MAX actueel

E lke maandag staat Mieke Krol (92) uit Oegstgeest weer te popelen om eropuit te trekken met haar begeleidster van Fleur

de Dag, een bedrijf gespecialiseerd in betaald gezelschap voor ouderen. “Ik werk nog en als het aan mijn moeder ligt, gaat ze er elke dag op uit”, zegt dochter Tessa Bakker (55). “Voor haar is het nooit genoeg. Dan is betaald gezelschap echt een uitkomst.” Met een uurtarief van € 25 kosten de uitjes per maand een paar honderd euro, nog los van parkeergeld, reiskosten, entreekaartjes en consump-ties voor de begeleidster. “Prijzig, zeker. Een luxe ook. Maar welbesteed”, zegt de dochter. Moeder gaat bij voorkeur de natuur in, of anders naar een tuin- of winkelcentrum. Na afl oop is er meestal een wijntje. Ze geniet zó van die uitstapjes. En voor ons als familie is het absoluut een ontlasting. Mooi toch?”Fleur de Dag is een van de inmiddels tientallen aanbieders van betaald gezelschap voor ouderen in Nederland. Club Metgezel, Met Madelief, Ontzorg je Ouders, Vergezel, Vertroetel je Ouders, allemaal bieden ze maatwerk in de strijd tegen eenzaamheid en isolement. Van een avondje gokken in het casino tot een wandeling in het park, samen knutselen of cadeautjes kopen voor de kleinkinderen, alles kan.

BETAALBAAR ALTERNATIEFDe prille groeimarkt heeft te maken met het toe-nemend aantal ouderen, die mede door overheids-maatregelen langer zelfstandig blijven wonen. En dan zijn er nog de bezuinigingen op de ouderenzorg en de overheveling daarvan naar de gemeenten per 1 januari. “Veel mensen vallen hierdoor buiten de boot. Wij bieden die mensen een alternatief dat volgens ons betaalbaar is”, zegt Barbara Groeneveld van Mantelaar. Dit Amsterdamse bureau werkt met

zestig studenten van zorgopleidingen, zoals genees-kunde of psychologie. Voor een uurtarief van € 12,50 (‘s nachts) of € 17,50 (dag) bieden die huishoudelijke hulp, persoonlijke verzorging en ‘begeleiding met aandacht’. Groeneveld: “Het is echt meer dan een beetje gezellig doen. Het gaat hier om ouderen die anders de deur niet uitkomen en om hun kinderen, die zonder ons meer op hun bordje krijgen dan ze aankunnen.”

TWEEDELING DREIGTNiet iedereen staat te juichen over de nieuwe branche. “Het is toch wel erg dat de eenzaamheid onder ouderen zo groot is dat dit tegen betaling moet worden opgelost”, zegt Elke van Wageningen van het Nationaal Ouderenfonds. Dat fonds vreest ook voor een tweedeling tussen rijkere ouderen die zich betaald gezelschap kunnen veroorloven en armere ouderen die daarvoor afhankelijk zijn van een alsmaar kleiner wordende groep vrijwilligers. Het Nationaal Ouderenfonds vraagt zich bovendien af of de veiligheid bij de wildgroei aan particulier ouderengezelschap wel voldoende is gegarandeerd. “Iedereen kan zich zomaar aanbieden als betaald gezelschap voor ouderen, of een eigen bureautje beginnen. Maar we hebben het hier wel over een kwetsbare groep”, zegt Van Wageningen, doelend op het risico van diefstal of zelfs mishandeling. Het kunnen overleggen van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), als bewijs dat iemand recent geen strafbare feiten heeft gepleegd, is wel het minste, vindt Van Wageningen. “Maar ook dat is geen garan-tie dat iemand niks naars heeft uitgespookt. Het zou daarom verstandig zijn als er specifi ek toezicht komt op deze dienstverleners. Plus een keurmerk, zodat cliënten kunnen zien of een aanbieder aan

Voor € 12,50 tot € 25 per uur een wandeling maken, potje scrabbelen, winkelen of naar het theater. Betaald gezelschap voor ouderen, het is even wennen. “Maar het is echt meer dan een beetje gezellig doen. Het gaat hier om ouderen die anders de deur niet uitkomen en om hun kinderen, die zonder ons meer op hun bordje krijgen dan ze aankunnen.”

MAATWERK IN DE STRIJD TEGEN EENZAAMHEID EN ISOLEMENT

Betaalde maatjes

8

03_MAX2015_p008-010.indd 8 08-01-15 15:56

minimale vereisten voldoet.” De aanbieders van betaald gezelschap voor ouderen zien daar niks in. “Al onze studenten hebben al een VOG, we doen een screening, we spreken vooraf uitgebreid met ze en we communiceren intensief met de familie van de cliënt over het functioneren van onze studenten”, zegt Groeneveld van Mantelaar. “Je kunt van

overheidswege wel allerlei regels gaan opstellen, maar voor je het weet verzanden we in een enorme bureaucratie.”

