LINGUA ALBANESE Gjuha shqipe - · PDF filecart/albanese/2 TESTO FILMATO n. 1 L’italiano...

8
cart/albanese/1 CENTRI TERRITORIALI PERMANENTI DELLA PROVINCIA DI VERONA FORMAZIONE CIVICA SECONDO L’ACCORDO DI INTEGRAZIONE ( DPR 179/2011 ) LINGUA ALBANESE Gjuha shqipe _____________________________________________________________________- emër mbiemër

Transcript of LINGUA ALBANESE Gjuha shqipe - · PDF filecart/albanese/2 TESTO FILMATO n. 1 L’italiano...

Page 1: LINGUA ALBANESE Gjuha shqipe - · PDF filecart/albanese/2 TESTO FILMATO n. 1 L’italiano dell’accordo Italia eshte nje republike demokratike bazuar mbi punen. Kjo do te thote qe

cart/albanese/1

CENTRI TERRITORIALI PERMANENTI DELLA PROVINCIA DI VERONA

FORMAZIONE CIVICA

SECONDO L’ACCORDO DI INTEGRAZIONE

( DPR 179/2011 )

LINGUA ALBANESE

Gjuha shqipe

_____________________________________________________________________-

emër mbiemër

Page 2: LINGUA ALBANESE Gjuha shqipe - · PDF filecart/albanese/2 TESTO FILMATO n. 1 L’italiano dell’accordo Italia eshte nje republike demokratike bazuar mbi punen. Kjo do te thote qe

cart/albanese/2

TESTO FILMATO n. 1 L’italiano dell’accordo

Italia eshte nje republike demokratike bazuar mbi punen.

Kjo do te thote qe te gjithe njerzit duhet te kene mundesine per te punuar ,sepse puna eshte nje e drejte e te

gjithve.Republika italiane mbron te drejtat e njeriut dhe kerkon qe te gjithe qytetaret te respektojne detyren e

solidaritetit.Eshte domethene e rendesishme te ndihmosh me te dobtit dhe personat qe jane ne veshtiresi,ti ja-

pesh nje dore atit qe ka nevoje per ndihme.Ne Itali te gjithe njerzit jane te lire dhe te njejte perpara ligjit.pa dal-

lim seksi,raze,gjuhe,ideve politike dhe kushteve sociale.Te gjitha fete jane te lira:ne Itali mund te lutesh gjith-

mone ne liri.duke respektuar ligjin italian dhe fete e tjera.

Te gjithe emigrantet jane para se gjithash qytetare aktive:duhet te jene gjithmone te respektuar dhe duhet te re-

spektojne gjithmone te drejten e lirise,te drejten e barazimit dhe te drejtat soçale.

Eshte e rendesishme te marresh pjese ne jeten sociale e te njohesh gjuhen italiane.Te perdoresh gjuhen italiane

dhe te komunikosh ne italisht te duhet cdo dite per te kuptuar nevojat e tua.

Te gjithe personat qe jetojne ne Itali kane te drejte te kurohen ne spitalet publike mos harro qe shteti do te jape

gjithmone asistencen shendetsore.

Te gjithe qytetaret duhet te mund te kene nje shtepi ku mund te jetojne me familjen;familja ne te vertete eshte

shume e rendesishme,duhet te jete gjithmone barazim midis personave qe jetojne nje familje,midis burrit dhe

gruas.midis atyre qe bashkejetojne,midis bashkeshortit dhe bashkeshortes,qe te dy bashke kane per detyre te

edukojne femijet.

Shteti Italian eshte kunder cdo lloj violence,brenda dhe jashte familjes.gruaja ,ne vecanti duhet te jete gjith-

mone e respektuar dhe martesa duhet te jete gjithmone nje zgjidhje e lire e cdo personi.

Ne Itali ,te gjithe femijet nga shkolla fillore e deri ne 16 vjeç kane te drejte dhe per detyre te shkojne ne shkolle.

Prindrit kane per detyre te dergojne ne shkolle femijet dhe ti ndihmojne femijet ne studim,éshte e rendesishme

te flasesh me mesuesit te besh femijet te lozin me shoket e klases dhe te perpiqesh te perdoresh ne shtepi edhe

gjuhen italiane.

