İLK KÜLTÜR MERKEZLERİ 11.3.1 / 11.3.2

@cgrfysvr @cgrfysvr

Medeniyet (Uygarlık) Nedir?

Bir ülke ya da topluluğa ait maddi manevi

unsurların yanı sıra fikir,sanat,bilim ve

teknoloji çalışmaları ile ilgili niteliklerin

tamamını ifade eder.Uygarlığın gelişimine

katkı sağlayan ilk medeniyetler şunlardır;

İlk Medeniyetler Nerelerde Kurulmuştur?

İlk medeniyetler genel olarak orta kuşağın ılıman iklim

özelliğine sahip bölgeleriyle,verimli topraklar ve su kay-

nakları çevresinde kurulmuştur.Ticari faaliyetler top-

lumlar arasında etkileşimi hızlandırmış ve medeniyetin

gelişimine katkı sağlamıştır.

1-) Mezopotamya Medeniyeti

Fırat ve Dicle Nehirleri arasında

kurulmuştur.Sümerler,Babilliler,

Akadlar,Elamlar bölgede kurulan

medeniyetlere örnek olarak

verilebilir.Sulama kanalları,

bataklık kurutma sistemleri,

kerpiç, yazı ve tekerlek

uygarlığa başlıca katkılarıdır.

1

2-) Mısır Medeniyeti

Nil Havzasında kurulmuştur.Etrafı

çöl ve denizler ile çevrili olduğu için

Mısır Medeniyeti uzun ömürlü ve

kendine özgü bir medeniyet olarak

kalmıştır.Matematik,geometri,tıp,

eczacılık,mimari alanlarında geliş-

meler kaydedilmiştir.Güneş takvimi

ve kendilerine özgü hiyeroglif yazısı

uygarlığa katkılarındandır.

2

3-) Akdeniz Medeniyeti

Akdeniz Havzasında kurulmuştur.

Fenike,İyonya,Lidya,Yunan ve Roma

Medeniyetlerinden oluşmaktadır.

Denizcilik alanında gelişmişlerdir.

Mimari,şehirleşme,alfabe,ticaret,

yolları ve para uygarlığa katkılarıdır.

4-) İnka Medeniyeti

And Dağları üzerinde kurulmuştur.

Peru,Şili,Ekvador ve Bolivya sınırla-

rı içerisinde yer alır. Patates tarımı

teras yöntemi ,taş işçiliği,güneş

saati ve güneşin hareketleri konu-

sunda eserleri , çalışmaları vardır.

3

4

5

6-) Çin Medeniyeti:

Sarı Irmak ve Gök Irmak nehirleri arasında

kurulmuştur.Dünyanın en eski uygarlıkla-

rındandır.İpek yolu ticaretin gelişimine ve

kültürler arası etkileşime büyük katkı sağ-

lamıştır.Barut,matbaa,mürekkep,pusula,

kağıt gibi pek çok buluşu uygarlığa kazan-

dırmışlardır.İpekli dokuma,heykel,

mimaride son derece gelişmişlerdir.

5-) Aztek ve Maya Medeniyeti

Aztekler Meksika’da kurulmuş-

tur.Sulama , bataklık kurutma

alfabe,takvim çalışmaları vardır.

Mayalar Orta Amerika’da kurul-

muştur.Tarım,mimari,sanat,mat

ematik ve astronomi alanlarında

eserleri ve çalışmaları vardır.

7-) Hint Medeniyeti:

İndus ve Ganj nehirleri çev-

resinde kurulmuştur.Tarım

matematik,mimarı alanla-

rında çalışmalar mevcuttur.

Baharat Yolu’nun başlangıç

noktasıdır.Halk kast sistemi

ile sınıflara ayrılmıştır.

6 7

KÜLTÜR BÖLGELERİ 11.3.1 / 11.3.2

@cgrfysvr @cgrfysvr

Kültür Nedir?

Bir topluma veya halk topluluğuna özgü sanat

eserleri,inanç,dil,din,düşünce,tutum,davranış,örf,

adetler gibi maddi ve manevi değerlerdir.

Kültür Ocağı Nedir?

Bir kültürün doğduğu,ortaya çıktığı ve dünyaya yayıldığı yere kültür ocağı adı verilir.

Dünyadaki Başlıca Kültür Bölgeleri Nereleridir?

Kültürü Oluşturan Unsurlar Nelerdir?

