llnspiracje

Jak co roku pierwszy tydzien marca w Filadelpi uplynaf pod znakiem Wyitawy Kwiatow.W obuernych nalach centrum konferencyjnego zaprezentowano setki kwiatowych kompozycjioraz aranzacji reklamujacych sie sprzedawcow roilin, mebli i innych elementow architekturyogrodowej. Wytfawa cieizy \\( rana^ popularnoicia^. Uacuje «$, ze w ciaju zaiedwie dziewietiudniodwiedzHoja. pad 300 tyj. gold.

Warto przypomniec hi-

stori? przedsi?wzi?-

cia. ktorego poczajki

si?gajq 1827 r. Wtedy

to grupa prominent-

nych mieszkaricow Filadelfii zalozyla

Pensylwatiskie Towarzystwo Ogrodni-

cze. Jednym z jego gtownych celow

bylo inspirowanie do uprawiania roslin

i czerpania i tego radosci. Wszystkie

spotkania rozpoczynaly si? poka-

zem ogrodniczych osi^gni^c cztonkow.

Jeden z zachowanych reportazy opisu-

je konwent z 1828 r. kiedy to wysta-

wiono 40 okazow pi^knych kwiatow.

15 odmian grusz i jabtoni, kalafiory,

brokuty oraz wino z amerykanskich

winogron. Rok pozniej zwiqzek pod-

\§\? zorganizowania pierwszej tego

rodzaju publicznej imprezywkraju, kto-

ra przerodziia si? w Filadelfijska. Wysta-

w? Kwiatow. Wsrod tysiqca roslin poja-

wita si? nieznana wowczas Strelitzid,

a takze nowa na amerykaiiskim ryn-

ku ogrodniczym Euphorbid pulcherrima

(popularna dzisjako poinsecja). zapre-

zentowana przez Joela Robertsa Poin-

setta.

Od 1928 r. po dzis dzieii (z kilkulet-

niq zaiedwie przerwq w czasie 11 woj-

ny swiatowej) ekspozycja odbywa si?

corocznie. Duzym powodzeniem cie-

szyta si? nawet w trakcie wielkiego kry-

zysu gospodarczego w latach 30. XX w.,

kiedy to przyciqgata dziesiqtki tysi?cy

zwiedzajqcych. W latach 60. i 70. XX w.,

pod kierownictwem nowej dyrektor

Pensylwaiiskiego Towarzystwa Ogrod-

niczego - Ernesty Ballard, wystawa

stopniowo przeksztaicita si? z pi?knego

ogrodniczego widowiska w spektaku-

larne, mi?dzynarodowe wydarzenie

o charakterze edukacyjnym.

Hold Wielkiej Brytanii

Tegoroczna wystawa. trwajacaod 2 do 10 marca. nosita tytut ,,Bril-

miejska 4/2013

Inspiracjel

Tdrcze zegarouie Big Bend co godzine zamieniaty sie in ekrdn tuijsuiietldjacij krotki film.

liant!" i przedstawiala wspolczesna. kul-tur?, ogrody oraz krajobrazy WielkiejBrylanii. Jak kazdego roku, ponad60 architektow krajobrazu. ogrodnikow,florystow oraz przedstawicieli ogrodni-czych i edukacyjnych organizacji, stwo-rzyto petnej skali ogrody oraz kwietneekspozycj'e, ktore wzbudzaty zachwytgosci. Autorzy projektow konkurowalio wiele nagrod w poszczegolnych kate-goriach, w tym o t? najwazniejszq - Bestin Show.

Tradycyjnie gosci witalo oryginal-ne wejscie. W tym roku byta to brama,kuszqca zapachem tysi^ca roz i ozdo-biona roslinami, utworzona na wzor tejz PaJacu Buckingham. Po jej przejsciuoczom ukazywala si? ponad 12-metro-wej wysokosci kopia londyriskiegoBig Bena. Tarcze zegarowe co godzin?zamieniaty si? w ekran wyswietlajqcykrotki film, ukazujqcy szereg brytyj-skich postaci. miejsc i zdarzen, na moty-wach ktorych oparto tegorocznq wysta-w?. W tym miejscu mozna byio przy-siqsc. zachwycic si? Wiktoriq. najwie>sz^ liliq wodnq swiata, a takze przyjrzecsie. trzem obeliskom, stworzonym ze sta-rych w?zy ogrodowych, opon i miedzia-nych rur.