Shkolla eshte gjithmone e hapur per te gjithe ,sepse te gjithe kane te drejten e arsimit,edhe ti qe ke me shume se

16 vjeç,mund te shkosh ne shkolle ,ne Itali ne fakt ka shume shkolla per te rriturit ku per shembull mund te me-

sosh mire italishten,shkolla ndihmon integrimin

Shteti italian i ofron te gjithe qytetareve shume sherbime spitalet,shkollat.transportin publik,por qe te besh qe

kto sherbime te funksionojne mire.dy gjera jane shume te rendesishmete te paguhen taksat dhe te respektojme

ambjentin ku te gjithe jetojme

Te ghithe qytetaret kane per detyre te paguajne taksat.sepse keshtu ndihmojne shtetin per te permiresuar gjith-

mone e me shume sherbimet.Edhe ti duhet te japesh kontributin tend,edhe kjo eshte solidaritet

Te gjithe qytetaret kane edhe per detyre te mbrojne ambjentin per te thithur nje ajer gjithmone e me te paster

Italia dhe Europa nuk duan lufte,lufta eshte nje gje e gabuar dhe nuk sjell paqen,paqja ka nevoje per dia-

log,njerzit dhe popujt duhet te flasin dhe te kuptohen.

Mbaj mend qe ne Itali dy flamur jane te rendesishem:flamuri i Evropes dhe flamuri i Republikes Italia-

ne,Trengjyreshi jeshile .bardhe dhe i kuq.

Kjo eshte Italia qe te ofron Mirseardhjen e saj.

Page 3: LINGUA ALBANESE Gjuha shqipe - · PDF filecart/albanese/2 TESTO FILMATO n. 1 L’italiano dell’accordo Italia eshte nje republike demokratike bazuar mbi punen. Kjo do te thote qe

cart/albanese/3

INGRESSO IN ITALIA

PERMESSO DI SOGGIORNO

Il documento necessario per rimanere in Italia.

LEJE QENDRIMI

Dokumenti eshte i nevojshem per te qendruar ne Itali

VISTO DI INGRESSO

Rilasciato nel paese d’origine. Serve per entrare in Italia.

VIZE HYRJE

Jepet ose leshohet nga vendi i origjines.Duhet per te hyre ne Itali

UFFICIO PER L’IMMIGRAZIONE

E’ in Questura e si occupa di Passaporti e permesso di soggiorno.

ZYRA E EMIGRIMIT

Eshte ,gjendet ne Kuesture dhe merret me Pashaportat dhe lejet e qendrimit

SPORTELLO UNICO PER L’IMMIGRAZIONE

E’ un ufficio della Prefettura e ti aiuta nelle pratiche per il permesso di soggiorno e per il ricongiungimento.

SPORTELLI UNIK PER EMIGRIMIN

Eshte nje zure ne Prefekture dhe te ndihmon ne praktikat per lejen e qendrimit dhe per bashkimin familjar

CAF (CENTRO di ASSISTENZA FISCALE)

Ti aiuta nei documenti per pagare le tasse.

CAF(QENDRA E ASISTENZES TATIMORE OSE FISKALE)

Te ndihmon ne dokumentat dhe per te paguar taksat

PATENTE

Documento che serve per guidare moto, auto e camion. Va sempre mostrata a Vigili, Carabinieri e Polizia che te la chiedono.

PATENTA

Dokument qe duhet per ti dhene motorit ,makines dhe kamionit.Duhet gjithmone t.ia tregosh vigilit(policit te komunes) karabinierit dhe policise qe ta kerkojne.

QUESTURA

Sede centrale della Polizia.

KUESTURA

Selia qendrore e policise

PREFETTURA

E’ responsabile della sicurezza pubblica e coordina la Polizia.

