong cái xác hèn mọn của chúng ta. Mấy con ngựa rạp ra phi nước ñại… À, những kẻ ấy không công nhận cho một người lương thiện ñược quá chén một chút! Liệu hồn! ðường cái không ñể cho họ ñi ñâu. Băng ñồng, nhảy hố, lao xuống dốc, chạy dọc hồ, lội qua nước xoáy, vượt qua ñầm lầy, xe cứ phóng như bay ñưa họ ñi; từ trên núi cao, ñá trơn và dốc, ngựa cứ lao xuống, cẳng thẳng dưỡn. Sau

9 Troll là một thứ yêu tầm vóc bé nhỏ, trong truyện cổ của các dân tộc Bắc Âu, chỉ hay nghịch ñể trêu ghẹo người, chứ không ñộc ác.


16

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

các rèm da, giám mục và các nhà thần học, mặt cắt không ñược giọt máu, cứ lầm rầm cầu kinh. Chưa bao giờ họ phải ñi một chuyến xe như vậy. Cho nên, chao ôi là mặt mày họ khi xe ñỗ, họ xuống trước khách xa Rixơte, người tuy còn sống nhưng ñã bị lắc nhừ tử như những hòn chì trong cái túi da!

- Sao thế, hở ñại úy? Giám mục hỏi, khi ñại úy mở cửa xe.

- Thế nghĩa là giám mục phải suy ñi, nghĩ lại kỹ, trước khi lại ñến tra xét Yơxta Becling một lần nữa; ñại úy Krixchian ñáp như vậy; hắn ñã chuẩn bị trước câu trả lời vì sợ lúng túng.

- Vậy xin gửi lời chào Yơxta Becling, giám mục ñáp lại, và bảo anh ta rằng không bao giờ anh ta còn thấy giám mục ñến nhà nữa”.

ðó là cái kỳ công tốt ñẹp mà ñại úy Krixchian lực lưỡng, kể lại cho mục sư nghe trong ánh ñêm hè. ðại úy vừa kịp dắt ngựa trả cho quán trọ là ñến ngay ñây vì quá nóng lòng ñem ñến cái tin may này.

- Thế là anh cũng thấy rằng bây giờ anh có thể yên thân rồi ñấy, mục sư hiền hữu ạ; ông ta kết luận như vậy.

Ôi chao, ñại úy, ñại úy! Mặt các nhà thần học cắt không ñược giọt máu sau những chiếc rèm da, nhưng trong ánh ñêm sáng, mặc của mục sư còn nhợt nhạt gấp mấy lần.

Mục sư còn giơ tay lên, như ñể nện một quả ghê gớm vào cái mặt thô lỗ và ngốc nghếch của lão khổng lồ. Nhưng chàng ñóng sầm cửa sổ lại và ñứng yên giữa gian phòng, nắm tay còn chưa bỏ xuống. Vậy là, Thượng ñể mà ngày hôm ấy chàng vừa cảm thấy mối linh hứng, mà chàng vừa giảng truyền niềm vinh quang trên giảng ñàn, Thượng ñế ñã ñen chàng ra làm trò cười. Chắc là giám mục sẽ nghĩ rằng ñại úy ñã ñược mục sư phái ñi làm việc ấy, sẽ tin rằng Yơxta Becling là kẻ man trá, giả dối. Rồi cuộc ñiều tra lại bắt ñầu, và mục sư sẽ phải bãi chức.

Rạng ngày hôm sau, mục sư ñã ñi khỏi nhà thờ. Chàng từ chối không tự bào chữa nữa. Thượng ñế ñã trêu cợt chàng. Chắc chắn là chàng sẽ bị cất chức, vì Thượng ñế ñã muốn như vậy.


17

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Việc ấy xảy ra vào khoảng 1820, ở một xã hẻo lánh trong miền Tây tỉnh Vecmlanñ. ðó là tai họa ñầu tiên chạm ñến Yơxta Becling, nhưng ñó chưa phải là tai họa cuối cùng; vì những con ngựa non, không chịu ñược roi, không chịu ñược cựa, ñều cho rằng cuộc ñời thật lắm gian truân. ðau khổ vừa thích vào mình một lần là chúng ñã lồng lên, trên những con ñường hoang vu ñưa xuống vựa thẳm. ðường ñi mà bắt ñầu lắm ñá và cuộc lữ hành vừa bắt ñầu khó khăn, thì chúng chẳng biết làm gì hơn là lật ñổ gánh nặng và chạy lồng lên như ñiên dại.


18

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

II - KẺ HÀNH KHẤT

Giữa một ngày tháng chạp lạnh lẽo, một người hành khất leo lên dốc Brubu. Quần áo tả tơi, bẩn thỉu; ñôi giày mòn hết ñế và hai chân anh ta lội cả vào tuyết.

Hồ Lêuven là một cái hồ hẹp và dài của tỉnh Vecmlanñ, bề ngang thu lại, như là thắt lại ở hai chỗ, và chạy dài lên phía bắc ñến tận rừng Phần Lan, phía nam xuống tận hồ Venec mênh mông. Trong những xã nằm quanh bờ thì lớn nhất và giàu nhất là xã Bru. Xã ấy chiếm một phần bờ hồ phía tây và phía ñông; nhưng phía tây mới là nơi có những trang trại ñẹp nhất: Êkêbu, Biorn, nổi tiếng phong túc, và làng Brubu có quản hàng, trụ sở tòa án, tư thất của pháp quan, nhà ở của mục sư và nơi họp chợ phiên.

Brubu ở trên một cái dốc thẳng ñứng và hiểm trở. Người hành khất ñã ñi quá quán hàng ở dưới chân dốc, và ñang hổn hển leo lên ñoạn dốc nhà mục sư.

Trước mắt anh ta, một cô bé con kéo một cái xe trượt tuyết, chở một bao bột. Anh ta ñuổi kịp cô bé và nói:

- Xe chở nặng thế mà ngựa kéo thì nhỏ làm sao!

Cô bé quay lại nhìn anh. Cô ta bé quá, chỉ ñộ mười hai tuổi, ñôi mắt sắc và xoi mói, ñôi môi mím chặt.

- Cầu Chúa cho con ngựa còn nhỏ hơn, mà vật chỏ trên xe còn nặng hơn và lâu hết hơn nữa! Cô bé trả lời.

- Em kéo lương ăn của em ñấy à?

- Lạy Chúa! ðúng ñấy. Tôi ngần này tuổi ñầu mà phải nuôi lấy thân!

Người hành khất nắm lấy một bên xe và ñẩy giúp.

- Anh ñừng mong có gì trả công ñấy! Cô bé bảo anh ta.

Người hành khất bật cười.


19

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

- Chắc em là con gái ông mục sư xứ Brubu phải không?

- Vâng. Lắm người có bố nghèo hơn thế, nhưng chẳng ai có bố ác hơn thế. ðúng là sự thật mười mươi. Chính là con giá ông ta mà buộc lòng phải nói ra như vậy thì cũng xấu hổ, nhưng biết làm thế nào?

- Hình như bố em keo và ác lắm phải không?

- Keo à, ñúng, và ác à, ñúng; nhưng theo lời thiên hạ thì con gái ông ta, mà có ñủ thì giờ lớn lên, sẽ còn tệ gấp mấy bố.

- Tôi e rằng thiên hạ nói ñúng ñấy, em hiểu chưa? Nhưng mà em lấy bao bột này ñâu ñây?

- Sao tôi lại không dám nói với anh? Tôi lấy cắp lúa mì sáng nay trong kho của bố tôi, rồi tôi ñêm ra nhà xay.

- Nhưng em kéo về ñến nhà thì dễ bố em không trông thấy sao?

- Anh thật chẳng hiểu gì cả! Bố tôi ñang ñi thăm một người ốm ở xa.

- Có ai ñi về phía chúng ta: nghe tiếng tuyết kêu dưới một chiếc xe trượt. Nếu phải ông ta thì làm thế nào?

Cô bé lắng tai nghe, rồi bỗng khóc nức nở và hét lên:

- Bố ñấy. Bố giết tôi mất! Bố giết tôi mất!

- Một lời khuyên phải lẽ ñáng giá như bạc, một lời khuyên chóng có hiệu lực ñáng giá như vàng; người hành khất nói.

- Này, cô bé nói, anh có thể cứu tôi. Cầm lấy dây xe ñể cho bố tôi tưởng là xe của anh.

- Và tôi sẽ làm gì cái xe máy? Người hành khất vừa hỏi vừa tròng sợi dây vào vai.

- Anh kéo ñi ñâu cũng ñược; nhưng hễ tối trời thì ñem ñến nhà mục sư. Tôi sẽ ñón anh ở ñấy… Anh phải ñem ñến, nghe không, cả xe lẫn bao ñấy.


20

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

- Tôi sẽ gắng vậy.

- Anh mà không ñêm ñến thì cầu Chúa trị cho anh! Cô bé vừa chạy trốn vừa kêu.

Người hành khất quay lại, và lòng nặng trĩu, kéo xe về phía quán hàng.

Người khốn cùng ấy bị một giấc mơ ám ảnh. ði trong tuyết, chân gần như không giày, rét cóng, hồn anh ta mơ tưởng những rừng thẳm ở phía bắc hồ Lêuven, những rừng thẳm ñất Phần Lan.

Ở ñây, trên ñất Brubu này, gần cái eo thông khúc trên với khúc dưới hồ Lêuven, trong những vùng nổi tiếng giàu có và sung sướng, ấp trại của chúa ñất tiếp liền với ấp trại của chúa ñất, lò sắt tiếp liền với lò sắt; mà ñường ñi ñối với anh ta quá vất vả, chỗ ñứng quá chật chội, nơi nằm quá cứng rắn. Anh ta ước ao, với tất cả linh hồn, cảnh bình yên của những rừng thẳm bất diệt. Ở ñây, trong mỗi sân phơi, lúa ñập tựa hồ không bao giờ hết. Những bè gỗ, những xe than xuôi về không ngớt, từ những rừng của cải không bao giờ cạn. Những ñoàn xe vô tận chở quặng trên ñường, ñi vào những vết bánh sâu mà trăm ñoàn xe ñi trước ñã vạch ra và làm nhẵn. Ở ñây, những xe trượt ñón tân khách, bay từ nhà này ñến nhà nọ; và tựa hồ hoan lạc cầm cương, ñưa tình yêu và sắc ñẹp lướt nhanh trên tuyết. A, lòng anh khao khát biết bao cảnh bình yên của những rừng thẳm phương Bắc!

Ở ñó, từ mặt ñất phẳng phiu, thân cây vút thẳng lên như những rừng cột; ở ñó tuyết phủ từng lớp dày lên những cành cây im lặng; ở ñó gió bất lực chỉ lướt qua những lá nhọn trên các ngọn cao10; ở ñó anh ta muốn ñi sâu, ñi vào sâu mãi, cho ñến khi ngã xuống và chết ñi dưới những gốc tùng cao ngất. Tâm hồn bị mê hoặc, anh ta ñi về phía cái nhà mồ to lớn xạc xào ấy. Ở ñó tất cả mọi sức tàn phá sẽ ñánh bại anh ta: ñói, rét, mệt và rượu sẽ giết chết tấm thân tàn ñã chịu biết bao ñau khổ.

