productieproces

HET PRODUCT Wat is een product? Een product is iets dat gemaakt wordt of ontstaan is. Dat kan gaan van een pot choco tot je haar laten knippen bij een kapper. Het product is niet altijd tastbaar. We spreken dus van goederen én diensten. Mensen komen op ideeën om geld te verdienen of anderen te helpen. Wat zijn grondstoffen?

Om tastbare producten (bv. pot choco, T-shirt of tube tandpasta) te kunnen ontwikkelen moeten er grondstoffen uit onze natuur komen. Deze grondstoffen zoals graan, goud, aardolie en steenkool worden verwerkt tot producten. Er zijn in onze tijd problemen tot stand gekomen: de grondstoffen raken uitgeput, de natuur wordt beschadigd, dieren sterven uit, ecosystemen gaan kapot, … Een groot deel van de wereld doet z’n best om zorg te dragen voor de natuur door bijvoorbeeld te recycleren of milieuvriendelijker en zuiniger te leven.

Import en export Importeren betekent invoeren van grondstoffen naar je eigen land. Exporteren betekent uitvoeren van grondstoffen naar een ander land. België haalt bijvoorbeeld onverwerkte cacao naar de fabrieken om er chocolade van te maken. Die chocolade wordt op zijn beurt dan weer verkocht en uitgevoerd naar het buitenland. Niet ieder land heeft dezelfde grondstoffen en dus de mogelijkheid om dezelfde producten te maken. Daarom wordt er onderling gehandeld. Dat brengt natuurlijk geld op. En het zorgt ervoor dat jij een paar schoenen kan kopen die ergens anders zijn gemaakt. De handel gebeurt over zeeën, oceanen, rivieren en kanalen. Havens zorgen op hun beurt dan weer dat alles vlot verloopt en verder verdeeld wordt. Vroeger en nu

Vroeger waren er veel grondstoffen, maar er was minder kennis over de bewerking ervan. Er bestonden verschillende ambachten die met de handen werkten, zoals de kleermakers, smeden en wevers bijvoorbeeld. De mensen konden niet elke dag kiezen wat ze aten of welke kleren ze droegen. Dat kon zorgen voor ruzies en zelfs oorlogen omdat er mensen de baas speelden. Toch konden mensen andere producten en grondstoffen verkrijgen dankzij de ruilhandel.

Langzamerhand raken sommige grondstoffen zoals aardolie uitgeput. We zoeken naar alternatieve energiebronnen en milieuvriendelijke manieren om grondstoffen zo zuinig mogelijk te verbruiken. Vandaag worden er veel machines ingezet om de grondstoffen te ontginnen uit de natuur. Wij kunnen elke dag naar de supermarkt gaan en kopen wat we willen. Luxeproducten kosten veel geld en zijn er niet voor iedereen. Toch kan er ook vandaag nog ruzie ontstaan over de grondstoffen en producten. Over de hele wereld wordt er gehandeld, we spreken daarom van internationale handel.

HET PROCES Van grondstof tot product Het proces bestaat uit verschillende stappen: van grondstof tot product. Het begint bij de grondstof uit de natuur, bijvoorbeeld katoen. De grondstof wordt bewerkt tot een bruikbaar materiaal, bijvoorbeeld katoendraden. Het materiaal kan nu gebruikt worden om iets van te maken, bijvoorbeeld weven tot stoffen. En uiteindelijk kan het basisproduct worden afgewerkt tot het gewenste product, bijvoorbeeld een gekleurd T-shirt. Vandaag de dag worden producten terug tot een grondstof verwerkt, dat noemen we recycleren. Grondstof bewerken tot bruikbaar materiaal verwerking tot basisproduct afwerking tot gewenst product Mensen in het proces

Om tot een product te kunnen verkopen zijn er heel wat mensen die helpen bij het proces. Denk maar aan de T-shirt: eerst is er de katoenboer, de mensen van het transport, de mensen in de fabrieken, de mensen die er T-shirts van maken, … Die mensen dragen allemaal hun steentje bij en worden daar voor betaald. Spijtig genoeg verdienen sommige mensen heel weinig voor wat ze doen. Is dat eerlijk?

