Libër S H T Ë P I A B O T U E S E Libër - Media...

SH

TË

PI

A

BO

TU

ES

E

Qytetariamësuesi11

Libër Flora Gjoka

Qytetaria 11mësuesiLibër Flora Gjoka

ISBN: 978-99956-93-69-5

Librat e mësuesit dhe planet mësimore për të gjithë titujt që ne disponojmë, mund t’i gjeni dhe t’i shkarkoni pa pagesë nga faqja e internetit www.mediaprint.alPër më shumë informacion mund të na shkruani në adresën e emailit: [email protected] të na kontaktoni pranë redaksisë në numrin e telefonit: 04 2256158.

Çmimi 250 lekë

www.mediaprint.al9 789995 693695

KLIKONI KËTU

www.mediaprint.al

Libër mësuesi Qytetaria 11Teksti mësimor Qytetaria 11 është hartuar nga: Prof. Dr Edmond Dragoti, Ma.Marinela Sota, Flora Gjoka

Flora Gjoka

©

Të gjitha të drejtat e autorit lidhur me këtë botim janë ekskluzivisht te zotëruara/rezervuara nga Shtëpia Botuese “Mediaprint” sh.p.k..Ndalohet çdo prodhim, riprodhim, shitje, rishitje, shpërndarje, kopjim, fotokopjim, përkthim, përshtatje, huapërdorje, shfrytëzim dhe/ose çdo formë tjetër qarkullimi tregtar, si dhe çdo veprim cënues me çfarëdo lloj mjeti apo apo forme, pjesërisht dhe/ose tërësisht, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese

Ky botim, në tërësi dhe/ose në pjesë të tij, ndalohet të transmetohet dhe/ose përhapet në çdo lloj forme dhe/ose mjet elektronik, mekanik, regjistrues dhe/ose tjetër, të ruhet, depozitohet ose përdoret në sisteme ku mund të cënohen të drejtat e autorit, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese “Mediaprint” sh.p.k..Çdo cënim i të drejtave të autorit passjell përgjegjësi sipas legjislacionit në fuqi.

Kontaktet:www.mediaprint.alShtëpia Botuese Sektori i Shpërndarjes dhe Marketingut: Shtypshkronja:Kutia Postare 7467 - Tiranë Tel.: 04 4500605

Cel.: 069 40 50 380Tel.: 04 2258 156 Cel.: 069 40 44 441Cel.: 069 20 79 021Cel.: 069 40 44 443 Cel.: 069 40 20 201

[email protected] [email protected] [email protected]

Komente dhe sugjerime janë të mirëpritura në email: [email protected]

Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

“Mediaprint” sh.p.k.

S H T Ë P I A B O T U E S E

Tel.: 04 4500605

Titulli: Libër mësuesi Qytetaria 11

Autore: Flora Gjoka

Drejtoi botimin: Anila Bisha

Redaktore gjuhësore: Elona Çali

Kopertina: Visidesign

Design: Elzana Agolli

Shtypi: Media-print

ISBN: 978-99956-93-69-5Botimi i parë, 2011

LIBËR MËSUESI: QYTETARI 11 4

LIBËR MËSUESI: QYTETARI 11

5

PËRMBAJTJA Parathënie.......................................................................................7 Plani mësimor.................................................................................9

Ushqimi.....................................................................................................................11 1.1. Ushqyerja si nevojë dhe kënaqësi..................................................................11 1.2. Ushqyerja biologjike dhe qytetare.................................................................14 1.3. Të dish të ushqehesh në mënyrë të shëndetshme.......................................16 1.4. Ushqimet natyrore dhe ato të ndryshuara gjenetikisht..............................19 1.7. Ushqimet e ndryshuara dhe qëndrimet për to.............................................21 1.8. Mbrojtja ligjore nga OMGJ..............................................................................23

Konsumatori..................................................................................24 2.1. Çdo individ është konsumator .......................................................................24 2.2. Ligji dhe konsumatori 2.3. Të drejtat dhe detyrimet e konsumatorit.......................................................26 2.4. Si të menaxhojmë një problem konsumi......................................................27 2.6. Kontrata e shitblerjes........................................................................................27 2.7. Reklama, funksionet dhe keqpërdorimi i saj...............................................28 2.8. Rrugët dhe format e mbrojtjes së konsumatorit..........................................30

Siguria rrugore.......................................................................................32 3.1. Përdorimi i rrugës si qytetar, llojet e ndryshme të përdorimit të rrugës......................................................................................32 3.2. Qarkullimi rrugor dhe rregullat e tij..............................................................34 3.3. Kodi rrugor i Republikës së Shqipërisë......................................................35 3.4. Rregullat Evropiane të qarkullimit.................................................................36

KAPITULLI 1

KAPITULLI 3

KAPITULLI 2


3.5‐3.6. Sinjalistika rrugore. Sjellja e përdoruesve të rrugës. Agresiviteti në rrugë...................................................................................37 3.7. Njohja e rregullave të qarkullimit rrugor si nevojë e individit................38 3.8. Detyra qytetare e njohjes së elementëve të sigurisë së automjeteve.......39 3.9. Nevojat e krijimit të shprehive të qarkullimit rrugor (veprimtari praktike)...................................................................................42 3.10. Pasojat e moszbatimit të rregullave të qarkullimit rrugor.......................42

4.1. Informacioni dhe rëndësia e tij.......................................................................45 4.2. Mjetet e informacionit.......................................................................................46 4.3. Vlerësimi i informacionit.................................................................................49 4.5. Liria e medias......................................................................................................50 4.6. Media dhe etika..................................................................................................50 4.9. Problemet e informimit të të rinjve...............................................................52 .

KAPITULLI 4


7

PARATHËNIE KOLEGË! Ky libër është një përpjekje për t’ju ardhur sadopak në ndihmë. Jemi nisur

nga ideja për t’ju ndihmuar si mësimdhënës dhe si individë me një mision shumë të rëndësishëm në jetë.

Përpjekja juaj si misionar të formimit qytetar të nxënësve, sot duhet orientuar drejt filozofisë së arsimit, thelbi i së cilës është: “Mos i jepni nxënësit zgjidhje të gatshme, i jepni atij mekanizmin për të gjetur zgjidhje.”

Ky libër do t’ju ndihmojë të shmangni të mësuarit tradicional të nxënësve dhe do ta bëjë nxënësin më pak “skllav” të tekstit dhe ta verë më shumë në qendër të mësimit.

Në faqet që vijojnë do të gjeni planin mësimor që u korrespondojnë temave të tekstit të nxënësit. Disa nga temat mund të zhvillohen dhe si veprimtari praktike. Në plan janë parashikuar teste, projekte përsëritje dhe veprimtari praktike.

Elementët përbërës të çdo ditari mësimor janë: ‐ Tema ‐ Objektivat ‐ Fjalë kyçe ‐ Struktura e mësimit ‐ Metoda dhe veprimtaritë e nxënësit ‐ Vlerësimi i nxënësit ‐ Orientimi për temën e ardhshme ‐ Detyra e shtëpisë ‐ Temat e mësimit vijojnë sipas planit mësimor që ka përgatitur mësuesi ‐ Objektivat e arritjeve të nxënësit janë hartuar sipas 3 niveleve: bazë, i mesëm dhe i lartë Ato nuk synojnë vetëm marrjen e njohurive të thjeshta, por edhe formimin e

shprehive dhe qëndrimeve të caktuara të nxënësit ndaj një problemi të caktuar.


‐ Veçimi i “fjalëve kyçe” për secilën temë është një kujtesë për mësuesin se çfarë është e domosdoshme të ngulitë nxënësi në temën përkatëse.

‐ Temë zhvillohen me anë të strukturës së mësimit ERR (Evokim, realizimi i kuptimit, reflektimi).

‐ Në këto faza të zhvillimit të mësimit ofrohen metoda dhe veprimtari të ndryshme si: diskutim i ideve, punë në grupe, punë individuale, ditari i të nxënit, marrëdhënie pyetje‐përgjigje, bashkëveprimi ndërveprues etj.

Me anë të këtyre metodave mësimi zhvillohet duke vënë në qendër nxënësin.

‐Vlerësimi i nxënësit është një moment i rëndësishëm i cili duhet të bëhet në fund të orës sepse nxënësi mund të angazhohet gjatë gjithë orës së mësimit.

Të vlerësosh nuk do të thotë thjeshtë të vendosesh një notë, por të nxisësh edhe vetëvlerësimin tek nxënësit. Kjo mënyrë vlerësimi e bën nxënësin më aktiv gjatë gjithë orës së mësimit.

‐ Orientimi për temën e ardhshme i ndihmon ata të “parapërgatiten” për informacionin e ri dhe ju jep mundësinë të jenë pjesëmarrës më aktiv gjatë trajtimit të temës së re nga mësuesi.

‐ Detyra e shtëpisë është shumë e rëndësishme të përzgjidhet si një ndërlidhëse e mësimit të ditës me temën e re (aty ku është e mundur) në raste të tjera ajo mund të shërbejë si moment diskutimi për ndonjë problem të caktuar. Kjo që kemi paraqitur ne nuk do të thotë se është e vetmja mënyrë. Kjo është njëra nga shumë modele të tjera që mësuesi mund të realizojë në një orë mësimi.

