LIBËR MËSUESI TEATËR 6 - Erik Botimeerikbotime.com/sq/images/plane-mesimore-9-vjecare/... · 5...

Msc. Edlira Hyka (Kupi)

LIBËR MËSUESI

TEATËR 6

ERIK BOTIME

Rr. “Kont Urani”, nr.25Tel./Fax: +355 4 2220645

Cel.: 069 40 66 442E-mail: [email protected], Website: www.erikbotime.com

2

RRETH MATERIALITReformimi i kurikulës së arsimit bazë sipas qasjes me bazë kompetencat nënkupton mësimdhënie dhe nxënie sipas së njëjtës qasje. Konceptimet bashkëkohore për procesin e të nxënit theksojnë rolin aktiv të nxënësve në zhvillimin e njohurive të reja dhe të kompetencave. Nxënësit duhet të jenë veprimtarë aktivë në procesin e ndërtimit, zbatimit dhe vlerësimit të tyre. Vetëm kështu, njohuritë, shkathtësitë, vlerat dhe qëndrimet do të organizohen në struktura që mundësojnë përdorimin e tyre. Kjo kërkon edhe ndryshimin e rolit të mësuesve që duhet të jenë, gjithnjë e më shumë, drejtues dhe krijues të situatave të të nxënit. Materiali ka si qëllim të ndihmojë mësuesit, drejtuesit e shkollave dhe prindërit në konceptimin dhe planifikimin e veprimtarive mësimore që zhvillojnë kompetencat dhe të nxënët gjatë gjithë jetës. Modelet e situatave të përfshira në këtë material për konceptimin dhe planifikimin e vazhdueshëm të tyre nga ana e mësuesit shërbejnë vetëm si orientim.

3

Pjesa IKuptimi i situatës së të nxënit1.1 Të nxënit me situata Të nxënit me situata është të nxënët që ndodh në të njëjtin kontekst në të cilin ai zbatohet.Të nxënit me situata na siguron mësimdhënie efektiv dhe përfitime konkrete për nxënësit për

shkak se:

• siguron kompetencat për të nxënit gjatë gjithë jetës. Aftësia për të menduar në mënyrë kritike

dhe krijuese, aftësia për të përballuar situata problemore, për të menaxhuar informacionin,

shprehitë e punës së pavarur individuale ose në grup, vetëvlerësimi etj., janë thelbësore për të

siguruar këtë lloj të nxëni.

• bazohet në bindjen se çdo nxënës mund të jetë i suksesshëm. Mësimdhënia që nxit zhvillimin e

kompetencave siguron kushtet dhe situatat e të nxënit për të gjithë nxënësit.

• bazohet në njohuritë paraprake të nxënësve dhe e planifikon të nxënit mbi bazën e tyre. Njohuritë paraprake të nxënësve janë kusht jo vetëm për përvetësimin e njohurive të reja, por

edhe për realizimin e një mësimdhënieje ndërvepruese.

• planifikohet për rezultate të nxëni që synojnë kompetencat. Mësuesi saktëson rezultatet e

pritshme të nxënësve të tij mbi bazën e kërkesave të gjithanshme të kurrikulës.

• aftëson nxënësit të përdorin njohuritë. Aftësimi i nxënësve për të përdorur njohuritë dhe

shkathtësitë e fituara duhet të jetë synimi kryesor i procesit të mësimdhënies dhe të nxënit në

shkollë.

• siguron partneritetin mësues-nxënës në procesin e mësimdhënies dhe të të nxënit. Ky partneritet

rrit motivimin e nxënësve dhe krijon klimën dhe kushtet e domosdoshme për shfrytëzimin e

njohurive dhe përvojave të nxënësve dhe mësuesve.

• mbështetet në situata të nxëni reale ose të ngjashme me realitetin. Ajo mundëson përzgjedhjen

dhe përdorimin e situatave që hasen në jetën e përditshme, që nga jeta vetjake, familjare,

shoqërore e deri tek e vendit, rajonit e më gjerë.

4

1.2. Kompetenca dhe situata e të nxënitZhvillimi i kompetencës te nxënësit arrihet kryesisht përmes ndërveprimit të tij me mjedisin. Sa mirë, sa shpesh dhe sa shumë ai ndërvepron me mjedisin janë ata faktorë që përcaktojnë zbatimin e kompetencës prej tij. Dihet se kompetenca është e lidhur ngushtë dhe shoqërohet gjithmonë me situatën, familjen e situatave dhe kontekstin ku këto vendosen. E parë në këtë këndvështrim, çdo kompetence i korrespondon një situatë dhe një familje situatash, ku ajo zhvillohet, ndërtohet dhe përsoset. Në trajtimin e situatës një rol të veçantë luajnë njohuritë dhe përvojat që zotërojnë nxënësit. Zhvillimi i kompetencës gjatë trajtimit të situatës varet nga lloji dhe numri i burimeve, të cilat i gjen dhe i përdor nxënësi. Një kompetencë është e ndërtuar vetëm nëse nxënësi e trajton plotësisht situatën në atë mënyrë që pranohet edhe nga të tjerët. Kompetenca është rezultat i procesit të përkohshëm, dinamik, dialektik dhe ndërveprues të trajtimit të situatës; ajo nuk është proces por produkt i situatës. Kompetenca nuk mund të parashikohet “apriori”; ajo varet nga nxënësi ose grupi i nxënësve, nga njohuritë dhe përvojat e tyre, nga kuptimi i situatës, nga ajo që mendohet se mund të bëhet në këtë situatë, nga burimet që zotërohen në këtë situatë etj. Njohuritë që ndërton nxënësi përmes veprimit në situatë mund të vihen në zbatim vetëm kur nxënësi i ka të qarta situatat. Situatat janë thelbësore dhe të nevojshme për ndërtimin e njohurive nga nxënësi, por jo të mjaftueshme. Kështu, në fillim nxënësi koordinon veprimet e tij në situatë, pra e trajton atë në mënyrë kompetente. Pastaj, pasi ka përfunduar në mënyrë të kënaqshme trajtimin kompetent të situatës, nxënësi analizon veprimin e tij duke qenë jashtë situatës. Ai shpreh me fjalë veprimet e tij, flet për atë që ka realizuar, përshtat dhe riorjenton veprimet e tij. Nga veprimi kompetent në situatë, nxënësi kalon në reflektim mbi veprimet duke qenë jashtë situatës. Nëpërmjet këtij kthimi reflektues mbi veprimet e tij, nxënësi mund të shprehë me fjalë, atë që ka realizuar efektivisht në situatë. Për pasojë, përmes këtij shpjegimi, nxënësi koncepton trajtimin kompetent të situatës, e përjeton së brendshmi dhe e përvetëson atë. Ky trajtim kompetent i situatës, i shprehur me fjalë dhe përmes veprimtarive, bëhet kompetencë e shpjeguar vetjake (reale). Kjo kompetencë e shpjeguar, më pas mund të përgjithësohet, për t’u përshtatur në situata të reja.

1.3. Planifikimi i situatës së të nxënitDilemat që kanë mësuesit në përcaktimin e situatave nuk lidhen vetëm me shkallën e qartësisë së përshkrimit të tyre, por dhe sa të kuptueshme e të rëndësishme do të jenë ato për nxënësit. Si mund të barten ato në orën e mësimit, në mënyrë që nxënësit të zhvillojnë kompetencat për të trajtuar situata jetësore? Për zgjidhjen e këtyre dilemave vjen në ndihmë matrica e trajtimit kompetent të situatës.

1.4. Planifikimi matricor i situatës së të nxënit

Situata Veprimet Burimet Vlerësimi Familja e situatave

Shembuj situatash që i përkasin kësaj

familjeje

Kategoritë e veprimeve që lejojnë trajtimin kompetent të këtyre situatave. Shembuj veprimesh

që lidhen me trajtimin e këtyre

situatave.

Burime të ndryshme, të

nevojshme për trajtimin e këtyre situatave, përmes

veprimeve të përshkruara.

Pritshmëritë për trajtimin e këtyre

situatave.

Shembuj kriteresh

5

• Shpjegimi MTKS1

Në ndihmë të plotësimit të MTKS, jepen shpjegimet e mëposhtme:- Situata- një situatë, në të cilën do të veprojë nxënësi ose grupi i nxënësve. Situata është një bashkësi

rrethanash, disa prej të cilave shërbejnë si burime për trajtimin e saj nga nxënësi ose grupi i nxënësve, të tjerat mund të jenë kufizime që shihen si pengesa në trajtimin e saj.

- një familje situatash, e cila ka karakter të përgjithshëm dhe përbëhet nga disa situata me veti të përbashkëta.

Këtu shkruhet tema e situatës dhe bëhet një përshkrim i rrethanave të saj.- Veprimet- kategoritë e veprimeve që mund të kryhen nga nxënësi gjatë trajtimit të situatës;- zbatimin e veprimeve, i cili nënkupton përdorimin e burimeve, strategjitë, teknikat dhe metodat

e trajtimit të situatës, kufizimet sipas rrethanave të saj.Këtu shkruhen veprimet e ndryshme që do të kryejnë nxënësit për trajtimin e situatës, metodat e

punës, mënyrat dhe teknikat e shfrytëzimit të burimeve dhe të trajtimit të situatës.- Burimet- burime vetjake të nxënësve: ata janë njohëse (bagazhi i njohurive të nxënësit), emocionale

dhe kinestetike (trupore);- burime specifike të situatës: këto janë rrethanat e situatës që lehtësojnë trajtimin e saj;- burime të jashtme: janë burime jashtë situatës që lehtësojnë trajtimin e situatës nga nxënësit.Këtu shkruhen njohuritë paraprake të nxënësve, të nevojshme për trajtimin e situatës, qëndrimet,

vlerat dhe veçoritë e tyre që lidhen me gjithëpërfshirjen e nxënësve në trajtimin e saj.- Vlerësimi Kuadri i vlerësimit saktëson:- Tipin e trajtimit të pritshëm që situata të trajtohet realisht nga nxënësi dhe të pranohet nga të tjerët.- Kriteret e vlerësimit të trajtimit kompetent të situatës nga nxënësit.Këtu shkruhet si duhet trajtuar nga nxënësit që realizimi i saj të quhet i përmbushur si dhe të

plotësohen kriteret e vlerësimit. Për konceptimin dhe shkrimin e një situate, mësuesi ndjek formatin e mëposhtëm.

Formati i situatës së të nxënitNë planifikimin e një e një situate të nxëni, mësuesi merr parasysh:1. Rezultatet e të nxënit (rezultatet e të nxënit të programit që realizohet nëpërmjet kësaj situate).2. Emërtimin e situatës (titulli i situatës).3. Përshkrimin kontekstual të situatës (përmbajtja e situatës në kontekstin e realizimit të

rezultateve të të nxënit).4. Veprimet e kryera për trajtimin e situatës.5. Burimet (mjete, pajisje, burime të ndryshme, njohuritë dhe aftësitë paraprake të nxënësve)6. Vlerësimin (kur situata quhet e realizuar).

1 Matrica e trajtimit kompetent të situatës

6

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçe

Kompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit• Merr pjesë aktive në veprimtaritë artistike.• Kupton mesazhet që i drejtohen.• Shprehet në mënyrë të përshtatshme me anë të gjuhëve, simboleve, elementeve, kodeve dhe

formave artistike.• Komunikon me efikasitet dhe shfrytëzon në mënyrë të pavarur, kritike dhe krijuese mundësitë

e të shprehurit.Kompetenca e të menduarit• Mendon në mënyrë krijuese.• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi.• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.• Ndjek udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari.Kompetenca e të mësuarit për të nxënë• Përzgjedh mjetet për të realizuar një krijim skenik.• Përdor burime të ndryshme për të realizuar një krijim skenik.• Zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin• Ndërmerr nisma për të zhvilluar aktivitete skenike brenda dhe jashtë klasës, duke kontribuar

në mënyrë krijuese.Kompetenca personale• Zhvillon besimin tek vetja gjatë krijimit skenik.• Zhvillon aftësinë e të folurit publik dhe të të qenit bindës.• Mëson të punojë në grup dhe kupton rëndësinë e disiplinës.• Bashkëpunon me të tjerët pavarësisht kulturës, aftësive dhe nevojave brenda dhe jashtë

shkollës për një qëllim të përbashkët.• Mëson ta shohë botën dhe të tjerët nëpërmjet këndvështrimeve të ndryshme, duke hyrë më

“këpucët e tjetrit”.• Zhvillon shije artistike e kritike.Kompetenca qytetare• Diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore.• Zbaton rregullat e teknikave të interpretimit, konvencionit, të krijimit.• Reflekton qëndrim kritik ndaj artit dhe e shfrytëzon atë për të marrë e dhënë mesazhe

shoqërore.Kompetenca digjitaleNjeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.

7

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të lëndës• Krijimi i veprave teatrore: Kupton logjikën e një materiali dhe interpreton sipas kësaj logjike,

kupton theksat logjikë, shprehjen sipas një karakteri, lojën sipas tij, krijimin e një pune të thjeshtë “regjisoriale”, demonstron respektim të disiplinës skenike dhe punën në ansambël. Kupton se si funksionon etydi dhe materiali dramaturgjik dhe interpreton sipas kërkesave të tyre, kupton konvencionin dhe “sikurin”, lojën teatrale sipas një karakteri, krijimin e një pune më të plotë në konceptin “regjisorial”, demonstron respektim të disiplinës skenike dhe punën në ansambël.

• Performimi/interpretimi i veprave teatrore: interpreton me elementet të gjuhës skenike, interpreton me theksa logjikë, krijon figurë brenda tipareve të karakterit, ndërsa tregon një histori nëpërmjet tij, zbaton logjikën në interpretim. Interpreton me elementet të gjuhës skenike, interpreton sipas kërkesave të dramaturgjisë e të simbolikës teatrore, krijon figurën brenda tipareve të karakterit, zbaton logjikën në interpretim, dëgjon dhe reagon sipas parimit shkak-pasojë.

• Vlerësimi i veprave teatrore: flet qartë duke përdorur elementet teatrore gjatë shpjegimit të interpretimit; fillon të përdorë një fjalor të thjeshtë teknik për t’u shprehur në mënyrë artistike; shpjegon me fjalë të thjeshta përjetimet e interpretimit dhe të elementeve skenike.

Plani sintetik dhe analitik i lëndës teatër

Plani sintetik Tematikat Shpërndarja e përmbajtjes lëndore për realizimin e kompetencave

Shtator – Dhjetor13 orë

Janar – Mars12 orë

Prill – Qershor3 + 10 orë

Gjuha dhe komunikimi teatror

(12 orë)

- Interpretimi i karaktereve të thjeshta në një material të caktuar.

- Respektimi i ngjarjes dhe besimi në lojë.

- Interpretimi i materialeve poetike.

- Caktimi i detyrave e roleve sipas aftësive dhe zbatimi i roleve.

(4 orë)

- Interpretimi me logjikë

- Dëgjimi i kujdesshëm i një pjese teatrore.

- Interpretimi pa fjalë - Sikuri.

- Vëmendja ndaj elementeve skenike.

