lustrumboek
description
Transcript of lustrumboek
InhoudsopgaveVoorwoord
Dies Natalis
Vakantiecursus
Tentoonstelling Zoet & Zout
Dubbele waterlezing
Arctic Battle
Delfts Cultuur Concert: Samen musiceren
Science Centre Delft
Kennisconferentie Deltaprogramma
Arts & Drinks
Lustrumkrant
Lustrumuitje gepensioneerden
Badeendjesrace en dobberexperiment
Kick-off Delft Urban Water Centre
Join the Pipe
Zomerfestival
Urban Water movie Contest
Wetenschappelijk congres Water & the City
Het blauwe goud, het verhaal van water
Braindrops
Fitterij Studenten Kampioenschap
Paardenkracht mannenmoed
Jubileumsymposium IAHS
Van Leeuwenhoeklezingen
Alumni Lustrum Diner
Carmen
Wereld Watersmaakmakers
Nawoord
Voorwoord
Het jaar van ons 170-jarig bestaan,
ons 34e lustrum, stond in het teken
van ’water’. Waarom water? Omdat
water ons verbindt, letterlijk en figu-
urlijk. Mens en aardoppervlak bestaan
voor het grootste gedeelte uit water.
Water is de bron van het leven en in
veel opzichten ook de bron van onze
welvaart. Als handelsnatie hebben we
eeuwenlang ’s werelds waterwegen bev-
aren; als laaggelegen land moesten we
ons tegen datzelfde water leren bescher-
men. Zo groot werd onze kennis over
water, dat die kennis zelf een export-
product werd.
Scheepsbouw en waterbouw zijn van
oudsher belangrijke onderwerpen bij
de TU Delft. Maar het thema water
reikt verder. Denk aan drinkwater en
sanitatie, duurzame energie en kli-
maatonderzoek. Al deze onderwerpen
kwamen aan bod in 2012 tijdens spe-
ciale lezingen, symposia en workshops.
Natuurlijk vierden we ook uitbundig
feest, zoals met het ZOMERfestival en
de opera Carmen.
Kortom: 2012 was een jaar vol
hoogtepunten. Graag zetten we die
hoogtepunten nog eens voor u op een
rijtje in dit bladerboekje. Als herinner-
ing voor wie er bij was of om de sfeer
te proeven voor wie er iets gemist heeft.
Met veel beeld en geluid, zodat u die
sfeer ook echt kunt meebeleven. Daarom
geen papieren drukwerkje dit keer,
maar alleen een digitale uitgave. Want
we zijn dan wel 170 jaar oud geworden,
maar we staan met beide benen in de
21e eeuw.
Ik wens u veel lees- en kijkplezier.
Professor Karel LuybenRector Magnificus Technische Universiteit Delft
Rector Magnificus
Rector Karel Luyben spreekt tijdens zijn openingsrede van ‘wetenschap in woelig water’. Wetenschap ondervindt een stevige maatschappelijke tegenwind, stelt hij. Niet alleen bezuinigingen baren hem zorgen, maar ook de tendens van ‘wetenschap is ook maar een mening’. Toch is hij niet overbezorgd: “Ik heb graag woelig water, want dan leer je pas echt varen”, zo sluit hij af.
Diesredenaar professor Herman Russchenberg ziet ook zwaar weer, maar dan letterlijk: wolkenstudie is zijn specialiteit. Wolken houden de aarde leefbaar: zonder wolken zou het tien graden warmer zijn op aarde. Klimaatmodellen houden nog te weinig rekening met de invloed van wolken op het klimaat. We moeten beter leren begrijpen wat wolken precies doen in het klimaatsysteem. Er valt nog een hoop te ontdekken en universiteiten kunnen daar een belangrijke bijdrage aan leveren, aldus de hoogleraar Remote Sensing of the Environment.
Eredoctoraten horen bij de Diesviering, en een lustrumjaar is een goede aanleiding om er maar liefst twee uit te reiken: aan ondernemer
Jos Pâques van watertechnologiebedrijf Pâques uit Balk en aan hydroloog professor Murugesu Sivapalan van de University of Illinois. Collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg sluit de rij. Niet met een betoog over water, maar
met een helder toekomstbeeld: “Ons doel is de TU Delft blijvend te profileren als A-merk in de wereldsupermarkt van hoger onderwijs en wetenschap.”
10 januari 2012:
Dies Natalis‘wetenschap in woelig
water’
De officiële aftrap van het
lustrumjaar is tijdens de
Dies Natalis, de viering
van de stichtingsdag
van de universiteit. In het
Aula Congrescentrum
staat alles in het teken
van lustrumthema Water:
wolkenstudie, hydrologie
en zuiveringstechnologie
komen voorbij. Waarom
water? Omdat dat in 1842
mede aanleiding was
voor de oprichting van de
Polytechnische School.
Er moesten burgerlijk-
ingenieurs opgeleid, die
konden helpen Nederland
veilig te houden voor het
water.
Op dit jaarlijkse evenement van de drink- en afvalwatersector komen bedrijfsleven, overheid en wetenschap bij elkaar. Wat is er het afgelopen jaar gebeurd en vooral: hoe zien de ko-mende jaren eruit? En hoe zorgen we met ons onderwijs voor volgende generaties excellente wateringenieurs?
‘In een versnipperde afvalwaterwereld kunnen we geen vuist maken richting de grote, internationale wereld.’ Ir. Paul Roeleveld / Royal Haskoning.
Vakantiecursus13 januari
Natuurlijk is er in 2012
ook een Vakantiecursus
Drinkwater en Afvalwater.
Geen lustrum, maar met
64 edities inmiddels een
stevige traditie.
‘Een vakantiecursus op 13 januari? Blijkbaar trappen jullie er al 64 jaar in’
Dirk Jan van den Berg
Tentoonstelling Zoet & ZoutKunsthal RotterdamDe Kunsthal Rotterdam brengt dat in
beeld in een prachtige tentoonstelling met 120 kunstwerken. Van topwerken van oude meesters tot hedendaagse kunstenaars en iconische mediabeelden zijn allemaal te bewonderen op een steenworp van de Maas. Een mooiere samenloop met het lustrumthema is nauwelijks denkbaar. Daarom is TU Delft een van de sponsors van de tentoonstelling. Goed nieuws voor medewerkers, want die mogen er met korting heen.
februari - juni
Water en de Nederlanders: een eeuwenoude haat-
liefdeverhouding. Geen wonder dus dat water ook een belangrijk thema in de kunst van de lage
landen.
KIVI NIRIA Students Delft organiseert een dubbele lezing met sprekers van advies- en ingenieursbureau Tauw. Pascal Kregting bepreekt een interessante techniek om energie uit afvalwater te halen. Warm water stroom bij het douchen en (af)wassen zo het afvalputje in. Als je een deel van die energie terug kunt winnen, bespaar je enorm veel energie. Zo komt de energie-neutrale woning binnen bereik. Floris Boogaard presenteer ‘Watertown’, een serious game rondom wateroverlast in stedelijk gebied. Interactieve communicatie is een prima middel om die problematiek en de oplossingen te visualis-eren. Zo kun je kennis en innovatie overdragen binnen en buiten de eigen organisatie.
Dubbele waterlezing
8 maart
8 maart 2012:
Arctic Battle of de strijd om de Noordpool
Dat is de intrigerende titel van het lustrum-symposium bij 3mE. De strijd om de Noordpool barst los nu het gebied toegankelijker wordt door klimaatverandering. Ingenieursverenig-ing KIVI NIRIA, onderzoeksinstituut Marin en TU Delft organiseren het eerste maritieme platform voor de Arctische scheepvaart en exploratie. Aan bod komen onderwerpen uiteenlopend van fundamenteel onderzoek aan ijsconstructie-interacties tot aan de praktijk van het ontwerpen en installeren van pijpleidingen in de poolgebieden. Het symposium trekt volle zalen met belangstellenden uit de hele mari-tieme en offshore-industrie.
