Ölkə Tərəfdaşlıq Strategiyası: Azərbaycan, 2014–2018

1

ÖLKƏ VƏ FƏALIYYƏT SAHƏLƏRI ÜZRƏ GÖSTƏRICILƏR

Cədvəl 1: Minilliyin İnkişaf Məqsədləri və Hədəflərinə Doğru Tərəqqi

Məqsədlər və Hədəflər Ölkədə Vəziyyət

Məqsəd 1: İfrat yoxsulluğu və acılığı aradan qaldırmaq

Hədəf 1.A: 1990 və 2015-ci illər arasında Gündəlik gəliri bir dollardan aşağı olan insanların sayını yarıyadək azaltmaq Hədəf 1.B: Qadınlar və cavan insanlar daxil olmaqla hamı üçün tam səmərəli məşğulluq və layiqli işə nail olmaq Hədəf 1.C: 1990 və 2015-ci illər arasında Aclıqdan əziyyət çəkən insanların sayını yarıyadək azaltmaq

Yoxsulluq 2001-ci ildə 49%-dən 2012-ci ildə 6.0%-dək azalmışdır. Yoxsulluğun azalması yüksək inkişaf, siyasət və proqramlar sayəsində olmuşdur ki, nəticədə sərvətin paylanması təkmilləşdirilmişdir. Əhalinin əksəriyyətinin məvacib və gəlirlərinin artması da inkişafla yanaşı getmişdir. Böyük vəsaitlərin köçürülməsi üzrə dövlət proqramları vasitəsilə var-dövlətin daha yaxşı paylanması əhalinin əksəriyyətinin rifahının düzəlməsi üçün mühüm vasitələrdən biri olmuşdur. Məşğulluq tam artmamışdır. 2000-ci ildə məşğulluğun əhaliyə nisbəti 78.4 olmuş, 2011-ci ildə bu rəqəm 68.4-ə düşmüşdür.

Məqsəd 2: Ümumi ibtidai təhsilə nail olmaq

Hədəf 2.A: 2015-ci ilədək bütün oğlan və qızların tam ibtidai təhsil almalarını təmin etmək

Azərbaycanda statistik ümumi ibtidai və orta təhsil təmin edilmişdir. Məktəbə gedən oğlan və qızların sayı demək olar eyni olub (müvafiq olaraq 99.7 və 99.6), yoxsul və qeyri-yoxsul ailədən olan uşaqlar üçün bərabər imkanlar açır. 1-ci sinifdən 5-ci sinfədək oxuyan şagirdlərin faiz göstəriciləri oğlanlar üçün 99.9% və qızlar üçün 99.6% -dir. BMT-nin Azərbaycandakı İnkişaf Proqramına əsasən zəngin və kasıb ailələrdən olan uşaqlar arasında standartlaşdırılmış testlərin işlənməsində fərq azdır. Beləliklə, buna nail olan bir neçə dünya ölkələrindən biri Azərbaycandır.

Məqsəd 3: Gender bərabərliyini təmin etmək və qadınlara səlahiyyət vermək

Hədəf 3.A: Əsasən 2005-ci ilədək ibtidai və orta təhsildə və 2015-ci ilədək təhsilin bütün səviyyələrində gender bərabərsizliyini aradan qaldırmaq

Ibtidai məktəbə qəbul olunan və onu bitirən oğlan və qızların sayı təxminən eynidir. Orta təhsil alanların cinslərin bərabər təmsilçiliyi indeksi 2011-ci ildə 96.9, üçüncü dərəcəli təhsildə 100 olmuşdur.

Məqsəd 4: Uşaq ölümü hallarını azaltmaq

Hədəf 4.A: 1990 və 2015-ci illər arasında beş yaşınadək uşaqlar arasında ölüm hallarının mövcüd dərəcəsini üçdə iki dəfə azaltmaq

Hər 1,000 nəfər diri doğulana düşən 5-yaşınadək uşaqlar arasında ölüm hallarının 2002-ci ildə 28-dən 2012-ci ildə 13-dək azalması ilə uşaq ölümü ilə bağlı vəziyyət yaxşılaşmışdır. Körpələrin ölüm dərəcəsi (KÖD) hər 1,000 diri doğulanda 10.8 hal olmuşdur. Beş yaşınadək uşaqlar arasında ölüm hallarında kənd və şəhər yerləri arasındakı fərq böyükdür. BMT-nin Azərbaycandakı İnkişaf Proqramı qeyd edir ki, rəsmi statistik məlumatlarla müstəqil müayinələr arasında rəqəmlərdə fərqliliklər vardır. Bu, cari statistik sistemdə olan zəifliklər, eləcə də hazırda istifadə olunan “diri doğulanların” tərifi sayəsindədir. Zəif qidalanma ilə bağlı vəziyyət uşaq ölümü hallarının əsas səbəbidir. Anadan olan hər 10 körpədən təxminən biri yarımçıq doğulur və 5 yaşadək uşaqların 13% pis inkişaf edir

Ölkə Tərəfdaşlıq Strategiyası: Azərbaycan, 2014–2018

2

Məqsədlər və Hədəflər Ölkədə Vəziyyət

rMəqsəd 5: Ana sağlamlığını yaxşılaşdırmaq

Hədəf 5.A: 1999 və 2015-ci illər arasında ana ölümü halları nisbətini dörddə üç dəfə azaltmaq Hədəf 5.B: 2015-ci ilədək Qlobal reproduktiv sağlamlığa nail olunması.

