Libri 4-1992.pmd

Punime t KuvenditLegjislatura e 13-tViti 1992, nr. 4 - 5

Libri 4, fq. 1387 - fq. 1692Libri 5, fq. 1693 - fq. 2012Ribotim, 2009Botimi i par: libri 4- 5, viti 2008

PUNIME T KUVENDIT

Seancat plenareViti 1992

Tiran, 2009

4

Prgatiti pr botimDrejtoria e Shrbimit t Botimeve Parlamentare

1391

REPUBLIKA E SHQIPRISPunime t Kuvendit

Seancat plenare

LEGJISLATURA E 13-tSesioni i dyt

E hn, 07.09.1992Seanca e pasdites, ora 17:00

Drejton seancn zvendskryetari i Kuvendit,zoti Tomor Malasi

Tomor Malasi Zotrinj deputet, meqenseshumica sht e pranishme, seanca hapet. Sipasrendit t dits sot do procedojm me nj interpelanct krkuar nga deputeti Petrika Minga, i grupitparlamentar t Partis Demokratike pr Sistemine drejtsis t Republiks s Shqipris. Janthirrur pr interpelanc ministri i Drejtsis, Prokurorii Prgjithshm dhe Kryetari i Gjykats s Kasacionit.

Sipas rregullores, si e dini, sht detyr einterpeluesit t bj nj shpjegim gjer n 15 minuta,mbi arsyen e krkess s interpelancs, pastaj dot referojn me radh personat q jan thirrur prtu interpeluar, n prfundim gjithashtu interpeluesika t drejtn t replikoj pr 10 minuta. Knaqjaose mosknaqja nga prgjigjet e interpelancs mundt reflektojn n nj mocion t mundshm nga iinteresuari. Ather, ju lutem zoti Minga!

Petrika Minga E nderuar Kryesi, t nderuardeputet,

Duke marr parasysh se n shtetin ligjor q nepo mundohemi t ndrtojm, t ngrem, drejtsiasht nj nga shtyllat, nj nga kolonat m t

rndsishme nga t 3 pushtetet. sht detyra jonq t krkojm q kto organe, kaq t rndsishmet adoptohen trsisht, me kushte t reja, dhe dukeflakur tej arbitraritetin dhe voluntarizmin, t ngremkultin e ligjit. Pra ky sht kryesisht shqetsimi yn.Gjithashtu, t shqetsuar nga konstatimet tona sideputet dhe t shum qytetarve, pr njngadalsim, pr nj zvarritje deri n neglizhenc torganeve t drejtsis dhe veanrisht t atyre tprokuroris pr procedimin juridik t shum krimeve,krkuam interpelanc urgjent me ministrin eDrejtsis, Prokurorin e Prgjithshm dhe Kryetarine Gjykats s Kasacionit. Shqetsimet tona m tmdha si grup parlamentar, dhe veanrishtshqetsimet e mija, meqense krkova ktinterpelanc, jan kryesisht pr punn e organevet prokuroris. Po rendis disa fakte, t cilat jantepr kuptimplote. shtja e Sazanit, q tashmgjith populli e di, mbi rreth 100 oficer rrmbyenanijen ushtarake, tradhtuan atdheun dhe u trajtuanpenalisht vetm 13 prej tyre. Nga rreth 90 rasteprdhunimesh, q jan kryer, vetm 6 vet jan

Viti 1992

1392

Legjislatura e 13-t

dnuar, edhe nga kta vetm njri sht dnuar menj dnim maksimal deri n 8 vjet, ndrsa shumicae tyre jan dnuar 6 muaj deri n nj vit, q sht epafalshme n kushtet e vendit ton, dhe sht e paprecedent n asnj vend tjetr, pr t ciln ne podgjojm dhe po jetojm. Gjithashtu askush nuksht dnuar pr vjedhje, pr abuzime,prshprdorime t ndihmave humanitare apo t mallravet shports. Askush nuk sht dnuar prarmmbajtje pa leje. Faktet flasin, jan kapur njerzt cilt kan mbajtur arm pa leje dhe brenda 1 ditejan lshuar. 40 viktimat e Fush-Arrsit na akuzojndhe asnj fije drit drejtsie nuk sht hedhur mbita. Qyteti i bukur i Pogradecit na akuzon, pr atdjegie monstruoze q u b para disa muajsh dheasnjeri nuk sht marr n ndjekje penale pr ktkrim t shmtuar. Akoma vazhdon t zvarriten gjyqii Shkodrs dhe gjyqi i bllokmenve, dhe drejtsia tciln populli krkon q t vihet n piedestalin e vet.Ndonse kushtet ekonomike jan shum t vshtirapopulli mbi t gjitha krkon drejtsi sociale.

Rreziku m i madh q krcnon demokracinsot sht rreziku i korrupsionit. Dhe shohim mekeqardhje q preokupimet, shqetsimet e Kontrollitt Shtetit nuk gjejn prgjigje, n kohn e duhur.Prokuroria e Prgjithshme nuk artikulohet plotsishtme kto shqetsime q Kontrolli i Shtetit ka ngritur.Konkretisht, n rrethin e Tirans, n kooperativn eartizanatit nr. 6 n Tiran sht hapur shtje penalepr mbi 26 veta dhe askush ssht dnuar. NSarand po ashtu pr nj shtje t till, pr 6persona. U zvarrit shtja penale e QendrsNdrkombtare t Kulturs, se m n fund drejtuesii saj, Frrok upi, u largua nga vendi yn dhe nukndodhet m ktu. Pra, si rezultat i zvarritjes sksaj.

Gjithashtu nj problem i till zvarrits sht meArian Tashn, shefi i seksionit t financs s Vlors,i cili nuk ndodhet m aktualisht n vendin ton sirezultat i zvarritjes s procedimit penal.

Si jemi t mirinformuar nga Kontrolli i Shtetitn lidhje me aktet e abuzimit t gazets Koha jon,shtja nuk sht marr m n shqyrtim. Gjithashtukemi nj zvarritje pr problemin e kpucve n Vlor.

Pra gjith kto fakte, se ne renditm ktu, nabjn t mendojm dhe gjykojm q organet eprokuroris nuk veprojn n koh, dhe n mnyrt artikuluar mbi shqetsimet me t cilat ne pojetojm.

Prandaj, t nisur nga kto shqetsime, nekrkuam kt interpelanc me ministrin e Drejtsis,

Prokurorin e Prgjithshm si dhe me Kryetarin eGjykats s Kasacionit. Por mbi t gjitha, vrejtjajon kryesore ndaj Ministris s Drejtsis qndronse n kt ministri nuk sht br nj ristrukturim iplot dhe i thell. T bhet nj ristrukturim i plotdhe i thell n baz t krkesave t kohs, t ciltduhet ti binden plotsisht reforms s sapo nisurn Shqipri: t bhet nj reform m e thell si ajoe br n SHIK, n Rend dhe n shum organe ttjera, t cilat sot aktualisht i prgjigjen me dinjitetreforms s nisur n Shqipri.

Prandaj nisur nga kto fakte, un e kam krkuarkt interpelanc pr t thirrur ministrin e Drejtsis,me gjith organizmat e veta.

Prandaj, duke ngritur shqetsime, sugjerime,probleme nga m t ndryshmet gjith deputett, nemendojm se do t ngrem nj problemjashtzakonisht t vshtir, jashtzakonisht tduhur, q koha na e krkon q ne si deputet tatrajtojm dhe ta zgjidhim.

Falemnderit!Arben Imami Mbi bazn e rregullores s ktij

Parlamenti dhe mbi bazn e Dispozitave KryesoreKushtetuese q ne kemi, Parlamenti ka t drejt tthrras pr interpelanc vetm ministrin eDrejtsis.

Prokurorin e Prgjithshm mund ta thrres prpyetje, kurse Kryetarin e Gjykats s Kasacionit,q sht nj pushtet krejtsisht i pavarur, sht epamundur ta thrrasim ne n interpelanc, ta pyesimetj. Ai sht nj pushtet m vete, ka nj mandat,pr aq sa e ka. Mbi bazn e Dispozitave KryesoreKushtetuese dhe do t ishte thyerje e ndarjes spushteteve, thirrja e zotit Kryetar t Gjykats sKasacionit si i interpeluar ktu, para nesh. Kjo shtvrejtja q kam un, kto pasqyrohen n nenin 82t rregullores, ashtu sikurse edhe n dispozitat...

Tomor Malasi Lexojeni ju lutem!Arben Imami Un mund ti lexoj, por...

(Ndrhyrje). Un them se n kreun e nnt me titullKontrolli parlamentar, tek pyetjet shkruhet q:deputett e Kuvendit Popullor kan t drejt tubjn pyetje Kshillit t Ministrave, Kryetarit tKshillit t Ministrave, ministrave dhe personave ttjer t barazuar me ta, drejtuesve t institucioneveqendrore dhe Prokurorit t Prgjithshm, kurse tekinterpelancat, n nenin 89 prsritet e njjtaformul,por prjashtohet Prokurori i Prgjithshm.Sigurisht q problemi im m shqetsues shtproblemi i ...

Tomor Malasi Nuk prjashtohet Prokurori i

1393

Viti 1992 Legjislatura e 13-t

Prgjithshm...Arben Imami Jo, nuk prmendet...Tomor Malasi Nuk prmendet, domethn

nnkuptohet ajo q sht thn n nenin...Arben Imami N mnyr taksative thuhet se

kush mund t interpelohet. Dhe ajo q mshqetson mua m tepr, zoti Malasi, sht faktiq ne duam t thrrasim dhe t interpelojmKryetarin e Gjykats s Kasacionit i cili sht njpushtet krejtsisht m vete. Ky sht problemi mthemelor. Kurse pr problemin e thirrjes ninterpelanc t ministrit dhe Prokurorit tPrgjithshm sht nj shtje thjesht teknike,mund ta konsiderojm marrjen n pyetje njrn,kurse tjetrn ta konsiderojm interpelanc.

Tomor Malasi Pyetje dhe interpelanc, edhepr ministrin, edhe pr Prokurorin e Prgjithshm.

Arben Imami Domethn pr ministrin takonsiderojm si interpelanc, kurse procedura shtpothuajse e njjt dhe e barabart, nuk ka ndonj...

Tomor Malasi Po, si pyetje dhe interpelanc.Edhe termi mocion sht nj form e t njjts (Nukkuptohen fjalt nga ndrhyrjet tek njri-tjetri) e kemiedhe n interpelanc zoti Imami, edhe n mocion.Ndrsa pr gjykatsin e Kasacionit, meq shtjae tij prfshihet n shtjet e drejtsis t Republikss Shqipris, sht e detyrueshme t jet dhe ai ipranishm ndrsa diskutohen t gjitha problemet.Kshtu q sht e detyrueshme t jet dhe ai ktu.

Arben Imami Zoti Kryetar, ktu problemisht q ne nuk mund ti zhvillojm pyetje, nuk mundt interpelojm Kryetarin e Gjykats s Kasacionit,sepse kshtu dhunojm ligjin ton kushtetues, kurseprania e Kryetarit t Gjykats s Kasacionit sigurishtsht knaqsi pr ne dhe do informacion q ai dota jepte n rrug apo n mnyra t tjera t ndryshme,do t ishte shum i plqyeshm.

Tomor Malasi Meqense ka lidhje, Kryetari iGjykats s Kasacionit sht i pranishm ktu. Atijnuk do ti bhen pyetje, si do ti bhen ministrit dheProkurorit t Prgjithshm. Kshtu q ai sht nnj pozicion pak m t larguar nga interpelanca.Ather mund t vazhdojm procedimin. Fillojmather...

Fehmi Abdiu Po, pr procedur. Unmbshtes diskutimin e br nga zoti Imami.Parimisht jam kundr thirrjes n interpelanc, sot,n mnyr t veant t Kryetarit t Gjykats sKasacionit, i cili nuk ka asnj detyrim pr tuparaqitur. Sipas meje, pr kt, t Prokurorit tPrgjithshm. Kam mendimin se...

Tomor Malasi Edhe pr Prokurorin ePrgjithshm keni mendim?

Fehmi Abdiu Ardhja pr interpelanc eministrit t Drejtsis sht e drejt. sht krkese bazuar n rregullore, por edhe pr kt, n mnyrt domosdoshme duhet t respektohen krkesat eparashtruara n nenin 90, q interpelanca vihet nrendin e dits, pas 2 javsh nga paraqitja.

Tomor Malasi Brenda 2 javsh.Fehmi Abdiu Ju lutem, ta lexoj un! Pas dy

javsh nga paraqitja e tyre.Tomor Malasi Dgjo zoti Abdiu, se un e

kam lexuar shum mir...Fehmi Abdiu Ju lutem, mos m ndrprisni!

N qoft se e keni lexuar, mua m vjen mir, pordesha ta lexoj pr kolegt, pr vete...

Tomor Malasi Po nuk ka nevoj, se kta ekan lexuar.

Fehmi Abdiu S pari, s dyti kam mendiminse thirrja n interpelanc dhe thirrja pr pyetjezbatohet mbi krkesa dhe mbi rregulla t ndryshme.Thirrja pr pyetje n baz t nenit 82, ndjek njprocedur t caktuar, e cila dshmon se kush thirret,si ti bhen pyetjet, ku paraqiten ata q do t merrenn pyetje. Sipas ktij ligji duhet t paraqiten tek ju,te Kryesia, pastaj prcaktohet kur dhe si mund tvihet pr tju prgjigjur pyetjeve. Ndrsa thirrja printerpelanc, bhet n baz t dispozits tjetr,neni 89.

Tomor Malasi Zoti Abdiu po e kaloni kufirin.Ne kto gjra i kemi diskutuar. Secili ka rregullorendhe i di. (I ndrhyjn njri tjetrit). Mos na shpjegonirregulloren. Se do tjua pres fjaln n qoft sevazhdoni...

Fehmi Abdiu Pr procedur smund t maprisni dot fjaln...

Prandaj, ju lutem, q t mos bjm gabime tksaj natyre... (I ndrpresin fjaln njri-tjetrit)

Tomor Malasi Pritjani! Stakojeni! Vazhdojmme procedurn!

Si Kryesi e kemi par dhe n komision e kemidiskutuar. Ministri i Drejtsis dhe Prokurori iPrgjithshm thirren n interpelanc. (Ndrhyrje ngasalla)

Ju lutem,nuk keni t drejt fare... (Vazhdojndiskutimet). Vrejtjet zoti Abdiu ti kishe br atdit, jo tani. Ather vazhdojm me procedurn. Jonuk kemi diskutim (Ndrhyrje).