(4 orë)

- Marrdhënia shkak-pasojë.

- Interpretimi dramaturgjik

- Interpretimi në ansambël

- .Ndihma reciproke në krijimin artistik

(4 orë)

8

Teknika dhe pjesë teatrore (16 orë)

- Interpretim i poezive të thjeshta

- Interpretim i poezive të thjeshta

- Krijimi karakteri kafshe mbështetur në një fabul (Improvizim ne grup me maska)

- Krijimi karakteri kafshe mbështetur në një fabul

- Interpretim i një përralle me personazhe , inskenuar me: regjisor” dhe elementë teatral

- Interpretim i një përralle me personazhe, inskenuar me :regjisor” dhe elementë teatral

(6 orë)

- Etyd me objekt /”sikurin”- Mini – ngjarje me objekt

jashte funksionit të tij orgjinal.

- Mjetet trupore; sjelljet fizike ndaj personazhitdhe ndjekja e llogjikës së personazhit.( bisedë me një aktore)

- Pjesë dramaturgjike me një akt

“Kthimi i Gjergj Kastriotit në Krujë”





(6 orë)

- Disa rregulla të interpretimit (luajtja si për herë të parë, shqiptimi etj.

- Vënia në skene e një pjese për fëmijë “Frozen”, e frymëzuar nga përralla e Andersenit “Mbretëresha e dëborës”



(4 orë) Historia, teatri dhe shoqëria

(7orë)

- Teatri në kontekst historik.

(Si lindi si lloj interpretimi)- Zhvillime të teatrit në

histori dhe zhanreve të të shkruarit ne dramaturgji

- Lindja e tragjedisë.(Format e zhvillimit dhe

interpretimit, pse sot nuk shkruhen tragjedi).

(3 orë)

-Zhvillimi i dramës dhe komedisë.

- Zhvillimi i gjinive të tjera te intepretimit

(2 orë)

- Mesazhet që përcjell teatri.

- Zhvillimi i regjisurës

(2 orë)

9

Plani analitik i lëndës teatërNrOrë

Tematika Temat mësimore Situata e parashikuar e të nxënit

Burime 3 MU

JOR

I I PAR

Ë: SH

TATOR

– DH

JETO

R3 M

UJO

RI I PA

RË

1 Gjuha dhe komunikimi teatror

Interpretimi i karaktereve të thjeshta

Situatë të nxëni: U kërkohet nxënësve të lexojnë një fragment teatral ose përrallë në zinxhir duke respektuar shenjat e pikësimit dhe rregullat e komunikimit...

Materiale nga tekste shkolloreMjete audio- vizuale(Magnetofon, internet)


Respektimi i ngjarjes dhe besimi në lojë


Caktimi i detyrave e roleve sipas aftësive dhe zbatimi i roleve


Interpretimi materialeve poetikë

5 Teknika dhe procese teatrore

Interpretimi i një poezie të thjeshtë

Situatë të nxëni: Iu paraqitet nxënësve një fletë me poezi të thjeshtë ose prozë poetike, ku ata fillojnë të lexojnë, ndiqet intonacioni i zërit dhe interpretimi sipas mënyrës që ata dinë e më pas u shpjegohet teknika e recitimit . U kërkohet që ata vetë të veçojnë interpretimin më të mirë dhe të shpjegojnë zgjedhjen e tyre?

Poezi ose prozë poetike nga tekste shkollore dhe botime për fëmijë


Interpretimi i një poezie të thjeshtë


Krijim karakteri kafshe mbështetur në një fabul

Situatë të nxëni: U kërkohet nxënësve të interpretojnë një kafshë të preferuar, sipas veçorive që ka ajo kafshë. Nxënësit ndërrojnë rolet dhe përpiqen të imitojnë kafshën që u jepet për imitim. Argumentojnë vështirësitë që ata hasin dhe pse?

Fabula të ndryshme


Krijim karakteri kafshe mbështetur në një fabul


Interpretimi i një përralle me personazhe, inskenuar me regjisor dhe elemente regjisoriale

Situatë të nxëni: Ndahen nxënësit në grupe dhe u vendoset një përrallë çdo grupi. Secili grup ndan personazhet sipas aftësive, duke zhvilluar elementet regjisorialë. Vendosen të diskutojnë pse ata kanë zgjedhur ato elemente.

Përralla marrë nga tekste të ndryshme shkollore dhe botime për fëmijë


Interpretimi i një përralle me personazhe, inskenuar me regjisor dhe elemente regjisoriale.

11 Historia, teatri dhe shoqëria

Teatri në kontekstin historik. Si lindi si lloji interpretimi

Situatë të nxëni: Vendoset në një video projektor apo DVD një fragment nga një pjesë teatrale e viteve 50 dhe një fragment nga vitet 2000. Gjejnë të përbashkëtat dhe të veçantat. Diskutojnë rreth tyre. Flitet mbi fillimet e teatrit në Shqipëri dhe jashtë sa, gjithashtu njohja dhe krahasimi me tragjedinë.

Materiale burimore nga teskte të ndryshme apo marrë nga interneti

.12 Historia, teatri dhe shoqëria

Zhvillme të tearit në histori dhe zhanreve të të shkruarit në dramaturgji.


Lindja e tragjedisë. Format e zhvillimit dhe interpretimit.

14 SHFAQJE ARTISTIKE

10


Interpretimi me llogjikë Situatë të nxëni:Vendosen nxënësit në një interpretim të një situate me sikur p.sh.: në klasë me shokët. Diskutohen elementet skenikë dhe interpretimi me llogjikë i pjesës dhe gjuha e përdorur sipas personazhit.

Pjesë të ndryshme Video- projektor, kompjuterMateriale nga interneti

3 MU

JOR

I I DY

TË

JAN

AR

- MA

RS


Dëgjimi i kujdesshëm i një pjese teatrore


Interpretimi pa fjalë. Sikuri.


Vëmendja ndaj elementeve skenikë


Zhvillimi i dramës dhe komedisë

Situatë të nxëni: Vendosen nxënësit të flasin rreth gjinive letrare, muzikore apo skenike që ata njohin. Çfarë kanë të përbashkët disa prej tyre?

Materiale marrë nga interneti apo burime të tjera


Zhvillimi i gjinive të tjera te intepretimit.


Etyd me objekt ‘sikurin’: Mini ngjarje me objekt jashtë funksionit të tij orgjinal

Situatë të nxëni:Vendosen nxënësit të imitojnë veprimet e peshkatarit që bën kur del për të peshkuar në det ose për të ujitur e kujdesur për lulet në një kopsht.

Mini ngjarje e krijuar nga vetë nxënësit


Etyd me objekt ‘sikurin’: Mini ngjarje me objekt jashtë funksionit të tij orgjinal


Mjetet trupore: sjellja fizike ndaj personazhit. Ndjekja e logjikës së personazhit ( bisedë me një aktore)

Situatë të nxëni: U kërkohet nxënësve të ndajnë rolet për realizimin e pjesës duke përcaktuar detyrat: regjisore, skenari, kostumografi, personazhet, prezantimi i historisë së dramës etj.

Materiale nga tekste shkolloreMjete audio- vizuale


Pjesë dramaturgjike me një akt: Kthimi i Gjergj Kastriotit në Krujë





11


Marrëdhënia shkak - pasojë

Situatë të nxëni: Vendosen nxënësit në një situatë të improvizuar konfliktuale ose një ngjarje paksa reale. Ata improvizojnë me sikur dhe diskutojnë kuptimin e shkak – pasojës. Nëpërmjet saj ata kuptojnë interpretimin dramaturgjik dhe në ansambël për realizimin e saktë të rolit.

Mini ngjarje e krijuar nga vetë nxënësit

3 MU

JOR

I I TR

ET

Ë PR

ILL - Q

ER

SHO

R


Interpretimi dramarurgjik


Interpretimi në ansambël .


Ndihma reciproke në krijimin artistik.


Mesazhet që përcjell teatri

Situatë të nxëni:U kërkohet nxënësve të përcjellin një mesazh kuptimplotë si: Ruajmë mjedisin, shoqërinë etj. Çfarë kuptojnë ata me këtë mesazh zinxhir që i përcjellin njëri-tjetrit?


Zhvillimi i regjizurës Mini ngjarje e krijuar nga vetë nxënësit


Disa rregulla të interpretimit (luajtja si për herë të parë, shqiptimin .

Situatë të nxëni:Situatë të nxëni: U kërkohet nxënësve të ndajnë rolet për realizimin e pjesës duke përcaktuar detyrat: regjisore, skenari, kostumografi, personazhet, prezantimi në ppt i historisë së dramës etj.

Materiale nga tekste shkollore dhe botime për fëmijëMjete audio- vizuale


Vënia në skenë e një pjesë për fëmijë: “Frozen”


Vënia në skenë e një pjesë për fëmijë: “Frozen”

Metodologjia dhe veprimtaritë e të nxënitMetoda interaktive, bashkëvepruese, gjithëpërfshirësePuna në grup dhe puna individualePuna individualeMetoda interaktive, bashkëvepruese, gjithëpërfshirëseTeknika që zhvillojnë te menduarit kritikPrezantimi me forma të ndryshmeHulumtimi Metoda interaktive, bashkëvepruese, gjithëpërfshirëseBashkëbisedimMetodat gjithëperfshireseInterpretim Hetimi dhe zbulimiHetimi dhe zbulimiPuna në grupMetoda interaktive, bashkëveprueseInterpretimi në grupPrezantime në forma të ndryshme

VlerësimiVlerësim formuesVlerësim diagnostifikues

12

PLANIFIKIMI I ORËS MËSIMORE 1

Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VI

Tematika: Gjuha dhe komunikimi teatrorTema mësimore: Interpretimi i karaktereve të thjeshta

Situatë të nxëni: Krijoj karaktere në bazë të situatës problemore

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçeKompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit• Shprehet në mënyrë të përshtatshme me anë të gjuhëve, simboleve, elementeve, kodeve dhe

formave artistike.• Komunikon me efikasitet dhe shfrytëzon në mënyrë të pavarur, kritike dhe krijuese

mundësitë e të shprehurit.Kompetenca e të menduarit• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.• Ndjek udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari.Kompetenca e të mësuarit për të nxënë• Zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.Kompetenca personale• Mëson ta shohë botën dhe të tjerët nëpërmjet këndvështrimeve të ndryshme, duke hyrë më

“këpucët e tjetrit”.• Zhvillon shije artistike e kritike.Kompetenca qytetare• Diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore.• Reflekton qëndrim kritik ndaj artit dhe e shfrytëzon atë për të marrë e dhënë mesazhe

shoqërore.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës,

sipas temës mësimore:• Krijimi i veprave teatrore: Kupton logjikën e një materiali

për interpretimin e karaktereve të thjeshta teatrore.• Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Krijon figurë

brenda tipareve të karakterit, ndërsa tregon një histori nëpërmjet tij duke zbatuar logjikën në interpretim.

• Vlerësimi i veprave teatrore: Fillon të përdorë një fjalor të thjeshtë teknik për t’u shprehur në mënyrë artistike rreth interpretimit të karaktereve të thjeshta dhe interpretimit teatror

Fjalët kyçe: Interpretim, karakterer, aktor, teatral

Burimet/mjetet/materialet: Teksti mësimor, tekste të ndryshme të përzgjedhura nga vetë nxënësit.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, shkencat shoqëroreLidhja me temat ndërkurrikulare:Vendimmarrja morale

13

Metodologjia/teknikat e përdorura/ veprimtaritë e nxënësve

Bisedojmë së bashku: Mësuesi zhvillon një bisedë të shkurtër me nxënësit rreth lëndës së teatrit dhe çfarë synon kjo lëndë. Gjatë kësaj bisede mësuesi merr edhe një ide të përgjithshme rreth njohurive që kanë nxënësit rreth teatrit duke i lidhur ato me temën e mësimit. Më pas u drejton nxënësve pyetje të ndryshme si: Çfarë libri keni lexuar kohët e fundit? Cilët janë personazhet e tij? Cili prej këtyre personazheve ju ka pëlqyer më shumë?Gjatë kohës qe nxënësit përgjigjen mësuesi liston disa prej emrave të personazheve të përzgjedhur nga nxënësit në tabelë.Situatë të nxëni:(Improvizimi) Jepuni dy nxënësve të lexojnë (të interpretojnë) një dialog që zhvillohet mes dy shokëve për zgjidjen e një konflikti. Përgatisni mënjanë 4-5 nxënës të tjerë të cilët gjatë dialogut, në mënyrë spontane do të hyjnë aty ku dy interpretuesit nuk e presin. Në cilësinë e personazheve të tjerë. krijojnë lirshëm situatë duke ndërhyrë lirshëm pa i ndërprerë, për të parë se deri ku do të shkojë shkalla e tyre e improvizimit, duke vënë kështu në prove edhe konceptin e vëmendjes dhe kontributin në zgjidhjen e situatës.

Ndërtimi i njohurive të rejaLexohet informacioni i dhënë në faqen 5 të tekstit. Punohet me shpjegimin e termave: karakter, teatror,interpretim etj. Pasi nxënësit lexojnë edhe një herë në heshtje materialin diskutohet rreth pyetjeve: Ç’është interpretimi teatror? Ç’kuptoni me termin karakter? Po të interpretoni një personazh të një vepre artistike, çfarë hapash do të ndërmerrnit?Cilat janë të përbashkëtat dhe ndryshimet midis interpretimit në fusha të tjera të jetës dhe interpretimit teatral? Nëse do të interpretonit një karakter, cilin do të përzgjidhnit dhe pse? Argumentoni zgjedhjen tuaj.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arrituraNxënësit përzgjedhin nga libri i gjuhës një përrallë, tregim apo rrefenjë, në të cilën ndodhet një personazh i spikatur. Ata punojnë në grup për realizimin sa më të plotë të karakterit. Mësuesi/ja ndjek punën e nxënësve dhe i udhëzon ata që të vënë veten në vend të personazhit për t’i mundësuar atyre të bëjnë sa më të dukshme për audiencën çdo tipar ose karakteristikë të personazhit. Nxënësit interpretojnë personazhet e përzgjedhura. Më pas ata vlerësojnë veten dhe shokët për mënyrën e interpretimit të karaktereve

Detyrë shtëpie: Përzgjidhni një rol dhe përgatituni ta interpretoni në klasë.

14


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Gjuha dhe komunikimi teatrorTema mësimore: Respektimi i ngjarjes dhe besimi në lojë

Situatë të nxëni: Di të tregoj ngjarje dhe të analizoj detaje rreth saj.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçeKompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit.• Shprehet në mënyrë të përshtatshme me anë të gjuhëve, simboleve, elementeve, kodeve

dhe formave artistike.• Komunikon me efikasitet dhe shfrytëzon në mënyrë të pavarur, kritike dhe krijuese

mundësitë e të shprehurit.Kompetenca e të menduarit• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi.• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.Kompetenca e të mësuarit për të nxënë• Zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.Kompetenca personale• Zhvillon aftësinë e të folurit publik dhe të të qenit bindës.• Mëson të punojë në grup dhe kupton rëndësinë e disiplinës.• Bashkëpunon me të tjerët pavarësisht kulturës, aftësive dhe nevojave brenda dhe jashtë

shkollës për një qëllim të përbashkët.Kompetenca qytetare• Diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore.• Zbaton rregullat e teknikave të interpretimit, konvencionit, të krijimit.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:

• Krijimi i veprave teatrore: Kupton shprehjen sipas një karakteri dhe beson në lojën e tij

• Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Zbaton parimet e besimit në lojën që po bën

• Vlerësimi i veprave te atrore: Shpjegon me fjalë të thjeshta detajet mbi ngjarjen, karakteret,strukturën, konfliktin, përjetimet e interpretimit dhe të elementeve skenike.