Delfts Cultuur Concert:
Samen musiceren
31 maart
Het Delfts Symfonie Orkest verzorgt in de Aula een speciaal lustrumconcert met jeugdige gastspel-ers uit de regio. Voor de pauze speelt het DSO de Onvoltooide Symfonie van Schubert en de Finlandia-suite van Sibelius. Na de pauze schuiven de jonge deelnemertjes aan. Zij hebben de hele dag in kleine groepjes geoefend onder begeleiding van musici van het Residentie Orkest. Ze leren de stukken dus ‘from scratch’ op de uitvoeringsdag zelf. Het scratchorkest en het DSO spelen samen een stuk uit Lord of the Rings van Shore. Als klap op de vuurpijl volgt dan de ‘Wassermuzik’ van Händel. Dit alles onder de profes-sionele leiding van Peter Gaasterland, solofagottist van het Residentie Orkest en vaste dirigent van het DSO.
Lezing: Water op straat!Wateroverlast komt door slecht onderhoud van rioleringen, is een veelgehoorde opvatting. Dat ligt wat genuanceerder, weet dr. Marie-Claire Ten Veldhuis, en zij is een expert op het gebied van Urban Flooding. Het klimaat speelt natuurlijk ook een rol en wist je dat er in de stad een microklimaat heerst? Dr. Ten Veldhuis legt uit hoe het allemaal precies zit en waar er in de nabije toekomst hard aan gewerkt moet worden om te zorgen dat we de voeten droog houden.
Workshop: Maak je eigen regenmeterIr. Rolf Hut kent iedereen als de MacGyver Scientist van de TU Delft, naar de vindingrijke actieheld die in de jaren tachtig op de buis verscheen. Een verschil: Rolf Hut is echt. In het Science Centre laat hij o.a. zien hoe iedereen met een fotolijst, lijm en tape zijn eigen regenmeter kunt maken.
31 maart - 4 april
Science Centre DelftNatuurlijk doet ook het Science Centre mee met het lustrumthema. Een spe-ciaal een populair-wetenschappelijk Watersymposium vol workshops, lezingen en een toneelvoorstelling met water als thema.
Het is de tweede conferentie in zijn soort en dit keer delen de aanwezigen vorderingen in de kennisontwikkeling, kennisvragen vanuit de uitvoeringspraktijk en ervaringen met de inrichting en het beheer van delta’s in het buitenland. Een dag dus boordevol kennis en volop discussie. Hebben we het over veiligheid of over risicobeheersing? Moeten de dijken nou hoger of sterker? Het gevaar van piping en de terugkeer van SpongeBob; meerlaagse veiligheid en bouwen met de natuur. Het komt allemaal aan bod en levert mooie uitspraken op. (+ mooie scrabblewoorden, zoals: ‘overstromingsrisicobeheersing’ en ‘anticipatiestrategie’).
3 april
Kennisconferentie Deltaprogramma
Wat hebben de uitvinder
van de VacuVin en
de Deltacommisaris
gemeen? Ze zijn
allebei te gast bij de
Kennisconferentie
Deltaprogramma,
Bernd Schneider en
Wim Kuijken.
Mooie scrabblewoorden: ‘overstromingsrisicobeheersing’ en ‘anticipatiestrategie’.
‘Overstroming is de schuld van het ministerie, ergens anders is het een natuurramp’Jeroen van der Sluijs, Universiteit Utrecht
‘Watertechnologie is onze core business en wij willen een spin in het web zijn’ Rector Karel Luyben
‘Een rivier overstroomt niet,
hij stroomt, en pas als er
mensen wonen dan ontstaan
natuurrampen, omdat de rivier
soms ergens anders stroomt’
Petra van Dam, VU Amsterdam
Arts & DrinksIn het kader van de tentoonstelling Zoet & Zout is er op vrijdagavond een special ‘Arts & Drinks’-avond. Een bijzondere kans om de tentoonstelling buiten openingstijden te bekijken met een gratis rondleiding en een aanvullend programma. Het auditorium van de Kunsthal wordt voor de gelegenheid omgetoverd tot een gezellige loungeruimte. Wetenschappers van TU Delft en Wage-ningen University geven een flitscollege. Uiteraard is ook daarbij het thema water: in het kader van het Galateaproject praten zij over het ontwerpen van een waterrobot geïn-spireerd op de natuur. VJ Daniëlle Kwaaitaal verzorgt een speciaal optreden en gasten borrelen en swingen de hele avond in het Kunsthalcafé.
after work20 april mei
LustrumkrantMet evenementen als publiekslezingen, ZOMERfestival en Carmen is er voor elk wat wils. Om het lustrumthema echt met heel Delft te delen, komt TU Delft voor een keer ook achter de voordeur. Op de deurmat dan wel te verstaan, want een speciale Lustrumkrant komt eind mei als bijlage bij de Delft op Zondag in heel Delft in de bus. Studenten en wetenschappers, heden en verleden, onderzoek en toepass-ing, watersport en waterbedrijvigheid: de Lustrumkrant etaleert het allemaal. Interviews met Mark van Loosdrecht, Arnoud Greidanus en Pieter Guldemond, een column van Willemijn Dicke, een re-portage over de Solarboat, en nog veel meer. Ook mooi: foto’s van toen en nu. “De mooiste collectie van antieke boeken over water staat in de biblio-theek van de TU Delft, in de Trésor.” – Willemijn Dicke
“Delft is een bolwerk van hoogstaande waterkennis…Op een paar vierkante kilometers zit zoveel expertise en ver-nuft, zoveel innovatieve kracht.” – Pieter Guldemond
mei
09
De Delftse bacterieVoortbouwend op het pionierswerk van illustere voor-gangers hebben Van Loosdrecht en zijn medewerkers een aantal doorbraken op hun conto geschreven. Een ervan, Anammox, is een zuiver Delftse aange-legenheid. Bij Koninklijke Gist-Brocades, nu DSM, werd in de jaren tachtig een onbekende bacterie aangetroffen in een proefinstallatie voor zuivering van het eigen afvalwater. “Een medewerker van Gist-Brocades, Arnold Mulder, nam een onbekend proces waar en is ermee naar de TU Delft gegaan.” Toen wetenschappers van de TU Delft, microbioloog Gijs Kuenen voorop, dit nader onderzochten, bleek het te gaan om een unieke bacterie die op een geheel eigen manier ammonium omzet. De bacterie is ver-antwoordelijk voor het omzetten van de helft van alle stikstof op de planeet: van afvalstoffen zoals ammonium en nitriet in schadeloos stikstofgas. “Een revolutionaire ontdekking”, zegt Van Loosdrecht, “zeker als je bedenkt dat er honderd jaar onderzoek naar de stikstofhuishouding op aarde aan vooraf-ging.” Deze als eerste waargenomen anammox-bac-terie, later volgden er meer, is vernoemd naar de vindplaats: Brocadia anammoxidans. En Delft had al zo’n bijzondere band met bacteriën, weet Van Loos-drecht. “Wie ontdekte hier in de 17e eeuw de eerste bacterie met zijn zelfgemaakte microscoop? Antoni van Leeuwenhoek, geboren en getogen in Delft.”
