Podręczniki Prawnicze

C. H. Beck

Prawo wekslowei czekoweLidia Bagińska

2. wydanie

PODRĘCZNIKI PRAWNICZE

Lidia Bagińska • Prawo wekslowe i czekowe

W sprzedaży:

L. Bagińska, M. CzarneckiPRAWO WEKSLOWE I CZEKOWE. KOMENTARZ, wyd. 5Duże Komentarze Becka

A. Szumański (red.)SYSTEM PRAWA PRYWATNEGO, PRAWO PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH, TOM 18 Z SUPLEMENTEMSystem Prawa Prywatnego

A. Szumański (red.)SYSTEM PRAWA PRYWATNEGO, PRAWO PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH, TOM 19System Prawa Prywatnego

Z. Radwański, J. Panowicz-LipskaZOBOWIĄZANIA – CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA, wyd. 9Podręczniki Prawnicze

M. Rozwadowska-HerrmannKODEKS CYWILNY, wyd. 3KodeksSystem

www.ksiegarnia.beck.pl

Prawo wekslowe i czekowe

Lidia Bagińskaadwokat

2. wydanie

WYDAWNICTWO C. H. BECKWARSZAWA 2013

Wydawca: Aneta Flisek

© Wydawnictwo C. H. Beck 2013

Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa

Skład i łamanie: Marta ŚwierkDruk i oprawa: P.W.P. Interdruk, Warszawa

ISBN 978-83-255-4284-9

ISBN e-book 978-83-255-4285-6

Przedmowa do wydania drugiego

Niniejsza publikacja stanowi drugie wydanie podręcznika Prawa wekslowego i czekowego.

Podręcznik przeznaczony jest przede wszystkim dla osób, które rozpoczyna-ją naukę prawa lub też chcą w szybki sposób przypomnieć sobie najważniejsze zagadnienia, instytucje i zasady prawa wekslowego i czekowego, bądź też usys-tematyzować zdobytą już wiedzę z tej dziedziny prawa. Opracowanie niniejsze w sposób łatwy wyjaśnia najważniejsze zagadnienia i problemy związane z te-matyką Prawa wekslowego i czekowego.

Podręcznik skierowany jest głównie do studentów wydziałów: prawa, ban-kowości, ekonomii oraz aplikantów adwokackich, radcowskich, sądowych, nota-rialnych, prokuratorskich oraz komorniczych. Publikacja ta może być przydatna także dla osób, które w praktyce mają do czynienia z wekslem i czekiem, tj. dla bankowców, księgowych, biegłych rewidentów, przedsiębiorców, doradców i pra-cowników instytucji finansowych.

Mam nadzieję, że niniejszy podręcznik przyczyni się do zrozumienia jednej z najtrudniejszych dziedzin prawa, jaką jest prawo wekslowe i czekowe, oraz zachęci do używania weksli i czeków w praktyce, gdyż są one instrumentami finansowymi o wyjątkowo licznych zastosowaniach, spełniających wiele różno-rodnych funkcji. Weksel pozwala na dokonanie i rozliczenie w obrocie gospodar-czym różnorodnych transakcji bez konieczności natychmiastowej zapłaty gotówką. Weksel może być bardzo przydatnym instrumentem prawnym w czasach kryzysu, gdyż występuje w roli kredytowej. Przyjmujący weksel wierzyciel często godzi się na kredytowanie działalności dłużnika.

adw. Lidia BagińskaWarszawa, wrzesień 2012 r.

Spis treści

Przedmowa do wydania drugiego .................................................................................. VWykaz skrótów ................................................................................................................ XVWykaz literatury .............................................................................................................. XXI

Część I. Prawo wekslowe

Rozdział I. Wprowadzenie do prawa wekslowego ..................................................... 3

§ 1. Historia weksla i prawa wekslowego ............................................................... 3 I. Powstanie weksla i prawa wekslowego .................................................. 3 II. Systemy prawa wekslowego ................................................................... 5 III. Unifikacja prawa wekslowego ................................................................. 6

1. Konwencja haska ................................................................................. 72. Konwencje genewskie ......................................................................... 73. Weksel międzynarodowy – konwencja UNCITRAL ......................... 84. Prawo wekslowe w Unii Europejskiej ............................................... 8

IV. Weksel i prawo wekslowe w Polsce ....................................................... 9§ 2. Źródła prawa wekslowego ............................................................................... 10

I. Prawo stanowione .................................................................................... 10 II. Orzecznictwo ............................................................................................ 14 III. Doktryna ................................................................................................... 15

