- LO€¦ · Aiya sorolo peigh mwaalemem orol imwal akkameelo we melal mwey we. E takk nge aiya...
Transcript of - LO€¦ · Aiya sorolo peigh mwaalemem orol imwal akkameelo we melal mwey we. E takk nge aiya...
CaRW 13
-- -MWAAL LO
1
NElA I 1.
.UNIVERSITY or: HAWAII LIBRARY
NOTICE THESE PILOT TEST MATERIALS ARE FOR EXPERIMENTAL
USE ONLY AND MAY NOT BE REPRODUCED WITHOUT WRITTEN PERMISSION FROM THE PALM DEVELOPMENT CENTER
NOV'SO
Th• content• ot tlleH 1natr11Ctiona1 •t•ri•1• """ de•eloped with t1NU1Cia1 aaaiatana1 f.rOll tll• Office Of 1111...,...1 ldllOation, 0.partMnt Of 11 .. 1t11, Edu• cation, ancl .. uue. Tiie tundl """ p.ra.idecl tlll'O"'lll tll• 1111-1 lclucation Act, Title vu of tll• 11-ntary and leaondary Education Act of lMS aa ......Seel by Plllllio I.aw 95•5'1. However tll• content• do not nea1Hari1y rep.rHent the poai• Uon or poUoy of that av•nay and a reader 11\ould 11Ct inter elldore-11t by the Federal GaYen.111t.
Developed by1
PALM taaifio .UM l.all9UA9•• ll&teriah oevelopMllt canter IOC1a1 lai1110e llaHA.l'Clll l111titllte 2U4 Haile way, - 7U, Unive.reitv of HawaU at Manoa -llllu, llawaU MIU
MWAAL L6
Translated by Rosa Warakai
Illustrated by Gue
Eew soral S66bwal nge Ping me Kindu
re ghal kkepas fengal. Ping aa angali
Kindu bwe, "Sa lo faragh fetal. U mangi
schagh kkapasal lisang we mesteruusch e
angali ghisch? Sa lo ghutta lisang laal.
E lo wool schughul ghilomwol mwaal."
1
Kindu aa aiyegh bwe, "Nge ebwe faisul
yaasch schuungi woo?" Ping aa ira bwe,
"eel sa lo aiyeghiiy taata?"
Ping me Kindu raa fattabw bwe rebwe
lo ghutta taataar. "Taang, u ghuleey
igha e lo iye lisang la mesteruumem e
tittillapangalighamem? u ghuleey?" 11 66! i ghuleey. 6w ghuleey saschughul
toghul ?" Taata aa angaliir. "Nge ila
6wbwe attabweeyta schagh saschugh laal.
Owbwe attabweey saschugh laal meweilang.
Ess6bw taawl6 mwo yaami faragh nge ila
6wbwele weri eew imwal ighiwe. Mwey we
nge leliyel akkamee16. Es66r lo le e
lollo iye ighila. 6wbwe takk nge ila
6wbwele soro16 peigh mwaalemi nge ouwa teeghiita schugh laal. Es66r yaletaal
schugh laal. Ila 6wbwele fatta w661 schuugh laal nge 6wbwele weriita eew
faay tomw6gh. Eweey schagh uluulul
eschay mwaa1 igha e gha1 ghi16mw. 6wbwe
kke attabweeyta schagh schuugh laal, nge
ila 6wbwele tetteengali ighila eweey
schagh eschay mwaal igha e ghi16mw. Ess6bw mmwey mwo nge ila 6wbwele weri
elef6sch schapil walawal kkela re ghi
arraghu fengal. Aramas re ghal aita
!;Chapil walawal kkaal bwe, "Eleschay
Atte sch66bwut Bwiibwi." Ouwa sorol6
peigh sch66bwutmi 6rol walawal kkewe re ~ . ; ;;
ghal ira bwe, "Eleschay Atte schoobwut
Bwiibwi," nge ila 6wbwele weri lisang laal . "
"Emmwel bwe aibwe 16 ghutta? Ping aa aiyegh. "I mangiiy nge owbwe
; ; ;
schuungi," taata aa angaliir. "Ow mangiiy schagh direkksiyoonal? Emmwel
ibwe feeru ngali ghami m66paal."
2
"Ay mangiiy schagh," Kindu aa ira.
Me saammwal nge aibwe teeta wool sachug
hul toghul. Aiya sorolo peigh mwaalemem
orol imwal akkameelo we melal mwey we.
E takk nge aiya fatta w661 schughul
ghilommwoor mwaal. Aibwele mwet uwel
ngali schagh f aay la eweey schagh eschay
mwaal. Aibwele weri schapil walawal
kkewe re ghal aital bwe, "Eleschay
Atte sch66bwut Bwiibwi." Iwe, aiya wogho
taghelo peigh schoobwutumem reel weighu
kkela elef osch nge aiya mwet uwel ngali
lisang we."
..
3
"E ghi wel," taata aa ira. "Bwal
iyeel eew mang ghatch. Esoor yaletaal
schuugh laa1. 6w uruuru1ong taay ghikkit
1161 eew ghottal ghitighiit nge 6uwa
bwughil. Ighila ow mwetel6 iye nge
6uwa kke akkaschetiw faay ghikkit kkelaal
bwe yaami ghikkil. Ila nge ow ssobw
mwaal Sangi yaal la OW mwetto meiye. Ow
ghi alughulughughami bwe owbwe sef aale
wow leesor alawas." ~~
Atte mwaal kkewe raa isiisilong aar
paay p66n, kkeesu, me mans66na 1161 eew
ghottal. Raa bwal aleeleew ulumeer
schaal 1161 eew siito ghitighiit. Kindu
aa isiisilong faay ghikkit 1161 bworo
saal . Ping aa bworosaali aar tddl. Iwe
schagh nge raa mwet bwe rebwe 16 ghutta
lisang we. Raa faraghiiti saschdgh we
taataar e ghi ghommwal angaliir. Raa
faragh meweilangil saschdgh we. Ese
mmwey mwo nge raa weri iimw tuufey we.
