Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
-
Upload
laddi-singh -
Category
Documents
-
view
238 -
download
7
Transcript of Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
1/52
1
ugrV wRpaw ljZ uVj wg byiu woj
l.a WjWj qhJ hdiVjq dl> z ug qhjiju c[ij iP.qg rjvj Fp,y' wvJ d;v%j Wdn>cj
\Fje l,arJ|
Z.V epiP VjVw ljdhW ug ##epiP VjVw sj iPf WSjw[ VjijdHS u,e bjdHbj r[l rBjdHbj$$
##qjdHbj dal s[ V[C V bjr[ dVi.wji sj ljdHbj ly[ FjdHbj$$
blglJ WjWj t[q dl>z ug
f+wjLw
WjWj lpts[r dl>z ug q"uPsj qhJfpiL c[ij WjWj iP.qg rjvj Fp,Dy' wvJ@ Wdn.cj m
x'V ^ 0164-2741811@ 09216513139
2
lF h, w v[ tw s[ ijtr[ G hV m
sPug rji ^ 2010
f+wjLw
WjWj lpts[r dl>z ug q"uPsj qhJfpiL c[ij WjWj ipP.qg rjvj Fp,Dy' wvJ@ Wdn.cj m
x'V ^ 0164-2741811@ 09216513139
df+>Bi ^
df+ > Br{ Kv 146@ dH> cglB+gbv x'wv fpbjdH>B@
b>dq+ ali
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
2/52
3
FPv[ dlt epiP lqNjH[ 5 wdh wWgi apq lq+o sja[ yjdi fsjio s[a Vj Wji mm 6 b{l[ Fea dqvdh uV VjVw daV uqp dwbj wi{ mm 10 bjdf Fp vjdH bjf[ qda s[r{ mm 12 wgaj v' Cdh l' widh apN dWVp wAp Vjdh mm 14 aP beq sdHbjvp W[b>ap a[ig wgqda w] wRp Sp mm 15
dudV udV bfVj f+DFP fAjaj m l' uVp liW o'w wj sjaj mm 16 bfVg d*fj dulp bjdf wi[dH mm VjVw l' l[rwp epi wg qda v[dH mm 18 fLP f+[a qpeZ wRp aji[ fjhV fjdi Rpaji{ mm 20 dul wj lj dadV dwifj Zjig m ljZ l.de udf Vjqp qpijig mm 21 ajfp vjdhbj epi dliuV hjdi mm 24 eih dVrji[ ldaepiP s[ bjfSj VjRp mm 26
l'Hg ujS{ l'Hg fAjS{ uj wRp Vsi dli.s[ mm 28 Feaj sg lsj aP i,tsj hdi ugRp Zpdi aP itsj bjdHbj mm 30 t[sp V sPtp V cjVp dah uj wRp Vsdi wig mm 33 VjVw u' f+F FjdSbj fPig daVj fig mm 33 u[hg l[r wijHgb{ wiSg Fg ljHg mm 35 l[rw l[rj wiw[ hg lF wpN f+jfa wisj ] m 35##dWV l[rj xvp dwl{ Vhk mm$$ 35 hpwq{ b>sdi lFp w' wpsida dwl sg wi{ urjWj mm 37 aRp q{G bjdHbj liVg bjdHbj mm 39 Fi'l[ bjdHbj d*fj bjdHbj mm 39 wWgi q[ij qp N qdh dwAp Vhk u' dwAp ] l' a[ij mm 43 a[ ij apN wRp lRp fa[ dwbj vje{ q[ij mm 43 BPBg ejTVhji e' fjv mm 44 upeh upe.adi Fea apqji[ mm 46 wgiap widh lpbjqg a[i[ spbji[ mm 46
aawij
4
sjda dfbjig drldibj sjajij 48 sBu ikCu vsgiq swihbY Awpy krx kryv ] 50 swDU sMgu mskqy qU TY pwvw dyv ] 52
nwnk dwsu muK qy jo bolY eIhw aUhw scu hovY ] 54 AMqrjwmI sBu ikCu jwnY au s qy khw cupwieAw ] 56 kbIr swcw siqguru ikAw krY jau isKJ mih cUk ] 59 qumrI giq imiq qum hI jwnI sy sy vk ijn Bwg mQorI ] 61 ldaepi wgVg sjda qPdv V dVtp BHg 62 dUK rog Bey gquqn qy mnu inrmlu hir hir gux gwie ] 65
jyvfu Awip qyvf qyrI dwiq ] 66 ikAw vycwrw jMqu jw Awip BulwieAw ] 67 nyVY idsY mwq lok quDu suJY dUru ] 70 jyvfu Awip qyvf qyrI dwiq ] 74 jyqI isriT aupweI vyKw ivxu krmw ik imlY leI ] 75 nwnk liV lwie auDwirAnu dXu syiv Aimqw ] 77
AYsI syvku sy vw krY ] ijs kw jIau iqsu AwgY DrY ] 81 khu nwnk krqy kIAw bwqw u' dwAp wiSj lp wdi idhbj mm 85 siqgur kI gxqY GusIAY duKy duiK ivhwie ] 87 bfV[ l[rw wRp bjdf lhjHg mm 88 syvk kau syvw bin AweI ] 89 sweI kwr kmwvxI Duir CofI iqMnY pwie ] 91
jYsI Awsw qYsI mnsw 92 hukmu swij hukmY ivic rKY hukmY AMdir vyKY ] 93 dyiK srUpu pUrnu BeI Awsw drsnu By tq auqrI BuK ] 95 qUM sBnI QweI ijQY hau jweI 97 khq nwnku qU swcw swihbu kauxu jwxY qyry kwmW ] 98 ausqiq khnu n jwie qu mwrI kauxu khY qU kd kw ] 99
l>a WjWj lpts[r dl>z ug q>si qphji VjVwli a'G FppKy' ljdhW a,w 101
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
3/52
5
FPv[ dlt epiP lqNjH[ udebjlP Vjq ufsj ] m l[rj wisj ] m dul rwa fp>V f+ Wv
h' uJs[ hV dxi dVi.wji s[ hpwq Vjv qhJ fpit sg l.ea dqv uJsg ]@ a[ qhJfpit dwl[ upea Vjv h'i dlqiV dr,y vj w[ Vjq dr,y u'Cs[ hV m dHl[ ai%J dH,w f+[qg l+g b>Ddq+ali a' G WjWj ug s[ w'v bjdHbj@ ba[ q,oj B[ dwbj m Rpfi>a WjWj ug V[ fp,DdAbj ##FjHg dVaV[q wg wisj ]G($$ RplV[ WyV lpSw[ W[Vag wgag ug
lptqVg ljdhW sj fjn wisj hJ m h;Pi V[ hpwq wgaj ##lj} rg fjn lpSj m$$ ldaWyV wdh w[ RplV[ fjn bji.F wi ds,aj m lqjfag Rpfi.a Rpl} dH,w fjn h'i wiV sj hpwq h'dHbj m dHl
ai%J dH, w dH,w wiw[ Rpl w'v'G f>u fjn lpS[ m lpVS a'G Wjbs RplV[ bjdebj q>eg m hpwq h'dHbj ##wv } bjdebj s[rJe[@ wpA s[ w[ a' iJe[ m bev[ dsV bjdebj q>eS Rp fi>a dxi hpwq h'dHbj@##dHw fjn h'i wi' m$$ dHl ai%J sP u[ dsV rg w,vj-w,vj wiw[
f>u fjn dHw,n[ hg vejaji lpS[ m WjWj ug WC[ f+l.V h'H[ ba[ WyV wgaj$$ blgG a{} b{ lg upea sls[ hJ dul bVplji dH,w
fjn wiV Vjv s' fjnJ sj xv h'H[ej m WyV lpSw[ Rpl f+[qg s[ qV dr,y tpLg h'Hg m RplV[ WCg
dVqiaj ldha q,oj B[dwbj ba[ W[Vag wgag dw eigW dVrju dwifj wi' m Rpfi>a WjWj ug V[ hp wq wgaj dw ##dZbjV Vjv lpS duo[ bLBfsg lqjfa hp.sg ] Rpo[ dHh s' f>eagbJ
lptqVg lpt b> Ddq+a f+ F Vjqp mm Fea uVj w{ qdV dWl+ jqp mm \b>e 262|
6
dxi dH,w lv'w wdhSj ] m blBfsg bji.F wiV a'G fdhvJ ldaVjq l+g rjdhepiP wdhSj ] m dxi blBfsg bji.F wiVg ] m dHl ai%J bn dHw@ bn s' sg deSag blBfsg s[ Vjv Vjv hg rZjHg ujSg ] btgi a'G b>a rjvg blBfsg fC% s[ bn y'rg lv'w wdhw[ lqjfag wiVg ] m dxi f+[qg } dwhj dw ##hpS a{} bjdebj ]$$ Vjv hg fp,DdAbj@ ##dwo[ ujS sj dryji
] ($$ RplV[ W[Vag wgag ug wv[igG ujSj ] h;Pi V[ hpwq wgaj dw Lp,Z ] m qhJfpitJ s[ siLV wi' m l.ea rg wdibj wi' r,c[
Fje rjv[ WS' m Rpfi>a Rph VjVwli fhp.dybj m q,oj B[wS Rpfi>a WjWj ug
V[ fp,DdAbj dwo' G bjdHbj ]G epiqptj ( RplV[ s,Ddlbj ug Fp,y'G rjdvbJ s[ siLV wiw[ bjdHbj hJ m WjWj ug WC[ f+l.V h'H[ a[ fp, DdAbj Rpo'G v{ w[ wg bjdHbj ]G m Rpl f+[qg V[ lptqVg ljdhW rjvg ljig drZg s,lg m WjWj bV.s dl>z ug lpSw[ WC[ f+l.V h' H[ a[ WyV wgaj a[ij v'w f+v'w lxv h' debj ] m
kbIr syvw kau duie Bly eyku sMqu ieku rwmu ] rwmu ju dwqw mu kiq ko sMqu jpwvY nwmu ]
\lv'w Fea wWgi w[@ b>e 1373|
wdh wWgi apq lq+o sja[ yjdi fsjio s[a Vj Wji mm
\b>e 856|
qhJfpitJ sg q[hi dwl WhjV[ hp.sg ] m ws'G hp .sg ] m dHh lF e,vJ dHVljVg lqN a'G fi[ hp.sgbJ hV m ws[ ws[ W.sj q>esj
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
4/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
5/529
a[i[ zi lisjig a[ wpilg bjr[eg m rwa w,T w[ rjdhepiP rjdhepiP udfbj wik m Vqlwji wiw[ y, v dfbj@ lF a'G fdhv[ hp wq bVplji bjfS[ s'la wjvj dl>z w'v Wp ,zg fpi[ Vei debj m RplV[ r[tS lji fp ,DdAbj dw dH>si dl>z a{} aJ qdibj lqNw[ a[i[ zi s[ i'~i' w[ fjn wirj W{n[ m qwjSJ rg bj w[ qpC eHgbJ m aP. dw,Do'G bj debj ( RpKai dry dH>si dl>z V[ dwhj dw@ ##l,y ] q{G aphjc[ r,Dv'G aJ qi hg debj lg m #bW q'dh dqvY ] ugrjvV hjij$ s[ rjw bVplji dH>si dl>z V[ bjf Wgag qp,T a'G v{ w[ btgi
a,w wjvj dl>z } lpSjHg m b>a dry WjWj ug s[ qpi,DW[ w,BS rjvg rg lpSjHg m lpS w[ wjvj dl>z ]ijV h'dHbj m a[ s,Ddlbj ngw a[i[ qpi,DW[ h'H[ hV m A[ag wi dxi';fpi fhp.y w[ qpi,DW[ lJF w[ v{ uj m Rpfi.a dH> si dl>z V[ Wji dry fhp.y w[ qpi,DdWbJ sj wWuj v{ w[ z'Cg a[ yC% w[ lisji WSw[ df>c i"vg dry d;>seg
Waga wgag m Rpfi.a l[rj rg wisj dihj m hpwq bVplji s' fpai h'H[ buq[i dl>z r,cj@ L[i dl>z A'Bj cg!b{Kl!fg! f{VLVi ] m dHh lF WyV l,a h'H[ hV dHh fdirji w{ V[ cj dry ] m duM duM a[ij hpwq dar{ dadr h'rSj m
WjWj ug qhjiju ug sgbJ h;jiJ hg W?dLLJ dry'G dHh dHw
f+l.e VqPV[ s[ a"i $a[ b>Ddwa ] m \dHh WyV liPf dl>z b"vt fp,ai Z>Vj dl> z wv[iJ a'G dqdvbj m|
10
b{l[ Fea dqvdh uV VjVw daV uqp dwbj wi{ mm
\b>e 877|
ugr sg hjva@ #dtVp a' vj dtVp qjlj$ rjvg WSg hg idh>sg ] m dur[G `piqjV ] ^ wWhP ugbCj RpF yCa ] wWhP. ujHg fdHbjv[ mm
qV lsj c' vsj hg idh> sj ] m u[ qhJfp it sg d*fj h' ujH[ Rp l hjva dry' G dVwv rg uJsj ] m df> c rjsi uBjSj dry' G dHw wjvj dl> z Vjq sj drbwag h;P i s[ siLV wiV bjMsj lg m dHw dsV wjvj dl> z siLV wiV bjdHbj ba[ bjfS[ zi s[ WjWa W[ Vag
wgag m eigW dVrju sp , t sdv, si sP i wi' m dul ai% J ep i rjw ] m spt hiV d*fj wiV q'hV wdv wv[ lh F>uVj mm lidV a[ig idt v[hp q[ig liW q{ dVi.uVj mm
\bjlj A.a q^ 5@ b>e 547|
h;Pi V[ awvg` fp,Ag aJ wjvj dl>z V[ bjds a'G b>a ljig drbjdtbj lpSj ds,ag a[ WyV wgaj@ ##aplk bjfSg dVbjHg rjvg
oJ wW;j wi vr' m fi dwl[ sj h,w Vhk i'wSj m$$ epip fgip hjqj aJ Fi[ uj qpisjip Vj tjdH mm
\b>e 141|
WyV wiw[ zi ujS sg bjdebj s[ ds,ag m Rpfi.a wjvj dl>z zi yvj debj m bjfSg oJ dry uj w[ dqSag wiw[ q'CgbJ Vjv rjC wiVg bji.F wi ds,ag m Rpfi. a sPli[ fjl[ rjdvbJ V[ Rpo[ fhp.y w[ rjC fp,B ds,ag m a.P~aP. q{ G~q{G dry e,v h' w[ byjVw hg sPug dZi sj W.sj VpwljdVbj debj a[ wjvj dl>z h'ig cis[
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
6/5211
lji[ dwa[ bjl[~fjl[ h' eH[ m df,DA[ fpdvl V[ bjw[ zi b,De[ fdhij dWnj w[ siW.sg wi ds,ag m wjvj dl>z h'iJ s[ qV dry Rpsjlg bj eHg m dHl lq[G wjvj dl>z sj ljog ba[ h;Pi sj l[ rw dulsj
Vjq y,eC dl>z lg Fp,Dy' siLV wiV bjdHbj m Rplsg lp ,t bV.s fp,AS Rpfi.a h;Pi V[ wjvj dl> z WijC sj hjv fp ,DdAbj m y,eC dl>z V[ W[Vag wgag Rp V%J sj aJ Wpij hjv ] m Rpl a'G wav h' debj ] m qp>Dc[ u[v% dry hV m zi sg VjwjW.sg h'Hg ] m F[cJ W,wigbJ zi dry W{nsgbJ hV m wpN dsVJ dry s[hvgbJ f,BgbJ ujSegbJ Fjr lF wp N ?aq h' ujr[ ej m h;Pi V[ WyV wgaj@ Rp V% J sj wpN Vhk dreCsj m y,eC dl>z V[ dxi W[Vag wgag eigW dVrju RpV%J a'G aJ W.sj qi debj ] m WjWj ug V[ RpKai dry epiWjSg sg f>eag fC%g m
drNS wvhV s[Grsj aj vdHbj wia[ u' u' wia[ bh.q[Rp NdC Ziag fCa[ mm
\eRpCg rji q^5@ b> e 317|##wjvj dl>z s[ fdirji sj wpN Vhk dreCsj@ RpV%J } whk
ciVj Vhk m awC[ h' w[ w.q wiV m RpV%J sj fdirji WCj rZ[ xp,v[ej m RpV% J s[ zi a[lg wi.cg tCw[ eg m f,Dw[ y' Wji[ WVSe[ uC%J fajv dry h'SegbJ m$$ dHh WyV 1902 Hglrg s[ hV a[ b,u f+a,t ria ih[ hV m qpw,sq[ s[ Rp fi.a wjvj dl>z siLV wiV
bjdHbj m b{l[ Fea dqvdh uV VjVw daV dwbj wi{ mm
\b>e 877|
WjWj ug WC[ f+l.V h'H[ ba[ b,De[ rjla[ Vjq dlqiV sg ajwgs wiw[ drsj wgaj m
\dHh f+l.e wjvj dl>z sg fp ,aig WgWg epidsbjv w"i VoP rjvj Vsgs fjl'G dqdvbj m|
12
bjdf FpvjdH bjf[ qda s[r{ mm \b>e 225|
l[ rw l[rj wisj idh>sj ]@ qV dry wHg ai%J s[ dryji WSs[ idh>s[ hV m lq[G lq[G bVplji qhJfpit q>egbJ qpijsJ ds>Ds[