S pari do t referoj ministri i Drejtsis(Vazhdojn fjalt). Nuk ta jap fjaln. Procedurn ekemi zgjedhur. Jua parashtrova para disa ditsh dhe

Viti 1992

1394

Legjislatura e 13-t

ram dakord, dhe n baz t rregullores Prokurori iPrgjithshm mund t vij t interpelohet nParlament. I bhen edhe pyetje, edhe interpelohet,i bhet edhe mocion. N qoft se nuk e dini ktpun, jua them un. Jam i detyruar tjua them(Ndrhyrje nga salla). Por dhe un po t them qnuk e ke drejt. N qoft se ssht kshtu, shkogjeje, lexoje mir rregulloren... (Ndrhyrje). Ta lexoniju dhe jo un... Ather fillojm, t ftojm ministrin.Me procedurn nuk vazhdojm m...

Namik Dokle -Zoti Kryetar i seancs. Nuk kapse ky problem t merret me t prplasur, me tnxehur, as nga ju, as nga zoti Abdiu dhe as nga zoti...(Bjn debat me njri-tjetrin).

Tomor Malasi Zoti Dokle, ju lutem mos mbni vrejtje, sepse procedurn e vendosm ktu...tani na dilni.

Namik Dokle Pra nuk sht ajo q thot zotiFadil epele, se nuk duam q t dal prgjegjsia,t dal q ke me t, deri n vrim t gjilprs. Porq t dal prgjegjsia duhet sqaruar far kemi,seanc pyetjesh apo seanc interpelance.

Tomor Malasi Interpelanc.Namik Dokle N qoft se sht seanc

interpelance, ather po ju them se nuk delprgjegjsia, sepse ne nuk kemi t drejt tudrejtojm pyetje atyre q do t dalin atje...

Tomor Malasi Mund t bjm edhe pyetje...Namik Dokle Jo se ather shkelim

rregulloren...Tomor Malasi Nuk e shkelim rregulloren.

Mund t bjm edhe pyetje...Namik Dokle Pra ne duam me t vrtet q

t dal prgjegjsia, dhe un jam q t dalprgjegjsia, kjo duhej t ishte nj seanc pyetjeshq tu drejtonin dhjetra pyetje t tr atyre q dot dilnin aty...

Tomor Malasi Do tju bjm pyetje... t biendakord dhe i bjm pyetjet...

Namik Dokle Po n qoft se shtinterpelanc un skam t drejt ta shkel rregulloren.

Tomor Malasi E bjm edhe pyetje, edheinterpelanc. Njsoj. Nj hap m tej se interpelanca.

Namik Dokle Po smund t bhen t dyja...Tomor Malasi Bhen t dyja, nuk ka ndonj

problem...Namik Dokle Un madje do t krkoja

ndoshta ndonj konsultim me ju, si t Kryesis...Tomor Malasi Un nuk shoh ndonj shkelje.Namik Dokle Mir, n qoft se nuk shikoni

shkelje t vazhdojm...

Tomor Malasi Megjithat... pr shtjen epyetjeve, pastaj diskutojm, biem dakord...

Namik Dokle Ne kemi dshir tju bjmshum pyetje. Por kjo sht antiinterpelanc...

(Vazhdojn ti ndrpresin fjaln njri-tjetrit).Tomor Malasi E vendosim ktu, tu bjm

pyetje apo mos tu bjm. E vendosim bashkrisht.Por nuk ka dyshim q pyetje mund tu bjm. derisainterpelanca sht nj shkall m e lart se pyetjet,nuk e prjashton brjen e pyetjeve. Ministrave edhene u kemi br pyetje, edhe do tu bjm. Sa herq bhet interpelanc do tu bjm. Nuk ka kuptimmos bhen pyetje. Kshtu pak a shum edhebashkohen t dyja, pyetje me interpelanc. Atherftojm ministrin e Drejtsis, zoti Kudret ela t nareferoj n lidhje me problemet e parashtruara ninterpelimin e br nga zoti Minga.

Kudret ela (ministr i Drejtsis) Do tthosha q t flassh nga kjo faltore e lart e pushtetitlegjislativ, para s gjithash sht nj nder dhe njkrenari e veant, por para se t jet nj nder dhenj krenari e veant, sht mbi t gjitha njprgjegjsi, nj barr e rnd pr saktsin,cilsin, transparencn e atyre q do t thuhen.Me thn t drejtn duke ardhur pr ktinterpelanc sipas njoftimit tabula rasa q ishte, ishan dyluftim me veten: pr far do t relatoj nKuvend? Megjithat, duke qen se vuaj ngadeformacioni pedagogjik, edhe sot ai m prin. Tezne provimit, tezn e interpelancs e mora tani. Prado t flas pr sistemin e organeve t drejtsis. Undo t mundohem, brenda kompetencs simeadministrative dhe shkalls s njohjes, pr aq salejon prgatitja e astit, t jap sqarimet e duhura poqe se do t duhen t dhna t tjera t detajuara, thollsishme, sigurisht do t m lihet koh nj hertjetr q un t raportoj me hollsi.

Megjithat un do t flas pr aq ka u interesont gjithve. T flassh pr reformn... (Ndrhyrje ngasalla). Urdhroni (Vazhdojn ndrhyrjet)...

Azem Hajdari Nj minut, nj ndrhyrje.Tomor Malasi Urdhroni, zoti Azem! Po pra

fol...Azem Hajdari Ju dgjuat, ishte njoftim tabula

rasa, mora tani tezn e provimit. Ju lutem shum,ata q krkohen t paraqiten pr interpelanc tmsojn pr far e krkojn. Ne krkojm tnjohim reformn e organeve t drejtsis, dhe po tjet ministri i Drejtsis s Shqipris, nuk mundt fyhemi as ne si Parlament dhe as ministri nkt rast. Un krkoj q ministri t dal nga

1395


interpelanca, t shkoj t prgatitet dhe t vij traportoj me prgjegjsi pr ato, dhe jo t bj ktopun t pastudiuara, dhe atij deputeti q kryenveprimtari t till ti trheqim vrejtjen. sht njParlament, nj popull q po na dgjon dhe nekryejm nj gj kshtu, dhe intelektual si kta qdgjojn tabula rasa njoftimet. Thon jan kta!Jemi prfaqsues t popullit prandaj un krkoj qti trheqim vrejtje ktij njeriu q nuk ka krkuarme saktsi dhe nuk ka br nj njoftim t sakt,pr t drejtn e tij pr interpelim ndaj ministrit. Dheministri t kishte sot nj prgjegjsi m t madhepr reformn n ministrin e Drejtsis dhe n tgjitha organet e drejtsis.

Tomor Malasi Zoti ministr, nuk keni marrnjoftim ju pr kt interpelanc?

Kudret ela Po, pr interpelancn.Tomor Malasi Po keni krkuar sqarime pr

interpelancn?Kudret ela Po kam krkuar.Tomor Malasi Kujt ia keni krkuar kto

sqarime?Kudret ela I thash edhe Presidentit, edhe

juve ju thash.Tomor Malasi Kujt neve? Nuk e di kujt i jeni

drejtuar juve pr interpelancn?Kudret ela Edhe me ju jemi takuar

rastsisht, megjithat nuk u prmend rendi i dits...(I presin fjaln njri-tjetrit)Megjithat kjo nuk prbn pr mendimin tim

penges...Tomor Malasi Sfera e aktivitetit tuaj sht aq

e gjer, aq e larmishme sa... Po pse thoni tabularasa, ather?

Kudret ela Se ishte vetm interpelanc.Tomor Malasi Po interpelanc...Kudret ela Po ka disa sfera t caktuara

interpelanca. Drejtsia sht kaq e gjer sa...Tomor Malasi Po ne t gjitha sferat nuk i

krkojm, ne nuk hyjm n detaje. Parlamenti nukmund t hyj n detaje se nuk sht i specializuarti kuptoj n ato detaje. Prandaj sht detyra juajt referoni pr aktivitetin. Ne kemi dgjuar disaministra ktu, q kan referuar pr aktivitetin e tyre,kan informuar Parlamentin dhe u jan prgjigjuredhe pyetjeve. Megjithat ju referoni, ather ne dot detyrohemi t bjm disa pyetje pr t krkuarm sakt prgjigje mbi ato ka na duhet.

Mendohuni, tju japim koh t mendoheni.Kudret ela Dakord... (Ndrhyrje nga salla).Petrika Minga Zoti Kryetar, m falni dua t

bj nj sqarim.Krkesn time pr interpelanc, br para disa

ditsh, t ciln ia drejtova Kryesis pr problemetq trajtoheshin. Jua drgova juve me shkrim, tfirmosur, ia drejtova Kryesis s Kuvendit Popullor,dhe ju m that se, n baz t rregullores dhe tnenit 89, kam t drejt t krkoni interpelanc, ecila caktohet brenda 2 javve. Prgjigja u dha tpremten, m falni, t enjten, q interpelanca tzhvillohet t hnn, n orn 17:00 dhe besoj se deriktu jemi n rregull. Un nuk mora asnj shqetsimnga zoti ministr, pr far problemi do t ngrihej,si, qysh, tek, duke nnkuptuar se ai ishte plotsishti qart n lidhje me t.

Ju falemnderit!Kudret ela Mir, ather un do ta filloja

fjaln time lidhur me reformn n drejtsi ose mmir do ta titulloja Drejtsia dhe reforma, dukedashur t insistoj, t sqaroj se reforma n drejtsisht nj front tepr i gjer, q nnkupton disakomponent t rndsishm t puns vetreformuese. Sepse jeta, veanrisht tani, n kushtete ndrrimit t sistemit politik-ekonomik, nnkuptondhe ndrrimin e t gjith sistemit t drejtsis,formimit t koncepteve t reja, t drejta,bashkkohore, botrore edhe n lmin e drejtsis.Dhe kjo reform duhet par n disa aspekte:

S pari, n aspektin e ndrtimit strukturor torganeve t drejtsis.

S dyti, n aspektin kodifikues legjislativ i cilisht nj drejtim i rndsishm i puns s ksajministrie dhe gjith organeve t tjera vartse tministris son.

Nj komponent tjetr i rndsishm janproblemet e tjera q lidhen me ndihmn dhemetodologjin e kualifikimit t personelitadministrativ t gjykatave, noterive, hipotekave,avokative, dhe po n kt sfond edhe rinovimi,retushimi i marrdhnieve juridike me botn ejashtme. Pa dyshim sht nj detyr e vshtir kjodhe reforma, thash, fillon q nga struktura, q ngaprmirsimi i mekanizmave, i hallkave, q ngaprcaktimi dhe konceptimi i pozicioneve t tyre tdrejta, i raporteve dhe i kufijve midis tyre, sepsevet pozicionimi i tyre i drejt, konceptimi i tyre idrejt dhe kompetencat e drejta midis tyre,prcaktojn n fund t fundit, n nj mas trndsishme, edhe vet prmbajtjen e dhnies sdrejtsis.

Nisur nga kjo, nga Ministria e Drejtsis shtbr nj reform jo e vogl, jo e cekt, sikurse mbase

Viti 1992

1396

Legjislatura e 13-t

u theksua ktu. N Ministrin e Drejtsis nga 6drejtori q ishin u reduktuan n 4 drejtori efektive,dhe t gjasht drejtort e drejtorive prkatse qishin m par t jan shkarkuar nga detyra dhe janzvendsuar me 4 drejtor t rinj. Po kshtu janlarguar nga kjo ministri, ndonse ministri modeste,tepr modeste, jan larguar 16 punonjs, nga 30-tq jan punonjs t kualifikuar, duke prjashtuarktu prapavijn, shofert dhe personelin tekniko-administrativ. Pra gati m shum se gjysma epersonelit t ministris kan lvizur nga ministria,duke nnkuptuar ktu edhe drejtort e drejtorive.N qoft se do ta shohim problemin m gjer, nshkall republike do t thosha se nga gjith sistemii hallkave tona gjyqsore, nga 166 gjyqtar rretheshdhe zonash, pra t t gjitha shkallve gjyqsore tvendit ton, jan lvizur 72 pr qind t mass styre. Po kshtu nga kryetart apo gjyqtart ekzistueskan lvizur nga detyra e kryetarit ose gjyqtarit rreth32 pr qind, ndrsa jan liruar fare nga detyra 22pr qind t mass s tyre. Nuk dua t shprehemktu me shifra konkrete, por vet kto prqindjeshprehin masn e tronditjes, masn e ktij trmetit fuqishm q ka rn edhe n fushn e riprtritjess kuadrit dhe t vet strukturave prbrse torganeve t drejtsis s vendit ton. Pra kyishte nj komponent i rndsishm i strukturs sreformimit t organit.

Sigurisht reforma n drejtsi nnkupton edhereformimin e personelit, largimin e atij q sht ipaaft, i paprgjegjshm, i padenj, q ka mendsit kundrta me zhvillimet tona demokratike dhesjelljen n ministri, n rastin ton konkret, t atyrespecialistve t aft, me horizont, me kulturdemokratike, me disiplin demokratike. Dhe ktpo e bjm me kujdes t madh. Pr przgjedhjen ekuadrit q po vjen n ministri, po tregohet kujdes iveant. Deri tani kemi marr vetm 5 specialistnga 16 q jan larguar gjithsej. Pra nuk po ngutemi.M mir nj ngadalsi e pjekur, sesa nj ngutjejocilsore n plotsimin me kuadr t Ministris sDrejtsis. Kshtu kemi gjykuar.

