Lumang Tipan Gabay sa Pag-aaral ng Miyembro ng Klase

Gabay sa Pag-aaral ng Miyembro ng Klase

Lumang Tipan

2

Ang pangunahing pinagtutuunan ngpansin ng kursong ito ay ang mga turosa Lumang Tipan. Tinatalakay din nitoang mga aklat nina Moises atAbraham, na bahagi ng MahalagangPerlas. Ang mga aklat na ito ay kapwanagbibigay sa atin ng ulat tungkol samga pakikitungo ng Diyos sa kanyangmga tao mula pa noong Kapulungansa Langit hanggang sa ilang daangtaon bago isilang ang Tagapagligtas.Ang mga ito ay nagbibigay ng mgamakapangyarihang halimbawa ngpananampalataya at pagkamasunurin.Ipinakikita rin ng mga ito ang mgabungang dulot ng paglimot, pagsuway,o pagsalungat sa Diyos. Ang mgapropesiya sa mga aklat na ito ay nag-bibigay patotoo sa pagsilang, pag-babayad-sala, ikalawang pagparito atpaghahari sa milenyo ngTagapagligtas.

Binabanghay ng gabay sa pag-aaral naito ang takdang babasahin sa bawatlinggo, naglalaan ng mga tanong nanagbibigay kabatiran sa pamumuhaynito, at nagmumungkahi ng mgakaragdagang sanggunian sa banal nakasulatan na nagbibigay linaw at nag-papalawak sa inyong pag-aaral. (AngBible Dictionary, Topical Guide, at mgatalababa sa edisyon ng BHA ngBibliang King James ay naglalaan din

ng maraming kabatiran na makatutu-long.) Ang gabay sa pag-aaral ay nila-yon para sa mga sumusunod napaggamit:

a. Kani-kanyang pag-aaral ng banal nakasulatan. Ang pagsasagawa ng mgatanong na kasama sa bawat takdangbabasahin ay makatutulong sa in-yong makita kung paano maglalapitsa inyo kay Cristo ang mga turo ngmga propeta ng Lumang Tipan.

b. Pag-aaral ng banal na kasulatan ngMag-anak. Ang gabay sa pag-aaral naito ay magiging isang mahalagangkagamitan para sa gabing panta-hanan ng mag-anak at para sa ibapang talakayan sa mag-anak.

c. Paghahanda para sa talakayan saklase. Habang pinag-aaralan ninyoang mga takdang babasahin at isi-nasaalang-alang ang mga tanong sapagsasagawa ay magiging mashanda kayo na gumawa ng makabu-luhang kontribusyon sa inyongklase sa Doktrina ng Ebanghelyo.

Sa pamamagitan ng paggabay ngEspiritu sa inyong pag-aaral, tulad niJob ay makapagpapatotoo kayong,“Talastas ko na Manunubos sa akin aybuhay, at siya’y tatayo sa lupa sakahuli-hulihan” (Job 19:25).

Paunang Salita

Pag-aralan ang mga sumusunod nabanal na kasulatan:

a. Moises 1:1–11. Nakita ni Moises angDiyos at nakipag-usap sa kanyanang harap-harapan. Nalaman ni

Moises na siya ay anak ng Diyos nakawangis ng Bugtong na Anak ngAma.

b. Moises 1:12–23. Hinarap ni Satanassi Moises; itinaboy siya ni Moises.

“Ito ang Aking Gawain at Aking Kaluwalhatian”Moises 1

1

3


a. Abraham 3:11–12, 22–23; Doktrinaat mga Tipan 138:53–57. SiAbraham ay nakipag-usap nangharap-harapan sa Panginoon atnalaman niyang sa buhay bago angbuhay sa mundo ay maraming“mararangal at dakila” na mga espi-ritu ang inordenan noon pa sa kani-lang misyon sa lupa (Abraham3:11–12, 22–23). Marami pang nala-man si Pangulong Joseph F. Smithtungkol sa “mararangal at dakila” saisang pangitain tungkol sa pagdalawng Tagapagligtas sa daigdig ng mgaespiritu bago ang KanyangPagkabuhay na Mag-uli (Doktrina atmga Tipan 138:53–57).

b. Abraham 3:24–28; Moises 4:1–4.Ipinakita kina Abraham at Moises saisang pangitain na si Jesucristo aypinili sa Kapulungan sa Langit upang

maging ating Tagapagligtas at pinilinating sumunod sa kanya. Ipinakitarin sa kanila na si Lucifer (Satanas) atang mga espiritung sumunod sakanya ay itinaboy sa langit.

• Sino ang nakita ni PangulongJoseph F. Smith sa kanyang pangi-tain tungkol sa daigdig ng mgaespiritu? (Tingnan sa Doktrina atmga Tipan 138:53.) Ano ang inorde-na noon pa sa mga taong ito nagagawin nila? (Tingnan sa Doktrinaat mga Tipan 138:55–56.)

• Bilang karagdagan sa pag-oordenanoon pa sa mga propeta sa kanilangmga tungkulin, ang Diyos ay nag-ordena rin noon pa ng marami“pang ibang espiritu” upang tumu-long sa pagtatatag ng kanyangkaharian sa iba’t ibang paraan. Anokaya ang inordena noon pa nagawin ninyo? (Tingnan sa Doktrinaat mga Tipan 138:56.)

“Ikaw ay Pinili Bago Ka pa man Isinilang”Abraham 3; Moises 4:1–4

2

c. Moises 1:24–39. Nagpakita muli angDiyos at itinuro ang tungkol sakanyang gawain at kaluwalhatian.

• Ano ang natutuhan ni Moisestungkol sa Diyos mula sa mgakaranasang inilarawan sa Moises1:1–7? Ano ang nalaman ni Moisestungkol sa kanyang sarili? Ano angkaibahang magagawa sa ating buhayng kaalaman na tayo ay mga anakng Diyos, na nilikha tayongkawangis ng kanyang Anak?

• Paano tumanggap ng lakas si Moisesupang mapaglabanan ang mgapanunukso ni Satanas? (Tingnan saMoises 1:18, 20–21.) Paano pinaalisni Moises si Satanas? Paano tayo

mapalalakas ng panalangin upangmapaglabanan ang tukso? Ano paang maaari nating gawin upangmakamtan ang ganitong lakas?

• Kahit na ang Diyos ay lumikha ngmga daigdig at mga tao na hindinatin mabilang, tiniyak niya kayMoises na kilala niya ang lahat ngmga ito (Moises 1:35). Paano ninyonadama na ang bawat isa sa inyo aykilala at mahal ng Ama sa Langit atni Jesucristo?

• Bakit mahalagang malaman natinkung ano ang gawain at kaluwalha-tian ng Diyos? Ano ang ilang tiyakna paraan upang matulungan natinsiya sa dakilang gawaing ito?

4


a. Moises 4; 5:10–11; 6:48–49, 55–56. SiSatanas ay nagpunta sa Halamananng Eden at sinikap na linlangin siEva. Kinain nina Eva at Adan angbunga ng punungkahoy ng kaala-man ng mabuti at masama (4:5–12).Dahil sa pagkahulog, sina Adan at

Eva ay itinaboy mula sa halamanan(4:13–31). Sa dakong huli ay nagalaksina Adan at Eva sa mga biyayangdulot ng Pagkahulog (5:10–11).Itinuro ni Enoc ang mga epekto ngPagkahulog (6:48–49, 55–56).

b. Moises 5:14–15; 6:50–54, 57–62.Dahil sa Pagbabayad-sala ni Jesucristoang mga tao ay nailigtas sa pisikal na

“Dahil sa Paglabag Ko ang Aking mga Mata ay Namulat”Moises 4; 5:1–15; 6:48–62

4


a. Moises 1:27–42. Tumanggap siMoises ng isang pangitain tungkolsa mga nilikha ng Diyos at inutu-sang sumulat ng tala tungkol saPaglikha ng mundo.

b. Moises 2:1–25; 3:1–14. Nalaman niMoises na ang Diyos ang Lumikhasa lahat ng bagay.

c. Moises 2:26–31; 3:7, 15–25. Nalamanni Moises na ang mga lalaki at babaeay nilikhang kawangis ng Diyos.

• Ano ang inihayag ng Diyos tungkolsa layunin ng Paglikha? (Tingnan saMoises 1:39; Abraham 3:24–25;tingnan din sa 1 Nephi 17:36.)

• Alin sa mga nilikha ng Diyos angtunay na napakaganda para sa inyo?Paano magiging kapaki-pakinabangsa atin ang maingat na pagpuna samga kagandahan ng paglikha saaraw-araw?

• Paano “nagpapatotoo” tungkol saDiyos ang mga bagay na nilikha?(Tingnan sa Moises 6:63; Alma 30:44.)

Karagdagang babasahin: Abraham 4–5;Genesis 1–2.

Ang PaglikhaMoises 1:27–42; 2–3

3

• Sino ang dalawang espiritu saKapulungan sa Langit na nag-alokna maging Tagapagligtas natin?(Tingnan sa Abraham 3:27; Moises4:1–2.) Paano nagkakaiba ang kani-lang mga alok? Bakit pinili ng Amasa Langit si Jesucristo na magingating Manunubos? (Tingnan sa Moises 4:2–3.)

Karagdagang babasahin: Isaias 14:12–15;Apocalipsis 12:7–9; Alma 13:3–5;Doktrina at mga Tipan 29:36–39; at angnalalabing bahagi ng Abraham 3 atDoktrina at mga Tipan 138.

5


a. Moises 5:16–41. Higit na minahal niCain si Satanas kaysa sa Diyos at si-nunod ang utos ni Satanas na mag-alay ng hain sa Panginoon(5:16–19). Tinanggihan ngPanginoon ang hain ni Cain at inu-tusan si Cain na magsisi (5:20–25).Nakipagtipan si Cain kay Satanas atpinatay si Abel (5:26–33). Isinumpang Panginoon si Cain, at pinalayassi Cain sa kinaroroonan ngPanginoon (5:34–41).

b. Moises 6:26–63. Si Enoc, na apo niAdan sa ika-apat na salinlahi, aytinawag ng Panginoon na mangaralng pagsisisi (6:26–36). Sinunod niEnoc ang utos ng Panginoon(6:37–63).

c. Moises 7:13, 17–21, 23–47, 68–69.Napakalaki ng pananampalataya niEnoc kung kaya ang mga bundok aynapatag, ang mga ilog ay nag-iba ngkanilang pinag-aagusan, at ang lahatng bansa ay natakot (7:13, 17). AngPanginoon at si Enoc ay nanangisdahil sa kasamaan ng mga tao samundo (7:23–47). Ang mga tao salungsod ni Enoc ay may iisang pusoat iisang isipan sa Panginoon, at angbuong lungsod ay dinala sa langit(7:18–21, 68–69).

• Paano tumugon si Cain nang tanu-ngin ng Panginoon kung nasaan siAbel? (Tingnan sa Moises 5:34.) Anoang ibig sabihin ng maging tagapag-bantay ng ating kapatid? (Tingnansa 1 Juan 3:11, 17–18.)

“Kung Ikaw ay Gumawa ng Mabuti, Ikaw ay Tatanggapin”Moises 5–7

5

kamatayan sa pamamagitan ngPagkabuhay na Mag-uli at maaaringmaligtas mula sa espirituwal nakamatayan sa pamamagitan ngpananampalataya, pagsisisi, pag-bibinyag, kaloob ng Espiritu Santo, atpagsunod sa mga kautusan.

c. Moises 5:1–9, 12. Sina Adan at Evaay nagsimulang mabuhay bilangmga mortal. Itinuro nila sa kanilangmga anak ang mga katotohanan ngebanghelyo (5:1–4, 12). Si Adan aynag-alay ng mga hain na kahalintu-lad ng sakripisyo ng Bugtong naAnak (5:5–9).

• Ano ang mga bunga ng Pagkahulogkina Adan at Eva—at sa atin?(Tingnan sa Moises 4:22–29;5:10–11; 6:48–49, 55–56; 2 Nephi2:22–23; 9:6; Genesis 3:16–23.)

• Kapag nagtuturo ang mga propetatungkol sa Pagkahulog nina Adan atEva, karaniwan ay itinuturo din nilaang tungkol sa Pagbabayad-sala niJesucristo (Moises 5:10–15; 6:48–62;2 Nephi 9:6–10). Bakit mahalagangituro ang Pagbabayad-sala na kaaki-bat ng Pagkahulog?

• Ano ang layunin ng mga hain nainialay ni Adan? (Tingnan sa Moises5:7–9.) Anong mga paalala na katu-lad nito ang ibinigay na sa atin?

Karagdagang babasahin: Genesis 2–3; IMga Taga Corinto 15:20–22; 2 Nephi2:5–30; 9:3–10; Helaman 14:15–18;Doktrina at mga Tipan 19:15–19;29:34–44; Mga Saligan ngPananampalataya 1:2; “Pagkahulognina Adan at Eva,” Ang Gabay sa mgaBanal na Kasulatan.

6


a. Moises 8:19–30; Genesis 6:5–22;7:1–10. Ipinangaral ni Noe angebanghelyo, ngunit hindi nakinigang mga tao (Moises 8:19–25). Dahilsa kasamaan ng mga tao, ipinahayagng Panginoon na lilipulin niya anglahat ng tao sa mundo (Moises8:26–30; Genesis 6:5–13). Inutusanng Panginoon si Noe na gumawa ngisang arka at dalhin ang kanyangmag-anak at dala-dalawa ng lahat ngnabubuhay sa loob nito (Genesis6:14–22; 7:1–10).

b. Genesis 7:11–24; 8; 9:8–17. Umulansa loob ng 40 araw at 40 gabi(7:11–12). Ang lahat ng tao atnilalang na wala sa arka ay nanga-matay (7:13–24). Nang kumati angtubig ay nilisan ni Noe, ng kanyangmag-anak, at ng mga hayop angarka, at si Noe ay nag-alay ng han-dog sa Panginoon (8:1–22). Inilagayng Panginoon ang bahaghari bilangtanda ng kanyang tipan kay Noe(9:8–17).

c. Genesis 11:1–9. Mga ilang salinlahiang nagdaan pagkatapos ng baha aysinikap ng mga tao na magtayo ngtore patungong langit. Nilito ngPanginoon ang kanilang wika at iki-nalat sila sa buong mundo.

• Ano ang kalagayan ng mundo nangtawagin ng Panginoon si Noe namangaral ng ebanghelyo? (Tingnansa Moises 8:20–22.) Ano ang nakiki-ta ninyong pagkakapareho ng mgatao noong kapanahunan ni Noe atng mga tao sa ating panahon?