§ 3. Zasady prawa wekslowego .............................................................................. 15§ 4. Prawo wekslowe jako część prawa cywilnego ............................................... 16

Rozdział II. Zdolność wekslowa i zdolność do czynności wekslowych .................. 18

§ 5. Zdolność wekslowa .......................................................................................... 18§ 6. Zdolność do czynności wekslowych ............................................................... 20

Rozdział III. Powstanie i charakter zobowiązania wekslowego .............................. 22

§ 7. Powstanie zobowiązania wekslowego ............................................................. 22 I. Teoria kreacyjna ....................................................................................... 23 II. Teoria kontraktu ....................................................................................... 23 III. Teoria emisji ............................................................................................ 24

§ 8. Charakter zobowiązania wekslowego .............................................................. 24 I. Abstrakcyjność zobowiązania wekslowego ............................................ 25 II. Bezwarunkowość zobowiązania wekslowego ......................................... 26 III. Pieniężny charakter zobowiązania wekslowego ..................................... 27 IV. Formalizm i pisemność zobowiązania wekslowego ............................... 27

VIII Spis treści

V. Samodzielność (niezależność) zobowiązań dłużników wekslowych ..... 28 VI. Solidarność zobowiązania wekslowego .................................................. 29

Rozdział IV. Funkcje weksla ........................................................................................ 31

§ 9. Weksel jako papier wartościowy ..................................................................... 31§ 10. Funkcje weksla ................................................................................................. 33

I. Funkcja płatnicza ..................................................................................... 33 II. Funkcja obiegowa .................................................................................... 33 III. Funkcja gwarancyjna ............................................................................... 34 IV. Funkcja kredytowa ................................................................................... 34 V. Funkcja refinansowa ................................................................................ 35

Rozdział V. Rodzaje weksli .......................................................................................... 39

§ 11. Pojęcie weksla .................................................................................................. 39§ 12. Rodzaje weksli .................................................................................................. 40

I. Weksel własny ......................................................................................... 40 II. Weksel trasowany .................................................................................... 40 III. Pozostałe rodzaje weksli ......................................................................... 41

Rozdział VI. Wykładnia treści weksla ........................................................................ 44

Rozdział VII. Zmiany tekstu weksla .......................................................................... 46

Rozdział VIII. Uczestnicy zobowiązania wekslowego ............................................... 48

§ 13. Dłużnicy wekslowi ........................................................................................... 48§ 14. Wierzyciele wekslowi ....................................................................................... 50§ 15. Inne osoby ........................................................................................................ 51

Rozdział IX. Wystawienie, forma i treść weksla ....................................................... 52

§ 16. Wystawienie weksla ......................................................................................... 52§ 17. Ustawowe elementy weksla ............................................................................. 53

I. Ustawowe elementy weksla trasowanego ............................................... 53 II. Ustawowe elementy weksla własnego .................................................... 54 III. Prezentacja ustawowych elementów weksla ........................................... 54

1. Nazwa „weksel” .................................................................................. 542. Bezwarunkowe polecenie (przyrzeczenie) zapłaty określonej sumy

pieniężnej ............................................................................................. 553. Oznaczenie sumy pieniężnej ............................................................... 564. Oznaczenie trasata ............................................................................... 575. Oznaczenie terminu płatności ............................................................. 586. Oznaczenie miejsca płatności ............................................................. 607. Oznaczenie remitenta .......................................................................... 618. Oznaczenie daty i miejsca wystawienia ............................................. 629. Podpis wystawcy weksla ..................................................................... 62

§ 18. Dodatkowe klauzule wekslowe ........................................................................ 64 I. Klauzule wekslowe wpływające na zobowiązanie wekslowe ................ 64

IXSpis treści

1. Klauzule wekslowo skuteczne ............................................................ 642. Klauzule nienapisane (wekslowo obojętne) ....................................... 713. Klauzule zakazane ............................................................................... 71

II. Klauzule wekslowe odnoszące się do stosunków pozawekslowych ..... 72§ 19. Brak opłaty skarbowej od weksli i urzędowych blankietów wekslowych .... 73

Rozdział X. Weksel niezupełny .................................................................................... 75

§ 20. Istota weksla in blanco .................................................................................... 75§ 21. Deklaracja do weksla in blanco ...................................................................... 78§ 22. Wypełnienie weksla in blanco ......................................................................... 79§ 23. Obieg weksla in blanco ................................................................................... 80

I. Przeniesienie praw z weksla in blanco przed jego wypełnieniem ........ 80 II. Przeniesienie weksla in blanco po jego wypełnieniu ............................ 81