rg hV m Vjv f+gdtbj rg y,vsg idh>sg ] m l`v h'S Rp fi.a f+ qjio sg bevg brloj rjla[ ilaj tp ,v% S sj lqJ dqvsj ] m o'Cg duhg bljrZjVg wjiV f+l.Vaj Vhk v{ lwsj m duhCj lp,t dqvsj ]@ Rph sp,t iPf h' uJsj ] m hiy.s dl>z f+ [qg Vei dHl sj vdhij tjVj lg m vdhij tjV[ rjv[ l.a rZjrj dl>z ug sg f+[iVj Vjv Fp,Dy' bjRpS v,ej lg m wHg rji Fp,Dy' a'G vdhi[ tjV[ w'Hg hpwq bVplji lp V[hj v{ bjRpSj a[ dxi vdhi[ tjdVM Fp,Dy' lpV[hj fhp. yj s[Sj m dHl ai%J wpN lqJ Waga h'dHbj m dHw lq[G hiy.s dl>z V[ l.a rZjrj dl>z ug vdhi[ tjV[ fjl W[ Vag wgag dw qhjiju ug aplk Fp ,Dy' rjv[ WjWj ug sg WCg dl`a wis[ h' m RpKai dry l.a rZjrj dl>z ug V[ WyV wgaj@ ##WjiJ ljv wdnV
af,Ddlbj@ eiqg@ lisg@ Fp ,t@ a=[h@ lji[ l.lji } A, Dc[@ Fp ,Dy' rjdvbJ sg l[rj dHw ljv wi[ dxi rg l[rj sj xv r,cj ] m \lj l[rj wgag lxv ] uJ ldaepi wj qV q>V[| RpV%J sg dl`a Vhk h' lwsg lipilag riej rg Vhk wi lwsj m fi l[rj wi[ la WyV sj bdZwjig h' w[@ x[i xv v,esj ] m$$ Rpl hiy.s dl>z V[ vdhi[ rjdvbJ w'v W[Vag wgag ap lk q{} l[rj v{ dsY m Rp [Kai dry
l.a rZjrj dl>z ug V[ WyV wgaj s[t v{ l[rj aJ a{} dqv ujH[eg fi lda~WyV sj bdZwjig WSVj fr[ej m hiy.s dl>z V[ W[Vag
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
7/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
8/52
15
f>Ddca ug V[ dxi fp, DdAbj@ ##l[n ug@ a{} dwl V[ dwhj ] dw qp>cj h'r[ ej m$$ aJ Wjvw ijq V[ WjWj ug sj Vjq dvbj m dxi dHh rg s,,Ddlbj dw RpV%J V[ aJ dHh rg WyV wgaj ] dw@ ##ap hjcj
W;pie e"Gsj l[n h' r[ej m fi Rpl} aphjc[ a'G i,Ddtbj Vhk ujSj m f>Ddca ug V[ s,Ddlbj@ ##q[i[ veV dryjiV bVplji aJ vCwg hg ] m aplk dwl[ h'i u'aLg } fp,DA vr' m$$ f+>DaP ljZ wg qdhqj W[s V ujVdh m u[aj lp Vdh a[aj WdtbjVdh m dxi q{ G wpN Vhk wdh lwsj m Rph lqi, o hV hpS aP. RphVJ a'G dl,Ddtbj sgdtbj v{ w[ hpwq bVplji y,v m Ajc dlbjVf Whp ypaijHg spdH wi u'C ljZ
qe yv mm$$ RphVJ sj WyV bB,v ] m Rpfi.a fp,ai hg h'dHbj m hpwq lg idhbj Vhk@ ep;i debj m dxi hp wq bVplji fp>V~sjV Vj wi ldwbj m sPli[ WyV bVplji bjfS[ Fagu[ r[s f+ wjL } qpaW.Vj WSj dvbj u' b,u a, w dHl zi sj LiZjvP ] m
\dHh WyV wiV{v dl>z beWjC WgWg wj fjl'G f+jfa h'dHbj|
aP beq sdHbjvp W[b>ap a[ig wgqda w] wRpSp mm
\b>e 1094|
dHw qjHg dulsj Vjq i, Da' lg h;Pi sg l[ rj bjfSgbJ }hJ } Vjv v{ w[ wpN df>c sgbJ qjHgbJ Vjv q>si rjvg tPhg a' G fjSg FisgbJ lV m dHw l[rw Vgvj dl>z fjSg w,Tg uJsj lg ba[ qjHgbJ zdCbJ Vjv c[i[ dry fjSg dvbjMsgbJ lV a[ eiqg s[ q"lq bj ujS wiw[ fjSg sg Whpa dw,va h' eHg m WjWj
ug V[ blojV dB,v[ s[ Vjv hg fjSg sj A,fC dul} h;Pi avjW wdh>s[ lV@ dry'G rg fjSg qp,w debj m ujVri a[ fLP dahjH[ qiV
16
v,De[ m Rpl lq[G qjHgbJ V[ WjWj ug fjl W[Vag wgag dw qkh f{ ujr[ m fjSg dWVJ Whpa b"tj ] dwifj wi' qkh f{ ujr[@ WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##aplk qjHgbJ A,fC fp ,DB' qkh f{ ujr[ej m$$
Rpl rwa df>c sgbJ ljigbJ qjHgbJ dqvw[ yji f>u dsV A, fC fp ,BsgbJ ihgbJ m f>ur[G dsV qp>DdcbJ V[ A,fC fp,DdBbj@ ba[ lF ai% J Vjv ngw wi ds,aj m dwVji[ f,Zi[ wiw[ WjWj ug fjl W[Vag wgag dw hpS dwifj wi' m wpN z>DdBbj Wjbs qkh bj debj m A,fC fjSg Vjv Fi eH[ m d;qksjiJ sg tpLg sj w'Hg b>a Vj dihj m bev[ dsV qjHg i,Da' dVIq bVplji }hJ } Vjv v{ w[
fjSg FiV bjHg m l[rj Rpfi.a h;Pi a'G zi ujS sg bjdebj q>eg m aJ h;Pi qjHg i,Da' a[ RplsgbJ }hJ sg Lij wiV sj hpwq wi ds,aj ba[ Vjv hg qjHg sgbJ }hJ s[ e'a fp,DA[ m us'G WyV w"i sg rjig bjHg aJ Rpl } Rplsj e'a fp,DdAbj m WyV w"i V[ bjfSj e'a qjV s,Ddlbj lpSw[ h;Pi V[ WyV wgaj qjV aJ ?ijW hp.s[ hV m
dudV udV bfVj f+DFP fAjaj m l' uVp liW o'w wj sjaj mm
\b>e 287|
VjF[ dibjla lq[G dHw RpKy[ siu[ sj liwjig bdhvwji lg m Rpls[ w'Hg b" vjs Vhk lg m ws[ ws[ bj w[ siLV wisj hp. sj lg m dHw lq[G RplV[ WjWj ug w'v b"vjs sg WjWa W[Vag wgag aJ h;Pi V[ WyV wgaj@ ##FjHg rjdhepiP $a[ Fi'lj i,Dt' m fi bjRp Sj ujSj Vj A,Dc' m Vjq dlqiV wdibj wi' m$$ wpN lqJ h'i Wgdabj RpV%J V[ dxi W[ Vag wgag dw eigW dVrju ^
Whpa[ x[i fH[ dwifV wRp bW wpN dwifj wgu{ mm \ZVjlig irgsjl|
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
9/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
10/52
19
w[ s'r[G Fij WjWj ug fjl bj ih[ lV m ila[ dry dHw A'Bj duhj Vdhig lPbj f{Gsj lg m Rpo'G sg i'; sg ai%J b,De[ rg v.zs[ lV a[ b,u rg v.zS v,De[ m lPH[ RpKa[ fpv Vj h'S wiw[ dry'G sg v.zS
v,De[ ba[ FjHg hids,a dl>z s[ dli RpKa[ sp,Z rjvj WiaV lg m hids,a dl>z sj f{i lPH[ dry davw ujS wiw[ bjf fjSg dry dc,e dfbj m w'dLL widsbJ widsbJ s' wp l[i sp,Z cp,v% debj m Fdibj h'S wiw[ cpv% S' Vj WyjdHbj uj ldwbj m Rpfi.a hids,a dl>z RpKn w[ tCj h' debj m s'hJ V[ q>V dry l'dybj dw dHh
aJ Wpig e,v h'Hg m F.ej dl>z V[ hids, a dl>z } lvjh ds,ag dw duaVj sp, Z cp,v% debj ] YVj hg fjSg fj vHgH[ m FjHg hids, a dl>z V[ dwhj bjfJ dHl ai%J Vj wigH[ m F.eJ dl>z V[ dwhj dHw aJ us'G dli a[ i,t w[ apiJe[ aJ FJcj Avw w[ sp,Z h' i rg cp,v%ej ba[ Vdhi sj fjSg lp,yj hp.sj ] m Rpl s[ wdhS RpKa[ hids, a dl>z V[ Vdhi dry' G fjSg fj dvbj m dxi b,De[ } y,v fH[ ba[ c[i[ h;P i fjl fhp. y w[ sp,Z b,De[ dvbj i,Ddtbj m Vqlwji wiw[ W{ n eH[ m Rpfi.a WjWj ug V[ h,l w[ WyV wgaj@ ##dwM FjHg Vdhi sj fjSg lp,yj hp.sj ] dwa[ l, B aJ Vhk r,ug m l,B a'G Wy eH[ m sp, Z rg fP ij wi dvbj m
dxi F.ej dl>z@ hids,a dl>z yiVk dc,e fH[ m W[Vag wgag
dw qhjiju evag h' eHg@ WtL vr' m Rpfi.a FjHg hids,a dl>z V[ W[Vag wgag qhjiju q{G F.ej dl>z s[ wdhS RpKa[ fjSg fjdHbj ] ug m
WtL vr' Rpfi.a WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##w'Hg yg; v{ w[ bjY m duaVg h'r[ RpaVg hg ngw ] m ila[ dry wp N h' ujH[ dHl
ai%J Vhk wiVj m Vjv[ duhCj aphj} dlqiV ujf s,Ddlbj lg@ aplk Rph rg Vhk wi ih[ m aJ hg f{i davdwbj@ dlqiV Vhk A, cSj@
20
fLP f+[a qpeZ wRp aji[
fjhV fjdi Rpaji{ mm \b>e 802|
dHw qjHg dulsj Vjq bai w" i lg WjWj ug sg l[rj V[q bVp lji wisg hp.sg lg m dHl qjHg sg vCwg dul sj Vjq Z.V'
lg m xPl q>cg drbjhg h'Hg lg m dwl[ e,Dv' G lhp i[ zi Vjv Rp lsj NeCj h' ujS a[ Rph l[q[ bj eHg m qV dry ep, lj h'S wiw[ bjfS[ bjf } wjWP Vj i,t lwg m RplV[ l[q[ hg xjhj v{ dvbj ba[ qi eHg m Rpfi.a qjHg bai w"i Whpa i'dHbj wi[ m i'Gsg~i' Gsg wHg rji WjWj ug sg l[rj rg wiVg ba[ wdhSj@ ##q{} q[ig Zg drtj dsY m$$ WjWj ug V[ Rpl} WyV wgaj@ ##qjHg l.W. Z ligi wiw[ hp.sj ] ba[ dxi Vhk hp.sj m$$ Rpl V[ WCj hn wgaj dw Vhk qhjiju q{ } dHw rjig q[ ig Zg drtj dsY m
WjWj ug V[ dxi i'dwbj@ ##Vj qjHg@ hp S aP. dHh qV dry'G w,T s[ m$$ Rph q> Vsg hg Vhk lg m q{G vCwg ;iP ig s[ tSg ] m WjWj ug V[ dxi dwhj qjHg wdh w[ aJ f+q[Lri s[ siLV hg wis[ hV@
qdibJ s[ Vhk m Rpl qjHg V[ dwhj dw q[ij i,W aJ aP. hg ] m Vjv[ v'w rg a{} q>Vs[ hV m WjWj ug V[ WyV wgaj dw u[ dHh' wp N
b,De[ a'G Ijs i, Dt' m$$ b,De[ rjla[ f+S v{ w[ l[rj W?Lg m dlqihp dlqihp ljdl ljdl qa dWvq wi[h mm
\b>e 812|
dHl ai%J Rpfs[L W?L w[ l[rj dry vej ds,Da[ m
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
11/52
21
yjhp. sg ] a[ig qi;g m hpwq h'dHbj@ ##Rpl} WpvjRpSj Vhk m yp,f wiw[ r[tsg ihk m$$ dHLjij wiw[ x,DdBbJ r,v hpwq wgaj m RphVJ x,DdBbJ RpKa[ W{n ujh m qjHg W{ n eHg aJ wg r[dtbj Rpls[ Vei
l[q[ s[ wHg qi yp,Dw[ W.s[ uVjVgbJ qjHg s[ w'v'G sg v.z ih[ lV m btgi dry Rpl qjHg sg vCwg rg v.zg Rpls[ lq[a RplV[ lji[ hg dlbjS vH[ m fi Rp l sg vCwg V[ Rpl r,v r[dtbj hg Vhk m b,e[ v.z eHg m Rpfi.a qjHg } Rp KnS sj hpwq h'dHbj m qjHg bai' V[ RpKnS lji hg WjWj ug s[ yiVJ $a[ q,oj B[dwbj ba[
fp,DdAbj dw qhjiju qi[ h'H[ q[ i[ w'v'G sg v.z[ hV fdhvJ rg q{} Vhk ds,ls[ lV ba[ hpS rg Vhk dsls[ m q{} lqN Vhk bjHg m WjWj ug V[ WyV wgaj dw@ ##fiq[Li s[ Vjq dlqiV ba[ l[rj a'G dWVJ lF v'w blv dry qpis[ hg hV m ligi s[ hp.dsbJ rg ba[ ligi a'G Wjbs rg m$$ qjHg V[ dxi fp,DdAbj dHV%J sj Fvj dwr[ G h'r[ ug m h;Pi V[ WyV wgaj dw@ ##qjHg aP. l[rj wig y,v m duhCj lqJ bjfSg Zg } i'S RpKa[ vejRpSj ] Rph lqJ rjdhepiP rjdhepiP wdibj wi m liW,a sj Fvj h' ujr[ej m$$ qjHg V[ la WyV wi Vqlwji wgag m
\dHh f+l.e qjHg iPf w"i fjl'G dqdvbj ]|
dul wj lj dadV dwifj Zjig m ljZ l.de udf Vjqp qpijig mm
\b>e 287|
l[rj dlqiV wiV Vjv sp,t Vdr,a hp.s[ hV ba[ b,De'G epiP
d*fj Vjv l[ rj wiV sj Rp aLjh dqvsj ] m FjHg Vgvj dl>z duV%J sj f+l.e dfAv[ dh,Dl[ dry bj yp,wj ]@ dHw rji dHh bjfS[ df>c
22
WgWg rjv[ a'G V[q bVplji sp,Z v{ w[ bj dihj lg dli RpKa[ sp,Z rjvj WiaV lg m ila[ dry apiV lq[G f{i dry lPv dHaV[ ;'i sg r,ug dulsg fgC Vjv Vgvj dl>z sg e'cg v,e eHg@ sp,Z aJ
cp ,v% S' aJ Wy debj m qV dry dtbjv bjdHbj dw c'hSj Fdibj lg m l[rj dry uj ih[ lJ s' ipfH[ sj sp,Z cp,v% ujSj lg Vjv[ f{i dry lPv r,ug m Rpfi.a Vgvj dl>z l[rj dry hj;i h'dHbj m dul lq[G sp,Z yiVJ dry i,t w[ q,oj B[dwbj WjWj ug h,ls[ h'H[ WyV wgaj@ ##bjh xC s' ipf{@ sp,Z s[ ba[ duhCg a[ig lP v r,ug ] dwl[ uVq sg lPvg \xJlg| w,Bg eHg m$$ WyV lpSw[ Vgvj dl>z V[ Vqlwji wgag m b,e rjla[ dtqj q> eg ba[ Vjv hg ljig Rpqi rjla[ l[rj q>e vHg m
h;Pi V[ #Lp ,Z ]$ wdh w[ f+rjVeg s[ ds,ag dxi b{lg qeV h' w[ l[rj wgag qpCw[ df>c Vhk debj m bjfSg ;qgV sj dh,lj n[w[ s[ w[ Rpl dry'G bfS[ vHg w,fC[ ba[ v'C bVplji dzY rg
q>e w[ v{ bjMsj lg m WjWj ug s[ v.ei dry'G dli` f+Ljsj hg Awsj hp .sj lg m duhCj fjSg c[i[ lF oJ riaS vHg bjMsj Rph ljij fjSg Vgvj dl> z hg tPh a' G c'v Vjv bjfS[ i,lj fj w[ fjSg sg dHh l[rj wiw[ Rpqi WjWj ug s[ v[ t[ vjHg m epiWjSg sj dHh hpwq dHlV[ aV qV ZV Vjv l[rj wqj w[ fPij wgaj m
fjSg ftj fglp sjl w{ aW h'dh dVhjvp mm iju dqvt dlwsjigbj beVg qdh ujvp mm l. a uVj wj A' hij dal yiSg vjde mm qjdHbjZjig Aa=fda daVp A'cRp dabjde mm1mmihjRpmm l. aV wj sjVj iPtj l' liW dVZjV mm
\b>e 811|
de+dh ljwa Aagh f+wji a[ dWtP lqjV mm2mm FeV uVj wj vPeij YdT VeV Vj h'Hg mm
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
12/52
23
ljwa dlifjRp i[lqg fdhia fda t'Hg mm3mm ljwa dlRp qpdt u'dib{ bZ rgyhp BPB[ mm hdiuV wg l[rj u' wi[ dHa RPadh APB{ mm
b>e 811 \dHh f+l.e qjHg iPf w"i a'G dqdvbj ]| df> c qdhdSbJ a'G qjHg dulsj Vjq u{ w"i lg dHh rg WjWj