Azərbaycanda ana ölümü hallarının azaldılması istiqamətində yaxşı tərəqqi əldə olmuş, hər 100,000 diri doğulana düşən 37,6 hal 2012-ci ildə 14.9-dək azalmışdır. Ana ölümü halları ilə bağlı göstəricini aşağı salan əsas faktorlar arasında doğuşqabağı qayğıya əlyetərliyin yaxşılaşması və uşaq doğumu müəssisələrinin lazımi qaydada işçi heyətlə və avadanlıqla təmin olunmasıdır Demografik və Səhiyyə sahəsində son Müayinəyə görə doğuşların 89% təlim keçmiş tibbi peşəkarların nəzarəti altında keçir. 78% doğuş səhiyyə müəssisələrində aparılır. Ancaq açıq-aşkar regional fərqliliklər vardır.

Məqsəd 6: HİV/QİÇS, malyariya və digər xərcləliklərə qarşı mübarizə aparmaq

Hədəf 6.A: 2015-ci ilədək İİV/QİÇS-in yayılmasını dayandırmaq və xəstəliyin azaldılması istiqamətində işin əsasını qoymaq Hədəf 6.B: 2010-cu ilə qədər İİV/QİÇS-in müalicəsinə ehtiyacı olan hər kəs üçün şərait yaratmaq Hədəf 6.C: 2015-ci ilədək malyariya və digər əsas xəstəliklərin yayılmasını dayandırmaq və xəstəliyin azaldılması istiqamətində işin əsasını qoymaq

2003-cü ildən etibarən Azərbaycanda İİV epidemiyasının ocağı mövcud olmuşdur. İİV hallarının sayı 2004-cü ildən etibarən artmışdır. İİV-in qarşısının alındığı, müalicə olunduğu, qayğının və dəstək xidmətlərinin göstərildiyi yüksək riskə məruz qalan əhalinin sayı aşağıdır. 1997-ci ildən iri miqyaslı epidemiyaya nəzarət tədbirləri sayəsində malyariya xəstəliyi halarının sayı aşağı düşmüşdür. Xaricdən gətirilmiş xəstəlik halların sayı 4 olmaqla 2011-ci ildə cəmi 8 malyariya xəstəliyi halı qeydə alınmışdır.

Məqsəd 7: Ətraf mühitin davamlılığını təmin etmək

Hədəf 7.A: Dayanıqlı inkişaf prinsiplərini dövlət siyasət və proqramlarına daxil etmək, ekoloji resursların itkisini aradan qaldırmaq Hədəf 7.B: Biomüxtəliflik itkilərinin 2010-cu ilə qədər əhəmiyyətli dərəcədə azaldılmasına nail olaraq biomüxtəliflik itkilərin dərəcəsini azaltmaq Hədəf 7.C: 2015-ci ilə qədər təmiz içməli suya və əsas sanitariyaya çıxış əldə edə bilməyən insanların sayını yarıyadək azaltmaq Hədəf 7.D: 2020-ci ilədək xarabalıqlarda yaşayan ən azı 100 milyon əhalinin həyat şəratinin mühüm tərəqqisinə nail olmaq

Azərbaycanda ətraf mühitə dair narahatlıqlar Yoxsulluğun Azaldılması və Davamlı İnkişaf Dövlət Proqramı (2008-2015) və Azərbaycan Respublikasında ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılmasına dair 2006-2010 illər üçün Kompleks Tədbirlər Planı davamı kimi dövlət siyasət və proqramlara daxil edilmişdir. Biomüxtəlifliyin qorunması istiqamətində böyük tərəqqi əldə edilmişdir. Məsələn, qoruq ərazilərin ölkənin cəmi ərazisinə olan nisbəti 2000-ci ildə 5%-dən 2011-ci ildə 10.2%-dək artmışdır. Meşə örtüyünün bərpa edilməsi tədbirləri sayəsində meşə örtüyü olan torpaq sahələri 0.4% artmışdır. Təmiz içməli suyun olması hələ də problematikdir. Kənd yerlərində əhalinin təkmilləşdirilmiş su mənbəyinə əlyetərliyi 2002-ci ildə 62%-dən 2010-cu ildə 71%-dək artmışdır.