Vừa lúc ấy thì anh ta ñến quán hàng, và trong khi chờ trời tối, anh vào hàng và ngồi xuống bên cánh cửa, lòng nặng chề chề. Bà chủ quán thương tình, ñem cho cốc rượu; rồi một cốc nữa, theo lời khẩn cầu của anh ta; nhưng từ chối không cho cốc thứ ba và người hành khất lấy làm thất vọng. Ôi, ñược uống thêm cái rượu cay và ngọt này! Một lần nữa,

10 Rừng phương Bắc là rừng tùng bách, toàn những loài cây thuộc bộ Coniferales; ñặc ñiểm là lá nhọn, hình kim; nên thường ñược gọi là các loại cây lá kim hay cây lá nhọn


21

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

cảm thấy quả tim mình múa nhảy trong lồng ngực và những ý nghĩ của mình bừng cháy trong hơi men! Cái vị ngọt ngào, êm dịu của lúa mì! Sóng rượu trong suốt cuốn theo tất cả những khúc hát, tất cả những hương thơm, tất cả sắc ñẹp, tất cả lửa nồng của mùa hạ. Một lần nữa, trước khi chìm vào bóng tối, anh thiết tha ñược uống niềm vui và ánh mặt trời. Thế là, kể khốn nạn ñem chỗ bột ra ñổi rượu, rồi ñến cái bao, và sau cùng là cả cái xe trượt tuyết. Xong, anh ta ñược say cho ñến tối, trên ghế dài của quán rượu.

Khi tỉnh dậy, anh ta hiểu chỉ còn một việc phải làm nữa mà thôi: bởi vì cái xác của anh ñã thắng cái hồn, bởi vì anh ñã vô liêm sỉ ñem những vật mà một em bé gửi cho mình, ñổi lấy rượu uống, và chỉ còn là một kẻ thân tàn, ma dại, ô uế và nhục nhằn thì anh phải giải thoát cho cái linh hồn mình ñã bị bao nhiêu ñiều ñê tiện nô dịch. Nhận rõ tội mình vì chút rượu mà ñem bán bột mì của một em bé chết ñói, người hành khất tự mình, kết mình án tử hình.

Một giờ sau người hành khất ñã ngồi trên một chiếc ghế tựa trong gian phòng ñẹp nhất của quán hàng, ñối diện với người ñã cứu sống mình.

ðó là một người ñàn bà hình như vừa áp tải một chuyến than trong rừng về. Hai tay lọ lem, mồm ngậm cái tẩu bằng ñất, bà ta mặc một cái áo cầu ngắn bằng da cừu không lót và một cái váy kẻ sọc bằng vải len thô dệt ở nhà. Chân bà ñi ủng to; cán một con dao thòi ra khỏi áo cánh ngắn; mái tóc bạc bóng mượt chải ngược trên khuôn mặt ñẹp lão.

Bà chưa nói gì, anh ta ñã nhận ra bà thiếu tá nổi tiếng ở Êkêbu, mà người ta thường nói chuyện với anh. Dưới cái nhìn của bà, người ñàn bà oai quyền nhất ở Vecmlanñ, chủ nhân của bảy lò sắt, ñã quen chỉ huy và ñược người tuân lệnh; anh ta bắt ñầu run.

Bà thì lặng lẽ ngắm cái sự khốn khổ hiện hình người ấy: hai bàn tay sưng ñỏ, thân hình cao gầy còm, tiều tụy; nhưng trên cái thân tàn ấy là bộ mặt cao ngạo còn tỏa ra một vẻ ñẹp hoang sơ.

- Anh ñúng là Yơxta Becling, viên mục sư ngông cuồng phải không?

Chàng làm thinh.

- Ta là bà thiếu tá ở Êkêbu ñây.


22

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Chàng ngước nhìn bà, một cái nhìn tuyệt vọng, và với tâm trạng ai hoài cảnh yên tĩnh vô tận và những rừng phương Bắc, chàng khiếp sợ nghĩ ñến việc phải ñương ñầu với người ñàn bà này, mà ý chí cương quyết và cuộc ñời phong phú ñã ñè nén, uy hiếp tâm hồn chàng.

- ðể cho tôi chết! Chàng nói.

Chết à, và tại sao mà chết? Chẳng phải là cô con gái viên mục sư ở Brubu ñã ñược trả lại cái bao, chỗ bột và cái xe rồi sao? Bà ta, bà thiếu tá, lại cho chàng chỗ dung thân; như bà vẫn thường quen ñón những kẻ bất hạnh vô gia cư. Chàng chỉ việc theo bà về Êkêbu: ở ñấy, sống trong cái chai dành riêng cho các hiệp sĩ, chàng sẽ ñược hưởng một cuộc ñời vui chơi, khoái lạc. Nhưng mà chàng trả lời bà là chàng phải chết.

Bà liền ñấm mạnh nắm tay xuống bà và gắt lên:

- À, muốn chết! Ra anh muốn thế à! Nếu mà anh vẫn sống thì có lẽ ta cũng chẳng ngạc nhiên chút nào. Nhưng hãy nhìn thân hình gầy còm, tay chân suy nhược, ñôi mắt thất thần của anh. Anh tưởng rằng anh có cái gì ñó mà giết chết ñấy chắc? Và anh cho là cần phải nằm dài trong bóng tối cứng ñờ, dưới cái nắp ván thông chặt mới là chết à? Anh tưởng rằng Yơxta Becling chưa chết ñấy hẳn? Anh không cảm thấy mồm anh ñã ngậm ñầy cát bụi rồi chăng? Giờ ñây, cái gì còn cử ñộng nơi anh chỉ là bộ hài cốt. Thế mà anh từ chối không cho nó một ảo giác cuối cùng là nó còn sống hay sao? Chẳng khác nào anh ñi mặc cả với người chết cái thú múa nhảy trên những nấm mồ của họ dưới ánh le lói của các vì sao. Có phải vì người ta lột cái áo mục sư của anh mà anh muốn chết không nào? Anh mà tỏ ra hữu ích trên mảnh ñất này của Chúa nhân từ thì anh còn giá trị hơn nhiều. Giá anh tìm ñến ta ngay! Có thể ta ñã dàn xếp mọi việc yên ổn rồi. Còn bây giờ thì cần cho anh cái gì phải không? Cái danh thơm ñược nằm dài trên lớp vỏ bào, trong tấm vải liệm, ñể cho tất cả những bà lão trong xã trầm trồ khen ngợi: cái xác ñẹp quá!

Yơxta hơi mỉm cười, nhưng vẫn ñiềm nhiên.

Bà thiếu tá lặng thinh, ñi ñi, lại lại trong phòng, rồi ñến ngồi trước ñống lửa, hai chân ñể trên lò sưởi, hai khuỷu tay chống lên ñầu gối.


23

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

- Quỉ sứ! Bà vừa nói vừa cười, ñiều ta vừa nói với anh quả thật là ñúng, ñến nỗi chính ta cũng không thấy hết cái ñúng. Anh tưởng rằng ñã số những người còn sống ñều không phải là ñã chết cả rồi, hay cũng gần như thế mà thôi hay sao? Anh tưởng là ta, ta còn sống ñấy chắc? À lạy Chúa, không phải thế ñâu. Ừ, nhìn ta ñây này. Ta là bà thiếu tá ở Êkêbu, và cho rằng ta là vị phu nhân oai quyền nhất ở Vecmlanñ ñi. Ta chỉ giơ một ngón tay là tỉnh trưởng chuyển ñộng, giơ hai ngón tay là giám mục chạy ñến; và giơ ba ngón tay là hội ñồng giáo khu, và tòa án, và tất cả các chủ lò sắt ở Vecmlanñ ñều nhảy pônka11 trên quảng trường thành phố Kaclxtañ. Vậy mà, cậu ạ, quỉ bắt ta ñi, nếu ta là cái gì khác một xác chết ñược tô son ñiểm phấn! Chỉ có Chúa là biết ñược còn có gì là sống ở ta mà thôi.

Cúi mình về phía trước, tâm trí căng thẳng, Yơxta nghe bà ta nói. Bà thiếu ta nghiêng ñầu trước ngọn lửa và tiếp tục:

- Anh thử nghĩ xem: ta còn là một người sống hẳn hoi, mà thấy anh khốn khổ, cứ khư khư với ý nghĩ tự sát như vậy, thì hả ta chẳng tước ñược những giọt nước mắt, những lời van xin làm cho lòng anh xao xuyến. Nhưng mà, ta ñã chết rồi: Chúa biết rõ như vậy.

- Anh có nghe nói ñến nàng Macgarêta Xenxing diễm lệ bao giờ không? Nàng chẳng phải là người kém lịch duyệt gì, thế mà ngay giờ ñây ta vẫn có thể khóc nàng, ñến xót xa ñôi mắt già của ta. Tại sao Macgarêta Xenxing12 chết rồi, và tại sao Macgarêta Xamxêliux13, bà thiếu tá ở Êkêbu lại hình như ñang sống? À, nàng Macgarêta ngày trước tâm hồn thanh nhã và tế nhị, và e lệ, và ngây thơ biết bao, Yơxta Becling ạ! Nàng là hạng người mà các thiên sứ hài ñồng14 cũng phải ñến khóc trước mộ. Nàng không hề biết ñến ñiều ác, và không ai ñã làm ñiều ác với nàng. Nàng hiếu tử với tất cả mọi người, nàng thật là hoàn mỹ. Bấy giờ có một người ñàn ông ñến, tên là Antrinie: Chúa biết ñược tại sao chàng lại ñi qua vùng Enfñan hoang vu, nơi mà bố mẹ Macgarêta Xenxing có lò sắt. Nàng cặp chàng và chàng yêu nàng. Nhưng mà chàng nghèo, và ñôi tình nhân ước hẹn chờ nhau trong năm năm; năm năm! Như trong các bài hát. Ba năm trôi qua,

11 Pônka là một ñiện nhảy dân gian Tiệp Khắc, lưu hành rất rộng ở Châu Âu. 12 Tên bà thiếu tá khi lấy chồng rồi, gồm tên thánh của bà và họ của chồng. 13 Tên bà thiếu tá khi lấy chồng rồi, gồm tên thánh của bà và họ của chồng. 14 Thiên sứ giữ việc truyền tín của Chúa, thường là những hài ñồng xinh ñẹp tượng trưng cho sư trong sạch của linh hồn.


24

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

một người ñi kiếm vợ ñến, một con người ñê tiện, mà bố mẹ Macgarêta tưởng là giàu có; và ñánh ñập, chửi rủa, ép con gái phải lấy làm chồng. Ngày hôm ấy, Macgarêta Xenxing chết. Chỉ còn lại bà thiếu ta Xamxêlinx; cái bà này, chẳng hiền lành, chẳng e lệ, luôn luôn tin ở ñiều ác, ñôi mắt ngoan cố nhắm nghiền trước ñiều thiện…

Bấy giờ ông thiếu tá và ta ở Xiơ, gần hồ Lêuven. Và ta phải trải qua những ngày khổ sở, vì cái của cải mà ông ta mạo nhận nào có gì ñâu! Nhưng mà Antrinie trở về. Chàng ñã giàu. Hoạt ñộng biết bao! Thông mình kỳ diệu biết bao! Chàng tậu ấp Êkêbu kế cận với mảnh ñất của vợ chồng ta và sáu lô sắt nữa. Chàng làm nhẹ bớt cảnh nghèo túng của chàng về kho của mình, thú săn chim rừng của chàng về bàn ăn của mình. Chàng làm cho ñời ta tràn ñầy thích thú, hoan lạc. Ông thiếu tá phải theo quân ngũ. Việc ấy có quan hệ gì ñến chàng với ta? Hôm nay ta sang Êkêbu; ngày mai Antrinie sang Xiơ. À, thật là cuộc vui suốt tháng trên bờ hồ Lêuven! Những tiếng không tốt ñồn xa. Macgarêta Xenxing mà còn sống, thì nàng phải ñau khổ về những ñiều ấy lắm.