Pr sa i prket fushs s legjislacionit. Sigurishtdrejtimi kryesor i ministris son aktualisht dhe nt ardhmen sht prmirsimi legjislativ ose msakt hartimi i legjislacionit t ri demokratik, botror,bashkkohor n standardet e tij m t larta evropianedhe botrore. N mnyr figurative do t thosha, seduke u nisur nga ky kndvshtrim, nga kjo rndsi,nga kjo pesh specifike q z kjo detyr, shummir mund ta quaja Ministrin e Drejtsis,

veanrisht n kt periudh, si ministri e ligjeve,ministri e legjislacionit, pr shkak se ajo i ka vnpara vetes s saj tani detyra t rndsishme nhartimin e kodeve m t rndsishme, m themelore,mbi t cilat mbshtetet gjith veprimtaria gjyqsoree vendit ton. Si pr shembull, Kodi Civil, Kodi Penal,Kodi i Procedurs Penale, Kodi i Procedurs Civile,por do t shtoja ktu edhe disa kode t tjera qjan bashkudhtar si me ministrit e tjera, bie fjalaKodi Tregtar, i cili sht n bashkautorsi meMinistrin e Tregtis, s bashku me oponencnjuridike t ministris son, ose Kodi i Puns, qsht pjes e detyrs themelore t Ministris sPuns, por pa prjashtuar dhe oponencn dhendihmn e kualifikuar t ministris son dhe shume shum kode t tjera q do t jen n vijim t ktijprocesi t rndsishm legjislativ. Por sidoqoft etheksoj q prparsit kryesore n hartimin elegjislacionit jan pikrisht n hartimin e ktyrekodeve t rinj, t cilt prcaktojn pozicionet dhedetyrat, funksionet e reja t gjyqtarve, tprokurorve dhe t avokatve t vendit ton.

Ve ktij drejtimi legjislativ i cili ka t bj mekt bllok kryesor t hartimit t kodeve t reja, njdrejtim tjetr n fushn e legjislacionit shtprgatitja pran ksaj ministrie t nj oponence tkualifikuar, e cila do ti bnte ball t gjithprojektligjeve, n qoft se do t shprehesha kshtun mnyr figurative, dekreteve dhe t aktevenormative n prgjithsi, t ministrive t tjera, tcilat para se t shkojn n Qeveri ose n Parlament,t kalojn npr filtrin e Ministris s Drejtsis.Ne po mundohemi dhe kshtu do t veprojm, deritani kemi arritur t krijojm nj brthamspecialistsh t aft, me horizont, me kultur, meprvoj, madje kemi larguar edhe ndonj q ishte iri dhe skishte prvojn e duhur, pr ti atashuarpran drejtoris s kualifikimit. Kta specialistduhet t jen n gjendje t ballafaqohen dhe t bjnrecensn, oponencn e akteve normative qprgatisin gjith ministrit e tjera para sesa ktoakte ti drgohen Qeveris apo Parlamentit.

Pra ky ishte nj komponent i dyt i rndsishmi cili sht vn n eficienc t madhe veanrishtsot n ministrin ton. Kemi emruar koht e funditedhe drejtorin e ksaj drejtorie t rndsishme, dot thosha m t rndsishmen e ministris son, icili ka planifikuar, ka programuar sipas nj grafikut caktuar gjith punn, n mnyr t detajuar, dhemendojm se nga fundi i muajit dhjetor ne do tkemi n dor projektet e kodeve m t rndsishme,

1397


projektin e Kodit Penal, projektin e Kodit Civil,projektin e Kodit t Procedurs Penale dhe projektine Kodit t Procedurs Civile. Pra kshtu ne vendosimmbi baza t reja teknike, ligjore, organizative, juridike,sociale, t gjith sistemin legjislativ gjyqsor, mean t s cilit do t veproj dhe funksionoj aparatiyn gjyqsor n vendin ton.

Nj aspekt tjetr i rndsishm i rinovimit, iristrukturimit, i reforms, sepse vet reformasigurisht nuk mbaron me kt periudh, gjith jetasht reform dhe vet reforma sht jet; padyshim, pra nj aspekt tjetr sht edhe tendenca,prpjekja q kjo ministri bn, me ato mundsimodeste q ka, t kemi parasysh q sht njministri me nj baz materialo-teknike shumsimbolike. Nj ministri q nuk kishte fillimisht asnjfotokopjues, asnj faks dhe sot vuan efektivisht edhepr letrn e shkrimit, vuan edhe pr shum e shumpajisje t tjera, t mos flas pastaj pr automjetet qsht nj mangsi dhe munges serioze pr tgjitha organet e drejtsis por (thuaj) me ktomundsi q ka ne jemi munduar t bjm atkualifikim q varet kryesisht nga ne, q t kemi pranj ngritje m t lart drejt dijeve dhe formimitprofesional t juristve tan.

Kemi organizuar nj seminar t rndsishmn shkall kombtare me gjyqtart dhe prokurorte vendit, veanrisht me kryetart e gjykatave trretheve, t zonave, me prokurort e rretheve, tzonave, ku kemi zbrthyer, interpretuar, komentuar,analizuar dhe sqaruar ligjin e ri mbi organizimin edrejtsis, i cili u miratua koht e fundit n vendinton. Gjithashtu ne kemi organizuar konferenca mbiveprimtarin kualifikuese, seminare t organizuara,sidomos n bashkpunim me organizmandrkombtare.

Ktu nj rol t rndsishm luan Kshilli iEvrops, i cili me specialistt e vet ka organizuarkonferenca t rndsishme mbi tema t tilla, sisht pr shembull: pavarsia e gjyqtarve, funksionii gjyqtarit, kompetenca e tyre, problemet elegjislacionit penal. Do t doja t thosha se deritani jan br disa takime t tilla ndrkombtare,n bashkpunim edhe me Gjykatn e Kasacionit,jan vlersuar mjaft mir nga opinioni yn juridikdhe ai botror.

Po kshtu kemi n plan q gjat periudhs smbetur t vitit, deri n fund t dhjetorit, t organizojnedhe 6 seminare t tilla me Kshillin e Evrops,dhe me organizma, institucione t tjerandrkombtare juridike e shkencore, pr t rritur n

nj shkall m t lart kualifikimin e juristve tan.Sigurisht t gjitha kto synime, objektiva jan

t rndsishme, por aq sa t rndsishme dhedelikate jan aq edhe t vshtira pr tu realizuar.Si thash pak m par q ka mungesa serioze,sepse t jemi realist drejtsia tani sht nvshtirsi tepr t mdha, sht br pak anemike,vuan nga anemia e kuadrit, nuk sht plotsuartrsisht me kuadrin q i duhet, nevojitet. Gjithashtuka nj anemi n kuptimin profesional, sepse methn t drejtn, kryesisht ky brez juristsh shtprgatitur mbi bazn e shkolls lindore. Ka nj anemipr sa i prket asistencs teknike, n kuptimin qgjithka mungon n organet e drejtsis, aq sa edhehetuesia. Gjykata e Tirans q sht laboratori idrejtsis shqiptare, nuk ka nj automjet pr t vajturn vendin e ngjarjes, ka edhe nj lloj krizeshpirtrore-psikologjike, sa koh q hetuesi, gjyqtari,ende nuk sht i sigurt, ende nuk sht i garantuarkur shkon n vendin e ngjarjes nga presionet,shantazhet, dhunimet q mund ti bhen ngakeqbrsit. Pra nisur nga kto kushte duhet tgjykojm dhe t vlersojm drejtsin, nga kykompleks vshtirsish, pa dashur aspak tjustifikohej aq sa duhet t bj drejtsia, sigurishtq drejtsia duhet t bj edhe m shum, por duat them se vshtirsit jan t tilla,objektive, seriozedhe do t shtoja dhe nj vshtirsi tjetr q nukndikon pak n punn cilsore t gjyqtarit, tprokurorit, si sht stimulimi jo i duhur i tij. Gjyqtaridhe prokurori n vendin ton merr shum pak, ngapikpamja materiale, kur n vende t tjera t bots,punonjsit e drejtsis trajtohen nga pikpamjamateriale n nivelin e tyre m t lart. Sigurisht nuksht trajtimi material ai q zgjidh gjithka, nuksht trajtimi material ai q shpton punonjsit edrejtsis n mnyr absolute nga korrupsioni, porthem se stimulimi material vendos dinjitetin e tij nshkalln e duhur, n vendin e duhur, dhe e lidh mshum kt punonjs drejtsie me objektivat, medetyrat, q atij i dalin jo vetm n fushn e hartimitt ligjit, por edhe t zbatimit rigoroz t tij. T hartoshligjin sht njra an, mbasi sht nj proces ivshtir dhe delikat, por ta zbatosh at si duhetsht pr mendimin tim aspekti, ana, problemi mi vshtir n jet. Un ktu dgjova sigurisht edhevrejtjet q u bn veanrisht nga zoti Minga, prorganet e drejtsis, n drejtim kryesisht t organitt prokuroris, t organit t hetimit, vrejtje prproblemet e gjykimeve t bllokmenve, t gjyqit tShkodrs etj. Un thash q do t prgjigjem, dhe

Viti 1992

1398

Legjislatura e 13-t

mund t prgjigjem po t ket pyetje, vetm pr atoprobleme q lidhen vetm me kompetencn timeadministrative. Duhet t kini parasysh q Ministriae Drejtsis sht vetm nj institucion administrativ,sht nj aparat q vetm drejton nga pikpamjaadministrative, organizon dhe drejton punnadministrative, nuk heton dhe nuk gjykon, megjithatopinioni im i prgjithshm sht ky q rasti ibllokmenve, gjyqi i tyre dhe gjyqi i Shkodrs janraste t veanta jo vetm n historin shqiptare,por jan raste, ngjarje t tilla t veanta edhe nshkall botrore. Pr analogji ne mund t prmendimedhe t tjera, edhe pran nesh, kshtu q atomeritojn dhe nj vmendje t veant, dhe nj hetimt veant dhe nj provim t veant, mbase edhenj koh t veant nga pikpamja kohore. Nuk kapse t shqetsohemi kaq shum, un madje kambiseduar edhe me organizma ndrkombtare, dheata m kan dhn plotsisht t drejt pr ecurine procesit deri tani, qoft hetimor, qoft gjyqsor,qoft t bllokmenve, qoft t Shkodrs.

Kjo sdo t thot q hetimet t ngadalsohen,t frenohen, prkundrazi t stimulohen, por tprovohen me prova objektive t drejta, tmbshtetura, serioze, sepse gjithka sht ejustifikuar, edhe opinioni botror ne na kupton dukeqen se ndodhemi para rasteve tepr t veanta nhistorin botrore, q edhe bota i ka prjetuar dhe ika justifikuar n kto vonesa t proceseve t tjerahetimore dhe gjyqsore.

Un kto dy, tre drejtime kisha parasysh. Nqoft se ka ndonj pyetje, ndonj gj t paqart, turdhroni, t bni pyetje, far t mendoni, si tmendoni dhe un brenda asaj kompetence, shkallenjohje q kam sot, me kt prgatitje paraprake qkam do t mundohem tu prgjigjem.

Tomor Malasi Ather, zoti ministr, ju mundt uleni! T referoj dhe Prokurori i Prgjithshm,pastaj do vendosim n do bjm apo jo pyetje siParlament. Ather i lutemi Prokurorit tPrgjithshm!

Prokurori i Prgjithshm T nderuar zotrinjdeputet, e nderuara Kryesi,

Nisur nga fakti i kohs relativisht t shkurtr prej4-muajsh n detyrn e Prokurorit t Prgjithshm ingarkuar nga ky Kuvend Popullor dhe duke marrparasysh kompleksitetin e madh t problemeve qqndrojn aktualisht prpara Prokuroris, ktinterpelanc e kam pritur me interesim dhe meshpres se ajo do t shrbej pr forcimin dhekonsolidimin e drejtsis. T gjith jemi t

vetdijshm se qndrimi ndaj pushtetit gjyqsor sipushtet i pavarur, krahas atij legjislativ e ekzekutivka t bj me fatin e demokracis, me mbrojtjenapo shkeljen e t drejtave dhe lirive t shtetasve,me ecjen ton drejt vendosjes s shtetit juridik apome hapjen e rrugs drejt diktaturs apo anarkis.

Nuk ka dhe nuk mund t ket demokraci pa njdrejtsi t fort n mbrojtje t saj dhe t drejtave tlirive t shtetasve. Nuk kam ndrmend t bj teoriktu, por prderisa jetojm n nj situat tepr tvshtir e t ndrlikuar, ku lufta kundr kriminalitetitka rndsi t veant, pr t siguruar rendin dheqetsin e popullit, dhe prderisa ka disa persona,q e sulmojn pa baza prokurorin dhe hetuesin equaj t domosdoshme dhe pr detyr t raportojmbi gjendjen dhe t paraqes probleme t mdha qkrkojn zgjidhje, pr t cilat krkohet ndihma ektij Kuvendi, probleme lidhur me reformn ndrejtsi dhe riorganizimin e Prokuroris dheHetuesis.

Si e thash kam filluar punn n kt detyrm 10 maj 1992, kurse riorganizimi i Hetuesis dhevendimi pr tu bashkuar me Prokurorin u dekretuam 7 korrik 1992, si rrjedhoj edhe prgjegjsia imepr organin q drejtoj prkon me periudhn qprmenda. Reforma n Prokurori dhe n tr organete drejtsis filloi t zbatohej pas dats 10 maj, mekrijimin dhe funksionimin e Kshillit t Lart tDrejtsis si organi kompetent i ngarkuar me ligjpr emrimet, transferimet dhe lvizjet e kuadrit nfushn e drejtsis. Megjithat, gjat ksaj kohe tshkurtr n organin e Prokuroris jan larguar,transferuar dhe emruar gjithsej 101 kuadrospecialist, pra gati nj e treta e t gjith punonjsven kt organ, si dhe gjysma e kuadrove n organine hetimit.

Konkretisht jan larguar 34 kuadro tprokuroris. Jan transferuar 44 kuadro po tprokuroris dhe jan emruar 23 kuadro specialistt rinj. Zbatimi i reforms sht n vazhdim e sipr,por ajo ndeshet me disa vshtirsi objektive, q kant bjn me mungesn e specialistve t aft, memos dshirn e disa juristve pr t punuar nhetuesi, n nj sektor tepr t vshtir, nn presionine vazhdueshm e t gjithanshm dhe n kushtet evshtira materialo-teknike si dhe ekzistenca e njoponence t fort, si sht instituti dhe trsia eavokatve t cilt sot jan ndr specialistt m tmir.

Reforma, prve pengesave t msiprme, aton kuadrin e mungess s specialistve, ka

1399


vshtirsi edhe n kuadrin e zbatimit dhe tplotsimit t legjislacionit. T mos harrojm se sotne punojm dhe operojm pa nj Kod t ProcedursPenale. Si e prmenda edhe m lart, m 7 korrik,me ligjin pr organizimin e drejtsis, u vendos edheorganizimi i hetuesis pran Prokuroris dheMinistris s Rendit Publik, e quajtura PoliciaHetimore. Moszbatimi n praktik i ktij ligji ka sjellanomali n punn ton, t cilat sipas mendimit timqndrojn dhe konsistojn n 2 drejtime.