Duurzame producten De producenten willen veel geld verdienen, helaas kiezen sommigen dan voor slechte materialen en goedkope grondstoffen. Zo gaan de producten minder lang mee, ze zijn niet duurzaam. Vroeger waren de producten veel duurzamer, ze gingen langer mee. Denk maar aan een stevige houten tafel. De handgemaakte kledij gaat vaak langer mee. Nu gooien mensen sneller dingen die versleten zijn weg in plaats van de ze te herstellen. Gelukkig zijn worden er veel producten gerecycleerd tot nieuwe. Vroeger en nu middeleeuwen nieuwe tijden onze eigen tijd

Als we de vergelijking maken met vroeger en nu zien we groter verschillen. Nu moeten we leren op school voor een beroep: we volgen opleiding. Als we werk willen moeten we solliciteren. Vroeger werd alles met de hand gemaakt: we spreken van zware en vermoeiende ambachten. Stilletjes aan werden de eerste machines uitgevonden die de arbeiders moesten bedienen. Vandaag moeten er niet alleen arbeiders zijn, maar ook technische mensen die de machines beter maken en herstellen. Industriële revolutie In 1769 werd de stoommachine uitgevonden in Engeland. Water wordt omgevormd tot stoom en die zorgt voor de nodige energie voor andere machines, zoals de weefmachine. Hierdoor raakten veel handwerklui hun werk kwijt want ze konden niet op tegen die grote machines die uren en dagen aan een stuk konden blijven werken. Ze kwamen in opstand! Stilletjes aan verhuisde men naar de steden waar de fabrieken stonden. Iedereen moest werken want de lonen waren laag. Kinderen en vrouwen moesten mee. Door de machines verdween de handenarbeid gedeeltelijk en konden producten veel sneller en goedkoper worden gemaakt. In het begin van de 19de eeuw werd ook de stoomtrein uitgevonden zodat het transport van de producten vlotter kon verlopen.

DE VERKOOP Wat is geld? Geld wordt gebruikt om de betalen voor een product: je koopt iets dat je nodig hebt. Vroeger werden producten en grondstoffen geruild: de ruilhandel in de middeleeuwen. Nu wordt geld geruild voor het product. Er werden afspraken en regels gemaakt in de wereld om te bepalen wat het geld, bijvoorbeeld 1 euro, waard is. Sommige mensen hebben veel geld, ze zijn rijk. De rijkdom is niet gelijk verdeeld in de wereld. België wordt gezien als een rijk land, maar er zijn ook arme Belgen. Betalen

We kunnen op verschillende manieren betalen: cash, met de bankkaart, een cheque schrijven, … Tegenwoordig kan je zelfs via een smartphone geld overmaken. Wie grote bedragen moet betalen, bijvoorbeeld voor een huis of auto, kan geld lenen. Daarvoor betaal je interesten: je moet meer terugbetalen dan je hebt geleend.

Wat zit er in de prijs?

Je betaalt eigenlijk voor heel veel dingen als je een product koopt. Niet alleen het product zelf, maar ook de verwerking van de grondstof tot het afgewerkt product. Dat product moet vervoerd worden naar de winkel: het transport en de mensen die daarvoor zorgen moeten ook betaald worden. En dan vergeten we nog de arbeiders in de fabrieken, de verkopers in de winkel, de bazen, de boekhouders, … Er wordt reclame gemaakt op televisie, via internet, op straat voor allerlei producten: dat kost natuurlijk ook een hele bom geld!