Məqsəd 8: İnkişaf üçün qlobal tərəfdaşlığı inkişaf etdirmək

Hədəf 8.A: Qaydalara əsaslanan, proqnozlaşdırılan və ayrıseçkiliyə yol verməyən açıq ticarət və maliyyə sistemini daha da inkişaf etdirmək Hədəf 8.B: Ən zəif inkişaf etmiş ölkələrin xüsusi ehtiyaclarını hədəfə almaq Hədəf 8.C: İnkişaf etməkdə olan dənizə çıxışı olmayan və kiçik ada dövlətlərinin xüsüsi ehtiyaçlarını hədəfə almaq (İnkişaf etməkdə olan Kiçik Ada Dövlətlərinin Davamlı İnkişafı üçün Fəaliyyət Proqramı və Baş Assambleyanın

Azərbaycanda olan sürətli iqtisadi inkişaf və neft gəlirləri dövlət xərcləri üçün ölkənin xarici yardımdan asılı olmadığına dəlalət edir. Donor ölkəyə çevrilməsi üçün Azərbaycanın iqtisadi və maliyyə potensialı vardır. Ölkə artıq təbii fəlakət zamanı yardım və sülhün qorunması missiyalarına töhfə etmişdir. Hökumət Azərbaycan Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi qurmuşdur.

Ölkə Tərəfdaşlıq Strategiyası: Azərbaycan, 2014–2018

3

Məqsədlər və Hədəflər Ölkədə Vəziyyət

iyirmi ikinci xüsusi sessiyasının nəticələri) Hədəf 8.D: Uzun müddətdə borcun iqtisadi münasibliyi üçün dövlət və beynəlxalq tədbirlər aparmaqla inkişaf etməkdə olan ölkələrin borç problemlərinə ətraflı diqqət ayırmaq Hədəf 8.E: Farmaseptik şirkətlərə əməkdaşlıq şəraitində inkişaf etməkdə olan ölkələrdə əsas dərman preparatların asanlıqla əldə edilməsini təmin etmək Hədəf 8.F: Özəl sektorla əməkdaşlıq şəraitində ölkələrin,yeni texnoloqiyalardan, o cümlədən informasiya və kommunikasiya texnoloqiyalarından bəhrələnmək imkanı yaratmaq

KÖD = körpələrin ölüm dərəcəsi, UNDP = BMT-nin İnkişaf Proqramı. Mənbə: BMT-nin Aəzbryancda İnkişaf Proqramı < http://www.az.undp.org/content/azerbaijan/en/home/mdgoverview.html> və Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi.

Ölkə Tərəfdaşlıq Strategiyası: Azərbaycan, 2014–2018

4

Cədvəl 2: Ölkə üzrə İqtisadi Göstəricilər

Maliyyə İli

Maddə 2009 2010 2011 2012 2013

A. Gəlir və Artım 1. Adambaşına düşən ÜDM ($, cari qiymətlər)

5,018.2 5,922.0 7,285.0 7,594.3 7,912.5

2. ÜDM-un artması (%, daimi qiymətlər) 9.3 5.0 0.1 2.2 5.8 a. Kənd təsərrüfatı 3.5 2.0 5.8 6.6 4.9 b. Sənaye 10.3 3.4 (4.3) (2.3) 1.2 c. Xidmətlər 7.8 3.3 6.5 7.6 7.2 B. Əmanət və İnvestisiya (ÜDM-un %, cari qiymətlər)

1. Ümumi daxili investisiya 18.9 18.1 19.9 22.6 … 2. Ümumi milli əmanətlər 40.4 44.7 ... … … C. Pul və İnflyasiya (illik dəyişən %)

1. İstehlakçı qiymət indeksi 1.5 5.7 7.8 1.1 2.4 2. Likvidlik (M2) (0.3) 24.3 32.1 25.5 19.0 D. Hökumət Maliyyəsi (ÜDM-un %)

1. Gəlir və qrantlar 29.0 26.8 31.3 32.0 33.8 2. Xərclər və kredit hesabına kreditləşmə 29.3 27.6 30.4 31.7 33.1

3. Ümumi fiskal saldo (defisit) (0.5) (0.9) 0.6 (0.25) 0.66

E. Tədiyyə Balansı 1. Əmtəə ilə ticarət saldosu (ÜDM-un %) 32.9 37.3 38.4 32.3 30.0 2. Cari hesabda saldo (ÜDM-un %) 23.0 28.4 27.0 21.7 16.8

3. Əmtəə ixracının ($) artımı

14,701.4 21,360.2 26,570.9 23,908.0 34,687.9

4. Əmtəə idxalının ($) artımı

(6,123.1) (6,600.6) (9,756.0) (9,652.9) (10,712.5)

F. Xarici Ödəmələr İndeksi

1. Sığorta ehtiyatlarının praktiki rəsmi rezervi (o cümlədən qızıl, bu ilki əmtəə idxalları aylarında $ milyon)

5,365.8 9.9

6,966.0 12.4

10,899.7 12.8

12,006.2 13.8

14,404.9 16.1

2. Xarici borca xidmət (mallar və xidmətlərin ixracının %)

1.5 1.4 ... … …

3. Xarici dövlət borcu (ÜDM-un %) 7.9 7.2 7.8 8.3 … G. Balansdan kənar hesablar 1. ÜDM (cari qiymətlər, AZN milyon) 35,601.5 42,465.0 52,082.0 53,995.0 57,708.2 2. Valyuta mübadiləsi kursu (AZN/$, orta)

0.80 0.80 0.78 0.78 0.78

3. Əhali (milyon) 8.9 9.0 9.1 9.2 9.4

AZN = Azərbaycan manatı, ÜDM = ümumi daxili məhsul. Mənbələr: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi, Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı, Beynəlxalq Valyuta Fondu, Dünya Bankı.

