Sistem kontrole kvaliteta u Makedoniji

Beč, 24.-25. mart/ožujak 2011. godine

1

Okvir

Vijeće za unapređenje i

nadzor

Nezavisno regulatorno tijelo

(7 članova; 5-godišnji mandat)

Financiranje (25% prihoda IORRM-a)

IORRM

Pregledi kontrole kvaliteta

Ovlast za izricanje sankcija

Novi Zakon o reviziji (decembar/prosinac 2010. godine)

Vlada RM Komisija za kontrolu kvaliteta

Praviln

ik za KK

2

IORRM-ov PRAVILNIK ZA KK

  Opšti dio   Djelokrug (revizije, uvidi, angažmani s izražavanjem uvjerenja)   Principi (povjerljivost, nezavisnost)

  Profesionalno vladanje (zabrana upućivanja na rezultate)   Najmanje jedanput u trogodišnjem razdoblju (godišnji plan)

  Ad hoc provjere (ozbiljne sumnje, Komisija za etiku)   Procedure za vršenje inspekcije na terenu

  Odabir angažmana (rizicima orijentiran)   Najava (4 sedmice)   Izvještavanje (upitnici i sažeti izvještaj)

  Komentari revizora (sporna pitanja, ako ih ima) 3

POVJERLJIVOST

  Dokumentacija koja se odnosi na pregled kontrole kvaliteta mora biti uništena nakon vršenja narednog pregleda kontrole kvaliteta.

  Pregledavatelj kontrole kvaliteta dužan je dati izjavu o povjerljivosti revizoru.

  U dokumentaciju koju sačini pregledavatelj ne smiju biti uključeni dokumenti koji čine sastavni dio radnih spisa angažmana.

  Upitnik za pojedinačni angažman mora biti označen šifrom.

4

Francuski CNCC (Institut zakonskih (statutarnih) revizora) i OEC (Red

ovlaštenih računovođa) (u okviru programa REPARIS) osmisliće i implementirati

sistem KK

  Predlaganje strategije za početnu implementaciju programa KK   Sistem bi trebao biti fleksibilan, isplativ, te bi njegova

implementacija trebala teći postupno

  Pripremiti detaljne alate   Upitnici/izvještaji   Izvršiti provjeru jasnog razumijevanja upitnika

  Pomoći u implementaciji programa KK

  Mentorstvo

  Dugoročna strategija

5

Metodologija KK Opšti pristup

  Planiranje   Početno prikupljanje podataka (upitnici)

  Analiza rizika i godišnji plan rada

  Inspekcija na terenu   Procijeniti dizajn, implementaciju i djelotvornost sistema

interne kontrole kvaliteta revizorske firme (upitnik)   Provjera odabranih revizorskih dosijea (upitnik)

  Izvještavanje   Sažeti izvještaj sa sveukupnim zaključkom 6

Metodologija KK Početno prikupljanje podataka

  Planiranje   Početno prikupljanje podataka

•  Upitnik za prikupljanje preliminarnih podataka UzPPP (sistem interne kontrole kvaliteta revizorske firme)

•  Godišnji izvještaj o aktivnostima GIoA (prikupljanje podataka po angažmanu)

7

UPITNIK ZA PRIKUPLJANJE PRELIMINARNIH PODATAKA (UzPPP)

I GODIŠNJI IZVJEŠTAJ O AKTIVNOSTIMA (GIoA)

U skladu sa Pravilnikom…… Revizorske firme dužne su do 15. juna/lipnja svake godine iskomunicirati Institutu podatke o profesionalnim uslugama koje su pružile, pružaju ili čije pružanje su dogovorile ali još uvijek nisu započele, a koje se odnose na revizorske izvještaje o financijskim izvještajima za godinu koja je završila u prethodnoj kalendarskoj godini.

Prve godine smo započeli aktivnosti planiranja u septembru/rujnu 2009. godine.

