Madde nedir?

• Kütlesi,hacmi,eylemsizliği olan her şeye madde denir.

Maddenin tanecikli yapısı nedir?

• Maddenin tanecikli yapısını atom adı verilen maddeler oluşturur.

• Maddeyi oluşturan tanecikler tek bir parçadan oluşan küre şeklindedirler. Bunlara atom denir.

NOT:• Atom ‘ un sözcük anlamı,

bölünmez olmasına rağmen,bölünebildiği gerçeğinin anlaşılması bu terimin kullanımını değiştirmemiştir.

• Marie Curie (Meri Küri) ve Becquerel (Bekerel) yaptıkları çalışmalar sonucunda atomların bölünebildiğini açık olarak göstermişlerdir.

• Maddeler doğada 3 halde bulunur. 1) Katı 2) Sıvı 3) Gaz

Maddelerin halleri ve

Tanecikli yapıları

Katı Madde Yapısı

• Tanecikleri belli bir düzende dizildikleri için katıların belli bir hacmi ve şekli vardır. Çok yakın dizili oldukları için de ancak titreşim hareketi yapabilirler.

• Sıkıştırılamazlar.

Sıvı Madde Yapısı• Sıvılar sıkıştırılamazlar. Çünkü sıvı

maddelerin tanecikleri arasında biraz boşluk olsa da,tanecikler birlikte hareket ederler.Bu durum onların sıkışmasını önler.

• Sıvı tanecikleri bir birini öteye iter ve (öteleme hareketi) bir biri üzerinden kayar. Bu yüzden sıvılar akıcıdır ve belirli bir şekilleri yoktur.

Gaz Madde Yapısı• Gaz tanecikleri arası uzaklık

çok olduğu için sıkıştırılabilirler. Gaz tanecikleri bir birine bağımlı olmadan serbestçe hareket ederler. Düzenli bir dizilişleri yoktur. Bu yüzden belli bir hacim ve şekilleri olmaz.

Molekül Kavramı

• Bazı maddelerin tanecikleri ise en az iki atomdan oluşur. Böyle taneciklere molekül denir .

Su Molekülü

Homojen Madde

• Bir maddenin tanecikleri, maddenin her yerinde aynı oranda bulunuyorsa homojendir.

• Homojen maddeler tek bir madde gibi görünürler.

Element• Element: Aynı cins atomlardan

oluşan maddelere denir.• Bir element arka arkaya

bölünebilirse , o elementin atomu elde edilir.

• Bir elementin tüm atomları bir birine benzer. Ancak başka elementin atomlarına benzemezler.

Bileşik• Bileşik: En az iki tane farklı cins

atom bulundurur. Böyle moleküllere bileşik molekülü denir.

• Farklı cins atomlar ,farklı sayıda ve farklı bağlanma sonucu farklı moleküller meydana getirirler.

• Bileşik molekülündeki atomlar sabit sayıda birleşirler.

CH4 Molekülü

Heterojen Madde• Bir maddeyi oluşturan

tanecikler , maddenin her yerinde aynı oranda bulunmuyorsa heterojen maddedir.

• Heterojen maddeler en az iki madde gibi görünürler.

Molekül - Molekül

Karışım

• Bazı maddelerin yapısında farklı cins tanecikler bulunabilir. Böyle maddelere karışım denir.

• Karışımlar hem homojen hem de heterojen olabilirler.

Element – Element Karışım

Hal Değiştirme Olayları

ERİME DONMA

BUHARLAŞMA

SÜBLİMLEŞME

YOĞUNLAŞMA

KIRAĞILAŞMA

Erime• Katı maddeler ısı alınca ,tanecikleri bir birinden

uzaklaşır. Ne zaman ki bu uzaklık sıvı taneciklerinin uzaklığına gelir,madde sıvı hale geçer. Bu olaya erime denir.

Donma• Sıvı maddeler ısı kaybettiğinde tanecikleri bir

birine yakınlaşır. Bu kez madde katılaşır. Bu olaya donma denir.

Buharlaşma• Sıvı maddeler ısı alınca ,tanecikleri bir birinden

uzaklaşır. Tanecikler arası uzaklık gazların ki kadar olunca , sıvı gaz haline geçer. Bu olaya buharlaşma denir.

Yoğunlaşma• Gaz halindeki madde ısı verince sıvı hale geçer.

Bu olaya yoğunlaşma denir.

Kırağılaşma• Bazı gaz maddeler ısı verince ; sıvı hale

geçmeden,doğrudan katı hale geçerler. Bu olaya ise kırağılaşma denir.

Süblimleşme• Bazı katı maddeler ısı aldığında ; sıvı hale

geçmeden ,gaz haline geçerler. Bu olaya süblimleşme denir.

KATI SIVI GAZ

ERİME

(Isı alır.)

DONMA

(Isı alır.)

BUHARLAŞMA

YOĞUNLAŞMA

(Isı verir.)(Isı verir.)

SÜBLİMLEŞME

(Isı alır.)

KIRAĞILAŞMA

(Isı verir.)