“Tiếng vang ñến tận bố mẹ ta, ở quê ta, giữa những ñống gỗ, trong rừng Enfñan. Mẹ ta chẳng suy nghĩ lâu la gì, liền lên ñường ngay… Một hôm, ông thiếu ta ñi vắng và ta ñang tiếp Antrinie cùng nhiều khách khứa quanh bàn tiệc, thì bà bước vào. Ta thấy bà, nhưng không có cái gì nhắc cho ta rằng ñó là mẹ ta nữa. Ta chào bà như chào người dưng và mời bà ngồi cùng ăn. Bà muốn nói chuyện với ta như nói với con gái; nhưng ta nhắc bà rằng bà ñã lầm và bố mẹ ta ñã chết hôm cưới ta rồi. Chịu cái vố ấy, bà chẳng chút ñộng lòng. Bà là một người cứng cáp khác thường, và dù ñã bảy mươi tuổi, vừa ñi hơn năm mươi dặm ñường15 trong ba ngày liền. Bà ngồi xuống rất tự nhiên, lấy thức ăn và trả lời, cùng một giọng như ta, rằng ngày hôm ấy ta ñã bị một tổn thất rất ñáng tiếc.

- Vâng, và cái ñáng tiếc nhất, ta ñáp lại, là bố mẹ tôi không chết sớm ñi một ngày, vì như vậy thì ñám cưới ñã không bao giờ cử hành ñược.

- Vậy ra bà thiếu tá yêu kiều không ñược hạnh phúc trong hôn nhân hay sao? Mẹ ta hỏi.

- Có chứ, ta ñáp lại, bây giờ thì tôi vừa ý lắm, và mỗi ngày tôi lại càng sung sướng là ñã tuân theo ý muốn của bố mẹ thân yêu của tôi.

15 Dặm là ñơn vị ño lường dài thông dụng ở Châu Âu ngày trước dài 4. 444 mét; năm mươi dặm là hơn hai trăm hai mươi kilômét.


25

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

“Bà liền hỏi có phải là ý của bố mẹ ta cũng muốn ta tự làm nhục mình và nhục lây cả bố mẹ, bằng cách ñánh lừa chồng hay sao?

- Bố mẹ tôi ñã làm ra thì bố mẹ tôi phải chịu lấy!” Ta ñáp lại như thế. Và ta nói thêm rằng ta không chịu ñể cho ai lăng mạ con gái bố mẹ ta ngay trong nhà ta.

“Mẹ ta và ta cứ thế tiếp tục ăn; nhưng chung quanh, khách khứa sửng sốt không ai dám mò ñến dĩa nữa.

Bà cụ ở lại một ngày, một ñêm; và khi ñã nghỉ lại sức, bà bảo thắng ngựa ñể về. Ta không hề cảm thấy một phút nào rằng bà là mẹ ta cả. Khi ra ñi, bà quay lại bảo ta trên thang gác:

- Tao ñã ở lại một ngày, một ñêm trong nhà mày, mà mày không thèm chào hỏi mẹ mày. Thân tao run lên vì xấu hổ, như bị roi vụt khắp người. Tao nhục nhã vì mọi việc diễn ra ở ñấy. Mày ñã không nhận tao, từ bỏ tao: cầu trời cho mày cũng ñến lượt bị từ bỏ, không ai nhận mày. Bấy giờ ñường cái là nơi trú thân ñộc nhất của mày, một ổ rơm là giường của mày, một lò than là bếp của mày, và nhơ nhuốc, và ô nhục là phần thưởng của mày! Và cầu trời cho những người khác ñánh mày như tao ñánh mày ñây!

Rồi bà tát mạnh vào má ta.

Ta cắp ngang mình bà và ñặt và vào xe.

- Bà là ai mà dám rủa tôi? Ta thét lên. Bà là ai mà dám ñánh tôi? Tôi không chịu cho ai là thế trên ñời này.

Và ta toan ñánh mẹ ta… Việc ấy xảy ra cách ngày nay hai mươi năm, Yơxta Becling ạ…”

Yơxta Becling lắng nghe: giọng nói ấy lấn át lời kêu gọi huyền bí của rừng thẳm và của cái chết trong lòng chàng. Thì ra người ñàn bà ấy, kẻ oai quyền nhất cả vùng, ñã là kẻ ngang hàng với chàng về tội lỗi, là chị em với chàng trong tội ác.

- Bây giờ thì anh có muốn sống không? Bà lại nói, giọng nghẹn ngào vì nước mắt. Tại sao anh lại chịu thua lòng hối hận? Tất nhiên anh có thể thành một mục sư tốt; nhưng cái anh chàng Yơxta Becling mà anh ñã dìm chết trong rượu, có thể nào ngây thơ


26

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

và trong trắng hơn nàng Macgarêta Xenxing mà ta ñã bóp chết trong hận thù không? Anh có muốn sống không nào?

- Không, tôi không thể sống ñược, chàng nói.

- Ta ñã già rồi, bà thiếu tá kêu lên, ta ñã phải chịu ñựng những nỗi ưu uất nặng nề, mà bây giờ ta lại ñi bộc lộ hết nỗi lòng với một ñứa ăn mày nhặt ñược trong ñống tuyết! Thật là ñáng ñời ta. Thôi thì ñi mà tự sát ñi! Nhưng ít ra cũng ñừng kể lại cho một ai những lời tự thú và sự ñiên cuồng của ta. Thôi, vĩnh biệt.

Yơxta Becling ñi về phía cửa; nhưng, tay ñã ñặt lên then, chàng còn ngoảnh lại. ðôi mắt bà thiếu tá tràn ngập lòng xót thương ñến nỗi tất cả lòng chàng bàng hoàng như tan ra dưới cái nhìn của bà. Chàng giơ cánh tay lên, gục ñầu vào khung cửa, và bắt ñầu khóc.

Người ñàn bà lạnh lùng ném cái tẩu ñã tắt từ lâu vào ngọn lửa lò sưởi, và nhanh nhẹn ñến cạnh chàng, cử chỉ hiền từ như một người mẹ.

- Thôi, con ạ, bà nói, ngồi xuống ñầy và nghe ta nói một lúc nữa. Nếu anh muốn sống thì ta sẽ ñem ñứa con lão mục sư Brubu về và nuôi dạy nó, làm sao cho sau này nó sẽ phải cám ơn Chúa về việc anh ñã ăn cắp bột mì của nó. Anh nghĩ thế nào? . . .

… Từ ngày ấy, Yơxta Becling thành ra hiệp sĩ ở Êkêbu. Hai lần chàng cố thoát ly và tự vạch cho mình một con ñường trong ñời, bằng lao ñộng bản thân. Lần thứ nhất, bà thiếu ta cho chàng một cái trại nhỏ trên ấp của bà. Chàng ở ñấy ít lâu, rồi chán cảnh cô ñơn với công việc hàng ngày, chàng trở về trang ấp. Lần thứ hai, chàng ñến lâu ñài Burg làm gia sư cho tiểu bá tước Henrik ðuhna. Thế là chàng phải lòng tiểu thư Epha ðuhna, chị bá tước; nhưng ñúng cái lúc mà chàng những tưởng chinh phục ñược lòng nàng, thì nàng bỗng qua ñời. Và chàng lại trở về làm hiệp sĩ ở Êkêbu, lòng ñinh ninh rằng ñối với một giáo sĩ bị cách chức, thì tất cả mọi con ñường tái sinh ñều vĩnh viễn cấm chỉ.


27

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

CHƯƠNG I

KHUNG CẢNH THIÊN NHIÊN

Những ai ñã biết rõ hồ Lêuven hẹp và dài, những cánh ñồng giàu có và những núi xanh thì xin bỏ qua vài trang. Họ có thể làm như thế ñược lắm, vì cuốn sách sẽ còn khá dài. Nhưng người ta cũng hiểu cho rằng tôi phải tả các núi ấy, cánh ñồng ấy và cái hồ ấy, cho những người chưa thấy, vì ñó là nơi mà Yơxta Becling và các hiệp sĩ ở Ê kê bu ñã trải qua cuộc ñời vui chơi của họ.

Hồ bắt nguồn ở khá xa trên miền Bắc, và ñó là cái xứ tuyệt vời, và xinh xắn nhất ñể cho một cái hồ có thể sinh ra ñược. Rừng và núi tiếp nước cho nó không ngừng, khe và suối ñổ vào nó quanh năm, suốt tháng. Ở ñấy nó kiếm ñược một cái lòng thuận tiện toàn cát trắng mịn, những cù lao con ñể mà ngắm, những ghềnh cao ñể mà phản chiếu. Ở ñấy ông lão Neck16 với các nữ thủy thần tha hồ mà nô ñùa. Nó lớn lên rất chóng, rồi trở nên ñẹp và khỏe rất chóng. Ở trên kia, trên mạn bắc, nó dễ thương và vui vẻ. Hãy nhìn nó, một buổi sáng mùa hè trong khi giấc ngủ ñang bốc lên thành hơi nó duỗi mình dưới những khối ñá cứng, với một tiếng sấm cuối cùng, nó rơi vào im lặng.

Cánh ñồng cũng dài, dài như cái hồ. Không phải lúc nào nó cũng dễ dàng tìm ñược một lối thông giữa nước và núi. Nó cố gắng tồn tại, thành dải ñất hẹp và xấu, từ nguồn hồ cho tới chỗ mà ñắc thắng, nó phình rộng ra và ngủ yên trên bờ hồ Venee. Nó không ñòi hỏi gì hơn là cứ ñược men theo bờ hồ. Nhưng mà núi ngăn trở nó. Núi là những thành lũy sừng sững sững bằng ñá hoa cương, phủ kín rừng cây ñầy những rêu và ñịa y, nứt ra thành những khe khó vượt qua, sào huyệt của dã thú. Nhiều nơi, giữa hai sống núi dài, người ta gặp những ñầm lầy hay những hồ nước sẫm màu. Lác ñác, một khoảng rừng thưa mà những kẻ tiều phu ñã ñẵn gỗ; một ñám ñất ñen mà những người làm than ñã ñốt lò, một trong những nơi khai hoang chứng tỏ rằng những núi này cũng phải khổ vì lao ñộng của con người; nhưng như thế cũng hiếm thôi, vì thường núi vẫn thiu thiu ngủ, vô tư lự, trong cảnh ánh sáng và bóng tối chiếu giỡn bất tận trên các sườn của chúng.

16 Neck là thần sông ngòi trong thần thoại Bắc Âu.


28

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Nhưng cánh ñồng hay dung khách, giàu có và ham làm lại giận núi một tí, và trách móc nó ñôi chút. Núi không nghe. Nó cứ thả ñến tận hồ những hàng dài ñồi, gò của nó, nó dựng ñứng trên bờ hồ những ghềnh ñá của nó và bất ñắc dĩ mới ra xa cái bờ

hết sức thèm muốn ấy, là nói mà cánh ñồng lúc nào cũng mong mỏi ñược giải ra trong cát của những bãi ven hồ.

“ðằng ấy chờ phàn nàn, núi nói như vậy. Hãy nghĩ ñến kỳ Giáng sinh và ñến những màn sương mù như những tấm vải liệm trương ra trên hồ Lêuven. ðằng ấy trách mình thu hẹp ñằng ấy lại và hạn chế tầm mắt của ñằng ấy. Nhưng ñằng ấy không biết gió thổi bên bờ nước là cái gió gì. Ở ñây là phải có lưng bằng ñá hoa cương và áo cầu bằng cây tùng, cây bách. Và ñằng ấy cũng muốn xem một chút gì, thì cứ nhìn mình ñây!”

Và cánh ñồng nhìn. Cánh ñồng ñược biết những màu sắc tuyệt diệu, luôn luôn thay ñổi trên núi. Trong ánh sáng rực rỡ giữa lúc trưa các ngọn cao phơ phớt một màu xanh nhạt, lùi về phía chân trời và thu bé lại; nhưng, trong ánh bình minh và lúc chiều tà, các ngọn ấy lại vươn thẳng hết tầm vóc cao lớn và xanh ngắt một màu xanh ñen, và mỗi một cây tùng, mỗi một con ñường nhỏ, mỗi một cái khe ñều phân biệt ñược rõ ràng ở cách xa hàng dặm.