Ogrodowa aranzacja ,,The Peace.Love&Music" to uklon w stron? Beatle-sow. Z glosnikow rozbrzmiewata pio-senka ,,Allyou need is love". Beatlesow-ska. zoltq lodz podwodna. mozna byiozobaczyc w roznych miejscach wysta-wy. Tutaj peiniJa funkcje. wielkiego, zoi-tego kwietnika, wypelnionego roslina-mi. ktorych kolory i zapachy stawaly sie.

-niejske 4/2013

widoczne dopiero po ..zanurkowaniu"downejrza instalacji.

^tudenckie kompozycje

Wsrod konkurujqcych ze soba.uczestnikow wystawy znalazlo sie. kilkalokalnych uczelni. Studenci DelawareValley College, zainspirowani Sherlo-ckiem Holmesem, stworzyli aranzacj?..Tajemnica ogrodu Dra Blacka". Zwie-dzajqcy podziwiali dom Sherlocka (przylondytiskiej ulicy 221B Baker Street)oraz ogrod, w ktorym mozna byk> zaba-wic si? w detektywa. wyszukujqc inwa-zyjne gatunki roslin i owadow, ukryteposrod pi?knych ogrodowych nasa-dzeii. Cz?sciq aranzacji by\d smier-ci, a wiex ciemny tunel z podswietlony-mi inwazyjnymi roslinami. Wystawa za-pewnila studentom wiele nagrod. wsrodktorych znalazto sie. najwyzsze wyroz-nienie w kategorii edukacja roslinna.

Nagrodzona zostala takze prezenta-cja szkoiy Williamson's Free TradesSchool ..Ogrodnictwo w XVHl-wiecznejAmeryce". Dotyczyta ona nie tylko spo-

sobow uprawy i rozmnazania roslin. ale.co najwazniejsze - mozliwosci ich roz-powszechniania. Ekspozycj? poswi?co-no wi?c transportowaniu ciekawych ga-tunkow przez Atlantyk (mi?dzy kolonia-mi amerykaiiskimi a Angliq) oraz rolilaciiiskiego nazewnictwa. Pokazanoprzygotowane do wysiania skrzynkiz nasionami i korzeniami roslin. Studen-ci przedstawili takze owczesnych bota-nikow, wsrod ktorych znalezli si?: JohnBartram, John Fothergill i HumphryMarshall. Ta aranzacja zdobyla Bestin Show.

Przedstawiciele z Temple Universi-ty. tworza.c aranzacj? ..Wilde - odtwa-rzanie dzikiej przyrody", kierowali si?filozofiq Williama Robinsona. irlandz-kiego prekursora dzikich ogrodowXlX-wiecznej Anglii, ktory zamiast wy-piel?gnowanych, strzyzonych. cz?stoegzotycznych kompozycji roslinnych,promowai g?sto sadzone rodzimegatunki lub naturalnie wyglqdaja.cebyliny. ktore wymagaly minimalnejopieki oraz wabily owady i ptaki.Do stworzenia ekspozycji wykorzystano

uizoroujanena bramiePatacuBuckingham

syteckich szklarniach, by okazy za-

chwycaiy fecria. barw i zapachow

w pierwszym tygodniu marca.

Aranzacjegodneuwagi

Aby podniesc poziom wystawy.

do udziatu zapraszani sa. znani projek-

tanci, takze spoza Filadelfii. Do najcie-

kawszych tegorocznych kompozycji za-

liczyc mozna m.in. ,,Fog on the Moors",

ktorej sciany - obficie udekorowane

zywymi i zasuszonymi roslinami - sym-

bolizowaty mgl? na wrzosowiskach.

Wrzosy przewazaly w dolnych partiach

aranzacji. natomiast jej gome cz?sci

spowite byty niby-mgla. (zasuszone

wiele materiaiow z recyklingu (np. po-

ttuczone butelki, kawalki potamanego

betonu, drewno, fragmenty ogrodzenia

i blachy falistej), ktore w artystyczny

sposob przeksztaJcono w interesujqcy

ogrod, skladajqcy si? z trzech cz?sci:

sadu, skalniaka i niewielkich moczarow.