ug s[ siLV ba[ l[rj wisg lg m fi dHl sj lpFj Whpa hg epiqpt lg m Rpl} qptjaW wiw[ h;Pi V[ WyV wgaj@ ##qjHg a[ig dfAv[ uVq sg Feag wiw[ a[ij lpFj epiqpt ] m$$ RplV[ W[Vag wgag l,Dy[ fjaLjh q[i[ RpKa[ eigWg dwM ] ( h;Pi V[ RpKai ds,aj@
bVsp eigWg ljZ l.de duap f+F dyda bjH[ mm \lPhg q^ 5@ b> e 745|
h;Pi V[ WyV wgaj dw l.a't ba[ l[rj Vj A,ck m a[ij RpZji h' ujH[ej m dxi WyV wgaj@ ##a[ij dfAvj uVq epuig sj lg a[ aP. fjSg fj w[ sp,Z r[ysg hp.sg lg@ u[ tjvl sp,Z r[ysg hp.sg
aJ Feag a[ig fPig h'S rjvg lg m$$ \dHh f+l. e qjHg sg }h iPf w"i V[ dvtrjdHbj| l! `adh dl> z y.s w[ sg lfp,aig dulsj Vjq wjhV w"i lg
ba[ df>c sgbJ h'i vCwgbJ V[ h;Pi s[ uv FiV a'G Rpfi. a zi ujS sg bjdebj q>eg m WjWj ug V[ hpwq ds,aj@ ##bu[ h'i Fi' m$$ dxi fjSg FiV v,e fHgbJ m dxi bjdebj q>eg h;P i V[
dxi fjSg FiV sj hpwq ds,aj m dHl ai%J wHg rji hpwq ds,aj m WjWj ug zi ujS sg bjdebj Vj s[S m da>V rji WgWgbJ V[ bjdebj q>eg m h;Pi V[ bjdebj da> V rjig hg Vhk ds,ag m WgWg wjhV w"i V[ Vjv rjvgbJ ljoSJ } wdhbj u[ bjdebj Vhk ds>s[ aJ bjfJ zi } api y,vgH[ m dHM bjt w[ WgWg wpCgbJ
s[ b,De[ v,e w[ api fHg m apigbJ uJsgbJ } r[t w[ h;Pi V[ WyV wgaj@ ##ujY@ zi aJ i'Sj df,BSj hg h' dihj ] m$$ dul rwa
24
WgWg wjhV w"i zi eHg m zi dry RPn qi debj lg ba[ zi s[ lF i' ih[ lV m dul rwa WgWg wjhV w"i V[ zi uj w[ fp ,DdAbj dw wg h'dHbj ] m zi dsbJ V[ s,Ddlbj dw bjfSj RPn qi debj
] m N,B hg WgWg wjhV w"i V[ s,Ddlbj dw bjfSj RPn iP.qg rjv[ WjdWbJ V[ qjdibj ] m zi dsbJ V[ fp,DdAbj Rph dwl ai%J ( WgWg V[ s,Ddlbj blk fjSg FiV Rpfi.a zi bjRp S sg bjdebj q>eg aJ WjWj ug V[ bjdebj Vhk ds,ag m Wji~Wji fjSg FiV vHg bjt ds>Ds[ m q{G hg ljigbJ wpCgbJ s[ qP hi[ v,e w[ zi r,v api
fHg m dxi WyV wgaj dw #zi[ aJ i'Sj df,BSj hg ] m$ dHh e,v lpSV Rpfi.a FjHg dwLV dl>z V[ bev[ dsV WjWj ug fjl bj w[ ljig e,v s,l w[ vCwg sg evag s,l w[ qpbjxg q>eg m b,De'G h;Pi V[ WyV wgaj dw dwLV dl>z ^
qji{ ijt{ H[w" bjdf@ qjVpt w{ dwAp Vjhg hjdo mm \b>e 281|
dwLV W[~d`wi h' w[ zi ydvbj ujh m \dHh ljtg l! y.s dl>z lfp,ai dwLV dl> z V[ dvtjHg|
ajfp vjdhbj epi dliuV hjdi mm \b>e 821| duaVJ lqJ Fp,Dy' rjv[ qhjiju ligi wiw[ l.lji dry ih[@
WjWj bV.s dl>z ug V[ hi w.q dry RpV%J } hg qp,t i,Ddtbj m dwl[ sp,t r[ v[@ dwl[ l[rw V[ W[Vag wiVg@ WjWj bV.s dl>z ug V[ hpwq
s[ w[ Fp,Dy' F[u s[Sj m WjWj ug bV.s dl>z ug qjN[ s[ dHvjw[ adhlgv yPVgbj df> c rgi dl>z rjv[ idh>s[ hp.s[ lV m V[C[ s[ Vei
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
13/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
14/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
15/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
16/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
17/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
18/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
19/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
20/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
21/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
22/52
43
wWgi q[ ij qp N qdh dwAp Vhg u' dwAp ] l' a[ ij mm a[ij apN wRp lRpfa[ dwbj vje{ q[ij mm \b>e 1375|
dHw rji wv[iJ rjv[ WjWj ug Fp ,Dy' bjH[ lV m Fp ,Dy' rjv[ WjWj ug V[ WjWj ug } l.W'ZV wiw[ WyV wgaj dw qhJfpit'G blk yjhp.s[
hJ aplk a?a a[ W{n' m hpS aplk Fp.u[ W{n[ l'h.s[ Vhk m aphjc[ lgl a[ y'i a[ A,ai h'r[ m blk b,tk r[ tgH[ m RpKai dry WjWj bV.s dl>z ug V[ h,o u'C w[ W[Vag wgag dw eigW dVrju@ a?a Rpfi aJ aplk W{n' m y"i a[ A,ai rg aphjc[ lgl Rpfi hg h'r[ m a[ sjl aphjc[ yiVJ dry W{nj h'r[ a[ Rpfi.a Fp,Dy' rjv[ WjWj ug V[ dwhj dw Vhk@ hpS aphjcj lqJ ] m WjWj ug wv[iJ rjdvbJ V[ dxi
rg dHVwji wi ds,aj m dxi Fp,Dy' G rjdvbJ hpwq wgaj dw dxi q>e w[ tjY m WyV bVplji WjWj ug bjfSj dq,Bg sj dfbjvj v{ w[ q>eS api fH[ m ljij dsV Wjhi hg ih[ faj Vhk dw,Do'G wpN dqdvbj uJ Vhk m ija Wga ujS a'G qei'G bev[ dsV WjWj ug fjl bjH[ aJ dxi dHh' hg hpwq h'dHbj m dxi WjWj ug s[ wh[ a?a a[ W{nS a'G dHVwji wiV a[ sPug rji dxi q>e w[ tjS sj hp wq h'dHbj m hpwq bVplji sPli[ dsV rg q>eS yv[ eH[ m agli[ dsV dxi yiVJ dry hj;i h'H[ dxi rg a?a $a[ W{nS sj hp wq h'dHbj m a[ RpV%J s[ dHVwji wiV a[ agu[ dsV rg q>eS sj hp wq h'dHbj m da>V dsV dHl ai%J hp. sj dihj m faj Vhk dw wg f+gdtbj lg m dHh aJ qjvw bjf hg ujVS m y"o[ dsV hpwq wgaj dw dul
u'a sj dZbjV blk dhis[ a'G wgaj hpS Rph aphjc[ dhis[ a[ ] m a[ aplk Rpl liPf sj dZbjV ljhqS[ epiP e+.o ljdhW sj liPf i,t
44
BPBg ejTVhji e'fjv mm \b>e 281|
fdBbjv[ Ldhi dry dHw vCwg lg m Rplsg bjfS[ fag Vjv Vhk WSsg lg m s' r[G qjrJ ZgbJ dHw,ngbJ h' w[ WjWj ug fjl dB,v[ a[ bjHgbJ a[ W[Vag wgag m WjWj ug V[ W[ Vag lpVS a'G Rpfi.a WyV wgaj dw w.dVbJ sj wjiu aJ h' ujH[ ej m fi u' whJej wiVJ fr[ej@ dlsw i,tk m Rpl r[v[ FjHg zp,wi dl>z bwjvg a[ dHl sj ljog lp.si dl>z WjWj ug w'v W{n[ lV m WjWj ug V[ Rpl } fp,DdAbj dw s[rk wpN fC%g ]G (
w[ dZbjV wiVj a[ bjf Vgr[G h' w[ RpV%J s[ yiVJ dry W{nSj hpS z'i wvup e sj lqJ ] m u' wpN rg wiVj ] l+g epiP e+.o ljdhW ug sj Rpfs[L s[ w[ wiVj a[ wijRp Sj m aphjcg siejh'G dHhg
l[rj v,eg ] dw epiP e+.o ljdhW ug sg fPuj wiVg wijRpSg m dHh' hg wvupe s[ epiP hV a[ ldaepiJ s[ liPf } hi rwa ljhqS[ i,tSj m spVgbJ s[ v'w ldaep iJ sj ldawji wiVj Fp, v eH[ hV m bjRpS rjv[ lq[G dry h'i rg Fp,v ujSe[ m dHl a'G Rpfi.a WjWj bV. s dl>z ug aJ l+g epiP e+.o ljdhW ug sj ldawji fdhvJ rg wis[ lV fi hpwq bVplji h'i rg r, Z wi ds,aj dw dul sj
b,u a'G VjVwli njn dry ba[ WjWj ug s[ l[ rwJ s[ zi dry r[dtbj uj lwsj ] m
\dHh WyV l! iSfjv dl>z \W{hCgrjv| dul } WjWj ug wv[iJ rjv[ e'fjv
dl>z wiw[ WpvjMs[ hp .s[ lV@ RpV%J a'G dqv[|
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
23/52
45
Rp l s[ hJ wdhS a[ WyV dvt v{S sj hpwq h'dHbj m us'G WjWj ug V[ WyV dvtjdHbj@ aJ zp,wi dl>z a[ lp.si dl>z lpS w[ wdhS v,De[ dw dHh wg e,v h'Hg m b,u Vrk e,v hg lpSg ] m
WjWj ug V[ RpKai ds,aj dw dHl vCwg sj dlsw wjdHq ] m dHls[ dlsw bjli[ dHlsj wjiu Lp,Z h'Sj ] m Rph WyV dvtS a'G Wjbs vCwg } hpwq h'dHbj dw dHl s[ agh fjn i'; wiV[ hV m u[ aJ f>ujh wi vr[G aJ lF a'G y.ej h' ujr[ej m Rpl w.dVbj V[ WjWj ug s[ hpwq bVplji f>ujh fjn LpiP wi ds,Da[ m wp N dsVJ
Wjbs hg Rplsj fag v{ S bj debj m fdhvJ aJ Rpl vCwg V[ ujS a'G dHVwji wgaj m us Rpl s[ fag V[ fp,DdAbj dw aP. uJsg dwM Vhk us'G q{G v{S bjdHbj hJ m aJ RpKai dry vCwg V[ dwhj aP. LijWg wWjWg ]G m a{} LijW a[ qjl A,cSj fr[ej a[ Rpls[ fag V[ dwhj dw q{G ljij wpN A,cS sj dVIq wiw[ a{} v{ S rjla[
bjdHbj hJ m Rpl vCwg V[ dwhj dw q{G fdhvJ Fp,Dy'G ujrJeg a{} Vjv v{ w[ m a{} q[i[ Vjv Rpo[ y,vSj h'r[ej m Rpfi.a Rph vCwg bjfS[ fag lq[a WjWj ug w'v bjHg m dul r[v[ Rph bjHg aJ b,De[ zp,wi dl> z a[ lp.si dl>z W{n[ lV m WjWj ug V[ zp,wi dl>z a[ lp.si dl>z r,v dHLjij wiw[ wdhS v, De[ dw vCwg bjfS[ fag } v{ w[ bj eHg m aplk bjfS[ b,tk r[t vr' m aplk Rpl dsV h,l ih[ lg m Rpfi.a Rpl vCwg V[ a[ Rpls[ fag V[ WjWj ug s[ yiVJ dry q,oj B[dwbj m dHls[ dlsw } Fje v,De[ hV m WjWj ug V[ Rpl vCwg } fp,DdAbj dwM s[rg hpS lpF wpN ngw ] ( Rpls[ hJ wdhS a[ WjWj ug V[ bjLgirjs s[ w[ ujS sg bjdebj ds,ag m
\dHh WyV l! zp,wi dl>z bwjvg a'G dqv[ duls[ ljhqS[ dHh lF wpN h'dHbj lg m|
46
upeh upe.adi Fea apqji[ mm wgiap widh lpbjqg a[i[ spbji[ mm \b>e 567|
1!
dHw rji WgWg ljdhW w"i WjWj ug s[ siLV wiV bjHg m WjWj ug V[ WyV wgaj dHh WgWg ai[a[ Ip, e a'G v{ w[ ljc[ Vjv W.seg wisg bjHg ] m ljc[ Vjv uVq v{Gsg idh> sg ] m ai[a[ Ip, e dry dHh WgWg iju[ s[ zi vCwg lg m dul iju[ sj ijrg s[ w.T[ a,w iju lg m dHw w.T[ a[ WgWg af wisg a[ sPu[ w.T[ RpKa[ blk m WgWg sj dfaj ijuj WgWg sg Ljsg wiVj yjhp.sj lg m
WgWg sg Ljsg rjla[ duhC[ fsjio WS[ lV WgWg V[ WyV wiw[ y"vJ sg oJ f,oi WSj ds,a[ a[ blk Rpl lq[G ijrg sdibj s[ sPu[ dwVji[ a[ W.seg wis[ hp.s[ lg m wpN lqJ bjdHbj m blk Rpl ue%j } A,c w[ yv[ eH[ m dHh WyV wiV r[ v[ l.ea dry dHw WgWg bqi w" i u' dw WpvjT[ sg lg Rph wdhS v,eg dw qhjiju dHh e,v aJ l, yg Vhk v, esg m WjWj ug V[ Rpl WgWg sg L.wJ sPi wiV vHg dVLjVgbJ s,l w[ Rpl ue% j a[ F[dubj m du,Do[ Rpl lq[G WgWg ljdhW w"i sg wp,BgbJ hp.sg lg m dul oJ a[ y"vJ s[ f,oi WS[ lV m WgWg bqi w"i Rpo[ fhp .y w[ dVLjVgbJ v{ bjHg m WjWj ug V[ ljig l.ea } drtjHgbj m a[ WgWg bqi w"i WjWj ug s[ yiVJ a[ dc,e fHg m dHl ai%J WjWj ug V[ ljig l.ea Vjv WyV dWvjl wga[ m
WjWj ug V[ WyV wgaj dw wvIp, e dry WgWg V[ w.dVbj sj uVq dvbj ] m a[ hpS w.dVbJ s[ iPf dry idh w[ FuV wi[eg m us
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
24/52
47
'WgWgbJ ujS v, egbJ aJ WgWg ljdhW w"i } WjWj ug V[ dHw w,fCj ds,aj m Rpl r[v[ dHw WyV wgaj us'G ljc[ siLV sg v'C h'r[ aJ dHh w,fCj Rpfi v{ v{Sj m WgWg ug w,fCj v{ w[ zi yvg
eHg m us'G rg WgWg ug V[ WjWj ug s[ hpwq bVplji siLV wiV[ hp.s[@ w,fCj Rp fi v{ v{Gs[ aJ Rpl r[v[ ypWji[ dry dHl ai%J sj f+wjL h' ujSj dw Wjhi'G rg w'Hg r[t Vj lw[ m
V'B-dHh WyV o'C%[ duh[ xiw Vjv b,e[ bj yp,wj h{ m a[ WyV dHl ai% J rg wgaj dw spbjfi dry WgWg ug V[ us'G uVq dvbj lg Rp l r[v[ WgWg sg brj; FuV wiV lq[ G qVJ } q' h v{Gsg lg m FBws[ h'H[ qVJ } LJag bj uJsg lg m Rpl r[v[ sg WgWg ug sg wpBgbj sg w.Z bu[ tCg h{ m wp,Bgbj sj Wji ZiP. r,v hp.sj lg m
2! dHw rjig dxi WgWg WjWj ug s[ siLV wiV bjHg ba[ W[Vag wgag l,y[ fjaLjh dw yji Ip,e q{G aphjc[ Vjv afKdlbj wgag h{ m dxi q[ ij uVq ijwLJ rie[ W>DdsbJ s[ zi dwM h'dHbj m WjWj ug V[ WyV wgaj@ WgWg ug f+dhvjs Fea rg ijwLJ s[ zi u>Ddqbj lg m RpV%J sj RpZji wiVj lg m dHV%J sj RpZji wiV
rjla[ a[ij uVq dHKo[ h'dHbj m dxi WgWg V[ W[Vag wgag q[ij dHlaig sj uVq dwM VhgG Wsdvbj m aJ WjWj ug V[ hpwq ds,aj a[i[ dry Wji-Wji h.wji sj dwSwj idhS wiw[ a{} dHlaig sj ujq dqdvbj m us'G sjSj F,ng dry Fp,u ujr[ dxi hij VhgG hp.sj m dHl a'G qei'G a[ij dHlaig uVq VhgG h'r[ej m
\dHh WyV WgWg epdidsbjv w"i fp >Vg rjvj a'G dqdvbj|
48
sjda dfbjig drldibj sjajij 1!