WIN-WIN-WINSITUATIEBert van Driel (64), wiens 94-jarige moeder Magda in Amsterdam via Mantelaar twee keer per week

‘Die zieke man heeft genoten, en ik ook’

Toen Els van der Hulst (50) geen werk kon vinden, bracht de zorg voor haar hulpbehoevende moeder de planolo-ge twee jaar geleden op het idee om voor zichzelf te beginnen. Haar be-drijf, Club Metgezel, heeft momenteel vijf cliënten in Haarlem en omgeving. Meestal krijgt Els haar klanten via mantelzorgers, die graag enigszins ontlast willen worden. “Dan is het vaak snel geregeld. Het gaat dan om kinderen die ver weg wonen, maar zielsveel van hun ouders houden en graag willen dat die niet verpieteren.” Via ouderen zelf is het vinden van nieuwe cliënten toch wat lastiger. Dan wordt mijn uurtarief van € 25 toch vaak bezwaarlijk gevonden”, zegt Els. “Ook omdat die niet gewend zijn zo veel geld uit te geven aan zichzelf. Het is vaak de generatie die de oorlog nog heeft meegemaakt. Ze hebben het geld wel, maar vinden het dan soms toch moeilijk om het aan zoiets als gezelschap uit te geven.” Maar als die horde eenmaal is genomen, dur-ven ouderen het er vaak ook van te nemen. “Een van mijn vorige klanten was begin zeventig. Hij had een long-ziekte. Met hem ben ik in zijn laatste jaar zowat alle musea afgegaan. Dat vond hij prachtig en voor zijn vrouw was dat te zwaar. Die man heeft genoten. En ik ook.”

Tekst: FERDI SCHROOTEN | Foto’s: ARCHIEF

SOMS BEZWAARLIJK

9

03_MAX2015_p008-010.indd 9 09-01-15 11:22

MAX actueel

een paar uurtjes gezelschap en verzorging krijgt van een studente geneeskunde (zie kader), is het daar helemaal mee eens. Hij ziet betaald gezelschap met hulp als een ‘win-win-winsituatie’. “Mijn moeder is blij dat er ‘s ochtends iemand is als zij op gang komt, een student verdient wat bij voor mooi werk en wij krijgen wat lucht en geruststelling.”De kosten vindt Van Driel geen punt. “Het rende-ment van de dienstverlening weegt er ruimschoots tegenop en het geeft ook een fi jn gevoel als ik weet dat iemand de dag van mijn moeder net iets makke-lijker maakt door een kopje koffi e voor haar te zet-ten. Vanuit Noordoost Groningen is het drie uur rijden. Ik kan er gewoon niet altijd zijn.”Het is ook gewoon even wennen, klinkt het vanuit de gezelschapssector. Zeker voor de generaties die de hoogtijdagen van de verzorgingsstaat hebben

meegemaakt, met een overheid die zorgde van wieg tot graf. “We doen ouderen en hun kinderen een enorm plezier”, zegt Ellen Devilee van Fleur de Dag. “Betaald, jazeker. Begrijp me niet verkeerd, maar mensen betalen toch ook voor hondenuitlaat-service en kinderoppas?”

SCHULDGEVOEL AFKOPENDe kritiek dat betaald gezelschap een ideale manier is voor kinderen om hun verantwoordelijk-heden jegens hun ouders af te kopen, wordt bestre-den. Groeneveld van Mantelaar: “Kinderen die ons inschakelen voor hun ouders, zijn juist bovenge-middeld betrokken en staan paraat voor pa en ma. Ze doen het niet uit afkoop, maar omdat ze het allerbeste willen voor hun ouders.” Meer ook dan kinderen soms zelf kunnen bieden, voegt Tessa Bakker daaraan toe. “Als ik langsga en ik ben eens moe of niet lekker en mijn moeder draait alweer die ene cd, dan kan ik daar een nare opmerking over maken. Bij de dames van Fleur de Dag hoeft mijn moeder niemand te ontzien. Ze draait de muziek die ze wil en er klinkt geen zucht als ze na een uitje nog ergens een wijntje wil drinken.”

GEZELSCHAP EN HULP VAN EEN ZORGSTUDENTTwee keer per week helpt Inge Bookholt (23), student geneeskunde in Amsterdam, Magda van Driel (94) met opstaan, wassen, aankleden en ontbijt maken. Daarna leest ze een boek. “Kletsen kost mevrouw zo vroeg in de ochtend te veel energie.” Wat haar cliënte zelf kan, doet ze ook zelf. “Zij en haar kinderen vinden het gewoon prettig dat er iemand bij is.”Inge haalt veel voldoening uit haar werk. “Het is fi jn om met ouderen te werken. Je kunt veel betekenen met vaak kleine dingen. En door al die verhalen over vroeger besef je nog maar eens hoe goed we het nu hebben. De € 10 per uur is dan mooi meegenomen”, zegt Inge.

* De namen van Bert van Driel en zijn moeder Magda zijn uit privacy overwegingen gewijzigd. Hun echte namen zijn bij de redactie bekend.

HANDIGE ADRESSEN mantelaar.nlfl eurdedag.nlclubmetgezel.nlgekes-gezelschap.nlhomeinstead.nlvergezel.nlsenioren-assistent.nlgezelschapvoorouderen.nlvertroeteljeouders.nlmetmadelief.nlmetgezelschap.nlontzorgjeouders.nl

‘Voor mijn moeder is het nooit genoeg. Dan is betaald gezelschap echt een uitkomst’

10

03_MAX2015_p008-010.indd 10 08-01-15 15:57