Studenci przedstawili proste sposoby

ksztattowania atrakcyjnych, dzikich

zakqtkow w miejscach wszystkim zna-

nych, ale takze w tych najbardziej

niespodziewanych - np. w zautkach

miejskich. Ekspozycja pokazuje, w jaki

sposob mozna zrownowazyc archi-

tekture. krajobrazu, ekologie.. ochron?

srodowiska i ogrodnictwo. Ciekawostka.

jest fakt, ze udziaJ studentow w wysta-

wie wbudowany jest w program na-

uczania architektury krajobrazu. Przy-

gotowania do corocznej imprezy zaczy-

najq si? juz wczesn^ jesienia.. Polegaj^

one m.in. na p?dzeniu roslin w uniwer-

i wybielone paprocie. mchy oraz opl^-

twy). Motyw mgty powtarzai sie. tak-

ze w wypetnionej parasolkami aran-

zacji odtwarzajqcej deszczow^ seen?

z zamglonej ulicy Londynu.

Innym. rowniez nietuzinkowym

projektem, byt ..The Mad Tea Party".

Ta bajeczna kompozycja ukazywa-

ta ..szalony podwieczorek". na ktory za-

proszono Alicj? z Krainy Czarow. Oprocz

bogato zastawionego stoiu, niedopaso-

wanych mebli i mnostwa kwiatow. przed-

stawiono takze seen? obrazujqcq parti?

krokieta u Krolowej Kier. Mosi?zne rzez-

by Alicji, Biatego Krolika i Karcianego

Ludzika uzupetnity ekspozycj? oraz

wzbogacity jej bajkowq atmosfer?.

Edukacja ekologiczna

Liczba konkurujqcych ze sobq indy-

widualnych mitosnikow ogrodnictwa

rosnie z roku na rok. Tym razem wysta-

wiono ponad 5800 roslin. Konkurs obej-

mowai szereg roslin doniczkowych,

w tym sukulentow. rzadko spotykanych

storczykow. paproci. wiosennych roslin

cebulowych, topiar i terrariow. Rosli-

ny wystawiono na odnowionej scenic

Hamilton Horticourt. wzbogaconej w ta-

wy. lawki, pergole, stoty, materiaio-

we kotary i nowoczesne oswietlenie

LED. Te rozwi^zania kosztowaiy. baga-

tela. 1 mln dolarow!

Lista konkurencji, w ktorych mozna

byto wzia.c udziat, w tym roku okazata

si? bardzo dtuga. Z ciekawszych mozna

wymienic konkurs na suknie, krolew-

skie kapelusze i bizuteri? wykonane

z kwiatow. obrazki ..malowane" roslina-

mi, skrzynk? okienn^, skrzynk? na listy,

dekoracje stotow. kompozycje ikebany

i miniatury ukazujqce tematyk? brytyj-

ska. (zaprezentowano m.in. krajobraz

jednego z angielskich parkow. seen?

z ,,Harry'ego Pottera" i ..Przygod Alicji

w Krainie Czarow").

Niemal w kazdej ekspozycji przygo-

towanej przez pracownie projektan-

tow ogrodow i architektury krajobrazu

oraz placowki edukacyjne zawarto

motywy nawiqzujqce do ekologii. ochro-

ny srodowiska i naturalnych siedlisk

rodzimych roslin. zdrowego jedzenia,

wykorzystywania odpadow do produk-

cji kompostu i budowania z materiatow

pochodza.cych z recyklingu.

Filadelfia jest miastem przoduja-

cym w zmianach na rzecz ochrony

srodowiska. terenow zieleni a takze

oszcz?dnosci energii i czystosci wody.

Filadelfijski Departament Gospodarki

Wodnej przytqczyt si? do promowania

dziatalnosci miasta - w swojej aranzacji

przedstawil nowatorskie metody wyko-

rzystania domowych odpadow i scie-

kow do produkcji energii. Nie moze

zatem dziwic to, ze wszystkie wplywy

z tegorocznej Wystawy Kwiatow prze-

znaczono na, sponsorowane przez Pen-

sylwanskie Towarzystwo Ogrodnicze.

lokalne programy, maja.ce na celu zazie-

lenianie miasta, promowanie miejskiej

uprawy warzyw i owocow oraz edu-

kacj?.

Anna Aniskoarchitekt krajobrazu

Temple University, Filadelfia

,'inieJ5ka 4/2013