Shpresojmë se ju kemi ndihmuar sadopak në punën tuaj të lodhshme por shumë të rëndësishme për individin dhe shoqërinë në tërësi.


9

PLANI MËSIMOR 36 javë x 1 orë = 36 orë gjithsej Njohuri të reja = 22 orë Kurrikula e lirë = 14 orë (veprimtari, teste, projekte, përsëritje)

Nr Kapitulli Ora Temat

1 Ushqimi 1 Ushqyerja si nevojë dhe kënaqësi

2 Ushqyerja biologjike dhe qytetare

3 Të dish të ushqehesh në mënyrë të shëndetshme

Veprimtari 4 Ushqyerja e baraspeshuar

5 Ushqimet natyrore dhe ato të ndryshuara

6 Ushqimet e ndryshuara dhe qëndrimet për to

Veprimtari 7 Mbrojtja ligjore nga ushqimet e ndryshuara

8 Përsëritje

Konsumatori

9 Çdo individ është konsumator

10 Ligji dhe konsumatori. Të drejtat dhe detyrimet e konsumatorit

Veprimtari 11 Si të menaxhojmë një problem konsumi? Ankesa

12 Kontrata e shitblerjes

13 Reklama, funksionet dhe keqpërdorimi i saj

14 Rrugët dhe format e mbrojtës së konsumatorit

Veprimtari 15 Si të realizojmë një reklamë?

16 Përsëritje kapitulli

17 Test

18 Projekt


Siguria rrugore

19 Përdorimi i rrugës si qytetar, llojet e përdorimit rrugor

20 Qarkullimi rrugor dhe rregullat e tij

21 Kodi rrugor i RSH dhe rregullat evropiane të qarkullimit

Veprimtari 22 Sinjalistika rrugore dhe sjellja në rrugë

23 Njohja e rregullave të qarkullimit rrugor si nevojë e individit

24 Detyra qytetare e njohjes së elementeve të sigurisë së automjeteve

Veprimtari 25 Krijimi i shprehive të qarkullimit rrugor

26 Pasojat e moszbatimit të rregullave


Informimi

28 Informacioni dhe rëndësia e tij

29 Mjetet e informacionit

30 Vlerësimi i informacionit

31 Liria e medias

32 Media dhe etika

Veprimtari 33 Si të krijojmë zyrën e shtypit në shkollë

34 Problemet e informimit të të rinjve


36 Test


11

KAPITULLI 1

USHQIMI Objektivat e kapitullit: Në fund të kapitullit nxënësi të jetë i aftë:

të përshkruajë ushqimin si element i identitetit kulturor; të përcaktojë sasinë dhe llojin e ushqimit për të cilin ka nevojë çdo individ; të tregojë se ç’është ushqyerja e baraspeshuar; të përcaktojë shprehitë e pashëndetshme si të rrezikshme për adoleshentët; të tregojë që zgjedhjet e shëndetshme bazohen në informacionin që ne

kemi për ushqimet; të analizojë rolin e kontrollit shtetëror në ruajtjen nga OMGJ.

1.1. USHQYERJA SI NEVOJË DHE KËNAQËSI

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: të përshkruajë stilin e tij të jetesës; të verë në dukje përfitimet që kemi nga një stil i shëndetshëm jetese; të tregojë pse duhet të kemi kujdes nga kënaqësia fiziologjike e ushqimit.

Struktura e orës së mësimit: ERR

Evokim (Përgatitje e të nxënit) Metoda: Diskutimi i ideve Në këtë fazë nxënësve u kërkohet të rikujtojnë njohuritë që ata kanë për

ushqyerjen dhe për ushqimet që ata përdorin. Çfarë do të thotë ushqyerje? Pse është i domosdoshëm ushqimi? Ushqimi është më shumë nevojë (domosdoshmëri) apo kënaqësi?

Fjalë kyçe: Ushqyerje, kënaqësi, kulturë ushqimi.


Disa nga përgjigjet e nxënësve paraqiten grafikisht në tabelë.

Gjatë përgjigjeve të nxënësve veçohen ato përgjigje që na interesojnë për fazën e dytë në trajtimin e temës së re.

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Marrëdhënie pyetje ‐ përgjigje Në këtë fazë mësuesi jep informacionin e ri duke bashkëvepruar me

nxënësit. Ushqyerja si nevojë Ushqimi shërben për funksionimin normal të trupit. Ushqyerja vlerësohet e mirë kur:

bëjmë zgjedhje të mira; baraspeshojnë ushqimet; bëjmë një jetë të shëndetshme.

Diskutohet me nxënësit kuptimi i tyre. Cilat janë përfitimet nga stili i shëndetshëm i jetesës:

Ushqimi

Burim për zhvillim fizik

Bazë për rritjen

Sistem imunitar i sigurtë

Bazë për shëndetin

Shëndet më i mirë

Më pak sëmundje


13

Pse duhet të kemi kujdes nga kënaqësia fiziologjike e ushqimit? Sepse – yndyrnat aktivizojnë qelizat e shijimit duke dërguar sinjal kënaqësie

në tru. Truri preferon yndyrnat sepse:

vetë truri përbëhet nga 65% yndyrna. trupi ruan gjatë yndyrën. qelizat e yndyrës preferojnë trurin.

Në këtë fazë mund të theksohet rëndësia që ka ndërgjegjësimi për zgjedhjen e ushqimeve të shëndetshme.

Pyetje: Çfarë ushqimesh preferoni: Shkruani në tabelë dhe analizoni me radhë dobinë dhe dëmin që mund të na

shkaktojnë këto ushqime të dhëna nga nxënësit. Reflektimi (Konsolidim i të nxënit) Metoda: Punë individuale Nxënësit u njohën me informacionin e ri dhe tani ato dinë që: • Ushqimi është pjesë e identitetit familjar apo shoqëror: Nxënësit u jepet detyrë të shkruajnë disa receta gatimi të trashëguara nga

brezi në brez në familjet e tyre dhe gatime të asimiluara nga kulturat e tjera. Nxënësit mund të shkëmbejnë fletoret me njeri‐tjetrin për të lexuar detyrën e

shokut. Në klasë lexohen ato gatime që mendohen më interesante nga vetë nxënësit.

Peshë normale

Ndihem mirë

Shëndeti i mirë Shumë

energji

Pak rrezik për

sëmundj

Dukem mirë

Kocka të forta


Bëhet vlerësimi i nxënësit sipas pjesëmarrjes në mësim dhe përgjigjeve të tyre;

Orientohen nxënësit për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie Informacione për ushqime tradicionale shqiptare sipas zonave të ndryshme të Shqipërisë.

1.2. USHQYERJA BIOLOGJIKE DHE QYTETARE Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:

të përshkruajë me fjalët e tekstit ushqyerjen biologjike; të tregojë larmishmërinë e ushqimeve tradicionale shqiptare; të analizojë qëndrimet qytetare ndaj ushqyerjes.

Struktura e mësimit: ERR

Evokimi (Përgatitje e të nxënit) Metoda mësimore: Përvijimi i të menduarit Në këtë fazë bëhen disa pyetje nga mësimi i kaluar si p.sh.

‐ Çfarë do të thotë stil jete i shëndetshëm? ‐ Cilat janë përfitimet e stilit të shëndetshëm të jetesës? ‐ Pse duhet të kemi kujdes nga kënaqësia fiziologjike e ushqimit.

Në këtë fazë nxënësit lexojnë detyrën e shtëpisë për gatimet tradicionale të trashëguara në familjet e tyre. Detyra shërben si pikë lidhëse me temën e re.

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda mësimore: Të nxënit me këmbime Ushqimi është një nga elementët e identitetit kulturor të popujve grupeve

shoqërore dhe krahinore të veçanta:

Fjalë kyçe: ushqyerje biologjike, ushqyerje qytetare, ushqyerje tradicionale, qëndrime qytetare

Ushqimi lidhet:

me vendin ku është gatuar

gjendjen ekonomike klimën

llojet e ushqimeve


15

Ushqimet që vijnë nga receta tradicionale shqiptare, janë të larmishme dhe na tregojnë për ushqyerjen në krahina në kohë të ndryshme. Këto ushqime kanë ardhur në kohën tonë nëpërmjet kujtesës popullore.

Ushqyerja tradicionale shqiptare Nxënësit shkruajnë në një fletë një gatim tradicional të krahinës së tyre (kjo

është dhënë detyrë shtëpie). Fletët e palosura i hedhim në një kuti. Në tabelë vizatohet harta e Shqipërisë.

Çdo nxënës tërheq një fletë nga kutia dhe përpiqet për ta lidhur gatimin me krahinën ku është traditë (kështu vazhdohet deri sa të plotësohet e gjithë harta).

Çfarë do të vini re (në fund të detyrës së realizuar nga vetë nxënësit). Ushqyerja tradicionale shqiptare:

është shumë e larmishme në gatim; dallohen nga asortimentet e ndryshme kanë mënyrën e tyre të konservimit dhe ruajtjes së ushqimeve ushqyerja u përshtatet kushteve ekonomike.