S pari, kam mendimin q ky organizim nukgjen mbshtetjen e duhur nga Ministria e RenditPublik, sepse Policia Hetimore do t jet prgjegjsee drejtprdrejt pr denoncimet q merr dhe ndjekjenderi n fund t tyre, si dhe pr shtjet e drguaran gjyq. N kt mnyr organet e rendit nuk do tmundin tu shkarkojn m prgjegjsin organevet Prokuroris, n t ardhmen, por prkundrazi dot rrisin m tej shkalln e prgjegjsis pr vepratpr t cilat ajo njofton, denoncon n organet eProkuroris.

S dyti, mendoj se ka edhe forca t tjera tinteresuara pr mos riorganizimin e Hetuesis, dukee ln zvarr shtjen dhe duke krijuar problemeorganizative e duke ln terren q organet eProkuroris t vihen nn presionin e kritikave tvazhdueshme. Kt mendim e mbshtes pr faktinse deri n ditt e fundit, Hetuesia e Prgjithshmevazhdon t njihet si organ m vete, nprmjetshkresave t drguara q nga Presidenca, Kryesiae Parlamentit e Qeveria. Ve asaj, megjithse i shtkrkuar Qeveris me shkresa t ndryshme, tmiratoj organikat e reja, fondet dhe nomenklaturate duhura, Hetuesia vazhdon si m par me organikdhe me vul m vete.

Dua t paraqis disa t dhna statistikore mbivllimin e puns dhe shtjet m kryesore qshqetsojn sot opinionin.

N parantez, dua t sqaroj dhe siguroj meprgjegjsin time personale zoti Minga se jo tgjitha statistikat q paraqiten ktu jan t sakta.Gjat ktij 6-mujori ka filluar ndjekja penale pr 7000shtje, me 2900 persona t pandehur, nga t cilt900 ndodhen n gjendje arresti. Nga numri iprgjithshm kan prfunduar 5334 shtje dhe jandrguar n gjyq 2053 shtje, t tjerat jan pezulluarpr munges provash, munges t elementve tfigurs s veprs penale dhe pr mos gjetjen eautorve, t cilt shpesh largohen jasht shtetit,praktik sot q po haset shpesh n vendin ton.Duam t vm n dukje se n totalin, pjesa

drrmuese e ktyre shtjeve kan t bjn mekrime t rnda, si vrasje, marrdhnie seksuale medhun, grabitje, vjedhje t pasuris shtetrore,vjedhje t pasuris private etj. Hetimi i ktyrekrimeve krkon kualifikim t lart dhe nj koh tgjat n dispozicion.

Disa nga shtjet pr t cilat sht vn nlvizje organi i Prokuroris jan ato vepra penale,mbi baz denoncimesh t bra nga institucioneshtetrore, organika shoqrore si dhe shtetas, veprapenale q ndodhin mbi baz ngjarjesh, vepra penaleq zbulohen gjat hetimit t nj vepre penale tjetr.Mendoj se kto jan t rndsishme pr t sqaruarproblemin e denoncimeve t bra nga Komisioni iKontrollit t Shtetit, pr t cilat ka pasur dheobjeksione. Sipas statistikave rezulton se numri idenoncimeve t bra nga ky komision pr periudhnjanar-gusht sht 42, pra jan br 42 denoncimenga kto sht filluar shtje penale pr 38denoncime, sht vendosur refuzimi si i pabazuarn ligj dhe n prova vetm pr nj shtje. shtkthyer pr plotsim materialesh pr nj shtje dhesht vendosur pushimi pr nj shtje. Pr 38denoncimet pr t cilat ka filluar ndjekja penale janmarr si t pandehur 33 persona, aktualisht nhetuesi ndodhen 35 shtje, kurse gjykatsit i jandrguar 4 shtje, 2 nga t cilat kan prfunduar.

Prve krimeve t tjera t rnda, n qendr tpuns s Prokuroris ka qen hetimi i krimit tmarrdhnieve seksuale me dhun. Sipasstatistikave rezulton se jan denoncuar 136 raste,nga t cilat pr 129 raste ka filluar ndjekja penale,kurse pr 7 prej tyre sht vendosur refuzimi. Numrii prgjithshm i t pandehurve sht 142, nga tcilt gjenden n gjendje arresti 89. I jan drguargjykats pr t gjykuar 43 shtje, ndrsa 42 jann hetim, 18 shtje jan pezulluar, kurse 20 shtjejan pushuar, mbasi t dmtuarat kan hequr dornga ankimi.

Kto ishin t dhnat statistikore q un mendovati parashtroj, duke gjykuar t drejt q t mos hyjn shtje konkrete, pr t ruajtur pavarsin dheobjektivitetin e tyre. Ktu kam parasysh sidomosshtjet pr t cilat shqetsohet opinioni, si ajo ebllokmenve, shtja e Shkodrs, shtja eSazanit, shtja e adoptimeve, shtja e Polianit,shtja e Fush-Arrsit etj.

Opinioni publik do t njihet Me konkluzionetprfundimtare t ktyre shtjeve me drgimin e tyren gjyq, ose nprmjet vendimeve prfundimtare torganit t hetimit. Si rezulton nga t dhnat e

Viti 1992

1400

Legjislatura e 13-t

Hetuesis dhe t Prokuroris, prej tyre shtprballuar nj volum i madh pune, i cili krkonvlersim objektiv dhe mbshtetje. Me vlersimin kamparasysh n radh t par t lihen t qet punonjsite ktyre organeve n punn e tyre t vshtir, thiqet dor nga presioni dhe ndrhyrjet dhe t mosidentifikohet organi me individ t veant, tkorruptuar, t cilt pa hezitim kto koht e fundit ijan dhn drejtsis, q jan t pranishm edhen sektor t tjer, fakt ky i pamohueshm. Membshtetje duhet kuptuar mbshtetja morale, krijimii kushteve minimale t domosdoshme t puns,duke filluar nga letrat, makinat e shkrimit, pagat,automjetet etj.

Dinamika, struktura dhe forma t tjera tkriminalitetit sot, edhe n t ardhmen, diktojnnevojn e domosdoshme q t merren masaurgjente pr plotsimin e kuadrit t Prokuroris,rikualifikimin dhe specializimin e tyre n nivelinbashkkohor.

Dshiroj t bj t ditur prpara ktij Parlamenti,Presidentit dhe opinionit ton publik, qndrimin timt prer kundr mendimit regresiv e t paprecedentn asnj shtet demokratik t zhvilluar pr krijimin et ashtuquajturave kurse disamujore pr prgatitjene juristve. Pranimi i ksaj do t thot q t prdhunohetdrejtsia dhe me vetdije t ohet shoqria n anarki...(Indrhyhet nga zoti Tomor Malasi).

Tomor Malasi Zoti Prokuror, ju lutem nuk jukemi thirrur ktu q t gjykoni Parlamentin!

Prokurori i Prgjithshm Kam t drejt tjap mendimet e mia.

Tomor Malasi Ju mendimet tuaja mund tijepni pr ato shtje q u ka krkuar Parlamenti.

Maksim Haxhia (Prokurori i Prgjithshm) Dakord, do t prgjigjem, kam t drejtn tprgjigjem...

Tomor Malasi Kur tju pyesin do t prgjigjeni,zoti Prokuror.

Maksim Haxhia (Prokurori i Prgjithshm) ...ajo q t on n shkeljen e t drejtave dhe lirivet shtetasve. Duke e prfunduar ju (Ndrhyrje)falemnderit q m krijuat mundsin pr t paraqiturpara jush disa nga problemet dhe shqetsimet q idalin organit t cilin un drejtoj. Edhe njher jusiguroj se votbesimit tuaj i kam vn n dispozicionprkushtimin tim, ndershmrin time dhe aftsit emija, pr shtjen e madhe e t shenjt t drejtsis,t ciln do ta mbroj deri n fund me t gjitha forcate mija nga do shkelje dhe nga kushdo qoft.

Ju falemnderit!

Tomor Malasi Mund t uleni!Tani nse jeni dakord tu bjm pyetje ministrit

t Drejtsis dhe Prokurorit t Prgjithshm, kemidhe Kryetarin e Gjykats s Kasacionit, pr shtjet veanta q lidhen ta, dhe mund t na i sqaroj.Jemi dakord q tu bjm pyetje? Ne e kemipraktikuar, e kemi shkelur rregulloren edhe her ttjera, t gjith ministrat i kemi pyetur, nuk shtndonj gj e jashtzakonshme... (Zhurm n sall).Ather ta bjm me votim.

Kush sht dakord q t bjm pyetje?Kush sht dakord?Kundr? Abstenim?Miratohet me shumic votash. Ather, ju lutem

deputetve t paraqesin pyetjet me prkatsi, prministrin e Drejtsis, vemas, po kshtu edhe prProkurorin e Prgjithshm. Sekretaria, tia dorzojministrit dhe Prokurorit dhe pas nj kohe pushimiq, ne aktualisht mund tu japim 1 or koh pr tprgatitur prgjigjet, ather seanca...

(Ndrhyrje nga salla). Urdhroni...Namik Dokle -Un kam dy pyetje pr Kryetarin

e Gjykats, mund ti paraqes n Sekretari?Tomor Malasi Patjetr, po prandaj e kemi

thirrur q ai t mund t na sqaroj pjes t veanta.Seanca hapet n orn 19:00.

* * *

(Seanca rifillon ora 19:00)Tomor Malasi Zotrinjt e interpelancs jan

gati q ti prgjigjen pyetjeve q jan br ngadeputett, prandaj po e fillojm me zotin ministr tDrejtsis duke i dhn mundsi q ti prgjigjetpyetjeve q i jan adresuar.

Zoti ela.Kudret ela Tani, prodhimtaria e pyetjeve

sht mjaft e mbar. Ka pyetje t prmasave ngam t ndryshmet, t peshave nga m t ndryshmet,ka edhe prej tyre q dublojn njra-tjetrn. Do tmundohem tu prgjigjem pyetjeve sipasproblematikave t tyre.

Nj pyetje...Tomor Malasi Afrojeni mikrofonin zoti ministr,

sepse nuk ju dgjon salla!Kudret ela Megjithse un e dgjoj salln

pa mikrofon (Zhurm). Pr pyetjen e br nga GaqoApostoli:

Npr burgje ka plot t burgosur t kohs smonizmit t dnuar pr arsye t ndryshme, vesesipas ligjeve t diktaturs, midis t tjerave edhe pa

1401


avokat mbrojts. A ka ndonj penges, a ka ndonjprogram n organet e drejtsis, pr t rishikuardnimet e tyre sipas ligjeve t demokracis, duke irigjykuar shtjet me avokat mbrojts?

Prgjigje. Patjetr q ka. Kushdo ka t drejt trishikoj krkesat, t parashtroj krkesat nGjykatn e Kasacionit pr drejtsin e shtjes qai pretendon.

Nj pyetje tjetr nga zoti Agron oku: Ju na foltpr reform n organet e drejtsis, por n fakt muam intereson si funksionojn kto organe sot. Sipasjush ku qndron defekti kryesor i ktyre organeve?

Prgjigje. Mua mu duk se iu prgjigja ksaj gjatfjals time. Defekti qndron n nj spektr t gjer:defekt n kuadr, defekt n asistenc teknike, bazmateriale, defekt n kuadrin ligjor, defekt edhe nmendsi, psikologji. T mos mohojm q ka edhenjerz q nuk i prkushtohen drejtsis n masne duhur. Ka edhe njerz q jan t korruptuar dhen kt proces po verifikojm e po spastrojm,ndonse ky nuk sht nj proces i leht, sht njsojsikur t thuash sa njerz jan me gjak t infektuar,sa njerz kan tumor, po skaneri e nxjerr m lehttumorin ose analizat laboratorike i evidentojn mleht kto konkluzione. Te njerzit duhen m shumprova, m shum thellsi pr t konkluduar nsesht apo jo i korruptuar. duhet br q ata tndryshojn punn e tyre? Pikrisht duhet br kjoq ata t ndryshojn punn e tyre.

sht nj pyetje retorike kjo. Nj pyetje e zotitAzem Hajdari: Si mendoni ju zoti ministr, a mundt bhen jurist korrekt ish-instruktort e PPSH-s, q sot jan student q ndjekin Fakultetin eDrejtsis, si deg e dyt?

Prgjigje. Mendimi im personal sht se ktazor se do t bhen jurist korrekt, t politizuar,pr shkak t ngjyress s madhe, pr shkak tindoktrinimit marksist-leninist, enverist, komunist qata kan mbartur n qelizat e tyre, n gjakun e tyre.Sidoqoft shtja e tyre duhet par, duhet rishikuar,ndoshta mbi bazn e prparimit, shkalls sformimit dhe qndrimit t tyre n fakultet them un.

Nj pyetje tjetr e zotit Ahmet Osja: mendimekeni pr gjykatat, hetuesin dhe prokurorin? far ipengon kta t mos funksionojn mir e shpejt ndobi t vendosjes s rendit juridik?

Prgjigje. Sigurisht, i pengojn ato q thamm par q i pengojn dhe i ndihmon, sigurisht aiq nnkuptohet, q i ndihmon, prkushtimi ndajdrejtsis n kto rrethana, n kt kompleksprivacionesh q ka gjithandej drejtsia. Prkushtimi

ndaj demokracis, ndaj drejtsis sociale, ndajbarazis prball ligjit dhe respektimit t tij si autoritetim i lart do t jet motivi m i shenjt, m i fort prti vn kto n lvizje dhe pr t vendosur shtetinligjor.

Nj pyetje tjetr nga zoti Maqo Lakrori: Si itestoni, mbi kritere, punonjsit tuaj, pr t provuarmendsit e tyre pr reformn? A keni vn re formakonformizmi dhe servilizmi politik?

Prgjigje. Do t thosha me sinqeritet dhetransparenc se n ministrin ton kemi mbajtur simetr mats, kriterin e aftsis profesionale. Kemimbajtur ata punonjs q jan t aft, pavarsishtnga prkatsia partiake dhe kemi larguar ata q jant paaft ose q mund t japin m shum n organet tjera t drejtsis, por jo n ministri, pr shkakse aty duhet nj prvoj m e madhe, bie fjala nkualifikim, duhen gjuh t huaja, duhen kritere,kushte t tjera q n fakt kta zotrinj nuk iplotsonin. Prandaj edhe larguam 16 punonjs ttill nga Ministria e Drejtsis. Pra sidoqoft testimika qen dhe mbetet testim profesional, jo politik, joideologjik, t paktn n ministrin ku un drejtoj.