Fjalët kyçe: vepër letrare, analizë e ngjarjes, deraje artistike.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti i nxënësit

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Shkencat shoqërore, gjuha dhe komunikimiLidhja me temat ndërkurrikulare: Vendimmarrja morale

15


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësveBisedojmë së bashku:Ç’keni mësuar për ngjarjen? Cilave pyetje duhet t’u përgjigjemi kur tregojmë një ngjarje? (Ku? Kur? Kush? Çfarë? Pse? Si?) Si mendoni ju a kanë lidhje ngjarjet artistike me ngjarjet e jetës sonë të përditshme?Cilat janë karakteret që keni imituar në lojërat tuaja të deritanishme? Si i keni kuptuar dhe realizuar ato?Situatë të nxëni:Polici-hajduti-spiuni-qytetari (besimi tek loja; besimi tek personazhi që i caktojnë; të luash si për herë të parë):Merren katër nxënës dhe u shpërndahen katër letra të mbyllura, ku njëra ka të shkruar “hajduti”, tjetra “polici”, një tjetër “spiuni”, kurse e katërta është “qytetari”. Pasi të hapet letrën, “polici” do të përpiqet të gjejë “hajdutin”, pasi “spiuni” do t’i japë vetëm një sugjerim dhe “hajduti” me “qytetarin” do të japin një argument pse nuk janë ata hajdutët. Pasi të mbarojë raundi i parë hidhen letrat sërish e sërish, që nxënësit të ndërrojnë “rolet”. Si ndihen e si sillen ata në lidhje me një rol të ri (besimi tek loja; besimi tek personazhi që i caktojnë) ose me një rol të përsëritur (të luash si për herë të parë)?

Ndërtimi i njohurive të rejaPasi nxënësit lexojnë materialin e dhënë në tekst mësuesi/ja u kërkon nxënësve të diskutojnë rreth pyetjeve: Për cilat aspekte të veprës artistike duhet të tregojmë kujdes të veçantë për të krijuar një vizion të qartë të veprës teatrore? Kur shqyrtojmë detaje mbi karakteret ngremë një sërë pyetjesh, cilat janë ato? Po kur shqyrtojmë detaje mbi ngjarjen, strukturën, konfliktin, temat e imazhet ku përqendrohemi? Çfarë përfitohet nga një analizë e tillë e ngjarjes?

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arrituraNë punë në grupe nxënësit krijojnë situata të ndryshme dhe përpiqen të improvizojnë disa karaktere të veçanta. Me mirëkuptim nxënësit do të bien dakort se cilat do të jenë këto karaktere.Pasi realizojnë karakteret nxënësit u përgjigjen individualisht pyetjeve:Si e realizove karakterin?Përshkruaj elementet e realizuara më mirë në karakterin që demonstrove.Cilat nga detajet kanë nevojë për përmirësim dhe pse?

16


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Gjuha dhe komunikimi teatrorTema mësimore: Caktimi i detyrave dhe roleve sipas aftësive dhe zbatimi i tyre

Situatë e të nxënit: Kam aftësi të realizoj detyrë kam marrë përsipër.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçeKompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit• Merr pjesë aktive në veprimtaritë artistike.• Kupton mesazhet që i drejtohen.• Shprehet në mënyrë të përshtatshme me anë të gjuhëve, simboleve, elementeve, kodeve dhe

formave artistike.Kompetenca e të menduarit• Mendon në mënyrë krijuese..• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.• Ndjek udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari.Kompetenca e të mësuarit për të nxënë• Përzgjedh mjetet për të realizuar një krijim skenik..• Zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.Kompetenca personale• Zhvillon besimin tek vetja gjatë krijimit skenik.• Mëson të punojë në grup dhe kupton rëndësinë e disiplinës.• Bashkëpunon me të tjerët pavarësisht kulturës, aftësive dhe nevojave brenda dhe jashtë

shkollës për një qëllim të përbashkët.Kompetenca qytetare• Diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore.• Zbaton rregullat e teknikave të interpretimit, konvencionit, të krijimit.Rezultatet e të nxënit të kompetencave

të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Merr përsipër

të kuptojë natyrën e grupit të caktuar se cili është më i përshtatshëm për secilën detyrë dhe pse.

- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Bën përzgjedhjen e karakteri bazuar në aftësitë e tij personale.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Argumenton me shokët për elementet e realizuara nga interpretimi i karaktereve.

Fjalët kyçe: role, aftësi personale, realizim teatral

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, CD, fabula të ndryshme.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, muzika, arti pamorLidhja me temat ndërkurrikulare: Vendimmarrja morale

17


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësveBisedojmë së bashku: Mësuesja zhvillon një bisedë me nxënësit rreth karaktereve që ata

kanë imituar në lojën e tyre të deritanishme. Ata tregojnë se ku janë bazuar për të imituar rolin. Nxiten nxënësit që të tregojnë se te cilat elemente janë mbështetur ata gjatë realizimit të rolit sipas mendimit të tyre. Listohen disa elemente të përmendura nga nxënësit në dërrasë.

Situatë të nxëni:(Improvizimi) Jepuni dy nxënësve të lexojnë (të interpretojnë) një dialog që zhvillohet midis Çufos dhe Tipit. Përgatisni mënjanë 4-5 nxënës të tjerë të cilët gjatë dialogut, në mënyrë spontane do të hyjnë aty ku dy interpretuesit nuk e presin, në cilësinë e personazheve të tjerë. Filloni t’i fusni pasi dy nxënësit ta kenë lexuar tekstin normalisht herën e parë. Lërini të krijojnë lirshëm situate, pa i ndërprerë, për të parë se deri ku do të shkojë shkalla e tyre e improvizimit, duke vënë kështu në prove edhe konceptin e vëmendjes skenike dhe të dëgjimit të aktorit.

Ndërtimi i njohurive të reja:Shkruhen nga mësuesi/ja në tabelë tri elementet kryesore të realizimit teatral.• Elementet e literaturës• Elementet e realizimit teatral• Veprimet teatroreMë pas mësuesja shtron pyetje për diskutim: Si i kuptoni këto elemente? A janë të rëndësishëm për një realizim sa më të kompletuar teatral?Më pas mësuesja së bashku me nxënësit shqyrton një e nga një të gjitha elementet teatrale duke vënë theksin te pesha që zë secili prej tyre në performancën teatrale. • Elementet e literaturës• Elementi kryesor i literaturës është subjekti, i cili përbëhet nga këto pjesë: ekspozimi,

veprimi në rritje, kulminacioni, veprimi në rënie, zgjdhja e përfundimit. • Elementet e realizimit teatralElemment kyç i realizimit teatral janë personazhet (karakteret), nëpërmjet të cilave vijnë në skenë idetë e shkrimtarëve nëpërmjet aktorëve. Megjithatë, elemente të tjera të rëndësishme janë: skenografia, kostumografia, grimi, ndriçimi skenik, kolona zanore etj.• Veprimet teatroreKryesisht kanë të bëjnë me aftësitë e secilit për dialog skenik, improvizim, shprehjes së vetes përmes gjuhës së trupit etj.Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arrituraNxënësit organizohen në grupe për të krijuar situata të ndryshme duke u përpjekur të improvizojnë disa karaktere të veçanta. Me mirëkuptim ato duhet bien dakord se cilat do të jenë këto situata.Pas interpretimit të çdo grupi nxënësit vlerësojnë veten duke iu përgjigjur pyetjeve: Si e realizove karakterin tënd?Përshkruaj elementet që realizove më mirë në karakterin që demonstrove.Cilat nga elementet kanë nevojë për përmirësim dhe pse?Mësuesja bën vlerësime të performancës së grupit.

Detyra dhe punë e pavarur: Përcaktohet nga mësuesi sipas nevojave të nxënësve.

18


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Gjuha dhe komunikimi teatrorTema mësimore: Intrpretimi i materialeve poetike

Situatë të nxëni: Ndiej emocion kur dëgjoj intrpretime të poezive të ndryshme.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçeKompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit• Shprehet në mënyrë të përshtatshme me anë të gjuhëve, simboleve, elementeve,

kodeve dhe formave artistike.• Komunikon me efikasitet dhe shfrytëzon në mënyrë të pavarur, kritike dhe krijuese

mundësitë e të shprehurit..Kompetenca e të menduarit• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.• Ndjek udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari.Kompetenca e të mësuarit për të nxënë• Zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.Kompetenca personale• Zhvillon shije artistike e kritike.Kompetenca qytetare• Diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore.• Reflekton qëndrim kritik ndaj artit dhe e shfrytëzon atë për të marrë e dhënë

mesazhe shoqërore.Kompetenca digjitale • Njeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të

lëndës, sipas temës mësimore:• Krijimi i veprave teatrore: Kupton logjikën

e një materiali poetik për interpretim.• Performimi/interpretimi i veprave

teatrore: Dallon elementet e përdorura gjatë interpretimit të materialeve poetike dhe ndikimin e këtyre elementeve në performancën e përgjithshme.

• Vlerësimi i veprave teatrore: Fillon të përdorë një fjalor të thjeshtë teknik për t’u shprehur në mënyrë artistike rreth interpretimit të poezisë.

Fjalët kyçe: performancë, audiencë, poezi, emocion

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, poezi të shkrimtarëve të ndryshëm, CD

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, TIKLidhja me temat ndërkurrikulare: Identiteti kombëtar dhe njohja e kulturaveZhvillim i qëndrueshëm

19


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Mësuesi/ja bën një kuic duke recituar vargje nga poetë të ndryshëm dhe duke kërkuar nga nxënësit të gjejnë autorin dhe titullin e poezisë që recitohet (poezitë të jenë të njohura për nxënësit). Nxënësit më parë dëgjojnë, që më pas t’u përgjigjen kërkesave të kuiceve.Bisedojmë së bashku:A keni marrë ndonjëherë pjesë në ndonjë konkurs për interpretimin e poezisë?Kur ju ka pëlqyer një interpretim a keni menduar se çfarë e ka bërë interpretimin tuaj aq tërheqës?Cilët janë elementet e interpretimit poetik që ju tërheqin më shumë dhe pse?

Ndërtimi i njohurive të rejaNxënësit lexojnë në mënyrë zinzhir informacionin e dhënë në faqen 10-11 të tekstit. Shpjegohen fjalët kyce: performance, audiencë, përshtatshmëri aktoriale etj. Shfaqen me anë të videoprojektorit në klasë të paktën tri interpretime të aktorëve të njohur. Kërkohet nga nxënësit të përcaktojnë disa nga elementet e interpretimit që u tërhoqën vëmendjen gjatë kohës qe panë dhe dëgjuan interpretimet e poezive. A ndiet emocion kur ndoqët këto performanca? Nxënësit nxjerrin në pah aspektet mbresëlënëse të interpetimit.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura Cilat janë aspektet kryesore të interpretimit poetik?Sa arrini t’i dalloni aspektet kryesore të interpretimit poetik në poezitë që dëgjuat?Cila nga aspektet kryesore të interpretimit poetik mund të jetë pika juaj e fortë për të interpretuar poezi?Nxënësit provojnë të interpretojnë vargje nga poezitë që atyre u pëlqejnë më shumë.Bëhen vlerësime

20


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Gjuha dhe komunikimi teatrorTema mësimore: Interpretimi me logjikë

Situatë të nxëni: Situatë konfliktuale nga jeta shkollore



mundësitë e të shprehurit..Kompetenca e të menduarit• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi.• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese..Kompetenca e të mësuarit për të nxënë • Përzgjedh mjetet për të realizuar një krijim skenik.• Përdor burime të ndryshme për të realizuar një krijim skenikKompetenca personale• Zhvillon besimin tek vetja gjatë krijimit skenik.• Zhvillon aftësinë e të folurit publik dhe të të qenit bindës.• Mëson të punojë në grup dhe kupton rëndësinë e disiplinës..Kompetenca qytetare • Zbaton rregullat e teknikave të interpretimit, konvencionit, të krijimit.Kompetenca digjitale• Njeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etjRezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Ndjek rendin

kronologjik të ngjarjes gjatë interpretimit.- Performimi/interpretimi i veprave teatrore:

Liston elementet kryesore të analizës logjike të një interpretimi.

- Vlerësimi i veprave teatrore: Analizon dhe vlerëson elementet e logjikës të ndjekura gjatë një interpretimi.

Fjalët kyçe: logjikë teatrale, interpretim logjik, logjika e karakterit

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, CD

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, TIKLidhja me temat ndërkurrikulare: Zhvillim i qëndrueshëm

21


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Ndahen nxënësit në 4-5 grupe (në varësi të numrit të nxënësve që ka klasa) dhe u kërkohet të krijojnë një situatë konfliktuale nga jeta e tyre shkollore. Pasi nxënësit punojnë në grup për rreth 5-6 minuta kryetarët e grupeve prezantojnë situatën e krijuar prej tyre.Bisedojmë së bashku:Bazuar në situatat e përzgjedhura nxënësve të secilit grup u drejtohen këto pyetje për të zbuluar logjikën e ndjekur nga nxënësit për secilin rast.Përse e keni zgjedhur këtë situatë?Cila është logjika e saj?Cila duhet të jetë logjika e aktorëve në situatën që keni ndërtuar ju vetë?A mendoni se është me vlerë të ndiqet logjika e personazhit?

Ndërtimi i njohurive të rejaPasi lexohet informacioni i dhënë në faqen 12-13 tëv tekstit në mënyrë zinzhir nga nxënësit diskutohet rreth logjikës në interpretim. Analizat logjike të aktorit fillojnë që me ruajtjen e rendit kronologjik të ngjarjes. Interpretimi teatral është një proces që udhëhiqet tërësisht nga logjika. Diskutohen me nxënësit shembuj të ndryshëm si psh sjelljet e Harpagonit kur zbulon se i kanë vjedhur paratë e tij në komedinë “Koprraci” të Molierit, por edhe Kuazimodo në veprën “Katedralja e Parisit” në veprën e Viktor Hygo.Nxënësit provojnë të interpretojnë situatat e krijuara në grup duke synuar ndjekjen e logjikës së personazhit.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura Pas çdo interpretimi analizohen elementet e logjikës që kanë ndjekur për cdo situatë.Nxënësit listojnë elementet kryesore të logjikës së interpretimit.Diskutojmë së bashku:Duke pasur parasysh këto elemente cilat prej tyre mundët të realizonit gjatë krijimit të situatës? Po gjatë interpretimit të saj?

Bëhen vlerësime për 2-3 nxënës.