Pasi mbaron diskutimi dhe informacioni i dhënë nga mësuesi, nxënësit mund të shprehin ato që mësuan për ushqyerjen tradicionale shqiptare të thëna nga shokët e tyre. Qëndrimet qytetare ndaj ushqyerjes janë të shëndetshme, të pashëndetshme dhe ndonjëherë bazohen në mitet për ushqyerjen.

Reflektimi (Konsolidimi i të nxënit) Metoda: Diskutim i ideve

Lexoni me vëmendje mitet për ushqyerjen dhe tregoni të vërtetën rreth tyre. Diskutoni mendimet tuaja me njeri‐tjetrin.

Bëhet vlerësimi i nxënësve sipas pjesëmarrjes në mësim Orientohen për temën e ardhshme Jepet detyra e shtëpisë:

Hartoni një dietë ushqimore me asortimente që tregojnë një mënyrë ushqyerje të shëndetshme (mëngjesi‐dreka‐darka) 1.3. TË DISH TË USHQEHESH NË MËNYRË TË SHËNDETSHME

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: të identifikojë disa fakte shkencore për ushqyerjen; të tregojë rëndësinë e konsumimit të ushqimeve të stinës; të analizojë adoleshencën si periudhë kritike të ushqyerjes:

Fjalë kyçe: ushqyerje e shëndetshme, ushqime të shëndetshme, dietë ushqimore.



Evokimi (Përgatitje për të nxënit) Metoda: Përvijim i të menduarit Në këtë fazë rikujtohen njohuritë e temave të kaluara.

Cilat janë konceptet fiziologjike të ushqyerjes: Përmendni disa qëndrime të shëndetshme dhe të pashëndetshme për ushqyerjen.

Pyetje: Pse disa sëmundje të quajtura “perëndimore” ishin më pak të përhapura në vendet e pazhvilluara?

Pyetje: A keni mbajtur ndonjëherë dietë dhe cili ka qenë qëllimi i kësaj diete? Nxënësit japin përgjigjet e tyre rreth këtyre pyetjeve te cilat mund të

shërbejnë si pikë lidhje me temën e re.

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Marrëdhëniet pyetje – përgjigje

Pas përgjigjeve të nxënësve është e rëndësishme të theksohet rëndësia që ka të ushqyerit në mënyrë shkencore për të shmangur problemet që mund të vijnë nga kequshqyerja ose dietat e pakontrolluara.

Pyetje: Çfarë do të thotë të ushqehesh në mënyre të shëndetshme? Kjo formë ushqyerje do të thotë:

Të përcaktohet sasia dhe lloji i ushqimit për të cilin ka nevojë çdo individ;

Të plotësohen nevojat kalorike të individit në varësi të moshës dhe gjinisë;

Të kemi larmi të ushqimeve që konsumojmë; Të llogarisim kaloritë ditore të nevojshme; Te përcaktojmë racionin ditor në përputhje me lëndët ushqyese të

nevojshme për trupin e njeriut.

Duke pasur këto informacione në bashkëpunim me nxënësit ne mund të formojmë piramidën ushqimore.


17

Piramida e të ushqyerit të shëndetshëm

Nxënësit ndahen në gjashtë grupe sipas grupeve të piramidës ushqimore. Ata tregojnë rëndësinë që ka grupi i tyre në piramidë (p.sh, 2 grupi i perimeve). Sa herë në ditë i konsumojmë perimet, mënyrën e konsumimit të tyre, rëndësinë që kanë për trupin e njeriut etj. (kështu vazhdojnë të gjithë grupet).

Në fund të analizës së grupeve do të vini re: Ushqimet e freskëta kanë shumë vlera ushqimore; Ushqimet e stinës kanë kohë të caktuar kur piqen dhe konsumohen. Perimet mund të konsumohen të freskëta ose të përpunuara. Frutat konsumohen të freskëta ose ruhen në gjendje të ngrirë. Ushqimet mund të jenë edhe të përpunuara.

Pas punës në grupe është e rëndësishme të theksohen edhe problemet e ushqyerjes në periudhën e adoleshencës.

Këtu theksohet se: • Rritja dhe zhvillimi në adoleshencë ka nevojë të veçantë për

ushqyerje të shëndetshme. • Gjatë adoleshencës ndryshon stili i jetës dhe zakonet e të ushqyerit.

Në bashkëpunim me nxënësit analizohen edhe prirjet që kanë adoleshentët për dietat ushqimore.

Këtu theksohet se dietat e shëndetshme ushqimore janë ato që sigurojnë

1Bukë, , fasule , makarona etj .

2Perime

3Fruta

4Qumësht kos

5 Mish, peshk,djath, vezë

6 Dhjamra, vaj sheqerna

drithëra


konsumimin e sasisë së nevojshme të lëndëve ushqyese dhe sasinë e ujit të nevojshëm.

Gjithashtu ato duhet të plotësojnë edhe nevojat e veçanta ushqimore për vitamina A, B12 dhe C.

Reflektimi (Konsolidimi i të nxënit) Metoda: Ditarët e të nxënit Përshkruani pse frutat duhet të konsumohen të freskëta. Çfarë ndodh kur

ato përpunohen? Tregoni se si i kombinoni ushqimet për të marrë një racion normal ditor dhe

për të pasur një dietë javore të shëndetshme. Krahasoni dietën tuaj ushqimore me atë të shokëve dhe i bëni vërejtje njeri‐tjetrit nëse vini re se ata kanë përdorur me shumë yndyra, ëmbëlsira ose kanë konsumuar pak fruta, etj. Diskutoni në klase dietat më të sakta pasi ato të jenë përzgjedhur me votë.

Në fund të orës bëhet përmbledhja e koncepteve kryesore të temës mësimore:

Bëhet vlerësimi i nxënësve; Orientohen për temën e ardhshme

Jepet detyra e shtëpisë Duke shfrytëzuar burime të ndryshme informacioni grumbulloni fakte që

ndikojnë në ushqyerjen e rregullt. Ku bazohet hartimi i dietës tuaj ushqimore?

1.4. USHQIMET NATYRORE DHE ATO TË NDRYSHUARA GJENETIKISHT

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: të përshkruajë cilësitë e ushqimeve natyrore; të tregojë nga ndryshojnë ushqimet organike nga ato natyrore; të listojë efektet e dobishme të ushqimeve natyrore.

Struktura e mësimit: ERR Evokimi (Përgatitje për të nxënit) Metoda: Përvijimi i të menduarit Nëpërmjet një diskutimi të përqendruar rikujtojmë njohuritë që nxënësit

kanë për ushqimin. Çdo të thotë të ushqehesh në mënyrë shkencore?

Fjalë kyçe: ushqime natyrore, ushqime organike, ushqime të ndryshuara gjenetikisht.


19

Pse është e rëndësishme të konsumohen ushqime të stinës? Çfarë duhet të plotësojnë dietat ushqimore? (Disa përgjigje të nxënësve paraqiten grafikisht.)

Nga përgjigjet e nxënësve veçohen ato përgjigje që na ndihmojnë për

zhvillimin e temës së re.

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Të nxënit bashkëpunues. Çfarë janë ushqimet natyrore? Listohen disa cilësi të tyre:

Ushqime të stinësLloje

perimesh Përdoren me forma të ndryshme

Konsumohen të freskëta

Kanë vlera ushqimore

Lloje frutash

Të ngrira

Të përpunuara


Ky informacion e ndihmon nxënësin për të bërë dallimin midis ushqimeve

natyrore dhe atyre organike: Ushqimi organik prodhohet pa përdorur:

Pesticide Lëndë kimike Rrezatim jonatyror

A është ushqimi natyror ushqim organik? Ushqimi natyror nuk do të thotë ushqim organik sepse në ushqimet

organike janë përjashtuar lëndët artificiale dhe ndërhyrjet në ciklin biologjik të tyre: ‐A keni dëgjuar për ushqime të ndryshuara gjenetikisht (OMGJ) ‐Nxënësit japin mendimet e tyre të cilat shkruhen në tabelë.

Mësuesi specifikon qartë cilësitë e OMGJ: Ushqimet e ndryshuara gjenetikisht janë ushqime që ndryshohen në

mënyrë gjenetike nëpërmjet lëndëve artificiale gjithashtu: u është ndryshuar materiali gjenetik;

Nuk përmbajnë

Antibiotik

Hormone

Konservues

Përbërës ngjyruese

Përbërës artificial

Sheqer artificial

Sepse

Mbajnë peshën nën kontroll

Fitojnë energji

Trupi asimilon mirë ushqimet

Shëndet të mirë

Kemi gjatësi

Kanë efekte të dobishme

Ushqimet natyrale


21

përdoret bioteknologjia për të ndryshuar gjenetikën; kanë çmime të ulëta; kanë rezistencë të madhe ndaj insekteve.

Reflektim (konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë individuale A lejohen në Shqipëri ushqimet e ndryshuara gjenetikisht. Diskutoni në klasë mendimet tuaja duke u bazuar edhe në përvojat tuaja

personale për këto produkte. Detyrë shtëpie

Realizoni një fletëpalosje ose poster me temë: Shqipëria pa “OMGJ”, drejt produkteve “BIO”

Qëllimi: Sensibilizimi i konsumatorëve për riskun e mundshëm të ushqimeve me “OMGJ” dhe rëndësinë e prodhimit të produkteve “BIO”.