Fp,y'G Vei sj fpiP q,v dHw l[n hp.sj lg m bjfS[ lji[ fdirji } v{ w[ WjWj ug w'v W[Vag wiV bjdHbj m WjWj ug } VqLwji
wiV a'G Wjbs Rpl V[ bjfS[ f'ai[ Wji[ W[Vag wgag dw qhjiju ljc[ a[ dwifj wi' m q{} f'ai[ sg sja WtL' m WjWj ug V[ WyV wgaj dw aplgG Whjv sjl ug s[ yiV xC vr' m dHl a'G Rpfi.a us' G ws[ Whjv sjl ug WjWj ug s[ siLV wiV bjH[ aJ l[n ug V[ Whjv sjl ug fjl W[Vag wgag dw qhjiju ljc[ a[ dwifj wi' a[ Vjv hg WyV wgaj dw r,c[ WjWj ug V[ bjf s[ fjl F[ dubj h{ aJ WjWj Whjv sjl ug V[ dwhj dw u[ RpV%J sj hpwq h{ aJ lj} w.q wiVj fr[ej m a[ aP. lji[ df>c } b>V fjSg AwjRpSj h'r[ej m dwl[ Vjv drawij VhgG wiVj m dH>VJ WyV wiw[ ljig qdibjsj lqNjHg a[ l[n V[ W[Vag wgag dw qhjiju tiy WCj h' ujH[ej m l.a Whjv sjl ug V[ dwhj dw bjfSg h{lgba qpajWw
ijLV v{ bjr' a[ wCjhg yjC% s[Sg m du>VJ dyi qp w[ Vj lF } AwjHg ujHg m bqgi QigW w'Hg bjr[ lF } Awj s[Sj m l[n ug V[ dwhj dw qhjiju aplgG rg siLV s[S[ a[ Whjv sjl ug V[ dwhj dw lqJ s[tJe[ m dHw ljv Wjbs RpV%J s[ f'aij f{sj h'dHbj m RpV%J u, e sg dabjig wgag m us'G u,e wgaj a[ df>c s[
f>dcaJ a[ du>qgGsjij duV%J Vjv q[v dqvjf lg RpV%J } hg b>V fjSg AwjdHbj m duhCj Wy debj Rph rg du> qgGsji s[ zi r.c
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
25/52
49
ds,aj m dHaV[ dyi l.a Whjv sjl ug WjWj ug s[ c[i[ fhp .y[ m us'G fpiP qv l[n } faj v,ej aJ Rph rg dqvS vHg bjdHbj a[ l[n WjWj ug Whjv sjl w'v wdhS v,ej dw blgG ug u,e wi ds, aj
h{ aJ WjWj ug Whjv sjl ug V[ dwhj dw dul ai%J blgG dwhj lg Rpr[G hg wgaj m wdhS v,ej ug blgG aJ f>dcaJ a[ d;> qgGsjiJ } hg AwjdHbj h{ m Whjv sjl ug V[ fp, DdAbj dw dwl[ QigW } VhgG AwjdHbj m dHh WyV Whjv sjl ug V[ s' rjig fp,DdAbj aJ l[n V[ dwhj dw VhgG ug m aJ Whjv sjl ug yp,f wi eH[ m dxi
l[n V[ W[Vag wgag dw ljc[ zi yiV fjY aJ Rph yp,f wi eH[ a[ ep, Dl[ Vjv Rpn w[ yv[ eH[ a[ dwhj dHl V[ ljc[ wh[ bVplji u,e VhgG wgaj m o'C[ % dyi Wjbs fpiP q,v sj f'aij qi debj m Rpl a'G Wjbs w'Hg vCwj VhgG h'dHbj m bjti } dwl[ h'i sj W,yj v{ w[ N'vg fjRpSj dfbj m
\dHh f+l. e fpiP q,v s[ fp,ai r[ sj ijq a'G dqdvbj|2! FjHg qjCj dl>z sj ajdHbj Wta"i dl> z Fp,vi bjfS[ t[ a
} h,v u'C w[ uj dihj lg m ila[ dry u'dCbJ rjvj A,fC bjMsj lg aJ Wta"i dl>z WvsJ } fjSg dfvjRpS v, e dfbj Wta"i
dl>z V[ F,u w[ Wvs s[ l'Bg qjig a[ qP>h'G W'dvbj dw iP.qg rjv[ ljZ rJeP B[Tj wigiJ dry uJsj h{ m WjWj ug us'G Wjhi uJs[ lV aJ ijh a'G fjl[ h' w[ apis[ lV m us'G Wta"i dlRp G Ljq } zi[ rjfl bjRpS v,ej a[ ujSg ujS WjWj ug ijh b,e[ h' w[ tv' eH[ a[ WyV wgaj dw FjHg b,u aP. lj} Wvs WSjMsj lg a[ Wvs WSj w[ u'Cg i,Ddtbj m WjWj ug s[ WyV lpSs[ hg Wta"i dl>z V[ w,tJ sg f>c lp,Bs[ hg yiV xC vH[ aJ WjWj ug V[ dwhj@
50
##Lp,Z h{$$ b,e[ rjla[ dHM VhgG wiVj m Rpfi.a Wta"i dl>z ljig Rpqi dxi l[rj dry v,Ddebj dihj m
\dHh WyV qjCP dl>z Fp,vi fjl'G dqdvbj|
3! dHw rjig WjWj ug w' v df>c s[ l[rjsji W{n[ lV m lp.si dl>z
V.s[ wj@ zp,wi dl>z bwjvg@ dV,wj dl>z Fp,vi@ Wp,Z dl>z dT,v' G a[ dVZjV dl>z V>s[ wj m dHV%J ljdibJ W[Vag wgag dw qhjiju ug aphjc[ c[i[ dry WPB[ vj s[HgH[ m Vjv[ Wje v, e ujr[ej a[ Vjv
hg l.ea AJ dry W{n[eg m WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##FjHg@ wvw,a[ a,w bjfS[ hg Wje b{ us'G dsv wdibj xv q>erj dvbj wiJe[ m$$ Rph WyV b,u l, a h' ih[ hV m i'; xvJ sj f+Ljds hg riajdHbj uJsj h{ m
4! hgij dl.z WgC rjv[ sg qjaj dHl } v{ w[ Fp,y' bjHg m dul
r[v[ hgij dl>z } q,oj dBwjdHbj aJ hgij dl.z r,v r[t w[ WjWj ug V[ WyV wgaj ##RpH[ WPWdVbJ@ aP . aJ fhjCJ dry W{nj lg m aP. dH,Do[ dw,Do[ bj debj($$ dxi Rpl sg qjaj } l.W'ZV wiw[ WyV
wgaj dw dHh dHw aflrg ljZ lg m dHl } de+hlo sg dH, Aj h'Hg aJ dHl V[ uVq v{ dvbj m
\dHh WyV hgij dl>z WgC rjv[ a'G dqdvbj|
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
26/52
51
sBu ikCu vsgiq swihbY Awpy krx kryv ] \b>e 44|
eiqg sj qhgVj lg m hjCg sg rjTg s[ dsV lV m sjl s[
dfaj } VjVw[ hjCg r,TS rjla[ bjfS[ w'v v{ bjH[ lV dwMdw RpV%J s[ VjVw[ Fea[ lV a[ dHKo'G Fea[ a'G dwl[ f+[qg w'v'G WjWj ug sg dlxa lpSg a[ dwhj dw hjCg r,TS dry aJ hjv[ dsV idh> s[ hV m dwM V Fp,y' uj w[ l.aJ s[ siLV wi bjHgH[ m dHM dryji w[ bjfS[ qjqj ug } s,Ddlbj dw q{ G Fp,y' l.aJ s[ siLV wi bjrJ m b,e'G qjq[ V[ i'dwbj a[ dwhj dw Rph ljZ aJ dwl[
} qpC w[ bjRpS u'ej VhgG A,csj a[ VJ ujS dry hg Fvj h{ m b,e'G bjf V[ urjW ds,aj dw q[ig ujS dry s[i h{@ qp CV dry s[ig VhgG v,esg m dHh bjfS[ qjq[ } wdh w[ Fp,y' fh..py eH[ m dul r[v[ c[i[ bjH[ aJ WjWj ug V[ bjRpS lji Vj wp N fp,DdAbj V wpN s,Ddlbj m l[rjsji df>c dry cjvg v{S vHg uj ih[ lV m
RpV%J s[ Vjv a'i ds,aj m a[ Vj yjhp.s[ h'H[ rg urjW Vj s[ lw[ m Rpl dsV lji[ df>c dry'G cjvg wgag a[ rjfl fhp.y[ m Ljq } dHl[ ai%J cjvg q>ejHg a[ i'BgbJ yPij wi w[ wp,DdabJ } fjRpS sj hpwq h'dHbj m WjWj ug w'v ujS rjla[ bjdebj v{S vHg ljhqS[ aJ ujS fi uj w[ W'vS sg dh>qa Vj fH[ m dHw dsV df>c dry dHw zi cjvg v{S rjla[ eH[ aJ zi rjvg qjHg V[ f+Ljsj
xCjMdsbJ dwhj dw FjHg wjwj aP. dwo[ bj debj m a[i[ rie[ bSo,w qp >c[ aJ dHo[ yjhgs[ hg hV m dxi W'vg dHh WjWj L[i rg
52
swDU sMgu mskqy qUTY pwvw dyv ] \b>e 44|
Vei sp,v[ rjvj s[ idhS rjv[ dHl f+[qg sj Vjq lisjij dl>z lg m Rpqi awigWV f>ujh ljv h'r[eg ##fP iW b>wp i uW f+eB{ F[dBY fpit idlw W{ijeg mm$$ s[ WyV bVplji dHlsj uVq VjVw[ zi xirjvg d;v% j l.eiPi dry h'dHbj m dfaj sj Vjq dZbjV
dl.z ba[ qjaj WgWg y.s w"i lg m w.q t[agWjCg sj dqhVa Vjv wis[ lV m bjf ug sg Ljsg WgWg ugrg Vjv h'Hg m zi dry rjdhepiP V[ da>V fp,ai rg WtL[ l! N.cj dl>z Whjvj dl>z ba[ l! e.cj dl>z lV m zi dry lji[ fsjio@ fp,ai bjdebjwji dxi WjWj ug sg l[ rj f+jfa h' eHg ba[ aV@ qV@ ZV Vjv l[rj wgag m hi fPiVqjLg } df>c spv[ rjvj a'G sp,Z bjBj ba[ sjv bjfS[ dli Rpfi yp,w w[ v{ bjMs[ lV m dxi da>V dsV vejaji idhw[
WS uJsj m dsV dAfS rjvj lg a[ dHaV[ } c[i[ r,v'G Fjig brj; bjHg u' dw eiuS sg bjrj; lg m qjHg W'vg dw r[ t b,u L[i WS debj WjWj@ a[ hpS ljhqS[ V ujHgG Rpo[ uj w[ m dHl a'G Rpfi.a
bedvbJ ziJ a'G hp.s[ h'H[ ila[ dry'G v. z[ aJ l,o dry W{n[ W. dsbJ V[ rg dHh' hg e,v whg m dHh h"vg-h"vg apis[ c[i[ fhp.y eH[ m dHl ai%J widsbJ yjvg dsV Waga h' eH[ VJ bjdebj q>eg a[ VJ hg h"Glvj dfbj m dHl a'G Wjbs dHw ija dsV s[ ApfS Vjv bjfS[ bjf hg api fH[ a[ ija'G ija Fea[ fhp. y eH[ m dHh lg fdhvg rji siLV a[ l[rj sj q"wj m
\dHh WyV dfaj ug fjl' G dqdvbj|
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
27/52
53
bdab>a l[ rj wiVg m df>c s[ v' wJ V[ wdhSj ##lisjij dlbJ@ Rph u' wpN aP. dHo'G v{ w[ F,py' uJsj h{G wg dHh wpN Rpo[ VhgG h{ ($$ f+D>aP lisjij dl>z V[ lF sg e, v bVlpSg wi s[Sg ba[ l[rj VhgG
A,cg m lisjij dl.z sj FjHg Fje dl>z lg m RplV[ rg lisjij dl.z } i'wSj dw aP. Rpo[ v{S wg uJsj h{ Vjv[ zi sj w.q A,csj h{G m Rpfi.a lisjij dl>z V[ bjfS[ Fij Fje dl>z } dwhj dw rgi aP. dHw rji q[i[ Vjv aJ y,v a{ } faj v,e[ej dw Yh wg hV dHh WyV lp Sw[ ba[ dHl sj dVLyj r[t w[ Fje dl>z rg
dHw fPiVqjLg Rpa[ lisjij dl>z s[ Vjv hg debj us'G Fje dl>z V[ WjWj ug s[ siLV wga[ aJ ##s[t liPf fPiV FHg bjlj siLV F[Ba Rpaig Fp,t$$ rjvg e,v f+a,t h' eHg m dVhjv h' debj m Fje dl>z V[ dwhj lisjij dl>z@ ##q{G a{} i'w w[ evag wisj lg@ aP. ngw h{G m b,e[ rjla[ q{} Vjv v{ w[ bjdHbj wigG m dHh aJ
l,y[ epiP sj zi h{ m$$ Rp fi.a lisjij dl.z s[ Vjv Fje dl>z rg l[rj dry v, e dfbj u' b>a a,w Vjv dVdFbj s'hJ FjHgbJ V[ bap,B l[rj wgag m dHl lisjij dl.z V[ bjfS[ Vei sp,v[ rjvj a'G y, vS lq[G bisjl wgag ijulojV dHw VrJ y,w bWjs h' debj lg m Rpo[ fhp.ySj lg ba[ df>c'G api fH[ m e,u dl>z fpi[ } y,v fH[ m bjfSj qjv c. ei rg Vjv hg vHg uj ih[ lV m ila[ dry dHw TjW yPV[ r,v bjHg Rpo[ bjf aJ dHLVjV wiV v,e fH[ ba[ fLP c.ei b, e[ a'i ds,a[ m dHLVjV wiw[ ufpug ljdhW sj fjn wis[ h'H[ Aaig ajS w[ wAdhij lpwjMs[ api[ uj ih[ lV m ##q>V[ wg eda whg V ujdH$$ fjn wiV lq[G RpV%J sg e' cg v,e eHg m w'v Rpl r[v[ WjeCgH[G hg lV m RpV%J V[ lisjiJ dl>z
} l.Fjdvbj a[ b, e[ uj ih[ fdirji } tWi wgag dw aphjc[ Vjv
54
sj dl,t yvjSj wi debj h{ m
dxi fdirji rg Rpo[ qpC w[ bj debj m Rp o[ Rp V% J V[ vwCgbJ v{ w[ dHLVjV wij w[ b>daq l.lwji wgaj m ligi A,cS lq[G WjdiL
rg h'Hg u' dw wjxg lq[G a'G VhgG lg h'Hg m Rpfi.a WjeCgbJ V[ hg dHlsg lqjZ rg WSj ds,ag u' b,u a,w wjdHq h{ ba[ v'wJ sgbJ lptSJ fPigbJ hp .sgbJ hV m dHl l! lisjij dl>z sg dHw f'aig f,a' hgij dl>z drbjhg h'Hg h{ m Rph ljij fdirji hg h;Pi s[ zi sj l[rw h{ hp S a,w wi dihj h{ ba[ Fp ,y' hj;ig Fis[
hV m dur[ G wje; ba[ vPS fjSg dry ndhi VhgG lws[ a[ e,v uJs[ hV fi u[ dzY ba[ vPS dqvj w[ wje; fjSg dry A,cgH[ aJ wpN idh lws[ hV ##wjesp vPS ih{ dz+ a l.e[ fjSg wqv ih{ mm b{l[ l.a dqvdh uV[ VjVw daV uqp dwbj wi{ mm$$
e^q^1@ b>e 8
wdWa qjdHbj wquja uja uja s[ ZpbjH[ f{i f{i apig ujH[ ndhisg Vj dHw fv fvw xpiV dry rv Av wi uJsg lpi@ Vi@ ijtL F+qjH[ fig hv yv yva Vj qV dBw ujH[ ljZ l.e dry
qhJ hdiVjq hig A'c whJ ujH[ tv vqw{ Vj fpnj qjaj s[ eiF dry ldaVjq ufp@ ldal.e wi hi fv m
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
28/52
55
nwnk dwsu muK qy jo bolY eIhw aUhw scu hovY ] \b>e 681|
df> c VojS[ s[ idhS rjvj ijuj dl,t WjWj ug s[ siLV wiV
bjdHbj m qV dry fp, ai sg dH,Aj lg m huPi dB,v[ RpKfi W{n[ i,Wg i.e dry qla WyV wi ih[ lV ##WjuJ Vjv WB[ig tdh>sg dxisg t>F thjRpS }$$ a[ Rpl V[ rg uj VqLwji wgag m q,oj B[wS bVplji Rpl V[ bjfS[ bjf } h,o vj w[ dwhj u[ dHh WB[ig Wju s[ w.q bj ujH[ aJ q[ij bjRpSj lxv h' ujH[ a[ Rpl a'G Rpfi. a WjWj ug s[ WyV wdhS a'G Wjbs WjWj ug s[ h,o dry dHw yJsg
