Língua Portuguesa – Wikipédia, A Enciclopédia Livre

16
Português Falado em: Ver geografia da língua portuguesa Total de falantes: Nativa: 250 milhões Total: 273 milhões Posição: 5.ª como língua nativa 6.ª como língua nativa e segunda língua Família: Indoeuropeia Itálica Românica Ítaloocidental Românica ocidental Galoibérica Iberoromânica Iberoocidental Galaicoportuguesa Português Escrita: Alfabeto latino Estatuto oficial Língua oficial de: Várias organizações internacionais Regulado por: Instituto Internacional da Língua Portuguesa; CPLP; Academia Brasileira de Letras (Brasil); Academia das Ciências de Lisboa, Classe de Letras (Portugal) Códigos de língua ISO 6391: pt ISO 6392: por ISO 6393: por (http://www.sil.org/iso639‐ 3/documentation.asp?id=por) Língua materna Língua oficial e administrativa Língua cultural ou de importância secundária Comunidades de minorias lusófonas Crioulo de base portuguesa Língua portuguesa Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre. A língua portuguesa, também designada portuguêsuma língua românica flexiva originada no galego português falado no Reino da Galiza e no norte de Portugal. Com a criação do Reino de Portugal em 1139 e a expansão para o sul como parte da Reconquista deuse a difusão da língua pelas terras conquistadas e mais tarde, com as descobertas portuguesas, para o Brasil, África e outras partes do mundo. O português foi usado, naquela época, não somente nas cidades conquistadas pelos portugueses, mas também por muitos governantes locais nos seus contatos com outros estrangeiros poderosos. Especialmente nessa altura a língua portuguesa também influenciou várias línguas. É uma das línguas oficiais da União Europeia, do Mercosul, da União de Nações SulAmericanas, da Organização dos Estados Americanos, da União Africana e dos Países Lusófonos. Com aproximadamente 280 milhões de falantes, o português é a 5ª língua mais falada no mundo, a 3ª mais falada no hemisfério ocidental e a mais falada no hemisfério sul da Terra. Durante a Era dos Descobrimentos, marinheiros portugueses levaram o seu idioma para lugares distantes. A exploração foi seguida por tentativas de colonizar novas terras para o Império Português e, como resultado, o português dispersouse pelo mundo. Brasil e Portugal são os dois únicos países cuja língua primária é o português. Entretanto, o idioma é também largamente utilizado como língua franca nas antigas colônias portuguesas de Moçambique, Angola, Cabo Verde, Guiné Equatorial, GuinéBissau e São Tomé e Príncipe, todas na África. Além disso, por razões históricas, falantes do português são encontrados também em Macau, no TimorLeste e em Goa. O português é conhecido como "a língua de Camões" (em homenagem a uma das mais conhecidas figuras literárias de Portugal, Luís Vaz de Camões, autor de Os Lusíadas)e "a última flor do Lácio" (expressão usada no soneto Língua Portuguesa, do escritor brasileiro Olavo Bilac ). Miguel de Cervantes, o célebre autor espanhol, considerava o idioma "doce e agradável". Em março de 2006, o Museu da Língua Portuguesa, um museu interativo sobre o idioma, foi fundado em São Paulo, Brasil, a cidade com o maior número de falantes do português em todo o mundo. Índice 12 9 países 1 entidade dependente 3 4 567 8 9 10 11 12

description

definição de português

Transcript of Língua Portuguesa – Wikipédia, A Enciclopédia Livre

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 1/16

    PortugusFaladoem: VergeografiadalnguaportuguesaTotaldefalantes:

    Nativa:250milhesTotal:273milhes

    Posio: 5.comolnguanativa 6.comolnguanativaesegundalngua

    Famlia: IndoeuropeiaItlicaRomnicataloocidentalRomnicaocidentalGaloibricaIberoromnicaIberoocidentalGalaicoportuguesaPortugus

    Escrita: AlfabetolatinoEstatutooficial

    Lnguaoficialde:

    VriasorganizaesinternacionaisReguladopor:

    InstitutoInternacionaldaLnguaPortuguesaCPLPAcademiaBrasileiradeLetras(Brasil)AcademiadasCinciasdeLisboa,ClassedeLetras(Portugal)

    CdigosdelnguaISO6391: ptISO6392: porISO6393: por(http://www.sil.org/iso639

    3/documentation.asp?id=por)

    Lnguamaterna

    Lnguaoficialeadministrativa

    Lnguaculturaloudeimportnciasecundria

    Comunidadesdeminoriaslusfonas

    Crioulodebaseportuguesa

    LnguaportuguesaOrigem:Wikipdia,aenciclopdialivre.

    Alnguaportuguesa,tambmdesignadaportugus,umalnguaromnicaflexivaoriginadanogalegoportugusfaladonoReinodaGalizaenonortedePortugal.ComacriaodoReinodePortugalem1139eaexpansoparaosulcomopartedaReconquistadeuseadifusodalnguapelasterrasconquistadasemaistarde,comasdescobertasportuguesas,paraoBrasil,fricaeoutraspartesdomundo. Oportugusfoiusado,naquelapoca,nosomentenascidadesconquistadaspelosportugueses,mastambmpormuitosgovernanteslocaisnosseuscontatoscomoutrosestrangeirospoderosos.Especialmentenessaalturaalnguaportuguesatambminfluenciouvriaslnguas.

    umadaslnguasoficiaisdaUnioEuropeia,doMercosul,daUniodeNaesSulAmericanas,daOrganizaodosEstadosAmericanos,daUnioAfricanaedosPasesLusfonos.Comaproximadamente280milhesdefalantes,oportugusa5lnguamaisfaladanomundo,a3maisfaladanohemisfrioocidentaleamaisfaladanohemisfriosuldaTerra.

    DuranteaEradosDescobrimentos,marinheirosportugueseslevaramoseuidiomaparalugaresdistantes.AexploraofoiseguidaportentativasdecolonizarnovasterrasparaoImprioPortuguse,comoresultado,oportugusdispersousepelomundo.BrasilePortugalsoosdoisnicospasescujalnguaprimriaoportugus.Entretanto,oidiomatambmlargamenteutilizadocomolnguafrancanasantigascolniasportuguesasdeMoambique,Angola,CaboVerde,GuinEquatorial, GuinBissaueSoTomePrncipe,todasnafrica.Almdisso,porrazeshistricas,falantesdoportugussoencontradostambmemMacau,noTimorLesteeemGoa.

    Oportugusconhecidocomo"alnguadeCames"(emhomenagemaumadasmaisconhecidasfigurasliterriasdePortugal,LusVazdeCames,autordeOsLusadas)e"altimaflordoLcio"(expressousadanosonetoLnguaPortuguesa,doescritorbrasileiroOlavoBilac ).MigueldeCervantes,oclebreautorespanhol,consideravaoidioma"doceeagradvel". Emmarode2006,oMuseudaLnguaPortuguesa,ummuseuinterativosobreoidioma,foifundadoemSoPaulo,Brasil,acidadecomomaiornmerodefalantesdoportugusemtodoomundo.

    ndice

    1 2

    9pases

    1entidadedependente

    3

    4

    5 6 78

    9

    10

    11

    12

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 2/16

    MapacronolgicomostrandoodesenvolvimentodaslnguasdosudoestedaEuropaentreasquaisoportugus.

    PoesiamedievalportuguesaDasquevejonomdesejooutrasenhorsevsnom,edesejotamsobejo,matariaumleon,senhordomeucoraom:fimroseta,belasobretodafror,fimroseta,nommemetaemtalcoitavoss'amor!JoodeLobeira(c.12701330)

    1Histria2Distribuiogeogrfica

    2.1Idiomaoficial2.2Lnguaestrangeiraeofuturo

    3Visibilidadepoltica4Dialetos5Lxico6Classificaoelnguasrelacionadas7Ortografia

    7.1Reformasortogrficas8Gramtica9Fonologia

    9.1Vogais9.2Consoantes9.3Exemplodepronnciasdiferentes

    10Vertambm11Referncias12Bibliografia

    12.1ApoioaprendizagemdoportugusInstitutoCames12.2Dicionriosemlinha12.3Dicionrios12.4Ferramentasdeapoioescritaemportugus12.5Perodoshistricosdalnguaportuguesa

    13Ligaesexternas

    Histria

    OportugusteveorigemnoquehojeaGalizaeonortedePortugal,derivadadolatimvulgarquefoiintroduzidonooestedapennsulaIbricahcercadedoismilanos.Temumsubstratoclticolusitano,resultantedalnguanativadospovosibricosprromanosquehabitavamaparteocidentaldapennsula(Galaicos,Lusitanos,ClticoseCnios).SurgiunonoroestedapennsulaIbricaedesenvolveusenasuafaixaocidental,incluindopartedaantigaLusitniaedaBticaromana.Oromancegalaicoportugusnascedolatimfalado,trazidopelossoldadosromanos,colonosemagistrados.Ocontactocomolatimvulgarfezcomque,apsumperodode

    bilinguismo,aslnguaslocaisdesaparecessem,levandoaoaparecimentodenovosdialectos.Assumesequealnguainiciouoseuprocessodediferenciaodasoutraslnguasibricasatravsdocontactodasdiferenteslnguasnativaslocaiscomolatimvulgar,oquelevouaopossveldesenvolvimentodediversostraosindividuaisaindanoperodoromano. AlnguainiciouasegundafasedoseuprocessodediferenciaodasoutraslnguasromnicasdepoisdaquedadoImprioRomano,duranteapocadasinvasesbrbarasnosculoVquandosurgiramasprimeirasalteraesfonticasdocumentadasquesereflectiramnolxico.ComeouaserusadaemdocumentosescritospelosculoIX,enosculoXVtornarasenumalnguaamadurecida,comumaliteraturabastanterica.