Ölkə Tərəfdaşlıq Strategiyası: Azərbaycan, 2014–2018

5

Cədvəl 3: Ölkədə Yoxsulluq və Sosial Göstəricilər Maddə 2011 2012 2013 Ən son il

A. Əhali haqda göstəricilər 1. Əhali (ilin əvəlinə min nəfər) 2011 2012 2013 2. Əhali artımı (illik dəyişən %) 9,111.1 9,235.1 9,356.5 B. Sosial Göstəcirilər 1.3 1.3 1.3 1. Ümumi nəsilvermə əmsalı

2. Ana ölümü əmsalı (hər 100,000 diri doğulan uşağa) 3. Körpə ölümü əmsalı (1 yaşa qədər ölən uşaqlar, hər

1,000 diri doğulan uşağa) 2.4 2.3 …

4. Doğum zamanı gözlənilən ömür uzunluğu (illər) 15.3 14.9 … a. Qadın 11.0 10.8 … b. Kişi 5. Böyüklər arasında savadlılıq (%) 76.5 … … 99.8 (2009) a. Qadınlar 71.2 … … b. Kişilər … … … 6. İbtidai məktəbə cəmi qəbul olunanlar (%) … … … 7. Orta məktəbə cəmi qəbul olunanlar (%) … … … 8. Uşaqların pis qidalanma səviyyəsi (5 yaşadək %) 96.0 … … 8.4 (2006)

9. Yoxsulluq həddindən aşağı səviyyədə yaşayan əhali (%)

100.0 … …

10. Təmiz suya çıxışı olan əhali (%) … … … 11. Kanalizasiya sisteminə çıxışı olan əhali (%) 7.6 6.0 … 12. Dövlət təhsil xərcləri (ÜDM-un %) 90.0 91.3 … 13. İnsan inkişafının indeksi … 89.3 … 14. Gender bərabərsizliyi indeksi 2.8 2.8 … 91 82 (187) … C. Yoxsulluq Göstəriciləri … 54 (148) … 1. Yoxsulluq hallarının yayılması 2. Əhali arasında yoxsul əhalinin faizi a. Bakı … 6.0 … 7.9 (2008) b. Kənd yerləri 12.0 (2008) 3. Yoxsulluğun dərinliyi … … … 0.14 (2008) 4. İfrat yoxsulluq indeksi … … … … 5. Qeyri-bərabərlik (Teyl İndeksi) … … … 16.8 (2008) 6. İnsan yoxsulluq indeksi … … … … … … …

… = yoxdur, ÜDM = ümumi daxili məhsul. Mənbələr: Asya İnkişaf Bankı, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi, Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı.

Ölkə Tərəfdaşlıq Strategiyası: Azərbaycan, 2014–2018

6

Cədvəl 4: Ölkədə Ətraf Mühit Göstəriciləri Göstərici 1990 Ən son il

A. Havaya buraxılan qazların enerji səmərəliliyi 1. ÜDM/enerji istifadəsi vahidi (PPP$/kqoe) … … 2. Ənənəvi yanacaq istifadəsi (cəmi enerji istifadəsinin %) … … 3. Havaya buraxılan karbon dioksid (ton) 57,682.0 (1992) 34,900.0 (2012) 4. Adambaşına düşən havaya buraxılan karbon dioksid (ton)

7.7 (1992) 5.0 (2010)

B. Suyun Çirklənməsi: Su və Kanalizasiya Sistemi 1. Təmiz suya çıxışı olan əhalinin % … 91.3 (2012) 2. Kanalizasiya sisteminə çıxışı olan əhalinin % … 89.3 (2012) C. Torpaqdan İstifadə və Meşəsizləşmə 1. Meşə sahəsi (milyon hektar) 0.9 1.04 (2012) 2. Orta illik meşəsizləşmə (km

2) … …

3. Orta illik meşəsizləşmə (dəyişmə %) … … 4. Kənd əhalisinin sıxlığı (əkinə yararlı torpaqların insan/km

2)

83 108 (2012)

5. Əkinə yararlı torpaqlar (cəmi torpaqların %) 20.5 (1992) 21.9 (2012) 6. Daimi əkin sahələri (cəmi torpaqların %) 7.0 (1992) 2.6 (2012) D. Biomüxtəliflik və Qoruq Əraziləri 1. Dövlət qoruq əraziləri (milyon hektar) … 0.2 (2012) 2. Dövlət qoruq əraziləri (cəmi torpaqların %) 0.1 (1997) 0.23 (2012) 3. Məməlilər (yox olmaq təhlükəsi olan cinslərin sayı) … 14 (2012) 4. Quşlar (yox olmaq təhlükəsi olan cinslərin sayı) … 36 (2012) 5. Hündür bitkilər (yox olmaq təhlükəsi olan növlərin sayı) … … 6. Sürünən və amfibilər (yox olma təhlükədə olan cinslər) 5.0 (2008) 13 (2010) E. Şəhər Əraziləri 1. Şəhər əhalisi (milyon) 3.9 4.9 (2012) 1. Şəhər əhalisi (cəmi əhalinin %) 53.7 53.1 (2012) 2. Adambaşına düşən sudan istifadə (litr/gün) … 56.9 (2012) 3. Çirkli suların təmizlənməsi (%) … 21.4 (2012) 4. Adambaşına düşən bərk tullantı hasilatı (kq/gün) … 338 (2012)