nologie, die op punt van doorbreken staat. “In dit geval hebben we onder-zocht hoe bepaalde bacteriën in kor-relvorm behalve stikstof ook plantaar-dig materiaal en voedingsstoffen zoals fosfaat omzetten in andere stoffen. Er zijn al installaties voor afvalwater van industriële bedrijven. In juni neemt waterschap Veluwe in Epe de eerst installatie voor huishoudelijk afvalwa-ter, rioolwater dus, in gebruik. Andere waterschappen volgen. Er komt er ook een in Zuid-Afrika te staan.” De winst zit hem volgens Van Loosdrecht vooral in ruimtebesparing en minder energie-
verbruik. De ruimtebesparing kan oplo-pen tot driekwart van het oppervlak van een gangbare installatie. En: het gezui-verde water is schoner.Wie zaait zal oogsten. De Delftse zoek-tocht naar nieuwe vormen van biolo-gische waterzuivering is uitgemond in volwassen technologie. Van Loosdrecht verwacht dat radicale innovaties à la Anammox en Nereda over een jaar of
tien de standaard zullen zijn. In Neder-land, maar ook in China. Dankzij de wetenschap wordt duurzamer gezuiverd én geld verdiend. Hoe kijkt de hoogle-raar aan tegen de exploitatie van twin-tig jaar onderzoek? “Tja, er wordt wel beweerd dat onderzoekers ook onderne-mers moeten zijn. Ik deel die mening niet. Wel zoek ik bijtijds naar samen-werking met bedrijven en waterschap-pen, zodat zij de kennis in praktijk kunnen brengen. Wat mij betreft maken bedrijven als Paques en DHV onze vindingen te gelde. Ze investeren er immers in en zijn ook veel beter in de
doorontwikkeling dan wij. Een levens-vatbare ontdekking vertrouw ik graag een ander toe.”Van Loosdrechts verdiensten zijn niet onopgemerkt gebleven. Integendeel, hij ontving verschillende prijzen voor zijn toepassingen, kreeg in 2010 een ere-doctoraat van de Zwitserse technische universiteit ETH Zurich en werd in 2011 benoemd tot Ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw. In juli neemt hij in Singapore de prestigieuze Lee KuanYew Water Prize 2012 in ontvangst: dé prijs in de wereld van de watertechnologie. Het team achter Nereda is bovendien genomineerd voor de Europese Uitvin-der Prijs van het Europees Octrooibu-reau en de Europese Commissie.
Onder de knieErkenning is geen reden om achterover te leunen. Van Loosdrecht is ervan overtuigd dat universitair onderzoek steeds nieuwe wegen moet inslaan. “Uiteraard blijf ik bij de ontwikkeling van producten zoals Nereda betrokken maar zo gauw je iets onder de knie hebt, moet het, hup, het lab uit.” Wat staat er nu op de agenda? “Recycling mag dan al dertig jaar een gangbare term zijn, er valt nog veel te winnen. Enorm veel, zelfs.” Cellulose is goed voor twintig procent van de vervuiling in afvalwater. Dat kun je eenvoudig uit het water halen en gebruiken als indus-triële grondstof. Van groenafval, zoals het in de gft-bak terechtkomt, kun je bioplastic maken. Zo wordt de samen-leving weer een stukje duurzamer. “Stel je voor: een gft-bak gemaakt van het afval dat je erin stopt.’
Korrels bezinken veel vlugger, waardoor het zuiveringsproces sneller verloopt.
‘Ik ben groot geworden met de gedachte dat je niet rücksichtslos kunt produceren en consumeren. Dat het anders moet’
SCHOON WATER
1414
AGENDA
AgendaTot 10 juni 2012 >>
Tentoonstelling Zoet&Zout Kunsthal Rotterdam
28 mei t/m 1 juni 2012 >>
WaterWeek TU Delft
29 mei 2012 >>
Kick-off Delft Urban Water Centre
31 mei 2012 >>
Waterfilmfestival
1 juni 2012 >>
ZOMERfestival Delft
ergens in juni (datum volgt) >>
TV-programma Braindrops
13 juni 2012 >>
Kennisfestival 2012
13-15 juni 2012 >>
Wetenschappelijk congres TU Delft ‘Water & the City’
13 oktober 2012 >>
Muziekstuk ‘Paardenkracht Mannenmoed’
22-26 oktober 2012 >>
Jubileumsymposium IAHS
Woensdag 7 november >>
De Nacht van het Water, Om de fascinatie voor het water
14, 15 en 16 november 2012 >>
Opera Carmen
(Auditorium Aula Congrescentrum TU Delft)
18 december 2012
Afsluiting Lustrumjaar voor alle medewerkers TU Delft
Tot 10 juni 2012
Tentoonstelling Zoet&Zout Kunsthal Rotterdam
Zoet&Zout is een tentoonstelling van
120 kunstwerken over de betekenis van
water in de lage landen. Kunst speelt een
belangrijke rol in onze beeldvorming over
water. Onze verbondenheid met het water
is dan ook terug te vinden in kunst door
de eeuwen heen. Oude meesters als Wil-
lem Maris en Salomon van Ruysdael han-
gen bij Zoet&Zout daarom zij aan zij met
moderne kunstenaars als Theo van Does-
burg en Edgar Fernhout, en hedendaagse
kunstenaars als Marijke van Warmerdam
en Daniëlle Kwaaitaal.
De TU Delft is een van de sponsoren van
deze tentoonstelling
www.kunsthal.nl
28 mei t/m 1 juni 2012
WaterWeek TU Delft
Tijdens de WaterWeek van 28
mei t/m 1 juni zijn er verschil-
lende ‘waterige’ activiteiten voor
medewerkers, studenten, relaties
van de TU Delft en Delftenaren.
Het afsluitende ZOMERfestival op
vrijdag 1 juni wordt groots aan-
gepakt; omwonenden zijn dit jaar
ook van harte welkom.
www.lustrum.tudelft.nl
29 mei 2012
Kick-off Delft Urban Water Centre
Verspreid door de gehele TU Delft, en bij de collega’s van UNESCO-IHE,
Deltares en het KWR Watercycle Research Institute (Nieuwegein) zit een
schat aan kennis over het thema ‘water in de stad’. Doel van het Delft Urban
Water Centre is die kennis overzichtelijk te bundelen. Het Centre moet een
ontmoetingsplek worden voor alle geïnteresseerden in het onderwerp ste-
delijk water. Op 29 mei is de kick-offbijeenkomst van het nieuwe centrum.
Meer informatie: www.delfturbanwater.nl (vanaf 29 mei is de nieuwe web-
site online)
31 mei 2012
Waterfilmfestival
Voor het speciale Waterfilmfestival staan er eerst enkele spraakmakende
waterdocumentaires op het programma, gevolgd door het hoogtepunt van
de avond: de prijsuitreiking van de Urban Water Movie Contest.
Voor de Urban Water Movie Contest vroeg de TU Delft om oplossingen voor
stedelijk waterproblemen. Die moesten worden ingediend in de vorm van
een filmpje van maximaal drie minuten. Een deskundige jury wees drie win-
nende mini-docu’s aan, die tijdens het Waterfilmfestival hun première bele-
ven. De presentatie van de avond is in handen van Victoria Koblenko.
Komt u ook? Graag even aanmelden via:
www.lustrum.tudelft.nl/waterfilmfestival
1 juni 2012
ZOMERfestival
Delft
Op vrijdag 1 juni 2012
is het voor de 7e keer
ZOMERfestival op het
terrein van Sport &
Cultuur op de campus
van de TU Delft. De TU
Delft viert graag haar 170ste verjaardag met een feest voor
de hele TU-gemeenschap én de inwoners van Delft en omgeving. Dit jaar
biedt het festival plaats aan maar liefst 6.000 bezoekers. Om het die alle-
maal naar de zin te maken, is het programma extra gevarieerd.
Van 17.00 uur tot 01.00 uur zijn er spetterende live optredens op twee
binnen- en twee buitenpodia. Er komen allerlei muziekstijlen voorbij:
jazz, hip hop, rock, pop, world music, dj’s en disco.
Een sfeervol loungeplein met lekker eten en drinken en een speciaal kin-
derprogramma met waterkermis maken het een feest voor de hele familie.