8

Francuski CNCC (Institut zakonskih (statutarnih) revizora) i OEC (Red

ovlaštenih računovođa) (u okviru programa REPARIS) Mentorstvo

  Radionica na temu sistema kontrole kvaliteta (10. septembar/rujan 2009. godine)   Osmišljen sistem kontrole kvaliteta za Makedoniju.   Prezentacija i objašnjenje dva upitnika (UzPPP i GIoA).

  Radionica na temu sistema kontrole kvaliteta (12. novembar/studeni 2009. godine)

  Implementacija Međunarodnog standarda za kontrolu kvaliteta broj 1 (engl. ISQC 1)

  Smjernice Međunarodne federacije računovođa (IFAC-a) za kontrolu kvaliteta u malim i srednjim revizorskim subjektima (prevođenje)

  Društvo jednog lica sa nestručnim osobljem (urnek priručnika)

  Firma sa dva do pet partnera (urnek priručnika) 9

Početno prikupljanje podataka Upitnik za prikupljanje preliminarnih podataka

•  Opšti podaci o revizorskoj firmi •  Kontakt osobe zadužene za kontrolu kvaliteta •  Druge aktivnosti osim revizije •  Odnosi sa drugim subjektima •  Zajedničke politike i procedure kontrole kvaliteta •  Korištenje stručnjaka •  Članstvo u mreži •  Organizacija revizorske djelatnosti (kadar, revizorski alati, primjena profesionalnih standarda, procedure procjene rizika, prihvatanje/zadržavanje odnosa sa klijentom, zaštitne procedure, korištenje softvera, komunikacija i odnosi sa javnošću.

10

UPITNIK ZA PRIKUPLJANJE PRELIMINARNIH PODATAKA (UzPPP)

MOLIM POTRAŽITE OVAJ UPITNIK U VAŠIM FASCIKLAMA SA MATERIJALIMA!

11

Početno prikupljanje podataka Godišnji izvještaj o aktivnostima

(GIoA)

•  Za svaki obavljeni angažman revizije financijskih izvještaja koji se odnose na godinu xxxx.

•  Informacije o revizijskom angažmanu •  Informacije o revidiranom subjektu (subjekat od javnog interesa, matični subjekat/podružnica, nekonsolidovana/konsolidovana podružnica (matičnog subjekta koji se kotira ili ne kotira na berzi, eksterne usluge pružene klijentu)

•  Detalji ukoliko revizorovo mišljenje nije dato u roku •  Vremenski okvir i iznos naknade •  Dodatni podaci o revidiranom klijentu (zaposlenici, ukupna sredstva/imovina i prihodi)

•  Revizorovo mišljenje (vrsta, komentari)

12

Godišnji izvještaj o aktivnostima (GIoA)

MOLIM POTRAŽITE OVAJ UPITNIK U VAŠIM FASCIKLAMA SA MATERIJALIMA!

13

ISKUSTVA

  U prvoj godini dvije revizorske firme nisu poslale potpun skup upitnika. Sve revizorske firme su poslale upitnike u drugoj godini.

  U prvoj godini odgovori nisu bili veoma tačni, i to posebno odgovori koji su se odnosili na interne procedure ili primjenu standarda. Došlo je do izvjesnih poboljšanja u drugoj godini.

  Upitnik za prikupljanje preliminarnih podataka (UzPPP) trebao bi biti redovna praksa svake godine.

  Neki revizori nisu poslali informacije o satima ili naknadama, ili stavkama koje se odnose na klijente (u prvoj i drugoj godini).

  Svijest o kontroli kvaliteta – većina ih je sada postala svjesna da se moraju opredijeliti za implementaciju zahtjeva.

14

 GODIŠNJI PLAN KK ZA 2010. GODINU

15

ODABIR UZORKAPRAVILNIK

  Uzorak mora biti sačinjen na način da obuhvati revizije izvršene od strane svih ovlaštenih revizora koji rade za firmu.