ÜDM = ümumi daxili məhsil, kq = kiloqram, kqoe = neft ekvivalenti kiloqramı, km2

= kvadrat kilometr, PPP = alıcılıq qabiliyyətinin pariteti. Mənbələr: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi, Karbon Dioksid İnformasiya Təhlili Mərkəzi, Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı, Beynəlxalq Təbiətin Qorunması İttifaqı, BMT-nin Uşaq Fondu, BMT-nin Ətraf Mühit Proqramı, BMT-nin Statistika Bölməsi, Dünya İnkişaf Göstəriciləri, Dünya Əhalisinin Perspektivləri, Dünya Urbanizasiya Perspektivləri və Dünya Bankı.

7

Cədvəl 5: İnkişafın Əlaqələndirilməsi Matrisi

Sektorlar və Mövzular

Cari AİB Strategiyası və/və ya Fəaliyyəti

İnkişaf Sahəsindəki Digər Tərəfdaşların Strategiyaları və/və ya Əsas Fəaliyyəti

Çoxtərəfli Qurumlar və BMT Sistemi Ikitərəfli

Sector

Kənd Təsərrüfatı Bir başa fəaliyyət yoxudr AB FAO IFAD ATƏT IsİB Dünya Bankı

Kənd Təsərrüfatı və Kəndlərin inkişafı (büdcə dəstayi) Ərzaq təhlükəsizliyi Toxumların inkişafı Dəyər zəncirinin təhlili Elektron kənd təsərrüfatı kəndlərin inteqrasiya və inkişafı Kənd Təsərrüfatı Suvarma və drenaj Kənd təsərrüfarınta rəqabət

GIZ JİCA SECO TİKA USAID

Dəyər zəncirinin inkişafı Agro-processing Meliorativ tədbirlər üçün avadanlıq və kənd təsərrüfatının idarə olunması Bazarların stimullaşdırılması Suvarma və təbii məhsul Dəyər zəncirinin inkişafı Ticarətə dəstək

Təhsil Bir başa fəaliyyət yoxudr AB İLO BMT İP UNICEF Dünya Bankı

Peşə təhsili İkinci dərəcəli təhsil Peşə təhsili Peşə təhsili Məktəbəqədər /inclusive təhsil İbtidai təhsil Fəlakətə qarşı tədbir proqramı Orta təhsil İkinci dərəcəli təhsil

European Training Foundation GIZ JICA South Korea SECO World Vision

Peşə təhsili Peşə təhsili Gənc Liderlər üçün treninq Təhsil şəbəkəsi Peşə təhsili İkinci dərəcəli təhsil İbtidai təhsil Peşə təhsili

Energetika Elektrik enerjisinin paylanması qurğularının təkmilləşdirilməsi Elektrik enerjisinin nəqli sistemi və onun səmərəliliyinin təkmilləşdirilməsi

AYİB Aİ İİB

Elektrik stansiyasının təmiri Enerjidən səmərəli istifadənin maliyyələşdirilməsi Sənayedə enerjidən səmərəli istifadəyə investisiya proqramı Enerjiyə qənaət Elektrik stansiyalarının tikintisi

Almaniya Yaponiya KfW

330-KV gücündə ötürücü xəttin quraşdırılması Uyğunlaşdırılmış silsilədə istifadə olunan qaz turbini enerji hasilatı stansiyalarının tikintisi Alternativ və bərpa olunan

8

Sektorlar və Mövzular

Cari AİB Strategiyası və/və ya Fəaliyyəti

İnkişaf Sahəsindəki Digər Tərəfdaşların Strategiyaları və/və ya Əsas Fəaliyyəti

Çoxtərəfli Qurumlar və BMT Sistemi Ikitərəfli

ATƏT BMT-nin İnkişaf Proqramı

Cənub elektrik stansiyası Binalarda enerj səmərəliliyi Davamlı enerji mənbələrinin təşviq edilməsi

Norveç

enerji mənbələri Enerji səmərəliliyinin audit yoxlaması, binalar üçün sertifikatlaşdırma və qaydalar

Səhiyyə Bir başa fəaliyyət yoxudr AB UNFPA UNICEF WHO

Kadr Potensialının gücləndirilməsi (Əmək və əhalinin sosial müdafıəsi Nazirliyi) Reproduktiv saglamlıq Qida, uşaq əlilliyinin qarşısının alınması, HİV mübarizə Səhiyyə islahatları

Rostropovich–Vishnevskaya Fondu TIKA

Elektron xəstəlik araşdırma sisteminin yaradılmas; Vaksinasiya proqramının tərtib edilməsi Kadr potensialının gücləndirilməsi (Səhiyyə Nazirliyi)

Nəqliyyat Davamlı şəhər nəqliyyatı Yolların təkmilləşdirilməsi (magistral yollar, dolama yollar, yerli yollar) Dəmir yolu sektorunun inkişafı