(Zie het uitgebreide programma op de rechterpagina)
www.zomerfestival.tudelft.nl
Zomerfestival TU Delft
Check het programma op pagina 15BLAUDZUN
13 juni 2012
Kennisfestival 2012
Op het Kennisfestival staat vernieuwend
ondernemerschap centraal. Er zijn work-
shops en seminars, en het innovatieplein
biedt dé ontmoetingsplek voor innovatieve
ondernemers in Zuid-Holland. Kennisva-
lorisatie voor waterinnovaties is de rode
draad van het programma. De workshops
maken uitstapjes naar ICT, serious gaming,
landbouw, duurzaamheid. Dat biedt kan-
sen voor onverwachte uitwisselingen met
en tussen ondernemers. Ook interesse?
Toegang is gratis, aanmelden via
www.kennisfestival.net
Het hele jaar 2012 staat bij de TU Delft in het kader van het lustrum met als thema water.
Hier een greep uit de activiteiten. Voor meer informatie: www.lustrum.tudelft.nl
13WATER TOEN, WATER NU
Een zeshonderd-tons vermoeiingsmachine voor het beproeven van scheepsconstructies trok in het lab voor scheep-
vaartconstructies veel bekijks. Foto: Trésor, TU Delft Library.In het Laboratorium voor Vloeistofmechanica houden onderzoekers zich vooral bezig met de waterbewe-
ging in natuurlijke en kunstmatige watersystemen. Voorbeelden van onderzoek zijn oppervlaktegolven,
de wisselwerking met constructies en slibtransport. Het laboratorium beschikt over uitgebreide compu-
terfaciliteiten. Foto: TU Delft.
Een groep studenten omstreeks 1930 in het faculteitsgebouw van Werktuig- en Scheepsbouwkunde van de
Technische Hogeschool aan de Nieuwelaan 78. Foto: Peter Odijk - Erfgoed Delft e.o. / collectie Gemeentearchief.Studenten in een 21e-eeuwse collegezaal van de faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische
Materiaalwetenschappen (3mE). Foto: Frank Wijman.
Studenten roeien in de jaren vijftig over de Schie. Foto: Paul Huf. Studenten roeien over de Schie in 2010. Foto: TU Delft.
404
Patrouilleboten, bevoor-
radingsschepen en reddings-
boten: ze moeten allemaal
snel zijn én bij elk weertype
de zee op kunnen. Maar bij
harde wind en hoge golven
stuiteren zulke boten over
het water, ‘slamming’ met een
mooi woord. Een rotgevoel
voor de bemanning en uitein-
delijk kan het nog schadelijk
zijn voor het vaartuig ook.
Dus matigen de meeste
kapiteins noodgedwongen
snelheid bij ruw weer.
Lex Keuning, onderzoeker en universi-
tair hoofddocent bij Scheepsbouwkunde
en Maritieme Techniek, werkt al sinds
de jaren negentig aan dit probleem. Zijn
eerste oplossing was het ‘Enlarged Ship
Concept’: een ontwerp met een ver-
lengde scheepsromp. “Je rekt het schip
als het ware uit, zodat het dekoppervlak
en volume van de romp toenemen en
de boeg scherper wordt. Dat leidt tot
lagere weerstand in het water, waardoor
je sneller en zuiniger kunt varen”, legt
Keuning uit. Damen Shipyards zag wel
brood in het ontwerp en tegenwoordig
varen er verlengde patrouilleboten bij
de kustwachten van landen als Groot-
Brittannië, Zuid-Afrika en Jamaica.
Minder slamming
Keuning zag meer mogelijkheden en
ontwikkelde verder. Zo ontstond de bijl-
boeg, een model met een verticale ste-
ven en een boeg in de vorm van een bijl
die als het ware door het water snijdt.
Die boeg is tevens het diepste punt
van het schip en kan haast niet uit het
water komen. Veel minder ‘slamming’
dus, plus nog minder weerstand. Er zijn
intussen al meer dan 70 bijlboegsche-
pen verkocht over de hele wereld.
De bijlboeg wordt ook de basis voor het
ontwerp van een nieuwe reddingsboot
voor de Koninklijke Redding Maatschap-
pij (KNRM). Die moet niet alleen golfbe-
stendig zijn, maar ook minder lawaaiig
dan zijn voorganger - de Arie Visser
- zodat de bemanning zonder kopte-
lefoons kan communiceren. De nieuwe
reddingsboot krijgt nog meer techni-
sche snufjes, waaronder uitschuifbare
vinnen, een andere vinding van Keu-
ning. Eind dit jaar moet de eerste te
water gaan.
EervolZijn jarenlange verdiensten voor de
Maritieme Techniek zijn niet onopge-
merkt gebleven. In 2011 ontving Lex
Keuning de maritieme erepenning van
ingenieursvereniging KIVI NIRIA voor
zijn briljante en baanbrekende werk.
“Het is altijd mooi om waardering te
krijgen voor het werk dat je doet. Dit is
ook nog eens een hele eervolle onder-
scheiding”, aldus Keuning.
Comfortabel varen op ruwe zee
De bijlboeg snijdt als het ware door het water.
Kust in de kijkerTijdens een zomers dagje aan het strand zie je er weinig van.
Toch verandert de kust voortdurend van vorm. Ontelbaar veel
zandkorrels worden verplaatst door wind, golven en stroming
in één groot dynamisch krachtenspel. Hoe dat precies in zijn
werk gaat? Vanaf 2012 is de Zuid-Hollandse kust vijf jaar
lang in beeld.
Kent u de Zandmotor? Tussen Kijkduin en Ter Heijde is vorig jaar een schiereiland
gemaakt van 21,5 miljoen kubieke meter zand. Een experiment op ware grootte.
Rijkwaterstaat, de provincie Zuid-Holland en vele anderen in hun kielzog willen
weten of zo’n eenmalige zandsuppletie kan zorgen voor een veilige kust.
Zand erover
Zonder onderhoud is de Nederlandse kust aan slijtage onderhevig. Daarom vult
Rijkswaterstaat elk jaar extra zand aan, op het strand en onder water. Vanwege
een stijgende zeespiegel en langzaam dalende kustprovincies is er in de toekomst
steeds meer zand nodig om de kust breed en voldoende weerbaar te houden. Dat
kost geld, veel geld. Zou het niet mooi zijn als de natuur een deel van het werk uit
handen neemt? Kan dat zand, mits strategisch geplaatst, niet door wind, golven en
stroming langs de kust worden verspreid? Bouwen met de natuur, heet dat.
Brandende vraag
De Zandmotor is bedacht door Marcel Stive, hoogleraar Kustwaterbouwkunde aan
de TU Delft. Het samenspel tussen zand en natuurkrachten houdt hem al jaren
bezig. “Hoe we de kust beheren op een economisch en ecologisch verantwoorde
manier is een brandende vraag. En niet alleen in Nederland.” Over de hele wereld
nemen risico’s op overstromingen toe. Als het water met bakken uit de hemel
komt, zwellen rivieren aan. In sommige streken zakt het land naar beneden terwijl
de zeespiegel stijgt. Verstedelijking, slechte ruimtelijke planning en onvoldoende
veiligheidsvoorzieningen verhogen de kans op een ongeluk.
Kustgedrag
“Om te kunnen bepalen hoe je verstandig met de kust omgaat, moet je weten hoe
de kust zich gedraagt”, zegt Stive. Met onderzoeksgeld van de European Research
Council zet hij een grootschalig project op touw. “In de komende vijf jaar brengen
we twintig kilometer Hollandse kust in beeld. Het gaat om de strook tussen Hoek
van Holland en Scheveningen. Met behulp van satellieten, camera’s, meetinstru-
menten en computermodellen stellen we vast hoe de kust beweegt en welke rol
natuurlijke processen hierin spelen.” Dat gebeurt op verschillende tijd- en ruimte-
schalen. “Dus van week tot week én van jaar tot jaar. Over honderd meter én over
kilometers lengte.” Alle gegevens bij elkaar, vertelt hij, leveren zoveel informatie
op dat goede voorspellingen van het kustgedrag op de lange termijn kunnen wor-
den gemaakt. “Op grond van deze kennis kan de kust beter worden beheerd.”