sj ipdfbj lg m WjWj ug V[ ipdfbj rejh w[ qjdibj m Rph ipC%sj- ipC%sj dB,v[ a'G o, v[ bj debj a[ WyV wgaj F,u w[ ipdfbj yp,w dvbj m uj r[dtbj aJ ip dfbj dHw hg lg qV dry dtbjv bjdHbj dw yjhgs[ aJ s' ipfH[ lV dHw hg h{ m u[ s' h' uJs[ aJ u'Cg WS uJsg m dHl dtbjv Vjv qpC w[ dxi dB,v[ Rp fi bj debj a[ bjfS[ q>V sg q>e s,lg a[ WjWj ug V[ WyV wgaj ##dHw' hg Whpa h{ sPuj wg wiVj$$ Rpl V[ spWjij dxi W[ Vag wgag ug VhgG s' s[ dsY m WjWj ug V[ dxi WyV wgaj ##duhCj a{} dHw ds, aj WCj V[w fpiL h{ m u[ Rph sPuj bj debj aJ a{} njdSbJ dry hg i,tPej m$$ Rpl V[ h,o u'C w[ W[Vag wgag ug qhjiju d*fj wi dsY fp,a dxi rg fp,a hg hp.sj h{ m Rpfi.a hpwq h'dHbj@ ##y.ej@
dxi uj@ Rph rg bj ujH[ej m$$
56
AMqrjwmI sBu ikCu jwnY aus qy khw cupwieAw ]
\b>e 381|
1! WjWj ug sj dHw l[rw dul sj Vjq hdiVjq dl>z lg ba[
dul sj df>c xPl q>cg lg m Rpo'G sp,Z hi i'; v{ w[ bjdHbj wisj lg m dHw dsV qV dry dtbjv bjdHbj dw b,u WjWj ug ujS lji bjdebj s[ s[S aJ y.ej h{ m dul r[ v[ sp ,Z v{ w[ WjWj ug
s[ c[i[ dry bjdHbj@ bjRpS lji hg l[rjsji } hpwq ds,aj dHl } s' i'BgbJ Rpfi t>c dzY fj dsY m sp,Z v{S lji hg s' i'BgbJ
wpN lq[G Wjbs dHl s[ s' fp,ai h'H[ us'G r,c[ h' eH[ aJ hpwq bVp lji Rp V%J s[ wi,ar rg ljhqS[ bjRpS v,e[ m A'B[ } aJ hi r[v[ fpvgl hg Fjvsg dxisg dihj wi[ m dHw rji bxli V[ fp,DdAbj
dw dHl s[ s' fp,ai hV m dHw y. ej a[ dHw Wpij dwM h{( a[ Vei rjv[ v'wJ V[ s,Ddlbj dw dHh iP.qg rjv[ l.aJ sg d*fj h'Hg h{ u' rg h'Hg h{ a[ RpV%J s[ Wjf V[ rg dHh' e,v sg alsgw wgag m Rpfi.a Rph bxli rg dHKo[ siLV wiV bjdHbj m WjWj ug V[ fp, DdAbj dw siLV wiV[ hV dw f+LV Rpl V[ W[Vag wgag ug f+LV rg h{ m aJ WyV h'dHbj wg f+LV rg h{ aJ Rpl V[ VojV[ rjv[ dl,t sg rjiaJ fp,Ag aJ WjWj ug V[ WyV wgaj dw dHl ai% J hg h{ m Rpl V[ W[Vag wgag ##ug qhjiju ) Rph dwl ai%J ngw h' lwsj($$ aJ WjWj ug V[ WyV wgaj Rph dHl ai%J hg ih[ ej aP. h'i e,v s,l m VhgG dxi bjdebj m Rpfi. a Rph bxli yvj debj m
\dHh WyV r,Dc[ N.cj dl>z l[qj a'G dqv[|
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
29/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
30/52
59
kbIr swcw siqguru ikAw krY jau isK J mih cUk ] \b>e 1372|
dwl[ lq[G w'Hg wiq wi v{ Gsj h{ m wiq wiV lq[ G Rpls[ xv
sj debjV VhgG hp.sj m dul rwa Rpl sj xv spt s[ iPf dry f+eB hp.sj h{ aJ dxi fLyjajf wiV a[ qhJfpitJ sg l.ea dry Rphg wiq dwl[ Vj dwl[ iPf dry ljhqS[ bj uJsj h{ m dHw dlhgH[ rjv[ sj dl>z l.aJ dl>z Vjq sj lg m RplV[ bjfSg s'hag w'v i,t w[ fjvg ba[ dxi bjf hg ap.erjvg Vei dry drbjh ds,ag m Rpl s[ zi w'Hg W,yg W,yj VhgG h' dHbj m l. aj dl>z WjWj ug s[
zi sj l[ rw lg dHl V[ WjWj ug w'v[ W[Vag wgag dw qhjiju q[ig s'hag ap.erjvg drbjhg h'Hg h{@ ba[ drbjh h'H[ } Whp a dyi h' debj Rpls[ zi w'Hg W,yg W,yj VhgG h'dHbj m W[Vag lpSw[ h;Pi dwhj@ ##l.aj dlbJ Rpl w>dVbj } dHw rji dHo[ v{ bj dxi e,v wiJe[ m$$ Rpfi. a l.aJ dl>z V[ s' yji rji dqvw[ v{ bjRpS sg w' dLl wgag m Rpl vCwg sg unjSg dul sj zi dry btdabji lg Rph w'Hg Vj w' Hg WhjVj wiw[ bjRpS Vj s[r[ m
a[ epids,a dl.z } iP.qg ljdhW u.c h[nJ f{S sj hpwq h'dHbj@ dHw } q,B w' v@ s' dB,v[ a[ m us'G dHh epids, a dl>z w'v df>c eH[ aJ Rpl V[ dwhj dw q{G RpV%J w'v VhgG ujSj m q{G Vjij; hJ m
Rpl } dHh e,v WjWj ug V[ s,lg lg dw aP. dHV%J s[ bjt[ Vj v,eg aJ Rpl V[ urjW s[ ds,aj fi us'G WjWj ug sj spWjij Vj v{ w[ r[ irj fjdHbj aJ epids,a dl>z q>V w[ fdhi[ W{n debj m Rpl a'G Wjbs fLPbJ } bjijq bj debj m
60
hi rji Bjv s[ r[ m Rpfi.a l. aj dl>z V[ WjWj ug fjl W[Vag wgag aJ be'G h;Pi V[ WyV wgaj ##l.aj dlbJ@ Rplsg unjSg sg hg ljig i'w h{ m u[ vCwg bj ujH[ aJ y.ej h{ Vhk aJ Rplsg unjSg
rg b{r[G hg ujH[eg m$$ dxi fp, DdAbj dHl vCwg s[ f[w[ dwhC[ df>c s[ hV aJ l.aj dl>z V[ W[Vag wgag ug@ ##epiP w[ w'n[ hV WyV wgaj$$ ep iP w[ w'n[ aJ blgG rg ih[ hJ a[ dlhgH[ rjv[ Fg aP. dwr[G Vj dwr[G vCwg } dHo[ dHw rji v{ bj m$$ fi unjSg V[ VhgG bjRpS ds,ag fi W, yj Rplsg unjSg s[ rg w'Hg Vj h'dHbj m
\dHh WyV Rpl WgWg s[ VjVw[ dlhgH[ rjv[ a'G dqdvbj|
dHw dl>z hiijH[fi df>c a'G sp,Z v{ w[ bjdHbj lg dwl[ s[ zi'G m us'G Rp[h bjfS[ zi debj aJ Rpl sg q, N dqvS' h,B eHg m RplV[ bj w[ q,N Wji[ W[Vag wgag dw qhjiju q[ig q,N VhgG dqvsg be'G WjWj ug V[ Rpl} bjfS[ w'v'G b,n bjV[ s[ w[ WyV wgaj dw dHh b,n bjV[ Rpl} s[h m a[ig q,N dqv fr[eg m Rpls[ dHl ai% J wiV Vjv Rplsg q,N ngw h' eHg m
wdWap q>V Vjq ufp w.q dHh bjr[ w.q@ h'i a[ i[ dwl[ w.q VhgG bjrS[ m
WsgbJ } W.V@ W.V qji uJs[ qV aJHg dHh W.V@ W.V h'i W.V Tdh ujrS[-
hi sq w.q w.q q>esj h{ F'dvbj YdH@ s.q } lqjv w.q dHo[ idh ujrS Vjq ##ldaVjq hig ufp ljlp ljl Vjq$$##qhJ hdiVjq hig lda wdhvjrS[$$
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
31/52
61
qumrI giq imiq qum hI jwnI sy syvk ijn Bwg mQorI ] \b>e 208|
f>Ddca W[sjijq l[q[ Vei s[ idhS rjvj lg m WjWj ug fjl
hi i'; bjMsj hp.sj lg m dHw rjig huPi V[ W.sj F[u w[ W[sj ijq } WpvjdHbj ba[ hpwq ds,aj dw ##W[sj ijq bjfj iP.qg eRPbJ rjla[ fjSg fgS vHg dH,w B'bj fp,BSj h{ m$$ RplV[ l[q[ a'G W.s[ v{ w[ B'bj fp, DdBbj duhCj dw A,fC lg m f,pBS bjH[ f> ujh-l,n bjsqg lV m B'bj fp,BS Rpfi.a lji[ wdhS v,e[ bjfj WjWj ug } ?Wi wi s[HgH[ m dxi W[ sj ijq ba[ hids, a dl>z } lF V[
lvjh wiw[ a'i ds,aj m dHh s'r[G ila[ dry evJ wiV v, e[ dw bjfJ aJ B'bj cP.zj fp, B ds,aj h{ ba[ WjWj ug aJ WyV wis[ lV dHo[ dH,w avjb h{ ba[ dVwv[ej m WHg h'Sj VhgG u[ hp.sj aJ dVwv bjMsj m dHl ai%J e,vJ wis[ wis[ Fp,y' fhp .y[ eH[ m WjWj ug b,e[ bjlS rjvg ue%J a'G Wjhi W{n[ l.ea Vjv WyV wi ih[ lV m dHV% J V[ rg uj q,oj B[dwbj m W{n eH[ Rpfi.a WjWj ug V[ fp,DdAbj dwM FjHg fp,B bjH[ A,fC@ s' VJ l[rwJ V[ dwhj hJ a[ dxi WjWj ug WCg eiurgG bjrj; dry W'v[@ ##aplgG bjts[ lg b{VJ fp,BS a[ rg avjb VhgG dVwdvbj m$$ dH>V%J V[ h,o u'C w[ dtqj q>eg a[ dwhj m eigW dVrju@ blgG aJ lpa[ dl,Z hg e, vJ wis[ lg b,e'G dxi WyV wgaj ##aplgG aJ hpS[ avjb Fjvs[ h' m
w'Hg lqJ bjH[ej da>V df>cJ sg l.ea h' H[eg w,yg Fp,y'@ f,wg Fp,y' ba[ l[qJ df>c rjv[ B,w vjRpSe[ m fdBbjv[ rjv[ ijuj ba[ ijSg
62
ldaepi wgVg sjda qPdv V dVtpBHg \b> e 1363|
dHw e+.og Vjq sj l.fPiV dl>z y"sJ V.Wi fvBV dry idh> sj lg m Fp,Dy' Vei s[ dVrjlg uo[sji hdiVjq dl>z s[ Vjv dqv w[ siLVJ vHg bjdHbj m e+.og l.fPiV dl.z V[ lrj ipdfbj q,oj B[dwbj m l[rw } WyV h'dHbj dw dHl sg f,e s[ vqws[ vC Vjv W. V dsY m Rpfi.a WyV h'dHbj@ ##dw dHl } tujV[ dry i,tgG m wji'Wji Whpa y.ej h' ujr[ej m qpi,DdWbJ sj qjvw WS ujH[Gej m$$ dHV% J s[ W{ dnbJ a'G hg dHw f+[qg h'i siLV wiV bjdHbj m Rpl V[ y"ijlg ipfH[ q,oj B[w[ m Rpl } rg f,e s[ vC
Vjv W.VS sj hpwq h'dHbj m Rpl V[ W[Vag wgag dw qhjiju fdBbjv[ rjv[ iju[ V[ q[i[ Fij } w{s wgaj h'dHbj h{ A, c VhgG dihj a[ WjWj ug V[ dwhj ##dxwi V wi$$ a[ lr[i[ \w,v| yjh fgS s[ r[v[ brj; s[ r[ej m dH> V[ } y"oj l[rw rg dqLig sj f+Ljs v{ w[ bjdHbj@ Rpl V[ bj q,oj B[dwbj m Vgvj dl>z } hpwq h'dHbj
dw bjfS[ tujV[ dry r[t' dqLig dwaVg h{ m Vgvj dl> z V[ r[t w[ dwhj ug qhjiju da>V fjb dqLig h{ m hpwq h'dHbj aP. q'C
dli a[ B'wig yp, wSe[ m iju[ uVq[u[ sj avjb h{ m$$
vtfa@ f+ujfa sgbJ dH,BJ f,wgbJ hV m dHh avjW ljij duM sj daM wjdHq h{ m e'dW>s fp i[ rjvg Wjhg a[ fRpCgbj@
f"Rp[CgbJ w' v'G f,BgbJ hV Wjwg ljij wjdHq h{ bu[ lqJ VhgG bjdHbj lqJ bjRpS a[ ljij wpN h'dHbj m
\dHh WyV f>dca W[sj ijq a'G lpS w[ l! W.aj dl>z V[ dvtrjH[ m|
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
32/52
63
w[ v{ uj lj} w'Hg v'C VhgG m hpwq h'dHbj ##u[ w'Hg f+LV h{ aJ s,l m$$ Rph W'dvbj ug us'G q[ig F[Bj qV;Pi VhgG wgag q{G wg W' vJ m q{G aJ WCg bjlj Vjv bjdHbj lg m bjf ug W'v[ ##bjlJ
qpijsJ rg fPigbJ h' ujSegbJ s,l aJ lhg m$$ aJ Rpl l[ rw V[ cis[ cis[ h,o u'Cw[ W[Vag wgag dw l,y[ fjaLjh dw q[ij QigW sj lF wpN ipC% debj h{ m
wdhS v,e[@ ##s,l aJ lhg m$$ Rpl V[ W[Vag wgag dw q{G dHw,vj hJ a[ q[i[ bJTg epbJTg hV a[ q{} t[a a[ zi a.e wis[ hV m
Vj q[ i[ w'v Z.V bjdHbj a[ VJ hg Ziq dihj m fp, DdAbj Ziq dwM VhgG dihj Rpl V[ W[Vag wgag dw us'G q{} Wjhi VhgG ujS ds>s[ aJ q{G wg wiJ@ b,e[ bjf[ lqN vr' m bjf h,l w[ wdhS v,e[ dxwi V wi W[-dxwi h' w[ zi yvj uj m w'Hg a[ig hrj r,v VhgG r[t[ej m blgG a[i[ Vjv hJ a[ Vjv hg dHw WjSg sg f>eag fC%g ##dul w[ dli RPfdi aP. lpbjqg l' sptp w{lj fjr{ m$$ dHl f>eag sj fjn
wisj dihj wi m a[i[ rjv[ sp,t Rp V%J } h' ujSe[ a[ ws[ V ws[ l.ea dry bj w[ l[rj wi ujdHbj wi m$$ Rpfi.a Rpl f+[qg V[ wHg rji siLV wiV bjRpSj a[ ws[ idhSj rg m hpwq bVplji lji[ sp,t awvgxJ sPi h' eHgbJ m
\dHh WyV uo[sji hdiVjq dl>z Fp, Dy' wvJ a' G dqdvbj|
2! dHl[ uo[sji hdiVjq dl>z sg qjaj dul sj VJ duRPS w"i lg a[ uo[sji sg Rpl r[v[ A'Bg Rpqi lg a[ ila[ dry dHV%J }
Ldhi rjvgbJ WdVbjSgbJ silV wiV bjRpS lq[G dqv eHgbJ m ljdibJ iv w[ q,oj B[dwbj m RpV%J bjRpS lji r[dtbj dw dHo[ z,eigbJ-z,eigbJ fHgbJ r[t w[ qjHg wdhS v,eg ug qhjiju dHaVgbJ z,eigbJ ljc[ bjRpS a'G fdhvJ dwo'G bj
64
eHgbJ m wdhS v, e[ dHZi'G bjHgbJ RpZi yvgbJ ujSegbJ m qjHg h{ijV h' eHg m q,oj B[w w[ qjHg V[ ujS v,e[ dxi dHh' e,v fp ,Ag aJ WyV wgaj ##qjHg N,B } bj w[ r[t ujrgG m$$ dul rwa
qjHg spWjij bjHg Rpl V[ bjRp S ujS dry s[i VhgG wgag a[ VJ w' Hg bjdHbj a[ Vj debj m bjRpS lji qjHg V[ WjWj ug } WyV wgaj ##v{ qjHg z,eig r[t w'Hg h{($$ qjHg r[t w[ h{ijV h' eHg a[ fp,DdAbj ug qhjiju Rph dwo[ eHgbJ m ug Rph dwl sgbJ lV m dHh aJ s,l dsY m WjWj ug wdhS v,e[ dHh z,eigbJ wvI'eVJ sgbJ lV m lpVS lji qjHg lp.V h' eHg a[ Wjbs dry
qjHg zi yvg eHg m3!
