LIKOVNI SARADNIK - SLIKAR v11 - gov.me · PDF filePSIHOLOGIJA ... PRIJEMNI ISPIT Na prijemnom...

____________________________________________________ LIKOVNI SARADNIK SLIKAR / LIKOVNA SARADNICA SLIKARKA ________

1

REPUBLIKA CRNA GORA MINISTARSTVO PROSVJETE I NAUKE

OBRAZOVNI PROGRAM

LIKOVNI SARADNIK SLIKAR / LIKOVNA SARADNICA SLIKARKA

Centar za stručno obrazovanje April 2004.


3

SADRŽAJ

I OPŠTI DIO............................................................................................................................................... 6

1. IME (NAZIV) PROGRAM: LIKOVNI SARADNIK SLIKAR / LIKOVNA SARADNICA SLIKARKA................................................. 6

2. NASTAVNI PLAN ..................................................................................................................................... 6

3. CILJEVI I ZADACI OBRAZOVANJA I VASPITANJA............................................................................................... 7

4. USLOVI ZA UPIS...................................................................................................................................... 7

5. TRAJANJE OBRAZOVANJA......................................................................................................................... 8

6. PROHODNOST ........................................................................................................................................ 8

7. OBRAZOVANJE KOJE SE STIČE.................................................................................................................... 8

II POSEBNI DIO........................................................................................................................................... 9

1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................................................................. 9

1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI ................................................................................................................. 9

1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST ........................................................................................................... 9

1.1.2. STRANI JEZIK................................................................................................................................... 9

1.1.3. INFORMATIKA .................................................................................................................................. 9

1.1.4. FIZIČKO VASPITANJE ......................................................................................................................... 9

1.1.5. GEOGRAFIJA ................................................................................................................................... 9

1.1.6. MUZIČKA UMJETNOST ........................................................................................................................ 9

1.1.7. ISTORIJA ........................................................................................................................................ 9

1.1.8. PSIHOLOGIJA................................................................................................................................... 9

1.1.9. FILOZOFIJA UMJETNOSTI.................................................................................................................... 9

1.1.10. BIOLOGIJA ..................................................................................................................................... 9

1.1.11. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM.............................................................................................. 9

1.2. STRUČNO TEORIJSKI PREDMETI .............................................................................................................11

1.2.1. ISTORIJA UMJETNOSTI .......................................................................................................................11

________LIKOVNI SARADNIK SLIKAR / LIKOVNA SARADNICA SLIKARKA_________________________________________________________

4

1.2.2. TEORIJA FORME...............................................................................................................................25

1.2.3. CRTANJE........................................................................................................................................31

1.2.4. SLIKANJE .......................................................................................................................................41

1.2.5. VAJANJE........................................................................................................................................49

1.2.6. GRAFIKA ........................................................................................................................................55

1.2.7. SLIKARSKA TEHNOLOGIJA...................................................................................................................61

1.2.8. RESTAURACIJA I SLIKANJE KOPIJA ........................................................................................................69

1.2.9. SLIKARSKO PROJEKTOVANJE ...............................................................................................................75

1.2.10. PLASTIČNA ANATOMIJA ....................................................................................................................79

1.3. IZBORNI PREDMETI.............................................................................................................................85

1.3.1. ŠTAFELAJNO SLIKANJE ......................................................................................................................85

1.3.2. PRINCIPI KOMPOZICIJE.......................................................................................................................95

1.3.3. VIZANTIJSKA UMJETNOST................................................................................................................. 101

1.3.4. MOZAIK........................................................................................................................................ 105

1.3.5. VITRAŽ ........................................................................................................................................ 109

2. ISPITNI KATALOZI ................................................................................................................................ 113

2.1. ISTORIJA UMJETNOSTI....................................................................................................................... 113

2.2. TEORIJA FORME............................................................................................................................... 117

2.3. SLIKARSKA TEHNOLOGIJA................................................................................................................... 119

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA ............................................................................................... 122

4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA.................................................................. 122

5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA: ..................................................................... 122

6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH....................................................................... 122

7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA ....................................................................... 123

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ........................................................................... 124


5

Obrazovni program

Opštim zakonom o obrazovanju i vaspitanju određeno je da se obrazovanje ostvaruje na osnovu obrazovnog programa (kurikuluma) (čl. 19).

Obrazovni program postaje javno važeći kada ga usvoji Ministarstvo prosvjete i nauke (čl. 21), na prijedlog nadležnog savjeta (čl. 22 Opšti zakon o obrazovanju i vaspitanju).

Sadržaj obrazovnog programa definisan je članom 21 Opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju.

Obrazovni program sastoji se od opšteg i posebnog dijela. Opšti dio javno važećeg obrazovnog programa utvrđuje Ministarstvo, na prijedlog Savjeta za opšte obrazovanje Crne Gore.

U stručnom obrazovanju, obrazovni programi se pripremaju na osnovu standarda zanimanja, usvojenih od strane Savjeta za stručno obrazovanje.

Ministarstvo objavljuje javno važeće obrazovne programe najmanje 12 mjeseci prije početka njihove primjene (čl. 25 Opšti zakon o obrazovanju i vaspitanju). Novi, javno važeći programi prije primjene, obavezno se eksperimentalno provjeravaju (pilot programi). Ministarstvo, na prijedlog Centra za stručno obrazovanje, određuje ustanove u kojima će se izvoditi eksperimentalni programi u stručnom obrazovanju (čl. 26 Opšti zakon o obrazovanju i vaspitanju).


6

I OPŠTI DIO 1. IME (NAZIV) PROGRAM: LIKOVNI SARADNIK SLIKAR / LIKOVNA SARADNICA SLIKARKA

2. NASTAVNI PLAN

I II III IV Redni broj

Nastavni predmeti- grupe predmeta sedm god sedm god sed god sedm god

Ukupno

A Opšte obrazovni predmeti 1. Maternji jezik i knjiž. 4 144 2 72 2 72 2 66 354 2. Strani jezik 2 72 2 72 2 72 2 66 282 3. Informatika 1 36 - - - 36 4. Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282

Društvena grupa predmeta 1. Istorija 2 72 - - 36 2. Muzička umjetnost - 2 72 - - 72 3. Psihologija - - 2 72 - 72 4. Filozofija umjetnosti - - - 3 99 66

Prirodna grupa predmeta 1. Biologija 2 72 - - - 36

2. Nacrtna geometrija sa perspektivom 2 72 - - - 72

UKUPNO A 15 540 8 288 8 288 9 297 1.413

B Stručno teorijski predmeti sa praktičnom nastavom

1. Istorija umjetnosti 2 72 2 72 2 72 2 66 282 2. Teorija forme 2 72 2 72 - - 144 3. Crtanje 4 144 5 180 4 144 5 165 633 4. Slikanje 2 72 5 180 5 180 5 165 597 5. Vajanje 2 72 3 108 - - 180 6. Grafika 2 72 2 72 2 72 - 216 7. Slikarska tehnologija - - 2 72 2 66 138 8. Restauracija i slikanje kopija - - 2 72 2 66 138 9. Slikarsko projektovanje - - - 2 66 66 10. Plastična anatomija - - 2 72 - 72

UKUPNO B 14 504 19 684 19 684 18 594 2.466 C Praktična nastava D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141 E Profesionalna praksa F Izborna nastava 2 72 4 144 4 144 4 132 492 G Sedmični broj časova 32 1152 32 1152 32 1152 32 1056 4.512


7

H Broj radnih sedmica 36 36 36 33

Ukupno časova za obrazovni program: (A+B+C+ D+F) = 4.512

F Izborna nastava

1 Štafelajno slikanje 2 72 2 72 4 144 4 132

2 Principi kompozicije 2 72 2 72 - -

3 Vizantijska umjetnost - 2 72 - -

4 Mozaik - - 4 144 -

5 Vitraž - - - 4 132

3. CILJEVI I ZADACI OBRAZOVANJA I VASPITANJA:

- Razvijanje kod učenika, sposobnosti zapažanja, kritičkog prosuđivanja vrijednosti umjetničkog djela. - Razvijanje osjećaja prema umjetnosti i kulturi. - Razvijanje kreativnosti. - Poznavanje opšte slikarske terminologije. - Razvijanje likovne pismenosti. - Razvijanje ličnosti učenika. - Sticanje opažajnih sposobnosti. - Sticanje osjećaja za treću dimenziju. - Sticanje estetskih vrijednosti. - Sticanje samopouzdanja u radu. - Poznavanje likovne problematike. - Poznavanje teorije likovnog djela. - Sticanje znanja, verifikacijom i izradom vježbi. - Sticanje osjećaja za kompoziciju i njene elemente.

4. USLOVI ZA UPIS Za upis u prvu godinu mogu se prijaviti kandidati koji su na osnovu uspjeha u osnovnoj školi stekli pravilnikom predvidjeni broj bodova iz predmeta maternjeg jezika, likovne kulture kao i opšteg uspjeha u sedmom, osmom i devetom razredu. Kandidati koji su stekli uslov pristupaju prijemnom ispitu. PRIJEMNI ISPIT Na prijemnom ispitu učenik može steći najviše 60 bodova. Prijemni ispit traje šest školskih sati i učenicima se zadaju dva zadatka, svaki zadatak radi se po tri školska sata. Svaki se zadatak boduje sa najviše 30 bodova. Na prijemnom ispitu zadaci za likovnog saradnika - slikara su:

- Crtanje studije mrtve prirode.


8

- Studija u boji mrtve prirode. Provjera sposobnosti likovnog izražavanja i likovnog senzibiliteta organizuje se u terminu koji propisuje ministarsvo:

- Crtanje - (upotrebni i geometriski predmeti sa ili bez draperije) u olovci ili ugljenu - Slikanja - (upotrebni i geometriski predmeti sa ili bez draperije) akvarel, gvaš, tempera

Upisuju se oni učenici koji su dobili na oba zadatka najmanje 30 bodova, od mogućih 60, s tim što prednost imaju kandidati koji su na provjeri sposonosti likovnog izražavanja i likovnog senzibiliteta dobili više bodova. Učenik prilikom prijave ima mogućnost prijaviti se za klasifikacioni postupak za upis u samo jedan program – jedno likovno usmjerenje. 5. TRAJANJE OBRAZOVANJA 4 godine 6. PROHODNOST

U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta u toku tekuće školske godine postigli pozitivnu ocjenu.

Lica koja su završila dvogodišnju stručnu školu mogu se uključiti u odgovarajući razred, u zavisnosti od vrste programa prethodnog obrazovanja, uz polaganje dopunskih i diferencijalnih ispita.

Odrasli napreduju po programu u skladu sa pravilnikom (planom) za izvođenje obrazovnog programa za odrasle, koji donosi nadležna institucija. 7. OBRAZOVANJE KOJE SE STIČE Srednje stručno obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju: Likovni saradnik slikar / likovna saradnica slikarka.


9

II POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI

1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI

1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST

1.1.2. STRANI JEZIK

1.1.3. INFORMATIKA

1.1.4. FIZIČKO VASPITANJE

1.1.5. GEOGRAFIJA

1.1.6. MUZIČKA UMJETNOST

1.1.7. ISTORIJA

1.1.8. PSIHOLOGIJA

1.1.9. FILOZOFIJA UMJETNOSTI

1.1.10. BIOLOGIJA

1.1.11. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM


10

1


11

1.2. STRUČNO TEORIJSKI PREDMETI

1.2.1. ISTORIJA UMJETNOSTI

2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave

OBLICI NASTAVE Razred T V P

Ukupno

I 72 72 II 72 72 III 72 72 IV 66 66

Ukupno 282 282 T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V- vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe P- praktična nastava

3. Opšti ciljevi nastave: - Razvijanje kod učenika sposobnosti zapažanja kritičkog prosuđivanja vrijednosti umjetničkog djela. - Izgrađivanje odnosa prema umjetnosti i kulturi. - Poznavanje podjele istorije umjetnosti. - Upoređivanja karakteristika između pravaca i stilova. - Poznavanje uslova za nastanak pojedinih civilizacija. - Upoznavanje istorijskih faktora koji su doveli do različitih umjetničkih pojava. - Upoznavanje stilskih karakteristika. - Upoznavanje estetskih, filozofskih i moralno-etičkih probleme koji su doveli do stvaranja oblikovnog izraza. - Upoznavanje kanona u arhitekturi, skulpturi,slikarstvu imajući u vidu društvene trendove toga doba. - Upoređivanje umjetničkih djela, upoznajući anatomske i geometriske karakteristike figura. - Upoznavanje sa zakonitostima boja koje preovladavaju u određenom stilu. - Upoznavanje stilova i stvaranje mogućnosti za eksperimentisanje.


12

4. Sadržaji i standardi znanja RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Praistorija Upoznaje i opisuje umjetnost u Evropi i kod nas: • paleolit • mezolit • neolit • metalno doba

Razlikuje, interpretira i definiše elemente na primjerima: • Podjelu praistorije • Pećinsko slikarstvo (Lasko,

Altamira ) • Dolmeni, menhiri,

kromlesi • Grnčarstvo, vajarstvo • nabraja praiastorijska

nalazišta kod nas • oruđa, oružja, nakit

Razvija sposobnost komunikacije u struci Razvija svijest za razumijevanje odnosa između umjetnosti, prirode i društva.

Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija,slajdova i reprodukcija.

Umjetnost starog vijeka

Koristeći se internetom pronalazi umjetnička djela i objekte iz starog vijeka.

. Razvija motivaciju i podstiče inicijativnost i samopouzdanje

Upotreba računara i interneta.

Upoznaje i opisuje umjetnost Mesopotamije: • Sumerska • Asirska • Persijska

Obrazlaže i definiše uslove za nastanak Mesopotamijske civilizacije. Razlikuje, interpretira i međusobno upoređuje arhitekturu, vajarstvo, primijenjenu umjetnost, slikarstvo, reljefe, pečate, pismo Mesopotamskog naroda.

·Razvija pozitivnu orjentaciju prema zanimanju


Umjetnost starog Egipta Upoznaje i opisuje umjetnost, civilizaciju i uslove za nastanak egipatske umjetnosti.: • Starog carstva • Srednjeg carstva • Novog carstva

Definiše elemente na primjerima, analizira i pronalazi sličnosti i razlike sa susjednim civilizacijama na djelima: • Arhitekture (mastabe,

piramide, egipatski stub,

- Razvija snalažljivost, prilagodljivost, motivisanost, spremnost na saradnju, zalaganje i efikasnost.

Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija,slajdova i


13

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju • Saitskog perioda

hramovi, grobnice)

• Skulptura (reljefi, sfinge) • Slikarstvo • Pismo • Primjenjena umjetnost

(sarkofazi, zlatarstvo, posuđe, nakit)

reprodukcija. Izrada seminarskog rada

Antička umjetnost Upoznaje i opisuje egejsku umjetnost: • Kikladska • Minojska • Mikenska

Razlikuje, interpretira, analizira i pronalazi uticaj susjednih naroda na: • Arhitekturu • Vajarstvo • Slikarstvo • Grnčarstvo • Primijenjenu umjetnost

u umjetnosti Egeja. Upoređuje literarne izvore i arheološka otkrića (Ilijada, Odiseja, Troja).

Razvija marljivost, pozitivnu orijentaciju prema zanimanju.


Antička Grčka umjetnost Opisuje i navodi djela i autore Antičke Grčke umjetnosti kroz tri perioda: • Arhajski • Klasični • Helenistički

Upoznaje stilove u arhitekturi: • Dorski • Jonski • Koritski

Opisuje važno slikarstvo: • Geometriskog stila • Crno-figuralnog stila • Crveno-figuralnog stila

Analizira vajarska djela arhajskog, klasičnog i helenističkog perioda, upoređuje ih međusobno i pronalazi karakteristike, umjetnike i odlike njihovih djela. Analizira arhitektonske stilove, definiše karakteristike i upoređuje ih međusobno. Definiše karakteristike vaznog slikarstva.

- Usmjerava se na lični razvoj empatije i vizuelnog opažanja. - Razvija tolerantan odnos prema različitim kulturama i umjetnosti prošlosti - Podstiče osjećaj odgovornosti.

Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija,slajdova i reprodukcija. Izrada seminarskog rada.


14

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Etrurska umjetnost Opisuje i navodi djela etrurske arhitekture i urbanizma: • Vajarstvo • Slikarstvo • Primijenjena umjetnost

Pronalazi sličnosti i razlike između grčke i etrurske umjetnosti, arhitekture i urbanizma (hramovi, grobnice, putevi) povezuje sličnosti u vajarstvu i slikarstvu (skulptura, sarkofazi, urne), obrazlaže simboliku.

Umjetnost starog Rima Upoznaje i opisuje djela rimske arhitekture i urbanizma: • slikarstvo • vajarstvo

Rimska umjetnost kod nas.

Analizira i upoređuje elemente Rimske arhitekture i urbanizma, slikarstva i vajarstva sa grčkim i etrurskim elementima. Pronalazi i definiše sličnosti i razlike na novim primjerima.

- Razvija snalažljivost, kritičnost, tolerantnost i razumijevanje odnosa u skladu sa uslovima rada.

Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija, slajdova i reprodukcija.


15

RAZRED: DRUGI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Ranohrišćanska umjetnost Upoznaje osnove hrišćanstva i vezu između kasnoantičke i ranohrišćanske umjetnosti. Opisuje i imenuje djela: • Arhitekture • Slikarstva • Vajarstva • Simboliku

Određuje osobine kasnoantičke i ranohrišćanske umjetnosti. Definiše elemente: • Arhitekture (katakombe,

hramovi) • Slikarstva (fresaka i

mozaika) • Ikonografije i simbolike

Razvija snalažljivost, prilagodljivost, motivisanost, spremnost na saradnju, zalaganje i efikasnost.


Upotreba računara i interneta. Vizantijska umjetnost Upoznaje i opisuje djela Vizantije: • Arhitekture (kupola) • Slikarstva

Upoznaje Ravenu kao središte Vizantijske umjetnosti:

• zlatno Justinijanovo doba

• drugo zlatno doba • uticaji Vizantije kod nas • ikonoklazmi • ikone

Pronalazi umjetnička djela i objekte iz doba Vizantije. Definiše karakteristike Vizantijske arhitekture, upoređuje ih sa Ranohrišćanskom i pronalazi razlike.

- Podstiče interesovanje za stare civilizacije i razvija tolerantan odnos prema različitostima.


Islamska umjetnost u svijetu i kod nas: Upoznaje se sa islamskim osnovama religije. Opisuje: • arhitekturu • iluminaciju • minijaturu • slikarstvo • sitnu plastiku • primijenjenu umjetnost

Poznaje period nastanka i razvoja Islamske umjetnosti i kod nas Obrazlaže elemente Islamske: • arhitekture • iluminacije • minijature • slikarstva • sitne plastike • primijenjenu umjetnost

Razvija tolerantan odnos prema različitostima.