Had de kersverse suppletie in augustus 2011 nog de vorm van een bolle haak, in de lente van
2012 is het schiereiland uitgerekt, noordwaarts langs de kust. De zandmotor komt op gang.
Foto’s Rijkswaterstaat/Joop van Houdt.
Groene haven in zicht!Havens draaien om
handel. Kan een haven
handel stimuleren én
milieuvriendelijk zijn? Ja,
zeggen verschillende inter-
nationale havenbedrijven
en hoogleraar Tiedo
Vellinga. “Rotterdam geeft
het goede voorbeeld.”
Een druk bezochte haven staat gelijk
aan bedrijvigheid, dus aan energie-
verbruik en uitstoot van milieube-
lastende stoffen. In de wereldhandel
weegt het milieu steeds zwaarder
mee. Daarom willen havenbeheer-
ders energie- en brandstofverbruik
inperken, ongunstige effecten van
de haven op de omgeving beperken,
en de verwerking van afvalstoffen
verduurzamen. Schepen moeten ook
schoner.
Schone schepen
Tiedo Vellinga, ruim dertig jaar werk-
zaam voor Havenbedrijf Rotterdam,
is sinds 2011 hoogleraar Havens en
Scheepvaartwegen. Hoe de haven
functioneert en zich ontwikkelt
in samenhang met zijn omgeving,
daarop richt Vellinga zich in zijn
onderzoek en onderwijs aan de TU
Delft. “Economische groei en duur-
zame ontwikkeling kunnen elkaar ver-
sterken. Daar ben ik van overtuigd.”
Hij betoogt dat er allerlei manieren
zijn om een haven ‘groener’ te maken.
Een kwestie van infrastructuur slim-
mer ontwerpen, de doorstroom van
goederen efficiënter maken, energie
terugwinnen en groene energie maxi-
maal benutten.
“Een havenbeheerder kan duurzame
scheepvaart bewust bevorderen door
schone schepen korting op haven-
gelden te geven. Dat lijkt financieel
gezien misschien niet slim, maar dat
is het wel. Regels voor uitstoot van
onder andere CO2 worden strenger.
Het havenbedrijf investeert in toe-
komstige klandizie door een gedrags-
verandering in de hand te werken. En
hoe schoner de schepen, hoe minder
voorzieningen het havenbedrijf hoeft
te treffen om vervuiling tegen te
gaan of te compenseren. Zo bespaar
je geld en zorg je voor een schonere
bedrijfstak.”
De Rotterdamse haven wil de meest
duurzame haven ter wereld worden.
Bij de aanleg van Maasvlakte 2 is op
allerlei manieren invulling gegeven
aan deze ambitie. Om de invloed van
de aanleg op het leven in de zee te
compenseren is in de Voordelta een
beschermd gebied ingesteld, tien keer
zo groot als de havenuitbreiding zelf.
“Ook is 35 hectare nieuw duin aange-
legd en wordt er uitsluitend schoon
vrachtverkeer toegelaten. Aan bedrij-
ven die zich er willen vestigen worden
eisen gesteld wat betreft energie- en
ruimtegebruik”
Schone schepen
De 25 schoonste schepen die de
haven aandoen, beloont het haven-
bedrijf met een korting van tien
procent op het bruto zeehavengeld.
“Mede op initiatief van Rotterdam
is er een meetlat gekomen voor de
milieuprestatie van zeeschepen: de
Environmental Ship Index (ESI).”
Ook Amsterdam, Oslo, Hamburg, Ant-
werpen en Los Angeles gebruiken de
index. “Steeds meer havens sturen
aan op duurzaamheid.”
WATER & ONDERZOEK
APM Terminals met containeropslag en
-overslag en EON (E.ON) centrale (l) in de
Rotterdamse Haven. Foto Siebe Swart.
01
Lustrumkrant
Voluptae. El ipid es-simil iquostiisti to odigni offictiaes.
Alitinumento corep volorat empores odigni omnis.
8 autatio risimusam etur aut autessi dolup tuscid ea verum is ex.
Ecti derat et untio Nam ipis imenis se ratis renim dion el ipid on.
12
Peruptatio im labor sit qui rem faccus aut verum is.
15
183
juni 2012
Delft en water, ze horen bij elkaar. Van de fraaie grachten die zoveel toeristen trekken tot de vele instanties met waterkennis in huis, water is al eeuwenlang een vaste waarde in de ontwikkeling van de stad. Als het aan wethouder Pieter Guldemond ligt, blijft dat zo. Hij voorziet een waterrijke toekomst.
Water en de stad:een helder verhaal
Geen sterveling die er bij stilstaat, maar in het wapen van Delft zijn watergolf-jes verwerkt. Begrijpelijk, want aan het water verrees de stad en dankzij het water bloeide ze op. Het begon met een sloot, gegraven om drassig veen droog te maken. Rond deze Delf ontstond in de 12e eeuw een woonkern die in de loop van de middeleeuwen uitgroeide tot een heuse stad. Tientallen bierbrouwers telde Delft aan het eind van de 16e eeuw. Ze haalden hun grondstof rechtstreeks uit
de gracht. Lakenhandelaren, pottenbak-kers en tal van industriële bedrijven heb-ben in de loop der tijd dankbaar gebruik gemaakt van het Delftse water.Vele bedrijven vestigden zich langs de Schie, de waterweg die Delft met Rotter-dam, Den Haag en Amsterdam verbindt. Of langs de Buitenwatersloot, al eeuwen-lang een aansluiting met het Westland. Water heeft de stad gesierd en, bij tijd en wijle, geteisterd. Plensbuien die kelders doen onderlopen en glinsterende water-
spiegels langs statige grachtenpanden: het zijn keerzijden van de medaille. De gelegenheid aan het water te wonen is sinds jaar en dag een sterke troef van de stad. Een die met de komst van zes drijvende, energiezuinige waterwoningen in de Harnaschpolder een nieuwe dimen-sie krijgt.
Lees verder op pagina 3
Over deze krantDe TU Delft bestaat dit jaar 170 jaar. Een lustrum dus, en dat is iets om bij stil te staan. Als thema voor het lus-trumjaar hebben we gekozen voor ‘water’. Want water verbindt ons, let-terlijk en figuurlijk. Zonder water geen leven. Grote delen van ons lichaam, ons voedsel, onze planeet bestaan uit water. Water omgeeft ons, in Delft en in Nederland. Als handelsland profiteren we daarvan, maar we moeten ons er ook tegen beschermen. Zoals het water ons bedreigt, bedreigen wij het water. Door vervuilng bijvoorbeeld. Daar heb-ben we dan zelf het meeste last van, want schoon water is een eerste levens-behoefte. Kortom, onze verhouding tot water is uiterst gecompliceerd. Geen wonder dus dat water een belangrijk onderzoeksthema is bij de TU Delft. Wat we daarin precies doen, wil-len we u graag laten zien in deze uit-gave. U leest over onderzoekers en stu-
denten, bestuurders en hoogleraren. En natuurlijk over watersport. Maar vooral ook over watergelateerd onderzoek, de producten en oplossingen waar dat toe leidt en de betekenis ervan voor stad en land. Dat alles doen we natuurlijk niet alleen. We werken samen met andere universi-teiten, bedrijven, onderzoeksinstel-lingen, en overheden. In binnen- en buitenland. We kunnen ze hier niet allemaal noemen, maar aan hen dra-gen we deze krant op. En aan u, onze Delftse buren. Want we zijn er trots op al 170 jaar midden in de gemeente Delft te kunnen werken, wonen, ondernemen en onderwijzen. Campus en stad, samen zijn we sterk. Tegen het water, door het water, langs het water.