‐Bëhet vlerësimi i nxënësve për pjesëmarrjen dhe përgjigjet e tyre. ‐Orientimi për temën e ardhshme që nxënësi të ketë një informacion bazë për problemet që do të diskutohen në klasë.

1.7. USHQIMET E NDRYSHUARA DHE QËNDRIMET PËR TO

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: të tregojë arsyet e rritjes së prodhimeve të ndryshuara gjenetikisht; të shpjegojë ndikimet që kanë në organizimin e njeriut; të japë shembuj të ushqimeve të ndryshuara gjenetikisht në Shqipëri.


Evokim (Përgatitje për të nxënit) Metoda: Diskutimi i ideve Në këtë fazë bëhet një përmbledhje e informacionit të temës së kaluar.

Çfarë janë ushqimet natyrore? Ku ndryshojnë ushqimet natyrore nga ushqimet organike? Çfarë janë ushqimet e ndryshuara gjenetikisht?

Prezantohen detyrat e shtëpisë: “Shqipëria pa OMGJ drejt produkteve BIO”. Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Marrëdhëniet pyetje‐përgjigje

Fjalë kyçe: ‐nevojat e shoqërisë, ndikimi i ushqimeve, informacioni.


Detyra shërben si pikëlidhje me temën e re: (1) A ndryshojnë ushqimet e ndryshuara nga ato natyrore? (2) Pse po rriten

sasia e prodhimit të tyre: Sepse: Janë produkte me çmime të ulëta. Ushqime që durojnë gjatë. Kanë pamje të këndshme për konsumatorin.

Pyetje: Si ndikojnë ushqimet e ndryshuara në organizimin e njeriut. Pas përgjigjeve të mundshme që japin nxënësit, mësuesi shkruan në tabelë:

Mund të rrisni rrezikun e shfaqjes së sëmundjeve tek njerëzit. Mund të shtohen alergjitë. Dëmtojnë mjedisin. Sjellin rreziqe për zinxhirin e ushqimeve.

Reflektim (konsolidimi i të nxënit) Metoda (Punë në grup) Pas marrjes së informacioneve për ushqimet organike dhe ato të ndryshuara

organizoni një debat në klasë: Grupi 1: Pro ushqimeve të ndryshuara gjenetike. Grupi 2: Kundër ushqimeve të ndryshuara gjenetike. Çdo grup jep argumentet e veta pro dhe kundër. Në fund të debatit është e

rëndësishme të theksoni: “Ne duhet të jemi të informuar për ushqimet që përdorim”.

Zgjedhjet e shëndetshme, të sigurta dhe të informuara bazohen në informacionin që kemi për ushqimet.

Bëhet vlerësimi i nxënësve. ‐Orientohen për temën e ardhshme. ‐Detyrë shtëpie.

Sillni në klasë disa produkte ushqimore dhe verifikoni nëse etiketat e tyre përmbajnë të gjithë elementët përkatës të sigurisë.

VEPRIMTARI

1.8. MBROJTJA LIGJORE NGA OMGJ Objektivat: Në fund të aktivitetit nxënësi duhet të jetë i aftë:

të njihet me ligjet në Shqipëri për mbrojtjen e konsumatorit; të ndërgjegjësohet për rëndësinë që ka informimi për këto produkte. Qëllimi i veprimtarisë: Nxënësit të aftësohen në njohjen e cilësisë së

produkteve organike dhe të ndryshuara dhe të dinë të mbrojnë veten dhe të tjerët nga këto ushqime.

Konkluzionet përfundimtare të aktivitetit bëhen nga mësuesi duke treguar qartë edhe realizimin e qëllimit të kësaj veprimtarie.


23

KAPITULLI 2 KONSUMATORI Objektivat e kapitullit: Në fund të kapitullit nxënësi të jetë i aftë të:

të përshkruajë kërkesat kryesore të konsumatorit për mallra dhe shërbime; të përshkruajë kërkesat kryesore të ligjit për konsumatorët; të tregojë cilat janë të drejtat dhe detyrimet e konsumatorit; të analizojë marrëdhëniet ndërmjet konsumatorëve dhe prodhuesve; të listojë faktorët që mbajnë në ekuilibër dhe kontroll konsumatorin; të tregojë që mbrojtja e konsumatorit është një e drejtë njerëzore dhe

qytetare që bazohet në Kushtetutën e Shqipërisë.

2.1. ÇDO INDIVID ËSHTË KONSUMATOR Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë të:

të përshkruajë cilësitë e konsumatorit; të tregojë rëndësinë që ka informimi për produktet që konsumojnë; të shpjegojnë strukturën shtetërore për mbrojtjen e konsumatorit.


Evokimi (Përgatitje për të nxënit) Metoda‐ Diskutim për njohuritë paraprake. Në këtë fazë bëhet një përmbledhje e informacionit që nxënësi do të mësojë

në kapitullin e “Konsumatorit”. Mësuesi tregon shkurtimisht se kush quhet konsumator. Konsumator, jemi nëse blejmë mallra ose shërbime për nevojat vetjake dhe jo

për qëllime tregtare. Pyetje nxënësve: A jeni konsumator?


Çfarë mallrash dhe shërbimesh konsumoni më shumë? Listohen në tabelë përgjigjet e nxënësve: Do vini re se:

Nxënësit janë konsumator. Konsumojnë më shumë produkte për nevojat e tyre të përditshme. Ndikohen nga reklamat. Mund të kenë rënë pre e abuzimeve nga tregtarët.

Realizimi i kuptimit Metoda: Diskutimi i ideve paraprake Nxënësve u shpjegohet rëndësia që ka informimi për mallrat apo shërbimet

që duam të blejmë: Por çfarë duhet të dimë për një mall që blejmë:

a) cilësinë e mallit; b) çmimin; c) përbërësit; d) përfitimet; e) kohëzgjatjen e garancisë; f) mënyrat e ruajtjes së mallit.

Nëse një produkt nuk i plotëson këto cilësi, çfarë ndodh me konsumatorin. ‐Është e rëndësishme të njohim të drejtat e konsumatorit para se të konsumojmë

‐Analizohen strukturat shtetërore për mbrojtjen e konsumatorit Reflektimi (Konsolidim i të nxënit) Metoda: Ditarët e të nxënit

Nxënësit u jepet detyra të shkruajnë një rast nga jeta e tyre ose e familjes së tyre kur ata kanë bërë një blerje të zgjuar dhe një blerje të gabuar (mund të jenë mashtruar nga reklama ose tregtarët). Diskutohet në klasë rreth mendimeve të nxënësve.

Bëhet vlerësimi i nxënësve Orientohen për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie (detyra e tekstit).

2.2-2.3. LIGJI DHE KONSUMATORI. TË DREJTAT

DHE DETYRIMET E KONSUMATORIT

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë të: përshkruajë kërkesat kryesore të ligjit për konsumatorin; të tregojë rëndësinë që ka njohja e ligjit “Për mbrojtjen e konsumatorit”; të analizojë kërkesat e ligjit për detyrimin e konsumatorit.


25

Struktura e mësimit: ERR Evokim (Përgatitja për të nxënit) Metoda: Diskutimi i ideve

Çfarë do të thotë të jesh konsumator? Pse ka rëndësi informimi i konsumatorit për produktet që konsumon? Për çfarë duhet të informohemi para se të blejmë një mall? ‐A jemi të mbrojtur ne si konsumator?

Realizimi i kuptimit (përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Nxitje e diskutimit

Pas përgjigjeve të marra nga nxënësit me pyetjen e fundit mësuesi tregon: Mbrojtja e të drejtave të konsumatorëve është një detyrim që sanksionohet në

ligjin “Për mbrojtjen e konsumatorëve”.

Analizohet fusha e zbatimit të ligjit. Ky ligj rregullon marrëdhëniet ndërmjet konsumatorëve dhe prodhuesve. Detyrimet e konsumatorit janë në vend të dytë dhe të shpërndara në çështjet që mbulon ligji.

Reflektimi (Konsolidim i të nxënit) Metoda: Punë individuale Pasi të lexoni të drejtat dhe detyrimet që përcakton ligji për konsumatorin

jepni opinionin tuaj: A e mbron mirë ligji konsumatorin shqiptar? Jepni shembuj nga përvoja juaj.

Qëllimi i ligjit

Mbrojtja

Shëndetit MjedisitSigurisësë jetës

Fjalë kyçe i ligjit: parimet e ligjit, informimi


Diskutoni me klasën opinionet tuaja.

Bëhet vlerësimi i nxënësit. Orientohen për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie: Sillni në klasë informacione të organizatave për mbrojtjen e konsumatorit në Shqipëri.

Veprimtari

2.4. SI TË MENAXHOJMË NJË PROBLEM KONSUMI Si të shkruajmë një anketë Objektivat: Në fund të veprimtarisë nxënësi të jetë i aftë:

të dijë cilat janë problemet e konsumit; të përcaktojë kriteret që duhet të plotësojë një ankesë; të aftësohet për hartimin e një ankese.

Veprimtaria mund të zhvillohet edhe në mjediset tregtare që keni afër shkollës ose me ndihmën e prindërve të cilët kanë përvojë në blerjen e mallrave dhe shërbimeve.