AYİB Aİ İİB Dünya Bankı

Regional və ikinci dərəcəli yollar, AzərYola satınalma və icrada dəstək Beynəlxalq logistika mərkəzləri Yollar Magistrallar və ikinci dərəcəli yollar Dəmir yolu ticarəti, nəqliyyat sadələşdirilməsi

Çex Eksim Bank Koreya Şinhan Bank JİCA

Yollar Dəmir yolu layihəsi Yollar Yol idarəçiliyi, intelektual nəqliyyat sistemi

Su və Kanalizasiya Sistemi

Aşağı karbonlu və iqlimdən müdafiə olunan su təchizatı və kanalizasiya sistemi xidmətlərinin tikintisi və bərpası Bərk tullantıların idarəolunması

Aİ

Tullantı idarəçiliyi və ətraf mühit haqda məlumatların idarə olunması Kənd bələdiyyələri tərəfindən təhlükəsiz suyun təchiz olunması

Yaponiya KfW Koreya

Rayon şəhərlərində su təchizatı və kanalizasiya sisteminin yaxşılaşdırılması Su və kanalizasiya sistemi Abşeron yarımadasında su

9

Sektorlar və Mövzular

Cari AİB Strategiyası və/və ya Fəaliyyəti

İnkişaf Sahəsindəki Digər Tərəfdaşların Strategiyaları və/və ya Əsas Fəaliyyəti

Çoxtərəfli Qurumlar və BMT Sistemi Ikitərəfli

Su ehtiyatlarının idarə olunması (regional TY; planlaşdırılnmışdır)

Sektorda şəhər xidmətlərinin idarə olunması və islahatlar

İİB ATƏT BMT-nin İnkişaf Proqramı Dünya Bankı

Çayların İdarəedilməsi Su təchizatı; daşqından müdafiə; suvarma; tullantı emalı Çay hövzələrinin idarəedilməsi Daşqına hazırlıq Bərk tullantıların idarəolunması Iqlim dəyişikliyi risklərinin su\daşqın idarəçiliyinə inteqrə edilməsi Su təchizatı və kanalizasiya sistemi Bərk tullantıların idarəolunması

(KOICA) OXFAM Səudiyyə İnkişaf Fondu SECO

çatışmazlığının həll olunması Seçilmiş kəndlərdə təmiz su verilişi Su təchizatı və kanalizasiya sistemi Su və kanalizasiya sistemi

Mövzu

Ətraf Mühit Mərkəzi və Qərbi Asiyada ətraf mühitin qorunması tədbirlərinin təkmilləşdirilməsi Qərbi və Mərkəzi Asiyada torpaqların alınması və köçürülmə müdafiə vasitələrinin müasirləşdirilməsi (TY) Iqlim dəyişikliyi sahəsində müdaxilə

Aİ ATƏT UNDP

Havanın keyfiyyətinin idarə olunması Fəlakət hallarının qarşısının alınması, onlara hazırlıq və reaksiya, Şirin suların və dəniz mühitinin qorunması Iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşma Gənclərin iştirakının artırılması Ətraf mühit üçün ictimai işlər Yaşıl iqtisadiyyat Ekoloji İnformasiya Sistemi Ekoloji təhlükələrdən mühafizə, iqlim dəyişikliyi, meşə yanğınlarından mühafizə, nef tullantılarından təmizləmə Meşə və otlaq idarəçiliyi

GİZ KfW Korea OXFAM

Biomüxtəlifliyin davamlı idarəolunması (regional)ç Trans-sərhəd qoruq əraziləri Meşələrin İdarəedilməsi Kənd biomüxtəlifliyi və adaptasiya. Kurikulum hazırlama Təbii qoruqlar Əqli müəlkiyyət hüququ Fəlakətə ahzirliq və iqlim dəyişikliyi adaptasiyası

10

Sektorlar və Mövzular

Cari AİB Strategiyası və/və ya Fəaliyyəti

İnkişaf Sahəsindəki Digər Tərəfdaşların Strategiyaları və/və ya Əsas Fəaliyyəti

Çoxtərəfli Qurumlar və BMT Sistemi Ikitərəfli

UNCEF Dünya bankı

Kurikulum hazırlanması Meşə qanunlarının icras

Özəl Sektorun İnkişafı*

Sement istehsal edən şirkətin (“Holcim (Azərbaycan)” ASC, keçmiş “Qaradağ Sement”) birgə maliyyələşməsi Ticarətin maliyyələşməsi Kəndlərə maliyyə vəsaitlərin təmin edilməsinin təşviqi

AYİB Aİ İsİB BMK ATƏT Dünya Bankı

Holcim-ə kredit (Azərbaycan erbaijan). Orta miqyaslı şirkətlərə birbaşa kredit vermə proqramı, Orta miqyaslı holdinqlər üçün birgə maliyyələşdirmə , KOS-lara məsləhət xidmətləri , Özəl şirkətlərdə texniki və kommersiya kompleks yoxlama KOS-lara dəstək (East Invest) Regional inkişaf,Turizm Sahibkarlığa dəstək və investisiya layihələri Biznes mühitinin yaxşılaşdırılması KOS-lar üçün hüquq məsləhət mərkəzləri Maliyyə istehlakçısının müdafiəsi və maliyyə savadlılığı, Korporativ cavabdehliyi, MK-lərin iqtisadi rifahının yaxşılaşdırılması