Na een gezamenlijke start, waren er 5 keuzeprogramma;• Bezoek aan de tentoonstelling “Zoet & Zout”
in de Kunsthal• Rondleidingen op de SS Rotterdam• Een “water-tour” in de regio• Een rondvaart in de haven van Rotterdam• Een rondrit in een historische tram door
RotterdamDaarna hebben we met z’n allen op de SS Rotterdam genoten van een lunch.
Het enthousiasme was zo overweldigend dat er 16 touringcars nodig waren om alle aan-melders mee te kunnen nemen. Ook de mindervalide oud-collega’s met hulpmiddelen konden mee.Niet alleen vooraf maar ook tijdens en na de dag bleef het enthousiasme. De organisatie en vrijwillige begeleiders hebben van de deelnemers veel dankwoorden ontvangen.
1 mei
Lustrum uitjegepensioneerden
Op de dag van de arbeid hadden we de gepensioneerde medewerkers gevraagd terug te keren naar de universiteit. Na welkom te zijn geheten door Dirk Jan van den Berg en een kop koffie in de Aula gingen de bijna 800 deelnemers op excursie naar verschillende water-gerelateerde activiteiten.
“Bedankt voor de leuke dag die we met de gepensioneerden van
de TU Delft hebben gehad in Rotterdam. Het was goed georganiseerd en we hebben
ervan genoten.”Joyce van Middelkoop en
echtgenoot Hans
“Complimenten voor het College voor de
fijne dag, maar in het bijzonder ook de
Personeelsvereniging die het allemaal
uitgevoerd heeft!”
Louis van den Burg
“Het was een hele
leuke dag. Veel oude
bekenden gezien. Heel
goed georganiseerd.
Lekker gegeten.
Grandioos idee.”
Jan Zwijnenberg.
“Ik wil alle medewerk(st)ers danken
voor die gezellige, sfeervolle,
interessante dag in Rotterdam,
stad aan het WATER. Het verliep
fantastisch en dat met al die
65 plussers..................... We zijn
verwend met zo’n dag door de TU.”
Trix Dirkzwager
“Bedankt voor de voortreffelijke organisatie van het uitje naar Rotterdam,
rondvaart en de lunch op de SS Rotterdam. Mijn vrouw en ik hebben hier van genoten, chapeau hiervoor, ook het weer heeft ons niet in de steek gelaten.” Hans den Dulk
“Leuk dat het College van Bestuur de mogelijkheid bood
dit te organiseren.” Ingeborg Kneip
Dame, heer,
“Bedankt voor de fantastische dag.
Alles klopte, de bussen, bij ons de
Kunsthal en het gezellig samenzijn
op het ss Rotterdam! Maar bovenal,
de ontmoetingen met oud-collega’s,
tjonge, tjonge, we zijn allen wel een
stukje ouder geworden.”
Arie Klein en echtgenote
Het experiment is onderdeel van het project Slim Meten en Monitoren, een initiatief van Witteveen+Bos, TU Delft, de gemeente Delft, het Hoogheemraadschap van Delfland en Munisense. Dit project onderzoekt hoe het watersysteem in de binnenstad door het meten van het grondwater, de riolering en het oppervlaktewater en door de verkregen informatie op een innovatieve manier te analyseren.
En de badeendjes? De badeendjesrace was een warming-up voor het echte experiment.
Badeendjesrace Leerlingen van de Openbare Montessorischool Jan Vermeer laten 1100 dobbers voorzien van een zendertje te water in de Delftse grachten. Wat blijkt? Het grachtenwater stroomt soms totaal anders dan verwacht: het stroomt een hele andere kant op of staat op andere plekken bijna stil. Belangrijke informatie waarmee de stuwen nog beter kunnen worden in-gezet bij het doorspoelen van de grachten.
In de Delftse grachten zitten namelijk kantelstuwen om de grachten bij hevige regen tijdelijk af te sluiten van de rest van het watersysteem. Dat verlaagt het waterpeil in de grachten en creëert zo een buffer voor overtollig regenwater.
12 mei
dobberexperimenten
Op 29 mei 2012 is de officiële kick-off van het centrum. Dijkraaf Michiel van Haersma Buma van het Hoogheem-raadschap van Delfland verricht de openingshandeling, daarna volgt een programma rondom drie actuele thema’s van het Delft Urban Water Centre: stedelijk weer en water, het sluiten van de water,- energie- en voedingsstoffenkringloop, en water in miljoenensteden. Belangrijk onder-deel van de dag is ook de lancering van de nieuwe website:
Kick-off Delft Urban Water Centre
29 mei
Verspreid door de gehele TU Delft-wijk, en bij de collega’s van UNESCO-IHE, Deltares en KWR Watercycle Research Institute (Nieuwegein) zit een schat aan kennis over stedelijk water. Het Delft Urban Water Centre brengt al die kennis en expertise bij elkaar in een virtueel instituut voor vernieuwend, multidisciplinair onderzoek op het gebied van ‘water in de stad’.
www.delfturbanwater.nl.
juni
Join the Pipe
www.jointhepipe.org
Nederland heeft het beste drinkwater ter wereld
en dat stroomt gewoon uit de kraan. Toch kopen
mensen nog steeds flessenwater. De Stichting Join
the Pipe wil daar een einde aan maken. Hoe? Door te
zorgen dat je gemakkelijk je waterflesje kunt vullen
bij openbare tappunten. Ook strijdt Join the Pipe voor
een betere verdeling van drinkwater over de wereld.
Doelen die de TU Delft onderschrijft.
Ook op de campus kun je voortaan eenvoudig kraan-
water tappen: op het terrein van Sport en Cultuur
en bij de Aula zijn er nu tappunten. Een tastbaar
aandenken aan het lustrum en een blijvende bi-
jdrage aan een beter milieu.
En om de hele Delftse gemeenschap bij het lustrum te betrekken, zijn er extra veel kaartjes beschikbaar. Bezoekers van binnen en buiten de TU Delft genieten van live optredens van Blaudzun, Ray en Anita van 2 Unlimited, Di-rect, La Pegatina, Case Mayfield, Mr Polska, Postman, DJ Lex E Fresh, Gers Pardoel, F, Bombay Show Pig en de Delftse band I Am The Law. Op het loungeplein genieten ze van kunst, straattheateracts, bodypainting en lichtshows. Voor een vleugje wetenschap kunnen bezoekers terecht in het Llowlab.
www.zomerfestival.tudelft.nl www.facebook.zomerfestivaldelft.nl
1 juni:
ZOMERfestivalEen van de hoogtepunten van het lustrum-
jaar is het ZOMERfestival 2012. De zevende
editie van het feest op het terrein van Sport
& Cultuur staat natuurlijk in het teken van
lustrumthema water met onder meer een wa-
terkermis voor de jonge bezoekertjes, inclus-
ief reuzenrad en ballenbad. Actievelingen
leven zich uit op de zeepbaan of op de even-
wichtsbalk over het zwembad. Wie zich echt
in het zweet gewerkt heeft, koelt vervolgens
af in het zwembad of baddert bij de mobiele
baderie.
Urban Water Movie Contest And the winners are...
Hoe komen we aan ons
drinkwater, wat doen we met
ons afvalwater en hoe zorgen
we ervoor dat onze steden
bestand blijven tegen de
gevolgen van klimaat-
verandering?