16

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Romanika Upoznaje se sa predromaničkim periodom, seobom naroda i Karolinškom renesansom. Opisuje: • arhitekturu (svodovi) • skulpturu • i kod nas

Opisuje i analizira uslove za nastanak vitraža

Analizira i upoređuje elemente arhitekture i pronalazi uporište u ranohrišćanskoj umjetnosti. Obrazlaže povezanost arhitekture i skulpture. Određuje razloge za nastanak vitraža

- RAZVIJA SAMOPOUZDANJE I SPOSOBNOST SNALAŽENJA U HIJERARHIJI SOCIJALNIH ODNOSA.


Gotika Upoznaje se sa Gotikom u: • Francuskoj • Njemačkoj • Engleskoj • Italiji

Opisuje i navodi djela: • arhitekture (prelomljeni

luk, kontrafore) • vitraž • slikarstvo • skulpture • ilustracije • i kod nas

Opisuje uslove procvata vitraža

• Analizira i upoređuje elemente gotičke i romaničke arhitekture i vajarstva

• Definiše razloge procvata vitraža.

• Razvija snalažljivost, prilagodljivost, motivisanost, spremnost na saradnju, zalaganje i efikasnost.


Srednjovjekovna umjetnost na Balkanu Upoznaje se sa kratkom istorijom balkanskih naroda. Navodi djela nastala nakon seobe južnoslovenskih naroda. Opisuje stilove u: • arhitekturi • slikarstvu • ikonopisu • minijaturi

Analizira djela srednjovjekovne umjetnosti na području Balkana. Prepoznaje karakteristike Raške, Srpsko-vizantijske i Moravske škole u arhitekturi. Pronalazi uticaj Vizantije na slikarstvo i ikonopis.

Razvija pozitivan odnos prema profesiji.



17

RAZRED: TREĆI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Renesansa Koristeći se internetom

pronalazi djela i objekte renesansne umjetnosti

- Podstiče interesovanja za neverbalnu komunikaciju.


Renasansa u Italiji i Holandiji Upoznaje i opisuje pojavu renesanse, kao najznačajnijeg pokreta u kulturi Evrope. Opisuje i navodi djela i njihove autore.

Obrazlaže nastanak renesanse, analizira termine, određuje osobine ranorenesansne umjetnosti i upoređuje ih sa osobinama predhodnih perioda. Prepoznaje autore i određuje osobenosti njihovih djela.


Visoka renesansa u Italiji i Njemačkoj Upoznaje se sa osnovama visoke Renesanse kroz: • arhitekturu • slikarstvo • vajarstvo

Opisuje djela i imenuje njihove autore. Upoznaje se sa djelima renesanse kod nas.

Definiše elemente visoke renesanse u Italiji i Njemačkoj. Određuje osobine i utemeljuje ih na primjerima arhitekture, slikarstva i skulpture. Razlikuje autore i analizira njihova djela. Procjenjuje uticaj evropske renesanse na umjetnost kod nas.

Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija,slajdova i reprodukcija. Izrada seminarskog rada iz perioda visoke Renesanse u Italiji.

Manirizam Upoznaje se sa osobenostima manirizma kroz: • arhitekturu • slikarstvo • vajarstvo

Opisuje djela i imenuje njihove autore.

Definiše nastanak manirizma, pronalazi sličnosti i razlike sa renesansom. Interpretira na primjerima arhitekture, slikarstva i vajarstva, i prepoznaje autore.

Razvija sposobnost komuniciranja i odnos poštovanja prema različitim pogledima u umjetnosti.



18

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Barok Upoznaje se osobenostima i terminologijom baroka. Opisuje umjetnost baroka u: • Italiji • Španiji • Flandriji • Holandiji • Francuskoj • Engleskoj,

kroz djela slikarstva, vajarstva, arhitekture i njihovih autora. Upoznaje se sa baroknom umjetnošću kod nas.

Obrazlaže i procjenjuje nastanak barokne umjetnosti. Uočava razlike i definiše elemente na konkretnim primjerima, kroz različite pristupe u interpretaciji barokne umjetnosti. Pronalazi primjere barokne umjetnosti kod nas.

- Podstiče inicijativnost, efikasnost i usmjerenost na razvoju.

Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija,slajdova i reprodukcija. Izrada seminarskog rada iz perioda Baroka kod nas.

Rokoko Upoznaje i opisuje umjetnost rokokoa i uslove za nastanak. Nabrojati djela i njihove autore.

Preispituje uslove za nastanak rokokoa, određuje osobine ovog pravca u Francuskoj i Italiji navodi sličnosti i razlike. Razlikuje autore i analizira njihova djela.

Razvija sposobnost za stvaranje tolerantne društvene klime.


Venecijanska škola Opisuje i navodi djela i autore: • athitekture • slikarstva

Definiše karakteristike venecijanske škole na djelima slikarstva i arhitekture. Prepoznaje autore i osobenosti njihovih djela.

Neoklasicizam Upoznaje i opisuje pravac kroz djela: • arhitekture • slikarstva • vajarstva

Analizira i obrazlaže uzroke oslanjanja neoklasicističke umjetnosti u antičkoj umjetnosti.

Snalažljivost, prilagodljivost, motivisanost, spremnost na saradnju, zalaganje i efikasnost. Marljivost, pozitivna orijentacija prema zanimanju.



19

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Romantizam Opisuje romantičku senzibilnost i autonomiju duha slikarstva 19.vijeka. Pojašnjava povezanost književnosti i slikarstva. Upoznaje se sa romantizmom kod nas. Upoznaje djela i njihove autore.

Na osnovu konkretnih primjera određuje osobenosti i karakteristike autora i njihovih djela u slikarstvu.

Realizam Upoznaje se sa pojavom realizma i uslovima za nastanak: • kartikature • kritike • plakata

Upoznaje se sa pojavom realizma kod nas. Upoznaje djela i njihove autore.

Određuje osobine djela i autora na osnovu upoređivanja sa djelima iz predhodnih perioda.

Razvija spremnost i sposobnost za saradnju, timski rad i preuzimanje odgovornosti za svoj rad

Romantizam, Realizam Koristeći se internetom pronalazi zanimljivosti iz umjetnosti romantizma i realizma


Razred


20

RAZRED: ČETVRTI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Impresionizam Upoznaje i opisuje pojavu impresionizma. Imenuje i opisuje autore i njihova djela u svijetu i kod nas.

Na osnovu konkretnih primjera određuje osobine impresionističkog slikarstva, prepoznaje autore i karakteristike njihovih djela.

Snalažljivost, prilagodljivost, motivisanost, spremnost na saradnju, zalaganje i efikasnost. Marljivost i pozitivna orijentacija prema zanimanju.


Postimresionizam Navodi uslove za nastanak, ukazuje na reakciju i pravila impresionizma. Ukazuje na značaj i uticaj postimpresionizma na razvoj umjetnosti u svijetu i kod nas. Opisuje elemente slikarstva i vajarstva i navodi djela i njihove autore.

Analizira elemente slikarstva i vajarstva i prepoznaje autore i njihova djela.


Art Nouvau Upoznaje doba u kome je nastao pravac Art nouvau. Opisuje umjetnički pokret.

Određuje osobine pravca.

Snalažljivost, prilagodljivost, motivisanost, spremnost na saradnju, zalaganje i efikasnost. Marljivost, pozitivna orijentacija prema zanimanju.

Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija, slajdova i reprodukcija.


21

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Umjetnost dvadesetog vijeka Upoznaje različite nivoe stvarnosti I traganje za različitim mogućnostima izražavanja u slikarstvu i vajarstvu kod pravaca: • Fovizma • Ekspresionizma • Kubizma • Futurizma • Dadaizma • Metafizičke škole • Nadrealizma • Apstraktne umjetnosti

Upoznaje se sa grupama u okviru pravca, predstavnicima i njihovim djelima u svijetu i kod nas.

Upoređuje pravce u slikarstvu i vajarstvu, grupe, prestavnike i njihova djela.

Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija,slajdova i reprodukcija. Izrada seminarskog rada iz perioda Ekspresionozam.

Moderna arhitektura Upoznaje modernu arhitekturu pred Prvi svjetski rat i arhitekturu posle Drugog svjetskog rata. Upoznaje se sa internacionalnim stilom, postmodernizmom, dekonstruktivizmom. Upoznaje i opisuje modernu arhitekturu kod nas.

Definiše razloge nastanka moderne arhitekture i potražuje karakteristike moderne arhitekture. Nabraja i razlikuje stilove moderne arhitekture u svijetu i nihove predstavnike.



22

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje se sa: • Bauhausom, modernom

školom za arhitekturu i oblikovanje, i ukazuje na njen uticaj u savremene tokove u umjetnosti

• Čikaškom školom konstruktivizma

• Futurizmom • Češkim kubizmom • Nacional socijalizmom

Real socijalizmom

Umjetnost nakon Drugog svjetskog rata

Koristeći se internetom pronalazi zanimljivosti iz umjetnosti nakon Drugog svjetskog rata

Razvija osjećaj za funkcionalnost, praktičnost i ekonomičnost.

Upoznaje se sa osnovama umjetničkih pokreta i njihovim prestavnicima koji su nastali u drugoj polovini dvadesetog vijeka u svijetu i kod nas.

Nabraja umjetničke pokrete koji su nastali nakon Drugog svjetskog rata, njihove predstavnike i osnovne karakteristike.

Upotreba računara i interneta. Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija,slajdova i reprodukcija. Izrada seminarskog rada.

: Drugi


23

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Janson, H. W.: "Istorija likovne umjetnosti" - Antal : "Arhitektonska grafika" - Arnheim, R.: "Umjetnost i vizuelno opažanje" - Damjanov J.: "Likovna umjetnost 1 i 2" - Grupa autora: "Likovna enciklopedija" - "Ilustrovana istorija svijeta" - Leonardo da Vinči: "Traktat o slikarstvu" - Pishel, G.: "Istorija umjetnosti" - Read, H.: "Istorija modernog slikarstva" - Richard: "Istorija arhitekture" - Smith, E. L.: "Umjetnost danas" - Tachen: "Edicija posvećena arhitekturi" - Unold, M.: "O slikarstvu" - Vuksan, A.: "Slikarske tehnike"

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

Prostorija koja se može po potrebi zamračiti, episok, epidijaskop,grafoskop, slajdovi, projektor, reprodukcije, adekvatna biblioteka, TV, video, računar, CD-rom.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:

Svake školske godine : najmanje 4 ocjene na usmenom, najmanje 2, a najviše 4 pismena testa na zadatu temu i 2 seminarska rada.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:

Učenik sa uspjehom završava razred ako: ima konačnu prelaznu ocjenu uradi i preda najmanje 1 seminarski rad

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

- Završen fakultet Istorije umjetnosti. - Dipl. istoričar umjetnosti. - Završen fakultet Likovnih umjetnosti. - Dipl. slikar. - Dipl. grafičar. - Dipl. vajar.


24

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene nastavnika. - Obezbijediti posebne materijalno-tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima.

11. Povezanost sa drugim predmetima:

Korelacija sa predmetom Znanja

Predmet Znanja Podjela istorije

umjetnosti Opšta istorija Podjela istorije

Istorijski presjek crteža Crtanje

Crtačka terminologija Crtačko opismenjavanje Metode u umjetnosti Portret u umjetnosti Figura u crtežu

Istorijski presjek slikarstva Slikanje

Slikarska terminologija Slikarsko opismenjavanje Metode u umjetnosti

Istorijski presjek vajanja Vajanje

Vajarstvo kroz istoriju Povezanost skulpture i arhikteture Vajari i njihova podjela kroz istoriju Materijali za vajanje kroz istoriju

ISTORIJSKI PRESJEK

zidnih tehnika Slikarska tehnologija Tehnološka terminologija

Zidne tehnike kroz istoriju ISTORIJSKI PRESJEK

grafike Grafika Grafička terminologija Grafičko opismenjavanje Metode u umjetnosti


25

1.2.2. TEORIJA FORME

2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave:


Ukupno

I 30 42 72 II 30 42 72 III IV

Ukupno 60 84 144

T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V- vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe P- praktična nastava

3. Opšti ciljevi nastave: - Razvijanje osjećaja i sposobnosti shvatanja prostora i komponovanja. - Poznavanje glavnih elemenata i njihovih izražajnih mogućnosti u okviru cjeline likovnog djela. - Sticanje znanja, verifikacijom i izradom vježbi. - Razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja. - Upoznavanje elemenata komponovanja u cilju njihove primjene. - Poznavanje teorije likovnog izražavanja. - Poznavanje forme u okviru likovnog djela. - Upoznavanje sa svjetlošću u likovnoj umjetnosti.


26

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: PRVI Informativni ciljevi formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Likovne umjetnosti Upoznaje različite mogućnosti pristupa izučavanju forme u likovnim i prostornim umjetnostima (konkretna masa i prostor i umjetnosti u kojima je forma samo predstavljena).

Poznaje pristup izučavanja forme i oblikovanja u likovnim i prostornim umjetnostima. Poznaje estetiku i formu.

Razvija kritičan odnos prema umjetnosti kao oblika ljudskog stvaralaštva.

Izrada praktičnih radova, skiciranje viđenog i naučenog, posjeta muzejima, galerijama, posjeta modnim manifestacijama, posjeta pozorištu

Prostor Nabraja i opisuje prostore u umjetničkom djelu i njihovu podjelu, perspektivu.

Prepoznaje, razlikuje, definiše, i crta: enterijer, eksterijer uz upotrebu perspektive.

Razvija osjećaj za estetsko oblikovanje prostora u perspektivi. Razvija sposobnost opažanja.

Svjetlost i prostor Upoznaje i definiše: fizičku i prirodnu svjetlost, osnovnu i bačenu sjenku, boje spektra, pesrspektivu, konturu, povezivanje oblika.

Razlikuje, nabraja i definiše: svjetlost, osnovnu i bačenu sjenku, spektar, perspektivu, skraćenja i povezivanje oblika.

Razvija sposobnost vrednovanja umjetničkih djela.

Kompozicija Pojam i vrste kompozicije Upoznaje, obrazlaže, nabraja i definiše liniju

Definiše i opisuje karakteristike linija. Nabraja i obrazlaže različitost linija na primjerima.

Upoznaje,opisuje i nabraja smjer

Prepoznaje, nabraja, definiše smjer

Upoznaje, opisuje i nabraja oblik

Prepoznaje, nabraja, definiše oblik

Upoznaje, opisuje i nabraja teksturu

Prepoznaje, nabraja, definiše teksturu

Upoznaje, opisuje i definiše veličine

Prepoznaje i definiše veličinu

Upoznaje, opisuje i definiše valer

Prepoznaje i definiše valer

Razvija sposobnost vrednovanja umjetničkih djela. Razvija osjećaj za lijepo.

Izrada praktičnih radova, skiciranje viđenog i naučenog, posjeta muzejima, galerijama, posjeta modnim manifestacijama, posjeta pozorištu.


27

Informativni ciljevi formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje i opisuje boju Prepoznaje i definiše boju Upoznaje i opisuje repeticiju Prepoznaje i definiše

repeticiju Upoznaje i opisuje harmoniju Prepoznaje i definiše

harmoniju Upoznaje i opisuje kontrast Prepoznaje i definiše kontrast Upoznaje i opisuje gradaciju Prepoznaje i definiše

gradaciju

Dinamika i jedinstvo Upoznaje, opisuje i nabraja intervale. Upoznaje, opisuje i nabraja ritam i pokret Upoznaje, opisuje i nabraja ideju i jedinstvo Upoznaje, opisuje i nabraja stil i jedinstvo

Definiše i prepoznaje nivo složenosti kretanja i jedinstva. Vježba liniju, smjer, teksturu, oblik, proporcijski motiv u kompoziciji. Konstruisanje zlatnog presjeka, proporcija ljudskog tijela kroz istoriju, valerske intervale, boju.

Razvija sposobnost vrednovanja umjetničkih djela. Podstiče motivaciju. Razvija kulturu posmatranja i komuniciranja.

Izrada praktičnih radova, skiciranje viđenog i naučenog, posjeta muzejima, galerijama, posjeta modnim manifestacijama, posjeta pozorištu.


28

RAZRED: DRUGI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Utvrđuje i navodi vrijednosti i karakteristike likovnih elemenata.

Praktičan rad.

Utvrđuje i opisuje liniju Utvrđuje i opisuje smjer

Razvija samostalnost, samopouzdanje i istrajnost. Navikavaju se na posmatranje pojava u prirodi i u likovnim djelima Crtanje mrtve prirode

različitim crtačkim tehnikama Utvrđuje i opisuje teksturu Utvrđuje i opisuje oblik Utvrđuje i opisuje veličinu Utvrđuje i opisuje boju

Slikanje i crtanje mrtve prirode sastavljene od predmeta različitih materijala i teksture.

Upoznaje i opisuje zlatni presjek.

Definiše i prepoznaje likovne elemente. Koristi liniju, smjer, teksturu, oblik, proporcijski motiv u kompoziciji. Konstruisanje zlatnog presjeka. Analizira i koristi pravila proporcija u prikazu ljudskog tijela kroz istoriju umjetnosti.

Konstruiše zlatni presjek.

Geometrija i umjetnost Upoznaje, opisuje i nabraja elemente geometrije Upoznaje, opisuje i nabraja ornamente u arhitekturi Upoznaje, opisuje i nabraja ornamentalne forme

Nabraja, razlikuje i definiše elemente geometrije u umjetnosti.

Razvija spremnost na međusobnu saradnju. Razvijanje komunikacije. Razvijaju pravilan odnos prema kulturnom nasleđu.

Praktičan rad, skiciranje viđenog i naučenog, posjeta muzejima, galerijama, posjeta modnim manifestacijama, posjeta pozorištu.

Upoznaje i opisuje geometrisku perspektivu Upoznaje i opisuje centralnu perspektivu Upoznaje i opisuje perspektivu sa dva i više nedogleda

Upoznaje, opisuje portret Upoznaje, opisuje akt Upoznaje, opisuje pejzaž Upoznaje, opisuje mrtvu prirodu

Nabraja, razlikuje, definiše pojmove na primjerima: portret, akt, pejzaž, mrtva priroda.

Razvija spremnost na međusobnu saradnju. Razvijanje komunikacije. Razvijaju pravilan odnos prema kulturnom nasleđu.

Praktičan rad, skiciranje viđenog i naučenog, posjeta muzejima, galerijama, posjeta modnim manifestacijama, posjeta pozorištu.

Upoznaje estetsko procijenjivanje.

Vježbe estetske analize, koristeći se internetom.


Upoznaje analizu umjetničkog djela


29

5.Okvirni spisak literature i drugih izvora: A. Rudolf: "Umjetnost i vizeuelno opažanje" R. Mišević: "Teorija forme" A. Prijić: "Pristup likovnom djelu"

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave: Dijaprojektor, dijapozitiv, episkop, TV, video, kompjuter, CD-rom, stručna biblioteka.


Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno. Svake školske godine učenik će biti ocjenivan sa:

- najmanje 15 vježbi koje zadovoljavaju kriterijume, a najviše 25 i - najmanje 2, a najviše 4 pismena testa.


Učenik sa uspjehom završava razred ako: - ima konačnu prelaznu ocjenu na usmenom dijelu, - ima najmanje dvije prelazne ocjene na pismenom dijelu, - uradi najmanje 15 zadovoljavajućih vježbi.


Završen fakultet Likovnih umjetnosti, sa zvanjem: dipl. grafičar dipl. slikar dipl. slikar primijenjenih umjetnosti

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:

Program za izuzetno nadarene učenike. Individualna nastava. Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100%, u zavisnosti od procjene nastavnika. Obezbijediti posebne materijalno-tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima.


30



Predmet Znanja - svjetlost i prostor - Kompozicija Slikanje

- Linija - Boja

- likovni elementi Crtanje - Crtačka terminologija - Linija

- analiza umjetničkog djela Istorija umjetnosti

- Presjek istorije umjetnosti, podjela, pravci


31

1.2.3. CRTANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave


Ukupno

I 16 128 144 II 4 176 180 III 6 138 144 IV 6 159 165

Ukupno 32 601 633 T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V- vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe P- praktična nastava

3. Opšti ciljevi nastave:

- sticanje osjećaja za prostor; - sticanje osjećaja za liniju i mrlju; - sticanje osjećaja za kompoziciju; - sticanje opažajnih sposobnosti, estetske vrijednosti; - sticanje osjećaja za veličinu i smjer; - poznavanje opšte crtačke terminologije; - razvijanje likovne pismenosti; - sticanje samopouzdanja u radu; - poznavanje likovne problematike; - poznavanje anatomskih mjera ljudske figure; - poznavanje izražajnih mogućnosti olovke i ugljena; - razvoj likovnog razmišljanja; - razvoj ličnosti učenika; - razvoj njegovih socijalnih kompentencija i osposobljavanje za integraciju u socijalni život, posebno za aktivan

život u građanskom demokratskom društvu; - upoznavanje sa dostignućima i metodama u umjetnosti, orijentacija na njihove upotrebe u svakodnevnom

životu.


32

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: PRVI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje crtež kao osnovno likovno sredstvo. Nabraja crtačka sredstva i tehnike.

Koristi se osnovnom crtačkom terminologijom pri objašnjavanju crtačkih tehnika.

Razvija komunikativnost i motivisanost.

Atelje, koristeći se internetom nalazi prestavnike iz istorije umjetnosti.

Upznaje se sa crtežom kroz epohe.

Nalazi primjere iz istorije umjetnosti. Na primjerima nalazi razlike između krokija, crteža i studije.

Razvija samostalnost u korišćenju literaturom.

Upoznaje se sa pravilima komponovanja u cilju smještaja crtanog predmeta u format papira. Upoznaje se sa vrstama grafitnih olovki za crtanje, pomoćnim sredstvima i podlogama u zavisnosti od crtačke tehnike. Upoznaje i obrazlaže pravila mjerenja (viziranja).

Na primjerima jednog od rogljastih geometriskih tijela ukazuje na zakonitosti pri uspostavljanju vizuelne komunikacije sa crtanim objektom (viziranje). Tokom crtanja koristi pomoćna sredstva za crtanje. Uočava greške u kompoziciji (postavljanje datog

Razvija na primjerima stečena znanja i primjenjuje ih. Razvija sposobnost opažanja.

Atelje, jednostavni geometriski oblici, papir, olovka, praktični rad, linearno crtanje jednostavne geometriskih oblika njihovo smiještanje u format. Štafelaji, table. Ove informativne ciljeve ne treba raditi duže od dva časa.

Opisuje liniju i njenu upotrebu u stvaranju iluzije treće dimenzije

predmeta u format papira). Pomoću viziranja uočava karakteristike i proporcije datog predmeta (dužina, širina i visina). Definiše prostor promjenom smjera linije.

Na primjeru oblih tijela valjka i kupe analizira zakonitosti vizuelnog doživljaja. Definiše probleme postavke u crtežu.

Primjenjuje stečana znanja. Razvija interesovanje prema struci. Razvija samopouzdanje.

Na primjerima lopte analizira zakonitosti vizuelnog

Razvija kritičnu svijest analizirajući svoj crtež sa


33

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju doživljaja. Definiše probleme postavke u crtežu.

crtajućim predmetom.

Opisuje metod preklopa i njegovu primjenu u definisanju i produbljivanju prostora na crtežu. Opisuje liniju i nabraja mogućnosti njene primjene.

Linearno crtanje mrtve prirode sa geometriskim oblicima komponovanu od tri rogljastih i oblih geometriskih oblika. Pomoću viziranja uočava karakteristike i proporcije datog predmeta (dužina, širina i visina). Primjenjuje liniju u riješavanju planova.

Razvija samopouzdanje. Razvija efikasnost. Razvija kritičnu svijest.

Primjenjuje metod preklopa u definisanju i produbljivanju prostora na crtežu, crtajući mtrvu prirodu komponovanu od više rogljastih i oblih geometriskih oblika. Problem postavljanja

Razvija interesovanje za nova saznanja

Primjenjuje metod preklopa i njegovu primjenu u definisanju i produbljivanju prostora na crtežu, crtajući mtrvu prirodu komponovanu od tri upotrebna geometrijska oblika.Problem postavljanja

Razvijanje analize kako svoga crteža tako i mrtve prirode.

Atelje, mrtva priroda od geometriskih elemenata, papir, ugljen, štafelaji, table, praktični rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju.


34

RAZRED: DRUGI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Nabraja i opisuje vrste perspektive.

RAZLIKUJE I UPOREĐUJE VRSTE PERSPEKTIVA NA PRIMJERIMA I TOKOM CRTANJA (POSTAVLJANJE MRTVE PRIRODE OD ROGLJASTIH I OBLIH PREDMETA) KORISTEĆI PREDHODNO STEČENA ZNANJA.

Podstiča samopouzdanje. Razvija preciznost.

Upoznaje se sa zakonitošću materijalizacije predmeta i oblika od strane svjetlosti i primjeni te zakonitosti u crtežu. .

Materijalizuje predmete pomoću linije crtajuči mrtvu prirodu od upotrebnih geometriskih elemenata istih materijala a različitih oblika.

Materijalizacija predmeta pomoću linije i sjenke.Obrazlaže upotrebu svjetlosti i sijenke radi definisanja (modelovanja) oblika. Crtanje mrtve prirode od upotrebnih geometriskih elemenata različitih materijala i oblika.

Razvija saradnju, motivisanost, analizu.

Atelje, mrtva priroda od upotrebnih geometriskih elemenata različitih materijala i oblika, papir, ugljen, štafelaji, table, preparatura, praktični rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

Predstavljanje svjetlosti pomoću linije crtajući mrtvu prirodu od upotrebnih geometriskih elemenata od istih materijala a različitih oblika i boje

Predstavljanje svjetlosti pomoću linije i sjenke, radi definisanja (modelovanja) oblika, crtajući mrtvu prirodu od upotrebnih geometriskih elemenata, od istih materijala

Razvija kritičnu svijest. Razvija preciznost. Razvija komunikativnost. Razvija sposobnost opažanja.

Atelje, mrtva priroda od upotrebnih geometriskih elemenata različitih materijala i oblika, papir, ugljen, preparatura, štafelaji, table, praktični rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta


35

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju a različitih oblika i boje učenika odakle je crtaju

Upoznaje i objašnjava šrafiranje i sjenčenje. Upoznaje se sa materijalizacijaom predmeta.

Predstavljanje sjenke pomoću linije (šrafiranje i sjenčenje). Mrtva priroda od upotrebnih geometriskih elemenata od istih materijala a različitih oblika i boje

Razvija efikasnost. Razvija kritičnu svijest.

Atelje, mrtva priroda od upotrebnih geometriskih elemenata različitih materijala i oblika, papir, ugljen, preparatura, štafelaji, table, praktični rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

Upoznaje tehniku tuš i lavirani tuš, i nabraja pribor za tuš i lavirani tuš.

Uočava mogućnosti tuša i laviranog tuša crtajući mrtvu prirodu. Nabraja i razlikuje pribor.

Razvija saradnju. Podstiče analizu mrtve prirode. Razvija spremnost na saradnju.

Atelje, mrtva priroda, draperija, papir, tuš, lavirani tuš, pera, četkice za tuš i lavirani tuš, štafelaji, table, praktični rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju


36

RAZRED: TREĆI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje se sa crtanjem gipsanog odlivka glave, anatomijom glave i njegovim karakternim osobinama.

Crta studije gipsanom odlivku portreta olovkom, uz poštovanje propisa kompozicije,uočavajući karakter modela i pokret.

Crta studije gipsanom odlivku portreta ugljenom, uz poštovanje propisa kompozicije,uočavajući karakter modela i pokret.

Razvija spremnost i sposobnost za saradnju.

Crta studije gipsanom odlivku portreta tušem, uz poštovanje propisa kompozicije,uočavajući karakter modela i pokret.

Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju i novim tehnikama.

Atelje, gipsani odlivak portreta, papir, olovka ili ugljen, štafelaji, table, praktični rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati položaj gipsanog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju

Upoznaje se sa crtanjem portreta po živom modelu, anatomijom glave i njegovim karakternim osobinama.

Crta studiju portreta po živom modelu olovkom vodeći računa o proporcijama i karakteru modela.

Razvija preciznost tražeći karakter modela. Razvija sposobnost opažanja.

Atelje,živi model, papir, ugljen, preparatura, štafelaji, table, praktični rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati položaj živog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju

Crta studiju portreta po živom modelu ugljenom. Koristi fiksative.

Crta stuiju portreta po živom modelu tušem.

Razvija motivisanost. Razvija usmjerenost ka razvoju.

Upoznaje se sa crtanjem portreta sa šakama (polu akt) po živom modelu, anatomskom građom, karakterom modela, problemima postavljanja, problemima komponovanja.

Crta studiju portreta sa šakama po živom modelu (polu akt) ugljenom. Koristi pomoćni pribor prilikom crtanja. Analizira proporcije.

Razvija spremnost i sposobnost za saradnju. Razvija otvorenost za usvajanje novih znanja. Razvija sposobnost opažanja.

Atelje,živi model, papir, ugljen, preparatura, štafelaji, table, praktični rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati položaj živog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju


37

RAZRED: ČETVRTI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje se sa crtanjem ljudske figure, anatomijom figure, karakternim osobinama, pokretom, propisima kompozicije, problemima postavljanja.

Crta studiju stojeće figure (oslonac na oba stopala) ugljenom. Koristi se pomoćnim sredstvima za crtanje. Analizira proporcije I karakter modela

Upoznaje se sa crtanjem ljudske figure u prostoru, karakternim osobinama, pokretom modela, propisima kompozicije, problemima postavljanja.

Crta studije stojeće figure u prostoru. (kontrapost) ugljenom. Analizira proporcije figure i prostora oko nje poštujući karakter modela i predmeta u prostoru stvarajući iluziju treće dimenzije.

Crta sjedeću figuru u prostoru ugljenom, po živom modelu. Analizira svjetlost i sjenku.

Obrazlaže upotrebu svijetla i sjenke u predstavljanju ljudske figure u prostoru.

Crta studije sjedeće figure po živom modelu, u prostoru. Analizira i crta prostor pomoću metoda preklopa, linearne i vazdušne perspektive

Razvija spremnost i sposobnost za saradnju. Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju. Razvija sposobnost opažanja.

Atelje,živi model,tabla, papir, ugljen, preparatura, štafelaji, table, praktični rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati položaj živog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju


38

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: Leonardo da Vinči: "Traktat o slikarstvu" Viktor Ambrus: "Kako se crta ljudska figura" Brajan Bagnal: "Crtanje i slikanje" Jens Bercaj: "Anatomija za umjetnike" Aleksa Čelebanović: "Povijest o vizuelnom" N. Magjer: "Umijeće crtanja"


Atelje koji je dobro osvijetljen i prostran, štafelaji, kozlići, table, postolje za modela, gipsani odlivci, živi model, mrtva priroda.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja: Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno.

U prvom, drugom i trećem razredu, učenici su dužni da odrade minimum 18, a maksimum 21 praktični rad, a za četvrti razred učenici su obavezni da urade 8, a maksimum 12 praktičnih radova.

Za sve četri godine mogu biti ocijenjeni sa najmanje 4 ocjene godišnje.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: Konačna prelazna ocjena na kraju školske godine.

U prvom razredu pozitivna ocjena na usmenom dijelu i najmanje 18 praktičnih radova, i pozitivna ocjena iz najmanje 16 radova.

Za drugi i treći razred najmanje 18 praktičnih radova i pozitivna ocjena iz najmanje 16 radova. Za četvrti najmanje 8 odrađenih praktičnih radova od kojih 7 moraju imati prelaznu ocjenu.


Završen fakultet Likovnih umjetnosti, sa zvanjem : a. dipl. slikar b. dipl. vajar c. dipl. grafičar


Program za izuzetno nadarene učenike. Individualna nastava. Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100%, u zavisnosti od procjene nastavnika. Obezbijediti posebne materijalno-tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima.


39



Predmet Znanja - perspektiva - kompozicija - crta figuru u prostoru

Teorija forme - prostor - elementi kompozicije - prostor

- proporcije ljudske figure Plastična anatomija - kosti i mišići


40

2


41

1.2.4. SLIKANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave

OBLICI NASTAVE Razred

T V P Ukupno

I 10 62 72 II 10 170 180 III 8 172 180 IV 6 159 164

Ukupno 34 563 597



- sticanje osjećaja za prostor, - sticanje osjećaja za boju, - sticanje osjećaja za kompoziciju, - sticanje opažajnih sposobnosti, estetske vrijednosti, - sticanje osjećaja za veličinu i smjer, - upoznavanje sa materijalima koji se koristi u slikarstvu, - poznavanje pribora za rad, - razvijanje likovne pismenosti, - sticanje samopouzdanja u radu, - osposobljavanje za rješavanje likovne problematike, - razvoj likovnog razmišljanja, - razvoj ličnosti učenika, - poznavanje opšte slikarske terminologije, - poznavanje likovne problematike, - poznavanje izražajnih mogućnosti slikarskih tehnika,


42

- razvoj njegovih socijalnih kompentencija i osposobljavanje za integraciju u socijalni život, posebno za aktivan život u građanskom demokratskom društvu,

- upoznavanje dostignućima i metodama u umjetnosti, orijentacija na njihovu upotrebu u svakodnevnom životu,

- usvajanja opštih i stručnih znanja, razvijanje opštih kompentencija za rješavanje problema u svakodnevnom životu, i stručnih kopetencija za zanimanje.

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specificnosti u izvođenju Objašnjava razvoj slikarstva kroz istoriju.

Upotreba slikarske terminologije.

Razvijanje interesovanja prema predmetu.

Koristeći se internetom sagledava razvoj slikarstva i slikarskih tehnika.

Nabrojati slikarske tehnike.

Nabraja slikarske tehnike i njihove karakteristike.

Razvijanje komunikativnosti.

Nabraja tehnološki sastav boje, podjelu boja. Upoznaje se sa zakonitosti komplementarnosti i analizira komplementarne parove.

Zna tehnološki sastav boje. Zna podjelu boje na hromatske i ahromatske Zna da nabroji podjelu boja na osnovne i izvedene. Zna podjelu boja na tople i hladne. Zna da nabroji komplementarne parove i uočava zakon komplementarnosti.

Razvijanje motivacije. Razvijanje samopouzdanja.

Atelje, pigmenti, veziva, punila, alatke, četke, praktični radovi datih problema slikjući mrtvu prirodu.

Objašnjava i nabraja odnose svijetlog, tamnog i valerske ključeve u cilju modelovanja oblika. Objašnjava tehniku

Vježbanje slikanja i komponovanja jednog geometriskog oblika (ahromatski postupak – kjaro

Razvijanje preciznosti. Razvijanje sigurnosti. Razvija sposobnost opažanja.

Praktični rad, atelje, štafelaji, kozlići, table, papir, tempera bijela i crna. Ovaj praktični rad se radi sve


43

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specificnosti u izvođenju tempere uz upotrebu adekvatnog pribora.

skuro). dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

Vježba slikanje jednog upotrebnog geometriskog oblika (ahromatski postupak – kjaro skuro) koristeći se principom modelovanja. Razlikuje sva tri valerska ključa.

Objašnjava i nabraja odnose svijetlog, tamnog i valerske ključeve u cilju modelovanja oblika.Pojašnjava metode modelovanja. Upoznaje se sa Tehniku tempere uz upotrebu adekvatnog pribora.

Vježba slikanje jednog upotrebnog predmeta, (ahromatski postupak uz uvođenje jedne tople boje). Primjenjuje prema afinitetu jedan od valerskih ključeva koristeći se principom modelovanja.

Podstiče spremnost na pomoć. Razvija marljivost.

Praktični rad, atelje, štafelaji, kozlići, table, papir, tempera bijela i crna. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

Upoznaje, objašnjava i nabraja perspektivu.

Vježbanje linearne perspektive slikajući tri upotrebna predmeta različitih materijala i oblika sa tri boje. Nabraja I razlikuje vrste perspektiva.

Razvija preciznost. Razvija sigurnost u svome radu.

Praktični rad, atelje, mrtva priroda,štafelaji, kozlići, table, papir, tempere. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju


44

RAZRED: DRUGI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Pojašnjava harmoniju. Tonsko slikanje mrtve prirode

sa upotrebnim oblicima istih materijala, sličnih boja i različitih oblika i faktire, uz upotrebu tri boje. Kotisteći harmoniju.

Razvijanje saznanja o slikanju i njegovom mjestu u svakodnevnom životu.

Upoznaje se sa gamom uz upotrebu toplih i hladnih boja.

Slikanje tonske studije mrtve prirode komponovane od upotrebnih predmetima različitih materijala, oblika i draperijom. Materijalizacija predmeta i upotreba game.

Usmjerenost na razvoju. Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju. Razvija sposobnost opažanja.

Praktičan rad, atelje, mrtva priroda, draperija ,štafelaji, kozlići, table, papir, tempere. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

Upoznaje i opisuje tehniku akvarela uz upotrebu pribora za akvarel.

Slikanje tonsko kolorističke studije mrtve prirode, sačinjene od predmeta istih materijala, a različitih boja i oblika akvarelom, definišući svjetlost i sjenku.

Podiže estetski nivo. Rrazvija osjećaj za lijepo i skladno.

Pojašnjava upotrebu kolorističke mrlje. Pojašnjava princip modulacije (predstavljanje volumena predmeta po principima toplo hladno)

Slikanje kolorističke studije mrtve prirode komponovane od upotrebnih predmeta, draperijom i poštuje propise kompozicije, ispravlja greške i definiše elemente, materijalizuje predmete.