• Paano sana maaaring naiwasan ngmga tao ang kapahamakan noongpanahon ni Noe? (Tingnan saMoises 8:23–24.) Paano makatutu-long sa atin ang pakikinig at pag-sunod sa mga propeta upangmaiwasan ang espirituwal at tempo-ral na kapahamakan?

• Bakit itinayo ni Noe ang arka?(Tingnan sa Mga Hebreo 11:7).Anong “mga arka” ang nasa atin sangayon na makatutulong upangmailigtas tayo mula sa kasamaangnakapalibot sa atin ? (Maaari nin-yong naising sumangguni sa pol-yetong Para sa Lakas ng Kabataan[34285 893] upang masagot angtanong na ito.) Paano natin matutu-lungan ang iba na makahanap ngkanlungan sa “mga arka” na ito?

Karagdagang babasahin: Mga Hebreo11:7; Moises 7:32–36.

“Si Noe . . . ay Naghanda ng Isang Daong sa Ikaliligtas ng Kaniyang Sangbahayan”Moises 8:19–30; Genesis 6–9; 11:1–9

6

• Bakit tinawag ng Panginoon si Enocat ang kanyang mga tao na Sion?(Tingnan sa Moises 7:18.) Ano ngibig sabihin ng maging “iisang pusoat iisang isipan”? Ano ang maaarinating gawin upang maging iisang

puso at iisang isipan sa Panginoon?sa ating mga mag-anak? saSimbahan?

Karagdagang babasahin: Moises5:42–55; 6:10–23; 7:14–16, 59–64; 2Nephi 2:25–27; Genesis 4:1–16.

7

Pag-aralan ang Abraham 1:1–4; 2:1–11;Genesis 12:1–8; 17:1–9. Sa mga talatangito ay hinangad ni Abraham na magingmatwid at karapat-dapat sa mga biyayang Diyos. Ang Diyos ay nakipagtipankay Abraham, na nangangakong siAbraham ay magkakaroon ng mara-ming inapo na tatanggap ng isanglupang pangako at ng mga biyaya ngpagkasaserdote at ebanghelyo.

Ang lahat ng mga miyembro ngSimbahan ay binhi [inapo] ni Abraham,na ang ibig sabihin ay mga inapo niyatayo at mga tagapagmana ng mgabiyaya at pananagutan ng tipangAbraham. Ang mga dakilang biyayangito ay dumarating sa atin kapag tinutu-pad natin ang mga tipan ng ebanghel-

yo. Ang unang tipan na ating ginagawaay ang pagbibinyag. Sa bandang huli aytinatanggap natin sa templo ang kabu-uan ng tipan ni Abraham.

• Ano ang mga biyayang ipinangakong Panginoon kay Abraham bilangbahagi ng tipang Abraham?(Tingnan sa Abraham 2:6–11;Genesis 12:1–8; 17:1–9.)

• Ano ang ating mga pananagutanbilang mga tagapagmana ng tipangAbraham? (Tingnan sa Abraham 2:9,11; Genesis 18:19.)

Karagdagang babasahin: Doktrina atmga Tipan 132:19–24, 29–32; Genesis15; “Tipang Abraham,” Ang Gabay samga Banal na Kasulatan.

Ang Tipang AbrahamAbraham 1:1–4; 2:1–11; Genesis 12:1–8; 17:1–9

7


a. Genesis 13. Pagkaraang manirahansa Egipto nang ilang panahon, siAbraham at ang kanyang mag-anakay nagbalik sa Canaan. Si Abrahamay nanirahan sa Hebron, at angkanyang pamangkin na si Lot aynanirahan malapit sa Sodoma.

b. Genesis 14:1–2, 8–24. Si Lot ay nabihag at iniligtas ni Abraham(14:1–2, 8–16). Si Abraham ay nag-bayad ng mga ikapu kayMelquisedec at tumangging tumang-gap ng mga labi ng digmaan mulasa hari ng Sodoma (14:17–24).

c. Genesis 18:16–33; 19:1–29. Sinabing Panginoon na wawasakin niya

ang Sodoma at Gomorra dahil sakasamaan ng mga tao (18:16–22).Nagmakaawa si Abraham saPanginoon na huwag wasakin angmga lungsod kung makakatagposiya ng mga matwid na taongnaninirahan doon (18:23–33). Si Lotat ang kanyang mag-anak ay inutu-sang lisanin ang Sodoma (19:1–23).Winasak ng Panginoon ang Sodomaat Gomorra (19:24–29).

• Noong una ay “tumahan [si Lot] samga bayan ng kapatagan,” sa labasng Sodoma, ngunit kanyang “inili-pat ang kanyang tolda hanggang saSodoma” (Genesis 13:12). Sa ban-dang huli ay nanirahan na siya samismong lungsod ng Gomorra(Genesis 14:12). Anong mga bagay

Pamumuhay nang Matwid sa Masamang DaigdigGenesis 13–14; 18–19

8

8


a. Abraham 1:1, 5–20. Noong kanyangkabataan ay pinagmalupitan siAbraham ng mga huwad na saserdoteni Faraon. Tinangka nilang ialay siya,ngunit iniligtas siya ni Jehova.

b. Genesis 15–17; 21. Sa bandang huling kanyang buhay, si Abraham aypinangakuan ng supling (15:1–6).Ibinigay ni Sara kay Abraham siAgar upang maging asawa niya;isinilang ni Agar si Ismael (16:1–16).Muling binanggit ng Diyos angkanyang tipan kay Abraham, naipinapangako na si Abraham aymagiging ama ng maraming bansa(17:1–14). Ang pagsilang ni Isaac, nasiyang magpapatuloy sa tipan, ayipinahayag (17:16–22). Isinilang niSara si Isaac (21:1–12).

c. Genesis 22. Inutusan ng Diyos siAbraham na ialay si Isaac (22:1–2).Naghanda si Abraham upang ialay siIsaac, ngunit sa halip ay naglaanang Diyos ng isang lalaking tupaupang ialay (22:3–19).

Pansinin: Isinasaad sa Genesis 17 angtungkol sa pagpapalit ng Panginoon sapangalan ni Abram at ginawa itongAbraham at ang pangalan ni Sarai ayginawang Sara (tingnan sa mga talata5, 15). Ang mga pangalang Abraham atSara ang gamit sa buong bahaging ito.

• Paano tumugon si Abraham sa utosng Diyos na ialay si Isaac? (Tingnansa Genesis 22:2–3.) Paano tumugonsi Isaac sa situwasyong ito? (Tingnansa Genesis 22:3–10.) Ano ang matu-tutuhan natin mula kina Abrahamat Isaac tungkol sa pananampalatayaat pagsunod? (Tingnan sa MgaHebreo 11:17–19; Santiago 2:21–23.)

• Ang kahandaan ni Abraham na ialaysi Isaac ay kahalintulad ng kahan-daan ng Ama sa Langit na ialay angkanyang Bugtong na Anak (Jacob4:5; Genesis 22:8, 13). Ano ang ilangpagkakapareho ng karanasan niAbraham at ng Ama sa Langit? Anoang malaking kaibahan?

Karagdagang babasahin: Mga Hebreo11:8–19; Santiago 2:21–23; Jacob 4:5;Doktrina at mga Tipan 132:34–36.

“Diyos ang Maghahanda ng Kordero”Abraham 1; Genesis 15–17; 21–22

9

ang maaaring gawin natin na siyangespirituwal na katumbas ng pag-tatayo ng ating mga tolda na naka-paharap sa Sodoma?

• Ano ang itinanong ni Abrahamnang malaman niyang wawasakinng Panginoon ang Sodoma atGomorra? (Tingnan sa Genesis

18:23–32.) Ano ang matututuhannatin sa katotohanang hindiwawasakin ng Panginoon ang mgalungsod kung may matatagpuangmga matwid na tao sa mga ito?

Karagdagang babasahin: Genesis 12;Pagsasalin ni Joseph Smith, Genesis14:25–40; 19:9–15.

9


a. Genesis 24. Binigyang-diin niAbraham ang kahalagahan ng kasalsa loob ng tipan sa pamamagitan ngpagpili ng isang karapat-dapat naasawa para kay Isaac.

b. Genesis 25:20–34. Tumanggap siRebeca ng isang pahayag tungkol sakanyang hindi pa isinisilang nakambal na anak na lalaki (25:22–23).Kapag malaki na ang mga anak nalalaking ito, ipagbibili ni Esau angkanyang pagkapanganay kay Jacob(25:29–34).

c. Genesis 26–29. Si Isaac at angkanyang mga inapo ay pinangakuanng mga biyaya ng tipang Abraham(26:1–5). Si Esau ay nag-asawa salabas ng tipan (26:34–35).Binasbasan ni Isaac si Jacob namaghari sa maraming tao at mgabansa (27:1–46). Iginawad ni Isaackay Jacob ang mga biyaya ng tipang

Abraham at pinaalis siya upangmaghanap ng karapat-dapat naasawa (28:1–10). Pinakasalan niJacob sina Lea at Raquel sa loob ngtipan (29:1–30).

• Paano maaaring magawa ng ilan saatin ang kamaliang tulad ng ginawani Esau, na pinili ang mga bagay nanagdudulot ng dagliang kasiyahansa halip na piliin ang mga bagay nawalang hanggan ang kahalagahan?

• Ano ang matututuhan natin tungkolkay Jacob mula sa kanyang mga pag-pupunyaging makapag-asawa saloob ng tipan? (Tingnan sa Genesis28:1–5; 29:1–28.)

• Ano ang ilan sa mga bagay namaaaring gawin ng mga bata at mgakabataan upang makapaghanda namakasal sa templo? Pagkataposmaikasal ang dalawang tao sa tem-plo, ano ang kailangan nilang gawinupang matiyak na tunay na walanghanggan ang kanilang kasal?

Mga Biyaya ng Pagkapanganay; Kasal sa Loob ng TipanGenesis 24–29

10


a. Genesis 37. Si Jose, na panlabing-isang anak ni Jacob, ay kinamuhianng kanyang mga kapatid at ipinag-bili upang maging alipin.

b. Genesis 39. Umunlad si Jose bilangalipin ngunit pinaratangan ng kaha-layan at ipinakulong (39:1–20).Binigyan ng katiwala ng kulungan si

Jose ng tungkuling mamuno sa ibapang bilanggo (39:21–23).

c. Genesis 34:1–12; 35:22; 38:1–30.Masama ang ibinunga ngkasalanang imoralidad sa mag-anakni Jacob (34:1–12; 35:22; 38:1–30).

Ang mga asawa ni Jacob ay nagsilangng labindalawang anak na lalaki, nanagpasimula sa labindalawang lipi niIsrael (pinalitan ng Panginoon ang

“Paano ngang Aking Magagawa Itong Malaking Kasamaan?”Genesis 34; 37–39

11

10


a. Genesis 40–41. Sa kulungan ay na-bigyan ni Jose ng tamang pakahulu-gan ang mga panaginip ng mgatagapaglingkod ng Faraon.Pagkatapos ay binigyang kahuluganniya ang mga panaginip ng Faraontungkol sa baka at mais. Ginawangpinuno ng Egipto si Jose sa ilalim ngpamamahala ni Faraon at inihandaniya ang mga tao para sa daratingna taggutom.

b. Genesis 42–45. Makalawang ulitpinapunta ni Jacob ang kanyangmga anak na lalaki sa Egipto upangbumili ng butil (pagkain).Nagpakilala si Jose sa kanyang mgakapatid at pinatawad sila atmagkakasama silang nagalak.

• Ano ang sinasabi ng daigdig nagawin natin kapag may malingginawa sa atin ang isang tao, tuladng ginawa kay Jose ng kanyang mgakapatid? Ano ang sinasabi ngPanginoon na gawin natin?(Tingnan sa Doktrina at mga Tipan64:8–11.) Paano kayong pinagpalanang naging mabuti ang inyongpakikitungo sa ibang tao na nag-malupit sa inyo? Paano tayo magi-ging higit na mapagpatawad?

• Paano naging pagpapala kay Jose, sakanyang mag-anak, at sa buongEgipto, ang pagkakakulong niya saEgipto, na isang pagsubok sa kanya?(Tingnan sa Genesis 45:4–8.) Ano angmga naging karanasan ninyo na kungsaan ang mga pangyayari na tilanegatibo ay naging mga pagpapala?

Karagdagang babasahin: 2 Nephi 2:2;Doktrina at mga Tipan 64:8–11;122:5–9.

“Pinalago ng Diyos sa Lupain ng Aking Kadalamhatian”Genesis 40–45

12

pangalan ni Jacob at ginawang Israel;tingnan sa Genesis 32:28). Ang ikala-bing-isang anak na lalaki ni Jacob ay siJose; bilang panganay na anak ninaJacob at Raquel ay tinanggap ni Jose ang pagkapanganay nang mawalaito ni Ruben, na panganay na anaknina Jacob at Lea, dahil sa kasamaan (I Mga Cronica 5:1–2).

• Ano ang ginawa ni Jose nangtangkain siyang tuksuhin ng asawani Potiphar na gumawa ng mali?(Tingnan sa Genesis 39:11–12.)

Paano natin mapamamarisan anghalimbawa ni Jose kapag tayo aytinutukso?

• Ano ang matututuhan natin mulakay Jose sa kung paano gagawingpara sa kabutihan ang masasamangkaranasan? (Tingnan sa Genesis39:20–23; tingnan din sa Mga TagaRoma 8:28.)

Karagdagang babasahin: Genesis34:13–31.

11


a. Exodo 1–3. Ginawang alipin ng mgaEgipcio ang mga anak ni Israel(1:1–14). Ipinag-utos ni Faraon naang lahat ng mga anak na lalakingisisilang sa mga Israelita ay pap-atayin (1:15–24). Si Moises ay isini-lang at pinalaki ng anak na babae niFaraon (2:1–10). Nagpakita angPanginoon kay Moises sanagniningas na puno at tinawagsiya upang iligtas ang Israel mula sapagkaalipin (3:1–22).

b. Exodo 5–6. Hiniling nina Moises atAaron kay Faraon na palayain angIsrael, subalit tumanggi si Faraon atlalo pang pinahirapan ang mga tao(5:1–23). Ipinangako ng Panginoonna tutuparin niya ang kanyangtipan kay Abraham (6:1–8).

c. Exodo 11–13. Pagkatapos magpadalang maraming salot sa Egipto, angPanginoon ay nangakong magpa-padala sa kanila ng isa pang salot,kung saan ang panganay sa bawattahanan ay mamamatay (11:1–10).Tinagubilinan ng Panginoon siMoises tungkol sa Paskua, na siyangmangangalaga sa Israel mula sa salot(12:1–20). Ang mga panganay saEgipto ay nangamatay (12:29–30).Sinabi ni Faraon kay Moises nailabas ang kanyang mga tao mula saEgipto, at lumisan ang mga Israelita(12:31–42). Sinabihan ni Moises angmga anak ni Israel na ipangilin sahinaharap ang Pista ng Tinapay naWalang Lebadura bilang tanda ngkanilang kaligtasan (13:1–16). Ang

Panginoon ang nangunguna sakampo ng Israel sa anyong ulapkapag araw at haligi ng apoy kapaggabi (13:17–22).

d. Exodo 14. Hinabol ni Faraon at ngkanyang hukbo ang mga anak niIsrael (14:1–9). Natakot ang mga tao,at nagsumamo si Moises saPanginoon at humingi ng tulong(14:10–18). Ang mga Israelita aytumawid sa Dagat na Pula sa tuyonglupa; hinabol sila ng mga tauhan niFaraon at sila ay nangalunod(14:19–31).

