MAKALE NASIL YAZILMALI ve NASIL OKUNMALI?
description
Transcript of MAKALE NASIL YAZILMALI ve NASIL OKUNMALI?
MAKALE NASIL YAZILMALI ve
NASIL OKUNMALI?
Prof. Dr. Nazmi Bilir
Hacettepe Tıp Fakültesi
Halk Sağlığı Anabilim Dalı
Torkas Derneği 3.Kış Okulu
23 Ocak 2004
A naturalist’s life would be a happy one
if he had only to observe, and never to write
Charles Darwin
Neden makale okunur?• Konuya hakim olmak-güncel olmak
– maintain competence
• Yeni yaklaşımları öğrenmek– yeni tedavi yöntemleri– yeni hastalıklarda tanı-tedavi
• Bilimsel ilgi ve merak – tez, araştırma, makale yazma ...
MAKALE NASIL OKUNUR?
• “seçerek” (!)
• 20000 biyomedikal dergi
• 25 saniyede bir makale
• günde 3000 makale
• (+ ulusal yayınlar)
Genel dergiler
BMJ
CMAJ
JAMA
Lancet
NEJM
Yayın türü
Makale
Olgu sunumu
Araştırma
Derleme
İzleme araşt.
“Clinical trial”
Uzmanlık alanı
İç hastalıklarıCerrahiGözGöğüs hast.KBB
Nasıl seçmeli?
MAKALE NASIL OKUNUR?
1. Ne okuyacağına karar ver
hangi konu – ne tür makale
2. Elindeki makaleyi
okuyup okumayacağına karar ver
* başlık – ilgini çekiyor mu?
* yazar – tanınmış birisi mi?
* konu - ilgini çekiyor mu?
SMOKING and the BRAIN
No good evidence exists that smoking protects against dementia
BMJ (2000) 320: 1087
MAKALE NASIL OKUNUR?“BAŞLIK”
Smoking and dementia in British doctors
Richard Doll
Richard Peto
Jillian Boreham
Isabelle SutherlandBMJ (2000) 320: 1097-1102
MAKALE NASIL OKUNUR?“YAZAR”
Cigarette smoking and cognitive decline in midlife:
Evidence from a prospective birth cohort study
Amer. J. Publ. Health (2003) 93: 994-998
MAKALE NASIL OKUNUR?“KONU”
MAKALE NASIL OKUNUR?BAŞLIK – KONU –YAZAR
TOBACCO and CANCERRecent Epidemiological Evidence
.............
Richard Peto
Richard Doll
J. Natl. Cancer Inst.; Jan. 2004, vol. 96: 99-106
MAKALE NASIL OKUNUR?
3. Nasıl okuyacağına karar ver
- genel kavramları anlamaya çalış
- kuşkucu ol
- “perfect” araştırma olmaz (!)
- araştırma tipini kavra
- yöntemi değerlendir
• Vaka ve kontrol gruplarının seçimi• Kohort/araştırma gruplarının oluşumu• Örnek büyüklüğü• Örnek alma yöntemi• Değişkenler ve tanımları• Veri toplama yöntemi• “randomizasyon”• Veri analiz yöntemi
“yöntem” iyi açıklanmış mı?
Writing a reportSurvey Methods in Community Medicine
J.H. Abramson• The title
– should clearly explain what the report is about
• The summary – should be informative ------ “your advertisement”
• The report – should be easily intelligable
– should be no longer than is necessary
A scientist’s aim in a discussion with his colleagues
is not to persuade
but to clarify
Leo Szilard
“IMRAD” Yöntemi
Bradford Hill questions (1965)
Introduction: why did they start?
Methods : what did they do?
Results : what did they find?
Discussion: what do the results mean?
A – Z of Medical WritingTim Albert
BMJ Books, 2000
“the first principle is KISS”
(Keep It Short and Simple)
“construct your argument clearly”
• Kimlerde görülüyor / kimlerde görülmüyor?– yaş-cinsiyet-eğitim-meslek- .....
• Klinik özellikleri neler?– ateş-ağrı-kanama- .....
• Seyri nasıl?– iyileşiyor / öldürücü
• Tedavisi var mı?