§ 24. Zarzuty wystawcy weksla in blanco ............................................................... 81§ 25. Przedawnienie roszczeń z weksla in blanco ................................................... 82§ 26. Amortyzacja weksla in blanco ......................................................................... 84§ 27. Cel wystawienia weksla in blanco .................................................................. 85

Rozdział XI. Przeniesienie praw z weksla ................................................................. 87

§ 28. Indos wekslowy ................................................................................................ 88 I. Pojęcie i istota indosu ............................................................................. 88 II. Przesłanki formalne i materialne indosu ................................................ 88 III. Sposoby przeniesienia praw z weksla .................................................... 89 IV. Różnice między indosem a innymi sposobami nabycia praw

wekslowych .............................................................................................. 90 V. Forma i treść indosu ................................................................................ 91 VI. Skutki indosu ........................................................................................... 93 VII. Odpowiedzialność indosanta ................................................................... 94

§ 29. Rodzaje indosów .............................................................................................. 95 I. Podział indosów według kryterium celu ................................................ 95 II. Podział indosów według kryterium formy ............................................. 96 III. Inne rodzaje indosów ............................................................................... 97

§ 30. Funkcje indosu .................................................................................................. 98§ 31. Nieprzerwany szereg indosów – legitymacja formalna .................................. 99§ 32. Zarzuty wekslowe wobec indosatariusza ......................................................... 101

Rozdział XII. Przyjęcie weksla trasowanego i wizowanie weksla własnego ......... 102

§ 33. Przyjęcie weksla ............................................................................................... 102 I. Pojęcie i cel przyjęcia ............................................................................. 102 II. Nakaz przedstawienia weksla trasowanego do przyjęcia ....................... 103 III. Zakaz przedstawienia weksla trasowanego do przyjęcia ....................... 103 IV. Podmioty uprawnione do przedstawienia weksla do przyjęcia ............. 104 V. Termin i miejsce przedstawienia weksla do przyjęcia ........................... 105 VI. Forma i zakres przyjęcia ......................................................................... 105 VII. Odmowa przyjęcia weksla i jego skutki ................................................. 106

§ 34. Wizowanie weksla własnego ........................................................................... 107

X Spis treści

Rozdział XIII. Poręczenie wekslowe (awal) ............................................................... 109

§ 35. Awal .................................................................................................................. 109 I. Pojęcie i charakter poręczenia wekslowego ........................................... 109 II. Forma poręczenia ..................................................................................... 110 III. Charakter odpowiedzialności poręczyciela ............................................. 111

§ 36. Poręczenie wekslowe a poręczenie cywilne .................................................... 113

Rozdział XIV. Płatność weksla .................................................................................... 115

§ 37. Terminy płatności w prawie wekslowym ........................................................ 115 I. Weksel z terminem płatności za okazaniem ........................................... 116 II. Weksel z terminem płatności w pewien czas po okazaniu .................... 116 III. Weksel z terminem płatności w pewien czas po dacie .......................... 117 IV. Weksel z terminem płatności w oznaczonym dniu ................................ 117

§ 38. Zmiana terminu płatności sumy wekslowej .................................................... 118

Rozdział XV. Zapłata sumy wekslowej ...................................................................... 119

§ 39. Przedstawienie weksla do zapłaty ................................................................... 119§ 40. Zapłata częściowa sumy wekslowej ................................................................ 121§ 41. Zapłata przed terminem płatności .................................................................... 121§ 42. Legitymacja formalna do żądania i otrzymania zapłaty ................................. 122§ 43. Zapłata sumy wekslowej wyrażonej w walucie obcej .................................... 123§ 44. Złożenie sumy wekslowej do depozytu sądowego ......................................... 124

Rozdział XVI. Wyręczenie ........................................................................................... 125

§ 45. Cel wyręczenia ................................................................................................. 125§ 46. Przyjęcie przez wyręczenie .............................................................................. 126§ 47. Zapłata przez wyręczenie ................................................................................. 127

Rozdział XVII. Odpowiedzialność uczestników zobowiązania wekslowego .......... 128

§ 48. Charakter odpowiedzialności wekslowej ......................................................... 128§ 49. Odpowiedzialność wekslowa dłużników ......................................................... 129

Rozdział XVIII. Zwrotne poszukiwanie ..................................................................... 132

§ 50. Przesłanki zwrotnego poszukiwania ................................................................ 132§ 51. Zakres roszczenia regresowego ....................................................................... 134§ 52. Sposób wykonania zwrotnego poszukiwania .................................................. 135

