1 Lof

voor vrouwen met ambities

neelie kroes:'Durf te falen!'

Fake it till you make it

Vergroot je zelfvertrouwen

Nr 24 oktober/november 2012 e 5,50

Moeders met machtexclusief: 7 topvrouwen in beeld

Hij is er weer: de loFlist! De beste werkgevers voor werkende ouders

dikke buik? Dan geen contract!

skypen in je moestuinZo werken wij in 2050

in relatietHerapieMaar hoe krijg je hém mee?

Lof num

mer 2

4 oktober/novem

ber 2012w

ww

.lofonline.nl

5 jaar !

jubileum

nummer

2 Lof

Inhoud

86

machtigemoeders

Zeven topvrouwen in woord en beeld. Hoe belangrijk is het hebben van invloed voor hen? Joanne Kellerman, directeur DNB: ‘Ik zal mijn positie niet relativeren.’

‘ik wil vrouwen een stem geven’Als advocaat streed zij voor vrouwenrechten, als directeur van Friends Indeed draagt Anne Legeland bij aan een betere toekomst voor vrouwen en kinderen in India. ‘Ik heb een sterk rechtvaardigheidsgevoel.’

zwanger?niet geschikt!

Zwangerschapsdiscriminatie komt in Nederland nog vaak voor. Solliciteren met een dikke buik? Kansloos. ‘Ze zeiden: “Gefeliciteerd. Bel ons na je verlof maar weer eens terug.”’

zo werken wij in 2050

De meeste bazen zijn vrouw, kantoor is niet meer dan een ‘meet & greet’-plek, onze inwonende ouders passen op de kinderen en op ons 75ste werken we nog steeds. Welkom in de toekomst!

38

59

15

100

Werk & gezin 63 Daar is ie weer: de Loflist 2012. Met de beste werkgevers voor werkende ouders

86 Skypen in je moestuin: zo werken we in 2050

110 Dikke buik? Dan geen contract! Zwangerschapsdiscriminatie op de werkvloer

120 Zo doen zij dat

92 De winnaars van de Lof Next Role Model Verkiezing 2012

Persoonlijke ontWikkeling 96 Fake it till you make it. Vrouwen en hun zelfvertrouwen.

106 De kracht van vrouwelijk leiderschap. Ga mee met de Lofreis naar India!

12 Me-Time: hoe ontspan jij nu echt?

38 Hoe krijg je je vent mee naar relatietherapie?

MaatschaPPij 48 Vrouwen in de ICT: waar zijn ze? Rondetafelgesprek met decision makers

15 Moeders met Macht. Zeven topvrouwen in woord en beeld

100 Anne Legeland, directeur Friends Indeed,

maakt zich sterk voor vrouwen en kinderen in India

rubrieken & coluMns 7 Jolanda Holwerda

45 Franse moeders volgens Evelien

84 Jan Heemskerk windt zich op over de voetbalclub in zijn dorp

57 Mark Mieras over bètavrouwen

8 Lofzaken

83 Sylvia Witteman kookt voor Lof

shoPPing 118 ilofBooks

109 iLofCars

117 iLofApps 

59 Mail & win: Lof geeft cadeaus weg!

en ook 4 Colofon

6 Vijf jaar Lof in beeld

123 Volgende maand

 

Lof 3

ww

lof geeft cadeaus weg!Lof bestaat vijf jaar en viert feest.Speciaal voor dit jubileum selecteerde Flavourites.nl twaalf leuke webshops, die prachtige prijzen weggeven aan de Loflezers. Doe mee & win!

samen opde sofa

Hoe krijg je je vent mee naar reatietherapie? ‘Mannen zijn eerder dan vrouwen geneigd hun kop in het zand te steken.’

110

deLoflist2012KijK op pagina 63

Lof 7

De aanloop naar het vijfjarig bestaan van Lof was waanzinnig.

Ergens in februari had ik een brainwave. Lof moest live gaan

tijdens ons lustrumcongres. Want wat is er mooier dan achter de

schermen van het blad te kijken en de verhalen nu eens live mee

te maken? De Lof Academy met z’n prachtig female leadership-

reizen moest natuurlijk ervaren kunnen worden, maar ook zou er

een prominente plaats zijn voor de baanbrekende tentoonstelling

Moeders met Macht. Vervolgens moesten al die ideeën nog

gerealiseerd worden in een event. Alles kwam samen in prachtige

co-create the future of Lof-stories. Want uiteindelijk vertellen we

al vijf jaar verhalen over vrouwen met ambities.