  Uzorak mora sadržavati angažmane koji predstavljaju 5% ukupnog broja radnih sati utrošenih na revizijske angažmane. Ako je bilo više od 50 revizija, uzorak mora sadržavati 3% ukupnog broja radnih sati utrošenih na revizijske angažmane, ali najmanje 3 angažmana moraju biti odabrana.

  Učešće revizijskih angažmana za subjekte od javnog interesa trebalo bi biti otprilike 40% u uzorku, dok bi učešće revizija koje su za rezultat imale izvještaj sa mišljenjem sa rezervom (kvalifikovanim mišljenjem) trebalo biti 20% u uzorku.

16

Godišnji plan revizija Analiza rizika

  Analiza podataka   Izraditi matricu za opšte podatke (ukupan broj revizijskih angažmana, broj subjekata od javnog interesa, ukupne naknade, iznos naknade po satu, iznos naknade po angažmanu, uporedivi podaci za prethodnu godinu)

  Razvrstati revizorske firme po ukupnom broju angažmana + broju subjekata od javnog interesa

  Podijeliti razvrstane revizorske firme u tri grupe (kako bi dobili jednak broj firmi u svakoj grupi)

  Definisati dodatne relevantne kriterije koji će biti od pomoći u procesu odabira

  Primijeniti kriterije   Odabrati 1/3 subjekata

17

ANALIZA RIZIKA

Revizorska firma Broj zadataka po TR Broj zadataka u 2010. godini

Subjekti od javnog interesa

Ukupno Prosječna naknada po satu Prosječna

naknada po angažmanu

Prosječna naknada po TR

Indikatori kvaliteta(UzPPP; ugled...)

1   60   56   21   77                  2   41   63   14   77                  3   56   70   4   74                  4   41   45   19   64                  5   47   48   8   56                  6   55   52   2   54                  7   31   34   8   42                  8   31   40       40                  9   30   31   4   35                  10   34   31   1   32                  11   29   28       28                  12   31   25   2   27                  13   32   26       26                  14   26   26       26                  15   14   23   3   26                  16   18   22       22                  17   24   17       17                  18   10   17       17                  19   19   16       16                  20   37   12       12                  21   12   12       12                  22   9   12       12                  23   13   11       11                  24   12   10       10                  

18

PLAN REVIZIJA ZA 2010. GODINU

Mi smo odabrali 11 revizorskih firmi po sljedećem redoslijedu:

•  4 iz prve grupe, 4 iz druge grupe i 3 iz treće grupe;

•  Kriteriji: ukupan broj angažmana, broj subjekata od javnog interesa, iznos naknade po satu, iznos naknade po angažmanu, potpunost podataka u UzPPP-u, drugi podaci iz UzPPP-a, usklađenost s izvještajem o transparentnosti, drugi indikatori kvaliteta. Pripremili smo nacrt plana revizija koji smo u formi prijedloga podnijeli Komisiji za kontrolu kvaliteta na odobrenje.

Predloženi godišnji plan sadrži: imena firmi odabranih za pregled, datum početka pregleda, očekivano trajanje u satima.

19

NAJAVA

  Komisija za kontrolu kvaliteta mora obavijestiti revizora koji će biti kontrolisan 4 sedmice prije planiranog početka kontrole.

  10 dana prije početka inspekcije na terenu, pregledavatelj je dužan poslati revizoru spisak angažmana odabranih za inspekciju.

20

NA TERENU

21

Intervju prati strukturu Upitnika o internoj

kontroli (UoIK) i Upitnika o pojedinačnom

revizijskom angažmanu (UoPRA)

Prije posjete, revizorskoj firmi šaljemo oba upitnika kako bi bila upoznata sa našim djelokrugom

NA TERENU

  Prvi dan – početni sastanak sa rukovodećim partnerom ili licima određenim od strane rukovodećeg partnera.

  Predočavamo naše izjave o povjerljivosti i nezavisnosti.

  Objašnjavamo naš djelokrug rada i plan rada.

  Dogovaramo plan rada sa zaduženim revizorima.