Rozdział XIX. Czynności zachowawcze ..................................................................... 136

§ 53. Protest ............................................................................................................... 136§ 54. Notyfikacja ........................................................................................................ 140

Rozdział XX. Wtóropisy i odpisy weksla ................................................................... 141

§ 55. Wtóropisy weksla trasowanego ....................................................................... 141§ 56. Odpisy weksla .................................................................................................. 142

XISpis treści

Rozdział XXI. Przedawnienie wekslowe .................................................................... 144

§ 57. Przedawnienie wekslowe i przedawnienie z Kodeksu cywilnego ................. 144§ 58. Terminy przedawnienia roszczeń wekslowych ............................................... 145

I. Termin przedawnienia roszczeń przeciwko głównym dłużnikom wekslowym .............................................................................................. 145

II. Termin przedawnienia roszczeń przeciwko dłużnikom zwrotnie zobowiązanym .......................................................................................... 145

III. Termin przedawnienia roszczeń indosantów między sobą i przeciwko wystawcy weksla trasowanego ................................................................ 146

§ 59. Skutki przedawnienia wekslowego .................................................................. 146§ 60. Przedawnienie roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia ................ 146

Rozdział XXII. Umorzenie weksla .............................................................................. 148

§ 61. Podstawa umorzenia weksla ............................................................................ 148§ 62. Postępowanie sądowe w przedmiocie umorzenia weksla ............................... 149§ 63. Skutki umorzenia weksla ................................................................................. 150

Rozdział XXIII. Dochodzenie roszczeń z weksla ...................................................... 152

§ 64. Wszczęcie postępowania nakazowego ............................................................. 153§ 65. Nakaz zapłaty na podstawie weksla ................................................................ 154§ 66. Zarzuty od nakazu zapłaty ............................................................................... 155§ 67. Postępowanie sądowe po wniesieniu zarzutów ............................................... 158§ 68. Egzekucja z weksla .......................................................................................... 159

Rozdział XXIV. Kolizja ustaw ..................................................................................... 161

Część II. Prawo czekowe

Rozdział XXV. Wprowadzenie do prawa czekowego ............................................... 167

§ 69. Historia czeku i prawa czekowego .................................................................. 167 I. Powstanie czeku i prawa czekowego ...................................................... 167 II. Unifikacja Prawa czekowego .................................................................. 168 III. Czek i prawo czekowe w Polsce ............................................................ 170

§ 70. Źródła prawa czekowego ................................................................................. 171 I. Prawo stanowione .................................................................................... 171 II. Judykatura i doktryna .............................................................................. 173 III. Prawo czekowe jako część prawa cywilnego ......................................... 174

Rozdział XXVI. Zdolność czekowa i zdolność do czynności czekowych ............... 175

§ 71. Zdolność czekowa ............................................................................................ 175§ 72. Zdolność do czynności czekowych ................................................................. 176

Rozdział XXVII. Powstanie zobowiązania czekowego i jego charakter prawny ..... 178

§ 73. Powstanie zobowiązania czekowego ............................................................... 178 I. Teoria kreacyjna ....................................................................................... 178

XII Spis treści

II. Teoria kontraktu ....................................................................................... 179 III. Teoria emisji .............................................................................................. 179

§ 74. Charakter prawny zobowiązania czekowego ................................................... 180 I. Abstrakcyjność zobowiązania czekowego .............................................. 180 II. Bezwarunkowość zobowiązania czekowego ........................................... 181 III. Pieniężny charakter zobowiązania czekowego ....................................... 181 IV. Formalizm i pisemność zobowiązania czekowego ................................. 181 V. Samodzielność (niezależność) zobowiązań dłużników czekowych ....... 182 VI. Solidarna odpowiedzialność dłużników czekowych ............................... 183

Rozdział XXVIII. Funkcje czeku ................................................................................ 184

§ 75. Czek jako papier wartościowy ......................................................................... 184§ 76. Funkcje czeku ................................................................................................... 185

I. Funkcja rozliczeniowo-płatnicza ............................................................. 186 II. Funkcja obiegowa .................................................................................... 186 III. Funkcja gwarancyjna ............................................................................... 187 IV. Funkcja kredytowa ................................................................................... 187

Rozdział XXIX. Czek i jego rodzaje .......................................................................... 188

§ 77. Pojęcie czeku .................................................................................................... 188§ 78. Czek jako sformalizowany przekaz pieniężny ................................................ 189§ 79. Rodzaje czeku ................................................................................................... 191