Almaniya Yaponiya Koreya Isveçrə TİKA USAID

Özəl sektorun inkişafı Ticarət siyasəti, biznesin inkişafı, peşə təhsili, Alman Azərbaycan Cəmiyyəti, özəlləşçdirmə üçün məsləhət. Regional İqtisadi İnkişaf, maliyyə sistemi üçün siyasi tədbirlər və KOS inkişafı Biznes mühiti Maktoiqtisadi dəstək, səhm bazarının formalaşdırılması, Əqli mülkiyyət hüquqları Maliyyə istehlakçının qorunması və maliyyə savadlılığı (Dünya Bankı ilə birlikdə) Turizm Ticarət ilə bağlı qanunvericiliyin hazirlanması

Digərləri Mərkəzi və Qərbi Asiyada gender inklüziv inkişafın təşviq edilməsi (TY 7563) Mikromaliyyənin inkişafı

AYİB Aİ İİB BqMT

Maliyyə Sektorunda Gender Bərabərliyi Qadınlara dəstək, ədliyyə islahatları, media inkişafı, seçkilər, torpağın qeydiyyat sistemi, mülkiyyət hüququ, Qadınlara dəstək Qadım qaçqınlar

Avstriya GIZ Yaponiya Kvinna til Kvinna

Sülhün bərqərar olması Yerdə siyasi qərarların alınmasında iştirak, şəfafflıq, Dövlət xidmətləri və s. Fəlakətlərin qarşısının alınması və idarəolunması Münaqişə həlli, ana səhhətinin qorunması

11

Sektorlar və Mövzular

Cari AİB Strategiyası və/və ya Fəaliyyəti

İnkişaf Sahəsindəki Digər Tərəfdaşların Strategiyaları və/və ya Əsas Fəaliyyəti

Çoxtərəfli Qurumlar və BMT Sistemi Ikitərəfli

ATƏT UNDP UNFPA UNICEF Dünya Bankı

Gender mərkəzi, biznes mübarizə, Kənd qadınları üçün biznes imkanları Gender statistikası, məişət zorakarlığı Uşaq nigahları, qidalanma Meta məlumatın hazırlanması yoxsulluq təhlili

KOREA OXFAM TİKA

Elektron hökumət təlim mərkəsi İcma əsaslı riklərin qarşısının alınması Qadın məsələlərinin müdafiəsi

* Səhmdar kapital qoyuluşu daxil edilmir. AİB = Asiya İnkişaf Bankı, AYİB = Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı, Aİ = Avropa İttifaqı, FMO = Danimarka İnkişaf Bankı, IBA = Azərbaycan Beynəlxalq Bankı, İİB = İslam İnkişaf Bankı, BMK = Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası, BqMT = Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı, KfW = Kreditanstalt für Wiederaufbau, KOICA = Koreya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Agentliyi, MKOS = mikro, kiçik və orta müəssisələr, OFID = OPEC Beynəlxalq İnkişaf Fondu, ATƏT = Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı, Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit, SECO = İqtisadi Məsələlər üzrə Dövlət Katibliyi State, TY = texniki yardım, UNDP = BMT-nin İnkişaf Proqramı, UNFPA = BMT-nin Əhali Fondu, UNICEF = BMT-nin Uşaq Fondu, USAID = ABŞ-nın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi. Mənbələr: Asiya İnkişaf Bankı, Avropa İttifaqının Azərbaycandakı Nümayəndəliyi, AYİB, Yaponiya Səfirliyi, İsveçrə Səfirliyi, IFC, Islam İnkişaf Bankı, KOICA, UNDP, USAID, Dünya Bankı.

12

Cədvəl 6: Portfel Göstəriciləri—Portfel Məbləğlər və Qiymətlər (dövlət zəmanətli kreditlər, 31 dekabr 2013 tarixindən)

Xalis Kredit

Məbləği Cəmil Davam edir Potensial Problem Problemli

Sector ($ million) (%) (no.) (%) (no.) (%) (no.) (%) (no.) (%)

Kənd təsərrüfatı və təbii ehtiyatlar - - - - - - - - - - Təhsil - - - - - - - - - - Energetika 160.00 13.5 1 16.7 1 100.0 - - - - Maliyyə - - - - - - - - - - Səhiyyə və sosial müdafiə - - - - - - - - - - Sənaye və ticarət - - - - - - - - - - Dövlət sektor idarəçiliyi - - - - - - - - - - Nəqliyyat və informasiya və kommunikasiya texnologiyaları 650.07 54.9 3 50.0 3 100.0 - - - - Su təchizatı və digər bələdiyyə infrastruktur və xidmətləri 375.00 31.6 2 33.3 1 50.0 1 50.0 - - Bir neçə sektor - - - - - - - - - -