Manevi Unsurlar

Dil,Din ve İnançlar

Örf ve Adetler

Hukuk ve Ahlak Kuralları

Dünya Görüşü

Komşu Kültürler

Siyasal Örgütlenme

Batı Avrupa Kültür Bölgesi İslam Kültür Bölgesi Slav-Rus Kültür Bölgesi Latin Amerika Kültür Bölgesi

Hint Kültür Bölgesi Çin Kültür Bölgesi Pasifik Kültür Bölgesi Afrika Kültür Bölgesi

Batı Avrupa Kültür Bölgesi:Dünyanın en büyük kültür bölgesidir.En iyi temsilcisi Abd ve Kanada’

yı içine alan Anglo-Amerika’dır.En yaygın dil Hıristiyanlıktır.

İslam Kültür Bölgesi:Batıda Kuzey Afrika’dan kuzeydoğuda Orta Asya’ya uzanır.

Latin Amerika Kültür Bölgesi:Orta ve Güney Amerika’yı kapsar.İspanya ve Portekiz’in etkisi var.

Slav-Rus Kültür Bölgesi:Doğu Avrupa’dan Kuzey Asya’ya uzanır.İskandinav ve Bizans kültüründen

etkilenmiştir.

Afrika Kültür Bölgesi:Etnik,dil ve din özellikleri bakımından çok çeşitli toplumlar bulunmaktadır.

Çin Kültür Bölgesi:Eski ve zengin bir kültürel birikime sahiptir.Budizm ve Konfüçyanizm yaygındır.

Hint Kültür Bölgesi:Hinduizm etrafında şekillenmiştir.Nüfus bakımından yoğun bir bölgedir.

Pasifik Kültür Bölgesi:En az nüfuslu ve en az etkilenen kültürdür.Pasifik Adalarında yaygındır.

Maddi Unsurlar

Coğrafi Konum

Toprak Özellikleri

Su Özellikleri

İklim Özellikleri

Yeryüzü Şekilleri

Simgeler

Kültürel Miras Nedir?

Geçmişten günümüze kalan anıt,mabet,heykel,kale

saray,şehir gibi somut değerler ile dil,din,ahlak ku-

ralları,geleneksel müzik,geleneksel dans,örf ve

adetler gibi soyut değerlerdir.

TÜRK KÜLTÜRÜ 11.3.3

@cgrfysvr @cgrfysvr

Türk Kültürünün Kültür Ocağı Neresidir?

Dünyanın en eksi kültürlerinden olan Türk kültürü

ilk olarak Orta Asya’dan çıkmış ve doğal şartların

etkisiyle şekillenmiştir.Kültür ocağımız Orta Asya’dır

Bozkır kültürü olarak da adlandırılan Türk kültürün-

de çadır,at ve demirin etkisi büyüktür.

1-) Türkiye Türkleri

2-) Balkan Türkleri

3-) Gagavuz Türkleri

4-) Kazaklar

5-) Özbekler

6-) Kırgızlar

7-) Türkmenler

8-) Karakalpaklar

9-) Uygurlar

10-) Salarlar

11-) Tatarlar

12-) Çuvaşlar

13-) Başkurtlar

14-) Hazar Türkleri

15-) Ahıska Türkleri

16-) Azerbaycan Türkleri

17-) Dağıstan Türkleri

18-) Kumuklar

19-) Karaçaylar

20-) Balkarlar

21-) Nogaylar

22-) Stavropol Türkleri

23-) Yakut Türkleri

24-) Altay Türkleri

25-) Hakaslar

26-) Tuva Türkleri

27-) Tobol Tatarları

28-) Barabalar

29-) Şor Türkleri

30-) Çulım Türkleri

31-) Kumandılar

32-) Kandak Türkleri

33-) Tofa Türkleri

34-) Uranhaylar

35-) IrakTürkleri

36-) Suriye Türkleri

37-) Kıbrıs Türkleri

38-) Kaşgaylar

39-) Hamse Türkleri

40-) Karay Türkleri

41-) Kırım Türkleri

42-) Avrupa’daki Türkler

Türk Kültürünün Genel Özellikleri Nelerdir?

Türk kültürüne ait izlere Çin’den başlayıp Fas’a, Avrupa’da ise Balkanlar'dan Macaristan’a kadar

geniş bir coğrafyada rastlamak mümkündür.Türk kültürünün genel özellikleri şu şekildedir:

1-) Çok Köklü ve eskidir.