Nj pyetje tjetr, e zotit Petrela: Ata q kanmarr pjes n gjyqet speciale kan t drejt tpunojn n organet e drejtsis?

Prgjigje. Sigurisht kjo sht nj pyetje qnnkupton dhe nj prgjigje adekuate. Nuk mundett jet punonjs i drejtsis ai punonjs i cili shtangazhuar n gjyqe speciale, n krime politike. Aiq ka ushtruar, ka shprdoruar detyrn si hetues,ka ushtruar forcn, dhunn, ai q sht prlyer,korruptuar pr shkak t hetimit apo t gjykimit. Ktanjerz jo vetm q jan t paprshtatshm, tpapranueshm n organet e drejtsis, por edhepr avokatin jan krejtsisht t paprshtatshmdhe t papranueshm. Dhe n fakt kshtu kemivepruar n praktik.

Pyetje e zotit Ibrahim Bai, i t drejtave t njeriut:A mendoni se prbn shkelje, fakti q n ligjin prbanesat, qytetarit nuk i jepet e drejta pr ankim ngjykat?

Prgjigje. Sigurisht. Me sa duket autori i ksajpyetje krkon nj prgjigje personale. Un njmendim sigurisht e kam, por nuk dua t paragjykojParlamentin me prgjigjen time. Prandaj them qsht mir t mos i prgjigjem. Gjykata Kushtetuesei ka dhn zgjidhje ktij problemi, kshtu q...

Nj pyetje pr zoti Prokuror t Prgjithshm dhepr mua njkohsisht: N cens mendoni sezhvillohet dhe prafrohet drejtsia sociale n raport

Viti 1992

1402

Legjislatura e 13-t

me zhvillimin ekonomik dhe social t vendit? Nkt kontekst, ju lutem m shpjegoni si i shihni ligjete miratuara n Parlament, pr kontrollin e banesspr armmbajtje pa leje dhe siprfaqet e teprta tbanimit? Ju lutem na jepni mendimin tuaj personaldhe si dikaster?

Prgjigje. Thash e kam t vshtir n kuptiminpikrisht profesional t jap mendim personal. Nukdua t paragjykoj shtjen, por padyshim mendiminpersonal e kam, qoft pr rastin e par, pr kontrolline baness, qoft pr rastin e dyt, pr armmbajtjepa leje dhe pr siprfaqet e teprta t banimit. Prproblemin e baness Gjykata Kushtetuese e dhazgjidhjen, po kshtu sht drejt rrugs s zgjidhjesedhe problemi i armmbajtjes, kshtu q s shpejtido t merrni edhe prgjigjen zyrtare. Prandaj mosm detyroni q un t kushtzoj, t ndikoj meprgjigjen time personale pr kt problem.

Pyetje, zoti Ali Spahia: Ku kan shkuar 72 prqind e atyre q kan lvizur nga gjykatat?

Prgjigje. Ata kan shkuar n gjykatat e tjera,n prokurori t tjera, n hetuesi t tjera, ndrsa njprqindje e tyre 22 pr qind jan shkarkuar trsisht,jan larguar trsisht nga organet e drejtsis, 32pr qind jan degraduar, kan rn nga pikpamjae hierarkis gjyqsore, n nivele m t ulta.

Po kshtu, vazhdon zoti Ali Spahia me nj pyetjet dyt: Si e shpjegoni faktin q pr shembull nrrethin e Shkodrs, n periudhn 4-mujore nga 1maj 1992 deri m 31 gusht 1992, nga 279 krime tndodhura, t zbuluara 223 ose 80 pr qind jangjykuar 59 raste dhe dnuar vetm 4 raste?

Prgjigje. Sigurisht, kshtu si parashtrohetproblemi, si paraqitet shtja, duket nj situattepr e rnd dhe patjetr q duhet prmirsuar kjogjendje. Para disa javsh ne drguam nj ekip edhen Shkodr, krahas rretheve t tjera; po kshtu edhesot kemi drguar nj ekip nga ministria pikrisht nShkodr pr kto procese gjyqsore. Ato do t vinduke sjell edhe analizn, edhe shkaqet e ksajzvarritjeje, e ksaj ndrthurjeje n gjykimet eshtjeve dhe ne do t konkludojm duke mbajturqndrim dhe duke vendosur masat prkatse prkt gjykat. Nj gj sht e vrtet q gjykata eShkodrs vuan pr plotsim me kuadr, ende nuksht e plotsuar si duhet, me kuadr; ka prej tyreedhe krkesa q t largohen gjyqtar nga Gjykatae Shkodrs. Kemi emruar disa gjyqtar t rinj, sigjyqtarin ushtarak q sht fare i ri dhe ndonjgjyqtar tjetr q sapo ka mbaruar shkolln. Pormegjithat, kto nuk prbjn arsye serioze q t

lejohet nj amulli e till, nj zvarritje e till e papar,ku nga 279 krime gjykohen vetm 58 raste. Ne dot ndalemi seriozisht mbasi t vin rezultatet e ekipitt kontrollit, duke mbajtur edhe qndrimin prkatsn Kshillin e Lart t Drejtsis, i cili sht edheorgani kompetent q jep dhe masat prkatsedisiplinore deri n largimin, transferimin nga punat ktyre punonjsve.

Pyetje nga zoti Heba: Cilat jan t drejtat tuaja,t kontrollit, mbi ecurin e puns, t asistimit tuaj?Sa i keni shfrytzuar ato, far konkluzionesh keninxjerr?

Prgjigje. Me thn t drejtn, kam shkuarshum posht, gati n t gjith Shqiprin, porgjithmon brenda kufijve t saj, dhe vetm nj her,pr dy dit, kam kaluar kufijt e Shqipris, gjatperiudhs q jam ministr. Prshtypjet e mija janq kto gjykata punojn me vshtirsi t mdha,pr ato q thash, me vshtirsi kuadri, me vshtirsiautomjetesh, vshtirsi makinash shkrimi,vshtirsi letre, vshtirsi ligjesh, sepse edhe atopak ligje q ne miratojm, e kemi tepr t vshtirti drgojm n mnyr q ti ket n dispoziciongjyqtari q do ti gjykoj. Por them se me ktoriprtritje q kemi br, kemi besim se djemt dhevajzat q jan punsuar n kto organe jan t aftnga pikpamja intelektuale dhe do t prballojnme sukses detyrat m t vshtira q shtron kohasot n fushn e dhnies s drejtsis.

Nj pyetje tjetr, zoti (Ska mundur ta lexoj).N drejtsi quhet lvizje zhvendosja paralele?

Prgjigje. Nuk e di n sht konkluzion apopyetje. Do t thosha se n qoft se nj lvizje bhetduke ndryshuar vendin e puns, rrethin e puns quhettransferim, n qoft se sht nj lvizje brenda prbrenda vendit t puns sht nj lvizje thjeshtmekanike. N qoft se sht nj lvizje q ndryshonprofilin e puns duke ruajtur vendin e puns kemiprsri transferim n kuptimin juridik. Nuk e di faralternative ka pasur parasysh autori n shtrimin eksaj pyetje q t mund ti prgjigjesha konkretishtpr shqetsimin q ka.

Pyetje tjetr e zotit Ndre Legisi: N ligjet eaprovuara nga Parlamenti, a keni konstatuar shkeljet Kushtetuts, dhe far keni br pr kto raste?

Prgjigje. Me thn t drejtn m ka rn n syproblemi i miratimit t ligjit mbi armt, problemi izgjidhjes administrative t ankess ndaj shtjess banesave. Sigurisht nuk kam qndruar pasivkam ndikuar n organizmat prkatse konkretekompetente, veanrisht n Gjykatn Kushtetuese,

1403


q t bhet interpretimi dhe zgjidhja sa m e drejt,sa m e shpejt e ktyre problemeve, n prputhjeme frymn e dokumenteve ndrkombtare, nprputhje me thelbin, frymn e gjith ligjitdemokratik shqiptar. Dhe pr kto shtje si ethash, njra u zgjidh, tjetra sht drejt zgjidhjes.

Pyetja e dyt po nga ky zotri: N aprovimin eKshillit t Lart t Drejtsis, u shkel n mnyrflagrante Kushtetuta e Republiks s Shqipris,duke zgjedhur n at kshill deputett Abdi Baletadhe Zef Brozi. Pasi e hodhi shtjen n gjyq grupiparlamentar socialist, Gjykata Kushtetuese ishkarkoi nga kjo detyr deputett. A jan zgjedhurdy zvendsit e tyre?

Prgjigje. Ende nuk jan zgjedhur dy zvendsite tyre.

Pyetje: A sht respektuar Kushtetuta n rastine dyt?

Prgjigje. Sigurisht sht vones kjo, dhe bjmautokritik n kt rast q nuk kemi brzvendsimin e shpejt t ktyre dy zotrinjve q ularguan.

Pyetje: Po pr rastin e par, ju a keni brndonj kundrshtim?

Prgjigje. Me thn t drejtn nuk bra ndonjkundrshtim, duke prdorur nj arsyetim t gjerse praktika botrore t ndryshme, njohin raste si tpranimit ashtu edhe t kundrshtimit t situatave ttilla, t harmonizimit t antarit t Kshillit t Lartt Drejtsis me qenien si pedagog, ose tkundrshtimit, t mohimit t njrit fakt me tjetrin.Sidoqoft Gjykata Kushtetuese si organi m i larti posam i specializuar n kt fush vendosi qata t prjashtohen, kshtu q ai vendim mbetet ipadiskutueshm pr neve.

Tri pyetje t tjera nga zoti Pllumb Malaj:Vazhdimisht shtypi shkruan se avokatia shtmbushur me ish-punonjsit e sigurimit, duke treguardhe emrat dhe veprat e tyre antiligjore dhenjerzore. Pse u lejua kjo gjendje dhe si mendonit spastroni avokatin?

Prgjigje. sht e vrtet q un duke marrkt detyr n ministri, trashgova me vete edhenj varg pasojash t tjera negative t ministris.Shum prej ish-punonjsve t sigurimit t shtetitkishin licenca, punonjs kta t paprshtatshmpr t punuar n detyra t tilla kaq fisnike, kaqnjerzore sikurse sht detyra e shenjt e avokatit,q presupozon nj pastrti t figurs morale. Sotpr sot t jemi t sinqert, ligji Mbi avokatin nukka ndonj ndalim t shprehur, q punonjsi i

sigurimit t mos jet avokat, por do t thosha qfryma e prgjithshme e konventave ndrkombtare,e konventave t OKB-s, fakti q figura e avokatitpresupozohet t jet nj figur e pastr, e paprlyer,e pa kompromentuar, e pa korruptuar me sektor ttill t diskredituar, sikurse jan sektori i Sigurimitt Shtetit, prjashton mundsin q nj punonjs itill t jet edhe avokat. Dhe ne nuk kemi qndruarpasiv, kemi filluar t spastrojm, t paktn, q ngadita q kam marr kt detyr, t spastrojm ngadetyra e avokatit ata element q kan punuar, qkan bashkpunuar me Sigurimin e Shtetit, pr aqsa na ka lejuar shkalla e njohjes, pr at sasidokumentacioni q kemi pasur. Kjo do t thot qn t ardhmen do ta kemi m t madhe shkalln enjohjes. Do t kemi m shum prova n dispozicion,do ta spastrojm m shum kt organ kaq tshenjt si sht avokatia, ndonse sht njinstitucion privat, por q ti japim asaj fizionominq krkon n kushtet e demokracis son.

Pyetja e dyt: Kemi dgjuar q disa nga ktaavokat vazhdojn t punojn n zyrat e mparshmet Hetuesis. A sht e vrtet kjo?

Prgjigje. Me thn t drejtn un nuk di qndonjri nga avokatt t punoj n ish-zyrn e tijkur ka qen hetues. N qoft se ka ndonj t dhnt till, n qoft se dikush ka nj t dhn t till, ilutem t na ndihmoj, t na jap informacion konkret,n mnyr q ne t mbajm qndrimin e duhur. Porkjo nuk na prjashton neve q t hetojm dhe tkrkojm t verifikojm m shum n kt pik.

Pyetja e tret: far kontrolli ushtrohet nGjykat dhe far bhet pr forcimin e solemnitetitn gjykim, pr gjykimet brenda afateve, prfunksionimin e sekretarive, ku konstatohen t metat mdha? A keni kontrolle t tilla?

Prgjigje. Me thn t drejtn, n koht e funditkemi br kontrolle t tilla, kemi br shumkontrolle t tilla, ndonse pr nj periudh t gjatMinistria e Drejtsis kishte rn n letargji, ngjum, ishte prqendruar n dikasterin e vet, shumpak zbriste n baz dhe prligjej, justifikohej meato mangsit e transportit, mungesat n ushqimen hotelet etj. Por tani koht e fundit sht vnplotsisht n lvizje, madje n rastin e par q patame nj urdhr t veant t nisa posht npr rrethet gjith punonjsit e ministris, duke ln nministri vetm nj ose dy punonjs pr do drejtori.T gjith t tjert shkuan n baz pr dit t traduke ushtruar kontrolle mbi gjykatat dhe kt gj eprsritn prsri, e prsritn edhe kt jav.

Viti 1992

1404

Legjislatura e 13-t

Sot jan nisur inspektor t tjer t ministrisson npr rrethe, megjithse dihen vshtirsit etransportit, t ushqimit, t fjetjes npr rrethe.

Pr sa i prket solemnitetit, solemniteti jogjithmon sht siguruar n t kaluarn, por shtkusht i rndsishm pr mbarvajtjen dhe duhet brjehon, q ky solemnitet t ruhet si dika e shenjt.Por sigurisht ka edhe pengesa. Duhet nj bazmateriale e caktuar, duhen marrveshje t caktuarapr gjyqtart q gjykojn, tani pr tani ne nuk kemimundsi financiare. Duhen ato format, ceremonitkonkrete t organizimit t ktyre solemniteteve, dhedo t thosha se solemniteti ka shum efekte te palagjykuese dhe te t gjith ata q asistojn n sallne gjyqit kur jepet nj vendim gjyqsor.