• Sa Huling Hapunan ay pinasimulanng Tagapagligtas ang sakramentobilang kapalit ng Paskua (Mateo26:19, 26–28). Ano ang pagkakatu-lad ng Paskua at ng sakramento?(Tingnan sa Exodo 12:14; 13:9–10;Doktrina at mga Tipan 20:75–79.)

• Ano ang sinabi ni Moises sa mgaanak ni Israel nang makita nila anghukbo ni Faraon at manghina angkanilang pananampalataya?(Tingnan sa Exodo 14:13–14.) Paanotayo magkakaroon ng matatag napananampalataya na sapat upangitaguyod tayo kapag puno tayo ngtakot?

• Paano iniligtas ng Panginoon angmga anak ni Israel mula sa lumulu-sob na hukbo ng mga Egipcio?(Tingnan sa Exodo 14:21–31.) Paanomakatutulong sa atin ang kuwen-tong ito sa oras ng pagsubok?

Karagdagang babasahin: Exodo 4;7–10; 15.

Pagkaalipin, Paskua, at ExodoExodo 1–3; 5–6; 11–14

13

12


a. Exodo 15:22–27; 16:1–31; 17:1–7.Ang mga anak ni Israel ay bumu-lung-bulong dahil sila ay nauuhawat nagugutom; ang Panginoon aynaglaan ng tubig, mana, at pugo.

b. Exodo 17:8–13; 8:13–26. Nilusob niAmalec ang Israel. Nananaig angIsrael kapag nakataas ang mgakamay ni Moises, ngunit nananaig siAmalec kapag napapagod na siMoises at naibababa ang kanyangmga kamay. Itinaas nina Aaron atHur ang mga kamay ni Moises, atnanalo sa digmaan ang Israel(17:8–13). Si Moises ay nagtalaga ngmga hukom at ipinakatawan sakanila ang awtoridad (18:13–26).

c. Exodo 19–20. Nakipagkita angPanginoon kay Moises sa Bundok ngSinai at ibinigay sa Israel angSampung Utos.

d. Exodo 32–34. Tinanggap ni Moisesang mga tapyas ng bato na naglala-man ng mga tagubilin mula saPanginoon subalit binasag ang mgatapyas nang magbalik siya mula saSinai nang makita ang mga tao nasumasamba sa isang gintong guya(31:18; 32:1–24). Kinuha ngPanginoon mula sa Israel angPagkasaserdoteng Melquisedec atbinigyan sila ng mas mababangbatas, ang batas ni Moises(Pagsasalin ni Joseph Smith, Exodo34:1–2). Tumabas ng bagong tapyasng bato si Moises, subalit hindi nakasama sa mga bagong tapyas nabato ang “walang hanggang tipan

ng banal na pagkasaserdote” (Exodo34:1–5; Pagsasalin ni Joseph Smith,Deuteronomio 10:2). Ang mga taoay nakipagtipan na susundin angbatas ni Moises (34:10–35).

• Paano kumakatawan kay Cristo angmana? (Tingnan sa Juan 6:35.)Paano kaiba sa mana ang buhay natinapay ni Cristo? (Tingnan sa Juan6:48–51.) Paano natin matatanggapsa araw-araw ang buhay na tinapayni Cristo?

• Ano ang ipinangako ng Panginoonsa mga anak ni Israel kung magigingmasunurin sila? (Tingnan sa Exodo19:3–6.) Paano naaangkop sa atin sangayon ang mga pangakong ito?

• Bakit ibinigay ng Panginoon sa mgaanak ni Israel ang batas ni Moises?(Tingnan sa Mga Taga Galacia3:23–24; Mosias 13:29; Alma25:15–16; Doktrina at mga Tipan84:19–27.) Paano makatutulong angbatas na ito upang gawing banal angIsrael at ilapit sila kay Cristo?(Tingnan sa Mosias 13:30; Alma34:14–15.)

• Kailan natupad ang batas ni Moises?(Tingnan sa 3 Nephi 15:4–10.)Ngayon na hindi na hinihiling ngDiyos ang pag-aalay ng mga hayop,na mahalagang bahagi ng batas niMoises, anong pag-aalay ang hini-hiling niyang gawin natin? (Tingnansa 3 Nephi 9:19–22.) Ano ang ibigsabihin ng mag-alay ng isang bagbagna puso at nagsisising espiritu?

Karagdagang babasahin: Mga Awit 78;I Mga Taga Corinto 10:1–11; Doktrinaat mga Tipan 84:19–27.

“Magiging Isang Tanging Kayamanan nga Kayo sa Akin”Exodo 15–20; 32–34

14

13


a. Mga Bilang 11. Nagreklamo angmga Israelita tungkol sa mana at naiskumain ng karne (11:1–9). Tulad ngtagubilin ng Panginoon, tinipon niMoises ang 70 elder upang tulungansiya (11:10–17, 24–30). Sinagot ngPanginoon ang paghahanap ng mgaIsraelita ng karne sa pamamagitan ngpagpapadala sa kanila ng napakara-ming pugo at pagpapadala ng salot sakanila dahil sa kanilang kasakiman atkatakawan (11:18–23, 31–35).

b. Mga Bilang 12. Sina Miriam atAaron ay nagsalita laban kay Moises(12:1–3). Pinagalitan at pinarusahanng Panginoon sina Miriam at Aaron sakanilang pagbulung-bulong (12:4–16).

c. Mga Bilang 13–14. Tinagubilinan niMoises ang 12 kalalakihan nahalughugin ang lupain ng Canaan(13:1–20). Bumalik sila na may dalangmabuting balita tungkol sa mga kaya-manan ng lupain, subalit lahat silamaliban kina Josue at Caleb ay natakotsa mga naninirahan at nagnais buma-lik sa Egipto (13:21–14:10). Sinabi ngPanginoon kay Moises na ang walangpananampalataya at mapagreklamongmga Israelita ay maglalagalag sa ilang

sa loob ng 40 taon, hanggang samamatay ang salinlahi ng lahat ngmay sapat na gulang maliban kinaJosue at Caleb (14:11–39).

d. Mga Bilang 21:1–9. Nilipol ng mgaIsraelita ang mga Cananeo na lumusobsa kanila (21:1–3). Nagpadala angPanginoon ng mga mababangis naahas bilang parusa sa walang tigil napagrereklamo ng mga Israelita(21:4–6). Gumawa si Moises ng ahasna tanso, ipinatong ito sa isang tikin,at sinabi sa mga tao na kung titinginsila dito, sila ay mabubuhay (21:7–9).

• Bakit nagreklamo ang mga Israelitatungkol sa mana? (Tingnan sa MgaBilang 11:4–6.) Ano ang mga pa-nganib ng paghahangad ng higit samga bagay na nasa atin na?

• Kung paanong kinailangan ng mgaanak ni Israel na tumingin sa ahasna tanso upang mabuhay, gayundinnaman na kailangan nating tumi-ngin kay Jesucristo upang tumanggapng buhay na walang hanggan (Alma37:46–47; Helaman 8:15). Ano angibig sabihin ng tumingin kay Cristo?

Karagdagang babasahin: Juan 3:14–16;1 Nephi 17:41; Alma 33:18–22;37:46–47; Helaman 8:13–15.

“Tumingin sa Diyos at Mabuhay”Mga Bilang 11–14; 21:1–9

15


a. Mga Bilang 22:1–21. Si Balac, nahari ng Moab, ay natakot sa paglapit

ng mga Israelita. Inalok niya siBalaam ng mga gantimpala kungpupunta siya sa Moab at isusumpaang mga Israelita. Inutusan ng Diyossi Balaam na tumanggi, at sumunod

“Hindi Ko Masasalangsang ang Salita ng Panginoon”Mga Bilang 22–24; 31:1–16

16

14


a. Deuteronomio 6:1–9; 11:18–21.Nagbigay ng tagubilin si Moises sa

mga Israelita upang tulungan silangmaalala ang kanilang mga tipan.Tinagubilinan niya ang mga magu-lang na ituro sa kanilang mga anakang kanyang mga salita.

“Mag-ingat Ka nga, Baka Iyong Malimutan”Deuteronomio 6; 8; 11; 32

17

si Balaam (22:1–14). Inalok ni Balacsi Balaam ng karagdagangkarangalan at kayamanan kungpupunta siya sa Moab at isusumpaang Israel. Sinabihan ng Diyos siBalaam na maaari siyang magpuntakung nais niya subalit ang tangingsasabihin niya ay ang mga salitangibibigay sa kanya ng Diyos(22:15–21). Nagpasiya si Balaam namagpunta.

b. Mga Bilang 22:22–35. Nagalit angDiyos kay Balaam sa kanyang pag-punta sa Moab, dahil alam niyangumaasa siyang makatatanggap ngilang gantimpala mula kay Balac. Sakanyang paglalakbay, napag-alamanni Balaam ang mga panganib ngpaglabag sa kagustuhan ng Diyosnang kausapin siya ng kanyang asnoat ng isang anghel.

c. Mga Bilang 22:36–24:25. Tatlong ulitna hiniling ni Balac kay Balaam naisumpa ang Israel, ngunit sinunodni Balaam ang Diyos at pinagpapalaang Israel sa bawat pagkakataon(22:36–24:9). Pagkatapos ayisinumpa niya ang Moab at nag-propesiya tungkol kay Jesucristo(24:10–25).

d. Mga Bilang 31:1–16. Nilipol ng mgaIsraelita ang mga taga Madian atpinatay si Balaam. Ipinaliwanag niMoises na pinayuhan ni Balaam angmga taga Madian na ibuyo ang mgaIsraelita sa kasalanan. (Ang mgabunga ng payo ni Balaam ay inila-rawan sa Mga Bilang 25:1–3. Kahit

na hindi tuwirang isinumpa niBalaam ang Israel, malinaw nanaghangad siya talaga ng gantim-pala mula kay Balac kung kaya imi-nungkahi niyang ibuyo sa kasalananang Israel, na naging dahilan ngpagkawala ng pagkalinga ng Diyossa kanila.)

• Paano tumugon si Balaam sa alok ngmga gantimpala bilang kapalit ngpagpunta sa Moab upang isumpaang Israel? (Tingnan sa Mga Bilang22:5–14.) Anong mga tinatawag nagantimpala ang iniaalok sa atinkung minsan bilang kapalit ng pag-suway sa Diyos?

• Sa kanyang paglalakbay patungongMoab, tatlong ulit na pinilit niBalaam ang kanyang asno nalumakad (Mga Bilang 22:22–30). Sapaanong paraan ito katulad ngpakikipag-ugnayan ni Balaam saPanginoon? Ano ang ilan sa mgamakabagong kahalintulad ng mgatao at mga grupo na matigas angulong nagpipilit gawin ang nais nilasa halip na magpasailalim sakalooban ng Diyos o sa matwid napayo ng mga magulang o pinuno?

• Tatlong manunulat sa Bagong Tipanang bumanggit kay Balaam (II Pedro2:15–16; Judas 1:11; Apocalipsis2:14). Ano ang kanilang mga impre-siyon tungkol sa kanya? Ano angmga aral na mapupulot natin mulasa kuwentong ito tungkol kayBalaam?

15


a. Josue 1. Tinawag ng Panginoon siJosue upang humalili kay Moises.Inihanda ni Josue ang mga Israelitaupang magmay-ari sa lupaingipinangako ng Panginoon sa kanila.

b. Josue 3–4; 6. Tinawid ng mgaIsraelita ang Ilog Jordan sa tuyonglupa at naglagay ng 12 bato bilang

palatandaan ng kanilang pagtawid.Sa pamamagitan ng pananam-palataya ng mga Israelita ay nawasakang Jerico.

c. Josue 23; 24:14–31. Si Josue at angkanyang mga tao ay nakipagtipanna paglilingkuran ang Panginoon.

Si Moises lamang ang tanging pinunona nakilala ng isang buong salinlahing mga Israelita. Ngunit kinuha siya

“Magpakalakas Ka at Magpakatapang na Mabuti”Josue 1–6; 23–24

18

b. Deuteronomio 6:10–12; 8:1–20.Ipinaalala ni Moises sa mga Israelitaang mga pagpapalang bigay ngDiyos sa kanila. Binalaan niya nasila ay malilipol kung hindi nilasusundin ang mga kautusan ngDiyos at aalalahanin Siya.

c. Deuteronomio 32:1–4, 15–18, 30–40,45–47. Pinayuhan ni Moises angmga Israelita na alalahanin ang Batong kanilang kaligtasan (si Jesucristo).

Pagkatapos subukan, kastiguhin, atturuan ang mga Israelita sa ilang saloob ng 40 taon, sinabi ng Panginoonna handa na silang pumasok sa lupangpangako. Ngunit una sa lahat ay maymga mahalaga siyang tagubilin para sakanila. Ibinigay ni Moises ang mgatagubiling ito sa tatlong sermon nanakatala sa Deuteronomio.

• Bakit sa palagay ninyo sinabihan niMoises ang mga tao na maglagay ngmga talata ng banal na kasulatan sapagitan ng kanilang mga mata, sakanilang mga kamay, sa mga haliging kanilang bahay, at sa kanilangtarangkahan? Paano maaapektuhanng gayong mga palaging paalala angating mga kilos? Ano ang magagawanatin sa ating mga tahanan upangmapaalalahanan tayo tungkol sa

Panginoon, sa kanyang mga salita,at sa ating mga tipan sa kanya? Angmga larawan ba sa ating dingding,ang mga aklat na ating binabasa atang mga palabas sa sine at telebis-yon na ating pinanonood ay nagpa-paalala sa atin sa Panginoon, onagpapahiwatig ang mga ito ngpaghahangad sa mga bagay ngdaigdig?

• Ano ang mga pangunahing mensa-he ni Moises sa Deuteronomio6:10–12 at 8:1–20? Ano ang ibigsabihin ng kalimutan angPanginoon? (Tingnan saDeuteronomio 8:11.) Ano ang mgabunga ng pagkalimot sa kanya?(Tingnan sa Deuteronomio 8:19.)

