Linux Sunucu Dünyası

Kerem ERZURUMLUkerem@linux.org.tr

http://www.penguen.net

Sunumun Amacı

• Katılımcılara Linux üzerinde çalışmakta olan sunucu uygulamalar ile ilgili genel bilgiler vermek,

Sunum Planı

• Sunucu Nedir?

• Linux'un Sunucular İçindeki Yeri• Temel Sunucular

– Uzak Yönetim Sunucuları– DNS Sunucusu– Web sunucusu ve Eklentileri– E-posta Sunucuları– Veritabanı Sunucuları– Dosya Sunucu– Vekil Sunucu– Fax Sunucu– Diğer Sunucular

Sunucu Nedir?

• Sunucu = “Server”

• “Server” “To Serve” fiilinden türemiş.

• “To Serve” = Sunmak

• Sunucu– Sürekli çalışır,

– Genellikle yedekli mimariye sahiptir,

– Gelen “isteklere” cevap verir,

– Diğer bilgisayarlara “hizmet” sunar,

– 7/24 çalışırlar,

– Yaşam alanları sistem odalarıdır.

Sistem Odaları

• Elektrik korumalı,– UPS

– Jeneratör

• Sıcaklık ve nem sabit (Genelde 20º),– Yedekli klima sistemleri

– Zeminden soğutma

• Güçlü İnternet Bağlantılı,– Tercihen yedekli

• Yükseltilmiş taban,

• Alçaltılmış tavan.

Sistem Odaları

Linux'un Sunucular İçindeki Yeri

• Donanım bağımsız,

• Az donanım ile çok iş,

• “Kapanmamak” üzere tasarlanmıştır,

• Değişiklik yapıldığında “reboot” istemez,• Uzaktan yönetimi çok kolay,

– 56K Modemle bile yönetilebilir,• İşletim sistemi ve sunucu uygulamaları ücretsiz,• Firma tekelinde değil,• Geniş destek imkanı,• Netcraft raporlarına göre her 100 web sunucusundan;

– 6'sı Linux– 2'si BSD– 1'i Microsoft

Uzaktan Yönetim Sunucuları

• En yaygını OpenSSH,– Metin tabanlı,– İstemci/Sunucu arası şifreli iletişim,– Düşük bantgenişliği kullanımı,– Kapı yönlendirme (port redirection) özelliği,

• Webmin– Web tabanlı,– Modüler,

• Tight VNC– Uzak masaüstü türünde,

DNS – Domain Name System

• Yazılan isimlerin IP’lere dönüşümünü sağlar

• Internet’in belkemiğidir• “bind”: DNS sunucusu• Dünya genelinde çalışanların %73'ü “bind”

DNS – Örnek Ayar Dosyası

$ORIGIN penguen.net.$TTL 86400@ IN SOA zerrin.penguen.net. kerem.penguen.net. (

2001112001 ; Serial43200 ; Refresh 12 hours3600 ; Retry 1 hour604800 ; Expire 1 week86400 ) ; Minimum 24 hours

IN A 193.140.236.44IN NS zerrin.penguen.net.IN MX mail.penguen.net.

zerrin IN A 193.140.236.44www IN CNAME zerrinmail IN CNAME zerrincizgiroman IN A 193.140.236.45

IN MX mail.penguen.net.

Web Sunucuları

• Çeşitli yazılımlar mevcut,• Ama genelde seçim tek; “Apache”,• Gelen http istemlerini karşılayarak istenilen

sayfaları sunan yazılımdır,• 96' dan beri en yaygın sunucu,• Netcraft'a göre web sunucularının %72'si,• SSI, PHP, JSP, ASP vb destekli,• SSL yeteneği mevcut,• Tek bir sunucu ile “binlerce” alan adı için

web hizmeti verebilir,

Web Sunucu Eklentileri

• Birçok eklenti modül olarak mevcut,

– Deflate,

– Mod_throttle,

– ...

• http://modules.apache.org

E-posta Sunucuları

• Gelen ve giden e-postaları yöneten yazılımdır

• Üç tercih söz konusu– Sendmail– Qmail– Postfix

E-posta - Sendmail

• Birden çok alanın e-posta adreslerini yönetebilir

• Ayar dosyası karışık olduğundan “m4” adı verilen bir makro dili aracılığı ile ayarları yapılır.

• İlk MTA'dır ve yaygın olarak kullanılır.

E-posta - Q-mail

• 1998'de 1.0 sürümü,

• Kullanılan sürüm 1.0 ,

• Basit, sade, hızlı, güvenilir.

E-posta - Postfix

• Sendmail ile uyumlu,

• Geçiş problemsiz,

• Yönetimi kolay,

• Esnek.

E-posta – Saz Arkadaşları

• ClamAV – Anti-Virüs,

• SpamAssassin – SPAM tespiti,

• BogoFilter – SPAM tespiti,

Veri Tabanı Sunucusu

• Verileri saklamanın en hızlı ve en güvenli yolu

• Linux için iki alternatif üzerinde durulabilir– MySQL (http://www.mysql.com)– PostgreSQL (http://www.postgresql.org)

VT - MySQL

• Gelişmiş bir metin dosyası olarak düşünülebilir,

• Tekiklemeler (trigger) henüz yok,

• Web uygulamaları için ideal,

• Metin aramaları çok hızlı,

VT - PostgreSQL

• Kökleri 1970'lere dayanır,

• İleri düzey bir veritabanı,

• SQL standartlarına tam uyumlu,

• Oracle'in PL/SQL diline uyumlu olan PL/pgSQL ile stored procedure yazılımı,

• Inheritance, Rule, View, İlişkisel Bütünlük, Trigger, İçiçe sorgu ve benzeri gelişmiş özellikler içerir,

• Performansı MySQL’e göre düşüktür,

• Performans konusunda Oracle ile yarışmakta.

Dosya Sunucuları

• NFS– Network File System, Unix tabanlı

sistemler için dosya sunucusu,

• Samba– Mikropsoft tabanlı sistemler için dosya

sunucusu,

Vekil Sunucusu

• İnternet bağlantılarını izleyip, kendisine bir kopya alarak bir sonraki istemi kendi üzerinden vererek interneti hızlandırır,

• Eklentiler ile içerik filtreleyebilir,

• Tercih edilen sistem “squid”.

Diğer Sunucular

• LDAP Sunucusu– OpenLDAP

• Fax Sunucusu– Hylafax

• FTP Sunucuları– Proftpd– Vsftpd– sftpd

• IP Telefon Sunucuları– Bayonne– GNU Gatekeeper

• Güvenlik Duvarı– Netfilter

Diğer Sunucular

• Çevrimiçi Sohbet Sunucusu– Jabber

• DHCP Sunucusu

• Saldırı Tespit Sunucusu– Snort

• Zaman Sunucusu– NTP

• Yedekleme Sunucusu– Bacula

Temel Linux Sunucusu Kurulumu

Seminer Sonu

Katılımcılılarımıza teşekkür ederiz

Kerem ERZURUMLUkerem@linux.org.tr

http://www.penguen.net