Yeni bir hastalık(vaka raporları)
Olgu sunumu – ilginç vaka
• Senkron Primer Akciğer Kanseri (Ender görülür; 1931-1982 arasında toplam 382 olgu)
– 56 y. Erkek – Öksürük – hemoptizi– Sol hiler kitle – küçük hücreli kanser– Sağ paratrakeal kitle – epidermoid kanser– Beyinde çok sayıda metastaz– Palyatif XRT (beyin) ve 3 kür kemoterapi– 7 ay sonra öldü
(Toraks Dergisi; Nisan 2001, sayfa 53-55)
Mermer İşçilerinde SFT, Solunum Semptomları ve Akciğer Grafisi Bulguları
(Toraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 188-193)
Grup n Yaş Çalışma süresi
Sigara içme (%)
Ocak 42 35,57±9,10 16,38±6,62 28 (66,7)
Atölye 54 27,10±9,56 9,14±6,88 34 (63)
Fabrika 140 32,24±8,88 9,05±7,39 88 (62,9)
Kontrol 102 27,54±7,39 8,21±5,93 64 (62,7)
Tablo I. Grupların demografik özellikleri
No investigation can be called “true science” without passing
through mathematical tests.
Leonardo da Vinci, 1452-1519
Mermer İşçilerinde SFT, Solunum Semptomları ve Akciğer Grafisi Bulguları
(Toraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 188-193)
Grup
Sayı
Yaş
(yıl)
Çalışma süresi (yıl)
Sigara içme (%)
Ocak 42 35,57±9,10 16,38±6,62 28 (66,7)
Atölye 54 27,10±9,56 9,14±6,88 34 (63,0)
Fabrika 140 32,24±8,88 9,05±7,39 88 (62,9)
Kontrol 102 27,54±7,39 8,21±5,93 64 (62,7)
SD / SE hangisi?
Tablo I. Grupların demografik özellikleri
Mermer İşçilerinde SFT, Solunum Semptomları ve Akciğer Grafisi Bulguları
(Toraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 188-193)
Grup Paket-Yılı
Ocak 8,76 ±9,9
Atölye 7,03 ±10,04
Fabrika 8,35 ±13,08
Memur, teknisyen 7,35 ±11,0
Tablo II. Gruplarda sigara paket-yıl
•Gruplardaki sayılar verilmemiş
•Sigara içmeyenler hesaplamaya dahil edildi mi?
ÖZET“amaç, yöntem, sonuç, yorum” konularından kısaca söz edilmeli
250 kelimeyi aşmamalı
Birinci Basamakta Anksiyete Bozuklukları-1STED; Ağustos 2003, sayfa 286-288
• I. Basamakta Çalışanlarda A. B.• I. Basamakta A. B. Saptanması – “yöntem”
(Toplumda A.B. Sıklığı – tarama)• I. Basamakta A.B. Tanı ve tedavisi• I. Basamakta A.B. izlenmesi
Birinci Basamakta Anksiyete Bozuklukları-1STED; Ağustos 2003, sayfa 286-288
– Kısa bir giriş– 1- Agorafobili ya da Agorafobisiz Panik Bozukluğu– Ayırıcı Tanı– Tedavi Yaklaşımı– Bilişsel Davranışçı Tedavi– İlaç Tedavisi– 2 tablo – belirtiler, ilaçlar– 1 resim
(Sonraki sayılarda 2 – 3 ve 4 No.lu başlıklar)
A Prospective Study of Fatal Occupational Accidents, Relations to Sleeping Difficulties
J. Sleep Res.; (2002) 11: 69-71
TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Aralık 2002
Metastatik Akciğer Tümörlerinde Cerrahi TedaviToraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 132-137
• Metastatik AC tümörü – 27 hasta 38 kez ameliyat ediliyor
• Primer tümör tanıları – çoğu osteosarkom,
• Uygulanan ameliyat türleri – lobektomi, wedge rezeksiyon
• 1 hasta ameliyat sırasında ölüyor
• 6 hasta izlem sırasında ölüyor
• 5 hasta “takip dışı” kalıyor – (lost to follow-up)
• 15 hasta hayatta– 1 yıllık sağkalım %88.2
– 5 yıllık sağkalım %31.5
• Metastaz sayısı bakımından BT – cerrahi karşılaştırılması
• BT ile 1 – 12 metastaz saptanıyor (ort. 2.12)
• Cerrahide 1 –67 metastaz bulunuyor (ort 5.27)
• 38 ameliyatın 18’inde BT metastaz sayısını doğru buluyor
Metastatik Akciğer Tümörlerinde Cerrahi TedaviToraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 132-137
Bütünü parçalayarak yayın yapma“salamizasyon”
Metastatik akciğer kanseri olan 27 hastanın
– Demografik özellikleri– Primer tümör tanıları– Metastaz sayıları– Uygulanan ameliyat türleri– Sağkalım oranları
One picture is worth more than ten thousand words
Ancient Chineese Proverb
“Greenpeace” elemanı