dHw rjig df>c dry f>dcaJ sg Wija bjHg m drbjh a'G bev[ dsV WjWj ug s[ siLVJ rjla[ bjH[ m WyV h'dHbj dw siLV wiV[ hV dw f+LV dHV%J s[ Vjv dHw q;% Wg rg lg dul
sj VJ q>eP lg m dxi fp,DdAbj dw ws'G rjfl ujSj h{ m dHV%J dwhj dw ug b,u rjfl ujrJe[ m WyV h'dHbj ##b,u VhgG uj lws[ m$$ dHh h{ijV h' eH[ m us'G zi uj w[ ujS sg dabjig wiV v, e[ aJ WjiL h' eHg dul wiw[ Rph uj VhgG lw[ m us'G spWjij siLVJ rjla[ bjH[ aJ WjWj ug wdhS v,e[ ##dwM@ eH[ dwM VhgG($$ dHl a'G Wjbs ujS v,DdebJ bjdebj q>eg aJ dxi WjWj ug V[
WyV wgaj dw us'G df>c dry w'Hg Wgqjig f{ ujH[ aJ lF w.dVbJ } F'uV Awj s[Sj lF sp, t sPi h' ujSe[ m
R . d > . ' d [ d g [
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
33/52
65
dUK rog Bey gqu qn qy mn inrmlu hir hir gux gwie ] \b>e 373|
l[rwJ sg qhJfpit dwr[G i,Ddtbj wis[ hV m bjfdSbJ sg
bjf vju i,ts[ hV m FjHg biuV dl>z iP.qg idhS lq[G WjWj ug s[ iP.qg a'G Fp,y' bjRpS lq[G rg l[rj wisj idh>sj lg ba[ biuV dl.z s[ zi'G qjHg hdiVjq w"i rg l[rj wisg hp. sg lg m Rp h qjHg dHh dvtS lq[G a,w q"uPs h{ ba[ qjHg sg Rp qi rg Whpa h{ m dHw rji biuV dl>z Wgqji h' debj Rp l s[ zi'G qjHg hdiVjq w"i V[ WjWj ug fjl W[Vag wgag dw qhjiju zi dry dHh hg
W.sj h{ ba[ Rph Wgqji h{ m q{o'G Rpl } l.FjvSj qp Ldwv h{ u[ q{G Rpl } l. Fjvsg hJ aJ dxi hj;i VhgG h' lwsg m q{G VhgG yjhp.sg dw l[rj dry e{i hj;ig v,e[ m aplgG WtLShji h' d*fj wi' m Rph rg l[rj wi[ m Rpfi.a WjWj ug V[ WyV wgaj dw ##WgWg Rpls[ q>u[ w'v fjSg sj zCj i,t s[Sj a[ zC[ s[ qP>h a[ ipqjv W.V% w[ Rpa[ FJcj i,t s[HgG m$$ qjHg V[ WyV bVplji dHr[G hg wgaj a[ us'G ija sj r[vj h'dHbj aJ WjWj ug Rpl s[ zi eH[ a[ q>u[ w'v tC w[ ojfg s[ w[ WyV wgaj@ ##FjHg aP. fdirji } Rpsjl dwM wgaj h{ awCj h' m$$ Rpl s[ Wjbs biuV dl>z h'ik ngw h' eH[ m Rpfi.a WjWj ug V[ qjHg hdiVjq w"i } dwhj ##dHh u' tjS } q>e[ s[ s[Sj m$$ dHh WyV wiw[ WjWj ug bjfS[ blojV
a[ bj eH[ m biuV dl>z V[ tjS } v,cP q>Ddebj ba[ qjHg V[ ds,aj m
66
jyvfu Awip qyvf qyrI dwiq ] \b>e 9|
Fp,Dy' Vei dry dHw f+[qg dulsj Vjq bV't dl>z lg@ dHl s[ zirjvg sj Vjq qjHg i, Da' lg m l' dHl i,Da' qjHg V[ WjWj ug sg l[rj rg wiVg ba[ siLV rg m dHw rji qjHg V[ WjWj ug
} f+l.V W{ n[ r[ t w[ WCg dVqiaj Vjv yiVJ dry W{n w[ W[Vag wgag dw l,y[ fjaLjh a[i[ zi'G w'Hg tjvg VhgG qpdCbj aJ h;Pi
Rpfi.a biuV dl> z a.sipla h' debj m l[rj dxi rg wis[ ih[ m dHw dsV biuV dl>z WjWj ug sg l[rj dry hj;i lg m huPi V[ WyV wgaj dw ##aP. bljcj l[rw WS uj@ aP. ljcj l[rw
WS uj$$ dHM da>V rji WyV wgaj@ f+ >aP da> V rji hg biuV dl>z V[ dHVwji wgaj m dwhj dw q{G zi rg dHw,vj hJ@ zi dry VhgG lisj WyV lda Vj wi ldwbj m l[rj wisj dihj m zi rg bjRpSj ujSj Vj A,Ddcbj dHw rji qjHg hdiVjq w"i V[ W[Vag wgag dw l,y[ fjaLjh wqjHg wis[ hJ@ Wiwa VhgG f{Gsg m l'V[ } h,o vjHgH[ aJ dq,Bg WS uJsj h{ ba[ zi dry rjZj VhgG
hp.sj m aplgG hg w'Hg d*fj wi' m qjHg sg W[Vag lpVS Rpfi.a WjWj ug V[ yji bjV[ ds,a[ a[ WyV wgaj dw ##aphjcg bjHg yvjHg y,vg ujH[eg$$ l' b,u a,w yrjVg dHhVJ V[ l.Fjv w[ i,tg h'Hg h{ m Rpfi.a dwl[ lq[G qjHg sj fp,ai hiV[w dl>z y'ig ypbjVg yp,w w[ v{ debj a[ Rpl ypbjVg sgbJ WgCgbJ fg debj m
lq[G bVplji dul h,o Vjv RplV[ ypbjVg yp,wg Yhg WJh r,Tg eHg m Rph b,u a,w WgCgbJ fgGsj h{ ba[ biuV dl>z s[ vCw[ q"uPsj hV m dHh WyV qjHg hdiVjq w"i V[ dvtjdHbj m
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
34/52
g > [ g gG ' g d d 'G g , g mnAw n folY grmiK bJY Dwvq vrij rhwie ]
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
35/52
69
sg q;v a yC% jHg VhgG h lwsg m dHh qdibjsj Zp i aG hg yvg bjHg h{ dHl lq[G dibjdHa rg VhgG h' lwsg m h;Pi V[ dHw dsV WyV wgaj dw ##a{} dwhj duhj ljZP WSjHgH[ m u{lj yjh[Gej a{lj
hg WS ujH[ Gej@ l. dVbjlg@ W{ijeg@ Rpsjlg@ u'eg@ ditg@ qp> Vg@ dl, Z@ Vjo dw fgi( aP. e+dhlag rg WS lwsj h{G m$$ dHl lq[G Z.Vj Fea iq; Vj lqN ldwbj@ b{l[ lq[G vHg WjWj bV.s dl>z ug l.ea dry WyV wdibj wis[ lV m u[ dwl[ lq[G w'Hg iq; sg lqN Vj bjr[ aJ yp ,f idhSj hg Fvj h{ m w' Hg lqJ dxi rg dqv lwsj h{ m u[ lqN rg Vj bjr[ aJ W'v[ aJ Fg ngw VhgG m l+g h;Pi WjWj qhJ hdiVjq dl> z ug qhjiju bjf ligi s[ hp.dsbJ dwl[ rg Wjhiv[ F[t dry VhgG W,DN[ m Whp a hg lZjiV d*bj i, tg m Rpfi.a WjSg dry blvg u' e+dhlag sj vAS dHM riVS wgaj h{@ l' deihg u' dVe+hp wi{ mm ufp afp l. uqp Fgdtbj wi{ m fp>V sjV wj wi[ ligip mm l' deihg e.ej wj Vgip mm
b>e 952 ljdibJ F[tJ s[ b>aigr liPf ljdhW V[ riVS wga[ hV m
dwl[ rg Wjhiv[ dy> V% } ljdhW V[ WjSg dry f+ZjVeg VhgG ds,ag m
qjiP ije dry ldaepiP VjVw fjaLjh xpiqjV wis[ hV ^ so sMinAwsI jo siqgur syvY ivchu Awpu gvwey ]
Cwdn Bojn kI Aws n kreI AicMqu imlY so pwey ] bkY n bolY iKmw Dnu sMgRhY qwmsu nwim jlwey ] Dnu igrhI sMinAwsI jo gI ij hir crxI icqu lwey ]7]
2! Aws inrws rhY sMinAwsI eyksu isau ilv lwey ]
hir rsu pIvY qw s J iq AwvY inj Gir qwVI lwey ]
70
nyVY idsY mwq lok quDu suJY dUru ] \b>e 967|
1! dul ai%J df,A[ d;wi bjdHbj h{ m hi dH,w bjRpS rjv[ Vr[G
IjaiP s[ WjWj ug e'a@ uja@ VjVw[@ sjsw[@ lhpi[@ bJTg@ epbJTgbJ s[ Vjq rg fpA w[ dvts[ lV ba[ Rph idulBi wHg W'igbJ dry Fi[ h'H[ bu[ a,w Rpr[ G hg fH[ hV m l.a Vi{S dl>z ug q{dhdSbJ rjv[ ba[ l.a HgLi dl>z ug i'Cg T.cjv rjv[ ba[ agli[ l.a t[q dl>z ug hpwq bVplji dwl[ V[ rg b,u a, w RpV%J } A[dCbj VhgG m r,DdcbJ sj hpwq rg VhgG h{ dHw rji dHw f+[qg V[ Vjq dvtrjRpS sj wjiV rg fp ,DdAbj aJ api.a hg WjWj ug
V[ WyV wgaj dw us'G ÑÎ wi' C Vjq h' eH[ uJ b,ti dvt[ eH[ blgG Rps'G ligi A,cJe[ ba[ dxi bu[ blgG siejh } VhgG ujSj m
mnU Aw n fl gurmuiK bUJ Dwvqu vrij rhwie ] igRhu srIru gurmqI Kojy nwmu pdwrQu pwey ]8]
b>e 1013
btgi a[ Z.Vj Fea bjf s[ bjf W'v hg dfbj ug q{ G dxi api w[ q[vj r[dtbj wiJ m Rpfi.a h;Pi V[ WyV wgaj u[ a[ig qi;g dHr[ G hg h{ aJ r[t v[ m V"G w'h rjB wiw[ hg a{} i'Bg dqdvbj wi[eg LpZ h{ m V" spbji[ hV Vj m dur[G WjSg dry ljdhW V[ WyV wgaj h{ m
VRp spbji[ f+eB wgH[ slrj epfa itjdHbj V"G sirj;[
spbjij qV V[ FBwSj W[ b>a wgag m WjWj ug s[ WyV bVplji Rpl V[ ws[ rg s' ijaJ dHw,ngbJ
dwa[ VhgG w,BgbJ lV m
l" ljv a,w figbJ sg l{i wiJe[ Rl a'G Wjbs e;Vg Ldhi dry diLa[ fj w[ dwl[ V[ l,t VhgG r[dtbj m dHh lisji dHl dHLji[
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
36/52
71
l ljv aw fpigbJ sg li wiJe Rpl a Wjbs e;Vg Ldhi dry i.zC s[ zi uVq vrJe[ a[ duV%J s[ Vjq dvtrj ih[ hJ dHh lji[ uVq v{ w[ bljc[ Vjv h'Se[ ba[ dxi b>dq+ ali ljdhW
bjrJe[ m Rpo[ WCj Fjig u.e h'r[ej m u.e duaw[ dxi epip wg Veig dr,y b>dq+a fjV wiJe[ m Rpo[ epi qdibjsj l.fPiV wiw[ qv[Aj sj wW;j a'C w[ dxi bjfS[ blojV RpKa[ bjrJe[ m dHo[ bljcg da>V q>;vg w'ng WSg h' r[eg m blj} dwl[ dlbjVSj VhgG m Wl ijuj hg lqNSe[ m dHo[ W{n w[ lF wji'Wji y,v[ej iju Fje Ziq sj h'r[ej b>dq+ali a' G z'C[ a[ yC% w[ hg bjrJe[@ dHl
Vjv s[ Fdr,ta WyV A[r[G dhKl[ dry rg bjH[ hV m wpN lq[G f+l.e bVplji siu wga[ hV m dHh Rpfi dvt[ h' H[ WyV Fjeg WJsi rjv[ FjHg L[ i dl>z dul} h;Pi w'cj ijwL dwhj wis[ lV m dHw rji q' e[ a'G l.ea siLV wiV bjHg ba[ Fjeg WJsi rjv[ dl>z } WjWj ug V[ b>si' G bjfSj idulBi v{ bjRp S sj hpwq wgaj m dHlV[ idulBi aJ v{ bJsj m Rp fi.a RplV[ Vjq dvtS sj wjiV fp,DdAbj m Rp l lq[ G Rpl Vjv dHh WyV h'H[ m
\dHh WyV qvPw[ l.a l+g ijq dl>z ug s[ l[rw l.a Wdy+ a dl> z ug ijhgG dqdvbj h{ m|
2! dHh ZV dlM tjV[ sj lisji dulsj Vjq duRPS dl>z lg
WjWj ug fjl bjMsj hp.sj lg m RplV[ dHw rji W[Vag wgag dw qhjiju fdBbjv[ rjvj qhjijuj q[ig FjSug sj dilaj VhgG v{Gsj m u[ bjf sg d*fj h'r[ aJ q[ig dHh q>e fPig wi dsY m b,e'G l+g qhJ hdiVjq dl>z ug V[ RpKai ds,aj ##lJHg v'wJ@ lj} dHV%J e,vJ Vjv wg w'Hg vr[ Vj vr[ m aP. w'Hg h'i wpN q> e$$ f+>aP l! duRp S dl>z bjfSg dHl[ e,v a[ bdCbj dihj m h;Pi hi r[v[ dHl} Bjvs[ ih[ m btgi a[ WjWj ug V[ WyV wgaj m ijdubJ Vjv
72
diLa fj w dwl V lpt Vhg rdtbj m dHh lisji dHl dHLji } lqN Vj ldwbj m
prQwie swKI mhw purK boldy swJI sgl jhwnY ]
b> e 647 qhJfpitJ sg yp,f dry rg w'Hg iju hp.sj h{ ba[ W'vS dry rg m dul ai%J WjSg dry xpiqjV h{ m
sgl isRsit ko rwjw duKIAw ] ijuj sptg dwl ai% J h{ m
hir kw nwmu jpq hoie suKIAw ] Vjq ufS rjvj lptg dwr[G h{ m
eRpCg ^ q^ 5 b> e 264
spdVbjrgG W.sj sj iju Fje b{LriL s[t w[ h{ijV hp.sj a[ lqNsj h{ lF lpt dHo[ hg hV m sPu[ fjl[ Vjq ufS rjdvbJ sg ligiw hjva r[t w[ l'ysj h{ dw dul ai%J slr[ G fjaLjh rg
xpiqjMs[ hV m s'hij lpV FPfa oj uea q{G sptg idha h{ l.a m b>a vdha h{ qpwa xv fjra h{ Fer.a mm
l+g slq e+. o ljdhW
dxi h;Pi V[ WyV wgaj dw u[ aP. VhgG idh lwsj aJ dxi
w'v l,s w[ epfa iPf dry WyV wgaj a[ dHl e,v a[ tpL h' debj ba[ WjWj ug s[ b>aigr Fjr fdhvJ VJh dwM h'Hg Vj lqN ldwbj m Rpfi.a zi yvj debj ba[ iju[ fjl fdBbjv[ uj w[ dxi diLa[ Wji[ bi; wgag a[ Rph q>V debj m diLaj rg h' debj qhjijuj zi bj w[ drbjh w[ rg v{ debj m fi Rph FjSj ria edHbj u' WjWj ug V[ WyV wga[ lV m wpN hg dsVJ Rpfi.a WjWj ug s[ WyV bVplji l[rjsji V[ uj w[ lisji } s,Ddlbj dw a{}
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
37/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
38/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
39/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
40/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
41/52
h' ihg lg m w'Hg lqJ WjWj ug V[ dur[G bjf hg blvgba Rpa'G iKa' qjHg rJeP Fea f+[q dry qla idhS@
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
42/52
83
p fC%sj yp ,w w[ dur[G l.ea } drtjRpSj lg dw qjHg i,a[ ujVwg WjWj ug dHl[ Vjq Vjv hg WvjMs[ lV m b>ai bjaqj dwaVg
wp RpKyg brloj dry h{ m dHw dsV Rpfiv[ lji[ l[rjsji dHwJa lq[G dHw,n[ h' w[ WjWj ug fjl dB,v[ Rpfi fhp. y w[ VqLwji wiw[ W{n eH[ m
#wdWap$ h'dH w[ dHw,n[ f+[qg api[ qKn[ qKn[@ uj w[ fhp.y[ h;Pi yiV uphji uW m
qhjiju l[rw siLV wiV bjH[@ w"S w" S bjH[ w' qjv drloji lF m ljdibJ V[ Vjq sKDl[ lp S qhjiju@ hKDl[ wiw[ dHLjij W{n[ Vjv dfbji lF m bjH[ siLV wiV bjH[ f+ LV wiV@
siLV aJ h'H[ wi' f+LV Rpyji bW m#wdWap$
h,o u'C l. ea V[ W[Vag bi.F wgag@ bjf lq+,o ujSg ujSs[ m bjds wjv a'G hg lpSs[ f+l.e ih[@ Fea sp,t dry lp,t ih[ qjSs[ m
Vjqs[r@ irgsjl b"i wWgi@ u{ s[r spt lpt sjaj dHw f+DFP } fAjSs[ m FeaJ sg v'C lsj fP ig wgag hdi ug V[ bjf Fg f+l.e lsj b{l[ hg WtjSs[ m
#wdWap$ ujSg ujS eH[@ upea fAjS eH[@
h,o } RpnjdH qpt'G W'vs[ V[ h,l wi m
84
P + i,W s[r[ RphVJ v{ Gs[ wdhS W,l W,l wi m qV iPfg z'C[ Rpa[ LWs sg lrjig wi m
lpia sg vejq b{V[ its[ V[ w,l wi m bjf rg aiV ba[ ljogbJ } aji ds>s[ m qpt' G u' wdh l'Hg q>V[ iW l,a wi m Rpfi.a hpwq h'dHbj qjHg } hj;i wi' m
l[ rwJ s[ Vjv qjHg h;Pi s[ yiVJ dry bj q,oj B[dwbj m Rpfi.a WjWj ug V[ WyV wgaj dw qjHg b,u l.ea yjhp .sg h{ a[
l.ea s[ Vjv blgG rg yjhp.s[ hJ dw aP. wpN q>e v{ m dxi qjHg V[ h,o u'C w[ W[Vag wgag dw qhjiju bjfs[ yiV q[i[ rjla[ qdhv hV m h'i dwl[ rlaP sg dH,Aj VhgG Rpfi.a WjWj ug WC[ f+l.V h' w[ h[n dvtgbJ rlaP bJ sg WtdLl wgag m dHw tsi sj spf,Bj Rpl } e.T fj w[ sPu[ dli[ dry h'i e.T s[ w[ Rp l dry yJsg sj ip fHgbj i, t ds,aj u' b,u a,w qjHg s[ fdirji fjl q" uP s h{ m
dHl f+l. e BPw qja= dfAv[ dh,Dl[ dry rg bjdHbj h{ fi fPij dHo[ hg h'dHbj h{ m
\WjW[ qdhajW dl> z s[ f' ai[ fjl'G f+l.e dqdvbj| b{ l[ V[ dsbjv WjWj qhJ hdiVjq dl>z
l[rwJ } ap ,n ds>s[ WtdLLJ qhjVgbj- a[ i[ duhj w'Hg Vj d*fjvP l.lji dry u,e h'rsj h{ijV lpS a[igbJ whjSgbJ Z.V Yh f+[qg du>V%j l[rj h{ wqjHg wgaj lxv uVq H[h bqi whjSgbJ a[igbJ whjSgbJ Vj uJsgbJ WtjSgbJ
fPus[ V[ v'w b,u a[igbJ dVLjVgbJ
ba[ dwhj dw us'G fdhvJ ljig l.ea V[ bjdebj v{ vHg lg aP.