Cũng có khi núi nép mình lại một tí và ñể cho cánh ñồng ñến gần hồ. Nhưng khi cánh ñồng thoắt thấy nước hồ giận dữ gầm réo và sủi bọt, khi nó thoáng thấy làn khỏi lạnh mà những người ñàn bà giặt quần áo chẳng trông thấy ñâu, làm tỏa lên; thì nó cho núi non phải, và tức khắc, tức khắc, nó rút về sau thành lũy của núi.

Từ thời xưa lắm, không ai nhớ rõ bao giờ nữa ñã có người cày cánh ñồng. Ở ñâu mà có sông chảy vào hồ, qua những thác nước tung bọt trắng, là những nhà máy xay và những lò luyện sắt hiện lên; ở những nơi quang ñãng mà cánh ñồng ñến sát hồ Lêuven, là những nhà thờ và nhà mục sư dựng lên. Nhưng, dọc bờ các thung lung, ở lưng chừng các sườn dốc, trên mặt ñất ñầy ñá sỏi mà lúa mì không mọc lên ñược, thì người ta gặp những ấp trại của nông dân, những nhà của sĩ quan, và ñôi khi một trang viên của chúa ñất.

Vào khoảng 1820, vùng này chưa ñược trồng trọt như thế. Những bãi cỏ và ñồng lúa ngày nay, hồi ấy chỉ là rừng, ao và ñầm lầy. Cư dân thưa thớt hơn. Người ta sống ở ñấy


29

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

bằng nghề chở thuê gỗ, than và sắt, và ñi làm cho lò sắt. Người ta cũng ñi cư ñến các tỉnh khác vì ñất không nuôi hết dân. Bây giờ, người ở cánh ñồng chỉ mặc toàn quần áo dệt ở nhà: họ ăn bánh kiều mạch và kiếm ñược năm sáu xu mỗi ngày là yên phận rồi. Cảnh khốn cùng, thường là trầm trọng, cũng thường ñược năm sáu xu mỗi ngày là yên phận rồi. Cảnh khốn cùng, thường là trầm trọng, cũng thường ñược làm nhẹ bớt do tính vui vẻ và hàng nghìn công việc vặt vãnh làm cho ngón tay then khéo léo. Nhưng mà hồ, núi và cánh ñồng, cũng như ngày nay, họp thành một trong những cảnh tuyệt ñẹp: và cũng như ngày nay, nhân dân ñều cường tráng, dũng cảm, và thông minh. Họ ñã khá giả hơn, họ ñã ñược ñi học17, cầu Chúa che chở cho họ! Về phần tôi, tôi xin gợi lại kỷ niệm của vài người trong số những kẻ ñã sống ở khoảng giữa nước và non ấy.

17 Thụy ðiểm là nước ñầu tiên trên thế giới bắt buộc công dân tối thiểu phải học hết bậc tiểu học, và như thế từ năm 1842.


30

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

CHƯƠNG II

ðÊM LỄ GIÁNG SINH

Xintram là cái lão ñộc ác làm chủ các xưởng máy ở Furx. Hắn có cái thân hình con khỉ, hai cánh tay dài, cái ñầu hói, bộ mặt nhăn nhó. Hắn làm việc ác như người ta thở khí trời. Xintram chỉ nuôi những ñứa vô lại và những ñứa hay ñánh nhau, chỉ có những tớ gái chuyên gây sự và nói dối. Chính hắn trêu chó ñến hóa dại bằng cách ñâm kim vào mõm chúng; và hắn sống sung sướng, hài lòng giữa những con người oán hận và những con vật ñiên khùng. Cái thú nhất của Xintram là hóa trang thành quỉ, có sừng, có ñuôi, thân hình lông lá và móng chân như móng ngựa; rồi như bóng ma, bất ngờ hiện ra từ những chỗ tối tăm - từ cái lò nung to hay từ cái kho gỗ - hắn lấy làm thích thú nhát ñược những trẻ con hay sợ và những ñàn bà mê tín. Xintram ñắc thắng khi biến một tình bạn cũ thành một mối thù mới, và khi ñầu ñộc ñược lòng người bằng những lời dối trá và vu khống.

Thế mà, ñêm lễ Giáng sinh, Xintram ñến Ê kê bu.

*

* *

“- ðem cái xe trượt chở gỗ vào trong xưởng; kéo vào giữa phòng và ñặt lên các trụ ở bốn góc của tấm ván ñáy chiếc xe bò cũ này! Thế là thành cái bàn! Hoan hô cái bàn! Bàn ñã sẵn sàng…! Nhanh lên, giờ thì ñến ghế! Bất cứ cái gì, miễn là có thể ngồi lên ñược. Lấy những ghế thợ giày và những thùng thông. Tìm những ghế bành cũ hỏng và kéo ra ñây cái xe trượt ñua không càng với chiếc xe ngựa cổ! Ha! Ha! ðẩy chiếc xe ngựa cổ ra: ñể làm diễn ñàn cho diễn giả! Nó thọt một bánh, và cả hòm xe chỉ còn có cái ghế xà ích. ðệm rách toang hoác; rêu ñộn vãi ra, và da ñã ngả màu hoe. Chiếc xe cà cộ cao như cái nhà. Chống nó tí, không thì ñổ úp hết! Hua-ra! Hua-ra!! Nay là ñêm Giáng sinh ở lô sắt Êkêbu!. . . ”


31

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Sau rèm lụa của chiếc giường lớn, ông thiếu tá với bà thiếu tá ñang ngủ và tưởng rằng bên cạnh những hiệp sĩ, người ta cũng ngủ. Tớ trai, tớ gái cũng ngủ, say vì bột lúa mạch, cơm nấu sữa và bia ñen. Nhưng các hiệp sĩ không ngủ.

Trong xưởng bỏ vắng, những người thợ sắt chân trần không quay những chiếc máy, những chú phó con mặt nhọ nhem không ñẩy những xe cút kít than, chiếc búa lờn lủng lẳng trên mái nhà như một cánh tay giơ nắm ñấm. Trên ñe chẳng có gì, các lò không hà mõm ñỏ rực ra ñòi ăn nữa. Cái bễ không kêu kền kẹt nữa. Hôm nay là lễ Giáng sinh. Xưởng sắt ngủ.

Ngủ à? Bạn tin rằng xưởng ngủ trong lúc các hiệp sĩ thức sao? Họ ñã cắm xuống ñất những chiếc kim dài và ñút vào giữa các gọng kìm những cây nến mỡ bò. Từ cái nồi ñồng ñỏ chói, chứa ít ra là một chục chai, những ngọn lửa xanh của rượu pơn-sờ18 tỏa lên bóng tối của mái nhà. Một cái ñèn bằng sừng treo ở chiếc bùa máy. Những thứ rượu mùi màu vàng sáng lên trong bát như ánh mặt trời. Các hiệp sĩ mừng lễ Giáng sinh với câu hát, tiếng cười, om sòm, ầm ĩ. Nhưng cảnh huyên náo lúc nửa ñêm ấy chẳng ñánh thức một ai dậy, vì bị chìm vào tiếng gầm réo của nước chảy.

À, giá bà thiếu tá trông thấy họ! Thì làm sao? Chắc bà sẽ ngồi vào bàn với họ và uống cạn một bát pơn-sờ. Quả là một người ñàn bà cừ khôi, bà thiếu tá ở Êkêbu ấy! Tiếng hát chuốc rượu vang như sấm sẽ không làm bà bỏ cuộc. Ngang tang như một trang nam nhi, ñường hoàng như một bậc vương hậu, bà thích tiếng vĩ cầm, tiếng tù và phường săn, rượu vang, các trò chơi, những bàn tiệc linh ñình, thức ăn dự trữ thường xuyên như nước chảy trong các kho của bà, những ñiệu nhảy cuồng nhiệt trong các phòng rộng, tiếng cười vui trong các bếp nhà bà và cảnh các hiệp sĩ làm huyên náo ở chai bên tòa gia trạch của bà.

Họ ngồi ñấy tất cả mười hai người, quanh cái nồi. Chẳng có ai là những ông chủ ty tiểu, là quân giả vờ ñể ñược lòng thiên hạ, là kẻ keo kiệt mặt nhẵn như giấy da, là quí tộc nhà quê hả hê tự tại và vô tích sự; trải lại toàn những hảo hán gan góc mà tiếng tăm còn lâu mới phai mờ ở ñất Vecmlanñ, những hiệp sĩ, hiệp sĩ từ sáng ñến.

Những sĩ quan chân trắng làm nên, những nhà quí tộc sa sút, những tay phiêu lưu mạo hiểm và những kẻ giang hồ kiêu hãnh. Những con người trứ danh ấy ñều biết chơi

18 Rượu mùi pha với nước trà, chanh và ñường ñun lên.


32

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

một hay nhiều nhạc cụ; người nào cũng giàu có tục ngữ, chuyện vui và những khúc hát nhộn, chẳng khác nào tổ kiến ñầy ắp những kiến.

Tuy nhiên, mỗi người có chuyên môn của mình, nét ñặc sắc của mình. Người thứ nhất, Bêrencroix, ông ñại tá có bộ ria mép bạc to tướng, ñánh bạc tự nhiên như chính mình là lá bài, thuộc lòng tập thơ Ben man19. Bên cạnh là bạn thân và chiến hữu của ông ta, viên thiếu ta hậu cần lầm lì, lại là tay thiện xạ giết gấu Anñecx Futs. Người thứ bà là Ruxte bé nhỏ, lính ñánh trống, nguyên là linh hầu của ông ñại tá lâu năm, nhưng ñã vào ñược hàng hiệp sĩ nhờ cái tài pha rượu pơn-sờ và cái giọng nam trầm. Xa tí nữa là ông trung úy hải quân già Rutye, họ Fôn Ơcnơclu, con người tốt số, không ai là không mê, ñội tóc giả, ñeo cổ cồn gấp nếp như ruột bò non20 ñánh phấn tô son và xức nước hoa một trong những tay dũng cảm hơn cả trong hàng ngũ hiệp sĩ. Hai bên ông ta là Krixchian Becg, ông ñại úy lực lưỡng, anh hùng ñã lập nghìn chiến công, nhưng cũng dễ bị lừa như anh chàng khổng lồ trong truyện cổ; và một con người thấp, tròn một cục, ông cả Yuliux, hay pha trò, hùng biện, hát và kể truyện tuyệt vời.

Có cả những người nước ngoài: một người ðức phát minh ra cái máy ñể bay, ông Kêfenhunlơ cao lớn; và một người Pháp, một loạt chim ăn thịt già ñã từng theo ñại bàng ñế triều21 trên các chiến trường, ñầu nhỏ, mỏ dài, lởm chởm, bí mật, chỉ ra khỏi gia trạch ñể săn gàu hay dự một cuộc phiêu lưu mạo hiểm, mà chẳng ai hiểu vì sao người ta gọi là ông anh họ Krixtuphe. Người ngồi cạnh ông ta, bác Êbechard, nhà triết học, ñến Êkêbu tuyệt không phải vì chè chén, mà ñỡ lo lắng vật chất ñể hoàn thành tác phẩm lớn của bác về Khoa học của các khoa học. Sau rốt là hai người tốt nhất trong các hiệp sĩ, ông Lơvenburg hiền lành quá ñỗi, một tâm hồn chất phác và cả tin, không biết tí gì về những ñường ñi lối lại của thế gian, và Liliêcruna nhạc sĩ ñại tài, có một ngôi nhà ấm cúng và lúc nào cũng mòn mỏi nhớ nhà, nhưng không thể tách mình khỏi Êkêbu, vì ñầu óc ông ta cần cảnh trí ñổi thay, cần huyên náo và giàu sang.