2.6. KONTRATA E SHITBLERJES Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë të:

të përshkruajë elementët e një kontrate shitblerjeje; të tregojë pasojat e shkeljes së kontratës; të japë shembuj kur ne mund të kemi një kontratë.

Struktura e mësimit ERR Evokim (Përgatitja e të nxënit) Metoda: Diskutimi i ideve Cili është qëllimi i ligjit “Për mbrojtjen e konsumatorëve”?

Pse është e rëndësishme njohja e ligjit? Cilat janë kërkesat e ligjit për konsumatorët? A i ruani faturat kur blini një produkt? A mund ti quajnë këto kontrata?

Përgjigjet e nxënësve shkruhen në tabelë dhe mund të përdoren si pikë lidhjeje me temën e re.

Realizimi i kuptimi (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Marrëdhëniet pyetje‐përgjigje Kontrata e shitblerjes është një marrëveshje ndërmjet prodhuesit‐shitblerësit‐

furnizuesit‐konsumatorit. Kontrata është dokument ligjor. Ajo është një detyrim ligjor për dy palët. Tregohen rastet kur bëjmë një kontratë shitblerjeje:

Nënshkruajmë një dokument.


27

Zgjedhim një mall në dyqan duke marrë faturën tatimore. Klikojmë tastin në një faqe interneti.

Në bashkëpunim mësues‐nxënës analizohen pasojat e shkeljes së një kontrate.

Reflektim (Konsolidimi i të nxënit) Metoda: (Ditarët e të nxënit) Në këtë fazë nxënësve u jepet detyrë të shkruajnë raste nga jeta e familjes së

tyre kur ata kanë nënshkruar një kontratë shitblerje ose raste të blerjeve në internet. Diskutoni në klasë rastet më interesante:

Bëhet vlerësimi i nxënësve. Orientohen për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie: Sillni në klasë faturat tatimore të blerjeve të fundit që keni bërë.

2.7. REKLAMA, FUNKSIONET DHE KEQPËRDORIMI I SAJ

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: të japë shembuj të reklamave për mallra dhe shërbime; ‐të tregojë cilat janë funksionet e reklamës; ‐të verë në dukje elementet e reklamave të pandershme;

Struktura e mësimit ERR Evokimi (Përgatitje e të nxënit) Metoda: Marrëdhëniet pyetje‐përgjigje

Çfarë do të thotë: “Kontrata është një dokument ligjor”? Cilat janë format e kontratës së shitblerjes? Cilat janë synimet e kushteve të padrejta në kontratë? A ndikohemi nga reklama për blerjen e një produkti?

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Nxitje e diskutimit Nëse nxënësit nxiten nga reklama për blerjen e një produkti atëherë u

kërkohet të japin shembuj nga reklamat dhe blerjet e tyre.

Fjalë kyçe: reklamë, reklamë e padëmshme, reklamë mashtruese.


Me bashkëpunimin mësues‐nxënës analizohen funksionet e reklamës dhe

elementet e reklamës së pandershme. Reflektimi (konsolidim i të nxënit) Metoda: Punë në grup Ndajmë klasën në 3‐4 grupe. Çdo grup të përgatisë një reklamë duke ju

përmbajtur elementeve përbërës të saj. Votoni në klasë reklamën më të mirë dhe më të saktë.

Bëni vlerësimin e nxënësve. Orientohen nxënësit për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie: Gjeni reklama në gazeta dhe shikoni se sa i plotësojnë ato funksionet e reklamës.

2.8. RRUGËT DHE FORMAT E MBROJTJES SË KONSUMATORIT

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë të identifikojë ligjin për mbrojtjen e konsumatorit; të tregojë rrugët e mbrojtjes së tij; të shpjegojë rolin e organizatave në informimin dhe mbrojtjen e konsumatorit.

Struktura e mësimit: ERR Evokim ( përgatitje e të nxënit) Metoda: Diskutimi i ideve

Mashtruese

Krahasuese Korrekte

E pandershme

Reklamohen mallrat

Të bindë konsumatorët

Reklama

Fjalë kyçe: shoqatë konsumatorësh, kod etike, organe përgjegjëse.


29

Bëhet një përmbledhje e informacioneve paraprake që ka nxënësi për temat e kaluara:

Cilat janë funksionet e reklamës? Çfarë është një reklamë e pandershme? Lexohet detyra e shtëpisë.

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Marrëdhëniet pyetje‐përgjigje Mbrojtja e konsumatorit është një e drejtë njerëzore dhe qytetare. Bazohet në

Kushtetutën e Shqipërisë ligji “Për mbrojtjen e konsumatorit”. E drejta e ankesës ushtrohet në disa nivele:

Cila është forma më e mirë për mbrojtje: në mënyrë individuale apo në

formë të organizuar. Nxënësit japin mendimet e tyre. Mënyra më e mirë për mbrojtjen e konsumatorit është ajo e organizuar. Në këtë moment tregohet roli dhe të drejtat që kanë shoqatat e konsumatorëve.

Reflektimi (Konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë individuale Në disa pika shitje lexohet njoftimi “produktet e blera nuk mund të

kthehen”. Si mendoni ju a i shkel të drejtat e konsumatorit ky njoftim? Si duhet të veprojnë? Sillni përvojat tuaja personale në klasë dhe diskutoni rreth tyre.

Bëhet vlerësimi i nxënësve. Orientohen nxënësit për temën e re. Detyrë shtëpie: Bëni një kërkim në dyqanet që tregtojnë alkool dhe duhan, që ndalohet me ligj të shiten për konsumatorët nën 18 vjeç. Diskutoni për njohuritë që kanë tregtarët për këtë ligj.

Ankimi

Në kompaninë e prodhimit

Në drejtorinë për mbrojtjen e konsumatorit

Në shoqatat për mbrojtjen e konsumatorit

Në gjykatë


KAPITULLI 3

SIGURIA RRUGORE Objektivat e kapitullit: Në fund të kapitullit nxënësi të jetë i aftë:

‐të përshkruajë përgjegjësitë personale në përdorimin e rrugës; ‐të tregojë disa rregulla dhe sjellje që duhen ose nuk duhen të kryhen; ‐të listojë disa nga shenjat e sinjalistikës të detyruara për tu zbatuar; ‐të analizojë rëndësinë që ka njohja e rregullores së qarkullimit; ‐të verë në dukje faktorët e riskut që varen nga ne ose nga të tjerët; ‐të analizojë pasojat e moszbatimit të rregullave të qarkullimit rrugor; ‐të aftësohet në praktikë me zbatimin e rregullave të qarkullimit rrugor.

3.1. PËRDORIMI I RRUGËS SI QYTETAR, LLOJET E NDRYSHME TË PËRDORIMIT TË RRUGËS

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: ‐të përshkruajë disa rregulla të qarkullimit rrugor si këmbësorë; ‐të tregojë llojet e përdorimit të rrugës; ‐të japë shembuj nga realiteti me shkeljen e rregullave të qarkullimit.

Struktura e mësimit ERR Evokim (Përgatitja e të nxënit) Metoda: Përvijimi i të menduarit Në këtë fazë nxënësit njihen me përmbajtjen e informacioneve që do të

mësojnë në këtë kapitull dhe me veprimtaritë praktike që do të realizohen për njohjen e tyre.

Nxënësve u kërkohet të tregojnë disa forma të përdorimit të rrugës dhe mjetet që ata përdorin më shumë.

Fjalë kyçe: përdorues rruge, llojet e përdorimit të rrugës, këmbësor.


31

Disa nga përgjigjet e nxënësve paraqiten në tabelë.

Paraqitja grafike (kllaster) i ndihmon nxënësit për të mbajtur mend më mirë informacionin.

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Pyetje‐përgjigje Vihet re se pjesa më e madhe e nxënësve janë përdorues të rrugës si

këmbësor (kjo parashikohet nga përvoja e përditshme e të gjithë nxënësve). Çdo të thotë përdorimi i rrugës si qytetarë?

respektimi i rregullave të qarkullimit. respektimi i përdoruesve të tjerë të rrugës. vëmendje e kujdes për grupet e veçanta: fëmijë, të moshuar, invalidë etj.

Në klasë sillen histori të jetuara ose të dëgjuara për pasojat që kanë pasur nga moszbatimi i rregullave të qarkullimit rrugor.

‐Kjo i aftëson ata për të kuptuar rëndësinë që ka zbatimi i tyre. Diskutohet rreth tyre. Reflektimi (Konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë me grupe Ndani klasën në 3‐4 grupe. Çdo grup të ndërtojë një situatë imagjinare: si drejtues i një mjeti. Grupi i parë: drejtues makine

Me patina

Me urbanMotoçiklet

Taksi

Me makinë me prindërit

Drejtues biçiklete

E përdor rrugën si:


Grupi i dytë: drejtues motoçiklete Grupi i tretë: drejtues biçiklete Grupi i katërt: përdorues i rrugës si pasagjer. Çdo grup tregon përgjegjësitë që ka si drejtues dhe rregullat që duhet të

zbatojnë në rrugë. Vlerësohet grupi për saktësinë më të madhe në përshkrimin e situatës.