2-) Hem göçebe hem de yerleşik özellikler taşır.

3-) Tarım ve hayvancılığın etkisi vardır.

4-) Karasal iklime ait maddi manevi izler taşır.

5-) Birçok kültürü etkilemiş ve etkilenmiştir.

6-) İnsan sevgisi ve dünya barışını temel alır.

Türk Kültürünün Sembolleri Nelerdir?

# Halı ve Kilim # Ebru Sanatı # Köprü

# Yağlı Güreşler # Cirit Sporu # Kervansaray

# Ev -Mimari # Çadır-At # Çeşme

# Cami-Külliye # Demir # Türk Kahvesi

# Han-Hamam # Kitabeler # Baklava

Türk Dünyası

Truva

Smrnya

Efes

Milet

Likya

Sardes

Kargamış

Kültepe

Alişar

Hattuşaş

Alacahöyük

Gordion

Tuşpa

Yarımburgaz

Hacılar Çatalhöyük

Çayönü

Göbeklitepe

1 2 3 4 5

MEDENİYETLER MERKEZİ ANADOLU 11.3.4

@cgrfysvr @cgrfysvr

Anadolu Neden Farklı Medeniyetlere Ev Sahipliği Yapmıştır?

İklim şartlarının uygunluğu,verimli tarım alanları ve su kaynakları ile Orta kuşakta yer alan Anadolu tarihin en eski dönemlerinden itibaren pek

çok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır.Bu topraklarda kurulun kültür ve imparatorluklar Anadolu’da derin izler bırakmış ve Anadolu medeniyetinin

ortaya çıkmasına vesile olmuştur.Yarımburgaz (İstanbul), Tekkeköy (Samsun), Karain, Beldibi ve Belbaşı (Antalya) mağaraları Anadolu toprakla-

rında Paleolitik döneme ait ilk yerleşme alanlarına örnek verilebilir. Neolitik Çağ’da Anadolu’da bilinen ilk yerleşme alanlarına da Çatalhöyük

(Konya), Hacılar (Burdur),Çayönü (Diyarbakır) ve Göbeklitepe (Şanlıurfa) örnek verilebilir.

1-) İyonlar:

Ege kıyılarında şehir

devletleri şeklinde

kurulmuştur.Deniz

ticareti gelişmiştir.

Özgür düşünce orta-

mı bilimin gelişmesi-

ni sağlamıştır.Tales,

Hipokrat,Pisagor,

Herodot,Homeros

gibi düşünürler yetiş-

tirmişlerdir.Artemis

Tapınağı İyonlar’a

4-) Hititler:

Anadolu’da kurulan

ilk medeniyettir.

Kızılırmak çevresinde

kurulmuştur.Başkent

Hattuşaş’tır.Tarım,

hayvancılık,ticaret

ile uğraşmışlardır.İlk

yazılı anlaşma,tarih

yazıcılığı,Pankuş

Meclisi, Yazılıkaya

ve İvriz kabartmaları

Hititler’e aittir.

2-) Lidyalılar:

Gediz ve Küçük Menderes nehirleri çevresinde

kurulmuştur.Ticaretle uğraşmanın yanı sıra

parayı bularak takas usulü ticarete son ver-

mişlerdir.Tarihteki önemli ticaret yollarından

olan Kral Yolu’nu yapmışlardır.Başkentleri

Sard (Manisa) şehridir.

aittir. 3-) Frigler:

Sakarya Nehri çevresinde günümüz

Polatlı yakınlarında kurulmuştur.

Başkentleri Gordion şehridir.Tarım

ve hayvancılıkla uğraşmışlardır.

Kilim,çengelli iğne,kiremitleri ile

ünlüdür.Tümülüs mezarları vardır.

5-) Urartular:

Van yakınlarındaki Tuşpa’yı

başkent yapan Urartular hay-

vancılık,madencilik,taş işçiliği

ile geçim sağlamışlardır.Baraj

ve sulama kanalların inşa et-

mişlerdir.

Diğer Medeniyetler:

Anadolu uygarlığına sırasıyla

Roma,Bizans,Selçuklu ve Os-

manlı İmparatorlukları büyük

katkılar sağlamıştır.Saraylar,

yollar,köprüler,hamamlar,su

kemerleri,köşkler,camiler vb

mimari yapılar inşa edilmiştir.