Mười một con người ấy ñều ñã quá niên. Nhưng còn có một người thứ mười hai vừa mới ba mươi tuổi tròn, thể chất và tinh thần ñều cường tráng: Yơxta Becling, hiệp sĩ của

19 Benmen là nhà thơ trữ tình nổi tiếng, ñược gọi là “Anacreôn Thụy ðiển” (1749-1795). 20 Cách ăn mặc thông dụng trong thế kỷ XVI và XVII ở châu Âu, ñến thời bấy giờ thì ñã quá cố rồi. 21 Theo quân ñội của hoàng ñế Pháp Napôlêông, mà cờ hiệu các ñơn vị ñều cắm trên những cán có tạc hình con ñại bàng ở ñầu.


33

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

các hiệp sĩ, một mình hùng biện hơn, hát hay hơn, giỏi nhạc hơn, thiện xạ hơn, mạnh rượu hơn và hay ñánh nhay hơn tất cả các người kia.

Nhìn chàng kìa: chàng leo lên diễn ñàn. Bóng tối của mái nhà tỏa xuống chàng như những ñường viền nặng nề, và cái ñầu giang hồ của chàng nổi lên dưới ánh sáng rực rỡ giữa cảnh tối tăm hỗn ñộn ấy. Chàng nói rất mực trang nghiêm:

- Thưa quí vị hiệp sĩ, hiền huynh, sắp nửa ñêm rồi. ðã ñến lúc uống mừng sức khỏe của vị thứ mười ba!

- Nhưng mà Yơxta hiền ñệ ơi, chúng ta ngồi ñây chỉ có mười hai người thôi! Ông cả Yuliux kêu lên như vậy.

- Ở Êkêbu này, Yơxta lại nói nghiêm trang hơn, mỗi năm có một người chết. Một người chết ñi trong số các hiệp sĩ mãi mãi thanh xuân là chúng ta ñây. Hiệp sĩ mà già là không thích ñáng. Cái ngày mà những chiếc cốc quá nặng ñối với bàn tay run rẩy của họ, mà những lá bài lẫn lộn dưới ñôi mắt hấp háy của họ, thì cuộc ñời ñối với họ và ñối với cuộc ñời còn có gì nữa? Trong mười ba người vui ñêm Giáng sinh ở xưởng Êkêbu, phải có một người chết. Nhưng mỗi năm lại có một hiệp sĩ mới, ñến thay chân họ và bổ sung cho tập ñoàn của chúng ta, một người giỏi kéo vĩ cầm, tinh khôn trong bài bạc, lão luyện trong nghề chơi! Những con bướm già phải biết chết trước khi vừng dương hè xế bóng. Quí vị hiền hữu, tôi xin uống mừng sức khỏe của vị thứ mười ba.

- Nhưng mà chúng ta chỉ có mười hai! Các hiệp sĩ kêu lên, không ai nâng cốc.

Yơxta Becling, kẻ mà người ta gọi là thi sĩ, dù không bao giờ làm một câu thơ, lại ñiềm nhiên nói tiếp.

- Hiệp sĩ, hiền huynh, quí vị chẳng còn nhớ mình là ai nữa sao? Chính quí vị có phận sự duy trì cảnh hoạn lạc ở xứ Vecmlanñ, kéo tiếng vĩ cầm mở ñầu các ñiệu vũ. Nếu quí vị không có ở ñây thì vũ hội, mùa hè, hoa hồng, bài bác, ca hát, tất cả sẽ tắt hết trong cái xứ tiền dòng, bạc chảy này, và chỉ còn lại có sắt với các chủ xưởng. ðây là lần thứ sáu mà tôi mừng lễ Giáng sinh trên cái ñất Êkêbu này, và chưa bao giờ một ai từ chối nâng cốc chúc sức khỏe vị thứ mười ba!


34

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

- Nhưng mà rút cục chúng ta cũng chỉ có mười hai! Làm sao uống mừng kẻ thứ mười ba ñược? Các hiệp sĩ cứ khăng khăng cãi lại như vậy.

- Vậy thì, Yơxta kêu lên, kẻ thứ mười ba ấy, tôi gọi ra ñây, vì tôi ñã ñứng lên nâng cốc mừng y! Dù y ở ñâu, từ ñáy sâu biển cả, từ lòng thẳm ñất dày, từ thiên ñường hay từ ñịa ngục, tôi cũng gọi y ñến!

Vừa dứt lời thì nghe một tiếng lịch bịch trong cái lò to tướng: cửa lò mở, và kẻ thứ mười ba hiện ra. ðuôi dài, móng ngựa, ñầu có sừng, chòm râu nhọn, thân hình nhân dương22. Kẻ thứ mười ba tiến ra; thế là các hiệp sĩ mà cơn say ñã làm ñầu óc hỗn loạn, thét lên một tiếng và vọt cả dậy. Nhưng Yơxta Becling, vui ñến cuồng lên, gào:

- Y ñã ñến, kẻ thứ mười ba! Ta uống mừng kẻ thứ mười ba!

Y ñứng ñấy, kẻ thù cố cựu của loài người, bạn thân của các mụ phù thủy, kẻ ký những tờ giao ước bằng máu trên giấy ñen, kẻ xưa kia ñã nhảy bảy ngày ròng với bá tước phu nhân Ivacxnơtx bị bệnh ñiên, mà bảy giáo sĩ không thể giải tà nổi.

Các khách giang hồ lão luyện ñã chếnh choáng cũng hoảng hốt một chốc. Nhưng họ lại yên tâm vì nghĩ rằng Quỉ ñược những tiếng chạm cốc lách cách hút ñến, chỉ muốn kiếm rượu pơn-sờ của họ thôi. Họ liền hoan hô y và ñặt vào tay y một cốc rượu mùi ñỏ rực như lửa. Bêrencroix mời y ñánh bài, ông cả Yuliux mời hát, và Ocnơclu dám chuyện trò với cái mặt dê xồm ấy về những ñàn bà ñẹp ñã tô thắm cho cuộc ñời.

Ôi hiệp sĩ, hiệp sĩ, các vị quên rằng ñêm nay là ñêm Giáng sinh rồi sao? Giờ là lúc mà các thiên sứ trên trời hát cho các mục ñồng ngoài nội nghe, mà trẻ con cố chống nỗi buồn ngủ sợ nhỡ mất buổi lễ ban mai. Sắp ñến lúc thắp nến trong nhà thờ Bru rồi. Ở các trại giữa rừng, chàng trai trẻ ñã chuẩn bị cái ñuốc rơm ñể soi sáng cho cô bạn gái trên ñường ñi ñến nhà thờ. Trong mọi nhà, các bà chủ ñã ñặt sau cửa sổ những cây ñèn nên ba chạc, mà người ta sẽ thắp lên khi những người làm lễ mi xa ñi qua. Ông trợ tế cất giọng ngái ngủ hát bài tụng ca Giáng sinh; và ông mục sư già, không ngủ ñược, cố tập hát một lần nữa cho giáo dân trong xứ: Cực lạc ở chốn tối cao thiên giới!

22 Thần ñồng nội của người La tinh, bảo hộ gia súc chống chó sói, mình ñầy lông, ñầu có sừng, chân móng guốc.


35

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Trong lúc ấy Quỉ tựa vào chiếc xe cũ, ñầu ngạo nghễ ngả ra ñằng sau, bàn tay có vuốt ñưa cốc pơn-sờ lên môi. Và Yơxta chào mừng y bằng những lời này:

- Thưa ðiện hạ, chúng tôi chờ ngài ở ñây, ở Ê kê bu này ñã từ lâu, vì rõ ràng ñây là thiên ñường duy nhất mở cửa cho ngài. Ở ñây người ta sống không phải gieo hạt, cũng không phải kéo sợi. Ở ñây chim sơn ca quay sẵn cứ thế rơi vào mồm cho người ta23, ở ñây bia ñắng và rượu mạnh pha ñường chảy không ngừng. ðiện hạ thấy ñấy, chúng tôi mười hai người; mười hai như chư thần trên núi Ôlympiôx24, như các hiệp sĩ của vua Actuya25, như các dũng tướng của hoàng ñế Saclơmanhờ26, mười hai như mười hai chim thần của cây Uygrdrazin27 tàn lá xanh tươi. Thế nào? Chúng tôi, nguyên là các dũng tướng ấy, các hiệp sĩ ấy, các thần tiên núi Ôlympiôx ấy, các chim thần ấy. ðây là Thor28, và ñây là Yupilê29. Biết bao nhiêu bờm sư tử dưới những bộ da lừa này! Chúng tôi uống rượu, khi trong xưởng thì xưởng là núi Ôlympiôx, khi bên chai của gia trạch thì chai là thiên ñường Vanhanla30. Nhưng chúng tôi chưa ñủ số. Cần phải có một kẻ thứ mười ba, thằng phản bội, ñứa bạo nghịch, quân ác quỉ, kẻ thù của thần linh, tên khổng lồ Lốc!

- Nói hay ñấy! Nhưng ta không có thì giờ ñối ñáp. Quỉ trả lời. Công việc, các con ạ, công việc trước hết! Ta phải tạm biệt các con một lát. Sẽ gặp lại sau.

Các hiệp sĩ hỏi ñi ñâu. Y nói là bà thiếu tá cao quí, vị nữa chủ ñất Êkêbu ñang chờ y ñể ký lại giao ước một hạn mới.

Bà thiếu ta là một người ñàn bà gan góc, vác như không một thùng ton-nô lúa mạch trên ñôi vai rộng. Bà theo áp tải các ñoàn xe chở quặng từ mỏ Becgxlayen về tới xưởng

23 Theo Cựu ước thư, dân Cổ Do Thái trốn từ Ai Cập ñi tìm quê hương, khi qua sa mạc, ñói khát, ñã ñược Chúa hóa phép cho chim cun cút – chứ không phải chim sơn ca – quay sẵn, rơi từ trên trời xuống. 24 Các thần trị vì thế giới trong thần thoại Hy Lạp ñều ở trên núi Ôlympiôx 25 Theo cổ tích Pháp, Actuya và vua hoang ñường trị vì xứ Ueenxx trong thế kỷ VI, sự tích ñược diễn ca thành Thi tập liên hoàn Actuya hay Thi tập liên hoàn Bàn Tròn, là trường ca chiến công nổi tiếng trong thời Trung cổ ở Pháp và châu Âu. 26 Saclơmanhờ là quốc vương Pháp và hoàng ñế Tây phương (742-814) mà sư nghiệp ñược diễn ca thành Thi tập liên hoàn Saclơmanhờ, nổi tiếng nhất trong văn học Trung cổ Pháp. 27 Theo thần thoại Bắc Âu, Uygñrazin là cây tần bì khổng lồ mà bóng che cho chư thần tiêu biểu các lực lượng thiên nhiên, khi họ khai hội. 28 Thor là thần chiến tranh và thần sấm sét trong thần thoại Bắc Âu. 29 Yupite là chúa tể của chư thần trong thần thoại La tinh, mà thần thoại Hy Lạp gọi là Zêux. 30 Vanhala là nơi ở của linh hồn các chiến sĩ trận vong, trong thần thoại Bắc Âu, ở ñấy họ chỉ uống bia và rượu gây bằng mật ong, do các nữ thần Vankyri rót.


36

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

sắt Êkêbu. Bà ngủ ngon như dân chở xe tải, trên sàn những kho lúa, ñầu gối lên một cái bao. Mùa ñông bà không ngại trông một lò than, mùa hè bà không ngại theo một bè gỗ trên hồ Lêuven. Ai chỉ huy giỏi hơn bà? Bà thiếu tá nguyền rủa chẳng khác nào một lão lính già, và thống trị tựa hồ một quốc vương trên bảy lò sắt của bà và trên ấp trại của những hộ lân cận, trên xã của bà và trên các xã chung quanh, ñúng trên toàn xứ Vecmlanñ tốt ñẹp. Nhưng ñối với những hiệp sĩ vô gia cư ñáng thương, bà tỏ ra dịu dàng hơn một người mẹ, và bao giờ những kẻ vu không thì thầm với họ rằng bà có giao kết với Quỉ, họ cũng bịt tai không thèm nghe. Thế mà ñêm nay, trước ngọn lửa của rượu pơn-sờ, họ lại thấy nổi da gà.