22

PLANIFIKIMI I ORËS MËSIMORE 6Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Gjuha dhe komunikimi teatrorTema mësimore: Dëgjimi i kujdesshëm i një pjese teatrore

Situatë të nxëni: I përgjigjem pyetjeve të kuicit rreth asj që kam dëgjuar.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçeKompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit• Kupton mesazhet që i drejtohen.

Kompetenca e të menduarit• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi.• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese..

Kompetenca personale• Mëson ta shohë botën dhe të tjerët nëpërmjet këndvështrimeve të ndryshme,

duke hyrë më “këpucët e tjetrit”.• Zhvillon shije artistike e kritike..

Kompetenca qytetare • Reflekton qëndrim kritik ndaj artit dhe e shfrytëzon atë për të marrë e dhënë

mesazhe shoqërore.Kompetenca digjitale• Njeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Tregon

përqendrim dhe vëmendje në grup duke treguar pëlqim apo mospëlqim ndaj situatave dhe sekuencave filmike

- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Diskuton në grup rreth fragmenteve teatrore dhe shpreh interes ndaj gjuhës së personazheve

- Vlerësimi i veprave te atrore: Nxjerr në pah ide dhe shpreh mendime rreth situatave që i kanë mbetur në mendje

Fjalët kyçe: interpretim, artikulim, intonacion, karakter, aktor.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, CD me pjesë të ndryshme teatrale


23


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Vendosen në videoprojektor sekuenca të një pjese teatrale dhe udhëzohen nxënësit të ndjekin me vëmendje pjesën teatrale që më pas të jenë të aftë t’u përgjigjen pyetjeve të kuicit rreth shfaqjes..Bisedojmë së bashku:Si e titullin pjesa teatrale? Cilat ishin personazhet? Cila është tema që trajtohet?Më pas nxënësit i bëjnë pyetje njëri-tjetrit si: Çfarë tha? …..Kush i tha këto fjalë? Pse ndodhi? Cili nga personazhet ju pëlqen më shumë dhe pse? etj.

Ndërtimi i njohurive të rejaFlasim rreth kësaj teme duke vëzhguar fotot në faqet 14 dhe 15 të tekstit. Në foto paraqiten momente nga shfaqje të ndryshme teatrore. Kërkohet nga nxënësit të flasin rreth fotove duke i orientuar drejt zbatimit të rregullave kur je duke ndjekur një shfaqje, por duke synuar edhe zbulimin e sa më shume elementeve të realizimit teatror. Mësuesja shkruan në dërrasë me pika konstatimet e bëra nga nxënësit.Udhëzohen nxënësit të lexojnë informacionin e dhënë në faqen 14-15 të tekstit. Gjatë leximit nxënësve u kërkohet të nënvizojnë rregullat që duhen ndjekur kur ndjek një shfaqje teatrale si dhe rrjedhojat që sjell zbatimi i këtyre rregullave.Krahasohen rregullat e nxjerra nga vëzhgimi i fotove me rregullat e nxjerra gjatë leximit të materialit.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura Duke u bazuar në dëgjimin e fragmentit në fillim të orës së mësimit nxënësit do të përcaktojnë se sa i kanë respektuar rregullat e dëgjimit të vëmendshëm. Për çdo pohim secili nga nxënësit do të vlerësojë veten duke qarkuar një nga numrat nga 1 deri te 3.

Unë ndoqa lojën e aktorëve gjatë gjithë kohës. 1 2 3

Unë e ndoqa dëgjimin me qetësi. 1 2 3

Unë nuk e teprova me reagime. 1 2 3

Unë kam shënimet e mia mbi atë që dëgjova 1 2 3

Unë mund të jap mendimin tim mbi cilësinë e interpretimit 1 2 3

Diskutohet në klasë rreth vetëvlerësimit të nxënësve.

24


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Gjuha dhe komunikimi teatrorTema mësimore: Interpretimi pa fjalë. Sikuri

Situatë të nxëni: Ne mund të komunikojmë edhe me gjuhen e trupit.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçe Kompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit• Kupton mesazhet që i drejtohen.Kompetenca e të menduarit• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi.• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese..Kompetenca personale• Mëson ta shohë botën dhe të tjerët nëpërmjet këndvështrimeve të ndryshme, duke

hyrë më “këpucët e tjetrit”.• Zhvillon shije artistike e kritike..Kompetenca qytetare • Reflekton qëndrim kritik ndaj artit dhe e shfrytëzon atë për të marrë e dhënë mesazhe

shoqërore.Kompetenca digjitale• Njeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Dallon

pantomimën si arti i përdorimit të gjuhës së trupit për të shprehur ndjenjat dhe mendimet.

- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Krijon situata me “sikur” duke marrë vendime se si do të sillej në një moment të vështirë.

- Vlerësimi i veprave teatrore: Dallon pantomimën nga “sikuri magjik” dhe arrin te identifikojë e vlerësojë përdorimin e pantomimës në një vepër teatrale apo vepër tjetër artistike.

Fjalët kyçe: veprim teatral, interpretim, pantomimë, sikuri.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, CD.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: TIK, edukim fizikLidhja me temat ndërkurrikulare:Zhvillim i qëndrueshëm

25


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Nxënësve të ndryshëm u jepet nga një fishë në dorë ku është shkruar nga një mesazh, fjalë e urtë popullore, ose njësi frazeologjike. Kërkohet nga nxënësit që nëpërmjet pantomimës (me anë të lëvizjeve dhe gjuhës së trupit) të përcjellin te nxënësit e tjerë mesazhin e shkruar në fishë. Nxënësi që zbulon mesazhin fiton të drejtën që të jetë ai i cili nëpërmjet pantomimës të përcjellë mesazhe të tjera. Kjo lojë do të vazhdojë për disa minuta. Bisedojmë së bashku:A u argëtuat me lojën që organizuat?Si arritët ju të komunikonit me njëri tjetrin?Cili nga shokët e përcolli më të qartë te ju mesazhin me anë të pantomimës? etj

Ndërtimi i njohurive të rejaLexohet informacioni i dhënë në tekst në faqen 16-17 të tekstit. Më pas u drejtohen nxënësve disa pyetje rreth pantomimës si:A keni parë ndonjëherë një fragment teatral apo fragment artistik ku të jetë përdorur pantomima? Çfarë emocioni ju ka krijuar? A keni arritur të merrni ndonjë mesazh prej saj? Po veprime me “sikurin magjik” a mund të identifikoni në një vepër teatrale apo edhe në ndonjë vepër tjetër artistike? ( Nxënësit duke u bazuar në njohuritë e marra për pantomimën, por edhe për “sikurin magjik” sjellin shembuj të përdorimit të tyre në veprat teatrale a artistike. Për të nxitur kujtesën e nxënësve u vijnë në ndihmë foto e dhëna në tekst).Diskutohet në klasë me nxënësit edhe për “sisttemin Stalinslavski” i cili ka të bëjë me kombinimin e përvojave të jetës së përditshme me imagjinatën.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura Nxënësit në klasë bëjnë ushtrime duke përdorur “sikurin”. Krijohen situata të ndryshme ku synohet perdorimi i përvojave jetësore, por edhe zhvillimi i imagjinatës. U kërkohet nxënësve që të përdorin edhe pantomimën duke e bërë pjesë të “sikurit magjik”.Bëhen vlerësime.

26


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Gjuha dhe komunikimi teatrorTema mësimore: Vëmendja ndaj elementëve skenikë

Situatë të nxëni: Di të përdor veshjet e duhura sipas rastit.







Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Zhvillon

përqendrimin e disiplinën skenike për të realizuar një shfaqje

- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Krijon individualisht, por duke respektuar të tjerët drejt një krijimi të përbashkët.

- Vlerësimi i veprave teatrore: Vlerëson përdorimin e elementëve skenikë në një shfaqje artistike si faktor shumë të rëndësishëm të performancës së përgjithshme.

Fjalët kyçe: skenografi, kostumografi, teknika e zërit, ndricim skenik

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, foto nga shfaqje artistike, CD etj

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, TIK, vizatimi, muzika, historia etjLidhja me temat ndërkurrikulare: Zhvillim i qëndrueshëm

27


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Klasa ndahet në grupe dhe secilit grup i kërkohet që të vizatojë një veshje për secilin rast që do t’i kërkohet. Grupit të parë i kërkohet të vizatojë dhe të përshkruajë një veshje plazhi. Grupit të dytë i kërkohet vizatojë dhe të përshkruajë një veshje që përdoret nëpër ceremonitë martesore apo ballo. Grupit të tretë i kërkohet të vizatojë dhe të përshkruajë një veshje zyrtare. Nëse klasa ka shumë nxënës mund të organizohen më shumë grupe. Secili nga grupet prezanton vizatimin dhe në të njëjtën kohë e përshkruan atë. Vizatimet ngjiten në tabelë.Bisedojmë së bashku:Provoni të ndërroni vendet e veshjeve duke ia vendosur veshjet e plazhit një zyrtari apo veshjet e ballos në plazh si do të dukeshin ato? Sa e rëndësishme është të përdorësh veshjet e duhura sipas rastit? Diskutohet në klasë me nxënësit. Po elementet skenikë a janë të rëndësishëm për performancën e përgjithshme të shfaqjes artistike? (Nxënësit japin mendimin e tyre rreth elementeve skenikë dhe rëndësisë së tyre në performancën e përgjithshme).

Ndërtimi i njohurive të rejaLexohet informacioni i dhënë në tekst me qëllim që të identifikojnë elementet skenike.Listohen në tabelë elementet skenikë si:SkenografiaKostumografiaNdriçimi skenikElementet audio-skenike(zanore)Diskutohet me nxënësit rreth këtyre elementeve skenikë.Udhëzohen nxënësit të vëzhgojnë fotot që janë në libër apo foto të sjella nga vetë nxënësit. Kërkohet nga nxënësit të përcaktojnë disa nga elementet në këto foto. (Mësuesi mund të organizojë edhe veprimtari të tjera ku nxënësit në bazë të situatave japin ide rreth elementeve skenikë).

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura Nxënësit u përgjigjen këtyre pyetjeve:A mund të listoni disa elemente skenike?A jeni në gjendje të dalloni efektin e tyre në performancën teatrale përsa i përket cilësisë së realizimit artistik të shfaqjes?A mund të bëni dallimin midis elementeve skenike, të cilat janë të nevojshme përkundrejt elementeve skenikë të domosdoshëm?Bëhen vlerësime për nxënësit.

28


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Gjuha dhe komunikimi teatrorTema mësimore: Marrëdhënia shkak- pasojë

Situatë të nxëni: Di të përcaktoj shkakun dhe pasojën në një situatë.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçe Kompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit

• Kupton mesazhet që i drejtohen.Kompetenca e të menduarit• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi.• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese..





Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Dallon shkakun

dhe pasojën e veprimeve në situata të ndryshme.

- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Improvizon në klasë shembuj të ndryshëm të marrëdhënies shkak pasojë.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Krijon postera për të sensibilizuarr bashkëmoshatarët me mesazhe kundra bullizmit.

Fjalët kyçe: veprim, reagim, ndodhi, marrëdhënie shkak-pasojë.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, materiale, CD


29

Metodologjia/teknikat e përdorura/ veprimtaritë e nxënësveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Nxënësit e një klase kanë konflikte dhe mosmarrëveshje me nxënësit e klasës tjetër. Ndërmjet tyre është krijuar një klimë shumë armiqësore. Si do të vepronit ju në një rast të tillë? (Nxënësit diskutojnë në klasë duke dhënë edhe përvoja të ndryshme jetësore). Ka të ngjarë që gjatë kësaj veprimtarie nxënësit të shprehen lirshëm duke përcjellë edhe shqetësimet e tyre në marrëdhënie me të tjerët dhe është mirë të mos anashkalohen nga mësuesi, por të trajtohen me tepër kujdes për të zbuluar shkakun e tyre dhe për të shmangur pasojat.Bisedojmë së bashku:A mendoni se trajnimi në një sport të caktuar bëhet vetëm për passion? A e njihni termin bullizëm? Çfarë dini për të? Cili mendoni se është shkaku I bullizmit? Si veproni kur dikush ju ngacmon?Po sikur të mos reagoni fare kundrejt bullizmit, çfarë mund të ndodhë?(Bullizmi është ngacmimi i përsëritur që bëhet nga një individ ose grup individësh përkundrejt një individi tjetër për qëllime dashakeqe. Sjelljet bulliste janë (sjellje të përsëritura, të dëmshme e aggressive mes personave me nivele të ndryshme moshore, fizike apo psikologjike) të dënueshme.Ndërtimi i njohurive të reja:Lexohet informacioni në faqen 20 të tekstit. Sqarohet nga mësuesi se analogjia shkak pasojë është një marrëdhënie që ka dy pjesë. Shkaku është një veprim apo mosveprim, i cili mund të sjellë disa rezultate. Për shembull, ushqim i tepërt: shtim në peshë. Ngrënia e tepruar është shkaku. Mbipesha është pasoja.Lexohet tregimi “Mësime boksi” . Kërkohet që nxënësit të zbulojnë shkaqet dhe pasojat e veprimeve të personazheve të tregimit. Kërkohet nga nxënësit të sjellin në vëmendje rastet e fundit të ngacmimeve me njëri-tjetrin në klasë. U kërkohet nxënësve të përcaktohen shkaqet dhe pasojat e këtyre situatave.Nxënësit mund të luajnë me njëri-tjetrin duke krijuar situata shkak-pasojë. (Kjo veprimtari është argëtuese për nxënësit, por edhe i aftëson ata në përcaktimin saktë të shkakut dhe pasojës.Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura Për të parë aftësitë e fituara nga nxënësit u drejtoj pyetjet:Çfarë kuptoni me termat shkak, pasojë dhe marrëdhëniet shkak-pasojë?A e patët të vështirë të sillnit shembuj të marrëdhënies shkak-pasojë nga jeta e përditshme? Në situatat që u sollën në klasë a e patët të vështirë të përcaktonit shkakun dhe pasojën.A keni ndonjë mesazh kundra dhunës? (Nxënësit përcjellin mesazhe të ndryshme të cilat shkruhen në tabelë dhe diskutohet rreth tyre.Detyrë shtëpie: Në grupe, krijoni postera për të sensibilizuar bashkëmoshatarët tuaj t’i thonë ndal bullizmit. Përpiquni të krijoni elemente vizuale, që krijojnë marrëdhënien shkak-pasojë për të përcjellë një mesazh kundër bullizmit.

30


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Gjuha dhe komunikimi teatrorTema mësimore: Interpretimi dramaturgjik

Situatë të nxëni: Më pëlqen të shoh një shfaqje teatrore.







Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Dallon elementet

e interpretimit dramaturgjik- Performimi/interpretimi i veprave teatrore:

Zbaton elementet e interpretimit dramaturgjik gjatë performancës së tij.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Jep vlerësimin e tij për realizimin e elementeve të interpretimit dramaturgjik në një shfaqje.

Fjalët kyçe: teatral, interpretim, karakter, aktor.