• Sino ang Bato na tinukoy saDeuteronomio 32:3–4? (SiJesucristo.) Bakit sa palagay ninyokung minsan ay tinatawag siJesucristo na Bato? (Tingnan saHelaman 5:12.) Ano ang ibig sabihinng magtatag sa ibabaw ng Bato?(Tingnan sa Deuteronomio32:46–47; Mateo 7:24–27; Doktrinaat mga Tipan 50:44.)

Karagdagang babasahin:Deuteronomio 4; 7:1–4; 13:1–8; 34.

16


a. Mga Hukom 2:6–23. Tinalikuran ngsumisibol na salinlahi ng mga anakni Israel ang Panginoon upangpaglingkuran ang mga diyus-diyosan.

b. Mga Hukom 4:1–16. Inutusan siBarac na palayain ang Israel mula samga kamay ni Jabin, ang hari ngCanaan (4:1–7). Pumayag siyangmagpunta kung sasama sa kanya siDebora (4:8–9). Iniligtas nila Deboraat Barac ang Israel mula sa mgaCananeo (4:10–16).

c. Mga Hukom 6–7. Inutusan siGedeon na iligtas ang Israel mula samga taga Madian (6:1–24). Siya at10 pang kalalakihan ang nagwasaksa altar ni Baal (6:25–35). Tiniyak ngPanginoon kay Gedeon na tutulu-ngan siya sa pamamagitan ng pag-bibigay sa kanya ng dalawangpalatandaan (6:36–40). Iniligtas niGedeon at ng 300 kalalakihan angIsrael mula sa mga taga Madian(7:1–25).

d. Mga Hukom 13–16. Tinagubilinanng isang anghel ang mga magulangni Samson na palakihin siya bilangisang Nazareo (13:1–25). Si Samsonay nagpakita ng kagila-gilalas nalakas ngunit sinuway ang marami sakanyang mga pangako bilangNazareo (14–15). Nagpaubaya siSamson sa mga pandaraya ni Dalila;ginupitan ang kanyang buhok, atnaging mahina siya, nadakip siya ngmga Filisteo, at namatay samanta-lang pinababagsak niya ang kani-lang templo (16:1–31).

Nang mamatay si Josue, ang mgahukom ang naglingkod bilang mgapinuno ng Israel at mga pinunongmilitar. Halos panay trahedya angkabuuan ng kanilang pamumunodahil maraming beses na dumanas angIsrael ng paulit-ulit na pagtalikod sakatotohanan, pagkaalipin, pagsisisi, atpagkaligtas. Bilang kabaligtaran ngmadidilim na bahaging ito ngkasaysayan ay may mga kuwentotungkol sa mga matwid na hukomtulad nina Debora at Gedeon, nananatiling tapat at pinairal angpananampalataya at lakas ng loob sa

Ang Pamumuno ng mga HukomMga Hukom 2; 4; 6–7; 13–16

19

ng Panginoon sa pagwawakas ng kani-lang 40 taong paglalakbay sa ilang—saoras mismo ng pagharap nila sa isangmalaking pagsubok. Sa pag-alaala sakanyang mga pangako sa Israel, angPanginoon ay humirang ng bagongpinuno, si Josue.

• Ano ang ipinagawa ng Panginoonkay Josue upang “magtatamo ka ngmabuting kawakasan”? (Tingnan saJosue 1:8.) Bakit sa palagay ninyomagiging napakahalaga para kayJosue ang pag-aaral ng mga banal na

kasulatan upang magtagumpay sakanyang tungkulin? Paano nakatu-long sa inyo ang palagiang pag-aaralng banal na kasulatan?

• Anong mahalagang payo ang ibini-gay ni Josue sa huling sandali ngkanyang buhay? (Tingnan sa Josue24:14–15.) Bakit mahalaga ngayonna piliing paglingkuran angPanginoon? Paano natin maipakikitana pinili nating paglingkuran siya?

Karagdagang babasahin: Josue 7; 14.

17


a. Ruth 1–2. Matapos mamatay angkanyang asawa, si Ruth ay nagtungosa Bet-lehem na kasama angkanyang biyenang babae na siNoemi. Sa Bet-lehem, si Ruth aynagtrabaho sa mga bukirin ni Boozna magandang nakitungo sa kanya.

b. Ruth 3–4. Si Ruth ay humiga sapaanan ni Booz at nangako si Boozna pakakasalan siya. Nagpakasal silaat nagkaroon ng anak.

c. I Samuel 1; 2:1–2, 20–21. Si Ana aypinagkalooban ng isang anak nalalaki, na ibinigay niya saPanginoon tulad ng kanyangipinangako. Sa bandang huli aybiniyayaan pa siya ng mga anak.

• Ano ang mga bagay na tinalikuranni Ruth sa pagpunta niya sa Bet-lehem na kasama ni Noemi? Anoang nakamtan ni Ruth sa pagsamaniya kay Noemi? (Ang ebanghelyoni Jesucristo; tingnan sa Ruth 1:16.)Ano ang matututuhan natin mulakay Ruth tungkol sa mga pagpa-pakasakit para sa ebanghelyo?

• Ano sa palagay ninyo ang nadamani Ana tungkol sa pagbibigay kaySamuel upang makapaglingkod saPanginoon? Ano ang hinihiling saatin ng Panginoon na ibigay natinsa kanya? Ano ang dapat natingmaging saloobin sa pagbibigay natinsa kanya?

• Anong mabubuting katangian angipinakita nina Ruth, Noemi, at Ana?

“Buong Bayan . . . ay Nakakaalam na Ikaw ay Isang Babaing may Bait”Ruth; I Samuel 1

20

pagtulong sa pagliligtas sa kanilangmga tao.

• Ano ang matututuhan natin mulakay Debora tungkol sa pagigingisang tunay na kaibigan? Paanokayo natulungan ng inyong mgakaibigan sa pagharap sa mahihirapna hamon ng buhay o sa pagsunodsa mga kautusan ng Panginoon?Paano tayo magiging mas mabutingkaibigan sa ibang tao?

• Bilang isang Nazareo at miyembrong sambahayan ni Israel, si Samson

ay nakipagtipan sa Panginoon.Anong mga tipan ang ginagawanatin sa Panginoon? Paano kayopinalakas ng mga tipang ito?

• Ano ang mga naging bunga ngpaglabag ni Samson sa kanyang mgatipan? (Tingnan sa Mga Hukom16:17–21.) Ano ang nangyayarikapag nilalabag natin ang ating mgatipan?

Karagdagang babasahin: “Hukom:Aklat ng Mga,” Ang Gabay sa mgaBanal na Kasulatan.

18


a. I Samuel 2:12–17, 22–25. Ang mgaanak na lalaki ni Eli ay nagkasala atpinayuhan sila ng kanilang ama.

b. I Samuel 2:27–36; 3:12–14. Isangalagad ng Diyos ang nagbabala kayEli tungkol sa mga ibubunga ngkasamaan sa kanyang mag-anak.

c. I Samuel 3. Tinawag ng Panginoonsi Samuel, at siya ay tumugon.

d. I Samuel 8. Nais ng mga Israelita namagkaroon ng hari upang sila aymaging “gaya ng lahat ng mgabansa.” Sila ay binalaan ni Samueltungkol sa mga panganib ng gayongpagpili.

• Ano ang ipinahihiwatig ng mgakilos ng anak ni Eli tungkol sa kungsino ang pinili nilang parangalan?

(Tingnan sa I Samuel 2:12–17,22–25.) Kung minsan, kailan sabuhay natin higit nating pina-rarangalan at pinasasaya ang atingsarili kaysa sa Panginoon?

• Isang alagad ng Diyos ang dumatingat kinastigo si Eli, na sinasabinghigit na iginalang ni Eli angkanyang mga anak kaysa sa Diyos (ISamuel 2:27–29). Sa paanong paraanhigit na iginalang ni Eli angkanyang mga anak kaysa sa Diyos?Paano natin kung minsan higit napinararangalan ang ibang tao kaysasa Diyos?

• Paano pinarangalan ni Samuel angPanginoon? Paano siya pinarangalanng Panginoon? (Tingnan sa I Samuel3:19; tingnan din sa I Samuel 2:30.)Paano sa palagay ninyo tayopararangalan ng Panginoon kungpararangalan din natin siya?

Pararangalan ng Diyos ang mga Nagpaparangal sa KanyaI Samuel 2–3; 8

21


a. I Samuel 9–11. Humingi ng pat-nubay si Saul mula kay Samuel(9:1–14, 18–24). Inihayag ngPanginoon kay Samuel na si Saulang magiging hari (9:15–17).Pinayuhan ni Samuel si Saul atpinahiran siya ng langis bilangunang hari ng Israel (9:25–27;10:1–8). Si Saul ay espirituwal naisinilang muli, at siya ay nagprope-siya (10:9–13). Ipinakilala ni Samuelsi Saul sa mga tao (10:17–27).

Pinamunuan ni Saul ang Israel atnagtagumpay sa isang pakikidig-maan (11:1–11). Tumanggi siyangparusahan ang mga kalalakihan nanag-alinlangan sa kanyang kakaya-han na pamunuan ang mga tao(11:12–15).

b. I Samuel 13:1–14. Naghandog si Saulng sinunog na alay nang walangtamang awtoridad.

c. I Samuel 15. Si Saul ay inutusanglipulin ang mga Amalecita at anglahat ng kanilang mga ari-arian,

“Ang Panginoon ay Tumitingin sa Puso”I Samuel 9–11; 13; 15–17

22

19


a. I Samuel 18:1–16. Sina Jonathan atDavid ay gumawa ng tipan ngpagkakaibigan (18:1–4). Si David aypinarangalan ng mga Israelita sakanyang tagumpay sa pakikipagdig-ma (18:5–7). Nainggit si Saul kayDavid at tinangka niyang patayinito (18:8–16; pansinin na angPagsasalin ni Joseph Smith ng talata10 ay nagsasaad na ang masamangespiritu na dumating kay Saul ayhindi mula sa Diyos).

b. I Samuel 18:17–30; 19:1–18.Nakipaglaban si David sa mgaFilisteo bilang kapalit ng karapatangmapangasawa ang anak na babae niSaul, na walang kaalam-alam na siSaul ay umaasam na sana aymamatay si David sa digmaan(18:17–25). Nagapi ni David angmga Filisteo at pinakasalan ang anakni Saul na si Michal (18:26–28).Sinabihan ni Jonathan si David namagtago at sinikap na hikayatin siSaul na huwag itong patayin(19:1–7). Nabigo si Saul sa isa pang

“Ang Panginoon ay Lalagay sa Gitna Natin Magpakailanman”I Samuel 18–20; 23–24

23

ngunit iniligtas niya ang ilan sakanilang mga hayop para sa pag-aalay (15:1–9). Tinanggihan ngPanginoon si Saul bilang hari, at si-nabihan ni Samuel si Saul na angpagsunod ay mas mabuti kaysa sapag-aalay (15:10–35).

d. I Samuel 16. Pinili ng Panginoon siDavid upang pumalit kay Saulbilang hari (16:1–13). Ang EspirituSanto ay lumayo kay Saul, at isangmasamang espiritu ang umangkin sakanya (16:14–16; pansinin naipinakita ng Pagsasalin ni JosephSmith ng mga talatang ito na angmasamang espiritu ay hindi mula saDiyos). Pinili ni Saul si David paramaging tagatugtog ng kanyang arpaat maging tagadala ng kanyang san-data (16:17–23).

e. I Samuel 17. Pinatay ni David siGoliath sa pamamagitan ng lakas ngPanginoon.

• Paano tumugon si Samuel sa pali-wanag ni Saul tungkol sa pagliligtassa mga hayop ng mga Amalecita?(Tingnan sa I Samuel 15:22.) Paano

naaangkop sa atin ang mga salita niSamuel?

• Ano ang napag-alaman ni Samuelsamantalang sinisikap niyangtiyakin kung sino sa mga anak niJesse ang dapat humalili kay Saulbilang hari? (Tingnan sa I Samuel16:6–7.) Ano ang itinuturo ng ISamuel 16:7 tungkol sa kung paanotayo tinitingnan ng Panginoon?Ano ang hinahanap ng Panginoonsa ating mga puso? Paano natinmapagbubuti ang ating kakayahanat pangakong titingnan natin hindilamang ang panlabas na anyo ngibang tao kundi titingnan din natinang puso?

• Paano nagkaroon ng lakas ng loob siDavid na makipaglaban kayGoliath? (Tingnan sa I Samuel17:32–37, 45–47.) Paano kayo natu-lungan ng Panginoon na mapag-tagumpayan ang mga Goliath nanakasagupa na ninyo?

Karagdagang babasahin: I Samuel 12; 14.

20


a. II Samuel 11. Si David ay nagkasalang pangangalunya kay Bath-she-ba,na asawa ni Uria (11:1–5). Nabigo siDavid sa pagtatangka niyang itagoang kanyang kasalanan (11:6–13).Nakipagsabwatan siya para sa pagka-matay ni Uria (11:14–17).Pinakasalan ni David si Bath-she-baat nagkaanak sila ng lalaki(11:26–27).

b. II Samuel 12:1–23. Itinuro ngpropetang si Natan ang kabigatanng kasalanan ni David sa pamamagi-tan ng pagkukuwento ng isang ta-linghaga kay David (12:1–6).Sinabihan si David na siya ay paru-rusahan dahil sa kanyang mgakasalanan (12:7–14; pansinin na sa

Pagsasalin ni Joseph Smith ng talata13 ay isinaad ni Natan na, “Hindiinalis ng Panginoon ang iyongkasalanan upang hindi kamamatay”). Ang unang anak na lala-ki nina David at Bath-she-ba aynamatay samantalang sanggol palamang (12:15–23).

c. Mga Awit 51. Ang nagsisising siDavid ay naghangad ng ka-patawaran.

Si David ang sumunod kay Saul bilanghari at naging isa sa mga pinakadaki-lang hari sa kasaysayan ng Israel.Pinag-isa niya ang mga lipi atginawang isang bansa, natamo anglupaing ipinangako sa kanyang mgatao, at nagtatag ng isang pamahalaanna batay sa batas ng Diyos.Gayunman, ang huling 20 taon ng

“Likhaan Mo Ako ng Isang Malinis na Puso”II Samuel 11–12; Mga Awit 51

24

pagtatangka na patayin si David(19:9–10). Iniligtas ni Michal siDavid mula sa isa pang pagtatangkani Saul sa kanyang buhay(19:11–18).

c. I Samuel 20. Sinariwa nina Jonathanat David ang kanilang tipan ngpagkakaibigan at kapayapaan. Nangtangkain muli ni Saul na patayin siDavid, si David ay binalaan niJonathan.

d. I Samuel 23–24. Nagpatuloy sapakikipaglaban si David sa mgaFilisteo at tumakas kay Saul.Natagpuan ni David si Saul at hindiniya ito pinatay.