Raa bwel le yaar teeghiita schuugh we.
Llol aar fef faragh nge Kindu aa ghal
akkaschetiw faay ghikkit kkewe bwe aar
ghikkil. Ese taawl6 mwo nge Kindu aa
ira bwe, "Oow! esa yoorolo faay, Meta
sibwele feeru?"
Akkaschetiw peypeyil p66n, "Ping
aa angali. E ghi ghatch mangemang la,"
Kindu aa ira.
"E ghi ssogh pattiisch p66n. 11 Iwe
schagh nge raa f erey sefanngil p66n
kkewe nge raa ghal akkaschetiw bwe aar
ghikkil ngare raa sefaal.
4
--/
Raa tooto ighiwe rebwele sorol6
peigh schoobwutuur iye. Raa sorol6
peigh schoobwutuur nge raa weri schapil
walawal kkewe ~l~fosch nge raa schuungi
lisang we.
bwal
Raa r.1amma llol lisang we, nge raa
ghal owruur alongal olopeighil
roschol. Raa f ighi tuul
ghi weri ghatchuuw
E ghi ischikkit
lisang we me
we yaar bwe
olopeighil
rebwe
lisang we.
olopeighil lisang yeel.
"I rnangiiy nge eyoor ararnasal
ighiwe iye e iisch wool olopeighil
Kindu aa ira.
school ighiwe."
"Ese lisang yeel."
kkaisul yaar iisch
5
Aa ghatch bwungiyal aar ghal 6wruur
fetal 1161 lisang yeel, nge Ping aa ira
bwe, "Sa mwetemwet. Ebwele tubw alet."
Raa ghi assitiiriwow ighiwe schapil
walawal kkewe elefosch e lo iye. Raa
bwel le yaar teeghi sefaaliitiw schuugh
we.
"!we, iya ighiwe yaalisch iye?"
Kindu aa aiyegh, Ikkifa peypeyil peon
kkewe? Raa piipiiy feteleey. Raa
piipiiy feteleey poon kkewe nge rese
schuungil.
Ese mmwey mwo nge Kindu aa weriita
eschay paluuma mewool eew schapil wala
wal. "Fatta! Ilaal paluuma la e angil
lilo peypeyil poon kkewe. Ighila mille
sibwele mwaal lo. Si ssobw toolo lo
reel imwasch." Ping aa ira.
Kindu aa sang. "Ebwele roschooti
ghisch. Yaa mesagh. I yobwota bwe ibwe
lo wool schuugh yeel lebwongiiy. Ya
mesagh. Meta sibwele feeru!"
"Emmwel mwo sang la!" Ping "' aa
akkabwas ngali. "Sang la essobw alisugh.
Allughulo bwe sibwe mangiiy sibwe faisul."
Kindu aa allughulo me sang nge raa
mw66ttiw faal eew schapil weighu. "Ya
ghuleey," Ping aa ira. "Iyeel mil le
sibwe feeru. Sa teeghiitiw schagh
schuugh yeel, bwe saschugh we imwu e
lootiw faal mwuul. Iwe, ila sibwele
mwet ngali saschugh laal.
Sibwe faisul nge sibwe weleeti igha
sibwe mwetel6 iye?" Kindu aa aiyegh.
"Sibwe attabweey schagh ighila e
ghal bwuulo schaal iye. Schaal yeel e
mwettiw faal, nge ila saschugh laal ebwe
bwuutiw faal schuugh yeel bwuuwow leeset.
6
Si arap ngali saat. Sibwe attabweeywow
schagh bwuuwowul saschugh laal 16f f6sch
ngali saat. Sa mwet. Aa tuttubwutiw
alet."
7
AIYEGH
1. Meta kkewe ghikkillal igha ubwe rnwe
teeti lisang we e ghi yopw?
2. E rnwetto rneiya ital schuugh we?
3. Meta klrnwe atte mwaal kkewe re bwei
bwogh?
4. Meta atte mwaal kkewe re ghal akkas
chetiw peypeyil p66n leeyal reel?
5. Meta e lo 1161 lisang we?
6. Efaisul peypeyil p66n kkewe aar
ghikkil?
7. Iyo e ischikkittiiy 1161 olopeighil
lisan5 we?
8. Efaisul aal Ping ghuleey meta ebwe
f ~~ru?
9. U afeschi Kindu bwe ubwe abwiibwi
ngali? Nge Ping?
10. Meta ye ararnas re ghal yaaya nge
rebwe schuungi igha rebwe mwetel6
iye?
ACTIVITIES
I. Ffeer aghikkil kkaal: Saschugh, ~ ~
Iimw, Eleschay Atte sch66bwut Bwiibwi,
Lisangal Ghilommwol Mwaal.
Olighat rebwe ammwalaalo aghik
kil kkaal leliyel mellol kkuwotto
bwe ebwe abwaaringaliir igha e lo
iye milikkaal.
II. Liwiliir olighat kka rebwe ghal
afal reel rnwetelool lisang we, me
sefaalto leeiimw.
8