Razvija spremnost i sposobnost za saradnju. Razvija preciznost. Razvija samopouzdanje.

Praktičan rad, atelje, mrtva priroda, draperija ,štafelaji, kozlići, table, papir, akvarel boje. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

Opisuje tehnike: gvaša i pastela, kombinijući ih međusobno i sa akvarelom. Pojašnjava slikanje pejzaža.

Slikanje po prirodi (pejzaž). Bira tehiku gvaš, pastel, akvarel ili ih međusobno kombinuje, koristeći predhodno stečena znanja.

Razvija marljivost. Razvija interesovanje za nova saznanja. Razvija sposobnost opažanja.

Praktični rad se radi u prirodi, gvaš boje, pastelne boje, fiksativi, table, papir.


45

RAZRED: TREĆI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Opisuje razvoj portreta kroz istoriju.

Zna da navede razvoj portreta kroz istoriju umjetnosti i značajne portretiste.

Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju.

Koristeći se internetom nalazi adekvatne primjere iz istorije umjetnosti.

Pojašnjava mjere portreta. Pojašnjava materijalizaciju gipsa.

Slikanje gipsanog odlivka portret i draperije principom materijalizacije.

Razvija preciznost. Praktičan rad, atelje, draperija,gipsani odlivak portreta, štafelaji, kozlići, table, papir, tempera. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati položaj gipsanog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju

Slikanje portreta po živom modelu,po principu modelacije Slikanje portreta po principu modulacije Slikanje portreta po živom modelu kombinovanom tehnikom.

Pojašnjava mjere portreta po modelu; objašnjava karakter modela, demonstrira značaj detalja u okviru cjeline.

Slikanje polu figure po živom modelu, poštujući propise komponovanja, analizira pokret, svjetlost, principom modelacije, i odabira adekvatne tonove.

Razvija komunikativnost. Razvija spremnost za saradnju. Razvija preciznost. Razvija sposobnost opažanja.

Praktičan rad, atelje, živi model, štafelaji, kozlići, table, papir, tempera. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati položaj živog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju


46

RAZRED: ČETVRTI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Pojašnjava upotrebu ljudske figure u slikarstvu.

Nalazi primjere iz istorije umjetnosti.

Razvija interesovanje za nova saznanja.

Koristeći se internetom pronalazi adekvatne primjere iz istorije umjetnosti.

Slikanje stojeće figure (model odjeven samo u šorcu, sa osloncem na obadva stopala) u ulju, poštuje propise komponovanja i proporcije, analizira pokret, svjetlost, principom modulacije postavljanje. Shvata izražajne mogućnosti uljanih boja i koristi adekvatni pribor, razvija osjećaj za skladnost boja. Slikanje stojeće figure (kontrapost) u ulju, poštuje propise komponovanja i proporcije, analizira pokret, svjetlost, principom modulacije postavljanje. Shvata izražajne mogućnosti uljanih boja i koristi adekvatni pribor, razvija osjećaj za skladnost boja.

Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju. Razvija kritičnu svijest. Razvija sposobnost opažanja.

Pojašnjava proporcije čovječijeg tijela. Upoznaje i pojašnjava način slikanja tehnikom ulja, uz upotrebu adekvatnog pribora.

Slikanje sjedeće figure u ulju, poštuje propise komponovanja i proporcije, analizira pokret, postavljanje, zna da koristi uljane boje i koristi adekvatni pribor.

Razvija sposobnost opažanja. Razvija kritičnu svijest analizirajući svoj crtež.

Praktičan rad, atelje, živi model, štafelaji, table, platna, blind ramovi, uljane boje.


47

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: 1. Leonardo da Vinči: "Traktat o slikarstvu" 2. Viktor Ambrus: "Kako se crta ljudska figura" 3. Brajan Bagnal: "Crtanje i slikanje" 4. Jens Bercaj: "Anatomija za umjetnike" 5. Aleksa Čelebanović: "Povijest o vizuelnom" 6. N. Magjer: "Umijeće crtanja" 7. Miodrag B. Protić: "Slikarstvo i vajarstvo 20. vijeka" 8.Nikos Stangos: "Recnik umetnosti i umetnika" 9.Žak Derida: "Istina o slikarstvu" 10.Dž. Hozo: "Slikarska tehnologija" 11.Dž. Hozo: "Umjetnost multimedija"


Atelje, štafelaji, kozlići, table srednje,velike i male, papiri, platna, boje, mrtva priroda, gipsani odlivci, tabla za nastavnika, model, pigmenti, veziva, punila.


Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno. - U prvom razredu učenici su dužni da odrade minimum 12, a maksimum 16 praktičnih radova. - U drugom i trećem razredu učenici su obavezni da urade minimum 15, a maksimum 20 praktičnih radova. - U četvrtom razredu učenici su obavezni da urade 8, a maksimum 15 praktičnih radova.


Opšti uslov je prelazna ocjena na kraju godine. Posebni uslovi za završetak predmeta su: • u prvom razredu prelazna ocjena na usmenom dijelu i odrađenih 12 praktičnih radova i pozitivna ocjena iz 10

praktičnih radova, • za drugi i treći razred odrađenih 15 praktičnih radova i prelazna ocjena iz 12 praktičnih radova, a • za četvrti odrađenih 8 praktičnih radova, od kojih 7 moraju biti ocijenjeni sa prelaznom ocjenom .


Završen Fakultet likovnih umjetnosti, smjer slikarstvo.


48

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama Program za izuzetno nadarene učenike. Individualna nastava. Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene nastavnika. Obezbijediti posebne materijalno-tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima.



Predmet Znanja

- tehnološki sastav boje Slikarska tehnologija - sastav boja - podjelu boja - harmoniju Teorija forme

- podjela boja - harmonija i jedinstvo

- proporcije ljudske figure Plastična anatomija - kosti i mišići


49

1.2.5. VAJANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave


Ukupno

I 8 64 72 II 108 108 III IV

Ukupno 8 172 180


3. Opšti ciljevi nastave: - Upoznavanje se sa materijalima koji se koriste u vajarstvu, - koristi i kombinuje materijale za vajanje u svom radu i i stiče samopuzdanje u njihovom korišćenju, - stiče osjećaj za treću dimenziju, - shvata pojam i značaj prostora, - pravilno koristi pribor za rad, - planira, priprema i kontroliše sopstveni rad, - izvodi vajarske radove u glini, - izvodi livenje vajarskih radova u gipsu, - prepoznaje vajarski pogled na svijet u svakodnevnom životu kroz arhitekturu i druge urbane oblike, i - stiče spremnost i sposobnost za saradnju i shvata značaj radno- kreativne atmosfere.


50


Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik upoznaje: skulpturu kao vid likovnog izražavanja.

Nalazi primjere iz istorije umjetnosti.

Preciznost u korištenju terminologije radi lakšeg razumijevanja i prikupljanja informacija.

Upoznaje osnovne materijale i pribor u vajarstvu.

Razlikuje vajarske materijale i pribor za rad u tim materijalima.

Snalažljivost u korišćenju materijala i pribora, održavanje pribora, sigurnost po sebe i okolinu.

Upoznaje glinu-osnovne karakteristike i upotreba u vajarstvu.

Priprema glinu za rad, modeluje jednostavne oblike po izboru, sitnu grnčariju, nakit. Uočava mogućnosti i ograničenja gline kao materijala.

Razvijanje interesovanja za skulpturu, prvo kroz igru, uključujući sve teže zadatke.

Korišćenje modela od gipsa, korišćenje obaveznih pomagala u izvođenju: štafelaja, konstrukcija od metala i drveta, gipsa.. Posjete likovnim galerijama i muzejima. Stručne ekskurzije. Posjete visokoškolskim ustanovama i ateljeima umjetnika. Posjeta bibliotekama i korišćtenje stručne literature. Obilazak kulturnoistoriskih spomenika, istraživanje preko interneta.

Upoznaje reljef kao način izražavanja u skulpturi. Upoznaje zakone kopiranja.

Izrađuje kopiju jednostavnog plitkog reljefa, prenosi tačne mjere i proporcije, pronalazi greške i ispravlja ih.

Suočavanje sa problemom, njegovo rešavanje, razvijanje samokritičnosti i pružanje pomoći.

Upoznaje specifičnosti crteža za reljef.

Odrađuje moguća rešenja, planira, prilagođava zahtjevima reljefa.

Disciplina u planiranju i izvedbi zadatka.

Upoznaje način transformisanja crteža u reljef.

Prenosi crtež na glinu, postiže iluziju prostora i dubine igrom planova.

Razvijanje strpljenja i upornosti u realizaciji zadataka, racionalizacija vremena.

Upoznaje i objašnjava sistem odlivanja reljefa u gipsu.

Pravi negativ reljefa, zatim pozitiv, retušira eventualne greške.

Racionalizacija materijala. Spretnost u radu sa gipsom.


51

RAZRED: DRUGI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje mogućnosti igre apstraktnih oblika.

Skicira moguća rešenja arhitektonskih oblika ili kulturno-istorijskih spomenika, pazeći na osnovne likovne zakone (ravnoteža, ritam, karakter...). Bira materijal i pribor za realizaciju i pristupa izradi.

Razvijanje interesovanja i razumijevanja skulpture kroz svakodnevno sretanje sa arhitekturom.

Upoznaje zakonitosti izrade slobodne skulpture.

Kopira po gipsanom modelu pri čemu prenosi tačne mjere. Izrađuje unutrašnju konstrukciju (ako je potrebno).

Prilagodljivost pri radu i timu.

Upoznaje sistem livenja kalupa od gipsa iz više djelova.

Priprema materijal za rad, planira način livenja kalupa iz više djelova. Izliva kalup.

Bezbijedno, po sebe i okolinu, koristi alat, racionalno koristi materijal.

Upoznaje vrste patiniranja različitih materijala.

Pronalazi primjere različitih patina. Patinira gipsani odlivak na više načina (imitacija bronze, olova, kamena).

Snalažljivost u korišćenju materijala, invetivnost.

Korišćenje modela od gipsa, korišćenje obaveznih pomagala u izvođenju: štafelaja, konstrukcija od metala i drveta, gipsa.. Posjete likovnim galerijama i muzejima. Stručne ekskurzije. Posjete visoko školskim ustanovama i ateljeima umjetnika. Posjeta bibliotekama i korišćenje stručne literature. Obilazak kulturnoistoriskih spomenika i istraživanje preko interneta.


52

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: 1.N . Brki , Ž . Turinski: " Tehnologija" 2.Janson: "Istorija umjetnosti" 3. Đ . Piskeli: "Istorija umjetnosti" 4. A . Pejić: "Pristup likovnom djelu"


Prostran, prozračan i dobro osvijetljen atelje sa bazenom za glinu i dovodom za vodu. Police za odlaganje skulptura, ormari za čuvanje alata, štafelaji, geristeri, konstrukcije za veliki, srednji i mali akt, postolje za modela, drveni ramovi, plastična burad za glinu, peć za pečenje gline, grnčarski točak, livarska masa, glina, gips, stručna literatura. Od sitnog alata: špahtle za vajanje, vajarski šestari, punktirke.


Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno. • Za prvi razred učenici su dužni da urade minimum 5, a maksimum 10 praktičnih radova. • Za drugi razred učenik je dužan da uradi minimum 4, a maksimum 8 praktičnih radova


Pozitivna ocjena na kraju školske godine. Uslovi za završetak prvog razreda su: • pozitivna ocjena na usmenom dijelu i minimum 4 praktična rada od kojih svi moraju biti ocijenjeni sa

prelaznom ocjenom, a • za drugi razred minimum 4 praktična rada od kojih 3 moraju biti ocijenjeni sa prelaznom ocjenom.


Završen Fakultet likovnih umjetnosti, smjer vajarstvo. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:

Program za izuzetno nadarene učenike. Individualna nastava. Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene nastavnika. Obezbijediti posebne materijalno-tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima.


53



Predmet Znanja - izrada crteža za

reljef - proporcije

Crtanje - crtanje portreta - crtanje mrtve prirode - proporcije

- proporcije Slikanje - proporcije

- proporcije Plastična anatomija - proporcije


54

4

3


55

1.2.6. GRAFIKA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave


Ukupno

I 8 64 72 II 8 64 72 III 8 64 72 IV

Ukupno 24 192 216


3. Opšti ciljevi nastave: - sticanje osjećaja za prostor i površinu, - sticanje osjećaja za boju i mrlju, - sticanje osjećaja za kompoziciju, - sticanje opažajnih sposobnosti, estetske vrijednosti, - sticanje osjećaja za veličinu i smjer, - poznavanje opšte grafičke terminologije, - razvijanje likovne pismenosti, - sticanje samopouzdanja u radu, - osposobljavanje za riješavanje likovne problematike, - razvoj likovnog razmišljanja, - razvoj ličnosti učenika, - razvoj njegovih socijalnih kompentencija i osposobljavanju za integraciju u socijalni život, posebno za aktivan

život u građanskom demokratskom društvu, i - upoznavanje dostignuća i metoda u umjetnosti, orijentacija na njihove upotrebe u svakodnevnom životu.


56

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: PRVI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Obrazlaže razvoj grafičke umjetnosti.

- opisuje razvoj grafičke umjetnosti,

- nabraja neke od najpoznatijih grafičara iz istorije umjetnosti,

- poznaje način izrade grafike,

− služi se grafičkom terminologijom.

Razvija prilagodljivost. Razvija ekološku svijest. Razvija komunikativnost.

Prepoznaje podjelu štampe i tehnike svake od njih.

Atelje

Vježba linijsko organizovanje površine.

Atelje, sredstvo za crtanje, papir, table kozlići, štafelaji.

Upoznaje i nabraja podjelu štampe.

Vježbe kontrasta, organizuje površinu papira uz upotrebu kontrasta.

Atelje, sredstvo za crtanje, papir, table kozlići, štafelaji.

Nabroja i opisuje visoku štampu.

Nabraja visoku štampu. Karakteristike linoreza, gipsoreza i drvoreza. Opisuje razvoj visoke štampe, radi vježbe za linorez i gipsorez i izvodi ih.

Razvija spremnost za pomoć. Razvija zalaganje. Razvija marljivost.

Atelje, sredstva za crtanje, papir, table, kozlići, štafelaji.


57

RAZRED: DRUGI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje se sa karakteristikama linoreza i primjenjuje ih u izradi.

Vježbe za linorez sa crnom i bijelom.

Upoznaje se sa linorezom u više boja.

Vježbe za linorez u tri i više boja. Priprema ploču, boje i vrši otiskivanje. Vježbe za linorez u pet i više boja.

Upoznaje se karakteristikama drvoreza.

Vježbe za drvorez sa crnom i bijelom bojom. Priprema ploču, izrađuje crtež, prenosi ga, priprema boju i otiskuje.

Razvija inicijativnost. Razvija prilagodljivost. Podstiče usmjerenost na razvoju. Podstiče ekološku svijest.

Atelje, grafička presa, papir, grafičke boje, sušara za radove, razrađivači, filc, puder, linoleum.

Upoznaje se sa drvorezom u više boja.

Vježbe za drvorez u tri i više boja. Vježbe za drvorez u pet i više boja.

Razvija preciznost. Raszvija kritičnu svijest. Razvija samopouzdanje. Razvija sposobnost opažanja.

Atelje, grafička presa, papir, grafiške boje, sušara za radove, razrađivači, filc, puder, drvene ploče.


58

RAZRED: TREĆI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Nabraja i opisuje tehnike duboke štampe.

Opisuje, nabraja i definiše duboku štampu, definiše karakteristike tehnika duboke štampe, razvoj duboke štampe.

Vježbe za bakrorez sa crnom i bijelom.

Podstiče interesovanje za nova saznanja. Razvija preciznost. Razvija komunikativnost. Razvija samopouzdanje. Razvija sposobnost opažanja. Upoznaje karakteristike

bakroreza. Vježbe za bakrorez u više boja. Obrađuje ploču, izrađuje crteže, prenosi ih na ploču, priprema boju i otiskuje.

Atelje, grafička presa, papir, grafičke boje, sušara za radove, razrađivači, filc, puder, bakarne ploče.

Vježbe za bakropis sa crnom i bijelom. Poznaje tehničko tehnološki proces štampe.

Upoznaje karakteristike bakropisa.

Vježbe za bakropis u više boja. Poznaje tehničko tehnološki proces štampe.

Atelje, grafička presa, papir, grafičke boje, sušara za radove, razrađivađi, filc, puder, bakarne ploče.

Vježbe za akvatintu sa crnom i bijelom.

Upoznaje karakteristike akvatinte.

Vježbe za akvatintu u više boja. Poznaje tehničko tehnološki proces štampe.

Atelje, grafička presa, papir, grafičke boje, sušara za radove, razrađivači, filc, puder.

Vježbe za rezervaš sa crnom i bijelom.

Upoznaje karakteristike rezervaša.

Vježbe za rezervaš u više boja. Poznaje tehničko tehnološki proces štampe.


Vježbe za linogravuru sa crnom i bijelom.

Upoznaje karakteristike linogravure.

Vježbe za linogravuru u više boja. Poznaje tehničko-tehnološki proces štampe.



59

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: 1.Leonardo da Vinči: "Traktat o slikarstvu" 2.Viktor Ambrus: "Kako se crta ljudska figura" 3.Brajan Bagnal: "Crtanje i slikanje" 4.Jens Bercaj: "Anatomija za umjetnike" 5.Aleksa Čelebanović: "Povijest o vizuelnom" 6.N. Magjer: "Umijeće crtanja" 7.Miodrag B. Protić: "Grafika" 8.Dž. Hozo: "Umjetnost multimedija"


Atelje koji je dobro osvijetljen, prostran i ventiliran, štafelaji, kozlići, table, postolje za modela, gipsani odlivci, živi model, mrtva priroda, grafičke prese za duboku i plitku štampu, grafičke boje, talk, mermerne ploče za miješanje boja, kadica za vodu, sušara, kadice za kisjelinu, ormari za držanje kiseline.


Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno. Učenik mora uraditi najmanje 8 vježbi po polugodištu, tj. 16 praktičnih radova za svaki razred.


Učenik sa uspjehom završava razred ako ima prelaznu ocjenu na kraju školske godine. Uslovi za završetak prvog razreda su pozitivna ocjena na usmenom dijelu i 8 praktičnih radova koji su

ocijenjeni sa prelaznom ocjenom, a za drugi i treći razred minimum 8 praktičnih radova od kojih svi moraju biti ocijenjeni sa prelaznom ocjenom.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: Završen Fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem dipl. grafičar.