• Bakit sa palagay ninyo hindi naiing-git o nababahala si Jonathan kayDavid? (I Samuel 18:1, 3.)

• Ano ang nag-udyok kay Saul nabalingan si David? (Tingnan sa ISamuel 18:6–9.) Bakit kung minsanay mahirap magdiwang para satagumpay ng iba? Paano naaapek-tuhan ng pagkainggit at kapalaluanang ating espirituwal na kapakanan?

• Paano naimpluwensiyahan ngpananampalataya sa Diyos angpagkakaibigan nina Jonathan atDavid? (Tingnan sa I Samuel 20:23.)Paano naaapektuhan ng pagmama-hal natin sa Diyos ang pagmamahalnatin sa iba?

• Ano ang itinuturo sa atin ng halim-bawa ni David tungkol sa paghihi-ganti? (Tingnan sa I Samuel24:6–15.)

Karagdagang babasahin: I Samuel14:1–16; II Samuel 1.

21

Pag-aralan ang mga banal na kasulatanna tinalakay dito at ang lahat ngmaaari ninyong talakayin sa aklat ngMga Awit.

Ang aklat ng Mga Awit ay isang kolek-siyon ng mga tula na orihinal nainawit bilang papuri o pagsamo saDiyos. Marami ang isinulat ni David.Ang aklat na ito ay tulad ng isanghimnaryong mula sa sinaunang Israel.

Maraming awit ang nagpopropesiyatungkol sa misyon ni Cristo bilangMesiyas. Pansinin ang katuparan ngmga sumusunod na propesiya tungkolkay Cristo na nasusulat sa aklat ngMga Awit:

Propesiya Katuparan

Mga Awit 69:20 Marcos 14:32–41

Mga Awit 22:7–8 Mateo 27:39–43

Mga Awit 22:16 Marcos 15:25

Mga Awit 22:18 Mateo 27:35

Mga Awit 22:1 Mateo 27:46

Mga Awit 16:10 Mga Gawa 2:31–32;13:34–35

Basahin ang mga sumusunod na awitna nagpapahiwatig ng pasasalamat saTagapagligtas para sa kanyang awa,pagpapatawad at pagmamahal: MgaAwit 23; 51; 59:16; 78:38; 86:5, 13;100:4–5; 103:2–4, 8–11, 17–18.

“Purihin ng Bawat Bagay na may Hininga ang Panginoon”Mga Awit

25

kanyang personal na buhay aynadungisan ng mga bunga ng kanyangpagiging makasalanan.

• Ano ang ginawa ni David naumakay sa kanya upang magkasalang pangangalunya? (Tingnan sa IISamuel 11:2–4.) Ano ang maaaringumakay sa mga tao upang matuk-song gumawa ng seksuwal nakasalanan? Ano ang maaari natinggawin upang maiwasan ang matuk-song gumawa ng mga seksuwal nakasalanan?

• Ano pa ang mas matinding kasalananna nagawa ni David sa kanyang pag-sisikap na itago ang kanyang kaha-layan? (Tingnan sa II Samuel11:14–17.) Sa palagay ninyo, kaninoinisip na itago ni David ang kanyangkasalanan? Paano sinusubukang itagong mga tao ang kanilang mgakasalanan sa ngayon? Ano angnangyayari kapag sinisikap natingitago ang ating mga kasalanan?

Sa isang awit sa Panginoon ay ipina-hayag ni David ang pagnanais natulungan ang iba na magsisi sa pama-magitan ng pagsasabing, “Ituturo ko samga mananalangsang ang iyong mgalakad; at ang mga makasalanan aymangahihikayat sa iyo” (Mga Awit51:13). Kahit na nawala na kay Davidang kanyang kadakilaan dahilnakipagsabwatan siya para sa pagka-matay ni Uria ay matututo pa rin tayomula sa kanyang pagsisisi habanghumihingi siya ng tawad para sakasalanan ng pangangalunya. Angkanyang mga salita sa Mga Awit 51 aynagtuturo ng maraming aspeto ngtunay na pagsisisi. Habang pinag-aar-alan ninyo ang mga awit na kasamaang mga miyembro ng klase,maghanap ng mga paraan kung paanoninyo maipamumuhay ang halimbawani David ng pagsisisi.

Karagdagang babasahin: II Samuel 2–10.

22


a. I Mga Hari 3:5–28. Si Salomon angsumunod sa kanyang amang siDavid bilang hari, at sumunod saPanginoon. Nagpakita angPanginoon kay Salomon atbiniyayaan siya ng katalinuhan,mga kayamanan, at karangalan(3:5–15). Dalawang babae ang nag-dala ng isang bata kay Salomon, namatalinong nagpasiya kung sinongbabae ang ina ng bata (3:16–28).

b. I Mga Hari 5–6; 7:1–12.Pinangasiwaan ni Haring Salomonang pagtatayo ng isang malakingtemplo (5–6). May ipinatayo siyangpalasyo para sa kanyang sarili(7:1–12).

c. I Mga Hari 8:22–66; 9:1–9. Inilaan niSalomon ang templo at hiniling saPanginoon na basbasan ang mgaIsraelita ng espirituwal at temporalna kasaganaan (8:22–66). Mulingnagpakita ang Panginoon kaySalomon, na nangangakong pagpa-palain ang mga Israelita kung siyaay paglilingkuran nila ngunitisusumpa sila kung babaling sila saibang diyus-diyosan (9:1–9).

d. I Mga Hari 10–11. Ang katanyaganni Salomon ay nadagdagan dahil sakanyang kayamanan at katalinuhan(10:1–13, 24–25). Naging labis-labisang kanyang kayamanan (10:14–23,

26). Nag-asawa siya ng maramingkababaihan na hindi mga Israelitana humikayat sa kanyang sumambasa mga huwad na diyus-diyosan(11:1–10). Binigyan ng Panginoon siSalomon ng mga kaaway (11:11–25).Isang propeta ang nagpropesiya naang kaharian ng Israel ay mahahatidahil sa kasamaan ni Salomon(11:26–40).

• Ano ang ibig sabihin ng magkaroonng isang “matalinong puso”?(Tingnan sa I Mga Hari 3:28; 4:29.)Bakit nadama ni Salomon angnatatanging pangangailangan parasa biyayang iyon? (Tingnan sa I Mgahari 3:7–8.) Paano makatutulong saating mga tungkulin sa tahanan, satrabaho, sa paaralan, at sa Simbahanang pagkakaroon ng “katalinuhangmula sa Diyos”? Paano natingmatatanggap ang ganitong katali-nuhan?

• Anong pangako ang ibinigay ngPanginoon kay Salomon na maykinalaman sa templo? (Tingnan sa IMga Hari 6:11–13.) Anong pangakona katulad nito ang ibinigay sa atinng Panginoon sa ngayon? (Tingnansa Doktrina at mga Tipan 97:15–17.)Ano ang maaari nating gawin upangpanatilihing malakas ang impluwen-siya ng templo sa ating buhay?

• Paano nadagdagan ang mga kaya-manan at karangalan ni Salomonpagkatapos maitayo ang templo?

Haring Salomon: Taong Matalino, Taong MangmangI Mga Hari 3; 5–11

26

Basahin ang mga sumusunod na awitna nagtuturo ng kahalagahan ng pagti-tiwala sa Panginoon: Mga Awit 4:5;5:11; 9:10; 18:2; 56:11; 62:8; 118:8–9.

Basahin ang mga sumusunod na awittungkol sa templo: Mga Awit 5:7;15:1–3; 24; 27:4; 65:4; 84:1–2, 4,10–12; 122: 134.

23


a. I Mga Hari 12:1–20. Si Roboam angsumunod sa kanyang amang siSalomon bilang hari salabindalawang lipi ni Israel.Tinanggihan niya ang payo ngmatatalinong kalalakihan namaglingkod sa kanyang mga tao, atsa halip ay hinangad na magpatawng karagdagang pahirap sa kanila(12:1–15). Ang kaharian ay nahati sapag-aalsa ng sampung lipi(12:16–19; napanatili ng sampunglipi ang titulo sa kaharian ng Israel,samantalang ang mga lipi nina Judaat Benjamin ay nanatili sa ilalim ngpamumuno ni Roboam at tinawagna kaharian ng Juda). Pinili ngkaharian ng Israel si Jeroboam namaging hari (12:20).

b. I Mga Hari 12:25–33; 13:33–34;14:14–16, 21–24. Inakay niJeroboam ang kanyang mga taotungo sa pagsamba sa diyus-diyosan(12:25–33; 13:33–34). Isang propetaang nagpropesiya tungkol sapagkalipol ng mag-anak ni Jeroboamat ang pagkalat ng Israel (14:14–16).Pinamunuan ni Roboam ang kahari-an ng Juda tungo sa pagsamba sadiyus-diyosan (14:21–24).

c. II Mga Cronica 17:1–10; 20:1–30. SiJosaphat, na apo ni Roboam, aymatwid na naghari sa kaharian ngJuda (17:1–10). Habang sumasalakayang mga kaaway ng Juda, si Josaphatat ang kanyang mga tao ay nag-ayuno at nanalangin. Sinabi sa kani-la ng Panginoon na ang digmaan ayhindi kanila, kundi sa kanya. Angmga sumasalakay sa kanila ay na-ngag-away-away at nilipol nila angbawat isa (20:1–30).

• Anong payo ang ibinigay ngmatatandang kalalakihan kayRoboam tungkol sa matagumpay napamumuno? (Tingnan sa I Mga Hari12:6–7; II Mga Cronica 10:7.) Paanonatin maipamumuhay ang payongito sa tahanan, sa trabaho, sa paa-ralan, at sa Simbahan?

• Inimpluwensiyahan ni Josaphat angmga tao ng Juda sa pagpapakumba-ba ng kanilang sarili sa harapan ngPanginoon (II Mga Cronica 20:3–4).Ano ang nakita ninyong mga halim-bawa ng matwid na pamumuno?Ano ang maaari nating gawin upangmaimpluwensiyahan ang mgapinaglilingkuran natin paramamuhay sila nang matwid?

Karagdagang babasahin: I Mga Hari11:26–40; II Mga Hari 17:20–23.

Ang Impluwensiya ng Masasama at mga Matwid na PinunoI Mga Hari 12–14; II Mga Cronica 17; 20

27

(Tingnan sa I Mga Hari 10:1–15,24–25.) Paano nagkamali si Salomonsa paggamit ng mga pagpapalangito? (Tingnan sa I Mga Hari10:16–23, 26–29.) Paano dapatgamitin ang karunungan, mga kaya-

manan, at karangalan? (Tingnan saJacob 2:18–19.)

Karagdagang babasahin: I Mga Hari2:1–12; 4:29–34; 7:13–51; I MgaCronica 29; Doktrina at mga Tipan 46.

24


a. I Mga Hari 17. Isinara ni Elijah angmga kalangitan upang hindi umu-lan, tumakas mula kina Achab atJezabel, at buong himalang natustu-san [ng pagkain] sa ilang (17:1–6).Isinugo ng Panginoon si Elijah saisang balo na nagbigay sa kanya ngpagkain at tubig (17:7–16).Pinabangon ni Elijah ang anak nalalaki ng balo mula sa mga patay(17:17–24).

b. I Mga Hari 18. Pagkaraan ng mahigitsa dalawang taon na taggutom, siElijah ay nakipagkita kay Achab athinamon ang mga saserdote ni Baalna magpababa ng apoy mula sa la-ngit upang sunugin ang kanilanghain (18:1–2, 17–24). Nabigo angmga saserdote ni Baal, ngunit siElijah naman ay nanalangin at nag-padala ng apoy ang Panginoonupang sunugin ang hain na kanyanginihanda (18:25–40). Nanalangin siElijah upang wakasan na angtaggutom, at nagpadala ng ulan angPanginoon (18:41–46).

c. I Mga Hari 19. Tinangka ni Jezabelna patayin si Elijah (19:1–2). SiElijah ay nagpunta sa ilang atpinakain ng isang anghel (19:3–8).Si Elijah ay nagtungo sa Horeb,kung saan siya ay inaliw ng EspirituSanto at binilinang magpatuloy sagawain ng Diyos (19:9–19).

Pagkatapos akayin ni Jeroboam angIsrael sa pagsamba sa diyus-diyosan,siya at ang kanyang mga inapo ay

nalipol. Sila ay nasundan pa ng mgaharing sumasamba sa diyus-diyosan.Kabilang sa mga pinunong ito ay siAchab na hari na “gumawa pa nghigit upang mungkahiin angPanginoon, ang Diyos ng Israel, sagalit kay sa lahat ng mga hari sa Israelna nauna sa kanya” (I Mga Hari16:33). Naging asawa niya si Jezabel atsiya man ay sumamba na kay Baal, athinimok ang kanyang mga tao nasamahan siya sa pagsamba sa huwadna diyos na ito. Ang propetang siElijah ay nagbanggit ng mga salita ngbabala kay Achab at sa kanyang kaha-rian.

•Bakit sa palagay ninyo inutusan ngDiyos ang kawawang balo na pakaininsi Elijah bago pakainin ang kanyangsarili at ang kanyang anak na lalaki?(Tingnan sa I Mga Hari 17:14–16.) Sapaanong mga paraan tayo hinihili-ngang unahin muna ang mga bagayna nauukol sa Diyos sa ating buhay?

• Nang magtipon ang mga tao upangpakinggan si Elijah sa Bundok ngCarmelo, siya ay nagtanong na,“Hanggang kailan kayo mangag-aalinlangan sa dalawang isipan?” (IMga Hari 18:21). Paano tayo nag-aalinlangan kung minsan sadalawang kaisipan [opinyon]?

• Paano inaliw ng Diyos si Elijah saBundok ng Horeb? (Tingnan sa IMga Hari 19:9–13.) Ano ang matutu-tuhan natin mula dito tungkol sakung paano nakikipag-ugnayan saatin ang Diyos? Bakit sa palagayninyo mas madalas makipag-ugnayan ang Diyos sa pamamagitan

“Pagkatapos ng Apoy ay Isang Marahang Bulong na Tinig”I Mga Hari 17–19

28

25


a. II Mga Hari 2:1–18. Inihanda niElijah si Eliseo upang magingbagong propeta (2:1–10). Si Elijah aydinala sa langit. Kinuha ni Eliseoang balabal ni Elijah at nagingpropeta (2:11–15). Limampungkalalakihan ang naghanap kay Elijahsa loob ng tatlong araw sa kabila ngpayo ni Eliseo (2:16–18).

b. II Mga Hari 5. Pinagaling ni Eliseoang ketong ni Naaman (5:1–14).Pinuri ni Naaman ang Diyos at nag-alok ng gantimpala kay Eliseo, natinanggihan ni Eliseo (5:15–19).

c. II Mga Hari 6:8–18. Ginabayan niEliseo ang hari ng Israel sa isangpakikipagdigmaan sa Siria (6:8–10).Inutusan ng hari ng Siria angkanyang mga tauhan na bihagin siEliseo, at pinaligiran ng hukbo anglungsod ng Dothan (6:11–14).Walang takot na nanalangin siEliseo at inihayag ng Panginoon ang

isang bundok na puno ng mgakabayo at karuwahe ng apoy, atpagkatapos ay binulag ang hukbo ngSiria (6:15–18).