31


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësvePunë paraprake: Nxënësve është mirë u jepet detyrë paraprake të përzgjedhin fragmente letrare që janë të përshtatshme për t’u vënë në skenë psh drama, komedi. Bisedojmë së bashku: Pse keni zgjedhur këto fragmente letrare?Cila prej tyre duket më e përshtatshme për t’u vënë në skenë në kushtet që ofron klasa apo shkolla juaj?Situatë të nxëni: Vendoset që të ndjekin nxënësit në klasë një fragment nga një shfaqje teatrale në CD. Udhëzohen nxënësit të ndjekin me vëmendje shfaqjen për të zbuluar sa më shumë elementë të interpretimit dramaturgjik të cilët atyre u bien në sy dhe që ndikojnë në performancën e përgjithshme të shfaqjes.Elementet e interpretimit dramaturgjik që zbulohen nga nxënësit listohen në tabelë.

Ndërtimi i njohurive të reja:Lexohet informacioni në faqen 22 të tekstit.Krahasohen elementet e interpretimit dramaturgjik të zbuluara nga vetë nxënësit me ato të dhëna në tekst. A përputhen ato me njëra tjetrën? Cilat elemente nuk keni arritur të zbuloni? Nxënësit, pasi përzgjedhin një fragment letrar për ta vënë në skenë, duke bashkëpunuar në grup ndajnë rolet dhe përgjegjësitë për realizimin e suksesshëm të vënies në skenë bazuar në aftësitë e secilit.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura:Vlerësojmë veten:Sa ishit në gjendje të hartonit listën e elementeve kryesore të interpretimit dramaturgjik?A jeni në gjendje të jepni mendimet tuaja për realizimin e elementeve të interpretimit dramaturgjik?Çfarë sygjerimesh mund t’u jepni ju shokëve për të arritur një realizim sa më të arrirë të shfaqjes?Detyrë shtëpie: Mësoni pjesët sipas roleve përmendsh.Bëhen vlerësime.

32


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Gjuha dhe komunikimi teatrorTema mësimore: Interpretimi në asambël

Situatë të nxëni: Bashkëpunimi në grup është shumë i rëndësishëm







Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Krijon

individualisht duke respektuar të tjerët drejt një krijimi të përbashkët

- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Respekton mendimin krijues të të gjithëve drejt një krijimi sa më të mirë në ansambël

- Vlerësimi i veprave te atrore: Respekton dhe vlerëson interpretimin e shokëve dhe punës në ansambël

Fjalët kyçe: ansambël, ekip, performancë.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, CD, foto nga veprimtari të ndryshme në grup dhe të shfaqjeve të ndryshme teatrale.


33


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Klasa ndahet në tre ose më shumë grupe (kjo ndarje bëhet në varësi të numrit të nxënësve në klasë) dhe secilit grup i jepet nga një foto: Grupit të parë i jepet nje foto e një grupi mjekësh që po kryejnë një operacion.Grupit të dytë ijepet një foto e skuadrës sonë Kombëtare të futbollit.Grupit të tretë i jepet një foto në një kantier ndërtimi ku duket qartë bashkëpunimi i projektuesëve të veprës me zbatuesit.etj Udhëzohen nxënësit të vëzhgojnë fotot dhe të tregojnë rreth tyre. (Mësuesi orienton bisedën rreth rëndësisë që ka bashkëpunimi në grup për secilin nga rastet e paraqitura në foto). Nxënësit sjellin shembuj nga situata jetësore të bashkëpunimit në grup.Bisedojmë së bashku:Ç’të përbashkët kanë të gjitha fotot? (E përbashkëta e tyre është bashkëpunimi në grup)Ç’ mund të ndodhë nëse grupi nuk funksionon? (Nxënësit e secilit grup japin mendimin të bazuar në argument rreth fotos që kanë përpara).Sa e rëndësishme është të bashkëpunojmë në grup? Argumento.Po kur realizojmë një vepër teatrale a është i rëndësishëm bashkëpunimi në grup? Pse?

Ndërtimi i njohurive të reja:Lexohet informacioni i dhënë në tekst rreth interpretimit në ansambël.Loja në ansambël është e bazuar në një grup aktorësh të cilët punojnë së bashku si një ekip. Ky bashkëpunim në grup sjell performancën e bashkuar të një grupi të tërë, pra kemi një grup artistësh që mbështesin njëri tjetrin pavarësisht nivelit të tyre. Aktorët marrin e japin me njëri-tjetrin, duke ndihmuar apo plotësuar njëri-tjetrin.Mësuesi është mirë që pasi të lexohet teksti të vërë në CD një pjesë nga një shfaqje teatrale ku spikat interpretimi në ansambël psh pjesë nga shfaqja teatrale “Balloja e luleve” , por edhe pjesë të tjera të cilat mësuesi i ka më të lehtë për t’i gjetur. Pasi nxënësit ndjekin fragmentin diskutojnë rreth interpretimit në ansambël që spikat shumë në këtë pjesë.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura:U drejtohen nxënësve disa pyetje si: Pse është i rëndësishëm bashkëpunimi në grup?Po interpretimi në ansambël?Si do të donit të luanit në skenë i vetëm apo në ansambël?Cilat janë disa nga kriteret që duhen plotësuar gjatë lojës në ansambël?Nxënësit duke pasur të qarta këto kritere mundohen të interpretojnë situata të ndryshme ku të interpretojnë në ansambël.Mësuesi mund t’i orientojë nxënsit edhe me pjesë të ndryshme si psh “Antigona” është shumë e përshtatshme për t’u interpretuar në ansambël.Bëhen vlerësime për nxënësit.

34


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Gjuha dhe komunikimi teatrorTema mësimore: Ndihma reciproke në krijimin artistik

Situatë të nxëni: Di të bashkëpunoj në grup







Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Zgjeron në

bashkëpunim aftësitë krijuese në grup- Performimi/interpretimi i veprave teatrore:

Vë në zbatim mjetet e komunikimit skenik duke bashkëpunuar me njëri tjetrin për të arritur një përformancë sa më të arrirë teatrore.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Diskutojnë me njëri-tjetrin duke synuar bashkërendimin e punës dhe finalizimin me sukses të saj.

Fjalët kyçe: skenograf, kostumograf, grimier, ndriçim skenik, audio, koordinim, interpretim, realizim skenik.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, CD.


35


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Në dy tavolina mësuesi/ja vendos dy pazëlla. Njërin nga pazëllat do ta formojë vetëm një nxënës, kurse pazëllin tjetër do ta formojnë një grup nxënësish. Ndërtimi i pazëllit do të fillojë në të njëjtën kohë për të parë se cili nga pazëllat do të ndërtohet më shpejt, ai nga grupi apo nga një individ. (Ka të ngjarë me shumë mundësi që bashkëpunimi në grup të fitojë mbi individin). Bisedojmë së bashku:Cili nga pazëllat u ndërtua më shpejt? (Pazëlli që u formua nga grupi).Si mendoni ju cila është arsyeja e këtij rezultati? (Bashkëpunimi në grup dhe ndihma reciproke).Argumentoni mendimin tuaj mbi domosdoshmërinë e krijimit midis krijuesëve.Mundohuni që gjatë argumentimit të bëni lidhjen shkak-pasojë.

Ndërtimi i njohurive të reja:Orientohen nxënësit të lexojnë informacionin i dhënë në faqen 26-27 të tekstit. Shkruhen në dërrasë fjalët kyçe: skenograf, kostumograf, grimier, ndriçim skenik, audio, koordinim, realizim skenik etj. Nxënësit janë njohur më parë me elementet skenikë dhe tani duhet të bëjnë lidhjen e elementit skenik me profesionin, psh me skenografinë merret skenografi e kështu me radhë. Bashkërendimi i punës së të gjithë këtyre njerëzve para e prapa kuintave sjell performanën e përgjithshme të shfaqjes. Nqs nuk do të funksionojë njëra nga këto hallka do të ndikojë në mënyrë negative në performancën e përgjithshme të shfaqjes. Vëzhgohen nga nxënësit fotot e dhëna në tekst dhe dallohen elementët skenikë.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura Veprimtari praktike.Kërkohet nga nxënësit të japin disa shembuj të bashkëpunimit midis artistëve gjatë realizimit skenik të një shfaqje teatrale.Ndahet klasa në katër grupe dhe secilit grup i vihet përpara një dramatizim jo shumë i gjatë. Udhëzohen nxënësit të bëjnë një plan konkret për vënien në skenë të dramatizimit të dhënë si psh “ Zemërimi i Zeusit”, “Balloja e luleve” apo ndonjë pjesë tjetër në bazë të mundësive apo preferencave të mësuesit e nxënësve. Kërkohet nga nxënësit që si fillim të ndajnë detyrat dhe më pas të shkëmbejnë ide për realizimin e të tërës gjithmonë duke bashkëpunuar në grup.Kryetari i grupit paraqet planin konkret për realizimin e shfaqjes.Bëhen vlerësime të punës në grup.

36

Pjesa II

PLANIFIKIMI I ORËS MËSIMORE 1Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Teknika e procese teatroreTema mësimore: Interpretimi i një poezie të thjeshtë

Situatë të nxëni: Shpreh ndjenjat me anë të poezisë

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçeKompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit• Merr pjesë aktive në veprimtaritë artistike.• Kupton mesazhet që i drejtohen.• Shprehet në mënyrë të përshtatshme me anë të gjuhëve, simboleve, elementeve, kodeve dhe

formave artistike.• Komunikon me efikasitet dhe shfrytëzon në mënyrë të pavarur, kritike dhe krijuese

mundësitë e të shprehurit.Kompetenca e të menduarit.• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.• Ndjek udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari.Kompetenca e të mësuarit për të nxënë• Zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin• Ndërmerr nisma për të zhvilluar aktivitete skenike brenda dhe jashtë klasës, duke kontribuar

në mënyrë krijuese.Kompetenca personale• Zhvillon aftësinë e të folurit publik dhe të të qenit bindës.• Mëson të punojë në grup dhe kupton rëndësinë e disiplinës.• Zhvillon shije artistike e kritike.Kompetenca qytetare.• Zbaton rregullat e teknikave të interpretimit, konvencionit, të krijimit..Kompetenca digjitaleNjeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Kupton logjikën edhe brenda

tekstit poetik dhe e zbaton atë në interpretim .- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: : Interpreton

poezinë duke respektuar teknikën e interpretimit përmes rregullave të përcaktuara Vlerësimi i veprave te atrore: Respekton interpretimin e shokëve dhe jep vlerësimin e tij për interpretimin e poezisë.

Fjalët kyçe: interpretim, poezi, ndjenjë, emocion

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, poezi të përzgjedhura nga vetë nxënësit, CD.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, muzika.Lidhja me temat ndërkurrikulare: Identiteti kombëtar dhe njohja e kulturave

37


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësvePunë paraprake: Nxënësve u është dhënë detyrë paraprake që secili prej tyre të përzgjedhë një poezi që i pëlqen më shumë për ta interpretuar ose të sjellë interpretime të aktorëve te ndryshëm për t’u dëgjuar në klasë.Situatë të nxëni:Vendosen në videoprojektor CD me interpretime të aktorëve të ndryshëm. Udhëzohen nxënësit të dëgjojnë me vëmendje dhe më pas të tregojnë se ç’përjetuat ju gjatë dëgjimit të poezive.Rikujtojmë së bashku: Stuhi mendimeshÇ’është poezia?A ju pëlqejnë poezitë dhe pse?Çfarë ndjeni kur lexoni apo interpretoni një poezi?Cilat janë aspektet kryesore të interpretimit poetik?Si arrini t’i dalloni elementet kryesore të interpretimit poetik në poezitë që dëgjuat?Diskutohen pyetjet në klasë.

Ndërtimi i njohurive të rejaPlotësohet informacioni i nxënësve mbi poezinë duke lexuar materialin e dhënë në faqen 28 të tekstit. Interpretohen nga mësuesi/ja dy poezitë e dhëna në tekst duke bërë një interpretim shprehës duke zbatuar elementet e interpretimit të një materiali poetik. Poezitë mund të interpretohen edhe nga nxënës që kanë dëshirë për të bërë këtë gjë. Theksohet fakti që një poezi është interpretuar saktë kur nxit te dëgjuesi përfytyrimin e imazheve dhe ngacmon emocionalisht dëgjuesin.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arrituraNxënësit interpretojnë disa nga poezitë që kanë përzgjedhur vetë.Duke u bazuar në tabelën e vlerësimit të dhënë në faqen 29 të tekstit, bëhet vlerësimi i interpretimit mbështetur në kriteret e dhëna.Në fund të orës nxënësit ndërtojnë një pesëvargësh për poezinë.

38

PLANIFIKIMI I ORËS MËSIMORE 2Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Teknika dhe procese teatroreTema mësimore: Karakteri i një njeriu mbështetur në fabul

Situatë të nxëni: Mësoj prej moralit të fabulave.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçeKompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit• Merr pjesë aktive në veprimtaritë artistike.• Kupton mesazhet që i drejtohen.• Komunikon me efikasitet dhe shfrytëzon në mënyrë të pavarur, kritike dhe krijuese

mundësitë e të shprehurit.Kompetenca e të menduarit• Mendon në mënyrë krijuese.• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi.• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.• Ndjek udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari.

Kompetenca e të mësuarit për të nxënë• Përzgjedh mjetet për të realizuar një krijim skenik.• Përdor burime të ndryshme për të realizuar një krijim skenik.

Kompetenca personale• Zhvillon besimin tek vetja gjatë krijimit skenik.• Zhvillon aftësinë e të folurit publik dhe të të qenit bindës.• Mëson të punojë në grup dhe kupton rëndësinë e disiplinës.• Bashkëpunon me të tjerët pavarësisht kulturës, aftësive dhe nevojave brenda dhe jashtë

shkollës për një qëllim të përbashkët.Kompetenca qytetare• Diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore.• Zbaton rregullat e teknikave të interpretimit, konvencionit, të krijimit.

Kompetenca digjitaleNjeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Krijon personazhin që i kanë

caktuar ose që ka zgjedhur, duke krijuar një figurë origjinale mbi një fabul

- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Interpreton duke respektuar elemente teatrore dhe duke u futur nën lëkurën e personazhit.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Jep sygjerime për shokët e grupit dhe vlerëson performancen e tij në interpretim

Fjalët kyçe: Interpretim, karakter, fabul, moral, imitim.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, fabula të përzgjedhura nga vetë nxënësit, maska për karakteret e fabulave.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Ghuhët dhe komunikimi, qytetaria.Lidhja me temat ndërkurrikulare: Vendimmarrja morale

39


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësveVeprimtari paraprake: Nxënësve u jepet si detyrë paraprake të përzgjedhin një fabul në mënyrë individuale ose në grup (në bazë të karaktereve që ka fabula e përzgjedhur) e cila i pëlqen për mesazhin që përcjell. Të lexohen paraprakisht në shtëpi dhe të përgatisin maska për personazhet e fabulës.Situatë të nxëni: Nxënësit organizojnë një veprimtari në klasë lidhur me kafshët. Nxënësi i parë thotë emrin e një kafshe, i dyti duhet të thotë emrin e një kafshe tjetër, por që nuk duhet të jetë pre e së parës. Psh n.q.s nxënësi i parë thotë ujku, nxënësi i dytë mund të thotë dhelpra, por jo delja sepse humbet, pra bie pre e ujkut. Kështu vazhdon kjo lojë për disa minuta. Nëpërmjet kësaj veprimtarie nxirren disa karakteristika të kafshëve.Bisedojmë së bashku:Zhvillohet një bisedë rreth fabulave. U drejtoj pyetje nxënësve:Ç’dini për fabulat?Cilat janë zakonisht personazhe të fabulave? A ju pëlqejnë ju fabulat? Pse? Nxënësve u kërkohet të thonë disa tituj fabulash që kanë lexuar.