PREFEKTURA

Eshte pergjegjeseer sigurimin publik dhe kordinon policine

Page 4: LINGUA ALBANESE Gjuha shqipe - · PDF filecart/albanese/2 TESTO FILMATO n. 1 L’italiano dell’accordo Italia eshte nje republike demokratike bazuar mbi punen. Kjo do te thote qe

cart/albanese/4

CASA

ENTE LOCALE: COMUNE-PROVINCIA-REGIONE

La regione è divisa in province, la provincia è divisa in comuni. Esempio: la REGIONE VENETO ha 7

PROVINCE: Verona, Vicenza, Padova, Venezia, Rovigo, Treviso, Belluno. La PROVINCIA di Verona ha molti

COMUNI: San Bonifacio, Bussolengo, San Giovanni Lupatoto, Villafranca, Legnago, Malcesine e ancora molti altri COMUNI

AUTORITETI LOKAL:KOMUNA KRAHINA RAJONI

Rajoni eshte i ndare ne krahina,krahina eshte e ndare ne komuna P.sh:RAJONI I VENETOS KA 7 KRAHINA: Verona,Vicenca,Padova,Venecia,Rovigo,Trevizo,Belluno. Krahina e Verones ka SHUME

komuna:san Bonifacio,Busolengo,San Giovani Lupatoto, Villafranka, Lenjago, Malcezine,dhe shume komuna te tjera.

CONDOMINIO

Il palazzo dove vivono molte famiglie.

NDERTESE OSE GODINE NE BASHKEPRONESI

Pallati ku jetojne shume familje.

AMMINISTRATORE DI CONDOMINIO

La persona che si occupa di un condominio.

ADMINISTRATORI I GODINES

Eshte personi qe merret me rregullat e pallatit.

REGOLAMENTO DI CONDOMINIO

Le regole che devi rispettare in un condominio.

RREGULLORJA E PALLATIT OSE GODINES

Rregullat qe duhet te respektosh ne nje godine.

AFFITTO Sono i soldi che paghi ogni mese per abitare in una casa.

QERAJA

Jane parate qe paguan cdo muaj per te jetuar ne nje shtepi.

PROPRIETARIO (LOCATORE)

La persona che affitta la casa ad altre persone.

CONDUTTORE (LOCATARIO)

Sei tu, se paghi l’affitto di una casa.

PRONARI (QERADHENESI)

Personi qe jep me qera shtepine e tij personave te tjere

QERAXHIU (QERAMARRESI)

Je ti ,qe paguan qerane e nje shtepije

CAPARRA

Sono i soldi che dai in anticipo sull’acquisto della tua casa.

PARADHENIE

Jane parate qe jep paraprakisht per blerjen e shtepise tuaj.

NOTAIO

La persona che rende valido il contratto quando compri una casa.

NOTERI

Personi qe ben te vlefshme kontraten kur blen nje shtepi.

Page 5: LINGUA ALBANESE Gjuha shqipe - · PDF filecart/albanese/2 TESTO FILMATO n. 1 L’italiano dell’accordo Italia eshte nje republike demokratike bazuar mbi punen. Kjo do te thote qe

cart/albanese/5

LAVORO

DATORE DI LAVORO

La persona che ti paga quando lavori.

PRONARI I PUNES

Personi qe te paguan kur punon.

BUSTA PAGA

E’ un documento dove sono scritti i soldi che il datore di lavoro ti da e le tasse versate per te.

RROGA

Eshte nje dokument ku jane shkruar parate qe pronari i punes te jep dhe taksat qe jane paguar per ty.

SINDACATO

Ti aiuta a capire le leggi sul lavoro.

SINDIKATA

Te ndihmojne te kuptosh ligjet mbi punen

TASSE

Soldi che devi pagare allo Stato per i servizi che ricevi (scuole, strade, pensione…)

TAKSAT

Parate qe duhet ti paguash Shtetit

per sherbimet qe merr (shkollat, rruget, pencionin)

INFORTUNIO

Quando ti fai male mentre lavori

AKSIDENT NE PUNE

Kur vritesh nderkohe qe po punon

CODICE FISCALE

È il tuo numero personale.

KODI FISKAL (tatimor)

Eshte numri yt personal.

TESSERA SANITARIA

Devi portarla con te quando vai dal medico, in ospedale o in farmacia

KARTA SHENDETSORE

Duhet ta kesh gjithmone me vete kur shkon tek mjeku,ne spital,ose ne farmaci.