I. Czeki imienne, na zlecenie oraz czeki na okaziciela ............................. 191 II. Czek in blanco ......................................................................................... 192 III. Czeki miejscowe i zamiejscowe ............................................................. 193 IV. Czeki gotówkowe i rozrachunkowe ........................................................ 193 V. Czeki zakreślone ...................................................................................... 195 VI. Czeki potwierdzone ................................................................................. 196 VII. Czek na własne zlecenie wystawcy ........................................................ 197 VIII. Czeki komisowe ....................................................................................... 197 IX. Inne rodzaje czeków ................................................................................ 198

Rozdział XXX. Uczestnicy zobowiązania czekowego ............................................... 199

Rozdział XXXI. Wystawienie, forma i treść czeku ................................................... 201

§ 80. Wystawienie czeku ........................................................................................... 201§ 81. Ustawowe elementy czeku ............................................................................... 202

I. Słowo „czek” w samym tekście dokumentu .......................................... 203 II. Bezwarunkowe polecenie zapłaty określonej sumy pieniężnej ............... 203 III. Oznaczenie trasata ................................................................................... 204 IV. Oznaczenie miejsca płatności .................................................................. 204 V. Oznaczenie daty i miejsca wystawienia ................................................. 205 VI. Podpis wystawcy czeku ........................................................................... 206

§ 82. Klauzule czekowe ............................................................................................. 207 I. Klauzule czekowo skuteczne ................................................................... 208 II. Klauzule czekowo obojętne ..................................................................... 210 III. Klauzule zakazane ................................................................................... 210

XIIISpis treści

§ 83. Wystawienie czeku in blanco .......................................................................... 210§ 84. Blankiety czekowe ............................................................................................ 211§ 85. Zmiana tekstu czeku ......................................................................................... 211

Rozdział XXXII. Przeniesienie praw z czeku ............................................................ 213

§ 86. Sposoby przeniesienia praw z czeku ............................................................... 213§ 87. Indos .................................................................................................................. 214

I. Istota indosu czeku i jego skutki ............................................................ 214 II. Indosant i indosatariusz ........................................................................... 215 III. Forma i treść indosu ................................................................................ 216 IV. Rodzaje indosów ...................................................................................... 217

1. Rozróżnienie indosów według kryterium celu indosu ....................... 2172. Rozróżnienie indosów według kryterium formy indosu .................... 219

§ 88. Nieprzerwany szereg indosów ......................................................................... 219§ 89. Odpowiedzialność indosanta ............................................................................ 220§ 90. Funkcje indosu .................................................................................................. 221

Rozdział XXXIII. Poręczenie czekowe ....................................................................... 223

§ 91. Pojęcie i charakter poręczenia czekowego ...................................................... 223§ 92. Forma i treść poręczenia czekowego .............................................................. 224§ 93. Charakter odpowiedzialności poręczyciela czekowego .................................. 225

Rozdział XXXIV. Przedstawienie czeku do zapłaty i zapłata czeku ...................... 226

§ 94. Przedstawienie czeku do zapłaty ..................................................................... 226 I. Przedstawienie czeku do zapłaty w terminie ......................................... 226 II. Skutki nieprzedstawienia czeku do zapłaty ............................................ 227

§ 95. Zapłata czeku .................................................................................................... 228 I. Obowiązki trasata związane z zapłatą czeku .......................................... 228 II. Zapłata czeku przez trasata ..................................................................... 230

1. Zapłata czeku gotówkowego ............................................................... 2302. Zapłata czeku rozrachunkowego ......................................................... 2303. Upadłość wystawcy czeku .................................................................. 230

§ 96. Odwołanie czeku .............................................................................................. 231

Rozdział XXXV. Zwrotne poszukiwanie z powodu niezapłacenia czeku .............. 233

§ 97. Zwrotne poszukiwanie ...................................................................................... 233 I. Pojęcie zwrotnego poszukiwania ............................................................ 233 II. Przesłanki zwrotnego poszukiwania ....................................................... 234 III. Zakres roszczeń zwrotnego poszukiwania .............................................. 234

§ 98. Stwierdzenie odmowy zapłaty czeku ............................................................... 236 I. Protest z powodu odmowy zapłaty czeku .............................................. 237 II. Oświadczenie banku stwierdzające odmowę zapłaty czeku .................. 237

§ 99. Notyfikacja ........................................................................................................ 238§ 100. Zwolnienie z obowiązku stwierdzenia odmowy zapłaty i sporządzenia

protestu ............................................................................................................. 239

XIV Spis treści

Rozdział XXXVI. Przedawnienie roszczeń czekowych ............................................ 240