    ChegandoPennsulaIbricaem218a.C.,osromanostrouxeramcomelesolatimvulgar,dequetodasaslnguasromnicas(tambmconhecidascomo"lnguasnovilatinas"ou"neolatinas")descendem.SnofimdosculoIa.C.ospovosqueviviamasuldaLusitniaprromana,oscnioseosceltas,comeamoseuprocessoderomanizao.

    13

    14 15 16

    17

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 3/16

    InteriordoMuseudaLnguaPortuguesaemSoPaulo,Brasil.

    Pasesondeoportugusoidiomaoficial.

    Aslnguaspaleoibricas,comoaLngualusitanaouasullusitanasosubstitudaspelolatim. Alnguadifundiusecomachegadadossoldados,colonosemercadores,vindosdasvriasprovnciasecolniasromanas,queconstruramcidadesromanasnormalmentepertodecidadesnativas.

    Apartirde409d.C., enquantooImprioRomanoentravaemcolapso,apennsulaIbricaerainvadidaporpovosdeorigemgermnicaeiranianaoueslava (suevos,vndalos,brios,alanos,visigodos),conhecidospelosromanoscomobrbarosquereceberamterrascomofederados.Osbrbaros(principalmenteossuevoseosvisigodos)absorveramemgrandeescalaaculturaealnguadapennsulacontudo,desdequeasescolaseaadministraoromanafecharam,aEuropaentrounaIdadeMdiaeascomunidadesficaramisoladas,olatimpopularcontinuouaevoluirdeformadiferenciadalevandoformaodeumprotoiberoromance"lusitano"(ouprotogalegoportugus).Desde711,comainvasoislmicadapennsula,quetambmintroduziuumpequenocontingentedesaqalibas,orabetornousealnguadeadministraodasreasconquistadas.Contudo,apopulaocontinuouausarassuasfalasromnicas,omorabenasreassobodomniomouro,detalformaque,quandoosmourosforamexpulsos,ainflunciaqueexerceramnalnguafoirelativamentepequena.Oseuefeitoprincipalfoinolxico,comaintroduodecercademilpalavrasatravsdomorabelusitano.

    Em1297,comaconclusodareconquista,oreiD.DinisIprosseguepolticasemmatriadelegislaoecentralizaodopoder,adoptandooportuguscomolnguaoficialemPortugal.OidiomaseespalhoupelomundonossculosXVeXVIquandoPortugalestabeleceuumimpriocolonialecomercial(14151999)queseestendeudoBrasil,naAmrica,aGoa,nasia(ndia,MacaunaChinaeTimorLeste).FoiutilizadacomolnguafrancaexclusivanailhadoSriLankaporquase350anos.Duranteessetempo,muitaslnguascrioulasbaseadasnoportugustambmapareceramemtodoomundo,especialmentenafrica,nasiaenoCaribe.

    Emmarode1994foifundadooBosquedePortugal,nacidadesulbrasileiradeCuritibaoparqueabrigaoMemorialdaLnguaPortuguesa,quehomenageiaosimigrantesportugueseseospasesqueadotamalnguaportuguesaoriginalmenteeramseteasnaesqueestavamrepresentadasempilares,mascomaindependnciadeTimorLeste,estetambmfoihomenageadocomumpilarconstrudoem2007. Emmarode2006,fundouseemSoPaulooMuseudaLnguaPortuguesa.

    ODiadaLnguaPortuguesaedaCulturacomemoradoem5deMaio,sendopromovidopelaCPLPecelebradoemtodooespaolusfono.

    Distribuiogeogrfica

    OportugusalnguadamaioriadapopulaodePortugal, Brasil, SoTomePrncipe(95%) eAngola. Apesardeapenas6,5%dapopulaodeMoambiqueserdefalantesnativosdoportugus,oidiomafaladoporcercade39,6%dosmoambicanos,deacordocomocensode1997. Alnguatambmfaladapor11,5%dapopulaodaGuinBissau. NoexistemdadosdisponveisrelativosaCaboVerde,masquasetodaapopulaobilngue,sendooscaboverdianosmonolnguesfalantesdocrioulocaboverdiano.

    HtambmsignificativascomunidadesdeimigrantesfalantesdoportugusemmuitospasescomoAndorra(15,4%), Austrlia, Bermudas, Canad(0,72%ou219.275pessoassegundoocensode2006, masentre400.000e500.000deacordocomNancyGomes), Curaao,Frana, Japo, Jersey, Luxemburgo(9%),Nambia(45%), Paraguai(10,7%ou636.000pessoas), fricadoSul, Sua(196milcidadosem2008),Venezuela(1a2%ou254.000a480.000pessoas) enosEstadosUnidos(0,24%dapopulaoou687.126falantesdeacordocomoAmericanCommunitySurveyde2007), principalmenteemNovaJersey, NovaYork eRhodeIsland.

    17

    1819

    20

    21

    22 23 2425

    2627

    28 29 30 3132 33 34 35 22

    36 37 38 39 4041

    42 43 4445

    46 47

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 4/16

    PasesmembrosdaComunidadedosPasesdeLnguaPortuguesa(CPLP) Pasesobservadoresouassociados

    PasesoficialmenteinteressadosnaCPLP

    MapadosPasesAfricanosdeLnguaOficialPortuguesa(PALOP)

    EmalgumaspartesdoqueeraandiaPortuguesa,comoGoa eDamoeDiu, oportugusaindafalado,emboraestejaemviasdedesaparecimento.

    Idiomaoficial

    AComunidadedosPasesdeLnguaPortuguesa(siglaCPLP)consisteemnovepasesindependentesquetmoportuguscomolnguaoficial:Angola,Brasil,CaboVerde,TimorLeste,GuinBissau,GuinEquatorial,Moambique,PortugaleSoTomePrncipe.

    AGuinEquatorialfezumpedidoformaldeadesoplenaCPLPemjunhode2010edeveadicionaroportuguscomoterceiralnguaoficial(aoladodoespanholedofrancs),jqueestaumadascondiesparaentrarnogrupo.OPresidentedaRepblicadaGuinEquatorial,ObiangNguemaMbasog,eoPrimeiroMinistroChefedeEstado,IgnacioMilamTang,aprovarameapresentaramnodia20dejulhode2011onovoProjetoLeiConstitucionalquepretendeadicionaroportuguscomolnguaoficial.OdecretoaguardaratificaopelaCmaradeRepresentantesdoPovoeentraremvigor20diasapsasuapublicaonoBoletimOficialdoestado(equivalenteaoportugusDiriodaRepblica).

    OportugustambmumadaslnguasoficiaisdaregioadministrativaespecialchinesadeMacau(aoladodochins)edevriasorganizaesinternacionaiscomooMercosul, aOrganizaodosEstadosIberoAmericanos,aUniodeNaesSulAmericanas, aOrganizaodosEstadosAmericanos, aUnioAfricana edaUnioEuropeia.

    Poderacrescentarseaessenmeroaimensadisporadecidadosdenaeslusfonasespalhadapelomundo,estimandosequeascendaaos10milhes(4,5milhesdeportugueses,3milhesdebrasileiros,meiomilhodecaboverdianos,etc.)massobreaqualdifcilobternmerosreaisoficiais,incluindosenissoaobtenodedadosporcentuaisdessadisporaquefalaefetivamentealnguadeCames,umavezqueumaporosignificativaserdecidadosdepaseslusfonosnascidosforadeterritriolusfonodescendentesdeimigrantes,osquaisnonecessariamentefalamoportugus.necessrioterseigualmenteemcontaqueboapartedasdisporasnacionaisjseencontracontabilizadanaspopulaesdospaseslusfonos,comoporexemploograndenmerodecidadosemigrantesdosPasesAfricanosdeLnguaOficialPortuguesa(PALOPs)ebrasileirosemPortugal,ouograndenmerodecidadosemigrantesportuguesesnoBrasilenosPALOPs.