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
43/52
85
khu nwnk krqy kIAw bwqw jo ikCu krxw su kir rihAw ]
\b>e 469|
dHw rji WjWj ug wv[iJ rjv[ wv[iJ a'G l.ea Vjv v{ w[
siLV wiV bjH[ m wpN wv[iJ s[ f+[qg WyV dl>z b"vt@ w[hi dl>z lptqVgbJ ba[ ejvW wvJ a' G ;{vsji u'de>si dl>z dw,vg yjhvj a'G hdiVjq dl> z dlajij rjvj@ dHaV[ wp f+[qgbJ s[ Vjq sj faj v, e ldwbj m Fp, Dy' fhp. yS Rp fi. a WjWj ug wv[iJ rjdvbJ V[ l.ea } WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug sg qiIjsj s[ bVplji Vjq fa[ re{ij dvtrjH[ a[ v.ei A,wS sj hpwq h'dHbj a[ Wjbs
dry us' G ija bjHg aJ ejvW rjv[ l^ upde>si dl>z zi } uj w[ q>u[ a[ f{S sj hp wq h'dHbj a[ dHw,vj upde>si dl>z l.esj h'dHbj ujr[ Vj Wji-Wji wdhS a[ dHh ydvbj debj m bev[ dsV l.ea V[ ujS sg bjdebj q>eg m WjWj ug V[ bjdebj s[ ds,ag m
dHV% J a'G Wjbs dw,vg yjhvJ rjvj hdiVjq dl>z@ WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug qhjiju w'v dHw, vj uj w[ wdhS v,ej ug q{} rg bjdebj h{ m WjWj ug wdhS v,e[ ##aP. w"S h{$$ Rpl V[ s,dlbj q{G wv[iJ rjv[ qhJfp iLJ Vjv bjdHbj hJ m dxi Rp l } fp,DdAbj dw a[ij Vjq wg h{( wg w.q wisj h{G m Rpl s[ s,lS Rpfi.a WjWj ug W'v[ ##a{ } ujS sg bjdebj VhgG$$ Rpl V[ Vjv sg l.ea w'v
bj w[ s,Ddlbj dw q{} ujS sg bjdebj VhgG m q{} idhSj WCj qpLdwv h{ m q{} bjdebj dsrjY m aJ l. ea V[ Rpl } B'dwbj
86
rg dry hg lg m aP. dxi dHw,v[ V[ dwM fp,dAbj m a[ Rpl V[ dryvg e,v x[i s,lg dw q{ G aJ r[dtbj lg dHV%J w'v qjdHbj sj riajij
tp,v%j h{ m wp N ipfH[ dHo'G dqv ujSe[ m aJ l.ea V[ dwhj dw blgG aJ hpS wpN VhgG wi lws[ a[ bjfJ lji[ wv[ iJ rjv[ l. aJ } W[Vag wiJe[ m dxi l.ea V[ wv[iJ rjv[ qhJfp iLJ w'v ljig hwgwa s,lg m lpS w[ WjWj ug W'v[ ##dHl V[ qjCj w.q wgaj$$ a[ dxi ujS lq[G WjWj ug V[ dHl dw,vg rjv[ dl>z sj d;wi wgaj dw qhjiju ug Rp[l } rg bjdebj s[ dsY m aJ F,py' rjv[ WjWj ug xpiqjdHbj
##aphjc[ w'v Rp h wg wisj h{($$ wv[iJ rjv[ WjWj ug V[ s,Ddlbj dw ws[-ws[ lj} dlaji a[ wgiaV lpSj ds>sj m aJ b,e'G Fp,y' rjv[ WjWj ug wdhS v,e[ yv' lj} rg yjvg wp dsV dlaji lpS v{S dsY m ljcj rg ug wisj h{ fi dHl } bjdebj aJ yjvg dsV Wjbs hg h'r[eg a[ Vjv WyV h'dHbj aphj} lF l. eaJ } bjdebj m dfA'G dw,vg rjvj hdiVjq dl>z Whpa Rpsjl h'dHbj us'G
l.ea yvg eHg m dHo[ idhS lq[G dw,vg rjv[ dl> z V[ WC[ bjV[ WhjV[ WSjH[ m RpwagbJ upeagbJ riagbJ m w'Hg dli[ V v,e[ a[ Vj hg WjWj ug V[ dHo[ idhS lq[G Rpl a'G dlaji lp Sg m btgi } yjvg dsV Wjbs hg ujS sg bjdebj dqvg m
dxi us'G rg wv[iJ a'G l.ea Fp,y' bjr[ aJ Wjbs dry dHl
V[ bjRpS sj h"Glvj Vj wgaj m \dHh WyV upde>si dl>z ;{vsji ejvW wvJ a' G dqdvbj|
fi qhJfp itJ sg l.ea wiw[ dHl fdirji s[ ugb dVqiaj rjv[
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
44/52
87
siqgur kI gxqY GusIAY duKy duiK ivhwie ]
\b>e 314|
df> c w' nj epiP \d;v%j Wdn>cj| sj idhS rjvj dHw f+[qg FjHg
dwLV dl>z ijuj dl,t l+gqjV 108 l.a WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug sj fiq LiZjvP lg m Fjr[G df>c w' nj a'G Fp,Dy' sj ilaj WCj drtCj lg m fi dxi rg FjHg dwLV dl>z ljv dry dHw s' rji siLV wiV bjdHbj wisj lg m
dHw lq[G dwLV dl>z V[ WjWj ug w'v W[Vag wgag dw qhjiju zi dry QigWg h{ d*fj wi' zi sg QigWg ?aq wi' m
l+g l.a qhjiju ug V[ dryji wgaj a[ ajigt VgIa wiw[ qpC w[ bjRpS sj lqJ s,l ds,aj dHl dsV bjRpSj w'Hg dryji wiJe[ m
dwl[ zi'eg w.qJ wjiV FjHg dwLV dl>z ds,a[ h'H[ dsV a[ Vj fp,u ldwbj m wHg dsV qei'G fAC w[ debj a[ qhJfpitJ }
VqLwji wiw[ W{n debj m l+g l.a qhjiju ug W'v[ ##dw f+[qgbJ duhCj dsV a{} bjRpS
} ds,aj lg Rpl a'G fAC dwM debj m$$
FjHg dwLV dl>z ug V[ bjfSg f[GcP W'vg dry h,o u'C w[ dwhj ug wpN dT,v-dq,l@ fAC fACj h' hg debj m aJ WjWj ug
W'v[ dw hpS aJ dT,v-dq,l hg ih[eg m l' hpS a,w rg dHl fdirji dry bjvl QigWg Whpa ihg
88
bfV[ l[rw wRp bjdf lhjHg mm \b>e 202|
dHw rji WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug V[ wpN l[rjsjiJ } w'v'G qjdHbj s[ w[ bjRpS ujS sj dwijdHbj s[ wiw[ WgwjV[ig dqLig ba[ dzY v{S rjla[ FjHg y.sj dl>z ba[ fjng biuV dl>z TgGclj dHV%J s'hJ } ujS sj hpwq h'dHbj hpwq bVplji Fp,Dy'
a'G yvw[ Wdn>cj lB[LV a[ uj w[ dul rwa dBwB v{S sg dabjig wiV v, e[ Rpl rwa qjvPq h'dHbj dw f+[qgbJ rjvg e.T w,Bg eHg h{ WC[ h{ijV h'H[ m Rpl lq[G qV } WCg h{ijVeg h'Hg dur[G WjSg dry xpiqjdHbj h{ m
Qrhr kµpY bwlw jIau ] nw jwnau ikAw krsI pIau ]
b> e 792
l'yS hpS wg wigH[ u' lqjV WjWj V[ ug v{ bjRpS sj hpwq wgaj h{ Vj Rph hg bj lwsj lg@ Vj hg b,e[ ujdHbj uj lwsj lg m dHl lq[G Wdn>c[ s' e,cgbJ sj ;>wLV h'S wiw[ q[v h'dHbj m dHh s'r[G biuV dl>z ba[ y.sj dl.z b,tJ qgyg W{n[ lV m dHl
lq[G byjVw dHw dl>z VrJ hg dHV%J fjl bj w[ ipdwbj ba[ dHl } fp, DdAbj ap lgG Fp,y' a'G WjWj ug s[ l[rjsji h' m dxi dHV% J
Ziqg la' epSg lpFjb s[ ih[ hV m hpS dHh fdirji y.eg d;>qgsjig wi dihj h{ fdirji sj qptg FjHg ueqga dl>z la'
epSg dVqiaj rjvj h{ m \dHh WyV debjVg Wvr.a dl>z w'nj epiP wj a'G f+jfa h'H[|
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
45/52
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
46/52
91
sweI kwr kmwvxI Duir CofI iqMnY pwie ] \b>e 420|
l.a Whjv dl.z u, lg f" rjv[ dHw rji siLV wiV bjH[ m
WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug V[ dwhj ##Whjv sjlj@ z,ei Vsg Rpa[ fpv WVjRpSj h{ m us'G fjSg sj yC%jb bjMsj h{ Rpo[ Vsg dry W[Cg f{ Gsg h{ m Rpl r[ v[ qplvqjV qvjh vCwgbJ } W[fCsj wiV vHg W[Cg yC%V r[v[ W[Cg dwVji[ Rpa[ vjRpS sg oJ fjSg dry hg tCg wi v{Gs[ hV a[ V"urjV vCwgbJ vHg Rp l lq[ G Whpa b"dtbjHg hp.sg h{ a[ Rpo[ uj w[ w'v idh w[ fpv dabji
wirjRpSj h{ m du>Vg s[i fp v Vj WS[ Rpo[ hg ihgG a[ dabji wirj w[ qpCVj h{ m lda WyV wiw[ Whjv sjl ug Rpo[ fhp.y eH[ m h"vg h"vg fpv dabji wirjRpSj bi. F wi ds,aj m \dHl fpv sj x'B' f>ur[ G dh,Dl[ dry lxj 33 RpKa[ h{| hi lq[G hpwq dry idhS rjv[ ba[ hpwq q>V w[ l[rj wiw[ lF wpN f+jfa wiV rjdvbJ w'v
Fjr[G spdVbjrg lqjV Vj rg wpN h'r[@ fi dVi.wji rv'G dur[G WjSg dry sdlbj h{ m
lev li.ujq wi[ f+F bjf{ fi o'C[% hg lq[G dry fpv dabji h' debj m Rp fi.a WjWj ug
fjl bj w[ VqLwji wiw[ ljig W[Vag wgag dw qhjiju fpv
dabji h' debj h{@ lpS w[ h;Pi WC[ f+l.V ba[ l.a Whjv sjl ug } f+l.Vaj W?Lw[ ##Lp,Z h{$$ sj WyV wgaj m
92
jYsI Awsw qYsI mnsw
w,yg Fp,Dy' Vei s[ idhS rjvj l+! WyV dl>z FjHg w[ tjVsjV dry'G y.eg ujdHsjs sj qjdvw lg m ldaepiP ug s[ hpwq bVplji dur[G h;Pi V[ xpiqjdHbj h{-
Kwxw pIxw hsxw sauxw ivsir gieAw hY mrxw ]
Ksmu ivswir KuAwrI kInI iDR gu jIvxu nhI rihxw ] qvji q^ 1 dW+ag rjvj lg@ fiqjio a'G w'ij m w,yg Fp,y' a'G s' f+[qg WjWj
ug s[ siLV wiV vHg Fp,y' bj ih[ lV be'G ijh dry FjHg WyV dl>z dqdvbj m s'hJ } fp,DdAbj dwZi uj ih[ h'@ aJ RpV%J s'hJ f+ [qgbJ V[ s, Ddlbj dw blgG iP.qg rjv[ qhJfpitJ s[ siLV wiV
uj ih[ hJ ba[ aP. rg ljc[ Vjv y,v be'G WyV dl>z V[ dwhj Rpo[ uj w[ wg v{Sj h[ m q[i[ lgig V[ q[i[ rjla[ fdhv[ a'C sg LijW w,Tw[ i,tg h{ m bjfj b{ o[ q>ej w[ ivw[ fgGs[ hj m f+>aP dHV%J s'hJ V[ urjW s[ ds,aj a[ btgi dry qt"vg vdhu[ dry WyV dl>z V[ dwhj dw q{G rg aphjc[ Vjv yvsj hJ m aplgG silV wi v{S[
q{ G f+ LV wi vRPGej m ila[ dry WyV dl.z h'i wHg ai% J s[ qt"v Fi[ WyV wisj bjdHbj m bjdti da> V[ hg Fp ,Dy' fhp.y eH[ m Vqlwji wiw[ W{n eH[ m
Rpfi.a WjWj ug V[ dHV%J s'hJ } aJ ljig e,v lp S w[ h"Glvj ds,aj m Rpfi.a WyV dl>z } l.W'ZV wiw[ dwhj dw ##FjHg dwbj aP. ijh dry f+LV wiV Wji[ l'ysj lg m hpS a[i[ f+LV sj urjW blgG s[HgH[( a[i[ zi wg h'r[ej aP. dHhg fp,ASj yjhp.sj lg Vj($$
Rpfi.a WyV dl>z yp,f h' debj m btgi a[ WjWj ug V[ WyV wgaj ## [ [ , ' [ $$ d J d [ {
ujS Rpfi.a dHV%J s[ Fij sg vCwg V"urjV lg@ byjVw yvjSj g d g g [ d ' d ' d
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
47/52
93
hu kmu swij hu kmY ivic rKY hu kmY AM dir vy KY ] \b>e 1243|
dfAv[ dh, Dl[ dry FjHg w[li dl.z sj f+l.e fjnw fC% yp,w[ hV m dul ai%J FjHg w[li dl.z ug V[ wdnV wqjHg wgag m dHV%j sg wqjHg a'G f+l.V h' w[ WjWj ug V[ dHV%J } q>uj cjhpS sj hpwq
ds,aj h'dHbj lg h'i dwl[ } q>uj itS sj hp wq VhgG lg hp .sj m c[T c[T l" fjn ufpug ljdhW s[ i'; dVaV[q Vjv fjn wiV[@ dvtjig } dfaj ug sls[ hp.s[ lV dw blgG Rpl} dwa[ v.qj dfbj z,B hg r[ dtbj lg m bjq a"i a[ W{nj hg hp.sj lg m dHw rji WjWj ug V[ Rpl} WyV wgaj ##w[lij@ aP. hp S yjh[ aJ qp isj duMsj wi lwsj h{@ fi wiVj VhgG m i,W sj Ligw VhgG WSVj m$$ wpN lq[G Rpfi.a FjHg w[li dl>z ug bjdebj v{ w[ zi yv[ eH[ m zi
##a[i[ zi f,oi h'r[ej m$$ wpN dsVJ Wjbs dHl s[ zi tp lij f{sj h'dHbj dulsj Vjq epis[r dl>z i,Ddtbj m Rpfi.a WyV wgaj dw
##duhCgbJ yjvg W'avJ LijW sgbJ fdhv[ a'C sgbJ w,TgbJ hV ba[ dHV%J s'hJ } dfv"S rjla[ aP. bjf hg wdh>sj lg Rp l r[v[ fg w[ dya tpL wi vrgG m$$
ljZ sptjH[ agV hjV Ziq bio bi W.l mm agV' w' hg s[t v{ ijrV w{i' w.l mm
dHh WyV f+a,t la h'dHbj
\dHh WyV vAqS dl>z Fv[igbj a'G dqdvbj|
94
wi eHg@ dxi wg lg lji[ firji dry i'Sj dfBSj LpiP h' debj m Rpfi.a FjHg w[ li dl>z V[ WjWj ug s[ WyV Ijs wiw[ qV dry
bjfSg Fagug } duMsj wiV sg drMa l' yg ba[ fdirji dry'G dHw ujS[ } bjfS[ dHLVjV wiV vHg fjSg v{ bjRpS rjla[ bjdtbj m fi WjWj ug ##hdi ujS{ lF dwAp u' ugb ria{$$ s[ hpwq bVplji lF wpN ujS w[ dHw Fp,y' s[ l[rjsji } z' Cg s[ w[ w[li dl> z r,v F[dubj dw #aP. ujS lji w[li dl.z } Rpnj s[Grg ba[ Rpls[ Fij } lqNjHg ws[ qpis[ rg ugr[ hV m$
w[li dl>z aJ b{r[ G wisj h{ m hpwq bVplji l[rw V[ Rp o[ fhp.y w[ dHl[ ai%J hg wgaj ba[ w'v tC'% w[ vCwg sj l.lwji wij w[ w[li dl.z } Fg Vjv v{ bjdHbj m w[li dl>z Vj yjhp.sj h'dHbj rg Vjv hg bj debj m dul lq[G h;Pi s[ yiVJ a[ q,oj B[dwbj lF a'G fdhvJ FjHg w[li dl>z ug } l.W'ZV wiw[ hpwq
wgaj ##aP. i,W sj Ligw WSsj lg m dHh e,v y.eg VhgG aJ hg a{} l[rjsji F[u w[ dry'G RpnjdHbj ba[ b,e[ a'G dHh ajwa a[i[ dry VhgG idhS s[Sg a[ us'G b,e[ bjH[Gej dxi dqv[eg bu[ a{o'G wqjHg h'i wirjRp Sg h{ m$$
Rpfi.a WjWj ug V[ w[ li dl>z } w'v hg idhS sj hpwq wgaj m
Rpfi.a w[li dl>z } zi F[uSj Li%j wij w[ hg F[us[ lV m Vjv[ WyV wiVj ##blgG Lwag b{o[ i,t vHg h{ hpS w'Hg ci VhgG@ aP. uj m$$
\f+l.e dqdvbj wjwj dl> z dT,v' dVrjlg fjl'G|
2!' [ [ d d g g [ d
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
48/52
95
dyiK srUpu pUrnu BeI Awsw drsnu Bytq auqrI BuK ]
\b>e 717|
1! y,w ijq a'G dHw qjHg siLV wiV rjla[ bjHg m us'G Rpl
qjHg V[ bjRpSj@ Rpl lq[G Rpl Vjv dHw vCwg rg hp.sg lg m WjWj
ug Rp l vCwg } siLV VhgG lg ds>s[ uJ bjfS[ qp,t a[ w,fCj
wi v{Sj bjfS[ bjlS a'G Rpn w[ bjl[ fjl[ h' ujSj m bV[w uaV
wiV Rpa[ rg Rp l} silV VhgG ds,a[ m dHw rji vCwg s[ Vjv
rjvg qjHg } hpwq ds,aj dw aP. l[rj wi v{@ hpwq bVp lji y,wJ
rjvg qjHg yiV zp,BS sg l[rj wisg m
dul lq[G hpwq bVplji h,o zp ,BS sg l[rj wi ihg lg Rpl
rwa Rpl qjHg } WjWj ug s[ h,oJ sg ue%j dHM qjvPq h'dHbj
dw h,oJ Rpa[ A'B[ A'B[ i'q hV m Rph yp,f Vj idh lwg ba[ Rpl