§ 101. Przedawnienie czekowe a przedawnienie z Kodeksu cywilnego ................ 240§ 102. Terminy przedawnienia roszczeń czekowych ............................................... 241§ 103. Skutki przedawnienia ..................................................................................... 241§ 104. Przedawnienie roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia ................. 241

Rozdział XXXVII. Wtóropisy czeku ........................................................................... 243

Rozdział XXXVIII. Umorzenie czeku ........................................................................ 245

Rozdział XXXIX. Skutki braku pokrycia czeku ...................................................... 247

§ 105. Odpowiedzialność wystawcy za wystawienie czeku bez pokrycia ............. 247 I. Odpowiedzialność cywilna ...................................................................... 248 II. Odpowiedzialność karna wystawcy czeku za brak pokrycia czeku ...... 249

§ 106. Odpowiedzialność innych dłużników czekowych ........................................ 250

Rozdział XL. Dochodzenie roszczeń z czeku ............................................................. 251

§ 107. Wszczęcie postępowania nakazowego .......................................................... 251§ 108. Nakaz zapłaty na podstawie czeku ............................................................... 252§ 109. Zarzuty od nakazu zapłaty ............................................................................ 253

Rozdział XLI. Kolizja ustaw ........................................................................................ 255

Rozdział XLII. Różnice i podobieństwa czeku z innymi dokumentami ................ 258

§ 110. Czek a weksel trasowany .............................................................................. 258§ 111. Czek a przekaz ............................................................................................... 260§ 112. Czek a polecenie przelewu ............................................................................ 261

Indeks rzeczowy .............................................................................................................. 263

Wykaz skrótów

1. Źródła prawa

KC ..................................... ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)

KPC ................................... ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)

KSH ................................... ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.)

PrBank ............................... ustawa z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.)

PrCzek ............................... ustawa z 28.4.1936 r. – Prawo czekowe (Dz.U. Nr 37, poz. 283 ze zm.)

PrDew ............................... ustawa z 27.7.2002 r. – Prawo dewizowe (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 826)

PrNot ................................. ustawa z 14.2.1991 r. – Prawo o notariacie (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1158 ze zm.)

PrPrywM ........................... ustawa z 4.2.2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 80, poz. 432)

PrUpNapr .......................... ustawa z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze(tekst jedn. Dz.U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1361 ze zm.)

PrWeksl ............................. ustawa z 28.4.1936 r. – Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 ze zm.)

2. Czasopisma

Biul. SN ............................. Biuletyn Sądu NajwyższegoDz.U. ................................. Dziennik UstawDz.Urz. NBP ..................... Dziennik Urzędowy Narodowego Banku PolskiegoGB ..................................... Gazeta BankowaGł. Sąd. ............................. Głos SądownictwaGSW .................................. Gazeta Sądowa WarszawskaKPP ................................... Kwartalnik Prawa PrywatnegoMoP ................................... Monitor PrawniczyMPHiW ............................. Miesięcznik Prawa Handlowego i WekslowegoNP ...................................... Nowe PrawoN. Pal. ............................... Nowa PalestraOSN ................................... Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Zbiór Orzeczeń Sądu Naj-

wyższegoOSNC ................................ Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna (od 1995 r.)

XVI

OSNCP .............................. Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna oraz Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

OSNK ................................ Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba KarnaOSNPG ............................... Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Wydawnictwo Prokuratury

GeneralnejOSP, OSPiKA ................... Orzecznictwo Sądów Polskich (w latach 1957–1989 – Orzecz-

nictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych)Pal. .................................... PalestraPB ...................................... Prawo BankowePiP ..................................... Państwo i PrawoPiZS ................................... Praca i Zabezpieczenie SpołecznePN ..................................... Przegląd NotarialnyPPC ................................... Polski Proces CywilnyPPH ................................... Przegląd Prawa HandlowegoPPW .................................. Prawo Papierów WartościowychPr. Gosp. ........................... Prawo GospodarczePr. Sp. ................................ Prawo SpółekProk. i Pr. .......................... Prokuratura i PrawoPS ...................................... Przegląd SądowyPU ..................................... Przegląd UbezpieczeniowyPUG ................................... Przegląd Ustawodawstwa GospodarczegoRej. .................................... RejentRPEiS ................................ Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i SocjologicznyR. Pr. ................................. Radca PrawnySI ....................................... Studia IuridicaTH ...................................... Tygodnik HandlowyWok. .................................. WokandaZb. Orz. ............................. Zbiór OrzeczeńZNUGd ............................. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego

3. Inne skróty

art. ..................................... artykułb.r. ..................................... bieżący rokcz. ...................................... częśćitd. ..................................... i tak dalejm.in. .................................. między innymiMS ....................................... Minister Sprawiedliwościn. ........................................ następna (-e, -y)Nb. (nb) ............................. numer brzegowyNBP ................................... Narodowy Bank Polskiniepubl. .............................. niepublikowane (-a, -y)Nr ...................................... numeropubl. ................................ opublikowane (-a, -y)orz. .................................... orzeczeniepar. ..................................... paragrafpkt ..................................... punktpor. .................................... porównajpost. ................................... postanowieniepoz. .................................... pozycja

Wykaz skrótów

XVII

pt. ...................................... pod tytułemr. ........................................ rokrozp. .................................. rozporządzenies. ........................................ strona (-y)SN ..................................... Sąd Najwyższysygn. .................................. sygnaturat. ........................................ tomtekst jedn. .......................... tekst jednolitytzw. .................................... tak zwanyuchw. ................................. uchwałauchw. SN (7) ..................... uchwała SN w składzie 7 sędziówUE ....................................... Unia Europejskaust. ..................................... ustawauz. ...................................... uzasadnieniewyr. .................................... wyrokw zw. ................................. w związkuz. ........................................ zeszytzarz. ................................... zarządzeniezd. ...................................... zdanieze zm. ................................ ze zmianą (-ami)zob. .................................... zobacz§ ......................................... paragraf

4. Pojęcia z zakresu prawa wekslowego

Adres w potrzebie ............ wskazanie na wekslu wyręczycielaAdresat w potrzebie .......... wyręczycielAkcept ............................... podpis trasata na wekslu trasowanym będący przyjęciem

weksla, czyli akceptemAkceptant .......................... trasat weksla trasowanego, który staje się akceptantem z chwi-

lą podpisania się na weksluAkceptant przez wy ręczenie .............. wyręczyciel, który przyjmuje weksel w potrzebieAkceptować ....................... podpisać weksel trasowany w charakterze AkceptantaAllonge .............................. przedłużek, czyli dodatkowa karta doklejona do weksla, na

której w braku miejsca na odwrocie weksla umieszcza się dal-sze indosy

Amortyzacja ...................... umorzenie weksla zaginionego, zniszczonegoAval ................................... poręczenie weksloweAwalista ............................. poręczyciel wekslowyAwalat ............................... osoba, za którą jest udzielone poręczenie weksloweA vista ............................... płatność weksla za okazaniemCesja .................................. przeniesienie weksla na podstawie umowy przelewu wierzy-

telnościCiągniony weksel ............. weksel trasowanyDomicyl ............................. wymienienie osoby trzeciej, u której weksel jest płatnyDomicyliat ......................... osoba trzecia, u której weksel jest płatnyDyskont ............................. odsetki za okres do czasu płatności weksla, potrącane przez

bank przy nabyciu weksla

Wykaz skrótów

XVIII

Dyskonto ........................... nabycie weksla przez bank przed terminem płatności weksla z potrąceniem dyskonta

In blanco indos ................. indos zawierający tylko podpis indosantaIn blanco weksel .............. weksel niezupełny i niewypełnionyIndos .................................. (żyro) przeniesienie weksla przez odpowiednie oświadczenie

umieszczone na odwrotnej stronie weksla lub przedłużkuIndosant ............................. (żyrant) osoba przenosząca weksel przez indos Indosatariusz ..................... (żyratariusz) osoba, która nabyła we ksel indosInkaso weksla ................... przedstawienie weksla do zapłatyInterwencja ........................ wyręczenieInterwenient ...................... wyręczyciel, osoba która ma przyjąć lub zapłacić weksel

w potrzebie w celu zapobieżenia zwrotnemu poszukiwaniuMedio ................................ środek miesiącaNotyfikacja ........................ zawiadomienie o proteściePiwniczny weksel ............. weksel, w którym jako trasat została wskazana osoba nieist-

niejącaPrima weksel .................... pierwszy egzemplarz wekslaProsty weksel .................... weksel własnyProtest ............................... akt urzędowy sporządzony przez notariusza lub urząd poczto-

wy, stwierdzający odmowę zapłaty, przyjęcia wekslaProtest deklaracyjny ......... protest skierowany przeciwko tej samej osobie, która składa