Naarmate steden groter worden
en een steeds groter deel van
de wereldbevolking in een
stedelijke omgeving komt
te wonen vormt stedelijk
water een steeds grotere
uitdaging. Deelnemers
aan de Delft Urban Water
Movie Contest konden
hun oplossingen geven in
de vorm van een filmpje
van drie minuten.
14 juni
€ 1.000,-Urban Water Movie Contest
1 Sahana Singh wint met haar inzending ‘The Forgotten Cycle’ de hoofdprijs. In haar filmpje vertelt zij op humoristische wijze waarom allerlei beschikbare oplossingen niet in praktijk gebracht worden.
2 De tweede prijs is voor Sandra Ramirez en Jose
Pinzon met ‘aQa: Emergency Drinking Water Sys-tem’. Zij demonstreren een filter voor drinkwater dat heel eenvoudig in het gebruik is.
3 De derde plek is voor Dickson Oyugi, die met zijn
rap-video geen concrete oplossingen aandraagt, maar wel op een aansprekende manier aandacht vraagt voor het belang van water.
And the winners are...
Op de werkconferentie ‘Water & the City’ komen wetenschappers en studenten uit al die velden samen en werken aan actuele kwesties rondom een viertal steden met elk hun eigen waterproblemen: Singapore, Jakarta, Rotterdam en New Orleans. Hoofdsprekers ir. Florian Boer en professoren Huub Savenije en Richard Ashley inspireren
het publiek. Tijdens workshops bekijken de deelnemers vervolgens per stad de specifieke problematiek vanuit de invalshoeken van de wetenschap, de techniek en het ontwerp. In een gemeenschappelijke afsluitende discussie komt vervolgens de beheerskant aan bod.
wetenschappelijk congres ‘Water & the City’
14-15 juni
Wereldwijd hebben steden te maken met
hogere overstromingsrisico’s, waterschaarste,
vervuiling en bodemdaling. Naarmate
er steeds meer mensen in stedelijk gebied
wonen, neemt die problematiek alleen maar
toe, ook in complexiteit. In de stad van de
toekomst moeten we water veel efficiënter
gebruiken en de water- en energiekringlopen
met elkaar integreren. Om dat te bereiken,
moeten we inzichten combineren uit weten-
schap, techniek, ontwerp en beheer.
“Ze zeggen dat er eens, lang geleden rond de zon een planeet draaide, een klomp brandend gesteente. Totdat er zomaar, vanuit het ijskoude heelal, een andere klomp aankwam, een klomp van steen en ijs. En op een dag knalde die twee op elkaar! De ijsklomp drong bij de vuurbal naar binnen. IJs en vuur in een hevig gevecht, en op een dag: stoom... water...zo zou het begonnen kunnen zijn.”
Zomervakantie
Het Blauwe Goud, het verhaal van water
Geheel in stijl met het lustrum is de zomer in
2012 vooral nat. Daarom niet getreurd, want
in het Science Center blijf je droog. Al gaat het
daar ook over water, in een speciale interactieve
familievoorstelling. Want water is bron van ons
bestaan en alles en iedereen bestaat voor een groot
gedeelte uit water.
In een magische sfeer voeren de acteurs van
wetenschapstheatergroep Pandemonia de toe-
schouwers over de hele aarde. De hele zomervakan-
tie lang, twee keer per dag op zondag en dinsdag
genieten jong en oud van Het Blauwe Goud.
Braindrops
Aflevering 1: Mark van Loosdrecht, Jill Slinger en Arno NolteProfessor Mark van Loosdrecht praat over zijn innovaties in de rioolwaterzuiv-ering. Jill Slinger van de faculteit TBM geeft haar kijk op de Hedwigepolder: laat een nieuw kabinet zo snel mogelijk een besluit nemen. Projectleider Arno Nolte van Deltares zegt dat dat kan, want alle benodigde informatie is voorhanden.
Aflevering 2: Huib de VriendHuib de Vriend is emeritus hoogleraar waterbouwkunde en voormalig direct-eur kennis bij Deltares. Hij vertelt over Bouwen met de Natuur. Slim gebruik maken van de natuur en ons zo duurzaam beschermen tegen overstromingen, is zijn devies. Bekendste voorbeeld is de Zandmotor voor de kust van Zuid-Holland.
Aflevering 3: Herman RusschenbergProf.dr.ir. Herman Russchenberg is het hoofd van het TU Delft Climate Insti-tute. In gesprek met presentatie Guen Prawiroatmodjo vertelt hij over wolken, extreem weer en klimaatverandering.
18 juni: première BraindropsDelft Integraal, het wetenschappelijk magazine van de TU Delft, maakt in samenwerking met TU Delft Library het nieuwe webprogramma Braindrops. In iedere uitzending spreekt een TU-wetenschapper van formaat over zijn leven-swerk. De presentatie is in handen van wetensc-hapsjournalist Desiree Hoving. Op 18 juni komt de eerste aflevering online.
Delft Integraal, nu ook op webtelevisie!
De wedstrijd kent twee onderdelen. Het pijpfitten zelf is het aanboren van een drukleiding en daarop een tap-kraan aansluiten. Bij het spectaculaire kraantje drukken moeten deelnemers zo snel mogelijke met een kraantje een lek dichten, nat pak gegarandeerd. De totaaltijd van beide onderdelen beslist de wedstrijd. Team Wouter en Wouter gaat naar huis met de bokaal en de prijs van – hoe kan het ook anders - € 170,-
Ook voor de verliezende studenten wa-termanagement valt er nog wat te win-nen, want zij kunnen op de aanpalende banenmarkt kennismaken met bedrijven uit de sector: HKV, Dunea, Waternet, St. Gobain en KNW.
Fitterij Studenten Kampioenschap
4 oktober
De fitterijwedstrijd is onder drinkwater-
bedrijven al jarenlang een begrip. Nu
ook onder studenten, want op 4 oktober
organiseert het Dispuut Watermanage-
ment de eerste Delftse fitterijwedstrijd.
Zestien teams van elk twee studenten
laten zien hoe bedreven ze
zijn in het aansluiten van
een tapkraan op een waterleiding die
onder druk staat. Eerst laten de wereld-
kampioenen pijpfitten van Waternet
zien hoe het moet tijdens een spectacu-
laire demonstratie. Dan is het de beurt
aan de veelal ongeoefende, maar niet
minder fanatieke studenten.
Paardenkracht Mannenmoed is een tocht door de Amelander geschiedenis, waarin de paardenreddingsboot een belangrijke rol speelt. Zo’n 500 bezoekers genieten van het stuk met zang, expressie, beelden, geluid en lichteffecten. Als voorafje aan de voorstelling krijgen ze het nieuwste op het gebied van reddingsboten te zien: de reddingsboot die de TU Delft samen met scheepsbouwer Damen heeft ontwikkeld.
Buiten de Aula kan het publiek genieten van de paardenreddingsboot en een miniatuur-vuurtoren. In de foyer zijn er kunstwerken van Amelander kunstenaars te bewonderen en staan er twee standjes met Amelander producten van molen “De Verwachting”.
13 oktober
‘Paardenkracht Mannenmoed’
In 2011 viert het Interkerkelijk Zangkoor
Ameland haar 60e verjaardag. Voor die
gelegenheid produceren. ze het muziekstuk
‘Paardenkracht Mannenmoed’, i.s.m. het Ne-
derlands Reddingswezen en vele professionele
en vrijwillige medewerkers. TU Delft nodigt
het koor uit om deze bijzondere voorstelling
nog eens in Delft op te voeren. Het koor komt
en neemt de hele crew, cast en zelfs de
paardenreddingsboot mee.