60



Predmet Znanja - Razvoj grafičke

umjetnosti - Grafička

terminologija - Grafičko

opismenjavanje

Istorija umjetnosti - Istorijski presjek grafike

- Crtačka terminologija

- Izrada skica Crtanje

- Crtačko opismenjavanje - Crtanje mrtve prirode

- Slikarska terminologija Slikanje - Slikarsko opismenjavanje


61

1.2.7. SLIKARSKA TEHNOLOGIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave


Ukupno

I II III 50 22 72 IV 40 26 66

Ukupno 90 48 138



- poznavanje pravljenja boja (akvarel, tempera, pastel uljane), - poznavanje osnovne slikarsko - tehnološke terminologije, - sticanje sposobnosti pravljenja i rukovanja sa : pigmentima,vezivima, preparaturom, podlogama, lakovima,

smolama, fiksativima, - poznavanje izrade zidnih tehnika, - poznavanje tehnološkog postupka izrade slika, zidnih tehnika, crteža, - sticanje samopouzdanja u radu, - razvoj ličnosti učenika, - razvoj socijalnih kompentencija učenika i osposobljavanje za integraciju u socijalni život, posebno za aktivan

život u građanskom demokratskom društvu, i - upoznavanje sa dostignućima i metodama u umjetnosti, orijentacija na njihove upotrebe u radu.


62

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: TREĆI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje i nabraja podloge u slikarstvu i njihove preparature

Definiše platno kao podlogu, vrste platna i preparatura za različite slikarske tehnike, demonstrira način impregnacije platna. Nabrojati, definisati, demonstrirati i analizirati vrste platna i recepture preparatura za uljano slikanje (poluuljana, uljana, kazeinska, obojene, stare slike kao podloge u uljanom slikarstvu), recepture preparatura za slikanje temperom.

Podstiče spremnost za timski rad. Razvija preciznost. Razvija kritičnost do tehnološkog razvitka.

Praktičan rad, atelje, uzorci platna, komponente za preparature.

Upoznati i opisati dasku, vrste, njihove karakteristike. Recepture za prepariranja daske za tempere i uljane boje.

Definiše dasku kao podlogu i preparature za različite slikarske tehnike. Pravi preparature za dasku.

Atelje, daske za slikanje, komponente za preparaturu.

Upoznati i opisati karton kao nosilac, vrste i recepture prepariranja kartona za različite tehnike.

Definiše karton kao podlogu i preparature za različite slikarske tehnike. Pravi preparature za karton.

Atelje, kartoni, komponente za preparature.

Upoznati i opisati lesonit kao nosilac i recepture prepariranja lesonita za različite tehnike.

Definiše lesonit kao podlogu i preparature za različite slikarske tehnike.

Razvija preuzimanje odgovornosti. Razvija kritičnost do tehnološkog razvitka.

Atelje, lesonit, komponente za preparature.

Upoznati i opisati hartiju, vrste, recepture prepariranja hartije za različite tehnike

Definiše hartiju kao podlogu, vrste hartija i preparature za različite slikarske tehnike. Pravi I nanosi preparaturu na hartiji.

Prtaktičan rad, izrade preparatura, atelje,vrste hartija, komponenete za preparature.


63

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznati i opisati zid kao nosilac, impregnacija zida za al seko slikanje, enkaustiku i fresko slikanje. Opisati način pravljenja fresko maltera

Određuje osobine i definiše zid kao podlogu, vrste impregnacija. Poznaje način izrade fresko maltera. Nanosi malter na zid, slika kračniom temperom.

Praktičan rad, impregnacija zida, atelje, adekvatne podloge koje se koriste umjesto zida, komponente za impregnaciju zida.

Pigmenti Upoznati i opisati pigmente i njihovu podjelu. Nabrojati i obrazložiti tehnološke karakteristike boja.

Definiše pigment, podjelu pigmenata .Nabraja tehnološki sastav boja.

Atelje, pigmenti, komponente za pravljenje boja.

Veziva Upoznati i opisati veziva, vrste veziva i njihov značaj u slikarstvu.

Definiše veziva i njihov značaj u slikarstvu. Pravi veziva po recepturi.

Upoznati, nabrojati i opisati: tutkala, želatin, kazein, gumiarabika, tragant, štirak, dekstrin, gašeni kreč, krečno mlijeko, krečna voda, vodeno staklo, temperna emulzija, jajčana tempera, laneno ulje, firnajz, sikativi, venecijanski terpentin, terpentinsko ulje, damar lak, vosak, šelah, uljani lakovi.

Definiše tutkala, želatin, kazein, gumiarabika, tragant, štirak, dekstrin, gašeni kreč, krečno mlijeko, krečna voda, vodeno staklo, temperna emulzija, jajčana tempera, laneno ulje, firnajz, sikativi, venecijanski terpentin, terpentinsko ulje, damar lak, vosak, šelah, uljani lakovi.

Praktičan rad, izrada veziva i tutkala i njihova upotreba, komponente za izradu veziva I tutkala atelje.

Upoznati i opisati ručnu izradu slikarskih boja.

Definiše i demonstrira izradu uljanih boja, tempernih boja, akvarel boja, pastela i gvaša.

Razvija spremnost na saradnju. Razvija samopouzdanje. Razvija marljivost.

Praktičan rad, izrada uljanih boja, atelje, pigmenti, veziva, punila, alatke.


64

RAZRED: ČETVRTI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznati, nabrojiti i opisati lakove.

Nabraja i definiše lakove. Definiše ulogu lakova u slikarskom djelu.

Praktičan rad, način upotrebe i tehnološki sastav, atelje, upotreba lakova, lakovi.

Upoznati, nabrojiti i opisati smole.

Nabraja i definiše smole. Atelje, smole.

Upoznati, nabrojiti i opisati fiksative.

Nabraja i definiše fiksative. Zna da izradi jednu preparaturu.

Razvija motivisanost. Razvija preciznost. Razvija usmjerenost na razvoju. Razvija spremnost na saradnju. Podstiče timski rad.

Upoznati, nabrojiti i opisati emulzije.

Nabraja i definiše emulzije. Poznaje recepture i nacin izrade.

Praktičan rad izrade fiksativa za slikarske i crtačke tehnike, emulzije, sikativi, atelje.

Upoznati, nabrojiti i opisati sikative.

Nabraja i definiše sikative. Nabraja ulogu fiksativa I pravi po recepturi fiksativ.

Upoznati, nabrojiti i opisati ulja.

Nabraja i definiše ulja. Atelje, ulja.

Upoznati, nabrojiti i opisati rastvarače i razređivače.

Nabraja i definiše rastvarače razređivače. Nabraja njihovu ulogu I pravi jedno od njih po recepturi.

Praktičan rad izrade i primjene rastvarača i razređivača, atelje, rastvarači i razređivači.

Upoznati, nabrojiti i opisati slikarski pribor.

Nabraja i definiše slikarski pribor. Pokazuje na primjerima.

Razvija kritičnost dotehnološkog razvitka. Razvija marljivost. Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju. Razvija pozitivan odnos prema novim saznanjima. Atelje, slikarski pribor.

Upoznati, nabrojiti i opisati način pravljenja ugljena, sepije i olovaka za crtanje.

Nabraja i definiše način pravljenja ugljena, sepije i olovke. Nabraja koje olovke se koriste za crtanje. Opisuje način pravljenja ugljena.

Atelje, ugljen, sepija, olovke.

Upoznaje i nabraja, zidne tehnike.

Nabraja zidne tehnike I njihove karakteristike.

Atelje

Upoznati, nabrojiti i opisati način izrade mozaika, vrste alata za izradu mozaika.

Demonstrira način izrade mozaika.

Razvija kritičnost dotehnološkog razvitka. Razvija marljivost.

Praktičan rad, atelje, alat i materijali potrebnih za izradu mozaika, fresko slike i al seko


65

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznati, nabrojiti i opisati način izrade, vrste alata i materijala za fresko slike.

Izrašuje jednu fresko sliku.

Upoznati, nabrojiti i opisati način izrade, vrste alata i materijala za izradu al seko slike.

Definiše način izrade al seko slike i potrebnog alata i materijala.

Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju. Razvija pozitivan odnos prema novim saznanjima. Razvija preciznost. Razvija sposobnost opažanja.

slike.

Upoznati, nabrojiti i opisati način izrade, vrste alata i materijala za izradu zgrafita.

Definiše način izrade, potrebni alat i materijal za izradu zgrafita.

Upoznati, nabrojiti i opisati način izrade, vrste alata i materijala za izradu murala.

Definiše način izrade, potrebni alat i materijal za izradu murala. Izrađuje skice za mural i izvodi ih.

Praktičan rad, izrada zgrafita, atelje, alat i materijali potrebnih za izradu zgrafita i murala.

Upoznati, nabrojiti i opisati način izrade, vrste alata i materijala za izradu ikone.

Definiše način izrade, potrebnog alatai materijala za izradu ikona. Izrađuje skice za ikonu.

Razvija kritičnost dotehnološkog razvitka. Razvija marljivost. Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju. Razvija pozitivan odnos prema novim saznanjima. Razvija preciznost. Razvija sposobnost opažanja.

Atelje, pribor za izradu ikona.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:

1.F. Curluković: "Tehnologija papira" 2.J. Fressel: "Slikarska tehnologija" 3.S. Gamulin: "Tehnologija bojenja" 4.Hozo Kraigler: "Slikarstvo – Metode slikanja – Materijali" 5.Nemanja Brkić: "Tehnologija slikarstva, vajarstva i ikonografije" 6.Krsta Andrijević: "Priručnik za predmet slikarske tehnike" 7.Robert Massey: "Recepture za slikare" 8.Hozo: "Slikarska tehnologija"


Atelje koji je prostran i osvijetljen, uzorci, pigmenti, veziva, lakovi, smole, fiksativi, preparature, nosioci, pegle, pvc folije, lupe, daske za crtanje i slikanje, kajl i blind ramovi, vosak, različite heftalice, kliješta za natezanje platna, čekići, makaze.


66

7. Obavezni načini provjeravanja znanja: Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno, znanje učenika će biti provjeravano usmeno, pismeno putem testa i kroz izradu praktičnih vježbi i to:

- najmanje 2, a najviše 4 pismena testa godišnje i - izrađeno najmanje 4, a najviše 6 praktičnih radova u trećem , a - u četvrtom najmanje 2, a najviše 4 praktična rada.


Da bi se predmet uspješno završio potrebno je da učenik: - ima prelaznu završnu ocjenu na usmenom - uradi najmanje 2 testa od kojih jedan mora biti ocijenjen sa prelaznom ocjenom - uradi najmanje 4 praktična rada (za treči razred) ili 2 praktična rada (za četvrti razred)


Završen Fakultet konzervacije i restauracije. Završen Fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem dipl. slikar.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: Program za izuzetno nadarene učenike. Individualna nastava. Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene nastavnika. Obezbijediti posebne materijalno-tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima.


67



Predmet Znanja - prepariranje platna - prepariranje papira - boje - pribor za slikanje - rastvarači i razređivači

Slikanje

− slikanje temperom − slikanje uljem − pribor i materijali za

različite tehnike

- podloge - prepariranje papira - sredstva za crtanje

Crtanje

− prepariranje papira − ugljen − olovka − tuš


68

Lice i naličje oštećene ikone

Ikona sv. Jovana Preteče, crkva sv. Pavla, Mažići kod Budve

6


69

1.2.8. RESTAURACIJA I SLIKANJE KOPIJA

2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave


Ukupno

I II III 20 52 72 IV 10 56 66

Ukupno 20 118 138



- sticanje opažajnih sposobnosti, estetske vrijednosti, - sticanje osjećaja za veličinu, - sposobnost korišćenje opštom slikarskom i restauratorsko-konzervatorskom terminologijom, - razvijanje likovne pismenosti, - sticanje sigurnosti u svopstveni rad, - osposobljavanje za rješavanje konzervatorsko-restauratorskih problema, - razvijanje osjećaja za očuvanje kulturnih dobara, - razvoj ličnosti učenika, - razvoj socijalnih kompentencija učenika i osposobljavanju za integraciju u socijalni život, posebno za aktivan

život u građanskom demokratskom društvu, i - upoznavanje sa dostignućima i metodama u umjetnosti, kao i orijentacija na njihove upotrebe u svakodnevnom

životu.


70

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: TREĆI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje i opisuje vrste zaštita spomenika kulture.

Zna šta je spomenik kulture i poznaje njegov zanačaj i zaštitu. Koristeći se internetom pretražuje spomenike kulture u zemlji i inostanstvu.

Opisuje istoriski razvoj struke u Evropi i kod nas.

Definiše razvoj struke u Evropi i kod nas.

Razvija pozitivna orijentacija prema zanimanju. Razvija pozitivan odnos prema novim saznanjima. Razvija preciznost. Razvija sposobnost opažanja.

Atelje, obilazak spomenika kulture, internet.

Nabraja vrste spomenika kulture i kategorije.

Poznaje spomenike kulture i njihove kategorije.

Upoznaje se sa zidnim slikarstvom.

Poznaje osnovne karakteristike zidnog slikarstva.

Upoznaje i opisuje restauratorsku analizu.

Primjenjuje postupak restauratorske analize.

Nabraja,opisuje i definiše konzervatorsko-restauratorske metode.

Defriniše i koristi konzervatorsko-restauratorske metode.

Praktičan rad

Opisuje istoriski razvoj štafelajnog slikarstva.

Poznaje istorijski razvoj štafelajnog slikarstva.

Atelje, obilazak spomenika kulture, internet.

Upoznaje i opisuje organizaciju konzervatorskih radova.

Poznaje organizaciju kozervatorskih radova.

Upoznaje i opisuje izradu kopija crteža.

Vježba kopije renesansnog ili baroknog crteža.

Praktičan rad.


71

RAZRED: ČETVRTI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Opisuje način izvođenja kopije u tehnici enkaustike, izradu enkaustike.Nabraja zidne tehnike.

Vježba izrade kopije u tehnici enkaustika, primjenjuje adekvatne recepture za tehniku enkaustike.

Opisuje način izvođenja kopija u srednjovjekovnoj temperi. Upoznaje i opisuje recepturu srednjovjekovne tempere.

Vježba izrade kopije u tehnici srednjovjekovne tempere, primjenjuje adekvatne recepture za tehniku srednjovjekovne tempere.

Razvija kritičnost dotehnološkog razvitka. Razvija marljivost. Razvija pozitivna orijentacija prema zanimanju. Razvija pozitivan odnos prema novim saznanjima. Razvija preciznost. Razvija sposobnost opažanja.

Praktičan rad. Atelje, pribor i materijal za određenu tehniku izrade. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati slika, ikona, freska koja se kopira.

Upoznaje i opisuje način izvođenja kopija u tehnici ulje-lak. Nabraja recepturu za tehniku ulje – lak.

Vježba izrade kopije u tehnici ulje-lak, primjenjuje adekvatne recepture za tehniku ulje – lak.

Upoznaje i opisuje način izvođenja kopija ikona. Nabraja potrebne recepture.

Vježba izrade kopije ikone, primjenjuje adekvatne recepture.

Upoznaje i opisuje način izvođenja fresko kopija. Nabraja potrebne recepture.

Vježba izrade kopije u fresko tehnici, primjenjuje potrebne recepture za fresko tehniku.


72

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: 1.F. Curluković: "Tehnologija papira" 2.J. Fressel: "Slikarska tehnologija" 3.S. Gamulin: "Tehnologija bojenja" 4.Hozo Kraigler: "Slikarstvo – Metode slikanja – Materijali" 5.Nemanja Brkić: "Tehnologija slikarstva, vajarstva i ikonografije"


Atelje namjenski osvijetljen, stolovi za slikanje kopija i konzervaciju, lipe, table za crtanje i slikanje, štafelaji, ramovi, platno, fiksativi, lakovi, smole, laneno ulje, terpentin, pigmenti, veziva, preparature, nosioci, pegle, pvc folije, vosak, različite heftalice, kliješta za natezanje platna, čekići, makaze.


Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno. Znanje učenika će se provjeravati usmeno, izrade praktičnih radova najmanje 5, a najviše 10 svake školske godine.


Da bi se predmet uspješno završio potrebno je da učenik ima prelaznu konačnu ocjenu na usmenom i najmanje 5 odrađenih vježbi zadovoljavajućeg kvaliteta u svakom razredu.


Završen Fakultet konzervacije i restauracije. Završen Fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem dipl. slikar.




73



Predmet Znanja

- slikanje kopija Slikanje - slikanje temperom, uljem - recepture za tehniku

enkaustike - recepture za fresko

tehniku

Slikarska tehnologija - recepture za tehniku

enkaustike - recepture za fresko tehniku

- Izrada kopije renesansnog crteža

- kopija ikone - kopija enkaustike - kopija u tehnici ulje lak - kopija freske

Istorija umjetnosti

- renesansni majstori - barokni majstori - Vizantija - rana renesansa


74

7


75

1.2.9. SLIKARSKO PROJEKTOVANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave


Ukupno

I II III IV 16 50 66

Ukupno 16 50 66



- razvijanje osjećaja i sposobnosti shvatanja prostora i komponovanja, - poznavanje glavnih elemenata i njihovim izražajnim mogućnostima u okviru cjeline likovnog djela, - sticanje znanja, verifikacijom i izradom vježbi, - razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja, - poznavanje elementa komponovanja i njihovo primjenjivanje, - korišćenje opštom slikarskom terminologiom, - razvijanje likovne pismenosti, - samouvjerenost u radu, - osposobljavanje za rješavanje likovne problematike, - razvoj likovnog razmišljanja, - razvoj ličnosti učenika, - poznavanje teorije likovnog izražavanja, i - poznavanje elemenata linije i njenih izražajnih mogućnosti.


76

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

RAZRED: ČETVRTI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Definiše liniju.

Definiše i vježba liniju.

Nabraja i opisuje crtačke tehnike.

Definiše i vježba crtačke tehnike.

Definiše teksturu.

Definiše, vježba i riješava probleme tekstura.

Razvija kritičnost. Razvija marljivost. Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju. Razvija preciznost. Razvija sposobnost opažanja.

Praktičan rad. Atelje sa : kozlićima, štafelajima, tablama za crtanje i slikanje. Ovi praktični radovi se rade sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mtrva priroda ili živi model, a i mjesta učenika odakle ga crtaju.

Nabraja i opisuje: - ahromatske sadržaje

površina. - geometriske jedinice

površina. - organske jedinice

površina. - hromatske sadržaje

površina.

Razumije, analizira i riješava probleme upotrebom ahromatskim površinama. Crta svaku pojedinačno.

Razvija kritičnost. Razvija marljivost. Razvija preciznost. Razvija sposobnost opažanja. Razvija efikasnost.

Praktičan rad. Atelje sa: kozlićima, štafelajima, tablama za crtanje, tablama za slikanje. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda ili živi model, a i mjesta učenika odakle ga crtaju.

Upoznaje i opisuje probleme tonske kopozicije (tonski niz).

Vježba tonsku kompoziciju, tonski niz.

Praktičan rad. Atelje sa: kozlićima, štaf., tablama za crtanje i slikanje. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz format. cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati položaj živog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju


77

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Opisuje tonskokolorističku kompoziciju.