Ndërtimi i njohurive të rejaPasurohen njohuritë që nxënësit kanë për fabulën duke lexuar informacionin e dhënë në faqen 30 të tekstit. Lexohen fabulat: “Gaforrja dhe e ëma”, “Luanesha”, “Era dhe Dielli”.Nxirret morali për secilën fabul. Analizohen personazhet e fabulave. U kërkohet nxënësve të identifikohen me një kafshë dhe të tregojnë se cilat nga cilësitë e kafshës lidhet me cilësitë e tyre personale. U kërkohet nxënësve të argumentojnë pse e bënë këtë zgjedhje.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arrituraNxënësve u kërkohet të imitojnë kafshën e tyre të përzgjedhur. Identifikohen vështirësitë që nxënësit hasin në interpretimin e karakterit. Diskutojnë në grup rreth interpretimit të njëri-tjetrit. Më pas nxënësit që kanë përzgjedhur fabulën në grup, bëjnë interpretimin e saj.

Duke iu përgjigjur këtyre pyetjeve nxënësit vlerësojnë rezultatet e arritura.A ishit në gjendje të zbulonit moralin e fabulës?Si e imituat kafshën e përzgjedhur?A ju ndihmoi bashkëpunimi në grup për përmirësimin e imitimit?

40

PLANIFIKIMI I ORËS MËSIMORE 3Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Teknika dhe procese teatroreTema mësimore: Interpretimi i një përralle me personazhe, inskenuar me regjizor dhe elemente teatrale.

Situatë të nxëni: Kemi njohuritë e duhura për të vënë në skenë një shfaqje artistike.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçeKompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit• Merr pjesë aktive në veprimtaritë artistike.• Kupton mesazhet që i drejtohen.• Shprehet në mënyrë të përshtatshme me anë të gjuhëve, simboleve, elementeve,


mundësitë e të shprehurit..Kompetenca e të menduarit• Mendon në mënyrë krijuese.• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi.• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.• Ndjek udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari.


Zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin• Ndërmerr nisma për të zhvilluar aktivitete skenike brenda dhe jashtë klasës, duke

kontribuar në mënyrë krijuese.• Kompetenca personale • Zhvillon besimin tek vetja gjatë krijimit skenik.• Zhvillon aftësinë e të folurit publik dhe të të qenit bindës.• Mëson të punojë në grup dhe kupton rëndësinë e disiplinës.• Bashkëpunon me të tjerët pavarësisht kulturës, aftësive dhe nevojave brenda dhe jashtë

shkollës për një qëllim të përbashkët.• Mëson ta shohë botën dhe të tjerët nëpërmjet këndvështrimeve të ndryshme, duke hyrë

më “këpucët e tjetrit”.• Zhvillon shije artistike e kritike.

Kompetenca qytetare• Diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore.• Zbaton rregullat e teknikave të interpretimit, konvencionit, të krijimit.

Reflekton qëndrim kritik ndaj artit dhe e shfrytëzon atë për të marrë e dhënë mesazhe shoqëroreKompetenca digjitale • Njeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.

41

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Zbulon aftësitë

krijuese vetjake, në role apo detyra të caktuara apo të zgjedhura skenike.

- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Hulumton një gamë të gjerë materialesh letrare për të gjetur atë që i përshtatet në interpretim.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Jep vlerësimin e tij për zbatimin e rregullave skenike dhë bashkëpunimin në grup.

Fjalët kyçe:improvizim, imagjinatë, drejtim regjizorial, aktrim.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, përralla të përzgjedhura nga vetë nxënësit.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, TIKLidhja me temat ndërkurrikulare: Identiteti kombëtar dhe njohja e kulturave.Vendimarrja moraleZhvillim i qëndrueshëm

Metodologjia/teknikat e përdorura/ veprimtaritë e nxënësveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Mësuesi shkruan disa tituj përrallash në tabelë dhe u drejton pyetje nxënësve se cila prej tyre ju pëlqen më shumë dhe cilën prej tyre do të përzgjidhnit për ta vënë në skenë. (Nxënësit mund të thonë edhe vetë disa tituj përrallash për ta pasuruar më shumë listën, por për të patur edhe më shumë alternativa zgjedhje).Bisedojmë së bashku: Ju tashmë keni mësuar se cilat janë elementet teatrale a mund t’i listoni ju disa prej tyre?Listohen disa nga elementët teatralë si: teksti, aranxhimi, kostumografia, ndriçimi, zëri, aktrimi, drejtimi regjizorial.A mund të realizohet inskenimi pa marrë parasysh këto elemente teatrale? Cili është hapi i parë që duhet ndjekur për të vënë një përrallë në skenë?( Nxënësit mund të mbështeten edhe te njohurite e marra për dramatizimin e një tregimi apo përralle në lëndën e gjuhës shqipe, pra për ta sjellë atë në formën e një skenari). Nqs nxënësit nuk i kanë këto njohuri është detyrë e mësuesit t,i udhëzojë se si të veprojnë.Ndërtimi i njohurive të reja:Lexohet informacioni i dhënë në faqen 32 të tekstit. Më pas mund të punohet në klasë ose me përrallën “Kalorësi dhe vajza e luleve”, ose me përrallën e përzgjedhur prej vetë atyre. Udhëzohen nxënësit të lexojnë përrallën fragment pas fragmenti për të identifikuar personazhet kryesore, dialogun ndërmjet tyre nëpërmjet të cilit do të dalë në pah karakteri i personazheve dhe mesazhi që përcjell përralla. Bazuar në aftësitë e tyre nxënësit ndajnë detyrat për realizimin skenik të përrallës.Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura: Nxënësit bashkëpunojnë në grup për të arritur një realizim skenik sa më të mirë dhe duke u mbështetur në ndihmën reciproke të njëri-tjetrit. Udhëzohen nxënësit që gjatë vënies në skenë të përrallës të bëhen përpjekje për ta regjistruar atë. Më pas të shohin regjistrimin e bërë për të analizuar punën e tyre. Bëhen vlerësime për punën e nxënësve.

42

PLANIFIKIMI I ORËS MËSIMORE 4Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Teknika dhe procese teatroreTema mësimore: Etyd me objekt “sikurin”. Mini ngjarje me objekt jashtë funksionit të tij origjinal

Situatë të nxëni: Di të improvizoj në bazë të situatës.


kodeve dhe formave artistike.• Komunikon me efikasitet dhe shfrytëzon në mënyrë të pavarur, kritike dhe

krijuese mundësitë e të shprehurit..Kompetenca e të menduarit• Mendon në mënyrë krijuese.• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi.• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.• Ndjek udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari.

Kompetenca e të mësuarit për të nxënë• Përzgjedh mjetet për të realizuar një krijim skenik.• Përdor burime të ndryshme për të realizuar një krijim skenik.• Zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.

Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin• Ndërmerr nisma për të zhvilluar aktivitete skenike brenda dhe jashtë klasës,

duke kontribuar në mënyrë krijuese.• Kompetenca personale • Zhvillon besimin tek vetja gjatë krijimit skenik.• Mëson të punojë në grup dhe kupton rëndësinë e disiplinës.• Bashkëpunon me të tjerët pavarësisht kulturës, aftësive dhe nevojave brenda

dhe jashtë shkollës për një qëllim të përbashkët.• Mëson ta shohë botën dhe të tjerët nëpërmjet këndvështrimeve të ndryshme,

duke hyrë më “këpucët e tjetrit”.• Zhvillon shije artistike e kritike.

Kompetenca qytetare• Zbaton rregullat e teknikave të interpretimit, konvencionit, të krijimit.

Kompetenca digjitale • Njeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.

43

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Krijon një rrethanë

dhe një miningjarje me objekt, të cilin nuk e përdor në funksionin e tij origjinal.

- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Zhvillon aftësitë e tij improvizuese duke i zbatuar në interpretim.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Bën analizën e etydeve të çdo grupi duke identifikuar pikat e tyre të forta e të dobëta.

Fjalët kyçe: veprim teatral, interpretim, pantomimë, sikuri.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, situata të ndryshme të krijuara nga vetë nxënësit.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, TIK, shkencat e natyrës etjLidhja me temat ndërkurrikulare: Vendimarrja moraleZhvillim i qëndrueshëm

Metodologjia/teknikat e përdorura/ veprimtaritë e nxënësveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve:Situatë të nxëni: Nxënësve të ndryshëm u jepet nga një fishë në dorë ku janë shkruar veprime të përditshme dhe u kërkohet nxënësve që nëpërmjet pantomimës (me anë të lëvizjeve dhe gjuhës së trupit) të përcjellin te nxënësit e tjerë mesazhin e shkruar në fishë. Nxënësi që zbulon mesazhin fiton të drejtën që të jetë ai i cili nëpërmjet pantomimës të përcjellë mesazhe të tjera. Kjo lojë do të vazhdojë për disa minuta. Bisedojmë së bashku:A u argëtuat me lojën që organizuat?Si arritët ju të komunikonit me njëri tjetrin?Cili nga shokët e përcolli më të qartë te ju mesazhin me anë të etydit? EtjNdërtimi i njohurive të reja:Lexohet informacioni i dhënë në tekst në faqen 34-35 të tekstit.Pyeten nxënësit se cilat janë disa nga idetë që i vijnë në mendje gjatë leximit të materialit mbi etydin.Listohen disa ide me objekt “sikurin”.Më pas klasa ndahet në grupe në varësi të numrit të nxënësve, por edhe të ideve të tyre mbi mizaskenat e paramenduara për realizimin e etydit të tij. Udhëzohen nxënësit të përdorin improvizimin e shkurtër në realizimin e etydit.Mund t’u vihet në ndihmë nxënësve me situata të jetës së përditshme si: Jam në gjumë Bie zilja e mëngjesitE pushojKthehem nga ana tjetër të fle dhe pesë minutaZilja bie prapëE pushoj përsëri...etjPrezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura: Analizohet puna e grupeve dhe bëhet vlerësimi për etydet e secilit grup. Një vlerësim i veçantë bëhet për përdorimin e fantazisë deri në detaje.Bëhen vlerësime për disa nxënës.

44


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Teknika dhe procese teatroreTema mësimore: Mjetet trupore: sjellja fizike ndaj personazhit. Ndjekja e logjikës së personazhit.

Situatë të nxëni: Komunikoj me lëvizje trupore dhe me mimikën e fytyrës.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçeKompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit• Merr pjesë aktive në veprimtaritë artistike..• Shprehet në mënyrë të përshtatshme me anë të gjuhëve, simboleve, elementeve,


mundësitë e të shprehurit.Kompetenca e të menduarit• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi.

Kompetenca e të mësuarit për të nxënë• Zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.

Kompetenca personale• Mëson ta shohë botën dhe të tjerët nëpërmjet këndvështrimeve të ndryshme, duke hyrë

më “këpucët e tjetrit”..Kompetenca qytetareDiskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore.. Kompetenca digjitale

Njeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.


krijuese vetjake, në role apo detyra të caktuara ose të zgjedhura skenike.

- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Demonstron zbatimin me ndërgjegje të këtyre elementeve të sjelljes fizike gjatë lojës në skenë.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Jep vlerësimin e tij për rëndësinë e pjesmarrjes së mjeteve trupore në interpretim.

Fjalët kyçe: fytyrë, gjeste, mimikë, sjellje, qëndrime

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, foto të ndryshme.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, arti pamor. Lidhja me temat ndërkurrikulare: Bashkëjetesa paqësore.

45


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësveBisedojmë së bashku: Kur bisedoni me njëri-tjetrin, a e shoqëroni të folurin me lëvizje trupore dhe mimikë fytyre? Cilat janë rastet kur ju shpeshtoni përdorimin e gjesteve dhe të mimikës? Si i kuptoni ju ndjenjat e emocionet e bashkëbiseduesit përveç shprehjes me anë të fjalës? Situatë të nxëni:Organizohet një lojë me nxënësit të organizuar në grupe. Mësuesja çdo grupi u jep të shkruar një mesazh në letër që mund ta shohin vetëm pjesëtarët e grupit përkatës. Ata do t’ia përcjellin mesazhin grupeve të tjera nëpërmjet gjesteve, mimikës dhe gjuhës së trupit. Grupi që zbulon më shumë mesazhe shpallet fitues, por edhe grupi që arrin të përcjellë saktë mesazhin vlerësohet për këtë gjë. Kjo situatë të nxëni ka të ngjarë të rezultojë argëtuese për nxënësit.

Ndërtimi i njohurive të rejaPasi lexohet informacioni i dhënë në tekst për mjetet trupore dhe ndjekjen e logjikës së personazhit nëpërmjet diskutimit bëhet përmbledhja e informacionit duke u mbështetur në këto pyetje: Cilat janë fushat kryesore në të cilat mbështetet aktori për të realizuar sjelljen fizike të personazhit që interpreton? (Puna e tij/saj mbështetet në pesë fusha kryesore:

1. Në paraqitjen e disa aftësive të veçanta fizike2. Në paraqitjen e aftësive interpretuese3. Në zbulimin imagjinar të situatave fiktive4. Në paraqitjen e modeleve të sjelljes njerëzore që nuk janë të natyrshme për

aktorin5. Në bashkëveprimin me aktorë të tjerë dhe me publikun.)

Cilat janë pesë llojet e gjuhës së trupit?(kontakti me sy, shprehjet e fytyrës, gjestet, sjelljet dhe qëndrimet, marrëdhëniet në hapësirë) Diskutohet për secilit nga këto elemente.Pse janë të rëndësishme shprehjet e fytyrës në interpretim?(Me anë të shprehjes së fytyrës, gjesteve, shkeljes së një këmbe apo tundjes së një grushti aktori mund të komunikojë emocionet dhe mendimet në të njëjtën mënyrë siç vepron një mbiemër në tregim.)

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arrituraNxënësit udhëzohen të përqëndrojnë vëmendjen te shprehjet e fytyrës së dhënë në figurë. Kërkohet nga nxënësit të përcaktojnë gjendjen emocionale që përcjell çdo figurë. Imitohen shpehje të ndryshme të fytyrës nga nxënësit.

Bëhet vlerësimi i nxënësve mbështetur në pyetjet e rubrikës “Vlerësoni veten”.

46


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Teknika dhe procese teatroreTema mësimore: Pjesë dramaturgjike me një akt: Kthimi i Gjergj Kastriotit në Krujë

Situatë të nxëni: Kam hulumtuar rreth jetës dhe veprës së Heroit Tonë Kombëtar Skënderbeut.



krijuese mundësitë e të shprehurit..

