Literaire ontwikkelingen in de 16 de en 17 de eeuw Hoofdzaken.
-
Upload
saskia-smit -
Category
Documents
-
view
215 -
download
0
Transcript of Literaire ontwikkelingen in de 16 de en 17 de eeuw Hoofdzaken.
Literaire ontwikkelingen in de 16de en 17de eeuw
Hoofdzaken
Schrijver en publiek
• Middeleeuwen in opdracht van kerk of adel, vaak schrijver anoniem..
• 16de en 17de eeuw volkstaal, met schrijver. Opdracht vanuit stadsbestuur of particulier.
Schrijvers verzameld in rederijkerskamers.
?
Petrarca
• Italiaanse dichter, schreef liefdesgedichten in sonnet-vorm.
• Navolging van Petrarca petrarkisme.– Onvervulde liefde– in de ik-vorm– Liefde stereotiep: blonde haren, rode lippen (bij
Petrarca: Laura)– Vaste symbolen– Veel paradoxen (liefde is mooi, maar doet pijn)– Literair spel
Sonnet
Emblematiek
• Motto (opschrift)• Pictura (afbeelding)• Subscriptio (uitleg)
Doel: literair spel en wijze les.
Didactiek
• Spannende, ontroerende verhalen waarin morele lessen en algemene waarheden liggen opgesloten.
• Jacob Cats
Doel: opvoeden van het volk!
Liederen
• Bloeiende zangcultuur (toegankelijkheid)– Veel boeken met liederen rondom petrarkistiche
liefde• Bedoeld voor de jeugd
– Via muziek: sociaal sterker worden en erotische spanningen kanaliseren.
BREDERO! Indeling liedboek:- Boertig (komisch)- Amoreus (liefde)- Aandachtig (religieus)
Toneel
Ernstig toneel :- Vijf bedrijven- Hooggeplaatst persoon- Verheven taalgebruik- Onderwerp ontleend aan Oudheid- Eenheid van tijd, plaats en
handeling.- Ondergang van de hoofdpersoon
Ontwikkeling: via rederijkerskamers naar de Nederduytsche Academie (Coster), naar uiteindelijk de Amsterdamse Schouwburg .
Van duidelijke directe lessen, naar spiegelend toneel (het publiek wordt een spiegel voorgehouden).
Komisch toneel (naar voorbeeld van Cicero):- Vijf bedrijven- Herkenbare types, deugden
en ondeugden- Moraliserend en didactisch- Dagelijks leven
Twee soorten: retorisch-didactisch (morele les wordt vooral talig overgebracht) en Aristotelisch (hoofdpersoon met innerlijk conflict en maakt verkeerde keuze: morele les komt terug in handelingen.)