Bëhet vlerësimi i nxënësit. Orientohen për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie: Kërkoni në statistikat e Ministrisë së Brendshme për

numrin e aksidenteve me pasojë vdekjen në rrugë dhe rolin e viktimave si përdorues rruge. Bëni një analizë të statistikave dhe nxirrni konkluzione për jetën tuaj.

3.2. QARKULLIMI RRUGOR DHE RREGULLAT E TIJ Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:

të përshkruajë rëndësinë e njohjes së rregullave të qarkullimit; të tregojë pse të rinjtë rrezikojnë shumë nga moszbatimi i tyre; të japë shembuj të rregullave të sigurisë për të gjithë përdoruesit.

Struktura e mësimit: ERR Evokim (Përgatitja e të nxënit) Metoda: Pyetje‐përgjigje Çfarë do të thotë përdorim rruge si qytetar? Cilat janë llojet e përdorimit të rrugës?

Lexohet detyra e shtëpisë për statistikat e MB për numrin e aksidenteve.

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Diskutimi i ideve Faktet e sjella nga nxënësit dhe ato të tekstit shërbejnë si nxitës për të treguar

rëndësinë që ka të mësuarit e rregullave të qarkullimit rrugor. Analizohen grupmoshat më të rrezikuara nga moszbatimi i rregullave të

qarkullimit dhe arsyet e tyre. Jepen shembuj ose histori të vërteta dhe analizohen veprimet që duhen bërë dhe nuk duhen bërë në rrugë.

Reflektimi (Konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë individuale Argumentoni: Qarkullimi në rrugë kryhet sipas rregullave të caktuara të

kodit rrugor. Përse është domosdoshmëri zbatimi i tyre.

Fjalë kyçe: Qarkullimi rrugor, rregulla ligjore, rregulla sigurie.


33

Diskutoni argumentet tuaja në klasë. Bëhet vlerësimi i nxënësve. Orientohen për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie: Sillni në klasë foto të shkeljes ose zbatimit të rregullave të qarkullimit rrugor.

3.3-3.4. KODI RRUGOR I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË. RREGULLAT EVROPIANE TË QARKULLIMIT

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: të përshkruajë rëndësinë që ka sinjalistika; të tregojë cilat janë sinjalet më të rëndësishme në Evropë për qarkullimin rrugor;

të tregojë pse ndryshojnë rregullat e qarkullimit rrugor në vende të ndryshme.

Struktura e mësimit: ERR Evokim (Përgatitja e të nxënit) Metoda: Marrëdhëniet pyetje ‐ përgjigje Në këtë fazë bëhen pyetje nga temat e kaluara p.sh.

Çfarë do të thotë qarkullimi rrugor? A janë rregullat e qarkullimit vetëm për drejtuesit e automjeteve? Sillni shembuj të përdoruesve të tjerë të rrugës. Nxënësit paraqesin detyrën e shtëpisë në foto nga shkelësit e rregullave të qarkullimit rrugor.

Informacioni i detyrës përdoret për të kaluar në temën e re. Realizim i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Diskutimi i ideve Nxënësi nëpërmjet fotove mund të tregojë rregullat të cilat janë shkelur nga

përdoruesit e rrugës. Mësuesi i njeh nxënësit në disa parime të Kodit Rrugor. Jepet përcaktimi i konceptit rrugë. Rrugë quhet zona me përdorim publik, për qarkullimin e mjeteve,

këmbësorëve dhe kafshëve. Në bazë të karakteristikave të tyre teknike, të ndërtimit dhe funksionale,

rrugët klasifikohen në:

Fjalë kyçe: Kod rrugor, rregulla ligjore, qarkullimi rrugor.


Njohja me këto koncepte është e rëndësishme sepse shërben si bazë

paraprake për marrjen e lejes së drejtimit të mjetit kur të mbushni moshën. Për nxënësit është e rëndësishme të njohin rregullat e qarkullimit në Evropë dhe ndryshimet e tyre në rastet kur ata mund të udhëtojnë në këto vende.

Pyetje: Cilat janë rregullat që duhet të njohim para se të udhëtojmë në Evropë? Vendet e BE kanë rregulla të ndryshme për qarkullimin rrugor. Nëse ne

njohim Kodin Rrugor të vendit tonë, atëherë nuk do te kemi probleme të shkeljes së rregullave të qarkullimit rrugor ne vende të tjera evropiane, sepse parimet e kodeve, sinjalistika rrugore, rregullat që nuk duhen shkelur, janë përgjithësisht të njëjta.

Rregullat që duhet të njohim në Evropë janë:

Rregullat në Europë

Përdorimi i celularëve

Vendkalimet për këmbësorët

Korsi të veçanta

Përdorimi i dritave

Skemat kryesore

Parakalimi etj .

Ndërurbane dytësore

Lokale

Ndërurbane kryesore

Urban dytësor

Urban kryesor

Rrugët klasifikohen


35

Çdo rregull konkretizohet me shembull konkret që të bëhet më e kuptueshme. Reflektim (Konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë individuale Duke përdorur informacionin e tekstit nxirrni 2‐3 rregulla të qarkullimit në

Shqipëri që ndryshojnë nga vendet e tjera Evropiane. Bëhet vlerësimi i nxënësit. Orientohen për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie

Klasifikoni rrugët në zonën ku banoni sipas vlerës dhe rëndësisë. A janë të pajisura me të gjitha elementët përbërës të rrugës:

3.5-3.6. SINJALISTIKA RRUGORE. SJELLJA E PËRDORUESVE TË RRUGËS.

AGRESIVITETI NË RRUGË Veprimtari praktike Bëni një vëzhgim në rrugë dhe vëreni:

Si është sinjalistika rrugore? Si zbatohen rregullat e qarkullimit nga këmbësorët dhe drejtuesit e

automjeteve? Sjelljet agresive në rrugë?

Veprimtaria praktike mund të realizohet me grupe nxënësish në rrugë të ndryshme afër shkollës tuaj.

Orën e ardhshme paraqiten detyra praktike nga përfaqësuesit e grupeve. Mund të bëhen edhe foto në disa raste.

Veprimtaria mund të zhvillohet në 1 orë vëzhgim dhe 1 orë paraqitje ose mund të jepet si detyrë paraprake dhe paraqitet detyra orën e ardhshme.

Në fund të orës bëhen konkluzionet përfundimtare të veprimtarisë praktike. Vlerësohet grupi që ka realizuar detyrën me saktë dhe më bukur.

3.7. NJOHJA E RREGULLAVE TË QARKULLIMIT RRUGOR SI NEVOJË E INDIVIDIT

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: të përshkruajë domosdoshmërinë e njohjes së rregullave të qarkullimit; të tregojë disa rregulla si drejtues dhe si këmbësor; të analizojë statistikat për përfshirjen e të rinjve në aksidente me vdekje.


Struktura e mësimit ERR Evokim (Përgatitja e të nxënit) Metoda: Pyetje‐përgjigje

Cilat janë parimet e Kodit Rrugor? Çfarë quhet rrugë? Cilat janë veprimet e ndaluara në rrugë? Listoni disa rregulla kryesore të qarkullimit që i gjejmë në shumicën e

vendeve Evropiane. Lexohet detyra e shtëpisë për sinjalistikën rrugore.

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Të nxënit bashkëpunues Detyrat e nxënësve shërbejnë si pikë lidhje me temën e re. Përdorimi i rrugës Ne e përdorim rrugën dhe kemi nevojë të njohim rregullat e qarkullimit për

2 arsye: për ta përdorur rrugën në mënyrën më të sigurt për veten dhe të tjerët. për të mbrojtur të drejtat tona si përdorues rruge.

Jepen fakte dhe histori të vërteta nga problemet që kanë pasur të rinjtë si drejtues automjetesh (biçikleta, motorë) dhe përfshirja e tyre në aksidente.

Reflektimi (Konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë individuale Argumentoni me shembuj pse aksidentet në rrugë ndodhin edhe për shkak

të mosnjohjes dhe mungesës së sinjalistikës rrugore dhe vendndodhjes së tyre (p.sh mbulohen nga reklamat, etj).

Diskutoni në klasë opinionet tuaja. Bëhet vlerësimi i nxënësit. Orientohen për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie

Bëni një vëzhgim në rrugët e lagjes tuaj për të parë se sa përdoret biçikleta nga banorët.

Tregoni avantazhet dhe disavantazhet që ka ky mjet.

Fjalë kyçe: këmbësorë, përdorues rruge, drejtues automjetesh.


37

3.8. DETYRA QYTETARE E NJOHJES SË ELEMENTËVE TË SIGURISË SË AUTOMJETEVE

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: të përshkruajë detyrimin qytetar që të njohë elementët e sigurisë së automjeteve;

të tregojë kush janë këto elemente sigurie; të ilustrojë me shembuj nga jeta e tyre si përdoren këto elementë sigurie.

Struktura e mësimit: ERR Evokimi (Përgatitja e të nxënit) Metoda: Marrëdhëniet pyetje‐përgjigje Bëhet një përmbledhje e njohurive të temës së kaluar p.sh.

Pse keni nevojë të njihni rregullat e qarkullimit rrugor? A ndikon mosha, gjinia në përfshirjen e tyre në aksidente? Cilat janë rregullat e qarkullimit rrugor si këmbësor etj.? Lexohet detyra e shtëpisë.