V[ fp,A hg dvbj ba[ W[Vag wgag qhjiju aphjc[ h,oJ Rpa[ wg e,v h{ WyV wgaj dw ##qjHg@ dHh aJ ldaupe sj liPf h{ m
u' aP. hpS[ hg r[t dvbj h{@ hpS b,e[ dwl[ w'v Vj s,lg m$$ Rpfi.a
qjHg } l[rj wiV a'G i'w ds,aj m Rpfi.a qjHg siLV wiV
vHg bjMsg ihg fi Rpl} l[rj VhgG ds,ag m Rpfi.a Rpl qjHg
V[ ljig d;>seg dwl[ Vjv w'Hg rg e,v VhgG wgag bV.s qeV hg ihg m
96
w'n[ epiP s[ idhS rjvj deiZjig vjv rg l[ rj wisj dihj WCg s[i a'G bjMsj lg m lq[G bVplji Rpls[ zi yji vCwgbJ
h'HgbJ m RplV[ dlsw idtbj dw q>eSj VhgG ba[ l[rj hg wiVg h{ dHh rg VhgG A,cSg m dHl dVIq bVplji l[rj wisj dihj ba[ yji vCwgbJ a'G Rpf+>a wjxg lqJ wpN h'dHbj rg VhgG m dur[G dVi.wji V[ rg dHl sg f+gdtbj v{Sg h'r[ ba[ v'wJ V[ a[ lw[ l.W.ZgbJ V[ rg qt" v wiV[ LpiP wi ds,a[ fi dHh deiZjig vjv bc'v hg dihj m Vj l[rj A,cg ba[ Vj bjfS[ qV sg w'Hg rg
q> e wgag m dHw rji WjWj ug V[ bjf hg fp,DdAbj ##deiZjig vjv@ a{} Fp,t v,eg h{ m$$ da>V rji dHh' hg WyV wgaj m Rpfi.a deiZjig vjv V[ dxi rg w'Hg W[Vag bjfS[ rjla[ VhgG wgag m Rpfi.a deiZjig vjv } y"og rji WyV wgaj dw ##aP. bjf[ hg v.ei rjvg w'ng dry uj w[ bjf[ hg f+ljs[ yp,w w[ du>V[ a[ig qi;g A,w vrgG m hpwq bVplji dHlV[ bjf[ hg s' f+Ljs[ v{ w[ A,w vH[ ba[ Wjhi bjH[ } fp,DdAbj ##dwaV[ f+Ljs[ Aw[ hV($$ RplV[ W[Vag wgag dw qhjiju s' Aw[ hV@ WjWj ug V[ fp,DdAbj ##Rpa[ f+Ljs fjdHbj lg($$ RplV[ hJ dry h,o u'C w[ dli dVrjdHbj aJ dxi WyV wgaj dw ##dw u[ aP. A,wS hg v, ej lg hpwq Vjv a[ s' f+Ljs[ hg dwM Aw[( y.ej dxi s' fp, ai hg h'Se[ m$$ Rpfi.a WyV bVplji s' hg
vCw[ h'H[@ dH>s=uga ba[ debjV y.s m s[ rShjip sjajip dwap qpdt ljvjhgb{ m
3! l! dWLV dl>z y,w xa[ dl>z sj e'dW>s fpi[ a' G bjdHbj m Vjv
dHls[ zi rjvg rg lg b,e[ h;Pi WjWj qhJ hdiVjq dl>z bjfS[ i. e dry W{n[ lV m e'dW> s fpi[ a'G ila[ dry Fp,y' Vei ijhgG b, e[ fhp.ySj lg m dul lq[G dWLV dl>z ba[ dHls[ zi'G s'r[G ljhqS[
h'H[ WyV wgaj@ dWLV dl.z sg zi rjvg r,v dHLjij wiw[ ##dHh aJ A[ faJ sg qJ h{ m$$ Rls[ A[ hg f,ai h'H[ m
WjWj ug V[ WyV wgaj dw ##f>dca ug ljcj WyV fPij h' debj dw VhgG($$ dHaVj lS w[ f>dca ug yiVJ dry Tdh fH[ a[ W[Vag
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
49/52
97
qUM sBnI QweI ijQY hau jweI swcw isrjxhwru jIau ]
\b>e 438|
f>dca l+g ijq dl>z ug V[ bjfS[ b,tgG u' w" aw r[dtbj Rph dHl ai%J h{ m f>dca spiej ijq ug s[ dfaj WjWj ug s[ l[rw lV m WjWj ug sg dHw rji RpV%J } wdh> s[ ##f>dca ug@ dwa[ aphjc[
Vjv blgG higspbji@ e.ej ug a[ dHLVjV wiV vHg y,vJe[ m$$ wpN dyi Wjbs f>dca ug V[ higspbji ujS sj dVLyj wi dvbj ba[ WjWj ug fjl W[Vag wgag m WjWj ug dwhj ##dw f>dca ug aplgG hg dHLVjV wi bjRp m$$ f>dca ug V[ qV dry qdhlPl wgaj dw WjWj ug V[ bjfSj rjbsj fPij VhgG wgaj ba[ e.ej a[
dHLVjV vHg yv[ eH[ m by.Fj dHh h'dHbj dw ^- duo[ f>dca ug dHLVjV wi ih[ lV dHV% J s[ dWvwpv ljhqS[
rjvg hdi wg f"Cg a[ WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug tps dHLVjV wi ih[ lV m f>dca ug dHh w"aw r[t w[ h{ijV idh eH[ dw q{ G WjWj ug } Fp,y' A,c w[ bjdHbj lg a[ q{ o'G fdhvJ dwl ai%J fhp.y eH[@ a[ uvsg-uvsg f>dca ug dHLVjV wiw[ Fp, y' rjfl bjH[ aJ wg r[dtbj dw WjWj ug bjfS[ bjlS a[ dWiju[ h'H[ hV@ a[
aJ A fp aJ sg qJ h m Rpls A hg fpai hH m
\s' r[G f+l.e qjlBi wiV{v dl>z WgWg w[ fjl'G f+jfa h'H[|
98
khq nwnku qU swcw swihbu
kauxu jwxY qyry kwmW ] \b>e 797|
dHl[ ai%J hg dHw h'i f>dca WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug s[ siLV wiV bjMsj hp.sj lg m dHw rjig siLV wiV bjdHbj aJ e.ej a[ dHLVjV wiV sg dH,Aj ;jhi wgag m WjWj ug V[ bjfV[ w'v'G e.ej a[ bjRpS ujS sj tiy s[ hpwq wgaj m aplgG yv' a[ aplgG Rpo[ uj w[ dHLVjV wiV a'G Wjbs u' qV dry dH,Aj wi vRp e[ fPig h' ujH[eg m hpwq bVplji f>dca ug e.ej fhp .y[ m ila[ dry rg l'ys[ ih[ lV dw q{G wg w. q wiJ( dHV%J l'yJ dry hg e.ej fhp. y eH[ m dul r[v[ hdi wg f"Cg a[ uj w[ dHLVjV wiV
v,e[ aJ dxi rg dryji wis[ ih[ fi x{lvj rg Vj wi lw[ a[
dw Vhg($$ dHaVj lp S w fdca ug yiVJ dry Tdh fH a WVag wgag dw f+Fp bjf sgbJ bjf hg ujS' m
hau ikAw swlwhI ikrm jMqu vfI qyrI vifAweI ] b> e 792 a[ WyV bVplji aphjcg aplgG ujS'@ q{G wpN rg wdh VhgG
lwsj ba[ du>V%J e,vJ a'G WjWj ug a[ L.wj wgag lg Rph sPi h' eHg m
\dHh WyV WjWj Wvdr>si dl>z ug fjl'G f+jfa h' dHbj|
bjti dHLVjV h' debj m dul r[v[ f>dca ug Wjhi bjH[ aJ b,e[Vr[G F[t dry ljZ bjMsj r[dtbj dul } r[tS lji f>dca ug
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
50/52
99
Vr Ft dry ljZP bjMsj rdtbj dul } rtS lji fdca ug sj bjfS[ bjf dli Np,w debj a[ dul r[v[ qhjiju ug sg bjrj;
lpSg a[ e,vJ wgagbJ a[ RpV%J sg bjrj; Rpl[ ai%J hg WjWj ug sg bjrj; rieg v,eg m qV dry h{ijVg h'Hg dw bjrj; RpV%J sg h{ dw F[l w'Hg h'i h{ m dHl a'G Wjbs qhjaqj ug V[ f>Ddca ug s[ ijhJ rjv[ xpiV[ dHw-dHw wiw[ s,l ds,a[ m dxi f>dca ug V[ Vqlwji wiw[ w' Hg l[rj fp,Ag aJ qhjaqj ug V[ sp,Z fgS sg dH,Aj ;jhi wgag m Rp o'G V[dCYG hg f>dca sp,Z v{ bjH[ m dul rwa
f>dca ug Rpo'G bjfS[ df>c bjH[ aJ WjWj ug V[ f>dca s[ lji[ xpiV[ s, l w[ d;wi wgaj dw ##f>dca ug aplJ ijh dry w'Hg xp iVj VhgG lg wiVj m u[ xpidVbJ a'G dWVJ dHLVjV wis[ aJ h;jiJ epSJ xv r,Z f+jfa lg a[ dWV%J dyar[ hg lF wpN dqv uJsj m blJ rg Rpo[ uj w[ sp,Z fgaj m blgG a{} F[dubj wiw[ s,lSj@
a[ lF wpN wiVj dfbj m kbIr swDU kau imlny jweIAY swiQ n lIjY koie ] b>e 1370
\dHh f+l.e qjaj-dfaj fjl'G f+jfa h'dHbj m|
100
ausqiq khnu n jwie qumwrI kauxu khY qU kd kw ]
b>e 1117
u' a[ ij siLV Rpwda wiV fj debj@
qV vj w[ l[rj wqj debj m yji[ fsjio dqv eH[@ l[rj a'G q[ rj fj debj m
sptgbJ s[ sp t r.cjH[ a{@ y'iJ a'G ljZ WSjH[ a[ m
a[ij WyV dulV[ q>dVbj@ Yh a[i[ dry lqj debj m
aP. be.q h{ W[b>a h{@ aP. i, W h{G dw l.a h{ mm
lpt dqv[ v'w f+v'w s[ u' LiV a[ig bj debj m
lF LwagbJ s[ qjvwJ@ lF dL+LB s[ f+agfjvwj m
Vj lqN bjHg dwl[ }@ aP. bjfSj bjf Apfj dvbj m
sg drdsbj dl,tS dr,y vej ds,ag m wgiaV sg drdsbj a'G Wjbs WjWj ug sg dcRBg wiVfi njn \e>ejVei| dHvjw[
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
51/52
101
l>a WjWj lpts[r dl>z ug q>si qphji VjVwli a'G FppKy' ljdhW a,w
l.a WjWj lpts[r dl>z ug sj uVq df>c qphji adhlgv ugij d;v%j dxi';fpi drt[ qjaj l'qjr>ag w"i ba[ dfaj lisji ueaji dl>z s[ e+dh drt[ 1 hjC \15 uPV 1954| } b>dq+a
r[ v[ h'dHbj m WjWj ug s[ dfaj ug dHvjw[ dr,y fPi[ qjV ba[ ldawji rjv[ fpiL lV m bjf ug s[ dfaj ug 25 ljv bjfS[ df>c s[ lif>y ih[ m WjWj ug bjfS[ fdirji dr,y 6 Fij ba[2 F{SJ dr,y lF a'G A'B[ hV m WjWj ug V[ f>u wvjlJ bjfS[
df> c s[ V[ C[ liwjig f+dHqig lwPv q> si qphji dr,y fjl wgagbJ m
dHl drywji WjWj ug bjfS[ sjsj vjF dl>z \WjfP ug| Vjv uJ dHw,v[ hg WjWj lp.si sjl ug fjl ujdHbj wis[ lV m dHV%J sj c[ij df>c a'G 6 dwv'qgBi sg sPig $a[ w'B Hgl[ tJ drt[ ldoa ] m WjWj lp.si sjl ug WjWj l+g y.s sg fP uj wis[ hV ba[ Vjq ufjMs[ hV m WjWj lpts[r dl>z ug sj A'Bg Rpqi
dr,y hg episbji[ uj w[ lal.e dr,y hg qV vej idh>sj lg m WjWj lp>si sjl ug V[ dHV%J sg veV $a[ dyhij fCw[ WjfP vjF dl>z ug } wdh ds,aj lg m dHh aJ l>a qhJ fpiL hV m WjWj ug f> urg wvjl s[ bjtig f[fi a' G Wjbs sPli[ dsV hg WjWj wp>sV dl>z ug s[ wdhS qpajWw VjVwli ueijRG
bj eH[ m 12 ljv sg Rpqi dr,y WjWj wp>sV dl>z ug V[ dHV%J sg dcRPBg lptqVg ljdhW sj fjn wiV ba[ u'Cg a[ hiq'Vgbq
102
Wjbs WjWj ug sg dcRP Bg wiVfp i njn \e ejVei| dHvjw dr,y vej ds,ag m 14 ljv sg Rp Kqi dr,y 2 ljv aw bjf
V[ dHo[ l[rj wgag m us dw w'Hg h'i Wdh> eq dHo[ ujS vHg dabji Vhk lg m 16 ljv sg Rpqi dr,y bjf ug sg dcRPBg WjWj ug V[ ep ispbjij VjVwli vp dZbjS[ \Vdhi s[ w>T[ vjHg| Rpl njn dr,y wjxg ljv l[rj wgag m WjWj ug V[ dHo[ idh w[ vp dZbjSj VjVwli njn $a[ WjWj HgLi dl>z fWdvw lwPv
FjHg iSZgi dl>z Vei } qpw>qv wijdHbj m dHl a'G Wjbs WjWj ug V[ bjfS[ df>c 15 H[wC ;qgV dr,y episp bjij VjVwli q> si qphji ba[ fWdvw lwPv q> si qphji sg dabjig wijHg ba[ wHg ljv dHo[ l[rj wgag m dHl a'G Wjbs l>a WjWj wp>sV dl>z ug bjf ug sg dcRPBg duo[ w>q ipwSj uJ VrgG l[rj wijRpSg h'r[@ WjWj ug bjf ug sg dcRPBg vejMs[ m bjf ug V[ A'Bg RPqi dr,y hg wji l[rjrJ LpiP wijRpS Vjv wHg l[rjrJ fPigbJ wgagbJ wjxg bu[ y,v ihgbJ hV duV%J dr,y'G lwPv a[ wjvu rg hV m duV%J dr,y f>ujW@ IP!fg! ijulojV@ qhjijLBi qsijl h''i rg wHg lB[BJ Ljdqv hV m awigWV w'Hg 60-70 blojVJ sgbJ l[rjrJ wirjHgbJ a[ h'i rg l[rjrJ
y,v ihgbJ hV m WjWj wp>sV dl>z ug duo[ bjf ug sg dcRPBg vejMs[
lV m bjf ug l[rj fPig wiw[ wlr,Bg $a[ fPi[ Rpais[ lV m l.a WjWj wp.sV dl>z ug fjl us'G rg Wjhivg l>ea bjRpSg uJ w'Hg W[Vag wiVg aJ WjWj ug V[ wdhSj ljij wpN lptg w'v
] Fdibj dfbj ] u' qi;g v{ vr' m duo[ WjWj wp>sV dl> z ug
V[ l[ rj sj bjtSj@ WjWj lpts[r dl>z ug V[ dHvjw[ dr, y'G l>ea dvbj w[ l[rj wijrjRSg m FKy' ljdhW li'ri sg l[rj bji>F
sqsqg Bwljv@ uo[W>sgbJ dHvjw[ s[ ljigbJ f>yjdHaJ r,v'G dv,ta wiw[ c[i[ s[ f>ur[ q,tg l[rjsji rKu'G slaji W.sg wgag
-
8/9/2019 Life of Baba Maha Harnam Singh Ji-Volume 7
52/52
103
dvbj w lrj wijrjRpSg m Fp y ljdhW liri sg lrj bjiF h'Hg WjWj wp>sV dl>z ug Wdh>eqJ ba[ l>eaJ lq[a WjWj t[q
dl>z ug w'v FpKy' ljdhW fhp>y[ ba[ bjtS v,e[ l,ptj dl>z bjf ug } l" Gf ds,aj ] m dHl a'G Wjbs l.a WjWj lpts[r dl>z ug sj l.a WjWj t[q dl>z ug fjl bjRpSJ ujSj LpiP h' debj a[ V[Caj r,Z eHg m WjWj t[q dl>z ug s[ hpwq Vjv qjvj@ epBw[ s[L s[ w'V[ w'V[ dr,y r>cS uJs[ bt>c fjn@ l.fB fjn@ apw-
apw rjv[ qhJ l.fB fjn VjVwli sgbJ njnJ dr,y wirjH[ ba[ l>eaJ } b>dq+a A,wS vHg f[+iVj wgag ba[ f+yji dha wHg i[v IjaijrJ@ W,l IjaijrJ@ uhj; Ijaij@ ljdHwv IjaijrJ wgagbJ m l.a WjWj wp>sV dl>z ug s[ lrierjl h'S a'G Wjbs l.a WjWj lpts[r dl>z ug V[ l.a WjWj t[q dl>z ug sg idhVqjHg dr,y 250 wqi[ h;P i ljdhW \lijrJ|@ 5 epispbji[ ljdhW wHg v.ei yvjH[ a[ l>a WjWj t[q dl>z bjtig BjdHq a[ bjf ug sg dcRPBg uf af $a[ vejHg duhCg bjf ug V[ W[tPWg dVFjHg dHl a'G tpL h' w[ l.a WjWj t[q dl>z ug V[ x'V a[ bjf ug } tpLgbJ WtLgbJ dw blk s,l Vhk lws[ dw blk a[i[ $a[ dw.V[ tpL hJ m
l.a WjWj t[q dl>z ug V[ ljigbJ fjri bjx bBiiVg WjWj ug s[ Vjq wgagbJ lV m 3 fjri bjx bBjiVg h;Pi ljdhW@ 2 VojV[ a[ uiVv fjri bjx bBjiVg WjWj ug s[ Vjq wgagbJ lV m
l.a WjWj t[q dl> z ug s[ lrierjl h'S a' G Wjbs slqg
s[ q'w[ 5-02-2010 } s[L drs[L a'G@ dViqv[ l>fisjdH@
104
dvta wiw ci s f ur qp tg lrjsji ru slaji Wsg wgag eHg ba[ c[ij WjWj iP.qg rjvj Fp,Dy' wvj sj qp,tg ojdfbj debj m
l.a WjWj lpts[r dl>z ug rKv'G 14 dsVJ dr, y iP .qg ljdhW df>c l[qJ dr,y aJW[ sgbJ f"CgbJ rjvj li'ri l.eaJ s[ ldhI' e Vjv dabji wirjdHbj dHl l[ rj lW>Zg 4 dsV Wjbs WjWj qhJhdiVjq dl>z sgbJ fpijaV dvtaJ dr, y'G li'ri Wji[ dvta dqvg m li' ri fPij dv, ta qp ajWw hg WdSbj lg m hp S WjWj lp ts[r
dl>z ug Fp,Dy' ljdhW drt[ v.ei hjv sg l[rj@ sgrjV hjv ba[ e,sg ljdhW dHo[ l'V[ yJsg sg l[rj wirj ih[ hV m
¬¬¬