    Alnguaportuguesaestnocotidianode241milhesdepessoas,quetmcontatodiretoouindiretolegal,jurdicoesocialmentecomalnguaportuguesa,podendotalcontatoconsistirdoidiomanodiaadia,passandopelaeducao,pelocontatocomaadministraolocalouinternacional,pelocomrcioe/ouservios,ouatmesmoconsistirdosimplesvislumbredesinaltica,informaomunicipalepublicidadeemportugus.

    Cabenotaraindaoimportanteaumentoeaconsolidaodapopulaodasvriasjurisdiesparanmerosarredondadosfacilmenteidentificveis:Portugalpassados10,5milhesoBrasilpassados200milhes,Moambiquedos24milhes,Angolados18milhes,GuinBissau1,5milho,ogrupoinsularafricanoCaboVerdeeSoTomePrncipe,quetm1milho,TimorLeste,quetambmtempraticamenteamesmapopulao,eMacaucom500mil.Nmerosrecentesereaisque,individualmenteeemconjunto,fortalecemassuasnaes,asidentidadeslusfonasealnguaportuguesanopanoramainternacional.

    46 47

    8

    48 49 50

    51 5253 54 55

    56

    57

    [carecedefontes?]

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 5/16

    Grficodesetoresilustrandoaporcentagemdefalantesdoportugusporpas.

    PlacabilngueemMacau,China.

    Segundodadosestatsticosoficiaisefiveisdosrespectivosgovernoseseusinstitutosnacionaisdeestatstica,apopulaodecadaumadasdezjurisdiesaseguinte(porordemdecrescente):

    Pas Populao(est.2014) IDH(2013)

    Brasil 202.656.788 0,744(elevado)Moambique 24.692.144 0,393(baixo)Angola 24.300.000 0,526(baixo)

    Portugal 10.813.834 0,822(muitoelevado)GuinBissau 1.693.398 0,396(baixo)TimorLeste 1.201.542 0,620(mdio)Guin

    Equatorial 722.254 0,566(mdio)

    Macau 587.914 0,868(muitoelevado)CaboVerde 538.535 0,636(mdio)SoTome

    Prncipe 190.428 0,558(mdio)

    Total 267.396.837 S/D

    Lnguaestrangeiraeofuturo

    OensinoobrigatriodoportugusnoscurrculosescolaresobservadonoUruguai enaArgentina. Outrospasesondeoportugusensinadoemescolas,ouondeseuensinoestsendointroduzidoagora,incluemVenezuela, Zmbia, RepblicadoCongo, Senegal, Nambia,Suazilndia, CostadoMarfim efricadoSul.

    NoestadodeGoanandia,atualmenteoportugusaprendido,noensinooficialeparticular.AUniversidadedeGoatemummestradoemEstudosPortuguesesdesde1988.

    SegundoestimativasdaUNESCO,oportugusumdosidiomasquemaiscrescementreaslnguaseuropeiasapsoinglseoespanhol.Oportugus

    oidiomaquetemomaiorpotencialdecrescimentocomolnguainternacionalnafricaAustralenaAmricadoSul. Esperasequeospasesafricanosfalantesdalnguaportuguesatenhamumapopulaocombinadade83milhesdepessoasat2050.Nototal,ospasesdelnguaportuguesateroporvoltade400milhesdepessoasnomesmoano.

    Desde1991,quandooBrasilassinounomercadoeconmicodoMercosulcomoutrospasessulamericanos,comoArgentina,UruguaieParaguai,temhavidoumaumentonointeressepeloestudodoportugusnasnaesdaAmricadoSul.OpesodemogrficodoBrasilnocontinentecontinuarareforarapresenadoidiomanaregio.

    EmboranoinciodosculoXXI,depoisdeMacautersidocedidaChina,ousodeportugusestivesseemdeclnionasia,estnovamentesetornandoumalnguarelativamentepopularporl,principalmenteporcausadoaumentodoslaosdiplomticosefinanceiroschinesescomospasesdelnguaportuguesa.

    Visibilidadepoltica

    58

    59 60

    61 62 63 63 6363 63 63

    64

    64

    6566

    67

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 6/16

    IVConfernciadosChefesdeEstadoedeGovernodaComunidadedosPasesdeLnguaPortuguesaemBraslia.

    BibliotecaemestilobarrocodaUniversidadedeCoimbra.

    Existeumnmerocrescentedepessoasquefalamportugus,nosmdiaenaInternet,queestoapresentandotalsituaoComunidadedosPasesdeLnguaPortuguesa(CPLP)eoutrasorganizaesparaarealizaodeumdebatenacomunidadelusfona,comoobjetivodeapresentarumapetioparatornaroportugusumadaslnguasoficiaisdaOrganizaodasNaesUnidas(ONU).

    Emoutubrode2005,duranteaconvenointernacionaldoElosClubeInternacionaldaComunidadeLusada,realizadaemTavira(Portugal),umapetiocujotextopodeserencontradonaInternetcomottulo"PetioparatornaroidiomaportugusoficialnaONU"foiredigidaeaprovadaporunanimidade. RmuloAlexandreSoares,presidentedaCmaraBrasilPortugal,destacaqueoposicionamentodoBrasilnocenriointernacionalcomoumadaspotnciasemergentesdosculoXXI,pelotamanhodesuapopulao,eapresenadasuavariantedoportugusemtodoomundo,forneceumajustificaolegtimaparaapetioenviadaONU,eassimtornaroportugusumadaslnguasoficiaisdaorganizao. EstaactualmenteumadascausasdoMovimentoInternacionalLusfono.

    Emfrica,oportuguslnguaoficialemCaboVerde,SoTomePrncipe,GuinBissau,MoambiqueeAngola. Finalmente,nasia,encontraseTimorLesteumanaolusfona.

    Dialetos

    Vertambm:Portuguseuropeu,Portugusbrasileiro,Portugusangolano,Portuguscaboverdiano,Portugussotomense,PortugusdaGuinBissau,PortugusdeMacau,PortugusdeMoambique,PortugusdeTimorLeste,FaladaEstremaduraePortugusoliventino

    Assimcomoosoutrosidiomas,oportugussofreuumaevoluohistrica,sendoinfluenciadoporvriosidiomasedialetos,atchegaraoestgioconhecidoatualmente.Deveseconsiderar,porm,queoportugusdehojecompreendevriosdialetosesubdialetos,falaresesubfalares,muitasvezesbastantedistintos,almdedoispadresreconhecidosinternacionalmente(oportugusbrasileiroeoportuguseuropeu).Nomomentoatual,oportugusanicalnguadomundoocidentalfaladapormaisdecemmilhesdepessoascomduasortografiasoficiais(notadoqueainglstmdiferenasdeortografiapontuaismasnoortografiasoficiaisdivergentes).EstasituaodeveserresolvidapeloAcordoOrtogrficode1990.

    Foi,entretanto,concludopelaProfessoraMariaReginaRocha,queatravsdasregrasdoAcordoOrtogrficode1990,foramunificados569vocbulos,2.691palavrasqueapresentavamdiferenasentreasortografiasportuguesa/africana/asiticaebrasileiraassimsemantiveramapsareformaortogrfica,1.235passaramaterumagrafiadiferentee,assim,3.926vocbulosficamcomdiferenasgrficasentreambososladosdoAtlntico.

    Alnguaportuguesatemgrandevariedadededialectos,muitosdelescomumaacentuadadiferenalexicalemrelaoaoportuguspadrosejano

    BrasilouemPortugal. Taisdiferenas,entretanto,noprejudicammuitoainteligibilidadeentreoslocutoresdediferentesdialectos.

    OsprimeirosestudossobreosdialectosdoportuguseuropeucomearamaserregistadosporLeitedeVasconcelosnocomeodosculoXX. Mesmoassim,todososaspectosesonsdetodososdialectosdePortugalpodemserencontradosnalgumdialectonoBrasil.Oportugusafricano,emespecialoportugussotomense,temmuitassemelhanascomoportugusdoBrasil.Aomesmotempo,osdialetosdosuldePortugal(chamados"meridionais")apresentammuitassemelhanascomofalarbrasileiro,especialmente,ousointensivodogerndio(e.g.falando,escrevendo,etc.).NaEuropa,osdialectostransmontanoealtominhotoapresentammuitassemelhanascomogalego. Umdialectojquasedesaparecidooportugusoliventinoouportugusalentejanooliventino,faladoemOlivenaeemTliga.

    68

    6970

    71 8

    72

    73

    74 75 7677

    78 79

    8081

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 7/16

    BibliotecaNacionaldoBrasil,noRiodeJaneiro,amaiordaAmricaLatina.