 

Lof heeft als doelstelling talent in de spotlight te zetten. Onze

leiderschapstrainingen gaan over vorm, inhoud en eigenheid.

Maar hoeveel eigenheid kun je precies kwijt in bedrijven waar

de mannelijke norm nog steeds dominant is? Daarom waren we

zo blij met de tentoonstelling Moeders met Macht van fotografe

Anette Brolenius. Van origine Zweeds, maar al jaren woonachtig

in Nederland, verbaast Anette zich over de bescheiden positie

die werkende moeders hier innemen. Dat kan anders, vindt zij,

en daarom portretteerde zij 23 rolmodellen die kind en carrière

zeer succesvol combineren. Een aantal van deze moeders op

sleutelposities hebben we in deze Lof kunnen interviewen - met

als hamvraag: hoe kwamen ze daar? En het goede nieuws is:

door zichzelf te blijven. Uiteraard hebben ze hun plek niet cadeau

gekregen, er heel hard voor gewerkt en er veel voor gelaten, maar

nooit ten koste van hun moederschap. Hun onderliggende bood-

schap: als je accepteert dat je het als (top)vrouw met een gezin

in de ogen van de buitenwereld waarschijnlijk nooit goed doet, is

dat heel bevrijdend. En misschien nog bevrijdender is de weten-

schap dat je het ook in de ogen van je kind nooit goed doet, of je

nu fulltime werkt of juist niet.

Maar er is meer waar we blij mee zijn, zoals de ‘circle of Lof’,

ofwel de input van onze partners. Waar lopen de vrouwen in

deze bedrijven tegenaan? Onderwerpen als zwangerschaps-

discriminatie, salarisongelijkheid en gezond blijven met al je

All you need is lof

ambities zijn universeel en delen we met elkaar. Daarom zijn we

ook blij met alle bedrijven die meedoen aan de Loflist. Het was

nog kantje boord dit keer, want er waren bedrijven (ja, echt!) die

zeiden: ‘We investeren dit jaar niet in vrouwen, we hebben er

genoeg hier.’ We hebben nog even overwogen om een blacklist te

starten, maar houden het liever positief. Want we blijven geloven

in organisaties die vrouwen hun eigen verhaal laten vertellen.

Het bewijs dat de verhalen ertoe doen, komt van onze All You

Need Is Lof-crowdfundingactie. Die leverde niet alleen een mooi

bedrag op, maar ook heel veel lieve, hartverwarmende reacties.

Kortom, het is een prachtig jubileumnummer en de Lof Academy

– als plaats van ontmoeting, herkenning en inspiratie en om

verhalen te delen – is belangrijker dan ooit. Ook de komende

jaren blijven we vrouwelijk talent onder de aandacht brengen.

Ik heb de rode jurk voor het lustrum klaarliggen - turn on the

spotlight.

Jolanda Holwerda,

oprichter en hoofdredacteur Lof,

twitter: @JolandaHolwerda

Lof 15

Wat betekent het hebben van invloed voor hen? Hebben zij hun moederschap ooit gemaskeerd om professioneler

over te komen? Zeven topvrouwen in woord en beeld.

Moedersmacht met

NeelieKroes

JoanneKellerman

JolandaHolwerda

MargotScheltema

FarahKarimi

PetraStienen

Lousewiesvan der Laan

fotografie Anette Brolenius

40 Lof

Neelie Kroes (1941) studeerde

economie aan de Erasmus

Universiteit. In 1971 werd

ze Tweede Kamerlid voor de

VVD. Van 1982 tot 1989 was

ze minister van Verkeer en

Waterstaat. In 1991 werd ze

president van Nyenrode, een

positie die ze combineerde

met diverse bestuursfuncties

bij onder meer Lucent

Technologies, Volvo en P&O

Nedlloyd. Van 2004 tot 2010

was zij als eurocommissaris

belast met mededinging. Sinds

februari 2010 is ze lid en vice-

voorzitter van de Europese

Commissie belast met de

digitale agenda.

Lof 41

Ze vindt meer vrouwen aan de top heel belangrijk en maakt zich

daar ook hard voor. Neelie Kroes is bezig aan haar tweede termijn

als Europees Commissaris en inmiddels belast met de portefeuille

Digitale Agenda. ‘Diversiteit brengt een betere bestuursstijl en

managementstijl’, zegt ze. ‘We weten ondertussen dat bedrijven

met meer vouwen in het hoger management een hoger rendement

halen. Vrouwen zijn transparanter en durven zich kwetsbaarder

op te stellen, wat een winstpunt is voor elk bedrijf. Ze gaan de

discussie aan, mobiliseren de kennis van anderen en pretenderen

niet – zoals mannen wel vaak doen – dat hun zienswijze de enige

zaligmakende waarheid is. Het betrekken van meer vrouwen in

het management van bedrijven geeft bovendien een positieve

stimulans in de samenleving. We moeten ons niet langer de wel-

daad van vrouwen in topfuncties ontzeggen.’