• Ano ang maituturo sa atin ngkuwento ni Naaman tungkol sa pag-sunod sa payo ng propeta—magingkahit na hindi natin gusto o hindinauunawaan ito o kapag ito aytungkol sa maliliit o simplengbagay? Ano ang ilan sa maliliit atsimpleng bagay na ipinagagawa saatin ng propeta o ng ibang pinunong Simbahan? Bakit mahirap gawinang mga ito kung minsan? Paanonatin madaragdagan ang atingkahandaang sumunod sa payo ngmga pinuno ng Simbahan?

• Ano ang ibig sabihin ni Eliseo nangsabihin niya sa kanyang lingkod na,“Ang sumasa atin ay higit kaysasumasa kanila”? (II Mga Hari 6:16).Paano ninyo napatunayan na angpahayag na ito ni Eliseo ay totoo parin hanggang sa ngayon?

“Kinuha Niya . . . ang Balabal ni Elijah”II Mga Hari 2; 5–6

29


a. II Mga Cronica 29–30. Binuksan niEzechias, na hari ng Juda, ang mgapintuan ng templo at tinagubilinanang mga saserdote at Levita na li-nisin at gawing banal ito para sa

pagsamba (29:1–19). Nang malinisna ang templo, si Ezechias at angkanyang mga tao aymagkakasamang sumamba at nag-puri sa Panginoon (29:20–36).Inanyayahan ni Ezechias ang buongIsrael na magpunta sa templo sa

“Magsiparoon sa Bahay ng Panginoon”II Mga Cronica 29–30; 32; 34

30

ng “marahang bulong na tinig” ngEspiritu Santo sa halip na sa pama-magitan ng malakas at kagila-gilalas

na mga pagpapakita ng kapangyari-han? Paano natin malalaman angmga bulong ng Espiritu Santo?

26

Pag-aralan ang mga banal na kasulatanna tinalakay dito at ang lahat ngmaaaring talakayin sa mga aklat ngMga Kawikaan at Eclesiastes.

Ang mga kawikaan ay karaniwangmaiikling kasabihan na nagbibigaypayo tungkol sa matwid na pamu-muhay. Itinala ng Lumang Tipan na siSalomon ay “nagsalita ng tatlonglibong kawikaan” (I Mga Hari 4:32).Ang ilan sa mga matatalinong kasabi-hang ito ay kasama sa aklat ng MgaKawikaan. Kahit na si Salomon at angiba pang mga may-akda ng aklat na itoay hindi mga propeta, ang karamihan

sa kanilang mga isinulat ay binigyanginspirasyon ng Panginoon. Ang aklatng Eclesiastes ay naglalaman ngmatatalinong kasabihan, at naniniwalaang ilang tao na si Salomon ang may-akda nito.

• Binibigyang-diin ng mga aklat ngMga Kawikaan at Eclesiastes angkahalagahan ng karunungan. Anoang mga pagkakaiba ng pagigingmaalam at pagiging matalino?(Tingnan sa Mga Kawikaan 1:7;9:9–10; 2 Nephi 9:28–29.)

• Ano ang payong ibinigay sa MgaKawikaan 3:5–7? Anong mga

“Mapalad ang Tao na Nakakasumpong ng Karunungan”Mga Kawikaan at Eclesiastes

31

Jerusalem (30:1–9). Pinagtawanan atkinutya ng ilan ang paanyaya, ngu-nit ang mga matapat ng Israel aysumamba sa Panginoon sa Jerusalem(30:10–27).

b. II Mga Cronica 32:1–23. Nilusob niSennacherib, na hari ng Asiria, angJuda at nagsalita laban sa Panginoon(32:1–19). Sina Isaias at Ezechias aynanalangin para humingi ng tulong,at nilipol ng isang anghel ngPanginoon ang karamihan sa mgakawal ng Asiria (32:20–23).

c. II Mga Cronica 34. Pagkataposmaghari sa kasamaan ang anak atapong lalaki ni Ezechias, ang apo niEzechias sa tuhod na si Josias angnaging hari ng Juda. Winasak niJosias ang mga diyus-diyosan sakaharian at kinumpuni ang templo(34:1–13). Ang aklat ng batas aynatagpuan sa templo at binasa kayJosias, na tumangis nang malamanniya kung gaano na ang paglihis ngmga tao sa batas (34:14–21).Ipinropesiya ng babaeng propeta na

si Hulda ang tungkol sa darating napagkawasak ng Juda ngunit nag-propesiya din na hindi ito masasak-sihan ni Josias (34:22–28).Nakipagtipan si Josias at angkanyang mga tao na paglilingkurannila ang Panginoon (34:29–33).

• Ano ang matututuhan natin mulakay Ezechias tungkol sa tamangugnayan sa pagitan ng pagtitiwala saating sariling kakayahan at sa pagti-tiwala sa Panginoon? (Tingnan sa IIMga Cronica 32:7–8.)

• Samantalang nasa templo si Josias atang kanyang mga tao, ano angpinakipagtipanan nilang gawin?(Tingnan sa II Mga Cronica34:31–33.) Paano tayo makapagha-handa upang gumawa ng sagradongtipan sa templo? Minsang nakipagti-pan na tayo, bakit mahalagang mag-balik tayo sa templo nang madalashangga’t maaari?

Karagdagang babasahin: II Mga Hari18–19; 22–23; Isaias 37:10–20, 33–38.

27


a. Job 1–2. Si Job ay dumanas ngmatitinding pagsubok. Nanatilisiyang tapat sa Panginoon kahit nanawala ang kanyang mga ari-arian,anak, at kalusugan.

b. Job 13:13–16; 19:23–27. Si Job aynakasumpong ng kalakasan sa pagti-tiwala sa Panginoon at sa kanyangpatotoo sa Tagapagligtas.

c. Job 27:2–6. Si Job ay nakasumpongng kalakasan sa kanyang sarilingpagkamatwid at integridad.

d. Job 42:10–17. Pagkatapos na mata-pat na napagtiisan ni Job angkanyang mga pagsubok, siya aypinagpala ng Panginoon.

• Anong uri ng tao si Job? Anong mgapagsubok ang naranasan ni Job?

• Paano nakatulong kay Job angkanyang patotoo tungkol saTagapagligtas upang mapagtiisanniya ang kanyang mga pagsubok?

(Tingnan sa Job 19:25–27.) Paanomakapagbibigay sa atin ng lakas angpatotoo tungkol sa Tagapagligtas sapanahon ng pagsubok?

• Ang integridad ni Job ay isa pangmapagkukunan ng espirituwal nakalakasan sa panahon ng kanyangmga pagsubok (Job 27:2–6). Ano angintegridad? Paano pinalakas ng saril-ing integridad si Job sa oras ngkanyang mga pagsubok? Paanomakatutulong sa atin ang sarilingintegridad sa oras ng pagsubok?

• Pagkatapos na buong katapatangmapagtiisan ni Job ang kanyangmga pagsubok, paano siya pinagpalang Panginoon? (Tingnan sa Job42:10–15; Santiago 5:11.) Paano tayobinibiyayaan ng Panginoon habangmatapat nating pinagtitiisan angmga pagsubok? (Tingnan sa Job23:10; 3 Nephi 15:9.)

Karagdagang babasahin: Iba pangkabanata sa Job; Doktrina at mgaTipan 121:1–10.

“Talastas Ko na Manunubos sa Akin ay Buhay”Job 1–2; 13; 19; 27; 42

32

karanasan ang nagturo sa inyongmagtiwala sa Panginoon?

• Bakit nag-aalala ang Panginoontungkol sa mga salitang atingsinasabi? (Tingnan sa Mga Kawikaan16:27–28; 18:8; 25:18; Mateo12:36–37.) Paano natin mapaglala-banan ang mga suliranin tungkol sapagsisinungaling, pagtsitsismis, opaninira sa ibang tao?

• Itinuturo ng Mga Kawikaan 13:10 at16:18 na ang kapalaluan ay huma-hantong sa pagtatalo at kapa-hamakan. Paano ito nagagawa ngkapalaluan? Paano naaapektuhan ngkapalaluan ang ating mga mag-anak?

• Isinasaad sa Mga Kawikaan 22:6 na“turuan [mo] ang bata sa daan nadapat niyang lakaran.” Ano ang dapatgawin ng mga magulang upangmasunod ang payong ito? (Tingnansa Doktrina at mga Tipan 68:25–28.)Paano higit na mabisang maituturong mga magulang sa mga bata angmga alituntunin ng ebanghelyo?

• Bakit mahalagang magingmasayahin tayo sa pag-uugali at sapagkatao? (Tingnan sa MgaKawikaan 15:13; 17:22.) Ano angmaaari nating gawin upangmakahikayat ng nakapagpapasiglangkasayahan sa ating mga mag-anak?

28


a. Jonas 1–2. Tinawag ng Panginoon siJonas upang mangaral ng pagsisisi samga tao ng Ninive. Sinubukangtumakas ni Jonas sa Panginoon saisang barko, nilulon siya ng isangmalaking isda, nanalangin, at inila-bas mula sa tiyan ng isda.

b. Jonas 3–4. Ipinropesiya ni Jonas angpagbagsak ng Ninive at nagalit nangmagsisi ang mga tao ng Ninive athindi na winasak ng Panginoon anglungsod (ang Pagsasalin ni JosephSmith ng Jonas 3:9–10 ay nagpapali-wanag na ang mga tao, hindi angDiyos, ang nagsisi). Tinuruan ngPanginoon si Jonas na mahalin anglahat ng tao.

c. Mikas 2:12–13; 4:1–7, 11–13; 5:2–4,7–8; 6:6–8; 7:18–20. Ipinropesiya niMikas ang tungkol sa misyon ngIsrael sa mga huling araw.

• Bakit nais ng Panginoon na mag-punta si Jonas sa Ninive? (Tingnansa Jonas 1:2.) Bakit sa halip ay nag-punta si Jonas sa Tarsis? (Tingnan saJonas 1:3.) Ano ang ilang dahilankung bakit pinipili nating huwagibahagi ang ebanghelyo? Ano angmatututuhan natin mula sa kuwen-to kay Jonas na makatutulong saatin upang maging higit na magi-ting sa pagsunod sa Panginoon at sapagbabahagi ng ebanghelyo?

• Ano ang ipinropesiya ni Mikastungkol sa mga templo ng mga hu-ling araw? (Tingnan sa Mikas 4:1–2.)

•Paano tayo matutulungan ng Mikas6:6–8 kapag nadarama natingnapangingibabawan tayo ng lahat ngbagay na inaasahan sa atin ng ibangtao?

Pagbabahagi ng Ebanghelyo sa DaigdigJonas 1–4; Mikas 2; 4–7

33


a. Oseas 1–3. Sa paggamit ng pagha-hambing ng isang matapat naasawang lalaki at ng isang mapa-ngalunyang asawang babae,inilarawan ni Oseas ang ugnayan sapagitan ng Panginoon at ng Israel. Samga kabanatang ito ay kinatawan niOseas ang Panginoon bilang angasawang lalaki, at si Gomer angkumatawan sa Israel bilang angasawang babae.

b. Oseas 11; 13–4. Dahil sa kanyangpagmamahal para sa kanyang mgatao ay ipinagpatuloy ng Panginoonang pag-anyaya sa Israel na magsisiat magbalik sa kanya.

• Ano ang itinuturo sa atin ng pagha-hambing sa Oseas 1–3 tungkol saantas ng taimtim na pangako atdebosyon na inaasahan ngPanginoon mula sa atin?

• Sino o ano ang “mga mangingibig”ng Israel—mga bagay na naging

“Magiging Asawa Mo Ako sa Katuwiran”Oseas 1–3; 11; 13–14

34

29


a. Amos 3:6–7. Itinuro ni Amos na ini-hahayag ng Panginoon ang kanyangmga lihim sa mga propeta.

b. Amos 7:10–17; 8:11–13; 9:8–15. SiAmos ay tinawag ng Diyos na ma-ging propeta (7:10–15). Ipinropesiyaniya ang tungkol sa pagkaalipin atpagkalat ng Israel (7:16–17; 9:8–10).Ipinropesiya niya na magkakaroonng taggutom sa pagdinig sa mgasalita ng Panginoon (8:11–13).Nagpropesiya siya na sa mga hulingaraw ang Israel ay magiging isangdakila at maunlad na mga tao(9:11–15).

c. Joel 2; 3:16–17. Nagpropesiya si Joeltungkol sa mga digmaan at kalami-dad ng mga huling araw (2:1–11).Tinawag niya ang mga tao upangmagsisi (2:12–14; pansinin na angPagsasalin ni Joseph Smith sa mgatalata 13 at 14 ay nagpapaliwanag naang mga tao, hindi ang Panginoon,ang kailangang magsisi).Nagpropesiya si Joel na pagpapalainng Diyos ang kanyang mga tao samga huling araw at ibubuhos angkanyang Espiritu sa kanila (2:15–32;

3:16–17).

Si Amos ay nagministeryo sa mga taosa kaharian ng Israel mula 800 hang-gang 750 B.C. Ang karamihan sa mgataong ito ay tumalikod sa katotohanan.Nang harapin ni Amos ang mga taodahil sa kanilang mga kasalanan, siyaay nagpropesiya ng mas matitindingkaparusahan. Gayunman, binigyang-diin niya na handang linisin ng Diyosang sinumang magsisisi. Si Amos aynagpropesiya rin tungkol sa mgahuling araw.

Si Joel ay nagministeryo sa mga tao sakaharian ng Juda. Marami sa mgapropesiya ni Joel ay tungkol sa mgahuling araw.

• Ano ang itinuro ng propetang siAmos tungkol sa kahalagahan ngmga propeta? (Tingnan sa Amos3:7.) Ano ang itinuturo ng Doktrinaat mga Tipan 1:37–38 tungkol sadapat nating gawing paggalang parasa mga mensahe ng mga propeta?