Vježba tonskokolorističku kompoziciju.Putem interneta pronalazi zanimljivosti vezane za kompoziciju.

Praktičan rad. Atelje sa: kozlićima, štafelajima, tablama za crtanje, tablama za slikanje. Internet. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati položaj živog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju


1. A. Prijić: "Pristup likovnom djelu" 2. Milošević Radenko: "Teorija forme" 3. A. Rudolf: "Umjetnost i vizuelno opažanje" 4. E. Neufert: "Osnove projektovanja" 5. D. Žabčič: "Slikarsko projektiranje"


Dijaprojektor, dijapozitiv, kompjuter, episkop, TV video, stručna biblioteka atelje koji je dobro osvijetljen i prostoran, kozlići, štafelaji, table.


Učenici će biti ocjenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno. Učenik je dužan da uradi najmanje 15, a najviše 25 praktičnih radova.


Da bi se program predmeta uspješno završio potrebno je da učenik ima prelaznu ocjenu na usmenom dijelu na kraju školske godine i najmanje 15 zadovoljavajućih praktičnih radova.


78

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: Završen Fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem dipl. slikar i dipl. grafičar.





Predmet Znanja - elementi kompozicije - tonska kompozicija - vrste tekstura - elementi linije

Teorija forme

- kompozicija - harmonija - tekstura - linija

- tonskoloristička kompozicija

- problemi tonske kompozicije

Slikanje

- tonskoloristička kompozicija

- tonska kompozicija sa tri boje

- elementi linije - izvodi zadatke u

crtačkim tehnikama Crtanje

- linija - crtačke tehnike


79

1.2.10. PLASTIČNA ANATOMIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave


Ukupno

I II III 36 36 72 IV


3. Opšti ciljevi nastave: - poznavanje skeleta čovjeka u cjelini, - poznavanje kostiju pojedinačno, njihove podjele prema obliku, načinu povezivanja i funkciji, - poznavanje mišićnog sistema u cjelini, - upoznavanje mišića pojedinačno, podjele mišića prema obliku i funkciji, - upoznavanje veza između mišića i kostiju i njihova podjela, - poznavanje različitih pokreta tijela, i - razvijanje marljivosti i upornosti, snalažljivosti u korišćenju pomagala, spremnost na saradnju, osjećaj

empatije, razvijanje.


80


Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja Uvod u anatomiju –upoznaje značaj u predstavljanju ljudske figure kroz likovnu umjetnost (antička Grčka, Rim..).

Ocjenjuje značaj površinske anatomije u prikazivanju ljudske figure.

SKELET Upoznaje i opisuje funkciju skeleta, podjelu kostiju prema obliku, međusobnoj vezi kostiju.

Definiše elemente skeleta, razlikuje kosti prema obliku i međusobnoj vezi.

Preciznost u identifikaciji kostiju. Snalažljivost u primjeni pomagala i prilagodljivost u korištenju istih. Razvijanje marljivosti i upornosti u proučavanju. Spremnost na saradnju. Usmjerenost na razvoj.

Korišćenje skeleta kao modela.

KOSTI GLAVE: Upoznaje i opisuje kosti lobanje, kosti lica, veze i pokrete kostiju glave.

Analizira i razlikuje kosti lobanje i lica. Analizira veze i pokrete glave.

Analiza skeleta glave na modelu * Praktičan rad: studiozni crteži kostiju glave.

KOSTI TRUPA: Upoznaje i opisuje kičmene pršljenove, rebra, grudnu kost, veze i pokrete kostiju i trupa.

Razlikuje djelove trupa. Definiše oblik kičmenih pršljenova. Definiše oblik i strukturu rebara. Analizira vezu rebara i grudne kosti kao i djelova kičmenog stuba.

Skelet grudnog koša – analiza na modelu * Praktičan rad: studiozni crteži kostiju trupa.

KOSTI GORNJIH EKSTREMITETA: Upoznaje i opisuje ramenski pojas, Kosturi ruke, veze i pokrete gornjih ekstremiteta.

Razlikuje kosti gornjih udova, definišući njihove pojedine elemente (kosti ramensko-lopatičnog pojasa, nadlaktna kost, kosti podlaktice i kost šake). Pronalazi veze od značaja za pokret.

Identifikacija djelova skeleta gornjih ekstremiteta (model). * Vježba : studiozni crteži kostiju gornjeg ekstremiteta i skice istih u pokretu


81

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja KOSTI DONJIH EKSTREMITETA: Upoznaje i opisuje karlični pojas, kostur noge, veze i pokrete.

Razlikuje kosti donjih ekstremiteta, definišući njihove pojedine elemente (karlična kost, kosti nadkoljenice, kosti podkoljenice i kosti stopala). Pronalazi veze bitne za pokret.


Identifikacija djelova skeleta donjih ekstremiteta (model). * Vježba: studije i skice donjeg ekstremiteta

MIŠIĆI : Upoznaje i opisuje oblik funkciju i međusobnu vezu mišića.

Razlikuje mišiće po spoljnom izgledu i prispituje njihove veze

Laboratorijska vježba, mikroskopski preparati mišića

MIŠIĆI GLAVE : Upoznaje i opisuje mišiće tjemena, mišiće lica, mastikatorni mišić.

Grupiše mišiće glave pronalazeći sličnosti i razlike u njihovoj funkciji.

Slike, crteži * Vježba studije mišića tjemena, lica i mastikatornih mišića

Oko, usta, nos, i ušna školjka. Analizira oblik, položaj i pokret.

Slajdovi. * Praktičan rad: studije i skice.

MIŠIĆI TRUPA: Upoznaje i opisuje vratne mišiće (mišići iznad i ispod podjezične kosti, površinskie mišiće, vratni pokreti). Grudne mišiće, trbušne miiće, leđne mišiće (površinski sloj).

Razlikuju grudne mišiće, izgled i funkciju. Analizira značaj trbušnih mišića za pravilno držanje tijela i pokreta. Analizira građu leđnih mišića pronalazeći u njihovoj funkciji vezu sa trbušnim.

Slajdovi. * Praktičan rad: studije i Slajdovi. * Praktičan rad: studije i skice.skice.

TRUP U POKRETU Slajdovi. *Praktičan rad: studije i skice.

MIŠIĆI GORNJIH EKSTREMITETA: Upoznaje i opisuje mišiće ramena, Mišiće nadlakta (pregibači i opružači),

Analizira mišiće ramena i nadlakta u građ|i i funkciji. Razlikuje funkcije pregibača od funkcije opružača. Pronalazi vezu između oblika i funkcije šake.

Slajdovi. * Praktičan rad: studije i skice..


82

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja mišiće podlakta (pregibačka i opružačka strana), mišići šake, POKRET Pronalazi vezu između oblika

i funkcije šake * Vježbe: Crteži mišića gornjih ekstremiteta u pokretu po živom modelu

MIŠIĆI DONJIH EKSTREMITETA: Upoznaje i opisuje mišiće karličnog pojasa (unutrašnji i spoljašni). Mišiće buta (opružači, pregibači, premicači) Mišiće potkoljenice .(opružači, pregibači, mišići lista).Mišiće stopala (naplatni i tabanski).

Analizira oblik mišića karličnog pojasa. Shvata značaj istih u pokretima. Razlikuje funkcije mišića buta i analizira njihov izgled. Analizira izgled i zamišlja značaj mišića stopala za pokret.

Slike, slajdovi * Praktičan rad: Crteži i skice mišića donjih ekstremiteta pojedinačno i u cjelini.

POKRET * Praktičan rad: Crteži mišića donjih ekstremiteta u pokretu po živom modelu.

Upoznaje i opisuje mišiće donjeg ekstremiteta: mišiće karličnog pojasa. Mišiće buta(opružači, pregibači, primicači). Mišiće potkoljenice (opružači, pregibači i mišići lista). Mišiće stopala (naplatni i tabanski)

Analizira oblik i značaj mišića karličnog pojasa u pokretu Razlikuje funkcije mišića buta. Analizira njihov izgled.


Slajdovi. Vježbe: studije i skice


1. Louise Gordon: "Anatomy and figure drawing" 2. Burne Hogart: "Dynamic anatmy" 3. Jeno Barcsay: "Anatomija za umjetnike"


Kabinet za anatomiju, pomagala i tehnička sredstva (skelet, slike mišića i kostiju, projektor, slajdovi, mikroskop, i mikroskopski preparati mišića).


83

7. Obavezni načini provjeravanja znanja: Provjera će se vršiti teorijski i praktično. Iz teoriskog dijela predmeta učenici će biti minimum ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno, i imaće maksimum po jedan test u svakom tromjesječju. Iz praktičnog dijela učenici će biti mimimum ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno, a ocjene će se izvoditi iz praktičnih radova. Minimum urađenih praktičnih radova je 27, a maksimum 54.


Iz teoriskog dijela prelazna ocjena na usmenom i najmanje dvije pozitivne ocjene na testovima, a iz praktičnog minimum 27 zadovoljavajućih praktičnih radova.


Teorijski dio nastave dipl. prof. biologije Praktični dio nastave dipl. slikar, vajar ili grafičar




84



Predmet Znanja - Mišići donjih ekstremiteta - Mišići donjih ekstremiteta - Mišići glave - Pokret - Kosti glave - Kosti trupa

Crtanje

- crtanje portreta po gipsanom modelu

- crtanje mdela po živom modelu - portret sa šakama - sjedeća figura - stojeći akt

- Mišići donjih ekstremiteta - Mišići donjih ekstremiteta - Mišići glave - Pokret - Kosti glave - Kosti trupa

Slikanje

- slikanje potreta - figura u prostoru - sjedeća figura - portret sa šakama


85

1.3. IZBORNI PREDMETI 1.3.1. ŠTAFELAJNO SLIKANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave


Ukupno

I 6 66 72 II 6 66 72 III 10 134 144 IV 10 122 132

Ukupno 32 388 420



- upoznavanje terminologije štafelajnog slikarstva, - upoznavanje pribora za rad sa adekvatnim tehnikama, - upoznavanju materijala, - razvijanje opažajnih sposobnosti, - razvijanje samostalnosti pri radu, - razvoj istraživačkih sposobnosti, - razvoj ličnosti učenika, - razvoj njegovih socijalnih kompentencija i osposobljavanje za integraciju u socijalni život, posebno za

aktivan život u građanskom demokratskom društvu, - upoznavanju sa dostignućima i metodama u umjetnosti, orijentacija na njihove upotrebe u svakodnevnom

životu.


86

4. SADRŽAJI/STANDARDI ZNANJA PREDMETA/OPERATIVNI CILJEVI

RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje i opisuje podjelu i vrste tempera. Opisuje tehnološki sastav tempere.

Nabraja tehnološki sastav tempernih boja. Nabraja podjelu tampere.

Razvija pozitivnu orijentaciju prema predmetu.

Atelje

Nabraja i opisuje pribor i vrste podloga za temperu. Upoznaje tehniku slikanja temperom (od svjetlijeg ka tamnijem).

Vježbe slikanja jednostavne mrtve prirode ahromatskim postupkom, uz primjenu kjaro – skuro. Bira vrstu tempere i nosioce. Apsolvira ritmovanje tamnog i svijetlog u funkciji valerskih ključeva.

Razvija motivaciju. Razvija samopouzdanje. Razvija preciznost.

Vježbe slikanja jednostavne mrtve prirode uvodeći jednu toplu boju, razlikuje valerske ključeve.

Objašnjava i nabraja odnose svijetlog i tamnog, njihovo ritmovanje u funkciji valerskih intervala, valerskih ritmova I valerskih akorda.

Vježba slikanje mrtve prirode u toplom kolorističkom tretmanu

Razvija preciznost. Razvija prilagodljivost. Podstiče usmjerenost na razvoj. Razvija opažajne sposobnosti.

Atelje, mrtva priroda, tempera boje , papir, štafelaji, table, kozlići. Praktičan rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

Vježbe slikanje mtrve prirode sa toplom i hladnim koloritom istrajavajući na linearnoj perspektivi i valerskom ključu prema afinitetu.

Upoznaje i objašnjava vazdušnu perspektivu u funkciji pikturalnosti.

Vježba slikanje pejzaža u toplom kolorističkom tretmanu insistirajući na linearnoj perspektivi i valerskom ključu prema afinitetu.

Rad u prirodi, tempera boje, papir,table, četkice, paleta. Praktičan rad.

Vježba slikanje pejzaža


87

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju svedenog na geometriske oblike koristeći se toplim i hladnim koloritom, insistirajući na vazdušnu perspektivu i valerskim ključem prema afinitetu.


88

RAZRED: DRUGI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Nabraja i opisuje izražajne mogucnosti akvarela. Opisuje i obrazlaže tehnološki sastav akvarela.

Apsolvira izražajne mogucnosti akvarela, nabraja tehnološki sastav akvarelnih boja.

Atelje,

Nabraja i opisuje pribor i vrste papira za akvarel. Upoznaje način upotrebe akvarela.

Vježbe slikanja mrtve prirode akvarelom, akcentujući harmoniju

Razvija samopouzdanje. Razvija marljivost. Razvija interesovanje za nova saznanja. Razvija opažajne sposobnosti. Razvija preciznost. Razvija komunikativnost.

Upoznaje i opisuje upotrebu mrlje i game u funkciji pikturalnosti.

Vježba slikanje mrtve prirode insistirajući na mrlji. Apsolvira gamu.

Atelje, mrtva priroda, akvarel boje, papir, štafelaji, table, četkice za akvarel, kozlići. Praktičan rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

Upoznaje i objašnjava upotrebu vazdušne perspektive u funkciji pikturalnog.

Vježbe slikanja pejzaža akvarelom.Poštuje principe kompozicije, ispravlja greške i definiše prostor i materijalizuje predmete.

Rad u prirodi, akvarel boje, papir, četkice za akvarel, table. Praktičan rad.

Upoznaje tehniku gvaša. Vježbe slikanja gvašem, pejzaž koristeći predhodno stečena znanja.

Rad u prirodi, gvaš, papir i četkice. Praktičan rad.


89

RAZRED: TREĆI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Nabraja i opisuje pastel, pribor, vrste papira za pastel i vrste fiksativa. Upoznaje način upotrebe pastela i fiksativa.

Vježbe slikanja mrtve prirode sa pastelom. Bira vrstu pastelnih boja i papir. Upotrebljava fiksativ.

Razvija prilagodljivost. Razvija samopouzdanje. Razvija preciznost.

Atelje, mrtva priroda, pastel, papir, table, kozlići, štafelaji, fiksativ. Praktičan rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

Vježba slikanje mrtve prirode sa gipsanim odlivkom portreta. Primjenjuje predhodno stečena znanja i istražuje izražajne mogućnosti pastelnih kreda.

Atelje, mrtva priroda, gipsani odlivak portreta, pastel, fiksativ, papir, kozlići, table, štafelaji. Praktičan rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, kao i položaj gipsanog odlivka portreta, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

Nabraja i obrazlaze pribor i pastelne krede. Opisuje tehnološki sastav pastelnih kreda. Upoznaje način slikanja pastelnim kredama.

Vježbe slikanja pejzaža pastelim kredama. Bira vrstu pastelnih boja i papir. Upotrebljava fiksativ. Primjenjuje predhodno stečena znanja i istražuje izražajne mogućnosti pastelnih kreda.

Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju. Razvija usmjerenost na razvoj. Razvija interesovanje za nova saznanja. Razvijanje opažajnih sposobnosti.

Rad u prirodi, pastel, papir, fiksativ, table. Praktičan rad.


90

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Vježbe slikanja portreta po živom modelu pastelnim kredama. Bira vrstu pastelnih boja i papir. Upotrebljava fiksativ.

Atelje, živi model, pastel,papir, fiksativ, table kozlići, štafelaji. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati položaj živoga modela, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

Vježba slikanje mrtve prirode sa gipsanim odlivkom glave voštanim pastelima.

Atelje, mrtva priroda, voštani pastel , papir, table, štafelaji. Praktičan rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, kao i položaj gipsanog odlivka portreta, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

Vježba slikanje pejzaža voštanim pastelom.

Rad u prirodi,voštani pastel, papir. Praktičan rad.

Upoznaje način slikanja voštanim pastelom.

Vježba slikanje portreta sa šakama (polu akt) voštanim pastelom.


Atelje, model,voštani pastel, papir, table, štafelaji. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati položaj živoga modela, a i mjesta učenika odakle je crtaju.


91

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Nabraja i opisuje izražajne mogućnosti i podjelu uljanih boja. Upoznaje i opisuje tehnološki sastav uljanih boja.

Upotrebljava osnovnu terminologiju uljanih boja, nabraja tehnološki sastav uljanih boja.

Atelje

Nabraja i opisuje pribor i vrste papira, platna i preparatura za uljane boje. Upoznaje način slikanja sa uljanim bojama (princip: od tamnijeg do svjetlijeg).

Vježbe slikanje mrtve prirode sa uljanim bojama. Koristi lakove i smole.

Razvija prilagodljivost. Razvija samopouzdanje. Razvija preciznost.

Atelje, mrtva priroda, uljane boje, blind ram, platno, štafelaji. Praktičan rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

Vježbe slikanja pejzaža uljanim bojama. Koristi lakove i smole.

Rad u prirodi, uljane boje, platno i ramovi. Praktičan rad.

Vježbe slikanje portreta po živom modelu uljanim bojama. Koristi lakove i smole.

Upoznaje se sa pastom i lazurom kao izražajnim mogućnostima uljanih boja.

Vježba slikanje ljudske figure smještene u prostor.


Atelje,živi model, uljane boje, četkice, ramovi i platno,štafelaji. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati položaj živoga modela, a i mjesta učenika odakle je crtaju.


92

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: 1. F. Curluković: "Tehnologija papira" 2. J. Fressel: "Slikarska tehnologija" 3. S. Gamulin: "Tehnologija bojenja" 4. Hozo Krajgler: "Slikarstvo – Metode slikanja – Materijali" 5. Nemanja Brkić: "Tehnologija slikarstva, vajarstva i ikonografije"


Atelje koji je osvijetljen i prostoran , štafelaji, kozlići, table srednje,velike i male, papiri, platna, boje, mrtva priroda, gipsani odlivci, tabla za nastavnika, model, pigmenti, veziva, punila.


Učenici će biti minimum ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno, a ocjene će se izvoditi iz praktičnih radova. − Za prvi razred učenici su dužni da odrade najmanje 12, a najviše 20 praktičnih radova. − Za drugi, treći i četvrti razred učenici su dužni da odrade najmanje 15, a najviše 20 praktičnih radova.