Het hebben van kinderen én een carrière is voor de meeste

Nederlandse vrouwen nog steeds niet vanzelfsprekend.

‘Dat zijn heel persoonlijke keuzes. Om ze te kunnen maken, moet

je wel de juiste informatie hebben. Kies je ervoor om je volledig

op de kinderen te richten, dan is het later, wanneer ze zijn

uitgevlogen, niet vanzelfsprekend dat je weer kunt inschuiven op

het niveau dat je zou willen. Kijk naar onze levenslijn, we worden

ouder en moeten langer werken. Wil je dan een interessante baan

hebben of ga je als de kinderen uit huis zijn de rest van je leven

golfen? Bovendien, ook wanneer kinderen nog jong zijn, ben je

als buitenshuis werkende moeder interessanter voor ze. En dat

wordt niet vaak gemeld. Een lastig punt is natuurlijk de oneerlijke

verdeling thuis. Veel vrouwen zoeken een man met een goede

baan. Ik zou zeggen: zoek een man die bereid is om de zorg voor

de kinderen met je te delen.’

Hebt u ooit gevoeld dat het een keuze was: kind of carrière?

‘Nee. Ik heb altijd fulltime gewerkt. Ik zal niet verhullen dat ik

wel een probleem had als de oppas ’s ochtends belde dat ze

ziek was. In die tijd was de vader van mijn zoon marineofficier,

dus regelmatig voor langere tijd weg. Dan wringt het. Ik had een

gezond en evenwichtig kind, dat vooropgesteld, maar all in all

is mijn ervaring dat de combinatie kind en carrière zeer goed te

doen is. Ik heb er nooit een moment spijt van gehad. Ook mijn

zoon zegt dat hij er nooit nadeel van heeft ondervonden. Sterker

nog, hij heeft zelf ook een zeer ambitieuze vrouw uitgekozen.’

Is het hebben van invloed belangrijk voor u?

‘Als klein meisje wilde ik al meebeslissen in wat we gingen doen.

Of ik stelde zelf dingen voor. Ik kom uit een traditioneel gezin:

mijn vader was ondernemer, mijn moeder huisvrouw. Ik groeide

op in de ondernemersmentaliteit van na de oorlog: je bouwde

iets op met bloed, zweet en tranen. Thuis mijn stem laten horen

Als dochter van een Rotterdamse vervoersondernemer groeide ze op met de naoorlogse wederopbouwmentaliteit.

Eurocommissaris Neelie Kroes: ‘Niet piepen, maar afmaken waar je aan begint.’

‘Als je een punt hebt,

máák het dan’

TEK

ST

Re

Na

te

tR

om

p

Toelichting branchecodes:1 = landbouw en visserij, 2 = industrie en productie (waaronder FMCG), 3 = energie- en waterleidingbedrijven, 4 = bouwnijverheid, 5 = handel (o.a. groot- en detailhandel), 6 = horeca, 7 = vervoer, post en communicatie, 8 = financiële instellingen en verzekeraars9 = zakelijke dienstverlening, 10 = openbaar bestuur, overheid, 11 = onderwijs, 12 = gezondheid en welzijn, 13 = cultuur, sport en recreatie, 14 = maatschappelijke organisaties, 15 = ICT, 16 = anders

* = niet onderscheidend ** = positief onderscheidend *** = zeer positief onderscheidend

= Top 5-werkgever van organisaties met minder dan 250 medewerkers in dienst = Top 10-werkgever van organisaties met meer dan 250 medewerkers in dienstLet op!De top 5 is gebaseerd op het totaal aantal punten dat een werkgever heeft gescoord en niet op het totaal aantal sterren. De organisaties in deze lijst zijn gerangschikt op alfabet, NIET op basis van de score.

Kijk voor de leeswijzer op lofonline.nl/leeswijzer.Ben jij een goede werkgever voor werkende ouders?