22-26 oktober
Jubileumsymposium IAHS
Het decembernummer van de IAHS-nieuwsbrief
kijkt uitgebreid terug op het evenement
Het 90-jarig jubileum van de International Association of Hydrological Sciences (IAHS) valt samen met het TU Delft lustrumjaar. Een prima aanleiding om het jubileum- symposium in Delft te houden. Het symposium sluit ook een decennium af: het ‘IAHS decade on Prediction in Ungauged Basins (PUB)’. Voor onbemeten stroomgebieden - gebieden waarvoor geen betrouwbare gegevens beschikbaar zijn – is het moeilijk om hydrologische voorspellingen te doen, want bestaande hydrologische modellen zijn gebaseerd op data. Wat zijn nu de wetenschappelijke ontwikkelingen van de afgelopen tien jaar, de gegevens en de theorie, de modellen en de onzekerheden? Daarover discussiëren de deelnemers onder leiding van professor Huub Savenije, die namens de TU Delft optreedt als gastheer. Conclusie: tien jaar PUB heeft veel fundamenteel inzicht opgeleverd in de hydrologische processen in stroomgebieden. Met hulp daarvan zijn ook betere voorspellingen mogelijk.
Van LeeuwenhoeklezingenDe Van Leeuwenhoeklezing en zijn voor iedereen die meer wil weten over technol-ogie en de TU Delft. Want technologie is overal, van windmolen tot weersatelliet, en van waterzuiveringsinstallatie tot dijkbewakingssysteem. Natuurlijk staan
in 2012 de van Leeuwenhoeklezingen in het teken van water.
Delft (z)onder waterOp 24 juni kijken professoren Han Vrijling en Theo Toonen kritisch naar het overheidsbeleid voor dijk-bewaking en meerlaagse veiligheid. Gewoon goed onderhouden die dijken, is hun advies. Anders kon Delft wel eens het New Orleans van de toekomst worden.
Winnen op zeeDe Nederlandse maritieme sector heeft relatief weinig last van economische tegenwind. Gelukkig maar, want Neder-land wil winnen op zee. Op 23 september gaat professor Hans Hopman in op de positie van de sector en de bijzondere rol die de TU Delft daarin speelt.
Van rioolwater naar kraanwaterMet behulp van micro-organismen kunnen we ons afvalwater slim (laten) reinigen. Want niet alle beestjes zijn ziekteverwerkers, integendeel. En zo’n bio-reiniging kan met minder energie, op een minder groot opperv-lak en met minder investeringen, vertelt professor Mark van Loosdrecht op 25 november. Milieuvriendelijker en goedkoper, dus waar wachten we nog op?
De wolken in ons klimaatOp 25 maart gaat professor Herman Russchenberg
in op de vraag wat wolken doen als het klimaat
verandert. Worden het er meer of juist minder? En
wordt het dan warmer of juist niet?
Alumni Lustrum DinerSamen met het College van Bestuur geniet een vijft-
igtal genodigden van het lustrumdiner voor alum-
ni. Locatie is de faculteit Bouwkunde, het gebouw
aan de Julianalaan dat veel alumni kennen als het
voormalig hoofdgebouw. Voor de meesten van hen is
het diner dan ook niet alleen een hernieuwde ken-
nismaking met elkaar, maar ook met dit bijzondere
gebouw dat sinds de renovatie gezien wordt als een
icoon van de architectuur. Uiteraard krijgen de aan-
wezigen ook een presentatie over de staat en koers
van de TU Delft. Die neemt collegevoorzitter Dirk Jan
van den Berg voor zijn rekening.
6 november
Zoals het een TU betaamt, spelen technologie en vernuft eveneens een rol. Een bijzondere binnenvlag, een draagbare stierenvechtersarena en een speciale zwevende vloer, alles wordt uit de kast getrokken om een opera-uitvoering in het auditorium van de Aula mogelijk te maken. Met groot succes. Uitverkochte zalen zijn laaiend enthousiast over de Delftse Carmen. Ook de kritieken zijn positief. Op 16 november is de speciale gala-voorstelling. Dan neemt ook Flo-ris Visser afscheid, die tevens Cultural Professor is geweest. Het enige dat ontbrak was het water. Want, zoals rector Karel Luyben aankondigde, Carmen is vooral ‘lust in the dust’.
16 november
Carmen
www.carmendelft.nl
Nog een lustrum is de aanleiding voor de
spectaculaire afsluiting van het TU Delft
lustrumjaar. Het Delfts Studenten
Muziekgezelschap Krashna Musika
bestaat in 2012 maar liefst 45 jaar en
komt met het idee van een gezamenlijke
activiteit. En niet zomaar een, maar een
heuse opera. Uitgevoerd en georganiseerd
door veel jong talent: de studenten van
het koor en orkest van Krashna Musika
en van de Delftsche Opera Compagnie
en de jonge zangertjes van de Academy
of Vocal Arts. Plus de vele studenten die
meehelpen bij de organisatie En dat alles
onder leiding van de – zelf pas 29 jaar
jonge - regisseur Floris Visser.
Wereld Watersmaakmakers
Hoogheemraadschap DelflandWat is de Nederlandse en vooral de Delftse toegevoegde waarde op het
gebied van water? Hoe kan het onderzoek aan de TU Delft daaraan
bijdragen en welke rol speelt de Delftse wateringenieur? Daarover gaat
het tijdens de ‘Wereld Watersmaakmakers’-bijeenkomst van het
Hoogheemraadschap Delftland. Presentaties zijn er van rector
Karel Luyben namens de TU Delft en van Lennart Sylvis, directeur
van het Netherlands Water Partnership (NWP). Daarna gaan de
aanwezigen in discussie over de gezamenlijke ambitie om te komen
tot een ‘one stop watershop’.
12 december
NawoordVrienden van de TU Delft,
Op wat hogere leeftijd en bij een belang-
rijke verjaardag geef je soms een feestje.
Onze universiteit, maar liefst 170
jaar oud, heeft niet één keer, maar het
hele jaar haar jubileum gevierd in een
aaneenschakeling van feestelijke
activiteiten voor haar vrienden.
Het thema was water en dat paste
uitstekend. Water, onze vriend en
vijand tegelijk, betekent scheepvaart,
transport, dijken, polders, brandspuit,
waterzuivering en nog veel meer.
Belangrijke zaken voor ons leven
en onderwerpen op een breed gebied
waarop onze TU Delft met verschillen-
de faculteiten bij uitstek actief is en
goed is.
Dit gaf de kans om aan die mensen
waar de universiteit zich in dit lustrum
vooral op wilde richten, de bewoners van
Delft en de Zuidelijke Randstad, te
laten zien wat de universiteit allemaal
doet op deze gebieden.
Tegelijkertijd kon men zien dat tech-
niek nuttig is (waterzuivering, dijk-
bewaking, stromingsvoorspellingen),
inspirerend is (tentoonstelling in de
Kunsthal, Amelands koor, filmpjes)
en leuk is (badeendjesrace, fitterij-
wedstrijd, ZOMERfestival).
Toegenomen bekendheid met wat de
TU Delft doet was het gevolg, versterkt
door een huis-aan-huiskrant, website
en het ‘Braindrops’ tv programma en
het grote aantal activiteiten met
duizenden bezoekers.
Dat was het lustrum, waarin plechtig-
heden en feestelijke bijeenkomstem
elkaar afwisselden en waarmee de uni-
versiteit toonde springlevend midden
in de maatschappij te staan.
Een woord van waardering voor de
vrijwilligers en stafleden van de
universiteit die zich enorm hebben
ingespannen om alles voor dit lustrum
te organiseren en mogelijk te maken.
En een woord van dank dat ik als
alumnus weer intens heb mogen
proeven van het technisch vernuft, de
motivatie en het jeugdig enthousiasme
van ieder die bij de TU Delft betrokken
is. Voorwaar een universiteit om trots
op te zijn.Op naar 175 jaar!
Jan Dekker,
voorzitter Lustrumcommissie