    Apsaindependnciadasantigascolniasafricanas,oportuguspadrodePortugaltemsidooescolhidopelospasesafricanosdelnguaportuguesa.Logo,oportugustemapenasdoisdialetosdeaprendizagem,oeuropeueobrasileiro.Notesequenalnguaportuguesaeuropeiahumavariedadeprestigiadaquedeuorigemnormapadro:avariedadedeLisboa. NoBrasil,amaiorquantidadedefalantesseencontranaregiosudestedopas,essaregiofoialvodeintensasmigraesinternas,graasaoseupodereconmico.ODistritoFederalapresentaumdestaquedevidoaoseudialetoprprio,pelasvriasordasdemigraointerna.Osdialectoseuropeuseamericanosdoportugusapresentamproblemasdeinteligibilidademtua(dentrodosdoispases),devido,sobretudo,adiferenasculturais,fonticas,lexicais.Nenhumpode,noentanto,serconsideradocomointrinsecamentemelhorouperfeito.

    Algumascomunidadescristsfalantesdeportugusnandia,SriLanka,MalsiaeIndonsiapreservaramasualnguamesmodepoisdeteremficadoisoladasdePortugal.Alnguafoimuitoalteradanessascomunidadese,emmuitas,nasceramcrioulosdebaseportuguesa,algunsdosquaisaindapersistem,apssculosdeisolamento.Tambmpercebvelumavariedadedepalavrasoriginadasdoportugusnottum.Palavrasdeorigemportuguesaentraramnolxicodevriasoutraslnguas,comoojapons,osuali,oindonsioeomalaio.

    DialetosdoportugusdePortugal

    Dialetosdoportugusangolano

    Dialetosdoportugusbrasileiro

    Lxico

    ODicionrioHouaissdaLnguaPortuguesa,comcercade228500entradas,376500acepes,415500sinnimos,26400antnimose57000palavrasarcaicas,umexemplodariquezalxicadalnguaportuguesa.SegundoumlevantamentofeitopelaAcademiaBrasileiradeLetras,alnguaportuguesatematualmentecercade356milunidadeslexicais.EssasunidadesestodicionarizadasnoVocabulrioOrtogrficodaLnguaPortuguesa.

    Amaiorpartedolxicodoportugusderivadodolatim,jqueoportugusumalnguaromnica.Noentanto,porcausadaocupaomouradaPennsulaIbricaduranteaIdadeMdiaeaparticipaodePortugalnaEradosDescobrimentos,adotoupalavrasdetodoomundo.NosculoXIII,porexemplo,olxicodoportugustinhacercade80%desuaspalavrascomorigemlatinae20%comorigemprromana,germnicaerabe.Atualmente,alnguaportuguesaostentaemseuvocabulriotermosprovenientesdediferentesidiomascomooprovenal,oholands,ohebraico,opersa,oquchua,ochins,oturco,ojapons,oalemoeorusso,almdeidiomasbemmaisprximos,comooingls,ofrancs,oespanholeoitaliano.Tambmhouveinflunciadealgumaslnguasafricanas.

    MuitopoucaspalavrasemportuguspodemtersuaorigemrastreadaatoshabitantesprromanosdePortugal,queincluamosgalaicos,lusitanos,clticosecnios.Ofenciosecartagineses,brevementepresentesnaregio,tambmdeixaramalgunspoucosvestgios.NosculoV,aPennsulaIbrica(aHispniaromana)foiconquistadapelosgermnicossuevosevisigodos.Essespovoscontriburamcomalgumaspalavrasaolxicoportugus,principalmentenasrelacionadasguerra.EntreossculosIXeXIII,oportugusadquiriucercade800palavrasdorabe,devidoainflunciamouranaIberia.NosculoXV,asexploraesmartimasportuguesaslevaramintroduodeestrangeirismosdemuitasdaslnguasasiticas.DosculoXVIaoXIX,porcausadopapeldePortugalcomointermedirionocomrciodeescravosnoAtlnticoeoestabelecimentodegrandescolniasportuguesasemAngola,MoambiqueeBrasil,oportugussofreuvriasinflunciasdeidiomasafricanoseamerndios.

    82

    83

    84

    85

    86

    87

    88 89

    88 89

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 8/16

    InteriordoRealGabinetePortugusdeLeitura,fundadoem1837noRiodeJaneiro.

    AsededaAcademiaBrasileiradeLetrasnoRiodeJaneiro,Brasil.

    Classificaoelnguasrelacionadas

    Oportugusumalnguaindoeuropeia,dogrupodaslnguasromnicas(oulatinas),asquaisdescendemdolatim,pertencenteaoramoitlicodafamliaindoeuropeia.ComparadocomasoutraslnguasdaPennsulaIbrica,excluindoogalegoeomirands,considerasetermaioresparecenascomosistemavoclicocatalo,mastambmexistemalgumassimilitudesentreoportuguseosfalarespirenaicoscentrais.Comofactordecisivoparaaevoluodoportugusconsiderasefrequntementeainflunciadeumsubstratocelta.Osfonemasvoclicosnasaisestabelecemumasimilitudecomoramogaloromnico(especialmentecomofrancsantigo).

    Alnguaportuguesa,emalgunsaspectos,parecidacomalnguacastelhana,talcomocomalnguacataloualnguaitaliana,masmuitodiferentenasuasintaxe,nasuafonologiaenoseulxico.Umfalantedeumadaslnguasprecisadealgumaprticaparaentenderumfalantedaoutra.Almdomais,asdiferenasnovocabulriopodemdificultaroentendimento.Entretanto,essasituaousualmenteseconfigurausandoovocabulriocorrentedalngua.Geralmente,hpalavrasportuguesasdamesmaorigemetimolgica(svezesemdesuso)queasdosoutrosromances.Compareseporexemplo:

    Elafechasempreajanelaantesdejantar.(emportugus)(lnguaatual)Ellacierrasiemprelaventanaantesdecenar.(castelhano)Elacerrasempreaventanaantesdecear.(usandoamesmaetimologia)

    Enquantoosfalantesdeportugustmumnvelnotveldecompreensodocastelhano,osfalantescastelhanostm,emgeral,maiordificuldadedeentendimento.Istoaconteceporqueoportugus,apesardetersonsemcomumcomocastelhano,tambmtemsonsparticulares.Noportugus,porexemplo,hvogaiseditongosnasais(provavelmenteheranadaslnguasclticas). Almdisso,noportuguseuropeuhumaprofundareduodeintensidadedasslabasfinaiseasvogaistonasfinaistendemaserensurdecidasoumesmosuprimidas.Estaparticularidadedavariedadeeuropeiachamaseoprocessodereduodovocalismotono.

    Hmuitaslnguasdecontatoderivadasdoouinfluenciadaspeloportugus,comoporexemploopatumacaensedeMacau.NoBrasil,destacamseolancpatuderivadodofrancsevriosquilombolas,comoocuppiadoQuilomboCafund,deSaltodePirapora,noestadobrasileirodeSoPaulo.

    Ortografia

    Oportugustemduasnormasescritas(padresoustandards)reconhecidasinternacionalmente:

    NormaportuguesaNormabrasileira

    Empregadoporcercade85%dosfalantesdoportugus,opadrobrasileirohojeomaisfalado,escrito,lidoeestudadodomundo.,ademais,amplamenteestudadonospasesdaAmricadoSul,devidograndeimportnciaeconmicadoBrasilnoMercosul.

    AsdiferenasentreasvariedadesdoportugusdaEuropaedoBrasilestonovocabulrio,napronnciaenasintaxe,especialmentenasvariedadesvernculas,enquantonostextosformaisessasdiferenasdiminuembastante.AsdiferenasnosomaioresqueentreoinglsdosEstadosUnidosedoReinoUnidoouofrancsdaFranaedeQubec. Ambasasvariedadesso,semdvida,dialectosdamesmalnguaeosfalantesdeambasasvariedadespodementenderseapenascompequenasdificuldadespontuais.

    90

    91 92

    93

    94

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 9/16

    SededaBibliotecaNacionaldePortugalemLisboa.

    BibliotecadoPalcioNacionaldeMafra,emPortugal.

    OpresidentedePortugalCavacoSilvaeoexpresidentedoBrasilLulanoRealGabinetePortugusdeLeitura,noRiodeJaneiroem2008.

    Essasdiferenasentreasvariantessocomunsatodasaslnguasnaturais,ocorrendoemmaioroumenorgrau,dependendodocaso.ComumoceanoentreBrasilePortugal,eaolongodequinhentosanos,alnguaevoluiudemaneiradiferenteemambosospases,dandoorigemadoispadresdelinguagemsimplesmentediferentes,noexistindoumpadroquesejamaiscorretoemrelaoaooutro.

    importantesalientarquedentrodaquiloaqueseconvencionouchamar"portugusdoBrasil"e"portuguseuropeu"humgrandenmerodevariaesregionais.