Total 1,185.07 100.0 6 100.0 5 83.3 - 16.7 0 0.0

No. = say. Mənbə: Asiya İnkişaf Bankının electron bazası

13

Cədvəl 7: Portfel Göstəriciləri— Kreditin Verilməsi və Resursların Xalis Axını (dövlət zəmanətli kreditlər, 29 aprel 2013 tarixindən)

Kreditin Verilməsi və Köçürülməsi AKR AİF Cəmi

Kreditin Verilməsia

Hesabdan çıxarılması üçün mövcud cəmi vəsaitlər ($ milyon) 1,229.55 10.07 1,239.62 Ödənişlmiş kredit ($ milyon, yekun) 470.89 6.25 477.14 Ödəmə faiz nisbəti (ayrılmış məbləğ/cəmi əldə olan) 38.30 62.11 38.49 Ödnişlər ($ milyon, son il) 146.55 1.76 148.31 Ödəmə nisbəti (%)

b 16.19 31.50 16.28

Resursların Xalis Axını ($ milyon)c

2008 2.87 8.62 11.49 2009 34.58 14.73 49.31 2010 34.84 4.65 39.49 2011 109.77 (0.84) 108.93 2012 149.08 0.73 149.81 2013 161.02 (0.64) 160.38

AİF = Asiya İnkişaf Fondu, AKR = adi kapital resursları. a 2012-ci ildə kreditin verilməsi ilə bütün kreditləri daxil edir.

b İl ərzində ayrılan kreditlərin ilin əvvəlində ödənməmiş xalis kredit balansına nisbəti minus il ərzində ləğvetmələr. İl

ərzində səmərəli kreditlər ödənməmiş kreditlərin başlanğıc balansına əlavə edilir. c Özəl sektor layihələrini daxil edir.

Mənbə: Asiya İnkişaf Bankının təxmini hesablamaları.

14

Cədvəl 8: Layihənin Uğur Halları (dövlət zəmanətli kreditlər, 2000–2012)

Sektor

Çox uğurlu Uğurlu Qismən Uğurlu Uğursuz Qiymətləndiril

məmiş Cəmi

No. % No. % No. % No. % No. % No. %

Kənd təsərrüfatı və təbii ehtiyatlar 0.00 0.00 1.00 100.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00 Nəqliyyat və informasiya və

kommunikasiya texnologiyaları 0.00 0.00 2.00 100.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00

Su təchizatı və digər bələdiyyə infrastruktur və xidmətləri

0.00 0.00 0.00 0.00 1.00 100.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00

Cəmi 0.00 0.00 3.00 75.00 1.00 25.00 0.00 0.00 0.00 0.00 4.00 100.00

Mənbə: Asiya İnkişaf Bankının təxmini hesablamaları.

15

Cədvəl 9: Portfolionun İcra Vəziyyəti (dövlət zəmanətli kreditlər, 31 dekabr 2012 tarixindən)

Sektor

Kredit

No. Adı

Xalis Kredit Məbləği

Yekun Verilən Kreditlər Təsdiqlən

mə tarixi Qüvvəyə minmə

Tamamlanma tarixi

AKR AİF AKR AİF İlkin Dəyişmiş

($ milyon) ($milyon) ($milyon) ($milyon) (gün/ay/il) (gün/ay/il) (gün/ay/il) (gün/ay/il)

EN 2437 Elektrik Enerjisinin Ötürülməsi Sisteminin Genişləndirilməsi Layihəsi

160.00 0.00 134.33 0.00 10/09/08 26/01/09 30/06/12 31/12/13

2354/2355

MFF Yol Şəbəkəsinin İnkişaf Proqramı – Layihə 1

190.00 10.07 86.98 6.25 04/10/07 03/03/08 30/06/10 30/06/15

2831 MFF Yol Şəbəkəsinin İnkişaf Proqramı – Layihə 3

200.00 0.00 25.00 0.00 14/12/11 23/10/12 31/12/14 31/12/16

2921 MFF İkinci Yol Şəbəkəsinin İnkişaf Proqramı – Layihə 1

250.00 0.00 0.00 0.00 25/10/12 30/07/13 31/12/16 --

2571 MFF Şəhər Su Təchizatı və Kanalizasiya Sistemi İnvestisiiya Proqramı – Layihə 1

75.00 0.00 55.21 0.00 14/10/09 17/02/10 30/06/13 30/06/14

2842 MFF Şəhər Su Təchizatı və Kanalizasiya Sistemi İnvestisiiya Proqramı – Layihə 2

300.00 0.00 114.84 0.00 22/12/11 20/09/12 30/06/17 --

3079 MFF Şəhər Su Təchizatı və Kanalizasiya Sistemi İnvestisiiya Proqramı – Layihə 3

150.00 0.00 0.00 0.00 05/12/13 - 31/05/18 --

1,325.00 10.07 416.36 6.25 Cəmi

AİF = Asiya İnkişaf Fondu; KT = kənd təsərrüfatı və təbii ehtiyatlar; EN = energetika; No. = say; AKR = adi kapital resurslar; NQ = nəqliyyat və informasiya və kommunikasiya texnologiyaları; ST = su təchizatı və bələdiyyə infrastruktur və xidmətləri. Mənbə: Asiya İnkişaf Bankı.