De bedoeling van de verkoper is uiteraard zoveel mogelijk geld verdienen. Daarom kiezen sommigen ervoor om geen reclame te maken, eigen grondstoffen bewerken, goedkope grondstoffen van mindere kwaliteit gebruiken … Er zijn veel mensen die weinig krijgen voor wat ze doen, ze zijn goedkope werkkrachten. Zelfs kinderen moeten in verre landen aan het werk om toch maar eten te kunnen kopen met hun familie. Zo kan de prijs van het product omlaag, of kan de verkoper meer winst maken. De prijs stijgt en daalt

We spreken hier van vraag & aanbod. De koper vraagt en de verkoper biedt het product aan.

- Weinig kopers: als er weinig klanten zijn die het product willen kopen dan verlaagt de verkoper de prijs. De verkoper hoopt toch iets te kunnen verkopen…

- Veel kopers: als er veel klanten zijn die het product willen kopen dan kan de verkoper de prijs laten stijgen. De verkoper denkt in zichzelf: de klanten betalen het toch!

Er zijn nog factoren die de prijs kunnen verhogen of verlagen:

- Als de grondstoffen duurder worden, moet de verkoper zijn prijzen laten stijgen zodat hij zelf nog winst kan maken. - De verkoper kan ook besparen op de verpakking en reclame: dit zijn grote kosten voor hem. - Er zijn ook slimme verkoopstrucs zoals kortingen (bv. solden). Op die manier kan de verkoper veel verkopen op korte tijd. - Concurrentie: andere winkels verkopen hetzelfde product goedkoper… Zal de verkoper zijn prijs aanpassen?

Belastingen Mensen betalen belastingen op wat ze kopen en zelf verdienen. Dat is een percentage van het bedrag, bijvoorbeeld 21%. Het geld wordt in de grote spaarpot van de overheid gestopt. De samenleving kost ook geld: de brandweer, de post, het onderwijs, de straten en wegen, het afval, … Die spaarcenten worden daarvoor gebruikt. Het is belangrijk voor onze hele maatschappij. Voor mensen die zelf geen geld kunnen verdienen is er de sociale bijdragen, ze krijgen geld om te overleven.

DE HANDEL EN HET TRANSPORT Verschillende manieren Vroeger was het niet zo eenvoudig om grondstoffen en goederen te vervoeren, het ging traag. Tegenwoordig zijn er ontelbare manieren. Denk maar aan de vrachtwagens, vrachtschepen, goederentreinen, vliegtuigen, … Het transport gebeurt in de lucht of over zee, via rivieren, kanalen en over het land via wegen en spoorlijnen. De hele wereld kan bereikt worden op maximaal een paar dagen tijd. Ieder product geraakt dus waar het nodig is.

Kosten

Om een product van België te verkopen in bijvoorbeeld Australië zijn er heel wat mensen die moeten helpen in dat proces. We exporteren vanuit België en de Australische verkoper importeert het product. Het voeren van het product kost geld. Alles wat uit andere landen geïmporteerd wordt is meestal duurder, maar niet altijd.

Er worden heel veel producten, zoals T-shirts maar ook elektronica in andere landen gemaakt waar het goedkoper is: de mensen worden er minder betaald. Toch moeten wij hier veel betalen voor het product omdat het vervoerd moet worden en de verkoper uiteraard winst wil maken. Internationale handel Iedereen kan kopen en verkopen aan iedereen, er is handel over de hele wereld. Alle landen zijn met elkaar verbonden. Via de oceanen en zeeën worden enorm veel vrachten vervoerd. De grote havens in de wereld zorgen ervoor dat de producten worden verspreid over het land naar de winkels. Ook de haven van Antwerpen speelt daarin een belangrijke rol! Het gebruiken van de haven en de kanalen kost geld. Er moet tol worden betaald voor de vervoerde vracht. Milieu

Het transport laat zijn sporen na in ons milieu. De natuur raakt vervuild door de vele vrachtwagens die CO² uitstoten. Als een klant in België een ananas wil kopen, dan kan hij die kopen zonder te moeten reizen. Heel veel producten worden vervoerd en verkocht, maar er zijn ook producten die niet verkocht raken en dus bij het afval belanden. Er bestaat veel discussie over de milieuvriendelijkheid van de verschillende transportmiddelen.