    Umdostraosmaisimportantesdoportugusbrasileirooseuconservadorismoemrelaovarianteeuropeia,sobretudonoaspectofontico.UmportugusdosculoXVImaisfacilmentereconheceriaafaladeumbrasileirodosculoXXcomosuadoqueafaladeumportugus. OexemplomaisfortedistoovocalismotonousadonoBrasil,quecorrespondeaodoportugusdapocadosdescobrimentos.Assim,alingusticanosretiraqualquerautoridadedequalquervarianteemrelaosoutras,comomostraqueadistnciaentreasvarianteseentreosseusfalantesnotograndecomomuitospensam.

    Oquemaisafastaasduasvariantesnooseulxicooupronnciadistintos,consideradosnaturaisatnummesmopas,masantesacircunstncia,poucocomumnaslnguas,deseguiremduasortografiasdiferentes.Porexemplo,oBrasileliminouo"c"dassequnciasinteriorescc/c/ct,eo"p"dassequnciaspc/p/ptsemprequenosopronunciadosnaformacultadalngua,umremanescentedopassadolatinodalnguaquepersistiunoportuguseuropeu.

    Europaefrica aco acto contacto direco elctrico ptimo adopoBrasil ao ato contato direo eltrico timo adoo

    Nota:noBrasilmantmsequandopronunciadas,comoemfaco,compactar,intelectual,aptidoetc.

    Tambmocorremdiferenasdeacentuaodevidoapronnciasdiferentes.NoBrasil,empalavrascomoacadmico,annimoebidusaseoacentocircunflexoportratarsedevogaisfechadas,enquantonosrestantespaseslusfonosestasvogaissoabertas:acadmico,annimoebidrespectivamente.

    Reformasortogrficas

    Durantemuitosanos,Portugal(at1975,incluaassuascolnias)eoBrasiltomaramdecisesunilateralmenteenochegaramaumacordocomum,legislandosobrealngua.

    Existirampelomenoscincoacordosortogrficos:AcordoOrtogrficode1911,AcordoOrtogrficode1943,AcordoOrtogrficode1945,AcordoOrtogrficode1971eoAcordoOrtogrficode1990.Todoselesestiveramenvolvidosempolmicasedivergnciasentreospasessignatrios.OsmaissignificativosforamoAcordoOrtogrficode1943queesteveemvigorapenasnoBrasilentre12deagostode1943e31dedezembrode2008(comalgumasalteraesintroduzidaspeloAcordoOrtogrficode1971)eoAcordoOrtogrficode1945,emvigoremPortugaletodasascolniasportuguesasdapoca,desde8deDezembrode1945atentradaemvigordoAcordoOrtogrficode1990(queaindanoentrouemvigoremtodosospasessignatrios).

    Acordode1990

    95

    96

    96

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 10/16

    VariedadesortogrficasPortugalepasesquenoassinaramoacordode1990

    Brasilepasesqueassinaramoacordode1990

    direco direo

    ptimo timo

    OAcordoOrtogrficode1990foipropostoparacriarumanormaortogrficanica,dequeparticiparamnaalturatodosospasesdelnguaoficialportuguesa,eemqueestevepresenteumadelegaonooficialdeobservadoresdaGaliza.OssignatriosqueratificaramoacordooriginalforamPortugal(1991),Brasil(1995),CaboVerde(1998)eSoTomePrncipe(2006).

    Emjulhode2004foiaprovado,emSoTomePrncipe,oSegundoProtocoloModificativo,duranteaCpuladosChefesdeEstadoedegovernodaCPLP.OSegundoProtocolovempermitirqueoacordopossavigorarcomaratificaodeapenastrspases,semanecessidadedeaguardarquetodososdemaismembrosdaCPLPadotemomesmoprocedimento,econtemplavatambmaadesodeTimorLeste,queaindanoeraindependenteem1990.Assim,tendoemvistaqueoSegundoProtocoloModificativofoiratificadopeloBrasil(2004),CaboVerde(2005)eSoTomePrncipe(2006),equeoAcordopassariaautomaticamenteavigorarummsapsaterceiraratificaonecessria,tecnicamente,onovoAcordoOrtogrficodaLnguaPortuguesaestemvigor,naordemjurdicainternacionalenosordenamentosjurdicosdostrsEstadosacimaindicados,desde1deJaneirode2007.

    Depoisdemuitadiscusso,nodia16demaiode2008,oparlamentoportugusratificouoSegundoProtocoloModificativo,estabelecendoumprazodeatseisanosparaqueareformaortogrficasejatotalmenteimplantada.Noentanto,noexistenenhumadataoficialparaavignciadotratadonopas,peloqueseregesegundoanormaoficialde1945.

    NoBrasil,houveavignciadesdejaneirode2009,tendoopresidenteLuizIncioLuladaSilvaassinadolegislaosobreoacordonosegundosemestrede2008.Porm,at2012asduasortografiasestiveramvigentes.

    Gramtica

    Agramtica,amorfologiaeasintaxedoidiomaportugussemelhantegramticadasdemaislnguasromnicas,especialmentedoespanholeaindamaisdogalego.Oportugusumidiomarelativamentesintticoeflexivo.

    Substantivos,adjetivos,pronomeseartigossomoderadamenteflexionados:existemdoisgneros(masculinoefeminino)edoisnmeros(singulareplural).Ocasogramaticaldasualnguaancestral,olatim,foiperdido,masospronomespessoaissoaindadivididosemtrstiposprincipaisdeformas:sujeito,objetodoverboeobjetodapreposio.Amaioriadossubstantivoseadjetivospodelevarmuitossufixosdiminutivosouaumentativosderivacionaiseamaioriadosadjetivospodemtersufixoderivacional"superlativo".Normalmenteosadjetivosseguemosubstantivo.

    Osverbossoaltamenteflexionados:existemtrstempos(passado,presenteefuturo),trsmodos(indicativo,subjuntivo,imperativo),trsaspectos(perfectivo,imperfectivoeprogressiva),duasvozes(ativaepassiva)euminfinitivoflexionado.Temposmaisqueperfeitoseimperfeitossosintticos,totalizando11paradigmasdeconjugao,enquantotodosostemposprogressivoseconstruespassivassoperifrsticos.Comoemoutraslnguasromnicas,existetambmumaconstruoimpessoalpassiva,ondeoagentesubstitudoporumpronomeindefinido.OportugusbasicamenteumalnguaSVO,emboraasintaxeSOVpossaocorrercomalgunspoucospronomeseaordemdaspalavrasgeralmentenosejatorgidaquantonoingls,porexemplo.umalinguagemdesujeitonulo,comumatendnciadequedadosobjetosdepronomes,bemcomodasvariedadescoloquiais.Oportugustemdoisverbosdeligao.

    Alnguaportuguesatemvriascaractersticasgramaticaisqueadistinguemdamaioriadasoutraslnguasromnicas,comoumpretritomaisqueperfeitosinttico,verbonofuturodosubjuntivo,infinitivoflexionadoeumpresenteperfeitocomumsentidoiterativo.Umrecursoexclusivodoidiomaportugusamesclise,ainfixaodepronomesclticosemalgumasformasverbais.

    Fonologia

    72

    97

    98

    99

    100101

    100 101

    100 101

    100 101

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 11/16

    PlanodemonotongosdoPortugusdeLisboa.

    Alnguaportuguesacontmalgunssonsnicosparafalantesdeoutraslnguas,tornandose,porisso,necessrioqueesteslhesprestemespecialatenoquandoosaprendem.Oportugustemumadasfonologiasmaisricasdaslnguasromnicas,comvogaisoraisenasais,ditongosnasaisedoisditongosnasaisduplos.Asvogaissemifechadas/e/, /o/easvogaissemiabertas//, //soquatrofonemasseparados,aoinvsdoespanhol,eocontrasteentreelasusadoparaapofonia.Oportuguseuropeutambmpossuiduasvogaiscentrais,umadasquaistendeaseromitidanafalacomooecaducdofrancs.H,noportugus,ummximodenovevogaisoraise19consoantes,emboraalgumasvariedadesdalnguatenhammenosfonemas(oportugusbrasileirogeralmenteanalisadocomotendosetevogaisorais).Htambmcincovogaisnasais,quealgunslinguistasconsideramcomoalofonesdasvogaisorais,dezditongosoraisecincoditongosnasais.Nototal,oportugusdoBrasiltem13fonemasvogais.