• Ano ang ipinropesiya ni Amos namagiging bunga kung tatalikuran oipagwawalang bahala ng Israel angmensahe ng mga propeta? (Tingnansa Amos 8:11–13.) Sa paanong mga

Inihahayag ng Diyos ang Kanyang mga Lihim sa Kanyang mga PropetaAmos 3; 7–9; Joel 2–3

35

sanhi ng pagtalikod ng mga tao saPanginoon? Anong mga bagay angmaaaring maglihis sa atin mula saating dedikasyon sa pagsunod saTagapagligtas?

• Ano ang ipinangako ng asawanglalaki sa kanyang kabiyak kung magbabalik siya sa kanya? (Tingnan

sa Oseas 2:19.) Ano ang ipinapa-ngako ng Panginoon sa kanyangmga tao kung sila ay magsisisi atmagbabalik sa kanya? (Tingnan saOseas 2:20, 23.)

Karagdagang babasahin: Ang iba pa sa Oseas.


a. Isaias 22:22. Ang Tagapagligtas angnagbukas ng pintuan patungo sakinaroroonan ng Ama sa Langit.

b. Isaias 24:21–22. Ang Tagapagligtasay nagpakita ng habag sa mga nasabilangguan ng mga espiritu.

c. Isaias 25:1–4; 32:1–2. AngTagapagligtas ay kalakasan at kan-lungan.

d. Isaias 25:6–9. Ang Tagapagligtas aymaghahanda ng piging at sisirainang “lambong.”

e. Isaias 25:8. Papahirin ngTagapagligtas ang ating mga luha.

f. Isaias 26:19. Ang Tagapagligtas angmagdudulot ng Pagkabuhay na Mag-uli.

g. Isaias 28:16. Ang Tagapagligtas angating tiyak na saligan.

“Sapagkat Ikaw ay Gumawa ng Kagila-gilalas na Bagay”Isaias 22; 24–26; 28–30

37

30

Pag-aralan ang Isaias 1–6.

Si Isaias ay nagpropesiya ng maramingbagay tungkol sa misyon ngTagapagligtas sa mundo, tungkol sakapahamakan na magiging kasunodng kasamaan ng Israel, at tungkol samisyon at tadhana ng huling araw naIsrael.

• Marami sa mga babala at propesiyani Isaias ang angkop kapwa sakanyang kapanahunan, na panahonng malaking kasamaan, at sa ating

panahon. Paano nangyayari sadaigdig sa ngayon ang mga kala-gayang inilarawan sa Isaias 1–5?

• Ano ang tatlong banal na lugar nabinanggit sa Isaias 4:5–6 na nag-aalok ng kaligtasan mula sakasamaan? Anong mga pananalitaang ginamit sa mga talatang itoupang mailarawan kung paano tayomapangangalagaan ng mga banal nalugar na ito?

Karagdagang babasahin: 2 Nephi 11.

Ang Kaluwalhatian ng Sion ay Magiging PananggalangIsaias 1–6

36

paraan maihahambing ang isangtaggutom sa kawalan ng salita ngPanginoon? Paano maihahambingsa isang piging ang pagtatamasa samga biyaya ng ipinanumbalik naebanghelyo?

• Pagbalik-aralan ang Joel 2:12–32 at3:16–17 at hanapin ang mga sagotsa mga sumusunod na tanong:

Anong mga paanyaya ang ipinaabotng Panginoon sa mga nabubuhay samga huling araw? Anong mgabiyaya ang ipinangako ngPanginoon sa mga susunod sa kanyasa mga huling-araw?

Karagdagang babasahin: JosephSmith—Kasaysayan 1:41; Doktrina atmga Tipan 1:14–28, 37–38.

31


• Pagbalik-aralan ang Isaias 40:28–31;42:16; 43:1–4; 44:21–23; at 49:14–16.Habang binabasa ninyo ang bawattalata, maghanap ng mga kasagutansa mga sumusunod na tanong: Alingkatangian ng Tagapagligtas angbinanggit sa talatang ito? Paanonakatutulong na makaragdag saating pananampalataya saTagapagligtas ang pagkaalam tungkolsa katangiang ito?

• Sa mga banal na kasulatan, angBabilonia ay kadalasang ginagamit

bilang sagisag ng kasamaan ngdaigdig. Ano ang mga bunga ngpaghahangad sa mga bagay ngdaigdig? (Tingnan sa Isaias 47:1, 5,7–11.) Ano ang ipinangako ngPanginoon sa mga hahanap sakanya sa halip na hanapin angdaigdig? (Tingnan sa Isaias48:17–18.)

• Marami sa mga propesiya sa Isaias49 ay angkop kapwa sa gawain ngTagapagligtas at sa gawain ngkanyang mga lingkod. Ano ang itinu-turo ng Isaias 49:1–6 tungkol sa atingmga tungkulin sa mga huling araw?

“Liban sa Akin ay Walang Tagapagligtas”Isaias 40–49

38

h.Isaias 29:4, 9–14, 18, 24.Ipanunumbalik ng Tagapagligtas angebanghelyo sa mundo.

i. Isaias 30:19–21. Alam ngTagapagligtas ang ating mga pagsu-bok at papatnubayan ang ating mgalandas.

• Paano “papahirin ng Tagapagligtasang [ating] mga luha”? (Isaias 25:8).

• Nagpropesiya si Isaias na kapagdumating ang Mesiyas, siya aymamamatay at mabubuhay na mag-uli (Isaias 25:8). Sino pa angmabubuhay na mag-uli? (Tingnan saIsaias 26:19; I Mga Taga Corinto15:20–22; Alma 11:43–44. Ang lahatng anak ng Diyos na nabuhay samundo ay mabubuhay na mag-uli.)Ano ang ipinahihiwatig ng Isaias26:19 tungkol sa madarama natinkapag tayo ay nabuhay nang mag-uli? (Tingnan din sa Doktrina atmga Tipan 138:12–16, 50.)

Paghambingin ang mga sumusunod

na talata sa Isaias 29 sa kaukulang mgatalata upang makita kung paano natu-pad ang ilan sa mga propesiya niIsaias:

• Binanggit ni Isaias ang mga taonglumalapit sa Panginoon sa pama-magitan ng kanilang mga bibigsamantalang ang kanilang mga pusoay malayo sa Kanya (Isaias 29:13).Paano tayo makatitiyak na malapittayo sa Panginoon sa ating mgakaisipan at kilos at gayundin saating mga salita?

Isaias 29:4

Isaias 29:9–10, 13

Isaias 29:11–12

Isaias 29:14

Moroni 10:27

Joseph Smith—Kasaysayan1:18–19

Joseph Smith—Kasaysayan1:63–65

Doktrina at mgaTipan 4:1; 6:1

Pag-aralan ang Isaias 54–56; 63–65.

•Inihambing ni Isaias ang Simbahan saisang tolda at ang mga istaka ngSimbahan sa mga istaka [tulos] ngtolda (Isaias 54:2). Ano ang payongibinigay niya hinggil sa Simbahan atsa mga istaka? (Tingnan sa Isaias54:2–3.) Ano ang maaari nating gawinupang mapatatag ang istaka kung saantayo naninirahan?

•Isinulat ni Isaias na ang mga salita ngDiyos ay maaaring magbigay sustan-siya sa ating kaluluwa tulad ng ulan atniyebe na nagbibigay sustansiya samga buto ng halaman (Isaias55:10–13). Paano binibigyang sustan-siya ng salita ng Diyos ang ating kalu-luwa? (Tingnan sa Alma 32:28.)

•Sang-ayon sa nakatala sa Isaias65:17–25, anong mga kalagayan angiiral sa Milenyo?

“Iyong Palakihin ang Dako ng Inyong Tolda”Isaias 54–56; 63–65

40

32


• Ano ang sinasabi sa atin ng Isaias53:2–5 tungkol sa buhay ngTagapagligtas? Bakit nauunawaanniya ang ating mga kalungkutan atating pighati? (Tingnan sa Alma7:11–13; Mga Hebreo 2:16–18; 4:15.)Paano ninyo nadama na nauu-nawaan niya ang inyong mgakalungkutan at pighati? Bakitmaluwag sa kalooban ngTagapagligtas na pagdusahan angsakit ng masugatan, mabugbog, atmahagupit? (Tingnan sa 1 Nephi19:9.)

• Si Isaias ay nagpropesiya tungkol sailang pangyayaring may kaugnayansa Pagbabayad-sala ng Tagapagligtas.Ano ang itinuturo ng mga sumusu-nod na talata tungkol sa pagmamahalng Tagapagligtas at sa kanyang nag-babayad-salang sakripisyo?

Isaias 50:5–7 (tingnan din sa Mateo26:39; Mga Taga Filipos 2:8)

Isaias 51:6 (tingnan din sa Mosias16:9; Alma 34:10)

Isaias 53:2–4 (tingnan din sa Alma7:11–13; Mga Hebreo 2:16–18)

Isaias 53:8–11 (tingnan din saMosias 15:10–13)

Karagdagang babasahin: Mosias 14–15.

“Anong Pagkaganda sa mga Bundok”Isaias 50–53

39

33

Pag-aralan ang Jeremias 1–2; 15; 20;36–38.

Si Jeremias ay nagministeryo mula 626hanggang 586 B.C., sa panahon ngpamumuno ng limang hari (mula kayJosias hanggang kay Sedechias). Noongpanahon ni Josias ay sinikap niyangbaguhin ang mga tao mula sa pagsam-ba sa mga diyus-diyosan at imoralidad.Ang buhay ni Jeremias ay puno ngkalungkutan, ngunit ang kanyang pag-tugon sa pagsubok ay makapagtuturoat makapagbibigay inspirasyon sa atin.Binugbog siya at ikinulong sa pag-popropesiya laban sa kaharian ng Juda.Ang kanyang buhay ay palaging pinag-tatangkaan. Gayunman, sa kabila nglahat ng kahirapan at pakikilaban, siyaay tulad ng isang “haliging bakal”(Jeremias 1:18). Ang aklat ni Jeremiasay nagbibigay ng isang personal atnakapag-iibayo ng pananampalatayangtalaan tungkol sa mga tugon ngpropetang ito sa mga kalungkutan atkabiguan sa kanyang buhay.

• Ano ang itinuturo sa atin ngpagtawag kay Jeremias tungkol sadoktrina ng pag-oordena noon pa?(Tingnan sa Jeremias 1:5.)

• Anong mga pagsalungat ang nakaharap ni Jeremias habangginagampanan niya ang misyon naibinigay sa kanya ng Panginoon?(Tingnan sa Jeremias 20:1–6;26:7–15; 36:1–6, 20–24, 27–32;37:12–16; 38:4–13.)

• Ano ang matututuhan natin mulakay Jeremias na makatutulong saatin kapag nakararanas tayo ngkahirapan?

• Sa Jeremias 20:9, paano inilarawanni Jeremias ang salita ng Panginoonna nasa kanyang kalooban? Ano sapalagay ninyo ang ibig sabihin ngpagiging tila nag-aalab na apoy sainyong mga buto ang mga salita ngPanginoon?

“Ginawa Kita sa Araw na Ito . . . na Pinakahaliging Bakal”Jeremias 1–2; 15; 20; 26; 36–38

41

Pag-aralan ang Jeremias 16; 23; 29; 31.

• Sang-ayon sa nakatala sa Jeremias31:31–34, ano ang ipinangako ngPanginoon na kanyang gagawin samga huling araw? (Tingnan din saEzekiel 11:17–20; 36:24–28; II MgaTaga Corinto 3:2–3.) Ano ang ibigsabihin ng maisulat sa ating mga

puso ang batas ng Diyos? Ano angkailangan nating gawin upang maisu-lat sa ating puso ang batas ng Diyos?

• Sang-ayon sa Jeremias 29:12–14, anoang maaari nating gawin upangmaging malapit sa Diyos?

Karagdagang babasahin: Jeremias 3–9;13; 30; 32:37–42; 33; 35.

“Aking Isusulat sa Kanilang Puso”Jeremias 16; 23; 29; 31

42

34


a. Ezekiel 34. Pinagalitan ng Panginoonang mga pastol na hindi nagpa-pakain sa kawan. Hahanapin niyaang lahat ng naliligaw na tupa atsiya ang kanilang magiging Pastol.

b. Ezekiel 18:21–32. Itinuro ni Ezekielna ang masasama na magsisisi aymaliligtas at ang mga matwid nabumabaling sa kasamaan ay itataboy.

c. Ezekiel 37:1–14. Si Ezekiel ay nakaki-ta ng isang pangitain kung saanmaraming tuyong buto ang nabig-yang buhay.

d. Ezekiel 37:15–28. Si Ezekiel ay nag-propesiya na ang tungkod ni Juda atang tungkod ni Jose ay magiging isasa kamay ng Panginoon.

Noong 597 B.C., dinala sa pagkabihagni Haring Nabucodonosor ang mara-ming tao mula sa kaharian ng Juda.Kabilang sa mga bihag na ito ay siEzekiel, na tinawag ng Panginoonbilang isang propeta pagkaraan nglimang taon. Si Ezekiel ay nagminis-teryo sa kanyang mga tao na ipinata-pon [ng kalaban] hanggang 570 B.C.

Ang mga isinulat ni Ezekiel ay kinapa-palooban ng galit at mga pangako na

naaangkop hindi lamang sa sinaunangkaharian ng Juda kundi sa lahat ngIsrael, kabilang na ang mga miyembrong Simbahan sa ngayon. Kahit nawinasak ang Jerusalem, nakinita niEzekiel ang araw kung kailan titipuninat ipanunumbalik ang Israel.

• Sino ang “mga pastol ng Israel” nabinanggit sa Ezekiel 34? Sa anongmga paraan maituturing ang bawatisa sa atin na isang pastol ng Israel?

• Paanong ang Tagapagligtas ay tuladng isang pastol sa atin? (Tingnan saEzekiel 34:11–16; Mga Awit 23.)

• Ano ang ibig sabihin ng “magbagongloob at magbagong diwa”? (Ezekiel18:31). Paano natin mararanasanitong pagbabago ng puso na ito?(Tingnan sa Alma 5:7–14.)

• Sa propesiyang nakatala sa Ezekiel37:15–28, ang isa sa mga bagay naisinasagisag ng tungkod ni Juda ayang Biblia. Ang isa sa mga bagay naisinasagisag ng tungkod ni Jose ayang Aklat ni Mormon. Anong mgabiyaya ang dumating mula sapagkakaroon ng Aklat ni Mormonbilang karagdagan sa Biblia?

Karagdagang babasahin: Ezekiel 2.

Ang mga Pastol ng IsraelEzekiel 18; 34; 37 43


a. Ezekiel 43:1–12; 44:6–9, 23. Ipinakitakay Ezekiel ang isang pangitaintungkol sa templo sa Jerusalem.