- ðúng, Quỉ nói tiếp, ta ñã cho bà ấy bày tỏ sắt, ñánh ñổi mỗi năm một mạng người.

Các hiệp sĩ mỗi lúc một thấy kém vui. Thế ra năm nào, ở Êkêbu, cũng có một người chết, một trong các người khác vô tư lự ở chai bên tòa gia trạch… Cần gì? Như Yơxta ñã nói, nhưng con bướm già phải chết… Nhưng Yơxta muốn nói gì qua câu ấy? … À, ra bà ta cho họ tiệc tùng, yến ẩm là chỉ ñể làm cho họ ngã từ phòng chè chén say sưa vào ngọn lửa thiêu ñịa ngục chắc chắn hơn thôi ư? … Tai ách phải giáng xuống mụ phù thủy này! Thì ra Êkêbu, nơi mà họ ñến mạnh khỏe, tráng kiện, chỉ là con ñường và cái cổng ñẩy họ xuống ñịa ngục! Ở ñây óc não họ mụ ra tựa hồ những cục bọt biển cũ. Một ngày kia, họ sẽ nằm dài trên giường chết, không hy vọng và không linh hồn.

Hơi men cộng với ý thức mơ hồ về sự sa ñọa của họ làm mù mắt họ. Họ thét lên:

- Thôi, không giao ước gì nữa! Chính mụ ấy sẽ chết!

Krixchian Berg, ông ñại úy lực lưỡng, tóm lấy cái búa nặng nhất trong xưởng và thề sẽ cắm phập vào ñầu con mụ phù thủy quỉ quyệt này.

- Còn ngươi, quân có sừng ñáng nguyền rủa, ông ta lại hét lên, trước hết chúng ta ñóng ñinh ngươi trên cái ñe này, búa máy, nện xuống ñi.

Quỉ vốn nhát gan - người ta biết thế từ lâu - nên nó không thích bị dọa ñóng vào ñe. Nó ngăn ông ñại úy lại.

- Ê này, các hiệp sĩ, nó nói, hãy lấy bảy lò sắt ñi, lấy ngay năm nay và cho ta bà thiếu tá!


37

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

- Thôi, ñiên vừa chứ! Yơxta Becling nói. Các anh tin cái trò ñùa này à? ðừng ñem bà thiếu ta vào chơi trò vô lý này, và ñừng quên rằng chúng ta uống bia và ăn bánh mì của bà.

Một hiệp sĩ cãi: - Thế thì người hãy thuộc về Quỉ vậy, Yơxta ạ, nhưng phải ñể chúng tớ làm chủ các lò sắt ở Êkêbu.

- Này, các anh ñiên hay ñã say quá mức ta tưởng. Các anh lại không biết con quỉ ấy là quỉ ñể cười cho vui hay sao?

- Quỉ cười khẩy nói: - Cậu ấy à, Yơxta Becling ạ, cậu hoàn toàn sẵn sàng ñể ñược ñem vào lò rồi ñấy; tuy vậy cậu sống ở Êkêbu mới chỉ bảy năm thôi.

- Này, im ñi! Chính ta ñã giúp ngươi nấp vào trong ống khói.

- Làm sao? Tới cũng quỉ kém gì Quỉ, chẳng phải thế hay sao? Tới nắm cậu kỹ hơn cậu tưởng ñấy Yơxta Becling ạ. À, cậu có thể tự hào là một con chim ñẹp trong tay bà thiếu tá ñấy!

- Bà ấy cứu sống ta. Không có bà ấy thì ta sẽ ra sao?

- Thế cậu không nghĩ ra rằng bà ấy ñem cậu về ở Êkêbu là có dụng ý à. Chính cậu là cái bẫy chim! Chức vụ cậu là thu hút những kẻ khác. ðã có lần cậu thử trốn ra. Người ta cho cậu cái trại con, ở ñấy cậu muốn tự mình nuôi lấy thân mình. Nhưng ngày nào bà thiếu ta cũng cùng những gái ñẹp dạo qua trước trại cậu. Một hôm Marianna Xincle ñi với bà ta, thế là hôm sau cậu ném cái mai và chiếc tạp dề, rồi trở lại hàng ngũ các hiệp sĩ, Yơxta Becling ạ.

- Nhưng con ñường ñi qua trước trại của người ta cơ mà, ñồ ngốc.

- ðúng, ñúng! Con ñường ñi qua ñấy… Rồi cậu ñến Burg làm gia sư cho Henrik ðuhna. Và ñáng lẽ cậu có thể làm rể bá tước phu nhân Macta. Nhưng mà ai ñã bảo cho tiểu thư Epha ðuhna biết rằng cậu chỉ là một giáo sĩ bị lột áo? Ai ñã phá cuộc hôn nhân? Cái người không thể sống mà không có cậu Yơxta ạ! Bà thiếu tá!

Mặt Yơxta hơi tái ñi.


38

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

- Epha ðuhna chết sau ñó ít lâu, chàng nói, nếu không ta cũng chẳng bao giờ thấy nàng.

Nhưng con Quỉ giả hiệu ñến cạnh chàng và nói thầm vào tai chàng:

- Chết à? Nàng tự tử vì cậu ñấy, có ñiều người ta không báo cho cậu biết thôi.

- Người thành công xuất sắc trong vai trò Xatăng của ngươi ấy! Yơxta Becling nói với một tiếng cười rít lên. Thật tình ngươi ñóng vai Quỉ mà làm cho ta chỉ muốn ký một bản giao ước với ngươi. Ta tin ngươi tạm ñủ khả năng làm cho chúng ta thành chủ nhân của bảy lò sắt.

- Hua-ra! Hua-ra! Các hiệp sĩ kêu lên.

- Chú ý! Yơxta lại nói. Chúng ta mà lấy bảy lò sắt là ñể cứu vớt linh hồn ta, chứ không phải ñể hóa thân thành phó rèn ñếm bạc và cân sắt. Chúng ta là hiệp sĩ, chúng ta sẽ mãi mãi là hiệp sĩ.

- Nói phải lắm! Quỉ ngắt lời chàng.

- Vậy là ngươi nhường cho chúng ta các lò sắt; nhưng nếu trong năm nay chúng ta mà vô phúc làm một cái gì không xứng với một hiệp sĩ, một cái gì ích lợi, khôn ngoan, phải chăng, thì chúng ta thuộc về người tất cả, còn trang trại về phần ai thì tùy ngươi.

Quỉ xoa tay, vẻ hài lòng.

- Nhưng nếu chúng ta tiếp tục sống cuộc ñời hiệp sĩ thực sự của chúng ta, thì người phải bỏ hết quyền lợi ở Êkêbu và không ñược một tí tô tức nào của chúng ta, cũng như của bà thiếu tá.

- Nặng quá, Quỉ nhăn mặt nói. Này Yơxta, cậu có thể cho ta một linh hồn, một linh hồn bé nhỏ ñược không? Tại sao mà chừa bà thiếu tá ra?

- Ta không thể mua bán các thứ hàng ấy! Yơxta nói. Nhưng nếu thế nào cũng phải có cho ngươi một linh hồn, thì ta có thể biếu ngươi một cái. Bắt Xintram, thằng cha Xintram ñộc ác ở xứ Furx ñi. Nó chín muồi rồi, ta cam ñoan với ngươi như thế.


39

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

- Hừm! Hừm! Quỉ ñiềm nhiên ñáp lại, Xintram với các hiệp sĩ cũng ngang giá nhau. ðồng ý Xintram vậy! Ký ñi.

- Vậy ñưa giấy ñen và hút lông ngỗng của ngươi ra ñây. Ta trích huyết và ta ký!

Thế là các hiệp sĩ reo mừng tựa hồ ñã chiếm ñược tất cả mọi thứ giàu sang trên ñời. Họ xô ghế và xoay thành một vòng hỗn loạn trên mặt ñất ñen, quanh cái nồi nóng bỏng. Quỉ nhảy lên, bê cái nồi, dốc vào mồm. Rồi thì tất cả mọi người, Bêrencroix, Yơxta và ñồng bọn lần lượt nốc ừng ực cái rượu nóng và ngọt, cho ñến khi chiếc nồi lật úp tưới họ lênh láng. Họ vừa ñứng dậy vừa chửi rủa nhưng Quỉ ñã biến ñâu mất rồi.


40

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

CHƯƠNG III

BỮA TIỆC LỄ GIÁNG SINH

Ngày lễ Giáng sinh, bà thiếu tá Xamxêliux thết một bữa tiệc chiều lớn ở Êkêbu. Rất mực lộng lẫy, hào hoa, bà chủ tọa một bàn tiệc năm mươi tân khách. Chẳng còn áo cầu ngắn nữa, chẳng còn vải len thô kẻ sọc nữa, cũng chẳng còn tẩu thuốc lá bằng ñất nữa. Quanh người ba là tơ lụa xạt xào; vàng ñeo nặng ñôi cánh tay trần và những hạt trân châu lạnh kết thành chuỗi quanh chiếc cổ trắng.

Thế còn các hiệp sĩ thì ở ñâu? Ở cạnh lò sưởi. Ngày hôm ấy không có chỗ cho bọn họ ngồi ở cái bàn lớn. Các món ăn ñến họ là ñã nguội và rượu thì ít hơn. Những người ñàn bà ñẹp không liếc nhìn tới họ. Chẳng ai nghe những lời nói thú vị của Yơxta. Nhưng mà các hiệp sĩ cũng như những con ngựa ñã thuần, những ác thú ñã no. ðêm qua họ chỉ ngủ ñược có một giờ. Họ ñi lễ ban mai dưới ánh ñuốc rơm và ánh sao. Họ ñã thấy các cửa sổ thắp sáng, họ ñã nghe những bài tụng ca lễ Giáng sinh, gương mặt họ ñã tìm thấy lại trong chốc lát nụ cười ngây thơ, và trí họ chẳng còn nhớ gì về những trò quỉ quái ở trong xưởng nữa. Ai dám ñưa tay lên làm chứng chống lại bà thiếu tá? Không phải họ, chắc chắn như vậy. Bà có thể ñặt họ ngồi ñâu tùy ý. Thậm chí bà có thể không cho họ ở trong nhà nữa. Cầu Chúa bảo hộ linh hồn họ! Họ không thể sống xa Êkêbu ñược.

Trong lúc ấy bà thiếu tá nhơn nhơn ngồi giữa bá tước ấp Burg và mục sư xứ Bru. Quanh bàn lớn, người ta vui vẻ. Ở ñấy ánh lên ñôi mắt xinh ñẹp của Marianna Xincle, ở ñấy cất lên tiếng cười dịu dàng của bá tước phu nhân ðuhna xinh xắn, tươi vui. Các hiệp sĩ cúi ñầu như những ñứa trẻ ñang chịu phạt. Nhưng tại sao người ta lại ñẩy họ? Cái bàn ở góc lò sưởi này là nghĩa thế nào? Người ta cho rằng họ không xứng ñược ngồi với những người thượng lưu hay sao? Và thế là những hình ảnh và ý nghĩ của ñêm trước thức ñậy trong lòng họ: cái ảo ảnh ñẹp ñẽ bảy lò sắt vào tay họ, và cái kiếp họ bị ñày ñọa chốn ñịa ngục ñể trả giá cảnh xa hoa, phú quí của bà thiếu tá. Thử ñùa, ông cả Yuliux chỉ cho Krichian Becg, ông ñại úy lực lưỡng, một ñĩa chim ña ña ñang ñược ñưa mời quanh bàn lớn:


41

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

- Không ñủ ñâu, tôi ñã ñếm; ông ta nói. Nhưng cứ yên tâm, ñại uý Krixchian ạ, người ta ñã bảo nấu cho bọn mình những con quạ khoang rất ngon.