    Vogais

    Paraassetevogaisdolatimvulgar,oportuguseuropeuacrescentouduasvogaiscentraisprximas,umadasquaistendeaserelididanafalarpida.Acargafuncionaldestasduasvogaisadicionaismuitobaixa.Asvogaisaltas/e o/easvogaisbaixas/ /soquatrofonemasdistintoseelessealternamemvriasformasdeapofonia.Comoocatalo,oportugususaqualidadedavogalparacontrastarslabasestressadascomslabastonas:vogaisisoladastendemaserlevantadas,eemalgunscasos,centralizadas,quandotonas.Ditongosnasaisocorremprincipalmentenasextremidadesdaspalavras.

    Consoantes

    Fonemasconsonantaisdoportugus

    Bilabial LabiodentalDental/Alveolar

    Palatoalveolar Palatal Velar

    Uvular/Glotal

    Nasal m n Oclusiva p b t d k Fricativa f v s z Lateral l Vibrante

    Exemplodepronnciasdiferentes

    ExcertodopiconacionalportugusOsLusadas,deLusdeCames(I,33)

    102

    102

    103 104

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 12/16

    Original IPA(Lisboa) IPA(RiodeJaneiro) IPA(SoPaulo)

    SustentavacontraeleVnusbela,

    suttav kt evnu b

    suttav kt elivnu bl

    susttav kt eli vnuzbl

    AfeioadagenteLusitana,

    fjsua t uzitn afejsuada ti luzitn afejsuada ti luzitn

    Porquantasqualidadesvianela

    pu kwt kwiavi n

    pu kwt kwalidadivi nl

    p kwts kwalidadzvi nl

    DaantigatoamadasuaRomana

    dti tw ma suumn

    da tig tw madsu omn

    da ti tw mad sumn

    Nosfortescoraes,nagrandeestrela,

    nu ft kusjn gd te

    nu fti koasjn gdi itel

    nus ftis koasjsn gdi istel

    QuemostraramnaterraTingitana,

    k mutaw n ttitn

    ki motaw na ttitn

    ki mostaw na t titn

    Enalngua,naqualquandoimagina,

    i n w n kwakwdu imin

    i na lgw na kwawkwdu man

    i na lw na kwaw kwdumain

    CompoucacorrupocrqueaLatina.

    k pok kuupsw kek tin

    k powk koupsw keki a latn

    k pok koup(i)sw keki a latn

    Vertambm

    Referncias

    AcordoOrtogrficode1990Aortografiaanteriora1911(Portugal)ea1943(Brasil)CrioulodebaseportuguesaDiferenasentreocastelhanoeoportugusInstitutoInternacionaldaLnguaPortuguesaGalegoPasesondeoPortuguslnguaoficialLiteraturaportuguesaMuseudaLnguaPortuguesaPalavrasjaponesasdeorigemportuguesaPALOPRelaesentreBrasilePortugal

    1. Schtz,Ricardo(4deagostode2003).APresenadoInglsedoPortugusnoMundo(http://www.sk.com.br/skstat.html).Visitadoem5dejulhode2011.

    2. The30MostSpokenLanguagesoftheWorld(http://www.krysstal.com/spoken.html)KryssTal.Visitadoem5dejulhode2011.

    3. VZQUEZCUESTA,PilarMendesdaLuz,Albertina.Gramticadalnguaportuguesa.Lisboa:Edies70,1989.p.180.4. MarcoRamerini,AHeranadaLnguaPortuguesanoOriente(sia)

    (http://www.colonialvoyage.com/pt/asia/lingua/heranca.html)5. GuinEquatorialanunciaoportuguscomolnguaoficialdopas(http://www.africa21digital.com/noticia.kmf?

    cod=10390803&canal=401)6. GuinEquatorialdecretaportuguscomoterceiralnguaoficial(http://www.tvi24.iol.pt/portaliol/guineequatorialguine

    equatorialportuguescplpafricatvi24/11790595281.html)7. PortugusentreaslnguasoficiaisdeGuinEquatorial(http://joaojorgereis.blogspot.com/2011/10/portuguesentreas

    linguasoficiaisde.html)8. EstadosmembrosdaCPLP(http://www.cplp.org/id22.aspx)(28/02/2011).9. MichaelSwan,BernardSmith.PortugueseSpeakers.LearnerEnglish:aTeacher'sGuidetoInterferenceandOther

    Problems.[S.l.]:CambridgeUniversityPress,2001.378p.

    105

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 13/16

    10. LnguaPortuguesa,de(http://www.ruadapoesia.com/content/view/125/47/)OlavoBilac.11. BibliotecaVirtualMigueldeCervantes.SereuniCervantesasuantiguotercio.

    (http://www.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/cerv/12604733118045969643624/p0000009.htm)(emespanhol).12. MuseudaLnguaPortuguesaabertoaopbliconodia20(http://www.noticiaslusofonas.com/view.php?

    load=arcview&article=13562&catogory=CPLP)13. [1](http://www.csarmento.uminho.pt/docs/ndat/rg/RGVE1999_015.pdf)14. Origenseestruturaohistricadolxicoportugus"(1976)(http://cvc.instituto

    camoes.pt/hlp/biblioteca/origens_lex_port.pdf)(emportugus).15. BilinguismandtheLatinlanguage,J.N.Adams.CambridgeUniversityPress

    (http://assets.cambridge.org/97805218/17714/sample/9780521817714ws.pdf)(emingls).16. ComparativeGrammarofLatin34(http://ling.cornell.edu/people/Weiss/CGL_34_Language_Contact_5.pdf)(emingls).17. PovosprromanosdapennsulaIbrica,Arkeotavira(http://www.arkeotavira.com/Mapas/Iberia/Populi.htm).18. HermanniContractiChronicon(http://flaez.ch/hermannus/chronicon.html).19. Kottzebue,"Mashuellaeslavasenespana(http://cvc.cervantes.es/obref/aih/pdf/04/aih_04_2_008.pdf)"20. BosqueganhapilaremhomenagemaoTimor(http://www.cmc.pr.gov.br/ass_det.php?not=9296)StiooficialdaCmara

    MunicipaldeCuritiba(12dejunhode2007).Visitadoem5deoutubrode2007.21. DiadaLnguaPortuguesaedaCulturadaCPLP(http://www.institutocamoes.pt/mocambique/diadalinguaportuguesae

    daculturadacplp.html)22. SpecialEurobarometer243"EuropeansandtheirLanguages"

    (http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_243_en.pdf)ComissoEuropeia.(emingls)23. PortugueselanguageinBrazil(http://countrystudies.us/brazil/39.htm)(emingls)24. 99,8%declararamfalarportugusnocensode199125. Medeiros,AdelardoPortugusnafricaAngola(http://www.linguaportuguesa.ufrn.br/pt_3.4.a.php)26. Medeiros,AdelardoPortugusnafricaMoambique(http://www.linguaportuguesa.ufrn.br/pt_3.4.d.php)27. Medeiros,AdelardoPortugusnafricaGuinBissau(http://www.linguaportuguesa.ufrn.br/pt_3.4.c.php)28. 13.100falantesdoportugusem2010deacordocomPopulationparnationalitonthesiteofthe"Dpartementdes

    Statistiquesd'Andorre"(http://www.estadistica.ad/serveiestudis/web/banc_dades4.asp?lang=3&codi_tema=2&codi_divisio=28&codi_subtemes=8)

    29. 0,13%ou25.779pessoasfalamemcasa,nocensode2006,verSpokenatHome(fullclassificationlist)bySex&producttype=CensusTables&method=PlaceofUsualResidence&areacode=0LanguageSpokenatHomefromthe2006census(http://www.censusdata.abs.gov.au/ABSNavigation/download?format=xls&collection=Census&period=2006&productlabel=Language)AustralianBureauofStatistics.

    30. Bermuda(http://www.worldinfozone.com/country.php?country=Bermuda)WorldInfoZone.Visitadoem21/04/2010.31. Populationbymothertongue,byprovinceandterritory(2006Census)(http://www40.statcan.ca/l01/cst01/demo11a

    eng.htm)StatisticsCanada.32. Gomes,Nancy(2001),"OsportuguesesnasAmricas:Venezuela,CanadeEUA"

    (http://janusonline.pt/2001/2001_3_2_5.html),Actualidadedasmigraes,Janus,http://janusonline.pt/2001/2001_3_2_5.html,visitadoem13demaiode2011

    33. 580milestimadosparauslacomolnguamaternanocensode1999e490.444cidadosnocensode2007,consulteRpartitiondestrangersparnationalit(http://www.insee.fr/fr/themes/tableau.asp?reg_id=0&ref_id=etrangersnat)

    34. Japo:imigrantesbrasileirospopularizamlnguaportuguesa(http://www.correiodoestado.com.br/noticias/japaoimigrantesbrasileirospopularizamlinguaportuguesa_43355/)(empt)(2008).