Nj pyetje tjetr, e bn zoti Tonin Alimhilli: Ajan krijuar organet e drejtsis n rrethet e reja?

Prgjigje: Me thn t drejtn kt e kemishqetsim t madh.

Kemi qen tepr t ngarkuar me shumprobleme t tjera t ministris, aq sa dhe Kshilli iLart i Drejtsis ka br, si t thuash nj lloj pauzet gjat drejtim t trajtimit t kuadrit, sepse kykshill ka qen tepr i zn me probleme t tjeraemergjente. Por n mbledhjen e fundit t Kshillitt Lart t Drejtsis q kishim para 2-3 ditsh, nefilluam t projektojm, t prvijojm ato elementeq jan t prshtatshme pr rrethet e vogla. Nministri kemi prgatitur projektin e gjyqtarve dhet prokurorve q do t jen titullar t rretheve tvogla, madje n mbledhjen e fundit t Kshillit tLart t Drejtsis miratuam edhe kandidaturat, prshembull pr nj rreth t till t vogl si Bulqiza, pokshtu kemi piketuar dhe pr Lain. Megjithat jemit vonuar n kt pik, sepse kemi qen tepr tzn me probleme t tjera, tepr urgjente q kanlindur nga shtje gjykimesh, hetimesh t veantan jetn korrente t organeve t drejtsis. Por besojse brenda ksaj jave edhe sipas premtimit q keminga Presidenti, i cili sht edhe Kryetar i Kshillitt Lart t Drejtsis do t mblidhemi disa her prt evidentuar at numr t madh krkesash prlvizje kuadri q ndihet ende n organet e drejtsis,veanrisht pr kompletimin e organeve t drejtsiss rretheve t vogla.

Pyetja e dyt: Student t juridikut t paemruar,a ka?

Prgjigje. Ka, madje jo pak, por sigurisht atapresin radhn q t kalojn n filtrin e Kshillit tLart t Drejtsis. Ai i emron, i transferon dhe ipushon t gjith gjyqtart dhe prokurort.

Pyetje: Pse pajisin me licenca avokatie ata qlargohen si t padenj dhe t kompromentuar ngaorganet e drejtsis?

Prgjigje. Un nuk di q t jet pajisur melicenc avokatie ndonj q sht larguar si i padenjapo i kompromentuar nga organet e drejtsis. Nqoft se sht pajisur ndonj nga KshilliMbikqyrs, nga dikush tjetr, ose nga ministriparaardhs, sht vepruar gabim.

Nj licenc e till duhet anuluar sa m shpejt.Autori mund t na ndihmoj n qoft se ka parasyshndonj rast konkret, q dhe ne t operojm pr tmbyllur kt vatr infeksioni q na kan hapur ntrup kta avokat t korruptuar, t kompromentuar.

Pyetje tjetr, pyetja 4. konsiderata keni prorganet e prokuroris dhe t gjykatave? Si poveprohet me kohn dhe n drejtim t zgjidhjes medrejtsi t shtjeve?

Prgjigje. Sigurisht gjykatat dhe prokurorit poveprojn. Ka padyshim vonesa, dhe jo at ritm, joat temp q duhet t ket koha, por sigurisht kaedhe pengesa q frenojn, ato q tham, sdua tiprsris gjithmon ato faktor frenues negativ, porprirja sht q kjo t shkoj drejt prmirsimit nveprimtarin dhe prmbajtjen e organeve tdrejtsis. Ne kemi besim t plot q kto organet drejtsis s shpejti, duke qen t rinovuara nkuadr dhe n literatur pjesrisht do ti bjn ballme nj ritm m t shpejt krkesave t vonuara qjan paraqitur n organet e tyre.

Pyetje tjetr, pyetja e pest: Si prfundoi kontrollipr birsimet n Gjykatn e Tirans? Kush mbanprgjegjsi ligjore apo penale?

Prgjigje. Pr birsimet, me dekret t Presidentitsht caktuar nj komision i verifikimit t birsimeve,ku kishte prfaqsues nga Prokuroria, kishteprfaqsues nga ministria, prfaqsues ngaavokatia. Ky proces sht nj proces i gjat, ivshtir, procesi sht n vazhdim, n hetim.Sigurisht, disa persona merren me mnd dhe janzbuluar se cilt jan fajtort kryesor n ktkorrupsion t birsimeve, q shpeshher fmijt jandrguar jasht pr transplant ose jan shitur prsynime t tilla. Praktika t tilla ka edhe n vende ttjera, n bisedimet q kemi pasur me UNICEF-in,na kan thn se n Rumani kishte procese t tilladhe na solln prvojn e tyre pr t prmirsuarcilsin e puns, metodn e puns n arritjen erezultateve sa m t shpejta n prfundimin, nkonkludimin e autorve, n prcaktimin e fajsis.Hetimi ndaj autorve q jan shkaktar n

1405


komprometimin e birsimeve sigurisht ka filluar, dot filloj shtja penale, pr kt t jeni t sigurt,nuk do t ket asnj lshim, pr at q ka shiturfmijn me motivet m njerzore pr ta prdorurat pr transplant n vendet e tjera, ose thjesht prmotive pasurimi, duke siguruar para nga shitja efmijs. Shpeshher nuk sht marr as plqimi iorganeve t kujdestaris, nuk sht marr plqimi ishtpive t fmijve, dhe fmija ka ikur kshtuviktim e veprimeve mafioze q ka br avokati,gjyqtari i kompromentuar dhe i huaji q ka ardhurn vendin ton. Kjo sht nj dram e rnd, njfatkeqsi e madhe pr vendin ton, nj turp i madhi drejtsis shqiptare.

Zoti Halil Lalaj: Si procedon aktualisht ecuria emarrdhnieve mes organeve t pushtetit, prfshirorganet e rendit, prokurori, hetuesi, gjykata? A pokaprcehet kriza n kto marrdhnie? Mos karrezik q ajo thellohet dhe pse?

Prgjigje. Ne kemi koh q kemi filluar dhe kemivendosur nj lloj bashkpunimi midis organeve trendit, organit t prokuroris, t gjykats, Gjykatss Kasacionit dhe Ministris s Drejtsis. E kemibr zakon, q t paktn nj her n jav si rregull,takohemi me titullart e ktyre organeve dhe meministrin e Rendit dhe diskutojm rreth problemevekorrente t javs. Caktojm detyrat q dalin nga ajombledhje dhe raportojm n mbledhjen e ardhshme,mnyrn e zgjidhjes s atyre detyrave. E gjykoj sekto mbledhje, takime kan qen shum tefektshme, me rezultat, dhe i kan shrbyerprmirsimit t puns dhe zgjidhjes s shumproblemeve q kan qen t koklavitura n puntkorrente.

A ka rreziqe, si thon disa, q t thellohenmosmarrveshjet?

Prgjigje. Jam i bindur q nuk ka asnj rrezikthellimi t mosmarrveshjeve, prkundrazi jan tgjitha premisat pr t rritur bashkpunimin, sepseedhe vet ligji i ri mbi organizimin e drejtsis,zhvendosja e Hetuesis pran Prokuroris dhekrijimi i policis hetimore, krijuan t gjitha premisatpr nj bashkpunim t frytshm miqsor, shoqror,midis ktyre organeve.

Si po plotsohen nevojat e ktyre organeve memjetet e nevojshme, m gjer nga sa that?

Prgjigje. Me knaqsi do t thosha q ktoditt e fundit kemi marr disa sihariqe t mira prorganet e drejtsis. Na jan premtuar rreth 50autovetura pr gjith organet e drejtsis n shkallvendi, dhe sht duke prfunduar projekti i ri i

punonjsve t organeve t drejtsis pr pagat, dukeu dhn ktyre punonjsve prparsi jo vetm nradhn e paraqitjes n Parlament t ktij aktinormativ, por dhe n prmasat, n nivelet e prfitimitt pagave. Kto sigurisht ngren n nj stad, shkallm t lart punn cilsore t organeve t drejtsis.

Pyetje tjetr po e zotit Halil: Ndr faktortpengues n punn tuaj vend do ti jepnit mungesss legjislacionit t kompletuar?

Prgjigje. Pa dyshim do ti jepja nj vend trndsishm. Jemi n nj periudh tranzicioni, nt ciln nuk kemi nj kuadr ligjor t plot, nuk keminj Kod Procedure t Puns, nj Kod Civil tazhurnuar, nj Kod Penal t azhurnuar, t drejt.Jetojm me ligje, me kode t arnuara, me mballomasikurse shprehet populli. Shpesh her i referohemigazetave zyrtare, kodeve, kthejm vshtrimin ngambrapa pr t nxjerr at komponent q sht idomosdoshm n kt situat konkrete ku mungonkuadri i plot ligjor. Kt e shoh, me thn t drejtn,nj penges t rndsishme, por sht sidoqoftnj periudh transitore q me miratimin eKushtetuts dhe miratimin e projekteve t kodeveparsore q prmenda n fjaln time pak m par,si sht Kodi Penal, Kodi Civil, Kodi i ProcedursPenale, Kodi i Procedurs Civile, punt do tshkojn normalisht. Pr kt kam besim t plot,sepse deri tani q po flasim, pr reform ligjore,nuk sht br ndonj reform n kuptimin e plot,t vrtet t fjals. Jan br vetm disa operacionet pjesshme. Reforma ligjore presupozon miratimine kushtetuts s re, t kodeve t reja.

Pyetje tjetr, zoti Bashkim Koi: A gjykoni seduhet t ket status te organet e drejtsis? Nsepo, prse nuk paraqitet pr miratim?

Prgjigje. Pyetja sht shum e drejt. shtmangsi q organet e drejtsis, madje jo vetmorganet e drejtsis do t thosha, por prgjithsishtnpunsit e sektorit publik, duhet t ken statusine tyre.

Madje ironia e fatit qndron ktu, q edhe paralirimit ligjet e Zogut kan parashikuar statusin enpunsit publik, kan parashikuar statusin epunonjsve t organeve t drejtsis. Nuk shttepr i vshtir prpilimi i ktyre statuseve, ka njprvoj botrore, ka shabllone, modele botrore ngavendet fqinje; Italia, Franca, Gjermania, por kemidhe ne nj trashgimi nga e kaluara, e cila mund tna ndihmoj q shum shpejt t mund t hartojmstatuse t organeve t drejtsis, t organeve tshtypit dhe t gjitha organeve t tjera q diskutuam.

Viti 1992

1406

Legjislatura e 13-t

Pyetje e dyt e zoti Bashkim Koi: N shtypsht publikuar vajtja juaj dhe e Presidentit nGjykatn e Tirans. N qoft se sht e mundur tna sqaroni probleme kan pasur?

Prgjigje. Un do t doja ta siguroja Parlamentinn mnyrn m t sinqert, se n Gjykatn e Tiranskam shkuar vetm fillimisht, me krkesn e kolektivitt Gjykats s Tirans. Ata kishin nj problemgjyqsor, nj konflikt gjyqsor, pr t cilin mendoninse gjyqtari i shtjes, ska rndsi ti prmendimemrin, e kish zgjidhur keq ose mir, kishin njdiskutim juridik, profesional dhe krkuan pranin timepr ti dhn nj zgjidhje optimale problemit i ciliishte kthyer n objekt kontestimi. Un shkovamenjher n Gjykatn e Tirans, ndrkoh kurmbrrita n Gjykatn e Tirans, kryetari i saj mthot se disa gjyqtar t tjer, dy, tre gjyqtar ttjer, kan shkuar drejtprdrejt n Presidenc, prt krkuar Presidentin, pr t raportuar lidhur mekt shqetsim q sht krijuar n Gjykatn eTirans, lidhur me zgjidhjen tekniko-juridike t njproblemi gjyqsor. Pas pak orsh, pas nj gjysmore a nj or, nuk e di sa shkoi, erdhi Presidenti sbashku me ata gjyqtar q kishin shkuar, jonprmjet meje, por drejtprdrejt nga gjykata nPresidenc, pr t biseduar dhe pr t krkuarasistencn e Presidentit n Gjykatn e Tirans. Dheaty sht biseduar me gjyqtart dhe Presidentin prprincipet q duhet t ndjek drejtsia demokratike,pr pavarsin q duhet t ket gjyqtari n gjykimine shtjes, pr zgjidhjen me prova t nj shtjejepenale apo civile, pr parimet ndrkombtare, prdokumentet ndrkombtare q duhen respektuar nzgjidhjen juridike-gjyqsore t problemeve. Vetmkto diskutime jan br n at sall t gjykats trrethit t Tirans, e cila na mblodhi rastsisht muadhe Presidentin, pr t diskutuar dhe pr ti dhnnj zgjidhje problemit q ishte objekt kontestimi.Pastaj prfundimi ishte i qart: zgjidhjenprofesionale t nj shtje e cila shqyrtohet ngaGjykata e shkalls s par e jep Gjykata e Shkallss Dyt, dhe kjo sht e natyrshme. Dhe kshtu ularguam nga salla me arsyetimin se pr kt zgjidhjeprofesionale juridike e cila prbnte edhe objektine diskutimit, do ta jap prgjigjen, n formn e njvendimi, Gjykata e Shkalls s Dyt, gjykata ezons, ajo q ne sot i themi Gjykata e Apelit.

sht dhe nj pyetje, m sakt jan disa pyetjenga zoti Pjetr Pepa: Sa sht raporti i dnimevekundrejt krimeve nga gjykata gjat ktij 3-mujori, si9-mujori?

Si 9-mujor ne skemi si ta kemi, ska mbaruarshtatori, por si 6-mujor do t ishte m e plot, nkrahasim me vitin e kaluar?

Prgjigje. Pr t krijuar nj ide, sigurisht kammarr me vete dhe statistika m t hollsishme,m t veanta, por nuk dua tju shprndaj t gjithlumin e statistikave q ka zakonisht ministria oseorganet e drejtsis prgjithsisht, por do tu japvetm 2 shifra tepr domethnse. N vitin 1992 si6-mujor jan dnuar 2015 persona, n vitin 1991jan dnuar 1796 persona.

Pyetja e dyt: Cili sht raporti i shtjeve tmarra n shqyrtim me dnimet e dhna gjat vitit1992?

Prgjigje. Nga statistikat, pr kt 6-mujor flas,jan marr n shqyrtim, n gjykim 3007 shtjepenale, sepse trheqin edhe vmendjen e opinionitpublik dhe juridik, nga t cilat jan prfunduar 2089.Mund t lind pyetja: ku sht diferenca?