Kompetenca e të menduarit• Mendon në mënyrë krijuese.• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi.• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.• Ndjek udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari.



duke kontribuar në mënyrë krijuese. Kompetenca personale

• Zhvillon besimin tek vetja gjatë krijimit skenik.• Zhvillon aftësinë e të folurit publik dhe të të qenit bindës.• Mëson të punojë në grup dhe kupton rëndësinë e disiplinës.• Bashkëpunon me të tjerët pavarësisht kulturës, aftësive dhe nevojave brenda



Kompetenca qytetare• Diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore.• Zbaton rregullat e teknikave të interpretimit, konvencionit, të krijimit.• Reflekton qëndrim kritik ndaj artit dhe e shfrytëzon atë për të marrë e dhënë

mesazhe shoqëroreKompetenca digjitale • Njeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.

47



- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Futet në karakterin e personazhit pasi ka hulumtuar rreth tij.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Përjeton interpretimin duke e lidhur atë me fakte historike.

Fjalët kyçe: akt, skenë, personazhe, dramaturg.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, informacione rreth jetës dhe veprës së Skënderbeut, CD.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, TIK, shkencat shoqërore.Lidhja me temat ndërkurrikulare: Identiteti kombëtar dhe njohja e kulturave.Zhvillim i qëndrueshëm

Metodologjia/teknikat e përdorura/ veprimtaritë e nxënësveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Në tabelë ose me videoprojektor shfaqet fotografia e Heroit Kombëtar Skënderbeut. (Kërkohet nga nxënësit të sjellin ndërmend se çfarë dinë për këtë figurë të shquar të historisë së popullit shqiptar). Bisedojmë së bashku:Çfarë dini për jetën e Skënderbeut (Gjergj Kastriotit)?(Në moshën nëntë vjeçare u mor peng nga turqit, u arsimua e u stërvit në Turqi ku mori dhe gradën Bej dhe emrin Skënder dhe u quajt Skënderbe, gjatë një beteje ai së bashku me një grup ushtarësh u kthye në atdhe, ai udhëhoqi popullin shqiptar në rreth 25 vjet në shumë beteja) etjCilat janë disa nga betejat më të rëndësishme që ai ka udhëhequr?Cilët shkrimtarë kanë shkruar për Skënderbeun?A mund të interpretoni disa vargje?Ndërtimi i njohurive të reja:Në tekst është dhënë një pjesë me një akt i cili ka të bëjë me kthimin e Gjergj Kastriotit në Krujë, por mësuesi për të aktivizuar sa më shumë nxënës ndan klasën në grupe dhe i jep secilit grup të punojë për të vënë në skenë pjesë nga jeta e heroit duke ndjekur rendin kronologjik të ngjarjeve psh largimi, kthimi në Krujë, betjat nën udhëheqjen e tij, porosia që u lë shqiptarëvë etj.Kërkohet nga nxënësit të bashkëpunojnë ndërmjet tyre për të realizuar të gjithë elementet skenikë, regjizorialë dhë duke zbatuar njohuritë e mara mbi lojën e aktorit. Ndarja e detyrave për realizimin skenik të dramës bëhet bazuar në mirëkuptimin dhe aftësitë e veçanta personale të secilit.Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura:Vihet në skenë dramatizimi duke bërë kujdes edhe për regjistrimin e shfaqjes përfundimtare të tij. Shohin regjistrimet e bëra dhe bëjnë analizën e punës së tyre lidhur me realizimin e performancës së përgjithshme të pjesës teatrale. Bëhen vlerësime për të gjithë nxënësit që kanë dhënë kuntributin e tyre në realizimin e shfaqjes.

48

PLANIFIKIMI I ORËS MËSIMORE 7Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Teknika dhe procese teatroreTema mësimore: Vënia në skenë e një pjese për fëmijë: “Frozen”/ Shfaqje artistike

Situatë të nxëni: Bota e fantastikes e fantastikes të zhvillon imagjinatën.



krijuese mundësitë e të shprehurit..

Kompetenca e të menduarit• Mendon në mënyrë krijuese.• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi.• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.• Ndjek udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari.



duke kontribuar në mënyrë krijuese.

Kompetenca personale • Zhvillon besimin tek vetja gjatë krijimit skenik.• Zhvillon aftësinë e të folurit publik dhe të të qenit bindës.• Mëson të punojë në grup dhe kupton rëndësinë e disiplinës.• Bashkëpunon me të tjerët pavarësisht kulturës, aftësive dhe nevojave brenda



Kompetenca qytetare• Zbaton rregullat e teknikave të interpretimit, konvencionit, të krijimit.• Reflekton qëndrim kritik ndaj artit dhe e shfrytëzon atë për të marrë e dhënë

mesazhe shoqërore

Kompetenca digjitale • Njeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.

49



- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Futet në karakterin e personazhit pasi ka hulumtuar rreth tij.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Përjeton interpretimin dhe respekton punën e shokëve.

Fjalët kyçe: lëvizje imituese, gjuha e trupit, aftësi imituese, logjika e aktorit.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, CD me kolonë zanore për shfaqjen.


Metodologjia/teknikat e përdorura/ veprimtaritë e nxënësveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: A ju pëlqejnë përrallat? Pse ju pëlqejnë? Po filmat vizatimorë a ju pëlqejnë? A keni lexuar apo parë filma me magji? A ju pëlqen magjikja? (Nxënësit flasin për botën e magjikes, për filmat që kanë parë apo përrallat që kanë lexuar madje ata zakonisht kanë prirjen t’i pasurojnë edhe me imagjinatën e tyre)Bisedojmë së bashku:A e keni parë ndonjëherë të realizuar në film për fëmijë “Frozen”?A ju ka pëlqyer dhe pse?A ju pëlqen të vini në skenë një pjesë të kësaj përralle?

Ndërtimi i njohurive të reja:Udhëzohen nxënësit të lexojnë disa herë pjesën e dhënë në tekst.Analizohen personazhet dhe nxirret ideja kryesore.Kërkohet nga nxënësit të bashkëpunojnë ndërmjet tyre për të realizuar të gjithë elementet skenikë, regjizorialë dhë duke zbatuar njohuritë e mara mbi lojën e aktorit. Ndarja e detyrave për realizimin skenik të dramës bëhet bazuar në mirëkuptimin dhe aftësitë e veçanta personale të secilit.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura: Vihet në skenë dramatizimi duke bërë kujdes edhe për regjistrimin e shfaqjes përfundimtare të tij. Shohin regjistrimet e bëra dhe bëjnë analizën e punës së tyre lidhur me realizimin e performancës së përgjithshme të pjesës teatrale.Bëhen vlerësime për të gjithë nxënësit që kanë dhënë kuntributin e tyre në realizimin e shfaqjes.

50

PJESA IIIPLANIFIKIMI I ORËS MËSIMORE 1Fusha: Arte Lënda: Teatë Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Historia arti dhe shoqëriaTema mësimore: Teatri në kontekstin historik. Si lindi si lloj interpretimi.

Situatë të nxëni: Dua të mësoj më shumë rreth historisë së teatrit.



mundësitë e të shprehurit.Kompetenca e të menduarit• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi..

Kompetenca e të mësuarit për të nxënë• Zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë..

Kompetenca personale• Zhvillon shije artistike e kritike.

Kompetenca qytetareDiskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore. Kompetenca digjitale• Njeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:

- Krijimi i veprave teatrore: Tregon se në kohëra të ndryshme në teatër është interpretuar ndryshe.

- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Mëson se në kohëra të ndryshme për teatrin është shkruar në forma të tjera (vargje, tekste, dramaturgji me gjuhë vepruese).

- Vlerësimi i veprave te atrore: Jep vlerësimin e tij për mesazhet e forta shoqërore e politike, por në forma artistike që përcjell teatri.

Fjalët kyçe: teatri, zhvillim teatror, dramaturg

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, enciklopedi, CD.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, historia, muzika.Lidhja me temat ndërkurrikulare: Identiteti kombëtar dhe njohja e kulturave.

51


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësveBisedojmë së bashku:A keni parë të vënë në skenë në teatër vepra të cilat i keni lexuar më parë? Çfarë ndjesie ju ka krijuar leximi i veprës duke e krahasuar me atë të shfaqes teatrale? Argumentoni mendimin tuaj.Mësuesja në këtë rast mund të shtrojë edhe një pyetje binare ku nxënësit mund të pozicionohen duke bërë përzgjedhjen e tyre në bazë të ndjesive që kanë përjetuar në të dyja rastet. Kur përjetuat më shumë emocjone: a) gjatë leximit të veprës apo b) kur e keni shijuar të vënë në skenë?Nxënësit mbështesin zgjedhjen e tyre me argumenta.Situatë të nxëni: Paraqiten për nxënësit foto të teatrit në periudha të ndryshme historike. Udhëzohen nxënësit të vëzhgojnë fotot dhe të japin mendimin e tyre për mënyrën se si u zhvillua teatri në kontekstin historik.

Ndërtimi i njohurive të reja Pasi lexohet informacioni i dhënë në tekst për teatrin në kontekstin historik, nëpërmjet diskutimit bëhet përmbledhja e informacionit duke u mbështetur në këto pyetje:Ku dhe kur lindi teatri? Cilët janë disa nga faktorët që çuan në lindjen dhe zhvillimin e tij?Cilat janë disa nga karakteristikat e teatrit në periudha të ndryshme kohore?Cilët janë disa nga dramaturgët më të shquar për secilën periudhë kohore duke filluar që në lashtësi? Në ç’formë kanë qenë shkruar tekstet dramatike në lashtësi?Po në kohët e sotme? Ç’mesazhe përcjellin pjesët teatrale te shikuesit?

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arrituraNxënësit ndahen në grupe të vogla dhe punojnë për të analizuar periudhat kohore të zhvillimit të teatrit. Nxënësit mund të përdorin edhe materiale të marra nga enciklopedi apo që kanë parë nga emisione të ndryshme televizive për zhvillimin e teatrit. Më pas ato tregojnë edhe për amfiteatrot që kanë vizituar, parë në televizor apo në foto. Çfarë dëshmojnë këto amfiteatro? Dëgjohen përgjigjet e nxënësve dhe bëhën vlerësime.

52


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Historia, arti dhe shoqëriaTema mësimore: Zhvillime të teatrit në histori dhe zhanreve të të shkruarit në dramturgji

Situatë të nxëni: Dalloj zhanrin duke u mbështetur në tiparet dalluese.






Kompetenca qytetareDiskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore. Kompetenca digjitale

• Njeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Zbulon aftësitë për

të bërë dallimin ndërmjet veprave të lexuara dhe atyre të vëna në skenë.

- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Demonstron aftësi për të treguar për periudha të ndryshme kohore nëpër të cilat kaloi zhvillimi i teatrit.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Jep vlerësimin e tij për rëndësinë e zhvillimit të teatrit në periudha të ndryshme kohore.

Fjalët kyçe: dramë, trgjedi, komedi, zhanër

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, CD me pjesë të ndryshme teatrale.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, histori, TIKLidhja me temat ndërkurrikulare: Identiteti kombëtar dhe njohja e kulturave.

53


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësveSituatë të nxëni:Mësuesja ka përgatitur një CD me pjesë të ndryshme të shkëputura nga lloje të veçanta të dramës ose të komedisë. Nxënësit ndjekin fragmentet dhe më pas reflektojnë rreth tyre.Bisedojmë së bashku:A mundët t’i dallonit këto zhanre nga njëra-tjetra?Cilat nga këto zhanre i dalluat me lehtësi?Kur keni parë një shfaqje teatrale dhe cilat janë disa nga elementet që ju ka pëlqyer më shumë? Dëgjohen përgjigjet e nxënësve listohen disa nga zhanret kryesore të përmendura nga ata.

Ndërtimi i njohurive të reja Punë në dyshe:Pasi lexohet informacioni i dhënë në tekst për teatrin në kontekstin historik, nëpërmjet diskutimit bëhet përmbledhja e informacionit duke u mbështetur në këto pyetje:Ç’kuptojmë me fjalën dramë?Cilat janë format më të vjetra të dramës?Cili është qëllimi i dramës?Cilat janë disa nga llojet dhe nënllojet e gjinisë dramatike?Listoni veçori dhe të përbashkëta për secilin lloj.Diskutohet punët e nxënësve duke diskutuar me njëri –tjetrin rreth zhanreve të ndryshme.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arrituraDuke u bazuar në njohuritë teorike të marra demonstrohen rezultatet e arritura. Provohet që nxënësit të përcaktojnë llojin e dramës, mbështetur në veçoritë që ka secili lloj në momentin kur ballafaqohet me një fragment teatral.Vlerësohen nxënësit:Cilat nga zhanret dalluat duke i parë në monitor?Ku dallojnë këto zhanre nga njëra-tjetra?Cilat janë të përbashkëtat e tyre?Diskutohen në klasë.Bëhen vlerësime.

54


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Historia arti dhe shoqëriaTema mësimore: Lindja e trgjedisë. Format e zhvillimit dhe interpretimit

Situatë të nxëni: Ndiej dhimbje për fundin tragjik të një personazhi të pafajshëm.






Kompetenca qytetareDiskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore. Kompetenca digjitaleNjeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Merr informacione

mbi lindjen dhë zhvillimin e tragjedisë. - Performimi/interpretimi i veprave teatrore:

Demonstron aftësi për të dalluar elementet e tragjedisë.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Jep vlerësimin e tij për mënyrën se si përcillen mesazhet nëpërmjet tragjedisë.

Fjalët kyçe: tragjedi, personazh tragjik, ngjarje tragjike.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, materiale të ndryshme mbi trgjedinë, CD

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, TIKLidhja me temat ndërkurrikulare: Identiteti kombëtar dhe njohja e kulturave.Vendimarrja morale

55


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Ndahen nxënësit në grupe dhe u shpërndahet secilit grup teksti i përrallës “Shitësja e vogël e shkrepseve”. Përgatiten mënjanë 4 nxënësit, nga një për secilin grup, që në mënyrë zinzhir të pasojnë njëri- tjetrin në lexim sa më shprehës, që të dalin në pah cilësitë dhe veprimet e personazhit. Nxënësit lihen të diskutojnë lirshëm rreth tekstit, pa i ndërprerë, për të parë se deri ku do të shkojë shkalla e tyre e analizës, duke vënë kështu në prove vëmendjen e tyre, dëgjimin e vëmendshëm dhe deri në theksimin e fundit tragjik të personazhit.Bisedojmë së bashku:Çfarë ju bëri më tepër përshtypje në tekstin që lexuat?Cili ishte fundi i personazhit kryesor?A ndieni dhimbje për humbjen e jetës së personazhit dhe pse?