Pozitivna ocjena na kraju školske godine. Da bi se predmet uspješno završio potrebno je odraditi: − za prvi razred najmanje 12 praktičnih radova od kojih 10 moraju biti ocijenjeni sa pozitivnom ocjenom. − za drugi, treći i četvrti razred najmanje 15 praktičnih radova od kojih 13 moraju biti ocijenjeni sa pozitivnom

ocjenom. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

Završen Fakultet likovnih umjetnosti, smjer slikarstvo. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:



93



Predmet Znanja - mrtva priroda - pejzaž - portret - figura

Crtanje

- mrtva priroda - pejzaž - portret - figura


Slikanje


- pribori za različite tehnike

- preparature za različite tehnike

- podloge

Slikarska tehnologija - pribor za slikanje - preparature - podloge


94

8


95

1.3.2. PRINCIPI KOMPOZICIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave


Ukupno

I 10 62 72 II 10 62 72 III IV

Ukupno 144 144



- razvijanje osjećaja i sposobnosti shvatanja prostora i komponovanja, - poznavanje glavnih elemenata i njihovim izražajnim mogućnosti u okviru cjeline likovnog djela, - sticanje znanja, verifikacijom i izradom vježbi, - razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja, - upoznavanje elemenata komponovanja i njihove primjene, - poznavanje teorije likovnog izražavanja, - poznavanju forme u okviru likovnog djela, i - upoznavanju sa svjetlošću u okviru likovne umjetnosti.


96


Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje i opisuje liniju. Definiše i vježba liniju i

linijske mogućnosti. Upoznaje i opisuje smjer. Definiše termin smjer.

Vježba smjer, njegove mogućnosti i koristi znanje linije i upotrebljava na novom primjeru.

Upoznaje i opisuje oblik. Definiše i vježba oblik i koristi ga na novom primjeru.

Upoznaje i opisuje teksturu. Definiše i vježba teksturu, koristi je na novim primjerima, povezuje sa predhodnim.

Upoznaje i opisuje veličinu. Definiše i vježba veličinu i koristi je u novom primjeru.

Samostalnost u korišćenju stručne literature. Razvijanje radnih navika. Spremnost na međusobnu saradnju. Osposobljavanje učenika za samostalan rad. Rrazvijanje komunikacije. Razvijanje radoznalosti. Primjena znanja i umijeća u svakodnevnom životu i na umjetničkom djelu. Razvijanje saznanja o vrijednostima umjetničkog djela i sličnostima.

Izrada praktičnih radova, skiciranje viđenog i naučenog, posjeta muzejima, galerijama, posjeta modnim manifestacijama, posjeta pozorištu. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

Upoznaje i opisuje valer. Definiše i vježba valer i koristi ga u novom primjeru.

Upoznaje i opisuje boju i nabraja podjelu boje.

Vježba sa bojom, koristi: u novom primjeru, pronalazi nijanse, svjetlinu, poznaje miješanje boja, nabraja podjelu boja: organske i neorganske boje, tople i hladne, kontrast boja, lokalne boje.


97

RAZRED: DRUGI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje, nabraja i opisuje:

- principe ponavljanja - doslovno ponavljanje - alternaciju - preklapanje i preplet

Nabraja, definiše i vježba repeticiju i koristi:

- alternaciju - preklapanje

Opisuje i nabraja harmoniju i tipove harmonije.

Nabraja, definiše, vježba i koristi harmoniju.

Opisuje i nabraja harmoniju i sličnost.

Nabraja, definiše, vježba i koristi harmoniju i sličnost.

Opisuje i nabraja harmoniju i funkciju.

Nabraja, definiše, vježba i koristi harmoniju i funkciju.

Razvijanje radnih navika. Spremnost na međusobnu saradnju. Razvijanje komunikacije. Razvijanje radoznalosti. Razvijanje opažajnih sposobnosti. Razvijanje saznanja o vrijednostima umjetničkog djela i sličnostima.


Opisuje i nabraja harmoniju i simbole.

Nabraja, definiše, vježba i koristi harmoniju i simbole.

Upoznaje, opisuje i nabraja kontrast.

Definiše,vježba i koristi kontrast.

Upoznaje, nabraja i opisuje gradaciju.

Definiše i vježba gradaciju.

Razvijanje radnih navika. Spremnost na međusobnu saradnju. Razvijanje komunikacije. Razvijanje radoznalosti. Razvijanje opažajnih sposobnosti. Razvijanje saznanja o vrijednostima umjetničkog djela i sličnostima.


Upoznaje, nabraja i opisuje: - dinamiku - Intervale, - ritmove, - pokret (nivo složenosti

pokreta)

Definiše, nabraja, vježba i koristi dinamiku.


98

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje i opisuje jedinstvo:

- stil i jedinstvo, - jedinstvo i dominantu, - jedinstvo i harmoniju, - jedinstvo i kontrast - ponavljanje gradacije i

jedinstva

Nabraja, definiše, vježba i koristi jedinstvo.

Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju.


1. A. Rudolf: "Umjetnost i vizuelno opažanje" 2. R . Mišević: " Teorija forme" 3. A . Prijić: "Pristup likovnom djelu"


Dijaprojektor, dijapozitiv, episkop, TV, video, kompjuter, biblioteka. 7. Obavezni načini provjeravanja znanja:

Učenici će biti minimum ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno, a ocjene će se izvoditi iz praktičnih radova, kojih treba da bude urađeno najmanje 20, a najviše 25.


Da bi se program uspješno završio potrebno je da učenik odradi najmanje 20 zadovoljavajućih vježbi u toku jedne godine.


Završen Fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem : dipl. grafičar, dipl. slikar i dipl. slikar primijenjenih umjetnosti.




99



Predmet Znanja - linija - tekstura - harmonija - jedinstvo

Teorija forme

- linija - tekstura - harmonija - jedinstvo

- harmonija - tekstura - linija

Crtanje - mrtva priroda - linija - figura

- harmonija - tekstura - jedinstvo

Slikanje - mrtva priroda - pejzaž - figura


100

9


101

1.3.3. VIZANTIJSKA UMJETNOST 2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave


Ukupno

I II 72 72 III IV

Ukupno 72 72


3. Opšti ciljevi nastave: - usvajanje temeljnjih saznanja o slojevitosti društvenih i kulturnih pojava koje karakterišu umjetničko

stvaralaštvo ranog srednjeg vijeka na tlu Evrope i prostoru Balkana od četvrtog do jedanaestog vijeka, preko uočavanja karakterističnih oblika umjetničkog izraza pojedinih religija u kontekstu odnosa zapad (Evropa) i istok (Vizantija),

- izgrađivanje odnosa prema umjetnosti i kulturi, - poznavanje karakteristika pravca, - poznavanje uslove za nastanak pravca, i - upoznavanje stilske karakteristike.


102

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: DRUGI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznavanje sa kasno antičkom i ranohrišćanskom umjetnošću.

Prepoznaje nove arhitektonske tipove (»novo u starom«) u skulpturi, slikarstvu, i primijenjenim umjetnostima.Koristeći se internetom upoznaje se sa vizantijskom umjetnošću.

Razvija stabilnost i motivisanost.

Posjeta muzejima i galerijama.Koristi internet.

Upoznavanje sa zlatnim Justinijanovim dobom.

- Drugo zlatno doba: Grčka, Rusija, Venecija

Prepoznaje i razlikuje arhitekturu, slikarstvo, zlatnog Justinijanovog perioda u razvoju vizantijske umjetnosti.

Upoznaje se sa Varvarima i njihovoj umjetnosti: zapadni Goti, istočni Goti, Langobardi.

Prepoznaje umjetnost varvarskih naroda.

Razvija svijest za razumijevanje odnosa između umjetnosti, prirode i društva. Razvija tolerantan odnos prema različitostima.

Posjeta muzejima i galerijama

Upoznaje i opisuje franačku umjetnost: merovinska, karoliška, otonska.

Analizira, razlikuje, upoređuje elemente franačke umjetnosti: arhitekture, skulpture, slikarstva.

Upoznaje i opisuje rano hrišćanstvo na obali južnog Jadrana: srpska srednjovjekovna arhitektura.

Analizira i pronalazi uticaj vizantijske umjetnosti na Srpsku srednjevjekovnu arhitekturu i slikarstvo.

Upoznaje i opisuje - uticaj srpske arhitekture

na rusku (drugo zlatno doba).

- uticaj italijanske renesanse na rusku arhitekturu.

- Ikonografija. - Ikonoklazma (ikonofili,

ikonoklaste).

Analizira uticaj srpske arhitekture na rusku (drugo zlatno doba), uticaj italijanske renesanse na rusku arhitekturu, ikonografija, ikonoklazma (ikonofili, ikonoklaste).

Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju. Razvija komunikativnost i sposobnost za timski rad.

Posjeta muzejima i galerijama. Izrada seminarskih radova.


103

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: 1. "Umjetnost u svijetu", Novi Sad 2. P.Lasco: " Ars Sacna 800-1200" 3. J. Beckwith: "Early Christian and Byzantine art.", Pelican 1979.


Računar, tv, vido, projektor, episkop, epidiaskop, slajdovi, reprodukcije. 7. Obavezni načini provjeravanja znanja:

Učenici će biti minimum ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno. U toku školske godine učenik mora uraditi 2 seminarska rada.


Učenik sa uspjehom završava razred ako: - ima konačnu prelaznu ocjenu na usmenom dijelu, - preda najmanje 1 seminarski rad.


Dipl. istoričar umjetnosti . Završen Fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem dipl. slikar, dipl. grafičar i dipl. vajar.





Predmet Znanja

Vizantija Istorija umjetnosti Vizantija

Vizantijsko slikarstvo Restauracija i slikanje kopija Vizantijska umjetnost


104

10


105

1.3.4. MOZAIK 2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave


Ukupno

I II III 10 134 144 IV

Ukupno 10 134 144


3. Opšti ciljevi nastave: - osposobljavanje učenika za samostalan rad, - poznavanje stručne terminologije, - upoznavanje sa glavnim elementima i njihovim izražajnim mogućnostima u okviru mozaika, - razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja, - sticanje osjećaja za prostor, - sticanje osjećaja za kompoziciju, - sticanje osjećaja za veličinu i smjer, - razvijanje likovne pismenosti, - sigurnost u sposobnost rada, - osposobljavanje za riješavanje likovne problematike, - razvoj likovnog razmišljanja, - razvoj ličnosti učenika, i - razvoj istraživačkih sposobnosti.


106


Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Istorijski razvoj mozaika. Osposobljen je da stečeno

znanje primijeni u praktičnoj izradi mozaika. Nalazi adekvatne primjere iz istorije umjetnosti.

Upoznaje se sa pojmom mozaik, nabrojati i opisati podjelu mozaika.

Izrađuje skice za mozaik. Koristi alatke za obradu tesera. Priprema malter, armature, kalupe i realizuje mozaik Izrađuje crtež za kopiju.

Razvija otvorenost prema novim saznanjima. Razvija odgovornost. Razvija smisao za lijepo. Razvija opažajne sposobnosti

Atelje, praktičan rad, alatke, malter, armatura za mozaik, kalupi.

Upoznaje i opisuje tehnike mozaika: • direktna metoda


Upoznaje i opisuje tehnike mozaika • indirektna metoda

Koristi tonski sklad u izradi mozaika u direktnoj metodi. Isticanje kompozicije, linije, riješavanje prostora.


Upoznaje i opisuje nove materijale

Prosuđuje i odlučuje o upotrebi novih materijala za izradu mozaika.


Upoznaje način kopiranja mozaika Izrada kopije mozaika Upoznaje izradu mozaika uz upotrebu različitih metoda, oblikovanja i povoda kao polaznih kriterijuma realizacije.

Poštuje propise starih majstora, oblikuje mozaik koristeći svoje zahtjeve ka savremenom izrazu. Sposoban je da postavlja i montira izvedeni mozaik i uklopi u prostor.

Razvija kritičnost u tehnološkom smislu. Razvija interesovanje za nova tehnička I tehnološka saznanja. Razvija preciznost i tačnost.



107

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: 1. Nemanja Brkić: "Tehnologija slikarstva, vajarstva i ikonografije" 2. Krsta Andrijević: "Priručnik za predmet slikarske tehnike" 3. J. Fressel: "Slikarska tehnologija"


Atelje koji je osvijetljen i prostoran, alatke, malter, armatura za mozaik, kalupi,testera, kockice od kamena,stručna literatura...


Učenici će biti minimum ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno. U toku školske godine učenik radi najmanje 4 , a najviše 8 praktičnih radova.


Pozitivna ocjena na usmenom dijelu i 4 zadovoljavajuća praktična rada. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: Završen fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem dipl. slikar, i završen Fakultet konzeravacije i restauracije. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:



108

11. Povezanost sa drugim predmetima


Predmet Znanja

- istorijski razvoj mozaika Istorija umjetnosti

- Grčka - Rim - Vizantija

- upoznaje i opisuje sa novim materijalima.

- tehnike mozaika Slikarska tehnologija

- podjela zidnog slikarstva - materijali za mozaik

- upoznaje I opisuje sa novim materijalima.

- tehnike mozaika restauracija i slikanje kopija - zidne tehnike


109

1.3.5. VITRAŽ 2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave


Ukupno

I II III IV 12 120 132



- osposobljavanje učenika za samostalan rad, - poznavanje stručne terminologije, - upoznavanje sa glavnim elementima i njihovim izražajnim mogućnostima u okviru vitraža, - razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja, - sticanje osjećaja za prostor, - sticanje osjećaja za kompoziciju, - sticanje osjećaja za veličinu i smjer, - sticanje likovne pismenosti, - sigurnost u svoju spsobnost rada, - osposobljavanje za riješavanje likovne problematike, - razvoj likovnog razmišljanja, - razvoj ličnosti učenika, i - razvoj istraživačkih sposobnosti.


110

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: ČETVRTI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Upoznaje i opisuje razloge koji su doveli do nastanka vitraža.

Definiše pojam vitraža i analizira pojavnost vitraža kroz vremenska razdoblja.

Razvija prilagodljivost, motivisanost i samopouzdanje.

Prepoznaje i definiše tehniku vitraža. Nabraja materijale i oruđa za rad.

Upaznaje i opisuje tehniku vitraža, materijale i oruđa za rad. Upoznaje crtanje skica za vitraž. Vježba izradu crteža na zadatu

temu uz upotrebu komplementarnog kontrasta u boji. Sposoban je da samostalno priprema crtež u realizaciji svoje kreacije i koristi boju u oblikovanju pripremnog rada.

Razvija preciznost i pozitivnu orijentaciju prema zanimanju.

Atelje, praktičan rad, oruđa i materijali.

Upoznaje se sa izradom vitraža.

Riješava probleme vitraža opredijeljujući se za odgovarajuće materijale i oruđa za rad. Izrađuje vitraž na osnovu odabrane skice.

Razvija prilagodljivost, motivisanost i samopouzdanje.

Upoznaje mogućnosti slikanja u svrhu finalizacije vitraža.

Sposoban je da izvrši korekcije uz upotrebu slikarskih efekata.

Razvija preciznost i pozitivnu orijentaciju prema zanimanju.

Atelje, praktičan rad, oruđa i materijali.

Nabrojati i opisati načine postavljanja vitraža.

Procijenjuje uslove i planira ugradnju vitraža u prozorske šupljine. Indetifikuje načine postavljanja vitraža u prozorske ramove.


111

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: 1. F. Curluković: "Tehnologija papira" 2. J. Fressel: "Slikarska tehnologija" 3. S. Gamulin: "Tehnologija bojenja" 4. Hozo Kraigler: "Slikarstvo – Metode slikanja – Materijali" 5. Nemanja Brkić: "Tehnologija slikarstva, vajarstva i ikonografije" 6. Krsta Andrijević: "Priručnik za predmet slikarske tehnike" 7. Robert Massey: "Recepture za slikare"


Atelje koji je osvijetljen i prostran, alatke, armatura za vitraž, kalupi, stakla u boji, olovni profili, stru•na literatura.


Učenici će biti minimum ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno. U toku školske godine učenik radi najmanje 10, a najviše 20 praktičnih radova.


Pozitivna ocjena na usmenom dijelu i 10 zadovoljavajućih praktičnih radova. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

Završen Fakultet primijenjenih umjetnosti. Završen Fakultet likovnih umjetnosti.




112



Predmet Znanja

- tehnika vitraž Slikarska tehnologija - zidne tehnike - uslovi nastanka

vitraža Istorija umjetnosti - Romanika - Gotika

- crtanje skica za vitraž Crtanje - pejzaž - mrtva priroda - figura


113

2. ISPITNI KATALOZI

2.1. ISTORIJA UMJETNOSTI 1. Hronološka podjela istorije umjetnosti? 2. Podijeliti praistoriju? 3. Podijeliti i opisati na primjerima mesopotamsku umjetnost? 4. Opisati umjetnost Egipta? 5. Podjela egejske umjetnosti? 6. Analizirati vajarska djela antičke Grčke? 7. Analizirati arhitektonske stilove antičke Grčke i djela? 8. Nabrojati i opisati stilove vaznog slikarstva antičke Grčke? 9. Opisati djela etrurske umjetnosti? 10. Karakteristike i odlike rimske arhiteture? 11 .Karakteristike i odlike rimske skulpture? 12. Karakteristike i odlike rimskog slikarstva? 13. Definisati elemente ranohrišćanske umjetnosti? 14. Opisati ranohrišćansko slikarstvo? 15. Definisati karakteristike vizantijske arhitekture? 16. Definisati i identifikovati probleme islamske umjetnosti? 17. Analizirati umjetnost Romanike? 18. Analizirati umjetnost Gotike? 19. Analizirati karakteristike srpske srednjevjekovne umjetnosti? 20. Analizirati nastanak renesanse? 21. Analizirati renesansu u Italiji? 22. Analizirati renesansu u Njemačkoj? 23. Analizirati renesansu u Holandiji? 24. Analizirati umjetnost manirizma? 25. Analizirati umjetnost baroka? 26. Analizirati umjetnost u Italiji? 27. Analizirati umjetnost u Španiji? 28. Analizirati umjetnost u Flandriji? 29. Analizirati umjetnost u Holandiji? 30. Analizirati umjetnost u Francuskoj? 31. Analizirati umjetnost u Engleskoj?