Page 6: LINGUA ALBANESE Gjuha shqipe - · PDF filecart/albanese/2 TESTO FILMATO n. 1 L’italiano dell’accordo Italia eshte nje republike demokratike bazuar mbi punen. Kjo do te thote qe

cart/albanese/6

SANITA'

MEDICO DI BASE

Il medico vicino a dove vivi. Vai da lui quando sei malato.

MJEKU I FAMILJES

Mjeku afer ku jeton.Shkon tek ai kur je semure.

PEDIATRA

Il medico che cura i bambini fino a 16 anni

PEDIATRI

Mjeku qe merret me femijet deri ne 16 vjec.

OSPEDALE

Dove vai quando ti fai male o stai tanto male.

SPITALI

Vendi ku shkon kur vritesh ose kur je shume semure.

ASSISTENTE SOCIALE

Lavora in comune. Ti aiuta con i figli, la scuola, le bollette

PUNONJESE SOCIALE

Punon ne komune.Te ndihmon me femijet me shkollen dhe me faturat.

CONSULTORIO

Dove vai quando sei incinta, quando il tuo bambino è malato o quando sei maltrattata.

KONSULTORIA

Ku ti shkon kur je shtatzene, kur femija i yt eshte semure ose kur te keqtrajtojne.

GUARDIA MEDICA

Ti aiuta quando stai male di notte, di sabato o di domenica

MJEKU I ROJES

Te ndihmon kur semuresh naten ,te shtunave ose te djelave.

Page 7: LINGUA ALBANESE Gjuha shqipe - · PDF filecart/albanese/2 TESTO FILMATO n. 1 L’italiano dell’accordo Italia eshte nje republike demokratike bazuar mbi punen. Kjo do te thote qe

cart/albanese/7

SCUOLA

OBBLIGO SCOLASTICO

I bambini e i ragazzi hanno il dovere e il diritto di andare a scuola.

DETYRIMI SHKOLLOR

Femijet kane per detyre dhe te drejte te shkojne ne shkolle.

ISCRIZIONE

Documenti da portare per poter andare a scuola.

RREGJISTRIMI

Dokumentat qe kerkohen qe te mund te shkosh ne shkolle.

OBBLIGO DI FREQUENZA

La scuola comincia in settembre e finisce in giugno: bisogna andarci in modo costante. Le assenze devono essere giustificate.

NDJEKJA E DETYRUESHME

Shkolla fillon ne shtator dhe perfundon ne qershor:eshte e nevojshme te shkosh vashdimisht. Mungesat duhet te jene te justifikueshme.

COLLOQUI CON GLI INSEGNANTI

Si deve e si può parlare con gli insegnanti per scambiare informazioni sui propri figli.

TAKIM ME MESUESIT

Duhet dhe mund te flasesh me mesuesit per te shkembyer njohurit mbi femijet tane.

SCUOLA DELL’INFANZIA (scuola materna)

Dai 3 anni ai 5 anni.

KOPSHTI

Nga 3 deri ne 5 vjec.

SCUOLA PRIMARIA (elementare)

Dai 6 anni ai 10 anni. Scuola dell’obbligo.

FiLLORJA

Nga 6 deri ne 10 vjec. Shkolle e detyrueshme.

SECONDARIA DI PRIMO GRADO (media)

Dagli 11 anni ai 13 anni. Scuola dell’obbligo.

TETEVJECARJA

Nga 11 deri ne 13 vjec.

SECONDARIA DI SECONDO GRADO (superiore)

Dai 14 anni ai 18 anni. Scuola obbligatoria fino ai 16 anni.

SHKOLLA E MESME OSE (GJIMNAZI)

Nga 14 deri ne 18 vjec. Shkolle e detyrueshme deri ne 16 vjec.