Ndërtimi i njohurive të rejaLexohet informacioni i dhënë në faqen 48-49 të tekstit.Nxënësit në grupe dyshe punojnë me tekstin për t’u dhënë përgjigje pyetjeve të cilat sjellin sistemimin e njohurive të tyre për tragjedinë.Si lindi dhe u zhvillua tragjedia?Ku dhe kur lindi ajo?Cilat ishin karakteristikat e tragjedisë greke?Cilët ishin autorët më të përmendur dhe veprat e tyre kryesore?Diskutohet puna e grupeve në klasë.Mësuesja saktëson ndonjë paqartësin të nxënësve mbi tragjedinë.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura Vendoset në videoprojektor fragmente nga tragjedia psh “Hamleti”, ose ndonjë tragjedi tjetër dhe udhëzohen nxënësit ta ndjekin me vëmendje. U kërkohet nxënësve të përpiqen të evidentojnë elemente të tragjedisë dhe të komentojnë rreth asaj që i bën më tepër përshtypje.Bëhen vlerësimë për nxënësit që arrijnë të reflektojnë rreth tragjedisë.

56


Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Historia, arti dhe shoqëriaTema mësimore: Zhvillimi i dramës dhe komedisë

Situatë të nxëni: Mund të dalloj komedinë nga drama.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçeKopetenca e komunikimit dhe e të shprehurit• Shprehet në mënyrë të përshtatshme me anë të gjuhëve, simboleve, elementeve,


krijuese mundësitë e të shprehurit..Kompetenca e të menduarit• Mendon në mënyrë krijuese.

Kompetenca e të mësuarit për të nxënë• Përdor burime të ndryshme për të realizuar një krijim skenik..

Kompetenca personale • Zhvillon aftësinë e të folurit publik dhe të të qenit bindës.• Zhvillon shije artistike e kritike.

Kompetenca qytetare• Diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore.• Reflekton qëndrim kritik ndaj artit dhe e shfrytëzon atë për të marrë e dhënë


Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Merr informacione

mbi zhvillimin e dramës dhe komedisë. - Performimi/interpretimi i veprave teatrore:

Demonstron aftësi për të dalluar elementet e dramës dhe komedisë.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Jep vlerësimin e tij për mënyrën se si përcillen mesazhet nëpërmjet dramës apo komedisë.

Fjalët kyçe: dramë, konflikt, komedi, gjallëri, karakter komik.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, materiale të ndryshme mbi dramën dhe komedinë, CD

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, TIKLidhja me temat ndërkurrikulare: Zhvillim i qëndrueshëmVendimarrja morale

57

Metodologjia/teknikat e përdorura/ veprimtaritë e nxënësveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Mësuesi/ja ose nxënësit sjellin në klasë me CD një fragment komedie dhe një fragment drame dhe vihen për t’u ndjekur nga nxënësit të cilëve u kërkohet të jenë të vëmendshëm për të bërë dallimin ndërmjet dy pjesëve teatrale, por edhe të përbashkëtat.Bisedojmë së bashku:Çfarë emocioni ju krijoi pjesa e parë? (shfaqja e nje drame “Toka jonë”)Po pjesa e dytë? (pjesë komedie psh “Koprraci”)Cilat janë personazhet më të spikatura të këtyre dy pjesëve? A ndryshojnë nga njëri-tjetri? Cila nga pjesët ju bën për të qeshur dhe pse? Po te pjesa “Toka jonë” pse ndjeheni në ankth për fatin e personazheve? (Nxiten nxënësit nga ana e mësuesit të përcaktojnë zhanrin që përfaqëson secila pjesë duke u mbështetur edhe në njohuritë e marra në lëndën e gjuhës shqipe për tekstin dramatik.)

Ndërtimi i njohurive të reja:Lexohet informacioni i dhënë në faqen 51-53 të tekstit.Klasa ndahet në dy grupe. Grupi A liston të përbashkëtat e dramës me komedinë, kurse grupi B liston ndryshimet ndërmjet dramës dhe komedisë. Të gjithë së bashku diskutojnë për punën e tyre dhe në bashkëpunim me njëri-tjetrin plotësojnë diagramën e Venit me të përbashkëtat dhe dallimet ndërmjet komedisë dhe drames. Nxënësit gjithashtu diskutojnë edhe rreth zhvillimit historik të komedisë dhe dramës.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura:U drejtohen pyetje nxënësve:Ku dhe kur lindi komedia? Cilat janë karakteristikat e saj?Cilët janë autorët më të përmendur të komedisë?Cilat nga karaktristikat e komedisë arritët të dallonit gjatë ndjekjes së fragmentit të komedisë? Po të dramës?Diskutohet me nxënësit rreth pyetjeve.Bëhen vlerësime për 2-3 nxënës.

58

PLANIFIKIMI I ORËS MËSIMORE 5Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Historia, arti dhe shoqëriaTema mësimore: Zhvillimi i gjinive të tjera të interpretimit

Situatë të nxëni: Përcjell mesazhe duke përdorur mënyra e mjete të ndryshme.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçeKompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit.• Kupton mesazhet që i drejtohen.• Shprehet në mënyrë të përshtatshme me anë të gjuhëve, simboleve, elementeve,


mundësitë e të shprehurit..Kompetenca e të menduarit• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.• Ndjek udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari.

Kompetenca e të mësuarit për të nxënë• .Zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.

Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin• Ndërmerr nisma për të zhvilluar aktivitete skenike brenda dhe jashtë klasës, duke

kontribuar në mënyrë krijuese.Kompetenca personale

• Zhvillon aftësinë e të folurit publik dhe të të qenit bindës.• Mëson të punojë në grup dhe kupton rëndësinë e disiplinës.• Zhvillon shije artistike e kritike.

Kompetenca qytetare• Diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore.• Reflekton qëndrim kritik ndaj artit dhe e shfrytëzon atë për të marrë e dhënë mesazhe

shoqëroreKompetenca digjitale • Njeh dhe përdor mjetet audio, video, ndriçimi, CD, DVD, laptop etj.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Arrin të dallojë gjini

të tjera të interpretimit si baletin dhe operan.- Performimi/interpretimi i veprave teatrore:

Kupton lidhjen mes teatrit, operas dhe baletit duke u bazuar në një vështrim historik mbi veprat më të realizuara skenike.

- Vlerësimi i veprave teatrore: Shpreh qartë mendimin e qëndrimin e vet në lidhje me operan dhe baletin si gjini të interpretimit.

Fjalët kyçe: teatri i operas, teatri i baletit, interpretim skenik.

Burimet/mjetet/materialet: Teksti, materiale të ndryshme për operan dhe baletin, CD


59

Metodologjia/teknikat e përdorura/ veprimtaritë e nxënësveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Për të dhënë edhe një herë konceptin se ne nuk komunikojmë vetëm nëpërmjet gjuhës së komunikimit nxënësit sjellin ndërmend njohuritë e marra për pantomimën me anë të së cilës ne me anë të lëvizjeve të trupit dhe shprehjeve të fytyrës arrijmë të komunikojmë pra të përcjellim mesazhe të ndryshme. U drejtohet nxënësve pyetja për diskutim: Po në art a dini ju raste ku mesazhet përcillen nëpërmjet lëvizjeve trupore apo nëpërmjet muzikës? Nëse po jepni shembuj?

Bisedojmë së bashku:A keni shkuar ndonjëherë në Teatrin e Operas dhe Baletit?Cilën shfaqje keni parë?Çfarë ju ka bërë më shumë përshtypje dhe pse?Teatri është konsoliduar më parë se opera dhe baleti. A mund të argumentoni pse?

Ndërtimi i njohurive të reja:Udhëzohen nxënësit të lexojnë informacionin e dhënë në faqen 54-55 të teksti.Më pas ndahet klasa në tre grupe. Nxënësit mund të përdorin informacionin e dhënë në tekst, por nëse është e mundur mund të kërkojnë edhe në internet për të gjetur informacionin që i kërkohet secilit grup. Grupi A gjen drama të cilat kanë shërbyer si bazë për krijime operistike dhe për balet. Grupi B gjen opera të bazuara në drama të njohura. Grupi C gjen shfaqje baleti të bazuara në drama të njohura. Në fund të punës së grupeve shihet edhe përputhshmëria midis gjetjeve të të tria grupeve.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura:Cilat janë ndryshimet midis dramës operas dhe baletit?Po të përbashkëtat?Pse opera dhe baleti klasifikohen si gjini të teatrit? Diskutohet në klasë.Nëse është e mundur vendosen pjesë të ndryshme të operas apo baleti për t’u parë nga nxënësit.

60

PLANIFIKIMI I ORËS MËSIMORE 6Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Historia, arti dhe shoqëriaTema mësimore: Mesazhet që përcjell teatri

Situatë të nxëni: Teatri ka fuqi të ndikojë te njeriu dhe shoqëria.



krijuese mundësitë e të shprehurit..Kompetenca e të menduarit• Mendon në mënyrë krijuese.• Merr dhe përpunon njohuritë në mënyrë të pavarur, krijuese dhe me përgjegjësi.• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.

Kompetenca e të mësuarit për të nxënë.• .Zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.Kompetenca personale • Zhvillon besimin tek vetja gjatë krijimit skenik.• Zhvillon aftësinë e të folurit publik dhe të të qenit bindës.• Bashkëpunon me të tjerët pavarësisht kulturës, aftësive dhe nevojave brenda

dhe jashtë shkollës për një qëllim të përbashkët.• Zhvillon shije artistike e kritike.



Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Dallon qëllimin

e teatrit si përcjellës mesazhesh që kanë një ndikim të madh te njeriu.

- Performimi/interpretimi i veprave teatrore: Liston disa nga tematikat që trajton teatri dhe mesazhet që përcjell duke trajtuar këto tematika.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Zbulon mesazhin që përcjell një pjesë teatrale dhe arsyeton rreth ndikimit tek secili prej tyre.

Fjalët kyçe: mjet komunikimi, mjet edukimi, probleme sociale, vepër artistike.

61




Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Kur shihni një shfaqje teatrale në sa grupe do t’i ndani personazhet. (Pozitivë dhe negativë) Si do të donit ju të ishit? A nxirrni mësime nga një shfaqje teatri? A kanë ndikim këto mesazhe te ju? (Diskutohet me nxënësit rreth këtyre pyetjeve duke i lënë ata të shprehin lirshëm mendimet e tyre).

Bisedojmë së bashku:Si mendoni ju ku e gjen fuqinë teatri për të ndikuar kaq shumë te njerëzit?Cila nga shfaqjet teatrale që ti ke parë të ka pëlqyer më shumë dhe pse?(Nxënësit japin mendimin e tyre lidhur me shfaqjen që atyre u ka lënë më tepër mbresa.

Ndërtimi i njohurive të reja:Lexohet informacioni i dhënë në tekst rreth mesazheve që përcjell teatri.Nxënësit listojnë format e teatrit dhe japin mendimin e tyre se cila nga këto forma është më funksional në zgjidhjen e problemeve. Po nga pikëpamja artistike cila nga këto forma ju duket më profesionale?Më pas nxënësit listojnë disa nga tematikat që trajton teatri dhe mesazhet që përcjell.Sillen nga nxënësit në mendje disa shfaqje që ata kanë parë dhe diskutohet rreth mesazheve që përcjell secila prej tyre.

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura:Si janë organizuar sot teatrot ?A jeni në gjendje ju të shtoni edhe mesazhe të tjera që përcjell teatri përveç atyre të përmendura në tekst?Po shembuj ilustues a mund të përmenni?Detyrë: Nxënësit shkruajnë një ese të shkurtër me temë “Teatri dhe mesazhi”Bëhen vlerësime për nxënësit.

62

PLANIFIKIMI I ORËS MËSIMORE 7Fusha: Arte Lënda: Teatër Shkalla: 3 Klasa: VITematika: Historia, arti dhe shoqëriaTema mësimore: Zhvillimi i regjisurës

Situatë të nxëni: çdo grup ka nevojë për një udhëheqës që të funksionojë mirë.



krijuese mundësitë e të shprehurit..Kompetenca e të menduarit• Zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë kritike, krijuese dhe ndërvepruese.• Ndjek udhëzimet për të realizuar një krijim apo veprimtari.

Kompetenca e të mësuarit për të nxënë• .Zgjidh në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.


duke kontribuar në mënyrë krijuese.Kompetenca personale

• Zhvillon aftësinë e të folurit publik dhe të të qenit bindës.• Mëson të punojë në grup dhe kupton rëndësinë e disiplinës.• Zhvillon shije artistike e kritike.



Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës, sipas temës mësimore:- Krijimi i veprave teatrore: Tregon se si u

zhvillua regjisura ndër vite.- Performimi/interpretimi i veprave

teatrore: Liston detyrat e regjisorit në lashtësi dhe në kohët e sotme duke i krahasuar ato.

- Vlerësimi i veprave te atrore: Vlerëson ndikimin e secilës prej detyrave të regjisorit në performancën e përgjithshme të shfaqjes.

Fjalët kyçe: regji, regjisor, detyrë artistike, detyrë menaxheriale.

63


Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:Lidhje me fushat kurrikulare: Gjuha dhe komunikimi, TIKLidhja me temat ndërkurrikulare: Identiteti kombëtar dhe njohja e kulturave.Zhvillimi i qëndrueshëm


Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve Situatë të nxëni: Mësuesja ka ndarë nxënësit në dy grupe dhe i ka lënë detyrë që të organizojnë punën në grup. Njëri grup zgjodhi kryetarin e tij dhe bëri shpërndarjen e detyrave, kurse grupi tjetër nuk u organizua, por secili veproi në kokë të tij. Si mendoni ju cili nga grupet do të jetë më i suksesshëm? Pse mendoni kështu?Bisedojmë së bashku:Çfarë dini paraprakisht për rolin e regjisorit në realizimin teatral?A keni menduar ndonjëherë se në të ardhmen mund të bëheni edhe ju regjisorë?Nëse po në cilat nga cilësitë tuaja personale u mbështeteni ju për të bërë një zgjedhje të tillë? Diskutohet me nxënësit.

Ndërtimi i njohurive të reja:Udhëzohen nxënësit të lexojnë me vëmendje informacionin e dhënë në tekst. Nxënësit identifikojnë dhe mbajnë shënime mbi detyrat artistike të regjisorit dhe çfarë do të donin ato të dinë më tepër rreth detyrave të tij.Më pas nxënësit u përgjigjen pyetjeve:Si lindi regjisura?Çfarë është një regjisor?Ku ndryshon puna artistike nga puna menaxheriale që bën regjisori?

Prezantimi dhe demostrimi i rezultateve të arritura:Veprimtari praktike: Mësuesi/ja ndan klasën në dy grupe dhe kërkon nga nxënësit që pasi të zgjedhin regjisorin e grupit të ndajnë detyrat për realizimin e një shfaqje.Mësuesi/ja ndjek në heshtje punën e secilit grup dhe më pas bën vlerësimin e punës së secilit grup duke shpallur edhe grupin fitues mbështetur në respektimin e detyrave artistike dhe menaxheriale të regjisorit.

64

Shtypur në SHTYPSHKRONJËN “ERIK”

LIBËR MËSUESI TEATËR 6 - Erik Botimeerikbotime.com/sq/images/plane-mesimore-9-vjecare/... · 5...

Documents

Transcript of LIBËR MËSUESI TEATËR 6 - Erik Botimeerikbotime.com/sq/images/plane-mesimore-9-vjecare/... · 5...