Pyetje: Sa përdoret biçikleta nga banorët? Është e rëndësishme që nxënësit t’i përgjigjen pyetjeve.

Si përdorues biçiklete a duhet ta mbajmë mjetin në gjendje pune dhe sigurie?

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Diskutimi i ideve Përgjigjet e nxënësve shërbejnë si nxitje për të dhënë informacionin për

elementët e sigurisë. Elementët e sigurisë janë të përcaktuara në legjislacionin. Çdo përdorues i rrugës ka për detyrë qytetare të njohë elementët e sigurisë

së automjeteve që përdor.

Fjalë kyçe: siguri, detyrë qytetare, elemente sigurie.


Kush janë elementët e sigurisë. Nxënësit japin mendimet e tyre dhe mësuesi

i paraqet në mënyrë grafike.(Kllaster)

Krahas elementeve të sigurisë kemi edhe rregullat e sigurisë që duhen

zbatuar nga drejtuesi i automjetit për pasagjerët (p.sh fëmijët, kafshët, telefoni ose mjetet e tjera etj.).

Diskutohen me nxënësit të gjitha rregullat e sigurisë duke i konkretizuar me shembuj nga jeta e tyre.

Reflektimi (konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë individuale Pasi keni diskutuar rregullat e sigurisë me njeri‐tjetrin atëherë përpiquni të

tregoni pse nuk duhet të përdorni pajisjet personale për argëtim kur drejtoni një automjet. Listoni arsyet.

Në fund të orës bëhet përmbledhje e informacionit kryesor nga mësuesi. Bëhet vlerësimi i nxënësve.

Orientohen për temën e ardhshme.

Arsyet e njohjes

Për parandalimin e situatave të rrezikshme për jetën

Për të kuptuar problemet e sigurisë për mjetet e tjera

Frenat

Borinë

Matësin e shpejtësisë Gomat

Dritat

Xhamat

Elemente të sigurisë

Fshirëset e xhamave

Pasqyrat etj..


39

Detyrë shtëpie: Gjeni raste të aksidenteve të ditëve të fundit që kanë ndodhur si rezultat i mungesës së elementeve të sigurisë së automjetit ose drejtuesit të tij.

3.9. NEVOJAT E KRIJIMIT TË SHPREHIVE TË QARKULLIMIT RRUGOR (veprimtari praktike)

Objektivat: Në fund të veprimtarisë nxënësit të jetë i aftë: të kuptojë rëndësinë e krijimit të shprehive të qarkullimit rrugor; të njohë faktorët që rrezikojnë shprehitë e qarkullimit; të aftësohet në njohjen e masave për të rritur sigurinë rrugore.

Veprimtaria mund të realizohet në shumë mënyra p.sh në një autoshkollë, bisedë me një instruktor ose ndonjë të ftuar që është drejtues automjeti.

‐ Në fund të veprimtarisë bëhen konkluzionet përfundimtare nga mësuesi.

3.10. PASOJAT E MOSZBATIMIT TË RREGULLAVE TË QARKULLIMIT RRUGOR

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: të përshkruajë pasojat e mosrespektimit të rregullave të qarkullimit; të tregojë se çfarë duhet të bëjmë nëse përfshihemi në një aksident; të shpjegojë sjelljen e tij si dëshmitar në një aksident.


Evokim (Përgatitje e të nxënit) Metoda: Përvijim i të menduarit Në këtë fazë bëhet rikujtimi i njohurive të temave të kaluara.

Pse duhet të njohim elementet e sigurisë së automjetit? Cilat janë këto elemente sigurie? Cilët faktorë rrezikojnë shprehitë e qarkullimit rrugor?

Në këtë fazë përdoren fakte dhe të dhëna që kanë sjellë nxënësit për aksidentet nga mungesa e rregullave të sigurisë së automjetit.

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Të nxënit bashkëveprues Pyetje lidhëse të temave me njeri‐tjetrin.

Fjalë kyçe: aksident, lëndime, plagosje.


Cilat janë pasojat e moszbatimit të rregullave të qarkullimit? Nxënësit japin mendimet e tyre. ‐ Çfarë ndihme duhet të japim në një aksident?

a) si dëshmitar b) i përfshirë në aksident ndaj një këmbësori c) ndaj një mjeti tjetër d) ndaj një kafshe Diskutohet rreth tyre dhe është e rëndësishme që të konkretizohen me

shembuj nga realiteti.

Reflektimi (konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë individuale Listoni disa pasoja që ka drejtuesi i automjetit kur ai largohet nga vendi i

ngjarjes, ku është i përfshirë në një aksident me një këmbësor. Diskutoni rreth tyre në klasë. Nxirrni konkluzionet përfundimtare në bashkëpunimin mësues‐nxënës.

Bëhet vlerësimi i nxënësit. Orientohen për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie: Kërkoni me mjetet e komunikimit masiv statistikat më të fundit të aksidenteve rrugore. Klasifikoni ato sipas rasteve përkatëse.


41

KAPITULLI 4 4.1. INFORMACIONI DHE RËNDËSIA E TIJ

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:

të përshkruajë me fjalët e tekstit rëndësinë që ka informacioni; të tregojë ku përcaktohet e drejta për informim; të shpjegojë se ç’është interesi publik. Struktura e mësimit: ERR Evokim (Përgatitja e të nxënit) Metoda: Përvijimi i të menduarit Në këtë fazë nxënësit njihen me përmbajtjen e kapitullit, me problematikën

që do të trajtohet gjatë orëve në vijim. Pyetje: Cilat janë mjetet kryesore të marrjes së informacionit? Nxënësit japin mendimet e tyre të cilat paraqiten në mënyrë grafike.

Interneti

Gazetat

RadiojaRevistat

PikturatMjetet e

informacionit

Librat

Fotografitë

Fjalë kyçe: Informacion, publik, interes publik.


Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Marrëdhënie pyetje‐përgjigje Informacioni lidhet me të drejtën për informim që është një nga liritë dhe të

drejtat themelore të njeriut. Kjo e drejtë është e sanksionuar në Kushtetutën e Shqipërisë, në nenin 23. ‐Cili është informacioni që qytetarët kanë të drejtë të njohin? Ai që konsiderohet si informacion publik. Publik konsiderohet edhe një person.

Në bashkëpunim me nxënësit analizohen konceptet e mësipërme. Informacioni është i rëndësishëm për qytetarët që ata të sigurohen se

autoritet publike kanë marrë vendimet e duhura për mirëqenien e tyre. Reflektimi (konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë individuale Përmendni disa raste të kufizimit të lirisë së shprehjes të cilat konsiderohen

të drejta dhe të tjera të cilat nuk konsiderohen të tilla. Diskutoni mendimin tuaj me njeri‐tjetrin. Nxirrni konkluzionet përfundimtare. Bëhet vlerësimi i nxënësit.

Orientohen për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie

Kërkoni në internet dhe shikoni nëse keni hasur faqe të cilat ju kufizojnë që të shikoni? Pse mendoni se ndodh kjo?

Llogaridhënien

Pjesëmarrjene publikut

Ndërgjegjësimin e publikut

Drejtësinë

Interesipublikpërfshin

Sigurinë publike


43

4.2. MJETET E INFORMACIONIT

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: ‐ të tregojë cilat janë mjetet e informacionit; ‐të listojë llojet e medias së shkruar; ‐të bëjë dallimin midis gazetave dhe televizionit si mjete informacioni.

Struktura e mësimit: ERR Evokim (Përgatitja e të nxënit) Metoda: Përvijimi i të menduarit Në këtë formë bëhet përforcimi i koncepteve të temave të kaluara. ‐Pse është i rëndësishëm informacioni? ‐Ku përcaktohet e drejta për informim? ‐Çfarë është interesi publik? ‐Cilat mjete informimi përdorim më shumë? Nxënësit japin përgjigjet e tyre të cilat listohen në tabelë:

1. Gazetat 2. Revistat 3. Televizioni 4. Radion 5. Internetin 6. Telefonin 7. Botimet e ndryshme etj.

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Diskutimi i ideve Informacioni i mësipërm i dhënë nga nxënësit, mësuesi i klasifikon sipas

llojit të tyre: a. media e shkruar – gazeta, revista, botime b. media elektronike‐ radio, televizioni c. Interneti d. Posta dhe telefoni

Është e rëndësishme që të bëhen dallimet midis tyre duke treguar avantazhet dhe disavantazhet me marrjen e informacionit.

Në bashkëpunimin mësues‐nxënës bëhet renditja e tyre sipas kohës së përdorimit dhe përparësitë që ato kanë për marrjen e informacionit.

Fjalë kyçe: Mjete informimi, media e shtypur, media elektronike.


Reflektimi (konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë individuale Bëni një analizë të shkurtër të mjeteve të informacionit. Analizoni anët pozitive dhe negative të televizionit si media kryesore:

Diskutoni mendimin tuaj me njeri‐tjetrin. Nxirrni konkluzionet përfundimtare. Bëhet vlerësimi i nxënësve.

Orientohen për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie: Analizoni anët pozitive dhe negative të Facebook‐ut.