114

32. Analizirati umjetnost kod nas? 33. Analizirati, opisati i odrediti osobine rokokoa? 34. Nabrojati djela i autore venecijanske škole? 35. Opisati neoklasicizam kroz djela slikarstva? 36. Nabrojati slikare XIX vijeka? 37. Koje su odlike romantizma? 38. Koje su odlike realizma? 39. Nabrojati predstavnike romantizma u Evropi? 40. Nabrojati predstavnike realizma u Evropi? 41. Nabrojati predstavnike romantizma kod nas? 42. Nabrojati predstavnike realizma kod nas? 43. Nabrojati predstavnike impresionizma i njihova značajna djela? 44. Nabrojati predstavnike impresionizma kod nas? 45. Koje su osobine impresionističkog slikarstva? 46. Koje su osobine postimpresionizma? 47. Nabrojati predstavnike postimpresionizma i njihova značajna djela? 48. Nabrojati predstavnike postimpresionizma kod nas? 49. Nabrojati karakteristike umjetničkog pokreta “Art Nouvau”? 50. Nabrojati stilove moderne arhitekture u svijetu? 51. Nabrojati umjetničke pokrete iz prve polovine XX vijeka? 52. Opisati najznačajnija djela i autore fovizma? 53. Opisati najznačajnija djela ekspresionizma? 54. Opisati najznačajnija djela kubizma? 55. Opisati najznačajnija djela futurizma? 56. Opisati najznačajnija djela metafizičke škole? 57. Opisati najznačajnija djela apstraktne umjetnosti? 58. Opisati najznačajnija djela nadrealizma? 59. Nabrojati umjetničke pokrete nakon II svjetskog rata? 60. Nabrojati nalazišta i djela pećinskog slikarstva? 61. Nabrojati praistorijska nalazišta i djela kod nas? 62. Analizirati sumersku umjetnost? 63. Analizirati asirsku umjetnost? 64. Analizirati persijsku umjetnost? 65. Opisati arhitekturu starog Egipta? 66. Opisati skulpturu starog Egipta?


115

67. Opisati slikarstvo starog Egipta? 68. Analizirati djela minojske umjetnosti? 69. Analizirati djela mikenske umjetnosti? 70. Analizirati djela kikladske umjetnosti? 71. Opisati helenistički stil antičke Grčke skulpture? 72. Opisati Dorski stil? 73. Opisati Jonski stil? 74. Opisati Korintski stil? 75. Opisati klasični stil antičke grčke skulpture? 76. Opisati arhajski period antičke grčke skulpture? 77. Nabrojati vajare helenističkog perioda? 78. Nabrojati vajare klasičnog perioda? 79. Kom periodu pripada Praksitel i koje su karakteristike njegovih djela? 80. Koja su djela rimske umjetnosti kod nas? 81. Definisati karakteristike ranohrišćanske arhitekture? 82. Što je ikonoklazma? 83. Opisati najznačajnije mozaike u vizantijskoj umjetnosti? 84. Nabrojati karakteristike i elemente romaničke arhitekture? 85. Nabrojati karakteristike i elemente romaničke skulpture? 86. Nabrojati karakteristike i elemente romanike kod nas? 87. Nabrojati karakteristike i elemente gotičke arhitekture? 88. Nabrojati karakteristike i elemente gotičke skulpture? 89. Nabrojati karakteristike i elemente gotike kod nas? 90. Što je vitraž? 91. Nabrojati arhitektonska djela raške škole? 92. Nabrojati arhitektonska djela moravske škole? 93. Nabrojati slikarske škole u srednjevjekovnoj umjetnosti kod nas? 94. Nabrojati predstavnike renesanse u Italiji i njihova značajna djela? 95. Nabrojati predstavnike renesanse u Njemačkoj i njihova značajna djela? 96. Nabrojati predstavnike renesanse u Holandiji i njihova značajna djela? 97. Kojem periodu pripada Leonardo da Vinči; analizirati neko njegovo djelo? 98. Nabrojati predstavnike baroka u Italiji? 99. Nabrojati predstavnike baroka u Španiji? 100 .Nabrojati predstavnike baroka u Flandriji? 101. Nabrojati predstavnike baroka u Holandiji?


116

102. Nabrojati predstavnike baroka u Francuskoj? 103. Nabrojati predstavnike baroka u Engleskoj? 104. Nabrojati predstavnike baroka kod nas? 105. Što je kjaroskuro? 106. Što je sfumato? 107. Koje su karakteristike naturalističkog slikarstva? 108. Koji su najznačajniji predstavnici naturalizma? 109. Kom periodu pripada Karavađo, opisati neko njegovo djelo? 110. Navedite karakteristike Rembrantovog slikarstva? 111. Navedite karakteristike Vermerovog slikarstva? 112. Navedite karakteristike Rubensovog slikarstva? 113. Navedite karakteristike Velaskezovog slikarstva? 114. Navedite karakteristike Gojinog slikarstva? 115. Navedite karakteristike Tarnerovog slikarstva? 116. Navedite karakteristike Delakraovog slikarstva? 117. Navedite karakteristike Pasaroovog slikarstva? 118. Navedite karakteristike Koroovog slikarstva? 121. Navedite karakteristike Maneovog slikarstva? 122. Navedite karakteristike Moneovog slikarstva? 123. Navedite karakteristike Gogenovog slikarstva? 124. Navedite karakteristike Sezanovog slikarstva? 125. Navedite karakteristike Pikasovog slikarstva? 126. Navedite karakteristike slikarstva Kandinskog? 127. Navedite karakteristike Dalijevog slikarstva? 128. Navedite karakteristike Domijeovog slikarstva? 129. Navedite karakteristike slikarstva Žorža Seraa? 130. Navedite karakteristike Degaovog slikarstva? 131. Navedite karakteristike Miroovog slikarstva? 132. Navedite karakteristike Munkovog slikarstva? 133. Navedite karakteristike Magritovog slikarstva? 134. Navedite karakteristike Brakovog slikarstva? 135. Navedite karakteristike Direrovog slikarstva? 136. Navedite karakteristike Direrove grafike? 137. Navedite karakteristike Mikelanđelovog stvaralaštva? 138. Navedite karakteristike slikarstva braće Karači?


117

139. Navedite karakteristike slikarstva Berninija? 140. Navedite karakteristike slikarstva Tripa Kokolja? 141. Navedite karakteristike slikarstva Đure Jakšića? 142. Navedite karakteristike slikarstva Nadežde Petrović? 143. Navedite karakteristike slikarstva Milene Pavlović Barili? 144. Navedite karakteristike slikarstva Aleksandra Prijića? 145. Navedite karakteristike slikarstva Anastasa Bocarića? 146. Navedite karakteristike slikarstva Pera Počeka? 147. Navedite karakteristike slikarstva Vlaha Bukovca? 148. Navedite karakteristike slikarstva Mila Milunovića 149. Navedite karakteristike slikarstva Petra Lubarde 150. Navedite karakteristike vajarstva Ivana Meštrovića? 151. Što je Pointilizam? 152. Što je Dadaizam i koje su njegove karakteristike? 153. Navedite karakteristike Polokovog slikarstva? 154. Navedite karakteristike Mondrijanovog slikarstva? 155. Što je Lend art? 156. Navedite karakteristike Le Kurbizijeovog stvaralaštva? 157. Navedite karakteristike Botičelijevog slikarstva? 158. Navedite karakteristike Đotovog slikarstva? 159. Navedite karakteristike Rafaelovog slikarstva? 160. Navedite karakteristike Ticijanovog slikarstva? 161. Navedite karakteristike El Grekovog slikarstva? 2.2 TEORIJA FORME 1. Opisati likovnu umjetnost? 2. Analizirati likovno djelo po izboru? 3. Što je forma ? 4. Koje su zakonitosti forme ? 5. Što je likovno djelo ? 6. Što je prostor ? 7. Analizirati prostor u umjetnosti i njegovu podjelu?


118

8. Što je boja i podjela ? 9. Definisati kompoziciju? 10. Što je svjetlost i podjela ? 11. Što je linija i podjela ? 12. Što je smjer? 13. Analizirati oblik? 14. Što je tekstura ? 15. Što je veličina ? 16. Što je valer ? 17. Što je repeticija ? 18. Što je harmonija ? 19. Što je kontrast ? 20. Što je gradacija ? 21. Što je dinamika ? 22. Što je jedinstvo ? 23. Analizirati intervale? 24. Analizirati ritam? 25. Analizirati pokret? 26. Analizirati stil i jedinstvo? 27. Definisati i analizirati kretanje? 28. Definisati zlatni presjek? 29. Nabrojiti perspektivu? 30. Definisati proporcijski motiv? 31. Definisati i opisati proporcije ljudskog tijela kroz istoriju umjetnosti? 32. Nabrojiti i definisati geometriju u umjetnosti? 33. Definisati i nabrojiti ornamente u arhitekturi? 34. Opisati i definisati centralnu perspektivu? 35. Opisati i definisati perspektivu sa tri nedogleda? 36. Što je portret i navesti primjer? 37. Što je akt i navesti primjer? 38. Što je pejzaž i navesti primjer? 39. Što je mrtva priroda i navesti primjer? 40. Što je vazdušna perspektiva?


119

2.3 SLIKARSKA TEHNOLOGIJA 1. Nabroj podloge i njihovu funkciju? 2. Nabrojati vrste preparatura za slikanje uljem na platnu, i dati tehnološki sastav jedne od njih? 3. Nabroj vrste preparatura za slikanje na dasci, i dati tehnološki sastav jedne od njih? 4. Nabroj vrste preparatura za slikanje na kartonu, i dati tehnološki sastav jedne od njih? 5. Nabroj vrste preparatura za slikanje na lesonitu, i dati tehnološki sastav jedne od njih? 6. Nabroj vrste preparatura za slikanje na hartiji, i dati tehnološki sastav jedne od njih? 7. Opisati impregnaciju zida za al seko slikanje? 8. Opisati impregnacija zida za fresko slikanje? 9. Opisati proces pravljenja fresko malter? 10. Šta su smole i opiši zašto se koriste? 11. Šta su pigmenti? 12. Nabrojiti podjelu pigmenata? 13. Šta su veziva, nabroj njihovu podjelu i opiši zašto se koriste? 14. Šta je tutkalo, koja tutkala imamo i opiši zašto se koriste? 15. Šta je želatin i opiši zašto se koristi? 16. Šta je kazein i opiši zašto se koristi? 17. Šta je gumiarabika, opiši zašto se koristi? 18. Šta je štirak i opiši zašto se koristi? 19. Šta je dekstrin i opiši zašto se koristi? 20. Zašto se koristi gašeni kreč i opisati način dobijanja? 21. Zašto se koristi krečno mlijeko i opisati način dobijanja? 22. Zašto se koristi krečna voda i opisati način dobijanja? 23. Nabrojati i opisati vrste ulja? 24. Šta je jajčana tempera, nabrojati njen tehnološki sastav i kada se počelo sa njenom primjenom? 25. Šta je laneno ulje, opisati zašto i kako se koristi? 26. Šta je firnajz, opisati zašto i kako se koristi? 27. Šta su sikativi i zašto se koriste? 28. Šta je venecijanski terpentin i zašto se koristi? 29. Šta je terpentinsko ulje i zašto se koristi? 30. Šta ja damar lak i koja je njegova primjena? 31. Šta je vosak i zašto se sve koristi? 32. Šta je šelah i zašto se koristi? 33. Šta su lakovi, kad i kako se koriste?


120

34. Opisati proces izrade uljanih boja? 35. Opisati proces izrade tempernih boja? 36. Opisati proces izrade akvarel boja? 37. Opisati proces izrade pastel boja? 38. Opisati proces izrade gvaš boja? 39. Šta su fiksativi, opisati zašto ih koristimo i dati tehnološki sastav jednog fiksativa? 40. Vrste rastvarača i razređivača, i opisati zašto se koriste? 41. Nabroj rastvarače za uljane boje? 42. Nabroj rastvarače za temperne boje? 43. Nabroj rastvarače za akvarel boje? 44. Opisati kako se impregnira platno? 45. Nabrojati pribor za slikanje uljanim bojama? 46. Nabrojati pribor za slikanje akvarelom? 47. Nabrojati sredstva za crtanje, i kako se dobija jedno od njih? 48. Opisati tehnološki proces pravljenja ugljena? 49. Nabrojati vrste olovaka za crtanje? 50. Šta je sepija? 51. Šta je kajl ram ili blind ram? 52. Nabrojati vrste štafelaja? 53. Šta je mozaik i opisati proces izrade? 54. Šta je freska i opisati proces izrade? 55. Šta je mural? 56. Šta je zgrafito? 57. Opisati proces izrade fresko slike? 58. Opisati proces izrade seko slike? 59. Nabrojati tehnike zidnog slikarstva? 60. Nabrojati tehnike štafelajnog slikarstva? 61. Šta su emulzije i zašto se koriste? 62. Šta je mastiks? 63. Šta je kolofonijum i zašto se koristi? 64. Šta je elefantijum? 65. Način pravljenja poluuljane preparature? 66. Način pravljenja uljane preparature? 67. Način pravljenja obojene preprature? 68. Nabrojati bijele pigmente i opisati tehnološke karakteristike neke od njih?


121

69. Nabrojati žute pigmente i opisati tehnološke karakteristike neke od njih? 70. Nabrojati crvene pigmente i opisati tehnološke karakteristike neke od njih? 71. Nabrojati plave pigmente i opisati tehnološke karakteristike neke od njih? 72. Nabrojati zelene pigmente i opisati tehnološke karakteristike neke od njih? 73. Nabrojati crne pigmente i opisati tehnološke karakteristike neke od njih?

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA:

Rbr. Naziv predmeta Obavezni načini provjeravanja znanja

1. Istorija umjetnosti usmeno, pismeno, izrada seminarskih radova

2. Teorija forme usmeno, pismeno, praktični radovi

3. Crtanje usmeno, praktični radovi

4. Slikanje usmeno, praktični radovi

5. Vajanje usmeno, praktični radovi

6. Grafika usmeno, praktični radovi

7. Slikarska tehnologija usmeno, pismeno, praktični radovi

8. Restauracija i slikanje kopija usmeno, praktični radovi

9. Slikarsko projektovanje usmeno, praktični radovi

10. Plastična anatomija usmeno, pismeno i praktični radovi

11. Štafelajno slikanje praktični radovi

12. Principi kompozicije praktični radovi

13. Vizantijska umjetnost usmeno, pismeno, izrada seminarskih radova

14. Mozaik usmeno, praktični radovi

15. Vitraž usmeno, praktični radovi


122

4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA Učenici koji nakon prve godine imaju prelazne ocjene iz svih predmeta imaju pravo upisa na drugi obrazovni program iz područja rada likovne umjetnosti, pod uslovom da:

ima najmanje vrlodobar opšti uspjeh, ima odličnu ocjenu iz predmeta programa na koji želi da nastavi obrazovanje i obuku i pod uslovom da na tom usmjerenju ima slobodnih mjesta.

Četvorogodišnja stručna škola završava se polaganjem stručnog ispita. Stručni ispit se sastoji iz:

- Pismeni ispit iz maternjeg jezika i književnosti, - Usmeni iz stranog jezika, - Usmeni iz stručno teorijskog predmeta kojeg učenik bira između

o Istorije umjetnosti o Slikarske tehnologije o Teorije forme o Stručnog rada iz Slikanja.

Stručni rad se sastoji iz:

o Pismenog opisa stručnog rada, od najmanje pet kucanih strana koje sadrži likovno obrazloženje likovne problematike i tehničko-tehnološki dio u kojem se opisuje karakter tehnike kojom je rađen stručni rad.

o Mape skica, sa najmanje pedeset skica idejnog rešenja odabrane teme formata ne manjeg od A4. 5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA: U skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama (u roku mjesec dana) škola bi izradila individualni program (nacrt) uzimajući u obzir odluku o usmjerenju. Individualni program omogućava prilagođeno izvođenje kako bi učenici dostigli propisani stručni standard u svim predmetima 6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH

iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti fizičko vaspitanje i slobodne aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja, škola je obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se odrasli mogu dobrovoljno priključiti;

za odrasle ne vrijede uslovi za napredovanje koji su određeni u programima nego uslovi, koje utvrdi škola u nacrtu izvođenja obrazovnog programa za odrasle;

provjeravanje znanja izvodi se putem ispita, pri čemu se uzimaju u obzir načini provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični rad), određeni obrazovnim programom.


123

Programi stručnog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za odrasle u skladu sa polaznim osnovama za prilagođavanje izvođenja obrazovnih programa obrazovanju odraslih tako, da: 7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA

R. br. Predmeti Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

1. Istorija umjetnosti - Završen Fakultet istorije umjetnosti: dipl. istoričar umjetnosti. - Završen Fakultet likovnih umjetnosti : dipl. slikar, dipl. grafičar, dipl. vajar.

2. Teorija forme - Završen Fakultet likovnih umjetnosti : dipl. grafičar, dipl. slikar, dipl. vajar - Završen Fakultet primijenjenih umjetnosti

3. Crtanje - Završen Fakultet likovnih umjetnosti : dipl. slikar, dipl. grafičar, dipl. vajar 4. Slikanje - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, smjer slikarstvo 5. Vajanje - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, smjer vajanje 6. Grafika - Završen Fakultet Likovnih umjetnosti, smjer grafika

7. Sikarska tehnologja - dipl. konzervator - dipl. slikar

8. Reastauracija i slikanje kopija

- dipl. konzervator - dipl. slikar

9. Slikarsko projektovanje

- Završen Fakultet likovnih umjetnosti: dipl. slikar, dipl. grafičar

10. Plastična anatomija - dipl. prof. biologije - dipl. vajar, slikar i grafičar

11. Štafelajno slikanje - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, smjer slikarstvo

12. Principi kompozicije - Završen Fakultet likovnih umjetnosti : dipl. grafičar, dipl. slikar - dipl. slikar primijenjenih umjetnosti

13. Vizantijska umjetnost

- dipl. istoričar umjetnosti - Završen Fakultet likovnih umjetnosti : dipl. slikar, dipl. grafičar, dipl. vajar

14. Mozaik - Završen Fakultet likovnih umjetnosti : dipl. slikar - dipl. konzervator-restaurator

15. Vitraž - Završen Fakultet primijenjenih umjetnosti - Završen Fakultet likovnih umjetnosti


124

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA Školski oblik


125

U IZRADI KATALOGA ZNANJA ZA OBRAZOVNI PROGRAM LIKOVNI SARADNIK SLIKAR / LIKOVNA SARADNICA SLIKARKA UČESTVOVALI SU: 1. Mila Čaveliš, nastavnik likovne kulture u O.Š. »Božidar Vuković Podgoričanin«, Podgorica 2. Branko Mrdak, dipl. slikar, prof. u »SLŠ Petar Lubarda« Cetinje 3. Miodrag Vukčević, dipl. grafičar, prof. u »SLŠ Petar Lubarda« Cetinje Obrazovni programa LIKOVNI SARADNIK SLIKAR / LIKOVNA SARADNICA SLIKARKA

usvojen je na XIV sjednici Savjeta za stručno obrazovanje održanoj 06.04.2004. godine.

Likovni prilozi/ilustracije: Radovi učenika »SLŠ Petar Lubarda« Cetinje: 1, 2 i 10. Radovi Radoslava Miloševića Atosa: 3, 4, 7, 8 i 9.

I

LIKOVNI SARADNIK - SLIKAR v11 - gov.me · PDF filePSIHOLOGIJA ... PRIJEMNI ISPIT Na prijemnom...

Documents

Transcript of LIKOVNI SARADNIK - SLIKAR v11 - gov.me · PDF filePSIHOLOGIJA ... PRIJEMNI ISPIT Na prijemnom...