De Loflist 2012

&samhoud *** *** *** *** ** ** n.v.t. * 9

ANBO ** ** * ** * ** n.v.t. * 14

Bi-wear Clothing Company BV ** ** * * * * n.v.t. * 5

BRO ** ** ** * * ** n.v.t. * 9

Broodnodig ** *** *** *** ** ** n.v.t. *** 6

Career & Kids ** *** ** *** ** *** n.v.t. *** 9

CPI Governance BV ** ** ** * * * n.v.t. * 9

Ecorys ** * ** ** * ** n.v.t. *** 9

Goed BV ** ** * *** ** ** n.v.t. *** 9

Hemels van der Hart ** * ** * * * n.v.t. *** 9

Higher & Company *** *** ** ** ** ** n.v.t. ** 9

Keerpunt BV ** *** *** * * *** n.v.t. *** 9

MCX Administration Services ** *** *** * ** ** n.v.t. * 15

ORMIT *** *** *** ** ** * n.v.t. *** 9

Partners aan het Werk ** *** ** ** ** *** n.v.t. ** 9

Projecten LTO Noord ** *** *** * * * n.v.t. ** 9

Vakcentrale FNV ** ** * ** ** * ** * 14

Van Ierschot BV ** *** *** ** * ** n.v.t. * 9

VKZ *** *** ** ** * ** n.v.t. ** 9

Visie Vrouwelijk Leiderschap

& BalansVerlof & overige

regelingenRooster

mogelijkhedenSteun Direct

LeidinggevendeKinder-opvang Programma’sCultuur Flexibiliteit Branchecode

Aan de vijfde Loflist hebben 54 bedrijven meegedaan in vijftien verschillende sectoren. Naast trouwe ‘Loflisters’ als Achmea, DNB, Kadaster, Shell, de Tweede Kamer, Radboud Universiteit en & Samhoud, konden we dit jaar nieuwkomers als Enexis, Atradius en Kinderopvang Nederland verwelkomen. Kijk zelf hoe zij scoren op de thema’s!

Leeswijzer

Organisaties met minder dan 250 medewerkers in dienst

De Lo

flist

2012

Ga nu naar lofonline.nl/loflist en meld je aan voor de Loflist 2013

ABN AMRO *** ** * ** * * *** *** 8

Accenture *** *** ** ** *** * n.v.t. *** 9

Achmea *** *** ** ** ** ** *** *** 8

APG ** * ** * * ** n.v.t. *** 8

ASR Nederland *** ** ** * ** ** n.v.t. ** 8

Atradius * * * * ** * n.v.t. ** 8

Capgemini Nederland BV *** ** * * *** ** * ** 15

Cisco Systems International BV *** ** * ** ** ** n.v.t. * 15

De Baak * * * ** * * ** * 9

De Haagse Hogeschool *** *** * ** * * ** ** 11

De Nederlandsche Bank *** * * ** * ** ** *** 8

DLA Piper Nederland * * * ** ** * n.v.t. * 9

Enexis ** ** ** * * ** ** ** 3

Ernst & Young *** * * * ** ** n.v.t. *** 9

Essent *** ** * ** * * ** ** 3

Gemeente Enschede *** *** *** ** * ** *** ** 10

Gemeente Heerenveen * ** ** * * ** *** * 10

Hewlett-Packard Nederland BV *** ** * * * ** *** ** 15

ING Bank Nederland *** ** * ** ** *** n.v.t. *** 8

Kadaster *** *** * ** ** *** ** *** 10

Kinderopvang Nederland BV * * * * *** * * * 12

KPN consulting *** *** *** ** ** ** n.v.t. *** 15

Microsoft BV *** * ** * ** *** n.v.t. *** 15

Philips Electronics Nederland BV *** ** ** * ** ** ** *** 2

PostNL * * * * * * ** *** 7

PWC *** ** * ** *** ** n.v.t. *** 9

Radboud Universiteit Nijmegen * * * *** ** * * ** 11

Shell Nederland *** * * ** *** * * *** 3

SNS Reaal *** *** ** * ** ** *** ** 8

TNO *** *** ** * * ** n.v.t. ** 9

Tweede Kamer der Staten-Generaal * * * * *** * ** * 10

UWV * * * * ** ** n.v.t. *** 10

Van Doorne *** ** ** * ** * n.v.t. ** 9

Visie Vrouwelijk Leiderschap

& BalansVerlof & overige

regelingenRooster

mogelijkhedenSteun Direct

LeidinggevendeKinder-opvang Programma’sCultuur Flexibiliteit Branchecode

Organisaties met meer dan 250 medewerkers in dienst

Behalve publicatie in de Loflist wordt aan elk deelnemend bedrijf een benchmarkrapportage verschaft. Die geeft inzicht in de individuele scores op de acht verschillende thema’s, ten

opzichte van de branche en ten opzichte van alle andere deelnemers.

Vind ze maar eens: vrouwen met een groot zelfvertrouwen. 