“Bawat Likhang may Buhay . . . Saan mang Dako Umaagos ang Tubig, ay Mabubuhay”Ezekiel 43–44; 47

44

35


a. Daniel 1. Si Daniel at ang kanyangmga kaibigan ay tumangging kaininang pagkain ni HaringNabucodonosor (1:1–16). Binasbasanng Panginoon si Daniel at angkanyang mga kaibigan ng mabutingkalusugan at karunungan (1:17–21).

b. Daniel 3. Sina Sadrach, Mesach, atAbed-nego ay tumangging sumambasa mga diyus-diyosan ni HaringNabucodonosor (3:1–12). Ipinataponsila ni Haring Nabucodonosor saisang hurnong nagniningas, atiniligtas sila ng Panginoon mula sakamatayan (3:13–30).

c. Daniel 6. Hinikayat ng mga tauhanni Haring Darius ang hari na lumag-da sa isang kautusan na sa loob ng30 araw ang lahat ng mga kahili-ngan ay kailangang sa kanya idulogsa halip na sa kaninumang tao o saDiyos (6:1–9). Sa kabila ng utos ng

hari, si Daniel ay nanalangin pa rinsa Diyos (6:10–13). Bilang parusa sapagsuway sa utos, si Daniel ay iti-napon sa balon ng mga leon(6:14–17). Nagsugo ang Panginoonng isang anghel upang pangalagaansi Daniel (6:18–23).

d. Esther 3–5; 7–8. Si Mardocheo, napinsan ni Esther, ay tumanggingyumukod kay Aman (3:1–4).Hinikayat ni Aman si HaringAssuero na maghanda ng isang kau-tusan na magtatakda ng kamatayanng lahat ng mga Judio sa kaharian(3:5–14). Natuklasan ni Esther angplano ni Aman na pagpatay sakanyang mga tao at itinaya angkanyang buhay sa pamamagitan ngpagpunta kay Haring Assuero parahumingi ng tulong (4:1–17).Tinanggap ng hari si Esther atipinagkaloob ang kanyang kahili-ngan na magpunta sa isang piging nakasama si Aman (5:1–8). Sa pigingay inihayag ni Esther ang plano ni

“Kung Ako’y Mamatay ay Mamatay”Daniel 1; 3; 6; Esther 3–5; 7–8

45

b. Ezekiel 47:1, 6–12. Si Ezekiel aynakakita ng isang ilog nadumadaloy mula sa templo na nag-bigay buhay sa disyerto at nagpaga-ling sa Patay na Dagat (Dead Sea).

c. Ezekiel 47:2–5. Sinukat ni Ezekielang lalim ng ilog at natuklasan naang tubig ay lalong lumalalim satuwing lulusong siya dito.

• Ano ang matututuhan ninyotungkol sa templo mula sa Ezekiel43:1–12 at 44:6–9, 23?

• Sang-ayon sa pangitain ni Ezekiel,anong mga pagbabago ang maga-ganap sa ilang ng Judea at sa Patay

na Dagat, na nasa silangan ngJerusalem, dahil sa ilog nadumadaloy mula sa templo?(Tingnan sa Ezekiel 47:6–12.) Paanonakapagpapagaling at nagbibigaybuhay ang tubig ng buhay nanakukuha sa templo sa mga kasal?mag-anak? ating mga ninuno? saSimbahan?

Habang pinag-aaralan ninyo angpangyayari sa Ezekiel 47:1, 6–12,maaari rin ninyong naising pag-aralanang Apocalipsis 22:1–3 at 1 Nephi8:10–11; 11:25. Pansinin ang magkaka-tulad na larawan sa mga talatang ito.

36


a. Daniel 2:1–23. Si HaringNabucodonosor ay may isangpanaginip at inutusan ang kanyangmga tagapayo na ilarawan at bigyanito ng pakahulugan (2:1–13). SiDaniel ay nanalanging kasama ngkanyang mga kaibigan, at inihayagng Diyos sa kanya ang panaginip atpakahulugan nito (2:14–23).

b. Daniel 2:24–49. Inihayag ni Daniel naang panaginip ni Haring

Nabucodonosor ay nagpopropesiyatungkol sa pagbangon at pagbagsakng malalaking kaharian ng mundo atsa pagtatagumpay ng kaharian ngDiyos laban sa iba pang kaharian.

• Paano inilarawan ni Daniel angmalaking larawang nakita ng hari sakanyang panaginip? (Tingnan saDaniel 2:31–33.) Ano ang isinasagisagng magkakaibang bahagi ng larawan(image)? (Tingnan sa Daniel 2:36–43.)

• Ano ang isinasagisag ng “bato . . .[na] natibag . . . hindi ng mga

“Isang Kaharian na Hindi Magigiba Kailanman”Daniel 2

46

Aman na patayin ang mga Judio(7:1–6). Ipinabitay ng hari si Aman(7:7–10). Pinarangalan ng hari siMardocheo at ipinagkaloob angkahilingan ni Esther na baligtarinang utos ni Aman (8:1–17).

Bilang isang kabataan, si Daniel aydinalang bihag mula sa Jerusalempatungong Babilonia. Siya at iba pangmatatalino at may kakayahang mgakabataang Hebreo—kabilang angkanyang mga kaibigan na sinaSadrach, Mesach, at Abed-nego—aysinanay sa kaharian ni HaringNabucodonosor.

Si Esther ay isang babaing Judio nanabuhay pagkatapos na pagkatapos ngkapanahunan ni Daniel. Pagkataposmamatay ang kanyang mga magulang,siya ay pinalaki ng kanyang pinsang siMardocheo. Si Esther ay napakaganda,at si Assuero, ang hari ng Persia atMedia, ay lugod na lugod sa kanyangkagandahan kung kaya’t siya ayginawa niyang reyna.

• Ano ang iminungkahi ni Daniel atng kanyang mga kaibigan nang

bigyan sila ng karne at alak ng hari?(Tingnan sa Daniel 1:8–14.) Paanongang mga biyayang natanggap nila aykatulad ng mga pangako ngPanginoon sa atin kung susundinnatin ang Salita ng Karunungan?(Tingnan sa Daniel 1:15, 17, 20;Doktrina at mga Tipan 89:18–20.)

• Ano ang nangyari nang itapon sinaSadrach, Mesach, at Abed-nego sahurno? (Tingnan sa Daniel 3:21–27.)Sino ang kasama nila sa hurno?(Tingnan sa Daniel 3:25.) Paanotayo tinutulungan ng Tagapagligtaskapag bumabaling tayo sa kanya saoras ng ating mga pagsubok?

• Anong mga hamon ang hinaharapnatin sa ngayon na nangangaila-ngan ng lakas ng loob na tulad ngkay Esther? Anong mga biyaya angmatatanggap natin habang sinisikapnating gawin ang tama kahit nanahaharap tayo sa mahihirap naibubunga nito?

Karagdagang babasahin: Esther 1–2; 6;9–10.

37

Pag-aralan nang may panalangin angmga sumusunod na banal na kasulatan:

a. Ezra 1–6. Pinalaya ni Haring Ciroang mga Judio na naging bihag saBabilonia at inanyayahan silangmagbalik sa Jerusalem at itayongmuli ang templo (Ezra 1).Pinamunuan nina Zorobabel atJesua ang tinatayang mga 50,000katao pabalik sa Jerusalem, at sini-mulan nilang itayong muli ang tem-plo (Ezra 2–3). Ang mga Samaritanoay nag-alok na tumulong sa templo,ang alok ay tinanggihan, at nag-tangkang pigilin ang gawain; angpagtatayong muli ay nahinto (Ezra4). Makalipas ang ilang taon,hinikayat ng mga propetang sinaHageo at Zacharias ang mga Judiona tapusin ang templo; ang mgaSamaritano ay patuloy na sumalu-ngat dito (Ezra 5; tingnan din saHagai 1). Binago ni Haring Dariusang utos na itayong muli ang tem-plo, at ito ay natapos at inilaannoong bandang 515 B.C. (Ezra 6).

b. Ezra 7–8. Si Ezra ay tumanggap ngpahintulot mula kay HaringArtajerjes ng Persia na pamunuanang isa pang grupo ng mga Judiopabalik sa Jerusalem. Nag-ayuno atnanalangin si Ezra at ang kanyangmga tao, at pinangalagaan sila ngPanginoon.

c. Nehemias 1–2; 4; 6. Nang malamanna ang mga Judio na nagbalik sa

Jerusalem ay “nasa malakingkapighatian at kakutyaan,” siNehemias ay nakatanggap ng pahin-tulot mula kay Haring Artajerjes namagpunta sa Jerusalem upang ita-yong muli ang mga pader ng lungsod(Nehemias 1–2). Pinigilan ng mgakaaway ang mga Judio sa pagtata-yong muli ng mga pader. Pinanatilini Nehemias ang pagsulong nggawain hanggang sa matapos angmga pader (Nehemias 4; 6).

d. Nehemias 8. Matapos maitayongmuli ang mga pader sa paligid ngJerusalem, binasa ni Ezra ang mgabanal na kasulatan sa mga tao. Angmga tao ay tumangis at nagnais nasundin ang mga salitang nasasaad sabatas.

Pagkamatay ni Nabucodonosor noong562 B.C., ang Babilonia ay mabilis nanawala sa kapangyarihan. Noong 539B.C., ang Babilonia ay bumagsak sakamay ng mga taga Media at Persia, nanagkaisa sa ilalim ng pamumuno niCiro (tingnan sa Daniel 5). Hindi tuladni Nabucodonosor, si Ciro ay isangmabait na pinuno na mabait na naki-tungo sa mga taong nabihag at igi-nalang niya ang kanilang mgarelihiyon.

Pagkatapos na pagkatapos na magapiang Babilonia, inanyayahan ni Ciroang mga Judio (mga Israelita) sakanyang kaharian upang magbalik saJerusalem at itayong muli ang templo.

“Magsibangon Tayo at Magtatag”Ezra 1–8; Nehemias 1–2; 4; 6; 8

47

kamay”? (Tingnan sa Daniel 2:44–45;Doktrina at mga Tipan 65:2.) Anoang ipinropesiya ni Daniel hinggil saSimbahan sa mga huling araw?(Tingnan sa Daniel 2:34–35, 44.)Paano natutupad ngayon ang prope-

siya ni Daniel na ang Simbahan ay“pupunuin ang buong mundo” at“hindi magigiba kailanman”?

Karagdagang babasahin: Doktrina atmga Tipan 65.

38

Pag-aralan ang Zacarias 10–14 atMalakias.

• Nagpropesiya sina Zacarias atMalakias tungkol sa maramingpangyayaring magaganap sa mgahuling araw. Ano ang mga pangya-yaring inilalarawan sa sumusunodna mga talata?

Zacarias 12:2–3, 8–9

Zacarias 14:3–4 (tingnan din saDoktrina at mga Tipan 45:48)

Zacarias 12:10; 13:6 (tingnan din saDoktrina at mga Tipan 45:51–53)

Zacarias 14:5 (tingnan din sa Doktrinaat mga Tipan 88:96–98)

Zacarias 14:9

Zacarias 14:12–13; Malakias 4:1–3(tingnan din sa 1 Nephi 22:15–17, 19)

Malakias 3:1

Malakias 4:5–6 (tingnan din saDoktrina at mga Tipan 2; 110:13–16)

• Sinabi ni Malakias na “ninanakawanng mga tao ang Diyos” kapag hindisila nagbabayad ng ikapu at mgahandog (Malakias 3:8–9). Paano itonaging totoo?

• Ano ang ibig sabihin ng “ibalingang mga puso ng mga ama sa kani-lang mga anak, at ang mga puso ngmga anak sa kanilang mga ama”?(Ang ibig sabihin nito ay mabuklodmagpakailanman sa lahat ng atingmga ninuno—ang ating “mga

“Ang Dakila at Kakila-kilabot na Araw ng Panginoon”Zacarias 10–14; Malakias

48

Noong 458 B.C., isang saserdote atescribang Judio, ang nagdala ng isapang grupo ng mga Judio pabalik saJerusalem mula sa Babilonia. SiNehemias, isang Judio na humahawaksa mahalagang katungkulan na taga-hawak ng saro (butler) sa kaharian nghari ng Babilonia, ay tumanggap ngutos mula sa hari na nagpapahintulotsa kanyang itayong muli ang mgapader ng Jerusalem. Sina Nehemias atEzra ay magkasamang gumawa upangtulungan ang mga Judio sa pagtupadsa gawaing ito.

• Ano ang ginawa ni Nehemias nanghilingin sa kanya ni Sanballat natumigil sa pagtatrabaho atmakipagkita sa kanya? (Tingnan saNehemias 6:1–4.) Paano sinisikap ngilang tao na gambalain ang mga

miyembro ng Simbahan mula sapaggawa ng gawain ng Panginoonngayon? Paano tayo dapat tumugonsa mga gayong panggagambala?

• Gaano katagal binasa ni Ezra sa mgatao ang mga banal na kasulatan?(Tingnan sa Nehemias 8:3, 17–18.)Paano tumugon ang mga tao?(Tingnan sa Nehemias 8:3, 6, 9, 12.)Paano tayo higit na makapagbibigaypansin sa pagbabasa ng mga banalna kasulatan? Paano tayo magkaka-roon ng pananabik sa mga banal nakasulatan tulad ng pananabik natinaglay ng mga taong ito?

Karagdagang babasahin: Hagai 1;“Ezra,” Ang Gabay sa mga Banal naKasulatan; “Nehemias,” Ang Gabay samga Banal na Kasulatan.

39

ama”—at sa lahat ng ating mgainapo—ang ating “mga anak”—sapamamagitan ng kapangyarihan ngpagbubuklod ng pagkasaserdote atng mga ordenansa sa templo para samga buhay at sa mga patay.)

• Paano ninyo nadamang bumalingang inyong puso sa inyong mganinuno habang ginagawa ninyo ang

kasaysayan ng mag-anak at gawainsa templo para sa kanila? Paanoibinabaling ng mga pangako ng mgatipan sa templo ang inyong puso sainyong mga magulang, kabiyak, atmga anak?

Karagdagang babasahin: Doktrina atmga Tipan 45.

4 02345 92893 134592 893

TAGALOG

Pabalat sa harapan: Dinala ni Ana ang Kanyang Anal na si Samuel kay Eli, ni Robert T. Barrett

© 1997 ng Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling ArawAng lahat ng karapatan ay nakalaanInilimbag sa Estados Unidos ng AmerikaPagsang-ayon sa Ingles: 9/95Pagsang-ayon sa pagsasalin: 9/95Pagsasalin ng Old Testament: Class Member Study GuideInilathala ng Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling ArawLungsod ng Salt Lake, Utah34592 893 Tagalog

Lumang Tipan Gabay sa Pag-aaral ng Miyembro ng Klase

Documents

Transcript of Lumang Tipan Gabay sa Pag-aaral ng Miyembro ng Klase