Diferenca mund t jet pushuar, diferenca mundt jet transferuar, mund t jet n proces, pr tgjykuar. Ka shum alternativa q thithin ktkoeficient shtes, i cili nuk parashtrohet, nukprfshihet n rezultatin prej 2089 shtjesh tprfunduara, i cili rezulton si nj rezultat i prfunduarpr 6-mujorin, domethn mund t jet mbartur dhembartet efektivisht n 6-mujorin e dyt.

Pyetja e tret, po e zoti Pjetr Pepa: Kushemron avokatt, gjykatsit? Kush i pushon dhe iprjashton ata?

Prgjigje. Avokatt i emron Kshilli Mbikqyrsi Avokatis. sht nj organizm, q sipas ligjit pravokatin, zgjidhet nga mbledhja e prgjithshme eavokatve n rang vendi, n rang Shqiprie.Mblidhen t gjith avokatt e Shqipris dhe formojnKshillin Mbikqyrs t Avokatis, i cili prbhetprej 6-t avokatsh m me prvoj, m t zot, mt aft. N krye t ktij forumi, q quhet KshilliMbikqyrs i Avokatis, qndron kryetari i degss avokatis, i cili sht i atashuar pran ministrisson, kryetari i degs s avokatis. Megjithat tmos krijohet prshtypja q avokatia sht pjesprbrse e Ministris s Drejtsis dhe varet ngaajo. Avokatia sht nj profesion i lir, profesionprivat. Ministria ka korrelacion me avokatin thjeshtn aspektin e edukimit, n aspektin e arsimimit, naspektin e kualifikimit metodologjik t ktijkontingjenti t rndsishm t avokatve t venditton.

Zoti Abdi Baleta pyet: A keni br kontrolle ju siministr mbi funksionimin e gjykatave dhe

1407


prfundime keni nxjerr?Prgjigje. Un kam br shum kontrolle me

thn t drejtn, n pjesn drrmuese t t gjithrretheve t Shqipris, q nga Veriu n Jug, ngaLindja n Perndim, mund t ket shptuar ndonjrreth i vogl n kt periudh kaq t ngjeshur meprobleme, me pun. Kam qen edhe n shoqrine ndonj inspektori pr probleme t mdha t tdhnave, t treguesve t punve gjyqsore, por edhepr ndonj problem q na dukej sikur krijonteprshtypjen e nj shtjeje t vogl, kishte problemet rnda sociale. sht fjala pr ndonj ekzekutimbanese, si sht nj rast n Kavaj, q na mundonshum, dhe konflikti shkonte deri n krcnime prvrasje, ose nj rast tjetr, q ishte tepr i komplikuar,n Kruj; pra raste kto ekzekutimi, ndonsetingllojn pak si probleme t vogla. Un kam shkuarvet n t dyja rastet, duke menduar se ato mundt trashen dhe t ojn n pasoja t rnda, nkonflikte t rnda sociale, dhe n krime tepr tshmtuara. Por sigurisht nga aparati kontrolle duhett ket m shum. Ka vend pr autokritik.Kontrollet duhet t jen m t organizuara. Ne medrejtorin e ri q kemi caktuar pr organizimin dhekontrollin pran Ministris s Drejtsis, kemiplanifikuar dhe programin e kontrolleve, t ndarsipas zonave q mbulojn inspektort dheperiodikisht ata shprndahen dhe raportojn nudhheqjen e ministris pr rezultatet e kontrollit.Treguesit e puns pastaj shrbejn mjaft, jan tdhna konkrete, pr ti vendosur gjyqtart dheprokurort n vendin q u takon, sepse Kshilli iLart i Drejtsis nuk duhet t gjykoj dhe tvlersoj apriori, por duhet t gjykoj dhe t vlersojmbi bazn e t dhnave, treguesve cilsor t punss tyre. Dhe kt m mir se kushdo tjetr e bnpikrisht kontrolli i organizuar i Ministris sDrejtsis, i Gjykats s Kasacionit, pr ti dhnvendin e duhur punonjsit q punon.

Pyetje, Kol Tonaj: Si po zbatohet ligji ngaorganet e drejtsis.

Nga kush varen kto organe?Prgjigje. Un thash se si po zbatohet ligji, ka

sigurisht t meta n zbatimin e ligjit. Un nuk duat nisem nga ai parim i prgjithshm q asgj sshte prkryer pr t justifikuar t metat. Ka t meta.Sigurisht ktu ndikojn faktort objektiv, por jo pakedhe ata subjektiv. Pra problemet jan nga mkomplekset.

Nga varen kto organe? Vazhdon t pyes zotiKol.

Prgjigje. Kto varen n mnyra t ndryshme.Pr shembull nj lloj varsie t veant kangjykatat, Gjykata e Rrethit dhe Gjykata e Zonsapo e Apelit, si e quajm ne, nga Ministria eDrejtsis n kuptimin e ndihms q duhet ti japMinistria e Drejtsis organeve gjyqsore t Rrethitdhe t Apelit. Ndihmon q ato t organizohen dhet funksionojn normalisht. Ndrsa Gjykata eKasacionit varet nga Parlamenti. Sa pr Prokurorinekziston nj organizm krejt t veant. N Prokuroritani sht inkluduar edhe Hetuesia. FillimishtHetuesia dhe Prokuroria nuk vareshin nga Ministriae Drejtsis, por vareshin nga Prokuroria ePrgjithshme.

Si po reformohen dhe rikonstrukturohen ktoorgane?

Prgjigje. Prshtypja ime sht se po riformohendhe po ristrukturohen pozitivisht. Edhe kur kemigabuar n ndonj riformim n Kshillin e Lart tDrejtsis, ne shum shpejt e kemi korrigjuargabimin duke menduar q nj korrigjim nuk uldinjitetin e Kshillit t Lart t Drejtsis, por e ngrem lart at, kur v n vend nj t drejt q i takonnj gjyqtari apo prokurori, i cili sht lvizur pa ndonjmotiv t argumentuar dhe t bazuar.

Si po bashkpunojn organet?Prgjigje. Un u prgjigja m par, nuk sht

nevoja t prgjigjem.Pyetje tjetr, e zotit Teodor Lao: Jan miratuar

mjaft parti, organizata dhe shoqata nga Ministria eDrejtsis. Disa prej tyre rezultojn t jen fiktive,ndrkoh q kan marr ose vazhdojn t kenmbshtetje administrative, financiare nga shteti. Asht n kompetencn e ksaj ministrie, t atijdikasteri t shqyrtoj kt situat, dhe t marrmasat prkatse?

Prgjigje. N fakt nse i referohemi ligjit mbipartit politike, ndonse dhe ai ligj nuk sht pa tmeta dhe pa mangsi, duhet pastruar dhe duhetprmirsuar sa m shpejt, sikurse mjaft pjes tlegjislacionit ton. Reagimi i ministris do t ishtem efektiv, po qe se nj parti del jasht programit tsaj, prdor mjete e metoda antidemokratike, dhunn,shkel ato kritere t njohura t ndrtimit t partis,q krkon vet ligji mbi partin. Por n kushtet kurkjo parti bn nj jet fiktive dhe vazhdon financohetnga shteti, mua m duket q do t ishte m mir qai organizm administrativ q financon kt parazitq bn jet fiktive, q fle dhe nuk realizon atoobjektiva t programit t statutit t vet, t veprojose ta bj problem, n qoft se ka t dhna t

Viti 1992

1408

Legjislatura e 13-t

sakta n organet prkatse. Megjithat edhe ne dota rishikojm me kt sy kt vrejtje q m dukete drejt, pr t gjetur at modusin se si mund tveprohet n nj rast t till konkret.

Pyetja e dyt: A mendoni, se rinovimi i organevetuaja mund t bhet duke prjashtuar kriterin eshkalls profesionale?

Prgjigje. Un nuk e mendoj q duke mohuarkriterin profesional t mund t bhet rinovimi iorganeve t drejtsis. Rrugt e kriterit profesional,t aftsimit profesional, mund t jen nga m tndryshmet. Mbase ju n Parlament keni diskutuardhe keni gjetur edhe zgjidhjen, formuln e zgjidhjes,un nuk e di, por do t sugjeroja, pa dashur ti japkshilla Parlamentit, q nj pjes t kontingjentit tstudentve tan t dits, veanrisht ata q kanmbaruar vitin e 3-t dhe t 4-t, q kan mbaruarlndt speciale, ku prfshihen dhe procedurat qtregojn metodologjin gjykimit t hetimit, mjaft mirpo t przgjidhen, mund t jen element tprshtatshm, sigurisht kur plotsojn edhe kushtet tjera morale dhe krkesat demokratike, q tpunojn n kto organe. Do t ishte nj zgjidhjeshum m e afrt, shum m e gatshme sesa njzgjidhje q na vonon n koh dhe q nuk siguronat formim q do t siguronte przgjedhje ngastudent q ne i kemi t gatshm. Po kshtu njkontingjent t rndsishm ne kemi te studentt ekorrespondencs t viteve t fundit. Edhe aty mundt bhej nj lloj przgjedhje, dhe me siguri un themq rreth 100 student mund t gjenden, pa vshtirsi,q plotsojn trsisht kushtet pr t qen punonjst mirfillt t ktyre organeve. Pra 100 mendoj ngakorrespondenca, rreth 200 nga studentt e vitit t4-t dhe t 3-t, them se kshtu i bhet nj shrbimi mir drejtsis dhe zbutet, pra zbutet shum ajonevoj emergjente q ndihet sot pr kuadr nvendin ton, n organet e drejtsis

Pyetja e tret: Vonesn pr gjyqin e bllokmenvedhe t Shkodrs e shpjeguat me veantit e tyre.Si e shpjegoni prfundimin e shtjes s Zhivkovit?

Prgjigje. Sigurisht shtja e Zhivkovit nuk shtnj kundrargument n favor t asaj teze q unparaqita. sht pikrisht argument n dobi t asajq un thash, sepse hetimi mbi shtjen eZhivkovit, vazhdoi me sa di un afrsisht rreth 18muaj, po ka edhe shtje t tjera edhe m t gjatase kaq n praktikn botrore. Por n fund t funditnuk jan kto q duhet t na ngushllojn dhe tikemi si modele, pr tu orientuar dhe pr t gjykuar,hetuar nj shtje konkrete, pavarsisht nga veorit

e veta. Jan n fund t fundit provat, rrethanat,shtjet konkrete q i hapin rrug, i japin drit jeshileecuris t procesit hetimor dhe gjyqsor.

Nj pyetje tjetr nga zoti Petrit Kalakula: farka menduar Qeveria dhe ju si dikaster pr nxjerrjene prgjegjsive ligjore t qeverive paraardhse, tkabinetit Meksi, t cilat kan prgjegjsi prshkatrrimet masive t ekonomis dhe t rendit, icili vepronte pr zbatimin e ligjit?

Prgjigje. Sigurisht, mendimi ktu sht mspecifik, m i posam, jo kaq i gjer, sepse nukka ndonj dispozit pr shkatrrim ose denigrim tekonomis, ndonj nen t posam n Kodin Penal,por nga t dhnat, fillon nj shtje penale osemerren n prgjegjsi penale autor, ish-antar tktyre qeverive q jan shkaktare ose bashk autoren kto shkatrrime masive t ekonomis dhe trendit. Sigurisht ata do t prgjigjen, kur t ket tdhna t plota, bindse dhe askush prej tyre nuksht prjashtuar, i imunizuar nga nj ndjekje penale,hipotetike, kur vrtetohen fakte, prova, t dhna,rrethana q ai sht implikuar, inkriminuar n njshkatrrim, nj dmtim, nj prvetsim, n njvjedhje, n nj abuzim, nj korruptim, e kshtu meradh. Mbase hetimi dhe gjykimi i shtjes sbllokmenve do t hedh drit dhe mbi shumaspekte t tjera q do t lehtsoj edhe zhbirimin elabirinteve t tjera, problemeve t tjera q jan nplan t par sot dhe trheqin me t drejt opinioninpublik t vendit ton.

N vijim zoti Petrit pyet: Pse dikasteri juaj nukka krkuar hetimin sipas ligjit pr qeverit Nano,Bufi, Ahmeti dhe vnien e tyre prpara prgjegjsisligjore?

Prgjigje. Sigurisht me kt nuk merret Ministriae Drejtsis ajo q fillon shtjet penale, ajo qheton. Ministria e Drejtsis nuk sht as ministrihetimi, as ministri gjykimi. sht nj aparat,institucion ekzekutiv urdhrdhns, institucionadministrativ. Jan organe t tjera t specializuarat prokuroris, t hetimit ato q merren sigurishtme kto probleme kur kan provat bindse q duhetfilluar shtja penale ndaj ktyre autorve.

Nj pyetje tjetr, e zotit Shaban Memia: Nukbt asnj sqarim pr punn e gjykatave n rrethe,sqarim ky i cili duhet t zinte nj vend kryesor nfjaln tuaj. Cili sht opinioni zyrtar i ministris qju drejtoni pr gjykatat e rretheve?

Prgjigje. E thash, gjykatat e rretheve punojnme mjaft vshtirsi. Pra punojn me vshtirsi tmdha nga pikpamja e kuadrit, jan t

1409


paplotsuara, punojn me vshtirsi t mdha ngapikpamja e asistencs teknike, sepse nuk kanmjete automobilistike. Por kto sigurisht nuk theqin mundsin absolute pr t br at pun qduhet br qoft edhe n kto kushte. Megjithat,ka gjykata q ingranohen dhe preokupohenseriozisht n gjykimin e shtjeve, un do tlavdroja ktu, pr shembull, Gjykatn e Rrethit tTirans, e cila ka nj kolektiv tepr luftarak, teprkompakt, djem dhe vajza t reja, t ndershm, tpakorruptuar, t aftsuar, t kualifikuar, me gjuh thuaja dhe prbjn, pr mendimin tim, nj ansambldhe nj model pr t gjith drejtsin shqiptare. Pokshtu, nuk mund t rrija pa thn fjal t mira prgjykatn e Durrsit, gjykatn e Vlors, t cilatndonse kan disa mangsi n kuadr, kan nbrthamn e tyre jurist t ndershm, me prvoj,me shum prvoj; kemi n Vlor kryetarin e sajzotin Gaqo Sheshi, apo n Durrs gjyqtar mjaftkrkues, serioz, t kualifikuar. Dihet q ku ka njtitullar serioz, krkues, t aft, t kualifikuar, padyshim q edhe kolektivi do t jet n nivelin ekrkesave t atij titullari.