ðôi mát của Bêrencroix khẽ mỉm một nụ cười nhợt nhạt dưới bộ ria rậm, và Yơxta như muốn nguyền rủa cuộc ñời của tất cả mọi người, chêm vào:

- Các hiệp sĩ không thể ñòi hỏi cái gì hơn ñược.

Người hầu bưng ñến một ñĩa ña ña ngon tuyệt.

Nhưng ñại úy Krixchian ñang sôi lên vì giận. Chẳng phải ông ta ñã thề không ñội trời chung với những con chim bẩn thỉu, quạ quạ inh ỏi ấy là gì? Ông ta ghét chúng ñến mức cứ mùa thu ñến là người ta thấy ông ñánh một chiếc áo dài ñàn bà và thắt một cái khăn lên ñầu cho dễ ñến gần chúng trong các ñồng lúa mì, bất chấp cả công chúng chế giễu; khi chúng múa những ñiệu yêu thương trên những bãi cỏ xanh, thì ông tàn sát chúng rất vui thú. Mùa hè, ông ta tìm tổ chúng và ñập nát hết trứng. Lão khổng lồ ñứng dậy, giật từ tay người hầu ñĩa chim ña ña và hét lên:

- Ra mày tưởng là tao phải nghe chúng quạ quạ mới nhận ra chúng à? ðem quạ khoang thết Krixchian Becg! Tởm!

Thế là ông ta xách từng con ña ña một, ném vào tường.

- Tởm! Tởm! Quạ khoang mà ñem thết Krixchian Becg! Tởm!

Và, cũng như những chim con chưa mọc lông mà ông ta thường nghiền nát trên các khối ñá, chim ña ña cứ con nọ nối con kia, bị quật vào tường rồi văng ra, mỡ với nước xốt bắn tung tóe.

Các hiệp sĩ lấy làm thích thú, nhưng cái giọng tức giận của bà thiếu tá ñã vang lên:

- Tống nó ra cửa! Bà truyền lệnh cho bọn người hầu.

Những người này ngần ngại, sợ sệt.

- Tống nó ra cửa!


42

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Krixchian Becg nghe tiếng. Khùng lên, chẳng thấy gì nữa, dữ dội, ông ta liền ñương ñầu với nữ chủ nhân ñất Êkêbu như con gấu bỏ một kẻ thù ñã bị quật xuống ñất, quay sang một ñịch thủ mới. Ông ta ñi về phía chiếc bàn hình móng ngựa, và sàn nhà kêu lên dưới những bước chân nặng trịch.

- Tống nó ra cửa!

Ông ta ñứng lại trước mặt bà, nhìn bà chòng chọc. ðôi lông mày cau lại và hai nắm tay to tướng của ông ta làm cho bọn người nhà và tân khách ñều khiếp vía.

- Ừ, ông ta nói, ta lấy quạ khoang ta ném vào tường ñấy. Thì làm sao.

- Cút ñi, ñại úy!

- Im ñi, mẹ phù thủy già! ðem quạ khoang thết Krixchian Becg mà không biết xấu hổ à? Ta phải ñoạt của ngươi, cả linh hồn người lẫn trại ấp chết tiệt của ngươi.

- Quỉ sứ, Krixchian Becg, im ñi! Ở ñây chỉ mình ta ñược nguyền rủa thôi.

- Ngươi tưởng ta sợ ngươi à, ñồ phù thủy? Ta há không biết ngươi ñược bảy cái lò sắt như thế nào hay sao?

- Im ñi, Krixchian!

- Antrinie ñể lại cho chồng ngươi vì ngươi là tình nhân của y.

- Im ñi! Im ñi!

- Cũng phải thưởng cho ngươi vì tình vợ chồng chung thủy của ngươi chứ, Macgarêta Xamxêliux à! Ông thiếu tá có vẻ không hay biết tí gì hết, ñã ñể người làm chúa các lò sắt. Và Quỉ ñã ñiều khiển tất cả mọi việc. Nhưng giờ, thế là ñi ñời nhà ngươi!

Bà thiếu tá ngồi xuống, mặt nhợt, người run, và lẩm nhẩm bằng một giọng trầm lạ lùng:

- Ừ, giờ thế là ta ñi ñời, và do chính tại ngươi ñó, Krixchian Becg.


43

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Nghe thấy thế, lão khổng lồ rùng mình, mặt mày co dúm lại, và lão không cầm ñược những giọt nước mắt khắc khoải.

- Tôi say! Lão nói. Tôi không biết tôi ñã nói gì: tôi chẳng nói gì cả! Nô lệ và khuyển mã, không gì khác, trong bốn mươi năm tôi ñối với bà ta là thế. Bà ta là nàng Macgarêta Xenxing mà tôi ñã phụng sự suốt cả ñời. Tôi không hề nói xấu bà tí nào. Mà tôi có thể nói gì nào? Bà hãy ñánh tôi ñi, nếu bà muốn! Tôi không có gì phàn nàn cả, tôi sẽ không phàn nàn gì cả.

Rồi ông ta thụp quì xuống, lê về phía bà, nắm lấy váy bà và nước mắt ước ñầm cả gấu váy.

Nhưng ngồi gần bà thiếu tá là một người vóc thấp, hai vai bè bè. Tóc rậm, mắt xếch, hàm dưới dô ra, nom tựa con gấu. ðó là ông thiếu tá Xamxêliux một con người lầm lì, ñi một mình con ñường cô ñộc của mình, mặc cho thế sự xoay vần. Nghe những lời sau cùng của ông ñại úy, ông ta vụt ñứng lên, và bà ta cũng ñứng lên, và tất cả tân khách. ðàn bà khóc, ñàn ông sửng sốt. Hai bàn tay to và ñầy lông của ông thiếu ta từ từ nằm lại, và cánh tay ông giơ lên. Nhưng bà thiếu tá cất tiếng nói trước và với một âm ñiệu trầm trầm mà người ta chưa từng nghe bao giờ.

- Ông ñã bắt trộm tôi, bà bảo ông ta. ðúng, ông ñã ñến như một thằng ăn trộm và bắt lấy tôi. Chửi rủa, ñánh ñập, giám ñói; người ta ép tôi phải lấy ông. Tôi cư xử với ông thế là xứng ñáng.

Ông thiếu tá huơ nắm tay khép chặt, bà ta liền lùi vài bước và nói tiếp.

- Con giun xéo lắm phải quằn31, ñàn bà bị ép duyên thì kiếm người yêu. Giờ ông ñịnh ñánh tôi vì việc xẩy ra ñã ngoài hai mươi năm à? Tại sao ngày ấy ông không ñánh? Há ông không nhớ là Antrinie ñã cứu giúp chúng ta, là chúng ta ñi xe của chàng, là chúng ta uống rượu của chàng, là các túi ông nặng những vàng của chàng, là ông ñã nhận mà chẳng hề nói năng gì trang ấp và các lò sắt của chàng? Chính lúc ấy ông nên ñánh mới phải, Becna Xamxêliux!

31 Nguyên bản viết: Con lươn còn sống thì quằn quại dưới lưỡi dao.


44

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Ông chồng ñưa mắt nhìn khắp tân khách một lượt. Vẻ mặt họ ñều tán thành lời bà. Dĩ nhiên là người ta tin rằng ông ñã nhận ñất ñai và quà cáp như cái giả trả cho sự kín tiếng của ông.

- Ta không biết gì hết! Ông hét lên, vừa hét vừa giậm chân.

- Tốt hơn hết là ông biết ngay bây giờ, bà cãi tại giọng lanh lảnh. Tội sợ là ông chết ñi mà không ñược biết thôi. Thì ít nhất là nay tôi có thể ñược tự do nói với ông, ngày trước ông là ông chủ và cai ngục của tôi. Nghe rõ ñây này: tôi ñã là tình nhân của Antrinie, tình nhân của chàng, vì ông ñã cướp tôi từ tay chàng một cách hèn hạ.

Mối tình cũ bộc lộ vui sướng quá chừng trong giọng nói của bà, long lanh trong ñôi mắt bà. Bà trông thấy trước mặt bà, ông chồng nắm tay giờ lên, và quanh bà năm chục bộ mặt mà sự vô sỉ của bà làm cho hoảng hốt.

- Ừ, bà lại nói tiếp, tôi ñã hiến thân cho chàng. Chàng ñã ñem hạnh phúc ñến cho tôi, và chàng ñã muốn rằng ñất ñai của chàng phải về phần tôi, ñất ñai và nhà cửa của chàng và các lò sắt và tất cả sản nghiệp của chàng! Bái tạ vong linh chàng!

Thế là ông thiếu tá bỏ tay xuống không ñánh ông ta biết cách trừng trị bà.

- Cút khỏi ñây, ông ta gầm lên, cút khỏi ñây!

Bà cứ ñứng trơ trơ.

Các hiệp sĩ nghe những lời ấy, mặt nhợt nhạt. Thật ñã rõ ràng cái ñiều mà Xintram báo trước. Nhưng thế thì cái giao ước yêu quái ấy, các hiệp sĩ chết mỗi năm một người ấy… À, cái mụ phù thủy!

- Cút khỏi ñây, ông thiếu tá lại tiếp. ði mà ăn mày miếng bánh trên ñường cái. Mày sẽ không ñược gia sản của Antrinie của mày ñâu. Cút khỏi ñây! Mày chẳng còn là cái thá gì nữa, và hễ ñặt chân lên ñất Êkêbu này lại là tao giết chết.

Bà thiếu ta lùi về phía cửa.

- Ông ñã làm khổ cả ñời tôi rồi, chưa ñủ hay sao? Bà nói.

- Cút khỏi ñây! Cút khỏi ñây!


45

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Bà tựa vào khung cửa và sực nhớ lại lời nguyền rủa của mẹ bà: “Cầu trời cho mày sẽ bị từ bỏ như mày ñã từ bỏ lao. ðường cái là nơi trú thân của mày; một ổ rơm là giường của mày”.

Ông mục sư già và nhân hậu xứ Bru với ông pháp quan ở Munkơruñ ñến cạnh ông thiếu tá. Việc gì mà không ñể yên những chuyện xưa cũ? Việc gì mà không bỏ qua và tha thứ? Nhưng ông ta lắc vai, ñẩy những bàn tay hòa giải ñi.

- Không phải là chuyện cũ! Ông giận dữ trả lời. Ngày ấy tôi chẳng biết tí gì hết!

Trong lúc ấy thì bà thiếu tá ñã bình tĩnh trở lại.

- Ông ra khỏi ñây trước tôi, bà nói. Này các ông, các bạn, giúp tôi trói lão này lại cho ñến khi lão hết mất trí! Hãy nhớ lại tôi là ai. Tôi mà ñi là một cảnh cùng khổ khủng khiếp sẽ kéo ñến sau khi tôi ñi. Thôn dân sống nhờ rừng và sắt của tôi, người ñốt than nhờ than của tôi, người ñi bè nhờ của tôi. Thợ rèn, thợ mộc, thợ làm nhà, tôi bảo ñảm cho tất cả mọi người bánh ăn, nhà ở. Các bạn tưởng rằng lãi có thể thay ñược tôi sao?

Lần nữa, lại có những bàn tay ñặt lên vai ông thiếu tá. Nhưng ông ta né ra một cách thô lỗ:

- Bỏ tôi ra, ông ta thết lên. Các ông muốn bênh vực và che chở tội ngoại tình à? Nó mà không tự cút ñi, thì tôi thề với các ông là tôi ném nó cho gấu ăn!

ðến phút tột cùng ấy, bà thiếu tá quay về phía các hiệp sĩ.

- Các anh ñể cho người ta ñuổi ta ra khỏi nhà ta sao, các hiệp sĩ? Ta có dè xẻn bia và rượu với các anh ñâu? Lễ hội, vui chơi ñối với các anh chẳng phải là cơ bữa sao? Không, lẽ nào các anh lại chịu ñể lão ấy ñuổi ta ra!