C.T.P. (Centro Territoriale Permanente)

Scuola per gli Adulti:

- Lingua italiana

- Scuola media

- Corsi formativi

C.T.P

Shkolle per te rriturit

-Gjuha italisht -shkolle tetevjecare

-kurse trajnimi

Page 8: LINGUA ALBANESE Gjuha shqipe - · PDF filecart/albanese/2 TESTO FILMATO n. 1 L’italiano dell’accordo Italia eshte nje republike demokratike bazuar mbi punen. Kjo do te thote qe

cart/italiano/8

CENTRI TERRITORIALI PER GLI ADULTI DELLA PROVINCIA DI VERONA

Centro Territoriale di Malcesine

presso Istituto Comprensivo di Malcesine via Campogrande, 1 - 37018 Malcesine

Telefono 045 7400157 - www.icsmalcesine.it - Coordinatrice Elena Fraccarolli

Organizza corsi di italiano a Peschiera, Garda, Torri del Benaco e Malcesine.

Centro Territoriale di Bussolengo

presso scuola media via Carlo Alberto Dalla Chiesa, 13

Telefono 045 6702909 - www.icbussolengo.com - Coordinatrice Lorella Tomirotti

CERTIFICAZIONI PLIDA DANTE ALIGHIERI

Organizza corsi di italiano a Bussolengo, S.Vito di Negrar, Peri, Rivalta, Volargne, Domegliara e S.Ambrogio di

Valpolicella

Centro Territoriale di Villafranca Corso Vittorio Emanuele, 113 - 37069 – Villafranca

Telefono 045 7900158 - www.icsvillafranca.it - Coordinatrice Chiara Danzi

Organizza corsi di italiano a Castel d'Azzano, Mozzecane, Nogarole Rocca, Povegliano, Sommacampagna,

Valeggio, Vigasio e Villafranca.

Centro Territoriale di Legnago

presso Istituto Comprensivo Legnago1 - Via XX Settembre, 39 - 37045 - Legnago

Telefono 0442 20609 - www.scuolamedialegnago.it - Coordinatrice Lidia Zugliani

CERTIFICAZIONI UNIVERSITA’ ROMA 3

Organizza corsi di italiano a Nogara, Cologna Veneta, San Pietro di Morubio e Legnago.

Centro Territoriale di San Giovanni Lupatoto

presso scuola media Marconi via Ugo Foscolo, 13 - 37057 San Giovanni Lupatoto

Telefono 045 546418 - www.ic2sangiovannilupatoto.it - Coordinatrice Luisanna Facchetti

CERTIFICAZIONI CELI - UNIVERSITA’ PER STRANIERI DI PERUGIA

Organizza corsi di italiano a Zevio, Bovolone, Albaro e San Giovanni Lupatoto.

Centro Territoriale di San Bonifacio

presso Istituto Comprensivo n.1 Via Fiume, 61/b - 37047 San Bonifacio

Telefono 045 7610550 - fax 045 6101710 www.sanbonifacio1.it [email protected]

[email protected] - Coordinatrice Annalisa Santi

Organizza corsi di italiano nella zona Est della provincia di Verona.

Centro Territoriale Alighieri di Verona

presso scuola media Dante Alighieri via Porta Catena, 5 - 37138 Verona

Telefono 045 8349055 (segreteria dell’Istituto Comprensivo) e 045 8032726 (CTP)

Coordinatrice Rosanna Menini

Organizza corsi di italiano a Verona nella zona di Borgo Trento.

Centro Territoriale Borgo Roma di Verona

presso Istituto Comprensivo 11 Borgo Roma Via Udine, 2 - 37135 Verona

Telefono 045 501349 - www.comprensivovr11.it - Coordinatrice Cinzia Albertini

Organizza corsi di italiano a Verona nei quartieri di Borgo Roma e Santa Lucia.

Centro Territoriale Carducci di Verona

presso scuola media Fincato-Rosani Via Badile, 95 – 37131 Verona

Telefono 045 525551 [email protected] - Coordinatrice Annalisa Perusi

CERTIFICAZIONI CILS - UNIVERSITA’ PER STRANIERI DI SIENA

Organizza corsi di italiano a Verona nel quartiere di Borgo Venezia e presso la casa circondariale di Montorio.

Centro Territoriale Veronetta Porto di Verona

presso scuola media Duca d’Aosta Via Gaetano Trezza, 13 - 37129 Verona

Telefono 045 8002922 - www.comprensivovr18.it – Coordinatrice Cristina Cipriani

Organizza corsi di italiano a Verona nei quartieri di Veronetta, Porto San Pancrazio e a San Martino Buon Albergo.