Nj pyetje tjetr, bhet nga zoti Musa Ulqini:N ligjin pr organizimin e drejtsis, neni 17prcakton qart dhe prer q punonjsit e organevet drejtsis duhet t ken arsim t lart juridik.Koht e fundit sht folur pr zvendsimin epunonjsve t sotm t drejtsis dhe t tjer, tcilt mund t prgatiten n kurse 3-4 mujore. Cilisht mendimi juaj pr kto krkesa t shprehuran forumet drejtuese t PD-s dhe nga deputet tPD-s? A sht i domosdoshm arsimi i lart juridikpr punonjsit e drejtsis apo mund t punojnedhe punonjs me arsim t mesm me kursedisamujore?

Prgjigje. Un nuk e di me thn t drejtn sisht vendosur n kto forume partiake dhe nuk dot doja t shprehja ktu ndonj mendim personalpr kt shtje, n qoft se nuk m krkohet meinsistim nga ju; pa dyshim mund ta kem dhe do tathem nj mendim, por thash gjithsesi nj variantq e zbut shum kt uri t madhe pr kuadraktualisht do t ishte ai q thash: mundsisht tmerren student t kurseve t larta nga Fakulteti iDrejtsis dhe pse jo edhe nga kurset e larta tkorrespondencs. Kta jan shum m t mir ngapikpamja e formimit profesional n raport me atastudent q jan me shkoll t mesme dhe innshtrohen nj kursi t prshpejtuar 3-4 mujor.Megjithat sht shtje e drejt e ktij Parlamenti

ti jap vuln e zgjidhjes s problemit q shtrohetpr diskutim.

Nj pyetje nga zoti Napoleon Roshi.N organet e drejtsis vrehet ngurrim,

ngathtsi dhe toleranc n ndshkimin e krimit. Memasa organizative mendoni ta kaprceni ktgjendje?

Prgjigje. Kjo sht e vrtet. N kto periudhate fundit ka pasur ngurrim, ka pasur ngathtsi, kapasur mpirje n organet e drejtsis, dhe jo m kot.Pjesa drrmuese e tyre ka qen si me thn etraumatizuar, ka qen gjithmon nn ankthin e pritjess emrimit, t transferimit t pushimit, t lvizjes.T gjith prjetonin reformn dhe nuk dihet se kudo t shkojn. Kuptohet q kur njeriu sht n njankth t till e ka t vshtir t jap nj rendimentsado optimal n punn e vet. Por them q zgjidhjan nj mas drrmuese e lvizjeve q ka br Kshillii Lart i Drejtsis e ka vn n lvizje t gjithingranazhin e drejtsis, i ka br q ata tani tmarrin frym lirisht, kan prcaktuar pozicionin etyre n organet e drejtsis dhe po punojn n rreth,me prkushtim, me kmbngulje atje ku janemruar. Pra duhet detyrimisht q ne, Kshilli i Larti Drejtsis, pr pjesn q ka mbetur, t shprehetsa m par pr ta liruar edhe kt pjes nga atoankthe, nga ajo mpirje, nga ajo ngathtsi q ikarakterizon ata n kushtet kur jan n pritje temrimit q do ti jap Kshilli i Lart i Drejtsis.Them se kjo do t ishte masa organizative m emir, ku ndikimi i riorganizimit, i shprndarjes dhe irishprndarjes sa m t drejt dhe racional tpunonjsve t drejtsis nga Kshilli i Lart iDrejtsis n institucionet dhe vendet ku atameritojn t jen.

Nj pyetje e fundit q ka ardhur tani, sht ngazoti Dod Kaaj: Ka t dnuar q jan akoma nburg pr gjoja vjedhje t pasuris socialiste. N faktkan vjedhur peshkaqent dhe jan dnuar fakirt.

do t bhet me ta? A duhen shptuar ktoviktima?

Prgjigje. Zoti Dod pr kt problem ka ardhuredhe tek un.

Sigurisht sht nj shqetsim i drejt. Padyshim ka edhe rrug t korrigjimit t ktyrepadrejtsive q ka vulosur e kaluara moniste. Mnyrasht kundrshtimi i ktij vendimi q ka marr formne prer, n Gjykatn e Kasacionit, q nga Prokurorii Prgjithshm, n formn e krkess pr mbrojtjeligjshmrie, KML i thon, pr t rishikuar edhenjher me syrin e s vrtets, me objektivitetin e

Viti 1992

1410

Legjislatura e 13-t

kohs, me drejtsin e kohs, me demokracin ekohs, dhe pr t dhn nj mendim prfundimtarpr kt. Por fatkeqsisht kjo shtje po vonohet,ndonse zoti deputet disa her ka ardhur tek un,disa her ka vajtur dhe n Gjykatn e Kasacionit,ende nuk sht vn n lvizje kjo procedur.

Por ka mundsi q ndrkoh kur vjen n lvizjeprocedura, t ket vdekur dhe i interesuari. Pr ktduhet br autokritik nga organet e drejtsis.

Nj pyetje e fundit q bn zoti Dod sht: Kadisa ish t dnuar politik q krkojn me t drejttu njihet koh pune koha e burgimit.

mendoni? Ata presin t marrin pensionet.Prgjigje: Se mendojm... Ne kemi prgatitur

nj projekt- udhzim, q e kaluam edhe n Qeveri,dhe mendojm q me t do ti japim zgjidhje gjithatyre ekuivokve, gjith atyre zbraztive q lejonteligji i miratuar n vitin 1990 Pr pafajsin dheamnistin e ish t burgosurve, t dnuarve politik.Ai ligj i l, m falni, ai udhzim, ajo shtes, aiamendament i udhzimit, i jep shum kompetencaorganit t krijuar pran Ministris s Rendit nbashkpunim me Ministrin e Drejtsis, przgjidhjen e nj vargu problemesh q kan t bjnqoft me dhnien e pensionit, qoft me prmasat epensionit, qoft me t drejtat e tyre materiale, qoftme ata q jan pushkatuar pa gjyq. Pr tprshpejtuar kt proces, gjetm si m optimale,si nj rrug m t prshtatshme, shtesn nudhzimin e Qeveris. Kjo shtes kaloi n Qeveridhe sht e detyrueshme tani pr Institutin eSigurimeve Shoqrore, pr kt pik q pyeti zotideputet, por dhe pr nj varg problemesh t tjera.Ka nj vler t madhe, nj spektr t gjer nkushtet q ish t burgosurit politik ende praktikishtnuk po gzojn ato t drejta q u ka garantuar ligji.N kt pikpamje ne jemi shum deficitar, se nukpo mundohemi tu plotsojm atyre ato krkesa tdomosdoshme q kan t bjn me kompensiminmaterial t pags, t pensionit, pale pastaj po tmendosh m shum pr pronat, pr pasurit, qproblemi ndrlikohet akoma m shum.

Kto pyetje ishin gjithsej. Edhe njher jufalnderoj! Po t ket pyetje t tjera prsri ktujemi.

Tomor Malasi Falemnderit, zoti ministr!Tani do tu prgjigjet pyetjeve Prokurori i

Prgjithshm, zoti Maksim Haxhia.Maksim Haxhia Pyetjet jan t shumta. Kjo

tregon q volumi i puns s organit t prokuroris,si dhe ajo e br deri tani sht n qendr t

vmendjes s zotrinjve deputet, t shqetsuar met drejt, si dhe n qendr t vmendjes s opinionitpublik.

Pyetje e br nga deputeti Moikom Zeqo: ZotiProkuror, pse ska filluar punn Policia Hetimore?Sipas ligjit, a nuk jan t kaprcyeshme shumpengesa?

Prgjigje: E thash dhe m prpara, kjo nuksht n dorn time, n lidhje me organizimin ePolicis Hetimore, Ministria e Rendit nguron sepsenuk njeh kuadrot, duhet t jet e kujdesshme nprzgjedhjen e kuadrove. Un megjithat i kam afruarndihmn time me at njohje q kam un nga anaprofesionale.

Pyetja e dyt: Cilat jan forcat e caktuara qndrhyjn duke shkelur statusin e pavarur tProkuroris s Prgjithshme?

Prgjigje: Presionet pr Prokurorin ePrgjithshme, si thash edhe m prpara, vin ngat gjitha kraht, nga lart, nga anash dhe nga posht.Presione kam dhe un personalisht ashtu si kant gjith punonjsit e Prokuroris, duke filluar ngahetuesit dhe prokurort pr shtje konkrete dheduke arritur deri n krcnime. Nuk sht rasti ttregoj edhe m far krcnimesh m kan ardhurn t gjitha drejtimet.

Pyetja e tret: Shkelja e t drejtave, t lirive tshtetasve, sht pasoj e vnies s politiks mbiligjin?

Prgjigje: T jemi t ndrgjegjshm, sht njpraktik 50-vjeare, nga t gjitha forcat politike kapresione, megjithat po mundohem t mbaj ann eligjit. Ti shmang me kujdes, gjithmon duke sqaruarpozicionin e secilit prej nesh.

Pyetja e katrt: ndihm konkrete krkoni ngaParlamenti?

Prgjigje: Nga Parlamenti krkohet ndihm qpr shtje konkrete t cilat jan me t vrtetdelikate, q sht sensibilizuar opinioni publik, qjan shtje t trashguara, pr t cilat un i gjetadhe po punoj ti oj deri n fund, t ngre grupeparlamentare ashtu si u veprua pr shtjen engritur n Ministrin e Jashtme, ku sheshuam njsr problemesh.

Deputeti Azem Hajdari: Prokurorit tPrgjithshm: Kush ka penguar heqjen e imunitetitt zvends Prokurorit t Prgjithshm Vasil Plakut,i cili akuzohet pr shtjen e birsimit?

Prgjigje: Zoti Azem dua tju them se kenigabuar adresn. Un kam qen i sinqert dhe kamqen konsekuent n punn time. Q para 2 muajve

1411


fiks kam sjell krkesn pr heqjen e imunitetit.Kshtu q krkoni te ai organ q ka t drejtn.

Pyetja e dyt: Ju, zoti Prokuror, mbani prsiprshtjen Aliaj. Si sht e vrteta?

Prgjigje: Zoti Azem, dua tju them q kjo nukm takon mua.

Megjithat do t jap shpjegimet e domosdoshmeligjore. Ashtu si shfajsoni Qeverin duke mos ikrkuar llogari pr gjendjen e krijuar, ashtu duhet tshfajsoni dhe organin e Prokuroris, sepse edheun nga grupi parlamentar i PD-s jam propozuardhe nuk jam i kuq, as nomenklatur e kuqe. Dua tthem zoti Hajdari q kur kam ardhur n kt detyrkam krkuar nga grupi i hetimeve t bllokmenve taojn shtja deri n maj t piramids. Kushdoqoft. Ktu prpara, zoti Hajdari, kam tre vendime:vendimin pr fillimin e shtjes penale, vendimin prmarrjen e personit si t pandehur dhe nj vendimarresti.

Ju mirpres n Prokurorin e Prgjithshme tbni denoncimin pr Ramiz Alin dhe menjher,mbi provat dhe ligjet do ta marr n prgjegjsipenale. Pr sa i prket fjalve, zoti Azem Hajdari qdgjohen lart e posht, un nuk mund t shkoj mearsyetimin e tyre, ashtu si nuk mund t shkoja tfilloja prgjegjsin penale pr zoti Gazidede, princizimin q ju ka br juve, flitet, t paktn, nprgazeta. Kush ka denoncime konkrete pr personakonkret, me prova konkrete, dern e Prokuroris eka hapur dhe prkushtimin ton e ka gjithmon gati.

Prse nuk u ndalua Bashkim Gazidede prprgjimet e paligjshme ndaj Azem Hajdarit? Prsee keni lejuar Gazideden t marr n prpunim, njhetim t pandershm kundr deputetve n burgune Elbasanit?

Prgjigje: Edhe pr kt fakt nuk jam n dijeni.Procedoni sipas asaj q ju thash m sipr.

Pyetja e katrt: E dgjuat intervistn e XhonMegout? Mosdhnia e provave pr nj krim kaq trnd pr t cilin sht sensibilizuar gjith opinioniyn kombtar prbn vepr penale. Si e shpjegonikontradiksionin e burimit t informacionit lidhur mearsimin?

Prgjigje: Zoti Hajdari, dua tju them, semenjher pas intervists, ish Prokurori iPrgjithshm m ka br dorzimin n lidhje mekt shtje, ka vajtur edhe n Zvicr pr ti krkuartakim disa her zotit Xhon Megou, pr nj jav rreshtnuk e ka pritur, megjithat dua t them se XhonMegou sipas intervists kishte nj kontradiksion,megjithat ai provoi q provat materiale ua kam dhn

qeveritarve. Qeveritart le ti bien. Megjithat shtjasht n hetim. Nuk dua ti shmangem prgjegjsispr kt shtje.

Pr Prokurorin e Prgjithshm, pyetja e par,zoti Petrika Minga:

Mbas marrjes n varsi t Hetuesis, farsht br pr prfundimin e hetimeve t procesitt Shkodrs? Jan po ata hetues q e kan filluarkt shtje? Kur mendohet t prfundoj hetimi isaj?

Prgjigje; zoti Minga do tju them se kalimi iHetuesis qoft n varsi t nj organi qoft mvete, them se nuk ndikon n mbarvajtjen e procesit.Pr sa i prket hetuesve dua t them se nga tgjith hetuesit ka mbetur vetm nj, pr t ruajturvazhdimsin, q t mos filloj shtja edhe njhernga e para, sepse ndrrimi i hetuesve do t bj qhetuesit q do t vin t fillojn shtjen, t nisennga e para, kshtu q do t humbnin shum nkoh. Megjithat ne kemi hequr t gjith ata hetuesq dyshoheshin ose kishin mangsi n hetim. Kemivn hetues t rinj, me eksperienc, me prkushtim.

Kur mendohet t prfundoj hetimi?Prgjigje: Un mendoj menjher pas ksaj

shtjeje, sepse si e thash edhe n fillim kur erdhan kt detyr bashk me shqetsimet q mparaqiti Presidenti me t drejt pr shum shtje,fiksov

Libri 4-1992.pmd

Documents

Transcript of Libri 4-1992.pmd