LIEDJES EN IMPROVISATIES Verslag tweede excursie naar Tilburg. 2 maart 2013.
-
Upload
redactie-slavernijonlinenl -
Category
Documents
-
view
64 -
download
0
description
Transcript of LIEDJES EN IMPROVISATIES Verslag tweede excursie naar Tilburg. 2 maart 2013.
LIEDJES EN IMPROVISATIES
Verslag tweede excursie naar Tilburg. 2 maart 2013
Dineke Stam
Op 2 maart 2013 vertrokken we met een bus met 39 deelnemers vanuit
Amsterdam naar Tilburg voor de excursie naar het de tentoonstelling Zielenzorg
en Zielenmoord, in Peerke Donderspaviljoen.
Op de heenreis in de bus maakten we al kennis met Peerke Donders en zijn werk
op Batavia, de 19de eeuwse missiepost op de leprozeninrichting in Suriname.
Bernadette van Beek, die recent op bezoek was in Batavia las fragmenten uit de
brieven van Peerke Donders. Alex van Stipriaan vertelde over de dubbele
segregatie van melaatse slaven te vertellen en hoe afschuwelijk ze het vonden
om verbannen te worden. Het gouvernement (de Nederlandse koloniale
regering) heeft zelfs ettelijke keren de hutten van de melaatsen op Voorzorg
verbrandt, omdat de leprozen die er woonden niet nóg verder verbannen wilden
worden naar Batavia. Kompa Nanzi kwam ook langs met het verhaal en liedje
baka pinta pinta pinta. Vlak voor aankomst in Tilburg deelde Alice van Gorp
een Tilburgs familieverhaal over Peerke Donders en de novenen van haar tante.
Stacey Esajas bereidde ons voor op een terugtocht met liedjes.
Glenn en Carla Doekhi en Petra Robben verwelkomden ons weer zeer hartelijk.
En na een snelle eerste rondleiding in de expositie en een uitgebreide lunch
gingen de deelnemers nog eens rustig kijken in de tentoonstelling.
Aan het einde van de lunch kwam de Tilburgse schrijfster Rihana Jamaludin een
fragment voorlezen uit haar boek De Zwarte Lord. Stacey Esajas vroeg haar
waarom zij dit boek schreef: 'Gemeenschappelijk slavernijverleden gaat mij aan
als Surinaamse en als Nederlandse, dat was mijn motivatie voor dit specifieke
boek.' Haar schrijfcarrière begon toen ze haar baan als docent volwassenen
educatie verloor in een fusie!
Jetty Mathurin en Improvisaties
Het verrassendste van de hele dag was de middag. Het was te koud om buiten de
workshop te doen, maar gelukkig mochten mochten we de kapel gebruiken, voor
een spontane voorstelling van mede-reiziger Jetty Mathurin. Jetty brandde eerst
een kaarsje. Ze had nog nooit eerder over Peerke gehoord, zei ze, maar Petrus
Donders, Petrus Donders, Petrus Donders, ja dat zei haar zelfs als EBG meisje
veel. Met grappige en serieuze verhalen boeide zij ons. Eén verhaal dat op de
expositie te beluisteren is uit de orale overlevering vertelde Jetty op haar eigen
manier. In de tentoonstelling leest Noraly Beyer het voor. Het heet 'De inheemse
man en de priester' en eindigt als volgt: 'Op zekere dag, het was het zoveelste
bezoek van de priester aan het dorp, betrapte hij Johannes op heterdaad toen hij
en zijn gezin bosvarkensvlees aan het eten waren. Was dat een bijzonderheid?
Och mens, nee toch! Maar pas op dat moment zou de priester ontdekken dat hij
de inheemsen uiterlijk kon veranderen, maar niet hun binnenste. Op de vraag
van de priester aan Johannes of hij niet wist dat het die dag goede vrijdag was en
dat hij dus geen vlees mocht eten, antwoordde Johannes hem dat hij vroeger
Tukajana heette: ‘Door het doopsel van de pater heet ik nu Johannes, zo ook
heeft hij het vlees gedoopt en dat heet nu: de vis anjumara!’
Met een stuk over 'zwindianen' en de herdenking van hun geschiedenis, besloot
Jetty Mathurin haar bijdrage. Bedankt!
Ray Blinker nam daarna het stokje over. Met de aanwezige deelnemers liet hij
ons inleven in de positie van mensen van vlees en bloed in de Surinaamse
samenleving van rond 1850. Drama geeft andere inzichten dan lezen of een
historische expositie bekijken. Ray Blinker nam twee romanfiguren uit De
Zwarte Lord als uitgangspunt voor een improvisatie. Hij vroeg Verno Romney
om de Lord te spelen en Alice van Gorp voor de gouvernante. De scene begon
toen de gouvernante haar verliefdheid op de Lord niet langer voor zich kon
houden. Verno en Alice als Walther en de gouvernante zal ik nooit vergeten.
Onmogelijke liefde - een prachtig thema. Het stimuleert mij ook om meteen dat
boek De Zwarte Lord te gaan lezen, hoewel dit er misschien helemaal niet in
voorkomt.
De volgende improvisatie betrof een misdienaar van Peerke Donders, die graag
naar een Du-feest wilde en hiervoor bij hem toestemming ging vragen. Stacey
Esajas speelde een onvergetelijke Peerke - oh nee, Petrus Donders. Marcel
Antonius als door de winti gegrepen misdienaar was ook onsterfelijk. Drama als
werkvorm en zeker met zulke goede regisseurs en acteurs voegt heel veel toe
aan de beleving van het museumbezoek.
Stacey slaagde er op de terugweg in om de hele bus aan het zingen te krijgen.
Het swingde de pan uit, met kinderliedjes uit Suriname en Nederland. Vele
deelnemers durfden de microfoon te grijpen om hún lied te delen en tot slot
hoorden we een inspirerende uitnodiging van Alex van Stipriaan in verband met
de expositie die eind oktober in het Tropenmuseum opengaat.
Wat geweldig om met zoveel talent op stap te zijn.
Foto's: Dorrit Wajer
De hele groep voor Peerke Donderspaviljoen.
Foto Pascaline Reijman