Als het om werk gaat, lijken we onszelf structureel te

onderschatten. Nee, dan mannen. Die bluffen zichzelf gewoon een weg omhoog. Tijd om daar een

voorbeeld aan te nemen!

Fake ittill youmake it

tekst: Ella MaE WEstEr

Lof 97

Stel, je bent vrouw en je ziet een leuke baan.

Helaas: je voldoet maar aan zeven van de

tien functie-eisen. De kans is groot dat je

dan niet solliciteert. Wat doet een man in

zo’n situatie? Juist. Die denkt: ‘Van de tien

gevraagde capaciteiten heb ik er drie in huis,

dus ben ik geschikt voor deze baan.’ Mannen

bluffen en faken soms gewoon de boel bij elkaar. Moeten we

dat als vrouw misschien ook maar doen? En hoe komt het dat

we dat blijkbaar níet doen? Waarom onderschatten we onszelf

toch zo?

Focus op kansen

Wetenschapsjournalist Mark Mieras – die in zijn boek Liefde uit-

gebreid stilstaat bij de verschillen tussen mannen en vrouwen

– weet wel hoe het komt. ‘Het hangt samen met het mannelijk

geslachtshormoon. Testosteron stuurt de aandacht, waardoor

mannen mogelijkheden zien waar vrouwen belemmeringen

zien. Het is maar waar je ogen en je gedachten heengetrokken

worden. Natuurlijk zijn er mannen met weinig testosteron die

ook veel belemmeringen zien – zoals ikzelf bijvoorbeeld – en

vrouwen met veel testosteron die geneigd zijn om vooral op

kansen te focussen. Maar gemiddeld genomen heeft de natuur

ons in deze rolverdeling geschapen. Daardoor gaan vrouwen in

het algemeen anders om met opties en kansen. Mannen hebben

fysiologisch meer dan vrouwen de aanleg om oog te hebben

voor hun krachten en de dingen die ze (misschien) wél kunnen.’

Door de mand vallen

Aan de hand van een voorbeeld legt Mieras uit hoe zoiets

werkt bij een nieuwe functie. ‘Na een promotie worden mensen

geconfronteerd met uitdagingen, maar ook met onzekerheden.

Je moet dingen doen die je niet eerder hebt gedaan. Mannen

grijpen hun kansen en zien wel waar het schip strandt. Meestal

strandt het schip dan dus niet. Terwijl de meeste vrouwen dan

denken: o jee, nu ga ik door de mand vallen. Uit onderzoek blijkt

een vrouw veel meer stress op te bouwen in een nieuwe functie.

En stress blokkeert: je gaat er daadwerkelijk minder goed door

functioneren. Dát bepaalt het carrièreverschil en dat heeft dus

niets te maken met capaciteiten. Integendeel: omdat mannen

meer bluffen, hun kans op promotie eerder grijpen en sneller

omhoog klauteren, is juist de vrouwelijke kandidaat wat betreft

capaciteit over het algemeen geschikter voor de functie.’

Winnaarsbrein

Gelukkig kun je de gevoeligheid van je brein voor testosteron

sturen, volgens Mieras. ‘Je kunt je hersenen trainen om meer

testosteron aan te maken en daar ook sterker op te reageren.

Zo krijg je een soort winnaarsbrein.’ Goed nieuws. Maar hoe doe

je dat dan? Mieras: ‘Als je wint, focus dan op die zege. Praat

erover en vier je successen. Let dus goed op de momenten

waarop je gewonnen hebt. Vrouwen kunnen heel goed over hun

eigen momenten van victorie heen kijken. Ze relativeren: “Nou,

het viel wel mee, hoor, wat ik heb gedaan.” Of ze voeren allerlei

omstandigheden aan die mede hun succes hebben bepaald.

Niet doen, zou ik zeggen. Gun jezelf de eer die je toekomt. Durf

te zeggen: “Kijk mij nou eens winnen.” Zo krijg je je hersenen in

die brutale toestand. Want zelfvertrouwen bepaalt of je focus op

een kans gericht is in plaats van op een belemmering.’

‘Mannen grijpen hun kansen en zien wel waar

het schip strandt’

100 Lof

tek

st

Es

th

Er

dE

BE

Er

Be

eld

FE

mk

E r

Eij

Er

ma

n

‘ Geef vrouwen een stem’Als advocaat kwam ze op voor vrouwenrechten en gelijke behandeling op de werkvloer. Nu helpt ze vrouwen en kinderen in India een beter bestaan op te bouwen. Anne Legeland, directeur van hulporganisatie Friends Indeed: ‘Ik heb een sterk rechtvaardigheidsgevoel.’