  Razgovaramo o opštoj organizaciji firme, internim propisima, pitanju nezavisnosti, sistemu interne kontrole kvaliteta, kadru, naknadama.

  U poslijepodnevnim satima vršimo provjeru dizajna i implementacije sistema KK.

22

NA TERENU

  Drugi/treći/… dan – pristupamo inspekciji na nivou angažmana.

  Prvo održavamo sastanak sa zaduženim revizorom. On/a će dati objašnjenje o klijentu, glavnim problemima, načinu na koji je te probleme riješio/la, organizaciji revizorske dokumentacije, pristupu reviziji.

  Potom vršimo provjeru osnovnih koraka revizije, revizorskih radnih spisa i prikupljenih dokaza, te revizorovog mišljenja, naknade, utrošenog vremena.

  Vršimo provjeru pravnih dokumenata kao što su ponuda, pismo o preuzimanju obaveze revizije (angažmanu), ugovor.

23

NA TERENU

  Nakon završetka pregleda, provodimo izvjesno vrijeme sa relevantnim licima sa kojima razgovaramo o našim

preliminarnim nalazima i zaključcima.   Završni intervju je od izuzetno presudnog značaja za

obje strane.

24

Inspekcija na terenu

  Upitnik o internoj kontroli •  Postojanje sistema interne kontrole kvaliteta

VIDI UoIK

  Upitnik o pojedinačnom revizijskom angažmanu

•  Izvršiti procjenu procedura koje se primjenjuju na nivou revizijskog angažmana i pridržavanje procedura interne kontrole

VIDI UoPRA

25

NAŠI NALAZI I ZAKLJUČCI

26

Pregledavateljeva procjena pridržavanja .........

Siže sastanka

Prikladna dokumentacija?

Osnovne jače strane?

Osnovne slabosti?

SAŽETI IZVJEŠTAJ O PREGLEDU KONTROLE KVALITETA

Sažeti izvještaj o pregledu kontrole kvaliteta

•  Siže nalaza i zaključaka i povezanih preporuka za poboljšanje i oporavak

•  Kvalifikacija mora biti izvršena navođenjem “zadovoljavajući”, “zadovoljavajući, ali zahtijeva daljnji pregled” ili “nezadovoljavajući”

27

SAŽETI IZVJEŠTAJ O PREGLEDU KONTROLE KVALITETA

MOLIM POTRAŽITE OVAJ IZVJEŠTAJ U VAŠIM FASCIKLAMA SA MATERIJALIMA!

28

PREPORUKE

Umjerenog prioriteta •  Dizajn i implementacija sistema KK

•  Upravljanje vremenom •  Obuka

Visokog prioriteta •  Međunarodni revizorski standardi (dokumentacija o preuzetoj obavezi, tehničke procedure, pristup zasnovan na rizicima)

•  Etički zahtjevi

Hitne preporuke •  Izvještaj o reviziji – sadržaj, elementi

•  Pismo o preuzimanju obaveze revizije /ugovor/ponuda – navodi na pogrešno mišljenje, nedosljednost, uslovi

•  Zakon o reviziji, zahtjevi iz IORRM-ovih akata

Prije naredne revizijske kampanje – provjeriti provedbu preporuka U roku od 6 mjeseci –

provjeriti provedbu preporuka

29

IZVJEŠTAJ KOMISIJE ZA KONTROLU KVALITETA (GODIŠNJI IZVJEŠTAJ)

1.  PRINCIPI KONTROLE KVALITETA

2.  IMPLEMENTACIJA PROGRAMA ZA 2009. GODINU

3.  REZULTATI KONTROLA

4.  OPŠTE PREPORUKE

5.  OPŠTI PRIJEDLOZI

IZVJEŠTAJ KOMISIJE ZA KONTROLU KVALITETA O PREGLEDIMA KONTROLE

KVALITETA

PREGLED U 2009. GODINI ZA GODINU KOJA JE ZAVRŠILA 31.

DECEMBRA/PROSINCA 2008. GODINE

Član 58. Pravilnika

30