    35. 4,6%deacordocomocensode2001,ver(https://www.cia.gov/library/publications/theworldfactbook/geos/je.html)36. PortuguesetobeintroducedinschoolsAcessoem6deabrilde2012.37. Cercade1%dapopulao,principalmenteosrefugiadosdeAngolanoNortedopas38. LanguagesofParaguay(http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=Paraguay).39. Entre300.000e600.000deacordocomPina,Antnio(2001),"PortuguesesnafricadoSul"

    (http://www.janusonline.pt/2001/2001_3_2_11.html),Actualidadedasmigraes,Janus,http://www.janusonline.pt/2001/2001_3_2_11.html,visitadoem13demaiode2011

    40. Fibbi,Rosita(2010),LesPortugaisenSuisse(http://www.bfm.admin.ch/content/dam/data/migration/publikationen/diasporastudieportugalf.pdf),Officefdraldesmigrations,http://www.bfm.admin.ch/content/dam/data/migration/publikationen/diasporastudieportugalf.pdf,visitadoem13demaiode2011

    41. VerLanguagesofVenezuela(http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=VE).eGomes,Nancy(2001),"OsportuguesesnasAmricas:Venezuela,CanadeEUA"(http://janusonline.pt/2001/2001_3_2_5.html),Actualidadedasmigraes,Janus,http://janusonline.pt/2001/2001_3_2_5.html,visitadoem13demaiode2011

    42. Carvalho,AnaMaria(2010),"PortugueseintheUSA",inPotowski,Kim,LanguageDiversityintheUSA,CambridgeUniversityPress,pp.346,ISBN9780521745338

    43. HispanicReadingRoomoftheU.S.LibraryofCongressWebsite,TwentiethCenturyArrivalsfromPortugalSettleinNewark,NewJersey(http://www.loc.gov/rr/hispanic/portam/arrivals.html),

    44. Brazucas(BrazilianslivinginNewYork)(http://www.nyu.edu/classes/blake.map2001/brazil.html)Nyu.edu.Visitadoem21/04/2010.

    45. HispanicReadingRoomoftheU.S.LibraryofCongressWebsite,Whaling,Fishing,andIndustrialEmploymentin

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 14/16

    SoutheasternNewEngland(http://www.loc.gov/rr/hispanic/portam/whaling.html)46. PortugueseLanguageinGoa(http://www.colaco.net/1/port.htm)Colaco.net.Visitadoem21/04/2010.47. ThePortugueseExperience:TheCaseofGoa,DamanandDiu(http://www.rjmacau.com/english/rjm1996n3/ac

    mary/portuguese.html)Rjmacau.com.Visitadoem21/04/2010.48. ElportugusserelterceridiomaoficialdelaRepblicadeGuineaEcuatorialPginaOficialdelGobiernodelaRepblica

    deGuineaEcuatorial(http://www.guineaecuatorialpress.com/noticia.php?id=703)49. DecretosobreelportuguescomoidiomaoficialPginaOficialdelGobiernodelaRepblicadeGuineaEcuatorial

    (http://www.guineaecuatorialpress.com/imgdb/2010/2072010Decretosobreelportuguescomoidiomaoficial.pdf)50. ElPresidenteObiangasistealaCumbredelaCPLPPginaOficialdelGobiernodelaRepblicadeGuineaEcuatorial

    (http://www.guineaecuatorialpress.com/noticia.php?id=712)51. OfficiallanguagesofMercosurasagreedintheProtocolofOuroPreto.(http://actrav.itcilo.org/actrav

    english/telearn/global/ilo/blokit/mercopro.htm#Chapter%20VIII)52. Officialstatuteoftheorganization(http://www.oei.es/estatutos.htm)53. Artculo23paralnguaoficiais(http://www.pptunasur.com/downloads/tratadoconstitutivoUNASUR.pdf)54. AssembleiageraldaOEA,AlteraesaoRegimentodaAssembleiaGeral

    (http://www.oas.org/juridico/english/agres_1737_xxxo00.htm),5dejunhode200055. Artigo11,ProtocolodeEmendasaoAtoConstitutivodaUnioAfricana(http://www.africa

    union.org/root/au/Documents/Treaties/Text/Protocol%20on%20Amendments%20to%20the%20Constitutive%20Act.pdf)56. LanguagesinEuropeOfficialEULanguages(http://ec.europa.eu/education/languages/languagesof

    europe/doc135_en.htm)EUROPAwebportal.Visitadoem12deoutubrode2009.57. EuniceCristinadoN.C.Seixas(Junhode2007).UniversidadedeCoimbra:DiscursosPsColoniaissobreaLusofonia:

    ComparandoAgualusaeSaramago(http://www.cchla.ufrn.br/cronos/pdf/8.1/d6.pdf).Visitadoem9dejunhode2012.58. TheWorldFactbookFieldListingPopulationCIA(https://www.cia.gov/library/publications/theworld

    factbook/fields/2119.html)CentralIntelligenceAgency.Visitadoem6denovembrode2014.59. Governouruguaiotornaobrigatrioensinodoportugus

    (http://noticias.uol.com.br/ultnot/lusa/2007/11/05/ult611u75523.jhtm)(emportuguese)(05/11/2007).Visitadoem13/07/2010.

    60. Elportugussermateriaobligatoriaenlasecundaria(http://portal.educ.ar/noticias/educacionysociedad/elportuguesseramateriaobli.php)(emspanish)(21/01/2009).Visitadoem13/07/2010.

    61. Lnguaportuguesaseroponoensinooficialvenezuelano(http://www.letras.etc.br/joomla/index.php?option=com_content&view=article&id=93:linguaportuguesaseraopcaonoensinooficialvenezuelano&catid=6:noticia&Itemid=13/)(emportugus)(24/05/2009).Visitadoem13/07/2010.

    62. Zmbiavaiadotaralnguaportuguesanoseuensinobsico.(http://movv.org/2009/05/26/azambiavaiadotaralinguaportuguesanoseuensinobasico/)(emportugus)(26/05/2009).Visitadoem13/07/2010.

    63. Congopassaraensinarportugusnasescolas.(http://www.estadao.com.br/noticias/arteelazer,congopassaraaensinarportuguesnasescolas,561666,0.htm/)(04/06/2010).Visitadoem13/07/2010.

    64. Portugueselanguagegainingpopularity(http://www.theportugalnews.com/cgibin/article.pl?id=9069)AnglopressEdicesePublicidadeLda(05/05/2007).Visitadoem18/05/2011.

    65. UniversidadeFederalFluminense:AexpansodoportugusnaAmricaLatina(http://www.uff.br/cadernosdeletrasuff/39/artigo11.pdf)(2009).Visitadoem9dejunhode2012.

    66. JosJorgePeralta(2009).PortaldaLusofonia:OBrasilnaAmricadoSul(http://www.portaldalusofonia.com.br/artigosobrasilnaamericadosul.html).Visitadoem9dejunhode2012.

    67. Leach,Michael(2007),"talkingPortugueseChinaandEastTimor"(http://findarticles.com/p/articles/mi_hb6469/is_92/ai_n29406744/),ArenaMagazine,http://findarticles.com/p/articles/mi_hb6469/is_92/ai_n29406744/,visitadoem18/05/2011

    68. ONU:Petioparatornarportuguslnguaoficial(http://diario.iol.pt/noticia.html?id=611263&div_id=4071)(emportugus).

    69. PortuguspodeserlnguaoficialnaONU(http://www.brasilportugal.org.br/ce/content.php?ctg=noticias&sec=438)(emportugus).

    70. MovimentoInternacionalLusfono(http://www.movimentolusofono.org)(emportugus).71. UniversidadeFederaldoRioGrandedoNorte:Alnguaportuguesa(http://www.linguaportuguesa.ufrn.br/pt_3.4.php).

    Visitadoem9dejunhode2012.72. AcordoOrtogrficode1990noPortaldaLnguaPortuguesa,MCTES(http://www.portaldalinguaportuguesa.org/index.php?

    action=acordo&version=1990).73. http://ilcao.cedilha.net/?p=925374. DicionriodaIlhaFalareFalaresdaIlhadeSantaCatarina.[S.l.:s.n.].75. DicionriodosFalaresdeTrsosMontes(http://www.criticaliteraria.com/9726105803)(emportugus).76. DicionriodeFalaresAlentejanos(http://www.criticaliteraria.com/9726109043)(emportugus).77. MariaBernadeteABAURREeCharlotteGALVES(1998).UniversidadeEstadualdeCampinas:Asdiferenasrtmicas

    entreoportuguseuropeueoportugusbrasileiro:umaabordagemotimalistaeminimalista(http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S010244501998000200005).Visitadoem9dejunhode2012.

    78. JosLeitedeVasconcelos.Dialectologia.(http://www.institutocamoes.pt/cvc/bdc/etnologia/opusculos/vol02/opusculos02.html)(emportugus)Opsculos.