weksel do protestuProtestant ........................... osoba, która składa weksel do protestuProtestat ............................. osoba, przeciw której dokonano protestuPrzekazany ........................ trasatRegredient ......................... osoba żądająca zapłaty sumy wekslowej w drodze regresuRegresat ............................. osoba, przeciwko której wykonuje się regresRegres ............................... zwrotne poszukiwanieRekta indos .......................... indos „nie na zlecenie” zakazujący dalszego indosowania wekslaRekta weksel ..................... weksel „nie na zlecenie”, tj. weksel imienny, w któ rym zaka-

zano indosowaniaRemitent ............................ wekslobiorca, osoba na rzecz której lub na zlecenie której ma

nastąpić zapłata sumy wekslowejRymesa .............................. weksel zaopatrzony w indosyRymesa komisowa ............ weksel wydany remitentowi z polecenia i na rachunek innej

osobySecunda weksel ................ drugi egzemplarz weksla w razie wystawienia wtóropisówSola weksel ....................... weksel własny, „suchy weksel”, „prosty weksel”, weksel wy-

stawiony w jednym egzemplarzuSuchy weksel .................... weksel własnyTrasant ............................... wystawca weksla trasowanegoTrasat ................................. osoba, której w wekslu trasowanym wystawca poleca zapłatę

sumy wekslowejTrata .................................. weksel trasowany (ciągniony, przekazowy), w którym wystaw-

ca poleca zapłatę sumy wekslowej trasatowiTrata komisowa ................ weksel wystawiony na rachunek osoby trzeciejUltimo ............................... płatność weksla w ostatnim dniu miesiącaVis maior ........................... siła wyższa uniemożliwiająca przedstawienie weksla do przy-

jęcia lub zapłaty

Wykaz skrótów

XIX

Wiza .................................. klauzula umieszczona na wekslu własnym stwierdzająca, że weksel został okazany wystawcy

Wizowanie ........................ umieszczenie na wekslu własnym wizyWyręczenie ........................ zapłata lub przyjęcie weksla przez wyręczycielaWyręczyciel ....................... osoba, która ma płacić w potrzebie zamiast innego dłużnika

wekslowegoZwrotne poszukiwanie ...... żądanie zapłaty sumy wekslowej od osób podpisanych wcze-

śniej na weksluZwrotny weksel ................ weksel trasowany wystawiony przez regredienta na zwrotnie

zobowiązanegoŻyro ................................... indosŻyrant ................................ indosantŻyratariusz ........................ indosatariusz

5. Pojęcia z zakresu prawa czekowego

Allonge .............................. przedłużek, czyli dodatkowa karta doklejona do czeku, na któ-rej w braku miejsca na odwrocie czeku umieszcza się dalsze indosy

Amortyzacja ...................... umorzenie czeku zaginionego lub zniszczonegoAval ................................... poręczenie czekoweAwalista ............................. poręczyciel czekowyAwalat ............................... osoba, za którą jest udzielone poręczenie czekoweCesja .................................. przeniesienie czeku na podstawie umowy przelewuDomicyl ............................. wymienienie osoby trzeciej, u której czek jest płatnyDomicyliat ......................... osoba trzecia, u której czek jest płatnyIn blanco czek .................. czek niezupełnyIn blanco indos ................. indos zawierający tylko podpis indosantaIndos .................................. przeniesienie czeku na inną osobę przez napisanie na czeku

oświadczenia i wydanie czeku nabywcyIndosant ............................. osoba przenosząca czek przez indosIndosatariusz ..................... osoba, która nabyła czek na podstawie indosuInkaso czeku ..................... przedstawienie czeku do zapłatyNotyfikacja ........................ zawiadomienie o niewykupieniu czeku i dokonaniu protestuPokrycie ............................ środki pieniężne wystawcy czeku na rachunku bankowym

u trasata umożliwiające wykup czekuProtest ............................... akt urzędowy sporządzony przez notariusza, stwierdzający od-

mowę zapłaty czekuProtestant ........................... osoba, która składa czek do protestuProtestat ............................. osoba, przeciw której dokonano protestuRegredient ......................... osoba żądająca zapłaty czeku na podstawie regresuRegres ............................... zwrotne poszukiwanieRegresant ........................... osoba uprawniona do regresuRegresat ............................. osoba, przeciwko której wykonuje się regresRekta czek ........................ czek „nie na zlecenie”, zakazujący dalszego indosowaniaRekta indos ....................... indos „nie na zlecenie”, zakazujący dalszego indosowaniaRemitent ............................ pierwszy posiadacz czeku, osoba na której rzecz lub na której

zlecenie ma nastąpić zapłata sumy czekowejTrasant ............................... wystawca czekuTrasat ................................. bank, na który czek jest ciągniony i który ma wy kupić czek

Wykaz skrótów