4.3. VLERËSIMI I INFORMACIONIT

Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: ‐ të përshkruajë se për cilat informacione interesohen të rinjtë; ‐ të tregojë kriteret e vlerësimit të informacionit; ‐ të analizojë treguesit e besueshmërisë së informacionit.

Struktura e mësimit ERR Evokim (Përgatitja e të nxënit) Metoda: Marrëdhënie pyetje‐përgjigje Në këtë fazë bëhet një përmbledhje e koncepteve kryesore të temës së kaluar.

Cilat janë mjetet e informacionit? Tregoni dallimet midis gazetarëve dhe televizionit si mjete informacioni. Klasifikoni mediat sipas llojit? Cili është niveli i besimit që kemi për mjetet e masmedias?

Përgjigjet e dhëna nga nxënësit shërbejnë si bazë për të kaluar në fazën e dytë.

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Marrëdhënia pyetje‐përgjigje

Të rinjtë janë konsumatorë të informacionit sipas moshës dhe nevojave të tyre. Informacioni duhet të jetë i saktë për të rinjtë që ata të dinë ta përdorin për

interesat e tyre. Përgjigjet e nxënësve për besueshmërinë dhe cilësitë e informacionit paraqiten grafikisht në tabelë.

Fjalë kyçe: nevojë për informacion, cilësi të informacionit, vlerësimi kritik.


45

Në bashkëpunimin mësues‐nxënës analizohen me radhë cilësitë e

informacionit të mirë. Përpiquni që cilësitë e tyre të konkretizohen me shembuj konkretë nga jeta

dhe realiteti shqiptar. Reflektimi (konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë me grup Klasa ndahet në 2 grupe Grupi I: Bëni një vlerësim kritik të informacionit: Deklaratë për shtyp nga

një organizatë për shëndetin. Grupi II: Bëni një vlerësim kritik të informacionit “Deklaratë për shtyp nga

një organizatë për sigurinë rrugore”. Diskutoni në klasë mendimet e dy grupeve: Nxirrni konkluzionet përfundimtare.

‐ Bëhet vlerësimi i nxënësit. ‐ Orientohen për temën e ardhshme. ‐ Detyrë shtëpie: Sillni në klasë artikuj gazetash dhe revistash që mendoni se

kanë cilësitë e informacionit të mirë. 4.5. LIRIA E MEDIAS

Objektivi: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: të përshkruajë rolin e medias në shoqëri; të listojë funksionet e medias; të tregojë pse ajo njihet si “pushteti i katërt”;

I thelliarI gjerë

I saktë I vërtetë

I kuptueshëm

Cilësitë e Informacionit

të lirë

I pavarur

I besueshëm

Etik

Për shumë këndvështrime

Ipërditësuar


të shpjegojë pse media nuk mund të jetë tërësisht e lirë.

Struktura e mësimit: ERR Evokim (Përgatitje e të nxënit) Metoda: Marrëdhënia pyetje‐përgjigje Bëhet një rikujtim i njohurive të temave të kaluara.

Cilat janë kriteret e vlerësimit të informacionit? Çfarë është besueshmëria e informacionit? Çdo të thotë vlerësim kritik i informacionit? Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Diskutim i ideve Media është e rëndësishme në shoqëri.

Sepse

Plotëson qëllime shoqërore që lidhen me ndikimin e saj aty.

Analizohen funksionet kryesore të medias. A mund të jetë media tërësisht e lirë pa asnjë kufi?

Diskutohet në klasë rreth kësaj pyetje duke treguar se pse ajo quhet edhe “pushtet i katërt”.

Pyetje: Cilat janë parimet që duhet të respektojë media? Mësuesi paraqet në tabelë përgjigjet e nxënësve. Analizohet roli i mediave kohët e fundit dhe roli i saj si pushtet i katërt.

Ky ndikim përfshin

Shpërndarja e informacionit

Shprehjen e mendimeve

Krijimin e opinionit

Lehtësimin e debatit piblik

Fjalë kyçe: Media, liri, pushtet i katërt.


47

Reflektimi (Konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë individuale Përshkruani lirinë e medias në Shqipëri. Kini parasysh informacionin që morën në klasë për të bërë krahasimin. Diskutoni në klasë mendimet tuaja.

Bëhet vlerësimi i nxënësit. Orientohen për temën e ardhshme. Detyrë Shtëpie: Gjeni raste në media ku janë shkelur të drejtat individuale,

dinjitetin personal të drejtat e pronës etj.

4.6. MEDIA DHE ETIKA

Objektivi: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: të përshkruajë me fjalët e tekstit se ç’është etika në media; të tregojë parimet më të pranuara të etikës; të shpjegojë pse media duhet të ketë organe vetëkontrolluese.

Struktura e mësimit: ERR Evokim (Përgatitje për të nxënit) Metoda: Marrëdhëniet pyetje‐përgjigje Në fillim të orës bëhet rikujtimi i njohurive të temës së kaluar.

Pse media njihet si “pushteti i katërt”? Cilat janë funksionet e medias në shoqëri? Kur është e lirë media?

Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Diskutimi i ideve Media i shërben publikut ajo duhet të përcjellë lajme të sakta, të drejta dhe të

balancuara. Transmetuesit e shërbimit publik duhet të raportojnë në mënyrë:

a. objektive b. të drejtë c. etike

Etika përfshin rregulla të cilat duhet të respektohen nga media, ndërsa ligji përcakton kufirin që nuk duhet kaluar.

Në bashkëpunimin mësues nxënës analizohen parimet etike të medias që paraqiten grafikisht në tabelë.

Fjalë kyçe: media, etikë, organe vetërregulluese.


Pse media duhet të ketë organe vetëkontrolluese? Diskutoni rreth rëndësisë që kanë këto institucione për median.

Reflektimi (Konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë me grupe Ndani klasën me 2 grupe Grupi i parë: Analizoni ankesën për cenimin e privatësisë dhe jepni

rezultatin. Grupi dytë: Analizoni ankesën për mosmbrojtjen e fëmijëve dhe jepni

rezultatin. Diskutoni rezultatet përfundimtare në klasë:

Bëhet vlerësimi i nxënësve. Orientohen për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie: Sillni raste të mediave shqiptare dhe tregoni nëse janë respektuar parimet etike.

4.9. PROBLEMET E INFORMIMIT TË TË RINJVE

Objektivi: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë: të përshkruajë nevojat e tyre për informacion; të tregojë mënyrat e ruajtjes së privatësisë së informacionit; të njihet me këshillat e ruajtjes së privatësisë.

TerrorinLuftën

SaktësimePërgjegjshmërinë

Paanshmërinë

Parimet etike përfshijnë

Privatësinë

Drejtësinë

Dëmtimet dhe shkeljet

Privatësinë

Krimit

Besimin

Fjalë kyçe: informacioni, privatësi, burime të pasigurta informacioni.


49

Struktura e mësimit: ERR Evokim (Përgatitje e të nxënit) Metoda: Marrëdhëniet pyetje‐përgjigje Rikujtohet informacioni i temës së kaluar.

‐ Çfarë është etika dhe media? ‐ A ka ndonjë organ përgjegjës që kontrollon median? ‐ Cilat janë parimet etike të mediave?

Për çfarë informacionesh i përdorim më shumë mjetet e komunikimit masiv? Përgjigjet e nxënësve shfrytëzoni për të kaluar në temën e re. Realizimi i kuptimit (Përpunimi i përmbajtjes) Metoda: Diskutimi i ideve Të rinjtë kanë nevojë për shumë informacion, media i ndihmon ato të rrisin

mundësitë për zgjedhje.

Informacioni i të rinjve ndeshet me probleme të ndryshme si:

a. informacion i papërshtatshëm. b. mundësi për burime alternative. c. burime të pasigurta informacioni, privatësie e informacionit etj.

Diskutohet në klasë për këto probleme duke i konkretizuar me shembuj nga realiteti shqiptar.

Reflektimi (konsolidimi i të nxënit) Metoda: Punë individuale Lexoni 10 këshillat për të ruajtur privatësinë dhe tregoni se sa i keni zbatuar

ju ato dhe sa të rëndësishme mendoni të jenë ato. Bëhet vlerësimi i nxënësit. Orientohen për temën e ardhshme. Detyrë shtëpie: Analizoni ndikimin e internetit me jetën tuaj.

Shkëmbejnë

Lidhje sociale

Punësim

Shkollim

Forume të të rinjëve etj .

Kujdes shëndetësor

Ngjarje të ndryshme

Krijojnë rrjete

Kërkojnë informacion

informacione

SH

TË

PI

A

BO

TU

ES

E

Qytetariamësuesi11

Libër Flora Gjoka

Qytetaria 11mësuesiLibër Flora Gjoka

ISBN: 978-99956-93-69-5

Librat e mësuesit dhe planet mësimore për të gjithë titujt që ne disponojmë, mund t’i gjeni dhe t’i shkarkoni pa pagesë nga faqja e internetit www.mediaprint.alPër më shumë informacion mund të na shkruani në adresën e emailit: [email protected] të na kontaktoni pranë redaksisë në numrin e telefonit: 04 2256158.

Çmimi 250 lekë

www.mediaprint.al9 789995 693695

Libër S H T Ë P I A B O T U E S E Libër - Media...

Documents

Transcript of Libër S H T Ë P I A B O T U E S E Libër - Media...