    79. JosLeitedeVasconcelos.Dialectologia(ParteII)(http://www.instituto

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 15/16

    Bibliografia

    ApoioaprendizagemdoportugusInstitutoCames

    InstitutoCames,Ferramentas(http://cvc.institutocamoes.pt/)

    Dicionriosemlinha

    DicionriodaLnguaPortuguesaAcordoOrtogrfico(http://www.infopedia.pt/pesquisa?qsFiltro=29)oprimeirodicionrioemlinhacomasregrasdoAcordoOrtogrficode1990,daPortoEditoraDicionriodalnguaportuguesaonlinePriberam(http://www.priberam.pt/dlpo/dlpo.aspx)iDicionrioAuletedalnguaportuguesa(http://aulete.uol.com.br)MichaelisModernoDicionriodaLnguaPortuguesa

    camoes.pt/cvc/bdc/etnologia/opusculos/vol06/opusculos06.html)(emportugus)Opsculos.VolumeVI.80. JosLeitedeVasconcelos.Dialectotransmontano(ParteI)(http://cvc.instituto

    camoes.pt/bdc/etnologia/opusculos/vol06/opusculos06_1_110.pdf)(emportugus)Opsculos.VolumeVI.Visitadoem23122009.

    81. RTP:Olivenaquerevitara"morte"doportugusoliventino(http://tv1.rtp.pt/noticias/index.php?article=205157&tm=&layout=121&visual=49)(27defevereirode2009).Visitadoem9dejunhode2012.

    82. UniversidadeFederaldePernambuco:OPortugusnomundo(http://www.cin.ufpe.br/~rac2/portugues/mundo.html).Visitadoem10dejunhode2012.

    83. RenataCosta.RevistaNovaEscola:ComosurgiramosdiferentessotaquesdoBrasil?(http://revistaescola.abril.com.br/linguaportuguesa/fundamentos/comosurgiramdiferentessotaquesbrasil492066.shtml).Visitadoem9dejunhode2012.

    84. DulcePereira.InstitutoCames:Crioulosdebaseportuguesa(http://cvc.institutocamoes.pt/hlp/geografia/crioulosdebaseport.html).Visitadoem10dejunhode2012.

    85. MarcoRamerini.Aheranadalnguaportuguesanasia(http://www.colonialvoyage.com/pt/asia/lingua/heranca.html).Visitadoem9dejunhode2012.

    86. FundaoBibliotecaNacional:Ttulonopreenchido,favoradicionar(http://www.cervantesvirtual.com/portal/fbn/presentacion.shtml).Visitadoem9dejunhode2012.

    87. AcademiaBrasileiradeLetras:VocabulrioOrtogrficodaLnguaPortuguesa(http://www.academia.org.br/abl/cgi/cgilua.exe/sys/start.htm?sid=19).Visitadoem9dejunhode2012.

    88. CARDOSO,Wilton&CUNHA,CelsoFerreirada(2007).Aspectosdaconstruodolxicoportugus(http://www.filologia.org.br/viisenefil/02.htm).Visitadoem9dejunhode2012.

    89. JosephMariaPIEL(1989)."Origenseestruturaohistricadolxicoportugus"(http://cvc.institutocamoes.pt/hlp/biblioteca/origens_lex_port.pdf).Visitadoem9dejunhode2012.

    90. LexikonderRomanistischenLinguistik(LRL)(http://cvc.institutocamoes.pt/hlp/biblioteca/lexicon2.pdf)91. Fonticahistrica(http://cvc.institutocamoes.pt/hlp/gramhist/fonetica.html)(emportugus).92. PovosprromanosdaPennsulaIbrica(aproximadamente200a.C.)

    (http://www.arkeotavira.com/Mapas/Iberia/Populi.htm)(emportugus).93. EmCafund,esforoparasalvaridentidade.SoPaulo,SP:OEstadodeSoPaulo,2006dezembro24,p.A8.94. LnguaQuebequense*francs(http://www.provincequebec.com/langue_quebecoise.php)(emportugus).95. APronnciadoPortugusEuropeu(http://cvc.institutocamoes.pt/cpp/acessibilidade/capitulo1_2.html)InstitutoCames.

    Visitadoem14denovembrode2010.96. HowStuffWorks:Comofuncionaareformaortogrficadoportugus(http://pessoas.hsw.uol.com.br/reforma

    ortografica.htm).Visitadoem9dejunhode2012.97. Cf.NotadaCPLP(http://www.cplp.org/comunicados_det.asp?sid=150).98. ReunioPlenria(http://www.parlamento.pt/Paginas/ReuniaoPlenariasextafeira16Maio.aspx)AssembleiadaRepblica(16

    052008).Visitadoem6dejaneirode2010.99. Presidentepromulgaacordoortogrfico(http://portal.mec.gov.br/index.php?option=com_content&task=view&id=11328)

    MEC.Visitadoem9dejunhode2012.100. PasqualeCiproNeto&UlissesInfante.GramticadaLnguaPortuguesa

    (http://www.professordiego.com/cursos/downloads/gramatica01.pdf).Visitadoem9dejunhode2012.101. FLIP:GramticaIntroduo(http://www.flip.pt/FLiPOnline/Gramatica/Introducao.aspx).Visitadoem9dejunhode

    2012.102. HandbookoftheInternationalPhoneticAssociationpg.126130arefernciaaplicasetodaaseo.103. CruzFerreira(1995):91104. Barbosa&Albano(2004):228229105. White,Landeg.(1997).TheLusiadsEnglishtranslation.OxfordWorld'sClassics.OxfordUniversityPress.ISBN019

    2801511

  • 03/06/2015 LnguaportuguesaWikipdia,aenciclopdialivre

    http://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa 16/16

    (http://michaelis.uol.com.br/moderno/portugues/index.php)WikcionrioDicionriomultilngueemportugus

    Dicionrios

    DicionrioAurlio,deAurlioBuarquedeHolandaFerreiraDicionrioContemporneodaLnguaPortuguesa,deCaldasAuleteDicionriodaLnguaPortuguesaContempornea,daAcademiadasCinciasdeLisboaDicionriodoPortugusBsico,deMrioVilelaDicionrioHouaissdaLnguaPortuguesa,deAntnioHouaissMichaelisModernoDicionriodaLnguaPortuguesa,daEditoraMelhoramentosDicionrioOnomsticoEtimolgicodaLnguaPortuguesa,deJosPedroMachadoDicionrioPriberamdaLnguaPortuguesa,daPriberam

    Ferramentasdeapoioescritaemportugus

    PortaldaLnguaPortuguesa(http://www.portaldalinguaportuguesa.org/?action=main)AnalisadorMorfolgicoeCorrectorortogrficoopensourceparaoportuguseuropeuwebjspell(http://linguateca.di.uminho.pt/jspell/)LnguaBrasilInstitutoEuclidesdaCunha(http://www.linguabrasil.com.br)DicionrioCriativo(http://www.dicionariocriativo.com.br/)

    Perodoshistricosdalnguaportuguesa

    Asperiodizaes:Histriasdalnguaportuguesa(http://www.ime.usp.br/~tycho/participants/psousa/cursos/aulas/aula_historia_portugues.html)NovosindicadoresparaoslimitesdoPortugusArcaico(http://www.gelne.org.br/Site/RevistaGelne/arquivos/artigos/art_004399b849d9f28a172d835aedf23cad_4.pdf),porRosaVirgniaMattoseSilva.OPortugusMdiosegundoCintra(nugabibliogrfica)(http://www.clul.ul.pt/files/ivo_castro/1999_Portugus_Mdio.pdf),porIvoCastro.InFARIA,IsabelHub(ed.),LindleyCintraHomenagemaoHomem,aoMestreeaoCidadoLisboa:Cosmos/FLUL,1999,pp.366369.

    Ligaesexternas

    ComunidadedosPasesdeLnguaPortuguesa(http://www.cplp.org/)InstitutoCames(http://www.institutocamoes.pt/)Oquevaimudarnoacordoortogrfico(http://diariodigital.sapo.pt/news.asp?section_id=4&id_news=303923)DialetosPortuguesesnoUruguai.(http://www.labeurb.unicamp.br/elb/americanas/dialetos_portugueses_uruguai.html)

    Obtidade"http://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Lngua_portuguesa&oldid=42390415"

    Categoria: Lnguaportuguesa

    Estapginafoimodificadapelaltimavez(s)12h20minde20demaiode2015.EstetextodisponibilizadonostermosdalicenaCreativeCommonsAtribuioCompartilhaIgual3.0NoAdaptada(CCBYSA3.0)podeestarsujeitoacondiesadicionais.Paramaisdetalhes,consulteasCondiesdeUso.