Trong khi bà nói thì Yơxta len ñến tận chiếc bàn lớn và cúi xuống một thiếu nữ ñẹp, tóc sẫm.

- Anna ạ, cách ñây năm năm, cô hay ñến Burg, chàng nói. Cô có biết có phải bà thiếu tá là người ñã bảo với Epha ðuhna rằng tôi là một giáo sĩ bị cách chức không?

- Giúp bà thiếu tá ñi, Yơxta, nàng ñáp.


46

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

- Trước hét tôi muốn biết và ấy có làm cho tôi thành một kẻ giết người không ñã.

- Ý nghĩ gì lạ lùng vậy! Giúp bà thiếu tá ñi Yơxta!

- Cô không muốn trả lời tôi, tôi hiểu rồi. Xintram ñã cho tôi biết sự thật.

Yơxta trở về chỗ, dửng dung giữa các hiệp sĩ mà ñầu óc ñang bị những ý nghĩ ñêm trước lớp lớp tấn công, và cơn tức giận ñang làm cho mù quáng.

- Rõ ràng là giáo ước của mụ ta không ñược gia hạn; một người trong bọn họ lầm bầm.

- Quỉ bắt mụ phù thủy ñi! Một người khác kêu lên.

- ðồ ngốc, bác Ehechard thốt lên, nói thật chứ làm như các anh không nhận ra thằng Quỉ ñêm qua ấy!

- Có chứ! Ông cả Yuliux ñáp. Nhưng cần gì? Xintram là ñồ ñảng của Quỉ.

Bà thiếu tá hiểu là không còn chút hy vọng gì ở cái lũ hoảng hốt và ồn ào ấy. Bà lại lùi về phía cửa; nhưng bàn tay ñã ñặt trên nắm khóa, bà còn quay lại.

- À, ñồ phản phúc, bà kêu lên, rồi sẽ ñến lượt các người ngay ñấy! Các người sẽ tan tác, và chỗ các người ngồi sẽ trống không. Này, Mensto Xincle mà bàn tay vũ phu ñã nhiều lần ñánh vợ, coi chừng! Và lão giáo sĩ xứ Brubu, nhớ rằng trừng phạt không tài nào tránh ñược ñâu. ðại úy Uggla, hãy chăm sóc lấy cửa nhà: cái khốn cùng ñang bao vây ñấy. Và các cô còn son trẻ: Êlixavêta ðuhna, Marianna, Xincle, Anna Xtirhơc ñừng tưởng rằng chỉ mình ta phải ra ñi. Và coi chừng bọn hiệp sĩ! Bão tố sẽ kéo qua vùng này và quét sạch các người. Về phần ta, ta không phàn nàn; nhưng ta xót thương dân nghèo. Ai sẽ cho họ công ăn, việc làm khi ta không còn ở ñây nữa?

Bà mở cửa, nhưng chính lúc ấy ông ñại úy Krixchian ngửng ñầu lên nói:

- Tha thứ cho tôi, Macgarêta Xenxing ạ! Chỉ một tiếng tha thứ là tôi chiến ñấu vì bà.

Bà thiếu tá do dự. Có nên thả cái sức mạnh mù quáng và hung bạo ấy ñánh lại chồng bà không? Cuối cùng bà trả lời:


47

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

- Anh muốn ta tha thứ à? Chẳng phải anh ñã gây tai họa cho ta sao? Trở về với bọn hiệp sĩ ñi, Krixchian Becg, và hãy vui thích về việc anh ñã làm.

Thế là bà ñi ra, ñể lại cảnh kinh hãi sau lưng bà.

Bà ñã ngã như thế ñấy, không phải là không hào hùng. Người ta không hề thấy bà buồn mình vào một niềm tuyệt vọng khiếp nhược. Nhưng mà tình yêu thuở thanh xuân còn sôi nổi trong tuổi gia của bà. Bà không hề ngại bị gậy ñi khắp vùng. Bà chỉ ñộng lòng vì cảnh khốn cùng của nông dân của bà, vì lòng vô tư lự của bọn khách khứa của bà, vì tất cả những ai mà bà ñã che chở, nuôi nấng và nâng ñỡ. Sau cùng, bị mọi người phản bội, bà có can ñảm gạt ra người bạn cuối cùng, ñể cho y khỏi can phải có thể là một trọng tội.

Ngày hôm sau, ông thiếu tá Xamxêliux rời bỏ Êkêbu, ñến ở ấp riêng của ông ta ở Xiơ, ngay cạnh ñấy.

Di chúc của Antrinie ñịnh rõ không ñược ñem bán hay nhượng lại một lò sắt nào. Ông thiếu tá chết thì tất cả phải chuyển lại cho vợ ông ta hay những người kế thừa của vợ ông ta. Vì ông thiếu ta khổng thể ñem bán hay cho ñi cái gia tài ô nhục ấy ñược, cũng không thể tự mình hoang phí hết ñi ñược, nên ông ta không tìm ra cách nào chắc chắn hơn ñể làm cho nó tan nát bằng cách bố trí cho các hiệp sĩ ở ñấy như những chúa tể.

Càng mê tín hơn bao giờ hết, các hiệp sĩ bị những lời tiên ñoán của Xintram ám ảnh, tưởng rằng mình ñã cam kết bằng danh dự, phải hoang phí cho hết những của cải ấy. Còn Yơxta thì chẳng một ai biết chàng nghĩ gì. Chàng thấy mình không cần phải ñội ơn bà thiếu tá chút nào về việc ñã ñem chàng về làm hiệp sĩ ở Êkêbu ư? Chàng thấy mình không cần phải ñội ơn bà thiếu tá chút nào về việc ñã ñem chàng về hiệp sĩ ở Êkêbu ư? Chàng muốn ñược chết hơn là bị lương tâm hành hạ vì việc quyên sinh của Epha ðuhna chăng? Nhưng nỗi ưu sầu của chàng, dù có thế nào, cũng không bao giờ in dấu trên nét mặt chàng, và chàng không hề nói gì về việc ấy hết.


48

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

CHƯƠNG IV

CHÓ SÓI

Vũ hội lớn ở Burg. Thuở ấy, một bá tước trẻ tuổi họ ðuhna mới cưới vợ, ñang ở ấp Burg. Bá tước phu nhân trẻ và ñẹp: trong tòa gia trạch cổ ấy, dạ hội sẽ rất lý thú. Các hiệp sĩ ñược mời ñến dự, nhưng chỉ mình Yơxta Becling muốn ñi mà thôi.

Burg với Êkêbu cách nhau cái hồ Lêuven. Khi hồ ñóng băng thì chỉ ñi mất bốn hay năm dặm. Vì dạ hội này, chàng Yơxta nghèo túng ñã trưng diện như một vương tử phải giữ gìn danh dự của một vương quốc. Các hiệp sĩ mặc cho chàng một chiếc áo dài mới, cúc lóng lánh, và ñeo vào cổ áo trong cho chàng một tấm lá sen bằng ñăng ten. Họ ñi vào cho chàng một ñôi giày nhảy. Chàng khoác một chiếc áo cầu lông hải ly ñẹp nhất, và ñội lên mới tóc bạch kim một cái mũ lông cầy phương Bắc tuyệt mỹ. Chiếc xe trượt của chàng phủ một tấm da gấu mà vuốt toàn bằng bạc, và bọn người hầu thắng vào ñấy con ngựa ô ðôn Yuan32, niềm tự hào của tàu ngựa. Yơxta huýt sáo gọi con chó Tancret33 trắng và nắm lấy các dây cương tết hoa. Và chàng ra ñi, trang phục, xe cộ lộng lẫy như thế, mà tâm trạng và dung mạo của chàng cũng tự tỏa ra một ánh sáng khá rực rỡ.

Bấy giờ là sáng chủ nhật. Chàng nghe tiếng ñại phong cầm và tiếng ñọc thánh thi khi ñi qua trước nhà thờ Bru, rồi chàng theo con ñường rừng vắng vẻ ñi Becga; ở ñấy chàng ñịnh ăn bữa chiều tại nhà ñại úy Uggla.

Nhà Uggla chẳng có vẻ gì là ñầy ñủ cả. Những nỗi lo lắng về tiền bạc là chuyện quá quen thuộc ñối với cái nhà tồi tàn lợp than bùn này. Nhưng ở ñấy người ta ñược ñón tiếp với những nụ cười trung hậu, và những tiếng cười, và những tiếng hát, và những trò chơi, rồi người ta ra ñi chỉ là miễn cưỡng.

32 Theo tên một nhân vật hoang ñường trong truyện cổ Tây Ban Nha là ðôn Huân ñã ñiển hình hóa thành kẻ vô ñạo, phóng ñãng và quyến rũ phụ nữ, ñặc biệt trong hài kịch ðông Juyăng của Môlie. 33 Theo tên một quốc vương Ý, anh hùng hy sinh trong Thập tự chinh thứ nhất năm 1112, sau ñược ñại thi hào Ý Tasso dựng thành nhân vật anh hùng Jêruxalem ñược giải phóng.


49

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Người gái già Unrika ðinnê, quản gia trông nom việc nội trợ, bước xuống thềm, chúc Yơxta may mắn. Cô ta cúi chào rất thấp, và những miếng giấy cuốn tóc giả lòa xòa ở hai bên khuôn mặt nâu nhạt và nhăn nheo của cô ñua nhau nhảy nhót vui mừng.

Khi ñã mời chàng vào nhà, cô Unrika liền nói chuyện với chàng về chủ nhà và những việc ñã xảy ra trong ñời họ. Thời buổi khó khăn: không có cả củ cải ñể ăn với thịt muối trong bữa chiều. Cậu Fecñinan và các cô phải ñánh xe sang vay ở Mankơruñ. Ông ñại úy thì ñi săn và có thể ñem về một con thỏ già dai nhách chỉ tổ tốn bơ. Như thế ông ta gọi là tiếp phẩm cho gia ñình! Nhưng mà miễn là con thỏ không phải là con cáo cũng là con vật khả ố nhất mà Chúa ñã tạo ra. Còn bà ñại úy? Bà chưa dậy. Cũng như mọi ngày, bà còn ñọc tiểu thuyết trong giường. Chắc chắn là bà sinh ra ñời không phải ñể làm lụng, vị thiên thần của ðức Chúa lòng lành ấy. Làm lụng, cái ấy chỉ thích hợp với một mụ già tóc tai xám xịt hết như cô Unrika thôi. Từ sáng ñến tối, phải chạy ñây chạy ñó, mệt hết hơi mà vất vả lắm mới giật ñược gấu ñể vá lên vai. Nghĩ xem, suốt một mùa ñông mà chẳng có chút thịt nào ngoài giăm-bông gấu cả! Còn cái chuyện ñược trả công thì cô không bao giờ mong cả! Cô chưa hề bao giờ ñược thấy mùi mẽ của tiền công ra sao; nhưng ít ra, khi cô không còn nuôi nổi thân nữa thì người ta sẽ không ñuổi cô ra ñường cái. Trong gia ñình này, người ta trọng nể cả người quản gia, và chỉ cần người ta còn có tiền ñể mua ñược cỗ áo quan là cô cũng có thể chắc chắn ñược ma chay xứng ñáng.

- Là vì ai mà biết ñược mọi việc rồi sẽ ra sao? Cô nói thêm, vừa nói vừa lau nước mắt, vì cô ta vốn mau nước mắt. Chúng tôi nợ lão Xintram ñộc ác. Hắn ta có thể tịch biên hết ở ñây, ñem bán ñấu giá tất. Thật ra thì cậu Fecñinan ñã ñính hôn với cô Anna Xtirhơc nhà giàu, nhưng mà rồi cô sẽ chán cậu ta!

Making Ebook Project BOOKAHOLIC...

Documents

Transcript of Making Ebook Project BOOKAHOLIC...